Jaarplan 2011
Jaarplan 2011 ROZ
December 2010 ROZ
1
Jaarplan 2011
Inhoud
Voorwoord
3
1.
Missie, doelstellingen en werkwijze
4
2.
Inzet nieuw en intensivering bestaand instrumentarium
5
3.
Korte beschrijving instrumentarium
8
4.
Schuldhulpverlening voor ondernemers
10
5.
Sociale economie
11
6.
Doelstellingen en verwachtingen 2011 in cijfers
13
7.
Deelname en samenwerking
15
8.
Managementinformatie en relatiebeheer
17
9.
Positionering en situering
18
Bijlage 1
Opdrachtgevers, vestigingen en servicepunten
19
Bijlage 2
Lijst van medewerkers
20
ROZ
2
Jaarplan 2011
Voorwoord Vanzelfsprekend zijn de afgelopen jaren voor het ROZ sterk bepaald door de economische crisis. Veel meer ondernemers dan voorheen deden een beroep op het ROZ. Ook het aantal personen dat zich oriënteerde op het starten met een eigen bedrijf bleef op niveau. Maar slechts ruim een kwart van hen startte – en daar kwam de recessie weer om de hoek kijken – daadwerkelijk een eigen bedrijf. De vooruitzichten voor 2011 zien er daarentegen wat gunstiger uit. De economische crisis van de afgelopen periode heeft er wel toe bijgedragen dat de aandacht voor ondernemerschap en voor de ondersteuning van ondernemers sterk is toegenomen. In het bijzonder stond de positie van zzp’ers in the picture. In het verlengde hiervan probeert het ROZ, samen met een aantal collega-organisaties en de VNG, het Rijk er toe te bewegen om de ondersteuningsmogelijkheden voor zzp’ers te vergroten. In oktober 2010 heeft ook de SER daarover een advies aan het kabinet aangeboden. Verontrustend is dat het aantal ondernemers en bedrijven dat in zeer grote problemen verkeert sterk is toegenomen. Het beroep op schuldhulpverlening en –sanering is in 2010 verdubbeld. Ook zijn nogal wat starters uit 2008 en 2009 door de recessie in zwaar weer terecht gekomen. Uitermate belangrijk is dat intermediairs als boekhouders, accountants en banken in een vroeg stadium hun klanten naar het ROZ verwijzen. Ook hier is voorkomen beter dan genezen of saneren. Ondernemers en starters die, langs welke weg dan ook, financiële ondersteuning van het ROZ hebben ontvangen, blijven veelal, al was het maar als debiteur, jarenlang klant van het ROZ. Vooralsnog ga ik er, het geheel overziende, van uit dat in 2011 in dezelfde mate een beroep op het ROZ zal worden gedaan. In deze moeilijke economische tijden zal het tevens extra lastig zijn om mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt naar een reguliere of aangepaste baan te begeleiden. Toch mag ook hun positie niet uit het oog worden verloren. Het ROZ richt zich nadrukkelijk op de sociale economie. Zoals in de vorm van het oprichten en begeleiden van sociale ondernemingen. In bedrijven waar deze mensen toch aan de slag kunnen. Daarbij wordt ondernemerschap nadrukkelijk aan sociale doelstellingen gekoppeld. Er mag niet van worden uitgegaan dat de voor begeleiding en financiering van (startende) ondernemers en voor sociale economie beschikbare middelen de komende jaren onverkort gehandhaafd blijven. Het ROZ is, samen met haar partners, dan ook reeds op zoek naar het aantrekken van extra middelen, waarbij het aantrekken van privaat kapitaal niet uit de weg wordt gegaan. Het nastreven en aangaan van joint ventures en andere samenwerkingsverbanden met commerciële partijen is nadrukkelijk een optie. Het ROZ is in 2010 verhuisd naar H164, het ondernemerscentrum voor sociale economie in Hengelo. Het ROZ is een zelfstandig onderdeel van de gemeente Hengelo geworden. Deze “status aparte” is waarschijnlijk een tussenfase. Op verzoek van de gemeenten Enschede en Hengelo wordt momenteel onderzocht of het ROZ een zelfstandig overheidsbedrijf kan worden. De gemeente Almelo is aan het bezien of het ook kan en wil toetreden het ROZ. Wellicht vooruitlopend daarop worden de activiteiten van het Almelose startersadviespunt per januari 2011 bij het ROZ ondergebracht. Het jaar 2011 biedt daarmee op veel terreinen grote uitdagingen voor een in ondernemend Oost Nederland niet meer weg te denken organisatie!
