Int. Instituut Soc. Geschiedenis Amsterdam DUITSLAND IN DE CRISIS VAN 1929

Int. Instituut Soc. Geschiedenis A msterdam DUITSLAND

HET DUITJE BANKROET.

IN

DE

CRI SI S

VAN

1929

I n g e e n l a n d te** w e r e l d w e r k t e d e c r i s i s v a n 1929 zo v e r w o e s t e n d e n t e g e l i j k zo " g e n e z e n d " a l s i n D u i t s l a n d . V/el z a k t e h e t b e d r i j f s l e v e n i n Amerika nog v e r d e r in ee n dan in D u i t s ­ l a n d , v/ el v/as h e t a a n t a l v / e r k l o z e n i n A m e r i k a n o g v e e l g r o t e r d a n in D u i t s l a n d , maar Amerika had geen l a s t van b u i t e n l a n d s e s c h u l d e i s e r s , t e r w i j l D u i t s l a n d enorme b e t a l i n g e n i n h e t b u i t e n ­ land had t e doen. Na d e l e w e r e l d o o r l o g w e r d D u i t s l a n d b i j h e t V e r d r a g v a n V e r ­ s a i l l e s o n tw ap en d , een h e l e r i j " o n a f h a n k e l i j k e " , k l e i n e s t a t e n werd i n h e t l e v e n g e ro e p en , d i e o n d e r l i n g genoeg zouden k r a k e l e n , orn F r a n k r i j k d e o v e r h e e r s e n d e p o s i t i e op h e t v a s t e l a n d v a n E u r o p a t e v e r z e k e r e n en t o e n kon de g r o t e u i t p l u n d e r i n g v a n de d u i t s e a r b e i d e r s k l a s s e b e g i n n e n . Deze b e s t o n d i n de e e r s t e p l a a t s u i t h e t opbrengen van een gew eldig b e d ra g aan " o o r lo g s s c h u ld e n " . De e e r s t e b e t a l i n g e n w e r k t e n e c h t e r a l d a d e l i j k o n t v / r i c h t e n d op h e t h e l e d u i t s e b e d r i j f s l e v e n , d o o rd a t e r een ongekende i n f l a t i e u i t v o o r t s p r o o t . De d u i t s e m a r k v e r l o o r p r a k t i s c h i e d e r e w a a r ­ d e . Van e e n v e r d e r e b e t a l i n g v an o o r l o g s s c h u l d e n k on op d e z e v o o r w a a r d e n g e e n s p r a k e z i j n e n d u s b e s l o t e n de o v e r w i n n a a r s D u i t s l a n d e e r s t v / e e r op d e b e e n t e h e l p e n , om d a a r n a n i e u w e a d e r ­ l a t i n g e n t e k u n n e n t o e p a s s e n . De z i e k e m o e s t e e r s t w e e r w a t op k r a c h t e n komen. De o v e r w i n n a a r s b e s l o t e n d u s d e m a r k o p n i e u w t e s t a b i l i s e r e n , w a a r t o e A m e r i k a D u i t s l a n d e e n l e n i n g g a f v a n 800 m i l l i o e n mark

1

k l a s s e op,

Act -hii e e n f a i l l i e t e "boedel b e h o o r t . ( L a ÿ t o n p a t i en t oo k d a a d e r l a t i n g

zoals dat b i j

( D a w ö s - l e n i n g ) . H a a r o o k d a a r n a b l e e k h e t o n m o g e l i j k , om j a a r ­ rapport). » . «aar F r .r t o ijh h ie ld l i j k s d e m i l l i a r d e n u i t d s n o r m a l e m i d d e l e n op t e ' b r e n n e n , V!“ ‘t 4 i a n 6h e t " 1" o n v o o r w a a r d e l i 3 h e d o e l " , o f s c h o o n h e t « e l z o d a t D u i t s l a n d t e l k e n s o p n i e u w l e n i n g e n m o e s t a a n g a a n , om v a s t aan het onv u i r t e t a i i n g van 660 m ill.t c o * I n sp o o rd e o o r l o g s s c h u l d e n t e v o l d o e n . De m o e i l i j k h e d e n l e i d d e n t o t gön b 1 i r a t i e s S v an de" d u i t s e r i j k s s p o o r w e g ^ , d i o dan o n d e r d e b e ­ e e n nieuw e h e r z i e n i n g van da " b e t a l i n g d e r o o r l o g s s c h u l d e n , langhebbenden konden v e r d e e ld w orden. ^ * lJl£ z0U d e z e o b l i g a ­ zod*at i n 1 9 2 0 h e t " Y o u n g - p l a n z ’ n " b e s l a g k r e e g . D u i t s l a n d t i e s d a n b i n n e n ' -10 j a a r t e r ; £ r . ^ c e n k o p e n . Ä i d u s ^ g e s c h i e d d e . m o e s t j a a r l i j k s d e som v a n 1 6 0 0 m i l l i o e n m a r k a l s o o r l o g s H e t m o r a t o r i u m " I ^ l o e g D u i t s l a n d dus v a n de e ai ] la a r d a t sc h u ld "betalen. . , K e t T o u n g - p l a n i s e c h t e r "bij e e n p l a n geh.'.e v e n , wanx a e 1600j n i l l i 0 é n v i i e op 1 J u l i ’ V. ^ J ^ t ê n W ^ e ï d e r v o o r t g i n g c r i s i s m a a k t e d e u i t v o e r i n g ó n m o g e l i j k . Over d e h e l e w e r e x d tiCGn g o e n v e r l i c h t i n g , on. < . d i e t e n # En zo w a r e n d a n d e d u i t k r a a k t e n d e "banken e n s t o r t t e n z e i n e e n . Do f r a n s e , d e e n g e l ­ met he t o p v r a g e n v a n de l o k e t t e n te s l ui te n. De d u i t se s e , d e a m e r i k a a n s e , d e n e d e r l a n d s e , d e z w i t s ^ r s e " ba n e e n b e ­ sö b a n k e n v e r p l i c h t o p 12 ^ overwinnftar9 k o n d e n m e t h u n s c h u l d g o n n e n a l l e m a a l hun k o r t l o p e n d e c r e d i e t e n op t e v r a g e n . E r our ge o l g j ^ w a g - b _ a n k r o e _ , . d m i r e n V an de b a n k g e b o u w e n k o m e n , v o l t r o k z i c h e e n e n o r m e g o u d v e r p l a a t s i n g , w a a r b i j m e e r ^dan v o o r de ges ■ h e t a m e r i k a a n s e In st i de h e l f t van h e t goud d e r w e r e l d i n A m erika e n F r a n k r i j k t e ­ 1* P « * » « * - d l ? Î « ” ? * . . « « n S * m i l l i a r d e o n dma r K r e c h t kwam, z o d a t h e t ’' r o t s v a s t e ;i e n g e l s e p o n d z i c h n i e t k o n r Ä Ä w betaald. «aS v o l d e n n itg ep n t. handhaven, ; ^ # In D u itslan d w erkten deze c re d ie t-o p z e g g in g e n C a t a s t r o ­ f a a l . De m e e s t e s t a a t s l e n i n g e n v / a r e n l e n i n g e n o p k o r t e t e r ­ m a “ * i a e a e, ' - 3a ’” i " ? r h o ê l k “ v s r n w e n ! Vo f h ~ m i j n e n d a a r n a a s t l i e p e n cle p a r t i c u l i e r e s c h u l d e n d e r o n ­ d e r n e m e r s , ‘d i e i n 1933 d e som v a n 1 7 0 0 0 m i l l i o e n b e r e i k t h a d ­ ä d e n , w a a r v a n 1 2 0 0 0 m i l l o e n o p k o r t e t o r m i j n . Nu was d i t op z i c h z e l f n i e t zo e r n s t 5*;, r.r.r.r d e c r i s i s h a d g r o t e s c h a d e t o e g e b r a c h t a a n d e b u i t e n l a n c i n s h a n d e l v a n l >ai os l a n d • A l l e a a n d e l e n in f a t r i e k e n en bedr c 0 „..e e o b l i s a t i e a h a d m o e l a n d e n s l o t e n hun g re n z en door i n v o e r r e c h t e n ol c o n t i n g e n e i s e r s m o eten o v e r d r a g e n zoaLs w o rd e n . D a a r b i j zou t e r i n g e n , z o d a t de v o r d e r i n g e n op h e t b u i t e n l a n d s n e l t e r u g ­ t e n a f s t a a n . Ze zou p r a k t » c h g e i g e n d ^ ^ , o n rg e o is ie l i e p e n . T o e n d e b u i t e n l a n d s e b a n k e n d a n o o k b e g o n n e n met h e t ^ ^ ^ d ^ c o n c e r n - h e a m b t e van h e t u i t b u i t e n d e , „ n l t e n l a n d s e . h a p i t a a ! o p v r a g e n d e r k o r t l o p e n d e c r e d i e t e n , v/as h e t l i e d j e gauw r e 2 OVI Q»^ ^ ^ ^ z o n g e n * I n d e t i j d v a n 10 d a g e n w e r d b i j d e d u i t s e b a n k e n zijn. . Q-pwiTricelinF v a n z a k e n v i e l u±ev - e 2000 m i l l i o e n d o o r h e t b u i t e n l a n d o p g ev raag d en t e g e n een Liaar met e e n dergeliJ*.’i t3 geprobe d e r ge l i j k e s t o r m l o o p w a r e n ze n i e t b e c t a n o . . kon geen s p r a ­ rekenen. vroeger had f J î e t opbracht, door ke z i j n van e e n v e r d e r e b e t a l i n g d e r o o r l o g s s c h u l d e n en ev e n ­ R o e r b e z e t t i n g ( 192o ). M a a r u . R o e r gebied door een staking min v a n ee n r e g e l m a t i g e a f w i k k e l i n g d e r l e n i n g e n . dat d e d u i t s e b o u r g e o i s i e h e t h e l e ^ artel. De o p p e r - c h i r u r g A m e r i k a s t e l d e d u s met l e e d w e z e n v a s t , l a m l e g d e . De o n d e r : ^ ^ ^ u n l n g u i t . De d u i t s ^ u r ^ g o i s i g ^ l d a t de d u i t s e p a t i ë n t a a n v e r v a l van b e t a a l k r a c h t l e e d en d ers e e n geregelde onder^ oo_ tp i a t e n o n t e i g e n e n . E n nu, 1-^1. d u s e e r s t w e e r w a t op d e b e e n g e h o l p e n m o e s t w e r d e n . Z o n d e r v a n de n a t 1 o n a a l S oITI a l i s 1 1sche ed a t P u i t s 1 a n d e r n o g om g e v r a a g d h a d , kwam A m e r i k a r e e d s met b i i de k r a c h t i g e ontwil v g J a r e n l a n g was d e b i n n e n h e t v o o r s t e l de b e t a l i n g d e r o o r l o g s s c h u l d e n e e n j a a r u i t t e w e g i n g , was z i j d i t m in d e r d ^ ° p0 r v u l l i n g " van de s t e l l e n . (H oo v e r - m o r a t o r i u r n ) . M a a r F r a n k r i j k k o n z i c h d a a r m e e la n d s e b eh ee rst oor ld a d ig e v e rb r e k in g van h e t n i e t z o n d e r meer v e r e n i g e n . F r a n k r i j k e i s t e , d a t h e t " o n v o o r e i s e n d e r o v e r w in n a a r s , o f d g ^ d u i t s e b o u r g e o i s i e , de v/aàrdel i j k e " d e e l d e r o o r l o g s s c h u l d e n , de e i g e n l i j k e V e r d r a g v a n V e r s a i l l e s . d a r b i j de p o l i t i e k v a n " h e r s t e l b e t a l i n g e n " i n i e d e r g e v a l m oest d o o r g a a n , wat e e n be s o c ia a l- d e m o c r a t ie en de e , ^ e r v u l l i n g « g e v o l g d , z o l a n g de d r a g v a n 660 m i l l i o e n u i t m a a k t e . b tresem an n , de p o l i t i De o v e r w i n n a a r s o v e r l e g d e n d u s o p n i e u w e n m a a k t e n e e n l i j s t v a n de T e z i t Singen. e n s c h u l d e n v a n de d u i t s e b e z i t t e n d e b

e

k

e

n

t

e

n

i

s

s

e

n

^

- r

p

R

e

e

d

o

l

i

t

s

i

e

k

£

e

n

v

a

n

s r :

- b e z i t t e n d e k l a s s e aan deze " v e r v u l l i n g ” k o n v e r d i e n e n en h a ~ " p r o d u c t i e a p p a r a a t k o n p e r f e c t i o n e r e n . Maar n u m e t h e t b r ^ k r o c * d3 p r a c t i s c h e o n t e i g e n i n g d r e i g d e nu g i n g ze z i c h o r ï e n t e r e n c-~de gew elddadige d o o r b r e k in g van h e t V erd rag ïersan ïes i > a r o m I J * i n h e t j a a r 1931 d e t i j d v a n d e m a c h t s o n t p l o o i i n g v a n d c d u i t = « b o u r g e o i s i e . Ze g a a t d a n d e g r o t e s t r i j d voor h e t behoud van h a a r k a p i t a l e n b e g in n e . . S I . e ie n s t r i j d voor een a f z e t l e d n i e of een gronds t o f f r e b i e d d a a r . H e t g a a t e r ook n i e t om, ^ k o l o n i ë n door de o v e r w i n n a a r s k r i j g t « t o e g e w e z e n ' . Het b a a t o o k n i e t om e e n g a n s t i g h a n d e l s v e r d r a g m e t e e n o f a n d e i . ia, o f v o o r d e l i g e c o n t i n g e n t e n , w a a r b i j de gem aakte w i n s t t o c h n a a r d e b u i t e n l a n d s e k a p i t a l i s t e n a f v l o e i t . De d u i t s e b o u r « e o i s i e kan z i c h a l l e e n aan de o _ n t ^ i j : ^ n ^ o n t t r ^ t o e n ^ q £ £ ^

- r ^ i e u v ^ - v o r e l ^ c h t

o?

h et

s t r

ijA to n ce_ l_ te_ v ü rsçh i^

~Hoe ze d a t z o u d o e n , d a a r v a n was z e z i c h z e l f n o g ^ l l e r m i n s t b e w u s t . En o o k d e n a t i o n a a l - s o c i a l i s t i s c h e p a r t i j , d i e i n M a a r t 1935 a a n h e t b e v / i n d kwam, h a d d a a r v a n n o g Se e n v o o r s t e l l i n g . De b e l e p o l i t i e k e e n e c o n o m i s c h e o n t w i k k e l i n g v a r h e t D o i t s c h l a n d n a 1931 w o r d t e n k e l g e d r a g e n d o o r h e t be-ef d a t a l l e e n m i l i t a i r e m a c h t s o n t p l o o i i n g t e g e n o v e r de d e u rw a a rd e rs Amerika, F r a n k r i j k en Engeland h e n v o o r o n d e r­ gang a ls k a p i t a l i s t e n kan behoeden. Dit b e s e f w erkt n i e t v o l g e n s e e n " p l a n " , maar g a a t de wegen, d i e neu o g e n b l i k b i e d t . D it b e s e f van de b e z i t t e n d e k l a s s e in D u i t s l a n d b e ­ p a a l t t e g e l i j k , d a t de oude p o l i t i e k e l e i d e r s , d i e i n d e s c h o o l v a n de ' v e r v u i l i n g s p o l i t l e k " g r o o t gew orden z i j n , d e z e t a a k n i e t k a n n e n v e r v u l l e n . De n i e u w e m a c h t d r a g e r s m o e t e n ?.o w e i n i g m o g e l i j k b e l a s t z i j n m e t d e t r a d i t i e s v a n de v r o e g e r e c o m p r o m i s s e n . Zodoende k o n de n a t i o n a a - s o c i a l i s t i s c h e p a r t i j , w a a r v a n de l e d e n v o o r e e n goed d e e l u i t e p n a n d e r s o c i a a l m i l i e u k o me n , d e c o n c e n t r a t i e i / a n d e d u i t s e m i l i t a i r e e n k a p i t a a l m a c h t v e e l b e t e r v o l t r e k k e n d a n de v e e l meer e r v a r e n , t r a d i t i o n e l e p o l i t i c i d a t k o n d e n . HET DUITSE KAPITAAL O n d e r t u s s e n s t o n d e n de s c h u l d e i s e r s S l i m i n 1931 n o g v o o r d e g e s l o t e n b a n k ■ “ d e u r e n t e b e r a a d s l a g e n , h o e z e ae^ p a t i e n t v e rd e r zouden kunnen v i l l e n . R i j k s k a n s e l i e r B runing s t e l d e h e n g e r u s t met de v e r k l a r i n g , d a t h i j de oude vervu l i n g s p o x i t i e k " zou v o o r t z e t t e n , z o v e r e r i e t s t e v e r v u l l e n w a s . I e d e r z o u " h e t z i j n e 1’ k r i j g e n , a l s h i j m a a r g e d u l d h a . I n d e z e o m s t a n d i g h e d e n n a me n d e s c h u l d e i s e r s v a n v e r s c h i l l e n ­ d e l a n d e n e r g e n o e g e n me e , d a t h u n u i t b e t a l i n g o p g e s c h o r t z o u

