Jaarverslag 2007
Inhoudstafel
Missie 10 jaar Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
3 5
1 Actief Trends in de wereldeconomie Trafieken Zeeschepen Industrie in de Antwerpse haven Concurrentiepositie Toegevoegde waarde en werkgelegenheid Modal split Havenbeveiliging
6 6 9 14 14 17 18 18 18
2 Toekomstgericht Uitbouw Deurganckdok Renovatie Delwaidedok Fundering All Weather Terminal Renovatie Kallosluis Grensinspectiepost Linkeroever Hotspot in havengebied Uitbouw windmolenpark Amoras Aanpak onderwaterbodem havendokken Heraanleg kaaien oude dokken Nieuw fietspad aan de Scheldelaan Andere projecten Concessiebeleid
22 22 22 22 25 25 26 26 26 29 29 29 30 30
3 Bereikbaar De haven en haar maritieme toegankelijkheid De haven en haar achterlandverbindingen
37 37 42
4 Verantwoord Strategische planning De haven en haar omgeving
53 53 53
5 Betrouwbaar Havenkapiteinsdienst Vernieuwing havenradarsysteem Vernieuwd datacenter Efficiënt onderhoudsmanagement Drie krachtige sleepboten op komst Vernieuwing baggervloot Nieuwe mobiele kranen De haven in de wereld
66 66 66 69 69 69 70 70 70
6 De mensen Bestuursorganen Personeel
74 74 80
7 Jaarrekening Commentaar bij de jaarrekening Balans na winstverdeling Resultatenrekening Resultaatverwerking Toelichting Sociale balans Waarderingsregels Verslag van de commissaris Verslag van het college van commissarissen
97 97 104 106 108 109 128 131 139 141
Colofon
143
Missie
Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen tracht de toegevoegde waarde die de Antwerpse haven voor de stad en de regio genereert, op een duurzame wijze te optimaliseren. Het Havenbedrijf koestert ook de ambitie om de concurrentiepositie van de haven te verstevigen door een kwaliteitsvolle, ononderbroken dienstverlening en een optimaal uitgebouwde infrastructuur aan te bieden. Het Havenbedrijf heeft een voortrekkersrol te vervullen inzake duurzame havenontwikkeling en promoot milieuvriendelijke transportmodaliteiten voor het vervoer van goederen van en naar het achterland. Wederzijds vertrouwen ligt aan de basis van de ondernemingsfilosofie van het Havenbedrijf. Alleen dankzij de volle steun en medewerking van de werknemers kan het Havenbedrijf zijn zending en ambities waarmaken.
3
4
Jaarverslag 2007
10 jaar Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen bestaat in 2007 precies 10 jaar als autonoom gemeentebedrijf. Dat werd gevierd met een colloquium waarop prominenten uit de haven, van de overheid en betrokken organisaties konden terugblikken en vooruitkijken naar de toekomst van het havenbestuur.
Het tienjarige bestaan van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen werd passend gevierd.
5
1 Actief
Trends in de wereldeconomie
De trafiek in de verschillende zeehavens zal positieve gevolgen ondervinden van de groeiverwachting in 2008.
De haven van Antwerpen en de diverse andere havens in de HamburgLe Havre range ondergaan in belangrijke mate invloed van trends in de nationale en internationale economie. De groei van de wereldeconomie kende in 2007 een vertraging, zeker ten opzichte van het hoge groeiniveau van 2006. De verwachtingen zijn dat deze groei zich de komende jaren consolideert. De wereldeconomie groeide in 2007 met ongeveer 4 procent. De stijgende olieprijzen zorgden voorlopig niet voor een fundamentele vertraging van de algemene economische groei. Toch vallen hierbij grote regionale verschillen op. De groei in de geïndustrialiseerde landen in 2007 bedraagt naar schatting 3,0 procent. De eurozone realiseerde een groei van 2,5 procent. In Japan bedroeg de groei van het BBP 2,4 procent terwijl de Verenigde Staten een groei van ongeveer 1,9 procent lieten optekenen. In de Verenigde Staten ligt de groei in 2007 dus duidelijk lager dan in Europa en Japan. De sterke groei buiten de eurozone is vooral toe te schrijven aan economieën die zich sterk aan het ontwikkelen zijn. Met een jaarlijkse groeivoet van bijna 10,50 procent neemt vooral China hierin het voortouw. Volgens de verwachtingen zal het hoge tempo er in 2008 en 2009 aanhouden met groeicijfers van respectievelijk 10 en 9,3 procent. Ook India bezet een belangrijke plaats en legt een groeicijfer voor van ongeveer 7,4 procent in 2007. In 2008 zou de economische groei in de Verenigde Staten enigszins toenemen en opnieuw boven die van de eurozone uitkomen. Vooruitzichten voor 2008 spreken immers van een groei van 2,8 procent voor de Verenigde Staten, 2,4 procent voor Japan en 2,1 procent voor Europa.
6
Jaarverslag 2007
Voor de westerse economieën gaan de verwachtingen voor 2008 eerder in de richting van een stagnatie van de groei tot zelfs een groeivertraging. De oorzaak hiervan ligt bij een verdere stijging van de olieprijzen, een mogelijke vertraging van de industriële productie en een vertraging van de wereldhandel. Dat laatste is het gevolg van een mogelijke verslapping van de groei van de Chinese en Zuidoost-Aziatische economieën. Volgens een aantal andere waarnemers is zo’n verslapping echter onwaarschijnlijk. De Amerikaanse economie ondervindt een duidelijke invloed van de hypotheekcrisis. De precieze impact hiervan is moeilijk in te schatten, maar een intensere hypotheekcrisis kan leiden tot een verdere verzwakking van de Amerikaanse economie eerder dan de verwachte groei in 2008. De Europese economie vertoonde in 2007 een bescheiden vertraging tot 2,5 procent groei van het bnp. Voor het eerst sinds 2001 kende Europa een sterkere groei dan de Verenigde Staten. Dat is vooral te danken aan een versterkte binnenlandse vraag. België presteerde in 2007 even sterk als in 2006 en kwam iets hoger uit dan het gemiddelde van de eurozone: de groei van het bnp bedroeg ongeveer 2,7 procent. De Belgische groei in het derde en het vierde kwartaal is wel lager en bereikte gemiddeld 0,5 procent. Voor 2008 verwacht het Federale Planbureau een groei van het bnp met nagenoeg 2,1 procent, tevens het Europese gemiddelde.
Op 7 september 2007 ontving de Antwerpse haven met de Cosco Asia van meer dan 10.000 TEU een nieuw recordschip.
De trafiek in de verschillende zeehavens zal positieve gevolgen ondervinden van de groeiverwachting in 2008 en de daaraan verbonden groeiende wereldhandel. De groei van de Antwerpse haventrafiek zal dan ook wellicht fundamenteel hoger liggen dan de geraamde groeipercentages voor België. De containerbehandelingscapaciteit waarop de markt een beroep kan doen en de extra aandacht voor de handel met het Verre Oosten zullen zorgen voor een meer dan proportionele groei.
Trafieken De Antwerpse haven behandelde in 2007 182.896.788 ton goederen. Dit betekent een groei van 9,3 procent in vergelijking met de 167 miljoen ton van 2006. De aanvoer bedroeg 99.829.214 ton, wat gelijk staat met een groei van 8,5 procent. De afvoer was dan weer goed voor 83.067.574 ton, een stijging met 10,2 procent.
Containers De containerbehandeling groeit bijna dubbel zo sterk als de globale trafiek met een toename van 17 procent tot 94.539.968 ton. In TEU groeit het containerverkeer met 16,5 procent, tot 8.176.614 TEU (twintigvoet-containers). De toename is vooral toe te schrijven aan trafieken van en naar China, Brazilië, Maleisië, het Midden-Oosten en de Verenigde Staten. Voor de Aziatische markt, met haar constant sterk groeiende importlading naar Europa, blijft de focus van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen gericht op het overtuigen van rederijen en
9
Actief
verladers/ontvangers om Antwerpen als ‘first port of call’ te kiezen. Een zestal nieuwe loops hebben in 2007 inderdaad gekozen voor Antwerpen als eerste continentale of eerste Beneluxhaven.
In 2007 behandelde de Antwerpse haven bijna 183 miljoen ton goederen.
Aan het Deurganckdok werd ruim 1,5 miljoen TEU overgeslagen, een stijging met 89 procent in vergelijking met het eerste werkingsjaar in 2006. Het dok heeft een maximale containerbehandelingscapaciteit van 7,5 miljoen TEU. De beschikbare capaciteit en het congestievrije karakter van de haven zijn unieke troeven die de haven van Antwerpen op dit moment kan voorleggen. De Israëlische rederij ZIM Integrated Shipping Services heeft een aandeel van 20 procent overgenomen in de Antwerp Gateway terminal, aan de oostkant van het Deurganckdok. ZIM bevestigt hiermee haar intentie om van Antwerpen haar Noord-Europese hub te maken. Hoofdaandeelhouder van Antwerp Gateway is terminaluitbater Dubai Ports World. De andere partners zijn het Chinese Cosco Pacific, de Franse rederij CMA CGM en het havenbestuur van Duisport, de grootste Europese binnenhaven. Op 7 september liep de ‘Cosco Asia’ van de Chinese rederij Cosco Container Lines de haven van Antwerpen aan. Met een capaciteit van 10.061 TEU is de Cosco Asia, die aan het Deurganckdok werd behandeld, een recordschip voor Antwerpen. Het record dat Antwerpen in 2006 optekende was de aanloop van de ‘Xin Los Angeles’ met een capaciteit van 9.574 TEU van de rederij China Shipping Container Lines. Ook Mediterranean Shipping Company (9.178 TEU), K Line (9.040 TEU), Yang Ming Line (8.208 TEU), Grand Alliance (6.732 TEU ), CSAV Norasia (6.539 TEU), New World Alliance (5.928 TEU) en Hamburg Süd (5.660 TEU) lopen Antwerpen wekelijks aan met postpanamax containerschepen. Antwerpen positioneert zich hiermee duidelijk als belangrijke aanloophaven voor de nieuwste generatie containerschepen.
Ook aan de noordzijde van het Delwaidedok wordt de kaaimuur vernieuwd om containerschepen van 8.000 TEU en meer te ontvangen.
Conventioneel stukgoed Het conventioneel stukgoed legde in 2007 een positieve eindbalans voor. De behandeling ervan is flink gestegen in vergelijking met 2006, tot 19.801.704 ton. In vergelijking met de 18,4 miljoen ton die de Antwerpse haven in 2006 heeft behandeld, betekent dat een groei van 7,9 procent. Het is met name de aanvoer die voor de toename tekent, met een stijging van 27,2 procent. De afvoer van conventioneel stukgoed loopt daarentegen terug met 10,2 procent. Antwerpen zag een explosieve groei van de import van ijzer en staal. De trafiek laat een groei optekenen met 45 procent, tot 6,5 miljoen ton. Deze stijging aan aanvoerzijde is vooral een gevolg van import uit China en India. De fruittrafiek stijgt opnieuw. In 2007 behandelde de haven van Antwerpen 1,3 miljoen ton fruit. Dit betekent een stijging met 3,4 procent in vergelijking met het jaar voordien. De behandeling van woudproducten nam in 2007 toe met 4,4 procent, tot 3,3 miljoen ton. De trafiek van houtcellulose en papier laat dan weer een stijging optekenen van 8,3 procent.
10
Jaarverslag 2007
Met bijna 20 miljoen ton stukgoed is en blijft Antwerpen toonaangevend in dit belangrijke marktsegment. Het voorbije jaar zijn belangrijke beslissingen genomen met betrekking tot de modernisering van de faciliteiten voor stukgoed. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen doet inspanningen om hier zijn steentje toe bij te dragen. Het goederenbehandelingsbedrijf Wijngaardnatie, een van de grote promotoren van het stukgoed in Antwerpen, investeert aan het Albertdok 20 miljoen euro in de bouw van een All Weather Terminal die het mogelijk maakt stukgoed bij alle weersomstandigheden te laden en te lossen. De terminal bestrijkt een oppervlakte van 220.000 m². De overdekte laad/los-zone is 6.480 m² groot en de magazijnoppervlakte bedraagt meer dan 20.000 m². De nieuwe terminal wordt een van de toonaangevende platformen voor behandeling van ijzer en staal in Antwerpen. Daarnaast zijn er onder andere belangrijke investeringen van ABT en DP World. ABT heeft een dedicated terminal uitgebouwd voor Imerys waar kaolien wordt aangevoerd met twee schepen die permanent tussen Antwerpen en Brazilië varen. De kaolien wordt bovendien ter plaatse vloeibaar gemaakt. DP World op zijn beurt startte in 2007 met de renovatie van de terminal aan het Churchilldok. Rickmers en Conti, twee grote spelers voor conventionele lijndiensten, hebben hierin een participatie genomen van elk 20 procent.
Roro In het roro-verkeer behaalde de Antwerpse haven een fraai resultaat met een stijging van 14,8 procent. De afvoer nam met 20,5 procent toe terwijl de aanvoer met 8,8 procent groeide. In 2007 zijn in Antwerpen 4,44 miljoen ton roro-goederen gelost en geladen. De Antwerpse roro-trafiek groeide sterk in 2007.
In 2007 zijn 314.995 auto’s aangevoerd en 625.478 auto’s uitgevoerd. De autotrafiek legde zo een stijging voor van 5,8 procent. Die groei is hoofdzakelijk toe te schrijven aan een toename van de trafiek van nieuwe wagens. Daarnaast tekende de Antwerpse haven een groei op in de export van tweedehandswagens naar West-Afrika. Eind 2006 nam de NYK-groep een grote roro-terminal op de Antwerpse linkeroever over van PSA HNN. NYK richtte voor de uitbating van haar roro-terminals in Antwerpen en Zeebrugge het dochterbedrijf International Car Operators (ICO) op. De terminal op de linker Scheldeoever vormt een schiereiland van 125 ha met een kaai van 950 meter aan het Vrasene-dok, en een kaai van 1.250 meter lang aan het Verrebroekdok voor het ontvangen van shortsea-schepen en rorolichters. De terminal verwerkt 350.000 eenheden per jaar, ofwel 300.000 auto’s waarvan 85 procent nieuw is. De rest bestaat voor 35 procent uit zware stukken en andere voertuigen buiten categorie, en voor 15 procent uit tweedehandswagens. Er is een centrum voor pre-delivery inspection (PDI) voor nazicht van onder meer de wagens van Mazda en Chevrolet. Verdere dienstverlening met toegevoegde waarde vindt plaats in het Vehicle Processig Center (VPC). Diverse rederijen doen de terminal aan.
13
Actief
MOL, K Line, NYK en WWL importeren wagens uit Japan. Cido Shipping, EuKor, Hoëgh Auto Liners, STX-Pan Ocean en WWL lossen er Koreaanse voertuigen.
Massagoed De haven van Antwerpen behandelde in 2007 64.114.665 ton massagoed. Dit betekent een lichte terugval in vergelijking met 2006. Het vloeibare massagoed groeide met 3,6 procent, terwijl het droge massagoed kromp met 6,2 procent.
De nieuwe terminal van LBC is gedeeltelijk opgeleverd in 2007.
De daling van de trafiek van petroleumproducten is de belangrijkste reden voor de terugval in de aanvoer van vloeibaar massagoed. De shutdown bij BRC speelt hierin een belangrijke rol. Chemicaliën laten wel mooie cijfers optekenen met een groei van 26,1 procent. Antwerpen versterkt hiermee zijn positie als distributiehub voor chemische producten. De kolentrafiek loopt echter met 7,8 procent terug. Dat is vooral een gevolg van de gekrompen afvoer (min 33,9 procent). De terugval in de behandeling van kolen is het gevolg van de zachte winter 2006–2007 en van belangrijke onderhoudswerken bij het Waalse Duferco.
Zeeschepen Het aantal zeeschepen neemt opnieuw toe. In 2007 zijn 16.696 zeeschepen geteld in de Antwerpse haven, beduidend meer dan de 15.770 zeeschepen van 2006. Dit betekent een groei van 5,8 procent. Ook de bruto tonnenmaat neemt toe, met 8,9 procent tot een gemiddelde van 17.306.
Industrie in de Antwerpse haven
Het aantal zeeschepen nam in 2007 met bijna 6 procent toe.
In 2007 kondigde Nafta B de bouw aan van 300.000 m3 opslagtanks voor olieproducten en ook Noord Natie Terminals zal uitbreiden met 35.000 m3 opslagtanks. Oiltanking Stolthaven Antwerpen is al gestart met de bouw van 307.000 m3 opslagruimte voor olieproducten. Tevens zijn een nieuwe vingerpier en 50.000 m³ tanks voor chemicaliën uitgebouwd. ADPO kent een constant investeringsritme, wat zal leiden tot een verdubbeling van de bestaande C-Terminal. De nieuwe terminals van LBC en Sea Tank Terminal werden in 2007 gedeeltelijk opgeleverd, terwijl de werken aan de nieuwe Vopak Terminal op de linker Scheldeoever gestaag vorderen. Eind 2007 kondigde Rubis een joint venture aan met Mitsui voor de bouw van een 100.000 m³ grote terminal op de concessie van Rubis. De nieuwe terminal zal ICT Rubis Antwerpen heten. Op de industriële productiesites werden de aangekondigde investeringen in 2007 voort uitgevoerd. De belangrijkste zijn de uitbreidingen bij BASF, Solvay, Air Liquide, Dow en Ineos en de investeringen in een warmtekrachtkoppelingcentrale bij ExxonMobil en Lanxess Rubber. Tot slot zijn grote onderhoudswerken uitgevoerd bij BRC (Petroplus).
14
Jaarverslag 2007
Concurrentiepositie De Antwerpse haven had in 2007 voor het totale goederenverkeer een marktaandeel van 16,8 procent in de Hamburg-Le Havre range. Antwerpen is daarmee de tweede haven na Rotterdam (met een marktaandeel van 37,3 procent) en voor Hamburg (met 12,9 procent). Voor het niet-gecontaineriseerd stukgoed was Antwerpen in 2007 tweede met een marktaandeel van 24,1 procent, net na Rotterdam (met 24,7 procent) en voor Zeebrugge en Duinkerken (met beide 13,8 procent). Antwerpen staat op de derde plaats voor de containertrafiek, na Rotterdam en Hamburg. De Antwerpse haven heeft de voorbije jaren haar positie als containerhaven sterk kunnen uitbouwen. Terwijl Antwerpen in 1990 net geen 16 procent van de containertrafiek in de range behandelde, is dat in 2007 opgelopen tot 20,9 procent.
Oiltanking Stolthaven bouwt 307.000 m³ opslagruimte voor olieproducten.
17
Actief
Toegevoegde waarde en werkgelegenheid Volgens het meest recente rapport van de Nationale Bank over het boekjaar 2005 is de haven van Antwerpen goed voor een directe toegevoegde waarde van 9.342,7 miljoen euro. Dit betekent een toename met 12,6 procent ten opzichte van de 8.298,4 miljoen euro van 2004. Als de indirecte effecten hieraan toegevoegd worden, wordt een totale toegevoegde waarde van 17.704,1 miljoen euro gerealiseerd. De Antwerpse haven zorgt eveneens voor de creatie van 63.080 directe arbeidsplaatsen (voltijdse equivalenten), een lichte stijging van 0,8 procent tegenover 2004.
Modal split De binnenvaart staat in voor ongeveer 30 procent van het achterlandvervoer in Antwerpen.
Dankzij haar gunstige geografische ligging en het uitgebreide transportnetwerk kan de haven van Antwerpen een evenwichtige modal split voorleggen. Het wegtransport en de binnenvaart nemen in Antwerpen telkens ongeveer 30 procent van het totale achterlandvervoer van en naar de haven voor hun rekening. Pijpleidingen zijn goed voor 20 procent van het totale volume en het belang van het spoor bedraagt ongeveer 15 procent. Bijna 60 procent van alle containers wordt over de weg vervoerd. Dit marktaandeel is de laatste jaren afgenomen, vooral ten gunste van de binnenvaart. In vergelijking met de voorbije jaren worden jaarlijks 3 tot 5 procent meer containers met binnenvaartschepen aan- en afgevoerd. Het aandeel van de binnenvaart in het containervervoer bedraagt meer dan 33 procent. Het aandeel van het spoor in het containervervoer bedraagt op dit moment ongeveer 10 procent. Het beleid van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen is erop gericht het aandeel van de binnenvaart en het spoor in het containervervoer te doen toenemen tot respectievelijk 40 en 20 procent. Ondanks deze nadruk op een modal shift mag niet uit het oog worden verloren dat het wegtransport ook in de toekomst een essentiële vervoersmodus blijft. Dat is onder andere het gevolg van het grote volume aan containers met een lokale herkomst of bestemming.
Havenbeveiliging Op Europees niveau regelt verordening EG 725/2004 de verbetering van de beveiliging van schepen en havenfaciliteiten (ISPS) en heeft richtlijn 2005/65 EG betrekking op het verhogen van de veiligheid van havens. De Antwerpse haven telt 90 havenfaciliteiten, die gecertificeerd zijn als ISPS-faciliteit door de federale overheid. Een auditteam van het Directoraat-Generaal Transport en Energie van de Europese Commissie bracht een bezoek aan de Antwerpse haven. Met de inzichten die naar aanleiding daarvan zijn uitgewisseld, kunnen geleidelijk alle beveiligingsplannen worden herzien en kunnen aanbevelingen
18
Jaarverslag 2007
worden overgemaakt aan de bedrijven. Naast het Europese auditteam kreeg de Antwerpse haven ook bezoek van de Nationale Autoriteit voor Maritieme Beveiliging, die in het najaar achttien faciliteiten inspecteerde in aanwezigheid van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen.
Het Masterplan voor de Binnenvaart bundelt een twintigtal projecten.
Onder impuls van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen hanteren de Vlaamse havens dezelfde methode voor veiligheidsbeoordeling en risicoanalyse. Hiervoor werd informatie verzameld met medewerking van verschillende sectoren in het havengebied. Het Lokaal Comité voor Maritieme Beveiliging — met vertegenwoordigers van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, de Scheepvaartpolitie, de Douane, de Lokale Politie en de Veiligheid van de Staat — voerde de beoordeling uit in samenwerking met de rampenambtenaar van de Stad Antwerpen en een vertegenwoordiger van de Brandweer. In nauw overleg realiseerden zij een havenbeveiligingsplan dat zowel een integrale als een geïntegreerde aanpak nastreeft. Qua methodiek sluit het plan aan op bestaande plannen. Het plan werd ingediend bij de Nationale Autoriteit voor Maritieme Beveiliging en wacht op goedkeuring van het Ministeriële Comité voor Inlichting en Veiligheid. Daarnaast zijn ook maatregelen getroffen om de veiligheid van het goederenverkeer te verhogen. Zo is het project Megaports, dat instaat voor de 100-procentcontrole op radioactieve of nucleaire straling bij in- en uitgaande containers, in de operationele startfase. Megaports loopt in samenwerking met de Douane en de belangrijkste terminaluitbaters.