Sjon Reimink, manager ROZ
ROZ
3
Jaarplan 2011
1. Missie, doelstellingen en werkwijze ROZ is dè centrale organisatie in Oost-Nederland op het terrein van de bevordering van ondernemerschap en de bedrijfseconomische en financiële ondersteuning van het Midden- en Kleinbedrijf. Het ROZ opereert hierbij pro-actief en offensief. Het ROZ richt zich op het stimuleren van zelfstandig ondernemerschap. In de regio Twente, de regio Achterhoek en soms daar buiten. De dienstverlening van het ROZ is gericht op het bevorderen en ondersteunen van levensvatbare bedrijven door het bieden van een daarbij passende adequate infrastructuur. Naast de ondersteuning van starters is ook de steun aan gevestigde zelfstandigen van groot belang. Met het bevorderen van bedrijvigheid levert ROZ een belangrijke bijdrage aan een gezonde regionale sociaal-economische structuur. Het ROZ richt zich op het terrein van de sociale economie, maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid. Zij bevordert de totstandkoming van arbeidsplaatsen voor personen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Doelstellingen Deze missie vertaalt zich in de volgende doelstellingen: ≠ Het bieden van financiële ondersteuning en begeleiding aan ondernemers met bedrijfseconomische en/of andere financiële problemen, indien hun bedrijf in beginsel levensvatbaar is. ≠ Het bevorderen van het starten van een eigen bedrijf in zijn algemeenheid. ≠ Het bevorderen van re-integratie van uitkeringsgerechtigden door middel van het starten van een onderneming. ≠ Het stimuleren en ontwikkelen van nieuwe vormen van ondernemerschap. ≠ Het bieden van een hoogwaardige coachings- en begeleidingsstructuur voor (startende) ondernemers. ≠ Het bieden van een sociaal vangnet aan oudere ondernemers en ondernemers die hun bedrijf moeten beëindigen. ≠ Het verzorgen van schuldhulpverlening voor ondernemers. ≠ Het stimuleren dat klanten zich houden aan de voorwaarden die zijn verbonden aan het ontvangen van financiële ondersteuning, waar onder het (tijdig) betalen van rente en aflossing. ≠ Het initiëren en ondersteunen van activiteiten op het terrein van de sociale economie. ≠ Het, bij voorkeur samen met partners, oprichten, runnen en/of begeleiden van sociale ondernemingen. ≠ Het initiëren, ontwikkelen en uitvoeren van innovatieve projecten en methodieken op al deze terreinen.
Werkwijze De werkwijze van het ROZ is afgeleid van haar missie. Deze bestaat uit het bevorderen van zelfstandig ondernemerschap door middel van het adviseren, coachen en ondersteunen van levensvatbare bedrijven. Plan en persoon van de ondernemer (in spe) staan centraal. Onze adviseurs zijn er op gericht om ondernemerscompetenties te herkennen en te versterken en de haalbaarheid van plannen te toetsen en te vergroten. Onhaalbare plannen en initiatiefnemers met onvoldoende competenties worden positief ontmoedigd. Zelfwerkzaamheid wordt gestimuleerd, kennis toegevoegd en vaardigheden getraind. Onze adviseurs werken vraaggericht met korte doorlooptijden en een efficiënte uitvoering van regelingen.
ROZ
4
Jaarplan 2011
2. Inzet nieuw en intensivering bestaand instrumentarium
Microfinanciering Het ROZ is een van de Microfinancieringspunten (MF-punten) die bij de Stichting Microfinanciering en Ondernemerschap zijn aangesloten. In zijn algemeenheid staat de mogelijkheid van het verstrekken van microkredieten sterk in de belangstelling. Naast de samenwerking met banken en Qredits, wordt bezien of ook langs andere weg financiële middelen voor het verstrekken van kredieten kunnen worden verkregen. Met enkele participatiemaatschappijen is afgesproken dat deze onder omstandigheden voor het beschikbaar komen van middelen voor investeringen kunnen zorg dragen. Nagegaan wordt of het ROZ zelf over een fonds voor beperkte participatie kan komen te beschikken. Het ROZ is tevens trekker van een consortium van regionale uitvoeringsorganisaties dat wil gaan beschikken over Europese microfinancieringsmiddelen. Met Rabobank en AbnAmro in de regio is afgesproken dat, ondanks het beëindigen van de borgstellingsregeling, de intensieve samenwerking wordt voortgezet. De banken blijven bereid om tot kredietverstrekking over te gaan, mede op basis van een positieve beoordeling van het ROZ en het door het ROZ (en haar coaches) verzorgen van begeleiding na de kredietverstrekking. Acquisitie dienstverleningsaanbod Een bekend fenomeen is dat slechts een beperkt deel van het MKB (tijdig) gebruik maakt van de ondersteuningsmogelijkheden die de (lokale) overheid biedt. Het dienstverleningaanbod van het ROZ, van advisering tot financiering tot schuldregeling, wordt dan ook via een intensieve en permanente publiciteitscampagne onder de aandacht van ondernemend Oost-Nederland gebracht. In 2011 wordt, evenals in 2010, aan alle in de afgelopen drie jaar gestarte MKB-bedrijven een dienstverleningsaanbod gedaan. Deels ten behoeve van de ondersteuning van de acquisitie van het dienstverleningsaanbod is er in het najaar van 2009 een call-center van start gegaan. De activiteiten hiervan zullen in 2011 onverkort worden voortgezet. Advisering en doorlichting bedrijven In het kader van het project Bedrijven in Crisistijd verzorgt het ROZ - in nauwe samenwerking met partners als het Achterhoeks Centrum voor Technologie (ATC) en Syntens – de advisering en zonodig doorlichting van bedrijven in de maakindustrie en in de bouw in de Achterhoek. Het gaat hierbij voor een deel om middelgrote bedrijven. Er is sprake van een brede focus, waarbij advisering op tal van terreinen plaatsvindt, variërend van doorontwikkeling, gewenstheid en haalbaarheid van investeringen, marktbenadering en verlegging markten, omvang personeelsbestand tot beëindiging van bedrijfsactiviteiten dan wel doorstart. Deze vorm van dienstverlening zal ook buiten deze sectoren en ook in Twente worden aangeboden. Coaching De praktijk leert dat veel ondernemers, en niet alleen zij die recent gestart zijn, behoefte hebben aan een klankbord of een adviseur. Het inzetten van coaches vanuit de coachingspool van het ROZ (momenteel bijna 50 coaches) wordt geïntensiveerd. Het ROZ breidt hiertoe het aantal coaches uit en werkt samen met het Ondernemersklankbord. Schuldhulpverlening Vanaf 2009 is het beroep door ondernemers op schuldhulpverlening sterk toegenomen. De reden hiervan is niet alleen dat veel ondernemers de afgelopen tijd in grote financiële problemen zijn gekomen, maar ook dat relatief meer ondernemers en intermediairs bekend zijn geworden met de mogelijkheden die het ROZ biedt. Verwacht wordt dat het beroep op schuldhulpverlening niet zal afnemen. De hiermee gepaard gaande sterke stijging van de kosten zal worden gepareerd door meer werkzaamheden intern af te gaan handelen. Dit zal op termijn tot kostenreductie moeten leiden.
