CORDAAN KWARTAAL # Nuttige informatie voor iedereen die een relatie met Cordaan heeft. Klaar voor 2015

CORDAAN KWARTAAL #4 2014

Klaar voor 2015

Nuttige informatie voor iedereen die een relatie met Cordaan heeft.

Anders denken, anders doen De samenleving is aan het veranderen. Mensen vinden nu andere dingen belangrijk dan vroeger. Ze willen zo lang mogelijk zelfstandig en zelfredzaam thuis blijven wonen. Eigen behoeften en mogelijkheden staan centraal. De zorg moet daarom mee veranderen. Bovendien wordt de langdurige zorg onbetaalbaar als we blijven doen wat we tot nu toe gewend waren te doen. We moeten maatwerk leveren, maar ook innoveren en de zorg creatiever en slimmer organiseren. De overheid zet in op een transitie van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving.

Cordaan vindt kostenbeheersing van groot belang.

experiment met de dienstencheque voor. Bovendien

De veranderingen doen hier en daar ook pijn. De

We nemen onze verantwoordelijkheid en zijn daar-

gaat Cordaan nieuwe ondersteuningsdiensten leve-

verschillende hervormingen leiden tot ingewikkelde

op aanspreekbaar. Maar we zijn ook kritisch over

ren om het zelfstandig blijven wonen te stimuleren.

processen. Er vervallen helaas ook arbeidsplaatsen.

bepaalde kabinetsbesluiten. Zo denken wij dat er

Bij alle stappen en maatregelen zoeken we de dia-

juist niét bezuinigd moet worden op zorg thuis. Dat

Cordaan heeft de noodzaak tot veranderen al lang

loog met de medezeggenschap, met de gemeenten

geven we aan en we proberen met (vernieuwende)

zien aankomen. Met het oog op de hervorming van

en met de zorgverzekeraar. Dat blijven we doen!

alternatieven te komen. Ook dát rekenen we tot

de zorg hebben we al in 2013 voor een integrale aan-

onze verantwoordelijkheid.

pak gekozen. In een grootscheeps transitieprogram-

IN DEZE CORDAAN KWARTAAL LATEN WE GRAAG

ma wordt alle denken doekracht verbonden met

ZIEN WAT WE DOEN IN DE VERSCHILLENDE PRO-

Zo vinden we bijvoorbeeld dat hulp bij het huishou-

visie en plezier om de zaken voor elkaar te krijgen:

JECTEN. HET IS AAN DE LEZER OM TE BEOORDE-

den (HbH), waarop fors wordt bezuinigd, essentieel

de omslag van ‘anders denken’ naar ‘anders doen’.

LEN OF CORDAAN KLAAR (GENOEG) IS VOOR 2015!

is als basis voor mensen die eenvoudige ondersteu-

We bieden cliënten de steunstructuur die nodig is als

ning nodig hebben. Ook de signaleringsfunctie van

de autonomie afneemt en de leefomgeving niet of

HbH-medewerkers is van groot belang om te voor-

onvoldoende kan ondersteunen. We spelen creatief

Eelco Damen,

komen dat cliënten vereenzamen of niet meer zelf-

en inventief in op de klantvraag, bij voorkeur zo lang

Henk Kouwenhoven,

standig kunnen wonen. Cordaan maakt zich daarom

mogelijk thuis, wijkgericht en in samenwerking met

Joke van Lonkhuijzen

sterk voor het behoud van de HbH en bereidt een

anderen (eerstelijn, welzijn).

Raad van Bestuur Cordaan

Cordaan Kwartaal #4 | Klaar voor 2015 | december 2014

| 02

INHOUD

Zorg thuis en in de wijk

Vernieuwend aanbod dagbesteding, dicht bij huis

Passende huisvesting voor alle doelgroepen

ringswet, de begeleiding naar de

Extramurale dagbesteding in de

De Wet langdurige zorg (Wlz) bekos-

Wmo. De wijkverpleging omvat

sectoren VGZ, GGZ en V&V gaat per

tigt de functie verblijf alleen nog

zowel ‘toewijsbare zorg’ (persoonlijke

1 januari 2015 over naar de Wmo.

voor mensen met een zware en lang-

zorg in de thuissituatie) als ‘niet toe-

De overgang van de dagbesteding

durige zorgvraag. Lage ZZP-indica-

wijsbare zorg’, met andere woorden:

naar de Wmo gaat ook met een

ties worden niet meer afgegeven.

preventie, signaleren, samenwerken

fikse budgetkorting gepaard.