21
Actief
2 Toekomstgericht
Uitbouw Deurganckdok In februari 2007 is in het Deurganckdok de derde en laatste baggerfase gestart.
In het Deurganckdok is in februari 2007 de derde en laatste baggerfase gestart. Na de voltooiing van deze baggerfase in 2008 zal aan de oost- en westzijde van het dok de volledige kaaimuurlengte ter beschikking zijn. Enkel de plaats van de einddijk moet dan nog worden weggebaggerd. Dit zal pas gebeuren na de voltooiing van de tweede sluis op Linkeroever.
Renovatie Delwaidedok
De MSC Home Terminal functioneert als Europese draaischijf voor de diensten van MSC.
De MSC Home Terminal functioneert als Europese draaischijf voor de diensten van de Mediterranean Schipping Company (MSC) en beslaat de volledige zuidkant van het dok. Omdat de terminal uitgebreid wordt aan de noordzijde van het dok, wordt ook daar gerenoveerd. De kaaimuur wordt net als aan de zuidkant aangepast om postpanamax containerschepen van 8.000 TEU en meer te kunnen ontvangen. De kaaimuurkop wordt gerenoveerd en er wordt bodembescherming geplaatst. De werken zijn in juni 2007 gestart. Het project is begroot op 7,5 miljoen euro en werd eind maart 2008 afgerond.
Fundering All Weather Terminal Het goederenbehandelingsbedrijf ASI investeert aan het Albertdok in de bouw van een All Weather Terminal die het mogelijk maakt staalproducten bij alle weersomstandigheden te laden en te lossen. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen investeerde in de aanleg van waterwaartse fundering voor deze All Weather Terminal. Op deze steiger trekt ASI zijn overkapping op.
22
Jaarverslag 2007
De werken aan de steiger zijn eind november 2007 beëindigd. Het kostenplaatje voor het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen bedroeg 2,4 miljoen euro.
Renovatie Kallosluis Samen met de Kallosluis zal een tweede sluis het dokkencomplex op de linker Scheldeoever ontsluiten.
De Kallosluis is vooralsnog de enige sluis die toegang geeft tot het dokkencomplex op de linker Scheldeoever. De bedrijfszekerheid ervan is dan ook uitermate belangrijk voor de haven van Antwerpen. De sluis is in bedrijf sinds 1979. Sindsdien zijn verbeterings- en herstellingswerken uitgevoerd, maar de sluis had nood aan een grondige renovatie. De elektromechanische uitrusting van de Kallosluis onderging in 2007 een grondige vernieuwing. De hoogspanningsinstallatie was aan vervanging toe omdat de transformatoren nog waren uitgerust met een koelvloeistof die PCB bevatte. Daarnaast moest ook de hydraulische uitrusting van de bruggen worden vervangen. In 2007 werd bovendien hard gewerkt aan de sanering van de seinmasten en de plaatsing van nieuwe scheepvaartsignalisatie. Het Nautisch Commando kreeg nieuwe infrastructuur op de vijfde verdieping van het aanpalende gebouw.
Grensinspectiepost Linkeroever
In de nieuwe grensinspectiepost vinden de Douane, de Scheepvaartpolitie en het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen onderdak.
Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen trekt in de nabijheid van het Deurganckdok een grensinspectiepost op van waaruit verschillende federale overheidsdiensten de aangroeiende goederenstroom op de linker Scheldeoever kunnen controleren. De Douane, de Scheepvaartpolitie en het Federale Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) krijgen een vaste stek in de grensinspectiepost. Dit is een volwaardig keurcentrum, uitgerust met onder meer loodsen met labo’s en koel- en vriescellen voor de opslag van gekeurde of te keuren producten, kantoren en loketten en een zogenaamde check-inpost. De Douane en het FAVV kunnen er goederen controleren en keuren die van en naar de Antwerpse haven worden gebracht. De Scheepvaartpolitie brengt in de grensinspectiepost haar Post Waaslandhaven onder, van waaruit de politiezorg in de Waaslandhaven zal worden verzorgd. De bouw is in januari 2007 gestart. Het gebouw wordt in 2008 in gebruik genomen. Het terrein beslaat bijna 55.000 m². De kost voor deze nieuwe realisatie bedraagt 10,7 miljoen euro. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen financiert de bouw van de grensinspectiepost. De Douane trekt er twee tunnels op voor het scannen van verdachte containerladingen. Daarmee is een investering gemoeid van 8 miljoen euro. Deze tunnels werden al in 2007 in gebruik genomen. De scanner is gebouwd door de Frans-Engelse firma Smiths-Heimann in samenwerking met BM en wordt gefinancierd door de federale overheid.
25
Toekomstgericht
Hotspot in havengebied
In de Antwerpse haven worden nieuwe windmolens opgetrokken.
Het havengebied op de rechteroever is zeer dicht bekabeld met breedband. Een werkgroep van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen bekijkt hoe dit netwerk best kan worden ingezet. In 2007 werd een WiFinetwerk in de haven van Antwerpen geïnstalleerd zodat de haven een ‘hotspot’ wordt en zowel interne als externe havengebruikers toegang hebben tot draadloos internet. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen zal hiervoor in 2008 toepassingen ontwikkelen voor de havengemeenschap.
Uitbouw windmolenpark In 2007 is in samenwerking met Vleemo nv veel voorbereidend werk gedaan met het oog op de verdere uitbouw van het windmolenpark in de haven. In 2007 werden voor de plaatsing van vijf bijkomende windmolens een bouw- en milieuvergunning verleend en werden onder meer aan de Zandvlietsluis de werken aangevat. Dit zal in 2008 leiden tot de bouw van een eerste reeks nieuwe windmolens in het havengebied. Het is de bedoeling om binnen het havengebied een windturbinevermogen van in totaal ongeveer 90 MW op te stellen, wat neerkomt op ongeveer 38 windmolens.
Amoras
De bouw van Amoras moet eind 2008 starten.
26
In de haven van Antwerpen moet jaarlijks een grote hoeveelheid onderhoudsbaggerspecie verwijderd worden. Enkele projecten rond de verwerking en berging van deze onderhoudsbaggerspecie komen inmiddels in nauw overleg met het Vlaams Gewest op kruissnelheid. De vergunningsprocedure voor Amoras wordt afgerond. Amoras staat voor Antwerpse Mechanische Ontwatering, Recyclage en Applicaties van Slib. De verwezenlijking van de Amoras-installatie zal nog enkele jaren vragen. Het Amoras-project omvat de bouw en de exploitatie van een fabriek voor de mechanische ontwatering van onderhoudsbaggerspecie met kamerfilterpersen. Eind 2008 moet gestart worden met de bouw van de ontwateringsinstallatie, zodat ze eind 2010 in gebruik kan worden genomen voor het proefdraaien. Tot zolang is een oplossing gezocht voor de berging van het slib. Er is intussen een vergunning voor de aanleg van onderwatercellen in het Churchilldok, die de periode tot 2010 kunnen overbruggen. In het kader van de overdracht van de percelen voor het inrichten van de Amoras-installatie is een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd op de terreinen Bietenveld en Zandwinningsput. Het onderzoek toont aan dat er geen sanering noodzakelijk is.
Jaarverslag 2007
Aanpak onderwaterbodem havendokken
De kaaien rond de Oude Dokken krijgen een autoluw karakter.
Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen werkt actief mee met de Vlaamse Commissie Integraal Waterbeleid aan de ontwikkeling van kwaliteitsdoelstellingen voor de onderwaterbodem in de havendokken en aan de aanpak van de saneringsproblematiek voor die onderwaterbodems. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen is hierin trouwens de eerste betrokken partij, omdat het bodembeschermingsdecreet de waterloopbeheerder aanduidt als saneringsplichtige.
Heraanleg kaaien oude dokken De kaaien rond de Oude Dokken, op het Eilandje in het noorden van Antwerpen, worden heraangelegd. Het openbaar domein aan het Willemdok en het Bonapartedok krijgt een nieuw kleedje naar het voorbeeld van de al vernieuwde Napoleonkaai. Het gaat om de Entrepotkaai, de Godefriduskaai, de Zeevaartstraat, de Sint-Aldegondiskaai, een deel van de Napoleonkaai ter hoogte van de gerenoveerde Nassaubrug en een deel van de Sint-Laureiskaai. De kaaien rond de Oude Dokken zijn publieke ontmoetingsplaatsen. De aanleg ervan is erg bepalend voor het karakter van het Eilandje. Na de heraanleg moeten de kaaien een grotere eenheid uitstralen dan vandaag het geval is. De kade wordt telkens ingedeeld in zones voor voetgangers en fietsers, voor groen en bomen en voor autoverkeer. De zones voor wandelaars hebben daarbij de bovenhand want de kaaien krijgen een autoluw karakter. De heraanleg gebeurt in verschillende fasen. De werken kosten 5,7 miljoen euro en zijn gegund. De heraanleg wordt in 2008 afgerond.
Nieuw fietspad aan de Scheldelaan Aan de Europaterminal zijn fenderinstallaties vernieuwd.
Om het fietsverkeer veiliger te maken legde het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, in nauw overleg met de Fietsersbond, een vrijliggend fietspad aan tussen de Scheldedijk en de Scheldelaan vanaf de Royerssluis tot aan de hoofdingang van Solvay. Daar vindt het nieuwe fietspad opnieuw aansluiting op het bestaande fietspad. Ter hoogte van de verschillende in- en uitritten van parkings werd het fietspad op de dijk aangelegd. Het traject tussen Royerssluis en Scheldelaan is slechts een voorlopig traject. Bij de geplande Oosterweelverbinding is namelijk in de aanleg van fietsvoorzieningen voorzien. De aanleg van het nieuwe fietspad kadert in het Interreg III A – project Grensoverschrijdend Fietsroutenetwerk. Dit project is een cluster van vier deelprojecten over fietsnetwerken waaraan de Stad Maaseik en de Gemeente Echt-Susteren (Nederland), de provincie Vlaams-Brabant, de gemeente Woensdrecht (Nederland) en de Stad Antwerpen, het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en de gemeente Reimerswaal (Nederland)
29
Toekomstgericht
deelnemen. De samenwerking tussen Reimerswaal en het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen is uniek, omdat in het bestek voor het fietspad de aansluiting op het Nederlandse fietspad meteen vervat zat. De werken aan het nieuwe fietspad hebben 1.478.632 euro gekost. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen ontving hiervoor een subsidie van 275.000 euro vanuit Interreg III A. De provincie Antwerpen subsidieerde het project met 150.000 euro.
Andere projecten De kaaimuur bij Sea Tank Terminal aan de westkant van het Hansadok wordt gerenoveerd. De werken door het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen gebeuren simultaan met werken die Sea Tank Terminal uitvoert. De herstelling van de kaaimuur is gestart in juni 2007.
Op de gewezen Case New Holland gronden stelt het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen zowat 330.000m2 grond ter beschikking.
In 2006 zijn de werken gestart die een definitieve oplossing moeten bieden voor de verzakkingen aan de Europaterminal. De stabiliteit van de kaaimuur wordt verhoogd door het injecteren van de caissons met een mortelspecie. De werken worden uitgevoerd in drie aaneensluitende fasen van zes maanden, waarin telkens 400 meter kaaimuur onder handen worden genomen. De werken worden afgerond midden 2008. Tegelijk laat het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen de fenders vervangen voor een bedrag van 2,3 miljoen euro en vernieuwt PSA HNN de kaaiverharding. Deze fenderinstallaties aan de 1.200 meter lange kaaimuur fungeren als stootkussens bij het afmeren van containerschepen van 8.000 TEU en meer.
Concessiebeleid Concessies en patrimonium Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen streeft ernaar via een effectieve en efficiënte benutting van de ruimte de bestaande concessies zoveel mogelijk uit te breiden of een nieuwe bestemming te geven. Met de consolidatie van kleinere concessies, het ontnemen van het statuut van openbare weg van bepaalde wegen en het creatief samenvoegen van restpercelen, krijgen ongebruikte of weinig gebruikte terreinen een nieuwe invulling. In 2007 is voortgewerkt aan het ter beschikking stellen van nieuwe haventerreinen op de gewezen Case New Holland gronden. Daarmee was al in 2006 gestart. In totaal gaat het om zowat 330.000 m2. De gronden zijn ter beschikking gesteld van onder meer Nova Natie, Luik Natie, Confreight, Van Loon en Werf- en Vlasnatie. De concessionarissen hebben de concessies voort in gebruik genomen. Voor de overblijvende 10.000 m2 op dit terrein is in 2007 een bevraging georganiseerd, zodat het begin 2008 kan worden ingevuld. Aan het Deurganckdok op de linker Scheldeoever zijn de concessies voort ingevuld. Zo beschikte de Antwerp Gateway terminal van DP World aan de oostzijde van het containergetijdendok eind 2007 al over
30
Jaarverslag 2007
ongeveer 761.064 m2 van de totale concessieoppervlakte van 1.225.867m2. Aan de westzijde van het dok heeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen de volledige concessie van PSA HNN met een oppervlakte van ongeveer 1.998.181 m2 ter beschikking gesteld van de concessionaris, waarvan 1.583.898 m2 effectief in gebruik kan worden genomen. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen geniet in het havengebied van een voorkooprecht. Het heeft hiervan al meermaals gebruikgemaakt om zijn sturende functie als havenbeheerder nog beter te kunnen uitoefenen. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen wenst dit recht van voorkoop aan marktconforme voorwaarden uit te oefenen om bijkomende gronden aan havengebruikers ter beschikking te kunnen stellen en om zijn patrimonium te consolideren. Zo werd in 2007 een invulling gegeven aan de, door uitoefening van het voorkooprecht, aangekochte gebouwen en terreinen van Wells & Momaerts, ATAB en ABX Logistics aan de Noorderlaan. Nog in 2007 sloot het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen een vrijwillige aankoopovereenkomst met General Motors voor een terrein van zowat 80.000 m² aan de Noorderlaan. De sloop van de oude loodsen in het noordelijke gedeelte van de Cadixwijk, ter hoogte van het Houtdok, werd afgerond in april 2007. Daarnaast zijn er gesprekken met de Stad Antwerpen om de verstedelijkte zones van het Eilandje over te dragen. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen heeft bovendien de dienstgebouwen die het aan derden ter beschikking stelt in kaart gebracht. De voorwaarden hieromtrent zijn op een uniformere manier bepaald.
Overleg met de grootindustrie In 2007 startte een structureel overleg met de vertegenwoordigers van de Antwerpse grootindustrie. De overlegstructuur concentreert zich op de valorisatie van de huidige ongebruikte terreinen van de industriële complexen en op de toekomstige ontwikkelingen in de sector. Op die manier hoopt het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen bij te kunnen dragen tot de competitiviteit van de sector in binnen- en buitenland. Er wordt gewerkt aan een modernisering van de huidige algemene concessievoorwaarden.
Algemene concessievoorwaarden De huidige algemene concessievoorwaarden dateren van 1997. In 2007 zijn, onder andere naar aanleiding van gesprekken met het Koninklijk Verbond van de Behandelaars van de Goederenstromen, de Algemene Beroepsvereniging voor het Antwerpse Stouwerij- en Havenbedrijf en VOKA, multidisciplinaire werkgroepen opgericht om de voorwaarden te evalueren en te moderniseren en om de bijzondere en algemene voorwaarden te harmoniseren. Na overleg werd in 2007 opnieuw gewerkt aan een aangepaste versie van deze Algemene Voorwaarden. Het accent ligt voornamelijk op een modern concessiebeleid. In de loop van 2008 zullen de gesprekken met de belangenverenigingen van Antwerpse havenbedrijven voortgezet worden, zodat de uiteindelijke tekst een breed draagvlak heeft.
33
Toekomstgericht
De Raad van Bestuur van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen bevestigde in juli 2007 het belang van zo’n juridisch kader voor de uitvoering van het grondenbeleid.
Energie In 2007 boden verschillende investeerders zich aan om energieprojecten op touw te zetten in het havengebied, onder meer voor de bouw van steenkool- en gascentrales en voor de oprichting van een zonnepanelennetwerk. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen heeft een multidisciplinaire werkgroep Energie opgericht om deze projectvoorstellen en nieuwe opportuniteiten op het vlak van energie te beoordelen.
Erkenningsrechten In 2007 is werk gemaakt van een inventaris van de industriële leidingen in de haven, als basis voor een correcte aanrekening van de erkenningsrechten. Die rechten zijn een vergoeding voor onder meer pijpleidingen en andere installaties. Het voorbije jaar heeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen tevens nagegaan of de rechten marktconform zijn. Naar aanleiding daarvan zijn de erkenningsrechten aangepast en gestandaardiseerd. Na bespreking met de leidingeigenaars zal dit nieuwe tarief worden gehanteerd voor alle industriële leidingen die niet onder een wettelijk stelsel vallen.
Niet alleen de scheepvaart maakt gebruik van het havengebied, het is ook een interessante locatie voor energieprojecten. In 2007 boden zich verschillende investeerders aan.
34
Jaarverslag 2007
3 Bereikbaar
De haven en haar maritieme toegankelijkheid Scheldeverdieping
Vlaams ministerpresident Kris Peeters gaf op 20 december 2007 het startschot voor de verdiepingswerken op de Westerschelde.
Vlaams minister-president Kris Peeters gaf op 20 december 2007 het officiële startschot voor de verdiepingswerken op de Westerschelde. Deze derde verdieping van de Westerschelde zal een getijdenonafhankelijke vaart garanderen voor schepen met een diepgang tot 13,10 meter. Hiervoor moet op elf plaatsen — de zogenaamde drempels — worden gebaggerd, in het hele gebied vanaf Vlissingen tot 500 meter voorbij het Deurganckdok. Toegankelijkheid, natuurlijkheid en veiligheid zijn de drie pijlers waarop de Scheldeverdieping rust. De werken zullen eind 2009 afgerond zijn. Van de zowat 16.000 zeeschepen die Antwerpen jaarlijks ontvangt, zijn er ongeveer 1.500 tijgebonden. 70 procent van deze schepen zullen na de verdieping op elk moment van en naar de haven van Antwerpen kunnen varen, zonder rekening te houden met het tij. De schepen die wel nog rekening moeten houden met het getij, zullen dankzij de verdieping over een uitgebreider tijvenster en dus uitgebreidere vaarmogelijkheden beschikken. De vaargeul wordt tevens verbreed tot 370 meter, van de Europaterminal tot 500 meter stroomopwaarts van het Deurganckdok. Vanuit nautisch oogpunt worden de drempels van oost naar west verdiept. Mogelijk wordt deze planning tijdelijk aangepast vanuit het oogpunt van natuurbescherming. Nautici onderzoeken momenteel welke drempels best eerst worden aangepakt om zo snel mogelijk maximaal te kunnen genieten van de vergrote tijvensters. In Nederland kunnen de werken aanvangen na het afleveren van de vergunningen.
37
Bereikbaar
Voor de baggerwerken is in 2007 al 42 miljoen euro begroot. Voor de aansluitende werken zal in 2008 nog ongeveer 58 miljoen euro worden uitgetrokken. Dankzij deze verdieping wordt de concurrentiepositie van de haven van Antwerpen, die in belangrijke mate bijdraagt tot de Vlaamse economie en de wereldeconomie, gevoelig verhoogd. De uitvoering van de baggerwerken op de Schelde is gegund aan de Tijdelijke Handelsvereniging Zeeschelde (Dredging International nv, Ondernemingen Jan De Nul nv en Baggerwerken Decloedt en Zn.). In totaal wordt circa 14 miljoen m3 baggerspecie verwijderd, nagenoeg gelijk verdeeld over de Westerschelde (Scheldemonding tot BelgischNederlandse grens) en de Beneden-Zeeschelde (Belgisch-Nederlandse grens tot Antwerpen). Op Belgisch grondgebied wordt 7 miljoen m3 specie gebaggerd op de drempels van Zandvliet en Frederik. Op Nederlands grondgebied situeert de baggerinspanning zich vooral in het oosten bij de drempels van Bath en van Valkenisse, waar meer dan de helft van het volume op Nederlands grondgebied wordt gebaggerd.
Goedkeuring Scheldeverdragen De verdiepingswerken kaderen in de Ontwikkelingsschets 2010. In het estuarium zijn toegankelijkheid, natuurlijkheid en veiligheid tegen overstromingen van groot belang. Daarom hebben de Vlaamse en de Nederlandse regering op 11 maart 2005 de Ontwikkelingsschets 2010 vastgesteld voor het Schelde-estuarium. Deze Ontwikkelingsschets geeft op strategisch niveau aan welke projecten en maatregelen gerealiseerd moeten worden om ervoor te zorgen dat de Schelde in 2010 toegankelijker, natuurlijker en veiliger wordt. De verdiepingswerken kaderen in de Ontwikkelingsschets 2010.
38
Vier verdragen zijn hiertoe goedgekeurd door de parlementen van Vlaanderen en Nederland. Het Vlaams Parlement heeft de Scheldeverdragen op 28 februari 2007 goedgekeurd. Op 18 december 2007 volgde de Tweede Kamer in Nederland. Het gaat om: ∙ het verdrag voor de uitvoering van de Ontwikkelingsschets 2010 met afspraken over de uitvoering en de financiering van de Scheldeverdieping en de natuurontwikkeling die voor de eerstkomende periode noodzakelijk zijn. Het verdrag biedt de provincie Zeeland de mogelijkheid om namens Nederland de natuurmaatregelen te realiseren. ∙ het verdrag over de samenwerking op het gebied van beleid en beheer in het Schelde-estuarium dat moet leiden tot versterkte samenwerking tussen de overheden van beide landen op het gebied van toegankelijkheid van de Scheldehavens, de natuur en de veiligheid tegen overstromen. ∙ het verdrag over het gemeenschappelijk nautisch beheer dat de samenwerking op dit gebied versterkt in het Schelde-estuarium. Dit verdrag is een formalisering van de bestaande situatie en leidt er toe dat Nederland en Vlaanderen gezamenlijk verantwoordelijkheid dragen voor de veilige en vlotte afwikkeling van het scheepvaartverkeer. Hiervoor wordt de Vlaams-Nederlandse Permanente Commissie voor Toezicht op de Scheldevaart onder meer belast met het opstellen van een veiligheidsplan. ∙ het verdrag over de ontkoppeling van de loodsgelden dat na meer dan 150 jaar een einde maakt aan de verdragsrechtelijke koppeling van de loodsgeldtarieven tussen Antwerpen en Rotterdam.
