Jaarrekening 2001 Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Commentaar bij de jaarrekening
54
C O M M E N TA A R B I J D E J A A R R E K E N I N G
1.
2.
Inleiding
Resultatenrekening
Het niveau van de goederenoverslag wist zich in 2001
De samengevatte resultatenrekening van het Haven-
te handhaven en bereikte bijna het resultaat van het
bedrijf wordt weergegeven in de tabel onderaan.
absoluut recordjaar 2000. De omzetten van de verschillende activiteiten bleven dan ook op een
Het resultaat van het boekjaar is identiek aan het
voldoening gevend niveau. De pensioenverplichtingen
resultaat van vorig boekjaar, omdat met ingang van
die het Havenbedrijf bij zijn omvorming tot autonoom
het boekjaar 2000 met de Controledienst der
gemeentebedrijf overnam van de Stad Antwerpen
Verzekeringen (CDV) is overeengekomen om, met
wegen zwaar op de rendabiliteit, wat zich in de voor-
het oog op de opbouw van aanvaardbare pensioen-
zienbare toekomst zal doorzetten. Hoewel de werken
reserves, de winst boven het bedrag van 2.299.901
aan het Deurganckdok in april 2002 werden hervat,
euro af te dragen aan het Pensioenfonds van het
zijn er bijkomende voorzieningen aangelegd om de
Havenbedrijf. Dit bedrag van 2.299.901 euro is
schadeclaims van de aannemers te dekken. Hieronder
gebaseerd op een referentiedividend van 2.069.910
worden achtereenvolgens de resultatenrekening, de
euro, verhoogd met de statutair voorgeschreven
balans, het cashflowoverzicht en de verhoudingen
reservering van 10% van de winst van het boekjaar.
met Stad en personeel besproken.
Om deze overeenkomst na te leven, is er in de
R E S U LTAT E N (in euro x 1 000)
Bedrijfsopbrengsten Bedrijfskosten
boekjaar 2001
boekjaar 2000
boekjaar 1999
224 706
215 862
206 700 (212 928)
(229 888)
(222 154)
Bedrijfsverlies
(5 182)
(6 292)
(6 227)
Financiële opbrengsten
16 261
14 526
13 763
Financiële kosten
(7 147)
(5 656)
(3 919)
Winst uit de gewone bedrijfsvoering Uitzonderlijke opbrengsten
3 932
2 578
3 616
93
1 296
1 945
Uitzonderlijke kosten
(1 671)
(1 538)
(1 504)
Winst voor belasting
2 354
2 336
4 057
Belastingen Winst van het boekjaar
Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
(54) 2 300
(36) 2 300
33 4 090
55
2.1
Bedrijfsopbrengsten
een bijkomende pensioenverplichting van 5,7 miljoen euro opgenomen (in het boekjaar 2000 1 miljoen
De bedrijfsopbrengsten bestaan voor 90% uit omzet
euro). Indien deze extra pensioenlasten buiten
waarvan de evolutie wordt weergegeven in de grafiek.
beschouwing worden gelaten, ligt het resultaat van het boekjaar 2001 bijna 5 miljoen euro hoger dan in
De omzet omvat als belangrijkste componenten
boekjaar 2000. Dit betere resultaat is vooral te
zeevaart- en binnenvaartrechten (ongeveer 36%), con-
danken aan een lager niveau van voorzieningen. Het
cessies (ongeveer 36%), elektriciteit (ongeveer 11%),
bedrijfsresultaat blijft echter wel negatief, omdat de
sleeprechten (ongeveer 14%) en wal- en vlotkranen
inresultaatname van de kapitaalsubsidies – die een
(ongeveer 3%).
substantiële interventie in de investeringen van het verleden vormen – conform de boekhoudwetgeving
Wat de zeevaart- en binnenvaartrechten betreft,
werden opgenomen onder de andere financiële
steeg de omzet grotendeels ten gevolge van de
opbrengsten (14,1 miljoen euro in 2001, 13,2 miljoen
doorgevoerde tariefmaatregelen in 2001 ten opzichte
euro in 2000 en 13,4 miljoen euro in 1999), terwijl
van 2000.
de afschrijvingen zelf onder de bedrijfskosten werden De opbrengsten van concessies stegen met ongeveer
opgenomen.
5% door een combinatie van prijsstijgingen in 2001 ten opzichte van 2000 en meer uitgegeven gronden op Linkeroever. De omzet uit de elektriciteitsactiviteit bleef op hetzelfde niveau als in 2000. Door de liberalisering van de elektriciteitsmarkt zal het Gemeentelijk Haven-
E V O LU T I E VA N D E O M Z E T
bedrijf in de toekomst optreden als netbeheerder en EURO x 1000
daarvoor worden vergoed. De verkoopsactiviteiten zullen in 2002 en 2003 worden afgebouwd, zoals voorzien in de wetgeving die een gefaseerde
200 000
vrijmaking van de elektriciteitsmarkt voorschrijft. 190 000
Ook de sleeprechten bleven op een quasi identiek 180 000
niveau als in het vorige boekjaar, wat verband houdt met de evolutie van het aantal schepen dat in de
170 000 1999
2000
2001
BOE K JA AR
haven werd ontvangen.
Jaarverslag 2001 | Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Commentaar bij de jaarrekening
jaarrekening voor 2001 onder de personeelskosten
Commentaar bij de jaarrekening
56
Wal- en vlotkranen slaagden erin hun positie in de
Gezien er voor de werking van de Havenkapitein-
havenactiviteiten te versterken.
diensten uitvoeringsbesluiten werden gepubliceerd en er een overeenkomst werd afgesloten, is de toe-
De geproduceerde vaste activa daalden door een lager
lage voor 2001 ten belope van 1,7 miljoen euro in de
bedrag aan eigen investeringen in verband met het
rekeningen voor 2001 opgenomen. Het Havendecreet
elektriciteitsbedrijf.
voorziet ook in toelagen op andere vlakken, met name beheer en onderhoud van basisinfrastructuur
De andere bedrijfsopbrengsten stijgen ten opzichte
(sluizen, wegen) en bagger- en bergingsactiviteiten.
van het boekjaar 2000 tot een bedrag van 22,3 mil-
Omdat er in dat verband nog geen uitvoerings-
joen euro. Zij bestaan vooral uit:
besluiten of overeenkomsten bestaan, zijn hiervoor
– de aanrekening aan concessionarissen van door het
geen opbrengsten in de jaarrekening voor 2001
Havenbedrijf betaalde onroerende voorheffing:
opgenomen.
9,2 miljoen euro; – de invordering van belasting voor watervang:
2.2
Bedrijfskosten
4,3 miljoen euro; – de terugvordering van averijen aan haveninstallaties:
De rubriek handelsgoederen, grond- en hulpstoffen
2,6 miljoen euro.
bestaat, naast relatief kleinere bedragen voor brandstoffen, vooral uit de aankoop van elektriciteit, die in
Onder de andere bedrijfsopbrengsten werden ook de
het havengebied verdeeld wordt door de afdeling
eerste toelagen krachtens het Havendecreet verwerkt.
elektriciteitsvoorziening.
E V O LU T I E VA N D E B E D R I J F S K O S T E N
EURO x 1000
1999 2000 2001
100 000 80 000 60 000 40 000 20 000 0 -20 000 aankopen
Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
diensten en diverse goederen
personeelskosten
afschrijvingen
voorzieningen en waardeverminderingen
andere bedrijfskosten
57
Havenbedrijf. Daardoor betaalt het Havenbedrijf nu
naast de operationele werkingskosten, ook de kosten
pensioenen uit en stort het bijdragen in een speciaal
voor het door de Stad ter beschikking gestelde perso-
voor het statutair havenpersoneel opgericht pensioen-
neel voor 16,1 miljoen euro (16,3 miljoen euro in
fonds, dat onderworpen wordt aan de regels en het
2000 en 19,2 miljoen euro in 1999). Zonder deze
toezicht van de CDV.
kosten, die in feite personeelskosten zijn, blijft er 27,1 miljoen euro aan werkingskosten over, wat een
Om erkend te worden door de CDV dient het
stijging van 7,5% betekent ten opzichte van 2000
pensioenfonds aan minimale financieringsvereisten te
(25,2 miljoen euro) en 1999 (24,9 miljoen euro).
voldoen. Onmiddellijk aan deze vereisten voldoen,
Deze stijging van de werkingskosten houdt verband
gaat de financiële draagkracht van het Havenbedrijf te
met bijkomende kosten voor onderhoud en herstel-
boven. Daarom is met ingang van het boekjaar 2000
ling van de wegen en waterwegen in het havenge-
en in afwachting van de officiële erkenning met de
bied en met de hogere honoraria die de juridische
CDV een gedeeltelijke vrijstelling overeengekomen.
procedures waarmee het Havenbedrijf wordt gecon-
Die vrijstelling wordt gekoppeld aan de voorwaarde
fronteerd met zich meebrengen.
dat de opbrengsten uit onroerende goederen en winsten boven het referentiedividend en de
De personeelskosten bedragen, inclusief de kosten
reservering ten belope van 10% van het resultaat aan
voor ter beschikking gesteld personeel, 132,1 miljoen
het pensioenfonds moeten worden afgedragen.
euro. In 2000 beliep de vergelijkbare kost nog 123,4 miljoen euro en in 1999 125,2 miljoen euro.
