Jaarplan 2013 (versie 2, )

CAH Vilentum - Lectoraat Ondernemerschap en Samenleving - Jaarplan 2013 - 1

Jaarplan 2013 (versie 2, 8-1-2013) Lectoraat: Lector:

Ondernemerschap en Samenleving

Probleemstelling / doelstelling:

Missie en positionering lectoraat Het lectoraat Ondernemerschap en Samenleving wil een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van een duurzaam en concurrerend agrofoodcluster. Hoewel er inhoudelijk en methodisch veel raakvlakken zijn met het lectoraat “eco-effectief ondernemen in de stedelijke omgeving” is er ook een duidelijk onderscheid, juist vanwege de keuze van het agrofoodcluster als onderzoeksdomein, daar waar het andere lectoraat insteekt vanuit de stedelijke omgeving.

Jos Verstegen

Duurzaam in de context van een duurzaam en concurrerend agrofoodcluster betekent: - dat er een goede balans gevonden is tussen de 3 P’s van People, Planet en Profit; - dat agrarische ondernemers en ketenpartijen er een boterham mee kunnen verdienen; - dat rekening gehouden wordt met de effecten (de voetafdruk) van de agrarische productie op volksgezondheid, milieu, natuur en landschap, dierenwelzijn en arbeidsomstandigheden; - dat agrarische ondernemers en andere ketenpartijen kunnen rekenen op draagvlak in de samenleving (en bij voorkeur als maatschappelijk gewenst gezien worden). Om deze balans te kunnen realiseren, is het essentieel dat agrariërs samen ondernemen met ketenpartijen, stakeholders in hun omgeving en met vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties. Het begrip “ondernemerschap” wordt binnen het lectoraat Ondernemerschap en Samenleving dan ook breder geïnterpreteerd dan dat van een bedrijfseigenaar die voor eigen rekening en risico leiding geeft aan een bedrijf. Bij “samen ondernemen” gaat het met name ook over het laten zien van ondernemend gedrag, d.i. het proactief en gericht betrekken van belanghebbenden uit markt en maatschappij om in overleg met hen de eigen langetermijndoelstellingen zo goed mogelijk te verbinden aan de langetermijndoelstellingen van de belanghebbenden en daarmee wederzijdse betrokkenheid, legitimatie en soms zelfs gezamenlijke middelen te verwerven. Eigenlijk kan dus iedereen ondernemend gedrag vertonen. Wanneer het bedrijfseigenaren betreft zijn het ondernemers in de klassieke zin van het woord; wanneer het geen bedrijfseigenaren zijn maar leidinggevenden op strategische posities binnen een bedrijf, dan noemen we die ‘corporate entrepreneurs’. De HBO Master Agribusiness Development die in nauwe samenwerking met dit lectoraat is ontwikkeld (zie later) is volledig gericht op de ontwikkeling van “corporate entrepreneurship”.


