“it’s in the doing that the idea comes.” edmund bacon
ARCHITECTEN
Geldhof – Decoene, architecten Zeelaan 174 8670 Koksijde T 058 52 04 36 F 058 52 17 38
[email protected] www.geldhofdecoene.be
ARCHITECTUUR - FIETSEN - KOKSIJDE
Dit boekje is een samensmelting van drie passies die wij in ons bureau GELDHOF-DECOENE, ARCHITECTEN delen.
ARCHITECTUUR - FIETSEN - KOKSIJDE Uiteraard architectuur. Wij staan er mee op en gaan er mee slapen. In alles zien wij architectuur. Een duin, een gigantisch gebouw, een vissershuisje, een bloem, een broeksknoop, een lichtinval,,… alles is architectuur. Dit boekje leidt u langs enkele van onze architectuurprojecten in Koksijde, Oostduinkerke en Sint-Idesbald. In al onze projecten streven wij naar een maximale duurzame benadering. Uiteraard binnen de mogelijkheden en budget van iedere opdrachtgever. Duurzaam maar niet duur. Wij zijn er alvast van overtuigd dat duurzame ingrepen niet duur hoeven te zijn. Met weloverwogen ontwerpopties kunnen dure achterafoplossingen vermeden worden. Mocht dit boekje u aanzetten tot fietsen, al was het maar voor deze tocht, dan is onze opzet reeds geslaagd. Maakt u ook net als ons de mentale klik om korte afstanden, binnen de tien kilometer, met de fiets af te leggen dan is de impact van dit boekje voor u en uw omgeving enorm. Fietsen is een duurzame ingreep die niet duur hoeft te zijn. Het is niet alleen gezond maar ook veruit het goedkoopste vervoermiddel voor kortere afstanden. Ontdek dus onze projecten vanop de fiets en niet achter uw computer. Dat Koksijde meer is dan een strand, wist u misschien al of zal u aan de hand van deze tocht zeker ontdekken. U rijdt langs duinen, in de polders en langs het strand. Wij wijzen ook graag naar enkele zaken die voor ons een continue bron van inspiratie zijn. Deze gebouwen, kunstwerken, omgevingen werden ook in dit boekje vermeld. Naast haar prachtig bouwkundig erfgoed uit het verleden (Duinenabdij, St-Pieterskapel) bouwt Koksijde ook aan een hedendaags patrimonium die mag gezien worden. Niet alle projecten die ons aanspreken zijn opgenomen in dit bundel, maar … neem eens de fiets en ga ze naast dit uitgestippelde pad ontdekken Veel succes. 1
ARCHITECTUUR FIETSROUTE De fietstocht bevat twee delen. Een deel betreft een lus in Koksijde en Sint-Idesbald waarvan de afstand 20 km bedraagt. De projecten worden aangeduid met een cijfer. Doet u bijkomend de lus Oostduinkerke dan telt u daar 10 km bovenop. Om een en ander overzichtelijk te houden worden de projecten hier aangeduid met een hoofdletter. Beide lussen werden apart vermeld in dit boekje.
2
KOKSIJDE/ST-IDESBALD PLAN
3
4
KOKSIJDE/ST-IDESBALD We starten aan ons bureau GELDHOF-DECOENE, ARCHITECTEN, Zeelaan 174 (1) en rijden achter het bureau de Horizontlaan in. Deze laan gaat na een 0,5 km over in de Verdedigingslaan. Na 0,64 km passeert u links Villa Vigie (2). In de fazantenparkstraat tegenover Villa Vigie realiseren wij weldra een nieuwbouwproject WONING D, Fazantenparkstraat 35 (3). We zetten onze versnelling iets kleiner en rijden rechtsaf in de Vinkstraat om na rechts en links te draaien de César Franklaan in te rijden. Op het kruispunt met de Hoge Blekkerlaan kan men links de bijkomende lus van 10 km aanvatten richting Oostduinkerke of rechts de lus Koksijde verder zetten. Op de linkerzijde na 0,91 km ziet u WONING O, Hoge Blekkerlaan 16a (4). Even verder in de straat passeert u een opmerkelijke modernistische woning (5). U rijdt nu bergaf richting Zeelaan met links de duin Hoge Blekker. Even naar rechts om de Middenlaan in te rijden waarna u in de eerste straat rechts WONING M, Esterstraat 8 (6) ziet op ongeveer 1,64 km We keren terug naar de Zeelaan en rijden richting Koksijde-dorp. Aan u linker zijde hebt u een prachtig zicht op de Hoge Blekker (7), met zijn 33 meter de hoogste duin van de kust. In het centrum voor de lichten passeert u op 2,58 km de BRANDWEERKAZERNE, Zeelaan 37 (8). Aan de lichten slaat u rechtsaf en rijdt u ongeveer anderhalve kilometer tot aan het rond punt. U rijdt langs de site waar jaarlijks de cyclocross wordt gehouden en passeert de luchtmachtbasis van Koksijde. Aan het rond punt slaan we rechtsaf richting Veurne. Na 5,00 km ziet u de abdijhoeve Ten Bogaerde (9) liggen, het sterrenrestaurant er in onder gebracht, is een aanrader voor wie van lekker eten houdt. Verschiet niet als u Veurne binnenrijdt, het STATION KOKSIJDE, Sint-Idesbaldusstraat (10) staat inderdaad op grondgebied Veurne. Op de terugrit naar Koksijde ziet u op de rechterzijde de landingsbanen (9,30 km) van de luchtmachtbasis. Terug aan het rond punt zijn we halfweg de rit. We rijden richting Sint-Idesbald de Strandlaan in om daarna de Veurne straat (eerste straat links) in te rijden richting cultureel
5