De reeds betaalde werkgeversbijdrage van 50 miljoen
Deze toename is te wijten aan de stijging van
euro (in 2000 was dit 50,5 miljoen euro) wordt zo
de pensioenen waarbij in het boekjaar 2001
aangevuld met 5,7 miljoen euro (in 2000 met
55,8 miljoen euro in kosten werd opgenomen, of
1 miljoen euro). Zoals eerder vermeld, betekent dit
27,7% van de omzet (in het boekjaar 2000 was dit
slechts een bescheiden bijdrage en zal in de volgende
51,5 miljoen euro en in 1999 51,1 miljoen euro).
jaren een inhaalbeweging moeten plaatsvinden. Om het schema van de minimale financierings-
Bij de oprichting werd in de statuten bepaald dat het
vereisten na te leven, zou het Havenbedrijf in 2000
Havenbedrijf pensioenlasten van de Stad overnam,
15,6 miljoen euro betaald moeten hebben.
niet alleen van het eigen havenpersoneel, maar ook
Aanvullend zou over 2001 10,6 miljoen euro moeten
van alle gepensioneerden die op het einde van hun
worden betaald, in 2002 10 miljoen euro en in 2003
loopbaan in een van de havendiensten waren tewerk-
9,6 miljoen euro. Ook in de daaropvolgende jaren
gesteld. Voor deze pensioenverplichtingen, die
zouden deze betalingen doorgaan.
volgens een actuariële berekening 750 miljoen euro bedroegen bij de oprichting van het Havenbedrijf in 1996, maakte de Stad geen reserves over aan het
Jaarverslag 2001 | Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Commentaar bij de jaarrekening
De rubriek diensten en diverse goederen omvat,
Commentaar bij de jaarrekening
58
Naast de toename van de pensioenkosten, moet
Mochten de claims in verband met het Deurganckdok
rekening worden gehouden met het feit dat er in
gerecupereerd kunnen worden, dan zullen in
2001 een indexaanpassing werd doorgevoerd, wat de
toepassing van de huidige overeenkomst met de
personeelskosten verhoogt. Bijkomend is circa 3%
CDV deze gelden aangewend moeten worden voor
van de stijging van de personeelskosten toe te
de financiering van het Pensioenfonds. Voor de
schrijven aan de opname in de jaarrekening van de
voorzieningen voor andere geschillen en risico’s is er
compensatie- en overuren van het personeel, wat
enerzijds een vrijval wegens de gunstige afloop van
een eerder eenmalig kostenverhogend effect heeft.
een specifieke rechtszaak doch anderzijds is een bijkomend risico naar voren gekomen dat verband
De afschrijvingen volgen enerzijds de groei van de
houdt met de eventuele geclaimde om niet
vaste activa en worden anderzijds beïnvloed door
overdracht van bepaalde wegen in het kader van
versnelde afschrijvingen op kraanbaansporen ten
het havendecreet.
belope van 3,6 miljoen euro. De andere bedrijfskosten bevatten zoals vorig boekjaar Bij de voorzieningen is er per saldo een afname van
de kosten van betaalde onroerende voorheffing en
1,8 miljoen euro. Voor hangende geschillen (hoofd-
betaalde watervangbelasting. Het bedrag van schade
zakelijk het dossier van het Deurganckdok) zijn bijko-
aan derden is echter met 8,8 miljoen euro toegeno-
mende voorzieningen aangelegd voor het stilleggen
men, wat zoals eerder toegelicht volledig is toe te
van de werken in 2002. Daarom is de voorziening in
schrijven aan de schadeclaims in verband met het
eerste instantie verhoogd van 25,7 miljoen euro naar
Deurganckdok.
33,1 miljoen euro. Vervolgens werd 9,1 miljoen euro van deze voorziening besteed voor effectief
2.3
Andere kosten en opbrengsten
ontvangen claims die in de andere bedrijfskosten zijn opgenomen. Meer informatie over het Deurganckdok
Na de opname van een lening van 62 miljoen euro
vindt u op pagina 27 van dit jaarverslag.
in het boekjaar 2000, was er geen noodzaak tot het opnemen van bijkomende geldmiddelen in 2001.
De Raad van Bestuur wenst te benadrukken dat hij
Voor de volledige financiering, inclusief investeringen,
de nodige maatregelen zal treffen om te trachten de
volstonden de beschikbare eigen en vreemde
schade die door het Havenbedrijf wordt geleden te
middelen.
verhalen op andere partijen die in dit dossier verantwoordelijkheid dragen. Voor de jaarrekening kunnen
Omdat er een volledig jaar interest over deze lening
deze recuperatiemogelijkheden echter nog niet als
moest betaald worden, nemen de financiële kosten
zekere opbrengsten worden beschouwd. Uit voorzich-
van de schulden toe. Het nog niet gebruikte gedeelte
tigheid kunnen deze bedragen dan ook nog niet in de
van de lening werd echter belegd en geeft zo aanlei-
jaarrekening voor 2001 worden opgenomen.
ding tot een stijging van de financiële opbrengsten.
Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
59
Commentaar bij de jaarrekening
3.
Tevens werd er een dividend ontvangen van
Balans
0,4 miljoen euro (in 2000 was dit 0,3 miljoen euro) van de Maatschappij voor Grond- en Industriebeleid
De samengevatte balans wordt weergegeven in de
van het Linkerscheldeoevergebied.
tabel onderaan.
De inresultaatname van de kapitaalsubsidies is
3.1
De financiële structuur
voor 14,1 miljoen euro (in 2000 was dit 13,2 miljoen euro) opgenomen onder de andere financiële
De materiële vaste activa van het Havenbedrijf
opbrengsten.
werden in 2001 verder uitgebreid met aanzienlijke investeringen. Wat de liquiditeitspositie betreft, dient
Het uitzonderlijk resultaat hangt vooral samen met de
vermeld te worden dat het Havenbedrijf met ingang
vaste activa. Buitengebruikstellingen gaven aanleiding
van 2001 de voorschotrekeningen van het Vlaams
tot kosten.
Gewest bij haar vaste bankinstelling niet meer in de rekeningen opneemt onder de liquide middelen.
De belastingkost omvat betaalde roerende voor-
Op 31 december 2000 bedroegen deze voorschot-
heffing die voortvloeit uit de toepassing van de
rekeningen 17,1 miljoen euro, een bedrag dat
rechtspersonenbelasting waaraan het Havenbedrijf
opgenomen was onder de liquide middelen. Omdat
onderworpen is.
de werken aan het Deurganckdok eind 2001 nog niet
B A L A N S (in euro x 1 000)
31/12/01
31/12/00
805 297
748 398
609
637
0
11
2 482
2 878
VII. Vorderingen < 1 jaar
43 172
41 577
VIII. Geldbeleggingen
21 754
30 489
IX. Liquide middelen
8 255
24 196
X.
6 399
226
X.
887 968
848 412
A C T I VA
III. Materiële vaste activa IV. Financiële vaste activa V.
Vorderingen > 1 jaar
VI. Voorraden
Overlopende rekeningen
T O TA A L
31/12/01
31/12/00
307 110
307 110
III. Herwaarderingsmeerwaarde
26 802
19 078
IV. Reserves
11 576
9 122
246 679
234 755
83 036
84 881
VIII. Schulden > 1 jaar
109 910
118 135
IX. Schulden < 1 jaar
76 608
49 444
26 247
25 887
887 968
848 412
PA S S I VA
I.
Kapitaal
VI. Kapitaalsubsidies VII. Voorzieningen
Overlopende rekeningen
T O TA A L
Jaarverslag 2001 | Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Commentaar bij de jaarrekening
60
opnieuw waren opgestart, behield het Havenbedrijf een goede liquiditeitspositie op jaareinde.
miljoen euro Deurganckdok
60
aanleg onderwatercellen Delwaidedok
18
Wat de solvabiliteit betreft, blijkt uit de balans op het
vernieuwing van de sleepvloot
10
eerste gezicht een zeer goede ratio van 67%. Hierbij
Verrebroekdok (wegen)
7
moet echter rekening worden gehouden met het feit dat de pensioenverplichtingen van het Havenbedrijf,
De financiële vaste activa bestaan grotendeels uit het
die geraamd kunnen worden op 700 miljoen euro,
aandeel van het Havenbedrijf in de Intercommunale
niet in de balans zijn opgenomen. Het Havenbedrijf
Maatschappij voor Grond- en Industrialisatiebeleid
heeft ook zeer veel langetermijnactiva te financieren.
van het Linkerscheldeoevergebied, voor 2,3 miljoen euro. Daarnaast onderhoudt het Havenbedrijf, zonder
3.2
Activa
aandeelhouder te zijn, ook nauwe banden met de volgende verenigingen zonder winstoogmerk: APEC,
De waarde van de materiële vaste activa steeg met
Antwerp Flanders Port Training Center, Portival 2002
56,9 miljoen euro, als gevolg van de volgende
en het Pensioenfonds voor de rust- en overlevings-
factoren:
pensioenen van het statutair personeel van het miljoen euro
investeringen afschrijvingen en waardeverminderingen
82,1
Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en hun rechthebbenden.
(33,4)
herwaarderingen
10,2
De handelsvorderingen dalen met 20%, wat te
buitendienststellingen
(2,0)
danken is aan doorgedreven inspanningen om de klantenvorderingen tijdig te innen. De overige
Bij de terreinen en gebouwen werden vooral de
vorderingen stijgen in belangrijke mate omdat het
volgende activa in gebruik genomen: het Verrebroek-
bedrag aan te ontvangen subsidies toeneemt, ook
dok, de renovatie van de voorkaai van het Vijfde
omdat de voorschotrekeningen niet meer onder de
Havendok, de renovatie van de zuidkaai van het
liquide middelen worden opgenomen. Tevens zijn de
Derde Havendok en de renovatie van de noordkaai
lonen en pensioenen van de maand januari die eind
van het Amerikadok.
december al worden betaald (ongeveer 6 miljoen euro) niet meer, zoals vorig jaar, opgenomen onder
De activa in aanbouw belopen 100 miljoen euro en
de overige vorderingen, maar wel onder de overlo-
betreffen vooral de volgende projecten:
pende rekeningen van het actief.
Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
61
Passiva
De handelsschulden nemen toe omwille van belangrijke investeringsfacturen in verband met de bouw
Het eigen vermogen stijgt vooral door het
van onderwatercellen in het Delwaidedok.
toegenomen bedrag aan kapitaalsubsidies. Voor grote infrastructuurwerken zoals Verrebroekdok en
De schulden met betrekking tot belastingen en
Deurganckdok ontvangt het Havenbedrijf immers
bezoldigingen stijgen sterk. Vooreerst omdat de
kapitaalsubsidies.
aanslagbiljetten voor onroerende voorheffing voor 2001 pas na het jaareinde ontvangen en betaald
Wat de herwaarderingsmeerwaarden betreft,
werden, terwijl deze aanslagbiljetten in 2000 vroeger
verplicht de omzendbrief van het Ministerie van de
werden ontvangen en dan ook vroeger werden
Vlaamse Gemeenschap van 23.01.1986 intercommu-
betaald. Verder werd onder de schulden voor bezol-
nales en gemeentebedrijven hun activa te herwaar-
digingen de bijkomende pensioenverplichting van
deren volgens opgelegde methodes en coëfficiënten.
5,7 miljoen euro opgenomen, terwijl dit bedrag vorig
In de omzendbrief van 09.11.2001 werd de herwaar-
jaar slechts 1 miljoen euro bedroeg. Hier worden ook
deringscoëfficiënt vastgesteld op 1,038. Het bedrag
de nu in de jaarrekening opgenomen compensatie-
dat afgeschreven wordt op het geherwaardeerde
en overuren als verplichting in rekening gebracht.
gedeelte moet worden overgeboekt naar onbeschikbare reserves. Daarnaast werd, in uitvoering van
De overige schulden stijgen omwille van het bedrag
art. 38 van de statuten, 10% van de winst van het
van de op jaareinde te betalen claims aan de aanne-
boekjaar toegevoegd aan de wettelijke reserves.
mers van het Deurganckdok.
