Instandhouding rijksmonumenten. Gemeente Hilversum

Inspectierapport

Instandhouding rijksmonumenten Gemeente Hilversum

Erfgoedinspectie Juni 2010

Instandhouding rijksmonumenten Gemeente Hilversum - Inspectierapport

2

Erfgoedinspectie

Inhoud

Samenvatting

5

1

Inleiding

9

2

Kenschets gemeente Hilversum

11

2.1

Kengetallen

12

2.2

Actoren

13

3

Bevindingen en aanbevelingen

15

3.1

Domein resultaten

15

3.2

Domein effectiviteit

16

3.3

Domein waarborg

22

Bijlage 1: Geraadpleegde documenten

27

Bijlage 2: Werkmethodiek

29

Bijlage 3: Waarderingskader

31

Bijlage 4: Afkortingen en bronvermelding foto’s

35

Het Raadhuis van Dudok in Hilversum

3

Erfgoedinspectie


4

Erfgoedinspectie

Samenvatting

Naar aanleiding van de in de volgende hoofdstukken uitgeschreven bevindingen komt de Erfgoedinspectie over de stand van zaken van de monumentenzorg in de gemeente Hilversum tot conclusies die hieronder zijn samengevat.

De Erfgoedinspectie heeft de monumentenzorg binnen de gemeente Hilversum getoetst op basis van het Waarderingskader Instandhouding rijksmonumenten (zie bijlage 3). In het kader van de inspectie instandhouding rijksmonumenten in de gemeente Hilversum zijn gesprekken gevoerd met alle actoren die zich bezig houden met de monumentenzorg. Ook zijn ten behoeve van een reality check zes rijksmonumenten bezocht waar onlangs een restauratie of verbouwing heeft plaatsgevonden, hiervan zijn ook de bijbehorende dossiers bestudeerd. Op grond van deze bezoeken, het bestuderen van de dossiers, en de gesprekken met alle actoren heeft de Erfgoedinspectie de indruk dat de instandhouding voor de monumenten in de gemeente Hilversum op een goede wijze is belegd, maar dat het op onderdelen voor verbetering vatbaar is. Wat het meest in het oog springt, is de actieve wijze waarop de gemeente zich inzet voor het monumentenbeleid. Met de recente aanwijzing van ruim 750 gemeentelijke monumenten neemt de gemeente haar verantwoordelijkheid om, aanvullend op het rijksbeleid, cultuurhistorische waardevolle objecten in Hilversum te beschermen. Voor het in procedure zijnde beschermde gezicht is een gedegen visie opgesteld. Er is een duidelijk geformuleerde beleidsvisie en een operationeel vierjarig uitvoeringsprogramma. Dit programma is grotendeels gerealiseerd, maar er is vertraging ontstaan in het opstellen van de ‘leidraad kwaliteit monumenten Hilversum’. Daardoor ontbreken er heldere criteria voor zowel de ontvankelijksheidtoets als beoordelingscriteria voor de Monumentenkamer van de Commissie Welstand en Monumenten. De gemeente gaat dit jaar haar beleid evalueren en betrekt, om het draagvlak te vergroten, belanghebbenden als eigenaren en historische verenigingen daarbij. Op basis van die evaluatie zal binnenkort een nieuw vierjarig beleidsplan worden opgesteld met een bredere invalshoek voor het erfgoed. Er wordt momenteel gewerkt aan een handhavingsnota waarin het toezicht op de monumenten nadrukkelijk wordt meegenomen.

5

Erfgoedinspectie


De kennis op het gebied van monumentenzorg is goed op peil bij het team Monumentenzorg maar de affiniteit en het inzicht kan breder verspreid worden binnen de gemeentelijke organisatie. Anticiperend op de komende omgevingsvergunning (Wabo) heeft de gemeente het voornemen om handhavingsambtenaren die signaleren indien er mogelijkerwijs iets fout gaat bij monumenten, te scholen op monumentengebied. Toezicht wordt door het team Monumentenzorg uitgevoerd, handhaving gezamenlijk met de inspecteurs van de afdeling Vergunning en handhaven. Er is achterstand ontstaan in het toezicht op monumenten. De gemeente wil op korte termijn optreden tegen illegale wijzigingen. Op de gemeentelijke website is recentelijk het monumentenbestand met beschrijvingen in te zien. Daarnaast informeert de gemeente met diverse publicaties haar inwoners. In de uitvoering van grote restauraties neemt de gemeente deel aan bouwvergaderingen. Er is sprake van piekbelasting wanneer er meerdere grote restauraties gelijktijdig plaatsvinden waardoor de termijnbehandeling van andere lopende aanvragen soms in het geding kan komen. Ook bij kleinere restauraties is de gemeente actief betrokken door altijd met de indiener in de planfase ter plekke de mogelijkheden te bekijken. Omdat de gemeente in het kader van de aanvraag voor een monumentenvergunning archiefonderzoek doet, stimuleert ze de indieners hun restauratieplan kwalitatief te verbeteren. Niet alle eigenaren zijn zich namelijk bewust van de noodzaak om eerst zelf bouwhistorisch onderzoek te laten doen. De werkwijze bij het verlenen van vergunningen is correct. De gemeente geeft in de vergunningen op een inzichtelijke wijze weer hoe ze tot haar besluit is gekomen. Hieruit blijkt ook dat tussen de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de gemeente regelmatig verschil van inzicht is. Met de Commissie Welstand en Monumenten is het wenselijk, gezien de bevindingen van de Erfgoedinspectie, een overleg op te starten over de wijze van taakuitvoering. De rol van deze commissie is sinds de Wet Beperking Adviesplicht per 1 januari 2009 belangrijker geworden.

Overzicht van de belangrijkste aanbevelingen aan de gemeente: Handhaving -

Treed adequaat op tegen illegale wijzigingen van monumenten.

Onderzoek -

6

Stimuleer eigenaren bouwhistorisch onderzoek uit te laten voeren.

Erfgoedinspectie


-

Stel criteria op om te bepalen in welke gevallen een dergelijk onderzoek verplicht wordt en hoe diepgaand dit moet zijn.

Planbehandeling -

Stel beoordelingscriteria op voor de ontvankelijkheidstoets.

-

Voorkom overschrijdingen van de termijnen in de planprocedure.

Advisering -

Organiseer regulier bestuurlijk en ambtelijk overleg tussen de Commissie Welstand en Monumenten en de gemeente.