r d e n , a l s r e g e l m a t i g e e n d e e l zou w o rd e n a f b e t a a l d ( S t i l , l t e ~ o v e r e e n k o m s t ). R e g e l m a t i g moest e e n "balans v a n de c e . t t i n g e n e n s c h u l d e n v a n de d u i t s e b e z i t t e n d e k l a s s e v/orden I g e m a a k t , om t e k u n n e n z i e n , o f d e a f b e t a l i n g e n i n d e r d a a d v o l ­ lende w a r e n . P r a k t i s c h v/as d e d u i t s e b e z i t t e n d e k l a s s e d u s o n ir c u r a t e l e g e s t e l d , D a a r n a a s t w a r e n d a n o n d e r h a n d e l i n g e n g a a n I, om d e c r e d i e t e n op k o r t e t e r m i j n om t e z e t t e n i n l e n i n g e n > l a n g e t e r m i j n , v/at n a t u u r l i j k e e n b l i j v e n d e l a s t op h e t l i t s e k a p i t a a l b e t e k e n d e . B r u n i n g h e e f t i n d e r d a a d d e ovide^ r e r v u l l i n g s p o l i t i e k !l d o o r g e z e t . Van 1 Aug, ' 2 1 t o t 1 J a n . >rd n o g d e som v a n 1 2 0 0 m i l l i o e n a f g e l o s t . I n d e t e g e n w o o r d i g e o m s t a n d i g h e d e n , b i j d e g e r i n g e o mv an g tn d e d u i t s e u i t v o e r , h a d d e z e " v e r v u l l i n g s p o l i t i e k " é c h t e r ^ v o l g e n , w a a r v a n men d e d r a a g w i j d t e g e e n r z i n s v o o r z a g . v. i l d e -uning de b u ite n la n d s e v e r p l i c h t i n g e n zoveel m c g e lijk voldoen, tn m o e s t d e r e g e r i n g d e b e s c h i k k i n g k r i j g e n o v e r a l l e b u i - ^ . n l a n d s e b e t a a l m i d d e l e n , d i e i n h e t c u i t s e r i j k maar t e k r i j ■n w a r e n , B o v o i d i e n m o e s t d e i n v o e r v a n g r o n d s t o f f e n v o o r ^ i e i d u s t r i e ook v e r d e r v o o r t g a a n , z o d a t a l l e b u i t e n l a n d s e b e t a a l i d e l e n b i j e e n g e s c h r a a p t m o e s t e n v / o r d e n er. z o v e e l m o g e l i j k . a n m a t i g ” v/orden v e r d e e l d . Daarom b e p a a l d e B r u n i n g p e r n o o d [ r o r d e n i n g , d a t a l l e o n d e r n e m e r s , d i e o v e r meer d a n 2 0 0 0 0 [ r k a a n b u i t e n l a n d s e b e t a a l m i d d e l e n b e s c h ik te n , d e z e b in n e n ^ Ln v/eek b i j d e r i j k s b a n k m o e s t e n a a n b i e d e n t e r i n n i n g . ( J u l i t l ) . A lle d e v ie z e n van h e t d u i t s e r i j k w erden zodoende in een L n t r a a l p u n t s a m e n g e v a t . V e r d e r v/erd p e r n o o d v e r o r d e n i n g b e k a l d , d a t a l l e e x p o r t e u r s e e n n o t a v a n de g e l e v e r d e g o e d e r e n Lt de g e m a a k te p r i j z e n b i j de r i j k s b a n k m o e s t e n i n l e v e r e n , z o f.t men d a a r e e n o v e r z i c h t o v e r d e h e l e d u i t s e e x p o r t k r e e g . Dc Jidernemers* d i e b u i t e n l a n d s e b e t a l i n g e n ' t e v e r r i c h t e n h a d d e n , >nden d e b e n o d i g d e d e v i e z e n b i j d e r i j k s t : a n k a a n v r a g e n e n d e z e j s l i s t e d a n o f z e t o e g e w e z e n v / e r d e n o f n i e t . Zo l e i d d e d e d o L e z e n c o n t r o l e t o t e o n c o n t r o l e op d e he?> e . / a i H s e b u i t e j i l a ! i d s e m d e l , zowel, v a n d e i n v o e r j j l s _ v _ a i_de u ijt v o e r , » Zo l e i d d e de i T r v u i i i n g s p o ï i t i e k b i j d e h e e r s e n d e d e v i e z e n n o o d t o t d e moge­ lijkheid van h o t b e h e e rs e n van een b e l a n g r i j k d e e l van h e t b e ƒ i j f s l e v e n , hoe w el d i t z e k e r n i e t i n de o o r s p r o n k e l i j k e b e d o e ­ l i n g lag.» , . . * t B l e e k e c h t e r a l h e e l gauv/, d a t ’ t b e h e e r s e n v a n d e b u i ­ t e n l a n d s e h a n d e l n i e t v o l d o e n d e w a s , om d e b u i t e n l a n d s e b e t a l m i d d e l e n t e b e h e e r s e n . De k a p i t a a l v l u c h t d e e d z i c h g e v o e l e n I i de vorm v a n d e v e r k o o p v a n e f f e c t e n . E f f e c t e n b e z i t t e r s v e r > c h t e n h u n e f f e c t e n op d e d u i t s e b e u r s . De o p b r e n g s t w e r d d a n . d u i t s g e l d op e e n b a n k g e z e t , w a a r n a d e b e z i t t e r s d a n i n h e t tite n la n d aan een b a n k ie r opdracht gaven, d a a r voor hun r e k e -

n i n g " b u i t e n l a n d s s e f f e c t e n t e l cop e n . H i e r d o o r s t e e g d u s w e e r h e t "'bedrag, d a t de d u i t s e b a n k e n i n " b u ite n la n d s e b e t a a l m i d ­ d e l e n m o e s t e n v o l d o e n . Er kwam d u s e e n n i e u w e n o o d v e r o r d e ­ n i n g b e t r e f f e n d e de k a p i t a a l v l u c h t . Do b a n k - s a l d i , d i e u i t de verkoop v an e f f e c t e n o n t s t a a n waren, w erden g e b lo k k e e rd . Ze m o c h t e n n i e t met h e t b u i t e n l a n d v e r r e k e n d w o r d e n e n k o n ­ d e n a l l e e n v o o r b i n n e n l a n d s e b e l e g g i n g w o r d e n g e b r u i k t . Zo v o e r d e de v e r v u i l i n g s p o 1 i t i e k b i j de h e e r s e n d e d e y i e z e n n o o d t o t ' t b e g i n v a n d e _ c £ n t r jol_e _ o _ e _ . d ? _ . v * w a t z e k e r n i e t i n de o o r s p r o n k e l i j k e b e d o e l i n g g e l e g e n h e e l t . U o v . ' 3 1 ) . Zo l o g d e d e v e r v u i l i n g s p o l i t i e k v a n B r u n m g o g r o n d s l a g v o o r de o n t w i k k e l i n g v a n z ' n t e g e n p o o l , de m a c h t s ­ p o l i t i e k , d i e de k l a u w e n v a n de d u i t s e r o o f v o g e l , de d u i t s . a d e l a a r , zou s c h e r p e n . H e t i s d a n ook v o lk o m e n j u i s t , a l s h e t "Algemeen H a n d e l s b l a d ” v a n 1 6 . 4 . ' 2 9 d i t a l s v o l g t f o r muloer "Het i s u i t economisch oogpunt b u i t e n g e w o o n ^ i n t e r e s s a n t , " n a t e g a a n , h o e D u i t s l a n d , a l s e d e r t 1931 i n d e r i c h ­ t i n g werd g e stu u rd , w elke zich a l s een n o o a lo t scheen " t e m oeten d o o r z e t t e n , o n v e r s c h i l l i g de re g e rin g s v o rm " d e s l a n e n ; j a , rr.n zou z e l f s de s t e l l i n g verde"dip-en d » t de p o l l e k k e r e o r g a n i s a t i e , w e l k e p l a a t s " v o n * i n 1 9 3 3 , Y o o r n a x n o l i j k h * t g e v o l g vras v a n d e e c o n o ­ m is c h e ontw ikkeling der d a a r aanvoorafgaande p erio d e. "Toen D u i t s l a n d in J u n i .31 t o t d e v ie z e n m a a tr e g e le n o v . r "e-ing, s c h i e p de t o e n m a l i g e r e g e r i n g - B r u n i n g daarm ee fo rste , i i a n e i g h e i d , m ï k o sou l e i d « . t o t 4 . t o t a l ! " t a i r e economie, w elke w i j th a n s i n D u i t s l a n d z i e n .

41

(wordt vervolgd) Po a t a b o n n e e 53 o p ^ l e t ♦ • * ! • LLLLLi , , _ V o o r d e " m e e s t e ""van o n z e p o s t a b o n n e e s l o o p t h e t a b o n n e m e n t b i j v o o r u i t b e t a l i n g , ( 10 nummer s à 7 0 c e n t ), m e t d i t nummer a f v i e z i j n abonnement w il v ern ieu w en g e l i e v e opnieuw voor ? 0 n o y e r s t e s t o r t e n op r e k e n i n s v a n J . M e i j e r . WVM* minmier w o r d t a » ** „ m h e n , d i e hi in a b o n n e m y n ^ . h e b b e n v e r n i e u wd» POSTGIRO r-lB 779 H e t b e d r a g k a n ook i n p o s t z e g e l s v / o r d e n o p g e s t u u r d . .

R u s l a n d en de g r o o t e n e d e r l a a g v an de d ' - ’ t r e a r 1)0 ’. d e r ^ k la s s e i n 1933

Toen ons ' jc h r i T t n o g u i t kwam o n d e r d e naam va^i P . I c C . . d r u k t e n w i j i n h e t m a a r t n u m m e r 1 9 33( b i j d e \ o v e r in g van de macht door H i t l e r ) een a r t i k e l a f , g e t i ­ t e l d " K l a s s e n s t r i j d i n D u i t s l a n d " . Omdat i n d i t a r t i k e l v e e l m a t e r i a a l i s d a t onze t e g e n w o o r d i g e l e z e r s n o g n i e t k en ne n d r u k ­ ken w i j h e t , i e t s v e r k o r t , n o g e e n s a f . H e t l u i d d e a l s v o l g t : ............... De K . P . D . i s i n d e i l l e g a l i t e i t g e d r e v e n e n s t a a t n u v oo r d e s c h e r v e n v a n h a a r e i g e n p o l i t i e k . De KPD was s i n d s j a r e n ie g r o o t e i d e o l o g i s e b o n d g e n o o t en t e g e l i j k c o n c u r r e n t v an h e t |f a s c i s r n e v o o r z o v e r h e t de n a t i o n a l i s t i s e o p h i t s i n g d e r m a s s a a s e t r o f . 4. i e t a l l e e n op d e s o c i a a l - d e m o c r a t i e e n d e v a k b e w e g i n g na ar ook o p d e d e r d e i n t e r n a t i o n a l e e n h a a r h a n d l a n g e r d e KPD r u s t e zv/are s c h u l d v a n d e v o o r b e r e i d i n g d e z e r o n t z e t t e n d e n e d e r l a a g t e r a r b e i d e r s k l a s s e , d o o r d a t ze n i e t d e b e l a n g e n d e r p r o l é t a r i ­ s é r e v o l u t i e , de o n t w i k k e l i n g van h e t p r o l e t a r i e s b e w u s t z i j n , ■ o t m i d d e l p u n t van h a a r w erk z a a m h e id m aa k te , maar de b e l a n g e n Iran d e r u s s i s e s t a a t . R u s l a n d , d a t i n 1921 i n d e d i e p s t e e l l e n d e I r e r k e e r d e , o . a * d o o r d a t de d o o r h e t w e s t e r s k a p i t a a l g e f i n a n c i e r l e l e g e r s d e r c o n t r a r e v o l u t i e e e n b o v e n m e n s e l i j k e s t r i j d op 23 j r o n t e n deed ontbranden, m oest vóór a l l e s t r a c h t e n z i j n b e d r i j f s ­ l e v e n o p n i e u w op t e b o u w e n . H e t m o e s t d a a r t o e m a c h i n e s e n g r o n d t o f f e n d i e h e t z e l f n o g n i e t kor. v e r v a a r d i g e n u i t h e t b u i t e n ­ and b e t r e k k e n e n d u s v/as e r a l l e s a a n g e l e g e n , HANDELS'VERDRAGEN t d e k a p i t a l i s t i s e m o g e n d h e d e n a f t e s l u i t e n * D a ar o m m o e s t e n n de k a p i t a l i s t i s e l a n d e n d e b r e d e m a s s a a s t o t h u l p t r o e p e n v o o r b u i t e n l a n d s e h a n d e l s p o l i t i e k v a n R u s l a n d g e m a a k t w o r d e n . De r b e i d e n d e m a s s a a s m o e s t e n twee*, d i n g e n b e v / e r k s t e l ü g e n ; t e n e e r s t e o e s t e n ze e e n k r a c h t t e g e n d e b o u r g e o i s i e e e n v o r m e n , om R u s l a n d p m i l i t a i r g e b i e d g e e n m o e i l i j k h e d e n i n d e weg t e l e g g e n e n t e n [woede m o e s t e n z i j z e d w i n g e n , e e n v r e d e l i e v e n d e h a n d e l s p o l i t i e k e g e n o v er R u s l a n d t e v o e r e n . B i j de d e s o l a t e t o e s t a n d w a a r i n u s l a n d v e r k e e r d e , w as d i t l a n d b i j e e n r e v o l u t i e , i n h e t b i j z o n *r i n D u i t s l a n d NIET g e b a a t , o m d a t d e z e h e t b e d r i j f s l e v e n v o l k o en z o u o n t w r i c h t e n e n d e d i r e c t e h u l p d i e R u s l a n d v o o r z i j n pbouw n o d i g h a d z o u d o e n u i t b l i j v e n . R u s l a n d was v/el g e b a a t b i j en r e g e r i n g s w i s s e l i n g i n d e k a p i t a l i s t i s e l a n d e n , d i e i n r e g e l f t t i g r u i l v e r k e e r me t R u s l a n d wou t r e d e n e n d e b e n o d i g d e m a c M n e s ft g r o n d s t o f f e n op c r e d i e t w o n l e v e r e n . Voor d e z e p o l i t i e k w a r e n b r e e d e m a s s a p a r t i j e n n o d i g ' t e e n s t e r k b u r g e r l i j k e i n s l a g . Daar om g i n g d e d e r d e i n t e r -

len bevrijden! Zoo s t o l d e d e KFD o f l i e v e r I l o s k o u d e k w e s t i e o o k v o o r D u i t s l a n d . L e f o r m u l e r i n g . d a a r v a n v i n d e n w i j i n d e "STEL­ LINGEN EN RESOLUTIES AANGENOMEN IN HET EX. COÜITE DER I l l e INT* i n D e c . i 9 2 6 " . Z i e I n p r e c o r r . N r . 11, b l d z . 220, e n g . u i t g a v e . Ze l u i d d e a l 3 v o l g t :

. , Qpi t n p OVe r de u i t g e s p r o k e n r e v o l u t i o n a tio n a le er in l - 2* r m i t q l a n d de KAPD en in n a ir e groepeeringen, z °a - J ' r i ï e n ' t e s t o t e n , om a a n I t a l i ë dc B o r d i g i s t e n , ƒ ^ J ï - d e l c r k t e n ( in s l u i t i n g t o zo ek en b i j de l m * Verenigde D u i t s l a n d s m o l t d e U3P s a m e n m e t d e CP t o t —

t t -

^ i t n u 4 » „ s s a . « o v e r , n ook a l « a s d o ' Voor z o v e r D u i t s l a n d e e n o v e r w o n n e n e n u i t g e p l u n ­ • -M — V00 1* d e d o e l e i n d e n d e r d e r d e i n t . r ze n i e t k o m m m i s t i e s ; ^ maggaas de v o o r w a a r d e r d l a n d v/as, o n d e r w o r p e n doo*** h e t o v e r w i n n e n d e i m p e r i a ­ lism e van de E n t e n t e en d i e n t e n g e v o l g e een l a n d w erd, d a t o n d e r b e p a a l d e v o o r w a a r d e n i n s t a a t was » EEN RECHTVAARDIGE s ä OORLOG \/uüR NATIONALE BEVI; I J DING t e g e n d e i m p e r i a l i s t e n v a n de E n t e n t e t e v o e r e n , en voo r z o v e r d e z e v e r d e d i g i n g van h a a r o n a f h a n k e l i j k h e i d tiaar de b o u r g e o i s i e w erd g e s a b o t e e r d h e t k i e l z o g vande ^ ^ t e * m kssaas b e p a a l t v/as h e t d e t a a k d e r k o m n u n i s t e n , d e l a f f e e n a a r z e l e n d e o n ­ t i e k b e p a l e n . Het b e h e e rs e n van weU> w i l v/il d e r d u i t s e b o u r g e o i s i e t e g e n h e t E n t e n t e - i m p e r i a l i s m e op t e stuv/en d o o r e e n k r a c h t i g e t u s s e n k o m s t van de a r b e i d e n d e d at ieder f ^ e s a p p a r a a t kan a l l e e n w ordt o n d e r d r u k t . h e t . d; r o p p erste le id in g , m a s s a a s . I n d i t g e v a l v/as h e t n o o d z a k e l i j k d e k a p i t a l i s t e n h e z e t w orden met geva i n l e i d e n d e f u n c t i e s komen a l s de v e r r a d e r s van de g e h e l e d u i t s e n a t i e t e d o e n z i e n en met m a r i o n e t t e n , d i e a U m i s s e n . De kommunisHET PROLETARIAAT AL6 DE ENIGE WERKELIJKE STRI JDSF.S VOJ? DE BEVRIJDING VAN Hlii1 GZriELE LAND TEGEL* DE VREK-IDE II iPJP IALISTEN TE DOMEN............... .. Daar om k o n d e a r b e i d e n d e k l a s s e d e k w e s t i e v a n d e n a t i o n a l e v e r d e d i g i n g v o o r D u i t s l a n d n i e t zo s t e l l e n lljto — a l s z i j h e t i n e e n i m p e r i a l i s t i e s D u i t s l a n d h a d m o e t e n d o e n 1*1