De daling van de voorzieningen houdt vooral
De overlopende rekeningen passiva blijven op een
verband met de besteding van een gedeelte van de
stabiel niveau. Zij omvatten de concessiegelden voor
voorziening voor de claims rond het Deurganckdok.
het eerste kwartaal van 2002 en de opbrengst van
Wij verwijzen hiervoor naar onze commentaren op de
een langetermijnovereenkomst, waarvan het totale
resultatenrekening en naar pagina 27 van het jaar-
bedrag met één betaling werd ontvangen, maar
verslag, waar het financiële risico in verband met het
waarvan de opbrengst over de duurtijd van de
geschil rond het Deurganckdok wordt toegelicht.
overeenkomst moet worden gespreid.
In 2001 zijn er geen bijkomende leningen opgenomen, maar is er integendeel een netto afname van de uitstaande bankschulden met 6,9 miljoen euro.
Jaarverslag 2001 | Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Commentaar bij de jaarrekening
3.3
Commentaar bij de jaarrekening
62
4.
Cashflowoverzicht
5.
Verplichtingen tegenover de Stad Antwerpen
De samenvattende tabel geeft een inzicht in de
Bij de omvorming van het Havenbedrijf tot een auto-
inkomende en uitgaande geldstromen. Uit deze tabel
noom gemeentebedrijf besliste de minister dat de
blijkt dat de cashflow besteed aan investeringsacti-
Stad geen nadeel mocht ondervinden van deze
viteiten en aan financiering en pensioenen hoger lag
operatie. Naast de overname van het sociaal passief,
dan de cashflow gegenereerd door de operationele
werd de verplichting opgelegd jaarlijks een bedrag
activiteiten, waardoor op jaareinde de geldbeleggin-
aan de Stad over te maken. Op basis van de huidige
gen en liquide middelen afnemen ten opzichte van
overeenkomst, die al door de Raad van Bestuur van
het vorige jaar.
het Havenbedrijf is goedgekeurd, dient voorzien te
C A S H F L O W (in euro x 1 000)
Geldbeleggingen en liquide middelen begin boekjaar Winst na belasting Afschrijvingen, waardeverminderingen en voorzieningen Kapitaalsubsidies Eliminatie kosten schulden/dividenden/opbrengsten vlottende activa
boekjaar 2000
boekjaar 2001
19 979
54 685
2 300
2 300
44 490
31 606
(13 209)
(14 111)
4 840
4 918
51 510
55 776
Wijziging in bedrijfskapitaal
(5 308)
16 836
Cashflow gegenereerd uit operationele activiteiten
84 623
97 328
Netto investeringen
(77 119)
(80 373)
Ontvangen subsidies
32 591
26 034
(44 528)
(54 339)
Eliminatie pensioenkosten
Cashflow besteed aan investeringsactiviteiten Kosten schulden/dividenden/opbrengsten vlottende activa
(4 840)
(4 918)
Afbetaling leningen en financiële schulden kredietinstellingen
(11 012)
(6 968)
Pensioenkosten
(51 510)
(55 779)
Aangaan nieuwe lening
61 973
Cashflow besteed aan financieringsactiviteiten/pensioenen
(5 389)
(67 665)
Netto cashflow van het boekjaar
34 706
(24 676)
Geldbeleggingen en liquide middelen einde boekjaar
54 685
30 009
Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
0
63
OMZET PER
hervormd. De sleepdienst en het sluisplateau zijn twee
P E R SO N E E LS L I D
2001-2006 een bepaald bedrag te besteden aan
voorbeelden van reorganisaties waarbij duidelijk
subsidieerbare renovatieprojecten op het Eilandje.
rekening werd gehouden met het sociale aspect. De
Als eerste project wordt nu het dossier van de
nieuwe Collectieve Arbeidsovereenkomst 2002–2003
Nassaubrug voorbereid. Er stelt zich hierbij wel een
regelt de verhouding en het overleg tussen werkgevers
probleem, omdat het Havenbedrijf op basis van de
en werknemers. Zij bevat ook bepalingen over zater-
huidige wetgeving hiervoor slechts 40% subsidiëring
dagvergoeding, maaltijdcheques, extra-legaal pensioen,
kan ontvangen en geen 80%, waarvan in de planning
invaliditeitsverzekering en tussenkomst in kosten voor
voor deze werken was uitgegaan.
openbaar vervoer. De evolutie van de ratio’s van omzet per personeelslid en toegevoegde waarde per
Wat de door het Havenbedrijf aangegane verplich-
personeelslid wordt weergegeven in de grafieken.
EURO
Verschillende diensten werden reeds doorgelicht en
euro. Tevens dient het Havenbedrijf over de periode
120 000 110 000 100 000 90 000 1999
2000
2001
BOE K JA AR
tingen voor sociaal passief betreft, heeft het Havenbedrijf over de voorbije boekjaren bedragen 7.
Andere verplichte vermeldingen
TO E G E V O E G D E WA A R D E
werden niet alleen gebruikt voor de uitbetaling van
P E R P E R SO N E E LS L I D
lopende pensioenen, maar ook om te starten met
Buiten de gegevens die in de jaarrekening worden ver-
de opbouw van een reservering.
meld, zijn er geen bijkomende belangrijke gebeurtenissen na balansdatum. De punten in verband met
Ondanks deze zware verplichtingen worden door de
onderzoek en ontwikkeling en het bestaan van bijkan-
gunstige evolutie van de activiteiten en de controle
toren zijn niet van toepassing. Er werden geen proce-
over de bedrijfskosten toch positieve resultaten
dures gevoerd onder toepassing van artikel 523 van
geboekt.
het Wetboek van Vennootschappen.
EURO
afgedragen aan het Pensioenfonds. Die bedragen
110 000 100 000 90 000
Vennootschappen waarmee KPMG Bedrijfsrevisoren 6.
Verplichtingen tegenover het personeel
een beroepsmatig samenwerkingsverband heeft,
80 000 1999
2000
2001
BOE K JA AR
hebben diensten verricht voor een bedrag van 8.010 Het Havenbedrijf heeft sociale verplichtingen tegen-
euro voor fiscale adviezen en 55.582 euro voor actua-
over haar personeel. Een eerste opdracht die moet
riële assistentie.
worden vervuld, bestaat in de opbouw van reserves voor het Pensioenfonds, wat eerder al uitvoerig werd
De commissarissen KPMG Bedrijfsrevisoren en de
toegelicht. Om verdere tewerkstelling te kunnen
heren H. Coveliers en L. Lemmens hebben bij de jaar-
blijven garanderen in een geliberaliseerde markt,
rekening een goedkeurende verklaring zonder voorbe-
is het noodzakelijk concurrentieel te blijven.
houd afgeleverd.
Jaarverslag 2001 | Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Commentaar bij de jaarrekening
worden in een uit te betalen dividend van 2,1 miljoen
Balans na winstverdeling
64
1.
BALANS NA WINSTVERDELING
A C T I VA
I. II. III.
codes
boekjaar
vorig boekjaar
VA S T E A C T I VA
20/28
805 905 886,97
749 034 634,42
Oprichtingskosten (toel. I)
20
Immateriële vaste activa (toel. II)
21
Materiële vaste activa (toel. III)
22/27
805 296 998,50
748 397 857,93
22
630 973 159,80
592 436 055,88
B. Installaties, machines en uitrusting
23
47 902 391,58
47 117 398,92
C. Meubilair en rollend materieel
24
25 797 106,66
25 268 606,82
D. Leasing en soortgelijke rechten
25
714 284,21
714 266,79
E. Overige materiële vaste activa
26
38 305,62
38 305,62
27
99 871 750,63
82 823 223,90
VI.
Activa in aanbouw en vooruitbetalingen
IV.
V.
A. Terreinen en gebouwen
F.
V LOT T E N D E A C T I VA
Financiële vaste activa (toel. IV en V) A. Verbonden ondernemingen
boekjaar
vorig boekjaar
29/58
82 062 204,13
99 377 381,74
501,04
10 819,46
501,04
10 819,46
Vorderingen op meer dan één jaar
29
A. Handelsvorderingen
290
B. Overige vorderingen
291
Voorraden en bestellingen in uitvoering
3
2 481 625,03
2 878 448,53
A. Voorraden
30/36
2 481 625,03
2 878 448,53
1. Grond- en hulpstoffen
30/31
2 481 625,03
2 878 448,53
2. Goederen in bewerking
32
3. Gereed product
33
4. Handelsgoederen
34
5. Onroerende goederen bestemd
28
608 888,47
voor verkoop
636 776,49
35
6. Vooruitbetalingen
36
B. Bestellingen in uitvoering
37
280/1
1. Deelnemingen
280
2. Vorderingen
281
VII.
B. Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
codes
Vorderingen op ten hoogste één jaar
40/41
43 171 952,72
41 577 482,32
A. Handelsvorderingen
40
18 734 274,58
23 558 002,82
B. Overige vorderingen
41
24 437 678,14
18 019 479,50
21 754 130,58
30 489 051,06
282/3
608 888,47
636 776,49
1. Deelnemingen
282
608 888,47
636 776,49
Geldbeleggingen (toel. V en VI)
50/53
2. Vorderingen
283
A. Eigen aandelen
50
284/8
B. Overige beleggingen
51/53
21 754 130,58
30 489 051,06
IX.
Liquide middelen
54/58
8 255 073,86
24 195 852,00
X.
Overlopende rekeningen (toel. VII)
490/1
6 398 920,90
225 728,37
T O TA A L D E R A C T I V A
20/58
887 968 091,10
848 412 016,16
C. Andere financiële vaste activa 1. Aandelen
284
2. Vorderingen en borgtochten in contanten
VIII.
285/8
jaarrekening in euro
Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
65
EIGEN VERMOGEN I.
codes
boekjaar
vorig boekjaar
10/15
592 167 238,30
570 064 863,07 VIII.
codes
boekjaar
vorig boekjaar
SCHULDEN
17/49
212 765 093,69
193 466 733,84
Schulden op meer dan één jaar (toel. X)
17
109 910 242,35
118 134 947,36
A. Financiële schulden
170/4
109 910 242,35
118 134 947,36
Kapitaal (toel. VIII)
10
307 109 691,74
307 109 691,74
A. Geplaatst kapitaal
100
307 109 691,74
307 109 691,74
B. Niet-opgevraagd kapitaal
101
II.
Uitgiftepremies
11
III.
Herwaarderingsmeerwaarden
12
26 802 101,18
19 077 867,72
IV.
