INTRODUCTIEBROCHURE VOOR NIEUWE VERPLEEGKUNDIGEN EN STUDENTEN
HEMODIALYSE (F2/F3) 1
Versie januari 2010 Versie juli 2015
Welkom Het team van de afdeling Hemodialyse heet je van harte welkom. Wij zullen ons best doen opdat jij je zo snel mogelijk thuis voelt in onze groep. Deze brochure biedt je een eerste kennismaking met onze afdeling. Op de volgende pagina’s vind je een overzicht van de gebruiken, modaliteiten en afspraken zodat je je op een vlotte en aangename manier kan inwerken op onze dienst. Uiteraard staan niet alle details in deze brochure. Als je nog vragen hebt of meer informatie wenst, kan je altijd terecht bij een collega. Geef ons gerust een seintje, want jouw opvang en begeleiding behoren tot ons takenpakket en zijn ook onze verantwoordelijkheid. We wensen je alvast veel werkgenot en veel succes!
Voornaamste stelregel: als je twijfelt, vraag dan hulp! Dit doe je beter te vroeg dan te laat!
2
Inhoudstafel 1. Voorstelling van de afdeling
p. 4
1.1. Locatie
p. 4
1.2. Plaats binnen de organisatie
p. 7
1.3. Multidisciplinair team
p. 8
1.4. Specialismen
p. 13
1.5. Afdelingsopdrachten
p. 14
2. Een dag op de afdeling
p. 18
3. Aandachtspunten
p. 21
3.1. Algemene aandachtspunten
p. 21
3.2. Aandachtspunten gedurende de hele dialyse
p. 22
4. Patiëntenvoorlichting
p. 24
5. Communicatie
p. 25
5.1. Telefonie
p. 25
5.2. ICT
p. 25
5.3. Buizenpost
p. 26
5.4. Mondelinge communicatie
p. 26
5.5. Schriftelijke communicatie
p. 26
6. Personeelsinformatie 6.1. Ziekenhuisbreed
p. 28 p. 28
6.2. Dienstspecifiek
p. 28
6.3. Opleiding nieuwe medewerkers
p. 29
6.4. Teambuilding
p. 30
7. Risicoanalyse & werkpostfiche
p. 31
3
1. VOORSTELLING VAN ONZE AFDELING 1.1. Locatie Campus Virga Jesse De afdeling ligt in de F-vleugel en telt 3 verdiepen:
Zaal C (1ste verdieping) • 1 zaal met 9 bedden en 1 zetel • Technische ruimte
4
Zaal A (2de verdieping) • 3 boxen van 4 bedden • 1 isolatiekamer met 1 bed • 1 zaaltje met 4 zetels
Zaal B (3de verdieping) • 2 boxen van 4 bedden • 3 isolatiekamers met 1 bed • 1 eetzaal
5
Autodialysecentra (AD) Campus Salvator • 10 zetels
Sint-Franciscusziekenhuis Heusden-Zolder • 10 zetels
6
AZ Vesalius Tongeren • 10 zetels
1.2. Plaats binnen de organisatie De afdeling Hemodialyse maakt deel uit van de zorgcluster Circulatie & vitale organen. Deze zorgcluster bestaat verder uit de volgende diensten: • Cardiologie • Cathlab • Pneumologie • Thoracale heelkunde : Cardiologische / Pneumologische heelkunde • Vasculaire heelkunde • Hart-, long- en vaatrevalidatie • ICCU Hartbewaking • Endocrinologie • Infectieziekten & immuniteit • Zorgprogramma cardiale pathologie De kostenplaats van onze afdeling is 5600.
7
Management Medisch manager
Zorgmanager
Dr. Jos Vandekerkhof
Carl Renckens
1.3. Multidisciplinair team Medisch team
Dr. Koen Stas Medisch diensthoofd - Nefroloog
Dr. Tom Dejagere Nefroloog
Dr. Bart De Moor Nefroloog
Dr. Hilde Keuleers Nefroloog
Dr. Marc Van De Sande Nefroloog
Dr. Johan Vanwalleghem Nefroloog
8
Verpleegkundig team Hoofdverpleegkundige
Marijke Colla
Adjunct-verpleegkundigen
Yvan Bollen Verpleegkundigen
Karlien Meykens
Stagementoren Evy Auwerx, Sarah Hufkens, Roos Geurts, Marijke Reygel, Kirsten Theunis, Ilse Theunissen, Sofie Vandenberk & Dimitri Vermierdt
Vaste medewerkers Sociale dienst Diëtisten Secretariaat Technici
Caroline Vanhees & Sofie Niewold Bie Germeaux & Joke Vrijsen Marleen Claes, Els Deconninck & Emine Caz Danny Voets & Bavo Vanderfeesten Verzorgenden Onderhoud
Werkgroepen Werken aan kwaliteit en patiëntveiligheid zijn speerpunten binnen onze organisatie, zo ook binnen onze afdeling hemodialyse. Kwaliteit en patiëntveiligheid maken deel uit van onze dagelijkse opdracht en vragen ieders inzet. Om dit binnen onze afdeling te realiseren werden tien werkgroepen opgericht rond diverse topics : katheterzorg, voetscreening, wondzorg, predialyse, voeding, kwaliteit van zorg, vaatacces, acute zorg, procedures en stagementor en nieuwe medewerkers. Katheterzorg Deze werkgroep houdt zich bezig met alles wat de zorg van een patiënt met dialysekatheter kan verbeteren. In 2013 zijn wij o.a. intensief bezig geweest met het verbeteren van de aansluitprocedure, het uittesten en toepassen van nieuwe katheterverbanden en het herschrijven van de informatiebrochure ‘Vaattoegang’ voor de patiënt. Dit alles met het oog op uniformiteit met als doel het verminderen van het aantal katheter-gerelateerde infecties.