centrum Taf Wallet. In het eerste deel van de Veurnestraat ziet u links en rechts nog enkele originele vissershuisjes. In de Zonstraat realiseerden wij een van onze eerste projecten WONING P, Zonstraat 2 (11) We rijden de duin in de Berglaan op en dalen naar de R. Vandammestraat die we rechtsweg volgen tot aan de Svinckxstraat. WONING S, Svinckxstraat 20 (12) ligt op 12,22 km. We keren terug naar de R.Vandammestraat om na over te steken net voor het bord ''De Panne'' rechtsweg op 200 meter onverharde weg te rijden. Eens terug op verharde weg volgt u linksaf de Jan VanLooylaan tot aan het kleine rond punt, waarna u links weg rijdt langs het cultureel centrum Taf Wallet (13) in de Veurnestraat tot aan het volgende rond punt. Rechtsaf in de Pannelaan passeert u op km 13,48 het museum van schilder Paul Delvaux (14). U fiets niet voor niets door de wijk waar vele kunstenaars, zoals Grard, Delaux,... tijdens de zomermaanden en langer vertoefden. In de Hofstedeweg renoveerden wij WONING M, Hofstedeweg 2 (15) een typische vakantiewoning. We kruisen de Zeepannelaan en kunnen een glimp opvangen van een bijzondere modernistische woning (16). Van hieruit rijdt u recht op ''Mieke Hill'' een vakantiewoning (17) op een duin aan zee. Let wel op bij het kruisen van de Koninklijke baan en de tram. De fietstocht zou niet volledig zijn als er ook niet een deel langs het strand wordt gereden. We fietsen een kilometer (km 14,45 tot 15,68) met zeezicht richting Koksijde. Meestal is er zuidwestenwind, dus met een beetje geluk hebt u de wind in de rug. Aan het kunstwerk (18) bij ''Ster der Zee'' rijdt u terug landinwaarts, rechtdoor tot aan het abdijmuseum Ten Duinen 1138 (19). Net voor het museum slaan we linksaf en na 100 meter komt u op uw rechterzijde de FIETSENSTALLING, A.Verbouwelaan (20) tegen. U blijft de weg volgen en steekt de Ter Duinenlaan over naar de Begoniastraat om dan de tweede staat links in de Salvialaan te rijden. Op uw rechter zijde en na ondertussen 17.25 km fietsen ziet u WONING B, Salvialaan 58 (21).
6
Via een lus rijdt u nu naar de Schoolmeesterlaan waar u op de hoek met de Bliecklaan de uitbreiding van WONING V, Bliecklaan 33 (22) van achter de klimop kan bekijken. Na links de Blieckstraat te zijn ingereden neemt u de eerste straat rechts. In deze straat met de mooie naam Avondschemeringspad ontdekt u op de hoek met de Onagrastraat en markante woning (23). Rijd de Onagrastraat links om via een korte klim de Lalouxlaan te bereiken. In deze straat vindt u de verbouwing van de authentieke kustvilla WONING G, Lalouxlaan 34 (24) met de uitbreiding in een houten beplanking. U volgt de Laloulaan richting Zeelaan en rijdt recht door in het hartje van “Quartier Sénégalais” (25). Aan de cottage Loxley rijdt u rechtsaf om op de Lejeunestraat te komen. Met ruim 19 km op de teller ziet u op uw rechterzijde de monumentale fontein op het rondpunt met de Zeelaan, het begin en tevens eindpunt van uw fietstocht.
7
BESCHRIJVING PROJECTEN KOKSIJDE/ST-IDESBALD
(1) GELDHOF-DECOENE, ARCHITECTEN, Zeelaan 174
Sinds voorjaar 2012 hebben wij ons bureau op het rondpunt. Het voormalige bankgebouw werd verbouwd met wit als hoofdkleur en aandacht voor licht en ruimte. Tijdens de verbouwing werd uitgegaan van het maximale behoud van de aanwezige elementen. Zo werd de vloer uit blauwe hardsteen niet vervangen maar opnieuw geschuurd en verzoet. De kluisdeur verwijst naar de vorige functie van deze locatie. De relatie en het rechtstreekse contact met de dynamiek op het rond punt zorgt ervoor dat dit een bruisende werkplek is.
(2) Villa “Vigie”, Verdedigingslaan
8
De merkwaardige villa in cottagestijl staat bovenop een (spoorweg)bunker uit de Eerste Wereldoorlog. Vanuit deze bunker, uit 1916, bestookten de Britten de zware Duitse Tirpitz-batterij in Oostende. De bunker is nog goed bewaard en bestaat uit een kanonkamer en munitiemagazijnen. Rond 1923 kreeg aannemer Remi Rys uit Koksijde de opdracht om boven de bunker een villa te bouwen en de bestaande oorlogsconstructie te integreren in het nieuwe project. De grote opening langs waar het geschut destijds in en uit de bunker werd dichtgemaakt door middel van een loggia met een dubbele deur en raamwerk. Tegen 1925 was de villa volledig afgewerkt. Door de hoogte van de villa en het uitzicht, kreeg ze de naam 'La Vigie', wat zoveel betekent als kraaiennest of uitkijkpost. Tot 1993 deed La Vigie nog dienst als mess voor officieren van het Belgische leger. Het pand werd in 2003 beschermd als monument. Het beschermingsbesluit verwijst naar het feit dat La Vigie representatief is voor de cottageduinhuizen uit het interbellum aan de Westkust. Tekst: Erf-goed.be (flickr)
(3) WONING D, Fazantenparkstraat 35
Deze hedendaagse eengezinswoning ligt op een perceel met beperkte oppervlakte. De grote leefruimte is zuid gericht en maximaal beglaasd. De inkom en toegang tot de berging werden vervat in een deurgeheel onder één luifel. Op deze manier worden de gevelopeningen beperkt en worden rustige gevels gecreëerd.