Er zijn grofweg twee wegen om ondernemerschap, dat is het laten zien van ondernemend gedrag, te bevorderen. Dit kan enerzijds door persoonlijke ontwikkeling, waarbij het (individueel) ondernemerschap via opleiding en training versterkt wordt en anderzijds door de fysieke en institutionele omgeving zodanig te veranderen dat ondernemerschap als het ware uitgelokt wordt. Wanneer dit gebeurt voor “klassieke” ondernemers, dan wordt dit vaak betiteld als het verbeteren van het ondernemersklimaat. Wanneer bijv. ondersteuning geboden wordt aan ondernemers en burgers om samen ondernemende activiteiten te ontplooien, dan wordt dit vaak als facilitering van innovatie- en/of gebiedsprocessen betiteld. Beide van de hierboven genoemde wegen worden bewandeld binnen het lectoraat Ondernemerschap en Samenleving. Daarbij is er specifiek aandacht voor het ondernemen in samenwerkingsverbanden. Samen duurzaam ondernemen, een kernbegrip binnen het lectoraat, klinkt eenvoudig maar is het allerminst. Uit een recente studie naar multi-stakeholder-allianties gericht op verlaging van de footprint in de varkensvleesketen (Verwijst, 2012) kwam naar voren dat upstream in de keten (veevoerschakel) er weinig prikkel en belangstelling is om aan duurzaamheid te werken terwijl downstream in de keten (handel, retail) er weinig animo is om allianties met andere ketenschakels aan te gaan. Ook op primaire land-en tuinbouwbedrijven is horizontale en verticale samenwerking vast lastig. Ondernemerschap wordt toch vaak gezien als een manier om autonoom te mogen beslissen en via samenwerkingsafspraken wordt hier in de ogen van veel ondernemers afbreuk aan gedaan. Zelfs in een sector als de glastuinbouw, waar gebrek aan samenwerking geleidt heeft tot lage afzetprijzen, wordt samenwerking nog steeds niet hoog gewaardeerd. Een eindejaarsenquête, gehouden door Flynth, liet afgelopen week nog zien dat de meeste tuinders niet positief reageren op de vraag of zij samenwerking zien als oplossing voor hun problemen. Samenwerking tussen ondernemers scoort het laagst: ruim een kwart ziet er wel wat in en bijna de helft ziet er niets in. Samenwerking door het aanbod te bundelen levert eenzelfde reactie. Samenwerking in de keten scoort hoger: 45% ziet kansen op dit terrein en 25% ziet er niets in (Flynth, 2013). Naast de samenwerking met marktpartijen is het ook van toenemend belang dat agrarische ondernemers samenwerken met maatschappelijke stakeholders. Niet voor niets was het thema van het laatste ZLTO-congres “Ondernemen met je buren”. Voorzitter Hans Huijbers hield zijn achterban voor dat het niet meer zo kan zijn dat je met de omgeving gaat communiceren nadat je vergunningaanvraag bij de gemeente is ingediend. Het is niet langer “ik wil dit, mag dat?” maar eerder “waarmee kan ik jullie van dienst zijn?”. Verbinding missie CAH en lectoraat Met de laatste zinsnede van ZLTO-voorzitter Hans Huijbers “waarmee kan ik jullie van dienst zijn?” is direct ook een verbinding gelegd met ontwikkeling die CAH Vilentum doormaakt van kennisinstelling naar betekenisinstelling. CAH Vilentum wil als Hogeschool van betekenis zijn door in het praktijkgericht onderzoek en het onderwijs aan de hand van het Triple Life-concept (Levensdoel - Levensbehoefte – Leefomgeving) aandacht te geven aan een aantal urgente vraagstukken in de wereld. In het


lectoraat Ondernemerschap en Samenleving ligt hierbij de nadruk op levensbehoefte, dat is de voedselvoorziening en vervulling van andere behoeften in de samenleving, maar deze zijn onlosmakelijk verbonden met levensdoel en leefomgeving: vanuit welke waarden opereren de actoren in het agrofoodcluster, wat wil zich via hen in de wereld zetten en hoe willen ze omgaan met, en gezien worden door, hun omgeving. Het lectoraat Ondernemerschap en Samenleving vormt met haar missie en activiteiten ook een belangrijke bouwsteen binnen één van de drie focusgebieden van het Team Praktijkgericht Onderzoek: het Kenniscentrum Agrofood en Ondernemen. Onderzoek wordt uitgevoerd ten behoeve van de ontwikkeling van de regionale showcase “het Wijland” en in 2013 zal het onderwijs hier nadrukkelijker bij betrokken worden. Daarnaast legt het lectoraat veel nadruk op kwaliteitsverbetering van curricula, docenten en studenten: in de master agribusiness development, het promotieonderzoek van Ron Methorst, effectiviteitsstudie ondernemerschapsonderwijs, het PhD-overleg, begeleiding van studenten en diverse (gast)colleges en presentaties. Hiermee geeft het lectoraat mede invulling aan de HAO-profilering van CAH Vilentum, met name op de gebieden “Duurzaam produceren en Ondernemen” en “Dier”, en in mindere mate ook op het gebied “Greenports”. Lopende zaken en ontwikkelingen:

