Inspiratiebron voor iedereen die iets heeft met voedsel Citymarketingproject van de gemeente Ede
e 2,50
(de; m; meervoud: smaken) 1 het zintuig waarmee wij proeven: smaakzin 2 gewaarwording in de mond, opgewekt door het proeven van iets 3 welbehagen, waardering 4 persoonlijke voorkeur 5 zin voor schoonheid: kunstzin Bron: Van Dale
Vincent van Gogh, Zelfportret, april-juni 1887
2
3
Van Gogh: 125 jaar inspiratie Vincent van Gogh wordt internationaal gezien als een van de belangrijkste en meest invloedrijke kunstenaars. In 2015 – 125 jaar na zijn dood – zijn zijn werk en leven nog altijd een inspiratie voor mensen wereldwijd. Van Gogh was geboeid door de natuur, de cyclus van de seizoenen en de arbeiders die het land bewerkten. Zijn meesterwerk De aardappeleters is een aangrijpende verbeelding van het rauwe boerenleven aan het einde van de 19de eeuw. Maar hij maakte nog veel meer schilderijen en tekeningen waarin het platteland en voedsel het thema zijn. Stillevens met groente, fruit, vis, schelpdieren en drank, maar ook landschappen met korenvelden of boomgaarden, en straatbeelden met restaurants en terrassen.
De Smaak van Van Gogh In De Smaak van Van Gogh komen kunst, natuur en de band die Van Gogh had met de producten van het veld bij elkaar. De gemeente Ede organiseert onder deze vlag projecten waarmee de stad zich de komende jaren verder op de kaart gaat zetten als proeftuin voor food en epicentrum van kunst en natuur.
De Van Gogh Smaakprofielen Samen met foodspecialisten hebben we de Van Gogh Smaakprofielen ontwikkeld. De Smaak profielen zijn gebaseerd op werken en brieven van Van Gogh waarin het platteland, voedsel en het dagelijks leven een prominente rol spelen. Ze zijn een leidraad voor professionele chefs, thuiskoks en foodproducenten om gerechten, menu’s en producten te creëren die bij Van Gogh passen. We stimuleren iedereen met een passie voor voedsel om hieraan mee te doen. Zo voegt u een nieuwe dimensie toe aan het historisch erfgoed dat deze wereldberoemde kunstenaar heeft achtergelaten.
Vincent van Gogh, Olijfgaard met twee plukkers, december 1889
4
5
Drie Smaakprofielen: Herfst & Winter – Lente – Zomer We hebben drie Van Gogh Smaakprofielen ontwikkeld. Elk Smaakprofiel heeft betrekking op een bepaalde periode uit het leven van Van Gogh. Deze periodes zijn gekoppeld aan de seizoenen: Herfst & Winter – Lente – Zomer. Per profiel hebben we aan de hand van Van Goghs werken en brieven 18 ingrediënten gekozen die passen bij zijn leven en het seizoen. Werken met de Van Gogh Smaakprofielen Uw gerecht, product of menu bestaat uit minimaal drie en maximaal acht ingrediënten en u moet minstens drie ingrediënten uit het Smaakprofiel gebruiken. U mag dus maximaal vijf producten toevoegen die niet in het profiel voorkomen. Laat u inspireren door de gerenommeerde koks Sacha van Doorn, Stefan van der Meeren en food designer Christian Weij! Zij hebben bij elk profiel een menusuggestie gemaakt.
Smaak van Van Gogh-keurmerk Gerechten, producten en menu’s die zijn ontwikkeld volgens de Van Gogh Smaakprofielen krijgen het Smaak van Van Gogh-keurmerk. U mag dan het logo van De Smaak van Van Gogh in uw restaurant of op uw product gebruiken. Daarbij biedt de gemeente Ede een pakket aan activiteiten die de marketing van uw bedrijf of product ten goede zullen komen. U leest hierover meer in het hoofdstuk Meedoen aan De Smaak van Van Gogh.