E

S

p a rtij

S

t e w o r d e n . Daarom f . t e ^ e „ i j

^

tu r g e r i i j ke

t i 0 t t n c et e n T e r e na0s s ; a s ? a - t ^ N a t i o n a l i s m e , d a t d i e p i n da i n s t i n c t e n d e r m a s s a a e en o l ü t a r i s ö lag en w orintellectuele,

i d ^ i r . n.-.*0

*

i n a a r de m a s s a p a r -

t e l d e werd h e t u i t g a n g s p u n t vo o r de g r o e i n a ^ tü En d u s v e r o v e r d e (la KPD d e m assa n i e t , maar de werd v e r o v e r d do o r de b u r g e r U j k e m a s s a . De u i t p l u n d e r i n g v a n de D u i t s e masBaaa a v e r d r a g van V e r s a i l l e s was ^ h t

nDer k a p i ^ l S isïe n i i t

m a c h t * Le L a p i - a i i s bt. j a a r l i j k s « n o « d erd e in te r n a tio n a le

to t k o lo n iaal

* k*

n a ‘a r de r e g e r i n g de o v e rw in n e n d e l a n d e n t r o k k e n Tw.ï+a» h p v o l k i n r . T

v e r k la a r d e .^

a ^

Z o d a t de

^ i ï ê î a n d 'f ^ t o l i j k l e y r0 0 m d 8 ,,a p l t a _

a r h e i d s l o o s inkomen v a n d a a n s l e e p t e n

Dui t s 1 a n ^ h a d ™ z i j n^ " o iia f h a n k e 1 i j k h e i d ’ v e r l o r e n , h e t was een D u i t s i a n d had. z i j - o n d e r d r u k t " l a n d g e w o rd en , d o o r vreem de o v e r h e e r s e r s p3Wo r d e n t o t e e n

Z o a l s h i e r b o v e n r e e d s we^d a a n g e g e v e n was d e d u i t s e b o u r ­ g e o i s i e t e l a f om " d e r e c h t v a a r d i g e o o r l o g v o o r n a t i o n a l e b e v r i j d i n g ” t e v o e r e n . Wij v o o r ons g e l o v e n e c h t e r n i e t aan d i e l a f h e i d , m a a r z o e k e n d e v e r k l a r i n g i n h e t f e i t , d a t de g r o t e b o u r g e o i s i e a a n de vreemde o v e r h e e r s e r s s c h a t t e n v e r ­ d i e n d e d o o r d e l e v e r a n t i e d e r o o r l o g s s c h a t t e n g e n . Ma a r d e i n t e l l e c t u e l e n , de h a n d e l d r i j v e n d e m i d d e n s t a n d , de b e a m b te n e n h e t p r o l e t a r i a a t w a r e n h e t k i n d van de r e k e n i n g , omdat z e t o t op h e t g e b e e n t e w e r d e n u i t g e z o g e n . Zo o n t s t o n d e n Tt/EE b e l a n g r i j k e p a r t i j e n d i e de " n a t i o n a l e b e v r i j d i n g s s t r i j d " wel w ild e n voeren, n . l * de f a s c i s t i s e p a r t i j der i n t e l l e c t u e l e n e n h e t k l e i n b u r g e r d o m d e r KPD. Ze s t o n d e n e n e r z i j d s a l s i d e o l o g i s e b o n d g e n o t e n vo or een g e m e e n s c h a p p e l i j k e t a a k en a n ­ d e r z ijd s a ls co n cu rren ten d ie elk aar in n a t i o n a l i s t i s e o o rl o g e o p h i t s i n g d e l o e f p o o g d e n a f t e s t e k e n . D a a r u i t i s ook h e t v e r s c h i j n s e l te v e r k la r e n , d a t er v oo rtd u ren d een g ro o t l e d e n v e r l o o p i s gew eest van de f a s c i s t e n n a a r de communisten en van de c o m m u n is te n n a a r de f a s c i s t e n . Om t o t r e g e e r e n d e m a s s a p a r t i j t e w o r d e n m o e s t d e p r o l é ­ t a r i s é r e v o l u t i e van h e t p rog ram g e s c h r a p t worden en v e r v a n g e n

"HEI' DUITSE R I J K , DE DUITSE Kü LTUUP GEI IEM SCHAP, DE EENHEID DER NATIE, KUNNEN ALLEEN GEI 3B WCPDEN. ALS G I J , MIJNE HEREN VAN i)E DUITS-VÖLKISCHE Z I JD E ( d a t a i j r . d e f a s c i s t e n ) ERKEMT, DAT G I J GEi-iEINZAAM MOET STRIJDEN ME DE MASSAAS, DI E IN DE KOMÏ.DNISTISE PARTIJ GEORGANISEERD Z I J N ............. G I J ROEPT TEGEN HET JODENKAPITAAL OP, MIJNE HEREN? VOLKOMEN JI I S T . : AP DE JODENKAPITALISTEN KEER, HANG ZE O? AAN DE LANTAARN, VERNIETIG ZE ! !” p r a c h t i n l e i d i n g b e t r e f f e n d e de p r o l é t a r i s é e d e d i s c u s , i e , w a a r b i j d r . Rosenb<jr*:(KPD ) e e n h e i d s f r o n t met de f a s c i s t e n " b e p l e i t t e : "üE -'.PD ZOU MET EEN GROTE L I J S T VAN DOD ( L i e b k n e c h t , L u x e m b u r g ) ,MA ” Hl r : 3 HET GAAT ER NU om, DE DINGEN DI E ONS .

NAA" VüREN KUNNEN KOMEN j P E T BEGRAV: N BLIJVEN 'IGEN NAAR VOREN TEBR3ÎGIN

v a n 18 Aug 23 v e r o o r l o o f t z i c h d e opm

opn b e w e g i n g van. d e h . a n d e l d r x j — (IS/ " I n e e n k l a s s e n m a a t s c h a p p i j b e s t a a t " H e t V o l k " a l s s o c i a a j . •Terwijl h e t fa sc ism e ^ . e l e n ön h e t beambtendom was, F j o l i t i e k e een h eid n i e t ! D aaren teg en b e s ta a n in ie d e r volk vende m i d d e n s t a n d , ae ^n t e l ^e c ^ van h e t g r o o t- k a p ita a l, [ s e n met t e g e n g e s t e l d e b e l a n g e n e n " r e c h t e n " . E r i s l e t h e i l i j k wordt h e t nu een te w e g i.4. i z i j n wagen s p a n t , wat peen m a a t s c h a p p e l i j k g e b i e d v a n de -ruwste t o t de f i j n t e m o r e le die a l deze lagen der ^ o l f n g * i e l . I n wezen v e r h o u d i n g e n , w a a r i n de b e z i t t e n d e k l a s s e n e n h e t k l a s s e b o w u s t e d o o r m i d d e l v a n de p e r s n _ f a S c i s m e du3 e e n c r i s i s v e r p r o l e t a r i a a t overeenkomen, waar z i j a l s ong ed eeld e n a t i o n a l e Een­ i s deze ongehoorde g r o e i v an h e t f a s e i s m e j ^ h e i d z o u k u n n e n o p t r e d e n . Op h e t g e b i e d d e r e c o n o m i s c h e v e r h o u ­ s c h i j n s e l . E n w e l m d e z e a :l . met v e r n i e t i g i n g w o rd en d i n g e n v e r t e g e n w o o r d i g t de b u r g e l i j k e o v e r a l de b e l a n g e n d e r u i t ­ v,0v n o r t e v l o e i e n , z o d a t d e Kap 1 ,. ^ Hn u v o o r e e n b u i t i n g e n h e t p r o l e t a r i a a t d e b e l a n g e n v a n d e a r b e i d . Op h e t g e ­ b e d r e i g d , »»erom KOET d e d m t s e staten b i e d d e r r e c h t s v e r h o u d i n g e n i s h e t p r i v a a t b e z i t de g r o n d s t e e n d e r nien w e o o r l o g g e r e e d m a k e n . . . . . . • V e rs a ille s doorb u rg e lijk e m artsch ap p ij, t e r w i j l h e t belan g van het p r o le t a r i a a t de b e v r i j d i n g v a n d e b e z i t l o z e mens v a n de h e e r s c h a p p i j v a n d e ac " ”e 8 U 3 l:' e i g e n d o m v e r l a n g t . Op h e t g e b i e d d e r r e c h t b a n k v e r t e g e n w o o r d i g t b e r e c h t i g d h e i d " met d e a n d e r e b o n r g e o i s i e o n e i s e n . de b u r g e l i j k e m a a t s c h a p p i j h e t k l a s s e n - " r e c h t ’ , h o t r e c h t d e r d i k ­ b u i k e n en h e e r s e n d e n , t e r w i j l h e t p r o l e t a r i a a t de g r o n d s t e l l i n g » m e » « w i o w * laat DE « « w ® a a » M » va * » v e r d e d i g t , d a t men d e s o c i a l e i n v l o e d e n op d e mens e n d e m e n s e l i j ^ h e i d i n a a n m e r k i n g m o e t n e m e n ............. Z e l f s op h e t g e b i e d d e r z . g . algemeen m e n s c li.ik e b e g r i p p e n , i n de i n z i c h t e n o m t r e n t k u n s t de « e U e t e n h i e r b o v e n d i e n , hoe de KP. » , oo pp vv oo ee dd ii nn gg ,, vv ee rnt ee gg eunmw uo oo rr du iig^ei n, d^ e b e l a n g e n , d e -w e r e l d b ^ c n o u w i n g- e n ru ïn e van haar eigen >w a a r v a n 3C t e n s l o t t e z e l f h e t i d e a l e n d e r b o u r g e o i s i e e n d i e v a n h e t p r o l e t a r i a a t W E E AFZ t e n h e e f t h e l p e n g r o o t maken v ^ r v a n ^ ^ p o litic k der LLRLIJivE KAMPEN, d i e d o o r e e n a f g r o n d g e s c h e i d e n z i j n . . . . . . . Omdat s l a c h t o f f e r w e r d . Of e i g e n l i j k p o litie k bepalen; h et j u i s t de b e g r i p p e n " v o l k " , " r e c h t " en " w i l v a n h e t v o l k a ls een KPD, w a n t d e z e k a n e n x e n « o c x t z e i , filiaftl o n g e d e e l d g e h e e l ............. e e n o v e r b l i j f s e l i s u i t e e n t i j d v a n d e o n i s B u s l a n d , d a t d o o r mi j . a e l ^ i 0 dui TSÖ a r b e i d e r s riVoe en onbewuste t e g e n s t e l l i n g t u s s c h e n b o u r g e o i s i e en p r o l e t a ­ d e KPD d e z e o n t z e t t e n d e ^ o - p . c < ^ oefenen van in riaat d a a r o m i s h e t g e b r u i k EEN ONOVERBRUGBARE PEGENSTELLIJG g e ­ k la s s e b ra c h t. In z ’ n draJ | naar fc* d e r k a p i t a l i s t i s c h e z i e n u i t de g e z i c h t s h o e k v a n h e t k l a s s e b e w u s t e e n z e l f s t a n d i g g e o r v l o e d op de m i l i t a i r e e n h a n d . s l s p o l i t i t K v Interna. g ^ L e e r d e p r o l e t a r i a a t ........................Hot z e l f b e s c h i k k i n g s r e c h t d o r v o l l a n d e n t e n o p z i c h t e v a n B u s l a n d h e e l t h e t d,> 1 1 k eren z a l e e r s t in d ie m a a ts c h a p p e lijk e orde ophouden een f r a s v t e t i o n a l e d e KPD g e d v / o n g e n d e g r o n d b e g i n . e l e ^ ^ z i j n , w a a r o ok h e t " r e c h t op a r b e i d " h e e f t o p g e h o u d e n a l l e e n m a a r rische b ev riçcin g astrijd pr J ^ ^ r r ,s , t i r i g i n z a k e d e _ £ £ ^ r o o k t e s i j n . ...........M p r o l e t a r i a a t en de b o u r ­ D i t i n z i c h t , d a t b o u r g e o i s i e e n p r o l e t a r i a a t hoegenaamd n i e t s ge­ g e o i s i e op b e p a a l d e p u n t e n vo' " ; . r l n g v an h e t p r o ­ meen h e b b e n , i s d e h o e k s t e e n d e r p r o l e t a r i s c h e b e v n i s t w o r d i n g . H e t i s o n z e h u i d i g e z w a k t e e n o n z e t o e k o m s t i g e k r a c h t . Onze t a l r i j k e k l a s bevjüsts i j n, d a t «e jk o ,» o n fijn , se v a n r i j k d o m v o o r t b r e n g è n d e a r m o e d z a a i e r s k a n a l l e e n r i j k g o r d e n i n d a t p r o l e t a r i a a t e n h n u r g e o i . i e METS m a , ^ i e . , o f d e d i t k l a s s e - i n z i c h t , i n d e z e b e w u s t w o r d i n g . Daarom i s d i t h e t middelpui l i j k M E T S g e n e e n h e b b e n . De e ® ^ E l l t h F i s c h e r (KPD) v a n w a a r u i t o n s h e l e d e n k e n e n d o e n s t r a a l t , z o n d e r o n s op " d u i t s c h e c u i t u t o ' g ^ ^ e n s c : - L ' ü d om d e r e c h t e n v a n h e t d u i t ma c ht v a n s a m e n w e r k i n g met a n d e r e k l a s s e n t e l a t e n l e * d . n . Wie n g de a r b e i d e r s b e d r i o g t , <. ■ dn d o a r b e i d e r s v e r I gem eenschappelijke b elan g en van onderdrukkers en on derdrukten z , s e " v o l k " , waarmee B a d e k z i j n s t e e n t n £ w i e n o g s c h e r m t met w o o r d e n a l s " d e e e n h e i d v a n d e n a t i e , cL. domrning b i j d r a a g t , b e s t a a n h e l e m a a l n l ' (P rzeg lo u d I v r i j d i n g van h e t " v o l k " " , de r e c h t e n v a n e e n v o l k , b e w i j s t d a a r s c h r e e f r e e d s i n 1908 m e e n ï,He t n a t i o n a ! mee d a t h i j n o g v a a r t i n h e t k i e l z o g d e r b u r g e l i j k e d e n k w i j z e . En S ocjald em ocratyczn y ) een‘ s ^ i e ( = z e l f b e s t u u r ) , w a a r a a n we wie*nog met d e r g e l i j k e b e g r i p p e n o p e r e e r t t e g e n b e t e r w e te n . in , z l i t e i t e n v r a a g s t u k e n d e auuO .> ld i t k . A . Z . N o .25, a l s de I l l e I n t e r n a t i o n a l e e n h a a r a a n h a n g , i s e e n b e w u s t e b e d r i e h ie r o n d e r een en ander (V ertaald , u i t * . 1 g e r v a n h e t p r o l e t a r i a a t . Wij b e s c h u l d i g e n de I H e I n t e r n a t i o n a l e , M rt. IS 2 7 )^ l

e

t

a

r

i

s

c

h

^

t

h

^

i

n

c

i

c

h

t

^

I

I

o

n

t

l

e

n

e

n

.

d a t zo t e r w i l l e v a n h e t r u s s i s c h e s t a a t s b e l a n g d a e e n v o u d i g ­ s t e b e g i n s e l e n van de p r o l e t a r i s c h e m a a t s c h a p p i j b e s c h o u w i n g om h a l f b r e n g t , om i n d i t o p z i c h t me t p a k e n z a k n a a r d e bourgeoisie t e l o p e n , de a r b e i d e n d e overleverend a a n o n t z e t t e n d e nederlagen, z o a o kunr r b e i d e r s k l a s s e e r e e n b i j de H ittle r d ic ta tu u r h e e f t k u n « e n i n c a s s e r e n . V/ant h e t n o o d l o t t i g e v a n d e z e V . r ’^ v i i z e i s d a t de a r b e i d e r s i n h u n zw akte h u l p en s t e u n X n « « r iezo n io t is , n . l . M J andere k la s s e n , » a a r mee z e h u n e i g e n n e d e r l a g e n v o o r b e r e i d e n .