Algemeen Met de totstandkoming van het Team Praktijkgericht Onderzoek (najaar 2012) is het onderzoek binnen het lectoraat in een stroomversnelling gekomen. Daarvoor is heel veel tijd besteed aan de ontwikkeling en implementatie van de Master Agribusiness Development en is ook het promotieonderzoek van Ron Methorst over omgevings-bewust ondernemen stevig in de steigers komen te staan (met als één van de mijlpalen een zeer goede beoordeling door de review-commissie van de Wageningse onderzoeksschool WASS). Onderwijs De masteropleiding werpt inmiddels op diverse terreinen zijn vruchten af: - Er zijn vele goede contacten opgebouwd met internationaal-opererende bedrijven in het agrofoodcluster; - CAH Vilentum krijgt een stevigere uitstraling omdat zij een opleiding mag en kan aanbieden die zich qua niveau verhoudt tot die van de Nederlandse universiteiten; ook heeft zij veel expertise opgebouwd in de internationale werving en selectie van ondernemende studenten die het master-niveau aan kunnen; - De docenten binnen de masteropleiding scholen zich bij doordat van hen een hoger niveau onderwijs gevraagd wordt; bovendien is geregeld dat ze zelf in de opleiding meedraaien en Communities of Practice (CoP’s) bij bedrijfslevenpartijen bijwonen; één van de CAH-docenten (E. van Dijken) doet zelfs een belangrijk deel van de opleiding (o.a. een master-thesis bij het LEI) mee om op die manier zijn masteropleiding af te ronden; - Via gastcolleges en (thesis-)begeleiding van masterstudenten zijn diverse verbindingen gelegd tussen het Team Praktijkgericht Onderzoek en het onderwijs waardoor inzichten vanuit het onderzoek doorstromen naar het onderwijs en vice versa.


Het komende jaar wordt verder gebouwd aan de masteropleiding, met extra aandacht voor de kwaliteit van de theses. Mede door de masteropleiding, de KCO-tooldag en de gastcolleges zijn nieuwe inzichten rond het business model canvas en nieuwe businessmodellen in het algemeen, wijd verbreid geraakt binnen het onderwijs en onderzoek van CAH Vilentum. Naast de masteropleiding zal er binnen het lectoraat weer op diverse fronten een bijdrage geleverd gaan worden aan het onderwijs, o.a. HMKS, AION, ABDS, ASTO, PvB Studium Generale (USRA-symposium), student companies. De implementatie in het onderwijs van het in 2012 samen met de Nationale Coöperatieve Raad ontwikkelde coöperatiespel wordt voorzien voor 2013. Gezocht wordt naar mogelijkheden om studenten meer te betrekken bij onze regionale showcase “het WIJ-land”. Onderzoek Vanwege het feit dat de leden van de kenniskring overbezet waren met onderwijstaken kwam het onderzoek binnen de kenniskring, afgezien van het promotieonderzoek, nauwelijks van de grond. Dit is met de komst van het Team Praktijkgericht Onderzoek aanmerkelijk verbeterd, alhoewel de versnipperde allocatie van onderzoekersuren over verschillende lectoraten en onderwijstaken nog steeds een punt van zorg is. Dat neemt niet weg dat verschillende projecten sinds september 2012 voortvarend van start gegaan zijn. In 2013 zullen de volgende projecten doorlopen: Met name gericht op ondernemerschap en onderwijsinnovatie - Promotieonderzoek Omgevings-bewust Ondernemen: belangrijk jaar waarin het gros van de dataverzameling zal plaatsvinden op Kampereiland - Effectiviteit van het ondernemerschapsonderwijs op CAH Vilentum. In 2012 is een eerste inventarisatie gemaakt van de diverse ondernemerschapselementen binnen de bedrijfskundige en ondernemerschapsmodules. In 2013 zal gewerkt worden aan een congrespaper hierover en zal een workshop met andere hogescholen georganiseerd worden om curricula onderling te vergelijken. - Leven Lang Leren in de Greenport Aalsmeer, Noord-Holland Noord en de satellietgebieden (KIGO-project): gewerkt zal worden aan een tool om op het gebied van ondernemerschap een betere match te maken tussen de specifieke kwaliteiten van leerbedrijven en de specifieke ontwikkeldoelen van stagiaires/studenten.


