Jaarplan 2009 Verbindingsploeg Ebbingekwartier
Inleiding In januari 2009 is de gemeenteraad van Groningen akkoord gegaan met het voorstel van het college van B&W om de ontwikkeling van het Ebbingekwartier een creatieve wijk projectstatus te geven. De gemeenteraad heeft erop aangedrongen dat het project in 2009 tot zichtbare resultaten zal leiden en dat het op basis daarvan ook vervolg zal krijgen in de komende jaren. Het afgelopen jaar is het beeld van een creatief Ebbingekwartier geconcretiseerd middels twaalf projecten met initiatiefnemers voor de realisering daarvan. In 2009 komt het aan op de uitvoering van het project als geheel en de verschillende deelprojecten Het project dat aanvankelijk bottom-up is ontstaan op initiatief van de creatieve sector zelf en waarin Station CS en de Ondernemersvereniging Ebbingekwartier een grote rol hebben gespeeld, is in een stroomversnelling gebracht. Een creatief kwartier is resultaat van verbinding tussen meerdere partijen. Daarvoor nemen naast Station CS, de ondernemersvereniging Ebbingekwartier en de gemeente Groningen ook het UMCG, de RUG, de Hanze Hogeschool, en de onroerend goed partijen Nijestee deel aan de Verbindingsploeg. Met het consortium voor het gasterrein, MA, is een afzonderlijk overleg opgestart dat vooral betrekking heeft op het Open Lab. Voor de uitvoering van het project en de vele deelprojecten daarbinnen is een gemeentelijke projectgroep gevormd waarvan Tjerd van Riemsdijk projectleider is. Daarnaast is Jeroen Saris van de Stad bv aangesteld als Kwartiermaker voor het onderhouden van de verbinding tussen de partijen. Het jaarplan 2009 schetst de ambitie en het programma dat de Verbindingsploeg wil realiseren met de beoogde resultaten voor
1
dit jaar. Voor de Verbindingsploeg en de uitvoering van de projecten is door de Gemeente een budget beschikbaar gesteld. De Verbindingsploeg adviseert de Gemeente over de besteding van het budget en zoekt naar additionele middelen om de projecten daadwerkelijk te realiseren. Daarnaast brengen de deelnemers de wensen van hun eigen organisatie of achterban in de verbindingsploeg naar voren. Een goed voorbeeld is het Akkoord van Groningen. Het Ebbingekwartier, en met name het Open Lab, kan een uitstekende plek zijn om ambities van het akkoord te realiseren met paviljoens waar tentoonstellingen gehouden kunnen worden gewijd aan de kern thema’s van het akkoord. De verbindingsploeg zorgt voor versterking van het bestuurlijk draagvlak. Het streven is in de loop van 2009 ook een bestuurlijk platform voor het Ebbingekwartier tot stand te brengen. De organisatiestructuur vindt u in de schets op de volgende pagina. Een plan voor de toekomst van de stad kan niet zonder een verhaal. Daarom eindigt het jaarplan met een vertelling van Marco Polo over zijn reis in de Noordelijke streken. De Verbindingsploeg Ebbingekwartier Wilma Naaijer Hiltje van der Wal At Smit Duizentkunst Bert Jan Bodewes Tjerd van Riemsdijk Freek Bos Annemieke Galema Jeroen Saris Maria Blom Suzanne Ermers
2
Het Jaarplan 2009 Het doel: Ebbingekwartier een creatieve stadswijk Creatieve bedrijvigheid is een opkomende sector in de economie. In de industriële productie stonden de vermogens van mensen in dienst van beoogde arbeidsdeling en organisatie. In de huidige kennis en creatieve economie worden creatieve innovatie en toepassing van kennis steeds belangrijker. De creatieve vermogens van mensen worden in economische zin steeds beter benut. Creatief ondernemerschap is een onmisbare schakel tussen kennisproductie, wetenschappelijke scholing en de economische toepassingen. De strategie van het Akkoord van Groningen gericht op innovatie, kennisvalorisatie en incubatie, heeft creatief ondernemerschap nodig om gerealiseerd te kunnen worden. Het Ebbingekwartier wordt de experimenteerruimte en de etalage van het creatieve en innovatieve ondernemerschap. Creatieve bedrijvigheid kent specifieke vestigingsvoorwaarden. Ondanks de crisis en de ongewisse toekomst laten steeds minder kenniswerkers en creatieve professionals zich binden aan vaste arbeidsplaatsen. Zij zijn zich meer bewust van hun eigen kunde en de voorwaarden waaronder deze het beste gedijt. Creatieve professionals hechten aan autonomie en trachten voor zichzelf de condities te creëren om hun creativiteit productief te laten worden. Creatieve bedrijvigheid zoekt inspirerende stedelijke omgevingen. Het doel is een stedelijk ontmoetingsklimaat te stimuleren waar wonen, winkels, creatieve en innovatieve bedrijvigheid gemengd zijn met horeca en voorzieningen. Waar oude en nieuwe gebouwen met de tijd mee kunnen groeien. Op de lange termijn zal herinrichting van het hele gebied met een goede routing voor
