INSPIRE- D life expertise. Innovaties in Luxemburg. CAA nieuwe omzendbrief. Fondation Luxemburg. Het FAS

INSPIRED 2015-16 life expertise

●

CAA nieuwe omzendbrief

●

Innovaties in Luxemburg

●

Fondation Luxemburg

●

Het FAS

2

INNOVATIE

als remedie tegen crisis Hoe kun je blijven innoveren in een wereld waar ieder houvast regelmatig onderuit wordt gehaald, waar crisissen elkaar opvolgen zonder dat je precies weet waar de ene crisis eindigt en de andere begint, of waar je te maken krijgt met een ongecoördineerde wildgroei van allerhande reglementeringen ? Waar haal je de nodige energie vandaan om jezelf opnieuw uit te vinden en toegevoegde waarde te blijven creëren als er zoveel indicatoren zijn die aangeven dat je je terug moet trekken of dat je op zijn minst de kat uit de boom moet kijken, met alle negatieve gevolgen die daaraan verbonden zijn voor de business ? Dat zijn vragen die veel mensen bezighouden, maar niet iedereen geeft er hetzelfde antwoord op. Al jaren lezen en horen we van alles en nog wat over financiële innovatie : dat het een ongeremde en onberedeneerde vlucht vooruit is of dat het een logische stap is en de enige manier om zich in een moeilijke context te handhaven. Zoals meestal ligt de waarheid ergens in het midden. Bij Vitis Life hebben we onze eigen definitie van financiële innovatie en we passen die toe op onze corebusiness : de levensverzekering als vrije dienstverrichting. Innoveren is voor ons synoniem met nieuwe ideeën aanbrengen, ons metier anders bekijken en met die inzichten aan de slag gaan om nieuwe producten en diensten te ontwikkelen. Innoveren betekent ook voortdurend openstaan voor onze cliënten, luisteren naar hun behoeften, begrijpen waar ze mee bezig zijn en ons daarop inspireren om echte toegevoegde waarde te bieden bij het beheren van hun vermogen. Innoveren is ook onszelf opnieuw uitvinden zonder onze fundamenten op te geven. Op die manier blijft de gewenste financiële innovatie verankerd in de waarden die van de Luxemburgse levensverzekering altijd al een succes hebben gemaakt : de soepelheid, de diversiteit, de veiligheid, het vermogen om zich aan te passen aan uiteenlopende situaties en de naleving van de wetgeving in het land van de inschrijver.

Dat lukt ons allemaal omdat we werken in een sector en een financieel centrum, Luxemburg, die door de jaren heen blijk hebben gegeven van een open mentaliteit, waardoor de wetgeving is geëvolueerd – binnen de Europese en internationale normen – en waardoor we beter kunnen inspelen op de verwachtingen van professionals en cliënten. We kunnen ook rekenen op een netwerk van kwaliteitspartners, specialisten die dezelfde hoge eisen stellen op het vlak van kwaliteit, transparantie en nabijheid tot de cliënt als wij. Tot slot verwelkomen we een nieuwe, solide aandeelhouder, Monceau Assurances. We zijn blij dat we deel uitmaken van een groep die van de verzekering haar corebusiness heeft gemaakt. De knowhow en ervaring van Monceau Assurances op het gebied van levensverzekeringen en pensioenproducten geven Vitis Life nieuwe ontwikkelings- en innovatieperspectieven voor de komende jaren. Dit nieuwe nummer van INSPIRE-D geeft een aantal voorbeelden van originele initiatieven en meningen van specialisten uit heel Europa. Ze illustreren de nieuwe benadering van ons metier en maken de contouren voor de komende jaren zichtbaar. En dat beloven boeiende jaren te worden. Veel leesplezier ! Nicolas Limbourg CEO - Vitis Life S.A.

INSPIRE-D N4

3

6

15

26

10 4

INHOUD VITIS LIFE ACTUALITEIT De kracht van onze sector is ons vermogen om te evolueren en terzelfder tijd trouw te blijven aan onze fundamentele waarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

32

MONCEAU ASSURANCES Door onze complementariteit met Vitis Life kunnen we de cliënt een echte toegevoegde waarde bieden . . . . . . . . . . 10

22

FINANCIËN EN WETGEVING IN LUXEMBURG De Luxemburgse markt bevestigt opnieuw haar ambities . . . . . 14 Het grootste financieel centrum van de eurozone blijft zich transformeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Het CAA heeft zijn nieuwe omzendbrief klaar over activa die in aanmerking komen voor verzekeringscontracten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Welke plaats krijgt het FAS in de levensverzekering van morgen ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Ethische code in marmer gebeiteld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Meer ruimte voor activadiversificatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Fondation de Luxemburg : we helpen schenkers om hun plannen waar te maken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

FINANCIËN & INNOVATIE Innovatie nieuwe stijl in de financiële wereld . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Financiële innovatie, een vlag die veel ladingen dekt . . . . . . . . . . 34 Financiële innovatie moet de consument een toegevoegde waarde bieden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Prijzen zetten financiële innovatie in de kijker . . . . . . . . . . . . . . . 39

30

Internationale innovatie bij Vitis Life . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Luxemburg verzorgt zijn imago . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Financiële innovatie op de universiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Innoverende leerplannen in de andere landen waar Vitis Life actief is . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Innovatie kleurt onze dagelijkse gewoonten . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Nieuwe technologieën ten dienste van de cliënten en partners van Vitis Life . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

INHOUD

5

NICOLAS LIMBOURG CEO - Vitis Life S.A.

De Kracht van onze sector is ONS VERMOGEN OM TE EVOLUEREN en terzelfder tijd trouw te blijven aan onze fundamentele waarden De Luxemburgse levensverzekeringssector beleeft al maanden een van zijn meest intense en constructieve periodes. Het Groothertogdom Luxemburg maakte van de strijd tegen belastingontduiking en fiscale fraude een prioriteit. De verzekeraars zijn er klaar voor en blijven innoveren om hun cliënten vernieuwende oplossingen aan te bieden binnen de lijnen van de wet. Een interview met Nicolas Limbourg, CEO van Vitis Life.

6

“ De sector kiest voor soepelheid om beter in te spelen op de behoeften van de cliënten, maar zonder te raken aan de activa waarin we mogen beleggen. Het is een verandering in de continuïteit. ” Een nieuwe omzendbrief van het Commissariat Aux Assurances (CAA) over de activa die in aanmerking komen voor unit-linkedverzekeringen, een nieuw ethisch charter van de ACA… De Luxemburgse levensverzekeringssector lijkt een echte revolutie mee te maken. Nicolas Limbourg : Het is geen revolutie, maar een evolutie – weliswaar ingrijpend op bepaalde punten – die in het verlengde ligt van al het werk dat de voorbije jaren in onze sector is verricht. De nieuwe omzendbrief van het CAA, die de omzendbrief van 2008 wijzigt, beantwoordt aan duidelijke verwachtingen van de verzekeringssector, met name op het gebied van flexibiliteit. Het is weer een bewijs van de goede samenwerking tussen de vertegenwoordigers van de sector en de Luxemburgse overheid, een win-winverhaal dat het financieel centrum naar een hoger niveau tilt. Wat gaat de nieuwe omzendbrief concreet veranderen voor Vitis Life en voor de Luxemburgse levensverzekering in het algemeen ? NL : Volgens mij is de grootste verandering dat er flexibele criteria komen voor de toegang tot interne beleggingsfondsen ‘dédié’, die toch goed zijn voor 80 % van de nieuwe contracten die de cliënten van Vitis Life onderschrijven. Interessant in de benadering van het CAA is dat er soepeler wordt ingegaan op de behoeften van de cliënten, zonder substantiële veranderingen in de catalogus van activa waarin we mogen beleggen. Het is een verandering in de continuïteit : de fundamentele waarden blijven dezelfde, maar voortaan komen de voordelen van de Luxemburgse levensverzekeringssector en dan meer bepaald de contracten die in interne beleggingsfondsen ‘dédié’ beleggen, binnen het bereik van een groter aantal cliënten. Werd die soepelheid gevraagd door inschrijvers én verzekeraars ? NL : Inderdaad. We richten ons weliswaar op vermogende cliënten, maar de nieuwe toegangsvoorwaarden voor interne beleggingsfondsen ‘dédié’ openen meer mogelijkheden, omdat we niet meer naar één contract kijken, maar naar alle gesloten contracten samen.Vroeger kon een particulier met drie kinderen en een te vererven vermogen van 500.000 euro niet gelijktijdig intekenen op drie verschillende contracten binnen eenzelfde intern beleggingsfonds ‘dédié’. Dankzij de nieuwe

criteria kunnen we dat probleem nu oplossen. Het Luxemburgse levensverzekeringscontract speelt hierdoor steeds beter in op de wensen en de werkelijke situatie van de inschrijvers. Dat geldt ook voor het FAS (Fonds d’Assurance Spécialisé), het nieuwe gespecialiseerde verzekeringsfonds, waardoor we een aantal specifieke gevallen kunnen behandelen. Dat FAS roept blijkbaar wel heel wat vragen op : verandert het de relatie tussen inschrijver en verzekeraar ? NL : Dat hangt ervan af welke plaats het nieuwe product krijgt. Het gespecialiseerd verzekeringsfonds (FAS) is een nieuw beleggingsvehikel waarmee de inschrijver zelf de onderliggende activa kan kiezen en beheren zonder een beroep te doen op een vermogensbeheerder. Als de cliënt een levensverzekeringscontract wil sluiten en de onderliggende activa van het FAS zelf wil beheren, dan bestaat in sommige landen, afhankelijk van de plaatselijke regelgeving en/of rechtspraak, een mogelijk herkwalificatierisico. Ook de operationele aspecten moeten worden onderzocht om na te gaan of bijvoorbeeld de orders die de cliënt plaatst in lijn zijn met de CAA-criteria op het gebied van toegestane activa en met het risicoprofiel van de cliënt. Maar als het FAS beschouwd wordt als een aanvulling op een intern beleggingsfonds ‘dédié’, dan is er geen probleem. Het is dus niet de bedoeling om het intern beleggingsfonds ‘dédié’ te vervangen, maar om het aan te vullen ? NL : Dat is alleszins de oplossing waar ik de voorkeur aan geef. Het FAS dient bijvoorbeeld om een cliënt te helpen die zijn vermogen aan een gespecialiseerde vermogensbeheerder wil toevertrouwen, maar graag een aantal specifieke activa wil houden, zoals de aandelen van de onderneming waar hij zijn hele leven gewerkt heeft. In dat scenario geven we hem de raad om zijn levensverzekeringscontract gelijktijdig te beleggen in een intern beleggingsfonds ‘dédié’, dat beheerd wordt door een van onze vele vermogensbeheerders, en in een FAS, waarin hij dan de activa onderbrengt die hij wil houden. Zo is hij er zeker van dat de vermogensbeheerder ze niet verkoopt zodra de financiële markt daar gunstig voor is.Volgens mij moet het FAS een aanvullend hulpmiddel blijven in handen van de verzekeraars en niet de basis vormen van een levensverzekeringscontract.

* zie artikel blz. 22-23

ACTUALITEIT VITIS LIFE

7

Geldt dat ook voor atypische activa, zoals kunstwerken of collectievoorwerpen ? NL : Ook hier kan het openstellen van het levensverzekeringscontract voor die activa zinvol zijn voor de inschrijver als je kijkt naar zijn levensverhaal, zijn wensen en zijn vermogen. Die mogelijkheid is overigens een van de grote troeven van het Luxemburgse model in termen van beleggingsdiversificatie voor vermogende en ervaren cliënten. Maar het moet een marginaal verschijnsel blijven, of toch op zijn minst gepaard gaan met een degelijke controle en omkadering.

“ Echte financiële innovatie bestaat uit nieuwe, nauwkeurige en inventieve producten en diensten, die volledig in overeenstemming zijn met de wetgeving. ” België heeft overigens beslist om het tegenovergestelde te doen en de verzekeraars beperkingen op te leggen wat de keuze van activa voor levensverzekeringscontracten betreft, ondanks de opmerking van de Raad van State dat de maatregel indruist tegen het Europese ‘Home Country Control’-principe. Ik ben geen voorstander van die maatregel, maar ik begrijp wel de bedoeling die erachter zit : het levensverzekeringscontract mag niet louter een fiscaal voordeelpakket worden, waar alle denkbare activa in worden gestopt en waar gekke dingen mee gebeuren !

* zie artikel blz. 20-21

8

Kortom, we mogen niet uit het oog verliezen waar een levensverzekeringscontract werkelijk voor dient : zichzelf en het gezin indekken tegen de gevolgen van een overlijden, het vermogen optimaal doorgeven en de begunstigden beschermen. Het nieuwe ethische charter van de ACA, waaraan u hebt meegewerkt, gaat precies in de richting van meer transparantie en regulering... NL : Het eerste kwaliteitscharter, dat geïnspireerd was op het ICMA Private Wealth Management Charter of Quality, legde de basis voor de best practices die we moeten toepassen. De tekst van de nieuwe versie 2.0 is nauwkeuriger en bevat striktere bepalingen, waar we ons als professionele spelers moeten aan houden. We hebben nu een kwaliteitstekst, die alle leden van de ACA voortaan moeten volgen. Het is een maatregel die onze vereniging overstijgt, want het Commissariat aux Assurances drong er begin juni op aan dat alle verzekeraars het charter zouden goedkeuren, ook degene die geen lid zijn van de ACA. En verzekeraars die de tekst weigeren, moeten daar een reden voor opgeven. Op welke manier kan het charter de werkmethoden van de verzekeraars beïnvloeden ? NL : Het nieuwe charter legt heel nauwkeurige doelstellingen vast, zoals het naleven van de wetgeving van het land van verblijf van de inschrijver. Bij Vitis Life hebben we al lang een productaanbod dat volledig beantwoordt aan de plaatselijke regelgeving. We rekenen daarvoor op onze juridische afdeling, waar een deskundige uit elke afzetmarkt zit. Destijds waren we bijna een buitenbeentje, maar nu moet iedereen meestappen. Het feit dat Luxemburg en alle financiële spelers zich de voorbije jaren actief hebben ingezet voor fiscale transparantie, een van de waarden die we al lang verdedigden, bewijst dat we terecht hoge eisen stelden en een voortrekkersrol speelden.

“ De opname van Vitis Life in een verzekeringsgroep met de ervaring van Monceau Assurances is een grote troef om vol vertrouwen en ambitie aan haar ontwikkeling te blijven werken. ”

Blijft Luxemburg de beste plek voor financiële innovatie ? NL : Wat levensverzekeringen betreft is het alleszins de plek waar het beste van twee werelden optimaal gecombineerd wordt : enerzijds de soepelheid, diversiteit en veiligheid van de Luxemburgse markt, en anderzijds de fiscale wetgeving van het land van verblijf van de inschrijver, die altijd gunstiger is voor levensverzekeringscontracten dan voor andere vermogensinstrumenten. Financiële innovatie vertrekt vanuit dat basisgegeven en neemt daarna verschillende vormen aan naargelang van de inventiviteit van de spelers. U zegt dikwijls dat men niet alleen de producten moet vernieuwen, maar ook de diensten... NL : Dat is waar. Ons metier wordt dikwijls gereduceerd tot de beste financiële producten en aanbiedingen, maar er moet ook aan de diensten worden gesleuteld om beter in te spelen op de verwachtingen van onze partners en cliënten. Met dat doel voor ogen hebben we samen met het bestaande team en met het IT-departement ons departement Client Services geherstructureerd. Het is nu reactiever en houdt onze partners of cliënten in real time op de hoogte van het verloop van de lopende transacties in de contracten. Welke grenzen legt u uzelf op ? NL : De enige grens die we onszelf opleggen, heb ik al vermeld toen ik het over het FAS of de atypische activa had. We moeten ons aanbod niet versnipperen, maar complementaire producten aanbieden, die verband houden met onze corebusiness en met onze vaste troeven : onze grote expertise op het gebied van verzekeringsproducten voor vermogende cliënten, onze transparante, kwalitatieve processen en onze nauwe banden met veel private bankers en vermogensbeheerders over heel Europa... Dat geeft ons toch een grote manoeuvreer- en innovatieruimte.

