2014
J
JAARBEELD DON BOSCO APELDOORN
jaarbeeld 2014
Foto: StrangeArt
DON BOSCO APELDOORN
2014 was het jaar waarin door de gemeente Apeldoorn en maatschappelijke organisaties werd voorgesorteerd op de decentralisaties die met ingang van januari 2015 hun beslag zouden krijgen. ‘Kantelen’ was en is daarbij een sleutelbegrip. Alles kantelt: de omgang met de burger en de rol van professionals en organisaties. En ook het perspectief wordt gekanteld: niet meer kijken en denken vanuit van bovenaf bepaalde structuren, overheden en organisaties, maar vanuit de burger. Niet de systeemwereld centraal, maar de leefwereld. Niet kijken vanuit problemen, maar vanuit kansen en mogelijkheden.
Zo’n gekanteld domein is een landschap waarin Don Bosco Apeldoorn zich wel thuis voelt. Want bij Don Bosco staan de mensen, de kinderen en jongeren van Apeldoorn en hun perspectief centraal. Zij zijn in tel! De werkwijze van Don Bosco-werkers wordt bepaald door relatiegestuurd werken. Maximale aansluiting bij de leef- en belevingswereld van jongeren vinden we een vereiste. We nemen jongeren serieus en hebben begrip voor hun verhaal en situatie. Niet alleen als er problemen zijn of als er sprake is van overlast of hinderlijk gedrag. Nee, het geven van aandacht is een basishouding en géén trucje. Om die reden wekt het ook vertrouwen bij jongeren. Het contact met ouders en familie, vrienden, buurtbewoners en andere belangrijke sleutelfiguren is voor ons vanzelfsprekend. We streven naar een volwaardige maatschappelijke participatie van jongeren. En als er zaken zijn die dat in de weg staan, dan zijn onze inspanningen erop gericht om die belemmeringen weg te nemen. Niet zelden hebben we bij gevestigde instituten een lans voor jongeren te breken.
2014 stond in het teken van de naderende decentralisaties en daarmee ook van samenwerking. WELZIJNSNETWERKEN In een gekanteld domein gaat het om samenwerken en ontschotten. Om vraagstukken en knelpunten van jongeren succesvol aan te pakken moeten organisaties en uiteenlopende professionele disciplines samenhangend werken. Voor goede samenhang zijn we nu eenmaal aangewezen op samenwerking met en tussen sociale partners. Om die reden zijn we in 2013 gestart om de samenwerking met onze partners in het ‘voorliggende veld’ te intensiveren met de pilot ‘welzijnsteams’. In twee stadsdelen hebben we de (wijk)professionals van Don Bosco Apeldoorn samen met die van Wisselwerk, MD Veluwe, MEE Veluwe en De Kap in wijkgerichte teams samengevoegd. Na afronding van de pilot zijn de welzijnsteams in 2014 doorontwikkeld tot welzijnsnetwerken in alle stadsdelen van Apeldoorn. De welzijnsnetwerken zijn netwerkstructuren waarin uiteenlopende professionele welzijnsdisciplines een samenhangende aanpak binnen de Apeldoornse wijken ontwikkelen en uitvoeren. Binnen de netwerken zijn korte lijnen, worden zaken snel op- en aangepakt en worden er waardevolle kennis en vaardigheden uitgewisseld. 