9
Wondzorg en voetscreening Deze werkgroep volgt de nieuwste ontwikkelingen op gebied van wondzorg op. Ze volgen ook interne en externe bijscholingen om op deze manier collega’s de nodige ondersteuning te kunnen bieden bij een complexe wonde. Enkele realisaties van deze werkgroep zijn: voetscreening als project binnen wondzorg, wondzorgkar, wondzorgkast, wondzorgdocument-> in samenwerking met B3 voor dossier, wondzorgdocument geïntegreerd in C2M. Predialyse De werkgroep ‘predialyse’ staat in voor de begeleiding van de patiënt alvorens deze start met de dialysebehandeling. Deze multidisciplinaire werkgroep bestaat uit een nefroloog, peritoneale dialyseverpleegkundigen, hemodialyseverpleegkundigen, een diëtiste en sociaal assistente.
Gerealiseerde doelstellingen: 1. Informatie voor de patiënt: • Informatiemap • Brochure ‘predialysebegeleiding’ • Brochure ‘welkom op dialyse’ 2. Uitwerking en bijsturing van een predialyse-infosessie die de patiënt volgt op een vaste dag in de week. Via georganiseerde gesprekken wordt de patiënt in contact gebracht met de verschillende hulpverleners. Tijdens deze infosessie zijn familie, vrienden of kennissen welkom. 3. Registratie van predialysepatiënten en patiënten reeds gestart met dialyse. 4. Verslaggeving in C2M.
Nieuwe uitdagingen voor de toekomst: 1. Opvolging van de patiënt in de predialysefase tot aan de start van de dialysebehandeling. 2. Aanpassing en uitbreiding van de gebruikte audiovisuele hulpmiddelen tijdens de predialyse-infosessie. 3. Educatie op maat van de patiënt in de dialysefase. Deze educatie wordt gezien als een verlengstuk van de predialysebegeleiding. Voeding • Werkgroep Nutritie zorgt voor extra info en ondersteunig van het dieet (kalium, fosfor, natriumlijsten en Nubeltabel) . • Bewaakt de uniformiteit over de verschillende dialysecentra. • Zorgt dat de maaltijden op dialyse overeenstemmen met de richtlijnen van het dieet . • Bundelen aan- en opmerkingen (klachten) van de patiënten en zoeken naar oplossingen.
10
Kwaliteit van zorg Deze werkgroep focust zich op de verhoging van de zorgkwaliteit op de afdelingen nierdialyse en nefrologie en de optimalisering van de samenwerking tussen deze afdelingen. Ze bestaat uit verpleegkundigen van zowel de afdeling nierdialyse als de afdeling nefrologie, een arts en iemand van het palliatief supportteam. De werkgroep wordt voorgezeten door een sociaal werker. Jaarlijks wordt er door de leden een thema gekozen waar rond gewerkt wordt. De voorbije jaren was dit onder andere transplantatie, vroegtijdige zorgplanning,… Vaatacces Onze vaataccesleden zijn gemotiveerde dialyseverpleegkundigen die niet enkel geïnteresseerd zijn in de vaattoegang, maar ook het belang van deze toegang willen benadrukken. Het is de bedoeling om de gezondheid van de vaattoegang zo optimaal mogelijk te houden door zoveel mogelijk kennis en ervaring over te brengen naar alle andere dialyseverpleegkundigen. Om de 6 maanden wordt er door deze werkgroep een les georganiseerd voor de nieuwe medewerkers. Tijdens deze les wordt theorie gegeven over de werking van de fistel en de algemene aandachtspunten. Ook is er een oefenmoment en kunnen ze leren prikken op een kunstarm. Andere realisaties van deze werkgroep zijn procedures omtrent het vastplakken van dialysenaalden, aanprikken van av-fistel en gore-tex,....,Ook worden er controles uitgevoerd wat betreft het naleven van deze procedures. Regelmatig worden er zorgobservaties georganiseerd om te procedurekennis te testen. Dit alles om uniformiteit te bevorderen en zo de patiëntveiligheid te garanderen. Acute zorg Op de afdeling hemodialyse is een wachtgroep actief die bestaat uit 12 verpleegkundigen. De wachtverpleegkundigen werken afwisselend een weekwacht van maandag t.e.m. donderdag of van vrijdag t.e.m. zondag. Tijdens een wachtperiode werken de wachtverpleegkundigen een late shift. Na de late shift zijn zij oproepbaar tot de ochtendploeg begint. De taken van een wachtverpleegkundige zijn oa. extramuros dialyseren, CVVH-behandelingen uitvoeren i.o.v. de arts, hulp bieden aan collegaverpleegkundigen, opnameafdeling verwittigen i.v.m. opgenomen dialysepatiënten, assisteren bij het plaatsen van dialysekatheters. Procedure en staande orders Deze werkgroep bestaat uit dialyseverpleegkundigen met een aantal jaren ervaring. De taak van deze werkgroep is het up to date houden van reeds bestaande procedures en staande orders. Naast het controleren van bestaande procedures, schrijft deze werkgroep ook nieuwe procedures. Eveneens een belangrijke taak van deze werkgroep is deze aanpassingen te communiceren naar de werkvloer. Zo wordt er regelmatig een procedure in de kijker gezet op verschillende manieren.
