Jaarbeeld 2012
Stichting Ravelijn • april 2013
In dit Jaarbeeld 2012 o.a.
Recordaantal vrijwilligers meldt zich bij Ravelijn 7 ‘Ik wil niet ongemerkt eenzaam worden’ 19 Beroep op informele zorg neemt verder toe 20 Stichting Ravelijn
•
vrijwilligers
•
mantelzorg
•
maatschappelijke inzet
Jaarbeeld 2012 1
Inhoud
Voorwoord
3
Voor een betrokken samenleving
4
Vrijwilligersbemiddeling
7
Arbeidstoeleiding
11
Ravelijn in beeld
14
Informele zorg
16
AV Werkt
25
Samen Online
29
Op naar 2013
30
Colofon Tekst Marian Vreugdenhil (p. 13, 24), Pal voor u/Tefke van Dijk (p. 20, quote Florance Sloesarwij), Ravelijn/Annemarie Postma (p. 10), Ravelijn/Natanja Vreugdenhil Basisontwerp Concreet geeft vorm Opmaak Ravelijn/Natanja Vreugdenhil Drukwerk Drukland.nl Fotografie Patrick Siemons (p. 3), René Rosmolen (p. 4, 15, foto midden, 31), Hennie van Vliet (p. 9, boven), Kim Buckard Photography (p. 9, beneden), Cees Wouda (p. 10), DTVE/Rebke Klokke (p. 11),Ravelijn/Annemarie Postma (p. 13), Marian Vreugdenhil (p. 12, beneden, 24, 25, 26), Mezzo/Joost van Velzen (p. 16, 23), Ravelijn/Lenske Jonker (p. 18, boven), Hans Tamm (28), Pal voor u/Anne Hamers (p. 20, foto beneden), stichting Keiroze/Dennis Claassen (p. 30), onbekend (p. 14, 21, 28), Ravelijn/Natanja Vreugdenhil (overig).
Foto omslag: Vrijwilliger Florance Sloesarwij ondersteunt mensen die gaan sterven en hun naasten. (Zie ook p. 20.)
Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Stichting Ravelijn verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, offset, fotokopie of microfilm of in enige digitale, elektronische, optische of andere vorm of (en dit geldt zonodig in aanvulling op het auteursrecht) het reproduceren ten behoeve van een onderneming, organisatie of instelling of voor eigen oefening, studie of gebruik welk(e) niet strikt privé van aard is of voor het overnemen in enig dag-, nieuws- of weekblad of tijdschrift (al of niet in digitale vorm of online) of in een RTV-uitzending.
2 Jaarbeeld 2012
Jaarbeeld 2012
Stichting Ravelijn • april 2013
Voorwoord Vol trots bied ik u hierbij het Jaarbeeld 2012 aan. Een jaar waarin de vrijwilligers van Ravelijn weer hun allerbeste beentje hebben voorgezet. En niet zonder resultaat: Ravelijn heeft weer meer mensen met de inzet van vrijwilligers kunnen helpen, ruim 1300 mensen hebben de weg naar de vacaturebank van Ravelijn weten te vinden. Het aantal organisaties dat gebruik maakt van de diensten van Ravelijn is afgelopen jaar, mede dankzij de inzet van een tijdelijke accountmanager, spectaculair toegenomen van 227 naar 276. Ravelijn staat voor verbinding. Verbinding tussen mensen en tussen organisaties. De vreugde die ontstaat wanneer mensen ergens samen de schouders onder zetten. De trots in de ogen van een vrijwilliger die dankzij zijn of haar inzet weer gelooft in de eigen mogelijkheden. De intens tevreden glimlach van een oude dame die dankzij een vrijwilliger voor het eerst na jaren weer buiten is geweest. De mantelzorger, die dankzij een vrijwilliger éven een momentje voor zichzelf heeft kunnen nemen en met hernieuwde energie zijn of haar mantelzorgtaak weer kan oppakken. Het voldane gevoel een ander mens iets blijer gemaakt te hebben, en dat we samen meer kunnen dan alleen. De vragen die Ravelijn bereiken worden steeds complexer. Tegelijkertijd worden vrijwilligers steeds zelfbewuster en willen zij baas over hun eigen agenda blijven. Langdurige complexe hulpvragen die om structurele ondersteuning van een vrijwilliger vragen zijn steeds moeilijker te bedienen. Ravelijn is daarom in 2012 gestart met het inzetten en begeleiden van tweedejaars hbo-stagiairs die deze ondersteuning wel kunnen bieden. Ook in het licht van een betere afstemming en samenwerking tussen de informele en de formele zorg biedt het opleiden van nieuwe zorgprofessionals veel perspectieven voor de toekomst! In 2013 bestaat Ravelijn 10 jaar. Het werk voor en door vrijwilligers wordt de komende jaren steeds belangrijker en kan nauwelijks worden overschat. Ravelijn, haar medewerkers en haar vrijwilligers, zullen zich voor deze belangrijke taak met veel enthousiasme blijven inzetten. Want Ravelijn: dat bent u! Sylvia Cox, Directeur-bestuurder stichting Ravelijn
Jaarbeeld 2012 3
Over stichting Ravelijn
Ravelijn versterkt en verbindt
Voor een betrokken samenleving Ravelijn zet mensen in hun kracht. Dat doen we door mensen uit te dagen om hun talenten te benutten en anderen te ontmoeten. Vrijwilligers, stagiairs, werkzoekenden en inburgeraars bemiddelen we naar vrijwilligerswerk dat bij hen past. Wie het even niet alleen redt, vindt nieuw zelfvertrouwen door het contact met een vrijwilliger. Mensen die voor een naaste zorgen, stimuleren we om – met de juiste ondersteuning – ook goed voor zichzelf te zorgen. Ravelijn werkt aan een stad waarin iedereen actief meedoet.
4 Jaarbeeld 2012
Verbindingen
als betaalde kracht bij Ravelijn aan de slag.
Ravelijn is als netwerkorganisatie verbonden met meer dan
Het ziekteverzuim was in 2012 9,43%. De oorzaak hiervan ligt
driehonderd andere organisaties. Ravelijn bundelt de krachten door
hoofdzakelijk in het langdurig verzuim van vier medewerkers. Een van
verbindingen te leggen. De naam Ravelijn betekent niet voor niets
hen heeft Ravelijn inmiddels verlaten.
verbinding tussen bolwerken. Ravelijn stimuleert het ontstaan van nieuwe ideeën door nieuwe ontmoetingen te faciliteren. Door in
Personeelsvertegenwoordiging
te spelen op de actualiteit en het ontwikkelen van best practices
Ravelijn heeft sinds 2006 een Personeelsvertegenwoordiging
wordt deskundigheid op het gebied van maatschappelijke inzet ter
(PVT) die maandelijks bij elkaar komt. De leden van de
beschikking gesteld aan anderen.
Personeelsvertegenwoordiging hebben in 2012 een enquête uitgezet onder het personeel, om zo feedback te krijgen op het functioneren
Ravelijn is een stichting met een dagelijkse leiding (directeur-
van de PVT. Deze actie leverde de PVT twee nieuwe leden op.
bestuurder) en een Raad van Toezicht. De verschillende activiteiten
Verder heeft de PVT onder meer het initiatief genomen voor het
van Ravelijn worden aangestuurd en/of uitgevoerd door betaalde
maken van een informatieboekje voor nieuwe medewerkers, afspraken
medewerkers. In de uitvoering van de activiteiten worden waar
met de directeur gemaakt over de vrije dagen van 2012 en advies
mogelijk vrijwilligers ingezet.
gegeven over het vast te stellen personeels- en opleidingsbeleid. Op 7 december, de Dag van de Vrijwilliger, heeft de PVT de vrijwilligers
Raad van Toezicht
in huis laten verrassen met een presentje. Ook heeft de PVT de
De Raad van Toezicht heeft een toezichthoudende rol, stelt kaders,
Sintekerstviering georganiseerd.
fungeert als klankbord voor de directeur en is adviserend. De directeur draagt eindverantwoordelijkheid. De Raad van Toezicht besteedt met
Financiering
name aandacht aan de strategische en financiële positie van Ravelijn.
In verband met de bezuinigingen van de gemeente Amersfoort werd de
Begin 2012 bestond de Raad uit de volgende leden: Els Erkens, Margo
structurele subsidie voor stichting Ravelijn in 2012 met 10% verlaagd.
van Eijck (voorzitter), Mieke Huisman, Harry Schrijer (vice-voorzitter)
Ravelijn was echter in staat om extra inkomsten te genereren,
en Ton Koorman. Els Erkens en Mieke Huisman zijn in juni 2012
o.a. door een hoger aantal trajecten voor All-in te realiseren, extra
afgetreden na een termijn van vier jaar. In september trad Andrea
inzetten bij de Terminale Zorg te verzorgen en aanvullende middelen
Middel als nieuw lid toe tot de Raad van Toezicht.
voor het project Samen Online te verwerven.
Medewerkers en vrijwilligers
Daarnaast heeft Ravelijn eigen middelen aangewend voor het opleiden
Bij Ravelijn werken vrijwilligers, medewerkers en stagiairs met
en begeleiden van tweedejaars hbo-stagiairs. De complexiteit van de
enthousiasme aan een betrokken samenleving. Ravelijn streeft een
hulpvragen neemt immers steeds meer toe, en steeds meer vrijwilligers
platte organisatievorm na waar binnen er veel ruimte is voor eigen
geven aan dat zij niet langdurig willen worden ingezet. Bovendien
initiatief van de medewerkers.
wordt het vraagstuk hoe de informele en formele zorg elkaar kunnen versterken steeds actueler. Ravelijn ziet het als haar taak om een
Eind 2012 werkten er 22 betaalde medewerkers (14,86 fte) en 33
bijdrage te leveren aan de oplossing van dit vraagstuk.
onbetaalde medewerkers bij Ravelijn. De onbetaalde medewerkers (interne vrijwilligers) zijn bijvoorbeeld werkzaam als intercedent of als
Naast structurele middelen heeft Ravelijn in 2012 incidentele
lid van het telefoonteam. Ravelijn heeft in 2012 aan negen mensen
bijdragen ontvangen voor het WijkServiceTeam, AV Werkt, Eigen Kracht
een Werk-Mee-plaats kunnen aanbieden. Zij werden doorverwezen door
en All-in.
de afdeling Arbeidsintegratie van de gemeente Amersfoort. Ravelijn heeft het jaar 2012 afgesloten met een bescheiden Ravelijn heeft in 2012 van vijf betaalde medewerkers afscheid
overschrijding van haar budget met € 3.968. Het personeelsbestand
genomen. Zes nieuwe medewerkers werden aangenomen. Ravelijn
is ten gevolge van de bezuinigingen verder afgenomen. Dit betekent
mocht veertien nieuwe onbetaalde medewerkers verwelkomen, terwijl
dat Ravelijn in 2013 niet langer de beschikking heeft over een
twaalf onbetaalde medewerkers vertrokken. Maar liefst zeven van de
accountmanager die actief nieuwe organisaties benadert en van op
twaalf vertrekkende onbetaalde medewerkers, vond een betaalde baan.
maat gesneden advies kan voorzien. Voor 2013 verwacht Ravelijn weer
Twee van hen werden buurtvoorlichter bij het AV Werkpunt en één ging
aanvullende financiele middelen aan te boren.