Reserves
13
11 576 210,78
9 121 861,21
A. Wettelijke reserve
22
1 520 665,00
1 290 674,89
1. Leveranciers
1750
B. Onbeschikbare reserves
131
6 956 876,72
4 732 517,26
2. Te betalen wissels
1751
1. Achtergestelde leningen
170
2. Niet-achtergestelde obligatieleningen
171
3. Leasingschulden en soortgelijke schulden
172
524 009,50
573 290,49
173
109 386 232,85
117 561 656,87
76 607 614,92
49 444 405,82
42
8 932 095,74
7 583 652,21
43
5 450,16
97 440,57
1. Kredietinstellingen
430/8
5 450,16
97 440,57
2. Overige leningen
439
4. Kredietinstellingen 5. Overige leningen
1. Voor eigen aandelen
1310
2. Andere
1311
C. Belastingvrije reserves
132
D. Beschikbare reserves
133
Overgedragen winst
140
Overgedragen verlies
141
175
C. Ontvangen vooruitbetalingen op 6 956 876,72 3 098 669,06
4 732 517,26
bestellingen
176
D. Overige schulden
178/9
Schulden op ten hoogste één jaar (toel. X)
42/48
3 098 669,06 IX.
V.
174
B. Handelsschulden
A. Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen B. Financiële schulden
VI.
Kapitaalsubsidies
15
246 679 234,60
234 755 442,40
VOORZIENINGEN EN U I TG E S T E L D E B E L A S T I N G E N VII.
A. Voorzieningen voor risico’s en kosten
C. Handelsschulden 16 160/5
83 035 759,11 83 035 759,11
84 880 419,25 84 880 419,25
2. Belastingen
4. Overige risico’s en kosten (toel. IX) B. Uitgestelde belastingen
31 409 368,91
34 782 900,62
31 409 368,91
2. Te betalen wissels
441
bestellingen 160
46
E. Schulden met betrekking tot belastin-
161
gen, bezoldigingen en sociale lasten
45
21 763 831,97
4 464 176,88
1. Belastingen
450/3
9 407 073,66
1 229 070,50
2. Bezoldigingen en sociale lasten
454/9
12 356 758,31
3 235 106,38
Overige schulden
47/48
11 123 336,43
5 889 767,25
Overlopende rekeningen (toel. XI)
492/3
26 247 236,42
25 887 380,66
T O TA A L D E R P A S S I V A
10/49
887 968 091,10
848 412 016,16
3. Grote herstellings- en onderhoudswerken
34 782 900,62
440/4
D. Ontvangen vooruitbetalingen op
1. Pensioenen en soortgelijke verplichtingen
44
1. Leveranciers
162
23 624 916,84
22 165 548,10
163/5
59 410 842,27
62 714 871,15
F.
168 X.
Jaarverslag 2001 | Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Balans na winstverdeling
PA S S I VA
Resultatenrekening
66
2.
R E S U LTAT E N R E K E N I N G codes
I.
boekjaar
vorig boekjaar
Bedrijfsopbrengsten
70/74
224 706 298,45
215 861 675,66
A. Omzet (toel. XII, A)
70
201 592 883,21
195 596 583,58
B. Wijziging in de voorraad goederen in bewerking en gereed product en in de bestellingen in uitvoering (toename +, afname -)
II.
71
C. Geproduceerde vaste activa
72
851 665,82
2 342 500,63
D. Andere bedrijfsopbrengsten (toel. XII, B)
74
22 261 749,42
17 922 591,45
(229 888 500,16)
(222 153 705,42)
Bedrijfskosten
60/64
A. Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen
60
15 038 224,43
14 889 379,18
600/8
14 756 081,93
14 586 245,21
1. Inkopen 2. Wijziging in de voorraad (toename -, afname +) B. Diensten en diverse goederen
609
282 142,50
303 133,97
61
43 373 707,19
41 529 614,43
62
115 957 955,02
107 051 803,45
630
33 422 562,71
30 337 383,16
631/4
(1 062 669,79)
C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (toel. XII, C2) D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa E. Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen (toevoegingen +, terugnemingen -) (toel. XII, D)
(758 683,86)
F. Voorzieningen voor risico's en kosten (toevoegingen + , bestedingen en terugnemingen -) (toel. XII, C3 en E) G. Andere bedrijfskosten (toel. XII, F)
635/7
(1 844 660,14)
14 152 199,91
640/8
25 003 380,74
14 952 009,15
H. Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten
Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
649
67
III.
IV.
V.
boekjaar
vorig boekjaar
Bedrijfswinst
70/64
Bedrijfsverlies
64/70
(5 182 201,71)
(6 292 029,76)
Financiële opbrengsten
75
16 261 464,71
14 525 774,85
A. Opbrengsten uit financiële vaste activa
750
448 615,29
348 728,08
B. Opbrengsten uit vlottende activa
751
478 086,74
380 558,21
C. Andere financiële opbrengsten (toel. XIII, A)
752/9
15 334 762,68
13 796 488,56
Financiële kosten
65
(7 147 393,80)
(5 656 230,95)
A. Kosten van schulden (toel. XIII, B en C)
650
7 063 765,21
5 569 643,50
652/9
83 628,59
86 587,45
70/65
3 931 869,20
2 577 514,14
93 282,58
1 296 445,71
B. Waardeverminderingen op andere vlottende activa dan bedoeld onder II. E (toevoegingen +, terugnemingen -) (toel. XIII, D) C. Andere financiële kosten (toel. XIII, E) VI.
651
Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belasting Verlies uit de gewone bedrijfsuitoefening,
VII.
vóór belasting
65/70
Uitzonderlijke opbrengsten
76
A. Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa
760
B. Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa
761
C. Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten
762
D. Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa
763
E. Andere uitzonderlijke opbrengsten (toel. XIV, A)
764/9
89 832,90
87 191,22
3 449,68
1 209 254,49
Jaarverslag 2001 | Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Resultatenrekening
codes
Resultatenrekening
68
codes VIII. Uitzonderlijke kosten
66
boekjaar (1 671 364,90)
vorig boekjaar (1 537 751,58)
A. Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa B. Waardeverminderingen op financiële vaste activa
660
0,02
661
27 888,02
C. Voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten (toevoegingen +, bestedingen -)
662
D. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa
663
E. Andere uitzonderlijke kosten (toel. XIV, B)
664/8
1 643 476,86
1 537 751,58
2 353 786,88
2 336 208,27
F. Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten IX.
Winst van het boekjaar vóór belasting
70/66
Verlies van het boekjaar vóór belasting
66/70
IXbis. A. Onttrekking aan de uitgestelde belastingen B. Overboeking naar de uitgestelde belastingen X.
669
780 680
Belastingen op het resultaat
67/77
(53 885,84)
(36 307,23)
A. Belastingen (toel. XV)
670/3
(53 885,84)
(36 307,23)
B. Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen XI.
XII.
77
Winst van het boekjaar
70/67
Verlies van het boekjaar
67/70
Onttrekking aan de belastingvrije reserves
789
Overboeking naar de belastingvrije reserves
689
XIII. Te bestemmen winst van het boekjaar
70/68
Te verwerken verlies van het boekjaar
68/70
Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
2 299 901,04
2 299 901,04
2 299 901,04
2 299 901,04
69
codes
boekjaar
vorig boekjaar
A. Te bestemmen winstsaldo
70/69
2 299 901,04
2 299 901,04
Te verwerken verliessaldo
69/70
1. Te bestemmen winst van het boekjaar
70/68
2 299 901,04
2 299 901,04
Te verwerken verlies van het boekjaar
68/70
2. Overgedragen winst van het vorige boekjaar Overgedragen verlies van het vorige boekjaar B. Onttrekking aan het eigen vermogen
790 690 791/2
1. Aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies
791
2. Aan de reserves
792
C. Toevoeging aan het eigen vermogen
691/2
1. Aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies
691
2. Aan de wettelijke reserve
6920
3. Aan de overige reserves
6921
(229 990,11)
(229 990,11)
229 990,11
229 990,11
D. Over te dragen resultaat 1. Over te dragen winst 2. Over te dragen verlies E. Tussenkomst van de vennoten in het verlies F. Uit te keren winst
693 793 794 694/6
1. Vergoeding van het kapitaal
694
2. Bestuurders of zaakvoerders
695
3. Andere rechthebbenden
696
(2 069 910,93)
(2 069 910,93)
2 069 910,93
2 069 910,93
Jaarverslag 2001 | Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Resultatenrekening
R E S U LTA AT V E R W E R K I N G
Toelichting
70
3.
TO E L I C H T I N G
I I I . S TA AT V A N D E M AT E R I E L E V A S T E A C T I V A (post 22 tot 27 van de activa) codes
a.
terreinen
installaties,
meubilair
leasing en
overige
activa in aan-
en gebouwen
machines en
en rollend
soortgelijke
materiële
bouw en voor-
uitrusting
materieel
rechten
vaste activa
uitbetalingen
(post 22)
(post 23)
(post 24)
(post 25)
(post 26)
(post 27)
765 171 392,65
121 450 531,97
46 974 973,98
813 382,95
38 305,62
82 823 223,90
1 621 275,05
Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar
815
Mutaties tijdens het boekjaar:
b.
Aanschaff., incl. de geprod. vaste activa
816
1 056 860,95
Overdrachten en buitengebruikstellingen
817
(2 336 865,93)
Overboek. van een post naar een andere
818
51 357 432,46
7 459 047,05
1 076 637,37
Per einde van het boekjaar
819
815 248 820,13
129 747 853,71
48 018 777,00
813 382,95
820
17 184 330,48
6 361 392,27
2 849 730,94
53 675,67
Geboekt
821
7 280 652,97
1 792 958,70
1 052 082,80
27 142,14
Verworven van derden
822
Afgeboekt
823
(783 000,36)
2 435 658,81
76 941 643,61
(2 468 493,16) (59 893 116,88) 38 305,62
99 871 750,63
38 305,62
99 871 750,63
Meerwaarden Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar:
c.
(225 648,50) (34 820,45)
(48 997,74)
(248 145,95)
Overgeboekt van een post naar een andere
824
Per einde van het boekjaar
825
24 204 514,50
8 140 173,68
34 820,45 3 653 667,79
80 817,81
826
189 919 667,25
80 694 525,32
24 556 098,10
152 791,83
Geboekt
827
23 003 111,74
7 312 036,05
3 080 290,22
27 124,72
Teruggenomen want overtollig
828
Verworven van derden
829
Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar
d.
Afgeboekt na overdr. en buitengebruikstell.
830
(1 913 312,19)
Overgeboekt van een post naar een andere
831
(2 529 291,97)
(550 217,53)
(1 761 050,19)
Per einde van het boekjaar
832
208 480 174,83
89 985 635,81
25 875 338,13
179 916,55
Nettoboekw. per einde boekjaar (a)+(b)-(c)
833
630 973 159,80
47 902 391,58
25 797 106,66
714 284,21
2 529 291,97
Waarvan: Terreinen en gebouwen
250
Installaties, machines en uitrusting
251
Meubilair en rollend materieel
252
Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
714 284,21
71
S TA AT V A N D E F I N A N C I E L E V A S T E A C T I V A (post 28 van de activa) codes
verbonden
onder-
andere
onder-
nemingen
onder-
nemingen
met deel-
nemingen
nemingsverhouding 1.