Food designer Christian Weij uit Bennekom
6
7
Smaakprofiel Herfst & Winter: ode aan de boer Inspiratie uit Vincents leven en schilderijen uit de periode 1881-1885
peulvruchten schorseneren
STOVEN Vincent van Gogh, Ossenkar, juli 1884
bier
Vincent van Gogh, Bokkingen, zomer 1886
BOKKING
AARDAPPELS
ROKEN
PEREN Vincent van Gogh, Stilleven met appels en pompoenen, september 1885
pastinaak
pompoen
KOOL
HERFST/WINTER 1881-1885
- DONK ER HT EC
spek
AND TEL Z AT
R - PUUR AA W
STOKVIS
ERROIR - P T L -
KOFFIE KO
ROGGEBROOD
APPELS A
knolselderij
UI U
Vincent van Gogh, De aardappeleters, april-mei 1885
BRADEN
Vincent van Gogh, Stilleven met kruiken, september-oktober 1885
8
stoofvlees bieten
STAMPPOTTEN 9
DROGEN
Voorbeeldmenu Herfst & Winter Menusuggestie gemaakt door Sacha van Doorn van restaurant Planken Wambuis in Ede
Voorgerecht Gerookte bokking op een taartje van rode linzen en zoetzure biet, met crème van mierikswortel
Hoofdgerecht Rundersukade, gestoofd in donker bier, met gebraden meiknolletjes en een hete bliksem van aardappel, pastinaak, peer en katenspek
Nagerecht Pompoenparfait op een krokante bodem van haver en rogge, met gedroogde appelchips
Vincent van Gogh, De aardappeleters, april-mei 1885
10
11
Smaakprofiel Lente: bistronomie ten top Inspiratie uit Vincents leven en schilderijen uit de periode 1886-1887
gekleurde bieten radijs
STOVEN
BRADEN
DROGEN
NT E - LE PA
gekleurde wortels
UR
LENTE 1886-1887
U wijnbladeren
- NATU
SINAASAPPEL
HARING
-
R
lambiek
JS
- L I C HT
Vincent van Gogh, Roze perzikbomen (‘Souvenir de Mauve’), ca. 30 maart 1888
RI
JK
Vincent van Gogh, De zaaier, ca. 17-28 juni 1888
MAKREEL MAK
LI
GEDROOGD VLEES
BLOEMEN
OUD - P U NV EE
prei
CITROEN
bladgroenten
UIEN rode wijn
knoflook
BAKKEN
Vincent van Gogh, Stilleven rond een bord met uien, januari 1889
Vincent van Gogh, Interieur van een restaurant, zomer 1887
12
FRITUREN 13
Voorbeeldmenu Lente Menusuggestie gemaakt door Stefan van der Meeren van kookstudio Ede Aan de Kook in Ede
Voorgerecht Op hooi gerookte makreel met zoetzure bietjes en bladsalade
Hoofdgerecht Gebakken haring met gekleurde wortel, geprakte aardappel en marmalade van uien
Nagerecht Terrine van citrusfruit met Bloesemsorbet
Vincent van Gogh, Stilleven rond een bord met uien, januari 1889
14
15
Smaakprofiel Zomer: tijd om te picknicken Inspiratie uit Vincents leven en schilderijen uit de periode 1888-1890
droge worst blond bier
GRILLEN
pompoen
BROOD
PERZIK
KAAS KA
MG
O
ZOMER 1888-1890
OET - BO -Z Vincent van Gogh, Mand met citroenen en fles, mei 1888
HARING
Vincent van Gogh, De groene wijngaard, ca. 3 oktober 1888
16
KRAB
CITROEN
gevogelte
OLIJF O
zoete desserts
SALADES
druiven CHT - PUU
MOSSELEN
TERRAAN
LI
witte wijn
I ED
-
GARNALEN
AARD M
Vincent van Gogh, Mand met appels, september-oktober 1887
R
Vincent van Gogh, Korenschoven, juli-augustus 1885
RAUWKOST
granen konijn
FRITUREN 17
KORTE BEREIDING
Voorbeeldmenu Zomer Menusuggestie gemaakt door Christian Weij van Puur-e Foodconcepten uit Ede
Voorgerecht Gegratineerde mosselen met uitgebakken droge worst, gekonfijte citroen en Brandroodkaas
Hoofdgerecht Kip van de barbecue gevuld met druiven en gekookte rogge met een salade van kort gefermenteerde venkel
Nagerecht Wittewijn citroenijs met gegrilde perzik, rozijnen en amandelcrumble
Vincent van Gogh, De groene wijngaard, ca. 3 oktober 1888
18
19
De Smaak van Van Gogh Onderdeel van het Van Gogh-jaar 2015, ‘125 jaar inspiratie’ De Smaak van Van Gogh is een citymarketing initiatief van de gemeente Ede. De stad ontwikkelt en stimuleert onder deze vlag diverse projecten en producten waarmee Ede zich de komende jaren verder op de kaart zet als proeftuin voor food en centrum van kunst en natuur. Het initiatief maakt deel uit van het Van Gogh-jaar 2015, ‘125 jaar inspiratie’ en wordt ondersteund door het Kröller-Müller Museum, eigenaar van de tweede grootste Van Gogh-collectie ter wereld en partner in het Van Gogh-jaar samen met het Van Gogh Museum Amsterdam en Van Gogh Brabant.