RUSLAND BEWAPENT1 DE DUITSE, BCKBSEOISIE ,J. I n d e s t r i j d om d e h a n d e l s v e r d r a g e n t u s s e n h e t R u s s i ­ s c h e s t a a t s k a p i t a l isme en h e t p r i v a a t - k a p i t a l i s m e d e r a n ­ d e r e l a n d e n v o l s t o n d R u s l a n d n i e t met de T > - q t i n e d e r m a s s a * s , m a a r ze v e r l e e n d e d i r e c t e m i l i t a i r e l l l l n L Ï d e T i t s e W g e o l s i e , d a t i s aan de d n i t s e c o n t r r - r e v o l u t i e . I n een geheim m i l i t a i r v e r d r a g van , 5 Maart •22 t u s s e n d e d u i t s e o n do r u s s i s c h e m a c h t h e b b e r s , w e r d d e oorlogsindustrie, d ie door h e t V erdrag v a n V e r s a i l l e s d

u

i

t

s

e

aan banden g e le g d w a,,

^

Ä

ww a t

JaarF

Ä

*28). Het en ig e ,

sin tel

ä >:

de m a s s a ’ s in

r - o-

d e m e . s t dem

v o n h p t r ^ v a l g e w a a r w o r d e n , v/as, d a t d e n j k s r ^ t x iiïï g bij Ie u * J L « m f " * * ™ » 60 H U W lMffi v r o e g voor een i ^ n n d p r é a f '1e l i n r'’ v a n d e R i j k s w e e r , w a a r b i j m ha-

;

* -« • r r s f Æ MET D

E

_ D

u

. ■~ ~

~

~

r

V

a

n

w S*

de h o n d e r d e n m i l -

Ï i o L i r Sd i e Kr e f d 8Öv ó ? r V i e t i j d i n d e " * a a k " ^ s t o k e n w e r d o n v e r n a m men e e r s t l a t e r . H o t s p r e e k t v a n z e l f , d a t d*. sociaal-dem ocratie haar vaderlandse verzaakted e o v e r e e n k o m s t kwam t r o u w e n s o n a e r E b e r t t o t s S I n ’ro e re n d e e e n s g e z i n d h e i d stor.d " h e t g e h e le v o lk " n c b t e r de r e g e r i n g : de n a t i o n a l e g e d a c h t e o v e r h e e r s t e d . n a t i o n a l e g e f c n i l ï e n , o f z o a ls Radek * e t - e g t l ; h e t v o l k t o b de zaak v a n de n a t i e g e m a a k t, m a a kt de zaak d o n a t i e t o t do z a a k v a n h e t v o l k • H e t s p r e e k t v a n z e l f , d a t h e t v o o r de KPD g e e n P i t t i g * gewaarv;or d i n g was, t o e n h e t m i l i t a i r e b o n d g e n o o t s c h a p t u s ­ s e n ” S cwj e t - R u s 1 a n d " e n d e d u i t s e c o n t r a - r e v o l u t i e u i t l o k t e .

I 5 / E e r s t p o o g d e men h o t t e o n t k e n n e n , m a a r t e n s l o t t e m o e s t men h e t t o e g e v e n o n d*uy L t e l d ^ men h e t a l s e e n h a n d i g e , r e v o l u t i o n a i r e p o l i t i e k v o o r • De v /i j z e , w a a r o p h e t g e v a l g o e d g e p r a a t m o e s t wor d e n , k u n n e n v/u e r v a r e n u i t d e b e s c h o u w i n g v a n A r t h u r E w e r t ( p a r t i j b a s t u u r KPD ) op d e d i s t r i c t s p a r t i j d a g t e H a mb ur g. V/ij 1 zen d a a r o m t r e n t in de " H a m b u r g e r V o l k s z e i t u n g " (KPD) v a n 1 fcirt 1 92 7 : "NU NOG EEi» ü^RD 0 ■/}£?. DE SC, JETGF.ANATEûI • P a r t i j g e n o t e n ! Lernen v/e b i j v . d e t u r k 33 r e g e r i n g . D e z e v o e r d e e e n o o r l o g t e g e n G r i e k e n l a n d . Er: S o w j e t r u s l a n d h e e f t a a n d e t u r k s e r e g e r i n g o o k v / a p e n m a t e r i a a l g e l e v e r d . DIP IS EÏZI ONBESNEDEN Ki VASTSTAAND F EIT. D i e z e l f d e t u r k s e r e g e r i n g h e e f t e c h t e r t e g e l i j k de komm u n i s t e n i n T u r k i j e t e n s c h e r p s t e v e r v o l g d ; OOK D I T * I S EÈr ONBE• 3 TREDEN F E I T . Onze p a r t i j i n T u r k i j e w e r k t e o n d e r d o m o e i l i j k s t e o m s t a n d i g h e d e n , maar o n d a n k s d a t w o r d d e s t r i j d v a n d e z e n a t i o ­ n a l e t u r k s e r e g e r i n g t e g e n de v o o r t r o e p e n van h e t v / e s t e r se impe­ r i a l i s m e d o o r S o w j e t - u s l a n d o n d e r s t e u n d . DIT JI02T MEJ DE AHBEIDïRS DUIDELIJK ÏIAKEN". D i t s a m e n g a a n v a n P u s l a n d met d e d u i t s e c o n t r a r e v o l u t i e v/as v a n v e s t r e k k e n d e b e t e k e n i s , v/ant h e t l e i d d e t e v e n s t o t e e n s a ­ m e ng a a n i n d e k o me nd e o o r l o g v o o r " d e r e c h t e n v a n h e t d u i t s e v o l k " Op B u c h a r i n e r u s t t e d e t a a k d e m a s s a a s g e w i l l i g i n e e n n i e u w e o o - l o g o n d e r hun oude d u i t s e g e n e r a a l s t e v o e r e n . H i j b e r e i d d e d i t a l s v o lg t voor: "i,logen p r o l é t a r i s é s t a t e n , u i t g a a n d e v a n d e d o e l m a t i g h e d e n v a n de s t r a t e g i e v a n h e t g e h e l e w e r e i d p r o l o t a r i r . p t , m i l i t a i r e b l o e s s l u i t e n met b u r g e r l i j k e s t a t e n ? Er i s h i e r geen p r i n c i p i e e l v e r ­ s c h i l t u s s e n e e n l e n i n g e n e e n m i l i t a i r v e r b o n d . En i k b e w e e r , d a t v/e a l zo g e g r o e i d z i j n , d a t w i j e e n m i l i t a i r v e r b o n d met e e n a n d e r e b o u r g e o i s i e k u n n e n s l u i t e n , om d o o r m i d d e l v a n d e z e b u r g e r l i j k e s t a a t e e n a n d e r b u r g e r d o m t e v e r p l e t t e r e n ...........B i j d e z e I vorm v a n l a n d s v e r d e d i g i n g , v a n e e n m i l i t a i r v e r b o n d met b u r g e r ­ l i j k e s t a t e n , IS HET DE PLICHT VAN DE KA].ERADEN VAN ZULK ESN LAND, [ DI T ü L a v TOT DE. OVERWINNING TE BRENGEN". ( v i e r d e c o n g r e s v a n d e J derde i n t e r n a t i o n a l e , . v e r s l a g b ld z . 4 2 0 .) De KPD v/as. b e r e i d d i t o n t z a g g e l i j k e v e r r a a d a a n d e a r b e i d e r s ­ k l a s s e d o o r t e v o e r e n . De m i l i t a i r e f o r m a t i e , d i e d e r e v o l u t i o j n a i r w i l l e n d e a r b e i d e r s h ad d en gevormd, de r o d e f r o n t s t r i j d e r s b o n d | w e r d r e e d s b i j v o o r b a a t a a n d e d u i t s e b o u r g e o i s i e a a n g e b o d e n , om "de d u i t s e k u l t u u r g e m e e n s c h a p " t e v e r d e d i g e n . H e t a a n b o d g e s c h i e d d d o o r C l a r a Z e t k i n (KPD) i n h e t p a r l e m e n t , z i j v e r k l a a r d e :

« D u i t s l a n d . s t o e k o m s t b e r u s t op e e n n a u w e b e i a n g e n g e m e e n - ^ ^ schap i n m a a ts c h a p p e lijk , p o litië le , en wanneer loof nnir TTC ïfTLITAIER OPZICHT me t d e S o w j e t u n i e .......... I k g e l zelfs,

^ ^ tS ^ te liin g

b e p a a ld e 1 o m sta n d ig h ed en

tot ^ ^ ^ / v o o r U f l t . ^ a ^ o n d e r ^ S A I E W E R K I N G T O f S T ^ r o KOIi^TUSSEN

DE RIJKSWEER S I DE RODE ÏRONTSOLDAIEN . . . • • . ( v a n d e r i j k s d a g o p 27 N o v . 1 9 2 5 . V e r s l a g b l d . . S lechts

4 6 ----------

een k l e i n d e e l van h e t d u i t s e p r o l e t a r i a a t

î n + i cK'h'i A r b e i t e r p a r t e i DöUtschlaftds* d^ » munistische Aroeiie.p . v t€% h e b b e n o n d e r w o r p e n

^ X iS Ä & S ä f B T ^

S

ï ï â â â I K HERINNER H l ® OVERIGENS, DAf Z U ^ L r ALLE ANDEP-E K0HMJNIST1SE PARTIJEN J UI ST ME W 8 B W TOESTAND IN .^V O L i

S 3 S S S T 5 3 s ä s t -s * s

“ ; - -

ä

i u r a l i n k s c renegaten „ » h a t ^ houding in deze kw estie a ls

S

Ä

r iS o K

^ o p DEZS p ^ - u T VOOR

^

»

‘ 8" ® f a v » r “ n ' o n S ^ s d W I J w $ VAilAF BE2E

« U : “ \» * Â Ï Ï 5 w u «

NATIONAAL B U H 0 F L I J 1 C 3TAT1“ “ ^ ^ " ^ ^ „ g ô ^ ô p o n ' w o r d e n . s

r

^

i

s

e

s

s

.

^

l i »

m

m

af ï s

, ™

- *

—

duitse uitgave) En B u s l a n d h e e f t » o o r d g e h o u d e n ! ! !

In S e p t.

" 3 2 v är r a s t o

a e d u i t s e b o u r g e o i s i e d e z g . " o n t w a p e n i n g s c o n f e r e n t i e ” met d e m e d e ­ d e l i n g , d a t ze n i e t aan de b e r a a d s l a g i n g e n zou dee ln e m en , z o l a n g D u i t s l a n d a l s m in d erw aard ig e s t a a t werd b e h a n d e ld . Zij e i s t e , d a t D u i t s l a n d s m i l i t a i r e m a c h t ' i n o v e r e e n s te m m in g g e b r a c h t -zou worden rnet d i e d e r a n d e r e b e w a p e n i n g e n . Met a n d e r e v / oor den. ’ D u i t s l a n d e i s t e e e n g r o t e r e b e w a p e n i n g v a n D u i t s l a n d ! ! En h e t was a a n R u s l a n d e n I t a l i e voorbehouden, deze e i s van "het o n d e rd ru k te D u its la n d ” t e o n d e r s t e u n e n ! Voor de twede maal bew apent R u s l a n d de d u i t s e c o n t r a ­ r e v o l u t i e ! "DEZE LIJN HEBBEN WIJ DOORGEVOERD EN ZULLEN W I J DOüRVOERE En R u s l a n d h e e f t w o o r d g e h o u d e n ! ! ! 6 F e b r . 19331 LITWINOW b i e d t a a n d e v e r g a d e r e n d e k a p i t a l i s t e n op d e z p n . "ONïWAPENINGSCCNFEREÜflE" z i j n " o o r k o n d e v a n d e r e c h t e n d e r v o l k e r e n ” a a n . R u s l a n d k e n t g e e n k l a s s e n m e e r , maar p r a a t met de i n t e r n a t i o n a l e b o u r g e o i s i e mee o v e r d e " r e c h t e n d e r v o l k e r e n ” v/at o n d e r h e t k a p i ­ t a l i s m e n o o i t a n d e r s i s g e w e e s t en n o o i t a n d e r s z i j n z a l dan de r e c h t e n d e r b e z i t t e n d e k l a s s e n ! ”De e n i g e a r b e i d e r s s t a a t t e r w e r e l d " "de d i c t a t u u r van h e t p r o l e t a r i a a t " b i e d t de b o u r g e o i s i e de v o l g e n ­ de oorkonde aan: " U i t g a a n d e v a n HET GELIJKE RECHT VAN ALLE NATIES OF ONAFHAN­ KELIJKHEID, VEILIGHEID El. ZELFVERDEDIGING, b e z i e l d door h e t s t r e v e n in h e t b e la n g vande algemene vrede a a n i e d e r v o l k h e t r e c h t t e v e r z e k e r e n , z i c h v r i j o p d e d o o r hem­ z e l f g e k o z e n w e g e n i n h e t d o o r h e m z e l f g e k o z e n t e mp o t e o n t w i k ­ k e l e n e n om t o t d i t d o e l d e v e i l i g h e i d , o n a f h a n k e l i j k h e i d e n v o l ­ komen o n a a n t a s t b a a r h e i d v a n z i j n g e b i e d e n z i j n v r i j h e i d t o t z e l f ­ v e r d e d i g i n g t e g e n een a a n v a l o f een i n v a l van b u i t e n , maar u i t ­ s l u i t e n d b in n e n de e ig e n g r e n z e n , volkomen t e w aarb o rg en , in de o v e r t u i g i n g , d a t h e t n o o d z a k e l i j k i s , a a n de i n t e r n a ­ t i o n a l e o r g a n e n d i e v a s t m o e te n s t e l l e n , w ie de a a n v a l l e n d e pa.rt i j i s , r i c h t l i j n e n en a a n w i j z i n g e n t e ge ve n, v e r k l a a r t d e a l g e m e n e k o m m i s s i e : ............. ( d a n v o l g t e e n o p s om­ m in g van wat de b o u r g e o i s i e - i n h e t dokument s t a a t n a t u u r l i j k " h e t v o l k " w e l mag e n n i e t ma g ) " m o s k a u e r R u n d s c h a u :,1 2 - 2 - l 9 3 3 . We w i l l e n h i e r n i e t d e a l g e m e n e b e t e k e n i s v a n d i t s c h a n d e d o k u m e n t v a n " d e d i c t a t u u r v a n h e t p r o l e t a r i a a t ” o n d e r z o e k e n , o m d a t we nu a l l e e n de w e r k i n g v a n R u s l a n d op d e k l a s s e n s t r i j d i n D u i t s l a n d o n d e r z o e k e n . V/ij v o e r e n h e t d a n o o k a l l e e n a a n , om t e d o e n z i e n , d a t R u s l a n d t o t o p d e h u i d i g e d a g z i j n w o o r d g e t r o u w - i s e n d e dvi i ts * b o u r g e o i s i e b e w a p e n t . De M o s k a u e r B u n d s c h a u v a n 1 2 - 2 - 3 5 v e s t i g t h i e r o p a l s v o l g t de a a n d a c h t: "De w e r k e n d e n i n d e S o w j e t u n i e . . . n emen m e t d e g r o o t s t e ^ t e ­ v r e d e n h e i d k e n n i s van de s t a p d o o r de S o w j e t r e g e r i n g i n Geneve g e ­ d a a n . M a a r o o k a n d e r e v o l k e r e n , d i e om h u n o n a f h a n k e l i j k h e i d strij­ den, z u l l e n de waarde d e r s o w j e t v o o r s t e l l e n weten t e s c h a t t e n .

w

IH KET BIJZONDER HEï DUITSE VOLK. d a t b e r o o f d i a v a n d e v e r ­ d e d i g i n g s m i d d e l e n , w a a r o v e r de a n d e r e s t R t 8 " _ b ® " ° J xJ ^ T.y bFTEPTNIS 4VAN LE S OY'.'JETV O O R STELLEN VOOR L-j ZAAK V a l . U

m

m

ir. t o m

»

a t hb

m-tp ^cilATT^T LAT LITWINOtf U j.'i GAA.l \ Ai* 5 K » W Ä OP L m * » » « * » . V E I L I G , HEID ES ZELFVERDEDIGING". *“ I n d e r d a a d ! H e t d n i t s e volk, dat is de d n i t s e bonrgs-ois i e d i e de p o l i t i e k b e pa al t, zal h e t n a a r w a a r d e sc h a t t e n .

Ze a a n v a a r d t g a a r n e h e t r e c h t op v e i l i g h e i d e n z e l f v e r d e d i ­ g i n g , omdat d i t b e t e k e n t b e t " r e c h V 'o p h e t vormen v a n e . n g r o t e m i l i t a i r e m a c h t , d a t b e t e k e n t , h e t '’r e c h t ora h a e r z e l f v e r d e d i g i n g h e t p r o l e t a r i a a t opnieuw de dood i n t e ja g e n voor i J L Selangenï-D a enige a r b e i d e r r a a t t e r w e r e l d " sm eedt de d u i t s o b o u r g e o i s i e en h e t d u i t s e p r T l i ï to ï hot duitse „ ï * «m een, w

m

GAAN ! ! !

i

a

Ä

l

Ä

S

Ä

M

B

U

-

---------------------------------------Nawoord v a n I i e i 1929

Z o a l s u i t h e t b o v e n s t a t e b l i j k t , s c h r e v e n we in 1933: »•Rusland w i l in d e k o m e n d e nieuv/e w e r e l d o o r l o g met do dv.itse b o u r g e o i s i e s a m e n g a a n " H e t l e e k ec h t e r i-.i - e.. gau , of w e ons in d i t o p z i c h t v e r g i s t hadden, w a n t D u i t s l a n d . t o n d e n n a 1 - 3 3 fel t e g e n o v e r e l k a a r , ^ d i e ^ t i h e b b e n v/e in R u s l a n d o o k de u i t r o e i i n g de r o u d e b o l s «-Wik

z o e l s Buchftrir.o e n z , vriendschappelijke

fshed.