Jaarbeeld 2012 5
Missie
Visie
Ravelijn is een maatschappelijke organisatie op het gebied van
Door het bevorderen dat iedereen meedoet wordt een win-win
vrijwilligerswerk, mantelzorg en maatschappelijke inzet. Ravelijn staat
situatie gecreëerd voor zowel de mensen als voor organisaties die een
voor een betrokken samenleving in Amersfoort en wil daarom een
maatschappelijke inzet leveren, en voor degenen die profiteren van
bijdrage leveren aan het vergroten van de sociale samenhang en de
deze maatschappelijke inzet. Maatschappelijke deelname bevordert
maatschappelijke participatie in Amersfoort.
het welzijn van mensen in die zin dat men zich nuttig voelt, waarde
Zij doet dit door het stimuleren en ondersteunen van vrijwilligerswerk,
heeft voor een ander, sociale contacten onderhoudt, betrokkenheid
het bieden van ondersteuning aan mantelzorgers, ondersteunen
ervaart en nieuwe dingen leert. Mensen die dankzij deze inzet langer
en begeleiden van vrijwilligers binnen de informele zorg, en
zelfstandig kunnen blijven wonen, minder snel een beroep doen
het ontwikkelen van nieuwe initiatieven op het terrein van
op de professionele zorg en minder snel in een sociaal isolement
maatschappelijke inzet. Ravelijn levert als intermediair op de
terechtkomen dragen bij aan een meer betaalbare samenleving waar
arbeidsmarkt voor vrijwilligerswerk in Amersfoort en omstreken een
mensen naar elkaar omkijken. Ravelijn maakt deze maatschappelijke
actieve bijdrage aan het meedoen door inwoners en organisaties aan
deelname en betrokkenheid van mensen en partijen in Amersfoort
de samenleving.
mogelijk.
‘Goede positionering van Ravelijn is cruciaal’ Margo van Eijck, voorzitter Raad van Toezicht “Er is sprake van een grote verschuiving in de manier waarop wij in Nederland de zorg inrichten. Het beroep op de informele zorg neemt toe, net als de complexiteit van de zorgvragen. Tegelijkertijd zijn de middelen schaars. De vele organisaties in het maatschappelijk veld moeten anders met elkaar samenwerken. Een goede positionering van Ravelijn wordt steeds belangrijker. Op de achtergrond is de Raad van Toezicht druk bezig om de organisatie te verstevigen. Beweging creëren, dat ligt mij enorm. Vanuit mijn eigen onderneming begeleid ik mensen en organisaties bij ontwikkelingsvraagstukken. Ik vind het leuk om mensen nét dat stapje verder te brengen, dan ze zelf zouden durven. Deze termijn is mijn laatste als voorzitter van de Raad van Toezicht. Ik voel me erg verbonden met Ravelijn. Maar ik vind het ook belangrijk om fris te kunnen blijven kijken.”
6 Jaarbeeld 2012
Vrijwilligersbemiddeling
Vrijwilligersbemiddeling
Recordaantal vrijwilligers meldt zich bij Ravelijn Geen vrijwilliger de deur uit zonder een passende functie, dat is het streven van de vijftien (vrijwillige) intercedenten van de Vrijwilligersbemiddeling en -advisering. Amersfoorters op zoek naar vrijwilligerswerk, of organisaties op zoek naar vrijwilligers, zijn bij Ravelijn aan het juiste adres.
In 2012 meldden zich maar liefst 1308 mensen, één keer of vaker, op zoek naar vrijwilligerswerk. Dit is een groei van bijna dertig procent ten opzichte van 2011, toen 1020 mensen zich bij Ravelijn inschreven. Dat jaar leek er sprake van een stabilisatie van het aantal inschrijvingen van potentiële vrijwilligers. De groei van de jaren daarvoor lijkt zich weer door te zetten (zie grafiek).
@Ravelijn_033 Moestuin; aarde, water, zon, zaadjes, kinderen en ouders, maar we missen nog de coördinator voor
Internetinschrijvingen Ook zet de groei door in het aandeel van de inschrijvingen via
de planning.
1400
internet. In 2012 verliep 57% van de inschrijvingen via de website.
1200
Het jaar daarvoor was dit nog 51%.
1000
Meer succesvolle bemiddelingen
800
Ook het aantal mensen dat na bemiddeling als vrijwilliger aan de slag
600
is gegaan, is gegroeid; van 576 in 2011 naar 614 in 2012. Bijna een kwart van deze vrijwilligers ging op twee of meer vrijwilligersplekken
400
aan het werk. Daarmee komt het totaal van de vacatures waarvoor
200
succesvol bemiddeld werd op 764. In 2011 kwam het totaal van de
0 2008
2009
2010
2011
2012
Het aantal potentiële vrijwilligers dat zich inschrijft bij Ravelijn, blijft stijgen.
succesvol bemiddelde vacatures op 676. Ook bij de bemiddelingen zien we een toename van de online reacties. Van de geslaagde bemiddelingen vond 54% plaats via internet.
Jaarbeeld 2012 7
@sylvia_ravelijn 60-plusser, controller, heeft mede dankzij zijn werk voor @Ravelijn_033
Voor herhaling vatbaar Van de 1308 mensen die zich in 2012 meldden op zoek naar vrijwilligerswerk, hadden 226 personen zich in de voorgaande jaren
een betaalde baan
ook al eens ingeschreven. Zij vonden kennelijk het vrijwilligerswerk voor herhaling vatbaar, en wilden daarbij nogmaals gebruik maken van de dienstverlening van Ravelijn.
Meer organisaties ingeschreven bij Ravelijn Leeftijdsopbouw
De Vrijwilligersbemiddeling- en advisering bediende vorig jaar 276
Van de 1308 inschrijvingen van potentiële vrijwilligers, was 29% (376)
organisaties. In 2011 waren dit er nog 227. Voor de vrijwilligers was
55-plus (zie tabel). Dat is vergelijkbaar met 2011 (28%).
er een ruime keuze aan vrijwilligerswerk, er werden maar liefst 569 spiksplinternieuwe vrijwilligersvacatures gegenereerd. Ook hier zien we weer een groei ten opzichte van 2011 (419). Per 31 december 2012 stonden er 531 actieve vacatures en klussen in de database.
56 en ouder
Oorzaken van de groei
46 t/m 55
Alle cijfers wijzen erop dat er bij Ravelijn sprake is van een groei in
36 t/m 45
vrijwilligersaantallen en -vacatures. Maar over de oorzaken hiervan
26 t/m 35
zijn geen harde uitspraken te doen. Duidelijk is dat de investering
19 t/m 25
in het accountmanagement effect sorteerde: zowel in het aantal ingeschreven organisaties, het aantal vacatures als ook in de
15 t/m 18 jaar
diversiteit daarvan. Logischerwijs heeft dit een aanzuigende werking 0
5
10
15
20
25
30
op het vrijwilligersaantal. Bovendien lijken - onder invloed van de economische crisis - steeds meer werkzoekenden de weg naar Ravelijn
Leeftijd van de nieuw ingeschreven potentiële vrijwilligers in 2012.
te vinden.
Ravelijn actief op de sociale media Steeds meer Nederlanders maken gebruik van de sociale media.
plaatsen over haar activiteiten, vragen te stellen aan de fans, mooie
Via deze online platformen hebben de gebruikers interactie met
uitspraken over vrijwilligerswerk onder de aandacht te brengen en
anderen en delen ze informatie, zoals foto’s en ervaringen. De
foto’s, verslagen en ervaringen van vrijwilligers te belichten. Maart
sociale media bieden Ravelijn volop kansen om zich te profileren,
2013 had de facebookpagina van Ravelijn bijna honderd likes en
haar naamsbekendheid te vergroten, klanten te werven en te
werden er wekelijks ongeveer vijfhonderd mensen mee bereikt.
werken aan een positief imago voor vrijwilligerswerk. Twitter wordt door velen met name gebruikt om informatie en kennis Facebook wordt door de meeste mensen gebruikt om met anderen in
te verkrijgen en te delen. In Nederland telde Twitter in mei 2012 1,3
contact te komen, interesses te delen met anderen, iets te leren, van
miljoen actieve leden, de helft van hen logde dagelijks in.
gedachten te wisselen en zich verbonden te voelen. Mei 2012 telde
Oktober 2010 verstuurde Ravelijn een eerste tweet, maart 2013
Facebook in Nederland 6,5 miljoen actieve leden, 66% van hen logde
heeft het account Ravelijn_033 bijna vierhonderd volgers. Ravelijn
dagelijks in.
twittert over haar activiteiten, vacatures voor vrijwilligers en actuele
In september 2012 richtte Ravelijn haar Facebookpagina in (met
ontwikkelingen op het gebied van maatschappelijke inzet. Dit
als adres facebook.com/StichtingRavelijn). Daarmee beoogt Ravelijn
jaarbeeld bevat ter illustratie een aantal tweets van Ravelijn.
mensen te betrekken die zich interesseren voor vrijwilligerswerk, en met hen de interactie aan te gaan. Dat doet Ravelijn door updates te
8 Jaarbeeld 2012
(Bron cijfers Facebook/Twitter: Marketingfacts)
‘Vrijwilligerswerk helpt werkzoekenden’ Mirjam Cohn, intercedent “Vorig jaar april tot en met september was ik elke maandagmiddag bij het UWV. Daar vertelde ik werkzoekenden uit eigen ervaring over de voordelen van vrijwilligerswerk. Door vrijwilligerswerk te doen blijf je actief, je houdt een goed dagritme, je voelt je nuttig en je kunt ook recente ervaring laten zien op je CV. Je bouwt een netwerk op en het kan je helpen bij het vinden bij een nieuwe baan. Tot voor kort had ik een betaalde baan als leidinggevende bij de Sociale Dienst in IJsselstein. De zoektocht naar een nieuwe werkgever
in 2012 61 werkzoekenden doorverwezen. De samenwerking gaat
valt helaas niet mee. Mijn leeftijd en de economische crisis zijn
verder, ook nu ik niet meer bij het UWV zit. De werkcoaches hebben
daar debet aan. Als intercedent bij Ravelijn maak ik mezelf nuttig,
Ravelijn nu weer scherp op het netvlies.
en zo blijf ik actief. Soms kom ik werkzoekenden tegen die in een negatieve spiraal komen als het solliciteren weinig oplevert. Ik gun
We blijven de werkzoekenden volgen die vrijwilligerswerk doen. We
hen de positieve ervaring die ik zelf heb met het vrijwilligerswerk.
willen graag weten of het vrijwilligerswerk bijdraagt aan het vinden
In de periode dat ik elke maandag bij het UWV was, zijn er dertig
van een betaalde baan. Ook willen we onderzoeken in hoeverre het
werkzoekenden naar Ravelijn doorverwezen. In totaal heeft het UWV
vrijwilligerswerk bijdraagt aan het welzijn van werkzoekenden.”