Jaarverslag 2007
Tweede sluis linkeroever De bouw van een tweede sluis tot het dokkencomplex op de linker Scheldeoever wordt beschouwd als een prioritair havenontwikkelingsproject, zodat de verdere ontwikkeling van het havengebied daar niet wordt gehypothekeerd. Op dit ogenblik wordt het dokkencomplex op de linkeroever bediend door slechts één sluis. De privébedrijven dringen aan op de aanleg van zo’n nieuwe sluis. Uiteraard zal de bouw van een sluis gepaard gaan met een groot aantal studies, zoals simulatiestudies naar de in- en uitvaart met grote containerschepen en bulkcarriers, een technische uitvoeringsstudie en een maatschappelijke kosten-batenanalyse. Een aantal studies zijn al in uitvoering. De bouw van de sluis zou ongeveer 4,5 jaar duren. Ze zou dan operationeel kunnen zijn in 2013. Tevens zijn een aantal maatregelen genomen voor de bestaande Kallosluis. Zo wordt een bijkomende sleepboot ingezet en loopt er een onderzoek naar de mogelijkheden van de rederijen om piekmomenten voort te vermijden. Ook de communicatie met de gebruikers van de sluis is verbeterd.
Ketenbenadering De Kallosluis en het gebouw ter plaatse zijn gerenoveerd.
De scheepsbewegingen op de Schelde en in het havengebied kunnen niet los van elkaar gezien worden. Er is voortdurend interactie, onder meer via de sluiswerking, de loodsdiensten, de sleepdiensten en het ligplaatsenbeheer. Om de werking en exploitatie van de Antwerpse haven op commercieel en operationeel vlak te optimaliseren, is het dan ook van belang dat het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen ook de verkeersafwikkeling op de Schelde mee kan aansturen. Een continue afstemming van de scheepsbewegingen in de haven en op de rivier is niet alleen cruciaal voor een veilige en vlotte verkeersafwikkeling, maar ook voor de commerciële exploitatie van de haven. Om aan deze specifieke noden tegemoet te kunnen komen, werd onder impuls van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen het principe van de ketenbenadering uitgetekend. De ketenbenadering stelt de optimalisatie van de gehele keten centraal, eerder dan de individuele belangen van de betrokken partijen. Om de verkeersstromen van en naar de haven van Antwerpen vlot, efficiënt en veilig te kunnen afwikkelen moet niet alleen gewaakt worden over de verkeersveiligheid, maar moet ook rekening gehouden worden met de lokale havensituatie, het ligplaatsenbeheer, de sluisplanning enzomeer. Dit impliceert dat de havenkapiteinsdienst het scheepvaartverkeer van en naar haar haven actief aanstuurt, zowel in opvaart als in afvaart. Gelet op het grote economische en commerciële belang kan het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen aangeven welke schepen het prioritair wil ontvangen of laten vertrekken, uiteraard rekening houdend met een veilige verkeersafwikkeling. Het principe van de ketenbenadering is samen met het principe van het gemeenschappelijk nautisch beheer opgenomen in het nautische luik van
41
Bereikbaar
het verdrag dat Vlaanderen op 21 december 2005 met Nederland heeft afgesloten. De doelstelling van de ketenbenadering is de optimalisatie van organisatie en coördinatie van het scheepvaartverkeer van de loodskruisposten tot aan de ligplaats in de haven. De Gemeenschappelijke Nautische Autoriteit, het Vlaamse en het Nederlandse Loodswezen, de havenkapiteinsdienst van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, de Unie van Redding- en Sleepdienst, Brabo en de sleepdienst in de dokken werken hier samen aan door een doorgedreven afstemming en communicatie.
De haven en haar achterlandverbindingen Binnenvaart Masterplan voor de binnenvaart
Het Masterplan voor de Binnenvaart wil knelpunten wegwerken en inspelen op de stijgende binnnenvaarttrafieken.
In juni 2007 heeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen het ontwerp van het Masterplan voor de Binnenvaart voorgesteld aan de stakeholders. Dit ontwerp bundelt een twintigtal projecten om op een gestructureerde en systematische wijze knelpunten weg te werken en stimulansen aan de binnenvaart te geven. Om de binnenvaartbelangen in het havengebeuren te behartigen, werden de voorbije jaren vele projecten op ad hoc basis gestart en opgevolgd, zoals het Mobiliteitsfonds tijdens de werken aan de Antwerpse Ring. Om bestaande en toekomstige projecten te bundelen, de opvolging ervan te stroomlijnen en proactief acties te ondernemen, heeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen met de belanghebbenden in de sector een Masterplan voor de Binnenvaart uitgewerkt. Prognoses geven aan dat de binnenvaarttrafieken van en naar de Antwerpse haven in de toekomst sterk zullen stijgen. In 2007 werd in de haven van Antwerpen meer dan 89 miljoen ton met de binnenvaart aan- en afgevoerd. Voor 2018 wordt een binnenvaarttrafiek van meer dan 115 miljoen ton verwacht. Bij het containervervoer wordt verwacht dat het aandeel van de binnenvaart in de modal split fors zal toenemen: van 33 procent in 2006 naar 43 procent in 2018. Deze toenemende binnenvaartvolumes legitimeren eens te meer de nood aan een actieprogramma om de rol van de binnenvaart in, van en naar de Antwerpse haven te bestendigen en te vergroten. Dit is meteen de strategische doelstelling van het Masterplan. De aanzet tot het Masterplan voor de Binnenvaart werd gegeven in het najaar van 2006. Op basis van interne expertise en de resultaten van voorgaande en bestaande projecten en werkgroepen werd een actieprogramma uitgewerkt. Vervolgens vonden talrijke interviews plaats met stakeholders: van de verenigingen in de Voka Binnenvaartcommissie, Promotie Binnenvaart Vlaanderen en de waterwegbeheerders tot de agenten, expediteurs, verladers en goederenbehandelaars. In juni 2007 werden de verwerkte resultaten van deze interviews in een workshop voorgesteld aan de binnenvaartbelanghebbenden. Hun opmerkingen werden mee verwerkt in het Ontwerp Masterplan.
42
Jaarverslag 2007
Probleemanalyse kleine volumes Voor een aantal gekende aandachtspunten uit het Masterplan zijn al in 2007 concrete acties uitgevoerd. Zo werd er een onderzoek gedaan naar de problematiek van de kleine volumes in de containerbinnenvaart. Deze probleemanalyse toont duidelijk aan dat de diverse stakeholders verschillende standpunten innemen over de definitie van een klein volume, over de knelpunten en over de achterliggende oorzaken. Nochtans worden ook steeds terugkerende probleempunten en bijhorende oplossingsrichtingen voor de behandeling en het vervoer van kleine volumes geformuleerd. Binnen deze oplossingsrichtingen kan er een onderscheid gemaakt worden tussen allereerst maatregelen die op korte termijn onderzocht kunnen worden in de vorm van een kosten-batenanalyse, eventueel gevolgd door één of meerdere pilootprojecten. Daarnaast zijn er randvoorwaarden en een instrumentarium die vorm moeten krijgen door het overleg hierover op te starten en/of voort te zetten tussen de betrokken actoren. Dit zal pas op lange termijn gerealiseerd kunnen worden. Het overleg over de afhandelingsvoorwaarden in de containerbinnenvaart is hiervan een voorbeeld.
Het Barge Traffic System verzamelt gegevens om bijvoorbeeld de containerbinnenvaart zo optimaal mogelijk te laten verlopen.
Als eerstvolgende stap wordt in 2008 een kosten-batenanalyse opgesteld voor de operationele oplossingsrichtingen waarbij voor bepaalde vaargebieden kleine volumes gebundeld worden tot grotere, in de haven of langs de waterwegen. Als de resultaten van deze analyse gunstig blijken, kunnen onmiddellijk pilootprojecten worden uitgewerkt in samenwerking met de waterwegbeheerders en de binnenvaartoperatoren.
Barge Traffic System Het Barge Traffic System (BTS) is een ander project binnen het ontwerp Masterplan dat al in 2007 werd aangevat. Begin februari ging het systeem van start voor de elektronische aanmelding van binnenschepen en de aanvraag van termijnen op de containerterminals van PSA HNN en DP World. Het systeem maakt een eenvoudige aanmelding en een transparante planning mogelijk. In de toekomst wordt een uitbreiding van het BTS beoogd, zowel naar goederensoorten als naar toepassingsmogelijkheden. Ondertussen wordt er voortgebouwd aan verbeteringen van de huidige applicatie en aan toegevoegde waarde. De gegevens die door het BTS-systeem verzameld worden, bieden potentieel om de containerbinnenvaart van en naar de haven van Antwerpen in functie van het vaargebied te analyseren. Op die manier kunnen vervolgens opportuniteiten ontdekt worden door het samen aanleveren van volumes.
Spoortransport Spoorinfrastructuur haven In 2007 is de havenspoorinfrastructuur voort uitgebouwd. Op de linker Scheldeoever heeft Infrabel, de Belgische spoorinfrastructuurbeheerder, in 2007 een geautomatiseerd en gecentraliseerd bedieningssysteem in gebruik genomen voor het spoornetwerk. Dit houdt in dat alle seinen en wissels in het havengebied op de linker Scheldeoever vanaf nu bediend en opgevolgd worden vanuit een centraal controlecentrum.
45
Bereikbaar
Hierdoor neemt de performantie van het netwerk aanzienlijk toe. Daarnaast is er voortgebouwd aan de verbindingsbocht naar Gent. Nadat de spoortoegang naar de Waaslandhaven de afgelopen jaren al volledig was ontdubbeld en geëlektrificeerd, zal deze verbindingsbocht goederentreinen toelaten rechtstreeks vanuit de Waaslandhaven naar Gent en Noord-Frankrijk te rijden zonder door de Kennedytunnel te moeten. Op de rechteroever zijn de procedures voor de bouw van twee ongelijkgrondse kruisingen op Lijn 27A, het belangrijkste toegangsspoor tot de Antwerpse haven, voortgezet. Dat project moet ervoor zorgen dat de capaciteit van deze essentiële spoorlijn met 30 procent toeneemt. De werken moeten in 2012 afgerond zijn. Infrabel heeft tot slot proeven opgestart voor een ander beheer van de spoorwegbundels. Dit moet een stroomlijning toelaten van het spoorverkeer in bepaalde delen van de haven op de rechteroever, in afwachting van de automatisering en centralisering van het beheer die gepland zijn in 2012.
Liefkenshoekspoortunnel
Antwerp Intermodal Solutions heeft een belangrijke rol gespeeld voor de groei van het containervervoer per spoor.
Nadat in 2007 de onderhandelingen met financiële partners en bouwondernemingen zijn opgestart voor de Liefkenshoekspoortunnel, is de start van de werken gepland in de tweede helft van 2008. Voor de bouw en uitbating van de 18 kilometer lange en 700 miljoen euro kostende tunnel wordt mogelijk een publiek-private samenwerking opgezet. De ingebruikname is gepland in 2013.
IJzeren Rijn De IJzeren Rijn is de meest efficiënte spoorverbinding tussen de haven van Antwerpen en de Ruhr, het industriële hart van Duitsland. Deze bestaande spoorlijn is ongeveer 50 kilometer korter en vlakker dan de huidige route over Montzen en Aken. De lijn is sinds 1991 op Nederland grond-gebied over enkele korte stukken buiten gebruik gesteld. België en Nederland discussiëren al jaren over het weer in gebruik nemen van het volledige traject. Het Internationaal Arbitragetribunaal in Den Haag heeft in 2005 bevestigd dat België het recht heeft op het gebruik van de IJzeren Rijn. Nederland mag echter een aantal eisen stellen in verband met milieubescherming. In 2006 werd er door België en Nederland daarom een commissie van onafhankelijke deskundigen aangesteld die een uitspraak zou moeten doen over de kosten van de heringebruikname van de IJzeren Rijn en de verdeling van deze kosten over de verschillende landen. Op basis van de bevindingen van twee afzonderlijke studies heeft deze commissie in 2007 vastgesteld dat de toekomstige IJzeren Rijn een minimale capaciteit moet hebben van 72 treinen per etmaal in beide richtingen. Een definitief voorstel over de kostenverdeling wordt pas in het najaar van 2008 verwacht. Op 4 december 2007 heeft het parlement van de Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen in een motie andermaal gepleit voor een snelle realisatie van de IJzeren Rijn.
46
Jaarverslag 2007
Antwerp Intermodal Solutions In 2007 nam het spoorvervoer 10 procent van het containervervoer voor zijn rekening. Antwerp Intermodal Solutions (AIS), een initiatief van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, speelde een belangrijke rol in het stijgende aandeel van het spoorvervoer voor containers. Nadat er in 2006 al een eerste kentering kon worden vastgesteld met een groei van het aandeel van 7 naar 8 procent, zette deze trend zich in 2007 verder. Verschillende nieuwe diensten, onder andere naar Frankrijk en Duitsland, zijn opgestart en andere rijden frequenter. Ook voor 2008 zijn de vooruitzichten gunstig. Het uiteindelijke doel is een marktaandeel voor het spoor in het containervervoer van 15 tot 20 procent. AIS is in 2006 opgestart, in overleg met potentiële gebruikers en aanbieders van spoortransport.
Intra Port Rail Project
Met een verkeerstelling wilde het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen informatie verzamelen over het vrachtwagenvervoer in en om het havengebied.
Op basis van de bevindingen met AIS, heeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen is in de loop van 2007 een studie uitgevoerd naar de behoefte en mogelijkheden voor een neutrale en kosten-efficiënte spoordienstverlening binnen de haven, het Intra Port Rail project (IPR). Deze IPR dienstverlener zal, met inzet van gespecialiseerd materieel en personeel, op een niet-exclusieve manier moeten instaan voor de haveninterne rangeerbewegingen tussen terminals en spoorbundels. Ook het bundelen van stukken trein afkomstig van verschillende terminals behoort tot het takenpakket. De oprichting van een gespecialiseerde onderneming zal, volgens de resultaten van de studie, leiden tot aanzienlijke reductie van de kosten voor de bediening van Antwerpen en een verdere stimulans betekenen voor de spoorontwikkeling. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen heeft een aantal scenario’s onderzocht en met verschillende partijen gesprekken aangeknoopt, zodat in 2008 concrete resultaten kunnen worden voorgelegd.
Wegvervoer In 2007 zijn de resultaten voorgesteld van de telling van het vrachtverkeer die het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen een jaar eerder had gehouden. In de zomer van 2006 zijn op strategische punten aan de grote verkeersaders in en rond de haven met camera’s de nummerplaten van vrachtwagens geregistreerd. Met die verkeerstelling wilde het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen recente en geactualiseerde informatie verzamelen over het huidige belang van het vrachtwagenvervoer in en om het Antwerpse havengebied. Bovendien zijn de belangrijkste vrachtwagenstromen geïdentificeerd en werd het aandeel van het havenverkeer en van de buitenlandse vrachtwagens bepaald. Uit de resultaten blijkt dat het zware vrachtverkeer 18 procent uitmaakt van het totale verkeer en dat van dit zwaar vrachtverkeer 23 procent de haven van Antwerpen als herkomst of bestemming heeft. Er is tevens een belangrijk onderscheid tussen doorgaand verkeer en havenverkeer op vlak van spreiding over de dag. Havenverkeer is evenwichtiger gespreid over de dag dan doorgaand verkeer.
49
Bereikbaar
De verkeersdrukte naar en rond Antwerpen wordt dus absoluut niet bepaald door het havenbetrokken verkeer. Integendeel, verzaken aan havenuitbouw- en ontwikkeling zal niet leiden tot een verlichting van de verkeersdrukte maar tot een verlies aan toegevoegde waarde en tewerkstelling.
De binnenvaart speelt een belangrijke rol in het mobiliteitsbeleid dat de Antwerpse haven nastreeft.
50
Jaarverslag 2007
4 Verantwoord
Strategische planning
Het Antwerpse havengebied telt heel wat waardevolle natuurgebieden.
Op basis van de uitvoering van het Vlaamse Regeerakkoord van juli 1999 werd een planningsproces in de Vlaamse havens opgestart. Meer in het bijzonder dient voor elk havengebied in Vlaanderen een strategisch plan en een ruimtelijk uitvoeringsplan te worden opgesteld, dat uitgaat van een maximale bescherming van de omliggende woonzones, het behoud en het versterken van de ecologische infrastructuur binnen en buiten het havengebied en een zuinig ruimtegebruik waardoor de economische expansie van de havens niet steeds opgevat moet worden als het innemen van nieuwe open ruimte ten koste van landbouw, natuur of bestaande woongebieden. In 2007 werd gewerkt aan de afwerking van het Plan MER. In 2008 kan worden gestart met het opstellen van het AfbakeningsRUP voor de haven. Hiermee wordt de afbakening van het havengebied vastgelegd, wat de uiteindelijke finaliteit van de Strategische Planning voor de Antwerpse Haven is.
DE HAVEN EN HAAR OMGEVING Een duurzame haven Met de goedkeuring van de Milieubeleidsvisie op 9 mei 2007 heeft de Raad van Bestuur van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen de bakens uitgezet die de haven van Antwerpen op het pad zet van de duurzame ontwikkeling. De Vlaamse regering heeft het over economische groei die ontkoppeld wordt van “energieverbruik en milieu-impact op bodem, water, lucht en open ruimte”, over een “ecologisch verantwoorde ontsluiting van de havens” en over havens als “duurzame poort(en) op Europa”.
53
Verantwoord
In de haven van Antwerpen klopt het hart van de economie zeer snel en laat de druk op de milieugebruiksruimte zich sterk voelen. Ontkoppeling tussen economische groei en toenemende milieudruk is daarom geen evidente zaak. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen engageert zich evenwel om hierin een voortrekkersrol te spelen en de Antwerpse havengemeenschap op sleeptouw te nemen. Uiteraard streeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen ernaar de ontwikkelingsmogelijkheden van de haven als economische poort voor Vlaanderen te stimuleren en te vrijwaren. De milieu-inspanningen die van de Antwerpse havengemeenschap gevraagd worden, moeten in een redelijke verhouding staan tot de baten die dit voor het milieu en de leefbaarheid van de omgeving oplevert. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen is ervan overtuigd dat de zorg voor het milieu niet noodzakelijk een potentiële hinderpaal voor economische expansie is, maar integendeel een troef kan zijn in de concurrentiestrijd met andere NoordwestEuropese havens.
Projecten als de aanleg van een ecocorridor voor rugstreeppadden en een vispaaiplaats tonen dat je met een relatief beperkte investering een belangrijke ecologische meerwaarde kan realiseren.
Om die kwaliteitsprong naar een duurzame haven te maken, stelt het Havenbedrijf een proactieve, verantwoordelijke en kritische aanpak van milieu-uitdagingen voorop. Waar dat een meerwaarde betekent, opteert het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen voor een gebiedsgerichte en integrale aanpak. Essentieel hierbij is dat het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen kan beschikken over een milieu-informatiesysteem dat beantwoordt aan de specifieke noden op het terrein. Zo’n systeem brengt expertise samen en laat toe de globale milieutoestand in de haven voortdurend in kaart te brengen. Het Havenbedrijf engageert zich tevens om jaarlijks een milieurapport te publiceren. Daarnaast heeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen nood aan een versterkte inbedding in het bestuurlijke landschap. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen streeft daarbij naar nauwere samenwerking met centrale en lokale besturen om samen met hen milieuverantwoordelijkheden te dragen en te vertalen naar de havengemeenschap. Duidelijke en eenduidige richtlijnen en een centrale ondersteuning voor havengebruikers staan hierbij voorop.
Natuurcompensaties De bouw en exploitatie van het Deurganckdok veroorzaakt, in combinatie met de effecten van de bouw en exploitatie van het Verrebroekdok, een verlies aan habitattypes en leefgebieden van vogelsoorten. Dat moet gecompenseerd worden in toepassing van de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn. Het Vlaams Parlement heeft hiervoor een compensatieplan goedgekeurd. Tussen het Vlaams Gewest en het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen werd een taakverdeling afgesproken voor de uitvoering van het in het Nooddecreet vervatte compensatieplan. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen engageert zich tot de financiering van de inrichting en het beheer van de gebieden opgenomen in het compensatieplan, en dit in nauwe samenwerking met de Beheercommissie die het Vlaams Gewest hiervoor heeft opgericht. Tussen 2002 en
54
Jaarverslag 2007
2007 heeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen alle nodige initiatieven genomen voor de tijdige uitvoering van de compensatieprojecten. Het Vlaams Gewest stond daarbij in voor de financiering van de grondverwerving. De Vlaamse Landmaatschappij stond in voor de verwerving van de gronden en het zoeken naar oplossingen voor de landbouwers die deze terreinen bewerkten. Eind 2006 waren alle projecten van het compensatieplan op de linker Scheldeoever uitgevoerd, met uitzondering van de bouw van een in- en uitlaatconstructie die de al uitgegraven Kreek moet verbinden met de Schelde. De constructie moest een estuariene invloed creëren die beperkt blijft tot de Brakke Kreekzone van het compensatiegebied DoelpolderNoord. Binnen het kader van het geactualiseerd Sigmaplan (Beslissing van de Vlaamse Regering, 22 juli 2005) worden echter zowel DoelpolderNoord als Doelpolder-Midden aangeduid als te ontwikkelen estuariene gebieden, die onder gecontroleerd gedempt getij zouden worden geplaatst. Sinds 2006 wordt in opdracht van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen de inrichting van dit grote gebied onder de loep genomen door het Waterbouwkundig Laboratorium. Het is echter nu al duidelijk dat de aanvankelijke in- en uitlaatconstructie qua capaciteit en flexibiliteit niet beantwoordt aan de vereisten. Daarom wordt voorlopig afgezien van de bouw, in afwachting van de conclusies van het studiewerk. Die worden die in de loop van 2008 verwacht.
North-West European Delta
Natuurpunt ondersteunt het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen bij de uitbouw van een netwerk ecologische infrastructuur.
Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen maakt sinds eind 2004 met twaalf andere partners deel uit van het samenwerkingsverband NorthWest European Delta of kortweg ‘New!Delta’. Dat is een samenwerkingsverband van de havenbedrijven van Rotterdam, Rouen, Antwerpen en Associated British Ports, onderzoeksinstituten en regionale overheden. In het kader van het programma Interreg IIIB werd met de steun van de Europese Commissie onderzocht hoe havenontwikkeling verzoenbaar kan zijn met de ontwikkeling van het Natura 2000 netwerk, een Europees ecologisch netwerk samengesteld uit beschermingszones aangewezen onder de Vogel- en Habitatrichtlijn. Voor het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen vertaalde de steun van New!Delta zich hoofdzakelijk in de cofinanciering van projecten van ecologische infrastructuur. Dit zijn projecten die tot doel hebben de havenspecifieke natuur te behouden en te ontwikkelen, zonder daarbij de havenontwikkeling te hypothekeren. Het New!Delta project werd eind 2007 afgerond. In de periode 2004 en 2007 zijn met de Europese cofinanciering onder andere het visdieveneiland en de vispaaiplaats aangelegd, en zijn de natuurgebieden Kuifeend en Grote Kreek tegen verstoring ingebufferd. In het najaar van 2007 zijn inrichtingswerken afgerond in de nabije omgeving van de Kuifeend en de Grote Kreek Oorderen ter hoogte van het vormingsstation Antwerpen-Noord. In samenwerking met Infrabel werden beide gebieden beter ingebufferd tegen de havengebonden activiteiten. Tegelijk werd een vernatting gerealiseerd en is er geïnvesteerd in een betere toegankelijkheid dankzij wandelpaden en twee kijkhutten.