5
voetgangers, verkeerstromen en de tram nodig zijn. Bij elkaar vormen deze factoren de condities waardoor het Ebbingekwartier zal passen bij de levensstijl en de wensen van de steeds groter wordende groep van creatieve professionals. De doelstelling van het project op de korte termijn is gericht op het opwekken van belangstelling bij bezoekers en creatieve ondernemers en het creëren van het gewenste vestigingsklimaat. Voor de lange termijn wordt beoogd dat betrokken partijen een gemengde stadswijk ontwikkelen waar kennis en creativiteit elkaar ontmoeten.
Van visie naar uitvoering Het voorstel van Station CS/ondernemersvereniging EbbingeKwartier en de Gemeente om van het Ebbingekwartier het concentratiepunt voor de creatieve economie te maken is aangeslagen. In twee Ebbinge Gist bijeenkomsten is de betrokkenheid verbreed naar de creatieve sector, IMA, Nijestee RUG, UMCG. Het accent op creativiteit en innovatie past bij Groningen. Uit allerlei verschillende hoeken zijn projecten voorgedragen. De Ondernemersvereniging Ebbingekwartier kwam met een tijdelijk dorp. Station CS heeft naast het Paleis een reeks van plannen ingediend waaronder een hybride winkel voor studentenstarters, individuele ontwerpers kwamen met mobiele tuinen, de stadsdichter met een Walk of Art, de RUG met een Science store, creatieve ondernemers met een FabLab en Pavlov met Culturele Embassies voor uitwisseling met de Noord Europese steden. Uiteindelijk hebben we daaraan een twaalftal uitvoerbare projecten overgehouden.
6
De gemeenteraad heeft het College van B&W opgedragen nog in 2009 resultaat te boeken in het Creatieve Kwartier. De komende drie tot vijf jaar wordt met tijdelijke activiteiten en evenementen geëxperimenteerd om een dynamiek te creëren waardoor het Ebbingekwartier een verlenging van de binnenstad wordt. De uitvoering zal nog een aantal jaren doorlopen en uiteindelijk leiden tot de invulling van de laatste delen van het Cibogaterrein (schots 9, 10 en 11). De Nieuwe Ebbinge straat en het Boterdiep zullen daarvan een flinke economische impuls mogen verwachten. In 2009 komt het aan op de uitvoering van de eerste projecten. Om een creatief kwartier te creëren is één jaar niet voldoende. De looptijd van het project zal minstens 5 en waarschijnlijk 10 jaar in beslag nemen. Het voorliggende jaarplan geeft een doorkijk naar de eerste drie jaar.
Kansen creëren De ligging aan de rand van de binnenstad, de structuur, de aanwezige werkpanden, de nabijheid van kennisinstellingen, de inspiratie van Het Paleis, de energie van Station CS, de creatieve bedrijvigheid, de onafheid en tijdelijkheid van de omgeving, zijn unieke kwaliteiten die benut kunnen worden in de ontwikkeling van het Ebbingekwartier. Het komende jaar zal de aanpak van onderop worden voortgezet en worden verbonden met de bestuurlijke ambities van Groningen zoals het Akkoord, Forum en de Noord Europese contacten. Het Open Lab Ebbinge biedt in de ‘tussentijd’ ruimte aan de creatieve sector, maar ook aan de Akkoord partners en het bedrijfsleven voor het presenteren van innovaties, experimenten, evenementen, exposities en beleve-
7
nissen. Door middel van publiek trekkende evenementen wordt een steeds grotere bezoekersstroom gecreëerd die geïnteresseerd raakt in het gebied. De verbindingsploeg zorgt voor het programma dat op verschillende plaatsen in het Ebbingekwartier, zoals Het Paleis, Boterdiep, Ebbingestraat en in het Open Lab Ebbinge, gerealiseerd zal worden. Daaruit blijkt welke functies en activiteiten passen bij het creatieve kwartier. Uiteindelijk komen daar de eindgebruikers uit voort die zorgen voor de creatieve identiteit waar de hele omgeving bij gebaat is.