7

Erfgoedinspectie


8

Erfgoedinspectie

Inleiding

1

Nederland kent circa 60.000 gebouwde rijksmonumenten, die vanwege hun schoonheid, hun betekenis voor de wetenschap of hun cultuurhistorische waarde zijn aangewezen door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De Erfgoedinspectie ziet toe op de naleving van de Monumentenwet 1988 en neemt daarbij de omgang met de cultuurhistorische waarden als uitgangspunt. Doel van de inspectie is het bereiken van een kwaliteitsverbetering van de monumentenzorg. In deze inspectie ligt de focus op het hoofdstuk ‘instandhouding’; daarvoor is de gemeente de belangrijkste geïnspecteerde. De gemeente heeft immers ingevolge de Monumentenwet 1988 de eerstelijns taken en bevoegdheden op het gebied van de instandhouding van rijksmonumenten. Naast het gemeentebestuur en zijn medewerkers spelen ook andere betrokkenen een rol. Zo vinden ook gesprekken plaats met de monumentencommissie, met de regioconsulenten van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en met historische verenigingen. De gemeente wordt dus niet alleen geïnspecteerd als bestuurlijke eenheid, maar vooral als entiteit, als gebied waarbinnen verschillende betrokkenen actief zijn. De inspectie betreft formeel de zorg voor het gebouwde erfgoed, dat door de Minister is aangewezen als rijksmonument; in de inspectie wordt de omgang met gemeentelijke monumenten, beschermde gezichten, archeologie en cultuurlandschappen zijdelings meegenomen. Het betrokken gemeentebestuur krijgt met dit inspectierapport inzicht in de kwaliteit van de monumentenzorg ten tijde van het inspectieonderzoek. Het rapport kan worden gebruikt om betrokkenen te informeren, beleid bij te stellen en interne verbeteringen uit te zetten. Op deze wijze wil de Erfgoedinspectie de gemeente stimuleren een adequaat monumentenbeleid te voeren. Dit rapport gaat over de inspectie die de Erfgoedinspectie heeft uitgevoerd naar de omgang met de rijksmonumenten in gemeente Hilversum. De inspectiebezoeken vonden plaats op 2 en 3 november 2009.

Gemeente Hilversum

9

Erfgoedinspectie


Leeswijzer Het document is als volgt opgebouwd: hoofdstuk 2 gaat in op het profiel van de gemeente, inclusief een beschrijving van de actoren die in die gemeente werkzaam zijn. In hoofdstuk 3 worden de bevindingen met betrekking tot beleid en uitvoering uitgewerkt per domein. Per onderdeel worden waar wenselijk aanbevelingen ter verbetering gedaan. Deze aanbevelingen zijn gericht aan de gemeente, omdat daar de mogelijkheden en de bevoegdheden liggen om de verbeterpunten uit te voeren en/of te coördineren. Alleen onder de paragraaf Advisering zijn de aanbevelingen niet aan de gemeente maar aan het betreffende adviesorgaan gericht. Het document wordt afgerond met een viertal bijlagen: een overzicht van geraadpleegde documenten, een beschrijving van de werkmethodiek, het waarderingskader dat gehanteerd is bij de inspectie, en een lijst met gebruikte afkortingen.

10

Erfgoedinspectie

Kenschets gemeente Hilversum

2

In dit hoofdstuk wordt de situatie in de gemeente Hilversum beschreven voor zover deze van toepassing is op de monumentenzorg. Naast een korte ruimtelijkhistorische beschrijving van het grondgebied van de gemeente wordt in kengetallen en in een opsomming van actoren een beeld gevormd van de belangrijkste randvoorwaarden voor de monumentenzorg in Hilversum.

Hilversum ligt in een stuwwallenlandschap dat gevormd is in de ijstijd afgewisseld met warme periodes. Omstreeks het jaar 900 was Hilversum al een belangrijke buurtschap en in 1424 werd het een zelfstandige gemeente. In de 17e eeuw was Hilversum een van de brinkdorpen in het Gooi, de huidige Kerkbrink verwijst hiernaar. In 1865 probeerde de gemeente met een ‘schoonheidsparagraaf’ de ontsiering van het dorp te voorkomen. Een snelle ontwikkeling volgde in de 19e eeuw met onder andere de bestrating van de wegen. In diezelfde periode werd in de directe omgeving van spinnerij- en weverij fabrieken het Rode Dorp gebouwd. Aan de westzijde van Hilversum ontwikkelde zich acht ruim opgezette villaparken. In de 20ste eeuw kreeg Hilversum een meer stedelijk karakter. Naast huizen in de Jugendstil-stijl deed de Amsterdamse School zijn intrede. Willem Dudok drukte als directeur Publieke Werken en gemeentearchitect zijn stempel op de stad. Meerdere gebouwen en villa’s werden ontworpen in de stijl van het Nieuwe Bouwen zoals het Raadhuis, sanatorium Zonnestraal en schouwburg Gooiland. Uit deze periode stammen de ‘jonge monumenten’ die in de jaren ’90 van de vorige eeuw zijn aangewezen als rijksmonument.

Monumenten in de gemeente Hilversum

11

Erfgoedinspectie


2.1

Kengetallen

1. Samenstelling gemeente Hilversum Samenstelling

Aantal

Aantal inwoners (1-1-2010 volgens CBS)

84.573

Oppervlakte

46,19 km²

2. Aantal monumenten per 1-1-2010 Soort

Aantal

Rijksmonumenten volgens opgave gemeente

240

Rijksmonumenten volgens opgave RCE1

145

Archeologische rijksmonumenten Provinciale monumenten Gemeentelijke monumenten Rijksbeschermde stads- en dorpsgezichten

10 3 750 1

In procedure zijnde rijksbeschermde stads en dorpsgezichten Gemeentelijke stads- en dorpsgezichten Gemeentelijke groene monumenten

1

2 geen 10

Het verschil in aantal rijksmonumenten volgens opgave van de gemeente en die van de RCE heeft te maken met een andere manier van tellen. De RCE telt complexen als één monument en gemeenten vaak niet.