9
(4) WONING O, Hoge Blekkerlaan 16a
Bij de verbouwing van de veel te kleine bestaande vakantiewoning diende van bij de aanvang rekening gehouden worden met het gewicht op de bestaande funderingen. Om deze reden werd geopteerd de verdieping uit te voeren in een houtskelet. Naast de voordelen van het beperkte gewicht kon zo ook maximaal geïsoleerd worden. De materialen werden beperkt door voor de gevelbekleding te opteren voor baksteenstrips die wit werden geschilderd. Vanop een groot terras, zowel op het gelijkvloers, maar vooral op de verdieping kijkt men uit over het prachtige natuurgebied van de Hoge Blekker.
(5) Villa, Hoge Blekkerlaan 14
Na de Tweede Wereldoorlog bleef de tijdens het interbellum ontstane functionele modernistische stijl doorleven tot in de jaren zestig. Deze villa vormt een kubistische constructie met een 10
verhoogde begane grond die via een betonnen trap bereikbaar is en gevat is tussen de betonnen vlakken van bevloering en plat dak. Een driehoekig daklicht zorgt voor een lichtinval van boven uit en op het dak tronen ronde metalen schouwpijpen. Tekst: Fietsroute Koksijde van nu / Selectie van gebouwen door Sarah Willems. De architect Paul Felix introduceerde een 'nuchtere, functionele bouwstijl' en is onder meer gekend van het Clarissenklooster Zonnelied en het Stedelijk zwembad, beiden te Oostende.
(6) WONING M, Esterstraat 8
Milan Kundera schreef: “Schoonheid zit verborgen. Willen we haar vinden dan moeten we het decor stukscheuren.“ Deze hedendaagse woning voor een koppel waarvan de kinderen allen reeds uit huis zijn, schreeuwt niet om aandacht. Ontdaan van alle decor toont deze woning op haar manier de essentie van wonen waarbij ruimtelijkheid en eenvoud een hoofdrol spelen en leven de hoofdzaak is. Een hoog geplaatst, zuidgericht raam doet de inkom die zich in het noorden situeert baden in een mooi zenitaal licht. Het verduidelijkt meteen het ganse verhaal van de woning. Deze is namelijk niet enkel van “binnen naar buiten” ontworpen maar ook omgekeerd. Duurzaam en energiezuinig bouwen is een must en uitgangspunt bij alle projecten. Een doorgedreven aandacht voor isolatie in de eerste plaats en het toepassen van een warmtepomp zorgen voor een E-peil van 58.
11
(7) Hoge Blekker, Zeelaan
De Hoge Blekker is een natuurreservaat in de Belgische kustgemeente Koksijde. Het ligt langs de weg tussen Koksijde-Bad en Koksijde-Dorp. Het domein, 18ha groot, maakt deel uit van een omvangrijk duincomplex waartoe ook de Schipgatduinen en de Doornpanne behoren. De Hoge Blekker, het duin dat zijn naam gaf aan het domein, is de hoogste duinrug (33m) aan de Vlaamse kust. Blekker of Blinkaart is de volkse benaming voor onbegroeide duinheuvel die het zonlicht weerkaatst (blekken of blinken). Aan de oorsprong van de Hoge Blekker en het aansluitende duinmassief liggen paraboolduinen die zich tussen de 16e en 19e eeuw vormden. Karakteristiek voor deze duinen is de hoefijzervorm waarvan de armen de overheersende windrichting aangeven. Vandaag de dag heeft de Hoge Blekker het uitzicht van een stuifduin met schaars verspreide helmgraspollen. Plaatselijk wisselen deze stuifduinplekken af met struweel (struikenbos) bestaande uit duindoorn, wilde liguster, gewone vlier, eenstijlige meidoorn en sleedoorn. Op andere plaatsen domineert een open begroeiing van helm en andere begeleidende soorten zoals duinzwenkgras. Tekst: Wikipedia
Wist u dat u er prachtige wandelingen kunt maken door deze duin in te passen in een grotere wandeling tot in Nieuwpoort en dit quasi zonder openbare of verharde wegen
12
(8) BRANDWEERKAZERNE, Zeelaan 37
Foto’s Bart Van Wetter
De eerste verdieping van het vroegere brandweerarsenaal werd gebruikt voor gemeentediensten en verenigingen. Het omvormen van arsenaal naar brandweerkazerne was de aanleiding tot een verbouwing van het volledige gebouw. Op de verdieping werd naast een leefruimte voor de brandweerlieden met keuken en ontspanningsruimte ook slaapzalen en een leslokaal ingericht. De verbouwingen gebeurden hoofdzakelijk binnenin. Enkel de koperen uitbouw verraadt de aanwezigheid van een meldkamer, van waaruit alle interventies worden gevolgd. Op het gelijkvloers werd naast het herschikken van het wagenpark en het voorzien van een vooruitstrevend afzuigsysteem ook een ambulancedienst ingericht.
(9) Abdijhoeve Ten Bogaerde , Ten Bogaerdelaan 10
Ten Bogaerde' is een van de vele hoeves die in de 12de-13de eeuw gebouwd werden voor de cisterciënzerabdij Ter Duinen in Koksijde. 13
De grotendeels omwalde hoeve is bereikbaar via een verharde oprit en een walbrug met een toegangspoort. De bakstenen langsschuur met hoge zijgevels uit 1240 is een indrukwekkend restant van de oude cisterciënzerarchitectuur. De schuur wordt geschoord door grote steunberen en is versierd met spitsboognissen en traceerwerk in de zijgevel; tegelijk vertoont ze Romaanse rondboogstructuren. De langsgevel aan het erf heeft talrijke deur- en raamopeningen. Het poortgebouw draagt het wapenschild van de abdij Ter Duinen. In de 16de eeuw trokken de monniken van Ter Duinen hier een abtskwartier en een kerk op. Het abtskwartier bevat momenteel een woning en een kapel in Vlaamse-renaissancestijl. Een korfboogpoort staat tussen de kerk en het abtsgebouw in. In 1627 vertrokken de monniken naar Brugge, waarna Ten Bogaerde opnieuw als hoeve werd uitgebaat. In 1712 werd de kerk tot schuur verbouwd. Ze bewaart massieve steunberen en eenvoudige spitsboogramen. In 1993 werd ze gerestaureerd en ingericht als polyvalente culturele ruimte. Er worden tentoonstellingen, lezingen en concerten gegeven. Tekst: Erf-goed.be (flickr)
Op deze prachtige site is eveneens het Restaurant Ten Bogaerde gevestigd. Een aanrader voor wie van lekker eten houdt.