Deelnemingen en aandelen
a.
Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar
(post 280) 835
(post 282)
(post 284)
2 379 777,84
Mutaties tijdens het boekjaar:
c.
Aanschaffingen
836
Overdrachten en buitengebruikstellingen
837
Overboekingen van een post naar een andere
838
Per einde van het boekjaar
839
2 379 777,84
Waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar
846
Mutaties tijdens het boekjaar:
d.
Geboekt
847
Teruggenomen want overtollig
848
Verworven van derden
849
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstell.
850
27 888,02
Overgeboekt van een post naar een andere
851
Per einde van het boekjaar
852
27 888,02
853
1 743 001,35
Niet-opgevraagde bedragen Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar
854
Per einde van het boekjaar
855
1 743 001,35
856
608 888,47
Netto boekwaarde per einde van het boekjaar
Jaarverslag 2001 | Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Toelichting
I V.
Toelichting
72
V.
D E E L N E M I N G E N E N M A AT S C H A P P E L I J K E R E C H T E N I N A N D E R E O N D E R N E M I N G E N Hieronder worden de ondernemingen vermeld waarin
andere ondernemingen waarin de onderneming
de onderneming een deelneming bezit in de zin van
maatschappelijke rechten bezit (opgenomen in de
het Koninklijk Besluit van 8 oktober 1976 (opgenomen
posten 284 en 51/53 van de activa) ten belope van
in de posten 280 en 282 van de activa), alsmede de
ten minste 10% van het geplaatste kapitaal.
Naam, volledig adres van de zetel
Maatschappelijke rechten gehouden door
en btw-nummer
de onderneming (rechtstreeks)
Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening
dochters
jaarrekening
munt-
eigen
netto-
%
per
code
vermogen
resultaat
186 737 176
aantal
%
1875
37,50
31/12/2000
BEF
1 194 599 349
9
90,00
31/12/2000
BEF
1 378 609
CVOHA CV Maatschappij voor Grond- en Industriebeleid van het Linkerscheldeoevergebied Sluisgebouw | 9120 Kallo | België | BE 223 944 690
NV APEC-Antwerp Port Consultancy N.V. Entrepotkaai 1 | 2000 Antwerpen | België | BE 466 583 658
VI.
(1 121 391)
GELDBELEGGINGEN: OVERIGE BELEGGINGEN (post 51/53 van de activa) codes
boekjaar
vorig boekjaar
Vastrentende effecten
52
13 836 130,58
24 787 499,99
waarvan uitgegeven door kredietinstellingen
8684
13 836 130,58
24 787 499,99
Termijnrekeningen bij kredietinstellingen met
53
7 918 000,00
5 701 551,07
Hoogstens één maand
8686
7 918 000,00
5 701 551,07
Meer dan één maand en hoogstens één jaar
8687
Meer dan één jaar
8688
een resterende looptijd of opzegtermijn van:
V I I . OV E R LO P E N D E R E K E N I N G E N Uitsplitsing van de post 490/1 van de activa
boekjaar
indien daardoor een belangrijk bedrag voorkomt Lonen januari 2002 statutair personeel
2 674 754,30
Pensioenen januari 2002
3 533 871,61
Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
73
codes
bedragen
aantal aandelen
Maatschappelijk kapitaal 1.
2.
Geplaatst kapitaal (post 100 van de passiva) Per einde van het vorige boekjaar
8700
307 109 691,74
Per einde van het boekjaar
8701
307 109 691,74
Samenstelling van het kapitaal Soorten aandelen
IX.
geen aandelen wegens Autonoom Gemeentebedrijf
VOORZIENINGEN VOOR OVERIGE RISICO’S EN KOSTEN
Uitsplitsing van de post 163/5 van de passiva
boekjaar
indien daardoor een belangrijk bedrag voorkomt Hangende geschillen en risico's
38 641 340,49
Milieu
17 508 736,12
Uitstapregeling personeel
3 260 765,65
X.
S TA AT V A N D E S C H U L D E N
A.
Uitsplitsing van de schulden
schulden met een resterende looptijd van
met een oorspronkelijke looptijd
hoogstens
meer dan
meer dan
één jaar
één jaar doch
vijf jaar
van meer dan één jaar, naargelang hun resterende looptijd
hoogstens vijf jaar codes
(post 42)
(post 17)
(post 17)
8 932 095,74
32 643 570,59
77 266 671,76
Financiële schulden
880
1. Achtergestelde leningen
881
2. Niet-achtergestelde obligatieleningen
882
3. Leasingschulden en soortgelijke schulden
883
72 815,80
230 167,75
293 841,75
4. Kredietinstellingen
884
8 859 279,94
32 413 402,84
76 972 830,01
5. Overige leningen
885
Jaarverslag 2001 | Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Toelichting
VIII. S TA AT V A N H E T K A P I TA A L
Toelichting
74
codes
C.
Handelsschulden
886
1. Leveranciers
887
2. Te betalen wissels
888
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen
889
Overige schulden
890
Totaal
891
(post 42)
(post 17)
(post 17)
8 932 095,74
32 643 570,59
77 266 671,76
Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten codes
1.
boekjaar
Belastingen (post 450/3 van de passiva) a) Vervallen belastingschulden
2.
9072
b) Niet-vervallen belastingschulden
9073
c) Geraamde belastingschulden
450
9 407 073,66
Bezoldigingen en sociale lasten (post 454/9 van de passiva) a) Vervallen schulden ten aanzien van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid
9076
b) Andere schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten
XI.
9077
12 356 758,31
OV E R LO P E N D E R E K E N I N G E N
Uitsplitsing van de post 492/3 van de passiva
boekjaar
indien daardoor een belangrijk bedrag voorkomt Facturatie concessiegelden 1e kwartaal 2002 Verschuldigde, nog niet betaalde intresten Verschuldigde, nog niet betaalde andere bedrijfskosten Omzet langetermijncontracten
Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
17 715 192,25 1 630 041,68 471 216,86 6 410 113,14
75
codes B.
boekjaar
vorig boekjaar
2 378 865,14
1 103 892,15
1 213
1 199
Andere bedrijfsopbrengsten (post 74) Waarvan: exploitatiesubsidies en vanwege de overheid ontvangen compenserende bedragen
C1.
740
Werknemers ingeschreven in het personeelsregister a) Totaal aantal op de afsluitingsdatum
9086
b) Gemiddeld personeelsbestand berekend in voltijdse equivalenten c) Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren C2.
9087
1 197,0
1 275,5
9088
2 413 453
2 519 980
Personeelskosten (post 62) a) Bezoldigingen en rechtstreekse sociale voordelen
620
47 570 155,89
45 788 640,90
b) Werkgeversbijdragen voor sociale verzekeringen
621
9 154 063,34
8 956 147,73
c) Werkgeverspremies voor bovenwettelijke verzekeringen
D.
622
104 328,62
d) Andere personeelskosten
623
3 350 330,04
797 091,30
e) Pensioenen
624
55 779 077,13
51 509 923,52
Waardeverminderingen (post 631/4) 1. Op voorraden en bestellingen in uitvoering Geboekt
9110
Teruggenomen
9111
114 681,00 (54 576,83)
2. Op handelsvorderingen
E.
Geboekt
9112
Teruggenomen
9113
(1 177 350,79)
(704 107,03)
Voorzieningen voor risico's en kosten (post 635/7)
F.
Toevoegingen
9115
16 957 824,46
32 183 590,79
Bestedingen en terugnemingen
9116
(18 802 484,60)
(18 031 390,88)
Andere bedrijfskosten (post 640/8) Belastingen en taksen op de bedrijfsuitoefening
640
10 124 557,05
9 047 589,76
Andere
641/8
14 878 823,69
5 904 419,39
Jaarverslag 2001 | Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Toelichting
X I I . B E D R I J F S R E S U LTAT E N
Toelichting
76
G.
Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen 1. Totaal aantal op de afsluitingsdatum
9096
438
499
2. Gemiddeld aantal berekend in voltijdse equivalenten
9097
471,9
499,7
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren
9098
929 540
987 396
Kosten voor de onderneming
617
16 243 689,65
16 350 832,48
boekjaar
vorig boekjaar
14 110 979,00
13 209 127,44
1 218 522,25
584 837,12
XIII. F I N A N C I E L E R E S U LTAT E N codes A.
Andere financiële opbrengsten (post 752/9) Door de overheid toegekende subsidies, aangerekend op het resultaat: Kapitaalsubsidies
9125
Interestsubsidies
9126
Uitsplitsing van de overige financiële opbrengsten, indien het belangrijke bedragen betreft Meerwaarde realisatie vlottende activa
X V. B E L A S T I N G E N O P H E T R E S U LTA AT codes
boekjaar
Uitsplitsing van de post 670/3 1.
Belastingen op het resultaat van het boekjaar
9134
53 885,84
9135
53 885,84
a. Verschuldigde of betaalde belastingen en voorheffingen b. Geactiveerde overschotten van betaalde belastingen en voorheffingen
9136
c. Geraamde belastingsupplementen (opgenomen onder post 450/3 van de passiva) 9137
Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
77
B E L A S T I N G O P D E TO E G E V O E G D E WA A R D E E N B E L A S T I N G E N T E N L A S T E VA N D E R D E N codes
A.
boekjaar
vorig boekjaar
De belasting op de toegevoegde waarde in rekening gebracht:
B.
1. Aan de onderneming (aftrekbaar)
9145
25 089 866,87
23 819 850,20
2. Door de onderneming
9146
24 916 486,76
23 065 719,94
1. Bedrijfsvoorheffing
9147
17 889 342,30
18 158 048,66
2. Roerende voorheffing
9148
De ingehouden bedragen ten laste van derden bij wijze van:
XVII.
NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN
Overeenkomstig art. 31 van zijn statuten, heeft
had de Stad Antwerpen niet aangelegd. Het
het Havenbedrijf Antwerpen al de pensioenver-
Havenbedrijf heeft contracten afgesloten die
plichtingen, vroegere, huidige en toekomstige,
erop gericht zijn:
voor personeelsleden die in de haven werken
1. het pensioen aan gepensioneerden uit te
of gewerkt hebben, overgenomen van de Stad
betalen
Antwerpen. Reserves voor de verleden diensttijd
2. op langetermijnreserves op te bouwen.
Pensioenen die door de onderneming zelf worden gedragen
codes
boekjaar
9220
689 143 689,00
Geschat bedrag van de verplichtingen die voortvloeien uit reeds gepresteerd werk Wijze waarop dit bedrag wordt berekend Pensioenverplichtingen als berekend door actuaris: 744 077 204 euro Pensioenreserves Pensioenfonds: 54 933 515 euro
Jaarverslag 2001 | Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Toelichting
XVI.