Inhoudelijk programma en fysieke herstructurering Het Ebbingekwartier strekt zich uit van het UMCG langs de Bloemsingel tot Het Paleis, de Nieuwe Ebbingestraat tot het randje van de binnenstad. Een deel is gelegen op het terrein van de voormalige gasfabriek waarvan de laatste resten nog te zien zijn in het regulatorhuis en de silo. In de tweede helft van de 19e eeuw was dit gebied, van waaruit de stadsverlichting en de energievoorziening werd geregeld, een mijlpaal van publiek en privaat ondernemerschap in de modernisering van de stad. Deze positie als schakel tussen twee tijdperken krijgt het Cibogaterrein in deze tijd opnieuw. De ligging en de geschiedenis bieden de kans een afgebroken draad weer op te pakken. De herinnering en de verhalen zijn nog niet zover weggezakt uit het geheugen dat ze niet meer tot leven kunnen worden gewekt en de toekomst is zichtbaar aanwezig, in de nieuwbouw, in het UMCG, in het Paleis en straks in het Open Lab. Voor het laatste stuk van de herontwikkeling bestaat geen vooraf gegeven programma. Het zal gelijktijdig aan de fysieke
8
herstructurering van het Cibogaterrein ontwikkeld worden. Het programma van het Ebbingekwartier ontstaat door de wensen van de kennisinstellingen, creatieve bedrijven, cultuur, ondernemerschap en de vastgoed ontwikkeling met elkaar te verbinden. Het eindbeeld van het Ebbingekwartier staat vooraf niet vast. De tijd zal leren welke eindgebruikers en welke functies zullen beklijven. De komende drie tot vijf jaar zijn daarvoor nodig.
Groningen Gist door Creatieve ondernemers zijn er in vele variaties: ontwerpbureaus, meubelmakers, websitebouwers, communicatieadviseurs, evenementen organisaties, onderzoekers, bouwadviseurs, zelfstandige kunstenaars en collectieven, technostarters, kennistoepassers, innovatieve bedrijven. Te veel om op te noemen. Sommige komen uit de kenniswereld van universiteiten en hogescholen, andere uit de toegepaste beroepsopleidingen of uit de culturele wereld. De Groningse creatieve sector is de bron van talrijke initiatieven waaronder Station CS, Het Paleis, COAR. In TWIST I heeft Creatief Groningen zichzelf een gezicht gegeven en het creatieve klimaat in de stad kritisch onderzocht met een accent op beeldende kunst. TWIST pleit voor sterkere betrokkenheid van de creatieve sector bij de grote dromen van de stad zoals het Akkoord van Groningen, de ‘energie-valley’ en andere economische innovaties. Het ondernemerschap van de creatieve sector is nodig voor de realisatie van deze dromen. Het initiatief om het Ebbingekwartier in de komende vijf jaar te laten uitgroeien tot het laboratorium voor de creatieve econimie verbreedt de economische en culturele agenda. Voorwaarde is
9
een gemeenschappelijke agenda van de kennisinstellingen, RUG, UMCG, Hanze Hogeschool, de ondernemers en de bouwers van de stad. Het Ebbingekwartier, het Open Lab en Het Paleis worden een ‘real time’ stedelijk laboratorium waar de condities voor kennis en creatieve economie worden uitgeprobeerd en de daarbij behorende productie technieken (FabLab) worden uitgevonden. Tussen Zernike als centrum voor kennisoverdracht en het Forum als multimediaal podium bevindt zich het Ebbingekwartier als het stadslab van waaruit de stad geïnfecteerd wordt met vernieuwingszin. Het Open Lab biedt zich aan als keuken voor ingrediënten van het Forum programma. Het Ebbingekwartier voegt creatief ondernemerschap toe aan de kernthema’s van het Akkoord van Groningen. Dat is nodig want innovatie kan geen gestalte krijgen zonder ondernemers die in staat zijn kennis en technologie op creatieve manier toe te passen op nieuwe markten en vernieuwende technieken ontwikkelen. De paviljoens in het Open Lab Ebbinge kunnen worden benut voor de exposities en workshops over healthy Aging en Energy, en ook over ICT, cultuur en ondernemerschap. Vanuit de Paviljoens worden verbindingen onderhouden met Tallinn, Kopenhagen, Bremen, Hamburg en Oldenburg, bijvoorbeeld met de Internationale Bau Austellung in Hamburg, of lokale TV stations.