(10) STATION KOKSIJDE, Sint-Idesbaldusstraat
Koksijde kon een nieuw stationsgebouw best verantwoorden want de vroegere stationsomgeving en het gebouw, een voormalige bunker uit Wereldoorlog I, was op vele vlakken achterhaald. Een doorslaggevende beslissing in het totale vernieuwproject was echter de bereidheid van Infrabel nv (een onderdeel van de NMBS-groep) om het perron te verhogen.
14
Het voormalige perron lag aanzienlijk lager dan normaal (zo’n 76 cm). Er werd een aangepast perron van vier meter breed en ongeveer 200 meter lang voorzien, waardoor ook voor de oudere, minder mobiele mensen en reizigers met (kinder-)wagentjes nu een comfortabele open afstapmogelijkheid gecreëerd werd. Met het verhogen van de perrons werd het echter onmogelijk om het bestaande stationsgebouw nog te behouden en te renoveren. Het stationsplein werd opgevat als 1 groot perron, een knooppunt waar de reiziger naadloos kan overstappen op bus, taxi, fiets … Er is rekening gehouden met een mogelijke passage van de tram, naar aanleiding van de plannen van de VVM De Lijn, om de kusttram naar Veurne door te trekken. Mede door de beschikbaarheid van subsidies (het volledige project werd mede gefinancierd in kader van Interreg IVB-NWE: Sintropher: een vijfjarig samenwerkingsproject met als doel lokale en regionale transportvoorzieningen te bevorderen naar, vanuit en binnen 5 perifere regio’s in Noord-West-Europa) en haar rol als voorbeeldfunctie besliste het gemeentebestuur om een zeer toegankelijk gebouw te realiseren, volgens de principes van laagenergiebouw. In tegenstelling tot het voormalige gebouw werd gekozen om een zeer open wachtruimte te maken, waarin de reiziger tevens welkom is om iets te drinken aan het buffet. Eigen aan hun functie, hebben de wachtruimte en het sas grote glaspartijen. Om oververhitting te voorkomen werden ruime dakoversteken voorzien, die doorgetrokken werden tot één grote luifel waaronder een zitbank en een grote fietsenstalling geïntegreerd werden, deze luifel is tevens ook de overkapping aan het perron. Het geprefabriceerde houtskelet werd volledig geïsoleerd met ingeblazen cellulosevlokken, de buitenmuren hebben een isolatiedikte van 24 cm, het platte dak 36 cm. De vloer op volle grond werd geïsoleerd met 2 lagen XPS-platen, in totaal een dikte van 20 cm, daarboven werd de vloerverwarming van het gebouw voorzien. Als energiebron werd er bewust gekozen om gebruik te maken van een warmtepomp “grond-lucht”, waarvoor in totaal 4 verticale boringen voorzien werden met een diepte van 130m diep. Bij de opbouw werd veel aandacht geschonken aan de luchtdichtheid, waardoor de mechanische balansventilatie (met warmterecuperatie en by-pass) goed kan functioneren.
15
Een culturele link werd gemaakt door het printen van een Delvauxschilderij op een gedeelte van de gevelbekleding aan de inkomdeuren, en in het interieur in de wachtruimte. Verder werd het gebouw sober en rustig ingericht, met ruime sanitaire voorzieningen.
(11) WONING P, Zonstraat 2
Dit project valt op door zijn grote dakvlak en oversteken en is een van de vroege realisaties van ons bureau. De woning werd achteraan ingepland waardoor het mogelijk was om vooraan een zuid gericht terras te voorzien.
(12) WONING S, Svinckxstraat 20
De garage en inkom verschuilen zich achter een bekleding in aluminium. Door de carport met eenzelfde baksteen te bekleden bekomen we een ruime voorgevel. Dit sterven naar een minimaal 16
aantal combinaties van materialen en kleuren komt ook terug in andere projecten. Ter plaatse keuken aan de voorgevel realiseren we een intimistisch ochtend terras. Aan de zuidwestgevels een terras dat aansluit op de leefruimte. De verdieping die evenwijdig staat met de straat geeft, vanuit de slaapkamers aan de voorzijde een prachtig zicht op het aanpalende natuurgebied. Aan de zuidwestgevel zorgen de behouden bomen voor een natuurlijke zonnewering en voorkomen zo oververhitting in slaapkamers en zitruimte.