12

Erfgoedinspectie


2.2

Actoren

A. Gemeente Samenstelling

Aantal

Aantal fte’s beleidsmatig uitvoerend t.b.v. monumentenzorg

2

Aantal fte’s beleidsmatig uitvoerend t.b.v. archeologie

0,1

Aantal fte’s uitvoerend t.b.v. monumentenzorg

0,5

Het team Monumentenzorg is in de gemeente Hilversum ondergebracht bij de Dienst Stad, de afdeling Beleidsontwikkeling. De afdeling Vergunningen en handhaven is belegd bij de Dienst Inwoners. Ook bestuurlijk zijn deze onderwerpen bij verschillende wethouders belegd: monumentenzorg en archeologie zijn bij een wethouder ondergebracht, ruimtelijke ordening, bij een andere, bouwen woningtoezicht en openbare ruimte bij een derde, en stedelijke vernieuwing bij een vierde. B. Adviescommissie De gemeente Hilversum heeft een Commissie voor Welstand en Monumenten die adviseert over vergunningen en aanvragen. Binnen de commissie is er een Welstandskamer en een Monumentenkamer. Drie van de commissieleden hebben zitting in de Monumentenkamer, waarvan een ook lid is van de Welstandskamer. De commissie vergadert een maal in de twee weken. De gezamenlijke commissie behandelt plannen waarvoor alle disciplines verantwoordelijk zijn. In de Monumentenkamer worden alle gemeentelijke en rijksmonumenten besproken en kleine ingrepen in de beschermde gezichten. C. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed De Rijksdienst adviseert de gemeente over restauraties en wijzigingen van rijksmonumenten in het geval van afbraak, reconstructie, herbestemming en ingrijpende wijzigingen vergelijkbaar met gedeeltelijke afbraak. Deze wijze van adviseren is ingegaan met de inwerkingtreding van de Wet Beperking Adviesplicht per 1 januari 2009. Daarvòòr adviseerde de Rijksdienst over alle aanvragen.

13

Erfgoedinspectie


D. Provincie De provincie Noord-Holland heeft een beperkte rol in de advisering over restauraties en wijzigingen van rijksmonumenten die gesitueerd zijn buiten de bebouwde kom. E. Stichtingen en Verenigingen In Hilversum zijn meerdere organisaties vanuit hun eigen invalshoek betrokken bij de historie. Zo organiseert historische vereniging Albertus Perk (1000 leden) diverse activiteiten, publiceert deze het periodiek Historisch Tijdschrift Eigen Perk en komt ze op voor het historisch karakter van de gemeente. De stichting Hilversum Pas Op! heeft tot doel het behoud van historisch en architectonisch belangrijke gebouwen in Hilversum. F. Eigenaren, architecten en aannemers Eigenaren zijn als eerste verantwoordelijk voor de instandhouding van hun eigen rijksmonument. Zij onderhouden het object en maken plannen voor de restauraties, die meestal door architect en aannemer worden geconcretiseerd en uitgevoerd

14

Erfgoedinspectie

Bevindingen en aanbevelingen

3

In het Waarderingskader Instandhouding Rijksmonumenten (bijlage 3) zijn kwaliteitskenmerken en indicatoren aangegeven. Hieronder wordt per domein ingegaan op deze kwaliteitskenmerken en indicatoren in de gemeente Hilversum. Op basis van het uitgevoerde onderzoek komt de inspectie tot de hieronder genoemde bevindingen. Daar waar de inspectie het nodig vindt, worden aanbevelingen gedaan. Deze aanbevelingen komen voort uit de bevindingen en hebben als doel een accent te leggen op de meest in het oog springende zaken die mogelijk voor verbetering vatbaar zijn. Op basis van dit rapport vraagt de Erfgoedinspectie aan de gemeente - en daar waar nodig andere betrokkenen - om een reactie te geven op deze aanbevelingen.

3.1

Domein resultaten

Vraagstelling: Wordt het bestand aan monumenten zorgvuldig in stand gehouden Dit domein gaat in op de vraag of de waarden van de beschermde monumenten sinds hun aanwijzing op een aanvaardbaar niveau zijn behouden. Daarbij gaat het erom of het monument in goede staat verkeert en of er een visie op instandhouding is, die is gericht op behoud van de waarden van het monument.

Beschermde waarden Kwaliteitskenmerk Zijn de waarden van de beschermde monumenten, sinds de aanwijzing, zorgvuldig behouden. Conclusie In de gemeente Hilversum zijn de waarden van de beschermde monumenten voldoende behouden. Bevindingen De gemeente besteedt veel aandacht aan de begeleiding van restauraties met als doel behoud van de cultuurhistorische waarden. Bij grote projecten neemt de gemeente deel aan de bouwvergaderingen waar ook de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed aanwezig is vanwege de verstrekking van rijkssubsidie. In het bijzonder bij de ‘jonge monumenten’ vinden er reconstructies plaats omdat,

15

Erfgoedinspectie


anders dan bij oudere monumenten, er veel informatie bekend is van het oorspronkelijke ontwerp. De in het kader van deze inspectie bezochte rijksmonumenten verkeren in een goede staat. Er is met zorg en aandacht gerestaureerd en de eigenaren voelen zich verantwoordelijk voor de instandhouding van hun monument. Mede door de inspanningen van de gemeente zijn de waarden van de beschermde monumenten voldoende behouden.

3.2

Domein effectiviteit

Vraagstelling: Het proces gebeurt zorgvuldig en doelmatig In dit domein wordt ingegaan op het verloop van het proces bij de voorbereiding en uitvoering van de vergunningverlening. Daarbij is het van belang dat er ten behoeve van de planvorming cultuur- en of bouwhistorisch onderzoek wordt verricht. Ook de kwaliteit van de diverse adviezen, de vergunningen, de besluitvorming en de uitvoering worden getoetst.

Onderzoek Kwaliteitskenmerk Is er deugdelijk onderzoek verricht op cultuurhistorisch en/of bouwhistorisch gebied. Conclusie Er wordt binnen de gemeente Hilversum vooral bij grote restauratieprojecten bouwhistorisch onderzoek verricht. Bij kleinere restauraties komt dit vrijwel niet voor terwijl dit soms wel wenselijk is. Aanbevelingen: -

Stel criteria op om te bepalen in welke gevallen een bouwhistorisch

-

Voeg de mogelijkheid van bouwhistorisch onderzoek toe aan de

onderzoek verplicht is en hoe diepgaand dit moet zijn. ontvankelijkheidstoets van de aanvraag. Bevindingen De gemeente hecht groot belang aan het verrichten van bouwhistorisch onderzoek. Bij de categorie ‘jonge monumenten’ is vaak het oorspronkelijke bouwplan bekend waardoor beargumenteerd keuzes gemaakt kunnen worden. Maar er zijn ook indieners die geen onderzoek laten doen. Omdat de gemeente in het kader van de aanvraag archiefonderzoek doet, stimuleert ze de indieners

16

Erfgoedinspectie


hun restauratieplan kwalitatief te verbeteren. In de monumentenverordening 2001 wordt gesteld dat bouwhistorisch onderzoek één van de in te dienen zaken kan zijn, alleen is dit niet opgenomen in het aanvraagformulier voor een monumentenvergunning. Het doen van een bouwhistorische opname is wel opgenomen in de subsidieverordening maar beperkt zich tot alleen gemeentelijke monumenten. De gemeente erkent dat men vaker om bouwhistorisch onderzoek zou kunnen vragen. De eigenaren van rijksmonumenten worden door de gemeente gewezen op de financiële mogelijkheden die er in sommige gevallen zijn.