Hoe kan Vitis Life het verschil blijven maken ? NL : We hebben heel wat troeven. Enerzijds kunnen we rekenen op de ervaring en competenties van onze eigen werknemers en die van onze partners in Luxemburg en in alle andere landen waar we onze producten verkopen. Anderzijds zijn we dankzij onze omvang en structuur zeer reactief en zijn we in staat om nieuwe diensten te ontwikkelen voor onze cliënten of nieuwe producten op de markt te brengen. Bovendien behoort Vitis Life nu tot de verzekeringsgroep Monceau Assurances, die zeer veel ervaring en knowhow heeft in andere domeinen dan de onze. Daardoor krijgen we nieuwe kansen in termen van financiële innovatie en kijken we vol vertrouwen en ambitie naar de toekomst. Hoe gaan jullie nu samen verder ? NL : We blijven onze activiteiten voortzetten op de markten waarin we elk gespecialiseerd zijn en we gaan onze eigen expertises gebruiken om de competenties van onze respectieve teams te vergroten. Het is de bedoeling dat we onze aanwezigheid opvoeren op alle markten waar we actief zijn. Vitis Life behoudt haar eigen identiteit en haar Luxemburgse verankering en kan rekenen op de frisse kijk van een onderlinge verzekeraar die de voorbije jaren mooie successen boekte. We hebben uiteraard veel te leren van elkaar en we kijken ernaar uit om snel een van de favoriete recepten van Gilles Dupin toe te passen : cross-fertilization. Zo zullen we samen verder blijven groeien. Kennisdelen op het gebied van uitmuntendheid en innovatie is evengoed een zaak van expertise en knowhow als van mentaliteit.

ACTUALITEIT VITIS LIFE

9

GILLES DUPIN

Door onze complementariteit met Vitis Life kunnen we DE CLIËNT EEN ECHTE TOEGEVOEGDE WAARDE BIEDEN

Monceau Assurances, sinds oktober 2015 de nieuwe aandeelhouder van Vitis Life, is allerminst een nieuwkomer in de levensverzekeringsbranche. Als topspeler op de Franse markt heeft deze onderlinge verzekeringsmaatschappij haar onafhankelijkheid en haar anders-zijn altijd zorgvuldig gecultiveerd. Haar aanpak – een mix van ethiek, nabijheid en resultaatgerichtheid – lijkt in alle opzichten op die van Vitis Life. Gilles Dupin, voorzitter en directeur-generaal van Monceau Assurances, geeft een blik achter de schermen van deze toenadering en schetst de contouren van een zeer cliëntgerichte dynamiek.

10

“ Monceau Assurances is een groep op mensenmaat, die nabijheid en servicekwaliteit voor de cliënt op de eerste plaats zet. ”

Op de Franse levensverzekeringsmarkt is Monceau Assurances een bekende naam. De maatschappij cultiveert een imago van onafhankelijkheid en anders-zijn. Hoe zou u het DNA van uw groep beschrijven ? Gilles Dupin : We zijn een onderlinge verzekeringsgroep met diepe wortels in de landbouwsector, waar we onze diensten aanbieden sinds onze oprichting in 1907. In het begin werkten we in Noord-Afrika. Sinds 1963, na onze terugkeer als gevolg van de tragische gebeurtenissen in de Algerijnse Oorlog, zijn we ook in Frankrijk actief. We zijn aanwezig op de markt van de levens- en pensioenverzekeringen, de schade- en aansprakelijkheidsverzekeringen en de herverzekeringen. Uiteraard hebben we na verloop van tijd ons productaanbod gediversifieerd en onze doelgroep verruimd, zodat we ons nu richten op particulieren, ambachtslieden, zelfstandigen en vrije beroepen. Maar uit die beginperiode hebben we een affiniteit met het terrein overgehouden en een behoefte om dicht bij de cliënt te staan. Monceau Assurances is een prachtige groep op mensenmaat, solide, zeer geloofwaardig en goed zichtbaar daar waar ze aanwezig is. Ze kan terugblikken op een geschiedenis van tegenslagen en briljante realisaties. Wat bedoelt u met tegenslagen ? Uw terugkeer uit Algerije in 1963 ? GD : Onze terugkeer naar Parijs, in de rue Monceau, verliep inderdaad moeizaam. De onderlinge landbouwverzekeraar die er toen aanwezig was, probeerde ons stokken in de wielen te steken. De groep kwam er weer bovenop dankzij een handvol mannen en vrouwen en vooral dankzij onze onaangetaste state of mind : de wil om onze cliënten een echte meerwaarde te bieden. Zo waren we de eerste die de levensverzekering in de landbouw combineerden met een overlijdensdekking en een aanvullend pensioen – een soort van pensioenfonds avant la lettre. Jammer genoeg zat de groep in 1995 door herhaaldelijke en jarenlange managementproblemen bijna aan de grond en moest ze zichzelf opnieuw uitvinden om weer op de rails te geraken.

Twee decennia later is het herstel behoorlijk spectaculair : vandaag is Monceau Assurances een solide en geloofwaardige groep, die ondanks de opeenvolgende crisissen blijft groeien... GD : Het was geen pijnloos proces, maar we mogen trots zijn op het resultaat en op het werk dat we verzet hebben. De eerste zes jaar waren aartsmoeilijk, maar vanaf 2001 waren onze fundamenten gezond en konden we het bouwwerk gaan verstevigen. Na de crisis van 2007 beslisten we om een voorzichtige koers te varen, maar we bleven wel winst boeken. In een eerste fase streefden we naar een organische groei binnen de Franse markt, maar onlangs viel dan toch de beslissing om internationaal te gaan. De eerste stap werd gezet in 2012 met de oprichting van een herverzekeringsmaatschappij in Luxemburg. In 2013 werd een levensverzekeringspoot opgezet, zodat we aan vrije dienstverrichting konden doen. Maar er lag nog niets vast, totdat we het pad van KBL epb en Vitis Life kruisten... Was Luxemburg voor u een logische keuze ? GD : Ik ken de Luxemburgse markt goed. Ik heb er jarenlang gewerkt als verzekeraar, voordat ik directeur werd bij Monceau Assurances. Welk ander Europees land biedt zoveel voordelen aan ondernemingen die willen groeien en die hun cliënten toegevoegde waarde willen bieden ? Zowel voor herverzekeringen als voor levensverzekeringen heeft het Groothertogdom Luxemburg een regelgeving waardoor complexe risico’s intelligent beheerd kunnen worden. De uitzonderlijke stabiliteit op wetgevend vlak, de vele beschermingsmechanismen voor verzekerden, de openminded mentaliteit van de mensen die er werken, en de sterke grensoverschrijdende en internationale ingesteldheid vormen de basis van een echte visie op het beroep. Een visie die we appreciëren : open, innoverend en op een zinnige manier geregeld.

MONCEAU ASSURANCES Een echte toegevoegde waarde aan de cliënt

11

GILLES DUPIN

En van alle spelers op de Luxemburgse levensverzekeringsmarkt is uw oog op Vitis Life gevallen... GD : Inderdaad.Vitis Life is een gezonde onderneming met een uitstekend management en teams van topkwaliteit. De intelligente integratie van Vitis Life in de groep KBL epb is vrij uniek op de Luxemburgse markt en dat model sprak ons aan. Vooral ook omdat onze metiers elkaar mooi aanvullen : er is geen overlapping tussen onze respectieve knowhow.

“ Waarom Vitis Life  ? Omdat het een gezonde onderneming is met een uitstekend management en teams van topkwaliteit. ” Was de liefde meteen wederzijds ? GD : Om eerlijk te zijn voelde KBL epb er in het begin weinig voor om Vitis Life van de hand te doen – en dat begrijp ik ! Maar naarmate de gesprekken vorderden, stelden we een overnameproject op, plus een commercieel partnerschap met KBL epb. Zo kwam er een soort driepartijensamenwerking tot stand die voor alle partijen blijvende, intelligente en productieve resultaten moet opleveren.

12

Hoe werkt dat commercieel partnerschap ? GD : Dankzij het partnerschap kunnen we de deelgenoten en de cliënten van de verschillende entiteiten van de groep producten aanbieden op het gebied van privébeheer. We kunnen ze toegang verlenen tot een structuur die specifieke verzekeringscontracten voorstelt. Het aanbod voor de meest welgestelde cliënten van Monceau Assurances wordt dus uitgebreid. Terzelfder tijd wil KBL epb zich toeleggen op zijn corebusiness, namelijk private banking, en krijgt het de mogelijkheid om via de cliënten van Monceau Assurances zijn activiteiten in Frankrijk te versterken. Wat verandert er voor Vitis Life en haar teams, partners en cliënten ? GD : Bijna niets. De activiteiten gaan gewoon door zoals nu, met dezelfde teams, dezelfde filosofie, dezelfde servicekwaliteit en dezelfde cliëntrelaties. Je wordt geen aandeelhouder van zo’n mooie structuur om ze daarna overhoop te halen : de overname van Vitis Life is juist een geweldige kans voor onze groep om onze ervaring en knowhow inzake levensverzekeringen en pensioenproducten te delen met nieuwe cliënten en een groter partnernetwerk. Omgekeerd zal Vitis Life ons in staat stellen om ons productaanbod uit te breiden naar patrimonial engineering en om het verschil te maken in een sector waar iedereen zowat dezelfde producten aanbiedt. De overname staat dus in het teken van continuïteit en duurzaamheid ? GD : Inderdaad. Wij bij Monceau Assurances hebben altijd al een opbouwende logica gehad, geen ontwrichtende logica. Zolang we bestaan, hebben we structuren opgenomen. De laatste vóór Vitis Life was Groupe de Blois in 1994. Daarbij streven we telkens naar cross-fertilization, de wederzijdse verrijking van teams en competenties met het oog op de toegevoegde waarde die we de cliënt kunnen bieden. Ons partnerschap met KBL epb steunt op dezelfde principes. Daardoor blijft de vertrouwensrelatie die al jaren bestaat tussen de teams van Vitis Life en die van KBL epb, intact. De cliënt kan alleen maar beter worden van hun complementaire expertises.

MONCEAU ASSURANCES IN CIJFERS (GECOMBINEERDE REKENINGEN BOEKJAAR 2014) • Omzet : 375 miljoen euro (gestegen met 8,6 %) • Gecombineerde bruto ratio voor BOAR-verrichtingen : 95,1 % • Resultaat na belastingen : 72 miljoen euro (gestegen met 62,8 %) • Boekhoudkundig eigen vermogen : 686 miljoen euro • Gecombineerd resultaat : 106 miljoen euro • 80 algemene kantoren • 80 terreinmedewerkers • 279 bedienden • Solvabiliteitsratio : 620 %

“ Door de wederzijdse verrijking van teams en competenties streven we ernaar om toegevoegde waarde te creëren voor de cliënt. ” Hoe ziet u Monceau Assurances en Vitis Life in de komende jaren evolueren ? GD : Om te beginnen moeten we elkaar beter leren kennen en onze competenties en expertises delen. Schematisch zou je kunnen zeggen dat we momenteel dezelfde fundamenten hebben, maar dat Monceau Assurances B2C-gericht is en Vitis Life meer B2B-gericht. We mogen ons natuurlijk niet blindstaren op de compartimentering van onze activiteiten : samen kunnen we veel meer, we kunnen nieuwe markten aanboren en nieuwe cliënten bereiken. Maar we moeten de tijd nemen om het goed te doen. Dat is vrij ongewoon in onze sector, maar precies daardoor zijn we jaar na jaar, stap na stap dezelfde gebleven. En hoewel ik vandaag geen enkel negatief punt bespeur in deze transactie, noch voor KBL epb, noch voor Vitis Life, noch voor Monceau Assurances – wat zeldzaam genoeg is om er even bij stil te staan – mag dat geen reden zijn om holderdebolder te werk te gaan. Elke overname gaat met onzekerheid gepaard. Het bouwwerk moet nu worden gestabiliseerd voordat we weer verder kunnen.

Gaat u die atypische benadering samen voortzetten ? GD : Natuurlijk. We zijn in de eerste plaats verzekeraars : dat is ons DNA, het is de basis van onze activiteiten. Maar we zijn ook onderlinge verzekeraars : we geloven in onze onafhankelijkheid, in het feit dat we niet de speelbal zijn van een beurskoers of van aandeelhouders die betaald moeten worden. We kunnen een langetermijnvisie uitwerken. We hoeven niet voor de korte termijn te gaan, zoals veel andere marktspelers. Dat is een duidelijke troef waardoor we samen onze posities kunnen versterken op de markten waar Vitis Life vandaag actief is.

MONCEAU, EEN ONDERLINGE VERZEKERAAR DIE ZIJN ANDERS-ZIJN ZORGVULDIG CULTIVEERT Monceau Assurances, met hoofdkantoor in Parijs, is een onderlinge verzekerings- en herverzekeringsgroep met meer dan 300.000 cliënten. De groep telt 279 bedienden, 80 algemene kantoren en 80 terreinmedewerkers die gespecialiseerd zijn in levensverzekeringen en pensioenen. Ze heeft een solide financiële structuur (solvabiliteitsratio van bijna 620 % onder Solvency I) en ze beheert meer dan 6 miljard euro aan activa. Monceau Assurances verdeelt in Frankrijk pensioen- en levensverzekeringsproducten via de onderlinge verzekeringsmaatschappij Capma & Capmi en via haar dochteronderneming Monceau Retraite & Epargne. BOAR-verzekeringen worden aangeboden via Monceau Générale Assurances en via de onderlinge verzekeringsmaatschappijen van de Union des Mutuelles d’Assurances Monceau.

MONCEAU ASSURANCES Een echte toegevoegde waarde aan de cliënt

13

14

DE LUXEMBURGSE MARKT bevestigt opnieuw haar ambities Geholpen door een avantgardistische wetgeving en echte politieke wil neemt de Luxemburgse markt in het Europese financiële landschap een centrale plaats in. Haar eeuwige troeven – deskundigheid, soepelheid, multiculturalisme, grensoverschrijdendheid – worden dankzij de wetgever en de regulator jaar na jaar alleen maar groter. Ze geeft nu blijk van een dynamiek en ambities die veel landen in de eurozone haar benijden. Maar de belangrijkste reden waarom de Luxemburgse markt het verschil maakt, is dat ze geen onderwerp uit de weg gaat. Ethiek, transparantie, financiële innovatie en nieuwe producten voor nieuwe afzetmarkten : hier volgt een overzicht van de recentste initiatieven waarmee het Groothertogdom Luxemburg zijn voorsprong wil bewaren.

FINANCIËN EN WETGEVING IN LUXEMBURG Nieuwe wettelijke innovaties

15

PIERRE GRAMEGNA

HET GROOTSTE FINANCIEEL CENTRUM VAN DE EUROZONE

blijft zich transformeren

Niet alleen het enthousiasme en dynamisme van de deelnemers, maar ook het standpunt van de professionele spelers in de sector bevestigen het : Luxemburg is vandaag een van de actiefste, stabielste en meest innoverende financiële centra in Europa. De voorbije maanden hebben de grote bureaus Standard & Poor’s, Moody’s en Fitch overigens alle drie bevestigd dat het Groothertogdom wat hen betreft zijn AAA-rating mocht behouden.