Z i j wedden e r v a n b e . o t a U l « ^

betrekkingen

me o de

,*uit^

o n d e r h o n d e n . H e t a n d e r e w o o r d e n , ze w e r d e n e r v a n b e s c h u dïgd da t ze z i c h in de b u i t e n l a n d s e op D u i t s l a n d o r i e n t e e r d e n . D e z e b e s c h u l d i g i n g e n b e r u s t e n w a a r s c h i j n l i j k w e l op P«n b e n a a r d e waarheid, omdat R u s l a n d met de duitse b o u r g e o i ­ sie h e e f t s a m e n g e w e r k t v a n a f 1 9 2 2 ( on de r L e n i n en . tot F e b r . 1 S 3 3 o n d e r S t al in . H e t is dus ze er g o e d mo g e l i j k , dat B u c h a r i n e . S 5 n ; v j e w enz. de ou de p o l i t i e k ^rdor w i l d e n voortzetten.. De v i j a n d i g e h o u d i n g v a n H i t l e r te ge o v e r R u s l a n d m a a k t e d e z e p o l i t i e k echter, in i e d e r ^ g e v a ^ lopi^r o n m o g e l i j k , zodat de r u s s i s e m a c h t h e b b e r s zich o p Oo samengà'an m e t d e g r o t e k a p i t a a l m a c h t e n F r a n k r i j k en E n g e l a n p i n g o r i e n t e r e n B i j de " v r e d e " v a n M a n c h e n , w a a r b i j de R u s s v o l k o m e n w e r d e n u i t g e s c h a k c l d , is ec h t e r w e l *eble.<en d a t de w e s t e r s e k a p i t a a l r e c h t e n a l l e e n m d e ^ e Y s t 9 ™ o d .e e £ e t v e r b o n d met h u n a z i a t i a e k o n k u r r e n t a a n g a a n . Z o d o e n d e is h e t

b/

s a m e n g a a n v a n R u s l a n d met d e D u i t s l a n d , o f d e " n e u t r a l i t e i t " v a n R u s l a n d b i j een o o r l o g van D u i t s l a n d t e g e n de w e s t e r s e m achten we'-.r b i n n e n h e t g e z i c h t s v e l d d e r p r a k t i s e p o l i t i e k g e k o m e n . T e rw ijl H i t l e r vroeger in z i j n redevoeringen f e l l e aanvallen o p R u s l a n d d e e d , h o o r t men d a a r t e g e n w o o r d i g n i e t s v a n . En o m g e k e e rd , i s e en t o e n a d e r i n g van R u s l a n d t o t D u i t s l a n d n a de v r e d e van Hunchen n i e t t e m is k e n n e n . Het h e e f t e r a l l e s c h i j n van, d a t d e o u d e l i j n v a n h e t o n d e r s t e u n e n de'" d n i t s e b o u r g e o i s i e , e e n l i j n , d i e n i e t d o o r R u s l a n d , ma a r d o o r H i t l e r we r i a f g e b r o ­ k e n , nu weer z a l worden v o o r t g e z e t .

HET JAPANSE IHPEPIALISHE ( s l o t ) Het j a p a n s e i m p e r i a l i s m e I i a n d s j o o r i j e w as 60 j a a r g e l e d e n «-Ai&ûàsiûfîliifî-ÜD-QtiiQa* n o g h o o f d z a k e l i j k b e wo o n d d o o r m o n g o o lse nomadenstammen d i e van j a c h t en s c h a p e n t e e l t l e e f d e n . O m s t r e e k s d i e t i j d b e g o n e e n C h i n e s e i m m i g r a t i e var. b o e r e n , d i e d e nomadenstammen voor z i c h u i t d ^ e v e n en een " h o g e r e " p r o ­ d u c t i e w i j z e , h i e r de la n d b o u w p r o d u c t i e m e e b r a c h t e n . Ook b e g o n n e n i n d e z e p e r i o d e dc- e e r s t e k a p i t a a l e x p o r t e n v a n R u s l a n d en J a p a n , d i e een u i t g e b r e i d s p o o rw e g n e t a a n l e g d e n . ^ e z e s p o o r w e g m a a t s c h a p p i j e n v e r z o r g d e n echte** n i e t a l l e e n h e t v e r v o e r , z i j b e d r e v e n ook h o n t o n t g i n n i n g , mijnbouw en a n d e r e i n d u s t r i e ë n . Begin d e r ja p a n s e Zowel d e r u s s i s e , a l s d e j a p a n s e p e n e tra tie in i n v l o e d g r o e i d e n n a 1900 s t e e d s _______ meer i n Hands j o e r i j e en K o r e a , t o t d a t de t e g e n s t e l l i n g e n t u s s e n b e i d e i n 1904 i n een o o r l o g u i t ­ monden. I n d e z e o o r l o g v/ordt de macht van h e t r u s s i e s i m p e r i a l i s m e in i i a n d s j o e r i j e v r i j w e l voorgoed gebroken. B i j de vrede van P o r t s ­ m o u t h i n 1 9 o 5 m o e s t R u s l a n d h e t v a n C h i n a g e p a c h t e g e b i e d Kwan­ t u n g en de z u i d e l i j k e h e l f t v a n de 2 u i d - I J a n d s j o e r i ^ s e ^ s p o o r w e g ^ v a n P o r t A r t h u r n a a r T s j a n g t s j o e n a a n J a p a n a f s t a a n . Zo b e h i e l d R usland a l l e e n nog e n k e le macht in N o o rd -M a n d sjo e rije , d o o rd a t h e t i n h e t b e z i t b l e e f van h e t • n o o r d e l i j k g e d e e l t e van de Z u i d M a n d s j o e r i j s e spoorw eg en de O o s t - C h i n e s e s p o o rw e g . I n de lo o p des t i j d s werd de Z u i d - H a n d s j o e r i j s e spoorweg H a a t s c h a p p i j v e rre w e g d e b e l a n g r i j k s t e i n d u s t r i e l e o n d e r n e m i n g i n H a n d s j o e r i j e . Le ta a k van doze spoorw egm ij. b e p e r k t z ic h n i e t t o t h e t e x p l o i t e r e n v a n s p o o r l i j n e n , m a a r ook m i j n b o u w en h a n d e l w o r d e n b e d r e v e n , . I n d u s t r i e n g e v e s t i g d . Gas e n o l e c t r i c i t e i t v / o r d e n d o o r h a a r g e l e ve* d,’ d e m a a t s c h a p p i j b e z i t h o t e l c o n c e vn s , a n d e r e v e r v o e r d i e n ­ s te n dan a l l e e n spo / r w e g v e r v o e r , v e r z e k e r i n g s m i j e n en s c h o l e n ,

1 ftboratoria landbouwproofstat ions ^ ^ ° ^ dQ ^ o e g à Be maatschappij kroeg van do J p; , handül^n verdragen h âid mot c’r .ine s o a u to rx te x te n te o n d e - ^ ^ t s . h a p p i j h a a l ta U

s l v . i t e n on o v e r e e n k o m s t e n . ^ r t o m een groot dool van H a n d s jo e r ije m

k a p ita listie s

p ro d u c tie p r o c e s.


M rm an h et n

^

De

z6 b ela n g rijk

M a n d sjo erije W e e k voor " ^ ^ f j ^ o n s o r t i . r n dat 1 m ilt e z i j n , d a t een_ i ^ e r n a t x o n a a l ^ i : ; v ,; S t 3 . 3 r o n , l i o o n pond s t e " l i n g xn ^ s l e c h t s v o o r 4uJ.O O O p o n

J

k r 3i;g.

fl

En n a d o w e - a l d n o g m o e r doordat

xn

o o r l o g s t e e g J a p a n s ma C h i n a d o o r i n g e l a n d on 1922 b i j h e t v e r d r a g van ^ , 1 ton ovü- ajnk0m sten t e A m erika g e p r e s t we^d, voor ap , gp 0 o r w o g e n or. m i j n b o u w , tek en en b e tr e f fe n d e de ° 0 f h i nese " v r ije to e D a a rn a a st w i s t de J a p a n s o ^ u r g e o x s pjld v a n K a n d s j o e g a n g « dvB e k o n o m i s e v r i j h . x a x n rijo

a f t e dwingen. ,

A usland

, ■_ C h i n a ift 1 9 2 2 y e r d r ^ van W a sh in g to n o n -

en China “

günstige

v

e

r

d

r

a

g

e

n

.

k

trach tt.

-moest o n d . r t . k . n .

,

t o c h n a a r v e r l o r e n p o a i t i « i n ; an j t i j d oen zgn. autonoom g . b i . d w . •behoorde)

to

h e r o v e r e n .

Da. r d

d e s p a n n i n g e n t u s s e n C h J;n £ £ o v e r z u l l e n h e b b e n ) maa

^

^

o

^

e

r a

ü o n ZOT* ioirir^rci^v-w

Chinese

b o u rg eo isie

^

d it

la n d

^

l

R

n

g

c

si U j v h i j China achtör n ie t a lle e n r Wö h e t

strak s

i m

g t ^ (.h i n d B a s p o .rwegrr.i j . t o t ,

werd gem aakt. K aar to c h

#

ra

;

tr ,s3 ü n C h in a en A u s la n d . V e l ‘ n h e id e la a tstg en o em d e

W ist r u s la n d de t r a n s a c t x e s j a n u t t e n . d a t z i j n p o l x t i . k e mac De

^ ;

w e r d n o g i n 1924 e e n v e r d r . ƒ landen ^

^

^ mi i. z o d a n i g u i ^ ^ ^ ^ o o rd _ t.la n d sjo e r ije s t e e g ^ dGZÖ i n v l o e d t o roapen

naar

de

spoorw eg op,

W rtw ». I» » ; ' * t v l S S e " eS ö ™ 8n e n l a d v i j v a n . t a r t . i a t t a n do d a a r b i j „ „ d o n door c lu n a sa . w i i l d e r u s s i s o b e a m b t e n Vo ■ g t r o e p e n . De D ire c t a n t w o o r d d e R usland o o r ^ n i auwe v e r d r a g , d a t C h i n e s e w e r d e n t e - u x g g e s l a g e n .«.n j n u s l a n à de bem inne-

é i

i -

js ä

aan Japan

te

v e rk op ;n.

-

—

/ uhinese concurrent ie De g r o e i e n d e C h i n e s e m a c h t i n I-Iandtegen Japan in s j o e r i j e n a 1922 b l i j k t h e t b e s t u i t M andsjoerije. de v e l e spoorw egen, d i e n a d i e t i j d ------------------------------------rie t c h i n e s k a p i t a a l z i j n a a n g e ­ legd.D e b e l a n g r i j k s t e waren d i e van fa k o e s ja n n a a r t o e n l i a u met ' a a n s l u i t i n g v a n F s j e n g s j i a t o e n n a a r l’a o n a n e n A n g a n t s j i e n d e l i j n k o e l e d e n v i a H a i l o e n g n a a r Z i r i n . De b e t e k e n i s v a n d e z e s p o o r w e g e n k o mt n a a r v o r e n , a l s men w e e t , d a t de e e r s t ­ g en o e m d e s p o o r l i j n h e t t h a n s m o g e l i j k z o u m a k e n , w e s t m a n d s j o e ­ r i j e zo g o e d a l s g e h e e l o n a f h a n k e l i j k t e m a k e n v a n d e ( j a p a n s e ) Zu i d mands j o e r i j s e s p o o r w e g , V ia de l i j n P e k in g - iio e k d e n werd d i t n ieu w e spoorwegcomplex i n v e r b i n d i n g g e b r a c h t met d c h a v e n v a n H o e l o e t a u e n h a d d a a r ­ door zeker aan de k o r e a a n s - j a p a n s e s t a d D a ire n een gew eldige k l a p t o e g e b r a c h t , i n d i e n J a p a n n i e t i n 1931 z o u h e b b e n i n g e g r e p e n , b a a r b i j k o m t , d a t orn d i t n i e u w e s p o o r w e g c o m p l e x l e v e n i n t e b l a ­ z e n , e e n t e g e n d e z u i d m a n d s j o e r i j s e s p o o rw e gi ni j . , d u s t e g e n J a p a n , g e r i c h t e v r a c h t t a r i e v e n - p o l i t i e k w e r d g e v o e r d . I n 1929 w e r d e n d e C h i n e s e t a r i e v e n m e t 47 ^ v e r l a a g d , z o d a t d e Z u i d m a n d s j o e ­ r i j s e m a a t s c h a p p i j n i e t m e e r k o n me ek o me n. EEn t w e e d e a a n v a l op d e z e m i j . we r d b e g o n n e n t o e n d e l i j n v a n i . o e k d e n - H a i l o e n g t o t K i r i n i n i 9 2 9 w e r d v o l t o , i d . D a a r d o o r w e r d e e n a a n v a l op ü o s t m a n d s j o e r i j e i n g e z e t . V o o r a l t e g e n de a a n l e g v a n d e z e l a a t s t e s p o o r w e g e n v/erd d o o r d e j a p a n s e r e g e r i n g h e f t i g g e p r o t e s t e e r d . T e n s lo tte legden a n d ere C hinese spoorw egm aatschappijen nog noordm andsjoerije b lo o t! t f a a s t de e x p l o i t a t i e v a n h e t la n d d oor m i d d e l van s p o o r v e g e n v/erd c h i n e e s k a p i t a a l g e p l a a t s t orn g r o t e r i v i e r e n b e v a a r b a a r t e m a k e n . En t e n s l o t t e o n d e r v o n d h e t j a p a n s e k a p i t a a l i n U a n d s j o e r i io l i e v i g e c o n c u r r e n t i e d o o r n i e u w o p g e r i c h t e C h i n e s e m i j n b o u w — i n d u s t r i e - b o s b o u w - en l a n d b o u w o n d e r n e m i n g e n . D e z e g r o e i e n d e Chinese é c o n o m i s é i n v l o e d h a d t o t g e v o l g , d a t i n 1931, t o e n J a p a n M a n d s j o e r i j e b i n n e n v i e l , de h a n d e l v a n h e t h u i d i g e k a n i s j o e r i j e m e t C h i n a zowel, a b s o l u u t a l s r e l a t i e f s t e r ­ k e r kon to e n e m e n d a n de h a n d e l t u s s e n Iiands j o e r i j e en J a p a n en d a n de t o t a l e b u i t e n l a n d s e h a n d e l . Y/as d e ma nds j o e r i j s e h a n d e l i n 1907 s l e c h t s 12 '% v a n d e C h i ­ n e s e h a n d e l , i n 1 9 2 0 was h e t 1 9 % i n 1929 PIK e n i n 1930 2 4 ^ . Ln d e z e v e r s c u i v i n g v a n d e h a n d e l v o n d p l a a t s t e n k o s t e v a n de h a n d e l op J a p a n . Op d e z e w i j z e o n d e r v o n d h e t j a p a n s e k a p i t a a l , d a t i n M a n c i s j o e — r i j e was b e l e g d ( i n 1931 w as d i t 1 , 7 milliard y e n ) z o w e l d o o r de Chinese spoorwegen a l s d o o r d e Chinese handel e e n g e v o e l i g e concurrentie

f & • .: ’ ' '■: •:«•.