Operationele verbindingen De Verbindingsploeg is een operationeel verband tussen de partijen in het Ebbingekwartier: de gemeente, creatieve sector, kennisinstellingen en ondernemers.
10
De coalitie is nog vers en de plannen zijn nog in een beginstadium. Het versterken van de coalitie vind plaats door met elkaar aan projecten te werken en de voorwaarden voor succes te creëren: • uitbouw van de coalitie naar partijen die nog niet voldoende betrokken zijn, bijvoorbeeld met de Hanze hogeschool • betrokkenheid en samenwerking van achterbannen bij de thema’s en projecten • het verrijken van de 12 projecten door de activiteiten op de thema’s kennis, creativiteit, vastgoed en openbare ruimte op elkaar af te stemmen • adviseren van de stuurgroep over de voortgang van projecten en het proces • bevorderen van zichtbare resultaten in de uitvoering van de projecten
11
Methodiek: opwerking van de projecten Een paar leuke evenementen organiseren is niet genoeg. Evenementen zijn incidenten die niet beklijven. Om de projecten van Gist 1 en 2 op te werken tot leerzame experimenten met impact voor de toekomst wordt een setting voor ‘organisational learning’ gecreëerd. De initiatoren van de 12 projecten vormen samen met de verbindingsploeg een kwaliteitskring, ook wel ‘community of practice’ (CoP) genoemd. Het doel van de kwaliteitskring is de projecten te verrijken en te versterken. Te verrijken met de expertise uit andere sferen en de te versterken door te zorgen voor een betere inbedding en draagvlak. De CoP doet dit door een methodiek te gebruiken waarbij de deelnemers optreden als elkaars adviseurs en leermeesters. Aangezien iedereen op de grens van zijn kunde en competentie opereert, worden de deelnemers aan de verbindingsploeg elkaars ondervragers, spiegels en raadgevers. De leden van de verbindingsploeg werken aan de verrijking van de projecten door elkaar met positieve kritiek te adviseren, door de expertise in hun eigen omgeving erbij te betrekken en door verbindingen te leggen tussen de projecten. De Kwartiermaker faciliteert het proces en nodigt de verbindingsploeg telkens weer uit een stapje verder te gaan buiten het eigen domein. Zo worden fysieke projecten verbonden met programmatische en tijdelijke projecten gebruikt om lange termijn ontwikkelingen te katalyseren.
12
Ondersteuning projectcoördinatoren De projecten worden in overleg met initiatiefnemers uitgewerkt in het jaarplan. De kunst is zoveel mogelijke bestaande activiteiten en evenementen in Groningen aan het Ebbingekwartier te verbinden zodat er een maximale synergie kan ontstaan. De Kwartiermaker heeft in februari en maart een ronde gemaakt langs de initiatiefnemers om af te spreken hoe de verschillende projecten ondersteund kunnen worden. De projectcoördinatoren worden ondersteund in de communicatie met de eigen achterban/instelling om het draagvlak te vergroten.