Planvorming Kwaliteitskenmerk Is er een deugdelijk plan opgesteld. Conclusie De gemeente ziet erop toe dat er deugdelijke plannen worden opgesteld. Aanbeveling: -

Stel criteria op voor de ontvankelijkheid van deugdelijke plannen en communiceer die met betrokkenen.

Bevindingen De plannen die bekeken zijn in het kader van de ‘reality check’ zijn deugdelijk opgesteld, met de kanttekening zoals hierboven gemaakt, dat het voorkomt dat bouwhistorisch onderzoek ontbreekt. De gemeente beschikt niet over transparante criteria om de ontvankelijkheid te toetsen. Indieners van plannen geven aan dat zij vaak niet weten waaraan een deugdelijk plan moet voldoen. De op te opstellen ‘leidraad kwaliteit monumenten’ zou die helderheid kunnen geven.

Planbehandeling Kwaliteitskenmerk Is de werkwijze bij het verlenen van vergunningen correct. Conclusie De procedure en termijnen worden in de meeste gevallen op een correcte manier gevolgd. Aanbeveling: -

17

Voorkom overschrijdingen van de geldende termijnen.

Erfgoedinspectie


Bevindingen De gemeente zorgt ervoor dat de planprocedure op een zorgvuldige wijze wordt gevolgd. Bij vijf van de bezochte objecten is de procedure binnen de wettelijke termijn gevolgd, bij één object niet. Dit kwam mede omdat het perceel niet direct toegankelijk was voor de gemeente. Soms, zo geeft de gemeente aan, wordt vanwege andere werkzaamheden zoals grote restauratieprojecten die veel tijd vergen van het team Monumentenzorg, de afweging gemaakt wordt om de termijnen van andere lopende aanvragen te overschrijden. In het bijzonder die restauratieplannen die in opzet deugdelijk zijn opgesteld, krijgen dan een vergunning van rechtswege. Met de komende invoering van de omgevingsvergunning wil de gemeente haar processen professionaliseren waardoor dit soort overschrijdingen niet meer zal voorkomen.

Advisering Kwaliteitskenmerk Doen de adviezen recht aan de waarden van het monument Conclusie De adviezen van Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed voldoen, maar de adviezen van de Commissie Welstand en Monumenten in mindere mate. Bevindingen Algemeen Tussen de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de gemeente Hilversum is wel regelmatig bestuurlijk overleg, tussen de Commissie Welstand en Monumenten en de gemeente echter niet als het gaat om monumenten. Ambtelijk richten de contacten zich met name op de aanvragen, maar er wordt niet overstijgend overlegd over wijze van adviseren. Het ontbreekt de adviesorganen aan transparante beoordelingscriteria. De Provincie Noord-Holland heeft een beperkte adviesrol. Deze is niet verder betrokken in de oordeelsvorming.

18

Erfgoedinspectie


Commissie Welstand en Monumenten (Monumentenkamer) Aanbevelingen: -

Adviseer ook over tussentijdse wijzigingen.

-

Neem in de op te stellen ‘leidraad kwaliteit monumenten’ transparante beoordelingscriteria op als uitgangspunt voor het advies van de commissie.

-

Verbeter de werkwijze van Commissie Welstand en Monumenten (vooroverleg, tussentijdse wijzigingen, adviezen, jaarverslag).

-

Organiseer regulier bestuurlijk en ambtelijk overleg tussen de Commissie Welstand en Monumenten en de gemeente.

In tegenstelling tot de Rijksdienst, speelt de commissie geen rol in vooroverlegsituaties en is ook niet aanwezig bij bezoek ter plekke. Bij tussentijdse wijzigingen wordt de commissie niet opnieuw om advies wordt gevraagd, terwijl dit wettelijk verplicht is. Al de adviezen van de Monumentenkamer, die zijn bekeken in het kader van de reality check, waren positief zonder verdere motivering. Dit contrasteert overigens met de vele voorbehouden die de Rijksdienst maakte over dezelfde objecten. Uit recente verslagen van de Monumentenkamer is op te maken dat er wel overwegingen zijn, maar dat deze vervolgens niet in het advies worden opgenomen. Deze werkwijze is voor verbetering vatbaar. De commissie is niet op de hoogte van de consequenties van de Wet Beperking Adviesplicht en kent ook de recente ‘Handreiking voor gemeentelijke monumentencommissies” van de VNG niet. Hierin wordt onder meer gesteld dat het onderbouwen van zowel negatieve als positieve adviezen van belang is om inzichtelijke te maken hoe de monumentencommissie tot een besluit is gekomen. De jaarverslagen staan hoofdzakelijk in het teken van het welstandsadvies. Er is geen regulier bestuurlijk of ambtelijk overleg over het werk van de Monumentenkamer. Inhoudelijk is, volgens opgave van de gemeente, de Monumentenkamer voldoende deskundig. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Aanbeveling: -

Bespreek met de gemeente verschillen van inzicht indien dit een terugkerend element is.

19

Erfgoedinspectie


De adviezen zijn duidelijk en gedetailleerd. Bij iedere aanvraag wordt uitvoerig ingegaan op de voorgestelde wijziging en wordt gemotiveerd of deze wenselijk is en of er mogelijk alternatieven zijn. Indien er bezwaren zijn tegen de uitvoering van bepaalde onderdelen, wordt dit in het advies helder uiteengezet. De Rijksdienst bezocht tot voor kort samen met de gemeente vooraf vaak de objecten waarvoor een aanvraag werd ingediend. Op deze wijze probeerde men helderheid te verschaffen aan de eigenaar. Omdat er soms verschil van inzicht tussen de Rijksdienst en de gemeente was, ontstond er in aanwezigheid van de opdrachtgever discussies. Transparante beoordelingscriteria zou dergelijke discussies kunnen voorkomen want dan zijn de verschillende invalshoeken duidelijk.