16

Centraal in dat succes staat het beleid van het Luxemburgse ministerie van Financiën. Dat gaf de Luxemburgse markt de kans om sterker te worden, zich te diversifiëren en haar internationale aantrekkingskracht en concurrentievermogen te behouden – met name door haar positie als excellentiecentrum in specifieke competentiedomeinen te versterken (bankactiviteiten, verzekeringen, beleggings- en pensioenfondsen, beurs...). Pierre Gramegna, die sinds december 2013 minister van Financiën is in de regering Bettel-Schneider, maakt voor INSPIRE-D de balans op van de recentste initiatieven van het Groothertogdom en schetst de contouren van de Luxemburgse markt op korte en langere termijn. Hoe situeert u Luxemburg in het financiële Europa van vandaag ? Pierre Gramegna : Luxemburg is het grootste financieel centrum in de eurozone. Samen met Londen zijn we het Europese financieel centrum dat het meest op de buitenwereld en op de grensoverschrijdende dienstverlening gericht is, waardoor we rechtstreeks concurreren met de andere grote financiële centra in de wereld. Hoe komt het dat het Groothertogdom met kop e n schouders boven de rest uitsteekt ? PG : Ons financieel centrum is altijd al bijzonder open, innoverend en een pionier van de vooruitgang geweest. De wetgever en de regulator hebben bij de omzetting van de richtlijnen en bij de toepassing van de regels rond de professionele activiteiten in het financieel centrum duidelijk blijk gegeven van dynamisme. Dankzij die aanpak zijn we bijvoorbeeld uitgegroeid tot het tweede grootste wereldcentrum voor beleggingsfondsen na de Verenigde Staten. Financiële innovatie is voor de meeste waarnemers een van de belangrijkste maatstaven voor de aantrekkelijkheid en het concurrentievermogen van een financieel centrum. Wat doet de Luxemburgse regering op dat gebied ? PG : Als voorzittend land van ECOFIN* in de tweede helft van 2015 hebben we van financiële innovatie een prioriteit gemaakt. We zijn met name van plan om de kapitaalmarktenunie verder uit te werken en het plan Juncker concreet gestalte te geven. Dat moet het vertrouwen van de beleggers aanzienlijk vergroten en kmo’s en andere start-ups vlotter toegang geven tot de financiering die ze nodig hebben om zich te ontwikkelen. Omdat financiële innovatie ook gepaard gaat met transparantie, willen we uiteraard de dossiers rond de

automatische uitwisseling van rulings en de bedrijfsfiscaliteit vooruithelpen. Ik heb altijd gezegd dat het niet aanvaardbaar is dat ondernemingen de nationale regels van verschillende landen kunnen gebruiken, in combinatie met internationale verdragen, om alleen maar een symbolische belasting te betalen. Die strijd voert u dus op Europees niveau, maar ook in Luxemburg zelf... PG : Inderdaad. Onze prioriteit voor de komende jaren, hier in Luxemburg, is de belastinghervorming van 2017. Die moet uitmonden in een systeem dat eenvoudiger en billijker is voor zowel natuurlijke als voor rechtspersonen.Verder zorg ik ervoor dat ons juridisch kader concurrerend en innoverend blijft, zodat ons financieel centrum zich kan blijven ontwikkelen. Daarom gaan we de ‘toolbox’ aanvullen met bijvoorbeeld de private stichting (fondation patrimoniale). We gaan ervoor zorgen dat de tekst volledig strookt met het Europees recht en met de strengste internationale normen om beleggers een krachtige en duurzame tool aan te reiken.

“ Het is niet aanvaardbaar dat ondernemingen de nationale regels van verschillende landen kunnen gebruiken om alleen maar een symbolische belasting te betalen. ” Blijft u inspanningen leveren om islamitisch financieren en de renminbi te ontwikkelen op de Luxemburgse markt ? PG : Jazeker. Beide niches zijn strategische ontwikkelingsassen om ons financieel centrum te diversifiëren. Samen met Luxembourg for Finance blijven we Luxemburg promoten als excellentiecentrum in die twee domeinen.Voor de renminbi zijn we erin geslaagd een eigen dynamiek te ontwikkelen door de komst van nieuwe Chinese banken, die van Luxemburg hun

* Raad Economische en Financiële Zaken, formatie van de Raad van de Europese Unie waarin de ministers van Financiën van de lidstaten zetelen.

FINANCIËN EN WETGEVING IN LUXEMBURG Interview Pierre Gramegna

17

Europese hub hebben gemaakt, de introductie van nieuwe beleggingsfondsen en de notering van nieuwe ‘dim sum bonds’ aan de beurs van Luxemburg.Voor islamitisch financieren zijn de markten minder rijp. Dat wordt voor een deel verklaard door de fragmentarische aard van de regels voor islamitisch financieren op internationaal niveau. Samen met onze partners in verschillende landen werken we aan innoverende oplossingen om producten op het gebied van islamitisch financieren beter te omkaderen en te ontwikkelen. Hoe wilt u de markt daar rijper voor maken ? PG : We onderzoeken de mogelijkheid om het academisch onderzoek rond islamitisch financieren te versterken in samenwerking met de Université du Luxembourg en met onderzoekscentra in de moslimwereld. Zowel de markt van islamitisch financieren als de renminbimarkt vormen unieke kansen om, naast de puur economische aspecten, banden te smeden tussen culturen. Welke andere innovaties moeten volgens u worden gesteund ? PG : Sinds mijn aantreden als minister is de ontwikkeling van Fintech voor mij een prioriteit. Ik ben ervan overtuigd dat we geen keuze hebben, dat we de digitale revolutie moeten volgen. Ofwel zullen de financiële spelers erin slagen om hun werkingsmodellen opnieuw uit te vinden, ofwel zal de doorbraak van de nieuwe technologieën hun parten spelen. Er zullen uiteraard forse investeringen voor nodig zijn, maar zonder die investeringen wordt het plaatje nog duurder. De regering heeft zwaar geïnvesteerd om digitale infrastructuren uit te bouwen die tot de krachtigste van de wereld gerekend worden. En met het initiatief ‘Digital Lëtzebuerg’ willen we de hele werking van de staat moderniseren. Nu moeten de ondernemingen met middelen over de brug komen om zich aan te passen aan de veranderende wereld.

18

Niet alleen de ondernemingen, maar ook alle partnerlanden van Luxemburg... Hoe reageert de rest van de eurozone op de vele initiatieven van het Groothertogdom ? PG : Goed, denk ik. Het is goed voor Europa dat er op zijn grondgebied sterke en innoverende financiële centra zijn. Natuurlijk ben ik blij als ons voorbeeld andere landen inspireert, ook als dat inhoudt dat we dan nog meer inspanningen moeten leveren om op voorsprong te blijven.

“ Islamitisch financieren en de renminbi zijn twee strategische ontwikkelingsassen om ons financieel centrum te diversifiëren. ”

Het CAA heeft zijn nieuwe omzendbrief klaar over activa die in aanmerking komen voor VERZEKERINGS­ CONTRACTEN In de nieuwe omzendbrief die de omzendbrief van 2008 vervangt, zet het Commissariat Aux Assurances (CAA) van het Groothertogdom Luxemburg het ambitieuze plan uiteen om een aantal principes met betrekking tot de toegestane activa voor unit-linkedverzekeringen te moderniseren. In het groeiende concurrentieklimaat op de Europese markt wil de Association des Compagnies d’Assurances et de Réassurances (ACA), die door het CAA uitgenodigd werd om aan die modernisering deel te nemen, de Luxemburgse verzekeraars weer ruimte geven om te innoveren en in te gaan op de nieuwe behoeften en verwachtingen van veeleisende cliënten. Hier volgt een overzicht van de veranderingen en nieuwigheden die sinds 1 mei 2015 van kracht zijn. Een categoriebepaling die opener en minder beperkend is De categoriebepaling van de inschrijver, de pijler van elk levensverzekeringscontract, wordt door omzendbrief 15/3 hervormd. Er zijn wel nog altijd vier interne beleggingsfondsen ‘dédié’ (A, B, C en D), maar de inschrijver vormt voortaan het instappunt van de categorie. De beoordeling gebeurt nog altijd op basis van de gestorte premie en het roerend vermogen... maar het is nu ook mogelijk om alleen maar naar het roerend vermogen te kijken ! Het gevolg van dat nieuwe begrip is dat men zich niet langer baseert op één contract, maar rekening houdt met alle contracten en met het roerend vermogen van de inschrijver om de categorie te bepalen. Voortaan kan de inschrijver ook van categorie veranderen mits hij een gemotiveerd verzoek indient en dat verzoek door de verzekeringsmaatschappij aanvaard wordt. Op een markt waar weinig mensen bereid zijn om alles in te zetten op één levensverzekeringscontract, kunnen de cliënten dankzij die verfijnde profilering oplossingen kiezen die beter passen bij hun werkelijke situatie. Ook krijgen meer cliënten

20

hierdoor toegang tot interne beleggingsfondsen ‘dédié’. De minimale beleggingsdrempel om in aanmerking te komen voor een intern beleggingsfonds ‘dédié’ ligt voortaan immers op een totaalbedrag van 125.000 euro voor alle verzekeringscontracten bij eenzelfde verzekeringsmaatschappij samen. Het FAS, een intern beleggingsfonds zonder financieel beheerder Een andere opvallende nieuwigheid in omzendbrief 15/3 is het gespecialiseerd verzekeringsfonds (FAS – Fonds d’Assurance Spécialisé). Dat is bedoeld voor een zeer select publiek dat wel een levensverzekeringscontract wil sluiten, maar zonder dat de verzekeringsmaatschappij een financieel beheerder aanstelt om de onderliggende activa of een deel ervan te beheren. Verzekeringsmaatschappijen kregen van sommige cliënten de vraag om voor hen een intern beleggingsfonds ‘dédié’ op maat te creëren, maar het FAS gaat nog een stap verder : een verzekeringscontract kan tegelijkertijd beleggen in een intern

“ Met zijn nieuwe omzendbrief versterkt het CAA de centrale positie van het levensverzekeringscontract op het financiële schaakbord en opent het nieuwe perspectieven voor de Luxemburgse verzekeraars. ”

beleggingsfonds ‘dédié’ en in een FAS. Op die manier kunnen nauwkeurige oplossingen worden samengesteld voor cliënten met zeer hoge eisen. Beleggen in een FAS is bovendien niet gebonden aan een premie- of vermogensvoorwaarde (meer informatie over het FAS is te vinden op bladzijde 22). Updates brengen de sector steeds dichter bij het terrein Behalve die twee grote, fundamentele wijzigingen, zorgde het CAA in zijn omzendbrief 15/3 voor de bijwerking en de verduidelijking van enkele punten. Zo is er een nieuwe definitie

van alternatieve fondsen en werd de lijst van uitgevende landen uit de zone A uitgebreid : Brazilië, China, Hongkong, India, Mexico, Singapore en Zuid-Afrika voegen zich bij de eurolanden, Australië, Canada, Japan, Nieuw-Zeeland, Zwitserland en de Verenigde Staten. Tot slot werd een punt toegevoegd in verband met interne fondsen van het type D, die voortaan onbeperkt mogen beleggen in alle categorieën van financiële instrumenten en bankrekeningen, waaronder ook edelemetalenrekeningen.

OVERZICHT VAN DE NIEUWE CATEGORIEBPALING Categorie A

inschrijvers die alles bij elkaar minimaal 125.000 euro beleggen in al hun contracten bij de verzekeringsmaatschappij en die verklaren dat ze een roerend vermogen bezitten van minstens 250.000 euro.

Categorie B 

inschrijvers die alles bij elkaar minimaal 250.000 euro beleggen in al hun contracten bij de verzekeringsmaatschappij en die verklaren dat ze een roerend vermogen bezitten van minstens 500.000 euro.

Categorie C

inschrijvers die alles bij elkaar minimaal 250.000 euro beleggen in al hun contracten bij de verzekeringsmaatschappij en die verklaren dat ze een roerend vermogen bezitten van minstens 1.250.000 euro.

Categorie D 

inschrijvers die alles bij elkaar minimaal 1.000.000 euro beleggen in al hun contracten bij de verzekeringsmaatschappij en die verklaren dat ze een roerend vermogen bezitten van minstens 2.500.000 euro.

FINANCIËN EN WETGEVING IN LUXEMBURG Nieuwe voorgeschreven innovaties

21

Welke plaats krijgt het FAS in DE LEVENSVERZEKERING VAN MORGEN ? Het gespecialiseerd verzekeringsfonds (FAS - Fonds d’Assurance Spécialisé), dat wordt geïntroduceerd in de nieuwe omzendbrief 15/3 van het CAA, is een minirevolutie in de verzekeringswereld : de inschrijver kan met dit nieuwe vehikel zelf alle onderliggende activa van zijn verzekeringscontract selecteren en dagelijks beheren, zonder de tussenkomst van een gespecialiseerde vermogensbeheerder.Vitis Life somt op welke zaken belangrijk zijn om het nieuwe product optimaal te implementeren en welke voorbereiding daarvoor nodig is.

01.

Een fonds voor een selecte groep cliënten die goed beslagen zijn in financiële zaken Het FAS is het antwoord op een vraag die sinds enkele jaren herhaaldelijk opduikt op de Luxemburgse verzekeringsmarkt : sommige zeer ervaren inschrijvers willen namelijk beleggen in een intern beleggingsfonds ‘dédié’ op maat zonder vermogensbeheerder. Ruben de Roover, Asset Manager bij Vitis Life : « Sommige cliënten geven hun vermogensbeheer niet graag uit handen. Ze willen hun fonds zelf beheren en zo snel mogelijk

22

kunnen reageren zonder tussenkomst van een derde. Dat maakt hen reactiever. Ook wat het kostenplaatje betreft is het werken met of zonder vermogensbeheerder niet neutraal. Sommige cliënten hechten daar veel belang aan. » Vóór het FAS werd er niet alleen geen contract gesloten, maar was de potentiële inschrijver geneigd om elders op zoek te gaan naar alternatieven die meer risico’s inhielden of minder goed omkaderd waren.

“ Dankzij het FAS komen alle cliënten die geen discretionair vermogensbeheer wensen voortaan in aanmerking voor een levensverzekeringscontract. Maar om ze te overtuigen, moet het operationele gedeelte efficiënt verlopen voor alle stakeholders. ”

02.

05.

03.

06.

Grotere afzetmarkt voor levensverzekeringscontracten Het nieuwe FAS kan cliënten aantrekken die vandaag niets voelen voor een levensverzekering omdat er een vermogensbeheerder aan te pas komt. Ook cliënten in obligatiebeheer van het type Buy & Hold willen mogelijk overstappen naar het nieuwe product omdat ze dan meer de handen vrij hebben. Tot slot zijn cliënten die willen beleggen in activa met een beperkte liquiditeit of in niet-beursgenoteerde activa misschien ook geïnteresseerd in het FAS. Het kader moet uiteraard nog worden vastgelegd. Kader ligt nog niet vast Het FAS laat de inschrijver zo goed als helemaal vrij. De vraag is dus hoe men ervoor kan zorgen dat hij binnen de door de verzekeringsmaatschappij uitgezette krijtlijnen blijft in termen van risicobeheer. Ruben de Roover vindt dat « we niet mogen vergeten dat in een levensverzekeringscontract de verzekeraar eigenaar wordt van de gekozen activa. De vraag is dus : mag de verzekeringnemer zelf rechtstreeks de financiële instrumenten voor zijn fonds kiezen ? Geeft hij zijn orders aan de verzekeraar ? Krijgt hij rechtstreeks toegang tot de bewaarbank van de verzekeraar ? Dat de cliënt zijn FAS in eigen handen heeft, betekent niet dat hij bepaalde grenzen mag overschrijden. » Iedere verzekeraar moet dus duidelijke grenzen trekken en een kader scheppen voor de inschrijving op dit nieuwe beleggingsvehikel.