Met name gericht op het versterken van het ondernemersklimaat en facilitering van nieuw coöperatief ondernemerschap - Van Eiland naar WIJ-land (na de biografische interviews met diverse stakeholders zullen de eerste bijeenkomsten en echte interventies met de stakeholders in het gebied gaan plaatsvinden. Studenten zullen hierbij betrokken worden zodat ze van deze processen kunnen leren zodat ze straks beter opgeleid zijn om “ ondernemen met je buren” in de praktijk te brengen); - Monitoring Weidse Waarden: monitoring en rapportage effect Weidse Waarden en pachtbeleid op de ontwikkeling van de pachtbedrijven op Kampereiland e.o. Daarnaast zitten er nog nieuwe projecten in de pijplijn, waaronder een KIGO-ondernemerschapsproject binnen GKC-Dier (in samenwerking met drie andere lectoraten bij andere HAO-instellingen) en een mogelijk project voor provincie Overijssel. Voor een deel kunnen deze aansluiten op lopende projecten (WIJ-land, promotieonderzoek) maar of er in totaal voldoende capaciteit beschikbaar zal zijn is nu nog niet te overzien. Onderzoeksvraag

De centrale onderzoeksvraag van het lectoraat Ondernemerschap en Samenleving is: “Welke mogelijkheden zijn er om via het versterken en uitlokken van ondernemend gedrag, en via de ontwikkeling van nieuw coöperatief ondernemerschap te komen tot een maatschappelijk gewenst, duurzaam en concurrerend agrofoodcluster?”

Onderwijsinnovatie Samenwerking

Verdere ontwikkeling Master Agribusiness Development, o.a. met de uitvoering van Rapid Results Experiments Vergelijking ondernemerschapscurricula diverse hogescholen (o.a. die aangesloten bij het Certificaat Ondernemerschap) Betrekken studenten bij het project “Van eiland naar WIJ-land” Begeleiding masterstudenten door het Team Praktijkgericht Onderzoek

Met LEI Wageningen UR wordt samengewerkt bij: - Gezamenlijke invulling 1.0 ft lectoraat Ondernemerschap en Samenleving - Inzet van LEI-onderzoekers bij colleges en thesisbegeleiding binnen de Master Agribusiness Development - Eén van de masterstudenten voert zijn thesis uit binnen een LEI/EZ-project over financiering van duurzaamheid - De opzet van het WIJ-land-project, mogelijk gemaakt door deze als casus mee te nemen in een LEI-project - De ontwikkeling van het Kenniscentrum Agrofood en Ondernemen en de Ondernemersacademie - Op projectbasis zoals onlangs bij de projecten "Levert duurzaamheid mij r€nd€m€nt op?" i.s.m. de Stichting Vernieuwing Gelderse Vallei en “DODO: docenten ontwikkeling doelgericht ondernemerschap”. Met de leerstoelgroep Rurale Sociologie bestaat de samenwerking uit de gezamenlijke begeleiding van het promotieonderzoek


van Ron Methorst. Zijn promotievoorstel is onlangs zeer positief beoordeeld door de onderzoeksschool WASS (Wageningen School of Social Sciences). Met de Nationale Coöperatieve Raad (NCR) wordt nauw samengewerkt: - Door middel van gastcolleges van de NCR in de bachelor- en de masteropleiding - Bij de implementatie van het coöperatiespel dat in 2012 ontwikkeld is - Via een inleiding van Ron Methorst tijdens de NCR-Onderwijsdag Met LTO-Noord wordt samengewerkt bij een studentenopdracht rond Nieuwe Businessmodellen voor de Netten van LTO Noord, specifiek voor VarkensNet en de MelkVeeAcademie. Komende week is er overleg tussen LTO-Noord en diverse HAO-lectoren veehouderij en ondernemerschap om te komen tot een intensievere samenwerking. Binnen de masteropleiding Agribusiness Development zijn er vele formele samenwerkingsverbanden met de agribusiness. De bedrijven die als “master company” een leerwerkplek aanbieden aan de masterstudenten en (bij een match) meebetalen aan hun opleiding zijn: VION, Nutreco, FrieslandCampina, CRV, VNK Herbs, Biron, Gebr. Duijvestijn, Syngenta Seeds, Nijhof-Wassink, Sloten, Priva en ABN-AMRO. Communicatie