Besluit Kwaliteitskenmerk Doet het besluit recht aan de waarden van het monument Conclusie De besluiten van de gemeente zijn helder opgesteld en doen recht aan de waarden van het monument. Bevindingen De monumentenvergunningen van de gemeente zijn helder opgesteld. In de beschikkingen wordt verwezen naar de bijbehorende bijlagen en wordt vermeld wanneer het object is aangewezen als rijksmonument. De adviezen van de adviesorganen worden aangehaald en de gemeente maakt een zelfstandige gemotiveerde afweging. De gemeente wijkt hierbij overigens regelmatig op onderdelen af van de adviezen van de Rijksdienst.

Uitvoering Kwaliteitskenmerk Doen de werkzaamheden recht aan de waarden van het monument Conclusie De werkzaamheden worden in de meeste gevallen conform de vergunning uitgevoerd en doen daarmee recht aan de waarden van het monument. Aanbeveling: -

Verzoek bij wijzigingen tijdens de werkzaamheden na afloop om een revisietekening en neem deze voorwaarde standaard op in de beschikking.

20

Erfgoedinspectie


Bevindingen Door de intensieve begeleiding van de gemeente in het vergunningentraject zijn de eigenaar en architect goed op de hoogte van de voorwaarden. Ook brengt de gemeente regelmatig een bezoek om te zien hoe het werk vordert en of de juiste restauratietechnieken worden toegepast. Bij grote restauratieprojecten worden de ingrepen met de gemeente besproken in de bouwvergaderingen. De meeste werkzaamheden worden conform de vergunning uitgevoerd. Bij een van de bezochte objecten weken de werkzaamheden af van de vergunning. Bij een ander object zijn de werkzaamheden tijdelijk stil gelegd omdat een knekelpunt werd ontdekt en heeft de Rijksdienst archeologisch onderzoek verricht. De gemeente verzoekt niet om revisietekeningen terwijl dit wel wenselijk is als de uitvoering afwijkt van het oorspronkelijke plan.

Beheer en onderhoud Kwaliteitskenmerk De instandhouding van het monument is voldoende gewaarborgd Conclusie De bezochte monumenten in de gemeente worden goed onderhouden en beheerd. Aanbeveling: - Stimuleer eigenaren regelmatig de bouwkundige staat te laten inspecteren. Bevindingen De gemeente ziet er op toe dat een monument op een juiste wijze beheerd en onderhouden wordt. Wel kampt de gemeente met leegstand van een aantal vooral grote monumenten waarvoor het moeilijk is gebruikers te vinden. Voor de meeste rijksmonumenten waar de gemeente zelf eigenaar van is, wordt met de Monumentenwacht Noord-Holland gewerkt. Ook een aantal eigenaren laat de Monumentenwacht de bouwkundige staat inspecteren, maar er zijn er die dit uit onbekendheid niet doen. Voor de gemeentelijke monumenten bestaat een regeling die voor de duur van 4 jaar 30 % van de abonnementskosten subsidieert, deze geldt niet voor eigenaren van rijksmonumenten. In de folder ‘Wegwijs in monumenten’ waar op diverse financiële regelingen wordt gewezen voor beheer en onderhoud van monumenten, ontbreekt deze regeling van periodieke controle door de Monumentenwacht.

21

Erfgoedinspectie


3.3

Domein waarborg

Vraagstelling: de zorg voor de monumenten is verzekerd Bij dit domein gaat het erom of de monumentenzorg en cultuurhistorie binnen de gemeente goed is ingebed. Van belang is dat ten behoeve van de instandhouding van rijksmonumenten voldoende kennis aanwezig is en dat deze kennis adequaat wordt toegepast. Ook wordt getoetst of er sprake is van vastgesteld monumentenbeleid. Daarnaast is het van belang dat de gemeente zorgt voor een adequaat systeem van toezicht en handhaving, voor een goede informatieoverdracht en voor een ordentelijke dossiervorming, en dat zij oog heeft voor de maatschappelijke meerwaarden van monumenten.

Kennis Kwaliteitskenmerk Er is voldoende actuele kennis beschikbaar op het gebied van de monumentenzorg, ten behoeve van de ontwikkeling van cultuurhistorisch beleid en ten behoeve van de behandeling van bouwplannen. Conclusie Binnen de gemeente is voldoende actuele kennis beschikbaar. Bevindingen Binnen de gemeente is bij het team Monumentenzorg voldoende actuele kennis aanwezig op het gebied van monumentenzorg. Doordat het team Monumenten ondergebracht is bij de afdeling Beleidsontwikkelingen kan tijdig de cultuurhistorie worden ingebracht bij nieuwe relevante beleidsontwikkelingen. Door de toename van de gemeentelijke monumenten en de aanwijzing van beschermde gezichten zal de werkdruk op gespannen voet komen te staan met de bestaande formatie omdat de werkzaamheden navenant toenemen. Temeer daar er sprake is van piekbelasting bij grote restauratieprojecten.

Beleid Kwaliteitskenmerk De overheden hebben een beleidsvisie voor de monumentenzorg. Conclusie De gemeente heeft een actuele visie met een uitvoeringsprogramma op het gebied van monumentenzorg.

22

Erfgoedinspectie


Aanbevelingen: -

Zorg voor een integrale aanpak van het erfgoed.

-

Actualiseer de monumentenverordening.

Bevindingen Na tientallen jaren lang met een globale monumentennota te hebben gewerkt, is bij het aantreden van een nieuw college in 2007 ook een actuele vierjarige beleidsnota monumenten verschenen. Onder de titel ‘Van zorg tot kans’ geeft de gemeente aan dat zij het Hilversumse erfgoed ziet als bron van dynamiek. In het uitvoeringsplan staan per jaar aangegeven welke concrete activiteiten zijn gepland. Niet alles is gerealiseerd. Zo is het opstellen van de ‘leidraad kwaliteit monumenten’ gepland in 2008, bedoeld om criteria op te stellen voor de planbeoordeling en uitvoering van restauraties bij monumenten, vertraagd. De monumentenverordening uit 2001 moet nog geactualiseerd worden. De aandacht voor het erfgoed in de andere beleidsstukken komt versnipperd over. In de beleidsnota ‘Passie voor Cultuur’ (2009-2012) wordt gesproken over een integrale aanpak van kunst en cultuur. De uitwerking op het gebied van erfgoed beperkt zich tot het benutten van beeldbepalende gebouwen en monumentenzorg als toeristische attractie. De gemeente gaat dit jaar de monumentennota evalueren en heeft het voornemen om een erfgoednota op te stellen inclusief aandacht voor archeologie. Ook zou in deze nota meer dwarsverbanden gelegd kunnen worden met relevante beleidsterreinen als cultuur, educatie en economie.