Herkwalificatierisico bekijken per land Een van de mogelijke toegangsbeperkingen tot het FAS is het risico, op burgerlijk en/of fiscaal vlak, dat het levensverzekeringscontract geherkwalificeerd wordt als bankbeleggingsproduct. Als dat scenario uitkomt, heeft het zware gevolgen voor de inschrijver en de begunstigde. Daarom is het belangrijk zich te laten adviseren door onze gespecialiseerde juristen om samen met hen na te gaan hoe reëel dat herkwalificatierisico is, rekening houdend met het doel dat men met het FAS voor ogen heeft. Enorm potentieel, maar de juiste plaats moet nog worden bepaald Afhankelijk van de beslissingen die de komende maanden genomen zullen worden om de praktische uitvoering van het FAS te vergemakkelijken, kan het product een belangrijke plaats gaan innemen in de Luxemburgse levensverzekeringscontracten, althans bij het financieel zeer onderlegde deel van de cliënten. « Het potentieel van het FAS is gigantisch, en als de modus operandi goed wordt vastgelegd en beantwoordt aan de hoge eisen die het handelsmerk van Luxemburg vormen, kan het de levensverzekeringsmarkt een geweldige impuls geven », besluit Ruben de Roover. « Indien goed geregeld, is een innoverend product zoals dit wellicht de best mogelijke manier om de markt te beschermen : het spreekt een bredere groep cliënten aan en wordt terzelfder tijd streng gecontroleerd ».

04.

Nieuwe relatie Het FAS verandert onvermijdelijk de traditionele relatie tussen de verzekeraar en zijn cliënt. Dat heeft positieve kanten (flexibiliteit), maar ook minder positieve. « De kans bestaat dat het FAS een aantal verzekeraars in een ongemakkelijke positie brengt ten aanzien van hun partners, namelijk de private bankers of de vermogensbeheerders », zegt Ruben de Roover. « Het kan ook zijn dat men ons gekke dingen vraagt : wij bij Vitis Life hebben de reputatie heel strikt te zijn en rare producten of producten waarvan de kosten te hoog zijn, te weigeren. Het FAS kan alleen maar werken als er stevige beschermingsmechanismen ingebouwd worden. »

FAS zie omzendbrief 15/3 van het CAA : Fonds d’Assurance Spécialisé : intern fonds dat geen fonds ‘dédié’ is, al dan niet in directe lijnen kan beleggen, geen rendementsgarantie biedt en ter ondersteuning van een enkel levensverzekeringscontract dient.

FINANCIËN EN WETGEVING IN LUXEMBURG Focus op de Fonds d’Assurance Spécialisé

23

CHRISTIAN EILERT

ETHISCHE CODE

in marmer gebeiteld

Na een eerste versie, die in mei 2013 verscheen, stelde de Luxemburgse Association des Compagnies d’Assurances et de Réassurances (ACA) in maart 2015 tijdens haar algemene vergadering haar nieuw ethisch charter ‘versie 2.0’ voor. Het Luxemburgse equivalent van het ICMA*-charter voor banken, dat gezamenlijk werd opgesteld en besproken met een groot deel van de ACA-leden, gaat verder dan het opsommen van de best practices in de sector. Het wil de sector werkelijk aansporen tot meer transparantie. Christian Eilert, directeur van de ACA, geeft toelichting bij een initiatief dat echt bakens verzet. *

ICMA  : International Capital Market Association

24

Hoe is het idee ontstaan om een specifiek charter op te stellen voor de Luxemburgse verzekeringssector ? Christian Eilert : De invoering van het ICMA-charter voor banken eind 2012 had voor een aantal verzekeraars op de Luxemburgse markt echt een triggereffect. Ze wilden bewijzen dat ook de verzekeringssector, misschien zelfs nog meer dan de banken, begaan was met compliance, best practices en bestrijding van belastingfraude.Vandaar het idee om een specifiek charter op te stellen voor onze sector. Dat kreeg de naam ‘life insurance charter of quality’ mee. De ACA steunde het initiatief onmiddellijk en trok het naar zich toe : in de loop van 2013 presenteerden we het aan onze leden, maar we lieten alle maatschappijen vrij om zich erbij aan te sluiten of niet. Hoe werd het initiatief onthaald ? CE : Zeer goed. De overgrote meerderheid van onze leden tekende het charter spontaan.Voor ons was dat een zeer krachtig en zeer positief signaal voor het imago van onze sector en bij uitbreiding voor ons hele financieel centrum. Bovendien wilden we van meet af aan dat het document mee zou evolueren met de Europese en internationale wettelijke context. Twee jaar later zijn we aan versie nummer twee toe, ditmaal rechtstreeks onder leiding van de ACA en in overleg met alle betrokken leden. De methode zit goed, want in amper vijf maanden bereikten we een consensus over een tekst die nauwkeuriger en vollediger, maar ook strikter is dan de vorige. Wat verandert er in de nieuwe versie ? CE : De eerste – en grote – verandering is het bindende karakter van het charter : tijdens onze algemene vergadering in maart 2015 werd het charter goedgekeurd als code voor best practices van de ACA. Het wordt dus opgelegd aan al onze leden die binnen het betreffende marktsegment actief zijn. Voor ons is dat een manier om te tonen dat de volledige sector achter het initiatief staat. Welke nieuwe regels werden er vastgelegd ? CE : We wilden de inhoud formaliseren en de praktijken binnen de sector duidelijker beschrijven. Dat was vooral bedoeld om dubbelzinnige formuleringen te vermijden. We werkten vooral rond drie thema’s. Ten eerste, de levenscyclus van de levensverzekeringscontracten : we beschrijven welke controles ingevoerd en verricht moeten worden zodat er maar één interpretatie mogelijk is. We denken daarbij aan de onderschrijving van het contract (met name de controle van de herkomst van de gelden), de informatieverplichting ten aanzien van de cliënt of de afsluitingsprocedures. Ten tweede, de distributie van de contracten en alles wat daarmee te maken heeft, het werken met erkende agenten of niet, zaakaanbrengers... We wilden ervoor zorgen dat alle partijen dezelfde eisen stellen en dezelfde best practices toepassen als wij. Ten derde, de compliance van zowel de cliënt als de levensverzekeringsproducten met de geldende wetgeving in het land van verblijf van de inschrijver : het charter verbiedt uitdrukkelijk elk belastingontduikingsmechanisme en stelt dat de inschrijvers elke verandering in hun situatie (zoals de fiscale woonplaats) moeten meedelen om ervoor te zorgen dat we binnen het juiste kader blijven.



Het is echt een tekst van deze tijd... CE : Ja, maar het is ook een tekst die vooruitloopt op toekomstige veranderingen, zoals de nieuwe Europese antiwitwasrichtlijn, die pas in 2017 in werking treedt. We stellen even hoge of zelfs nog hogere eisen. De tekst houdt bovendien rekening met de specifieke kenmerken van grensoverschrijdend vermogensbeheer en verzet daar echt bakens. Hoe gebeurt dat ? CE : Sommige praktijken die in het charter geformaliseerd zijn, worden momenteel uitgerold door onze leden, zoals het afschaffen van de cheque als betaalmiddel omdat die niet voldoende traceerbaar is. En bij de afkoop of afsluiting van een contract moeten de gelden voortaan op een rekening op naam van de houder van het contract worden gestort, of toch minstens in zijn land van verblijf – en niet op de rekening van een notaris of advocaat in een ander land. Het doel is ook hier weer de transparantie te vergroten... Bent u niet bang dat sommige spelers niet mee willen stappen in dat verhaal ? CE : Nee. Het charter gaat het vertrouwen in de sector herstellen. En het feit dat al onze leden meewerken is een symbolische daad van de Luxemburgse levensverzekeringssector. Het Commissariat Aux Assurances (CAA) van Luxemburg, dat ook al de eerste versie van het document ondersteunde, moedigt overigens alle maatschappijen aan – zelfs als ze geen lid zijn van de ACA – om het charter na te leven*. Dat bewijst dat het hier om een algemene trend gaat. Hoe gaat u ervoor zorgen dat de trend niet verzwakt ? CE : Door hoge eisen te blijven stellen en de tekst regelmatig aan te passen aan nationale en internationale normen. Het charter vraagt een blijvend engagement van de ACA, maar ook van onze partners en cliënten : we hebben niets te verbergen en we zijn trots dat we dat luidop kunnen zeggen.

Raadpleeg het charter : http ://www.aca.lu/wp-content/uploads/code_deontologie.pdf * Z  ie omzendbrief 15/8 van het Commissariat aux Assurances over de goedkeuring van het kwaliteitscharter voor de levensverzekering

OVER DE ACA De ACA (Association des Compagnies d’Assurances et de Réassurances), opgericht in 1956, is de beroepsvereniging die de verzekeringsen herverzekeringsmaatschappijen in het Groothertogdom Luxemburg vertegenwoordigt. Het hoofddoel van de ACA is het beschermen en ontwikkelen van de professionele belangen van haar leden en het bevorderen van de verzekerings- en herverzekeringsactiviteiten, zowel op nationaal als internationaal niveau.

OVER CHRISTIAN EILERT

Christian Eilert is lid van het directiecomité sinds januari 2010 en directeur van de vereniging sinds januari 2013. Naast de statistieken over de verzekeringssector beheert hij met name alle dossiers over de commercialisering van levensverzekeringsproducten in het kader van de vrije dienstverrichting. In het bijzonder behandelt hij onderwerpen die te maken hebben met de evolutie van de buitenlandse reglementeringen en zelfs met de fiscaliteit in het algemeen, waaronder de automatische uitwisseling van informatie.

FINANCIËN EN WETGEVING IN LUXEMBURG Een ethische benadering

25

OLIVIER BEGHIN

Meer ruimte voor

ACTIVADIVERSIFICATIE Roerende en onroerende financiële activa blijven weliswaar goed voor meer dan driekwart van de beheerde activa in het kader van levensverzekeringscontracten, maar verzekeraars krijgen tegenwoordig wel atypische beleggingsvragen van zeer vermogende cliënten (UHNWI*’s). Een dergelijke innoverende diversificatie moet plaatsvinden in een pragmatische en beveiligde omgeving. Ultra High Net Worth Individual : grote vermogens – personen met 30 miljoen dollar aan liquide financiële activa volgens het Capgemini and Merrill Lynch World Wealth Report uit 2006, of met een beschikbaar inkomen van meer dan 20 miljoen dollar.

*

26

“ Voor beleggers die hun vermogen een passionele of liefdadige invulling willen geven, heeft Luxemburg zijn levensverzekeringscontract aangepast, zodat het een echte meerwaarde biedt aan cliënten met zeer hoge eisen. ”

Beleggen in kunstwerken of collectiewagens of een goed doel steunen met een levensverzekeringscontract ? Het kan en het gebeurt zelfs meer en meer. Die tendens, die vooral bij zeer vermogende families voorkomt, heeft niet alleen te maken met een degelijk beheer van het vermogen : de inschrijver wil dat beheer in de eerste plaats combineren met een passie of met het steunen van een altruïstisch doel dat hem of haar na aan het hart ligt. Volgens Olivier Beghin, Group Head of Wealth Planning & Structuring bij KBL European Private Bankers, wil « de inschrijver in beide gevallen zijn vermogen een nieuwe dimensie geven – gebaseerd op een passie of op liefdadigheid. Wat veel mensen niet weten, is dat de rechtsregeling en het belastingregime van dergelijke atypische activa behoorlijk complex zijn ».



+

A PROPOS OVER WEALTH PLANNING & STRUCTURING KBL epb Wealth Planning & Structuring Begeleiden de cliënt zijn hele leven om de meeste van zijn erfgoede en te minimaliseren de complicaties met het oog op hem bescherm en verbreden hem. Het doel van Wealth Planning & Structuring zijn ruime ervaring te gebruiken en zijn uitgebreid netwerk om de goede strategie www.kbl.lu

OVER OLIVIER BEGHIN

Olivier Beghin is verantwoordelijk voor de activiteit patrimonial engineering van de groep KBL European Private Bankers. Hij kent levensverzekeringen door en door want hij begon zijn loopbaan binnen de groep bij Vitis Life.

FINANCIËN EN WETGEVING IN LUXEMBURG Meer ruimte voor activadiversificatie

27

Een plaats voor specifieke gereguleerde fondsen De keuze om via gereguleerde fondsen te beleggen in kunstwerken of collectievoorwerpen kan voor de inschrijvers zeer positief uitwerken. Als deze niet-liquide activa goed beheerd worden, kunnen ze immers heel winstgevend zijn. Wel is het zo dat niet alle producten zich lenen voor dergelijke beleggingen. Door haar soepelheid is de Luxemburgse levensverzekering veruit de meest aangewezen oplossing om die beleggingen doeltreffend onder te brengen – vooral als er ook een mobiliteitsfactor bijkomt. « Vermogende cliënten zullen altijd kiezen voor een geografische diversificatie van hun bezittingen », zegt Olivier Beghin. « Als je een dag in Parijs bent, een dag in Londen en een dag in Berlijn of in het Midden-Oosten, dan krijg je een probleem om je tastbare activa te beheren. Dat probleem bestaat niet met klassieke financiële activa ». De Luxemburgse markt paste zich snel aan die atypische goederen aan en stelt via haar levensverzekering nieuwe oplossingen voor die beantwoorden aan de wetgeving van elk land en die sterk beveiligd zijn. Dat is een echte meerwaarde voor cliënten die op zoek zijn naar innoverende en prestatiegerichte strategieën.

28

Zin en perspectief geven aan een vermogen Een andere atypische mogelijkheid waarvoor steeds meer mensen kiezen, is beleggen voor het goede doel. Vermogensbeheer en altruïsme worden dan op een intelligente manier gecombineerd. Tegenwoordig kan een particulier kiezen voor een specifieke structurering (bijvoorbeeld een gespecialiseerd beleggingsfonds – zie kaderstuk) of zijn eigen private stichting oprichten om zijn favoriete goede doel vooruit te helpen – zonder afhankelijk te zijn van een bestaande instelling. Dat is vrij origineel. In dat geval moet de winst van de constructie in de eerste plaats dienen om het gekozen doel te steunen op lange termijn – zelfs na het eventuele overlijden van de inschrijver. « Een van onze cliënten had een kind verloren. Dat persoonlijke drama was voor hem het startschot om de strijd aan te binden met kanker », herinnert Olivier Beghin zich. «We hebben samen een specifieke structurering bedacht en een gespecialiseerd beleggingsfonds opgericht dat moest dienen om de technologieën en het onderzoek op het vlak van kankerbestrijding te steunen. Het rendement van dat fonds

“ Ultra High Net Worth Individual : grote vermogens – personen met 30 miljoen dollar aan liquide financiële activa volgens het Capgemini and Merrill Lynch World Wealth Report uit 2006, of met een beschikbaar inkomen van meer dan 20 miljoen dollar. ”

HET GESPECIALISEERD BELEGGINGSFONDS (FIS – FONDS D’INVESTISSEMENT SPÉCIALISÉ), EEN INSTRUMENT TEN DIENSTE VAN DE PROFESSIONELE BELEGGER

dient niet alleen om ter zake gespecialiseerde ondernemingen vooruit te helpen, maar wordt uitgekeerd aan een stichting van openbaar nut die zich over de patiënten ontfermt». Voor het begeleiden van medische, artistieke of liefdadige initiatieven in het kader van charitatieve beleggingen wordt in Luxemburg ook specifieke hulp geboden door de Fondation de Luxembourg (zie interview hiernaast). Die stichting werd in 2008 opgericht om schenkers die zich op lange termijn willen engageren, wegwijs te maken en te begeleiden. De overheidsstructuur geeft iedereen die dat wil de kans om zijn eigen private stichting op te richten en het beheer ervan op een gecontroleerde en beveiligde manier over te laten aan een instelling. Dat is een duidelijk bewijs dat het pragmatisme, de stabiliteit en de open mentaliteit van Luxemburg een uitstekende basis vormen voor financiële vernieuwing.