57
Verantwoord
De inrichtingswerken kaderen in de realisatie van het strategisch plan voor de haven van Antwerpen. In het voorjaar van 2007 heeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen binnen New!Delta voorts de inrichtingsstudies gecofinancierd voor de realisatie van een zwartkopmeeuwenbroedplaats op de rechter Scheldeoever. Ook dit project maakt deel uit van het strategisch plan voor de haven van Antwerpen. Het wordt in 2008 gerealiseerd. Omwille van het nieuwe integrale waterbeleid en de toenemende aandacht voor de biodiversiteit heeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen zich geëngageerd in de aanleg van een vispaaiplaats die in verbinding staat met de dokken. In het najaar van 2007 werd de vispaaiplaats met Europese cofinanciering aangelegd ter hoogte van de Tijsmanstunnel en de Lillobrug, aan de westelijke oever van het Kanaaldok B2. De vispaaiplaats staat in verbinding met het kanaaldok en biedt parende vissen een rustigere plaats dan de dokken.
New! Delta onderzocht hoe havenontwikkeling verzoenbaar kan zijn met de ontwikkeling van het Natura 2000 netwerk.
Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen investeerde binnen New!Delta eveneens in onderzoek naar en de uitbouw van een ecologisch netwerk voor het behoud van een duurzame populatie rugstreeppadden in het havengebied op de linker Scheldeoever. Op basis van een door het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen gefinancierd onderzoek — Making the Port of Antwerp more natural; ecological infrastructure network for the natterjack toad (Bufo calamita) on the left bank of the Scheldt, Alterra-report 1376, May 2007 — zijn verschillende inrichtingsprojecten gerealiseerd. Zo werd ten westen van het Verrebroekdok, aan de zuidwestelijke ontsluiting van het linkeroevergebied, een ecocorridor voor rugstreeppadden gecreëerd. In de Zuidelijke Groenzone en in restzones aan de Blikken zijn in samenwerking met het Agentschap voor Natuur en Bos rugstreeppadpoelen aangelegd. De projecten tonen aan hoe met relatief beperkte investeringen toch een belangrijke ecologische meerwaarde kan worden gerealiseerd. In 2008 zal het ecologische netwerk voor de rugstreeppadden voort uitgebouwd worden. Naast de ondersteuning voor de uitbouw van het netwerk ecologische infrastructuur binnen het havengebied steunt New!Delta het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen voor zijn inbreng van expertise bij het onderzoek naar de ontwikkeling van duurzame bagger- en stortstrategieën. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen heeft onder meer een belangrijke bijdrage geleverd aan twee rapporten: ‘Issues and System Understanding, Review of existing practices in dredging management of partner countries’ en ‘Framework for a Sustainable Dredging Strategy’. Beide rapporten zijn het voorbije jaar gepubliceerd. In totaal heeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen ongeveer 1 miljoen euro besteed aan het New Delta-project. Dit bedrag omvat zowel de personeelskosten als de kosten voor onderzoeken en realisaties op het terrein. De helft hiervan werd gecofinancierd door Europa. Op 4 en 5 oktober 2007 werd het New!Delta-project afgesloten met een eindconferentie in Brussel en Antwerpen. Na de driejarige samenwerking waren alle partners het erover eens dat havenontwikkeling wel degelijk verzoenbaar kan zijn met natuurontwikkeling.
58
Jaarverslag 2007
Samenwerking met Natuurpunt Ook in 2007 bleef het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen samenwerken met Natuurpunt, zoals in 2005 vastgelegd in de hernieuwde overeenkomst voor drie jaar. Net als de voorgaande jaren ondersteunt Natuurpunt het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen bij de realisatie van een netwerk van ecologische infrastructuur in het Antwerps havengebied via het project ‘de Antwerpse haven natuurlijker’. Al van bij de start van dit project zijn natuurprojecten in of aan de rand van de haven uitgewerkt. In 2007 werden de projecten ‘plan oeverzwaluw’, ‘plan wit bosvogeltje en moeraswespenorchis’ en ‘plan Bruin Blauwtje’ voort uitgewerkt en uitgevoerd. De financiering van project ‘plan Bruin Blauwtje’ gebeurde in het kader van New!Delta.
Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen waakt over de lucht- en waterkwaliteit.
Voor de moeraswespenorchis zijn in 2007 met succes twee verplantingsacties ondernomen, één in het voorjaar en één in het najaar. De moeraswespenorchissen op de voormalige site van Case New Holland werden vanuit de centrale zone op de site naar de rand van de site verplant om hen een duurzamere toekomst te geven bij de geplande heringebruikname van de terreinen.
Lucht- en waterkwaliteit In de loop van 2007 werd een Studie Luchtkwaliteit afgerond. De studie stelt maatregelen voor ter verbetering van de luchtkwaliteit die door het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen kunnen worden uitgevoerd en die kostenefficiënt zijn. Dat gebeurt op basis van de gemeten luchtkwaliteit (inzake stikstof- en zwaveldioxiden en fijn stof) in het Antwerps havengebied en op basis van de vastgestelde overschrijdingen van bepaalde kwaliteitsnormen. In de loop van 2008 zullen, in samenwerking met de Vlaamse overheid, deze maatregelen uitgewerkt worden in een concreet actieplan. De Europese fijnstofnormen worden overschreden in en rond het Antwerpse havengebied. De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), de gemeente Beveren en het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen zijn rond de tafel gaan zitten, omdat de fijnstofconcentraties in de haven met het huidige meetnet onvoldoende gedetailleerd in beeld worden gebracht. De drie partners engageren zich ertoe om elk twee nieuwe fijnstofmeetposten aan te kopen en in te zetten in en rond het Antwerpse havengebied. De zes stofmonitoren zullen in de loop van 2008 geïnstalleerd worden ter hoogte van de Kallosluis en de Liefkenshoektunnel. De locaties kunnen indien nodig aangepast worden, omdat de PM-meettoestellen verplaatsbaar zijn. In 2007 heeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen beslist om te starten met fysico-chemische en biologische monitoring van de waterkwaliteit in de havendokken in 2007. De metingen zullen in 2008 van start gaan en gebeuren in nauw overleg met de VMM. Het afgelopen jaar is eveneens de opmaak van het bekkenbeheersplan (het lokale waterbeleid en -beheerplan met onder meer acties voor het Gemeentelijk Havenbedrijf voor 2007-2013) en van het stroomgebied-
61
Verantwoord
beheersplan (het Vlaamse waterbeleid en -beheerplan) opgevolgd door de coördinator integraal waterbeleid, die sinds eind 2006 is aangesteld in het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. De Europese Kaderrichtlijn Water en het Vlaamse decreet Integraal Waterbeleid geven vorm aan het nieuwe en ambitieuze waterbeleid en -beheer, dat ook uitdagingen inhoudt voor het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. Voorts is een onderzoeksproject opgestart in het kader van het Milieu – en energie InnovatiePlatform (MIP) over de in situ conditionering van baggerspecie. Het gaat om het behandelen van baggerspecie die al jaren ligt opgeslagen in slibstortplaatsen - zoals de loswal(len) en de Zandwinningsput - opdat deze specie minder volume in beslag neemt, steekvaster wordt en minder polluenten uitloogt naar het diepere grondwater. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en het Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek hebben in 2007 tot slot een studie opgestart over de opslag en overslag van bulkgoederen in vaste vorm. Als dit niet zorgvuldig gebeurt, kan dat namelijk gevolgen hebben voor het milieu. De studie gaat na welke maatregelen mogelijk zijn om de impact van deze havenspecifieke activiteit op het milieu te beperken en de best beschikbare technieken te beschrijven. Dit alles gebeurt met aandacht voor de technische en economische haalbaarheid en voor de efficiëntie van de technieken.
Ondersteuning van de havens in Matadi en Boma Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen rondde in 2007 de tweede fase af van de herstellingswerken in de Congolese zusterhaven Matadi.
Het afgelopen jaar heeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen de tweede fase van de herstellingswerken in de haven van Matadi in de Democratische Republiek Congo afgerond. De werken in Matadi kaderen in het samenwerkingsakkoord van 15 november 2003 tussen het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en het Office National des Transports (Onatra), het staatsbedrijf verantwoordelijk voor de havens in Congo. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen heeft zich daarbij geëngageerd om de Congolese overheid bij te staan in het herstel en de reorganisatie van haar havens. Dankzij een subsidiëring van de federale overheidsdienst buitenlandse zaken en ontwikkelingssamenwerking zijn sinds een tweetal jaar herstellingswerkzaamheden in de havens van Matadi en Boma aan de gang. Beide havens zijn immers complementair en worden door de rederijen aangelopen in functie van de beschikbare aanlegcapaciteit. In Matadi is vandaag een zone van zowat 11.000 m² hersteld en volledig operationeel gemaakt als stapelzone voor containers, met een specifieke plaats voor de koelcontainers. In Boma is gestart met het herstellen van de rioleringen en het aanbrengen van een nieuw gebetonneerde zone van 1.600 m². Deze werken werden beëindigd in december 2007. Intussen zijn met de federale overheid nieuwe afspraken gemaakt voor 2008, met naast de uitbreiding van de werken in Matadi en Boma ook een belangrijk luik voor opleidingen. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen zal hiervoor nauw samenwerken met APEC Port Training Center en CEPA. Sinds 2004 kent het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
62
Jaarverslag 2007
trouwens al jaarlijks minimum vijf APEC-beurzen toe aan de Congolese havenautoriteiten voor het volgen van een opleiding in Antwerpen. In het kader van de jumelage tussen de havens van Antwerpen en Matadi heeft het Havenbedrijf in nauw overleg met de federale overheid een gedetailleerde nota uitgewerkt over de lange termijnvisie voor Matadi. Uitgangspunt daarbij is dat de haven van Matadi op termijn zou overgaan in een ‘landlord port’ naar Antwerps model waarbij Onatra verantwoordelijk zou zijn voor het algemeen beheer van de haven, de basisinfrastructuur en de nautische toegang. De privésector zou verantwoordelijk worden voor de superstructuur en commerciële activiteiten als laad- en losoperaties. De federale regering bespreekt de modaliteiten van deze transitievoorstellen met de Congolese regering en internationale actoren als de Europese Unie en de Wereldbank. De haven van Matadi behandelde vorig jaar 2 miljoen ton goederen.
Er wordt niet alleen gewerkt in de haven zelf, maar ook aan opleiding van de mensen.
65
Verantwoord
5 Betrouwbaar
Havenkapiteinsdienst In 2007 liepen 16.696 zeeschepen en 99.553 binnenschepen de Antwerpse haven aan. Van deze binnenschepen waren er 63.913 met bestemming haven en 35.640 in doorvaart. 12.671 zeeschepen gebruikten een sluis. In 2007 werd door alle sluizen samen 41.721 keer geschut.
Het radarsysteem van het Antwerpse Vessel Traffic System wordt grondig vernieuwd.
Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen ontving 16.795 meldingen en aanvragen voor 22.191 ligplaatsen. Het Vessel Traffic System (VTS) en de dokmeesters hielden toezicht op 28.282 scheepsbewegingen zeevaart. In 2007 zijn tevens 559 schepen afgemeerd aan de Scheldekaaien. Ook deze 1.118 scheepsbewegingen zijn door het VTS opgevolgd. In 2007 meerden 1.788 schepen aan in het Deurganckdok en 1.678 aan de containerterminals. De afdeling averijen van de havenkapiteinsdienst heeft het afgelopen jaar 274 dossiers geopend voor schade aan het havenpatrimonium, waarvan 73 veroorzaakt door onbekenden. Voor het bevuilen van dokwater en/of kaaien zijn 134 dossiers opgemaakt, waarvan 34 dossiers over feiten door onbekenden. In 2007 zijn voorts 290.464 aangiften ontvangen voor de behandeling van gevaarlijke goederen. Dit betekent een stijging van 5,6 procent ten opzichte van 2006.
Vernieuwing havenradarsysteem Het radarsysteem van het Antwerpse Vessel Traffic System (VTS) wordt grondig vernieuwd. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen heeft hiervoor een samenwerking afgesloten met het Vlaams Gewest, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, departement Leefmilieu en Infrastructuur, Administratie Waterwegen en Zeewezen.
66
Jaarverslag 2007
De radarsoftware werd in februari 2007 getest. De sensoren werden geplaatst in de eerste helft van het afgelopen jaar. Het systeem werd opgeleverd in 2007. De Vlaamse overheid financiert de vernieuwing voor een bedrag van 4,2 miljoen euro. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen staat vanaf 2010 in voor het onderhoud van het nieuwe havenradarsysteem.
Vernieuwd datacenter In 2007 werd de energievoorziening voor het datacenter in het dienstgebouw aan kaai 63 vernieuwd om tegemoet te komen aan de steeds toenemende eisen voor continuïteit van de spanning. Er werden twee bijkomende onderbrekingsvrije voedingen geplaatst, die op hun beurt gevoed kunnen worden door een generator aangedreven door een dieselmotor. Zo kan bij een spanningsonderbreking op het distributienet de werking van alle computers, servers en data-apparatuur gegarandeerd worden. Dit moet ook kunnen wanneer door een uitzonderlijke samenloop van omstandigheden twee onderdelen van de installatie tegelijk onbeschikbaar zouden zijn. Zelfs dan is er nog altijd voldoende energie gegarandeerd, ook voor de vitale koeling van het datacenter.
Efficiënt onderhoudsmanagement
De sleepvloot van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen wordt binnenkort uitgebreid met drie nieuwe, krachtige sleepboten.
Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen wil zijn onderhoudsmanagement op een meer professionele manier aanpakken. Daarom werd in 2005 een grootschalig project opgestart onder de naam ‘Eengemaakt Onderhoudssysteem’, kortweg eos. Dat moet ertoe leiden dat de bedrijfsmiddelen (sleepboten, kranen, gebouwen, bruggen, sluizen, dokken ...) op een meer kwaliteitsvolle en efficiënte manier kunnen worden beheerd en onderhouden. Gedurende 2007 werd gewerkt aan de blauwdruk. In de tweede jaarhelft werd daarbij vooral gefocust op de financiële processen rond onder meer facturen. Tegen oktober 2008 moet dit deel daadwerkelijk operationeel zijn binnen de technische diensten.
Drie krachtige sleepboten op komst Ook de sleepvloot van het Gemeentelijk Havenbedrijf wordt gemoderniseerd. In 2007 is beslist drie krachtige sleepboten te bestellen. De bouw van de drie sleepboten is gegund aan S.K.B., dat ook de vorige series sleepboten voor het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen heeft gebouwd. De casco’s van de sleepboten worden in 2008 gebouwd op een scheepswerf aan de Elbe in Tsjechië. De afwerking gebeurt in Antwerpen door S.K.B. in de eigen droogdokken. De sleepboten kunnen in 2009 in gebruik worden genomen.
69
Betrouwbaar
Het afgelopen jaar heeft het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen 22.357 sleeptaken gepresteerd. Dit is een stijging van 7,6 procent tegenover het jaar voordien en bovendien het hoogste aantal taken in tien jaar. Het aantal sleeptaken op de linker Scheldeoever steeg zelfs met 20,6 procent tot 4.354, wat een duizendtal taken meer is dan het gemiddelde van de voorbije tien jaar. Dit was mee mogelijk door gedurende drie maanden een extra sleepboot in te leggen in het dokkencomplex op de linkeroever van de Schelde.
Vernieuwing baggervloot De baggervloot van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen wordt deels vernieuwd. In 2007 werd gewerkt aan de realisatie van een duwboot. Die wordt ingezet om baggerslib te vervoeren, maar hij kan ook worden ingezet als werkboot of als sweeper om lokale ondieptes weg te werken. De bouw van de drie splijtbakken met elk een inhoud van ongeveer 2.750 m3 heeft het voorbije jaar vertraging opgelopen. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen nam in 2007 opnieuw twee nieuwe mobiele kranen in gebruik.
In 2007 realiseerde de baggervloot een productie van ca 630.000 ton droge stof. De helft van de baggerproductie komt voor rekening van de gereviseerde sleephopperzuiger Sinjoor I met ca 350.000 tds.
Nieuwe mobiele kranen Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen heeft het voorbije jaar opnieuw twee extra mobiele kranen in gebruik genomen. Het gaat om de MOB104 en de MOB116. Hierdoor kan het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen blijven inspelen op de stijgende vraag van goederenbehandelaars naar een meer flexibele en snellere dienstverlening. Het Kraanbedrijf voerde in 2007 4.513 taken uit, 0,5 procent meer dan in 2006.
De haven in de wereld Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen heeft in 2007 opnieuw zijn schouders gezet onder een waaier van promotionele en commerciële activiteiten in binnen- en buitenland. In vele geregelde directe contacten met verladers, ontvangers, expediteurs, logistieke groepen, rederijen, scheepsagenten, belangengroeperingen en andere belanghebbenden in de logistieke keten, wordt de nodige aandacht gevestigd op zowel de maritieme troeven, als de logistieke en distributiemogelijkheden van de haven ten overstaan van het Europese hinterland. Dit alles verloopt in nauwe samenwerking met Alfaport Antwerpen en de privébedrijven uit de havensector. Onder andere via havendagen draagt de havengemeenschap zijn steentje bij aan het succes van onze havenpromotie. De formule waarbij het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen ondersteuning biedt aan bedrijven tijdens beurzen om rechtstreeks contacten te leggen met lokale verladers, blijft een succes.
70
Jaarverslag 2007
Antwerpen als tophaven op de wereldkaart plaatsen is de kerntaak van de afdeling Marketing, Promotie en Commerciële Relaties. In 2007 zijn voorbereidingen getroffen voor de uitbouw van de dienst. De komst van een commercieel directeur in november 2007 zal gevolgd worden door verdere aanwervingen in 2008, om de ambitieuze groeidoelstellingen van de haven te ondersteunen.
De vicevoorzitter van de Europese Commissie, Siim Kallas, was in oktober te gast in de Antwerpse haven.
Naast de maritieme aangelegenheden gaat de nodige aandacht naar de logistieke en distributiemogelijkheden van de haven. Zo hield de haven van Antwerpen op 15 maart een promotiemissie in de Franse stad Metz. De Kamer van Koophandel en Industrie van Metz maakte er bekend opnieuw een bargecontainerdienst te willen starten naar de haven van Antwerpen. In het kader van een Belgische economische missie naar China onder leiding van ZKH Prins Filip in juni organiseerde het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen in Shanghai een ontmoeting met de vertegenwoordigers van alle vooraanstaande rederijen op de vaarroute China–Europa. De Antwerpse haven benadrukte actiever aanwezig te willen zijn op de scheepvaartlijnen met Azië en China in het bijzonder en benadrukte haar voordelen als eerste aanloophaven. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen nam in 2007 ook deel aan een aantal zorgvuldig gekozen beurzen die de bekendheid van de haven wereldwijd uitdragen en bevestigen.
De ambassadeur van de Verenigde Staten, Sam Fox (rechts), bracht in oktober en november een bezoek aan de haven van Antwerpen.
73
Begin oktober organiseerde de haven van Antwerpen een roadshow in Venlo en Maastricht. Dit initiatief kon rekenen op een divers publiek van voornamelijk verladers uit Zuid-Nederland. Op 13 en 14 november werd in Antwerpen de tweede conferentie over binnenlandterminals gehouden. Het hoofdaccent lag hierbij op intermodaliteit. In 2007 had de haven van Antwerpen ook enkele opmerkelijke bezoekers te gast. Eind maart was groothertog Henri van Luxemburg samen met Koning Albert op bezoek in de haven. Ze maakten in het kader van een driedaags bezoek aan ons land kennis met de Antwerpse haven en maakten een boottocht door het havengebied. De ambassadeur van de Verenigde Staten, Sam Fox, bracht in oktober een eerste bezoek aan de haven van Antwerpen. Een officieel bezoek volgde op 13 november. Het thema veiligheid kwam tijdens het bezoek aan de haven ruim aan bod. Ook de vice-voorzitter van de Europese Commissie, Siim Kallas, was in oktober te gast in de Antwerpse haven. Hij is als Europees Commissaris eveneens bevoegd voor Administratieve Zaken, Audit en Fraudebestrijding.
Betrouwbaar
6 De mensen
BESTUURSORGANEN Raad van Bestuur
Marc Van Peel schepen voor haven, personeel en bestuurlijke organisatie (voorzitter)
Eddy Bruyninckx afgevaardigd bestuurder Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Wouter De Geest gedelegeerd bestuurder BASF Antwerpen nv beheerder-bureaulid Voka
74
Jaarverslag 2007
Rudi De Meyer afgevaardigd bestuurder Alfaport Antwerpen
Annick De Ridder Open VLD-gemeenteraadslid
Bart De Wever NV-A-gemeenteraadslid
Philip Heylen schepen voor cultuur en toerisme
Patrick Janssens burgemeester
Erwin Pairon Groen!-gemeenteraadslid
75
De mensen
Jan Penris Vlaams Belang-gemeenteraadslid
Peter Symens beleidsmedewerker Natuurpunt
Bruno Valkeniers Vlaams Belang-gemeenteraadslid
Ludo Van Campenhout schepen voor stadsontwikkeling, sport en diamant
Robert Voorhamme schepen voor onderwijs, economie, werk en middenstand
Toon Wassenberg sp.a-gemeenteraadslid
76
Jaarverslag 2007
Eva Wuyts sp.a-gemeenteraadslid
Peter Deckers Voorzitter Maatschappij voor het Grond- en Industrialisatiebeleid Linkerscheldeoever
Jozef Foubert Voorzitter Intercommunale Land van Waas
Gewestelijk havencommissaris
Antoon Colpaert
77
De mensen
Directiecomité
Eddy Bruyninckx algemeen directeur (voorzitter)
Jan Adam financieel directeur
Greet Bernaers directeur infrastructuur
Christiaan De Block Chief Operations Officer
Jan Verbist havenkapitein-commandant
78
Jaarverslag 2007
Waarnemend secretaris
Christien Van Vaerenberg
Toezicht
Het toezicht op het financiële beheer werd opgedragen aan een college van drie commissarissen, door de gemeenteraad aangesteld: Deloitte Bedrijfsrevisoren, vertegenwoordigd door de heer Piet Demeester (bedrijfsrevisor) (foto links), en gemeenteraadsleden Ann Coolsaet (foto midden) en Guy Lauwers (foto rechts).