‘Door vrijwilligerswerk blijf ik me ontwikkelen’ Karen Derksen, communicatieadviseur “Het idee om vrijwilligerswerk te gaan doen, speelde al een aantal jaren door mijn hoofd. Alleen investeerde ik in de praktijk meer tijd in mijn baan. Ik had een drukke managementfunctie in communicatie en marketing. Het kwam er dus niet van. Totdat ik door faillissement van mijn werkgever mijn baan verloor. Een van mijn eerste voornemens was toen om met vrijwilligerswerk te beginnen. De wens om me voor de maatschappij in te zetten, was er nog steeds. Door vrijwilligerswerk blijf ik in het arbeidsritme, houd ik mijn vakkennis op peil en kan ik mij blijven ontwikkelen. Vooral dat laatste vind ik belangrijk. Ook krijg ik een mooie kijk achter de schermen van het vrijwilligerswerk.”
Jaarbeeld 2012 9
Organisaties geven Ravelijn een dikke zeven Meten is weten! Ravelijn wilde meer zicht krijgen op
resultaat waar we blij mee zijn. Tegelijkertijd geeft de enquête
hoe de organisaties die bij de Vrijwilligersbemiddeling en
aanknopingspunten om de dienstverlening verder te verbeteren.
-advisering ingeschreven staan over haar dienstverlening denken. Daarom heeft Ravelijn in het najaar van 2012 een
Dat betekent dat Ravelijn onder andere extra aandacht zal
klanttevredenheidsonderzoek gehouden.
gaan besteden aan moeilijk vervulbare vacatures en aan deskundigheidsbevordering van vrijwilligers door een te starten
Alle contactpersonen van de 270 ingeschreven organisaties zijn
Vrijwilligersacademie. Ook gaat Ravelijn aan de slag met nieuwe
aangeschreven. De enquête was anoniem en digitaal. Op de enquête
projecten zoals Levensboeken en Wat te doen na je pensioen?, om zo
kwam voldoende respons, waardoor de enquête representatief te
vrijwilligers met een mbo- en hbo-profiel aan te trekken. Tenslotte
noemen is.
wil Ravelijn extra inspanning leveren op de intensieve bemiddeling van vrijwilligers met een psychiatrische achtergrond.
Aanknopingspunten Ravelijn krijgt voor de dienstverlening aan de ingeschreven
Het hele rapport met de resultaten van het klanttevredenheids-
organisaties gemiddeld een dikke zeven. Dat is een mooi
onderzoek is op de website van Ravelijn in te zien.
Accountmanager Lonneke Lavrijssen (rechts) overlegt met het vrijwilligersteam van de bemiddeling.
10 Jaarbeeld 2012
Arbeidstoeleiding
‘Nu is het tijd voor mij’ Eigen Kracht is er voor vrouwen zonder werk en zonder uitkering, die weinig opleiding hebben gehad, vroeger de kans niet hebben gehad of jong voor hun gezin hebben gekozen. Dit project brengt vrouwen in beweging richting (vrijwilligers)werk, opleiding en/of eigen bedrijf. Eigen Kracht is er voor hen die na jaren hun dromen een kans willen geven en maakt hen bewust van het belang van economische zelfstandigheid.
Ravelijn voert in opdracht van de gemeente Amersfoort het project Eigen Kracht uit. Hiervoor werkt Ravelijn samen met het landelijke vrouwenplatform Woman Inc. Voorjaar 2012 is Woman Inc. in Amersfoort gestart met De tafel van één, tafelgesprekken die vrouwen inspireren om na te denken over wat zij kunnen en willen. Eigen Kracht biedt deze vrouwen een vervolgtraject. De vrouwen worden gecoacht om de nieuwe ambities en energie om te zetten in concrete actie. Een team van vijf trajectbegeleiders begeleidt hen circa een half jaar richting werk, opleiding, eigen bedrijf of vrijwilligerswerk. Vrouwen inspireren elkaar tijdens De tafel van één.
Nuggers Van de 71 vrouwen die in 2012 aan de tafelgesprekken deelnamen,
Talenten benutten
zijn er 33 vrouwen in traject gekomen bij Ravelijn. Twintig van deze
De trajectbegeleider van Eigen Kracht neemt de tijd om met de vrouw
vrouwen waren zogenaamde nuggers, dit zijn vrouwen zonder werk of
te kijken welke mogelijkheden er zijn om maatschappelijk actief te
uitkering, of met een kleine baan. Aan De tafel van één mogen alle
worden. Wat heeft de vrouw nodig om haar talenten te benutten?
vrouwen deelnemen, terwijl de doelgroep van Eigen Kracht gevormd
Welke mogelijkheden zijn er voor betaald werk? Is er bijscholing
wordt door nuggers. Deze vrouwen staan nergens geregistreerd en dat
nodig, of kunnen door vrijwilligerswerk de vaardigheden weer worden
maakt dat zij lastig te bereiken zijn.
opgepakt? Welke stappen gaat de vrouw de komende weken nemen? Met regelmaat vindt er een gesprek plaats met de trajectbegeleider,
Teleurgesteld
waarbij de vrouw wordt gesteund in de stappen die ze zelf - vanuit
De vrouwen die bij Eigen Kracht in traject komen, zijn vaak al
haar eigen kracht - zet.
een aantal jaar uit het arbeidsproces. Ze hebben dikwijls kinderen gekregen en hebben hun werk niet meer hervat. Ze zijn ontslagen,
Netwerk
of hebben te maken gehad met een burn-out. Sommigen hebben
Sleutel tot succes voor Eigen Kracht is het mobiliseren van het
hun eigen bedrijfje failliet zien gaan. Ze zijn vaak al vele malen
Amersfoorts netwerk. Ravelijn onderhoudt hiervoor contact
teleurgesteld in hun pogingen om weer aan de slag te komen. Een
met verschillende organisaties op gebied van werk, inkomen,
extra belemmering is de huidige verslechterde arbeidsmarkt.
ondernemerschap en welzijn.
Jaarbeeld 2012 11
All-in begeleidt mensen intensief naar vrijwilligerswerk
‘Vrijwilligerswerk kan isolement doorbreken’ Wie langdurig zonder werk zit, kan het gevoel krijgen niet meer mee te doen in de maatschappij. Het project All-in begeleidt mensen naar vrijwilligerswerk, waardoor zij weer proeven aan het werkzame leven. Bovendien kan vrijwilligerswerk een opstap zijn naar betaald werk. Door mensen die geen werk hebben en dikwijls al lange tijd in een uitkeringssituatie zitten, weer een maatschappelijke rol te geven, wordt een sociaal isolement voorkomen of doorbroken.
All-in staat voor iedereen doet mee. De trajectbegeleiders van dit
aanmeldingen is afkomstig van het NVA, Centrum voor duurzame
project begeleiden cliënten die voorlopig niet bemiddelbaar zijn
inburgering. In 2012 waren er elke maand gemiddeld 33 cliënten bij
naar een betaalde baan. Door vrijwilligerswerk te doen, krijgen
All-in in traject. In 2011 waren dat er 25.
zij regelmaat en structuur in hun leven. Ze doen werkervaring op en zijn weer maatschappelijk actief. Dit draagt bij aan een betere
Groepsbijeenkomsten
eigenwaarde en voorkomt of doorbreekt een sociaal isolement.
Cliënten van All-in hebben geregeld gesprekken met de
Vrijwilligerswerk vergroot bovendien het netwerk van de cliënt.
trajectbegeleider van Ravelijn. Daarnaast worden er voor hen groepsbijeenkomsten georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten
Nieuwe cliënten worden voor All-in aangemeld door de afdeling
kunnen zij hun kennis en ervaringen met elkaar delen en oefenen zij
Arbeidsintegratie van de gemeente Amersfoort. Een aantal van deze
het Nederlands. In 2012 kregen de cliënten een rondleiding bij het Centrum voor Natuur en Milieu Educatie op het Landgoed Schothorst.
@Ravelijn_033 Voor onze vrijwilligers was het bezoek aan @cnmeamersfoort boeiend, informatief en ook nog bijzonder leuk! Bedankt voor de gastvrijheid! 12 Jaarbeeld 2012
Ook was er in De Oude Viltfabriek een bijeenkomst rondom het thema feesten over de wereld.
Vrijwillige coaches Organisaties hebben soms onvoldoende capaciteit om vrijwilligers met een taalachterstand of psychische beperking te begeleiden. In woonzorgcentrum Burgemeester van Randwijckhuis werden in 2012 bij wijze van proef vrijwillige coaches ingezet. Zij begeleiden cliënten van All-in tijdens het doen van het vrijwilligerswerk en bij het verbeteren van de taalvaardigheid. Zonder de inzet van de coaches zouden deze cliënten geen vrijwilligerswerk kunnen doen binnen de zorginstelling. De eerste ervaringen met dit project zijn positief.
Deelnemers van All-in wisselen hun ervaringen over het vrijwilligerswerk met elkaar uit tijdens een groepsbijeenkomst bij het Centrum voor Natuur en Milieu Educatie.