Gespecialiseerde beleggingsfondsen (FIS) werden in het leven geroepen door de wet van 13 februari 2007. Ze zijn niet bestemd voor het grote publiek, maar voor professionele beleggers en voor privébeleggers die ofwel minstens 125.000 euro beleggen ofwel over een attest van een financiële instelling beschikken waarop staat dat ze de nodige kennis en ervaring hebben om de beleggingen die ze verrichten in gespecialiseerde beleggingsfondsen, correct te beoordelen.Voor gespecialiseerde fondsen gelden er minder strikte publicatieverplichtingen dan voor fondsen ‘voor het grote publiek’. Bovendien zijn hun activiteiten soepeler gereglementeerd. De tussenkomst van een promotor is niet nodig. Gespecialiseerde beleggingsfondsen kunnen beleggen in allerlei activa en zijn dan ook net zo geschikt voor traditionele roerende of geldelijke waarden als voor het creëren van vastgoedfondsen, alternatieve fondsen (hedge funds) of risicokapitaalfondsen. Het principe van de risicodiversificatie blijft overeind, maar de wet stelt geen kwantitatieve grenzen aan de investeringen van het fonds. Meer info : http ://www.luxembourgforfinance.com/sites/luxembourgforfinance/files/ lff_htsu_sif_vec.pdf http ://www.cssf.lu/ http ://www.alfi.lu/

FINANCIËN EN WETGEVING IN LUXEMBURG Meer ruimte voor activadiversificatie

29

TONIKA HIRDMAN

WE HELPEN

schenkers om hun plannen waar te maken Tonika Hirdman staat aan het hoofd van de Fondation de Luxembourg sinds de oprichting ervan door de Luxemburgse staat en het Oeuvre Nationale de Secours Grande-Duchesse Charlotte eind 2008. De structuur, die inmiddels al 100 miljoen euro ophaalde en 55 stichtingen onder haar vleugels heeft, krijgt meer en meer succes en trekt schenkers uit heel Europa aan. Een interview. Met welke bedoeling werd de Fondation de Luxembourg opgericht ? Tonika Hirdman  : De Luxemburgse staat wilde de particuliere filantropie bevorderen door potentiële schenkers te helpen en te begeleiden.We hadden vastgesteld dat dergelijke projecten meestal strandden door het gebrek aan een beveiligde en betrouwbare structuur die de schenkers kon begeleiden en het dagelijkse beheer van hun zaken kon verlichten. De Fondation de Luxemburg is die structuur. Hoe ziet die begeleiding er concreet uit ? TH  : Dankzij ons statuut als paraplustichting kunnen we stichtingen oprichten en beheren voor rekening van particulieren of ondernemingen.We moedigen hen aan, maken hen wegwijs en geven advies over de structurering van hun projecten. Zodra de stichting is opgericht, fungeren we als paraplu en zorgen we voor het dagelijkse beheer (boekhouding, audit, mededelingen...). De schenkers blijven heer en meester over hun project via het beheerscomité.We bieden hen ook de kans om contact te leggen met verenigingen, ngo’s en gespecialiseerde organisaties die rond gelijkaardige thema’s werken als zij. Wie doet een beroep op uw diensten ? TH  : Schenkers hebben vrij uiteenlopende profielen. Ze komen uit België, Frankrijk, Duitsland, de Scandinavische landen, Italië of Zwitserland. Dikwijls zijn het mensen van een zekere leeftijd, met ruime financiële middelen, soms zonder kinderen, maar altijd met het doel om een project op maat op te zetten, dat aansluit bij hun

30

levensverhaal en hun aspiraties. Schenkers zijn zich er goed van bewust dat ze hun nalatenschap moeten plannen zodat er iets nuttigs mee gebeurt. Welke doelen willen schenkers zoal steunen met hun stichtingen ? TH  : Er zijn evenveel goede doelen als schenkers. Sommigen willen iets doen op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen, anderen helpen scholen voor weeskinderen bouwen in Afrika... Er is bijvoorbeeld een Fins gezin dat in Luxemburg een stichting oprichtte om geneeskundestudenten van over de hele wereld de kans te geven om samen te werken met een gerenommeerde Japanse neurochirurg die een van hun zonen had geopereerd. Al die projecten hangen nauw samen met het persoonlijke verhaal van de schenkers. Hoe past dit systeem in het bredere kader van het vermogensbeheer ? TH  : De stichtingen die opgericht worden via de Fondation de Luxembourg, kunnen worden aangewezen als begunstigde van een levensverzekeringscontract. De premie van het contract wordt dan gebruikt om het project dat de schenker bij leven opstartte, verder te zetten. Schenkers vinden het belangrijk dat hun geld zal dienen voor een goed doel dat ze zelf hebben gekozen en misschien ook zelf hebben gecreëerd. De Fondation de Luxembourg geeft hen de zekerheid dat dat op een ernstige manier zal gebeuren, zelfs na hun overlijden. Dat vertrouwen is essentieel. Meer info : www.fdlux.lu

MIJN VERMOGEN BEHEERD DOOR MIJN PRIVATE BANK IN LUXEMBURG R MIJN VASTGOEDPROJECT IN BRUSSEL R DE MBA VAN MIJN DOCHTER IN LONDEN R MIJN TWEEDE HUIS IN CANNES R DE STARTUP VAN MIJN ZOON IN MÜNCHEN R MIJN ZEILJACHT IN MONACO

Integrated across Europe. Headquartered in Luxembourg.

32

INNOVATIE NIEUWE

stijl in de financiële wereld De financiële sector is een cruciale pijler van de wereldeconomie. Deze sector begeleidt niet alleen de maatschappelijke veranderingen, maar loopt erop vooruit, geeft ze soms mee vorm, geeft ze ruimte, geeft sommige een duw in de rug en verspert andere de weg. De financiële sector is vooruit op zijn tijd en is er altijd in geslaagd te innoveren en zijn grenzen te verleggen om zowel particulieren als ondernemingen nieuwe ondernemings- en vermogensperspectieven te bieden. Maar de tijden zijn veranderd, de crisissen volgden elkaar op en stilaan groeide het wantrouwen en ontstond er een klimaat dat soms weinig ruimte liet voor financiële innovatie. Als reactie haalt de sector vandaag nieuwe praktijken uit de kast, doet aan zelfregulatie en stelt alles in het werk om de tweede adem te vinden waar iedereen op wacht...

FINANCIËN & INNOVATIE Een sector voor zijn tijd

33

FINANCIËLE INNOVATIE,

een vlag die veel ladingen dekt Het begrip financiële innovatie, dat voor het eerst in de jaren 70 opdook, blijft de specialisten verdelen. Ze raken het niet eens over een definitie. Het is natuurlijk wel zo dat het toepassingsgebied bijzonder ruim wordt als je die twee woorden naast elkaar zet. Zeker als je weet dat wat innoverend is voor de een niet noodzakelijk innoverend is voor de ander. We ondernemen een poging tot ontcijfering.

34

« FINANCIËLE INNOVATIE BERUST LOGISCHERWIJZE OP NIEUWE PRODUCTEN EN INSTRUMENTEN »

« FINANCIËLE INNOVATIE STAAT CENTRAAL IN HET MODERNE VERMOGENSBEHEER » WAAR. Financiële innovatie ligt aan de basis van de huidige financiële producten (denk aan contracten of effecten) en opende de deur naar de ontwikkeling van nieuwe markten, zoals de derivatenmarkten. Doordat ze een grotere vrijheid bood op het vlak van constructies en beleggingen, schetste ze de contouren van het moderne vermogensbeheer en met name van het levensverzekeringscontract zoals we dat nu kennen.

« FINANCIËLE INNOVATIE IS INTRINSIEK VERBONDEN MET DE NIEUWE TECHNOLOGIEËN » GEDEELTELIJK WAAR. Financiële innovatie wordt gekenmerkt door drie grote structurele veranderingen1 en een van die elementen zijn de NICT (nieuwe informatie- en communicatietechnologieën).We moeten daar wel twee belangrijke punten aan toevoegen, namelijk de ontwikkeling van de kwantitatieve economie en het balansbeheer enerzijds en de liberalisering van de wereldeconomie anderzijds. De combinatie van die drie factoren stelde de professionele spelers in staat om nieuwe financieringstechnieken te bedenken die de sector radicaal veranderden : financiering van activa, LBO (hefboomeffect), afsplitsingsstructuren, effectisering, portefeuillebeheer, derivaten, evaluatiemodel voor financiële activa (CAPM of Capital Asset Pricing Model)... Het blijft een feit dat de technologische vooruitgang een actieve rol speelt in de financiële innovatie doordat ze steeds krachtigere financiële instrumenten en methodes ter beschikking stelt.

« FINANCIËLE INNOVATIE BETEKENT INGAAN OP DE NIEUWE BEHOEFTEN VAN DE CLIËNTEN » WAAR en NIET WAAR. Wat was er eerst : de behoefte van de cliënt, die financiële innovatie teweegbracht, of de financiële innovatie, die bij de cliënten nieuwe behoeften deed ontstaan ? Dat valt moeilijk uit te maken.Afhankelijk van de manier waarop je de geschiedenis van de voorbije decennia ontleedt, zijn beide scenario’s mogelijk.Aanvankelijk moest de financiële innovatie vooral de ontwikkeling van het krediet bevorderen, meer bepaald op de kredietmarkten. Een gevolg was dat de aard van het kapitaal veranderde. Dat gebeurde door een ‘quasi-eigen vermogen’ te creëren (een geheel van samengestelde roerende waarden (converteerbare obligaties, in aandelen aflosbare obligaties, obligaties met warrant...) die een toekomstige toegang gaven tot het kapitaal van een onderneming) en door het verschil tussen de diverse vormen van kapitaalinbreng te proberen weggommen1. Dat bracht een grondige verandering van het begrip eigendom mee... in het voordeel van de cliënt, maar ook van de professionele spelers, die een veel grotere markt zagen opengaan.

1 2

Bron  : www.lexinter.net  eldautomaat of de democratisering van het krediet voor de particulieren... G Bron : Simon Ritz « Les interactions entre innovations financières et réglementaires : causes et conséquences de la crise financière »

NIET WAAR. De meeste financiële innovaties hebben meer te maken met nieuwe gebruikswijzen, het perfectioneren van een reeds bestaand product of procédé of de uitbreiding ervan naar een nieuwe markt dan met iets volledig nieuws. Juridische, contractuele en vennootschapsconstructies zijn namelijk gebaseerd op boekhoudkundige creativiteit, statistische analysetechnieken (bijvoorbeeld voor de risicoberekening bij de modellering van de financiële markten) en op het vermogen van de professionele spelers om het bestaande aan te passen. Het is ook zo dat wat ‘nieuw’ of ‘innoverend’ is voor een bepaalde sector of geografische zone niet noodzakelijk nieuw is voor een andere : INSPIRE-D wijdt trouwens een volledig artikel in dit nummer aan culturele kenmerken die maken dat een financiële innovatie in het ene land niet noodzakelijk een innovatie is in een ander land.

« FINANCIËLE INNOVATIE IS LOGISCHERWIJZE TRANSPARANT EN GEREGULEERD » MEER EN MEER WAAR. Modernisering, een beter risicobeheer en risicospreiding, financiering van hoogrenderende projecten, betere liquiditeit van de markten, lagere transactiekosten, vlottere informatieverspreiding... In theorie zou financiële innovatie het hele financiële systeem ten goede moeten komen. In de praktijk brachten heel wat vernieuwingen wel degelijk maatschappelijke vooruitgang mee2, maar waren er ook andere die de markten destabiliseerden3. De vele crisissen en speculatieve luchtbellen van de voorbije dertig jaar hebben de financiële sector er uiteindelijk toe gebracht om zijn praktijken beter te omkaderen : de regelgeving werd strenger met als gevolg meer controle en transparantie. Dat verschijnsel neemt zowat over de hele wereld toe, met Luxemburg als koploper.

« FINANCIËLE INNOVATIE IS EEN ZAAK VOOR SPECIALISTEN » WAAR.  Het hoge tempo waaraan financiële innovaties elkaar opvolgen en de groeiende bezorgdheid hierover bij de overheid sporen de markten aan om zichzelf steeds sneller en op een steeds gecoördineerdere manier te reguleren. Financiële innovatie is zeker geen verouderd concept. Het maakt een omwenteling mee, waarbij de spelers een strikter kader aangeboden krijgen en er vooral ruimte wordt gecreëerd voor ervaren professionals, die meestappen in de transparante en echt efficiënte toepassing van de innovatieprincipes.

3

 vermatige trend voor de korte termijn speculatie, toename van de risico’s O nemen... Bron : Simon Ritz « Les interactions entre innovations financières et réglementaires : causes et conséquences de la crise financière »

FINANCIËN & INNOVATIE Een vlag die veel ladingen dekt

35

MARIO NAVA

FINANCIËLE INNOVATIE

moet de consument een toegevoegde waarde bieden

Mario Nava is als directeur bij de Europese Commissie verantwoordelijk voor de reglementering van en het prudentieel toezicht op de financiële instellingen. Hij is de spilfiguur in de omkaderings- en reglementeringsprocessen van het financiële leven in de eurozone. In het licht van de jarenlang aanslepende economische crisis staat deze overtuigde Europeaan, die zijn opleiding genoot in Italië, Frankrijk, België en Engeland, welwillend tegenover het veelzijdige verschijnsel financiële innovatie, maar hij stelt tegelijkertijd hoge eisen. Een interview. Maar weinig mensen, zelfs onder de professionele spelers in de sector, weten welke rol de Europese Commissie speelt op het gebied van de regulering en de omkadering van de banken financiële activiteiten. Kunt u iets meer vertellen over uw afdeling ? Mario Nava  : Het Directoraat-generaal Financiële Stabiliteit, Financiële Diensten en Kapitaalmarktenunie (DG FISMA, vroeger DG MARKT) bestaat uit vier departementen, die verantwoordelijk zijn voor de bankreglementering en het prudentieel toezicht, de structurele problemen van banken en financiële conglomeraten, de financiële diensten en betalingen aan particulieren en tot slot de verzekeringen en de pensioenen. Deze departementen houden zich bezig met hun eigen specialisaties, maar werken ook samen aan transversale kwesties. De vier managers die mij in elk departement bijstaan zijn Klaus Wiedner, Didier Millerot, Erik Nooteboom en Nathalie Berger.

36

Wat zijn uw dagelijkse taken ? MN  : We moeten zorgen voor een gezond financieel systeem met betrouwbare en stabiele financiële instellingen die op een verantwoorde manier worden gereglementeerd, beheerd en gecontroleerd.Alleen onder die voorwaarde kan het financieel systeem groei bevorderen en een meerwaarde betekenen voor de bevolking, de ondernemingen en de Europese Unie in het algemeen. We moeten er dus voor zorgen dat het nieuwe regelgevingskader snel en op een ordelijke manier ingevoerd wordt en er nauwlettend op toezien dat de bestaande regels correct omgezet worden, zodat we maatregelen kunnen nemen als er gebreken worden vastgesteld.