11
Stagementor en opleiding nieuwe medewerkers De mentoren op de dialyseafdeling zijn verantwoordelijk voor het begeleiden en coachen van studenten. Deze verpleegkundigen zijn eveneens van groot belang bij het opleiden van nieuwe medewerkers. Enkele realisaties van de werkgroep zijn de introductiebrochure, doelstellingen voor studenten en nieuwe medewerkers, stappenplan voor nieuwe medewerkers.
Referentiepersonen • CPR/rampenmanagement • Ergocoach • Patiëntveiligheid • Ziekenhuishygiëne • Diabetes • Geriatrie • Palliatieve zorgen • Wondzorg
Bijkomende taken • Vaccinatie • Bloednames • KT/V • Vakantiedialyse • HLA • Studienurse • Dossiers • Medicatiekasten • Sp Xpert Op elke verdieping en in elk autodialysecentrum kan je een lijst ad valvas terugvinden met de werkgroepen, referentiepersonen en bijkomende taken.
12
1.4. Specialismen Onze patiëntenpopulatie bestaat voornamelijk uit patiënten met chronische nierinsufficiëntie (C.N.I.) die behandeld worden met hemodialyse.
Meest voorkomende oorzaken van C.N.I. • glomerulonefritis • pyelonefritis • diabetes mellitus • polycystische nieren • hypertensie • arteriosclerose en andere vaataandoeningen • analgeticanefropathie
Meest voorkomende onderzoeken • Röntgenonderzoeken: Rx-thorax, Rx-ledematen,… • C.T.-scan, N.M.R. • Echografie abdomen, echo cardio,… • Isotopen: hart -, bot - en longscintigrafie • Echo doppler/duplex • Arteriografie/flebografie van de fistel • Katheterografie • Labo: bloed - en urineonderzoeken • Nierbiopsie
Meest voorkomende behandelingen A. Intermittente technieken Technieken die op onze afdeling worden toegepast: • Hemodialyse • Hemodiafiltratie • Hemofiltratie B. Peritoneale dialyse • Buikdialyse die de patiënt thuis zelf uitvoert. • Informatie, opleiding, begeleiding en ondersteuning van de patiënt gebeurt door speciaal daarvoor opgeleid personeel (deze verpleegkundigen zijn werkzaam op de afdeling B3).
13
C. Continue technieken • Technieken die enkel extra-muros worden toegepast met name op de afdelingen intensieve zorgen (MIC, I.Z., C.C.U.). Deze technieken worden gebruikt bij hemo-dynamisch onstabiele patiënten. • C.V.V.H. (continu veno veneuze hemofiltratie) • C.V.V.H.D.F. (continu veno veneuze hemodiafiltratie) • S.C.U.F. (slow continue ultrafiltratie) D. Semi continue techniek • S.L.E.D.D. (slow extended daily dialysis) Meer informatie omtrent deze technieken is via verscheidene mogelijkheden beschikbaar op de afdeling (Gambro Basic map,…).
1.5. Afdelingsopdrachten Nefroloog Elke dialysesessie komt de arts bij de patiënt langs om eventuele vragen op te lossen, de patiënt te onderzoeken bij problemen, voorschriften te maken,…
Hoofdverpleegkundige Functiedoel • Plannen, coördineren, opvolgen en bijsturen van de activiteiten en de medewerkers van de dienst. • Spilfiguur zijn tussen het beleid en het afdelingsgebeuren. Functiekaart is beschikbaar op Jessanet
Adjunct-hoofdverpleegkundige Functiedoel • De adjunct-hoofdverpleegkundige heeft als opdracht een ondersteunende en signaalfunctie te verlenen aan de hoofdverpleegkundige die omwille van de complexiteit en/of omvang van zijn/haar dienst hieraan nood heeft om te voldoen aan de gestelde verwachtingen. • In geval van afwezigheid van de hoofdverpleegkundige dient de adjunct-hoofdverpleegkundige de leidinggevende functie van de hoofdverpleegkundige over te nemen: plannen, coördineren, opvolgen en bijsturen van de activiteiten en de medewerkers van de dienst. Functiekaart is beschikbaar op Jessanet
14
Dialyseverpleegkundige • Bij de dagelijkse werkverdeling wordt, per shift, aan iedere verpleegkundige een groep (box) van 4 tot 5 patiënten toegewezen waarvoor men verantwoordelijk is, volgens het model van geïntegreerde verpleging. Meer uitleg zie: een dag op de afdeling.
Nachtdialyseverpleegkundige • Maandag, Woensdag en Vrijdag zijn er 10 patiënten die nachtdialyse hebben. • Tijdens deze nachtshift zijn er 2 verpleegkundigen verantwoordelijk.