ROZ
5
Jaarplan 2011
Samenwerking met het Onderwijs Met het ROC wordt samengewerkt om ondernemerschap te stimuleren. In een Ondernemingslab worden maximaal 30 MBO-studenten in staat gesteld een eigen bedrijf te runnen dan wel worden zij daarop voorbereid. Ook daarbuiten worden faciliteiten aan studenten geboden, bijvoorbeeld in de vorm van werk- en stageplekken. Op ≠ ≠ ≠
diverse terreinen wordt er samengewerkt met Saxion. O.a. in de vorm van Bieden van stageplekken bij ondernemers Studenten betrekken bij dan wel voorzien van onderzoeksopdrachten Participatie in minor adviesvaardigheden.
Wijkeconomie Het ROZ richt zich mede op het detecteren van personen met ondernemerscapaciteiten, het ondersteunen van in de wijk aanwezige ondernemers en op bevordering van zelfinitiatieven, zoals het oprichten van ondernemersorganisaties. Het ROZ is in 2011 – mede vanuit één van de oorspronkelijke doelstellingen van het Bedrijfsverzamelgebouw Spinnerij Oosterveld – extra actief in de omliggende buurten en wijken (Twekkelerveld, Rigtersbleek, het Zwik, Tubantia). Verder blijven we actief in Velve-Lindenhof en Enschede-Zuid. Eind 2009 is gestart met het ondersteunen van een groep ondernemers op zowel collectieve als individuele basis in ’t Bijvank te Enschede. Dit wordt eveneens voortgezet. Het ROZ runt het ondernemerscentrum voor sociale economie H164 in Hengelo. Dit bedrijfsverzamelgebouw heeft, met het ROZ als spil en aanjager, het karakter van een broedplaats voor sociale economie en een atelier voor ondernemerschap. Van belang is dat een dergelijk concept een positieve, zakelijke beeldvorming bij klanten en opdrachtgevers oplevert. Vanuit dit bedrijfsverzamelgebouw wordt een project bevordering wijkeconomie voor de wijken Berflo Es, Wilderinkshoek/Industriestraat, Klein Driene en de Hengelose Es uitgevoerd. Voorts is er specifieke aandacht voor delen van de binnenstad als Drienerstraat en Marktstraat. Veel (aspirant-) ondernemers in de genoemde Enschedese en Hengelose wijken behoren reeds tot het klantenbestand van het ROZ. Er wordt intensief samengewerkt met de gemeenten Enschede en Hengelo, met de corporaties, met wijkcoaches en de sociale voorhoede.
Uitkeringsgerechtigden Gelet op de economische ontwikkelingen is het de afgelopen periode moeilijker geworden om vanuit een uitkeringssituatie een eigen bedrijf te starten. Vanzelfsprekend vergroot een veranderend economisch klimaat de kansen. Geconstateerd moet ook worden dat
ROZ
6
Jaarplan 2011
(medewerkers van) sociale diensten en in mindere mate het UWV, ondernemerschap als (kwalitatief goede) uitstroommogelijkheid te weinig op het netvlies hebben. Samen met de gemeenten en het management van de Werkpleinen wordt re-integratie via ondernemerschap meer over het voetlicht gebracht. Deeltijdondernemerschap, als goede mogelijkheid tot combinatie van arbeid en zorg, wordt daarbij waar nodig en gewenst bevorderd. Armoedebeleid Onder kleine ondernemers is de armoede de afgelopen jaren flink toegenomen. Deze groep maakt echter in slechts beperkte mate gebruik van de voorzieningen op het terrein van het armoedebeleid. In 2011 wordt de in de afgelopen jaren vormgegeven gerichte bestrijding van de armoede onder kleine ondernemers verder geïntensiveerd. Samen met medewerkers van het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente (GBT) wordt actief ingespeeld op de verruiming van de mogelijkheden tot kwijtschelding van gemeentelijke belastingen en heffingen. Het ROZ zal als screeningsorganisatie voor het GBT fungeren. Het voornemen is aanwezig om deze aanpak op termijn voor meer gemeenten uit te rollen. Diverse specialties Onderzocht wordt of een provinciaal (starters)adviespunt voor creatieve ondernemers kan worden ingericht. Ook op het naar verwachting op termijn wegvallen van de Wwik kan daarmee worden ingespeeld. Samen met diverse partners wordt de dienstverlening aan starters en ondernemers in een aantal bedrijfsverzamelgebouwen geïntensiveerd. Het concept dat in H164 wordt aangeboden – met begeleiding, easy-in, easy out, klimhuren en administratieve dienstverlening – wordt breed verspreid.