‘Het vrijwilligerswerk dat ik doe, is goed voor mij’ Shewangizaw Sileshi Woudimeneh “Ik woon bijna vier jaar in Nederland, samen met mijn vrouw en
baan te vinden, maar ik ben bereid om van alles te
drie kinderen. Ik wist helemaal niet hoe het hier zou zijn. Maar de
doen. Echt, ik ben heel gelukkig om hier te zijn.”
kinderen leven hier goed en voor mij is het vrijwilligerswerk dat ik doe, heel goed. Mijn geboorteland is Ethiopië. Vanwege politieke problemen ontvluchtte ik mijn land. Zeventien jaar woonde ik in Kenia. In een heel groot vluchtelingenkamp waar duizenden mensen leefden. Ik kreeg de status erkend vluchteling. Met vijf anderen koos ik voor Nederland. In het begin was het wel moeilijk. De taal leren viel mee. Lezen en schrijven gaan me goed af. Maar contact leggen en aansluiting vinden in de maatschappij, dat vind ik nog wel moeilijk. Via het project All-in deed ik drie dagen per week vrijwilligerswerk bij zorginstelling Birkhoven. Daar, bij de oudere mensen, voel ik me helemaal thuis. Ik heb echt een klik met hen. In Kenia haalde ik mijn diploma’s voor fysiotherapeut en masseur. Ook deed ik zeven jaar ervaring op. Mijn diploma’s zijn hier geldig. Bij NVA, Centrum voor Duurzame Inburgering volg ik de inburgeringcursus. Die rond ik eind van dit jaar af. Bij Birkhoven geef ik ouderen fitness in een groep. Ook geef ik massages, zoals rug-, nek- en voetmassages. In dit werk hoop ik een betaalde
Jaarbeeld 2012 13
Ravelijn in beeld 1000e vrijwilliger schrijft zich in bij de Vrijwilligersbemiddeling Ilona de Graaf meldde zich op donderdag 1 november bij Ravelijn op zoek naar vrijwilligerswerk. Met haar inschrijving was de duizendste bezoeker in 2012 een feit. Met een bloemstukje voor Ilona (links) werd even stilgestaan bij deze prachtige mijlpaal voor Ravelijn. Ilona kwam samen met haar coach Trudy de Groot van USG Restart naar Ravelijn. Aan de hand van vrijwilligerswerk gaat ze zich opnieuw oriënteren op de arbeidsmarkt. “In het verleden werkte ik in de ouderenzorg, maar nu ben ik toe aan een nieuwe uitdaging. Vrijwilligerswerk is een handige manier om uit te proberen of een beroep bij je past.”
Koninklijke erkenning voor vrijwilliger Paula Boone Uit handen van burgemeester Bolsius kreeg Paula Boone op 27 april een Koninklijke Onderscheiding voor haar inzet als vrijwilliger. Zij is benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau. Via Ravelijn steunt Paula sinds 2004 mensen die gaan sterven en hun omgeving. “Thuis sterven, op je eigen manier én op je eigen plek, dat moet voor iedereen mogelijk zijn”, vindt Paula. “De zorg voor iemand die terminaal ziek is, kan heel intensief zijn. Als vrijwilliger neem ik een stukje van die zorg over. Zo kan de mantelzorger er even tussenuit, waardoor hij of zij de zorg langer kan volhouden.” Naast haar inzet via Ravelijn is Paula ook als vrijwilliger betrokken bij diverse andere maatschappelijke initiatieven.
14 Jaarbeeld 2012
Eerlijk eten tijdens Proef Ravelijn! bij Restaurant de Vereeniging Mensen activeren, bij elkaar brengen en zorgen voor meer verbinding, dat is waar Ravelijn in Amersfoort aan werkt. En dat blijkt prima samen te gaan met het bereiden van een heerlijk diner. Medewerkers van Ravelijn kookten op 27 april in Restaurant de Vereeniging in Amersfoort. Samen met de kok zorgden zij voor een smakelijk menu dat staat voor Ravelijn: eerlijk, veelzijdig, kleurrijk en divers. Eten bij de Vereeniging biedt elke maand aan gastkoks de gelegenheid om hun favoriete gerechten aan een groot publiek te serveren. Voor Ravelijn een mooie kans om de gasten te laten weten wat Ravelijn voor hen kan betekenen.
Nieuwe inrichting voor de ontvangstruimte van Ravelijn Een vriendelijke, frisse en vooral toegankelijke ontvangstruimte, dat is het resultaat van het harde werken van de klusvrijwilligers. Met het plan van een binnenhuisarchitect in de hand zorgden zij voor een geheel nieuwe inrichting van de entree van Ravelijn. Bezoekers worden nu ontvangen aan een nette leestafel, waar ook de bemiddelingen plaatsvinden. Voor de medewerkers van het telefoonteam werd een nieuwe balie gemaakt. Mappen en papieren liggen niet meer in het zicht, waardoor de ruimte opgeruimd oogt. De gesprekskamertjes (die ten onrechte het idee van privacy gaven) werden verwijderd. Alle medewerkers van Ravelijn konden over de plannen meedenken.
Hendrikje Rabbers twintig jaar actief bij Ravelijn Op 23 oktober 1992 stapte Hendrikje Rabbers voor het eerst als medewerker het kantoor van Ravelijn binnen. In de twintig jaren die daarop volgden zette Hendrikje zich trouw in, eerst als betaalde kracht en na haar pensionering als vrijwillig medewerker. Daarnaast doet Hendrikje nog meer vrijwilligerswerk, onder meer bij de kerk, bij verpleeghuis De Lichtenberg en als begeleider tijdens vakanties voor mensen met een beperking. Hendrikje vindt het heel gewoon wat ze doet. Toch genoot ze ervan om op 20 oktober in het zonnetje te worden gezet door haar collega’s.
Jaarbeeld 2012 15
Informele zorg
‘Je geeft veel. En je krijgt er ook veel voor terug’ Vrijwilligers zetten zich belangeloos in voor een ander Op bezoek bij een dementerende mijnheer, zodat zijn vrouw even vrijaf heeft, een tuin onderhouden bij een zieke die geen hovenier kan betalen, er zijn voor iemand die niet lang meer te leven heeft. De inzet van een vrijwilliger maakt een wereld van verschil voor degene die wordt geholpen. In 2012 zetten meer dan 300 vrijwilligers van Ravelijn zich in voor honderden hulpvragers uit Amersfoort, Leusden en Soest.
Rolstoelwandelen, dat is vaak een van de eerste dingen waar mensen aan denken bij het woord vrijwilligerswerk. De juiste klik tussen hulpvrager en vrijwilliger, die maakt het leuk.
16 Jaarbeeld 2012
@Ravelijn_033 Ga jij eropuit met deze 62-jarige liefhebster van Chihuahua’s, Stimulans
musea en tuinieren?
Samen plezier beleven, dat is waar het maatjesproject Stimulans om draait. Mensen met een psychiatrische achtergrond zien hun sociale netwerk vaak steeds kleiner worden. Stimulans koppelt
in 2012 gestart met een project in samenwerking met De Eemgaarde,
hen aan een maatje, een vrijwilliger met gelijke interesses. De
waarbij vrijwilligers het sociaal isolement onder bewoners signaleren
activiteiten die zij met de vrijwilliger ondernemen kunnen een
en bestrijden. (zie ook p. 19)
stap zijn naar nieuwe contacten.
Hulp Thuis Het project Stimulans bediende in 2012 134 Amersfoortse cliënten.
Vrijwilligers van Hulp Thuis bieden ondersteuning die aanvullend
Sommige cliënten werden op meerdere manieren geholpen waardoor er
is op de beroepsmatige zorg. Zij ondernemen activiteiten
in totaal 148 hulpvragen werden beantwoord. In Soest werden in 2012
die hulpvragers met een chronische ziekte of beperking
28 cliënten bediend met evenzoveel hulpvragen.
niet meer zelfstandig kunnen doen. Daarnaast bieden zij mantelzorgondersteuning. Terwijl de vrijwilliger bij de verzorgde
Het is belangrijk dat de hulpvrager en de vrijwilliger die worden
is, heeft de mantelzorger even vrijaf.
gekoppeld voor een maatjescontact echt een klik met elkaar ervaren. Soms kan het daardoor geruime tijd duren voordat er een geschikt
Het project Hulp Thuis bediende in 2012 219 cliënten. Sommige
maatje is gevonden.
cliënten hadden meerdere hulpvragen: in totaal werden 325
Mensen die nog op de wachtlijst staan kunnen - net als mensen die
hulpvragen beantwoord. 147 Vrijwilligers waren in 2012 actief bij Hulp
al een maatje hebben via Stimulans - eenmaal per maand met elkaar
Thuis.
koffiedrinken onder begeleiding van een consulent. Ook kunnen zij gebruik maken van het telefonisch mentorschap, waarbij vrijwilligers
Bij zes cliënten van Hulp Thuis werd de methode Sterk Netwerk
de mensen bellen die op de wachtlijst staan.
ingezet. Aan de hand van Natuurlijk, een netwerk van Mezzo brengt een vrijwilliger in kaart hoe het sociale netwerk van de hulpvrager
Sensor
eruit ziet en wat mogelijkheden zijn om dit netwerk uit te breiden.
Vrijwilligers van Sensor brengen huisbezoeken aan ouderen die in een sociaal isolement dreigen te geraken. Deze bezoeken vergroten het gevoel van welzijn van de oudere en verminderen het gevoel van eenzaamheid. De vrijwilliger kijkt samen met de cliënt of er mogelijkheden zijn om oude hobby’s, activiteiten en
Wat is informele zorg?
contacten weer op te pakken. Bij het ouder worden kunnen verlieservaringen elkaar opvolgen: verlies van inkomen, van maatschappelijke rollen, van geestelijke en lichamelijke spankracht. Eenzaamheid kan op de loer liggen. Veel
Informele zorg is hulp die vrijwillig en onbetaald wordt gegeven, aanvullend op de zorg door beroepskrachten. Je kunt denken aan vrijwilligersinzet, burenhulp en mantelzorg.
ouderen voelen een hoge drempel om hulp te vragen. Dit blijkt uit de lange tijd die vaak zit tussen de kennismaking met Sensor en de daadwerkelijke aanmelding. Het is niet gemakkelijk om te erkennen dat je geïsoleerd bent, je netwerk wilt uitbreiden en hierbij hulp nodig hebt.
De projecten van de Informele Zorg van Ravelijn zetten vrijwilligers en stagiairs in bij mensen in hun eigen woonomgeving. Deze ondersteuning geeft de naasten van de cliënt de kans om even op adem te komen.
Het project Sensor had in 2012 40 aanmeldingen in behandeling. 24 Vrijwilligers werden ingezet bij 46 hulpvragen. Daarnaast is Ravelijn
Jaarbeeld 2012 17
@Ravelijn_033 Vrijwilligers in de slip. Onze chauffeurs vervoeren kwetsbare mensen; hier gaan ze met gierende bandjes door de bocht!
Zes vrijwilligers waren in 2012 actief als netwerkcoach. Voorwaarde voor het slagen van het traject is, dat mensen uit de omgeving van de hulpvrager meedenken. Aan het einde van het traject neemt een van
‘Je moet het ook kunnen loslaten’
de meedenkers de rol van de vrijwilliger over.