Organisatie en continuïteit Het programma van de verbindingsploeg heeft continuïteit nodig over meerdere jaren, een of twee jaar is niet genoeg. Met de professionalisering van Station CS is dit jaar een begin gemaakt. Zonder de continuïteit daarvan te garanderen zal de investering te weinig kunnen opleveren. De verbindingsploeg zal zich in loop van dit jaar beraden op de vorm van continuïteit. De onderlinge relatie tussen de partijen verdient na dit jaar op grond van een evaluatie van de resultaten vastere vorm te krijgen. De verbindingsploeg heeft naast de raadgevende rol ook tot taak waar nodig te zorgen voor fondsverwerving bij EU programma´s, cultuur/ en innovatiefondsen. Dit voorjaar heeft de verbindingsploeg fondswerving op de agenda geplaatst om de projecten daarmee te kunnen ondersteunen. Een derde punt van permanente aandacht is het draagvlak voor het project bij de deelnemende partijen. De verbindingsploeg ziet als zijn taak het draagvlak verder te verbreden en ook het
13
politieke draagvlak te vergroten met een reeks geslaagde projecten die aantonen dat de strategie werkt.De gemeente Groningen faciliteert projecten, niet alleen in financiële zin, maar ook in de voorwaarde scheppende zin. Ook deze betrokkenheid zal een punt van permanente aandacht in de verbindingsploeg zijn.
Verdieping en debat Het Open Lab Ebbinge is een prachtige gelegenheid om relevante discussies in de filosofie, politiek, cultuur en wetenschap met betrekking tot de toekomst van de stad een podium te geven. In het Hoofdkwartier en het Paleis worden lezingen of debatcyclus georganiseerd met een open en tegelijk intiem karakter, met als doel alle stadsmetaforen te verkennen om nieuwe perspectieven te kunnen ontvouwen voor de toekomst van het Ebbingekwartier. Mogelijke onderwerpen voor Lezingen en debatcyclus • De gasfabriek als verlichtingsmetafoor voor de moderne stad • De Tussentijd, Rolf Kellner (Hamburg) en Claus Overmeyer (Berlijn) • Leven zonder drukte, Tjirk van der Ziel • Het geluk van de tuin, Piet Verhagen of Ton Lemaire • Heidegger on the roof, over de hemel in de stad, Jan-Hendrik Bakker • Verwarring tussen Stad en Ommeland: Frank Westerman • Ontmoeting tussen anonimiteit en lotsverbondenheid, René Boomkens • De sluipende wraak van de natuur, stad en wildernis, Dirk Sijmons
14
Communicatie en website Het Hoofdkwartier, de Stad bv en Station CS hebben de verantwoordelijkheid te zorgen voor heldere communicatie en ook om de verschillende betrokken partijen, projectleiders, instellingen, medevormgevers daarin op een goede manier naar voren te laten komen. Met Station CS zal in de communicatie een taakverdeling worden gemaakt. Het Ebbingekwartier is een creatief proces waaraan door velen mag worden deelgenomen. Het Verhaal waarmee dit Jaarplan eindigt is een voorbeeld van de communicatie die de komende maanden op gang gebracht gaat worden. Met verhalen, beelden, expedities, lezingen en exposities kan een discussie op gang worden gebracht over hoe wij willen leven in de stad, wat een stad aantrekkelijk maakt en wat creativiteit voor een stad betekent. Hiervoor is het noodzakelijk zowel de reeds betrokkenen bij het project, zoals de verbindingsploeg en het bestuurlijk overleg op frequente basis van informatie te voorzien, maar ook om nieuwe partijen te enthousiasmeren voor het Ebbingekwartier, en mensen van binnen én buiten het Ebbingekwartier kennis te laten maken met de vele activiteiten en mogelijkheden in het gebied. Hierbij wordt onder andere gebruik gemaakt van een interactieve website waar de voortgang van alle deelnemende projecten te volgen is en waar mensen direct contact kunnen opnemen met de initiatiefnemers. Daarnaast zal er een uitgebreide agenda op de site vermeld staan met alle activiteiten binnen het Ebbingekwartier, van Station CS tot de mobiele tuinen, van NNT tot het Open Lab. De website zal tevens als portal fungeren naar alle organisaties binnen het Ebbingekwartier. Ook zal er een digitale nieuws-
15
brief ontwikkeld worden die nieuwsgierigen met regelmaat op de hoogte zullen houden van alle ontwikkelingen. Op programmatisch niveau zal lezingen, debatten en excursies georganiseerd worden die ook door middel van het genereren van vrije publiciteit een breed publiek zullen bereiken. De communicatie zal zo open mogelijk verlopen, waarbij het adagium ‘show don’t tell’ gehanteerd wordt. Het zichtbaar maken van alle kwaliteiten van zowel het gebied als de mensen die daarin werkzaam zijn, zal voorop staan zonder al te zeer te benadrukken wat ‘de bedoeling’ is; met een gesimplificeerde oneliner zou met name de (kritische) creatieve industrie afgeschrikt kunnen worden. Geïnteresseerden zullen zelf ontdekken welke mogelijkheden het Ebbingekwartier allemaal te bieden heeft.