Economie, cultuur en educatie Ede wil De Smaak van Van Gogh vanaf 2015 minstens 3 jaar inzetten. De projecten moeten een bijdrage leveren aan de groei van het dag- en verblijfstoerisme of de economische ontwikkeling in de gemeente. Ook initiatieven die een stimulans zijn voor het lokale culturele leven zijn welkom. De Smaak van Van Gogh biedt bovendien ruimte voor projecten in het onderwijs, op alle niveaus, die kennis stimuleren op het gebied van gezond eten, natuur en cultuur.
Natuur, cultuur en food De combinatie natuur, cultuur en food trekt steeds meer bezoekers naar Ede en de Veluwe. Met het Kröller-Müller Museum en het Nationale Park De Hoge Veluwe voorop als grote nationale en internationale trekpleisters. Daarnaast landen steeds meer food events in Ede; van de Versmarketeerverkiezing van het jaar en Food Unplugged tot een festival over onversterkt eten en Ede Hoofdstad van de Smaak. Met de introductie van De Smaak van Van Gogh bundelt Ede alle sterke punten die de gemeente de bewoners, bezoekers en bedrijven heeft te bieden. Natuur, cultuur en food worden hier versmolten tot een geheel waarbij iedereen betrokken kan zijn.
Vincent van Gogh, Kop van een vrouw met witte muts, november 1884–mei 1885
20
21
Ede is de nationale ‘proeftuin’ voor food Ede is de nationale proeftuin voor food. De gemeente ligt centraal in Nederland in het hart van de FoodValley regio en wordt omringd door de groene Veluwe. Inclusief de omliggende dorpen telt Ede op dit moment ruim 110.000 inwoners. Stad en land zijn uitstekend bereikbaar via de A12, A30 en met de trein. De ambities met FoodValley Het is de ambitie van Ede de FoodValley regio de komende decennia te ontwikkelen tot hét agrofood- centrum van Europa, de internationale topregio voor kennis en innovaties op het gebied van gezonde en duurzame voeding. De regio biedt een uitstekende infrastructuur voor werken, wonen en bezoeken. Er is voldoende werkgelegenheid, goed onderwijs en een prima leefomgeving met de Gelderse Vallei, Utrechtse Heuvelrug en Veluwe onder handbereik.
Wageningen Regio FoodValley is een samenwerkingsverband van acht gemeenten met in totaal 330.000 inwoners. Binnen deze regio werkt Ede samen met Wageningen aan de ontwikkeling van de KennisAs Ede-Wageningen. Een gebied waar Wageningen UR, vele top-kennisinstituten, het voedings ziekenhuis van Nederland, ziekenhuis Gelderse Vallei, de Kenniscampus Ede en het toekomstige World Food Center zijn gevestigd.
22
23
Het Kröller-Müller Museum: Van Gogh & Co. In 2015 wordt het 125ste sterfjaar van Vincent Van Gogh (1853-1890) herdacht met een veelzijdig cultureel programma dat het motto draagt ‘125 jaar inspiratie’. Musea en erfgoedinstellingen in Nederland, België, Frankrijk en Engeland schenken aandacht aan zijn werk, zijn leven en zijn inspiratiebronnen. Het Kröller-Müller Museum presenteert van 24 april t/m 27 september de tentoonstelling Van Gogh & Co. Dwars door de collectie. Er zijn ruim 50 schilderijen en tekeningen van Van Gogh te zien. Ze worden gecombineerd met werken van tijdgenoten uit de collectie van het museum, zoals Floris Verster, Odilon Redon, Henri Fantin-Latour, Paul Gabriël, Paul Cézanne en Claude Monet. Zo kun je ontdekken hoe Van Gogh en de andere kunstenaars met genres als stillevens, landschappen en portretten omgingen.
Parel van de Veluwe Het Kröller-Müller is een paradijs voor ervaren kunstliefhebbers en onbevangen nieuwkomers. Het museum beschikt over de tweede grootste Van Gogh-collectie ter wereld! Daarnaast zijn er topstukken te zien van moderne meesters als Claude Monet, Georges Seurat, Pablo Picasso en Piet Mondriaan. Ook de beeldentuin is wereldberoemd. Hier worden ruim 160 beelden van prominente kunstenaars als Auguste Rodin, Henri Moore en Jean Dubuffet op een verrassende manier in de natuur tentoongesteld. Het Kröller-Müller Museum is het levenswerk van Helene Kröller-Müller. Tussen 1907 en 1922 verzamelde zij samen met haar echtgenoot Anton Kröller bijna 11.500 kunst werken, waaronder 90 schilderijen en 180 tekeningen van Vincent van Gogh.