Toelichting
78
Belangrijke hangende geschillen
basis van reeds ontvangen claims en gedeeltelijk op
en andere belangrijke verplichtingen
basis van interne schattingen. Indien de termijn waarop de bouwwerken terug van
In het boekjaar 2000 hebben derden een procedure
start kunnen gaan substantieel verlaat zou worden,
ingeleid tot schorsing van de door het Vlaamse
kan verwacht worden dat hieruit nog belangrijke bij-
Gewest op 13 juni 2000 verstrekte bouwvergunning
komende kosten en claims voortvloeien die niet
voor het Deurganckdok. Op 7 maart 2001 is de
voorzien zijn. Vanzelfsprekend zijn ook de twee
bouwvergunning effectief door de Raad van State
andere elementen die in de berekening van de voor-
geschorst, waardoor de werken aan het
ziening een rol spelen (met name de verzekerings-
Deurganckdok stopgezet zijn. Het Gemeentelijk
dekking en het bedrag van de claims) schattingen
Havenbedrijf is door de aannemers die de werken
die aan verdere wijzigingen onderhevig kunnen zijn.
uitvoeren in gebreke gesteld. In de jaarrekening 2000
Hoewel het Gemeentelijk Havenbedrijf naar zijn oor-
was hiervoor een voorziening aangelegd. In de jaar-
deel ook terecht andere partijen in gebreke heeft
rekening afgesloten op 31 december 2001 is deze
gesteld voor de schade die het mogelijk zal lijden en
voorziening op basis van de huidig beschikbare infor-
zich het recht voorbehoudt om verdere stappen te
matie aangepast. De berekening van de voorziening
ondernemen, is voorzichtigheidshalve geen vordering
houdt rekening met volgende feiten/hypotheses:
hiervoor in de rekeningen opgenomen. Concessie-
– de werken kunnen hervat worden in de periode
houders van het Deurganckdok hebben eveneens
april/mei 2002;
het Gemeentelijk Havenbedrijf in gebreke gesteld en
– een verrekening van de verzekeringsdekking opge-
zich het recht voorbehouden om schadevergoeding
nomen in de berekening;
te eisen. Deze schadeclaims zullen contractueel
– het bedrag van de claims is bepaald gedeeltelijk op
worden afgewezen door het Gemeentelijk Havenbedrijf.
XVIII. BETREKKINGEN MET VERBONDEN ONDERNEMINGEN EN MET O N D E R N E M I N G E N W A A R M E E E E N D E E L N E M I N G S V E R H O U D I N G B E S TA AT
verbonden ondernemingen
ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
codes 1.
boekjaar
vorig boekjaar
boekjaar
vorig boekjaar
Financiële vaste activa
925
608 888,47
636 776,49
Deelnemingen
926
608 888,47
636 776,49
Vorderingen
Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
Achtergestelde
927
Andere
928
79
SOCIALE BALANS
I.
S TA AT V A N D E T E W E R K G E S T E L D E P E R S O N E N
A.
Werknemers ingeschreven in het personeelsregister Tijdens het
codes
boekjaar en het
Sociale balans
4.
voltijds
deeltijds
totaal (T) of
totaal (T) of
(boekjaar)
(boekjaar)
totaal in voltijdse
totaal in voltijdse
equivalenten (VTE)
equivalenten (VTE)
(boekjaar)
(vorig boekjaar)
1 197,0 (VTE)
1 275,5 (VTE)
vorige boekjaar Gemiddeld aantal werknemers
100
1 183,00
28,00
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren
101
2 386 881
26 572
2 413 453 (T)
2 519 980 (T)
Personeelskosten
102
114 745 618,86
1 212 336,16
115 957 955,02 (T)
107 051 803,45 (T)
Bedrag van de voordelen bovenop het loon
103
Op de afsluitingsdatum
codes
voltijds
deeltijds
van het boekjaar
totaal in voltijdse equivalenten
a.
Aantal werknemers ingeschreven in het personeelsregister
b.
105
1 185
28
1199,0
Overeenkomst voor een onbepaalde tijd
110
107
3
108,5
Overeenkomst voor een bepaalde tijd
111
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst
Overeenkomst voor een
c.
d.
duidelijk omschreven werk
112
1 067
23
1 078,5
Vervangingsovereenkomst
113
11
2
12,0
Mannen
120
1 062
16
1 070,0
Vrouwen
121
123
12
129,0
Volgens het geslacht
Volgens de beroepscategorie Directiepersoneel
130
150
3
151,5
Bedienden
134
515
12
521,0
Arbeiders
132
520
13
526,5
Andere
133
Jaarverslag 2001 | Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Sociale balans
80
B.
Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen Tijdens het boekjaar
codes
uitzendkrachten
ter beschikking van de onderneming gestelde personen
Gemiddeld aantal tewerkgestelde personen
150
1,9
470,0
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren
151
3170
926 370
Kosten voor de onderneming
152
102 228,81
16 141 460,84
II.
TA B E L V A N H E T P E R S O N E E L S V E R L O O P T I J D E N S H E T B O E K J A A R
A.
Ingetreden
codes
voltijds
deeltijds
totaal in voltijdse equivalenten
a.
Aantal werknemers die tijdens het boekjaar in het personeelregister werden ingeschreven
b.
205
39
6
42,0
Overeenkomst voor een onbepaalde tijd
210
35
1
35,5
Overeenkomst voor een bepaalde tijd
211
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst
Overeenkomst voor een
c.
duidelijk omschreven werk
212
3
Vervangingsovereenkomst
213
1
Volgens het geslacht en het studieniveau Mannen Lager onderwijs
220
Secundair onderwijs
221
Hoger niet-universitair onderwijs
222
Universitair onderwijs
223
Vrouwen
Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
Lager onderwijs
230
Secundair onderwijs
231
Hoger niet-universitair onderwijs
232
Universitair onderwijs
233
3,0 5
3,5
81
Uitgetreden
codes
voltijds
deeltijds
totaal in voltijdse equivalenten
a.
Aantal werknemers met een in het personeelsregister opgetekende datum waarop hun overeenkomst tijdens het boekjaar een einde nam
b.
305
105
6
108,0
Overeenkomst voor een onbepaalde tijd
310
10
3
11,5
Overeenkomst voor een bepaalde tijd
311
1
duidelijk omschreven werk
312
86
Vervangingsovereenkomst
313
8
Pensioen
340
26
Brugpensioen
341
Afdanking
342
75
Andere reden
343
4
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst 1,0
Overeenkomst voor een
d.
86,0 3
9,5
Volgens de reden van beëindiging van de overeenkomst 26,0 6
78,0 4,0
Waarvan : het aantal werknemers dat als zelfstandige ten minste op halftijdse basis diensten blijft verlenen aan de onderneming
I V.
350
INLICHTINGEN OVER DE OPLEIDINGEN VOOR DE WERKNEMERS TIJDENS HET BOEK JAAR
Totaal van de opleidingsinitiatieven
codes
ten laste van de werkgever
aantal
aantal
kosten
betrokken
gevolgde
voor de
werknemers
opleidingen
onderneming
Mannen
580
810
14 497
528 927,33
Vrouwen
581
97
1 496
46 080,21
Jaarverslag 2001 | Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Sociale balans
B.
Waarderingsregels
82
WA A R D E R I N GS R EG E LS
Krachtens artikel 34 van de statuten van het Gemeen-
fingswaarde groter dan of gelijk aan 1.239,47 euro is,
Installaties, machines en uitrusting
telijk Havenbedrijf Antwerpen is het havenbedrijf onder-
geactiveerd. De waardering gebeurt aan aanschaffings-
Hefwerktuigen
5%
worpen aan de wet van 17 juli 1975 met betrekking tot
prijs of aan vervaardigingsprijs zoals bepaald in artikelen
Vaartuigen
5%
de boekhouding en de jaarrekening van ondernemingen.
36 en 37 van het K.B., eventuele bijkomende kosten
Hierdoor moet de boekhouding gevoerd worden over-
kunnen in het jaar van aanschaf volledig ten laste van
eenkomstig het Koninklijk Besluit van 30 januari 2001
het resultaat worden gebracht.
o.a. baggertuigen, peilboten, oliezuiger, afmeerponton, inspectieboten Elektrische installaties
op de jaarrekening van ondernemingen.
5%
o.a. openbare verlichting, kabelnet, 2.1.2
Herwaarderingen
kraankabelnet, verkeerssignalisatie
Het opstellen van de jaarrekening is de verantwoordelijk-
Machines en uitrusting algemeen
heid van de Raad van Bestuur. Het zo nauwkeurig
Het niet-gesubsidieerde gedeelte van de afschrijfbare
o.a. gereedschap en toestellen,
mogelijk omschrijven van de waarderingsregels maakt
materiële vaste activa wordt jaarlijks geherwaardeerd
reddingsboei-installaties, takels en
hier integraal deel van uit.
overeenkomstig de omzendbrieven van de Administratie
kettingen, compressorgroepen,
van Regionale en Lokale Besturen. De herwaarderings-
graaf- en laadschopcombinaties
10%
meerwaarde wordt op het passief, rekening ‘herwaarde-
Installaties verwarming en koeling
ringsmeerwaarden’, geïndividualiseerd (volgens rond-
Liften
10%
De jaarrekening van het Gemeentelijk Havenbedrijf
schrijven in CBN 19 van juli 1986) en overgeschreven
Alarminstallaties
10%
Antwerpen wordt opgesteld in overeenstemming met de
naar een onbeschikbare reserve a rato van het afschrij-
Telecommunicatie
20%
wetgeving op de jaarrekening. Krachtens art. 24 van het
vingsritme van de onderliggende activa.
o.a. telefooninstallaties,
2.1.3
luidsprekers voor sluizen
1.
Algemene waarderingsregels
K.B. van 30 januari 2001 worden de waarderingsregels opgesteld met naleving van de vereisten van het getrouw
10%
radioverbindingen, camera's en Afschrijvingen
beeld, rekening houdend met de specifieke kenmerken
Havenradar
20%
Hardware voor technische doeleinden
20%
van de onderneming. Voor hetgeen de wet aanvullend
De afschrijvingen worden jaarlijks lineair en voor een
regelt en in de gevallen waar zij een keuze laat aan de
volledig jaar berekend op basis van de geherwaardeerde
o.a. Apics inclusief kabelnetwerk,
onderneming, heeft de Raad van Bestuur de hierna
aanschaffingswaarde van de investeringen volgens
geografisch informatiesysteem (GIS),
volgende waarderingsregels bepaald.
onderstaande afschrijvingspercentages:
dataverwerkende eenheid voor
2.