Wachtverpleegkundige De wachtdienst wordt verzekerd door een vast team wachtverpleegkundigen. Zij zijn 3 of 4 opeenvolgende dagen van wacht (nl. van maandagmorgen tot vrijdagmorgen of van vrijdagmorgen tot maandagmorgen). De wachtverpleegkundige werkt steeds van 10u tot …. Taken: om 10 u 24 • tijdig extramuros starten na ontvangst van het dialyseorder • cvvh gaan opstarten of heropstarten • dialyseren op IZ –a, IZ-c, MIC, E5 of CCU en/of collega daar aflossen • verantwoordelijkheid na 15u06 (einduur adjunct) over de planning van de patiënten op het 1ste, 2de en 3de verdieping van de namiddag dialyse • helpen met afsluiten van de VM-dialyse en helpen monteren voor de NM-dialyse om 11u45 • middagpauze, maar kan verschillen, is afhankelijk van het werk en het aflossen op IZ/MIC /ICCU vanaf 13u00 • helpen aansluiten (indien geen extramuros dialyse) • na 15u06 wijziging in de planning voor de volgende dag regelen • diensten waar gehospitaliseerde patiënten liggen verwittigen dat hun patiënt(en) de volgende dag op dialyse moeten komen • hulp bieden aan nieuwe verpleegkundigen en ook daar waar het druk is. • wachtverpleegkundige probeert rond het uur van afsluiten op iedere verdieping wat hulp te bieden. rond 17u00 • indien de cvvh in gebruik is een laatste maal gaan kijken • hulp bieden bij het afsluiten • patiëntenvervoer regelen, eventueel patiënt naar onderzoek brengen
15
Verzorgenden Een verzorgende staat in voor de maaltijden tijdens dialyse, naar het labo en apotheek gaan, het demonteren van de leidingen en het opruimen van de zaal (afwassen van de toestellen, bedden en gebruikt materiaal) na dialyse in de voormiddagshift samen met de verantwoordelijke verpleegkundige. ’s Middags worden de patiënten gewogen door de verzorgende of de verpleegkundige.
Diëtiste De diëtiste begeleidt de chronische dialysepatiënt met het geven van instructies over het voorgeschreven dieet. Na een eerste algemene uitleg worden op basis van de (14-daagse) bloeduitslagen persoonlijke aanpassingen doorgevoerd, rekeninghoudend met de gewoontes en smaken van de patiënt!
Sociale dienst De afdeling nefrologie beschikt over twee sociaal assistenten. Hun taken zijn als volgt verdeeld : Begeleiding tijdens opstart van dialyse • herhaling uitleg predialyse • psychosociale opvang • thuiszorgregeling indien nodig • praktische regelingen treffen zoals bvb opstart vervoer, aanvraag warme maaltijden,… • administratie (verslaggeving + registratie) • coördinerende functie B3 – dialyse – patiënt – thuiszorgdiensten - … Dialyse • psychosociale opvang van patiënt tijdens crisismomenten • psychosociale opvang familie • opvolgen thuissituatie + eventuele thuiszorgregeling • opvolging patiënten tijdens ziekenhuisopname • regelmatige patiëntcontacten • administratie (verslaggeving + registratie) • coördinerende functie dialyse - thuiszorg - familie,… • oplossen praktische problemen zoals bvb vervoersproblemen, problemen met facturen,…
16
Transplantatie • psychosociale opvang patiënten en familie • regeling vervoer (oproeping + consultaties achteraf) • opmaken sociaal verslag UZ Leuven • indien nodig andere praktische regelingen zoals bvb thuiszorg, financieel,… • administratie (verslaggeving + registratie) • coördinerende functie Levenseinde - begeleiding • psychosociale ondersteuning patiënt en familie • ondersteuning collega’s • plannen en bijwonen zorgoverleg • praktische regelingen zoals bv. thuiszorg, annuleren vervoer, … • coördinerende functie dialyse – thuiszorg – familie -…
Technieker • De afdeling beschikt over eigen technici. Hun taken zijn als volgt omschreven: • Preventief onderhoud dialysetoestellen centrum en AD • Preventief onderhoud waterbehandeling centrum en AD • Herstellingen bij panne van waterbehandeling en dialysetoestellen centrum en AD • Magazijnbeheer onderdelen, wisselstukken en desinfectie producten • Bestellingen centraal concentraat • Desinfectie waterbehandeling/ringleiding centrum en AD • Maandelijkse en jaarlijkse staalnames RO water en beheer cultuuruitslagen • Onderhoud en herstellingen van Prismaflex toestelen kunstnier, IZ VJ en IZ SA
17
2. EEN DAG OP DE AFDELING HEMODIALYSE Uur 06u30
07u00 08u00 08u00
08u30
09u00
10u24
11u00
12u00
Taken • • • • • •
Lezen van dagboek. Opstarten van de toestellen Monteren van de toestellen. Voorspoelen van de leidingen en nier. Dossiers invullen (streefgewicht, afsluitvolume, samenstelling dialysaat,…). Patiënten worden opgevangen, gewogen, geïnstalleerd en aangesloten.