(13) Cultureel centrum Taf Wallet, Veurnelaan 109
In het voormalige Home Eduard Pêcher huist vandaag de Westhoek Academie. ‘Taf Wallet Cultureel centrum’ cf. opschrift; het vroegere opschrift ‘Home Edouard Pecher’ blijft nog herkenbaar. Home opgericht op initiatief van de liberale mutualiteiten uit Brussel in het jaar 1937 naar ontwerp van ingenieur architect Marcel Simon (Trazegnies) cf. ceramische plaat links van de ingang. In 1948 werd het gebouw uitgebreid naar ontwerp van architect G. De Bruycker (Sint-Idesbald) in aansluitende bouwtrant met een washuis. In 1969 werd het gebouw opnieuw uitgebreid. Voortuintje afgezet door middel betonnen afsluiting; rode bakstenen pijlers markeren de vier toegangen. Complex van afwisselend drie à twee bouwlagen, respectievelijk onder plat dak en zadeldak (pannen). Gebouw met een nagenoeg rechthoekige plattegrond, waarbij de lange zijde evenwijdig loopt aan de straat en voorzien is van halfronde trappenhuizen De korte gevel heeft een gebogen vorm en vormt de voorgevel met inkom en
17
opschrift. Deels afgedekt door een zadeldak en een plat dak. Gele baksteenbouw in afwisseling met rode voor de plint beiden verwerkt in kettingverband; geglazuurde boordstenen ter afboording van het plat dak; geprofileerde houten gootlijst op klossen ter hoogte van het zadeldak. Rechthoekige muuropeningen in wit bepleisterde omlijstingen; betonnen onderdorpels; houten, betonnen en gietijzeren roedeverdeling. Tekst: inventaris.onroerenderfgoed.be
(14) Delvauxmuseum, Hofstedeweg 2
“Een kleine laan, ’s zomers vol bloemen, leidt naar het museum. De schilderijen die tentoongesteld zij in het museum zijn een selectie uit heel mij oeuvre. Ik heb aan het schilderen steeds een grote vreugde beleefd, ik ging helemaal op in mijn schilderijen terwijl ik ze creëerde. Ieder onderwerp werd vooraf diepgaand uitgewerkt, alvorens te komen tot de harmonie en het evenwicht die ik er heb proberen in te leggen. Uiteraard vergt dit een grote inspanning, ten eerste omwille van de noodzakelijke architectuur in een schilderij, en vervolgens door de keuze van de kleuren, die in overeenstemming moeten zijn met de poëtische expressie die men aan het schilderij wil geven. Beste vrienden, bezoekers van het museum, ik hoop dat u iets mag ervaren van de vreugde die ik zelf bij het schilderen heb beleefd en dat u aan dit bezoek goede herinneringen mag overhouden.” P. Delvaux (24.05.1983)
18
(15) WONING M, Hofstedeweg 2
Als ontwerper dienen wij ons niet noodzakelijk te onderscheiden door te tonen hoe vooruitstrevend en modern we durven te zijn. Bij het renoveren en restaureren van de villa in de Hofstedeweg werden slechts subtiele wijzigingen aangebracht rekening houdend met de bestaande vormentaal.
(16) Villa “Le carbet”, Zeepannelaan 49
Deze woning dateert uit de jaren dertig en vertoont de kenmerken van de Internationale stijl, zoals het deels afgeronde volume met plat dak, buisvormige elementen en een grote transparantie in het interieur. Tekst: Fietsroute Koksijde van nu / Selectie van gebouwen door Sarah Willems.
19
(17) “Mieke Hill”, Dumontlaan 4
Mieke Hill, een hoge duin met villa in Sint-Idesbald (Koksijde) is een symbool geworden van de groei van de badplaats. Nog maar net beschermd als landschap in 1993 werd deze beslissing een jaar later al tenietgedaan door de Raad van State. In de jaren '90 moest de Mieke Hill ei zo na plaats ruimen voor een appartementsgebouw. Amper enkele uren voor de graafwerken startten, legde toenmalig minister voor Ruimtelijke Ordening Johan Sauwens de werken stil. De zaak sleepte aan, het Duinendecreet trad in voege en het gevaar was geweken. Dat deze duin met villa voor de gemeente Koksijde zoveel betekent is niet te verwonderen. Ze maakt immers deel uit van een aantal gezichten van de gemeente van in het begin van de vorige eeuw toen de eerste tekenen van het toerisme ontstonden. Dit mooie pand genaamd naar de dochter van de welgekende architect en toenmalig eigenaar Albert Dumont werd lange tijd uitgebaat als tearoomlaiterie. Talrijke postkaarten zijn uit die periode nog bewaard en getuigen van de betekenis van de Mieke Hill voor de vroege toeristen in SintIdesbald. Tekst: Erf-goed.be (flickr)
20
(18) Acqua Scivolo aan “Ster der Zee”, Prof. Blanchardlaan – Zeedijk
Het Franse kunstenaarskoppel Poirier is gefascineerd door het verleden, door ruïnes, historische en archeologische sites. Zij vergelijken zichzelf graag met een tweeling die bij hun geboorte uit elkaar werden gehaald en elkaar terug vonden jaren later in het Louvre te Parijs. In Koksijde lieten ze zich in 2003 inspireren door de kerk van de Abdij Ten Duinen of althans wat er van over blijft in het ruïnecomplex en museum die zich een paar kilometers verderop bevinden. Het grondplan van de kerk werd vertaald in een monumentale stalen constructie, verticaal opgetrokken met de zee als achtergrond. Tijdens 2003 kon de bezoeker tot boven in het werk klimmen en zo kreeg Acqua Scivolo een bijkomende functie als uitkijktoren (niet meer toegankelijk). Tekst: www.dekust.be/Beaufort
(19) Abdijmuseum Ten Duinen 1138, Koninklijke Prinslaan 8
Een kluizenaarsgemeenschap onder leiding van Ligerius vestigde zich omstreeks 1107 in de duinen van Koksijde. In 1128 werd de groep 21
omgevormd tot een volwaardige monnikengemeenschap die zich in 1138 aansloot bij de Orde van Cîteaux in de affiliatie van Clairvaux. Hutten in vakwerkbouw werden versteend en begin 13de eeuw werd gestart met de bouw van een grootse bakstenen abdij. De nieuwe kerk werd ingezegend in 1662 en de rest van de abdij werd in de daaropvolgende 50 jaar verder afgewerkt. De 14de eeuw zag het aantal monniken en lekenbroeders evenwel drastisch terugvallen en grote delen van het 13de-eeuwse complex raakten in onbruik. Het bezoek van de bosgeuzen in 1566 betekende dan ook de feitelijke doodsteek aan een groot(s) domein. Vanaf 1578 begon de feitelijke afbraak. In de 17de eeuw namen stuifduinen bezit van de site. Pas in 1897 begonnen enkele pastoors met de eerste archeologische proefopgravingen, gestimuleerd door de canonieke zaligverklaring van de eerste intern verkozen abt, Idesbald, in 1894 en de historische herdenkingsstoet die in 1896 in Brugge werd georganiseerd. De site werd structureel opgegraven vanaf 1949. Hierbij kwamen de funderingen en opstanden bloot te liggen die getuigen van de vroeg gotische baksteenarchitectuur en de latere 16de-eeuwse aanpassingswerken. Opgegraven zijn ondertussen de abdijkerk, de pandgangen, de lekenbroedersvleugel en dele van de oude keuken, monnikenrefter en warmkamer. In 2002 werd ook het gastenkwartier volledig opgegraven. In het aanpalende museum wordt de geschiedenis van de site ingebed in de geschiedenis van de Orde van Cîteaux. Tekst: Erf-goed.be (flickr)
(20) FIETSENSTALLING, A.Verbouwelaan
22
In samenwerking met de gemeente Koksijde die investeert in fietstoeristische infrastructuur wordt een fietsnetwerk uitgewerkt. Op enkele belangrijke assen van dit netwerk worden voorzieningen voor de fietsers geplaatst in de vorm van een toilet en fietsenstalling. Dit project werd gerealiseerd in samenwerking met Erfgoedprojectbureau MinO.