Programma De Stad bv zal optreden als aanjager van het evenementenprogramma en het in de openbaarheid brengen van de ontwikkeling. Het pand in de nieuwe Ebbingestraat 22 zal gebruikt worden als het communicatiecentrum waar permanent gewerkt wordt aan realisering van projecten en programma’s en dat dient als informatiecentrum voor alle geïnteresseerden.
Voorbereiding van de stuurgroep De Kwartiermaker zorgt voor de verbinding tussen het besturende en het operationele niveau. Zo nodig worden de projecten in het bestuurlijk overleg besproken om knelpunten op te lossen of partijen te betrekken. De Kwartiermaker zorgt voor de voorbereiding van de Stuurgroep vergaderingen.
16
Op reis door de Noordelijke streken
In ‘Onzichtbare steden’ van Italo Calvino vertelt Marco Polo aan de grote Khan, de koning der Hunnen over de steden die hij op zijn reizen heeft bezocht. Als Marco Polo terugkeert van zijn reis door de Noordelijke streken, vraagt de Grote Khan ‘Vertel me wat je hebt meegemaak’”. Na een korte aarzeling zegt hij: “Grote Khan ik zal u niet vertellen wat ik heb meegemaakt. Ik heb gereisd langs steden omspoeld door het water en beschermd door dijken, waar de zee stijgt en het land daalt, maar dat is van geen belang. Wat in de Noordelijke streken telt is het verhaal. Het verhaal gaat dat er in het Noorden een stad was die zijn Ommeland exploiteerde als een graanschuur, waar de boeren zakken graan over de wereld exporteerden. De Ommelanders, zo werden de buitenlui genoemd, bewerkten het land, haalden de oogst binnen, sleepten de zakken en persten zelfs het stro nog tot karton. Hen werd door de Stadjers niets bespaard. Ze werden uitgeperst net als het stro. De Ommelanders morden wel, maar hadden geen keuze. Tot de Stadjers de fabrieken lieten vervallen omdat het graan op de wereldmarkt niets meer waard was. In de graanmarkt werd een grutterswinkel gevestigd. De ommelanders hadden opeens niets meer te doen en gingen aan de drank. Maar de Stadjers vroegen zich af hoe hun stad nog langer
17
het middelpunt van de Noordelijke streken zou kunnen blijven. Ze eisten van de koning in het Westen dat hij zijn dienaren naar het Noorden zou laten verhuizen. De koning wilde dat niet maar na veel praten gaf hij toe. Er kwamen enkele duizenden dienaren van de Koninklijke Post en de Stadjers dachten dat het zo wel goed zou komen. Maar na verloop van tijd vertrokken de dienaren weer, stuk voor stuk. Vervolgens wezen de Stadjers een kunstenaar aan als stadsmuze. De stadsmuze deed zijn best en zocht in de hele wereld naar kunstwerken die de aandacht op de stad van het Noorden zouden kunnen vestigen. Ze bouwden een mooi museum voor hem en de stadjers waren vol goede moed. Aanvankelijk liep het storm in de stad in het Noorden, maar langzamerhand ging het nieuwtje ervan af. De mensen zeiden, ‘we hebben ons zand in de ogen laten strooien, de muze is wel verleidelijk, maar dat is niet genoeg. We hebben een zweefbaan nodig zodat de mensen uit het Westen moeiteloos naar