2014 was ook het jaar waarin de partners Wisselwerk en MD Veluwe zijn gefuseerd tot Stimenz en waarin de managers van de gezamenlijke welzijnsinstellingen de (functionele) leiding namen in de afzonderlijke stadsdelen. Daarmee kwam in een van de Apeldoornse stadsdelen dus ook de functionele aansturing van de wijkprofessionals van collega-instellingen voor rekening van de directeur van Don Bosco. Bij al die ontwikkelingen is wel duidelijk geworden dat het vormgeven van goede operationele en organisatorische samenwerking niet plaatsvindt volgens een strak en lineair schema. Het vergt ruimte om te leren, te experimenteren. Het is een kwestie van trial-and-error, van uitproberen wat werkt en vervolgens doen wat nodig is. Het is een route van proefondervindelijk werken, resultaten boeken, evalueren, de werkwijze bijstellen en deze verankeren in de organisaties. Intensieve samenwerking is gebaseerd op onderling vertrouwen en het loslaten van een concurrentiepositie ten opzichte van elkaar. Tegelijkertijd spelen er – zo merken we als organisaties – ook instellingsbelangen, zijn er gescheiden opdrachten in subsidieverwerving en zien we ook de behoefte om ‘eigen’ resultaten over het voetlicht te brengen. Hoewel dit een zeker spanningsveld veroorzaakt, gaan we vol goede moed en met positieve verwachtingen door op de ingeslagen weg. Wel vraagt het in 2015 om een heroriëntatie, afstemming en heldere koersbepaling door de bestuurders van de samenwerkende organisaties. CENTRUM VOOR JEUGD EN GEZIN In de welzijnsnetwerken wordt de samenwerking in de wijken, met buurtbewoners, sleutelfiguren en wijkprofessionals van andere organisaties zoals consulenten van woningcorporaties, wijkagenten van politie, stadsdeel managers van de gemeente e.a. vormgegeven. Daarnaast is het van belang de samenwerking in te richten rondom de zorg voor jeugdigen en hun gezin. Al geruime tijd wordt daarom samengewerkt in de netwerkorganisatie Centrum voor Jeugd en Gezin. In 2014 hebben we deze samenwerking geformaliseerd door als Don Bosco Apeldoorn toe te treden tot de kernpartners van het CJG. Binnen deze netwerkorganisatie gaan we uit van één gezin, één plan. Als partners trekken we in de samenwerking niet elk ons eigen plan, maar gaan we uit van één plan, namelijk die van de jongere en zijn gezin. Wanneer meerdere
professionals bij een gezin betrokken zijn is dus dát plan het vertrekpunt.
SAMENHANG EN SAMENWERKING Het contact met ouders en familie, vrienden, buurtbewoners en andere belangrijke sleutelfiguren is, zo stelden we, een vanzelfsprekendheid. Zij vormen de natuurlijke, ‘normale’ omgeving van jongeren. Wat wij voor en met jongeren doen moet in goede samenhang gebeuren met die omgeving. Ook de samenwerking met organisaties in de sectoren onderwijs, werk, wonen, veiligheid, financiën, sport en cultuur zijn gericht op het aanbrengen van samenhang in het aanbod. Zo heeft Don Bosco Apeldoorn in 2014 het initiatief genomen tot 1Lijn. Dit is een samenwerkingsinitiatief met MEE Veluwe en zorgorganisatie LIJN5 om voor jongeren met een lichte verstandelijke beperking samenhang aan te brengen in de aanpak van professionals in de 0e , 1e en 2e lijn. Het initiatief beoogt de traditionele schotten tussen welzijn en zorg op te heffen. Het plan van de jongere (en zijn natuurlijke omgeving) dient als verrekpunt bij de inzet van professionele disciplines in zowel het zorgdomein als het voorliggende veld. De nadruk bij 1Lijn ligt op het tijdig betrekken van het voorliggende veld en het afschalen van zorg naar welzijn.