79
De mensen
PERSONEEL Personeelsbeleid en welzijn op het werk Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen werkte in 2007 verder aan een actiever en efficiënter wervingsbeleid met een grotere aanwezigheid op jobbeurzen en een doelgerichter advertentiebeleid. Een nieuwe manier van selecteren met hieraan verbonden een volwaardig introductietraject werd opgestart voor enkele pilootprojecten. Met het invoeren van een back-office en een front-office heeft de personeelsdienst bovendien gewerkt aan een betere en snellere service tegenover haar interne klanten. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen heeft het voorbije jaar tevens belangrijke stappen gezet in de uitbouw van een sociaal welzijnsbeleid. Het alcohol- en drugsbeleid werd uitgewerkt en geïmplementeerd. Hiervoor kregen de betrokken leidinggevenden de nodige opleiding. Voor het (nog) terugdringen van het absenteïsme werd een plan van aanpak voorgesteld met sensibilisering, gezondheidsbevorderende initiatieven en controle. Voor medewerkers die omwille van ziekte of arbeidsongeval hun functie niet meer volwaardig kunnen uitoefenen, is het beleid van aangepast werk geheroriënteerd en op punt gesteld. Hierin worden arbeidsomstandigheden gecreëerd die rekening houden met de fysieke, geestelijke en leeftijdsgebonden beperkingen van de werknemer, maar ook met de economische belangen van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen als modern, concurrentieel bedrijf in volle expansie. Tenslotte werd werk gemaakt van de oprichting van een eigen personeelsvereniging: Portplus ging op 1 januari 2008 van start. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen wil er met activiteiten voor werknemers toe bijdragen dat personeelsleden elkaar beter leren kennen, dat het samenhorigheidsgevoel verhoogt en dat de samenwerking verbetert. Bovendien benadrukt een eigen personeelsvereniging de eigenheid van ons bedrijf.
Preventie en bescherming op het werk In 2006 werd het startschot gegeven van het welzijnsmanagementsysteem OHSAS 18001. OHSAS staat voor ‘Occupational Health and Safety Assessment Series’ en vertrekt van de lokale wetgeving. OHSAS 18001 geeft de vereisten aan voor een goed veiligheidsmanagementsysteem. Daarbij wordt ervan uitgegaan dat zo’n systeem de arbeidsrisico’s effectief wil beheersen en aldus de performantie van de organisatie wil verbeteren. De norm wordt wereldwijd door belangrijke certificatie-instellingen naar voor geschoven als hét veiligheidsbeheersysteem van vandaag en van de toekomst. In 2007 zijn alle audits afgerond. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen wil in 2010 de OHSAS 18001-certificatie voor het hele bedrijf behalen.
80
Jaarverslag 2007
Sobane, een participatieve opsporing van de risico’s, heeft in 2007 een beperkte voortgang gekend. Sobane staat voor Screening, Observation, Analysis, Expertise. Sommige diensten doorliepen reeds het volledige Screening-niveau maar een gestructureerde nieuwe aanpak dringt zich op. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen heeft een programma ontwikkeld voor de opleiding van medewerkers die aan of in de nabijheid van elektrische installaties werken uitvoeren. Zo kunnen zij de kwalificaties verkrijgen om bij en aan dergelijke installaties te mogen werken. Dat kan gaan om het onderhoud, de opstart, de herstelling, de montage en de indienststelling van deze installaties. In samenwerking met de vormingscel werd een opleiding georganiseerd met het erkende opleidingsinstituut ‘Vincotte Academy’. In 2007 konden personeelsleden die vaak aan een computer werken, deelnemen aan een workshop ergonomie en beeldschermwerk. De workshop werd georganiseerd door de vormingscel en begeleid door de preventieadviseur psychosociaal welzijn. Onderwerpen als gezondheidsrisico’s bij kantoor- en beeldschermwerk, een juiste lichaamshouding, de ergonomische opstelling van de werkruimte, bewegingsadviezen en een gezonde leefstijl op kantoor kwamen ruim aan bod. Het aantal arbeidsongevallen daalde in vergelijking met 2006. Voor 2007 zijn 99 arbeidsongevallen met werkverlet geregistreerd, met een aanzienlijke daling van het totale aantal dagen arbeidsongeschiktheid van 2.371 in 2006 naar 1.617 in 2007. Het aantal arbeidsongevallen bleef ongeveer constant, maar de ernst van de ongevallen is sterk gedaald. In 2007 werd ook de basis gelegd voor een nieuw arbeidsongevallen- en incidentenonderzoek. De bedoeling is om arbeidsongevallen en incidenten met andere veiligheidsafwijkingen uitgebreider te onderzoeken en om preventiemaatregelen voor te stellen.
Samenwerkingsverbanden APEC-Antwerp/Flanders Port Training Center Het voorbije werkingsjaar was voor APEC opnieuw een jaar van een stijgend aantal aanvragen (1.166), waarbij de organisatie van 20 seminaries centraal stond. Maar liefst 553 internationale havencollega’s uit 65 landen maakten kennis met onze haven via standaard- en maatwerksessies. Bij deze seminaries gaven ongeveer 300 lesgevers en/of bedrijven uit de publieke en private sector professionele input. Op die manier stonden zij garant voor een adequate overdracht van de Antwerpse havenkennis. Naast de samenwerking met nationale en internationale organisaties en havens zijn overeenkomsten gesloten met de Zuid-Afrikaanse Transport & Education Training Association (TETA) en de Braziliaanse Sao Paolo State Government (CENEP – Santos).
81
De mensen
AMARIS In 2007 gingen de eerste toepassingen op het vernieuwde computerplatform in productie. Hierbij gaat het onder meer om toepassingen als Scheepsafval 1.3, waarmee de ophalers hun meldingen rechtstreeks kunnen registreren en de administratieve diensten alle handelingen kunnen opvolgen en afrekenen. Maar ook Tijvensters Westerschelde 2.0, een toepassing die de visualisatie en het interactief onderhoud van de getijdentabel toelaat, werd in gebruik genomen. Met de toepassing PCSP/E-loket kunnen alle agenturen dan weer hun opgaven en bestellingen elektronisch aan VTS doorgeven. Het afgelopen jaar werden 1,1 miljoen EDI-berichten en 1,9 miljoen XML-berichten verzonden. Verder werd in 2007 het GIS-loket geïnstalleerd, waardoor internetgebruikers via de mapserver de GIS-databank kunnen raadplegen. GIS staat voor Geografisch Informatiesysteem. Ook werd de inventaris industriële pijpleidingen afgewerkt en opengesteld. Voor milieuen ruimtebeleid zijn nu alle ruimtelijke plannen binnen het havengebied via GeoPort opvraagbaar en werd in het kader van de watertoets een dataset opgezet rond waterhuishouding en waterkwaliteit. Op alle terreinen van het havenbeleid is de opvolging van prestaties cruciaal. Met MISHA werden in 2007 nieuwe rapporteringen mogelijk gemaakt voor de zeevaartaanlegrechten en tonnenmaatrechten, inclusief simulaties. Voor binnenvaartrechten kan men nu de boekhoudkundige resultaten linken aan de tarifering. Nieuwe rapporten zijn gecreëerd voor de waterhuishouding, opgesplitst naar linker- en rechteroever. Voor de BTS-toepassing kan men voortaan rapporteren over termijnaanvragen, reisgegevens, bedrijven, schepen en gebruikers. Voor Brabo werd een nieuwe datamart aangemaakt voor de opvolging van de beloodsingsdiensten. En over het gerealiseerde scheepvaartverkeer is het nu mogelijk om rapporten over zeevaart, binnenvaart en schuttingen op te stellen. In 2007 werd op logistiek vlak de Afvalstoffendatabank gecreëerd voor de opvolging van de afvalstromen. Op financieel vlak werd, naast de reglementswijzigingen voor de havenrechten, de analyse afgerond voor de nieuwe uniforme facturering en is de bouw van de toepassing UniFact 2.0 gestart. Qua infrastructuur werden in 2007 in het hele Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen printers en kopieertoestellen vervangen door 40 multifunctionals en werd een contingent van 120 oude pc’s vervangen door nieuwe. Tenslotte werden upgrades doorgevoerd van servers en van datawarehouse, financiële en ontwikkelingssoftware.
82
Jaarverslag 2007
FOTOGRAFIE: Thomas Vanhaute & Jimmy Kets
7 Jaarrekening
Commentaar bij de jaarrekening Resultatenrekening De samengevatte resultatenrekening van het Gemeentelijk Havenbedrijf wordt weergegeven in de onderstaande tabel.
( in euro x 1.000 )
Bedrijfsopbrengsten
Boekjaar 2007
Boekjaar 2006
Boekjaar 2005
302.281
287.749
276.310
(214.521)
(214.205)
(251.207)
Bedrijfsresultaat
87.760
73.544
25.103
Financiële opbrengsten
19.788
21.580
17.721
Financiële kosten
(8.079)
(10.282)
(9.333)
Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening
99.469
84.842
33.491
95
718
303
Bedrijfskosten
Uitzonderlijke opbrengsten Uitzonderlijke kosten
(351)
(385)
(74)
Winst voor belasting
99.213
85.175
33.720
Belastingen Winst van het boekjaar
(32)
(17)
(7)
99.181
85.158
33.713
Het Gemeentelijk Havenbedrijf boekte in 2007 een winst van 99,2 miljoen euro. Dit resultaat werd bereikt doordat: ∙ de omzetten van bijna alle onderdelen van het bedrijf zich positief ontwikkeld hebben dankzij de hogere activiteitsgraad in de haven; ∙ de operationele kosten toenemen maar in een verantwoorde verhouding tot de opbrengstenstijgingen.
97
Bedrijfsopbrengsten De verdeling van de verschillende omzetcategorieën is als volgt:
Electriciteit
4,3 %
Walkranen
2,5 %
Vlotkranen
0,8 %
Concessies en liggelden
Diversen
40,0 %
0,5 %
Zeevaartrechten
33,8 %
Binnenvaartrechten
3,2 %
Sleeprechten
15,3 %
De evolutie van de verschillende categorieën omzet over de laatste drie jaar is als volgt:
De opbrengsten van concessies stegen opnieuw met ongeveer 6 procent door een combinatie van tariefverhogingen en de verdere ingebruikname van de terreinen voor het Deurganckdok. Bij de zeevaartrechten wordt vastgesteld dat de toegenomen activiteit zich ook vertaalde in 3,5 procent hogere omzetten. Voor de binnenvaartrechten stegen de omzetten daar de scheepsgrootte zowel voor binnenvaartreizen als doorvaartreizen.
98
Jaarverslag 2007
Het sleepbedrijf zag ook de activiteit toenemen. Er werden 7,3% meer sleeptaken uitgevoerd en het aantal gordels kende een grotere stijging. Doordat in 2007 zoals in 2006 de brandstofprijzen bleven stijgen, steeg ook de aangerekende brandstoftoeslag wat een bijkomende omzetverhoging met zich mee bracht. Het omzetcijfer voor elektriciteit daalde zeer licht van 11,1 miljoen euro naar 10,9 miljoen euro wat nagenoeg een statusquo vormt. Na verschillende jaren van sterke groei, kenden de walkranen een stabilisatie van omzet. Binnen de walkranen bleven de mobiele kranen groeien en nam het aandeel van railkranen verder af. De omzet van de vlotkranen kende, na enkele jaren van daling, in 2007 een sterke stijging met 117% vooral doordat een belangrijk nieuw contract kon afgesloten worden. De andere bedrijfsopbrengsten belopen in 2007 48,0 miljoen euro ten opzichte van 46,9 miljoen euro in 2006. Deze bedrijfsopbrengsten bestaan voor een belangrijk gedeelte uit werkingstoelagen vanwege het Vlaams Gewest (24,2 miljoen euro in 2007 en 24,4 miljoen euro in 2006). Deze werkingstoelagen zijn een tussenkomst in kosten die het Gemeentelijk Havenbedrijf oploopt bij het uitvoeren van taken die op basis van het havendecreet tot de decretale taakstelling van het Vlaams Gewest behoren. In 2007 omvatten de andere bedrijfsopbrengsten zoals in 2006 doorgerekende onroerende voorheffing en watervang voor in totaal 15,7 miljoen euro.
Bedrijfskosten De vergelijking tussen de verschillende deelrubrieken wordt weergegeven in de onderstaande grafiek.
EVOLUTIE VAN DE BEDRIJFSKOSTEN IN EURO X 1.000
99
Jaarrekening
Aankopen van diensten en diverse goederen stijgen in totaliteit met 2,3 miljoen euro omwille van vooral volgende redenen: ∙ Toegenomen kosten voor het baggeren van commerciële tijgebonden ligplaatsen. ∙ Toegenomen kosten voor afvalbehandeling en afvalophaling. De personeelskosten bedragen 97,6 miljoen euro. In 2006 beliep de vergelijkbare kost 95,1 miljoen euro. De loonkosten voor de personeelsleden stegen dus met 3% procent bij een quasi gelijkblijvend aantal personeelsleden. De belangrijkste redenen van de verhoging zijn: ∙ De volle impact in 2007 van de laatste indexaanpassing van oktober 2006. ∙ Kleinere effecten van een gemiddeld hoger barema. Het Pensioenfonds is nog in vereffening en het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen zal in voorkomend geval moeten instaan voor een eventueel tekort of zal de begunstigde zijn in geval van een liquidatiebonus. Op basis van de huidige vooruitzichten van de vereffening zullen er voor het Gemeentelijk Havenbedrijf geen significante positieve of negatieve bedragen meer te verwachten zijn. Bij de voorzieningen is er per saldo een toename van 13,7 miljoen euro. Dit saldo wordt hoofdzakelijk bepaald door het aanleggen van verdere milieuvoorzieningen. De hoofdbestanddelen van de andere bedrijfskosten zijn de kosten van onroerende voorheffing en betaalde watervangbelasting.
Financieel resultaat Het financieel resultaat daalde door een verlaagd bedrag aan afschrijvingen op kapitaalsubsidies. Dit is rechtstreeks gekoppeld aan de evolutie van de afschrijvingen.
Balans De samengevatte balans wordt weergegeven in de onderstaande tabel. (in EURO x 1.000)
31/12/2007
31/12/2006
973.341
957.024
Activa
I/III. Immat./Mat vaste activa IV. Financiële vaste activa V. Vorderingen > 1 jaar VI. Voorraden
31/12/2007
31/12/2006
307.110
307.110
Passiva
I. Kapitaal
617
787
14.721
15.855
0
1.325
III. Herwaarderingsmw IV. Reserves
211.606
124.178
2.289
2.300
VI. Kapitaalsubsidies
286.525
297.859
VII. Vorderingen < 1 jaar
52.568
41.137
VII. Voorzieningen
112.494
98.783
VIII. Geldbeleggingen
89.755
72.022
VIII. Schulden > 1 jaar
69.499
128.445
IX. Liquide middelen
5.978
6.373
IX. Schulden < 1 jaar
95.407
84.075
X. Overlopende rekeningen
3.393
6.092
X. Overlopende rekeningen
30.579
30.755
1.127.941
1.087.060
1.127.941
1.087.060
Totaal
100
Jaarverslag 2007
Activa De waarde van de immateriële en materiële vaste activa stijgt met 16,3 miljoen euro. Dit saldo bestaat uit de volgende factoren: miljoen euro
investeringen
+ 55,5
afschrijvingen
- 38,8
buitengebruik/herwaarderingen
- 0,3
Het investeringsbedrag bestaat vooral uit volgende componenten: ∙ investeringen ten belope van 22,6 miljoen euro in verschillende dokken; ∙ gebouwen (7,6 miljoen euro); ∙ aankoop terreinen (6,2 miljoen euro); ∙ wegen (7,6 miljoen euro). De vorderingen stijgen met 11,4 miljoen euro omdat bij de andere vorderingen er nog significante vorderingen zijn met betrekking tot de inning van de werkingstoelagen voor de havenkapiteindienst op basis van het havendecreet. Deze bedragen zijn in 2008 ontvangen. Door het algemeen positief resultaat en de positieve cashflow van het boekjaar, stijgen de geldbeleggingen van 72 miljoen euro naar 89,7 miljoen euro.
Passiva Het eigen vermogen stijgt omdat van het totale netto resultaat van 99,2 miljoen euro er 86,4 miljoen euro toegewezen wordt aan het eigen vermogen en 12,8 miljoen euro voorbehouden wordt als uit te keren winst. De stijging van de voorzieningen is vooral te wijten aan de verdere toename van voorzieningen in het kader van geschillen en milieuverplichtingen. Omwille van de evolutie van de kaspositie van het Gemeentelijk Havenbedrijf (zie volgende pagina onder Cashflowoverzicht) zijn waar mogelijk en financieel interessant schulden op lange termijn terugbetaald waardoor de lange termijnschulden gedaald zijn van 128,4 miljoen euro naar 69,5 miljoen euro. De schulden op ten hoogste 1 jaar stijgen, vooral doordat het korte termijngedeelte van de schulden toeneemt alsook door de toename van de te betalen leveranciers. De uit te keren winst van 12,8 miljoen euro is zoals vorig jaar opgenomen onder de rubriek overige schulden.
101
Jaarrekening
Cashflowoverzicht De samenvattende tabel geeft een inzicht in de inkomende en uitgaande geldstromen. Het is een vaststelling dat voor de eerste maal sinds verschillende jaren de inkomsten van de operationele cashflow de uitgaven voor investeringen en voor financieringskosten duidelijk overtreffen.
2007
Geldbeleggingen en liquide middelen begin boekjaar
2006
2005
78.395
17.641
16.611
134.900
111.996
136.545
Cashflow besteed aan investeringsactiviteiten
(52.341)
(33.569)
(47.457)
Cashflow besteed aan financieringsactiviteiten/pensioenen
(65.221)
(17.673)
(88.058)
95.733
78.395
17.641
Cashflow gegenereerd uit operationele activiteiten
Geldbeleggingen en liquide middelen einde boekjaar
De cashflow uit operationele activiteiten verhoogt omdat er einde 2006 het negatief effect was van het werkkapitaal omdat er een daling was van de korte termijn schulden door lager te betalen pensioenschulden. De cashflow besteed aan investeringsactiviteiten stijgt door het belangrijke uitgevoerde investeringsprogramma in dokken, gebouwen en wegen. De cashflow besteed aan financieringsactiviteiten stijgt omdat waar mogelijk en financieel interessant schulden zijn terugbetaald.
Andere verplichte vermeldingen Buiten de gegevens die in de jaarrekening worden vermeld, zijn er geen bijkomende belangrijke gebeurtenissen na balansdatum. De punten in verband met onderzoek en ontwikkeling en het bestaan van bijkantoren zijn niet van toepassing. Er werden geen procedures gevoerd onder toepassing van artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen. Er is geen gebruik van financiële instrumenten dat van significant belang is voor de beoordeling van activa, passiva, financiële positie en resultaat. Wat de risico’s en onzekerheden betreft waarmee het Gemeentelijk Havenbedrijf geconfronteerd wordt, situeren die zich op de volgende domeinen: ∙ een evolutie van de wetgeving op het vlak van het havendecreet en de toepassing ervan; ∙ een evolutie van wetgeving op het vlak van ruimtelijke ordening en de afbakening van het zeehavengebied; ∙ een evolutie op het vlak van milieuwetgeving. De aantrekkelijkheid van havens in het algemeen wordt bepaald door factoren als toegankelijkheid van de haven, de efficiëntie van de activiteiten in de haven zelf en de kwaliteit van de hinterlandverbindingen.