Extern: - Eind januari: Een stakeholders/bewonersbijeenkomst in het WIJ-land - 18 april: Een MAD-day, waarbij o.a. de masterstudenten presentaties verzorgen voor onze master companies - Een congrespaper over effectiviteitsmeting ondernemerschapsonderwijs - Toelichtende brieven en terugkoppeling bij de enquêtes op Kampereiland - Communicatie via de MAD-websitepagina’s en de MAD-nieuwsbrief - Bedrijfsbezoeken eventueel in combinatie met Communities of Practices (CoP’s) Intern: - PhD meetings - TPO-projectteam-vergaderingen - Communicatie via Up-to-date - Deelname als jury-lid aan de pitch-beoordeling Student Companies

Producten

Nog verder uit te werken: - Een congrespaper over effectiviteitsmeting ondernemerschapsonderwijs


Begroting bij het jaarplan Stel de urenbegroting 2012/2013 op voor het lectoraat op gebruikmakend van het bijgevoegde schema en gebaseerd op RPK1 Naam

functie

b.omv. (fte)

bn.omv. (uren)

(Fte) uren onderzoek lectoraat Ondernemerschap

RPK-overzicht 2012/2013

Frens Schuring

Hogeschool onderzoeker

0,8

1327

(0,2) 332

Onderzoek (I en/of M) =max 1/3 bn.omv 332

Ron Methorst

Promotieonderzoeker

0,8

1327

(0,6) 995

1328

1328

ASTO?

Liesbeth Meijer

Onderzoeker

0,9

1493

(0,3) 498

498

498

AION, HMKS?

Kees Westerdijk

Onderzoeker

0,9

1493

(0,2) 332

332

MAD

Jos Verstegen

Lector

0,5

830

830

MAD, ABDS.

1

Dit is een voorbeeld. Als je vragen of hulp nodig hebt, aarzel niet om die te vragen!

Projecten (O)

CAH-onderwijs (incl. afst.proj.)

Commerciële Activiteiten (C)

Monitoring Weidse Waarden = ?

Nog in te vullen


Bijlage 1 bij het jaarplan: overzicht van projecten en activiteiten in de portfolio van het lectoraat Project: Sociale innovatie in het Wij-land Titel Van Eiland naar Wij-land Doel Sociale innovatie in opvolging van gebiedsvisie Drieslag-Wisentweg Activiteiten Interviews, bijeenkomsten Leeromgeving voor studenten CAH en Groenhorst in regionale showcase WIJ-land Producten Boekwerk waarin de verschillende concepten uit het gedachtegoed van Lievegoed, Scharmer, Knoope, Wielenga e.a. beschreven worden, met daarbij de ervaringen met de toepassing ervan in de empirie (Schoolboerderij, Wij-Land, e.d.)

Medewerkers Partners

Frens Schuring, Ron Methorst, Kees Westerdijk, Wim van de Weg, Jos Verstegen Anne Dijk (Groenhorst), Anne-Charlotte Hoes (LEI), Gemeente Dronten, stakeholders in het gebied

Uren Euro’s Project: Leven Lang Leren in de Greenport Aalsmeer, Noord-Holland Noord en de satellietgebieden (KIGO-project) Titel LLL Greenport Aalsmeer e.o. Het doel van het project Leven Lang Leren in de Greenport Aalsmeer, Noord-Holland Noord en de Doel satellietgebieden is te bepalen wat er nog aan opleiding op gebied van ondernemerschap nodig is bij MBO en HBO, gekoppeld aan ontwikkelniveaus van ondernemerschap. Verbinding wordt gelegd met de Ondernemersacademie en het curriculum van het HBO wordt afgestemd op de behoefte van bedrijven via de insteek Game-set-Match. Op die manier zal een match gemaakt kunnen worden met de leerbehoefte van de student en de behoefte en expertise van het bedrijf. Onderzocht wordt waar de kansen voor innovatie liggen en zo de daaruit voortvloeiende behoefte aan scholing in kaart te brengen.