Specifieke waarderingsregels
Terreinen en gebouwen
2.1
Materiële vaste activa
hydrografische metingen Terreinen
0%
Meubilair en rollend materieel
Dienstgebouwen
3%
Meubilair
10%
Magazijnen
5%
Bureaumachines
20%
Waterwegen
3%
Hardware administratie
20%
Gebruiksrechten op grote investeringswerken
3%
Rollend materieel
Onder de materiële vaste activa worden duurzame,
Waterbouwkundige werken
3%
o.a. Sleepboten
tastbare bedrijfsmiddelen met een gebruiksduur van
Afdaken, loodsen, hangars e.a.
5%
Kolkenzuiger
meer dan één boekjaar, waarvan de initiële aanschaf-
Wegen
5%
Personenwagen
20%
Vrachtwagens
20%
2.1.1
Algemeen principe
Waarderingsregels Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
5% 20%
Vorkliften
20%
Zoutstrooiers
20%
83
Leasing
2.1.7
Gronden en terreinen
Op de activa in aanbouw worden geen afschrijvingen toegepast (tenzij onder uitzonderlijke omstandigheden
De gebruiksrechten betreffende materiële vaste activa,
Gronden en terreinen ingebracht op 1 januari 1997
en ingeval van duurzame minderwaarden). Deze activa
waarover de onderneming beschikt op grond van leasing
werden globaal gewaardeerd op basis van een schatting
worden niet geherwaardeerd en de erop betrekking
of soortgelijke overeenkomsten worden, na aftrek van de
gemaakt in 1986 en dit is verder aangevuld met de
hebbende kapitaalsubsidies worden evenmin in resultaat
gecumuleerde afschrijvingen of waardeverminderingen,
aankopen van 1988 tot einde 1996.
genomen.
volgens de overeenkomst te storten termijnen, dat strekt
De individuele waarde van de gronden en terreinen
2.1.10
tot de wedersamenstelling van de kapitaalwaarde.
werd bekomen door deze globale waarde te versleutelen
onder deze rubriek opgenomen voor het gedeelte van de Projecten van de dienst Elektriciteitsvoorzieningen
a rato van de oppervlakte van de grond of het terrein. Voor activa met gelijkaardige kenmerken: verlichtings-
Het afschrijvingsritme volgt de onder 2.1.3 aangehaalde percentages. 2.1.5
Bijkomende afschrijvingen en
Gronden en terreinen aangeschaft of verworven
palen, kabelnetwerken, laagspanningskasten,... wordt een
na 1 januari 1997 worden geboekt tegen aanschaffings-
systeem van standaardwaarden gebruikt. De waarde van
waarde.
deze activa wordt jaarlijks herzien en getoetst aan marktprijzen. De waarde omvat een gemiddelde aanschaffings-
waardeverminderingen 2.1.8
Gebruiksrechten
prijs en ook loonkost van directe arbeid.
Op materiële vaste activa met een beperkte gebruiksduur wordt aanvullend afgeschreven indien hun boekwaarde
Het recht van gebruik van onder andere de Europa-
Grotere projecten zoals het plaatsen van hoogspannings-
hoger is dan de gebruikswaarde ingevolge technische
terminal werd gewaardeerd op basis van de tussenkomst
posten worden gewaardeerd op individuele basis en
ontwaarding of wegens wijziging van economische of
van de havenregie in de financiering van de activa
volgens de regels zoals bepaald bij ‘materiële vaste activa
technologische omstandigheden.
waarop het gebruiksrecht rust. De gebruiksrechten
in aanbouw’.
worden afgeschreven op basis van de economische In geval van duurzame minderwaarde of ontwaarding
levensduur van de onderliggende activa. Het afschrij-
wordt voor materiële vaste activa met beperkte gebruiks-
vingsritme volgt het in punt 2.1.3 beschreven percentage. 2.1.9
Activa in aanbouw
2.1.6
Tussenkomst van derden
participatie aanhoudt, worden geactiveerd aan hun aanschaffingswaarde. De schuldvorderingen die onder deze
worden ter goedkeuring voorgelegd door het Directiecomité aan de Raad van Bestuur.
Financiële vaste activa
De aandelen en deelbewijzen die de onderneming als
duur een uitzonderlijke minderwaarde geboekt. Deze afschrijvingen en uitzonderlijke waardeverminderingen
2.2
Grote projecten en projecten die over een langere
rubriek geboekt staan, worden opgenomen aan nomi-
periode lopen, worden eerst geactiveerd onder de post
nale waarde.
‘materiële vaste activa in aanbouw’. Jaarlijks worden de financiële vaste activa beoordeeld.
Tussenkomst van derden in geactiveerde investeringen,
Geactiveerd wordt de aanschaffingsprijs (zoals gefactu-
Ingeval van duurzame minderwaarde of ontwaarding of
andere dan kapitaalsubsidies, worden aan nominale
reerd door derden leveranciers). Op dit moment zijn er
indien er voor het geheel of een gedeelte van de vorde-
waarde bij schulden geboekt. Het gedeelte van de vaste
nog geen regels met betrekking tot de activering van
ring onzekerheid ontstaat omtrent de terugbetaling,
activa waarvoor deze tussenkomsten verkregen werden,
interne kosten en intercalaire intresten. Deze worden
wordt een waardevermindering geboekt. De hoogte van
wordt niet geherwaardeerd en bij ingebruikname volledig
vooralsnog rechtstreeks in resultaat genomen.
waardevermindering wordt voorgesteld door het directiecomité en ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van
afgeschreven. De tussenkomst zelf wordt op dit ogenblik als een andere bedrijfsopbrengst getoond.
De activa in aanbouw worden overgeboekt naar hun
Bestuur.
respectievelijke posten onder de materiële vaste activa op datum van de voorlopige oplevering der werken. De notificatie van voorlopige oplevering wordt door de technische dienst overgemaakt aan de boekhouding.
Jaarverslag 2001 | Waarderingsregels Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Waarderingsregels
2.1.4
Waarderingsregels
84
2.3
Voorraden
Een waardevermindering op uitstaande vorderingen
Activawaarde
wordt als volgt automatisch toegepast:
per 31 december 1996:
Een artikel in voorraad wordt gewaardeerd op de laatste
502 miljoen euro
toewijzing aan:
aanschaffingswaarde, wat in feite neerkomt op een ver-
achterstand > 6 maanden
20%
herwaarderingsmeerwaarden
eenvoudigde vervangingswaarde. Dit betekent dat voor
achterstand > 12 maanden
80%
kapitaalsubsidies
180 miljoen euro
oude artikels de historische aanschaffingswaarde aange-
achterstand > 18 maanden
100%
netto activa:
307 miljoen euro
15 miljoen euro
past wordt met de meest recente aanschaffingswaarde. Indien blijkt dat een vordering oninbaar of dubieus is
Voor een gedetailleerde bespreking van de beginwaarde
Er wordt een waardevermindering voor traag roterende
en de waardevermindering boven de automatische
en de inbrengwaarde verwijzen we naar het verslag over
of verouderde voorraadelementen geboekt. Het betreft
berekening hierboven zou uitstijgen, bijvoorbeeld
de waardering van de inbreng bij de oprichting van het
een systeem dat op basis van de laatste beweging een
wegens faillissement, dan worden bijkomende waarde-
Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen.
forfaitair percentage van waardevermindering toepast.
verminderingen aangelegd die op voorzichtige wijze rekening houden met de verwachte recuperatie-
2.7
Herwaarderingsmeerwaarden
Volgende percentages zijn toegepast:
mogelijkheden en toekomstige kosten.
aantal jaar
percentage
2.5
niet bewogen
waardevermindering
1 jaar
10%
De geldbeleggingen en liquide middelen worden
jaarlijks geherwaardeerd. De herwaarderingsmeerwaarde
2 jaar
20%
gewaardeerd tegen nominale waarde. Eventuele waarde-
wordt op een afzonderlijke passivarekening geplaatst en
3 jaar
50%
verminderingen worden bepaald op een individuele
behouden zolang de goederen waarop zij betrekking
4 jaar en ouder
75%
basis. Meerwaarden op beleggingsproducten worden pas
hebben niet gerealiseerd werden.
In overeenstemming met de omzendbrieven van de Beschikbare waarden
Administratie voor Regionale en Lokale Besturen, worden de niet-gesubsidieerde afschrijfbare materiële vaste activa
in resultaat genomen bij realisatie van de titels. Meerwaarden kunnen echter:
Door de strikte toepassing van waardeverminderingen benadert deze waardering de methodes die in de
2.6
Beginwaarde
– worden overgebracht naar een reserve ten belope van de op de meerwaarde geboekte afschrijvingen;
Belgische boekhoudwetgeving worden toegestaan. Overeenkomstig artikel 54 van de statuten werd bij de
– in kapitaal worden omgezet;
oprichting van het Havenbedrijf een beginbalans
– bij latere minderwaarde worden afgeboekt ten belope
opgesteld. Deze beginbalans omvatte de activa en
van het nog niet afgeschreven gedeelte van de meer-
De vorderingen worden opgenomen aan nominale
passiva van de meest recente balans van de havenregie
waarde.
waarde. De vorderingen met een contractuele looptijd
met dien verstande dat correcties werden doorgevoerd
van meer dan één jaar worden onder de ‘Vorderingen
op basis van gegevens over het boekjaar die later bekend
op meer dan één jaar’ geplaatst. Het gedeelte dat binnen
waren en/of ingevolge de toepassing van regelingen voor
het jaar invorderbaar is, wordt overgeboekt naar de
rechtsopvolging en ingevolge besluiten van overeenkom-
‘Vorderingen op hoogstens één jaar’.
sten daaromtrent met de Stad Antwerpen. De begin-
2.4
Vorderingen op lange of korte termijn
2.8
Reserves
2.8.1
Wettelijke reserve
waarde was het verschil tussen de (eventueel
De wettelijke reserve wordt gevormd door jaarlijks tien
Een waardevermindering wordt in rekening genomen
gecorrigeerde) ingeboekte activa en passiva, rekening
procent van de winst van het boekjaar toe te wijzen.
voor de nog onbetaalde of twijfelachtige schuld-
houdend met de rechten en plichten die op het
Deze verplichting vloeit voort uit artikel 38 van de statu-
vorderingen, uitgezonderd deze met voldoende
Autonoom Havenbedrijf rusten. Dit bedrag is vastgesteld
ten van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen.
zakelijke waarborg.
op 307 miljoen euro. De beginwaarde werd afgeleid van de netto actiefsituatie van de havenregie op 31 december 1996 na toewijzing van kapitaalsubsidies en herwaarderingsmeerwaarden en kan als volgt voorgesteld worden:
Waarderingsregels Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
85
Onbeschikbare reserve
Worden wel opgenomen onder deze rubriek het tekort
2.11
Schulden
aan stortingen, op jaarbasis, aan de aparte entiteit nodig De herwaarderingsmeerwaarde, die in navolging van de
voor de opbouw van reserves ten belope van de
De schulden worden opgenomen aan nominale waarde. De
reglementen terzake jaarlijks wordt berekend, kan ten
verworven rechten voor 1 jaar dienst van de actieve
verplichtingen met een contractuele looptijd van meer dan
belope van de afschrijvingen jaarlijks naar deze rekening
statutaire personeelsleden van het Havenbedrijf in de
één jaar worden onder de ‘Schulden op meer dan één jaar’
overgeboekt worden.
mate dat de rechten niet door andere instanties gedekt
geplaatst. Het gedeelte dat binnen het jaar verschuldigd is,
worden.
wordt overgeboekt naar de 'Schulden op hoogstens één jaar'.