ROZ
7
Jaarplan 2011
3. Korte beschrijving instrumentarium
Gevestigde bedrijven Grotere bedrijven (draaiboek) ≠ Begeleiding van door reorganisaties getroffen medewerkers bij het verkennen van de mogelijkheden van een eigen bedrijf: o Individueel o Pool van werknemers ≠ Begeleiding doorstart bedrijfsonderdelen ≠ Ondersteuning invoegbedrijven (sociale ondernemingen) ≠ Partner van het Mobiliteitscentrum Twente
Middelgrote bedrijven ≠ Bedrijfseconomische advisering o Inclusief coaching ≠ Financiering investeringen ≠ Verstrekking overbruggingskredieten ≠ Herfinanciering schulden Eveneens: ≠ Begeleiding van door reorganisaties getroffen medewerkers bij het verkennen van de mogelijkheden van een eigen bedrijf o Individueel o Pool van werknemers ≠ Ondersteuning invoegbedrijven (sociale ondernemingen)
Kleinere bedrijven ≠ Bedrijfseconomische advisering o Inclusief coaching ≠ Microfinanciering en kredietverstrekking ≠ Directe benadering met adviesaanbod ≠ Schuldsanering ≠ Tijdelijke inkomensvoorziening
ROZ
8
Jaarplan 2011
Starters ≠ ≠ ≠ ≠ ≠ ≠ ≠
(Intensivering) advisering en begeleiding Begeleiding door coaches Microfinanciering en kredietverstrekking Competentietesten en assessments Markt- en brancheverkenning Advies bij het schrijven van een ondernemingsplan Advies bij zaken als het verkrijgen van vergunningen, het voldoen aan vestigingseisen en het verkrijgen van adequate en betaalbare huisvesting.
Personen die de afgelopen drie jaar gestart zijn kunnen ook gebruik maken van het gehele startersinstrumentarium. Follow-up Waar nodig en gewenst blijft het ROZ als adviseur, coach en soms ook crediteur een relatie met haar klanten na de start onderhouden. Het ROZ meet jaarlijks de resultaten van haar dienstverlening aan starters. Onderzocht wordt welk percentage van de met dienstverlening van het ROZ gestarte bedrijven, na respectievelijk één, twee en drie jaar nog in de lucht is. Startersbeleid Het lokale en regionale startersbeleid zal naar verwachting worden doorontwikkeld. Het ROZ wil hier nadrukkelijk in participeren. Hierbij wordt onder anderen gedacht aan: ≠ het snel en adequaat inspelen op vragen en verzoeken van (aspirant-)ondernemers; ≠ het zorg dragen voor voldoende adequate huisvesting, waaronder via bedrijfsverzamelgebouwen; ≠ de ontwikkeling van kansenzones en flexibilisering van regelgeving; ≠ het stimuleren van kennisintensieve bedrijvigheid; ≠ starten als belangrijk onderdeel van buurt- en wijkeconomie en herstructurering; ≠ de ontwikkeling van buurtwerkplaatsen; ≠ het creëren van de mogelijkheid van verstrekking van microkredieten; ≠ het stimuleren en waar nodig ontwikkelen van nieuwe vormen van ondernemerschap; ≠ de bevordering van allochtoon ondernemerschap; ≠ starten als belangrijk object van social return on investment. Nadrukkelijk wordt hierbij de samenwerking met andere onderdelen van de gemeenten, zoals Economische Zaken en Werk en Inkomen, gezocht. Samenwerking Belastingdienst De in 2010 gestarte samenwerking met de Belastingdienst op het gebied van voorlichting en workshops wordt in 2011 voortgezet. ROZ organiseert twee tot vier grote voorlichtingsbijeenkomsten, met participatie van de Belastingdienst. Bedrijven die in het voorgaande kwartaal of half jaar gestart zijn in het gehele werkgebied van Belastingdienst Oost worden hiervoor uitgenodigd. De bijeenkomsten vinden in Hengelo en Almelo plaats. Daarnaast verzorgen medewerkers van de Belastingdienst elk kwartaal in ROZ-verband een zestal workshops in Hengelo en Enschede over diverse onderwerpen als BTW-aangifte, Auto van de Zaak en het Urencriterium. Workshops en cursussen Het ROZ verzorgt een zeer omvangrijk workshop- en cursusprogramma, zoals op de terreinen administratie, fiscale aangelegenheden, acquisitie en marketing, social media, tarifering en algemene ondernemersvaardigheden. Een belangrijk element daarbij is ook dat deze programma’s vaak de basis zijn voor het ontstaan van netwerken tussen (startende) ondernemers. Het workshopprogramma wordt regelmatig bijgesteld, zo is de cursus internetmarketing aan het programma toegevoegd.