Activiteiten Producten Medewerkers Partners Uren Euro’s

Kees Westerdijk, Egbert Limburg (PL), Huub Janssen, Herman Schilt

CAH Vilentum - Lectoraat Ondernemerschap en Samenleving - Jaarplan 2013 - 9 Project: Monitoring Weidse Waarden Titel Monitoring Weidse Waarden Doel Monitoring en rapportage effect Weidse Waarden en pachtbeleid op de ontwikkeling van de pachtbedrijven op Kampereiland e.o. Activiteiten Monitoring Producten Rapport met enquêteresultaten Medewerkers Ron Methorst Partners Bram Prins, LEI Uren Euro’s Project: Effectiviteit van het ondernemerschapsonderwijs op CAH Vilentum Titel Effectiviteit van het ondernemerschapsonderwijs op CAH Vilentum Doel Verbetering effectiviteit ondernemerschapsonderwijs Deze vraag wordt vanuit verschillende invalshoeken bekeken. De eerste invalshoek is een analyse van het Activiteiten

Producten

aangeboden onderwijs. Eerst het curriculum van de voltijdse ondernemerschapsopleidingen DV/TA in kaart gebracht aan de hand van een framework dat gebaseerd is op externe onderzoeken naar ondernemerschapsonderwijs. Deze inventarisatie wordt vergeleken met andere ondernemerschapsopleidingen en met het landelijke Certificaat Ondernemerschap. Ook worden succesvolle ondernemers (alumni CAH en niet-alumni CAH) bevraagd. De tweede invalshoek is een analyse van het effect/de leerwinst van het ondernemerschapsonderwijs. Hiertoe zal een meetinstrument ontwikkeld worden, met behulp van eerder gedaan onderzoek, interviews met succesvolle ondernemers en in afstemming met vertegenwoordigers van andere ondernemerschapsopleidingen. Het effect/de leerwinst zal worden onderzocht onder alumni. De derde en laatste invalshoek is een analyse van de huidige instroom van studenten. Vertonen de huidige eerstejaars ondernemerschapsstudenten verschillen ten opzichte van andere studenten als het gaat om ondernemerschapskenmerken? In 2013 wordt de eerste meting gedaan. Deze wordt herhaald in het derde jaar om veranderingen in de groep te kunnen bekijken. Tussenrapportage van de curriculumanalyse (wat bieden we aan en hoe verhoudt zich dat tot benchmark?) Meetinstrument effect/leerwinst ondernemerschapsonderwijs (op CAH Vilentum) Rapportage effect/leerwinstonderzoek onder alumni Rapportage onderzoek instromers

CAH Vilentum - Lectoraat Ondernemerschap en Samenleving - Jaarplan 2013 - 10 Eindrapportage (rapport + artikel)

Medewerkers Partners Uren Euro’s

Liesbeth Meijer, Erik Hassink, Jos Verstegen Partners Certificaat Ondernemerschap

Project: Doorontwikkeling en uitvoering Master Agribusiness Development Titel Doorontwikkeling en uitvoering Master Agribusiness Development Doel Doorontwikkeling en uitvoering Master Agribusiness Development Activiteiten Management opleiding, ontwikkeling curriculum, werving studenten, werving bedrijven c.q. leerwerkplekken, begeleiding thesis-studenten, colleges, communicatie/p.r. Producten Medewerkers TPO Jos Verstegen, Kees Westerdijk, Frens Schuring, Ron Methorst Partners Tim Menger, Jolanda Berntsen, diverse bedrijven Uren Euro’s Project: Opzetten CoP Nieuwe kennis en Onderzoek op gebied van Ondernemerschap Titel Opzetten CoP Nieuwe kennis en Onderzoek op gebied van Ondernemerschap Doel Doel van het project Opzetten Community of Practise op gebied van Ondernemerschap is het ontwikkelen van nieuwe kennis op gebied van ondernemerschap, ontwikkelen en uitdragen van Ondernemerschap 2.0 en activiteiten op gebied van Ondernemen in een sociale omgeving. Tweemaal per jaar wordt deze CoP georganiseerd in overleg met HAS Den Bosch. Uitkomsten van deze CoP’s zullen in het onderwijs doorgevoerd worden. Activiteiten Producten Medewerkers Kees Westerdijk Partners Uren