102
Jaarverslag 2007
De commissarissen Deloitte Bedrijfsrevisoren, de heer G. Lauwers en mevrouw A. Coolsaet hebben bij de jaarrekening een goedkeurende verklaring zonder voorbehoud afgeleverd. Antwerpen, 13 mei 2008 Namens de Raad van Bestuur
Eddy Bruyninckx Gedelegeerd-bestuurder
103
Jaarrekening
Marc Van Peel Voorzitter Raad van Bestuur
Balans na winstverdeling (in euro) ac t i va
c o des
b o e k jaa r
v o r ig b o e kjaar
vaste ac t iva
20/28
973.957.195,66
957.810.420,56
Oprichtingskosten (Toel. 1) 20 Immateriële vaste activa (Toel. 2) 21 954.688,97 Materiële vaste activa (Toel. 3) 22/27 972.385.567,83 Terreinen en gebouwen 22 839.011.977,58 Installaties, machines en uitrusting 23 55.850.541,54 Meubilair en rollend materieel 24 27.920.237,58 Leasing en soortgelijke rechten 25 545.462,46 Overige materiële vaste activa 26 59.905,62 Activa in aanbouw en vooruitbetalingen 27 48.997.443,05 Financiële vaste activa (Toel. 4 & 5.1) 28 616.938,86 Verbonden ondernemingen (Toel. 4.1 & 14) 280/1 27.888,02 Deelnemingen 280 27.888,02 Vorderingen 281 Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat (Toel. 4.2 & 14) 282/3 581.000,45 Deelnemingen 282 581.000,45 Vorderingen 283 Andere financiële vaste activa 284/8 8.050,39 Aandelen 284 8.050,39 Vorderingen en borgtochten in contanten 285/8
77.692,16 956.945.634,43 848.358.501,21 56.359.062,46 30.730.909,83 572.288,49 59.905,62 20.864.966,82 787.093,97 27.888,02 27.888,02
581.000,45 581.000,45 178.205,50 8.050,39 170.155,11
vlo t t e n d e ac t iva
29/58
153.983.413,88
129.249.286,50
Vorderingen op meer dan één jaar Handelsvorderingen Overige vorderingen Voorraden en bestellingen in uitvoering Voorraden Grond- en hulpstoffen Goederen in bewerking Gereed product Handelsgoederen Onroerende goederen bestemd voor verkoop Vooruitbetalingen Bestellingen in uitvoering Vorderingen op ten hoogste één jaar Handelsvorderingen Overige vorderingen Geldbeleggingen (Toel. 6) Eigen aandelen Overige beleggingen Liquide middelen Overlopende rekeningen (Toel. 6)
29 290 291 3 2.289.070,23 30/36 2.289.070,23 30/31 2.289.070,23 32 33 34 35 36 37 40/41 52.568.254,38 40 23.871.869,29 41 28.696.385,09 50/53 89.755.305,53 50 51/53 89.755.305,53 54/58 5.977.436,37 490/1 3.393.347,37
1.325.278,35 1.325.278,35
t o ta a l d e r ac t iva
20/58
104
Jaarverslag 2007
1.127.940.609,54
2.300.092,99 2.300.092,99 2.300.092,99
41.137.219,98 20.347.458,03 20.789.761,95 72.021.711,15 72.021.711,15 6.373.160,49 6.091.823,54 1.087.059.707,06
pa s s i va
c o des
b o e k jaa r
v o r ig bo ekjaar
eig e n v e rmoge n
10/15
819.962.360,49
745.002.940,83
Kapitaal (Toel. 7) 10 307.109.691,74 Geplaatst kapitaal 100 307.109.691,74 Niet-opgevraagd kapitaal 101 Uitgiftepremies 11 Herwaarderingsmeerwaarden 12 14.721.191,75 Reserves 13 211.606.162,30 Wettelijke reserve 130 24.015.907,40 Onbeschikbare reserves 131 18.414.048,06 Voor eigen aandelen 1310 Andere 1311 18.414.048,06 Belastingvrije reserves 132 Beschikbare reserves 133 169.176.206,84 Overgedragen winst (verlies) (+) (–) 14 Kapitaalsubsidies 15 286.525.314,70 Voorschot aan de vennoten op de verdeling van het netto-actief 19
307.109.691,74 307.109.691,74
15.855.389,71 124.178.667,29 14.097.797,12 17.367.655,90 17.367.655,90 92.713.214,27 297.859.192,09
voorz i e n i ng e n e n uitg es te l d e b e l a s ti n g e n
16
112.493.891,90
98.783.080,22
Voorzieningen voor risico’s en kosten Pensioenen en soortgelijke verplichtingen Belastingen Grote herstellings- en onderhoudswerken Overige risico’s en kosten (Toel. 8) Uitgestelde belastingen
160/5 112.493.891,90 160 161 162 34.128.421,95 163/5 78.365.469,95 168
98.783.080,22
schul d e n
17/49
33.610.673,71 65.172.406,51
195.484.357,15
243.273.686,01
Schulden op meer dan één jaar (Toel. 9) 17 69.498.882,13 Financiële schulden 170/4 69.498.882,13 Achtergestelde leningen 170 Niet-achtergestelde obligatieleningen 171 Leasingschulden en soortgelijke schulden 172 149.773,43 Kredietinstellingen 173 69.349.108,70 Overige leningen 174 Handelsschulden 175 Leveranciers 1750 Te betalen wissels 1751 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 176 Overige schulden 178/9 Schulden op ten hoogste één jaar 42/48 95.406.739,69 Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen (Toel. 9) 42 16.164.620,09 Financiële schulden 43 Kredietinstellingen 430/8 Overige leningen 439 Handelsschulden 44 39.834.744,07 Leveranciers 440/4 39.834.744,07 Te betalen wissels 441 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 46 1.386.000,00 Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten (Toel. 9) 45 22.293.454,29 Belastingen 450/3 1.609.823,76 Bezoldigingen en sociale lasten 454/9 20.683.630,53 Overige schulden 47/48 15.727.921,24 Overlopende rekeningen (Toel. 9) 492/3 30.578.735,33
128.445.197,56 128.445.197,56
t o ta a l d e r pa ssiva
105
Jaarrekening
10/49
1.127.940.609,54
219.962,63 128.225.234,93
84.073.767,20 9.639.378,83
34.947.863,82 34.947.863,82 1.386.000,00 22.302.432,78 1.604.701,49 20.697.731,29 15.798.091,77 30.754.721,25 1.087.059.707,06
Resultatenrekening
b o e k jaa r
v o r ig b o e kjaar
Bedrijfsopbrengsten 70/74 302.280.576,15 Omzet 70 252.608.572,05 Toename (afname) in de voorraad goederen in bewerking en gereed product en in de bestellingen in uitvoering (+)(–) 71 Geproduceerde vaste activa 72 1.673.809,40 Andere bedrijfsopbrengsten (Toel. 10) 74 47.998.194,70 Bedrijfskosten 60/64 214.520.849,99 Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 60 4.105.174,61 Aankopen 600/8 4.084.614,22 Afname (toename) van de voorraad (+)(–) 609 20.560,39 Diensten en diverse goederen 61 45.616.985,89 Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (+)(–) (Toel. 10) 62 97.651.787,81 Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa 630 38.806.081,51 Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen - Toevoegingen (terugnemingen) (+)(–) 631/4 -1.407.253,76 Voorzieningen voor risico’s en kosten - Toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) (+)(–) (Toel. 10) 635/7 13.710.811,68 Andere bedrijfskosten (Toel. 10) 640/8 16.037.262,25 Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten (–) 649 Bedrijfswinst (verlies) (+)(–) 9901 87.759.726,16 Financiële opbrengsten 75 19.788.422,21 Opbrengsten uit financiële vaste activa 750 472.708,82 Opbrengsten uit vlottende activa 751 311.109,86 Andere financiële opbrengsten (Toel. 11) 752/9 19.004.603,53 Financiële kosten 65 8.079.056,75 Kosten van schulden 650 8.021.070,12 Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan voorraden, bestellingen in uitvoering en handels- vorderingen - Toevoegingen (Terugneming) (+)(–) 651 Andere financiële kosten 652/9 57.986,63 Winst (Verlies) uit de gewone bedrijfsuitoefening voor belasting (+)(–) 9902 99.469.091,62
287.749.425,99 238.678.742,15
106
Jaarverslag 2007
c o des
2.093.046,39 46.977.637,45 214.205.001,14 3.584.034,87 3.649.077,71 -65.042,84 43.227.319,90 95.108.538,69
45.883.632,81
161.364,89
10.452.019,44 15.788.090,54
73.544.424,85 21.580.262,23 479.772,44 640.232,73 20.460.257,06 10.282.307,10 10.251.437,53
30.869,57 84.842.379,98
b o e k jaa r
v o r ig bo ekjaar
Uitzonderlijke opbrengsten 76 95.314,46 Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa 760 Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa 761 Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten 762 Meerwaarde bij de realisatie van vaste activa 763 95.314,46 Andere uitzonderlijke opbrengsten 764/9 Uitzonderlijke kosten 66 351.019,30 Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa 660 Waardeverminderingen op financiële vaste activa 661 Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten - Toevoegingen (bestedingen) (+)(–) 662 Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa 663 351.019,30 Andere uitzonderlijke kosten 664/8 Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten (–) 669 Winst (Verlies) van het boekjaar vóór belasting (+)(–) 9903 99.213.386,78 Onttrekking aan de uitgestelde belastingen 780 Overboeking naar de uitgestelde belastingen 680 Belastingen op het resultaat (Toel. 12) (+)(–) 67/77 32.283,93 Belastingen 670/3 32.283,93 Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen 77 Winst (Verlies) van het boekjaar (+)(–) 9904 99.181.102,85 Onttrekking aan de belastingvrije reserves 789 Overboeking naar de belastingvrije reserves 689 Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar (+)(–) 9905 99.181.102,85
718.452,09
107
Jaarrekening
c o des
718.452,09
385.643,19
385.643,19
85.175.188,88
16.886,53 16.886,53
85.158.302,35
85.158.302,35
Resultaatverwerking
b o e k jaa r
v o r ig b o e kjaar
Te bestemmen winst(verlies)saldo (+)(–) 9906 99.181.102,85 Te bestemmen winst (verlies) van het boekjaar (+)(–) (9905) 99.181.102,85 Overgedragen winst (verlies) van het vorige boekjaar (+)(–) 14P Onttrekking aan het eigen vermogen 791/2 aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies 791 aan de reserves 792 Toevoeging aan het eigen vermogen 691/2 86.381.102,85 aan het kapitaal en aan de uitgiftepremies 691 aan de wettelijke reserves 6920 9.918.110,28 aan de overige reserves 6921 76.462.992,57 Over te dragen winst (verlies) (+)(–) (14) Tussenkomst van de vennoten (of de eigenaar) in het verlies 794 Uit te keren winst 694/6 12.800.000,00 Vergoeding van het kapitaal 694 Bestuurders of zaakvoerders 695 Andere rechthebbenden 696 12.800.000,00
85.158.302,35 85.158.302,35
108
Jaarverslag 2007
c o des
72.358.302,35 8.515.830,24 63.842.472,11
12.800.000,00
12.800.000,00
Toelichting 2. s ta at va n d e i m m at e r i ë l e va s t e ac t i va 2.2 c o n c e s s i e s, o c t r o o i e n , l i c e n t i e s, k n ow h ow, m e r k e n e n s o o r tg e l ij k e r e c h t e n
b o e k jaa r
v o r ig bo ekjaar
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8052P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa 8022 255.816,93 Overdrachten en buitengebruikstellingen 8032 Overboeking van een post naar een andere (+)(–) 8042 718.100,86 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8052 1.678.422,84 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8122P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8072 96.920,98 Teruggenomen want overtollig 8082 Verworven van derden 8092 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8102 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8112 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8122 723.733,87
704.505,05
109
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
Jaarrekening
c o des
211
954.688,97
626.812,89
3. 3. 1
s ta at va n d e m at e r i ë l e va s t e ac t i va terreinen en gebouwen
b o e k jaa r
v o r ig b o e kjaar
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8191P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa 8161 7.030.672,32 Overdrachten en buitengebruikstellingen 8171 5.809.820,52 Overboeking van een post naar een andere (+)(–) 8181 15.896.127,38 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8191 1.167.495.955,26 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8251P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8211 Verworven van derden 8221 Afgeboekt 8231 90.229,17 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8241 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8251 23.937.297,55 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8321P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8271 27.442.872,77 Teruggenomen want overtollig 8281 Verworven van derden 8291 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8301 1.069.599.13 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8311 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8321 352.421.275,23
1.150.378.976,08
110
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
Jaarverslag 2007
c o des
(22)
839.011.977,58
24.027.526,72
326.048.001,59
3. 2
i n s ta l l at i e s, m ac h i n e s e n u it r u s t i n g
b o e k jaa r
v o r ig bo ekjaar
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8192P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa 8162 8.267.458,98 Overdrachten en buitengebruikstellingen 8172 5.026.617,08 Overboeking van een post naar een andere (+)(–) 8182 352.108,20 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8192 197.640.922,58 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8252P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8212 Verworven van derden 8222 Afgeboekt 8232 288.269,17 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8242 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8252 5.569.684,42 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8322P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8272 7.559.548,89 Teruggenomen want overtollig 8282 Verworven van derden 8292 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8302 3.746.347,04 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8312 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8322 147.360.065,46
194.047.972,48
111
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
Jaarrekening
c o des
(23)
55.850.541,54
5.857.953,59
143.546.863,61
3. 3
m e u b i l a i r e n r o l l e n d m at e r i e e l
b o e k jaa r
v o r ig b o e kjaar
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8193P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa 8163 879.420,89 Overdrachten en buitengebruikstellingen 8173 796.672,65 Overboeking van een post naar een andere (+)(–) 8183 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8193 71.866.229,56 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8253P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8213 Verworven van derden 8223 Afgeboekt 8233 25.801,21 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8243 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8253 3.174.273,95 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8323P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8273 3.679.912,84 Teruggenomen want overtollig 8283 Verworven van derden 8293 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8303 812.293,56 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8313 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8323 47.120.265,93
71.783.481,32
112
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
Jaarverslag 2007
c o des
(24)
27.920.237,58
3.200.075,16
44.252.646,65
3.4
l e a s i n g e n s o o r tg e l ij k e r e c h t e n
b o e k jaa r
v o r ig bo ekjaar
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8194P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa 8164 Overdrachten en buitengebruikstellingen 8174 Overboeking van een post naar een andere (+)(–) 8184 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8194 813.382,95 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8254P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8214 Verworven van derden 8224 Afgeboekt 8234 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8244 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8254 80.817,81 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8324P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8274 26.826,03 Teruggenomen want overtollig 8284 Verworven van derden 8294 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8304 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8314 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8324 348.738,30
813.382,95
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
c o des
(25)
545.462,46
wa a rva n Terreinen en gebouwen 250 545.462.46 Installaties, machines en uitrusting 251 Meubilair en rollend materieel 252
113
Jaarrekening
80.817,81
321.912,27
3. 5
ov e r i g e m at e r i ë l e va s t e ac t i va
b o e k jaa r
v o r ig b o e kjaar
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8195P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa 8165 Overdrachten en buitengebruikstellingen 8175 Overboeking van een post naar een andere (+)(–) 8185 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8195 59.905,62 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8255P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8215 Verworven van derden 8225 Afgeboekt 8235 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8245 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8255 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8325P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8275 Teruggenomen want overtollig 8285 Verworven van derden 8295 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8305 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8315 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8325
59.905,62
114
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
Jaarverslag 2007
c o des
(26)
59.905,62
3.6
ac t i va i n a a n b o u w e n vo o r u it b e ta l i n g e n
b o e k jaa r
v o r ig bo ekjaar
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8196P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa 8166 45.682.904,83 Overdrachten en buitengebruikstellingen 8176 Overboeking van een post naar een andere (+)(–) 8186 -17.550.428,60 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8196 48.997.443,05 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8256P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8216 Verworven van derden 8226 Afgeboekt 8236 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8246 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8256 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8326P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8276 Teruggenomen want overtollig 8286 Verworven van derden 8296 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8306 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8316 Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8326
20.864.966,82
115
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
Jaarrekening
c o des
(27)
48.997.443,05
4. 4 . 1
s ta at va n d e f i n a n c i ë l e va s t e ac t i va verbonden ondernemingen – deelnemingen en aandelen
c o des
b o e k jaa r
v o r ig b o e kjaar
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8391P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa 8361 Overdrachten en buitengebruikstellingen 8371 Overboeking van een post naar een andere (+)(–) 8381 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8391 55.776,04 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8451P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8411 Verworven van derden 8421 Afgeboekt 8431 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8441 Waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8521P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8471 Teruggenomen want overtollig 8481 Verworven van derden 8491 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8501 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8511 Waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8521 27.888,02 Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar 8551P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar (+)(–) 8541 Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar 8551
55.776,04
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
(280)
v e rbo n d e n o n d e r n e mi n g e n - vor d e ri n g e n
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
281P
27.888,02 xxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Toevoegingen 8581 Terugbetalingen 8591 Geboekte waardeverminderingen 8601 Teruggenomen waardeverminderingen 8611 Wisselkoersverschillen (+)(–) 8621 Overige mutaties (+)(–) 8631
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
g ecumul e e r d e wa a r d e v e rmi n d e ri n g e n op
vor d e ri n g e n p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
116
Jaarverslag 2007
(281) 8651
27.888,02
4 . 2
o n d e r n e m i n g e n m e t d e e l n e m i n g sv e r h o u d i n g – d e e l n e m i n g e n e n a a n d e l e n
c o des
b o e k jaa r
v o r ig bo ekjaar
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8392P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa 8362 Overdrachten en buitengebruikstellingen 8372 Overboeking van een post naar een andere (+)(–) 8382 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8392 2.338.812,45 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8452P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8412 Verworven van derden 8422 Afgeboekt 8432 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8442 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8452 Waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8522P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8472 Teruggenomen want overtollig 8482 Verworven van derden 8492 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8502 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8512 Waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8522 Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar 8552P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar (+)(–) 8542 Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar 8552 1.757.812,00
2.338.812,45
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
o n d e r n e mi n g e n wa a rm e e e e n d e e l n e mi n gs -
(282)
v e rhou d i n g b e s ta at - vor d e ri n g e n
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
283P
581.000,45
xxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Toevoegingen 8582 Terugbetalingen 8592 Geboekte waardeverminderingen 8602 Teruggenomen waardeverminderingen 8612 Wisselkoersverschillen (+)(–) 8622 Overige mutaties (+)(–) 8632
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
g ecumul e e r d e wa a r d e v e rmi n d e ri n g e n op
vor d e ri n g e n p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
117
Jaarrekening
(283) 8652
1.757.812,00
4.3
andere ondernemingen – deelnemingen en aandelen
c o des
b o e k jaa r
v o r ig b o e kjaar
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8393P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa 8363 Overdrachten en buitengebruikstellingen 8373 Overboeking van een post naar een andere (+)(–) 8383 Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar 8393 13.609,55 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8453P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8413 Verworven van derden 8423 Afgeboekt 8433 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8443 Meerwaarde per einde van het boekjaar 8453 Waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8523P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt 8473 Teruggenomen want overtollig 8483 Verworven van derden 8493 Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen 8503 Overgeboekt van een post naar een andere (+)(–) 8513 Waardeverminderingen per einde van het boekjaar 8523 Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar 8553P xxxxxxxxxxxx Mutaties tijdens het boekjaar (+)(–) 8543 Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar 8553 5.559,16
13.609,55
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
(284)
a n d e r e o n d e r n e mi n g e n - vor d e ri n g e n
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
285/8P
8.050,39 xxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Toevoegingen 8583 Terugbetalingen 8593 170.155,11 Geboekte waardeverminderingen 8603 Teruggenomen waardeverminderingen 8613 Wisselkoersverschillen (+)(–) 8623 Overige mutaties (+)(–) 8633
n e t t obo e kwa a r d e p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
g ecumul e e r d e wa a r d e v e rmi n d e ri n g e n op
vor d e ri n g e n p e r e i n d e v/h bo e k ja a r
118
Jaarverslag 2007
5.559,16
(285/8) 8653
170.155,11
5. 5. 1
inlichtingen omtrent de deelnemingen d e e l n e m i n g e n e n m a at s c h a pp e l ij k e r e c h t e n aangehouden in andere ondernemingen Hieronder worden de ondernemingen vermeld waarin de onderneming een deelneming bezit (opgenomen in de posten 280 en 282 van de activa), alsmede de andere ondernemingen waarin de onderneming maatschappelijke rechten bezit (opgenomen in de posten 284 en 51/53 van de activa) ten belope van ten minste 10 % van het geplaatste kapitaal.
Naam, volledig adres aan gehouden maatschappelijke rechten gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening van de zetel en zo het rech t streeks docht ers eigen n et t o een onderneming naar a an tal % % ja arr ekening munt - vermogen r esulta at Belgische recht betreft, per code (+) of ( – ) het ondernemingsnummer (in eenhed en )
Maatschappij voor het Grond- 31/12/2006 EUR 126.843.210 en Industrialisatiebeleid van het Linkerscheldeoevergebied CVBA Sluisgebouw 9120 Beveren-Waas België 0223.944.690 1.875 37,50 0,00 Antwerp Port Consultancy NV 31/12/2006 EUR 27.306 Entrepotkaai 1 2000 Antwerpen België 0466.583.658 9 90,00 0,00
119
Jaarrekening
5.512.462
-53.768
6.
ov e r i g e g e l d b e l e g g i n g e n e n ov e r l o p e n d e r e k e n i n g e n (ac t i va) ov e r i g e g e l d b e l e g g i n g e n
b o e k jaa r
v o r ig b o e kjaar
Aandelen 51 67.620.305,53 Boekwaarde verhoogd met het niet-opgevraagde bedrag 8681 67.620.305,53 Niet-opgevraagd bedrag 8682 Vastrentende effecten 52 Vastrentende effecten uitgegeven door kredietinstellingen 8684 Termijnrekeningen bij kredietinstellingen 53 22.135.000,00 Met een resterende looptijd of opzegtermijn van hoogstens één maand 8686 meer dan één maand en hoogstens één jaar 8687 22.135.000,00 meer dan één jaar 8688 Hierboven niet-opgenomen overige geldbeleggingen 8689
64.657.711,15
c o des
Uitsplitsing van de post 490/1 van de activa indien daaronder een belangrijk bedrag voorkomt Lonen januari 2008 Vooruitbetaalde kosten Andere
120
7.364.000,00
7.364.000,00
ov e r l o p e n d e r e k e n i n g e n
64.657.711,15
t o ta a l d e r ov e rlop e n d e r e k e n i n g e n
Jaarverslag 2007
b o e kjaar
2.414.449,14 614.136,00 364.762,23 3.393.347,37
7.
s ta at va n h e t k a pita a l e n d e a a n d e e l h o u d e r s s t r u c t u u r s ta at va n h e t k a pita a l
c o des
b o e k jaa r
Maatschappelijk kapitaal Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar 100P xxxxxxxxxxxx Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar (100) 307.109.691,74
c o des
bed r ag en
v o r ig bo ekjaar
307.109.691,74
aan tal aandelen
Wijzigingen tijdens het boekjaar Samenstelling van het kapitaal Soorten aandelen geen aandelen wegens Autonoom Gemeentebedrijf Op naam 8702 xxxxxxxxxxxx Aan toonder 8703 xxxxxxxxxxxx c o des
n ie t- o p g evr aag d bed r ag
Niet-gestort kapitaal Niet-opgevraagd kapitaal (101) Opgevraagd, niet-gestort kapitaal 8712 xxxxxxxxxxxx Aandeelhouders die nog moeten volstorten
8.
o p g evr aag d, n ie t- g es to r t bedr ag
xxx x x x x x x x x x
vo o rz i e n i n g e n vo o r ov e r i g e r i s i c o’s e n ko s t e n u it s p l it s i n g va n d e p o s t 1 6 3/5 va n d e pa s s i va i n d i e n da a r o n d e r e e n b e l a n g r ij k b e d r ag vo o r ko m t
bo ekjaar
Hangende geschillen en risico’s Milieu Personeelsgebonden voorzieningen Andere
11.734.994,61 58.934.579,60 2.395.756,56 5.300.139,18
121
t o ta a l voor z i e n i n g e n ov e rig e risico ’ s e n kos t e n
Jaarrekening
78 . 36 5.4 6 9, 95
9.