Vrijwilliger Florance Sloesarwij (rechts) Verder heeft de consulent van Hulp Thuis tijdens trainings- en
“Je weet dat je bij iemand komt om afscheid te nemen. Dat is altijd
intervisiebijeenkomsten kennis over netwerkcoaching overgedragen
een momentopname. Het kan redelijk goed gaan, maar dat kan plots
aan medewerkers van GGz Centraal.
dramatisch veranderen. Iemand kan opeens overleden zijn. Dat maakt het soms wel heftig, maar het is niet mijn verdriet. Betrokkenheid is
Vervoer
goed, maar je moet het ook kunnen loslaten. Wat ik moeilijk vind, is
Mensen van A naar B begeleiden, dat doen de vrijwilligers van het
als mensen ongelofelijk bang zijn om dood te gaan. Ik probeer hun
project Vervoer. Door een hoge leeftijd, een ziekte of beperking,
angst te begrijpen en ze te helpen, maar als dat niet lukt, sta je met
door omstandigheden of door een gebrek aan financiële middelen
lege handen.”
kunnen mensen niet altijd met het Openbaar Vervoer, de taxi, de Valys of de Regiotaxi reizen. In 2012 verzorgden 21 vrijwilligers maar liefst 3364 ritten (enkele reizen) voor kwetsbare mensen. Het ging hierbij om vervoer van en naar de dagbesteding in het Pieters en Blokland’s Gasthuis (1419 ritten) en daarnaast ook om individuele hulpvragen (122 ritten). Met ingang van maart 2012 verzorgt Ravelijn met vrijwillige chauffeurs het vervoer van de dagbesteding van de Molendijkflat van Beweging 3.0. In 2012 reden de chauffeurs van Ravelijn voor deze instelling 1823 ritten.
Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg Aandacht en betrokkenheid in de laatste levensfase, dat is waar de vrijwilligers van de Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ) voor staan. Zij zijn actief in Amersfoort en Leusden. De VPTZ bediende in 2012 33 cliënten met 29 hulpvragen. Er waren 13 vrijwilligers actief, regelmatig worden er twee vrijwilligers ingezet bij een terminaal zieke cliënt. In 2012 werd op zeven adressen nachtzorg verleend door vrijwilligers van de VPTZ. De vrijwilliger komt dan van 23.00 tot 7.00 uur, de volgende ochtend neemt de mantelzorger het weer over.
18 Jaarbeeld 2012 18 Jaarbeeld 2011
Vrijwilligers signaleren eenzaamheid in De Eemgaarde Senioren kunnen zich eenzaam voelen als zij sociale
Om juist deze senioren aandacht te geven, gaan Ravelijn en De
contacten kwijtraken. Dat gebeurt bijvoorbeeld na verlies van
Eemgaarde extra vrijwilligers toevoegen aan de receptie van het
maatschappelijke rollen, relaties, gezondheid en mobiliteit.
wooncentrum. Zij maken een praatje met de bewoners en worden
Stichting Ravelijn en De Eemgaarde gaan vrijwilligers inzetten die
voor hen een vertrouwd gezicht. Als de vrijwilligers signaleren dat
sociaal isolement onder de bewoners signaleren én bestrijden.
een bewoner weinig sociale contacten heeft, kunnen zij hem of haar bezoeken of een bezoekvrijwilliger van Ravelijn inschakelen.
Achter de voordeur
Samen met de senior zoeken ze naar mogelijkheden voor meer sociaal
Uit onderzoek blijkt dat veel senioren minder sociale contacten
contact.
hebben dan zij zich zouden wensen. Bewonersconsulent Frans Oort
“Eenzaam ben je niet ineens, je glijdt er geleidelijk in”, stelt Inger
van De Eemgaarde beschrijft de signalen die erop wijzen dat iemand
Israel, consulent Informele zorg bij Ravelijn. Ze zet vrijwilligers in bij
vereenzaamt. “Als ik de mensen niet meer zie, dan gaat er bij mij een
mensen die zich eenzaam voelen. “Het contact met vrijwilligers doet
alarmbelletje rinkelen. Mensen die in een sociaal isolement raken
mensen goed. Vaak helpt het hen weer over de drempel van de eigen
komen hun huis niet meer uit. Hun hele leven speelt zich af achter de
woning.”
voordeur.”
‘Ik wil niet ongemerkt eenzaam worden’ Mevrouw Van de Poel-Jacobs (92): “Negen jaar geleden ben ik naar De Eemgaarde verhuisd. Met veel plezier deed ik mee aan de activiteiten, zoals de yogales, het koffiedrinken en de gespreksgroep. Maar nu ik minder mobiel ben, merk ik dat ik weinig meer buiten mijn appartement kom. Ik denk niet dat ik eenzaam ben, want ik ben graag alleen. Maar ik merk ook hoe fijn ik het vind als er bezoek is. En ik bén inderdaad vaak hele dagen alleen. Zo kun je dus ook vrijwillig eenzaam zijn, zonder dat je het zelf door hebt. Ik sta wankel op mijn benen. Elke dag komt er een zuster om mij te begeleiden bij de dagelijkse verzorging. Alleen op zondag komt er niemand, dat heb ik zo afgesproken, dan heb ik een dagje vrij. Toch valt de zondag mij niet mee. Ik mis dan het menselijke contact. Ik heb een zeer goede verstandhouding met mijn kinderen. Als ik ze nodig heb, dan staan ze zo voor mijn neus. Maar ze werken allemaal en ze hebben ook hun rust nodig. Zolang dat niet nodig is, wil ik niet dat ze elke zondag hierheen komen. Ik wil mijn kinderen niet extra belasten. De komst van vrijwilligers naar De Eemgaarde zie ik zeker zitten. Ik wil niet ongemerkt eenzaam worden vanwege mijn gezondheidsproblemen. Het zou heel fijn zijn als er zo nu en dan een vrijwilliger op bezoek zou willen komen.”
Jaarbeeld 2012 19
Informele zorg
Beroep op informele zorg neemt verder toe Inzet van stagiair biedt soelaas bij complexe hulpvraag
Het appél op de informele zorg neemt toe,
Het wordt steeds moeilijker een match te maken tussen vrijwilligers en cliënten met een complexe hulpvraag. Dat heeft niet alleen met
constateren de consulenten van Ravelijn. Er zijn
de vraag te maken. Want ook ‘de’ vrijwilliger verandert, constateren de consulenten van Ravelijn. De traditionele vrijwilliger had er geen
niet alleen meer hulpvragen, deze zijn bovendien
moeite mee om zich langdurig aan het vrijwilligerswerk te verbinden. Dat was prettig voor de hulpvrager, die gedurende een langere periode
ingewikkelder. Het is dan niet altijd mogelijk
op dezelfde vrijwilliger kon rekenen. Maar tegenwoordig willen veel vrijwilligers liever korte klussen doen. Ook zoeken ze variatie in wat ze
om vrijwilligers in te zetten. In 2012 werkte
doen en stellen ze meer eisen aan het vrijwilligerswerk.
Ravelijn aan twee initiatieven waarbij stagiairs in
Stagiairs aan de slag in multiprobleemsituaties Toch wil Ravelijn ook de hulpvragers met een meer complexe
thuissituaties worden ingezet.
hulpvraag kunnen blijven bedienen. Om die reden zijn de consulenten in 2012 gestart met de uitbreiding van de stagiairsinzet. Hiervoor staken zij hun licht op bij Handje Helpen, een organisatie die vrijwilligers en stagiairs inzet bij informele zorgvragen in de regio Utrecht. Eerder bood Ravelijn jaarlijks enkele stageplaatsen aan met name mbo- en eerstejaars hbo-stagiairs. Nu wil Ravelijn vooral met tweedejaars hbo-studenten gaan werken. Zij hebben vanuit hun opleiding al wat meer deskundigheid opgedaan. De stagiairs worden met name ingezet bij cliënten met een complexe hulpvraag, die dikwijls op meerdere levensterreinen ondersteuning nodig hebben.
Stage biedt kansen voor verdieping In september 2012 startten zeven tweedejaars hbo-studenten Maatschappelijk Werk en Dienstverlening en Sociaal Pedagogische Hulpverlening met hun stage bij Ravelijn. Gedurende het studiejaar 2012-2013 geven ze mensen extra ondersteuning in de thuissituatie. Daarnaast worden ze ingezet via Beweging 3.0 en het Leger des Heils, organisaties waarmee Ravelijn samenwerkt. Deze zeven enthousiaste studenten staan te popelen om tijdens hun stage bij Ravelijn ervaring in het werkveld Zorg en Welzijn op te doen.
20 Jaarbeeld 2012
@Ravelijn_033 In sommige situaties kun je geen vrijwilligers inzetten. Stagiairs Ravelijn aan de slag in multiprobleemsituaties. ‘Stagiairs van Ravelijn zorgen voor structuur en overzicht’ Heleen Vonk, consulent Informele zorg “Veel mensen in multiprobleemsituaties vinden het lastig om overzicht De stagiairs gaan veel zelfstandig op pad. Dat doet een beroep op
te krijgen in het leven. De stagiairs van Ravelijn helpen hen daarbij.
hun verantwoordelijkheidsgevoel en biedt kansen voor verdieping en
De ene cliënt heeft behoefte aan structuur bij het indelen van
zelfreflectie. De studenten brengen de situatie van de cliënt goed in
huishoudelijke werkzaamheden. De stagiair maakt een weekschema en
kaart, zetten gesprekstechnieken in en activeren de cliënt. Zo leren zij
helpt bij het structureren van het huis. De andere cliënt moet leren
tijdens hun stage bij Ravelijn hoe zij zelf het instrument kunnen zijn
leven van vijftig euro per week. De student denkt mee en doet samen
waarmee zij anderen nieuw perspectief bieden.
met de cliënt de boodschappen. Deze gerichte aandacht zorgt voor meer structuur en overzicht en
Start Wijkleerbedrijf Zorg & Zo Soesterkwartier
brengt rust. Dat horen wij ook terug in de reacties van de cliënten, zij
Naast haar eigen project op gebied van stagiairsinzet werkte
zijn enorm blij met de inzet van de stagiairs. Ook de studenten zijn
Ravelijn bovendien mee aan de start van het Wijkleerbedrijf Zorg &
tevreden met hun stage, zij leren veel. De waardering van de cliënt
Zo Soesterkwartier. Dit is een nieuw initiatief voor leerlingen Zorg en
geeft hen een boost.”