Foto: StrangeArt
Centraal bij Don Bosco Apeldoorn staan de jeugd en jongeren. We zoeken de jeugd op in hun natuurlijke context en leggen contact. Maar we bieden ze ook een eigen plek en ruimte. Behalve voor jongeren zijn onze centra in Apeldoorn ook een plek voor bewoners, voor de buurt. Uiteenlopende bevolkingsgroepen en bewonersinitiatieven vinden onderdak bij Don Bosco Apeldoorn. In 2014 vormt ons centrum in Zevenhuizen formeel een ‘ontmoetingsplek’ . VERANTWOORDING De samenwerking met de welzijnspartners stond in het teken van de uitvoeringsnota ‘Welzijn & Zorg, vrijwilligerswerk en mantelzorg 2014’. De Intensieve samenwerking die daar uit voortkwam, vroeg om een gezamenlijke verantwoording van inspanningen en de maatschappelijke opbrengsten van het werk. Om die reden zijn de samenwerkende welzijnsinstellingen in 2014 gestart met het organiseren van een ‘Vertelsessie Jeugd’, die begin 2015 zijn beslag kreeg. Met een vertelsessie experimenteren we met een andere vorm van verantwoorden; een poging om te gaan van louter tellen naar vertellen: cijfers laten maar een deel van de opbrengsten van ons werk zien. Met ‘vertellen’ willen we juist inzicht geven in maatschappelijke opbrengsten die zich niet (uitsluitend) in cijfers laten uitdrukken. De professionals van de samenwerkende welzijnsinstellingen zijn aan de slag gezet om de vertelsessie vorm te geven. Kijkend naar de doelstellingen ging het met deze eerste vertelsessie door de bank genomen meer over het ‘wat’ (we doen) en ‘hoe’ (we het doen), dan over het resultaat daarvan. We stellen vast dat – in de dynamiek van het totstandkomingsproces met grote groep professionals – de vertelsessie gaandeweg min of meer wat is losgeraakt van de oorspronkelijke doelstelling, maar al met al heeft het experiment ons een goed inzicht gegeven op de verbeterpunten voor een zinvol vervolg. Het werk van Don Bosco stond niet uitsluitend in het kader van het brede welzijnsbeleid, maar vormde primair de uitvoering van gemeentelijk preventief jeugdbeleid: JUMP.
KWANTITATIEVE RESULTATEN DON BOSCO APELDOORN 2014 Don Bosco Apeldoorn heeft gedurende 2014 zowel binnen de accommodaties in Zevenhuizen en de Maten als ambulant gewerkt in de stadsdelen Noordoost en Zuidoost. Ambulant is contact gelegd en onderhouden met ca. 115 jongeren op de vindplaatsen: winkelcentra, straat, pleinen en velden. De jongerencentra zijn gedurende 50 weken gemiddeld 36 uur per week opengesteld. Het naast staande schema toont het bereik van kinderen en jongeren in 2014.
Naast de primaire doelgroep is actief contact gelegd met ouders, zijn vrijwilligers geworven, ingewerkt en begeleid, is het informele netwerk rondom jongeren met ondersteuningsvragen (bestaande uit vrienden, ouders, familieleden, geloofsgemeenschap e.a.) volop ingezet en hebben we jongeren waarover we veel zorg hebben gemeld binnen de Verwijsindex Risicojongeren. Daarnaast hebben we binnen de centra van Don Bosco plek en begeleiding geboden aan mensen om de afstand naar de arbeidsmarkt te verkleinen (participatieplekken), begeleiding geboden aan taakgestraften en aan mensen in het kader van reclasseringstrajecten en hebben we stagiaires van MBO en HBO een leerervaringsplek geboden. Met het jeugd- en jongerenwerk en de jongerencoaching hebben we jongeren met problemen en vragen voorzien van informatie, is de vraag of het probleem verkend en is het informele netwerk rondom jongeren ingeschakeld. Jongeren zijn daarmee geholpen op alle leefgebieden. Voor jongeren die zelf en/of met behulp van de directe omgeving onvoldoende in staat waren om de knelpunten het hoofd te bieden zijn actief begeleid naar instellingen in maatschappelijke sector. We noemen al deze contacten met jongeren ‘begeleidingscontacten’. Onderstaand overzicht toont de aard en omvang van de ondersteuningsvragen van jongeren naar leefgebied:
Vragen en knelpunten op het leefgebied ‘school’ scoorde in 2014 het hoogst. Don Bosco bereikt een relatief groot aantal allochtone jongeren, waaronder veel jongeren die niet in staat waren om een stage-adres te vinden. Dit is een prangend knelpunt, enerzijds omdat daarmee hun schoolloopbaan in het gedrang komt, anderzijds omdat veel jongeren ervaren dat zij in een gediscrimineerde positie verkeren. Knelpunten op het leefgebied gezinssituatie heeft veelal te maken met spanningen in de relatie tussen ouder en kind, opvoedingsvragen van ouders en/of complexe gezinssituaties, zoals (v)echtscheiding en huiselijk geweld. Ten behoeve van hun functioneren op de verschillende leefgebieden hebben we veelvuldig jongeren gekoppeld aan maatschappelijke organisaties, waaronder: de
woningcorporaties, Stg.Present, de Stadsbank, Stimenz, MEE Veluwe, Hervormde diaconie, CJG, BJZ, AMK, onderwijsinstellingen w.o. het Edisoncollege, ROC Aventus, en basisscholen, het Activerium, uitzendburo’s werkgevers, Tactus, GGnet, artsen, politie, gemeente, coördinator criminaliteitspreventie, kerken en het vrijwillige jeugd- & jongerenwerk, zoals sportverenigingen en de scouting. Naar vermogen hebben we individuele vragen om ondersteuning collectief opgepakt. Waar dat mogelijk en gewenst was hebben we dat samen met de welzijnspartners en andere organisaties die in de Apeldoornse wijken opereren gedaan. Zo hebben we in 2014 een divers aanbod ontwikkeld en uitgevoerd: -
Coachingsproject Support@school ism basisonderwijs/Stimenz e.a. 1 LIJN Apeldoorn, ism MEE Veluwe en LIJN5 Professionele coaching jonge huurders ism woningcorporaties filmavond jonge mantelzorgers ism De Kap Computercursus allochtone vrouwen ism Stimenz Kookgroep in samenwerking met MEE Veluwe Gentiaan Zomer Event met Stimenz, Wijkraden e.a. Intercultureel vrouwenfeest ism met Stimenz e.a.
ACTIVITEITEN VOOR JONGEREN
Laagdrempelige inloop in de jongerencentra Sekse-specifiek aanbod, zoals meidenactiviteiten en Jongensgroepen Huiswerkbegeleiding Jongerencultuur, zoals LAN-party’s, Studio-activiteiten, Brassband, Rockband en Jamsessies Sportactiviteiten, zoals voetbal in de sportlocaties en vechtsport/zelfverdediging Kinderactiviteiten, zoals kinderinloop, jeugdwerkactiviteiten en kindervakantieactiviteiten
Het aanbod voor kinderen en jongeren hebben we samen met de doelgroep (jongeren) en hun ouders opgezet en uitgevoerd. Daarmee hebben we in 2014 weer een divers aanbod voor jongeren vormgegeven. Daarnaast hebben we –mede in het kader van de ontmoetingsplekkenoverig aanbod ontwikkeld en uitgevoerd.
ACTIVITEITEN IN HET KADER VAN ONTMOETINGSPLEKKEN
Kledingmarkt met ca. 100 wijkbewoners Weggeefactie tassen voor 106 jongeren/bewoners Landmachtdag Taallessen Formulierenbrigade Voetbaltoernooi Jeugdkoor Volwassenaanbod zoals: o Kaartclub (jokeren en klaverjassen) o Ontspanningsgroep (tafeltennis, gezelligheid) o Handvaardigheid (boetseren) o Teresiadameskoor o groep De Parel o Herenkoor Gaudeamus o Werkgroep Teresia o Gemengd koor Treesvoices o Yogagroepen o Teresiasoos o Schildergroep o WOMA Dansgroep Overige activiteiten waaraan Don Bosco ruimte bood: Vergaderingen/bijeenkomsten diverse organisaties (Vrienden van Don Bosco Apeldoorn, Zonnebloem, TACT, BIG, Wijkteams, Stimenz, etc.). Op Stap, Stimenz Groot Nieuws gemeente
Don Bosco Apeldoorn is een stichting, voluit:
Stichting Jeugd- en Jongerenwerk Don Bosco Apeldoorn. Het stichtingsbestuur bestond in 2014 uit de volgende personen: Bart Willemsen, voorzitter Harjo Pinkster, secretaris Johan van Dorssen, penningmeester Niels Weimer, lid Stichting Jeugd- en Jongerenwerk Don Bosco Apeldoorn Sluisoordlaan 200, Postbus 2195, 7302 EN Apeldoorn 055-3664638 KvK 41038619 www.donboscoapeldoorn.nl E-mail:
[email protected]