ROZ
9
Jaarplan 2011
4. Schuldhulpverlening voor ondernemers Zoals reeds is aangegeven is het beroep op schuldhulpverlening voor ondernemers sterk gestegen. Dit maakt het noodzakelijk dat de wijze waarop schuldhulpverlening is georganiseerd wordt doorontwikkeld. Samen met onze partner Zuidweg (Zuidweg en Partners is een in schuldhulpverlening voor ondernemers gespecialiseerd bedrijf) wordt vanaf januari 2011 een werkwijze ontwikkeld waarbij de dienstverlening nog meer dan voorheen wordt toegesneden op de positie van de betrokken ondernemer of ex-ondernemer. Slechts in die gevallen waar dat ook echt nodig is wordt op intensieve wijze gespecialiseerde schuldhulpverlening ingezet. Een goede intake, pro-actief opereren, zonodig de inzet van o.a. dwangakkoorden, zo snel mogelijk contact met en een goede bediening van crediteuren, maken onderdeel uit van de aanpak. Preventie is een van de belangrijkste doelen binnen het bieden van schuldhulpverlening aan ondernemers. Belangrijk is dat intermediairs als banken, accountants, administratiekantoren, de Belastingdienst en anderen hun klanten in een vroegtijdig stadium reeds naar het ROZ verwijzen. Periodiek worden deze intermediairs daarvoor benaderd. Met de grootste deurwaarder uit de regio zijn afspraken gemaakt over een pilot actieve doorverwijzing inclusief melding bij het ROZ. In de eerste maanden van 2011 worden ook de andere regionale deurwaarders hiervoor benaderd. Ook wordt begin 2011 getracht tot afspraken te komen met woningbouwcorporaties hieromtrent. Voorts wordt schuldhulpverlening nog meer integraal. Via het model van casemanagement wordt getracht de oorzaken van schuldhulpverlening, bijv. via het inschakelen van verslavingszorg, maatschappelijk werk of geestelijke gezondheidszorg weg te nemen. In een aantal gevallen worden – via Oostwerk – budgetbeheer en budgetbegeleiding ingezet. Met de Stadsbank wordt samengewerkt; waar mogelijk vindt er – na het doorsnijden van alle banden met ondernemerschap – een (warme) overdracht van de klantsituatie plaats. Waar mogelijk draagt de betrokken ondernemer zelf de kosten van (een deel van) de dienstverlening. Bij een geslaagde schuldsanering via kredietverlening worden de kosten van de schuldhulpverlening via het krediet gedekt.
ROZ
10
Jaarplan 2011
5. Sociale Economie In de regio’s Twente en de Achterhoek neemt de bevordering van sociale economie een belangrijke plaats in. Het ROZ levert hieraan een substantiële bijdrage. Met name de gemeente Hengelo verstrekt hierbij aan het ROZ omvangrijke opdrachten. De kracht van het ROZ op dit terrein ligt in de verbinding van bedrijfsmatigheid en commercieel denken met sociale doelstellingen, in de verbinding van kennis van de re-integratiemarkt met expertise op het terrein van ondernemen. In het collegeprogramma van Hengelo is een prominente plaats ingeruimd voor de doorontwikkeling van het beleid op het terrein van de sociale economie. Het gaat daarbij om de pijlers maatschappelijk verantwoord ondernemen (inclusief het Pact van Hengelo), social return on investment en sociale ondernemingen. In het programma wordt onderkend dat landelijke ontwikkelingen rond re-integratiebudgetten, Wajong, WW en Wsw, nieuwe, innovatieve antwoorden vereisen. Te verwachten valt dat enerzijds de gemeenten in een veel grotere mate dan nu het geval is, gaan zorg dragen voor re-integratie en participatie van alle groepen baanlozen en/of werkzoekenden. En dat anderzijds, zeker in verhouding daarmee, de re-integratie- en participatiebudgetten in omvang zullen afnemen. Ook zal naar verwachting de markt in onvoldoende mate arbeidsplaatsen bieden. Sociale ondernemingen kunnen een grote rol spelen om jongeren, langdurig werklozen en anderen met een moeilijke positie op de arbeidsmarkt een (leer)werkplek te bieden. Door sociale ondernemingen wordt een match tussen de vraag vanuit de samenleving (burgers, wijken) en het aanbod aan arbeidspotentieel tot stand gebracht. Doelstellingen op het gebied van participatie vanuit WWB en WMO worden in sociale ondernemingen met elkaar verbonden. Met het ondernemerscentrum H164 als katalysator en middelpunt werken de SWB-groep, de Kapstok, de gemeente en het ROZ als lead-partner samen om deze ondernemingen zo goed mogelijk neer te zetten. Het ROZ heeft in het collegeprogramma de opdracht gekregen om H164 verder vorm te geven. Ten behoeve van de initiatieven op het terrein van sociale economie fungeert een stuurgroep met vertegenwoordigers van de (directies van) de SWB-Groep, Attendiz (voorheen Scholen Groep Twente Speciaal, de gemeente Hengelo en het ROZ. Stadsservicebedrijf en stadscoöperatie Mede in het kader van het Actieprogramma Jeugdwerkloosheid is in 2009 het Stadsservicebedrijf Hengelo opgericht. In dit participatiebedrijf kunnen mede mensen met een (zeer) grote afstand tot de arbeidsmarkt (tijdelijk) een werkplek vinden. Het bedrijf, een sociale onderneming, is in haar opzet geslaagd: in een jaar tijd is voor 73 personen een werkplek gevonden. Van hen zijn er per december 2010 39 doorgestroomd naar een reguliere baan. Gelet op de doelgroep zijn dit mooie resultaten. Organisatieonderdelen van de partners als de Stadswerkplaats, het administratieve leerwerkbedrijf Oostwerk en de Stadswasserij zijn aan het Stadsservicebedrijf verbonden. Het Stadsservicebedrijf opereert op basis van samenwerking, gezamenlijk belang,voorkomen van overlap, bedrijfsmatig opereren, directe toeleiding naar passend werk waarbij de werkzaamheden sterk zijn gericht op maatschappelijk nuttige activiteiten. In 2009 is bij de gemeente Hengelo en een aantal partijen als Welbions en de SWB-Groep, het idee van een stadscoöperatie ontstaan. De coöperatiegedachte zou vooral in de sfeer van het gezamenlijk laten verrichten van werkzaamheden op het terrein van onderhoud van de openbare ruimte en buurtbeheer gestalte moeten krijgen. De coöperatie is inmiddels aan het Stadsservicebedrijf verbonden. Door het incorporeren van de stadscoöperatiegedachte treden de gemeente bijv. vanuit de taken vanuit de WMO en Wijkservice en Welbions nadrukkelijk als een opdrachtgever, maar ook als partner, van het Stadsservicebedrijf op.