het Noorden kunnen zweven’. Maar de mensen in het Westen haalden hun schouders op en zeiden ‘komen jullie maar hierheen als je dat wil’. De zweefbaan kwam er dus niet en goede raad was duur. Opeens herinnerde iemand zich dat op een grote open plek in de stad ooit een lichtfabriek had gestaan. ‘De lichtfabriek’, zei de man, ‘heeft onze stad vroeger uit de duistere tijden bevrijd en een zee van warmte en licht over de stad uitgestort, zodat we zelfs in de winternacht nog over straat konden’. Hij riep zijn vrienden op om bij elkaar te komen op de open plek en vroeg hen de ogen te sluiten. Na enkele minuten mochten ze hun ogen weer open doen. ‘Teken nu wat je gezien hebt’, zei de man tegen zijn vrienden. Hij deelde papieren en potloden uit en binnen de kortste keren kreeg hij tientallen tekeningen van de
18
meest wonderlijke gebouwen. Sommige waren open en vol met mensen, andere stonden op wielen en er groeiden planten uit. Er waren terrassen, theaters, pleinen en cafés. Sommige tekeningen waren niet plat. Het was alsof er beelden uit rolden, die vervolgens een eigen leven gingen leiden. Op de open plek werd het intussen alsmaar drukker. De dokters in het ziekenhuis hadden van de verpleegsters gehoord dat er iets bijzonders aan de gang was op de open plek. Ook de hoogleraren kwamen uit hun kamers en de burgemeester werd uit het stadhuis gehaald. Al gauw zagen de doktoren, de kunstenaars, de medici en meubelmakers in de stad hun kans schoon. Ze lieten gauw een tekening maken van een grappig gebouw bij een van de tekenaars en openden daarin hun salon, winkel of hotel. De open plek was binnen de kortste keren geen open plek meer. Ook kwamen er steeds meer bezoekers. Delegaties uit Tallin aan de andere kant van de Oostzee, uit Copenhagen, uit de havenstad Hamburg en overal vandaan kwamen de mensen kijken, naar het wonder van de stad in het Noorden. De Stadjers wisten niet meer hoe ze het hadden. De een ging ijs verkopen, de ander fietsen, een derde schilderijen en er was ook iemand die alleen maar portemonnees stal. Tenslotte, vertelt Marco Polo, kwam ik de man tegen die gesproken had over de lichtfabriek. Ik vroeg hem hoe hij het voor elkaar kreeg een stad te bouwen zonder stenen. Hij keek mij verbaasd aan en sprak de volgende woorden: “Waar zijn stenen voor nodig? Om mensen een stad te laten bouwen voor zichzelf en hun toekomst zijn vier ingrediënten nodig: allereerst de herinnering aan de dingen die voorbij zijn, dan een verhaal dat slaat op de grond waarop we staan, vervolgens de innerlijke kracht van de verbeel-
19
ding, maar zonder de oneindige sterrenhemel van mogelijkheden lukt het nooit. De stenen komen vanzelf wel.” De Grote Kahn kijkt onder de luifel van zijn tent door naar het vallen van de nacht. Na een tijdje verzucht hij: “Kunnen de mensen in de Noordelijke streken ook gelukkig zijn in de tussentijd?” Marco Polo is opgestaan en terwijl hij de tent uitloopt de nacht in zegt hij: “Grote Khan, wie zou dat beter kunnen weten dan U.”