(21) WONING B, Salvialaan 58
Foto’s Bart Van Wetter Dat hedendaags niet altijd synoniem is van plat dak bewijst deze woning. Binnen een klassiek gabarit onderscheidt deze woning zich als hedendaags door de detaillering en vormgeving. Uit het volume als archetype van een woning werden delen gehaald om als overdekt terras of carport dienst te doen. Alle uitsnijdingen werden met een houten beplanking afgewerkt.
(22) WONING V, Bliecklaan 33
23
Het volume waarin de keuken van deze woning wordt ondergebracht wijkt zowel qua vorm als materiaal af van de bestaande cottage stijl. Het niveauverschil tussen de woning en de tuin wordt opgevangen door een groot en verhoogd terras dat zowel aansluit op de keuken als de leefruimte.
(23) Villa “Bon Papa”, Avondschemeringspad 5
De villa doet je, door zijn vormgeving en materiaalgebruik denken aan de landhuizen die de Amerikaanse architect Frank Loyd Wright begin 20° eeuw ontwierp. Zoals de woning Robie-house in Chicago. De cottagewoning recht tegenover villa “Bon Papa” is van de hand van dezelfde architect Louis Van Gastel.
(24) WONING G, Lalouxlaan 34
Foto’s Studio Claerhout
Foto Bart Van Wetter
24
Bij de verbouwing en de uitbreiding van de woning hadden wij onder andere de prenten van de 18de-eeuwse etser-architect Piranesi in gedachten. Piranesi goochelde met het perspectief en suggereerde in zijn schetsen een eindeloze ruimte. Eenzelfde illusie overvalt je in deze woning: de vele trappen en opsplitsbare ruimtes creëren de idee dat je in de woning zou kunnen verdwalen. Aan de buitenzijde sluit, door een doordacht materiaal- en kleurgebruik, de hedendaagse uitbreiding naadloos aan op de cottage villa.
(25) “Quartier Sénégalais”, Bauwenslaan
De wijk werd in 2001 als dorpsgezicht beschermd en werd in 1908 aangelegd. Hier zijn de oudste cottages te bewonderen. In tegenstelling tot de kleine Engelse landhuizen zijn deze vakantiewoningen vrij ruim, Ze moesten immers plaats bieden aan grote gezinnen, dienstpersoneel incluis. De bouwheren waren welgesteld en kwamen uit het binnenland, overwegend uit Brussel. Zij zochten in Koksijde de gezonde lucht, het licht en de rust op, in overeenstemming met het anti-urbane gedachtegoed dat door het rijdschrift Le Cottage in het begin van de twintigste eeuw werd gepropageerd. De pittoresk ogende cottages vormden het uitgelezen decor om de zomervakantie in door te brengen. De aanleg van de "Quartier sénégalais" behoudt een evenwicht tussen ordening en vrijheid. Het rond punt vormt het centrum en van daaruit stralen rechte assen uit, met name de Pierre Sorellaan, de
25
Zouavenlaan, de Gulden vlieslaan en de Bauwenslaan. Op die relatief brede lanen enten zich smalle slingerende kronkelpaden, die zich integreren in het duinenreliëf. Deze natuurvriendelijke aanleg weerspiegelt de Engelse tuinwijkgedachte uit de negentiende eeuw in gereduceerde vakantievorm. De cottages zijn gelegen in een groene omgeving, op goed geproportioneerde percelen, en vrijstaande woningen worden afgelost door gekoppelde villa's om een variërend ritme in het straatbeeld te verkrijgen. Hetzelfde urbanistische concept vinden we bijvoorbeeld in De Panne, Duinbergen en Westende. Vermits zowel het tuinwijkprincipe als de cottagestijl rond de eeuwwisseling vanuit Engeland naar de Belgische-kust overwaaiden en Koksijde-Bad precies aan het begin van de twintigste eeuw tot stand kwam, werd het beeld van de vrijstaande cottage met tuin in hoge mate bepalend voor deze badplaats. Tekst: Brochure Koksijde-Bad vanuit de ogen van de Zoeaven
26
OOSTDUINKERKE PLAN
27
28
OOSTDUINKERKE Deze lus van ruim 10 km fietst u hoofdzakelijk in en langs de vele duinen van Oostduinkerke en Koksijde. In plaats van de route van de lus Koksijde te blijven volgen rijdt u bergaf de duinen van de Doornpanne in op een schelpenpad. U volgt dit pad tot aan de verharde weg waar u links afslaat richting zee. Op uw linkerzijde hebt u ongetwijfeld de contouren van de "Normandie" (A) gezien. Net voor de lichten slaat u rechtsaf en volgt de Gaupinlaan, na twee kilometer van de lus ziet u rechts een platte witte woning van architect Peter Callebaut (B). Na 2,64 km kunt u een klein straatje inrijden, het tweede straatje op uw rechterzijde. Op het eind van deze doodlopende straat ziet u aan uw linkerkant WONING V, Gaupinlaan 5 (C). U blijft de weg volgen in de Georgelaan tot aan de vakantiecentrum 't Zonnetje en draait dan links mee. U rijdt de Leopold II-laan links op en draait de eerste straat recht de Meiklokjesweg in. Op het einde van dit korte straatje draait u links de Myosotislaan in. Na 3,52 km passeert u de verbouwing van WONING DB, Myosotislaan 17 (D). Wat verder in de straat en verscholen achter een hoge haag ligt WONING G, Myosotislaan 33 (E) een