De " » a a n l e i d i n g " A fg e z ie n e c h t e r van hovengenoemde, voor h ü t - ê c ö n c m ï ê ü ' l ë v e n v a n J a p a n i n g r i j p e n d e v e r a n d e r i n g e n , wa r e n er nog a n d e re o o rz a k en d i e da ja p a n s e i n v a l m M a n d s j o e r i j e I I Ä U l in China In verhand „ t dit «nder.erp I » - » W t* * M 1 M * * * - * S K H r Jat tussen de mejidsjoerijse gener a a i T s i a r g - T s o - L i n e n de l ï a n k i n g r e g e r m g , de A w o - u i n - x a n g , Ï Ó t e tegenstellingen hestonden. De »ankingregering mot TsjangK a i - 3 i e k a a n h e t h c o f d , w a s d e u i t d r u k k i n g v a n d e met a l l . m acht"opkomende C h in e s e - b o u r g e o i s i e ( v o o r a l u i t h e t ™ i d o n en m i e d e n v a n C h i n a ) d i e é é n k r a c h t i g C h i n a t o t d o o l h a d , met ß b e g r i p v a n M a n d s j o e r i j e . De h e e r ? e n d e k l a s s e v a n L a n d s j o e r i j voornamelijk hesta nde ui t g r o o t g r o n d h e ^ t t e r r en rnjne go naren, v e r z e t t e n z ic h e c h te r t e g e n een e c o r omise a f h a n k e l i j k h e i d van de z v i d c h i n e s e b o u r g e o i s i e , n e t T s j a n g - T s o - L i n a a n h e t r o o f d d e r r e g e r i n g v o c h t e n z i j v o o r d e . o n a f h a n k e l i j k h e i d v a n HU. k i r d e n a a r d d e r z a a k was d i t v o o r J a p a n v a n g r o t e b e t e k e n i s De s t r i j d d e r C h i n e s e r e u r i n g g i n g n u n i e t a l l e e n t e g e n J a p a n m a a r o o i t e g e n T bj a n g - T s o - L i n . O m g e k e e r d k o n d e l a a t s t e z i j n doel e c h te r pas b e re ik e n indien h i j ruggesteun z o c . t b i j Japan. D a a r d o o r l i e p e n d e be?. r . j e n v a n b e i d e v a a k p a r a l e l . h«t v o l g e n d e z a l e c h t e r b i i j ; . o n c a t e r t u s a on b o l e o ... p-enstellin^ren "bestonden, T e r w i j l d e s t r i j d om M a n d s j o e r i j e t u s s e n d e h o o f d m a c h t e n C h i n a e n J a p a n g i n g , k o n h e t e c h t e r d o o r d e ^ 5 .1 z o n d e r e oms ^ a n d i f f b e d e n l i i k e n 01 ' e r i n M a n d s j o e r i j e - e e n b u r g e r o o r l o g _ u i t g e v o c h t e n w e k . D o o r d a t immers de N a n k i n g r e g o r i n g o n d e r l e i ­ d i n g v a n T s j a n ; -i'lai- S j e k , bew eerde d a t M a n d s j o e r i j e b i „ Chi f " b e h o o r d e " w e r d d e g e n e r a a l T s j a n g - T s o - i . i n z o i e t s a l s e.-n o , ständige generaal d i e n e e r g e s l a g e n m oest v/orden, h a a r h e t n e e r s l a a n v a n den l a a t s t e en h e t v e s t i g e n van h e t c b i n e o s g e 7 a - i r Hands i o e r i j e z o u v c o r J a p a n e e n g r o o t g e v a a r b e t e k e n e n . " v a n d a a r d a t e l k e a a n v a l van de N a n k i n g r e g e r m g op Tsjan,,-T s o - L i n d o o r d e j a p a n s e r e g e r i n g w e r d u i t g e l e g d _a l s e e n ure e r o o r l o g " d i e de ja p a n s e b e la n g e n i n M a n d s j o e r i j e sc h a a d d e. On de r d e z e " r e c h t v a i ' d i g i n g " k o n J a p a n d a n z i j n t r o e p e n l a t e n b i n n e n r u k k e n . Lo b i j v . i n 1 9 2 5 . . In d i t j a a r werd een s t r i j d g ev o e rd t u s s e n T s j a n g - T s o L in en de t o e n m a l i g e g e n e r a a l v a n P e k i n g F e n g - H u - R s ia n g . Eén v a n d e a a n v o e r d e r s v a n T s j a n g - T s o - L i n l i e p e c h t e r n a a r d e P e k i n g e r g e n e r a a l o v e r , d i e op z i j n b e u r t w e e r m v e r b i n d i n g s t o n d met T s j a n g - K a i - S j e k , d u s m e t d e H a n k i n g r e g e r i n g . Doo- d i t v e r r a a d k o n T s j a n g - T s o - L m n i e t s t a n d h o u d e n , j ç o r -’.e C h i n e s e l e g e r s w e s t m a n d s j o e r i j e b i n n e n r u k k e n e n

.,

.. .

■■ • m am m oBO m m ,

do s p o o r l i j n P e k i n g - L ï o e k d e n b e z e t t e n . D i t b e te k e n d e een g e v a a r voor de ja p a n s e b e z i t t i n g e n in deze g e b i e d e n . V a n d a a r d a t om d e '’o r d e " t e h a n d h a v e n e n h e t " c o m m u n i s me t e b e s t r i j d e n J a p a n e e n n e u t r a l e z o n e a f k o n d i g d e v a n 7 m i j l l i n i e s e n r e c h t s v a n d e Z u i d - l l a n d s j o e r i j s e s p o o r v/eg. De C h i n e s e l e : ; e r s k o n d e n n i e t v e r d e r o p r u k k e n . Ts j a n g - T s o - L i n k r e e g t i j d nieuv/e t r o e p e n t e v e r z a m e l e n , w aa rn a h e t n i e t l a n g n e e r d u u r d e o f de c n i n e s e t r o e p e n w e r d e n t e r u g g e s l a g e n . I n .1.928 w e r d d a a r e n t e g e n w e e r e e n a c t i e d o o r d e K w o - I l i n - T a n g v a n u i t P e k i n g t e g e n T s j a n g - T s o - L i n o n d e r n o m e n . Opnieuw d r e i g d e d e " b u r g e r o o r l o g " , z o a l s d e J a p a n n e r s h e t n oe md en , i n H a n d s j o e r i j e u i t g e v o c h t e n t e w o rd e n . V andaar d a t de J a p a n s e g e n e r a a l T anaka ( d e man v a n h e t z g n . b e r u c h t e r a p p o r t ) t o e n b e k e n d m a a k t e , d a t , i n d i e n i n Liands j o e r i j e v / e e r e e n b u r g e r o o r l o g z o u v / o r d e n u i t g e ­ v o c h t e n , J a p a n z i c h g e n o o d z a a k t zou z i e n z e l f de " v r e d e en o r d e i n L i a n d s j o e r i j e t e h a n d h a v e n " . De C h i n e s e t r o e p e n t r o k k e n d a a r o p n i e t v o o r b i j d e " g r o t e m u u r ' 5. Z o a l s v/e s t r a k s n o g d u i d e l i j k e r z u l l e n z i e n , w as d e b i n n e n ­ l a n d s e p o l i t i e k v a n Ts j a n g - T s o - L i n g e r i c h t op d e v e r s t a v.-.ing v a n d e m a c h t d e r rnands j o e r i j s e b e z i t t e n d e k l a s s e . D i t e c h t 31* v/as n i e t de b e d o e ] i n g v a n de j a p a n s e r e g e r i n g . D a a r b i j g e v o e g d h e t f e i t , d a t de s t r i j d v a n Ts j a n g - T s o - L i n t e g e n d e U a n k i n g - r e g e r i n g n i e t a l t i j d e v e n g e l u k k i g v e r l i e p , i s h e t d u i d e l i j k , d a t h i j op z e k e r mon.e n t v o o r d e j a p a n s e h e e r s e n d e k l a s s e e e r . - s t a - i n - d e - v / e g vierde H e n b e ­ w e e r t , d a t h i j d o o r j a p a n s e m i l i t a i r e n u i t d e weg i s g e r u i m d . T o c h l u k t e h e t d e j a p a n s e r e g e r i n g n i e t i n H a n d s j o e r i j e i e ma nd a l s o p ­ v o l g e r t e k r i j g e n , d i e d i r e c t n a a r h u n p ? j p e n z o u dansen«. De o p v o l ­ g e r v/erd T s j a n g - H s u e - L i a n g , de zoon v a n de v e r m o o r d e g e n e r a a l , d i e e c h t e r v e e l m e e r d a n z i j n v a d e r b e r e i d v/as met d e N a n k i n g - r e g e r i n g s a m^ n t e w e r k e n . I n D e c e m b e r 1929 v e r k l a a r d e h i j M a n d s j o e r i j e o n d e r h e t g e z a g v a n ITa n k i n g . Zo v/as d u s o p n i e u w d e " a . u t o n o m i e " , d a t w a r e n dus m e te e n de b e l a n g e n van h e t j a p a n s e k a p i t a a l , i n g e v a a r g e b r a c h t . Do or d e i n v a l v a n 1 9 3 1 v/ erd a a n d i t d r e i g e n d g e v a a r e c h t e r e e n e i n d e gem aakt. 2 . -bKLAoT I j G-HEEFING , Ook v a n a l d e z e d i n g e n h a d h e t j a p a n s e k a p i t a a l t e l i j d e n . Wel i s v / a a r v / a r e n d e b u i t e n V alut a~Manipul at i e s e n 1 ar*2.b or.wla n d e rs z e l f van b e l a s t i n g e n v r i j g e s t e l d , m a a r d o o r d e z e e r z w a r e b e l a s t i n g d r u k op d e b e v o l k i n g w e r d , zo z e g g e n d e j a p a n s e b e r i c h ­ t e n , d e " k o o p k r a c h t v a n d e b e v o l k i n g " g e d r u k t e n z o u M a n d s j o e r i j e op deze v/ij ze meer en meer a l s a f z e t g e b i e d v e r l o r e n g a a n . 'Zo wa.s h e t o o k m e t h e t g e l d a l s c i r c u l a t i e - m i d d e l , v/at v o o r d e hr d e l van z e e r g r o o t n a d e e l i s , maar door een v o o rtd \ire n d e v e r g r o t i n g v a n d e b a n k b i l j e t t e n - c i r c u l a t i e o n t s t o n d e e n i n f l a t i e , v/at v o o r d e l a n d b o u w - b e v o l k i n g e n h e t indiis t r i e - p r o l e t a r i a a t p r a k t i e s neerkwam

v: ‘ .

’ - _ '* .' _____________ .

r

•

.

1";’

1

f

»-

op e e n " w e t t e l i j k e a f p e r s i n g " e n v o o r d e " a u t o r i t e i t e n " o p | e e n v o o r t d u r e n d e v e r r i j k i n g . "Op m o n e t a i r g e b i e d h e e r s t e i n Mands j o e r i j e i n 1931 e e n v o l s l a g e n c h a o s ” ...........'.'Kortom, h e t was n i e t a n d e r s d a n e e n m o n s t e r a c h t i g e o f f i c i e l e r o v e r i j , w a a r v a n de u i t g e b r e i d h e i d e n de u i t w e r k i n g e n m o e i l i j k z i j n t e s c h a t t e n " . Z i e : L y t t o x - r a p p o r t ...................) B r a c h t e n dus d e z e o o r z a k e n g r o t e m o e i l i j k h e d e n v o o r de j a p a n s e h a n d e l , m i n s t e n s z o " b e l a n g r i j k was h e t v o l g e n d e : De v e r k o o p v a n l a n d b o u w - p r o d u c t e n was d o o r d e c h i n e e s —m a n d — s j o e r i j s e r e g e r in g zodanig gem onopoliseerd, dat z i j h e t u i t ­ s l u i t e n d e r e c h t b e z a t , d e z e p r o d u c t e n op t e k o p e n , w a a r v o o r g e l d ( b a n k p a p i e r ) w e r d b e t a a l d , d a t i n d e r e g e l n i e t op d e v r i j e m a r k t i n w i s s e l b a a r w a s . Z o d oe nd e h a d d e z e r e g e r i n g n i e t a l l e e n e e n m o n o p o l i e - p o s i t i e v/at d e p r i j s b e t r e f t , m a a r t e g e l i j k e r t i j d v/aren de l a n d b o u w - e x p o r t e u r s van de r e g e r i n g a f h a n k e l i j k . Op d e z e w i j z e g e l u k t e h e t T s j a n g - T s o - L i n d e h o ­ g e m i l i t a i r e u i t g a v e n t e d e k k e n . Wel k o n d e n d e j a p a n s e e x p o r ­ t e u r s z i c h met j a p a n s e r e g e r i n g s s t e u n handh av en , maar deze^ t o e s t a n d k o n op d e d u u r n i e t v o o r t d u r e n e n z e k e r n i e t a l s i n de c r i s i s h e t ja p a n s e k a p i t a a l voor nog g r o t e r e m o e i l i j k h e d e n k o mt t e s t a a n . 3 . V e r b o d v a n l a n d - p a c h t e n . Op a l l e m o g e l i j k e w i n z e n t r a c h t t e de M a n d s j o e r i j s e r e g e r i n g h e t v e r ­ p a c h te n v an la n d aan J a p a n t e g e n t e g a a n . Z e lf s w erd de dood­ s t r a f g e s t e l d op h e t v e r p a c h t e n v a n l a n d a a n v r e e m d e l i n g e n . ^ T i a a r o o k h i e r m o e s t d e m a n d 3 j o e r i j s e r e g e r i n g op d e d u u r w i j ­ k e n . G r o t e j a p a n s e b a n k e n w e r d e n v o o r d i t d o e l o p g e r i c h t . Men - g in g a l s v o l g t t e w erk: Er werd g e ld g e le e n d , b . v . aan b o e re n om h u n l a n d t e v e r z o r g e n o f om d e h o g e b e l a s t i n g e n t e b e t a l e n , I n o n d e r p a n d v/ e r d d a n h e t l a n d g e g e v e n . Ma a r d e b o e r k o n o v e r h e t a l g e m e e n d e g e l d e n e n d a r e n t e n n i e t t e r u g b e t a l e n . I n zo n g e v a l v / e r d h e t l a n d d a n v e r k o c h t e n kwam o p d e z e w i j z e i n j a ­ p a n s e h a n d e n . 2o g e l u k t e h e t d e j a p a n s e m a a t s c h a p p i j e n i n 19?1 o n g e v e e r 2 0 0 . 0 0 0 H.A. i n h a n d e n t e k r i j g e n . 4 . De K o r e a n e n . N a t u u r l i j k was e r o o k e e n " m i n d e r h e d e n - k w e s t i e I n 1910 a n n e x e erd e J a p a n K orea, w aardoor h e t j a p a n s e r i j k a a n Mands j o e r i j e kwam t e g r e n z e n . T h a n s w o n e n i n • Mands j o e r i j e o n g e v e e r 1 m i l l i o e n K o r e a n e n , w a a r v a n " b i j n a d e h e l f t i n h e t v r o e g e r e Chinese g r e n s d i s t r i e t C h i e n t a o w o o n t . I n d i t d i s t r i c t v/erden de K o r e a n e n t o e g e s t a a n l a n d t e p a c h t e n . D aarbuiten n ie t. T o e n i n 1915 de J a p a n n e r s h e t r e c h t k r e g e n i n Z u id -M a n d s j o e r i j e e n B i n n e n - I ï o n g o l i e t e wonen, h a n d e l t e d r i j v e n en la n d t e p a c h t e n , bew eerden de J a p a n n e r s l a t e r , d a t d i t r e c h t o o k v a n t o e p a s s i n g w a s op a l l e j a p a n s e o n d e r d a n e n , d u s o o k op

d e K o r e a n e n . L i t g e s c h i l b l e e f s l e p e n d e e n v/ erd n i e t t o t o p l o s ­ sin g gebracht. fie K o r e a n e n i n h e t d i s t r i c t C h i e n t a o s t o n d e n o n d e r C h i n e s e w e t t e n , C h i n e s e p o l i t i e h a n d h a a f d e d a a r d e o r d e . Op d e d uu ^ e c h t e r t r a c h t t e J a p a n , om r e d e n e n d i e o v e r d u i d e l i j k z i j n , i n C h ie n ta o de j a p a n s e w e tte n t e l a t e n g e ld e n en j a p a n s p o l i t i e ­ t o e z i c h t o p d e K o r e a n e n u i t t e o e f e n e n , d a a r b i j kwam d a t J a p a n v o o rtd u re n d Koreanen n aar handsjoekwo l i e t e m ig re re n . Daardoor e c h t e r v e r lo o r door een i n d e r t i j d in g e s t e l d e C hinese m a a treg e l zo n K o r e a a n d e j a p n s e n a t i o n a l i t e i t . J a p a n e c h t e r e r k e n d e d e z e m a a t r e g e l n i e t . Y/at was h i e r v a n h e t g e v o l g ? H e t j a p a n s e k a ­ p i t a a l , d a t z e l f n i e t i n h e t b e z i t k o n komen v a n g r o n d i n l i a n d s j o e r i j e , v e r s c h a f t e d e K O r e a n e n h e t k a p i t a a l om d i t a a n t e k o ­ pen, z ic h landbouwmachines en k u n stm e st aan t e s c h a f f e n . D aar­ d o o r s t e e g d e j a p a n s e i n v l o e d i n H a n d s j o e k w o e n w e r d e n d e Ko­ r e a n e n de v o o r u i t g e s c h o v e n p o s t e n van h e t j a p a n s e k a p i t a a l . U i t d e a a r d d e r z a a k was d i t d e m a n d s j o e r i j s e a u t o r i t e i t e n s p o e d i g b e k e n d . H e t g e v o l g was d a t d e K o r e a n e n w e d d e n g e b o y c o t . M e n i g m a a l v / e r d e n z e o o k d o o r d e mands j o e r i j s e l a n d b o u w e r s , d i e d o o r de r e g e r i n g o p g e h i t s t v/erden, m i s h a n d e l d . I n z u l k e g e v a l ­ l e n r i e p e n de i . o r e a n e n de h u l p i n v a n de j a p a n s e p o l i t i e o f v a n do j a p a n s e l e g e r s . Op d e z e v / i j z e k o n d e n v a a k m i s h a n d e l i n g e n o f v e c h t p a r t i j e n t u s s e n H a n d s j o e r i j e r s en K oreanen door de j a ­ p a n s e g e l d s c h i e t e r s u i t g e l o k t w o r d e n . :3n é é n d e s e r v e c h t p a r t i j e n d i e p l a a t s v o n d o p 1 J u l i 1921 b r a c h t , n a ^ s t d e m o ^ r d o p d e j a ­ p a n se s p io n xiakamura, J a p a n t o t ” n a i t o n a l e v e r o n t w a a r d i g i n g " . Le o o r l o g t u s s e n C h i n a e n J a p a n z e t t e i n e n d e j a p a n s e l e g e r s v i e l e n a l s e e r s t e d o e l H a n d s j o e r i j e b i n n e n . L a t e r zou de r e s t van China volgen. De e k o n o m i s e b e t e V/e z u l l e n t a n s n a g a a n , v / e l k e bete­ k e n i s van H a n d s j o e r i j e k e n i s M a n d s j o e r i j e h e e f t voor. J a p a n voor Japan. voor zover h e t van b e la n g is voor -------------------------------------------ß e ^ripodnstoffenverwe^king d e r ja p a n s e i n d u s t r i e en voor de a f z e t van de ja p a n s e v/aren. A l l e r e e r s t i e t s over de j a p a n s e v o e d s e l v o o r z i e n i n g . Het b e l a n g ­ r i j k s t e j a p a n s e v o e d s e l i s de r i j s t ende s o j a . V oorzover in J a ­ pan een t e k o r t i s aan r i j s t , wordt de r e s t in g e v o e rd u i t Korea en F orm osa. Het b e l a n g r i j k s t e p r o d u c t i s de s o j a , z i j w ordt u i t Hands j o e r i j e ingevoerd,Ivleer d a n 50S van de Hands j o r i j s e u i t v o e r b e s t a a t u i t s o j a p r o d u c t e n . H i e r v a n n e e m t J a p a n 20 3 d e r b o n e n e n 7 0 ‘/o d e r k o e k e n a f , d i e a l s m e s t s t o f i n d e l a n d b o u w worden g e b r u i k t . De g r o n d s t o f f e n ^ Z o a l s we r e e d s z a g e n u i t h e t voor­ gaande , w ordt in H a n d s jo e r ije i j z e r ­ e r t s g evon den met e e n v r i j l a a g i j z e r g e h a l t e . V a n d a a r d a t de