Toezicht en handhaving Kwaliteitskenmerk De gemeente heeft een handhavingsbeleid op het gebied van de monumentenzorg Conclusie De gemeente ontwikkelt momenteel een handhavingsbeleid. Aanbevelingen: -

Treed adequaat op tegen illegale wijzigingen van monumenten.

-

Ontwikkel een handhavingbeleid voor de monumentenzorg.

23

Erfgoedinspectie


Bevindingen Het team Monumentenzorg houdt toezicht op de naleving van de monumentenwet. Dit gebeurt door bij iedere afgeronde restauratie te gaan kijken. Indien nodig worden de collega’s van handhaving ingeschakeld. Het beleidsvoornemen om steekproefsgewijs monumenten licht te inspecteren om na te gaan of er zonder monumentenvergunningen wijzigingen zijn uitgevoerd is niet van de grond gekomen. Tijdens de rondgang met gemeenteambtenaren in het kader van deze inspectie door het centrum van Hilversum werden een aantal overtredingen geconstateerd, waar nog niet is tegen opgetreden. De afdeling Vergunningen en handhaven zal, nu een tijdelijke onderbezetting is opgelost, op korte termijn in afstemming met het team Monumentenzorg actief gaan handhaven bij monumenten. De gemeente is bezig een uitvoeringsprogramma 2010-2011 van het handhavingsbeleid op te stellen waarin monumentenzorg prioriteit krijgt.

Maatschappelijke meerwaarde Kwaliteitskenmerk De maatschappelijke meerwaarden van de monumentenzorg zijn onderkend Conclusie De gemeente is actief op diverse beleidsterreinen waardoor de maatschappelijke meerwaarden worden onderkend. Bevindingen De gemeente heeft met een financiële bijdrage enkele publicaties mogelijk gemaakt over de geschiedenis van Hilversum. De organisatie van Open Monumentendag is formeel uitbesteed aan het Museum Hilversum waarmee het team Monumentenzorg intensief samenwerkt. Het aanbod op het gebied van erfgoededucatie is gering, alleen voor het basisonderwijs heeft het Museum Hilversum een drietal Dudok-projecten ontwikkeld.

Informatieoverdracht Kwaliteitskenmerk De overheid zorgt voor informatieoverdracht op het gebied van de monumentenzorg Conclusie De gemeente zorgt voor goede informatieoverdracht.

24

Erfgoedinspectie


Aanbeveling: -

Organiseer een regulier overleg met belanghebbenden.

Bevindingen Met diverse brochures informeert de gemeente haar inwoners. Recentelijk zijn op de website van de gemeente alle monumenten met omschrijving op een topografische kaart te raadplegen. Sommige informatie op de huidige website is achterhaald. Een burger die zich meldt in het gemeentekantoor wordt doorverwezen naar een medewerker van het team Monumentenzorg. De historische organisaties zijn tevreden over het team Monumentenzorg, maar ervaren weinig affiniteit voor de cultuurhistorie bij andere gemeentelijke afdelingen. Historische organisaties nemen bij incidenten zelf contact op met de bestuurder. Toch zou een regulier bestuurlijk overleg met de gemeente ook op prijs worden gesteld. Deze wens past binnen de gemeentelijke participatieladder die hierin zou voorzien. Zo werden de organisaties voor het opstellen van de gemeentelijke monumentenlijst gevraagd om mee te denken. De organisaties trekken niet aan de bel als er vertraging ontstaat zoals bij het uitvoeringsprogramma van de monumentennota.

Documentatie Kwaliteitskenmerk De documentatie op het gebied van de monumentenzorg is op orde. Conclusie De geraadpleegde dossiers in het kader van deze inspectie waren op dat moment niet op orde. Aanbeveling: -

Zorg voor een adequaat archiefbeheer.

Bevindingen De monumentendossiers die zijn bekeken in het kader van de ‘reality check’ waren niet allemaal compleet. Zo ontbraken in de dossiers diverse stukken zoals correspondentie, ontwerpbesluiten en de verslagen van bouwvergaderingen. Een verklaring voor het ontbreken van deze stukken, zou kunnen zijn dat de gemeente haar archiefsystemen momenteel aan het omzetten is, waardoor het archiefbeheer in de toekomst beter zou moeten zijn.

25

Erfgoedinspectie


26

Erfgoedinspectie

Bijlage 1: Geraadpleegde documenten

Documenten gemeente Hilversum Beleid •

De gemeente Hilversum stelt zich aan u voor (organisatieoverzicht van de gemeente).

•

‘Van zorg tot kans’, Hilversums erfgoed bron van dynamiek. Beleidsnota Monumenten.

•

Welstandsnota 2008.

•

Concept uitvoeringsprogramma 2010- 2011, van het Handhavingsbeleid omgevingsrecht (september 2009).

•

Passie voor cultuur. Cultuurbeleid gemeente Hilversum 2009 - 2012

•

Monumentenverordening Hilversum 2001.

•

Gemeentelijke begroting monumentenzorg opgenomen, inclusief Planning besteding budgetten investeringsprogramma 2005-2013.

•

Subsidieverordening restauratie gemeentelijke monumenten in Hilversum 2009.

•

Verdeling rijksbudgetten BRRM, gemeentelijke restauratieuitvoeringsprogramma 2007-2011.

•

Raadsvoorstel Uitvoering Monumentenbeleid, financiering monumentenzorg Hilversum, 8 september 2004.

•

Raadsvoorstel Uitvoering Monumentenbeleid, gewijzigde financiering monumentenzorg Hilversum, 26 januari 2009.

•

Programmabegroting Cultuur en Monumentenzorg.

•

Visiedocument Noordwestelijk villa-gebied Hilversum (juli 2002).

Commissie Welstand en Monumenten (Monumentenkamer) •

Reglement van orde op de Commissie voor Welstand en Monumenten (gewijzigd 4 juli 2007).

•

Jaarverslagen (2006, 2007, 2008).

•

Enkele recente verslagen van de commissie (mei/juni 2009).

Divers •

Wegwijs in monumenten (informatiewaaier).

•

Het gezicht van Nederland, Hilversum, architectuur en stedenbouw

•

Hilversum, stad van jonge monumenten (VVV-folder).

•

Professorenbuurt, beeld kwaliteitsplan (gemeente Hilversum).