ROZ
11
Jaarplan 2011
Oostwerk Oostwerk is het administratieve leerwerkbedrijf van het ROZ. Het is bij uitstek een voorbeeld van een sociale onderneming, waarbij sociale doelstellingen krachtig met meer algemene maatschappelijke doelstellingen worden verbonden. Oostwerk houdt zich onder meer bezig met het weer op orde brengen van de administratie van ondernemers die in moeilijkheden verkeren, administratieve ondersteuning van klanten van het ROZ, budgetbegeleiding en de administratie van sociale ondernemingen. Teneinde de kosten te matigen worden er voor een deel opdrachten uit de not for profit- maar ook uit de profitmarkt verkregen. Naast in H164 is Oostwerk eveneens in Spinnerij Oosterveld in Enschede gevestigd. Door Oostwerk wordt separaat een eigen jaarplan uitgebracht.
Europese samenwerking Bij het verder uitbouwen van de sociale economie (als sociale ondernemingen, SROI, Pact van Hengelo, maatschappelijk verantwoord ondernemen) wordt samengewerkt met organisaties in de gemeenten Hengelo, Kortrijk (belangrijke partner), Cambridge, Emden en regionale ontwikkelingsorganisaties uit Zweden, Denemarken en Engeland. Innovatie is bij deze samenwerking de rode draad.
ROZ
12
Jaarplan 2011
6. Doelstellingen en verwachtingen 2011 in cijfers
Gevestigde bedrijven ≠ Bevordering van het benutten van het dienstverleningsaanbod: gecorrigeerd voor de regionale economische ontwikkelingen wordt uitgegaan van het aantal ondernemers dat zich tot het ROZ wendt van 450. In circa 225 van deze gevallen zal kredietverstrekking of -bemiddeling aan de orde zijn. Aan de overige 225 ondernemers zal de dienstverlening uit advisering, begeleiding, het volgen van workshops, etc. bestaan. In ca. 100 situaties zal er van coaching sprake zijn. ≠ Aan het verstrekken van een bedrijfskrediet wordt in de helft van de gevallen begeleiding als voorwaarde opgelegd. Starters ≠ Bevordering van ondernemerschap en starten eigen bedrijf: Doel: 1.200 intakes in 2011 (500 Enschede, 300 Hengelo, 150 Almelo, 250 overige gemeenten), leidend tot 500 nieuwe trajecten. Hiermee blijft de startersadvisering ongeveer op het niveau van 2010. ≠ In 2011 starten – via de dienstverlening van het ROZ - tenminste 200 personen met een eigen bedrijf (80 Enschede, 50 Hengelo, 30 Almelo, 40 overige gemeenten). Dit betekent dat 40% van de begeleidingstrajecten tot het daadwerkelijk starten van een eigen bedrijf leidt. ≠ Drie jaar na de start is nog tenminste 60% van deze ondernemers in de lucht. Debiteurenbeheer ≠ Conform de wens van de gemeenten wordt zoveel mogelijk een stringent incassobeleid toegepast. Een stringent incassobeleid dient echter soms te wijken voor doelen en activiteiten op het terrein van doorstarten, schuldhulpverlening en herfinanciering. ≠ In 2011 worden de debiteurenbestanden van de gemeenten die het debiteurenbeheer per dat jaar hebben overgedragen gescreend en geactualiseerd. Schuldhulpverlening
≠ ≠ ≠ ≠ ≠
Het doel is om te komen tot een sluitende aanpak op het terrein van zelfstandigen. Het aantal zelfstandigen dat een beroep doet op schuldhulpverlening en schuldsanering: 150 Het aantal zelfstandigen dat door middel van de aanpak zijn/haar bedrijf kan voortzetten dan wel doorstart: 50 Het aantal zelfstandigen dat het bedrijf toch moet beëindigen omdat het niet levensvatbaar is, maar waarbij de schulden geregeld of gesaneerd worden: 50 Het aantal (ex-)zelfstandigen waarbij het schuldhulpverleningstraject niet succesvol wordt afgesloten wegens onvoldoende medewerking, failllissement etc.
Doorlooptijden Vanzelfsprekend richt het ROZ zich in de praktijk op scherpe afdoeningtermijnen. Voor het inzetten van dienstverlening, het behandelen van aanvragen en verzoeken gelden de volgende maximale doorlooptijden: ≠ Advisering en begeleiding 2 weken ≠ Inkomensondersteuning: 4 weken ≠ Bedrijfskredieten: 6 weken (nb: wettelijke termijn= 26 weken!) ≠ Voorbereidingsperiode: 2 weken ≠ Schuldhulpverlening intake en in gang zetten traject: binnen een week. Het door de aanvrager incompleet aanleveren van de benodigde informatie of bedrijfsgegevens schort de behandeltermijn op.