Naar aanleiding van de financiële crisis voerde de EU een ambitieuze en ongeziene reeks hervormingen door om te zorgen voor financiële stabiliteit en om de financiële markten te controleren. Hoe past financiële innovatie in dat nieuwe regelgevingskader ? MN  : Ik zou eerst duidelijk willen maken dat innovatie op het gebied van financiële dienstverrichting een veelzijdig onderwerp is.Voor particulieren is de situatie nu in een stroomversnelling geraakt. Nieuwe betalingsproducten en nieuwe spelers zijn het landschap ingrijpend aan het veranderen.Veel van die innovaties spelen zich af in de onlineomgeving, zoals de betaaloplossingen die worden aangeboden door bepaalde sociale media of bekende zoekmachines of meer in het algemeen door aanbieders van betaaldiensten. De manier waarop we in winkels betalen is ook aan het veranderen : kredietkaarten zijn niet langer het enige betaalinstrument – er wordt nu meer en meer mobiel of contactloos betaald. En in de professionele sector ? MN  : Bij verzekeringsproducten schuilt de innovatie in de aard van het verzekerde risico (bijvoorbeeld cyberaanvallen of de cyberreputatie) of in de tarifering op basis van big data-technieken, waardoor verzekeraars het risicoprofiel van hun cliënten kunnen verfijnen. Die innovaties, die vooral terug te vinden zijn in niet-levensverzekeringen, zijn het gevolg van technische of maatschappelijke veranderingen.Andere innovaties zijn het gevolg van het economische klimaat, bijvoorbeeld in de levensverzekeringssector. De lage rentevoeten geven levensverzekeraars momenteel de kans om garanties op lange termijn te blijven bieden. Er zijn nu ook verzekeringsproducten die meer beleggingsrisico’s verplaatsen naar de verzekerden, bijvoorbeeld in contracten met variabele rente. In die producten zijn de risico’s misschien beter verdeeld tussen de financiële instellingen en de gezinnen, maar het is onze plicht om ervoor te zorgen dat de consument goed geïnformeerd een beslissing kan nemen. Het financiële landschap verandert in snel tempo... MN  : Innovatie leidt tot scherpere concurrentie. De banken, die de voorbije vijftig jaar ‘aan het stuur’ zaten, ondervinden nu rechtstreeks concurrentie van FinTech-bedrijven. Dat is allemaal goed en wel, maar volgens mij zijn dergelijke ontwikkelingen alleen maar vernieuwend als ze de consument een toegevoegde waarde bieden voor een billijke prijs en zonder te schipperen met de veiligheid.Vertrouwen in een veilig betalingsverkeer is de sleutel. Hoe kan men innovatie omkaderen zonder de mogelijke effecten en voordelen ervan in te perken ? MN  : Innovatie en regelgeving vullen elkaar aan. Ze beïnvloeden elkaar : de regelgeving helpt om een juist evenwicht te vinden bij het bepalen van de omstandigheden waarin die innovaties van de grond kunnen komen. De herziene richtlijn over de betalingsdiensten waarvoor onlangs een politiek akkoord werd gevonden, is daarvan een goed voorbeeld. Ze stelt duidelijke eisen aan de spelers die de markt betreden of er al actief zijn, en bepaalt hoge veiligheidsnormen en welomschreven rechten voor de consument op het vlak van informatie en bescherming bij het mislukken van een betaling. Op de kapitaalmarkten betekent de schuldvermindering van de banken dat er meer rechtstreeks geleend wordt door niet-banken, zoals verzekeraars. De regelgeving moet een goed evenwicht vinden

tussen het vermijden van dode hoeken en het aanpakken van nieuwe risico’s enerzijds en het ondersteunen van gediversifieerde economische financieringskanalen anderzijds.Wat we momenteel doen om een eenvoudige en transparante effectisering mogelijk te maken, toont ook weer aan dat reglementering de ontwikkeling kan stimuleren van bepaalde marktinstrumenten die de economie nodig heeft. De Europese Commissie heeft hard gewerkt om die nieuwe praktijken te omkaderen naar aanleiding van de financiële crisis... MN  : De voorbije vijf jaar waren een intensieve regelgevingsperiode. Het was moeilijk om regels te bepalen die overal in Europa begrepen zouden worden. Maar de inzet was cruciaal : we moesten een antwoord vinden op de financiële crisis en de financiële stabiliteit, het vertrouwen van het publiek en de economische duurzaamheid van de financiële sector herstellen.

“ We moeten zorgen voor een gezond financieel systeem met betrouwbare en stabiele financiële instellingen die op een verantwoorde manier worden gereglementeerd, beheerd en gecontroleerd. ” We hebben ons allereerst geconcentreerd op het Single Rulebook. Dat legt kapitaalvereisten vast voor de banken, zorgt voor een betere bescherming van de depositohouders en bepaalt regels om bankfaillissementen te voorkomen en te beheren zonder het geld van de belastingbetalers te gebruiken. Het Single Rulebook heeft ook de regels inzake risicobeheer en dan met name op het vlak van liquiditeit, leverage en vergoeding geharmoniseerd. Het wetgevend pakket omvat verder een meer gelijkvormige en striktere benadering van het bankentoezicht doordat de prescriptieve regels werden geharmoniseerd. Dat gebeurde door de nationale beoordelingsmarge bij de implementatie ervan te verkleinen. Daarna, omdat de financiële crisis veranderd was en uitgegroeid was tot een staatsschuldencrisis, werd het duidelijk dat er meer gedaan moest worden voor de landen die dezelfde munt deelden en nog afhankelijker waren van elkaar.We moesten met name de vicieuze cirkel tussen de banken en de nationale financiën verbreken.We hebben dan ook de bankenunie opgericht en daar een gemeenschappelijk toezichtsmechanisme (GTM) aan verbonden in de Europese Centrale Bank.We hebben ook de prudentiële samenwerking ingevoerd via de Europese Bankautoriteit. Het resultaat is dat we nu over solide instellingen beschikken met de nodige bevoegdheden om goed te kunnen werken.

FINANCIËN & INNOVATIE Een toegevoegde waarde

37

Wat is de concrete uitwerking van die maatregelen voor de spelers op het terrein ? MN  : Dat uit zich op verschillende manieren.Vorig jaar bijvoorbeeld werden de grootste Europese banken grondig doorgelicht : er werd een stresstest uitgevoerd en de kwaliteit van de activa werd onderzocht. Het was de grootste en zwaarste stresstest ooit : de doorlichting van de activakwaliteit had alleen al betrekking op ongeveer 3,7 miljard euro aan activa van de banken in de eurozone.

“ Innovatie en reglementering vullen elkaar aan : ze beïnvloeden elkaar. ” Niet alle banken slaagden met glans voor de test en er kwamen bepaalde zwakke punten aan het licht, maar momenteel zijn de toezichthouders – van het GTM of van buiten de bankenunie – samen met de betrokken banken aan het bekijken hoe die pijnpunten weggewerkt kunnen worden. Wat wordt er gedaan om nieuwe crisissen te voorkomen ? MN  : We zijn van plan om het gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme (GAM) integraal toe te passen en op dat vlak is echt al vooruitgang geboekt. Dankzij de Bank Recovery and Resolution Directive (BRRD) hebben we nu gemeenschappelijke regels om bankencrisissen te helpen vermijden en problemen aan te pakken zodra ze zich voordoen. Als er nog banken in zwaar weer belanden, dan hebben we een gemeenschappelijk kader om dat op een ordelijke wijze op te lossen. De nieuwe BRRD-regels hebben de spelregels echt veranderd. Voor het eerst zijn het de aandeelhouders en de schuldeisers van de banken en niet de belastingbetalers die als eerste voor de fouten van de banken moeten betalen : het gaat meer om bail-in dan bail-out. Om de resolutie op het terrein te laten werken, moet de BRRD uiteraard in alle lidstaten aanwezig zijn en daarvoor is het nodig dat het Intergouvernementeel Akkoord (IGA) door de deelnemende lidstaten geratificeerd wordt.We zijn daar volop mee bezig...

38

Hoe kan men ervoor zorgen dat het nieuwe kader stabiel genoeg blijft en door iedereen toegepast wordt, zodat financiële innovatie voortaan werkelijk in het voordeel is van de consument ? MN  : Op korte termijn gaan we ons toeleggen op een efficiënte toepassing van de hervormingen die in de nasleep van de crisis werden doorgevoerd.We gaan evalueren in welke mate de doelstellingen daarvan gerealiseerd zijn. Dat wordt onze grote bijdrage aan de agenda ‘voor een betere regulering’ van de Commissie. Op middellange termijn is het de bedoeling om de kapitaalmarkten van de 28 lidstaten van de EU goed te reglementeren. De kerndoelstellingen van de Europese Unie op de financiële markten zijn de kapitaaltoegang voor ondernemingen en dan met name voor kmo’s te verbeteren en op die manier de groei en de werkgelegenheid te bevorderen, met als gevolg dat er een positieve dynamiek ontstaat, die het creëren van nieuwe Europese innovaties bevordert. Is daar de kapitaalmarktenunie voor nodig ? MN  : Inderdaad. Een van onze prioriteiten is het herstellen van de effectisering : we willen een kwaliteitvolle Europese effectiseringsmarkt aanmoedigen met transparante, eenvoudige en gestandaardiseerde criteria. Als we dat doel bereiken, zullen we de balansen van de banken helpen ontlasten, zodat ze meer kunnen lenen. Als de effectiseringen van kmo’s zelfs maar zouden toenemen – in alle veiligheid – tot de helft van het niveau van 2007, dan zou dat 20 miljard euro aan extra financiering betekenen.Toch blijven de banken een belangrijk distributiekanaal voor de financiering van de markt. Eenvoudiger uitgedrukt is de marktenunie bedoeld om de spaarders meer groeimogelijkheden te bieden. Door de kapitaalstroom te vergroten, verhogen we de beleggingskansen, helpen we de ondernemingen om het kapitaal te vinden dat ze nodig hebben om zich te ontwikkelen, bieden we meer opties voor de pensioenspaarvormen en versterken we de financiële stabiliteit. We behouden dan ook de essentiële rol van het bankensysteem in de Europese economie en de bijdrage van de banken aan de lagere overheden. Het ontwikkelen van onze kapitaalmarkten is een manier om de bestaande financieringsbronnen aan te vullen, niet om ze te vervangen : start-ups, kmo’s en ondernemers in het algemeen moeten de mogelijkheid krijgen om zich bij andere bronnen te financieren.

PRIJZEN

zetten financiële innovatie in de kijker Een tijdje geleden was financiële innovatie nog een rariteit, hooguit goed voor een categorie van de grote prijzen in de sector. Maar sinds enkele jaren vinden er in heel Europa gespecialiseerde innovatiewedstrijden plaats. Sommige wedstrijden blinken niet meteen uit door een representatieve jury of verstandige keuzes, maar andere doen hun best om initiatieven onder de aandacht te brengen die de markt echt vooruit helpen. Hier volgt een greep uit de prijzen.

De ‘Actifs du Patrimoine’ van AGEFI (Frankrijk) Al tien jaar lang beloont de economische en financiële persgroep AGEFI collectieve financiële producten, levensverzekeringscontracten of voorzorgoplossingen die in Frankrijk verdeeld worden bij vermogenscliënten. Als voorloper in dit domein onderzoeken de ‘Actifs du Patrimoine’ de mate van innovatie of originaliteit van de producten of de nieuwe opties die aangeboden worden : het is een puur kwalitatieve beoordeling, die niet alleen rekening houdt met het concept en de technische aspecten van de producten, maar ook met de toegevoegde waarde van de bijbehorende diensten. Daarnaast vindt er een kwantitatieve beoordeling plaats op basis van een verkoopklassement. Meer info : evenements.agefi.fr

De Verzekeringstrofeeën DECAVI (België) De Verzekeringstrofeeën DECAVI zijn een unicum in de Belgische verzekeringswereld en belonen de beste verzekeringsproducten van het afgelopen jaar in verschillende productcategorieën. Een jury van specialisten beoordeelt de prestaties en de kwaliteit van de contracten in termen van rentabiliteit, verzekerings- en innovatiekenmerken en selecteert de producten die bijdragen aan een transparante markt. Elk jaar hebben er twee edities plaats (de Levensverzekeringstrofeeën sinds 2000 en de Niet-Levensverzekeringstrofeeën sinds 2006) in samenwerking met Aimes & Co. Meer info : www.decavi.be

De ‘Cerchio d’Oro dell’Innovazione Finanziaria’ (Italië) De‘Cerchio d’Oro dell’Innovazione Finanziaria’ oftewel ‘gouden cirkel van de financiële innovatie’ wordt georganiseerd door

de Italiaanse vereniging voor financiële innovatie (AIFIn), een onafhankelijke denktank die zich tot doel stelt de innovatiecultuur in de bank-, financiële en verzekeringswereld te bevorderen. Het is niet alleen een belangrijke wedstrijd, maar ook een observatiecentrum voor financiële innovatie. Sinds 2004 worden elk jaar markante initiatieven (producten, diensten, sensibilisatie- en communicatieacties...) en spelers die de grenzen duurzaam verleggen, in de bloemetjes gezet. Meer info : www.cerchiodoro.it

De trofeeën van L’Argus de l’Assurance (Frankrijk) L’Argus de l’Assurance werd opgericht in 1977 en is een heus begrip op de Franse verzekerings- en financiële markt. De organisatie geeft een weekblad uit met een oplage van meer dan 20.000 exemplaren. Naast het duiden van de actualiteit, organiseert L’Argus elk jaar verschillende trofeeën, waaronder de ‘Argus de l’Innovation Mutualiste et Paritaire’ en de recente ‘Argus de l’Assurance Digitale’. Meer info : www.argusdelassurance.com

Financial Innovation Awards (Verenigd Koninkrijk) Het IFS University College (Institute of Financial Services) in Londen organiseert al achttien jaar deze financiële innovatieprijzen om initiatieven onder de aandacht te brengen die blijk geven van duurzaam leiderschap, visie en innovatie. De wedstrijd was aanvankelijk vooral een Europees onderonsje, maar tegenwoordig worden er projecten ingediend uit de vijf continenten. Ook het aantal categorieën nam mettertijd toe. Nieuwe criteria zijn bijvoorbeeld mobiliteit, duurzame ontwikkeling en nieuwe technologieën. Meer info : fia.ifslearning.ac.uk

FINANCIËN & INNOVATIE Innovatieprijzen

39

INTERNATIONALE

innovatie bij Vitis Life Financiële innovatie is gebaseerd op een aantal grote principes. Het staat de spelers in de sector vrij om die principes toe te passen en zich die principes eigen te maken om hun aanbod uit te breiden en hun cliënten beter te begeleiden. Toen Vitis Life in 2000 internationaal ging, koos ze ervoor om levensverzekeringen, innovatie en transparantie te combineren en daarbij de regelgeving van de woonplaats van haar cliënten in acht te nemen om haar degelijke aanpak verder te verbeteren. Een terugblik op twintig jaar innovatie ‘made in Vitis Life’.

JURIDISCHE FUNCTIE (ALLE LANDEN)

01

40

1995 Vitis Life wordt opgericht en verkoopt haar producten op de Belgische markt via de Vrije dienstverlening

02

Vitis Life is een van de eerste maatschappijen die de juridische functie internaliseren en specialiseren om hun internationale groei te ondersteunen. Zo kan ze rekenen op de expertise van native juristen uit elk land waar Vitis Life contracten aanbiedt.

2000

03

2004 FISCAAL SUBSTITUUT (ITALIE) Vitis Life maakt haar entree op de Italiaanse markt en is de eerste Luxemburgse maatschappij die onmiddellijk voor het statuut van fiscaal substituut kiest om de meerwaardebelasting rechtstreeks te kunnen inhouden bij de afwikkeling van het contract. Zo neemt ze een aantal aangifteverplichtingen van de cliënt over en levert ze dus een betere service. In 2012 maakte de Italiaanse belastingadministratie dat statuut verplicht voor alle levensverzekeringsmaatschappijen.

0

04

“ Innoveren betekent ook de beste oplossing aanbieden zonder onze principes geweld aan te doen. ”

TOEGELATEN AANBIEDER (NEDERLAND) Bij haar komst naar Nederland wordt Vitis Life de eerste buitenlandse verzekeraar die voor het statuut van Toegelaten Aanbieder kiest. Dankzij een overeenkomst met de Nederlandse fiscus mag Vitis Life dus verzekeringsproducten verkopen waarvoor het speciale belastingstelsel ‘Box 1’ geldt (pensioenplan).