•

Vensters naar de toekomst (Vituskerk, november 2006).

1850-1940 (uitgeverij Waanders).

27

•

Tijdschrift Monumenten katernen over Zonnestraal en Hilversum (2005).

•

Het Boombergpark te Hilversum (uitgeverij Verloren, 2005).

Erfgoedinspectie


Dossiers monumentenvergunning, ten behoeve van de reality check, van zes (recent gerestaureerde of verbouwde) rijksmonumenten. Geraadpleegd zijn o.a. aanvraag monumentenvergunning, adviezen, monumentenvergunning, relevante onderzoeksrapporten. Geraadpleegde internetsites

28

•

www.hilversum.nl

•

www.noord-holland.nl

•

www.kich.nl

•

www.tgooi.info

•

www.albertusperk.nl

•

www.omgevingseducatie.nl

•

www.museumhilversum.nl

•

www.vitus.nl

•

www.vng.nl

•

www.zonnestraal.org

Erfgoedinspectie

Bijlage 2: Werkmethodiek

De Erfgoedinspectie houdt ondermeer toezicht op de naleving van de Monumentenwet 1988, waar het gaat om rijksmonumenten en beschermde stads- en dorpsgezichten. Ten behoeve van de inspecties op het gebied van instandhouding van rijksmonumenten maakt de Erfgoedinspectie gebruik van een waarderingskader. Dit waarderingskader geeft de contouren aan waarbinnen een inspectie plaatsvindt en bevat 14 kwaliteitskenmerken die aangeven waaraan een goede monumentenzorg moet voldoen. Uitgangspunt bij het waarderingskader is toetsing op de naleving van de Monumentenwet 1988 in de ruimste zin van het woord. Zie voor meer informatie hierover bijlage 3. Opzet van de inspectie In de gemeente worden gesprekken gevoerd met diverse betrokkenen om een zo compleet mogelijk beeld van de kwaliteit van de monumentenzorg ter plaatse te verkrijgen. Het betreft gesprekken met de portefeuillehouder en de beleidsambtenaar voor monumentenzorg, andere ambtenaren betrokken bij monumentenzorg, de monumentencommissie, de consulent van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de ambtenaar van de provincie en vertegenwoordigingen van historische groeperingen en/of buurtverenigingen. Om de zorg voor de monumenten in de praktijk te toetsen worden zes rijksmonumenten bezocht die recent zijn gerestaureerd of gewijzigd. Hiervan spreekt de inspectie de eigenaar en zo mogelijk ook de architect; tevens wordt het dossier van de monumentenvergunning bestudeerd. Ten behoeve van de selectie van deze rijksmonumenten zijn selectiecriteria opgesteld, deze zijn gepubliceerd op de website: www.erfgoedinspectie.nl. De opzet van de inspectie is als volgt: 1.

analyse van beleidsdocumenten die vooraf, op verzoek van de Erfgoedinspectie, door de gemeente zijn toegestuurd;

2.

bestudering van specifieke vooraf toegestuurde documenten die betrekking hebben op enkele geselecteerde recente restauraties van of wijzigingen aan rijksmonumenten;

3.

bezoek aan de gemeente, het houden van gesprekken ter plaatse en het bezoeken van de geselecteerde monumenten;

4.

het verwerken van de gegevens.

29

Erfgoedinspectie


Het inspectieonderzoek leidt vervolgens tot een rapport. Dit rapport wordt eerst in conceptvorm naar de gemeente gestuurd. Na bespreking ter plaatse en verwerking van eventueel commentaar volgt een definitief inspectierapport dat aan het gemeentebestuur wordt aangeboden. Het rapport wordt ook toegestuurd aan de monumentencommissie, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en indien van toepassing de Provincie. Tevens wordt het gepubliceerd op de website van de Erfgoedinspectie. Het gemeentebestuur wordt gevraagd schriftelijk te reageren op de aanbevelingen uit het inspectierapport. Zodra deze gemeentelijke reactie is ontvangen en indien de gemeente toestemming heeft gegeven voor publicatie, wordt deze eveneens gepubliceerd op de website van de Erfgoedinspectie. Doel van het rapport Het betrokken gemeentebestuur krijgt een overzicht van de kwaliteit van de monumentenzorg in de gemeente, gemeten naar het moment. Het rapport kan worden gebruikt om betrokkenen te informeren, beleid bij te stellen en interne verbeteringen uit te zetten. Op deze wijze wil de Erfgoedinspectie de gemeente stimuleren een kwalitatief zo goed mogelijk monumentenbeleid te voeren.

30

Erfgoedinspectie

Bijlage 3: Waarderingskader

Waarderingskader Instandhouding rijksmonumenten (versie 1 februari 2010)

DOMEIN: RESULTATEN Deelvraag: Het bestand aan monumenten is zorgvuldig behouden. BESCHERMDE WAARDEN R1 De waarden van het beschermde monument zijn, sinds de aanwijzing, zorgvuldig behouden R 1.1 De restauraties en/of wijzigingen hebben geleid tot een verantwoord resultaat R 1.2 De schoonheid, de betekenis voor de wetenschap en/of de cultuurhistorische waarden zijn voldoende behouden R 1.3 De eigenaren hebben een visie op instandhouding gericht op de waarden van het monument

DOMEIN: EFFECTIVITEIT Deelvraag: Het proces gebeurt zorgvuldig en doelmatig ONDERZOEK E1 Er is deugdelijk onderzoek verricht op cultuurhistorisch en/of bouwhistorisch gebied E 1.1 Het onderzoek is voorafgaand aan de planvorming uitgevoerd E 1.2 Gedurende de werkzaamheden wordt nader onderzoek verricht E 1.3 Het onderzoek is deskundig en van voldoende diepgang E 1.4 De resultaten van het betreffende onderzoek zijn verwerkt in het plan E 1.5 De resultaten zijn vastgelegd en gedocumenteerd PLANVORMING E2 Er is een deugdelijk plan opgesteld E 2.1 De initiatiefnemer heeft een ontvankelijk plan ingediend E 2.2 Bij plannen van ingrijpende aard en bij plannen waar dat gewenst wordt, is vooroverleg gevoerd tussen de initiatiefnemer en de overheid E 2.3 Het restauratieplan gaat uit van behoud en herstel van de aanwezige waarden uit het oogpunt van monumentenzorg E 2.4 De werkzaamheden zijn goed aangegeven en de noodzaak is goed beargumenteerd PLANBEHANDELING E3 De werkwijze bij het verlenen van vergunningen is correct E 3.1 De procedure wordt op zorgvuldige wijze gevolgd E 3.2 Latere wezenlijke wijzigingen van plannen worden opnieuw aan de adviesorganen voorgelegd E 3.3 De wettelijke termijnen worden gehanteerd