• Wanneer alle patiënten aangesloten zijn wordt er een eerste ‘grote’ controle gedaan: alle gegevens en instellingen worden nog eens nagekeken (ultrafiltratie- en dialysaatmenu), de drukken op het toestel worden genoteerd; temperatuur, bloeddruk en pols van de patiënt worden genomen, glycemie wordt indien nodig gecontroleerd , … • De verzorgende brengt de bloednames naar het labo, en gaat indien nodig naar de apotheek. • De algemeen verpleegkundige van de 3de verdieping (ATB) gaat extra-muros dialyseren (IZ, ICCU of MIC). • De patiënten krijgen hun ontbijt: de verpleegkundige helpt de patiënt een comfortabele houding te geven. • Uitvoeren van verpleegkundige administratieve taken. • Voorbereiding van de afsluitprocedure. • De parameters, zowel van de patiënt als van het toestel, worden om de 30’ gecontroleerd. • De nodige zorgen worden toegediend (wondverzorging,…). • Extra taak per box: bv. aansluitkar bijvullen,… • Aanvang van de namiddagshift (fulltime verpleegkundigen). • Briefing van de patiënten en bijzonderheden op zaal worden door de adjunct gegeven aan de verpleegkundigen van de namiddag. Na de briefing krijgen de verpleegkundigen een blad mee met daarop de taken die ze moeten uitvoeren alvorens hun shift gedaan is. Deze moeten ook afgetekend worden. • De fulltime late maakt de kar klaar voor de patiënten van de namiddagshift: materiaal en bloednames worden per patiënt klaar gelegd, de dialyseorders worden uitgeprint en in de dialysedossiers gestoken. • De verpleegkundige met wachtdienst gaat eventueel ook extra-muros dialyseren of aflossen. • De patiënten worden afgesloten. • Patiënten helpen met aankleden, wegen… • De F.T.verpleegkundigen met late dienst helpen even afsluiten of monteren en gaan dan eten om 11.45 uur. • De zaal wordt, samen met de logistiek medewerkers, in gereedheid gebracht voor de volgende groep patiënten: bedden afwassen en opmaken, tafeltjes opruimen en afwassen, leidingen/nier demonteren, toestellen afwassen, reinigingsprogramma van het toestel opstarten, toestellen monteren,... • Patiëntengegevens en verpleegkundig verslag inbrengen in de computer. 18
Uur
Taken
12u30
• De fulltime vroege verpleegkundigen nemen hun middagpauze, de halftime of ¾ dienst is ten einde. • Aanvang van de halftime of ¾ namiddag shift. • De late shift begint van zodra de zaal opgeruimd is met het klaarmaken van de toestellen en patiëntendossiers (zie voormiddag) • De patiënten worden gewogen en geïnstalleerd. • De patiënten worden aangesloten. • Controleren van de toestellen, instellingen, parameters van de patiënt…(cfr. voormiddag). • Afsluitsets klaarmaken, patiëntengegevens invoeren in de computer… • Controle van de parameters om de 30 minuten. • De fulltime vroege dienst komt terug van de middagpauze, helpt aansluiten en maakt de kar klaar voor de patiënten van de ochtendshift van de volgende dag. • Het 4-uurtje voor de patiënten wordt opgediend. • De nodige patiëntgebonden zorgen worden toegediend • Extra taken volgens blad van de briefing worden uitgevoerd en afgetekend? • Einde van de vroege shift. • De patiënten worden afgesloten, de zaal wordt weer in orde gemaakt (idem voormiddag). • Op maandag, woensdag en vrijdag leggen de verpleegkundigen van de tweede verdieping het materiaal voor de nachtdialyse op de bedden. Elk nachtbed wordt opgemaakt met een donsdeken. • Patiëntgegevens en verpleegkundig verslag worden ingebracht in de computer. • Aanvullen van de aansluitkarren. • Einde van de namiddagshift. De verpleegkundige met wachtdienst blijft tot de laatste patiënt naar huis (of naar de afdeling) is, en controleert de wachtzalen. maandag – woensdag - vrijdag • Begin van de nachtdienst. • De toestellen opstarten, het toestel gaat automatisch testen • Dialysetoestel monteren • Leidingen en nier doorspoelen, gegevens instellen, dossiers invullen (cfr voor - en namiddag. • Alles klaarleggen om aan te sluiten. • Alles klaarleggen om de volgende ochtend af te sluiten: afsluitsets, linnenkar, afbreekdozen. • De patiënten worden aangesloten. • De patiënten krijgen een drankje en een yoghurt of koekje aangeboden.
13u00
14u30
14u36 17u00
18u30 20u45
21u30 22u00
19
Uur
Taken
22u30
• Eerste (grote) controle: nazicht van de gegevens en instellingen (in ultrafiltratie – en dialysaatmenu), drukken van de toestellen noteren, nagaan of de anticoagulantia toegediend zijn of juist ingesteld staan (i.g.v. heparine). • De bloeddruk/pols/temperatuur van de patiënt wordt genomen. • Het scherm van het toestel wordt verduisterd; de bel van de patiënt wordt binnen handbereik gehangen en gecontroleerd (auditief en visueel alarm); • De lichten worden gedoofd zodat de patiënten (die dat wensen) al kunnen slapen. • Invoeren van de patiëntengegevens in de computer. • Elk uur: controleren van de drukken op het toestel, controle van het extracorporeel systeem op stollingen, controle van de naalden (nog goed gefixeerd?),…… • Toedienen van extra anticoagulantia (om stollingen te voorkomen), • Dialysaatbad omschakelen. • Afsluitsetjes en verbanden maken en op de tafeltjes van de patiënten leggen. • De juiste hoeveelheid erythropoëtine klaarleggen. • De nodige gegevens ingeven (in P.C.) onder de rubriek ‘commentaar’ (bijzonderheden gedurende de nacht). • De dossiers uitprinten voor de volgende dialyse. • De verpleegkundigen zorgen voor het ontbijt van alle ‘nachtdialysepatiënten’( afhalen van de ontbijtkar aan de centrale keuken ). • De patiënten worden afgesloten en wegen zich alvorens te gaan ontbijten. • Alle dialysegegevens worden genoteerd. • De leidingen/nier worden gedemonteerd, de toestellen worden op steriliseren gezet en afgewassen. De bedden worden afgewassen en opgemaakt. • De patiëntengegevens worden ingebracht in de computer. • Aanvang van de vroege vroege dienst. Deze verpleegkundige zal de nachtshift helpen met de zaal op te ruimen en in orde te maken voor de ochtendshift begint. De vroege vroege start meestal ook de dialyse extra muros. • De ochtendshift begint. • De nachtshift is ten einde.