uitbreiding van een vakantiewoning met maximaal behoud van de stijl van de bestaande woning. Op het kruispunt van de Myosotislaan met de Dhalialaan slaat u links af tot aan het rondpunt. Op het rondpunt neemt u de tweede straat, de Nieuwe Ydelaan en rijdt opnieuw door een mooi stuk duin. Na de duinen slaat u de derde straat rechts in, tot aan de Polderstraat. Aan uw linkerzijde passeert u de Oostvoorduinen. Aan uw rechterzijde passeert u na 5.90km WONING G, Polderstraat 87 (F). Rij verder tot aan de Leopold II-laan. Net voor deze straat hebt u op uw linkerzijde het Visserijmuseum (G). Na een klein stuk links te hebben gereden rijdt u de A.Boudeystraat in en volgt deze tot ze overgaat in de VanMaldegemstraat. Op de hoek van de VanMaldegemstraat en Sint-Andréstraat realiseerden wij een uitbreiding van een keuken, WONING C, VanMaldegemstraat 28 (H). Vanaf de straatzijde is er echter weinig van deze verbouwing te zien.
29
Via de Sint-Andréstraat rijdt u linksaf de Guldenzandstraat. Deze heuvelachtige weg volgt u tussen de prachtige duinen tot aan het bezoekercentrum "de Doornpanne" om zo linksweg via het schelpenpad van daarnet terug aan te sluiten op de lus Koksijde.
30
BESCHRIJVING PROJECTEN OOSTDUINKERKE
A. De Normandie, Koninklijke Baan 1
Hotel De Normandie is een boothotel, thans bootrestaurant De Normandie, een modernistisch gebouw. De geschiedenis van het gebouw gaat terug tot in de jaren 30 van de 20ste eeuw. De huurder van het naburig boothotel "La Péniche" werd eruit gezet, omdat de eigenaar het zelf wilde beginnen uitbaten. Hierdoor ontstond het idee om 200 meter verderop een concurrerend boothotel te bouwen. Omdat de oceanliner Normandie toen de snelste trans-Atlantische overtocht kon maken, werd het boothotel Normandie gedoopt. Oorspronkelijk was het niet de bedoeling dat het gebouw er als een echte stenen boot zou gaan uitzien. De gebroeders Bruggeman (gemeentearchitecten) ontwierpen een rechthoekig volume met slechts enkele bootkenmerken. De aannemer veranderde hier echter het een en ander aan om de bouwheer tevreden te stellen en zo kreeg het gebouw een expliciete bootvorm. Architect Bruggeman noemde het gewijzigde ontwerp jaren later nog steeds “het grootste monster langs de Belgische kust” Tegenwoordig kunnen we het een onderdeel van de poparchitectuur noemen. Daarbij is het teken essentieel en misschien wel belangrijker dan het bouwwerk zelf. Na een lange periode van verwaarlozing werd De Normandie omgevormd tot restaurant-tearoom en ontving het de Vlaamse Monumentenprijs in 2007. Tekst: Wikipedia
31
B.
Villa architect Peter Callebout, Gaupinlaan 32
De in 1970 overleden architect Peter Callebout liet een klein, maar kwalitatief oeuvre na van voornamelijk eengezinswoningen. Omdat hij architectuur als een creatieve levenswijze zag, ging hij enkel in op in zijn ogen interessante opdrachten waarbij er een nauwe wisselwerking was tussen architect, bouwheer en aannemer. Zijn eenvoudige, discrete en vaak geraffineerde woningen onderscheiden zich door de nauwe verwevenheid tussen architectuur en landschap en door het gebruik van streekeigen materialen zoals hout, glas en baksteen. Een aantal van de meest opmerkelijke realisaties van Callebout, waaronder zijn eigen woning, staan in de SIMLI-verkaveling in Nieuwpoort-Bad. In opdracht van deze Société Immobilière et Mobilière du Littoral tekent hij een verkavelingsplan voor een organisch villapark in de duinen dat rekening houdt met het reliëf. Zijn plan wordt niet gevolgd, maar de projectontwikkelaar voorziet wel een zone voor moderne architectuur. Voor deze zone ontwerpt hij tussen 1955 en 1968 verscheidene in de omgeving geïntegreerde villa's en huizen waaronder zijn eigen woning.
32
C.
WONING V, Gaupinlaan 5
“The Block” was de projectnaam tijdens de realisatie van de woning. Geen verwijzing naar het gelijknamige TV-programma maar een zinnespelen op de wens van de opdrachtgever om een uitgesproken “witte doos” te realiseren en de ontwerpbenadering voor de woning. Uit een witte blok werd als het ware een woning gebeeldhouwd door op doordachte plaatsen volumes weg te nemen en openingen te voorzien. Mede de nabijheid van buren aan de noord en oostzijde resulteren in het gesloten karakter aan deze zijden, het natuurgebied in het westen zorgt er voor dat de gevels aan deze zijde maximaal worden opengewerkt. Om het uitzicht op het natuurgebied te maximaliseren wordt geopteerd om de leefruimte op de verdieping te situeren als een soort loft op de onderliggende slaapkamers, aansluitend op de terrassen. De witte kleur van de buitengevels herhaalt zich aan de binnenzijde in de wanden en vloeren en wordt gecombineerd met zwart. Deze kleurkeuzen dragen bij tot het ruime karakter dat de woning uitstraalt.