31

Erfgoedinspectie


ADVISERING E4 De adviezen doen recht aan de waarden van het monument E 4.1 De adviezen zijn deskundig E 4.2 De adviezen zijn transparant en dragen bij aan een juiste besluitvorming E 4.3 Het adviesorgaan is voldoende deskundig E 4.4 Het adviesorgaan werkt professioneel BESLUIT E5 Het besluit doet recht aan de waarden van het monument E 5.1 Er is rekening gehouden met de adviezen op het gebied van de monumentenzorg E 5.2 Het besluit is op basis van een duidelijke gemotiveerde afweging gemaakt UITVOERING E6 De werkzaamheden doen recht aan de waarden van het monument E 6.1 De werkzaamheden worden uitgevoerd conform de vergunning E 6.2 De werkzaamheden worden deskundig begeleid E 6.3 De werkzaamheden worden deskundig uitgevoerd E 6.4 Van de restauratie en/of wijziging van het monument is een schriftelijke verantwoording gemaakt BEHEER EN ONDERHOUD E7 De instandhouding van het monument is voldoende gewaarborgd E 7.1 Het object wordt op de juiste wijze beheerd E 7.2 Het object wordt goed onderhouden E 7.3 Het object wordt op de juiste wijze gebruikt

DOMEIN: WAARBORG Deelvraag: de zorg voor de monumenten is verzekerd KENNIS W1 Er is voldoende actuele kennis beschikbaar op het gebied van de monumentenzorg, ten behoeve van de ontwikkeling van cultuurhistorisch beleid en ten behoeve van de behandeling van bouwplannen W 1.1 Er is voldoende cultuurhistorische kennis W 1.2 Er is voldoende restauratietechnische kennis W 1.3 Er is voldoende kennis op het gebied van de subsidie- en overige financiële regelingen W 1.4 Er is voldoende kennis van de betreffende weten regelgeving W 1.5 De benodigde kennis wordt adequaat ingezet ten behoeve van alle werkzaamheden BELEID W2 De overheden hebben een beleidsvisie voor de monumentenzorg W 2.1 Er is een actuele monumentenverordening W 2.2 Er is een actueel beleidsplan voor de monumentenzorg

32

Erfgoedinspectie


W 2.3 W 2.4 W 2.5

Het welstandsbeleid houdt rekening met de aanwezige cultuurhistorische waarden Het ruimtelijk en stedelijk beleid wordt door de aanwezige monumenten (en historische structuren) geïnspireerd Er is sprake van kwaliteitszorg voor de monumentenzorg

TOEZICHT EN HANDHAVING W3 De gemeente heeft een handhavingsbeleid op het gebied van de monumentenzorg W 3.1 De gemeente houdt toezicht op de naleving van de Monumentenwet 1988 W 3.2 De gemeente maakt haar handhavingsbeleid inzichtelijk MAATSCHAPPELIJKE MEERWAARDE W4 De maatschappelijke meerwaarden van de monumentenzorg zijn onderkend W 4.1 De economische waarde van de monumenten wordt op de juiste wijze afgewogen W 4.2 Er is rekening gehouden met de educatieve waarde W 4.3 Er is rekening gehouden met de toeristische waarde van monumenten en historische structuren INFORMATIEOVERDRACHT W5 De overheid zorgt voor informatieoverdracht op het gebied van de monumentenzorg W 5.1 Er is visie op het gebied van communicatie W 5.2 De continuïteit van de interne informatieoverdracht wordt gewaarborgd W 5.3 De betrokkenen worden op de juiste wijze geïnformeerd W 5.4 Door de overheid verstrekte informatie over subsidies en financiële regelingen hebben de eigenaar gestimuleerd om het monument goed te onderhouden/restaureren DOCUMENTATIE W6 De documentatie op het gebied van de monumentenzorg is op orde W 6.1 In de dossiers zitten de relevante stukken W 6.2 De gemeente heeft een systeem waarin wijzigingen aan monumenten worden bijgehouden W 6.3 De documentatie is raadpleegbaar bij de overheid Een toelichting op het waarderingskader is te vinden op onze website www.erfgoedinspectie.nl, onder Publicaties.

33

Erfgoedinspectie


34

Erfgoedinspectie

Bijlage 4: Afkortingen en bronvermelding foto’s

Afkortingen CBS

Centraal Bureau voor de Statistiek

fte

fulltime equivalent

ISV

Investeringsbudget stedelijke vernieuwing

KICH

Kennis Infrastructuur Cultuurhistorie (www.kich.nl)

RCE

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

VNG

Vereniging Nederlandse Gemeenten

Wabo

Wet algemene bepalingen omgevingsrecht

Bronvermelding foto’s (pagina 3) Het Raadhuis van Dudok in Hilversum Bron: www.wikipedia.nl (pagina 9) Gemeente Hilversum Bron: www.wikipedia.nl (pagina 11) Monumenten in de gemeente Hilversum Bron: www.kich.nl

35

Erfgoedinspectie


36

Erfgoedinspectie

Colofon

Uitgave: Erfgoedinspectie Koninginnegracht 25 Postbus 16478 (IPC 3500) 2500 BL Den Haag Algemeen telefoonnummer

+31 (0)70 – 412 4012

Fax

+31 (0)70 – 412 4014

E-mail

[email protected]

Website

www.erfgoedinspectie.nl

Den Haag, juni 2010

Over de Erfgoedinspectie De Erfgoedinspectie waakt op nationaal niveau over een belangrijk deel van het Nederlands erfgoed. Het toezicht is gericht op archeologische opgravingen, archieven bij de centrale overheid, het roerend cultureel erfgoed en onroerende monumenten. De inspectie ziet erop toe dat de regels worden nageleefd en stimuleert verbeteringen in het behoud en beheer en een goede omgang met het erfgoed. Waar nodig treedt zij op bij incidenten en calamiteiten. De Erfgoedinspectie valt onder het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De inspectie werkt onafhankelijk en stelt objectief haar bevindingen vast en rapporteert daarover. Daarnaast adviseert zij de verantwoordelijk bewindspersoon over de kwaliteit en effectiviteit van de regelgeving.

37

Erfgoedinspectie

Instandhouding rijksmonumenten. Gemeente Hilversum

Recommend Documents