2.9
Kapitaalsubsidies 2.10.2
Grote herstellings- en onderhoudswerken
2.12
Overlopende rekeningen
Kapitaalsubsidies met betrekking tot afschrijfbare vaste activa worden in de balans opgenomen nadat aan de
De toekomstige kosten van grote herstellingen of van
De overlopende rekeningen aan activa- en passivazijde
contractuele verplichtingen voortvloeiend uit de vaste
periodiek onderhoud kunnen op technische basis
worden gebruikt voor de correcte toewijzing van kosten en
belofte door de hogere overheid voldaan is. Zij worden
geraamd worden. De voorzieningen die geboekt worden,
opbrengsten aan het boekjaar waarop zij betrekking hebben.
als financiële opbrengst getoond in de resultatenrekening
beantwoorden aan de kosten die in de loop van de vol-
volgens hetzelfde ritme als de afschrijvingen op de activa
gende tien jaar zullen ontstaan. Enkel de sommatie van
waarvoor zij werden toegekend.
de bedragen die uitstijgen boven de laagste recurrente
2.13
Verbintenissen, verhaalrechten en orderrekeningen
kosten van groot onderhoud of herstellingswerken Subsidies die niet voor een investering in vaste activa
worden voorzien. Deze methode wordt de aftoppings-
De verbintenissen, verhaalrechten en orderrekeningen zullen
werden toegekend, worden als opbrengst in de resulta-
methode genoemd.
hernomen worden voor het bedrag dat voorkomt ingevolge de door het Havenbedrijf onderschreven waarborgen ten
tenrekening opgenomen, gespreid over de duurtijd van de activiteiten waarop de subsidies betrekking hebben. 2.10 2.10.1
Voorzieningen voor risico's en kosten Pensioenen en soortgelijke verplichtingen
Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen heeft de
Minimaal wordt 2,5% van de aanschafwaarde van het
gunste van derden of de door de derden onderschreven waar-
patrimonium (22 en 23 rekening) als voorziening aange-
borgen ten gunste van het Havenbedrijf. Ze vermelden in
houden. Dit percentage komt overeen met de geschatte
ieder geval het saldo van de niet-gefinancierde verplichtingen
minimale onderhoudskosten voor het komende ander-
die op het Havenbedrijf rusten inzake pensioenen voor verle-
half jaar teneinde het patrimonium in stand te houden.
den diensttijd van actieven en van gepensioneerden.
2.10.3
2.14
Hangende geschillen
Havendecreet
pensioenverplichtingen van het gepensioneerd havenpersoneel alsook de verplichtingen van haar huidig
Op basis van de stand van zaken die opgemaakt wordt
De toelagen die aan het Gemeentelijk Havenbedrijf verstrekt
personeel voor verleden diensttijd overgenomen op
aan de hand van de informatie van de advocaten en de
worden door het Vlaamse Gewest in het kader van het
1 januari 1997 van de Stad Antwerpen.
juridische dienst van het Havenbedrijf, worden voorzie-
‘havendecreet’ worden in resultaat genomen op het ogenblik
ningen aangelegd om rekening te houden met de moge-
dat er voldoende zekerheid bestaat over de toekenning van
Deze verplichtingen komen niet op de balans van het
lijke verplichtingen die voortvloeien uit de hangende
de toelage. Deze zekerheid kan blijken uit uitvoerings-
Havenbedrijf maar zijn toegelicht op blz. 19 van de jaar-
rechtszaken.
besluiten en/of specifieke overeenkomsten.
rekening. Het Havenbedrijf verricht stortingen aan het Pensioenfonds, een aparte entiteit, ter dekking van de
2.10.4
Milieurisico's
lopende pensioenen en voor de opbouw van reserves. Indien belangrijke milieurisico's geïndividualiseerd worden, wordt een voorziening aangelegd a rato van een beredeneerde inschatting van de potentiële schade of saneringskosten.
Jaarverslag 2001 | Waarderingsregels Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Waarderingsregels
2.8.2
Verslag van de commissaris
86
V E R S L A G VA N D E C O M M I S S A R I S over het boekjaar afgesloten op 31 december 2001 gericht tot de Gemeenteraad van de stad Antwerpen met betrekking tot de jaarrekening van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Jaarrekening afgesloten op 31 december 2001
Naar ons oordeel, rekening houdend met de toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften, geeft de jaar-
Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen,
rekening afgesloten op 31 december 2001 een getrouw beeld
brengen wij u verslag uit over de uitvoering van de controle-
van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten
opdracht die ons werd toevertrouwd.
van het Havenbedrijf en wordt een passende verantwoording
Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening over
gegeven in de toelichting.
het boekjaar afgesloten op 31 december 2001, met een balanstotaal van 887.968.091,10 EUR en waarvan de resul-
Bijkomende verklaringen en inlichtingen
tatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van
Overeenkomstig de controlenormen verstrekken wij volgende
2.299.901,04 EUR. Deze jaarrekening is opgesteld onder de
bijkomende verklaringen en inlichtingen. Deze zijn niet van
verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur van het
aard om de draagwijdte van onze verklaring over de jaar-
Havenbedrijf. Wij hebben eveneens de bijkomende specifieke
rekening te wijzigen.
controles uitgevoerd die door de wet zijn vereist.
– Het jaarverslag bevat de door de wet vereiste inlichtingen en is in overeenstemming met de jaarrekening.
Verklaring over de jaarrekening zonder voorbehoud
– De resultaatbestemming die u wordt voorgesteld is in over-
Onze controles werden verricht overeenkomstig de normen
eenstemming met de statuten.
van het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze beroepsnormen
– Wij hebben geen kennis van verrichtingen of beslissingen
eisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd,
die een inbreuk vormen op de statuten of op de gemeente-
dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de
wet en meer in het bijzonder op de artikelen 263bis tot en
jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat,
met 263decies van de gemeentewet.
rekening houdend met de Belgische wettelijke en bestuurs-
– Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang,
rechtelijke voorschriften met betrekking tot de jaarrekening.
wordt de boekhouding gevoerd en werd de jaarrekening
Overeenkomstig deze normen hebben wij rekening gehouden
opgesteld overeenkomstig de wettelijke en bestuursrechtelijke
met de administratieve en boekhoudkundige organisatie van
voorschriften die daarop van toepassing zijn in België.
het Havenbedrijf, alsook met de procedures van interne controle. Wij hebben van de verantwoordelijken van het
Antwerpen, 7 mei 2002
Havenbedrijf de voor onze controles vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij hebben op basis van steek-
Klynveld Peat Marwick Goerdeler Bedrijfsrevisoren
proeven de verantwoording onderzocht van de bedragen
Commissaris
opgenomen in de jaarrekening. Wij hebben de waarderings-
vertegenwoordigd door
regels, de betekenisvolle boekhoudkundige ramingen die de onderneming maakte en de voorstelling van de jaarrekening in haar geheel beoordeeld. Wij zijn van mening dat deze werkzaamheden een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel.
Erik Clinck Bedrijfsrevisor
Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen | Jaarverslag 2001
87
over het boekjaar afgesloten op 31 december 2001 gericht tot de Gemeenteraad van de stad Antwerpen met betrekking tot de jaarrekening van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Jaarrekening afgesloten op 31 december 2001
Bijkomende verklaringen en inlichtingen Overeenkomstig artikel 42 van de statuten verstrekken wij
Overeenkomstig de gemeentewet van 5 april 1995 en de
volgende bijkomende verklaringen en inlichtingen.
bepalingen opgenomen in artikel 42 van de statuten, brengen
– Het jaarverslag bevat de door de wet vereiste inlichtingen
wij u verslag uit over de uitvoering van de controleopdracht
en is in overeenstemming met de jaarrekening.
die ons werd toevertrouwd.
– De resultaatbestemming die u wordt voorgesteld is in over-
Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening over
eenstemming met de statuten.
het boekjaar afgesloten op 31 december 2001, met een
– Wij hebben geen kennis van verrichtingen of beslissingen
balanstotaal van 887.968.091,10 EUR en waarvan de resul-
die een inbreuk vormen op de statuten of op de gemeente-
tatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van
wet en meer in het bijzonder op de artikelen 263bis tot en
2.299.901,04 EUR. Deze jaarrekening is opgesteld onder de
met 263decies van de gemeentewet.
verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur van het
– Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang,
Havenbedrijf.
wordt de boekhouding gevoerd en werd de jaarrekening opgesteld overeenkomstig de wettelijke en bestuursrechtelijke
Verklaring over de jaarrekening zonder voorbehoud
voorschriften die daarop van toepassing zijn in België.
Wij hebben van de verantwoordelijken van het Havenbedrijf
– Wij hebben ons voor onze controles gesteund op de werk-
de voor onze controles vereiste ophelderingen en inlichtingen
zaamheden van de commissaris-revisor. Wij verwijzen dan ook
verkregen. Wij hebben op basis van steekproeven de verant-
naar zijn verslag over de rekeningen.
woording onderzocht van de bedragen opgenomen in de jaarrekening. Wij hebben de waarderingsregels, de betekenisvolle
Antwerpen, 7 mei 2002
boekhoudkundige ramingen die de onderneming maakte en de voorstelling van de jaarrekening in haar geheel beoor-
Voor het College van Commissarissen
deeld. Wij zijn van mening dat deze werkzaamheden een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel. Naar ons oordeel, rekening houdend met de toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften, geeft de jaarrekening afgesloten op 31 december 2001 een getrouw beeld
Commissaris
van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten
H. Coveliers
L. Lemmens
van het Havenbedrijf en wordt een passende verantwoording
Gemeenteraadslid
Gemeenteraadslid
gegeven in de toelichting.
Stad Antwerpen
Stad Antwerpen
Commissaris
Jaarverslag 2001 | Jaarrekening Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Verslag van het college van commissarissen
V E R S L A G VA N H E T C O L L E G E VA N C O M M I S S A R I S S E N