2008

EERSTE ‘SHARIACOMPATIBELE’ CONTRACT (FRANKRIJK)

05

2010 VITIS CORPORATE PENSION PLAN (BELGIË) Het Vitis Corporate Pension Plan dat in België aangeboden wordt, is een individuele pensioentoezegging. Het contract wordt gesloten door de onderneming met als verzekerde de zelfstandige bedrijfsleider. Het contract kan worden verbonden aan een intern beleggingsfonds ‘dédié’.Vitis Life biedt als eerste een dergelijke financiële structurering op de Belgische markt aan.

06

Vitis Life start vanuit Luxemburg met het eerste shariacompatibele levensverzekeringscontract voor Franse HNWI-cliënten.

2013

FINANCIËN & INNOVATIE Vitis Life

41

“ De troeven van Luxemburg  ? De meertaligheid, het multiculturalisme, de natuur en de levenskwaliteit. ” TANIA BERCHEM

LUXEMBURG verzorgt zijn imago Luxemburg is gekend en erkend voor zijn financiële sector, maar heeft op het internationale toneel nog altijd last van een soms verwrongen imago. De Luxemburgse regering is zich er terdege van bewust dat de toekomst van het Groothertogdom voor een deel afhangt van zijn bekendheid en imago en lanceerde in 2014 een groot, participerend Nation Branding-project. De bekendheid van Luxemburg vergroten en het imago van het Groothertogdom als gastland voor buitenlandse investeringen, als exportland en als toeristische, culturele en commerciële bestemming bevorderen is een punt in het Luxemburgse regeringsprogramma van december 2013. In april 2014 werd daarom officieel een Nation Branding-project opgestart, zoals voorgesteld door het Nation Branding-comité1.



Tania Berchem, algemeen coördinatrice merkimago voor het ministerie van Buitenlandse en Europese Zaken, legt uit dat « veel studies hebben aangetoond dat Luxemburg slecht of helemaal niet gekend is in het buitenland. Dikwijls wordt het gereduceerd tot zijn financiële sector en gaat men volledig voorbij aan de andere facetten en troeven van het Groothertogdom ». Het Nation Branding-comité moet dus een authentiek imago van Luxemburg neerzetten op basis van zijn werkelijke karakter en persoonlijkheid.

OVER LFF

Luxembourg for Finance (LFF) is een agentschap dat zich bezighoudt met de ontwikkeling van het financieel centrum. Het is een publiekprivaat partnerschap tussen de Luxemburgse regering en de Fédération des professionnels du Secteur Financier, Luxembourg (PROFIL). Het werd in 2008 opgericht met het doel de expertise in het financieel centrum en de verschillende diensten in het buitenland te bevorderen via allerlei communicatiekanalen. Het agentschap observeert voortdurend de wereldtendensen en veranderingen op het vlak van financiering om groeikansen te ontdekken voor het financieel centrum van Luxemburg en de communicatiemaatregelen aan te passen aan de verschillende markten en doelgroepen. Kerncijfers : http ://www.luxembourgforfinance.lu/sites/luxembourgforfinance/files/files/Luxembourg_for_Finance_factsheet_LuxembourgFinancialCentre.pdf Comité bestaande uit vertegenwoordigers van het ministerie van Buitenlandse en Europese Zaken, het ministerie van Economie, het ministerie van Financiën, het ministerie van Cultuur, de informatieen persdienst van de regering, het groothertogelijke hof, promotiebureaus zoals Luxembourg for Finance, Luxembourg for Business, de nationale dienst voor toerisme en de kamer van koophandel.

1 

42

Groot participerend project Het nieuwe merk ‘Luxemburg’ is maar geloofwaardig als de Luxemburgse bevolking en stakeholders erachter staan, dus werden ze van meet af aan bij het project betrokken. Het comité startte eind 2014 met een groot participerend project en wilde de hele burgermaatschappij, de Luxemburgse bevolking, de buitenlanders die in Luxemburg wonen2 en de grenswerknemers3 bij de denkoefening betrekken. « Veel hoofdrolspelers uit de economische en financiële sector, de culturele wereld, de toeristische sector en de burgermaatschappij in het algemeen werden aangesproken om mee te werken », zegt Tania Berchem. Na een eerste enquête eind 2014 werd in januari en februari 2015 een aantal workshops georganiseerd om de standpunten te verzamelen van een honderdtal stakeholders uit de privé- en openbare sector die representatief zijn voor de Luxemburgse maatschappij. Ook het grote publiek mocht meedenken via de website www.nationbranding.lu. « Het gaat om een totale inspanning van 1.500 interviews, waarvan 1.000 bij inwoners en 500 bij grenswerknemers, 45 uur workshops, 934 webbijdragen, 30 uur interviews met persoonlijkheden, 2 praatgroepen en 2 seminars », benadrukt Tania Berchem. Profiel komt bovendrijven Uit die eerste gesprekken bleek dat de meertaligheid, het multiculturalisme, de natuur, de levenskwaliteit, de netheid en het gunstige en veilige klimaat voor gezinnen ijzersterke punten van het land vormen. Die resultaten, samen met de resultaten van de workshops en de website, leverden een aantal ideeën op om het imago van Luxemburg vorm te geven. Die ideeën werden begin mei 2015 zelf ook weer bij het publiek afgetoetst via een enquête. « Voordat we een profiel kozen, was het belangrijk om authentieke feedback te krijgen van mensen die dag in dag uit in Luxemburg leven », besluit Tania Berchem. « Om Luxemburg beter te positioneren in het buitenland, moet iedereen in zijn werk- en privérelaties ook als ambassadeur fungeren van dat merk en van zijn land. Het is goed om zich daarvan bewust te zijn ».

2 3

45,3 % van de inwoners is buitenlander. Er zijn 171 verschillende nationaliteiten. 44 % van de in Luxemburg werkende bevolking, waaronder 79.000 Fransen

BETROUWBAARHEID, OPENHEID EN DYNAMISME : LUXEMBURG, EEN WAARDEVOLLE BONDGENOOT De raadpleging die in het begin van het jaar plaatsvond bij de Luxemburgse en buitenlandse inwoners, de grenswerknemers en sleutelfiguren uit bepaalde sectoren (economie, financiën, cultuur, toerisme of burgermaatschappij), maakte het mogelijk om drie grote waarden van het toekomstige merk ‘Luxemburg’ vast te pinnen : betrouwbaarheid (politieke stabiliteit, veiligheid, levenskwaliteit), dynamisme (economisch aanpassingsvermogen, innovatie) en openheid (multiculturalisme, meertaligheid). Het Groothertogdom komt dus over als een uitstekende ‘bondgenoot’ voor zijn partners en heeft een profiel dat een mengeling is van samenwerking, bemiddeling, verantwoordelijkheidszin, integriteit en de wil om samen vooruit te komen.Al die begrippen zullen centraal staan in het project dat de komende maanden verder wordt uitgewerkt.

Drie vragen aan…

LYNN ROBBROECKX Communications Manager van Luxembourg for Finance (LFF)

01.

Welke rol speelde u in het project ? Luxembourg for Finance heeft met veel inzet aan heel wat werksessies deelgenomen. De meeste professionele financiële wereldspelers weten al dat Luxemburg over een grote financiële expertise beschikt, maar de Nation Branding-strategie moet de troeven van het land en van het financieel centrum meer bekendheid geven bij een breder publiek.

02.

Welke troeven zijn dat ? Het succes van het Luxemburgs financieel centrum berust in de eerste plaats op een grote politieke en sociale stabiliteit, een grensoverschrijdende expertise en een zeer internationale visie.Volgens de laatste Global Financial Centers Index (GFCI) is Luxemburg het grootste financieel centrum in de eurozone, vóór Frankfurt, en het vierde grootste financieel centrum van WestEuropa, na Londen, Zürich en Genève. Luxemburg is ook een van de tien wereldwijde financiële centra die in de komende jaren waarschijnlijk zullen groeien.

03.

Is financiële innovatie een van de troeven die aangeprezen worden in het nieuwe merk ‘Luxemburg’ ? Natuurlijk.Veel grote landen zien de markt meer als een binnenlandse aangelegenheid, maar Luxemburg veroverde een onbetwiste leidersplaats op het gebied van internationale financiën en telt heel wat professionele spelers die een grensoverschrijdende expertise hebben opgebouwd.We zijn de eerste financiële bestemming in de EU voor beleggingsfondsen en de tweede grootste ter wereld na de Verenigde Staten, met 3.600 miljard euro aan activa in beheer. Luxemburgse fondsen zijn actief in meer dan 70 landen wereldwijd. Luxemburg staat erom bekend dat het anticipeert en kapitaliseert op innoverende en internationale ontwikkelingen. Dat geldt zowel voor het bewerken van de Aziatische en Latijns-Amerikaanse landen (via het merk UCITS) als voor de innovatie op het gebied van de renminbi of in de FinTechsector. Het is ook een bewijs dat het succes van Luxemburg in die activiteiten niet gebaseerd is op het bankgeheim.

FINANCIËN & INNOVATIE Luxemburg verzorgt zijn imago

43

Financiële innovatie op

DE UNIVERSITEIT

De masteropleiding Economie en Innovatiemanagement werd opgericht in het kader van de ‘UAM-Accenture Chair in Economics and Innovation Management’ en is bedoeld om het vak innovatie op te nemen in het leerplan van studenten met verschillende achtergronden. De speciale leerstoel, die in 2009 gezamenlijk werd opgericht door de Autonome Universiteit Madrid (UAM) en de megaleverancier van strategisch en organisatieadvies, promoot een zeer moderne benadering van de economie, waarbij theorie en praktijk gecombineerd worden. Maria Paloma Sánchez en Asunción López, respectievelijk directrice en adjunct-directrice van de leerstoel en allebei hoogleraar toegepaste economie aan de UAM, geven toelichting bij het win-winverhaal.

Waar kwam het idee vandaan om samen met Accenture een leerstoel op te richten ? Maria Paloma Sánchez : De leerstoel kwam zes jaar geleden tot stand omdat de Autonome Universiteit Madrid de banden met de bedrijfswereld wilde aanhalen rond een gemeenschappelijk interessepunt, zoals innovatie. De leerstoel overkoepelt en ondersteunt verschillende activiteiten die plaatsvinden in samenwerking tussen beide instellingen, zoals de leerplannen voor de masteropleiding Economie en Innovatiemanagement. Asunción López : Op dat moment was Accenture zijn eigen programma, Innovation Chain1, aan het opzetten en het bedrijf zag er wel iets in om de nieuwe leerstoel te helpen oprichten omdat onze doelstellingen mogelijk convergeerden en elkaar konden versterken. Voor wie is het programma bedoeld ? AL : De leerstoel trekt via de master- en doctoraatsprogramma’s veel verschillende profielen aan. Je hebt de studenten uit de drie instellingen die aan het programma meewerken (de faculteit Economische en Bedrijfswetenschappen van de UAM, de Universiteit Complutense van Madrid en de Technische Hogeschool

1

Industriële Ingenieurswetenschappen van de Polytechnische Universiteit Madrid), maar ook studenten uit andere universiteiten en andere landen, en vakmensen die hun loopbaan een nieuwe insteek willen geven. Er is nog een andere reden voor dat diverse publiek : het gemeenschappelijke punt van de leerstoel is weliswaar innovatie, maar de kennis- en toepassingsgebieden zijn verschillend. MPS : Innovatie is een transversaal verschijnsel, dat je vanuit veel verschillende invalshoeken kunt bekijken. Onze lessen en activiteiten staan open voor economen, maar ook voor mensen met een diploma bedrijfsbeheer, ingenieurs, biologen... Waar komen de studenten vandaan ? MPS : Van overal. De Spaanse studenten zijn in de meerderheid, maar we krijgen ook heel wat vakmensen uit Latijns-Amerika (Chili, Mexico, Ecuador,Argentinië,Venezuela) over de vloer, die voor grote instellingen werken waar innovatie uiteenlopende vormen aanneemt. Europa doet het beslist niet slecht : we ontvangen regelmatig studenten uit Duitsland, Noorwegen en Denemarken. Ook uit China, Rusland en Wit-Rusland komen mensen hiernaartoe. Innovatie is nu eenmaal internationaal...

 oor Accenture georganiseerd samenwerkingsprogramma in de vorm van een wedstrijd en met de medewerking van zowel studenten als partners. Het doel is een innoverend aanbod op te stellen in D de vorm van een prototype met bijbehorende businesscase.

44

“ Het is de bedoeling dat onze studenten het belang van innovatie in de moderne economie begrijpen en enkele belangrijke facetten ervan kennen, van zeer theoretisch tot zeer praktisch. ” Welke fundamentele kenmerken van innovatie wilt u in de leerstoel promoten ? MPS : We behandelen de verschillende kennisaspecten van economie en informatiemanagement (productie, uitwisseling, verspreiding), maar we hebben ook aandacht voor de invalshoeken van waaruit men de nieuwe technologieën en de niet-technologische innovatie kan benaderen. Het is de bedoeling dat onze studenten het belang van innovatie in de moderne economie begrijpen en enkele belangrijke facetten ervan kennen, van zeer theoretisch (innovatieeconomie, economie en kennismanagement, economische groei en innovatie) tot zeer praktisch (strategisch management en financiering van innovatie, bescherming van intellectuele eigendom). Welke rol speelt Accenture in de activiteiten van de leerstoel ? AL : De studenten en docenten praten regelmatig met de teams van Accenture tijdens events die in het kader van de leerstoel georganiseerd worden. Zo is er het ‘innovatie-ontbijt’, waar een special guest een uiteenzetting geeft aan een beperkte groep en daarna met hen in debat gaat.We organiseren ook regelmatig events waaraan medewerkers van Accenture deelnemen.We houden bijvoorbeeld een wedstrijd waarbij de studenten hun masterproject moeten voorstellen in de vorm van posters, die daarna beoordeeld worden door de docenten en de mensen van Accenture.

MPS : We werken regelmatig samen aan bepaalde onderzoeksprojecten, bijvoorbeeld om sponsors te vinden. Enkele kaderleden van Accenture zetelen ook elk jaar in de jury van de ‘Prijs voor innovatieonderzoek van de leerstoel UAM-Accenture’. Natuurlijk praten we ook regelmatig met elkaar in de uitvoerende raad van de leerstoel... Al die contacten zorgen ervoor dat we onze activiteiten kunnen uitbreiden en dat de studenten meer vaardigheden verwerven, zodat ze beter leren omgaan met innovatie als totaalverschijnsel. Hoe ziet u de leerstoel in de komende jaren evolueren ? AL : In termen van onderwijs gaan we de masterprogramma’s verder blijven uitbreiden, zodat we de studenten steeds meer vaardigheden en kennis kunnen bijbrengen die ze nodig hebben voor hun beroepsproject.We willen met Accenture ook samenwerken aan een zeer concreet inhoudelijk aanbod, in nieuwe formats, die we kunnen delen met de bedrijfswereld. MPS : Daarnaast willen we nieuwe ondernemingen betrekken bij de verschillende activiteiten die in het kader van de master en het doctoraat georganiseerd worden. De bedoeling van een leerstoel zoals de onze is de studenten een zeer precies beeld te geven van de reële situatie van innovatiebedrijven en van de instellingen die hen ondersteunen.

FINANCIËN & INNOVATIE Financiële innovatie op de universiteit

45

INNOVERENDE LEERPLANNEN

in de andere landen waar Vitis Life actief is Net als bij de leerstoel UAM-Accenture in Spanje wordt financiële innovatie ook in de rest van Europa steeds meer ondersteund en ontwikkeld via universitaire leerplannen. Hier volgt een (onvolledige) lijst van masteropleidingen die een specialisatie innovatie aanbieden in de andere landen waar Vitis Life actief is.