ROZ
13
Jaarplan 2011
Workshops en cursussen Aantal cursussen en workshops Aantal deelnemers
Sociale ondernemingen Oostwerk
Stadsservicebedrijf
ROZ
50 600
gemiddeld 20 – 30 leerwerkplekken 15 personen stromen uit naar de reguliere arbeidsmarkt gemiddeld 40 leerwerkplekken (80 deelnemers heel jaar) 32 deelnemers stromen door naar de reguliere arbeidsmarkt
14
Jaarplan 2011
7. Deelname en samenwerking
Bedrijfsadvisering / Uitvoering Bbz Het ROZ verzorgt de bedrijfsadvisering c.a. en de schuldhulpverlening voor ondernemers voor de gemeenten Berkelland, Borne, Bronckhorst, Dinkelland, Losser, Oldenzaal, Oost Gelre, Tubbergen, Twenterand, Wierden en Winterswijk. Borne, Wierden en Bronckhorst verrichten zelf nog een aantal (vooral administratieve) werkzaamheden. Uit efficiencyoverwegingen is het aan te bevelen om alle werkzaamheden bij het ROZ onder te brengen. Voor de ondernemers van de overige regiogemeenten is, net als voor bedrijven van de direct bij het ROZ aangesloten gemeenten, het algemene dienstenaanbod (advisering, begeleiding, microfinanciering, werkzaamheden Oostwerk en gebruikmaking leerwerkaanbod) beschikbaar. Voor deze activiteiten wordt op productbasis gewerkt. Met een aantal niet direct bij het ROZ aangesloten regiogemeenten zijn inmiddels afspraken gemaakt over het onderbrengen van werkzaamheden bij Oostwerk en het gebruik maken van de door het ROZ verzorgde schuldhulpverlening. In het kader van het project Bedrijven in Crisistijd vindt er eveneens dienstverlening plaats aan bedrijven in Aalten, Doetinchem, Oude IJsselstreek en Montferland. Oostwerk is verder actief in de gemeenten Deventer en Apeldoorn.
Startersadvisering en Microfinanciering De startersadvisering vindt plaats ten behoeve van inwoners van alle 14 Twentse gemeenten en 4 gemeenten in de Oostelijke Achterhoek, te weten Berkelland, Bronckhorst, Oost-Gelre en Winterswijk. De Almelose startersadviesorganisatie OOA en het ROZ hebben besloten om vergaand samen te werken. Dit brengt met zich mee dat de activiteiten van het OOA vanaf januari 2011 door het ROZ worden overgenomen. Het ROZ opent daartoe en vestiging in Almelo. Het aantal laagdrempelige adviespunten zal naar verwachting in 2011 worden gehandhaafd. Dit naast de reeds in Enschede aanwezige vestiging van het ROZ op het Werkplein en de hoofdvestiging in Hengelo. Op het Werkplein in Hengelo, de Werkmarkt in Oldenzaal en het Werkplein in Winterswijk is het ROZ gedurende een aantal dagdelen per weekaanwezig. Op de gemeentehuizen ven Berkelland en Bronckhorst wordt spreekuur gehouden. Naast de gemeenten is ook het UWV een belangrijke partner. Het UWV heeft echter de door haar bekostigde activiteiten ten behoeve van starten vanuit een uitkeringssituatie flink terug gebracht.
Algemeen Het ROZ streeft er naar haar werkgebied samen te laten vallen met het werkgebied van de Stadsbank Oost Nederland. Opdrachtverwerving is een andere belangrijke target. Het ROZ streeft er naar om voor een deel zelfvoorzienend te worden, in het bijzonder in die zin dat de financiering van nieuwe initiatieven mede uit eigen middelen kan plaatsvinden.
ROZ
15
Jaarplan 2011
ROZ-Groep Het ROZ is, zowel inhoudelijk als territoriaal, een brede organisatie op het terrein van ondernemerschap en sociale economie geworden. Tevens is vanuit de Achterhoek de wens geuit dat men liever ziet dat de dienstverlening niet onder de noemer ROZ Twente plaatsvindt. Deze wens wordt onderschreven. Om op de verbreding in te spelen is de ROZ-Groep in het leven geroepen, waarbij naast het ROZ een werkmaatschappij als Oostwerk en het Stadsservicebedrijf worden geschaard. Er wordt tevens onder de namen ROZ Twente en ROZ Achterhoek geopereerd. Brancheorganisatie Op initiatief van het ROZ is recent een landelijke brancheorganisatie van overheidsorganisaties die zich bezig houden met ondernemersadvisering en bedrijfsfinanciering opgericht: het Platform van Publieke Ondernemersadviesorganisaties (PPO). Het PPO richt zich op het vergroten van de kwaliteit van advisering en begeleiding, kennisuitwisseling en de instandhouding en uitbreiding van een adequaat stelsel van ondersteuningsregelingen voor ondernemers. Het PPO is samen met de VNG betrokken geweest bij het opstellen van het recent uitgebrachte SER-advies over de verbetering van de positie van zzp’ers.