s ta at va n d e s c h u l d e n e n ov e r l o p e n d e r e k e n i n g e n (pa s s i va) u it s p l it s i n g va n d e s c h u l d e n m e t e e n o o r s pr o n k e l ij k e l o o p t ij d va n m e e r da n e e n ja a r , n a a r g e l a n g h u n r e s t e r e n d e l o o p t ij d
c o des
Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen Financiële schulden 8801 Achtergestelde leningen 8811 Niet-achtergestelde obligatieleningen 8821 Leasingschulden en soortgelijke schulden 8831 Kredietinstellingen 8841 Overige leningen 8851 Handelsschulden 8861 Leveranciers 8871 Te betalen wissels 8881 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 8891 Overige schulden 8901
16.164.620,09
41.665.003,79
149.773,43 41.515.230,36
41.665.003,79
27.833.878,34
27.833.878,34
t o ta a l d e r schul d e n m e t e e n r e s t e r e n d e loop t i j d
va n m e e r da n 5 ja a r
122
70.189,20 16.094.430,89
t o ta a l d e r schul d e n m e t e e n r e s t e r e n d e loop t i j d
va n m e e r da n é é n ja a r d och hoogs t e n s 5 ja a r 8912 Schulden met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar Financiële schulden 8803 Achtergestelde leningen 8813 Niet-achtergestelde obligatieleningen 8823 Leasingschulden en soortgelijke schulden 8833 Kredietinstellingen 8843 Overige leningen 8853 Handelsschulden 8863 Leveranciers 8873 Te betalen wissels 8883 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 8893 Overige schulden 8903
16.164.620,09
t o ta a l d e r schul d e n op m e e r da n é é n ja a r
d i e bi n n e n h e t ja a r v e rva ll e n (42) Schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar doch hoogstens 5 jaar Financiële schulden 8802 Achtergestelde leningen 8812 Niet-achtergestelde obligatieleningen 8822 Leasingschulden en soortgelijke schulden 8832 Kredietinstellingen 8842 Overige leningen 8852 Handelsschulden 8862 Leveranciers 8872 Te betalen wissels 8882 Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 8892 Overige schulden 8902
b o e kjaar
Jaarverslag 2007
8913
27.833.878,34
s c h u l d e n m e t b e t r e k k i n g tot b e l a s t i n g e n , b ezo l d i g i n g e n e n s o c i a l e l a s t e n
c o des
Belastingen (post 450/3 van de passiva) Vervallen belastingschulden 9072 Niet-vervallen belastingschulden 9073 Geraamde belastingschulden 450 Bezoldigingen en sociale lasten (post 454/9 van de passiva) Vervallen schulden ten aanzien van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid 9076 Andere schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten 9077
Uitsplitsing van de post 492/3 van de passiva indien daaronder een belangrijk bedrag voorkomt Omzet lange termijncontracten Facturatie concessiegelden Q1 2008 Andere
123
1.609.823,76
20.683.630,53
ov e r l o p e n d e r e k e n i n g e n
bo ekjaar
t o ta a l d e r ov e rlop e n d e r e k e n i n g e n
Jaarrekening
bo ekjaar
3.534.548,54 25.146.224,95 1.897.961,84 30.578.735,33
10.
b e d r ij f s r e s u ltat e n b e d r ij f s o pb r e n g s t e n
c o des
b o e k jaa r
Netto-omzet Uitsplitsing per bedrijfscategorie Uitsplitsing per geografische markt Andere bedrijfsopbrengsten Exploitatiesubsidies en vanwege de overheid ontvangen compenserende bedragen 740 26.178.116,00
24.779.593,06
b e d r ij f s ko s t e n
c o des
b o e k jaa r
Werknemers ingeschreven in het personeelsregister Totaal aantal op de afsluitingsdatum 9086 1.637 Gemiddeld personeelsbestand berekend in voltijdse equivalenten 9087 1.640,0 Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren 9088 2.274.786 Personeelskosten Bezoldigingen en rechtstreekse sociale voordelen 620 68.337.140,17 Werkgeversbijdragen voor sociale verzekeringen 621 23.462.546,74 Werkgeverspremies voor bovenwettelijke verzekeringen 622 906.014,37 Andere personeelskosten 623 4.946.086,53 Pensioenen 624 Voorzieningen voor pensioenen Toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) (+)(–) 635 Waardeverminderingen Op voorraden en bestellingen in uitvoering Geboekt 9110 Teruggenomen 9111 9.537,63 Op handelsvorderingen Geboekt 9112 Teruggenomen 9113 1.397.716,13 Voorzieningen voor risico’s en kosten Toevoegingen 9115 23.179.280,34 Bestedingen en terugnemingen 9116 9.468.468,66 Andere bedrijfskosten Bedrijfsbelastingen en -taksen 640 10.575.776,54 Andere 641/8 5.461.485,71 Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen Totaal aantal op de afsluitingsdatum 9096 2 Gemiddeld personeelsbestand berekend in voltijdse equivalenten 9097 1,5 Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren 9098 2.922 Kosten voor de onderneming 617 90.171,93
124
v o r ig b o e kjaar
Jaarverslag 2007
v o r ig b o e kjaar
1.647 1.646,5 3.149.751 67.354.560,44 22.384.152,57 727.326,33 4.675.348,35 -32.849,00
496.486,32
335.121,43 15.736.516,92 5.284.497,48 10.447.646,80 5.340.443,74
2 4,0 7.970 233.102,93
11. f i n a n c i ë l e e n u itzo n d e r l ij k e r e s u ltat e n f i n a n c i ë l e r e s u ltat e n
c o des
b o e k jaa r
Andere financiële opbrengsten Door de overheid toegekende subsidies, aangerekend op de resultatenrekening Kapitaalsubsidies 9125 14.288.392,38 Intrestsubsidies 9126 Uitsplitsing van de overige financiële opbrengsten Meerwaarde realisatie vlottende activa 2.397.952,74 Intrestswap 2.313.669,41
16.744.615,31
368.847,94 3.341.007,35
t o ta a l ui t spli t si n g ov e rig e
fi n a n ci ë l e opbr e n gs t e n 4.711.622,15
12.
v o r ig bo ekjaar
3.709.855,29
b e l a s t i n g e n e n ta k s e n b e l a s t i n g e n o p h e t r e s u lta at
c o des
b o e k jaa r
Belastingen op het resultaat van het boekjaar 9134 32.283,93 Verschuldigde of betaalde belastingen en voorheffingen 9135 32.283,93 Geactiveerde overschotten van betaalde belastingen en voorheffingen 9136 Geraamde belastingssupplementen 9137 Belastingen op het resultaat van vorige boekjaren 9138 Verschuldigde of betaalde belastingssupplementen 9139 Geraamde belastingssupplementen of belastingen waarvoor een voorziening werd gevormd 9140 Belangrijkste oorzaken van de verschillen tussen de winst voor belastingen, zoals die blijkt uit de jaarrekening, en de geraamde belastbare winst Het Gemeentelijk Havenbedrijf is niet onderworpen aan de vennootschapsbelasting maar wel aan de rechtspersonenbelasting
b e l a s t i n g e n o p d e to e g e vo e g d e wa a r d e e n b e l a s t i n g e n t e n l a s t e va n d e r d e n
c o des
b o e k jaa r
In rekening gebrachte belasting op de toegevoegde waarde Aan de onderneming (aftrekbaar) 9145 25.701.764,00 Door de onderneming 9146 32.170.902,86 Ingehouden bedragen ten laste van derden als Bedrijfsvoorheffing 9147 20.222.588,13 Roerende voorheffing 9148
125
Jaarrekening
v o r ig bo ekjaar
17.093.309,81 14.884.662,87
20.132.190,12
13.
niet in de bal ans opgenomen rechten en verplichtingen g o e d e r e n e n wa a r d e n g e h o u d e n d o o r d e r d e n i n h u n n a a m m a a r t e n b at e e n o p r i s i c o va n d e o n d e r n e m i n g , vo o r zov e r d ez e g o e d e r e n e n wa a r d e n n i e t i n d e b a l a n s z ij n o p g e n o m e n
c o des
Toegekende opdrachten tot aankoop vaste activa
b o e kjaar
54.532.528,00
b e l a n g r ij k e h a n g e n d e g e s c h i l l e n e n a n d e r e b e l a n g r ij k e v e r p l i c h t i n g e n
In het boekjaar 2000 hebben derden een procedure ingeleid tot schorsing van de door het Vlaamse Gewest op 23 juni 2000 verstrekte bouwvergunning voor het Deurganckdok. Op 7 maart 2001 is de bouwvergunning effectief door de Raad van State geschorst, waardoor de werken toen stilgelegd zijn. Derden hebben gerechtelijke vorderingen opgestart tegen de door de overheid verleende vergunnningen op basis waarvan de werken heropgestart zijn. Deze vorderingen zijn tot op datum van heden afgewezen door de bevoegde rechtbanken doch niet alle ingestelde procedures zijn afgerond.Concessiehouders van het Deurganckdok hebben eveneens het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen in gebreke gesteld en zich het recht voorbehouden om schadevergoeding te eisen. Deze schadeclaims zullen echter worden afgewezen door het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen.
De firma Seaport Terminals NV heeft in 2003 een claim ingediend tegen het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen ten belope van 86.762.734 euro. Het betreft een geëiste schadevergoeding wegens beweerde medeplichtigheid aan contractbreuk door de rederij Cast in verband met Flanders Container Terminal. Op basis van een juridische analyse van de beschikbare gegevens in het dossier meent de raad van bestuur dat er in verband met deze claim geen voldoende argumenten tegen het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen geformuleerd zijn om hiervoor een voorziening op te nemen.
procedures tegen het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen opgestart. Deze procedures bij verschillende rechtbanken zijn tot op heden met gunstig gevolg voor het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. Aspiravi NV heeft in verband met deze toewijzingsbeslissing op 20 februari 2004 het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen gedagvaard voor de Rechtbank van Eerste Aanleg waarbij een schadevergoeding van 117.309.425 euro gevorderd wordt. Omwille van het feit dat voorgaande procedures waarbij dezelfde argumenten gebruikt worden met gunstig gevolg waren voor het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, is geen voorziening opgenomen.
In het kader van de toewijzing van het windmolenproject in de haven van Antwerpen door het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, heeft de firma Aspiravi NV die niet als eerste weerhouden was, reeds verschillende
i n vo o r ko m e n d g e va l , b e k n o p t e b e s c h r ij v i n g va n d e r e g e l i n g i nz a k e h e t a a n v u l l e n d r u s t- o f ov e r l e v i n g s p e n s i o e n t e n b e h o e v e va n d e p e r s o n e e l s o f d i r e c t i e l e d e n , m e t o p g av e va n d e g e n o m e n m a at r e g e l e n o m d e da a r u it vo o r t v l o e i e n d e ko s t e n t e d e k k e n
Door het GHA is ten voordele van de contractuele personeelsleden een extra legale pensioenverzekering afgesloten van het type vaste bijdrage. Deze bijdragen worden maandelijks gestort en verantwoord onder de rubriek ‘werkgeverspremies voor bovenwettelijke verzekeringen’.
126
Jaarverslag 2007
14.
betrekkingen met verbonden ondernemingen en met o n d e r n e m i n g e n wa a r m e e e e n d e e l n e m i n g sv e r h o u d i n g b e s ta at verbonden ondernemingen
b o e k jaa r
v o r ig bo ekjaar
Financiële vaste activa (280/1) 27.888,02 Deelnemingen (280) 27.888,02 Achtergestelde vorderingen 9271 Andere vorderingen 9281 Vorderingen 9291 121.723,69 Op meer dan één jaar 9301 Op hoogstens één jaar 9311 121.723,69
27.888,02 27.888,02
c o des
o n d e r n e m i n g e n wa a r m e e e e n d e e l n e m i n g sv e r h o u d i n g b e s ta at
c o des
b o e k jaa r
v o r ig bo ekjaar
Financiële vaste activa (282/3) 581.000,45 Deelnemingen (282) 581.000,45 Achtergestelde vorderingen 9272 Andere vorderingen 9282
581.000,45 581.000,45
15. f i n a n c i ë l e b e t r e k k i n g e n m e t d e c o m m i s sa r i s (s e n) e n d e p e r s o n e n m e t w i e h ij (z ij) v e r b o n d e n i s (z ij n)
c o des
b o e k jaa r
Bezoldiging van de commissaris(sen) 9505 23.760,00 Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de vennootschap door personen met wie de commissaris(sen) verbonden is (zijn) Andere controleopdrachten 95081 4.040,00 Belastingadviesopdrachten 95082 Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten 95083 8.910,00
127
Jaarrekening
Sociale balans Nummers van de paritaire comités die voor de onderneming bevoegd zijn: 100
staat van de tewerkgestelde personen werknemers ingeschreven in het personeelsregister
v o ltijds deeltijds to taal ( T ) o f to taal ( T) o f Tijdens het boekjaar to taal in v o ltijdse to taal in v o lt i jdse en het vorige boekjaar e q u ivalen ten ( V T E ) e q u ivalen ten ( V TE) c odes (b o e k jaa r ) ( b o e k jaa r ) ( b o e k jaa r ) ( v o r ig b o e kjaar) Gemiddeld aantal werknemers 100 1.635,0 10,0 1.640,0 ( VTE) Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren 101 2.265.445 9.341 2.274.786 (T ) Personeelskost 102 97.302.332,58 349.455,23 97.651.787,81 (T) Bedrag van de voordelen bovenop het loon 103 xxxxxxxxxx xxxxxxxxxxx ( T) Op de afsluitingsdatum van het boekjaar
1.646,5 (VTE ) 3.149.751 (T) 95.141.387,69 (T) (T)
v o ltijds deeltijds
to taal in v o lti jdse c o des e q u ivalen t en
Aantal werknemers ingeschreven in het personeelsregister 105 1.627 10 Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd 110 1.617 7 Overeenkomst voor een bepaalde tijd 111 5 1 Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk 112 Vervangingsovereenkomst 113 5 2 Volgens het geslacht Mannen 120 1.401 4 Vrouwen 121 226 6 Volgens de beroepscategorie Directiepersoneel 130 9 Bedienden 134 852 8 Arbeiders 132 766 2 Andere 133
1.632,0 1.620,5 5,5
6,0 1.403,0 229,0 9,0 856,0 767,0
Uitzendkrachten en ter beschikking v/d onderneming gestelde personen u itzend k r ach ten te r beschi kki ng Tijdens het boekjaar v / d o nde r nemi ng c o des g es telde pe r so nen Gemiddeld aantal tewerkgestelde personen Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren Kosten voor de onderneming
128
150 151 152
Jaarverslag 2007
1,5 2.922 90.171,93
tabel van het personeelsverloop tijdens het boekjaar Ingetreden vo ltijds deeltijds to taal in vo lt i jdse c o des e q u ivalen t en
Aantal werknemers die tijdens het boekjaar in het personeelsregister werden ingeschreven 205 91 1 Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd 210 83 Overeenkomst voor een bepaalde tijd 211 3 Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk 212 Vervangingsovereenkomst 213 5 1 Volgens het geslacht en het studieniveau Mannen: lager onderwijs 220 44 secundair onderwijs 221 19 hoger niet-universitair onderwijs 222 3 universitair onderwijs 223 6 Vrouwen: lager onderwijs 230 7 secundair onderwijs 231 5 1 hoger niet-universitair onderwijs 232 1 universitair onderwijs 233 6
91,5 83,0 3,0 5,5
44,0 19,0 3,0 6,0 7,0 5,5 1,0 6,0
uitgetreden
vo ltijds deeltijds to taal in vo lt i jdse c o des e q u ivalen t en
Aantal werknemers met een in het personeelsregister opgetekende datum waarop hun overeenkomst tijdens het boekjaar een einde nam 305 100 2 Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd 310 93 2 Overeenkomst voor een bepaalde tijd 311 3 Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk 312 Vervangingsovereenkomst 313 4 Volgens het geslacht en het studieniveau Mannen: lager onderwijs 320 11 secundair onderwijs 321 58 hoger niet-universitair onderwijs 322 4 universitair onderwijs 323 7 1 Vrouwen: lager onderwijs 330 2 1 secundair onderwijs 331 15 hoger niet-universitair onderwijs 332 1 universitair onderwijs 333 2 Volgens de reden van beëindiging van de overeenkomst Pensioen 340 47 Brugpensioen 341 Afdanking 342 9 Andere reden 343 44 2 Waarvan: het aantal werknemers dat als zelfstandige ten minste op halftijdse basis diensten blijft verlenen aan de onderneming 350
129
Jaarrekening
101,0 94,0 3,0 4,0
11,0 58,0 4,0 7,5 2,5 15,0 1,0 2,0 47,0 9,0 45,0
staat over het gebruik van de maatregelen ten gunste van de werkgelegenheid tijdens het boekjaar maatregelen ten gunste van de werkgelegenheid
be tr o k k en wer k neme r s bed r ag van het in v o ltijdse f inanci ële c o des aantal eq u iivalen ten v o o rdeel
Maatregelen met een financieel voordeel* Voordeelbanen (ter aanmoediging van de indienstneming van werkzoekenden die tot risicogroepen behoren) 414 15 14,5 Conventioneel halftijds brugpensioen 411 Volledige loopbaanonderbreking 412 Vermindering van de arbeidsprestaties (deeltijdse loopbaanonderbreking) 413 Sociale Maribel 415 Structurele vermindering van de sociale zekerheidsbijdragen 416 Doorstromingsprogramma’s 417 Dienstenbanen 418 Overeenkomst werk - opleiding 503 Leerovereenkomst 504 Startovereenkomst 419 Andere maatregelen Stage der jongeren 502 Opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd 505 Conventioneel brugpensioen 506 Vermindering van de persoonlijke bijdragen van de sociale zekerheid aan werknemers met lage lonen 507 Aantal werknemers betrokken bij één of meerdere maatregelen ten gunste van de werkgelegenheid totaal voor het boekjaar 550 15 14,5 totaal voor het vorige boekjaar 550P 11 11,0
inlichtingen over de opleiding voor de werknemers tijdens het boekjaar
Totaal van de opleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever c o des mannen c o des Aantal betrokken werknemers 5801 442 5811 Aantal gevolgde opleidingsuren 5802 4.565 5812 Kosten voor de onderneming 5803 169.170,00 5813
26.174,98
* Financieel voordeel voor de werkgever met betrekking tot de titularis of diens plaatsvervanger.
130
Jaarverslag 2007
v r ouwen
105 1.185 70.278,00
Waarderingsregels Krachtens artikel 34 van de statuten van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen is het havenbedrijf onderworpen aan de wet van 17 juli 1975 met betrekking tot de boekhouding en de jaarrekening van ondernemingen. Hierdoor moet de boekhouding gevoerd worden overeenkomstig het Koninklijk Besluit van 30 januari 2001 op de jaarrekening van ondernemingen. Het opstellen van de jaarrekening is de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur. Het zo nauwkeurig mogelijk omschrijven van de waarderingsregels maakt hier integraal deel van uit.
Algemene waarderingsregels De jaarrekening van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen wordt opgesteld in overeenstemming met de wetgeving op de jaarrekening. Krachtens art. 24 van het K.B. van 30 januari 2001 worden de waarderingsregels opgesteld met naleving van de vereisten van het getrouwe beeld, rekening houdend met de specifieke kenmerken van de onderneming. Voor hetgeen de wet aanvullend regelt en in de gevallen waar zij een keuze laat aan de onderneming, heeft de Raad van Bestuur de hierna volgende waarderingsregels bepaald.
Specifieke waarderingsregels Materiële vaste activa Algemeen principe Onder de materiële vaste activa worden duurzame, tastbare bedrijfsmiddelen met een gebruiksduur van meer dan één boekjaar, waarvan de initiële aanschaffingswaarde groter of gelijk is aan 1250,00 Euro, geactiveerd. De waardering gebeurt aan aanschaffingsprijs of aan vervaardigingprijs zoals bepaald in artikelen 36 en 37 van het K.B., eventuele bijkomende kosten kunnen in het jaar van aanschaf volledig ten laste van het resultaat worden gebracht.
Herwaarderingen Het niet-gesubsidieerde gedeelte van de afschrijfbare materiële vaste activa werd tot en met 31/12/2002 geherwaardeerd overeenkomstig de omzendbrieven van de Administratie van Regionale en Lokale besturen. De herwaarderingsmeerwaarde wordt op het passief, rekening ‘herwaarderingsmeerwaarden’ geïndividualiseerd (volgens rondschrijven in CBN 19 van juli 1986) en overgeschreven naar een onbeschikbare reserve à rato van het afschrijvingsritme van de onderliggende activa.
Afschrijvingen De afschrijvingen worden jaarlijks lineair en voor een volledig jaar berekend op basis van de geherwaardeerde aanschaffingswaarde van de investeringen volgens onderstaande afschrijvingspercentages:
131
Jaarrekening
Software Terreinen en gebouwen Terreinen Dienstgebouwen Magazijnen Waterwegen Gebruiksrechten op grote investeringswerken Waterbouwkundige werken Afdaken, loodsen, hangars e.a. Wegen Installaties, machines en uitrusting Hefwerktuigen Vaartuigen o.a. Baggertuigen, Peilboten, Oliezuiger, Afmeerponton, Inspectieboten Elektrische installaties o.a. Openbare verlichting, Kabelnet Kraankabelnet, Verkeerssignalisatie Onderwatercellen Machines en uitrusting algemeen o.a. Gereedschap en toestellen Reddingsboei-installaties Takels en kettingen Compressorgroepen Graaf- en laadschopcombinaties Installaties verwarming en koeling Liften Alarminstallaties Telecommunicatie o.a. Telefooninstallaties, Radioverbindingen Camera’s en luidsprekers voor sluizen Havenradar Hardware voor technische doeleinden o.a. Apics inclusief kabelnetwerk Geografisch informatiesysteem (GIS) Dataverwerkende eenheid voor hydrografische metingen Meubilair en Rollend materieel Meubilair Bureaumachines Hardware administratie Rollend Materieel o.a. Sleepboten Kolkenzuiger Personenwagen Vrachtwagens Vorkliften Zoutstrooiers Mobiele kranen
132
Jaarverslag 2007
33,33 %
0 % 3 % 5 % 3 % 3 % 3 % 5 % 5 %
5 % 5 % 5 %
16,67 % 10 %
10 % 10 % 10 % 20 %
20 % 20 %
10 % 20 % 20 % 5 % 20 % 20 % 20 % 20 % 20 % 6,67 %
Leasing De gebruiksrechten betreffende materiële vaste activa, waarover de onderneming beschikt op grond van leasing of soortgelijke overeenkomsten worden, na aftrek van de gecumuleerde afschrijvingen of waardeverminderingen, onder deze rubriek opgenomen voor het gedeelte van de volgens de overeenkomst te storten termijnen, dat strekt tot de wedersamenstelling van de kapitaalwaarde. Het afschrijvingsritme volgt de in ‘Afschrijvingen’ aangehaalde percentages.
Bijkomende afschrijvingen en waardeverminderingen Op materiële vaste activa met een beperkte gebruiksduur wordt aanvullend afgeschreven indien hun boekwaarde hoger is dan de gebruikswaarde ingevolge technische ontwaarding of wegens wijziging van economische of technologische omstandigheden. In geval van duurzame minderwaarde of ontwaarding wordt voor materiële vaste activa met beperkte gebruiksduur een uitzonderlijke minderwaarde geboekt. Deze afschrijvingen en uitzonderlijke waardeverminderingen worden ter goedkeuring voorgelegd door het Directiecomité aan de Raad van Bestuur.
Tussenkomst van derden Tussenkomst van derden in geactiveerde investeringen, andere dan kapitaalsubsidies, worden aan nominale waarde bij schulden geboekt. Het gedeelte van de vaste activa waarvoor deze tussenkomsten verkregen werden, wordt niet geherwaardeerd en bij ingebruikname volledig afgeschreven. De tussenkomst zelf wordt op dit ogenblik als een andere bedrijfsopbrengst getoond.