Zuidmands j o e r i j s e s p o o r w e g m i j . t o t op d i t o g e n b l i k , v o o r w a t do i j z e r p - o d u c t i e b e t r e f t met v e r l i e s verProtan Om do p r o d u c t i e e n d e o u t i l l a g e v a n h e t b e d r i i f t e v ( . r , m . n w e r d i n 1 9 3 4 d e At .s j a n m i j n ( v a n d e z d . M a n c . s j . s p o o r * ; . . . d o o r e e n g r o t e r c o n c e r n , h e t S j o w a c o n c e r n o v e r g o n o m e n . Ge­ w eld ig e k a p i t a l e n werden in h e t n i e t re n d a b e le b e d r i j f g ^sto p ï a r s v/ordt de p r o d u c t i e " b e l a n g r i j k e r . . ‘ La p r o d u c t i e v a n s t e e n k o o l i s v a n m e e r b e t e k e n i s . 'j l t komt d e j a p a n s e g t e e n k o o l p r o d u c t i e , d i e o v « r w ^ m i g a « en lcooks b e s c h i k t , t e n g o e d e . E en n a d e e l v o o r d e _« « „ M o e n - r e n i s e c h t e r , d a t d e m a n d s j o e n j s o k o o l v c a c n : ï ï c T ° £ Ö “ r U L . do j a p a n s o . Do j a p n r . s e s t e e n k o o l , o d n . t r , o w n r r f t d a n ook grelcont i n g e n t e e r d . “ Évon^“ a l s I n J a p a n wordt in „ a n s j o o r i j o r e t r o ™ den. D aarentegen z i j n er u i t g e b r e i l e o l x e l e i s t ^ n l a g v , P h e t o g e n b lik p r o d u c e e r t een g r o t e f a b r i e k m i n e r a l e o l i e c n l e i s t e e n l a a g d io over de * o l e n h e d j i n g v a n ^ o s j o e n h a a n l i e t Daai d e z e l e i s t e e n t o c h moet w o rden v e r w i j d e r d , i s de e x p l o i t â t ie n i e t a l t e k o s t h a a r . S o m i g e b e r i c h t e n r.alden , n+ d e i p - t s t e i a r e n o n g e v e e r 3 0 0 . ' 0 0 t o n r u w e o l i e op d ê » ï « » £ ^ d “ v o o r d r a c h t . Ofschoon d e » p r e d i c t i e « e l s t i j g e n d e i o . z i j n de p r o d u c t i e k o s t e n , v e r g e le k e n norm ale w ijz e van p ro d u c e ren v e e l t e boog. t^ebreide V e r d e r t r a c h t men i n H a n d s j o e - i 'e t e k o m e n t o t u i t g e b r e i d e

lil lï

V atoenaanplant» . . . , Afzetgebied. V a n meer betekenis is Handsjoerije als afzetg ë 5 ï ë S 7 - Dë - ü i t v o e r v a r J a p a n n a a r I i a n d s . i o e r x i e b e d r o e g b i j ^ i n i9 2 8 9 . 1 » v a n de t o t a l e u i t v o e r , m 1534 r e e d s 1 8 , 6 . d r o e g h e t j a p a n s e a a n d e e l 5 8 , 4 « van de t o t a l e i n v o e r van M a n d s i o e r i j e ( 1 9 3 2 ) i n 1 9 3 5 was d i t r e e d s 7 5 , 4 - . U i t d e z c i j f e r s b l i j k t , d a t M a n d s j o e r i j e a l s a f z e t g e b i e d van v e e l "betekenis v/ordt. Invoer van Japan n a a r M a n d s j o e r i j e , met i n b e g r i p v an d e K w a n g t u n g p r o v m c i e i n (?o 1932 "5874 197 33 65,8 340 554 68,8 4 ü8 35 75,4 456 De C h i n e s e g o e d e r e n w e r d e n d a a r e n t e g e n d e £®t P? r J ^ s t e e d s m e e r v a n d e m a n d s j o e r i j s e mar Kt v e r d r o n g e . u i t h e t volgende:

7/

I n v o e r van C hina en J a p a n i n M a n d s j o e r i j e : (1935 1 s t e h a l f j a a r . )

~ a t o e n e n g a r e m . ________ Z , i d e n s t u k , - : o e d e r e n ____P a n i e r . ____________ Japans chinees Japans chinees japans chinees 29,9/o 70?o 50,1% 48,1% 58,7% 32,2% 38,2 61,6 53,1 45,9 65,9 29,6 43.4 56,3 87 12,7 78,4 17,1 03.4 36. 6 9 6 , 9 ____________ 2 . 7 _________.8.8., 4______6j_9 En d e z e t e n d e n s b e s t a a t n i e t a l l e e n v o o r b o v e n g e n o e m d e g o e d e ­ r e n , maar ook voor k a t o e n e n s t u k g o e d e r e n , t n e e e n z . S a m e n v a t t i n g : , __ Z o a l s we d u s z a g e n , i s d e i n v a l v a n J a p a n i n M a n d s j o e r i j e n i e t zo m a a r p l o t s e l i n g i n 1331 geschied. E r g i n g r e e d s eer. l a n g e i m p e r i a l i s t i 3 e o n t w i k k e l i n g a a n v o o r a f . A l l e e n 'kwamen i n 1931 d e t e g e n s t e l l i n g e n t o t e e n h o o g t e p u n t . l ' e g e l i j k e r t i j d konden deze t e g e n s t e l l i n g e n j u i s t in d i e t i j d t o t d i t h o o g t e p u n t k o me n , d o o r d a t i n 1931 d e c r i s i s i n J a p a n z i j n d i e p t e p u n t had b e r e i k t , de h a n d e l g e w e l d i g t e r u g l i e p , de b u ite n la n d s e a fz etm a rk te n z ic h voor japar.se waren begonnen t e s l u i t e n e n C h i n a t e g e n dezr- t i j d t o t g r o t e k a p i t a a l e x p o r t i n M a n d s j o e r i j e o v e r g i n g . Al d o z e o o r z a k e n w e r k t e n samen en d e z e , gevoegd b i j de b i n n e n l a n d s e t o e s t a n d e n i n M a n d s j o e r i j e maakten h e t , d a t J a p a n j u i s t i n d i e t i j d b i n n e n v i e l . Om uii* d e c r i s i s t e komen, m o e s t J a p a n n a a r n i e u w e a f z e t m a r k t e n z o e k e n , z o d a t h e t wo-er o p n i e u w i n h e t b e z i t k o n komen v a n g r o n d s t o f f e n . D a a r v o o r was n o d i g d a t d e Chinese i n v l o e d i n Ma.'ïdsjoekwo g r o n ­ d i g moest worden g eb roken. Vo o r d e a n d e r e l a n d e n v i e l h e t d i e p s t e P u n t v a n d e c r i s i s r.a 1 9 5 2 . 1)0 " s a n e r i n g s m a a t r e g e l e n " v a n d e v e r s c h i l l e n d e gr-> t m a c h t e n om u i t d e z e c r i s i s t e komen, d a t e r e n d a n ook v o o r a l v a n n a 1 9 3 2 . No g m e e r a f z e t g e b i e d e n w e r d e n g e s l o t e n , w a a r d o o r h e t j a p a n s e k a p i t a a l opn ieuw d i r e c t gedwongen word n a a r a n d e r e m a r k t e n om t o z i e n . Zowe l v o o r d e g r o n d s t o f f e n a l s v o o r d e _a f ­ z e t d e r g o e d e r e n i s C h in a ee n g e b ie d , d a t voor eon k a p i t a l i s t i s e o n tw ik k e lin g nog gew eldige m o g elijk h ed en in z ic h d r a a g t . I n h e t v o o r g a a n d e i s g e b l e k e n , h o e J a p a n de d r i j v e n d e macht i s , d i e i n O o s t - A z i e me e r e n m e e r d e o u d e p r o d u c t i e w i j z e v e r ­ d r i n g t en d a a r v o o r i n de p l a a t s h e t k a p i t a l i s m e b r e n g t . Om d e o n t w i k k e l i n g e n d e m o g e l i j k h e d e n v a n h e t j a p a n s e ^ k a ­ p i t a a l en daarmee de b e v r i j d i n g van h e t ja p a n a e p r o l e t a r i a a t t o l e r e n k e n n e n , z a l h e t d a a r o m o o k i n do t o e k o m s t v a n d o o r ­ s l a g g e v e n d b e l a n g z i j n de o n t w i k k e l i n g i n M a n d s j o e r i j e en C h in a to v o lg e n . Het j a p a n s e p ro b le e m i s m e t t e r t i j d u i t g e g r o e i d

uct een A s i a t i s c h P ro b leem ". Bekeken van h e t s ta n d p u n t der a r b e i d endo k l a s s e n w i l d i t ' z e g g e n , d a t o v e r e e n v e e l g r o ­ t e r g e b i e d d a n J a p a n de t e g e n s t e l l i n g u i t g e b u i t e en u i t b u i ­ t e r op k a p i t a l i s t i s e g r o n d s l a g w o r d t d o o r g e v o e r d . A l s d e j a p a n s e i m p e r i a i i s t e n bew eren , d a t hun z e n d in g i s : de b e ­ v r i j d i n g 'van 800 m i l l i o e n m e n s e n , d a n k u n n e n z i j v.re l e e n s g e l i j k k r i j g e n * A l l e e n z a l d e b e v r i j d i n g e r d a n v/at a n d e r s uitzien.

P o s t a b o n n e e s o p g e l e t ? ! ? S? Voer d e m e e s t e v an o n z e p o s t a b o n n e e s l o o p t h e t abonnement b i j v o o r u i t b e t a l i n g ( 10 nummer s à 7 0 c e n t ) m e t d i t nummer a f . Wi e z i j n a b o n n e m e n t w i l v e r l e n g e n , g e l i e v e o p n i e u w v o o r 10 n u mme rs ^ t e s t o r t e n o p r e k e n i n g v a n J . M e i j e r . H e t v o l g e n d 2o n d e n a a n h e n , d i e h u n a b o n n e m e n t hebben v e r nieuwd^ ~ ~ S p aan se v l u c h t e l i ngen ! ? De i n t e r n a t i o n a l e ^ c o m m i s s i o n p o u r l ’ a i d e a u x r é f u g i é s E s ­ p a g n o l s " kwam b e g i n M a a r t i 9 3 9 m e t h a a r e e r s t e B u l l e t i n i n f o r m a t i o n 5' , w a a r a a n w i j h e t v o l g e n d b e r i e n t o m t r e n t cio- c o n c e n t r a t i e k a m p e n i n P e i p i g n a n o n t l e n e n « De c o n c e n t r a t i e k a m p e n d i e d e f r a n s e r e g e r i n g v o o r d e s p a a n s e v lu c h te lin g e n l i e t in r ic h te n , z i j n u i t g e s t r e k t e velden, die mat p r i k k e l d r a a d z i j n cmgeven, H e t l e v e n i n d e z e k n a p e n s p e e l t z i c h a f onder m is h a n d e iin g , h o n g e r en o n o p h o u d e lijk e regen* Zonder een dak b o v e n h e t h o o f d . Genoemd i n f o r m a t i e b u l l e t i n t o o n t a a n , d a t d e z e m e n s e n moe­ t e n l ^ v e n a l s k u a d e n v e e , d a t han^ g e z o n d h e i d d c o r a l l e r l e i z i e k t e n b e d r e i g d w o r d t , V r o u w en n o c h k i n d e r e n w o r d e n i n d e z e k a m p e n o n t z i e n , V r o uw e n a l s b i j v . M a r i a l i a n o n e l l e s , d i e zwanger i s en k o r t voor h a a r b e v a l l i n g s t a a t , h a a r é é n j a r i g d o c h t e r t j e b i j z i c h , m o e t e n op e n h o o p s t r o o s l a p e n . K i n d e r e n v a n h> e n i2 j a a r , i n h e t c o n c e n t r a t i e k a m p o p g e ­ s l o t e n , s l a p e n z o n d e r dekens i n r e g e n en kou, z o n d e r d a t z i j i e t s h e b b e n om z i c h t o e t e d e k k e n o f t e b e s c h u t t e n . E en S p a n j a a r d d i e P e r p i g n a n b e r e i k t h e e f t , b e r i c h t o n s : De k a t a l a a n s e r e g e r i n g r i e p o n s b i j e e n i n C e n t r e C a t a l a n , om o n s e e n k l e m b e d r a g e n e e n s p o o r k a a r t j e t e g e v e n n a - ’.r P a r i j s x^r*. i j l w i j v o o r h e o bu.ro s t o n d e n t e v / a c h t e n , z a g e n v / i j b i n n e n p o l i t i e a g e n t e n . Een v a n h e n z e i t e g e n m ij met l u i d e stem : A lle Spanjaarden, d ie in d i t lo k aal z ijn , z i j n g e a rre s te e rd ! !

Eri4gc:n v a n ons w i l d e n z i c h n i e t l a t e n a r r e s t e r e n e n v l u c h t ­ t e n o p de d a k e n v a n e r n a a s t s t a a n d e h u i z e n ; m a a r d e p o l i t i e ­ a g e n t e n v o l g d e n ofts e n n a me n o n s d a a r t e p a k k e n * V/ij b e v o n d e n ons i n e e n g r o e p v a n t w e e h o n d e r d p e r s o n e n e n v/erd e n o n d e r g o e ­ de b e w a k i n g n a a r h o t p o l i t i e - b u r e a u e n v a n d a a r i n v r a c h t a u t o * s n a a r h e t c o n c e n t r â t iekamp Las H a r r a s ( P e r p i g n a n ) g e b r a c h t . I n h e t kamp kwamen v / i j om 9 u u r »s a v o n d s a a n . H e t v/as e e n j d o n k e r e e n r e g e n a c h t i g e n a c h t . V/ij g i n g e n d o o r e e n g r o t e i j z e r e n J d e m r , d i e b e w a a k t v/erd d o o r e e n l e g i o e n - s o l d a a t met h e t g e w e e r Î op d e s c h o u d e r . Men s c h r e e f o n z e namen op e n v e r k l a a r d e o n s , d a t ( w i j i n a r r e s t w a re n . Wij l i e t e n onze p a s s e n z i e n , maar onze p a­ p i e r e n i n t e r e s s e e r d e n h e n n i e t . Wij w a r e n s p a a n s e a n t i - f a 3 c i s t e n e n d i t e n i g s t v e r g r i j p w as g e n o e g om o n s v a s t t e h o u d e n . V/ij v r o e g e n w a a r r i j z o n d e n s l a p e n . De b e w a k e r s b e g o n n e n t e l a c h e n e n z e i d e n : T,H i e r , o n d e r d e v r i j e h e m e l ” . H e t v/as k o u d , h e t r e g e n d e . I Wij v r o e g e n : " G e e f t U o n s g e e n de ^ en ? . , om o n s t o e t e d e k k e n ? " I n p l a a t s v a n a n t w o o r d t e g e v e n , l e v e r d e men o n s o v e r a a n d e l e ­ g i o e n - s old p t e n , d i e ons n e t k o l f s l a g e n u i t e l k a n d e r d r e v e n , t e r ­ w i j l z i j s c h r e e u w d e n : " V e r d e r g a a n , v e r d e r g a a n ! " D at was i e d e r e k e e r h e t g e b r u i k e l i j k e a n t w o o r d , w a n n e e r e e n v a n on3 i e t s v r o e g . I k b e g r e e p , d a t h o t b e t e r v/as t e z w i j g e n : g é é n d e k e n s t e v e r ­ l a n g e n , g e e n s t u k b r o o d t e e t e n , g é é n d a k b o v e n h e t h o o f d om z i c h t e g e n kou en re g e n t e b e sch erm en . I k b e s l o o t t e z w i j g e n e n m i j t e o r i e n t e r e n . Zo b e g o n i k h e t kamp t e d o o r k r u i s e n . E l k e t i e n p a s s e n s t o n d e e n s o l d a a t op v / a c h t , h e t g e w e e r op d e s c h o u d e r . U i t g e p u t d o o r v e r m o e i d h e i d p r o b e e r d e n h o n d e r d e n m e n s e n i n d e r e g e n t e s l a p e n o n d e r d e bomen, o f z i j d r u k t e n z i c h t o g e n de m u r e n a a n , d i e om h e t kamp s t o n d e n . I n h e t m i d d e n v a n h e t v e l d v o n d i k e e n o u d e l o o d 3 . Aan e l k e k a n t s t o n d e n tv/ee o f d r i e b a r a k k e n e n e e n s t u k v e r d e r p r o b e e r d e n m e n s e n i n d e r e g e n t e s l a p e n . Nog v e r d e r v/eg v/as h e t p r i k k e l d r a a d en e l k e t i e n m e te r s t o n d e e n s o l d a a t . Als ik e e n van h e n n a d e r d e , v/erd i k m et g e v / e e r s l a g e n e n g e s c h r e e u w ; " d o o r l o p e n , d o o r l o p e n ! " ontvangen. H e t r e g e n d e . I k h a d h o n g e r e n was k o u d . V/aar s l a p e n ? Hoe de n a c h t doorbrengen? Ik v r o e g een groep mensen, d ie z i c h onder e e n boom b e s c h u t t e n : " I s h e t g e o o r l o o f d d i e b a r a k k e n o f d i e l o o d s i n t e g a a n ? " I n g e d r u k t e s t e m m i n g v/erd m i j g e a n t w o o r d : " I f e e, z i j z i j n o v e r v o l " . I k g a f m i j n i e t g e w o n n e n e n g i n g e r h e e n . Men k o n n i e t n a a r b i n n e n , h e t w as e r v o l met g e w o n d e n e n z i e k e n . I k g i n g m i d d e n d o o r h e t - k a m p t e r u g . I e d e r e k e e r a l s i k i n de b u u r t v a n e e n I d e r b e w a k e r s kwam, d i e d a a r g r o o t e n z w a r t s t o n d e n , w e r d i k met I h e t g e w e e r b e d r e i g d e n men s c h r e e u w d e m i j t o e : " D o o r l o p e n , d o o r l o p e r . Ik d a c h t b i j m i j z e l f : "Wanneer e r mensen van m i j n p a r t i j h i e r z i j n , z u l l e n z e m i j m i n s t e n s b i j h e n o n d e r d e d e k e n s n e m e n . " I k u e g o n met