CAH Vilentum - Lectoraat Ondernemerschap en Samenleving - Jaarplan 2013 - 11 Euro’s Project: Ondernemen in een sociale omgeving en Ondernemerschap 2.0 Titel Ondernemen in een sociale omgeving en Ondernemerschap 2.0 Doel Activiteiten Producten Medewerkers Kees Westerdijk Partners Uren Euro’s Project (in ontwikkeling): Markt- en omgevingsgericht ondernemen in de veehouderij: bouwstenen voor duurzame waardecreatie in de regio Titel Markt- en omgevingsgericht ondernemen in de veehouderij: bouwstenen voor duurzame waardecreatie in de regio Doel

De doelstellingen van het project zijn: Op sector/keten niveau: 1. Het ontwikkelen van marktconcepten en duurzame businessmodellen voor de veehouderij die aansluiten bij de eisen van de markt en maatschappij. 2. Nieuwe samenwerkingsinitiatieven ontwikkelen die een duurzame gebiedsontwikkeling kunnen dragen. Op niveau van bedrijf/individuele ondernemer: 3. Duurzame businessplannen: vertalen van duurzame businessmodellen naar een plan voor een specifiek bedrijf waarbij rekening gehouden wordt met de effecten ervan op de omgeving en dat in harmonie is met de omgeving en voldoet aan de behoefte in de markt en maatschappij. 4. Zelfreflectie op waarden en competenties door de ondernemers. 5. Voor het HBO onderwijs de Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij een plek geven binnen het groene HBO onderwijs en de aspecten gerelateerd aan ondernemerschap die daarmee zijn verbonden versterken. Voor het MBO onderwijs ontwikkelen van leermiddelen hiervoor. Bij deze doelstellingen behoren de volgende kennisvragen, die in alle case studies op een verschillende manier aan de orde zullen komen en daarmee de kennisuitwisseling tussen de case studies zullen sturen: - hoe kun je de duurzame meerwaarde die in de productiefase is toegevoegd verwaarden in eindproducten met behulp van andere ketenpartijen, hoe verdien ik mijn maatschappelijke licenses 'to

CAH Vilentum - Lectoraat Ondernemerschap en Samenleving - Jaarplan 2013 - 12 sell, produce en operate'? - hoe kom je tot een nieuwe samenwerkingsvorm (cooperatie 2.0) en een bijbehorend businessmodel dat een landschap kan dragen? - hoe kom ik tot een integraal duurzaam businessmodel en -plan? - hoe kunnen ondernemers duurzamer gaan ondernemen en daarbij van elkaar leren? - hoe stimuleer is de intrisieke motivatie van ondernemers voor verduurzaming en ondersteun je de ontwikkeling van zelfinzicht bj ondernemers? - hoe ondersteun je ondernemers in hun transitie naar meer toegevoegde waarde en samenwerking in de keten? Voor het realiseren van de doelstelling zal o.a. gebruik gemaakt worden van Business Model Canvas (Osterwalder) en Theory U (Scharmer).

Activiteiten Producten Medewerkers Partners Uren Euro’s

Ondernemerschap in de regio versterken, Capita selecta ontwikkelen en uitvoeren Jos Verstegen, Frens Schuring, Ron Methorst, Ernest van den Boezem VHL, HAS Den Bosch, Stoas, APS GKC Dier: Aanvraag 2,5 ton (voor CAH naar schatting: > 60.000 euro)


Zelfevaluatie

Geef voor de verschillende items uit het onderzoeksprogramma van de CAH Vilentum aan in welke mate dit lectoraat het komende jaar van betekenis is 1. geen betekenis, 2. matige betekenis, 3. voldoende betekenis, 4. grote betekenis 1. Voedselvoorziening (regionaal, mondiaal) 1 2 3

4

2.

Energiehuishouding en grondstoffenproductie

1

2

3

4

3.

Gezondheid van mens en dier

1

2

3

4

4.

Biobased Ondernemen (Biobased Economy)

1

2

3

4

5.

Nieuwe samenwerkingsvormen (coöperatief ondernemen)

1

2

3

4

6.

Waarde en waarden

1

2

3

4

Jaarplan 2013 (versie 2, )

Recommend Documents