01u30 04u00
05u20
06u00
06u30 06u45
20
3. AANDACHTSPUNTEN 3.1. Algemene aandachtspunten Specifieke patiëntenzorg • Het hele team werkt aan het geven van patiënteneducatie wat betreft streefgewicht, vochtinname, medicatie, bloeduitslagen, verzorging en observatie van de AV-fistel/catheter, hygiëne, dieet, onderzoeken, … • Angst bespreekbaar maken. • Stimulatie van de zelfzorgfunctie, mobiliteit. • Psychosociale begeleiding: luisteren, begeleiden en zo nodig de hulp inroepen van andere teamleden: arts, sociaal assistente, diëtiste, intercultureel bemiddelaar(ster),…
Observatie en rapportage • Toezicht en aanwezigheid per box. • Toestel- en parametercontrole, patiëntenobservaties (zowel fysisch, psychisch en sociaal). • Aandacht voor: - uitzicht AV-fistel; - katheterpoort, katheterdoorgankelijkheid; - parameters; - wondzorg; - complicaties eigen aan dialyse (zie verder). • Bijzonderheden schriftelijk noteren in dagboek, op het patiëntendossier, in heen – en weerboekje • Gegevens inbrengen in dialysedossier in de computer en verpleegkundige bevindingen inbrengen onder ‘commentaar’, afspraken onder verpleegkundige aandachtspunten. • Mondelinge rapportage aan de verantwoordelijke arts en aan collega’s in geval van bijzonderheden en bij het verlaten van de box.
Administratief • Schriftelijk noteren van de dialyseparameters op het observatieblad. • C2P gebruik bij gehospitaliseerde patiënten. • C2M gebruik bij alle patiënten • Noteren en paraferen van toegediende medicatie op observatieblad en inbrengen in de computer (CC L dossier flowsheet 4) • Bijzonderheden tijdens dialyse noteren in het dossier van de verpleegafdeling bij gehospitaliseerde patiënten. • Correct invullen van het vervoersdocument in de computer.
21
• Iedere dialyseverpleegkundige toert mee met de arts in zijn of haar eigen box en doet de administratie wat betreft onderzoeken, consultaties, bloedaanvragen,.. Hij/zij maakt ook de nodige notities in het dagboek . • Bij opname (gepland of onverwacht na dialyse) brengt de verpleegkundige de opnameplanning op de hoogte en verricht hij/zij de nodige formaliteiten.
3.2. Aandachtspunten gedurende de hele dialyse. Voor aanvang van de dialyse • Controle van alle connecties van de leidingen, kunstnier, klemmen en dopjes. • Ontluchten van de leidingen en kunstnier d.m.v. doorspoelen. • Juiste gegevens instellen aan de hand van het dialyseorder. • Correct wegen van de patiënt door een verpleegkundige of verzorgende.
Bij aanvang van de dialyse • Meten van bloeddruk, pols, temperatuur en eventueel CVD. • Berekening van de ultrafiltratie a.d.h.v. het inkomend gewicht en streefgewicht. • Inspectie van de AV-fistel/katheterpoort op tekens van infectie (pus, roodheid,… noteren van de katheterobservaties) of huidletsels (irritatie, korstvorming,…). • Observatie van de algemene toestand van de patiënt bij het binnenkomen. • Aandacht hebben voor eventuele priming met Gelofusine. • Toedienen van anticoagulantia bij start van de dialyse. • Connectiecontrole van de leidingen aan toestel en aan patiënt.
Tijdens de dialyse • Verpleegkundige handelingen volgens staande orders of procedures • Meegaan tijdens de zaalronde van de verantwoordelijke arts bij de jou toegewezen patiënten. • Bijzonderheden melden. • Controle parameters van de patiënt en van het toestel om de 30’ of eerder indien nodig. • Toedienen van medicatie volgens voorschrift. • Afspraken maken voor eventuele onderzoeken of consultaties.
22
• Adequaat handelen in geval van: - Ademhalings -en/of hartstilstand; - Hartritmestoornissen; - Hypotensie; - Hypoglycemie; - Dyspnoe;
Procedures en staande orders zijn terug te vinden op Jessa Zorgnet onder het cluster Bekken-Abdomen.
- Algemene malaise: hoofdpijn, braken,… - Koorts; - Krampen; - Pijn; - Stollingen; - Deconnectie van de naald/katheter/leidingen; - Luchtembool; - Hemolyse; - Desequilibriumsyndroom;( dialysekater) - Defecte kunstnier; - Bloedlek; - .…
Bij het einde van de dialyse • Erythropoëtine toedienen bij het afsluiten. • Post-dialysegegevens noteren. • Bloeddruk, pols, temperatuur en algemeen welzijn van de patiënt controleren.
Na de dialyse • Toedienen van medicatie volgens medisch order. • Verwijderen van naalden, verzorgen van katheter/fistel volgens procedure. • Patiënt wegen en naar de wachtzaal brengen. • De nodige informatie schriftelijk en/of telefonisch doorgeven aan familie, rusthuis, verpleegafdeling. • Aandacht voor sterilisatie van het toestel na de dialyse van een besmette patiënt in de voormiddag. Na de namiddag- en nachtdialyse worden de toestellen altijd gesteriliseerd!!!