33
D.
WONING DB, Myosotislaan 17
De geschiedenis van Koksijde als vakantiegemeente heeft er voor gezorgd dat er tot een stuk in de tweede helft van de twintigste eeuw vakantiewoningen werden gebouwd. Deze woningen hadden een beperkt oppervlakte. Hier wordt geopteerd voor een uitbreiding met een hedendaags karakter en afwijkend van de bestaande stijl die nog steeds waar mogelijk maximaal wordt behouden. Dergelijke projecten vormen een evenwichtsoefening om de uitbreiding met respect voor het bestaande te integreren tot een samenhangend geheel. De uitbreiding wordt op het gelijkvloers gekenmerkt door een grote raampartij aan de tuingevel. Op deze manier wordt de relatie met het achterliggende duinengebied maximaal beleefd. Het bovenliggende volume werd opgevat als een houtskelet en volledig gebouwd volgens de principes van een lage energiewoning.
E.
WONING G, Myosotislaan 33
34
In schril contrast tot het vorig project werd hier gestreefd naar een maximaal behoud van de bestaande elementen. De uitbreiding vormt zo een eenheid met de reeds bestaande woning.
F.
WONING G, Polderstraat 87
De bestaande woning wordt volledig behouden. Achteraan wordt een uitbreiding gerealiseerd in metselwerk gelijk aan de bestaande woning. Op de verdieping wordt een volledige houten achterbouw gerealiseerd.
G.
Visserijmuseum, Vrijheidsstraat / inkom Pastoor Schmitzstraat 5 Het ’’NAVIGO” staat voor Nationaal Visserijmuseum Oostduinkerke brengt erfgoed, kunst, ambacht en de rijke natuur van de Noordzee samen onder één dak. Het museum werd opgericht in de eerste helft van de twintigste eeuw en werd van 2004 tot 2009 volledig verbouwd. Tekst: Wikipedia
35
H.
WONING C, Van Maldegemstraat 28
Dit project is een van de kleinere ingrepen van ons bureau. In de bestaande woning zochten de bewoners een oplossing om de relatie van de leefruimte en tuin te verbeteren, alsook de verbinding tussen leefruimte te optimaliseren. De oplossing bestond er in om een kleine uitbreiding te maken in de tuin om keuken en leefruimte te verbinden. Op deze manier ontstaat er een leefkeuken die een maximale relatie garandeert met de tuin. Een doorgedreven detaillering zorgt ervoor dat de uitbreiding zich naadloos integreert tussen de bestaande gebouwen.
36
OVERZICHT PROJECTEN (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) (13) (14) (15) (16) (17) (18) (19) (20) (21) (22) (23) (24) (25)
GELDHOF-DECOENE, ARCHITECTEN, Zeelaan 174 Villa “Vigie”, Verdedigingslaan 9 WONING D, Fazantenparkstraat 35 WONING O, Hoge Blekkerlaan 16a Villa, Hoge Blekkerlaan 14 WONING M, Esterstraat 8 Hoge Blekker, Zeelaan BRANDWEERKAZERNE, Zeelaan 37 Abdijhoeve Ten Bogaerde , Ten Bogaerdelaan 10 STATION KOKSIJDE, Sint-Idesbaldusstraat WONING P, Zonstraat 2 WONING S, Svinckxstraat 20 Cultureel centrum Taf Wallet, Veurnelaan 109 Delvauxmuseum, Paul Delvauxlaan 42 WONING M, Hofstedeweg 2 Villa “Le carbet”, Zeepannelaan 49 “Mieke Hill”, Dumontlaan 4 “Ster der Zee”, Prof. Blanchardlaan - Zeedijk Abdijmuseum Ten Duinen 1138, Koninklijke Prinslaan 8 FIETSENSTALLING, A.Verbouwelaan WONING B, Salvialaan XXXXX WONING V, Bliecklaan 33 Villa “Bon Papa”, Avondschemeringspad 5 WONING G, Lalouxlaan 34 “Quartier Sénégalais”, Bauwenslaan
A. B. C. D. E. F. G. H.
GELDHOF-DECOENE, ARCHITECTEN, Zeelaan 174 Villa architect Peter Callebout, Gaupinlaan 32 WONING V, Gaupinlaan 5 WONING DB, Myosotislaan 17 WONING G, Myosotislaan 33 WONING G, Polderstraat 8 Visserijmuseum, Vrijheidsstraat / inkom Pastoor Schmitzstraat 5 WONING C, Van Maldegemstraat 28
projecten aangeduid met een vet lettertype betreffen eigen projecten
37
38
IT’S IN THE DOING THAT THE IDEAS COMES Noteer hier alvast uw eigen ideeën. ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ...............................................................
39
............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... 40
............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... 41
............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ............................................................... ...............................................................
42
GEEF ONS UW MENING Wij beleefden veel plezier aan het maken van dit fietsboekje. Vond u dit boekje fantastisch; vertel het iedereen en/of laat een bericht op onze facebook-pagina Geldhof Decoene Architecten. Hebt u positieve suggesties, tips, aanvullingen of opmerkingen, laat maar komen, ons bureau streeft niet voor niets naar continue verbetering. Hebt u negatieve opmerkingen of bezwaren tegen dit boekje bel ons op het nummer 058 52 04 36. Wij maakten dit boekje met uitsluitend goede bedoelingen en luisteren dan ook graag naar uw opmerkingen.
43
“wie zich verliest in z’n passie, heeft minder verloren dan wie zijn passie verliest”
ARCHITECTEN
Geldhof – Decoene, architecten Zeelaan 174 8670 Koksijde T 058 52 04 36 F 058 52 17 38
[email protected] www.geldhofdecoene.be