“Ik heb maar zeer weinig verf medegenomen maar toch iets en ik hoop spoedig aan te kunnen vullen. De kleur van de Veluwe vond ik rijk.”
Vincent van Gogh
Vincent van Gogh, Arenlezende boerin, juli - augustus 1885
24
25
Meedoen aan De Smaak van Van Gogh Het is de ambitie van de gemeente Ede om met De Smaak van Gogh particulieren, bedrijven en instellingen te stimuleren een menu, gerecht of product te ontwikkelen dat is geïnspireerd door het leven en de schilderijen van Vincent van Gogh. De Van Gogh Smaakprofielen dienen hiervoor als ‘kookboek’. Wie wil meedoen aan dit unieke project kan zich met zijn of haar idee aanmelden bij de Smaak van Van Gogh projectgroep. Daar wordt beoordeeld of uw concept past binnen de doelstellingen van het initiatief. Restaurants in Nederland Het doel van Ede Citymarketing is dat in 2015 minimaal 125 restaurants in Nederland een Smaak van Van Gogh-gerecht of -menu hebben ontwikkeld op basis van de Van Gogh Smaakprofielen. Het restaurant dat deelneemt ontvangt als tegenpresentatie allereerst de Smaak van Van Gogh ‘marketing toolkit’, waarmee u kunt aanduiden dat u een Smaak van Van Gogh restaurant bent. Daarnaast bieden wij de deelnemers gratis een aantal aantrekkelijke marketing- en public relations middelen aan, zoals free publicity, online media exposure en opname in het overzicht van Smaak van Van Gogh restaurants aan binnen- en buitenlandse touroperators. U wordt bovendien opgenomen in een interessant netwerk van foodspecialisten en -organisaties die een stimulans kunnen betekenen voor uw business.
Smaak van Van Gogh-producten De Smaak van Van Gogh-projectgroep heeft zelf het initiatief genomen om enkele Smaak van Van Gogh-producten te ontwikkelen, zoals het Koekje van Van Gogh, maar wij kijken met belangstelling uit naar particulieren, bedrijven en instellingen die ook met een idee voor een product komen. Als u een product heeft waarvan u denkt dat het past bij De Smaak van Van Gogh, dan kunt u dat rechtstreeks bij ons kenbaar maken. Zie voor onze contactgegevens het colofon.
Food Unplugged, juni 2014
26
27
Colofon De Van Gogh Smaakprofielen De Van Gogh Smaakprofielen zijn ontwikkeld voor De Smaak van Van Gogh in opdracht van de gemeente Ede door food-specialisten uit Ede, te weten: food designer Christian Weij (Puur-e), Stefan van der Meeren (Kookstudio Ede aan de kook), Stefan Motké (Planken Wambuis), Bart Smit (Nizo Ede), Jeroen Knol (The European Federation of Food Science & Technology), Edwin van de Oever (Het Oude Politiebureau) en Arnoud Leerling. Zij ontleenden hun inspiratie aan de schilderijen en brieven van Van Gogh. De in deze brochure afgebeelde schilderijen zijn alle afkomstig uit het Kröller-Müller Museum.
De Smaak van Van Gogh Roel Mostert - project manager / redactie T. 06 25070504 Aggie Langedijk - Kröller-Müller Museum / eindredactie E.
[email protected] I. www.smaakvangogh.nl | www.vangogh2015.eu | Facebook.com/smaakvangogh
Citymarketing Ede Marieke Laméris – adviseur Citymarketing T. 06 53905436 E.
[email protected] I. www.ede.nl | Facebook.com/gemeenteede | Twitter: @edemarketing
Ondernemen in Ede Bergstraat 4 6711 DD Ede T. 14 0318 I. www.ede.nl
Martin Egging T. 06 12127192 E.
[email protected] I. www.ede.nl
Angelique Gerritsen T. 06 52513339 E.
[email protected] I. www.ede.nl/ondernemen
Niets uit dit document mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
Vincent van Gogh, Caféterras bij nacht (Place du forum), ca. 16 september 1888
28
29
Smaak van Van Gogh Ede I. www.smaakvangogh.nl E.
[email protected]