23
4. PATIENTENVOORLICHTING Patiëntenbrochures Ziekenhuisbreed • Ombudsdienst • Een opname in het ziekenhuis • Raadplegingsbrochure • Patiëntveiligheidskaart
Dienstspecifiek • Welkom op de dialyseafdeling • Predialysebegeleiding • Informatiebrochure niervervangende therapie • Vaattoegang dialysepatiënten • Nierbiopsie • Volledige of gedeeltelijke nefrectomie
24
5. COMMUNICATIE 5.1. Telefonie Hoofdverpleegkundige Colla Marijke
011 30 97 21
[email protected]
011 30 94 37
[email protected]
Adjunct-hoofdverpleegkundigen Bollen Yvan Meykens Karlien
[email protected]
Dialysezalen Dialysezaal A ( 2de verdieping)
011 30 97 37
Dialysezaal B ( 3de verdieping)
011 30 97 38
Dialysezaal C (1ste verdieping)
011 30 97 36
Autodialysecentrum Salvator
011 28 94 86
Heusden
011 71 59 44
Tongeren
011 39 78 59
Noodnummers Brand M.U.G. Algemene waak Alarm bij acute agressie Dringende technische interventie
9999 9600 9979 5555 3333
5.2. ICT Op onze afdeling maken we gebruik van de volgende applicaties: C2M, Jessanet en JessaZorgnet, Dominoweb, Ultragenda , Jessalert en Jessa-X. Voor de meeste applicaties wordt bij indiensttreding een persoonlijke login en een initieel paswoord voorzien. Het is best dit paswoord aan te passen en hetzelfde te kiezen voor elke applicatie.
25
5.3. Buizenpost De buizenposten bevinden zich op de afdeling B2/B3.
5.4. Mondelinge communicatie • Multidisciplinair overleg • Dienstvergadering • Briefing 10u00
5.5. Schriftelijke communicatie Nieuwsbrief Belangrijke informatie naar verpleegkundigen en patiënten gebeurt via een wekelijkse nieuwsbrief voor de medewerkers. Op regelmatige tijdstippen wordt er ook een patiëntennieuwsbrief geschreven.
Infobord De werkverdeling wordt genoteerd op het bord in de gang (aan de lift) op de 2de verdieping. Per verdieping wordt er ook een schriftelijke versie van de werkverdeling gemaakt. Op dit bord worden ook belangrijke mededelingen genoteerd zoals bijscholingen, vergaderingen e.d.
Dagboek / nachtboek Op de desk van elk verdiep ligt een agenda dat dienst doet als ‘dagboek’. Hierin staan specifieke aandachtpunten die bij bepaalde patiënten uitgevoerd moeten worden. Verpleegkundigen paraferen deze actiepunten af zoals: • bloedname • onderzoeken • wijzigingen in therapie • afspraken bij andere specialisten Voor de patiënten van de nachtdialyse is er een apart (gelijkaardig) dagboek.
De bedbezetting Op elk verdiep zijn er 2 bezettingsschema’s waarop de patiënten verdeeld zijn van het desbetreffende verdiep: (zowel voor - als namiddag). • 1 bezettingsschema met de patiënten van de maandag – woensdag - vrijdaggroep • 1 bezettingsschema met de patiënten van de dinsdag – donderdag – zaterdaggroep. In de mate van het mogelijke heeft elke patiënt zijn vast bed in zijn vaste box en op zijn vaste dag. Dit schema geeft dan ook een duidelijk overzicht van de bedbezetting wat belangrijk is voor een goede organisatie van de dialyseplanning: i.g.v. operatie, onderzoeken, nieuwe patiënt, belangrijke familiefeesten, … kan er eventueel ‘geschoven’ worden zodat de patiënt geen dialyse moet overslaan. Op het bezettingsschema staat ook vermeld welke kunstnier en welke toegangsweg de patiënt heeft: een katheter (enkel - of dubbellumen) of een AV-fistel (1 of 2 naalden) of beide. 26
Deze informatie is vooral bedoeld voor de verpleegkundige die het materiaal klaarlegt van de volgende groep patiënten. Elke wijziging moet dan ook steeds op het schema genoteerd worden. Deze worden steeds door de adjuncten aangepast.
Het dialyseorder Iedere patiënt heeft een dossier dat aan het bed gebruikt wordt. Elke dialysedag wordt er per patient een nieuw dialyseorder uitgeprint. Het order bevat alle belangrijke gegevens m.b.t. de dialyse: soort dialyse, dialyseduur, type kunstnier, soort en dosis anticoagulantia, afsluitvolume, streefgewicht, … Verder staan er ook verpleegkundige en medische aandachtspunten, specifiek per patiënt, op vermeld. Bovendien wordt er ook een medicatielijst (eventueel tijdens/na de dialyse te geven), een nieuw parameterblad (door de verpleegkundige tijdens de dialyse in te vullen) en de ‘commentaren’ (= verloop van de dialyse) van een aantal voorgaande dialyses mee uitgeprint. Tijdens de dialyse ligt het dossier op het toestel van de patiënt, behalve bij de patiënten in de isolatiekamers. Hier blijven de verpleegdossiers altijd buiten de kamer op de daarvoor voorziene plankjes/ houders. Na de dialyse worden alle dossiers per groep in het rek gelegd per dialyseshift op het secretariaat.
Het medisch dossier Het medisch dossier staat steeds in C2M.