Gronden en terreinen Gronden en terreinen ingebracht op 1 januari 1997 werden globaal gewaardeerd op basis van een schatting gemaakt in 1986 en dit is verder aangevuld met de aankopen van 1988 tot einde 1996. De individuele waarde van de gronden en terreinen werd bekomen door deze globale waarde te versleutelen à rato van de oppervlakte van de grond of het terrein. Gronden en terreinen aangeschaft of verworven nà 1 januari 1997 worden geboekt tegen aanschaffingswaarde.
Gebruiksrechten Het recht van gebruik van onder andere de Europaterminal werd gewaardeerd op basis van de tussenkomst van de havenregie in de financiering van de activa waarop het gebruiksrecht rust. De gebruiksrechten worden afgeschreven op basis van de economische levensduur van de onderliggende activa. Het afschrijvingsritme volgt het in ‘Afschrijvingen’ beschreven percentage.
Activa in aanbouw Grote projecten en projecten die over een langere periode lopen, worden eerst geactiveerd onder de post ‘materiële vaste activa in aanbouw’. Geactiveerd wordt de aanschaffingsprijs (zoals gefactureerd door derden leveranciers). Op dit moment zijn er nog geen regels met betrekking tot de activering van interne kosten en intercalaire intresten. Deze worden vooralsnog rechtstreeks in resultaat genomen. De activa in aanbouw worden overgeboekt naar hun respectievelijke posten onder de materiële vaste activa op datum van de voorlopige oplevering der werken. De notificatie van voorlopige oplevering wordt door de technische dienst overgemaakt aan de boekhouding. Op de activa in aanbouw worden
133
Jaarrekening
geen afschrijvingen toegepast (tenzij onder uitzonderlijke omstandigheden en ingeval van duurzame minderwaarden). Deze activa worden niet geherwaardeerd en de erop betrekking hebbende kapitaalsubsidies worden evenmin in resultaat genomen.
Projecten van de dienst Elektriciteitsvoorzieningen Voor activa met gelijkaardige kenmerken: verlichtingspalen, kabelnetwerken, laagspanningskasten,... wordt een systeem van standaardwaarden gebruikt. De waarde van deze activa wordt jaarlijks herzien en getoetst aan marktprijzen. De waarde omvat een gemiddelde aanschaffingsprijs en ook loonkost van directe arbeid. Grotere projecten zoals het plaatsen van hoogspanningsposten worden gewaardeerd op individuele basis en volgens de regels zoals bepaald bij ‘materiële vaste activa in aanbouw’.
Financiële vaste activa De aandelen en deelbewijzen die de onderneming als participatie aanhoudt, worden geactiveerd aan hun aanschaffingswaarde. De schuldvorderingen die onder deze rubriek geboekt staan, worden opgenomen aan nominale waarde. Jaarlijks worden de financiële vaste activa beoordeeld. Ingeval van duurzame minderwaarde of ontwaarding of indien er voor het geheel of een gedeelte van de vordering onzekerheid ontstaat omtrent de terugbetaling wordt een waardevermindering geboekt. De hoogte van waardevermindering wordt voorgesteld door het directiecomité en voorgelegd ter goedkeuring aan de Raad van Bestuur.
Voorraden Een artikel in voorraad wordt gewaardeerd op de laatste aanschaffingswaarde, wat in feite neerkomt op een vereenvoudigde vervangingswaarde. Dit betekent dat voor oude artikels de historische aanschaffingswaarde aangepast wordt met de meest recente aanschaffingswaarde. Er wordt een waardevermindering voor traag roterende of verouderde voorraadelementen geboekt. Het betreft een systeem dat op basis van de laatste beweging een forfaitair percentage van waardevermindering toepast. Volgende percentages zijn toegepast:
Aantal jaar niet bewogen
1 2 3 4
jaar jaar jaar jaar en ouder
Percentage waardevermindering
25 % 50 % 75 % 100 %
Door de strikte toepassing van waardeverminderingen benadert deze waardering de methodes die in de Belgische boekhoudwetgeving worden toegestaan.
134
Jaarverslag 2007
Vorderingen op lange of korte termijn De vorderingen worden opgenomen aan nominale waarde. De vorderingen met een contractuele looptijd van meer dan één jaar worden onder de ‘Vorderingen op meer dan één jaar’ geplaatst. Het gedeelte dat binnen het jaar invorderbaar is, wordt overgeboekt naar de ‘Vorderingen op hoogstens één jaar’. Een waardevermindering wordt in rekening genomen voor de nog onbetaalde of twijfelachtige schuldvorderingen, uitgezonderd op deze met voldoende zakelijke waarborg. Een waardevermindering op uitstaande vorderingen wordt als volgt automatisch toegepast:
achterstand > 6 maanden achterstand > 12 maanden achterstand > 18 maanden
20 % 80 % 100 %
Indien blijkt dat een vordering oninbaar of dubieus is en de waardevermindering boven de automatische berekening hierboven zou uitstijgen, bijvoorbeeld wegens faillissement, dan worden bijkomende waardeverminderingen aangelegd die op voorzichtige wijze rekening houden met de verwachte recuperatiemogelijkheden en toekomstige kosten.
Beschikbare waarden De geldbeleggingen en liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Eventuele waardeverminderingen worden bepaald op een individuele basis. Meerwaarden op beleggingsproducten worden pas in resultaat genomen bij realisatie van de titels.
Beginwaarde Overeenkomstig artikel 54 van de statuten werd bij de oprichting van het Havenbedrijf een beginbalans opgesteld. Deze beginbalans omvatte de activa en passiva van de meest recente balans van de havenregie met dien verstande dat correcties werden doorgevoerd op basis van gegevens over het boekjaar die later bekend waren en/of als gevolg van de toepassing van regelingen voor rechtsopvolging en ingevolge besluiten van overeenkomsten daaromtrent met de Stad Antwerpen. De beginwaarde was het verschil tussen de (eventueel gecorrigeerde) ingeboekte activa en passiva, rekening houdend met de rechten en plichten die op het Autonoom Havenbedrijf rusten. Dit bedrag is vastgesteld op 307 miljoen Euro. De beginwaarde werd afgeleid van de netto actief situatie van de havenregie op 31 december 1996 nà toewijzing van kapitaalsubsidies en herwaarderingsmeerwaarden en kan als volgt voorgesteld worden: Activa waarde per 31 december 1996: 502 miljoen Euro. Toewijzing aan: herwaarderingsmeerwaarden kapitaalsubsidies Netto activa
135
Jaarrekening
15 miljoen Euro 180 miljoen Euro 307 miljoen Euro
Voor een gedetailleerde bespreking van de beginwaarde en de inbrengwaarde verwijzen we naar het verslag over de waardering van de inbreng bij de oprichting van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen.
Herwaarderingsmeerwaarden In overeenstemming met de omzendbrieven van de Administratie voor Regionale en Lokale Besturen, werden de niet gesubsidieerde afschrijfbare materiële vaste activa tot en met 31/12/2002 geherwaardeerd. De herwaarderingsmeerwaarde wordt op een afzonderlijke passivarekening geplaatst en behouden zolang de goederen waarop zij betrekking hebben niet gerealiseerd werden. Meerwaarden kunnen echter: ∙ worden overgebracht naar een reserve ten belopen van de op de meerwaarde geboekte afschrijvingen; ∙ in kapitaal worden omgezet; ∙ bij latere minderwaarde worden afgeboekt ten belopen van het nog niet afgeschreven gedeelte van de meerwaarde.
Reserves Wettelijke reserve De wettelijke reserve wordt gevormd door jaarlijks tien procent van de winst van het boekjaar toe te wijzen. Deze verplichting vloeit voort uit artikel 38 van de statuten van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen.
Onbeschikbare reserve De herwaarderingsmeerwaarde, die in navolging van de reglementen terzake jaarlijks wordt berekend, kan ten belopen van de afschrijvingen jaarlijks naar deze rekening overgeboekt worden.
Kapitaalsubsidies Kapitaalsubsidies met betrekking tot afschrijfbare vaste activa worden in de balans opgenomen nadat aan de contractuele verplichtingen voortvloeiend uit de vaste belofte door de hogere overheid voldaan is. Zij worden als financiële opbrengst getoond in de resultatenrekening volgens hetzelfde ritme als de afschrijvingen op de activa waarvoor zij werden toegekend. Subsidies die niet voor een investering in vaste activa werden toegekend, worden als opbrengst in de resultatenrekening opgenomen gespreid over de duurtijd van de activiteiten waarop de subsidies betrekking hebben. In het boekjaar zijn kapitaalsubsidies ontvangen ten belope van 1,6 miljoen euro.
Voorzieningen voor risico’s en kosten Grote herstellings- en onderhoudswerken De toekomstige kosten van grote herstellingen of van periodiek onderhoud kunnen op technische basis geraamd worden. De voorzieningen die geboekt worden, beantwoorden aan de kosten die in de loop van de volgende tien jaar zullen ontstaan. Enkel de sommatie van de bedragen die uitstijgen boven de laagste recurrente kosten van groot onderhoud of
136
Jaarverslag 2007
herstellingswerken worden voorzien. Deze methode wordt de aftoppingsmethode genoemd. Minimaal wordt 2,5% van de aanschafwaarde van het patrimonium (22 en 23 rekening) als voorziening aangehouden. Dit percentage komt overeen met de geschatte minimale onderhoudskosten voor het komende anderhalf jaar teneinde het patrimonium in stand te houden.
Hangende geschillen Op basis van de stand van zaken die opgemaakt wordt aan de hand van de informatie van de advocaten en de juridische dienst van het Havenbedrijf, worden voorzieningen aangelegd om rekening te houden met de mogelijke verplichtingen die voortvloeien uit de hangende rechtszaken.
Milieurisico’s Indien belangrijke milieurisico’s geïndividualiseerd worden, wordt een voorziening aangelegd à rato van een beredeneerde inschatting van de potentiële schade of saneringskosten.
Schulden De schulden worden opgenomen aan nominale waarde. De verplichtingen met een contractuele looptijd van meer dan één jaar worden onder de ‘Schulden op meer dan één jaar’ geplaatst. Het gedeelte dat binnen het jaar verschuldigd is, wordt overgeboekt naar de ‘Schulden op hoogstens één jaar’.
Overlopende rekeningen De overlopende rekeningen aan activa- en passivazijde worden gebruikt voor de correcte toewijzing van kosten en opbrengsten aan het boekjaar waarop zij betrekking hebben.
Verbintenissen, verhaalrechten en orderrekeningen De verbintenissen, verhaalrechten en orderrekeningen zullen hernomen worden voor het bedrag dat voorkomt ingevolge de door het Havenbedrijf onderschreven waarborgen ten gunste van derden of de door de derden onderschreven waarborgen ten gunste van het Havenbedrijf. Ze vermelden in ieder geval het saldo van de niet gefinancierde verplichtingen die op het Havenbedrijf rusten inzake pensioenen voor verleden diensttijd van actieven en van gepensioneerden.
Havendecreet De toelagen die aan het Gemeentelijk Havenbedrijf verstrekt worden door het Vlaamse Gewest in het kader van het “havendecreet” worden in resultaat genomen op het ogenblik dat er voldoende zekerheid bestaat over de toekenning van de toelage. Deze zekerheid kan blijken uit uitvoeringsbesluiten en/of specifieke overeenkomsten.
137
Jaarrekening
Financiële instrumenten Financiële instrumenten worden enkel afgesloten indien zij een specifieke economische verantwoording hebben en dienen als een ‘hedging’ operatie. Speculatieve transacties worden niet aangegaan. De financiële effecten van de financiële instrumenten worden dan ook gekoppeld aan het onderliggend object waarop het instrument betrekking heeft.
andere toelichting In de sociale balans zijn ten opzichte van het vorig boekjaar de volgende wijzigingen aangebracht: code 101: worden nu enkel de “productieve” uren vermeld waar voorheen het totaal aantal bezoldigde uren (dus inclusief vakantie, ziekte e.d.) werd vermeld. code 130: in de voorgaande jaren werden de personeelsleden van baremaniveau 1 vermeld terwijl dit jaar is overgegaan naar een striktere definitie op basis van directiefuncties.
138
Jaarverslag 2007
VERSLAG VAN DE COMMISSARIS OVER HET BOEKJAAR AFGESLOTEN OP 31 DECEMBER 2007 GERICHT AAN DE GEMEENTERAAD VAN DE STAD ANTWERPEN Aan de gemeenteraadsleden Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij u verslag uit in het kader van het mandaat van commissaris dat ons werd toevertrouwd. Dit verslag omvat ons oordeel over de jaarrekening evenals de vereiste bijkomende vermeldingen en inlichtingen. Verklaring over de jaarrekening zonder voorbehoud Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening van AG GEMEENTELIJK HAVENBEDRlJF ANTWERPEN over het boekjaar afgesloten op 31 december 2007, opgesteld op basis van het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel, met een balanstotaal van 1.127.941 (000) EUR en waarvan de resultatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van 99.181 (000) EUR. Het opstellen van de jaarrekening valt onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, implementeren en in stand houden van een interne controle met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening zodat deze geen afwijkingen van materieel belang, als gevolg van fraude of van fouten, bevat, het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels, en het maken van boekhoudkundige ramingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle uitgevoerd overeenkomstig de wettelijke bepalingen en volgens de in België geldende controlenormen, zoals uitgevaardigd door het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze controlenormen vereisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Overeenkomstig deze controlenormen, hebben wij controlewerkzaamheden uitgevoerd ter verkrijging van controle-informatie over de in de jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De selectie van deze controlewerkzaamheden is afhankelijk van onze beoordeling welke een inschatting omvat van het risico dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of van fouten. Bij het maken van onze risico-inschatting houden wij rekening met de bestaande interne controle van de vennootschap met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening ten einde in de gegeven omstandigheden de gepaste werkzaamheden te bepalen maar niet om een oordeel over de effectiviteit van de interne controle van de vennootschap te geven. Wij hebben tevens de gegrondheid van de waarderingsregels, de redelijkheid van de boekhoudkundige ramingen gemaakt door de vennootschap, alsook de voorstelling van de jaarrekening als geheel beoordeeld. Ten slotte, hebben wij van de raad van bestuur en van de verantwoordelijken van de vennootschap de voor onze controlewerkzaamheden
139
Jaarrekening
vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie een redelijke basis vormt voor het uitbrengen van ons oordeel. Naar ons oordeel geeft de jaarrekening afgesloten op 31 december 2007 een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de vennootschap, in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel. Bijkomende vermeldingen en inlichtingen Het opstellen en de inhoud van het jaarverslag, alsook het naleven door het havenbedrijf van de relevante artikelen van de nieuwe gemeentewet, het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 2 maart 1999 houdende het beleid en het beheer van de zeehavens en van de statuten, vallen onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Het is onze verantwoordelijkheid om in ons verslag de volgende bijkomende vermeldingen en inlichtingen op te nemen die niet van aard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de jaarrekening te wijzigen: ∙ Het jaarverslag behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening. Wij kunnen ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee het havenbedrijf wordt geconfronteerd, alsook van haar positie, haar voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op haar toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen dat de verstrekte gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat. ∙ Wij wensen de aandacht te vestigen op het punt “Belangrijke hangende geschillen en andere belangrijke verplichtingen” onder de toelichting “Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen” op VOL 5.13 van de jaarrekening, waarbij de raad van bestuur meldt dat het havenbedrijf door derden werd gedagvaard in twee belangrijke rechtszaken. Het gaat hier om mogelijk belangrijke onzekerheden waarover de bevoegde rechtbanken nog geen oordeel geveld hebben. Naargelang de evolutie van deze rechtszaken kunnen zij mogelijks een belangrijke impact hebben op de resultaten en het vermogen van het Havenbedrijf. ∙ Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang, werd de boekhouding gevoerd overeenkomstig de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. ∙ Wij dienen u geen verrichtingen of beslissingen mede te delen die in overtreding met de statuten of de bepalingen van het Wetboek van vennootschappen waaraan de havenbedrijven onderworpen zijn conform art. 5 §2 van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 2 maart 1999, zijn gedaan of genomen. De verwerking van het resultaat die u wordt voorgesteld, stemt overeen met de wettelijke en statutaire bepalingen.
Antwerpen, 14 mei 2008 De commissaris
DELOITTE Bedrijfsrevlsoren BV o.v.v.e. CVBA Vertegenwoordigd door Piet Demeester
140
Jaarverslag 2007
VERSLAG VAN HET COLLEGE VAN COMMISSARISSEN OVER HET BOEKJAAR AFGESLOTEN OP 31 DECEMBER 2007 GERICHT AAN DE GEMEENTERAAD VAN DE STAD ANTWERPEN Aan de gemeenteraadsleden Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij u verslag uit in het kader van het mandaat van commissaris dat ons werd toevertrouwd. Dit verslag omvat ons oordeel over de jaarrekening evenals de vereiste bijkomende vermeldingen en inlichtingen. Verklaring over de jaarrekening zonder voorbehoud Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening van het autonoom gemeentelijk havenbedrijf “GEMEENTELIJK HAVENBEDRIJF ANTWERPEN” over het boekjaar afgesloten op 31 december 2007, opgesteld op basis van het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel, met een balanstotaal van 1.127.941 (000) EUR en waarvan de resultatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van 99.181 (000) EUR. Het opstellen van de jaarrekening valt onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, implementeren en in stand houden van een interne controle met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening zodat deze geen afwijkingen van materieel belang, als gevolg van fraude of van fouten, bevat, het kiezen en toepassen van geschikte waarderingsregels, en het maken van boekhoudkundige ramingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben controlewerkzaamheden uitgevoerd ter verkrijging van controle-informatie over de in de jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De selectie van deze controlewerkzaamheden is afhankelijk van onze beoordeling welke een inschatting omvat van het risico dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fraude of van fouten. Bij het maken van onze risico-inschatting houden wij rekening met de bestaande interne controle van de vennootschap met betrekking tot het opstellen en de getrouwe weergave van de jaarrekening ten einde in de gegeven omstandigheden de gepaste werkzaamheden te bepalen maar niet om een oordeel over de effectiviteit van de interne controle van de vennootschap te geven. Wij hebben tevens de gegrondheid van de waarderingsregels, de redelijkheid van de boekhoudkundige ramingen gemaakt door de vennootschap, alsook de voorstelling van de jaarrekening als geheel beoordeeld. Ten slotte, hebben wij van de raad van bestuur en van de verantwoordelijken van de vennootschap de voor onze controlewerkzaamheden vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie een redelijke basis vormt voor het uitbrengen van ons oordeel. Naar ons oordeel geeft de jaarrekening afgesloten op 31 december 2007 een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de vennootschap, in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel.
141
Jaarrekening
Bijkomende vermeldingen en inlichtingen Het opstellen en de inhoud van het jaarverslag, alsook het naleven door het havenbedrijf van de relevante artikelen van de nieuwe gemeentewet, het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 2 maart 1999 houdende het beleid en het beheer van de zeehavens en van de statuten, vallen onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur. Het is onze verantwoordelijkheid om in ons verslag de volgende bijkomende vermeldingen en inlichtingen op te nemen die niet van aard zijn om de draagwijdte van onze verklaring over de jaarrekening te wijzigen: ∙ Het jaarverslag behandelt de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening. Wij kunnen ons echter niet uitspreken over de beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee het havenbedrijf wordt geconfronteerd, alsook van haar positie, haar voorzienbare evolutie of de aanmerkelijke invloed van bepaalde feiten op haar toekomstige ontwikkeling. Wij kunnen evenwel bevestigen dat de verstrekte gegevens geen onmiskenbare inconsistenties vertonen met de informatie waarover wij beschikken in het kader van ons mandaat. ∙ Wij wensen de aandacht te vestigen op het punt “Belangrijke hangende geschillen en andere belangrijke verplichtingen” onder de toelichting “5.13 Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen” van de jaarrekening, waarbij de raad van bestuur meldt dat het havenbedrijf door derden werd gedagvaard in twee belangrijke rechtszaken. Het gaat hier om mogelijk belangrijke onzekerheden waarover de bevoegde rechtbanken nog geen oordeel geveld hebben. Naargelang de evolutie van deze rechtszaken kunnen zij mogelijks een belangrijke impact hebben op de resultaten en het vermogen van het havenbedrijf. ∙ Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang, werd de boekhouding gevoerd overeenkomstig de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. ∙ Wij dienen u geen verrichtingen of beslissingen mede te delen die in overtreding met de statuten of de bepalingen van het Wetboek van vennootschappen waaraan de havenbedrijven onderworpen zijn conform art. 5 §2 van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 2 maart 1999, zijn gedaan of genomen. De verwerking van het resultaat die u wordt voorgesteld, stemt overeen met de wettelijke en statutaire bepalingen.
Antwerpen, 21 mei 2008 Voor het College van Commissarissen
Ann Coolsaet Gemeenteraadslid Stad Antwerpen
142
Jaarverslag 2007
Guy Lauwers Gemeenteraadslid Stad Antwerpen
colofon
Het jaarverslag verschijnt in het Nederlands en in het Engels. U kan het lezen op de website of een exemplaar aanvragen bij het Gemeentelijk Havenbedrijf, dienst Communicatie.
Uitgever Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen Havenhuis Entrepotkaai 1 B–2000 Antwerpen België T + 32 (0)3 205 20 11 F + 32 (0)3 205 20 28 E
[email protected] www.portofantwerp.com Grafisch ontwerp en zetwerk Catapult, Antwerpen Lettertypes ITC Franklin Gothic Std Glypha LT Std Fotografie Catapult Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen Jimmy Kets Thomas Vanhaute Drukwerk Bema Graphics, Wommelgem Afwerking Grafisch Afwerkcentrum Breda, Breda (Nederland) Papier Arctic the Volume, FSC - gecertificeerd Reprobank Olin, FSC - gecertificeerd
143
Havenvertegenwoordigers in het buitenland Duitsland Heinz Iffland Taubenstrasse 87 46539 Dinslaken Deutschland T + 49 20 64 9 07 55 F + 49 20 64 9 07 55 E
[email protected]
Brazilië Madeleine Onclinx Avenida Ipiranga, 200 – Bloco D/202 01046-925 São Paulo Brasil T +55 11 3258 6214 F +55 11 3259 2698 E
[email protected]
Verenigde Staten Robert Klein 7428 Meadow Road TX 75230 Dallas USA T +1 214 750 0884 F +1 214 722 0170 E
[email protected]
Oostenrijk Klaus Hagen Haraldweg 24 9021 Klagenfurt Österreich T +43 463 50 96 50 F +43 463 50 96 50 E
[email protected]
Eduard F. Dekkers 225 Rector Pl. 15B 10280 New York USA T +1 212 945 3782 F +1 212 945 7240 E
[email protected]
India Raj Khalid 50 Manuel Gonsalves Road Bandra, Mumbai 400050 India E
[email protected]