Welzijn van het mbo en vmbo. Zij lopen via het wijkleerbedrijf stage in de wijk. De leerlingen helpen buurtbewoners met boodschappen doen, het bereiden van een maaltijd of met de afwas. Maar ook maken ze samen met iemand een ommetje of lopen ze mee naar de huisarts. Het mes snijdt aan twee kanten: de stagiairs lopen een interessante en passende stage en de buurtbewoners krijgen hulp bij alledaagse dingen waarvoor geen thuiszorg geïndiceerd wordt. De buurtvoorlichters van het AV Werkpunt haalden huis-aan-huis de hulpvragen op van bewoners van het Soesterkwartier. Hierdoor konden de stagiairs van het Wijkleerbedrijf in januari 2013 meteen aan de slag. Hulpvragen die niet door de stagiairs van het wijkleerbedrijf kunnen worden beantwoord, worden opgepakt door de vrijwilligers en stagiairs van Ravelijn. Het Wijkleerbedrijf Zorg & Zo Soesterkwartier is een initiatief van Calibris, het landelijk kenniscentrum voor Zorg, Welzijn en Sport. De samenwerkende partijen zijn: Birkhoven Zorggoed, ROC Midden Nederland, MBO Amersfoort, Vakcollege Amersfoort, Prisma College, stichting Ravelijn en Kenniscentrum Calibris. Namens Ravelijn tekent directeur-bestuurder Sylvia Cox op 8 oktober de samenwerkingsovereenkomst voor het Wijkleerbedrijf Zorg & Zo.
Jaarbeeld 2012 21
Informele zorg
Ravelijn zet mantelzorg op de agenda Wanneer je partner, je kind of een andere naaste je hulp nodig heeft, denk je daar meestal niet lang over na. Het lijkt een vanzelfsprekende stap dat je bijspringt waar dat nodig is. Het Steunpunt Mantelzorg biedt informatie en praktische en emotionele ondersteuning aan mantelzorgers, zodat zij hun belangrijke taak langer volhouden. Het Netwerk Mantelzorg zet het onderwerp mantelzorg in Zorgen voor je naaste lijkt een vanzelfsprekende stap. Amersfoort op de maatschappelijke agenda.
Amersfoortse mantelzorgers weten het Steunpunt Mantelzorg steeds beter te vinden. Het aantal mantelzorgers dat bij het Steunpunt staat ingeschreven is in 2012 opnieuw gegroeid. Vorig jaar bediende het Steunpunt 378 mantelzorgers.
Inloop bij het Service|Punt Sinds voorjaar 2011 verzorgden de consulenten van het Steunpunt Mantelzorg een spreekuur bij het Service|Punt voor wonen, zorg en welzijn. Het Steunpunt Mantelzorg wilde met dit spreekuur haar
@Ravelijn_033 Mag je als mantelzorger ook eens zeggen: #nuevenniet ? Aandacht voor dilemma’s tijdens #dagvandemantelzorg 7/11
toegankelijkheid vergroten. Maar gedurende de pilot bleef de toeloop tot het spreekuur gering. Om die reden is het spreekuur begin 2012 beëindigd.
en professioneel rouwbegeleider, zette in een korte presentatie uiteen wat rouw is en hoe je rouwt om iemand die er nog is; je
Themabijeenkomst Gevoelens van Verlies
naaste die je niet meer als je naaste herkent. In een aantal heldere
Mensen die zorgen voor hun partner, kind of ouder, zien hem of haar
stappen schetste hij het rouwproces en de diverse uitingsvormen
soms (onherkenbaar) veranderen. Hoe leer je omgaan met wat je
van rouw. Naar aanleiding van deze themabijeenkomst kwam een
niet gewenst hebt? Daarvoor was aandacht tijdens de themamiddag
lotgenotengroep vijf keer bij elkaar rond dit thema.
Gevoelens van verlies bij het zorgen voor je naaste in maart. Deze werd georganiseerd door Ravelijn in samenwerking met de Diaconie van de
Themabijeenkomst Afwijkend gedrag
Protestantse Gemeente Amersfoort.
Hoe ga je als naaste om met iemand met een psychiatrisch
René Rosmolen, geestelijk verzorger in Verpleeghuis Lisidunahof
ziektebeeld? Hoe stel je grenzen? Hoe bewaak je je eigen energie?
22 Jaarbeeld 2012
In samenwerking met het Riagg Amersfoort organiseerde Ravelijn in
je persoonlijke leven. Mag je ook wel eens zeggen: ‘Nou even niet’?
september een themabijeenkomst over Afwijkend gedrag, verzorgd
Daarover ging de Dag van de Mantelzorg 2012. In Amersfoort vierde
door sociaal-psychiatrisch verpleegkundige Jos Eggenkamp. Zo’n
het Steunpunt Mantelzorg deze dag op 7 november in De Herberg.
dertig vrijwilligers, mantelzorgers en stagiairs deden oefeningen,
Emeritus-Hoogleraar dr. Michel Jansen gaf een lezing over Dagelijkse
waarbij ze met afwijkend gedrag werden geconfronteerd. Zij kregen
dilemma’s van mantelzorgers en ging met hen over dit onderwerp in
zo meer inzicht in hun eigen reacties hierop, en meer begrip voor het
gesprek.
afwijkende gedrag.
Netwerk Mantelzorg Workshops
Mantelzorgers kunnen het beste worden gesteund op de plek waar
Naast de individuele ondersteuning aan mantelzorgers gaven de
zij gekend zijn, dat is de gedachte achter het Netwerk Mantelzorg.
consulenten van het Steunpunt Mantelzorg vorig jaar diverse
De organisaties, instellingen en bedrijven die er deel van uitmaken,
workshops (soms meerdere malen) aan mantelzorgers. Een greep uit
geven binnen de eigen organisatie aandacht aan het thema
het aanbod: de workshop Tiltechnieken, de Nabestaandenbijeenkomst
mantelzorg. In 2012 waren bij het Netwerk Mantelzorg 47 organisaties
voor mantelzorgers waarvan de verzorgde is overleden, de cursus
aangesloten.
Mantelzorger, zorg voor jezelf (de laatste in samenwerking met
Deze organisaties worden door Ravelijn geadviseerd en getraind om
Beweging 3.0).
een eigen mantelzorgbeleid vorm te geven. De netwerkorganisaties ontvingen drie digitale nieuwsbrieven over ontwikkelingen op
Dag van de Mantelzorg
mantelzorggebied en er werd een netwerkbijeenkomst georganiseerd
Als je zorgt voor iemand in je directe omgeving, doet dit een appèl op
rondom het thema Sociale media.
Zorgen voor je naaste, meestal is dat geen bewuste keuze. Je springt ‘vanzelfsprekend’ bij als iemand in je directe omgeving hulp nodig heeft. En je kunt er ook niet ‘zomaar’ mee stoppen.
Jaarbeeld 2012 23
‘We moeten toe naar een meer zorgzame samenleving’ Welmoed Loots, bestuurslid Ypsilon Amersfoort “De inzet van Ravelijn wordt steeds belangrijker. Door de overgang van de AWBZ naar de Wmo verandert veel. In de maatschappij ontstaat onrust over de vraag wie de zorg gaat betalen. Is er nog wel voldoende geld voor dagbesteding? We moeten toe naar een meer zorgzame samenleving. Het Wmo-beleid kijkt bij aanvragen tot ondersteuning vooral wie in de eigen omgeving in staat is om hulp te bieden. Als ervaringsdeskundige in de ondersteuning van onze zoon binnen de Geestelijke Gezondheidszorg ben ik het begrip mantelzorger breder gaan opvatten. Voorheen dacht ik aan iemand die dagelijks dezelfde taak uitvoert voor een hulpvrager. Boodschappen doen of schoonmaken. Maar het woord heeft ook het aspect in zich van
mantelzorger worden van iemand met psychiatrische problemen, dat
je verantwoordelijk voelen, van meedenken en klaarstaan wanneer
overkomt je, wie je ook bent. Je moet dan wel leren je eigen grenzen
iemand tijdelijk wat ondersteuning nodig heeft. Ons beeldje De
aan te geven. Op het gesprek over psychiatrische aandoeningen rust
Kruiwagen (foto) zie ik als een symbool van die hulp.
een taboe. Ravelijn kan eraan bijdragen dat taboe te doorbreken. De
Natuurlijk verschilt het veel of je mantelzorger bent voor je bejaarde
gemeente Amersfoort moet vooral niet verder bezuinigen op het werk
moeder, of voor een familielid binnen de GGZ. Mantelzorger zijn voor
van Ravelijn. Juist nu de GGZ patiënten in de eigen omgeving wil
je ouder wordende ouder, heeft te maken met de levensloop. Maar
laten wonen, is bewustwording op buurtniveau van groot belang.”
‘Wij ondersteunen elkaar als de lamme en de blinde’ Albert en Annie van Plateringen “Onze situatie is bijzonder. Wij ontvangen mantelzorg, maar we bieden ook mantelzorg aan onze (schoon)moeder. Door toenemende blindheid heeft ze behoefte aan zorg. Het contact met haar is goed, maar het kost ook energie. Omdat het je moeder is, is het moeilijk om tegen haar in te gaan. Ze ontkent haar ziekte en kan uitvallen omdat ze onze bemoeienis niet altijd wil. Als echtpaar ondersteunen we elkaar als ‘de lamme en de blinde’. De rolverdeling tussen ons ging totaal op z’n kop toen Annie een jaar of zes geleden plotseling blind werd. In diezelfde tijd brak Albert zijn rug en kreeg hij ook nog een ernstig ongeluk. De cursus van Ravelijn over mantelzorg gaf ons inzicht in wat we zelf kunnen en wat we beter aan de professionele hulp kunnen overlaten. Ook leerden we dat kleine dingen de cirkel waarin we zitten doorbreken.”
24 Jaarbeeld 2012
AV Werkt
‘Iedereen doet mee’ De gemeente Amersfoort werkt aan het vergroten van de leefbaarheid in de vernieuwingswijken. Ravelijn geeft in opdracht van de gemeente en in samenwerking met vele maatschappelijke organisaties vorm aan het project AV Werk(t), dat inwoners stimuleert om actief deel te nemen aan de samenleving.
Actief deelnemen aan de samenleving kan op verschillende manieren; door betaalde arbeid, ondernemerschap, vrijwilligerswerk, leerwerktrajecten, onderwijs en burgerinitiatieven. Het AV Werkpunt is een laagdrempelige ontmoetingsplek aan de Rietzangerstraat 12, waar iedereen terecht kan op het gebied van vraag en aanbod van ondernemerschap, werk en maatschappelijke inzet. Verschillende diensten in de wijk worden vanuit het Werkpunt gecoördineerd.
Buurtvoorlichters De buurtvoorlichters van het AV Werkpunt vormen een spil in de communicatie over activiteiten in de wijk. Deze wijkbewoners kennen de cultuur, de omgangsvormen en de taal van de wijk. Ze worden ingezet om te flyeren en enquêteren, bewoners uit te nodigen voor activiteiten, te informeren of te verwijzen naar instanties waar de wijkbewoners terecht kunnen.