L

S : r S f î ü “J f g e U j k M n n e n t . k o L n . Honderden en h o n d c rd e n m ensen l e g e n s a m e n g e p e r s t op de g r o n d , o p e e n w e i n i g s t r o . A ch tera a n i n e e n h o e k gesmakt, bevonden z ic h e e n d o z i j n rcaA ch teraan, . t t e gaan -betekende voor m i j , wat Î Â S S t “S s t e e t e n - en voor a

wat « L i t e

“

k r i j g e n . Ik „ » s lo o t er l o p e n . Op d o h e f t i g e

o r o t e s t e n ^ ^ i e ik d aard o o r o p r ie p . antwoordden m ijn kameraden, d i e m i j i n v e r d e d i g i n g n a m e n. Z i j g a v e n m i j w a t t e e t e n e n b 0 d e ZomlZo n a Ï Ï l e T a c h f ^ g e b r S f ^ b b e n als n i e t gezegd had, d a t e r een d eu r open- en ^ s l i s t zondof b e w a k i n g w a s . V i j s t o n d e n op e n g i n g e n n a a r b u i t e n . ^ o n t s n a p p i n g m i s l u k t e e n we m o e s t e n d e n a c h t Tegen d o o r trenzen. ^ I n d e v r o e g e m o r g e n s c h r e e u w d e n de b e w a k e r s : ’ O p s t a a n , o p s t a a n ! " en d r e v e n ons n a a r h e t m idden van h e t kamp. V andaar b r a c h t e n z i j ons o n d e r goede b e w a k i n g n a a r h e t s t a t i o n . I e t s la te r ontvluchtte ik. . M i j n v r i j h e i d w as e c h t e r v a n k o r t e d u u r . D r i e u u r l a t e r w a s i k o p n i e u w « « g r e p e n e n i n h e t k a * * t e r u g g e b r a c h t . Om d r i e u u r i n d e m i d d a g k r e g e n we e e n d r o o g s t u k b r o o d e e n e e n s a r ­ d i e n t j e : d a t was h e t r a n t s o e n v o o r d e g e h e l e d a g . De p o l i i e a g e n t , d i e h e t o n s g a f , s c h o l d o n s u i t op d e v o l g e n d e m a n i e . "Dat z i j n d i e d a p p e r e n , d i e v o o r F r a n c o z i j n g e v l u c h t , de d i e v e n e n m o o r d e n a a r s v a n w e e r l o z e b u r g e r s " . T o e n we h i e r o p a n t w o o r d g a v e n , d r e e f h i j o n s n a a r e e n h o e k om o n s b r u t a a l On da nks d i t a l l e s i s h e t c o n c e n t r a t i e - k a m p v a n L a H a v a s v o l g e n s a l l e v e r k r e g e n i n f o r m a t i e s h e t b e s t e kamp i n d e Oos P y r e n e e ë n . Ik h a d g e l e g e n h e i d met v l u c h t e l i n g e n u i t a l l e a n d e r e kampen t e s p r e k e n . D aar i s h e t l e v e n n o g v e e l h a r d e r d a n i n h e t kamp La H a v a s . M e e r h o n g e r , m e e r k o u , g r o t e r m i s ­ h a n d e lin g e n . E lk e dag s te r v e n v e l e van honger en kou. Anderen, g e w o n d e n o f z i e k e n d i e u i t S p a n j e z i j n g e k o m e n s t e r v e n , o md at z i j g e e n v e r p l e g i n g v i n d e n . I n a l l e k a m p e n s l a a p t men o n d e r d e b l o t e hemel en i n d i e aan de k u s t , o p h e t annd a a n h e t s t r a n d . A l s r a n t s o e n i e d e r e d a g e e n s t u k d r o o g b r o o d e n soms n i e t s a n d e r s , a f g e z i e n v a n h e t g e s c h r e e u w d e r b e w a k e r s en de g e w eerkolf sto te n . De i n t e r n a t i o n a l e c o m m i s s i e v o o r h u l p a a n s p a a n s e v l u c n ^ t e l i n g e n ' , w a a r o n d e r z i c h o Ta. Jam es M a rto n , F e n n e r B ro c k w a y , ^ Henk S n e e v l i e t , I g n a z i o S i l o n e , M a r c e a u P i v e r t b e v i n d e n , h e l p t a l l e v l u c h t e l i n g e n u i t de s p a a n s e a r b e i d e r s b e w e g i n g , d i e n i e

L i j do p a r t i j k o m m u n i d t i s e o f a n a r c h i s t i s o h u l p o r g a n i s a t i e s t e r e c h t kunnen, b ijv * l i n k s s o c i a l i s t e n , P .O .U J i., s t r i j d e r s d i n t e r n a t i o n a l e b r i g a d e , l e d e n v a n d u i t s e en i t a l i a a n s e ' emi­ g ra n te n o rg a n is a tie s enz. Dezo k o m n i y s i e v e r z a m e l t g e l d e n k l e d i n g s t u k k e n e n p r o ­ b e e r t , door middel ener i n t e r n a t i o n a l e a k t i e , h u lp to brengen z i j h o o f t t o t op d i t o g e n b l i k , a f g e z i e n van h a a r d i r e c t e h u l p d i e n s t , d r i e b i e r e n k o l o n i e s i n g e r i c h t , om t e n m i n s t e e n i g e v lu c h te lin g e n een b estaan sm o g elijk h eid t e v e rsc h a ffe n .

ALo UW A3 ONNEMEN i' 16 AFGLL0P3!, STuRT DAN VOOR DE VOLGENDE 10 UUMMBRS 70 OP POSTGIRO £16 779 ( J . M e i j e r , C h a s s é s t r a a t 11 A m s t e r d a m V/. )

In h e t d o o r de S o c i é t é d E t u d e s e t d i n f o r m a t i o n s Eco­ n o m i q u e s i n P a r i j s u i t g e g e v e n B u l l e t i n Q u o t i d i e n v a n 30 H a a r t j 1959 i s a f g e d r u k t h e t v e r s l a g v a n e e n r e d e v o e r i n g v a n i . ia t t he w IW o l l, de v i c e - p r e s i d e n t van de Ameri k a a n s c h e V a k v e r e e n i g i n g s I c e n t r a l e , gehouden v oor de 3 t a a t s - H a n d e l s k a m e r t e New-York. Wo11 h i e l d z i c h b e z i g m e t d e u i t s p r a a k v a n h e t O p p e r 1 3 1e G e r e c h t s h o f o v e r d e s t a k i n g m e t b e d r i j f s b e z e t t i n g v a n 27 I F e b r u a r i . De v o o r n a a m s t e i n h o u d v a n z i j n r e d e k a n met d e v o l Igendo k o r t e c i t a t e n worden w eerg eg e v en ; "Ue f a i S e n t o o n e n a f d o e n d e a a n , t o t a a n w e l k p u n t d e v e r a n t I w o o r d e l y k e l e i d e r v a n d e Ame r i k a a n s c h e F e d e r a t i e v a n dn A r b e i d ■ in z a k e h e t p r o b le e m v a n de b e d r i j f s b e z e t t i n g , h e t z e l f d e g e ­ iz i c h t s p u n t h e e f t a l s de v e r a n tw o o r d e ly k e l e i d e r van h e t A m eriI k a a n s c h e ondernem ersdom . I n d i e n ons u i t g a n g s p u n t v a r s c h i l l e n d | i s , h e d e n o n t m o e t e n w i j e l k a a r om é é n s t e m m i g d e f e l l e v e r o o r Id e e lin g der f a b r ie k s b e z e ttin g , door h et O pperste G erechtshof, ■goed t e k e u r e n " . " I n d i e n G i j d e r e d e v o e r i n g e n b e s t u d e e r t d i e op onze j a a r I v e r g a d e r i n g e n gehouden z i j n , k u n t g i j erk e n n en , d a t de F ed e| r a t i e zic h s te e d s zonder voorbehoud h e e f t u itg e s p ro k e n voor Jde b e s c h e r m i n g van de o n d e r n e m in g e n , van d a p a r t i c u l i e r e e i g e n ■dom e n d e v r i j h e i d v a n h a n d e l ' ' .

'-Vij z i j n e r van o v e r t u i g d ; d a t h e t i n h e t a l g e m e e n b e l a n g i s , d a t de p a r t i c u l i e r e i n d u s t r i e de voor h a a r o n t w i k k e l i n g noodige aansporingen k r i j g t , waardoor z i j in s t a a t zal z i j n door h e t scheppen van nieuw e a r b e i d s g e l e g e n h e i d , h e t la n d te dienen . . . " ffVvij v e r k l a r e n , d a t d i e g e n e n , d i e h u n k a p i t a a l i n d e p a r ­ t i c u l i e r e i n d u s t r i e b e le g g e n de z e k e r h e id van een b e h o o rly k inkomen n o e t e n h e b b e n en d a t de a r b e i d e r s e e n l o o n z u l l e n v e r k r i j g e n , d a t hen en hun f a m i l i e s v e r o o r l o o f t in w e ls ta n d t e l e v e n 11. "D aarenboven hebben w i j weer ons v e r t r o u w e n u i t g e s p r o k e n i n de n o o d z a k e l y k h e i d van nauwe s a m e n w e rk in g t u s s c h e n de l e i ­ d e r s van de o ndern em in g en en van de a r b e i d e r s , en z u l k s n i e t s l e c h t s i n h e t b e l a n g van de b e i d e i n h e t g e d i n g z i j n d e g r o e ­ pen, maar i n d a t van h e t algemeen w e l z i j n ” .

JÜÜIrSLAND I.< DE C RI S I S VA* 1 9 2 9 . I I ( n i o t ) De a r b e i d e r s b e w e g i n g g r a a f t h a a r e i g e n g r a f . I M t l e r v o l t r e k t de berrnfer.ifl !

B i j d i t nummer v a n " H a d e n c o m m u n i s m e " v o e g e n we e e n c i r c u l a i r e i n z a k e f i n a n c i e e l e b i j d r a g e n vo or ons " m a c h i n e p a r k ; . We w i l l e n d e r u i m t e d i e we n o g d i s p o ­ n i b e l h e b b e n b e n u t t e n om t o c h nog* i e t s t e z e g g e n o v e r de p o l i t i e k e n o o d z a a k ons w e r k v o o r t t e z e t t e n e n zoo m o g e l y k u i t t e b r e i d e n .

Voor s t e e d s meer a r b e i d e r s w o rd t h e t d u i d e l y k , d a t de g r o o t e s o c i a l i s t i s c h e arb eid ersb ew eg in g z ic h geheel h e e ft overgegeven a a n h a a r n a t i o n a l e b o u r g e o i s i e . De a f t a k e l i n g v a n d e Twe e d e en D erde I n t e r n a t i o n a l e d u s , i s e r v o o r n a m e ly k één van b e g i n ­ selen. Hun l a n d e l y k e s e c t i e s z i j n , o n d a n k 3 d e o u d e i n t e r n a ­ t i o n a l e l e u z e n d i e z i j soms, o p g e p o e t s t , d e n v o l k e v e r t o o n e n , verworden t o t n a t i o n a l e s o c i a l i s t i s c h e bewegingen. Het v e r s c h i l t u s s c h e n de z i c h noemende N a t i o n a a l - s o c i a l i s t i s c h e Bwweging en de s e c t i e s d e r I l e en I l l e I n t e r n a t i o n a l e i s , d a t d e e e r s t e h e u l t m e t d e r e g e e r i n g d e r l a n d e n v/ aar h e t K a p i t a a l op u i t g e s p r o k e n f a s c i s t i s c h e v/ij ze de l a k e n s u i t d o e l t e n d e a n d e r e n z i c h h e c h t v e r b o n d e n h e b b e n met d e d e m o c r a t i s c h e s t a a t s v o r m waarmede de a n d e r e k a p i t a a l s g r o e p e n n u n o g de v o l ­ keren beheerschen. B eiden schreeuwen h i e r t e lan d e over V r i j h e i d , A rb eid , B r o o d v o o r d e n a r b e i d e r ; r e c h t op a r b e i d ; h e t w e g s t e m m e n v a n h e t p o l i t i e k e c h r i s t e n d o m u i t d e r e g e e r i n g en n a t u u r l y k van elkaar u i t het parlem ent.

Xn h e t e e r s t e a r t i k e l s c h e t s t e n we d e u i t g a n g s ­ p u n t e n v a n d o " t o t a l i t a i r e • •e k o n o m i e " d o o r d e d e v i e z e n v e r o r d e n i n g e n v a n Brein i n g . H e t t w e d e h o u d t z i c h b e z i g met de z e l f v e r n i e t i g i n g d e r a r b e i d e r s ­ b e w e g i n g e n d e u i t g a n g s p u n t e n v a n de " t o t a l i t a i r e s t a a t "

Hoewel de g r o n d s l a g e n v o o r de t o t a l i t a i r e ekonom ie r e e d s i n J u n i 1931 w e r d e n g e l e g d , m a a k t e d e s t a a t s i n m e n g i n g i n de o r g a n i s a t i e e n d e l e i d i n g v a n h e t b e d r i j f s l e v e n v a n 1921 t o t 1922 w e i n i g v o r d e r i n g e n , d o o r d a t d e b i n n e n l a n d s e o n r u s t d i t ó n m o g e l i j k m a a k ü e 0D o o r d e v o o r t d u r e n d k r a c h t i g e r o n z i c h h e e n { r i j p e n d e k r i s i s d a a l d e n de s t a a t s i n k o m y t e n z e e r s n e l , t e r ­ w i j l d e u i t g a v e n i n e v e n s n e l t e mpo s t e g e n . H e t a f b r e k e n v a n de l o n e n e n s a l a r i s s e n d e r s t a a t s a m b t e n a r e n , b e n e v e n s d e a f s ­ p r a a k d e r e o s i a l o v e r z e k e r i n g e n s t o n d e n d a a r o m n r . 1 op h e t program v a n d e s t a a t s w e r k z a a m h e i d . Z o kon e r i n D u i t s l a n d ook J n i e t v e e l komen v a n e e n k r i s i s s t e u n a a n d e n o o d l i j d e n d e i n J d u s t r i e e n e n a a n d e b o e r e n r z o a l s we d a t i n N e d e r l a n d k e n n e n , ■maar g o l d v o o r h e n i n h o o f d z a a k h e t : H e l p U z e l f ! Daarom f v o e r d e n de o n d e r n e m e r s d e e n e l o o n s v e r l a g i n g n a de a n d e r e d o o r *o e n e i n d u s t r i e n a d e a n d e r e w e r d o n d e r h e t mes g e n o me n , z o d a t a l l e e n i n d e ].oop v a n 1 9 2 1 g e m i d d e l d e e n l o o n s v e r l a g i n g -Van 15 'vo o v e r 12 m i l l i o e n a r b e i d e r s v/as d o o r g e v o e r d ; ,

I