XX

xx xx

XXX xxx

46

FRANKRIJK Een aantal grote Franse scholen bouwde een solide reputatie uit inzake innovatie. Eerste in lijn is de Université Paris Saclay, die een master ‘Innovation, Entreprise & Société’ aanbiedt. Het gaat om een geheel van multidisciplinaire opleidingen, waarvan er verschillende gewijd zijn aan economie.Vier in hun respectieve domeinen erkende kenniscentra, de Université Paris-Dauphine, het Institut National des Sciences et Techniques Nucléaires, de Ecole Normale Supérieure de Cachan en MINES ParisTech, sloegen de handen in elkaar om de masteropleiding ‘Management de la Technologie et de l’Innovation’ uit de grond te stampen. Die master vormt topmanagers op het vlak van technologie- en innovatiebeheer. Ingenieurs, wetenschappers, managers en economen die de opleiding volgen, zullen in de toekomst het vermogen van bedrijven stimuleren om innoverende producten, diensten of methodes te bedenken. De master MTI, gesteund door zijn academische en professionele partners en door zijn netwerk van anciens, is een van de belangrijkste opleidingen op het vlak van innovatiemanagement. Meer info : www.universite-paris-saclay.fr www. master-mti.fr/objectifs-du-master/

BELGIË De Universiteit Antwerpen, en dan meer bepaald de Management School, geeft studenten die hun creativiteit willen gebruiken om het bedrijfsleven vooruit te helpen, de kans om een cursus MIE (Master of Innovation & Entrepreneurship) te volgen. Het doel is het vormen van innovatiespecialisten in de commerciële en financiële sector die werkelijk inzicht hebben in de nieuwe behoeften op het gebied van business en concurrentievermogen. Binnen de Université de Liège biedt ID Campus by Creative Wallonia (een speciaal platform voor innovatie en creatief potentieel) een master Creativiteit en Innovatie aan. Creative Wallonia (een kaderprogramma dat creativiteit en innovatie centraal plaatst in het Waalse project) steunt ook het initiatief CRECIS Louvain Innovation van de UCL door workshops of attesten op het gebied van innovatiemanagement aan te bieden. Meer info : http ://www.antwerpmanagementschool.be/ http ://www.creativewallonia.be/

ITALIE De Universitaire Hogeschool Sant’Anna in Pisa biedt een master MAINS (Management, Innovation en Service Engineering) aan. Dit universitaire leerplan was het eerste in Italië dat een diploma uitreikte voor de richting innovatie. Studenten krijgen er een partnerschap aangeboden met grote ondernemingen (Cabel, IBM...) en kunnen de theorie inzake innovatie in de praktijk brengen in een Innovation Lab. De Universiteit van Padua ontwikkelde een masteropleiding Project- en Innovatiemanagement. In dit universitaire leerplan leren de studenten projecten te plannen en innovatie- en veranderingsprocessen te analyseren en te beheren. Innovatie en het beheer van innoverende projecten staan centraal in deze opleiding, die toegespitst is op media, financiën, verzekeringen en logistiek.

VERENIGD KONINKRIJK In de universitaire leerplannen in het Verenigd Koninkrijk staat innovatie centraal, en wel in uiteenlopende domeinen als design, IT, onderwijs en gezondheid. De University of Manchester biedt een master Innovatiemanagement & Ondernemerschap aan. Dit eenjarige programma (n.v.d.r. een masteropleiding met voltijds leerplan duurt in het Verenigd Koninkrijk een jaar, met halftijds leerplan twee jaar) vormt toekomstige specialisten en analisten op het vlak van economische, maatschappelijke en politieke innovatie. De Nottingham University Business School ontwikkelde een masteropleiding Entrepreneurship, Innovation & Management. Dat universitaire leerplan vormt personen die in staat zijn om opportuniteiten te ontwikkelen en innoverende ideeën voor de productontwikkeling te beoordelen. De grote universiteiten Oxford en Cambridge hebben binnen hun campus een eigen innovatiecentrum. Meer info : http ://www.manchester.ac.uk/ http ://www.nottingham.ac.uk/

NEDERLAND Rotterdam School of Management, Erasmus University, ontwikkelde een master Innovatiemanagement. Het doel van dit universitair leerplan, dat in de top tien van Europese masters in het Management prijkt, is de studenten te leren om nieuwe producten, nieuwe diensten, nieuwe processen en een nieuw businessmodel te ontwikkelen en te introduceren. De Amsterdam Business School, die tot de universiteit van de Nederlandse hoofdstad behoort, biedt in het kader van haar masteropleiding Business Administration een specialisatie Ondernemerschap en Innovatie aan. Het doel is creatieve managers te vormen die innovatie als speerpunt gebruiken bij de ontwikkeling van nieuwe producten. Meer info : http ://www.eur.nl http ://abs.uva.nl

EN IN LUXEMBURG ? In Luxemburg bracht het openbaar onderzoekscentrum Henry Tudor een samenwerking tot stand met de Université de Lorraine in Nancy en de Université de Namur in België om een masteropleiding MIAGE aan te bieden. Die master is bedoeld om innovatiemanagers op te leiden. De masteropleiding MIAGE vormt specialisten die in staat zijn om innoverende informatieverwerkingsmethodes toe te passen met het doel het informatiesysteem en het besluitvormingssysteem van de onderneming met elkaar te verbinden. De Université du Luxembourg, departement Rechten, Economie en Financiën, richtte een master Ondernemerschap en Innovatie op. Meer info : www.mastersportal.eu/studies/12202/miage-specialite-en-informatique-innovation.html www.en.uni.lu/studies/fdef/master_in_entrepreneurship_and_innovation_professionnel

Meer info : http ://www.sssup.it/ http ://www.rieforum.org/master/

FINANCIËN & INNOVATIE Programma innovatieve

47

INNOVATIE

kleurt onze dagelijkse gewoonten

Financiële innovatie is meer dan het toepassen van nieuwe technologieën, maar die technologieën vormen wel de bakermat van nieuwe, gebruiksvriendelijke, reactieve en veilige betaalmethodes en manieren om een vermogen te beheren.

XX

xx

APPLE PAY : valt Europa weer voor de appel ? Apple Pay werd in de zomer van 2015 gelanceerd in het Verenigd Koninkrijk. Het biedt een uiterst eenvoudig betaalervaring, waarbij je je telefoon voor een betaalterminal houdt, je bankkaart xx selecteert en de betaling bevestigt via de biometrische sensor. Je kunt hiervoor ook de Apple Watch gebruiken.Apple Pay is ook bruikbaar voor e-commerceaankopen. Het systeem is dan ook hyperbeveiligd (gecodeerde en lokale opslag van gegevens, eenmalige identificatiegegevens voor iedere transactie, verwijdering van bankgegevens op afstand bij verlies of diefstal van het toestel...). Nu alleen nog de banken en winkels in alle landen overtuigen om mee te stappen in het verhaal.Voor het bedrijf uit Cupertino kan dat geen groot probleem zijn. Het is nu uitkijken naar het antwoord van Google met Android Pay...

Financiële zaken regelen met je horloge : het kan, maar voorlopig alleen voor basisfuncties Zullen smartwatches onze dagelijkse gewoonten echt veranderen ? De fabrikanten zetten zwaar in op gezondheid en sport om het grote publiek mee te krijgen, maar veel financiële spelers denken al na over de toepassingen die ze aan particulieren kunnen aanbieden om hun financiële zaken beter te beheren. In de Verenigde Staten is er bijvoorbeeld de app Move, die de smartwatch omtovert tot een hulpje bij het financieel beheer : iedere uitgave wordt in real time gemeld en er kunnen waarschuwingen worden ingesteld om het budget strikt te bewaken. In Europa zijn alle klassieke en onlinebanken apps aan het ontwikkelen voor de nieuwe gadgets, waarmee de gebruikers hun dagelijkse zaken eenvoudig kunnen beheren : toestand van de rekeningen, saldo, laatste verrichtingen, met een klik contact opnemen met de adviseur... Maar voorlopig blijven de mogelijkheden beperkt tot de klassieke functies van een app voor de smartphone of een onlinerekening.

XXX xxx

Facebook experimenteert met direct betaalsysteem Geld naar een contactpersoon sturen terwijl je met die persoon aan het chatten bent op Facebook of via de Messenger-app is een mogelijkheid die momenteel in de Verenigde Staten wordt uitgetest door de onderneming van Mark Zuckerberg, die daarmee helemaal in het vaarwater van Paypal terechtkomt. Klik op het geldsymbooltje naast de klassieke smileys om een directe overschrijving te doen met een Visa-kaart of MasterCard... zonder kosten.Voordat een bredere uitrol in zicht komt, moet Facebook in staat zijn om de betrouwbaarheid en de veiligheid van de gegevens die op die manier via zijn servers worden doorgestuurd, feilloos te garanderen.

48

Spaarboekje online zetten en delen In Frankrijk verliest het spaarboekje van het type ‘livret A’ aan populariteit. Om de uitstraling ervan te verjongen, maakte de Caisse d’Epargne er een participerend spaarproduct van. De traditie wil dat zo’n boekje geopend wordt bij de geboorte van een kind, maar nu kunnen de ouders een elektronische spaarpot aan het spaarboekje koppelen en een persoonlijke ruimte creëren om foto’s en filmpjes te delen en familie en vrienden uit te nodigen om iets in de spaarpot te stoppen – via e-mail, via QR-code of via de sociale netwerken.

Nieuwe technologieën ten

DIENSTE VAN DE CLIËNTEN

en partners van Vitis Life

Net zoals de digitalisering de financiële sector vooruithelpt, zo ook maakt het IT-departement van Vitis Life gebruik van innoverende technologieën om zijn eigen tools te ontwikkelen en de cliëntenservice verder te blijven verbeteren. Overzicht van het gebruik van nieuwe technologieën bij Vitis Life. « De prioriteit voor het IT-departement van Vitis Life is het voortdurend verbeteren van onze cliëntenservice. We gebruiken de nieuwste technologieën op het vlak van ontwikkeling en communicatie om onze cliënten en partners een hoogwaardige service te verlenen. We doen dat door de cliëntgegevens te beveiligen, de gegevensuitwisseling met onze partners te automatiseren en onze documenten met behulp van QR-codes te virtualiseren in het kader van ons project ‘zero paper’ ». Zo beschrijft Pierre-Alexandre Kablitz, Head of IT, het dagelijkse werk van het ontwikkelingsteam in de onderneming. Er verandert momenteel heel wat in het IT-departement van Vitis Life. De innoverende IT-technologieën komen goed van pas bij het ontwikkelen van het informatiesysteem van de onderneming.

In de toekomst wil Vitis Life haar partners en cliënten ook een onlineportal aanbieden, waar ze in real time en via verschillende toestellen informatie kunnen vinden over de contractgegevens. Dat zegt ook Pierre Beelen, COO/CFO van Vitis Life : « Al jarenlang ontwikkelen we intern geweldige tools die de nodige flexibiliteit en soliditeit bieden om onze producten en diensten doeltreffend te beheren binnen Vitis Life. Het is nu tijd om dat platform te promoten bij onze partners en cliënten. » ISI, een tool ‘made in Vitis Life’ De IT maakt regelmatig gebruik van nieuwe en innovatieve technologieën via ISI (Inspired Software Insurance), een volledig eigen tool van Vitis Life. Deze software op maat, ontwikkeld door het IT-departement van de onderneming, wordt gebruikt

FINANCIËN & INNOVATIE Nieuwe technologieën Vitis Life

49

voor het beheer van alle verzekeringspolissen, ongeacht het onderliggende product. Dat zoiets met één systeem gebeurt, is vrij uitzonderlijk op de Luxemburgse markt. De functies van ISI gaan van productontwerp (de bepaling van nicheproducten zoals het product voor UK NON DOM-cliënten of ons islamitisch contract) over het volledige administratieve beheer tot het volledige actuariële gedeelte, het plaatsen van orders op de markt via STP (Straight Through Processing) of het produceren van documenten. Vitis Life kiest voor agility Om de ontwikkeling van een dermate volledig product tot een goed einde te brengen en daarbij alle reglementaire verplichtingen tot op de letter na te leven zonder het einddoel uit het oog te verliezen, namelijk een zeer hoge servicekwaliteit voor onze cliënten en onze partners, kozen de directie van Vitis Life en het IT-departement voor de agilebenadering en -methode (n.v.d.r. : de agile-methode is een projectbeheermethode die op vier grote waarden berust : individuen en interacties zijn belangrijker dan processen en tools, operationele software is belangrijker dan complete documentatie, samenwerking met de cliënt is belangrijker dan contractuele onderhandeling, aanpassing aan verandering is belangrijker dan het volgen van een plan). IT Officer Martin Defourny legt uit hoe dat vertaald wordt naar de dagelijkse praktijk : « We werken in cycli. Bij het ‘klassieke’ projectbeheer worden taken uitgevoerd volgens een ‘watervalsysteem’, met een lange analysefase, gevolgd door een lange ontwikkelingsfase. Dikwijls wordt daarbij de deadline niet gehaald of blijken de aanvankelijke behoeften (beschreven in een bestek) niet meer

50

van toepassing te zijn op het moment van de ingebruikname. Met de agile-methode werken we in multidisciplinaire teams en kunnen we onze prioriteiten voortdurend aanpassen. We rollen de hele tijd kleine functies uit, brengen die in productie en vragen onmiddellijk feedback van de gebruikers. Zo kunnen we functionaliteiten ontwikkelen die ze echt nodig hebben. Daarvoor moeten we soepel kunnen reageren op veranderingen. Het is een werkmethode die permanente communicatie vergt, zowel binnen het ontwikkelingsteam (Daily Meeting, Team Design Session...) als met de businessteams (feedback gebruikers, workshop, demonstratie, informele communicatie...). » De woorden innovatie, nieuwe technologieën, agility, serviceaanbod en IT-veiligheid vatten het werk en de waarden van het IT-departement van Vitis Life treffend samen.

COLOFON INSPIRE-D

Is een gratis, jaarlijkse publicatie van Vitis Life S.A.

redactieadres Vitis Life S.A. B.P. 803 L-2018 Luxembourg +352 262 046 339 [email protected] hoofdredacteur Nicolas Limbourg verantwoordelijke uitgever en coördinatie Christèle Tevere redactieteam Nicolas Limbourg Christèle Tevere Alexandra Conti Agnès Esnault Silvia Bracaloni Daria Monticelli Natalia Valverde Vous.lu Helen Bannigan uitgegeven door Vitis Life S.A. R.C.S. LUX B 49 922 2, boulevard Emmanuel Servais L-2535 Luxembourg +352 262 046 1 [email protected] www.vitislife.com

concept, copy & grafisch ontwerp Agence VOUS, [email protected], www.vous.lu redactie Pierre-Alexis Etienne / C&S Factory voor de copyright-beelden, danken we © iStock.com voor Vitis Life corporate beelden danken we Laurent Antonelli, blitz.lu gedrukt door l’Imprimerie Centrale (Luxembourg) INSPIRE-D is gedrukt op papier dat geproduceerd is in overeenstemming met de PEFC-norman. auteursrecht / intellectuele eigendom Alle teksten en foto’s in dit magazine sijn eigendom van Vitis Life S.A., rekening houdend met de auteursrechten van bepaalde beelden (zie hierboven). Elke volledige of gedeeltelijke publicatie, reproductie of aanpassing moet aangevraagd worden aan Vitis Life S.A. verantwoordelijkheid De verstrekte informatie is louter informatief van aard en geeft geen volledige weergave van de besproken onderwerpen. Het kan niet worden beschouwd als een aanbeveling tot her kopen of verkopen van enig financieel instrument. Het vormt geen aanbod tot een contract, geen mening of advies vanwege Vitis Life S.A.

INSPIRE-D N4

51

VITIS LIFE S.A. 2, boulevard Emmanuel Servais L-2535 Luxembourg tel +352 262 046 1 fax +352 262 046 399 www.vitislife.com [email protected]

52