Nieuwe ondernemers kregen een kans in de startersruimten.
Door hun persoonlijke benadering zijn de buurtvoorlichters zeer succesvol in het werven van hulpvragers, vrijwilligers, werkzoekenden
door de gemeente Amersfoort gefinancierd. Daarnaast hebben zij een
en startende ondernemers.
parttime baan, waardoor ze volledig uit de uitkering zijn. Een derde buurtvoorlichter werkt op basis van een vrijwilligersvergoeding.
Tijdens 18.275 huisbezoeken gaven de buurtvoorlichters tekst en uitleg over wijkinitiatieven. Daarnaast verspreidden zij 16.350 flyers
Startersruimten
en namen zij vijf wijkbrede enquêtes af. 332 Wijkbewoners zijn
Als je een eigen bedrijf wilt beginnen, dan kan de huurprijs van het
actief betrokken bij activiteiten in hun wijk, zoals bij Zorgcentra,
bedrijfspand een belemmering zijn. Nieuwe ondernemers kunnen
taalcoachprojecten, de Buurt BV, De tafel van één, vervoersdienst
gedurende twee jaar gebruik maken van startersruimten, omgebouwde
Molendijkflat, dagbesteding Kyimet, de verspreiding van wijkkranten
garageboxen onder de Havikshorst. Dit project is een samenwerking
enzovoort. (zie ook p. 27)
tussen de gemeente Amersfoort en woningcorporatie Alliantie. Het wordt mede gefinancierd door het Ministerie voor Wonen, Wijken en
Uit de uitkering
Integratie.
Van de vijftien buurtvoorlichters die in 2010 en 2011 via het Werkpunt de opleiding Helpende Zorg en Welzijn niveau 2 (BBL) volgden, heeft
In 2012 heeft er een wisseling van startende ondernemers
de meerderheid inmiddels een betaalde baan. Twee van hen werken
plaatsgevonden, en is de strip uitgebreid met vijf nieuwe ruimten.
op dit moment twaalf uur per week vanuit het AV Werkpunt en worden
Met de vertrekkende starters zijn evaluatiegesprekken gevoerd om
Jaarbeeld 2012 25
@Ravelijn_033 Stem nu op het Ondernemersloket, dat starters in de aandachtswijken #033 gratis ondersteuning en advies op maat biedt! zo een duidelijk beeld te krijgen van hun situatie, en na te gaan waar verbeteringen kunnen worden aangebracht in de selectie en begeleiding.
Ondernemersloket Het Amersfoortse Ondernemersloket is een initiatief van de Marokkaanse ondernemersvereniging stichting Sebou (tot 2012), Rotary Amersfoort West, Reflexxy, het Instituut voor Midden- en Kleinbedrijf (IMK) en het AV Werkpunt. Via dit loket bieden ervaren ondernemers vanuit maatschappelijk betrokken ondernemen ondersteuning en advies aan startende ondernemers. Daarnaast verzorgde het Ondernemersloket in 2012 zeven workshops gericht op ondernemersvaardigheden.
Klusdiensten Veilig, prettig en leefbaar wonen voor iedereen, daar zetten de vrijwilligers van de klusdiensten zich voor in. Amersfoorters die een klus zelf niet kunnen doen en ook geen commerciële dienst kunnen betalen, kunnen gebruik maken van de diensten van het WijkServiceTeam, dat zich richt op de AV-wijken.
‘Als het fonds nu maar
37 Vrijwilligers verzorgden in 2012 473 klussen voor bewoners van
blijft bestaan’
Liendert/Rustenburg, De Kruiskamp/De Koppel en Randenbroek/ Schuilenburg. Daarnaast zijn deze vrijwilligers actief in de overige
Vrijwilliger Arjan Kok
wijken. Zij verzorgden vorig jaar in totaal 598 klussen.
“Armoede bestaat echt. Dat wist ik, maar toch. Wie niet meer dan vijftig euro per week kan besteden, leeft in armoede. Na een lang
De vrijwilligers van de klusdiensten doen meer dan alleen het
dienstverband kreeg ik mijn ontslag. Heel erg vond ik dat niet. Het
kluswerk. Ook proberen ze de zelfredzaamheid van de hulpvrager te
bedrijf waar ik werkte, was erg veranderd.
vergroten door familie, buren en kennissen te activeren.
Ik werd vrijwilliger bij de Klusdiensten, die zich richten op mensen met een uitkering of in de schuldsanering. Zonder hulp kan er
Verschillende cliënten van de afdeling Arbeidintegratie worden via
geen pot verf van hun budget af. Ik denk in oplossingen. Mijn
het project All-in van Ravelijn naar vrijwilligerwerk begeleid. Bij het
onkostenvergoeding stortte ik terug voor de aanschaf van materialen.
WijkServiceTeam werden in 2012 meerdere moeilijk te bemiddelen
De thermometer bij AV Werkpunt geeft het tegoed van het fonds aan.
cliënten geplaatst. Een klussendienst leent zich namelijk goed voor
Ik hoop dat meer vrijwilligers willen afzien van hun vergoeding, of dat
taalstages, structuur en sociale activering. Voor het optimaal benutten
middenstanders een gift doen. Het gaat om kleine bedragen, maar wat
en begeleiden van deze vrijwilligers zijn ‘eerste’ vrijwilligers opgeleid.
zijn de ontvangers er blij mee.”
26 Jaarbeeld 2012
‘Mensen benader je altijd met respect’
Buurtvoorlichters, spil in de wijk Deur voor deur, huis voor huis. De buurtvoorlichters nodigen bewoners uit voor initiatieven in hun wijk. Meer en meer bewoners raken maatschappelijk betrokken. Maar ook de buurtvoorlichters hebben profijt van hun werk. Ze zijn gegroeid als persoon en in hun werk en hebben nu eindelijk een startkwalificatie.
‘Mensen bij elkaar te brengen’
‘Ik heb nu meer zelfvertrouwen’
Wahid, buurtvoorlichter
Sengül, buurtvoorlichter
“Ik was al een tijdje werkloos en begon me nutteloos te voelen.
“Ik had wel veel werkervaring, maar geen diploma’s. Door het BBL-
Dat ik geen diploma’s had, maakte het extra moeilijk om een baan
traject heb ik die nu wel. Ik heb meer zelfvertrouwen gekregen. En ik
te vinden. De ervaring had ik wel, maar de eisen van werkgevers
durf daardoor eerder stappen te zetten.
zijn hoog. Ik ben toen Ravelijn binnengelopen om als vrijwilliger
Door ons optreden als buurtvoorlichter doen meer mensen mee met de
bij de klusdiensten aan de slag te gaan. Ik werk nu eenmaal graag met mensen. Via dat vrijwilligerswerk heb ik bij het project buurtvoorlichting gesolliciteerd. Natuurlijk was het werk als buurtvoorlichter in het begin spannend. Het was nieuw voor mij. Maar het ligt mij enorm. De wijk in, dat is voor mij een feestje. Ik vind het leuk om mensen bij elkaar te brengen. Ik heb veel gehad aan de opleiding Zorg en Welzijn, die je als buurtvoorlichter mocht volgen. Deze opleiding vormt je, ook als mens. De leerdoelen zijn als een spiegel, waarin je naar jezelf kunt kijken. Hoe de mensen reageren, hangt ook van jou af. Je moet mensen altijd met respect benaderen. Ze de keuze bieden, niet aandringen. Als we mensen voor een activiteit uitnodigen, vertellen ze ons soms dat ze bepaalde problemen hebben. Wij verwijzen ze door naar de juiste instantie. De sociale kaart zit steeds beter tussen onze oren.” Sengül, Wahid en Susan (v.l.n.r.) tijdens hun werk als buurtvoorlichter.
Jaarbeeld 2012 27
activiteiten. Sommige mensen komen bijna niet buiten omdat ze geen Nederlands spreken. Folders over activiteiten gooien ze direct in de prullenbak. Ze hebben geen contacten in de buurt. Door onze komst wordt de stap kleiner om mee te doen. Zo gingen we langs de deuren met een enquête van woningcorporatie Alliantie, over de toekomst van de flat. ‘Het gaat om jullie woning’, zeggen we dan. ‘Het is belangrijk dat je reageert.’ Bewoners zijn dan blij dat wij hen hierop hebben geattendeerd. Voor het project Taalmaatjes wierven we vijftien vrijwilligers in een week. Puur door de persoonlijke uitnodiging. Dat is geweldig.”
‘Wow, kom je speciaal voor mij?’ Susan, buurtvoorlichter “Ik solliciteerde bij de buurtvoorlichters via re-integratie. Ik zou een bijstandsuitkering krijgen. Maar ik zat niet stil in die tijd hoor, ik was bestuurslid van een speeltuinvereniging en ik werkte bij de Kringloopwinkel. Ik had er alles voor over om uit de uitkering te komen. Wat mij bijzonder aansprak, was dat ik als buurtvoorlichter een opleiding kon volgen. In het begin vond ik het doodeng om bij mensen aan te bellen en ze uit te nodigen. Dat ging dus met een rood hoofd en trillende benen. Maar we gingen als buurtvoorlichters met elkaar mee en onbewust leer je daar heel veel van. Je weet nooit wie er open doet.
Marieke Broersma is trots op ‘haar’ buurtvoorlichters.
Bewoners reageren vaak verrast: ‘Wow, kom je speciaal om mij uit te nodigen?’ Het gekste wat ik heb meegemaakt, is dat een mijnheer poedelnaakt opendeed. Ik dacht; gewoon in zijn ogen blijven kijken. En ik heb het verhaal keurig afgemaakt. Naast het werk als buurtvoorlichter werk ik als gastvrouw in De Liendert. Dat kan doordat ik nu een diploma heb. De bewoners zijn enthousiast en het werk als gastvrouw ligt mij enorm.”
‘Ze hebben ontdekt dat het werkende leven leuk is’ Marieke Broersma, projectleider “We vonden het belangrijk dat de buurtvoorlichters een startkwalificatie zouden behalen. Dat lukte in samenwerking met het Laurens Marius College. Elke buurtvoorlichter volgde de opleiding Helpende Zorg en Welzijn niveau 2 (BBL). Daardoor hebben de buurtvoorlichters een betere positie op de arbeidsmarkt. Ze hebben niet alleen de ervaring, maar ook de diploma’s.