20
Overzicht projecten Ebbingekwartier* Projectnaam
Initiators/Dragers Planning
Projectnaam
Initiators/Dragers Planning
0PEN LAB Expositie van de tussentijd met 10 – 20 paviljoens, exposities, evenementen gericht creatieve bedrijven, innovatie Ondernemers-vereniging Ebbinge Kwartier 2 en 3 juni 2009 Bijeenkomst expertpanel OLE 3de week juni Voorlichtings-bijeenkomst bestuurders ‘G10’ (grote organisaties van belanghebbenden) 25 juni 2009 Matching gebruikers/aanbieders Grond bouwrijp 17 September 2009 Feestelijke opening, expositie en manifestatie Eind 2009 Start bouw MOBIELE TUINEN Experiment met stedelijk groen en verbinding tussen stad en natuur Mijnske Sival Oktober 2009 Plaatsing mobiele tuin XXL op boterdiep Voorjaar 2010 Ingebruikname inclusief multimediale gedichten
Projectnaam
Initiators/ Dragers Planning
Initiators/Dragers Planning
TIJDELIJKE ONTSLUITING Gemeente/ T. van Riemsdijk Voorjaar 2009 Bewegwijzering en inrichting toegang parkeergarages Najaar 2009 Fietspad en verbinding met UMCG Najaar 2009 Verbinding met Boterdiep/Nieuwe Ebbingestraat met binnenstad
Initiators/Dragers Planning
Projectnaam
Initiators/Dragers Planning
Initiators/Drager Planning s
Projectnaam Projectnaam Initiators/Dragers Planning
CITY ON THE ROOF Opmaat David Inden/Pavlov/Medialab SNN Voorjaar 2009 experimenteer artikel
Projectnaam Initiators/Dragers
Projectnaam
Initiators/Dragers Projectnaam
Projectnaam Projectnaam
DE WALK OF ART Ebbingekwartier en het Forum verbonden door walk of art, een culturele verbinding met gebruik bestaande landmarks zoals Laatste Pijp en Watertoren. Rense Sinkgraven Voorjaar 2009 ‘Business case’ Voorjaar 2010 Uitvoering
Initiators/Dragers Planning
PLAATSING FOLLIES EN TIJDELIJKE PARASYTES Voor de verlevendiging van de openbare ruimte en tijdelijke programma’s C hristophe de Jong/Suzanne Hansen e.a. Voorjaar 2009 Start FAB LAB ‘open source’ aanpak waardoor 3-D printer techniek democratisch beschikbaar komt Turtle Creations/Maatlab/COB101 Voorjaar 2009 Presentatie in Het Paleis Najaar 2009 In gebruik PUB Met studenten van de Hanze hogeschool is een studenten broedplaats opgebouwd Thea Warringa 2008 Start Begin 2009 Goedkeuring business plan 2010 Relatie met Kenniscentrum ondernemerschap SCIENCE STORE Studenten leren ondernemend om te gaan met kennis en kennis te presenteren in winkel RUG/Klaar Zegers 2008 Plan opgesteld Voorjaar 2009 Realisatie afhankelijk RUG en HHS September 2009 Bespreking in Akkoord van Groningen op initiatief van HHS 21
Planning
Projectnaam
Initiators/Dragers Planning
Projectnaam Initiators/Dragers Planning
Projectnaam Initiators/Dragers Planning
DE LAATSTE PIJP Opmaat/Stichting De laatste pijp NORTHERN REGION EMBASSIES De Embassies in internationale paviljoens in OLE met verbinding naar Noord Europese steden : Oldenburg, Hamburg, Bremen, Tallinn en Copenhagen. Carla Wolbers Voorjaar 2009 Gesprek met Nordconnect Voorjaar 2009 Europese fondsen en Creative City Challenge 2009 – 2015 Samenwerking met Bremen/Oldenburg 25 juni 2009 Uitnodiging stadsbesturen Norther Region-partijen voor Open Lab matching EVENEMENTEN IN DE PUBLIEKE RUIMTE Publieke evenementen zoals de Botermarkt worden verbonden andere Groningse festivals: jazz, Eurosonyc, Noorderslag, Noorderzon Katja Draper, Station CS 21 juni 2009 Opening CS 5 September 2009 Botermarkt Mei 2010 De nieuwe botermarkt LEZINGEN EN DEBATTEN Stads-metaforen September 2009 Start, mogelijk samenvallend met officiële opening Ebbingekwartier Najaar 2009 Mogelijk Open Mind College Bionica, wetenschap en kunst HET PALEIS Petra Koonstra 19 September 2009 Opening
* Projecten tot dusver bekend. Nieuwe projecten die aansluiting hebben bij het Ebbingekwartier kunnen tijdens het proces aan dit overzicht toegevoegd worden.
22
Colofon Redactie: Jeroen Saris en Suzanne Ermers (De Stad b.v.) Dit is een uitgave van de verbindingsploeg (deelnemende partijen: Gemeente Groningen, Hanzehogeschool, Nijestee, Ondernemersvereniging Ebbingekwartier, Rijksuniversiteit Groningen, De Stad b.v., Stichting Creatieve Industrie Groningen en Universitair Medisch Centrum Groningen) Drukkerij Het Grafisch Huis Ontwerp Propaganda vormgevers