27
6. PERSONEELSINFORMATIE 6.1. Ziekenhuisbreed Op Jessanet vind je: • algemene personeelsinformatie (ziektemelding,
Gezond roosteren: verbeteren van de kwaliteit van leven voor medewerkers met continudienst en zorgen voor een goede balans tussen het persoonlijke en het professionele leven
verlof, uurrooster verzekering,...) • informatie over de evaluatieprocedure • informatie over de vormingsprocedure • stappenplan per dienst Een groot deel van deze informatie vind je ook in de infomap die je ontvangt bij je aanwerving.
6.2. Dienstspecifiek • VV1:
07u00 – 15u06 (adjunct-hoofdverpleegkundige)
• VV15:
06u30 – 12u30
• VV 14:
06u30 – 14u36 (1/2u pauze)
• VV 13:
06u00 – 12u 45
• VV 12:
06u00 – 14u06
• DD 91:
10u24 – 18u30 (1/2u pauze)
• LL8 :
12u30 – 18u30
• NN5:
20u45 – 06u45
• DD1:
08u00 – 16u06 (hoofdvpl, vrijstelling voor taken, studienurse)
• DD5:
08u00 – 14u30 ( vrijstelling voor taken parttime)
• DD4:
08u30 – 16u36 (AD Tongeren)
• DD113:
08u45 – 15u00 (AD Tongeren)
• DD14:
07u30 – 15u36 (verzorgenden)
• RC:
compensatierustdag
• FD (1, 2, 3, …):
feestdag
• vrij • VK:
verlofdag
• OW wachtdienst:
10u00 – 18u30 en na 18u30 permanent bereikbaar
Bij aanvang en einde van de shift dient er getikt te worden aan de tikklok. Deze tikklok bevindt zich aan de keuken op het gelijkvloers. De pauze kan genomen worden in het restaurant . In het restaurant kan je een middagmaal, een slaatje of een broodje bekomen tegen betaling. Je mag er ook je eigen boterhammen opeten.
28
Overuren Elke verpleegkundige beschikt over een individuele fiche waarop zowel plus- als minuren genoteerd worden. De hoofdverpleegkundige parafeert wanneer deze uren goedgekeurd en verwerkt zijn in SpExpert. Op het einde van de maand krijgt elke verpleegkundige een individueel rapport van het eigen uurrooster vanuit Sp-Expert. Iedereen is verantwoordelijk voor de controle van de eigen uren.
Verlof Het verlof kan aangevraagd worden op de voorlopige lijsten (‘kladlijst’). Tijdens de maanden juni-juliaugustus-september mag iedereen een aantal verlofdagen nemen..
Ruilen Onderling ruilen wordt toegestaan in de mate dat er rekening gehouden wordt met de wettelijke bepalingen en de oorspronkelijke roosters. Bij iedere ruil moet je een formulier ‘uitzonderlijke roosterwijziging invullen en laten tekenen door de adjuncten en jezelf. De adjunct wijzigt dit na goedkeuring op de dienstlijst
Vorming Interne en externe vormingen kunnen gevolgd worden in samenspraak met de hoofdverpleegkundige. Er wordt voorkeur gegeven aan het volgen van vorming binnen het referentiedomein.
Werklijst De werklijst wordt opgesteld door de hoofdverpleegkundige. Tijdens het opstellen wordt rekening gehouden met het begrip gezond roosteren. Dit zorgt voor een goede work-life balance voor de medewerkers.
6.3. Opleiding nieuwe medewerkers • Gedurende ongeveer 4 weken wordt de nieuwe verpleegkundige gekoppeld aan een mentor. De wisseling van mentor wordt minimaal gehouden. Binnen deze opleidingsperiode zal er aangeleerd worden wat de verzorging van een dialysepatiënt concreet inhoudt. Ook zal er tijdens deze periode uitleg gegeven worden door de verschillende leden van het multidisciplinaire team (bvb sociale dienst, secretariaat, techniekers,…). • Naast een goede verpleegkundige attitude en een hoge kwalitatieve zorgverlening is een degelijke theoretische achtergrond enorm belangrijk.
29
• Tijdlijn nieuwe medewerker - 4 weken opleiding door mentor - Na 3 maanden wordt er een prikles (theorie en praktijk) georganiseerd door werkgroep vaatacces. - Na deze les mag verpleegkundige AV-fistels aanprikken onder begeleiding. Indien aanprikken van AV-fistels vlot gaat, mogen er Goretex aangeprikt worden. - Na 1 jaar starten met nachtdienst - Na 1 jaar starten met uitwisseling met 1 van de autodialysecentra. - Na 2 jaar wachtdienst. • Bij aanvang krijgt elke nieuwe verpleegkundige een stappenplan. Dit stappenplan geeft duidelijk de verwachtingen in chronologische volgorde weer. Het doel van dit stappenplan is dat de opleiding volgens een bepaalde volgorde verloopt en dat dit stappenplan op vaste momenten met de mentor besproken worden. Op deze manier kunnen de positieve evolutie en de werkpunten besproken worden. • Ook zullen er vaste momenten voorzien worden om dit stappenplan te bespreken met de hoofdverpleegkundige. Deze gesprekken gebeuren dan in de vorm van functionerings- en evaluatiegesprekken.
6.4. Teambuilding Enkele keren per jaar wordt er een teambuildingsactiviteit georganiseerd voor de ganse afdeling en de artsen.
30
7. RISICOANALYSE & WERKPOSTFICHE Deze informatie vind je op onze website www.jessazh.be/Werken bij Jessa.
Heb je opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons dan gerust een seintje! Ria Ceyssens, tel. 011 30 85 13 E-mail:
[email protected] An Vanstiphout, tel. 011 30 90 29 E-mail:
[email protected]
31