28 Jaarbeeld 2012
De buurtvoorlichters waren mensen met totaal verschillende culturele achtergronden. Sommigen hadden een oorlogsverleden, anderen waren met huiselijk geweld geconfronteerd. Er waren mensen met een taalachterstand en mensen die al even uit het arbeidsproces waren. En dat moest een team worden! We werkten hard aan de zachte competenties: luisteren, in een team werken, de taal verbeteren. Ieder formuleerde een eigen leerdoel en daarover gingen we met elkaar in gesprek. De buurtvoorlichters zijn een spil in de wijk. Ze nodigen bewoners uit om deel te nemen aan activiteiten. Het succes van de buurtvoorlichters zorgt ervoor dat er voortdurend werk voor hen is. Dertien van de vijftien buurtvoorlichters hebben hun diploma gehaald. Daar ben ik trots op. De meerderheid vond na de opleiding een betaalde baan. Ze hebben ontdekt dat het werkende leven leuk is. Wahid, Sengül en Susan zijn ‘mijn’ drie pareltjes. Ze worden steeds zelfstandiger en zijn nu gelijkwaardige collega’s.”
Samen Online
Oma op skype In Samen Online nemen jongeren ouderen mee op
Begrip en waardering Zes weken lang, drie middagen per week, zitten jong en oud
ontdekkingsreis langs de mogelijkheden van de
gebroederlijk bij elkaar tijdens de cursusbijeenkomsten van Samen Online. De jongeren leren hoe zij hun ICT-kennis in eenvoudige taal
computer en het internet. Ouderen doen mee aan
kunnen overbrengen. De ouderen maken kennis met de mogelijkheden die de computer en het internet hen bieden. Tijdens de cursus
de cursus omdat ze willen leren computeren, jon-
ontstaat begrip en waardering tussen de generaties. Nergens in Amersfoort krijgen ouderen zo frequent computerles als bij
geren ontwikkelen nieuwe vaardigheden en leren
Samen Online. De hoeveelheid oefening en herhaling maakt de cursus ook geschikt voor ouderen die zich het computergebruik wat minder
zich inleven in een wereld die niet de hunne is.
gemakkelijk eigen maken. In 2012 namen 32 ouderen als cursist deel aan Samen Online
Met het project Samen Online willen Skanfonds en stichting DOEN
en deden er achttien jongeren mee als student/begeleider. Zes
de generatiekloof verkleinen. Dit initiatief wordt mogelijk gemaakt
vrijwilligers begeleidden de cursus.
dankzij een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij. De volledige training wordt verzorgd door studenten van ROC Midden Nederland,
Eind 2012 liep de subsidie van Skanfonds en stichting DOEN voor
onder begeleiding van vrijwilligers van Ravelijn. Ook Beweging 3.0 en
Samen Online Amersfoort ten einde. Met subidie van het VSB Fonds en
Woonzorg Nederland zijn bij het project betrokken.
Woonzorg Nederland wordt het project in 2013 en 2014 voortgezet.
‘Dubbelklik, voor de cursisten is dat nieuw’ Jasper Voortman, ICT-student “Samen Online is voor mij een leuke mogelijkheid om werkervaring op te doen vanuit mijn opleiding ICT. Ik wil graag oefenen in lesgeven, begeleiden en leidinggeven. Samen Online leert mij begrip te hebben voor ‘domme’ vragen. Zoals hoe je een bestandje moet openen. Dubbelklik, dat gaat bij ons automatisch, maar voor de cursisten is het nieuw. Ik was erop voorbereid dat het allemaal wat langzamer zou gaan. Wij zijn met de computer opgegroeid, deze ouderen niet. Daarom overhaasten we niets, want we willen ervoor zorgen dat de cursisten de cursus ook leuk blijven vinden.”
Jaarbeeld 2012 29
Op naar 2013
10 jaar Ravelijn Inhoudelijke conferentie als cadeau aan de stad Op 1 juli 2013 bestaat Ravelijn tien jaar. Tien
@Ravelijn_033
jaar vol betrokken inzet, dát mag gevierd worden.
Hoogleraar waarschuwt voor
Ravelijn organiseert tijdens haar jubileumjaar
sociaal dilemma; de concurrentie
een conferentie over De kracht van de informele
tussen arbeid, vrijwilligerswerk en
zorg. In deze tijd van veranderingen in het
mantelzorg.
zorgstelsel is dat een zeer actueel thema.
Stichting Ravelijn ontstond op 1 juli 2003 na een fusie van Salus,
bezuinigingen wordt geslagen.
de Vrijwilligerscentrale en Matchpoint. (Die laatste organisatie werd
Dit toenemende beroep op de informele zorg is het thema van de
in 2008 weer zelfstandig.) Ook in deze periode was er volop sprake
inhoudelijke conferentie, die Ravelijn najaar 2013 organiseert.
van verandering: de Wmo kwam eraan. Ravelijn organiseerde diverse
De veranderingen in het zorgstelsel worden vanuit verschillende
Wmo-pilots en zorgde voor best practices. Inspelen op de nieuwe
perspectieven bekeken. Waarom zijn de veranderingen nodig? Wat
vrijwilliger, flexiblisering van vrijwilligerswerk, was hét actuele thema
wordt er verwacht van de samenleving en van instellingen als
rond de oprichting van Ravelijn.
Ravelijn? Wat wordt de rol van de formele en de informele zorg en hoe werken die twee samen? Hoe organiseer je informele zorg vanuit de
Online
kracht van de burgers? En wat zijn grenzen aan de informele zorg?
Er is veel veranderd in de tien jaar dat Ravelijn bestaat. Online communicatie en bemiddeling namen in de afgelopen jaren een
Naast de conferentie vinden in 2013 ook andere feestactiviteiten
vlucht. Sinds 2006 wordt er via de website van Ravelijn bemiddeld in
plaats. Zo gaat Ravelijn iets doen met de wens van vrijwilligers om
vrijwilligerswerk. Inmiddels (2013) verloopt meer dan zestig procent
zich verder te scholen en ontwikkelen. Ook zullen vrijwilligers van
van de bemiddelingen online. Dit percentage stijgt nog steeds.
Ravelijn meewerken aan de landelijke vrijwilligersactie NL Doet.
Steeds meer mensen komen tot de ontdekking dat vrijwilligerswerk er
Tenslotte zal er tijdens diverse activiteiten zichtbaarheid worden
is in alle soorten en maten. De keuze van Ravelijn om de diversiteit
gegeven aan de diversiteit en de omvang van het vrijwilligerswerk in
van vrijwilligerswerk onder de aandacht te brengen, werpt kennelijk
Amersfoort.
zijn vruchten af. Werkzoekenden zien hoe vrijwilligerswerk hen kan helpen om actief te blijven, talenten te ontwikkelen, hun netwerk te vergroten en zich gelukkiger te voelen.
Grenzen aan de informele zorg De afgelopen jaren was voelbaar bij Ravelijn hoe het beroep op de informele zorg toeneemt. Het is duidelijk dat deze ontwikkeling de komende jaren zal doorzetten onder invloed van de opschoning van de AWBZ, de uitbreiding van de Wmo en de bijkomende bezuinigingen. De overheid ziet de informele zorg als oplossing voor het gat dat door de
30 Jaarbeeld 2012
Het feestlogo maatschappelijke betrokken ontworpen door Remco de Waal.
Levensboeken ‘Iedereen heeft een verhaal’ Het project Levensboeken komt in 2013 naar Amersfoort. In dit project tekenen vrijwilligers de levensverhalen op van senioren. Voor dit project krijgt Ravelijn een bijdrage van € 40.000 van het Oranje Fonds en een bijdrage van € 10.000 van de gemeente Amersfoort. Hiermee kan Ravelijn het project de komende drie jaar vormgeven. Aanleiding tot ontmoeting “De levensboeken zijn een mooie aanleiding voor mensen om elkaar te ontmoeten”, zegt directeur-bestuurder Sylvia Cox van Ravelijn. “Je realiseert het je vaak niet, maar iedereen heeft een verhaal.
Binnen het project Levensboeken wil Ravelijn extra aandacht geven aan LHBT-ouderen.
Het mooie is, dat door dit project mensen zich openen, die het niet gewend zijn om te vertellen. En we verwachten dat de vrijwilligers door het project enthousiast worden over het vrijwilligerswerk.”
Honderden Levensboeken zijn er al verschenen sinds de geboorte van het project vijf jaar geleden bij HOF, Promotie Haags Vrijwilligerswerk.
Bij het project Levensboeken ligt de nadruk niet op het bestrijden
De Haagse vrijwilligerscentrale hoopte met het project een nieuwe
van eenzaamheid, maar op de overdracht van levenservaring. Een
groep vrijwilligers te interesseren voor vrijwilligerswerk in de zorg.
vrijwilliger en een senior worden aan elkaar gekoppeld voor een
De projectmatige vorm en het beroep op de creativiteit van de
periode van ongeveer drie maanden. Tijdens de ontmoetingen, die
vrijwilligers, blijken velen aan te spreken. Reden voor het Oranje
eens per week plaatsvinden, staat het verhaal van de oudere centraal.
Fonds om het project landelijk uit te rollen, waaronder in Amersfoort.
Aan de hand van gesprekken en met behulp van foto’s en andere memorabilia stelt de vrijwilliger het Levensboek samen.
Oranje Fonds Het Oranje Fonds steunt sociale initiatieven met geld, kennis
Roze ouderen
en contacten. Afgelopen jaar besteedde het € 32 miljoen aan
Ravelijn wil binnen het project extra aandacht geven aan lesbische
organisaties die een betrokken samenleving bevorderen in het
vrouwen, homomannen, biseksuelen en transgenders (LHBT). Uit
Koninkrijk der Nederlanden. Door deze bijdragen ontmoeten mensen
onderzoek blijkt dat vijftigplussers minder tolerant staan tegenover
elkaar of vinden zij een nieuwe plaats in de samenleving.
homoseksualiteit dan mensen onder de vijftig. Mede door dit onbegrip bij leeftijdgenoten raken roze ouderen sneller in een sociaal isolement
Het Oranje Fonds wordt o.a. gesteund door de Nationale Postcode
dan leeftijdgenoten.
Loterij, De Lotto en door vrienden en bedrijven. De Prins van Oranje en
Sylvia Cox: “Juist voor deze senioren kan het prettig zijn om het eigen
Prinses Máxima zijn al sinds de oprichting het beschermpaar van het
levensverhaal aan een vrijwilliger te kunnen vertellen.”
Oranje Fonds.
Jaarbeeld 2012 31
Jaarbeeld 2012 betrokken persoonlijk samen leven samen werken
Stichting Ravelijn • vrijwilligers • mantelzorg • maatschappelijke inzet Bergstraat 24-26 • 3811 NJ Amersfoort • t 033 461 30 00 •
[email protected] • www.ravelijn.nl
32 Jaarbeeld 2012