ROZ
16
Jaarplan 2011
8. Managementinformatie en relatiebeheer
Het opleveren van managementinfo zal worden geactualiseerd en, waar nodig, uitgebreid. Na afloop van elk kwartaal ontvangen de aangesloten gemeenten en andere opdrachtgevers een managementrapportage. Met de gemeenten Enschede en Hengelo worden de rapportages driemaandelijks besproken. Met de overige gemeenten halfjaarlijks. Naar alle waarschijnlijkheid zal het ROZ per begin 2011 beschikken over een nieuw, meer geavanceerd klantvolgsysteem. De in 2010 in de accountgesprekken door de regiogemeenten geuite wensen met betrekking tot managementinfo worden hierin zoveel mogelijk geïncorporeerd. Voor het overige valt het ROZ onder de controlecyclus en afspraken zoals die binnen de organisatie van de gemeente Hengelo gelden.
ROZ
17
Jaarplan 2011
9. Positionering en situering
Vanaf begin 2010 heeft het ROZ een ‘status aparte’ binnen de organisatie van de gemeente Hengelo. Formeel gezien maakt het nog onderdeel uit van de sector Publieksdiensten en Sociale Zaken van de gemeente Hengelo. Bij het in een steeds grotere mate bovenlokaal en regionaal opereren, past een daarbij horende structuur. Het bedrijf ROZ moet daarbij in staat gesteld worden om op bedrijfsmatige en slagvaardige wijze te opereren, haar opdrachtgevers te bedienen en snel op (markt)ontwikkelingen in te kunnen spelen. Bij het acquireren van opdrachten en het snel in kunnen spelen op de markt hoort een passende vrijheid van handelen, zoals op het terrein van het aantrekken van nieuwe medewerkers en het kunnen reserveren van middelen. Een belangrijke gegevenheid is dat het ROZ een aantal wettelijke taken uitvoert. Enerzijds als uitvoerder van een inkomens- en kredietvoorziening voor (startende) ondernemers, anderzijds als verzorger van begeleidingstrajecten en indirect als ontwikkelaar op het terrein van werk en arbeidsmarkt. De kracht van het ROZ is nu juist dat al deze werkzaamheden en taken met elkaar worden verbonden en niet los van elkaar worden gezien. Het op grote afstand van de overheid zetten, of zelfs privatiseren, is daarom geen reële optie. Onderzoek Dit heeft er toe geleid dat momenteel op verzoek van de gemeenten Enschede en Hengelo wordt onderzocht of er tot verzelfstandiging van het ROZ wordt overgegaan. Uitgangspunt daarbij is dat het ROZ een overheidsorganisatie blijft. Het meest kansrijk is daarbij de vorm van een beperkte GR (gemeenschappelijke regeling) van Enschede, Hengelo en waarschijnlijk Almelo. Voor de regiogemeenten werkt het ROZ in de toekomst onveranderd volgens het opdrachtgever-model, waarbij deze gemeenten - op basis van maatwerk - maximale invloed op de dienstverlening hebben. De regiogemeenten zouden van ambtelijke zijde zitting kunnen nemen in een klankbordgroep.
ROZ
18
Jaarplan 2011
Bijlage 1 Opdrachtgevers, vestigingen en servicepunten Deelnemers Gemeente Enschede Gemeente Hengelo Opdrachtgevers UWV, district Oost Belastingdienst Oost Gemeenten, regio’s en provincies Almelo Berkelland Borne Bronckhorst Dinkelland Losser Oldenzaal Oost Gelre Tubbergen Twenterand Wierden Winterswijk Provincie Gelderland Regio Achterhoek Beperkte opdrachtgeving gemeenten Aalten Doetinchem Haaksbergen Hellendoorn Hof van Twente Montferland Oude IJsselstreek Rijssen-Holten Vestigingen Hoofdvestiging: H164 Hengelo Werkplein Enschede Gebouw Kranenburg Almelo Nevenvestigingen en Servicepunten Werkplein Hengelo Werkmarkt Oldenzaal Werkplein Winterswijk Gemeentehuis Berkelland Gemeentehuis Bronckhorst
ROZ
19
Jaarplan 2011
Bijlage 2
Ons team voor 2011 Ondernemersadviseurs Mariël Analbers Gert Jan Bennink Bert Breukers Benno Ekkelboom Carla Haafkes (tevens medewerker sociale economie) Johan Immink Chantal Joldersma Marli Kleinlugtenbelt Esther ter Laak Edwin Lahuis Randy Marcus Joris Mekenkamp Tonnie Nanninga Ben Overbeek Joke Pezie Nadine Scherphof Marieke Slot Irene Steggink Richard Uneken Erik Veltkamp Denis Wolkorte
Algemeen Johan Nijmeyer Brigit Bakker Sharon Leuveld
stafmedewerker locatiemanagement/ managementassistent communicatie
Management Ellen Lansink Sjon Reimink
manager bedrijfsvoering manager
Bijna 50 coaches
Schuldhulpverlening Silke Eitink Mariëlle van Tintelen Rob Nieuwenhuis (Zuidweg en Partners) Assistent Ondernemersadviseurs Desiree Altavilla Marian Berning Brigitte Dikken Josine Goossen Oostwerk Medewerkers/begeleiders Ilse van den Brand Nicole Leverink Jos Löwik Ingrid Olde Punte Sylvia Overgoor Management Maureen Oude Oosterik: unitmanager Sociale Ondernemingen en Projecten John Markerink Willem von Piekartz Yvon Wille Josta Eijsink (SWB/Fitis) Henk Giesbert (de Kapstok)
ROZ
20
Jaarplan 2011
Regionale Organisatie Zelfstandigen www.roztwente.nl
[email protected] Telefoon: (074) 245 89 77
O r
ROZ
21