Er ontstaat daardoor een overcapa-

in het sociale wijkteam.

Cordaan organiseert arbeidsmatige

citeit aan verblijfsplaatsen in alle

dagbesteding in het nieuwe Leer-

sectoren. Veel zorgorganisaties slui-

werkbedrijf

ten hun verzorgingshuizen.

→ ZIE PAGINA 4.

→ ZIE PAGINA 6.

→ ZIE PAGINA 7.

Informatietechnologie (IT) op orde, klaar voor innovatie

Samen anders doen: transitie binnen Jeugddomein

Krachtige teams die continu verbeteren

De persoonlijke verzorging en de verpleging gaan per 1 januari 2015 grotendeels naar de Zorgverzeke-

Alles op alles voor werkzekerheid De afbouw van intramurale capaci-

De kwaliteit van zorg moet verbeteren, terwijl die door de bezuinigingen onder druk komt staan. Cordaan

teit, de afname van het budget voor

In onze moderne samenleving zijn

In de zorg voor de jeugd gaat er per

investeert in het probleemoplossend

thuiszorg en voor dagactiviteiten en

internet, laptops, tablets en smartp-

2015 heel veel veranderen. Zo wijzi-

vermogen van de medewerkers en

de veranderingen in de financiering

hones niet meer weg te denken.

gen zowel de Jeugdwet als de Wet

in zelfstandige, voor hun eigen werk

in het jeugddomein hebben grote

Cordaan vindt dat moderne techno-

langdurige zorg, Wet maatschap-

verantwoordelijke teams. Vanaf 2015

personele consequenties. Van 2015

logie (in brede zin) nuttig kan zijn in

pelijke ondersteuning, Zorgverzeke-

gaat Cordaan de management-

tot en met 2018 zullen er banen ver-

de ondersteuning van onze cliënten.

ringswet en Passend onderwijs.

filosofie Lean implementeren, waar-

dwijnen. Lees alles over het nieuwe

En moderne IT maakt ook dat we ons

bij “continu verbeteren” het leidend

Sociaal Plan van Cordaan

werk efficiënter kunnen doen.

principe is.

→ ZIE PAGINA 9.

→ ZIE PAGINA 10.


→ ZIE PAGINA 12.

→ ZIE PAGINA 14. | 03

De wijkverpleegkundige 2.0 We zien nu het geheel De term Wijkverpleegkundige 2.0 bestaat eigenlijk niet. Maar de wijkverpleegkundige is wel degelijk opnieuw uitgevonden. De Nieuwe Wijkverpleegkundige kijkt anders en werkt soms zelfs met de handen op de rug. Met oog voor het geheel, in plaats van alleen maar taakgericht. En met een iPad met electronisch cliëntendossier, in plaats van met tassen vol papieren.

HULPVRAAG Collega Annamarie Valkema (30 jaar) vult aan dat nu nog beide worden gebruikt; afspraken en overdracht schrijft ze nog wel in de oude agenda’s, maar gaan ook al via de iPad. “We zitten wat dat betreft nog even in de twilight zone. Maar we zijn echt een omslag aan het maken. We noemen het wijkgericht werken. Daar is alles op afgestemd, dus ook het electronisch cliëntendossier. Dat hebben we op de iPad bij ons, als we op intake gaan bij de cliënt. En dan vraagt het dossier eerst naar de hulpvraag van de cliënt. Vervolgens naar wat de cliënt nog zelf kan, en wat de familie kan betekenen. En dan als laatste: wat kan Cordaan doen? Dat

Het is koffietijd, op de kamer van het wijkverpleegkundig team Overtoomse

is echt een omslag in denken. Voorheen hadden we de neiging om te kijken: wat

Veld in woonzorgcentrum de Riekerhof. Op tafel ligt een fiks aantal mappen;

vind ik dat het probleem is? We waren vooral productgericht: wat bieden wij?

agenda’s, planning-overzichten, overdrachtsboeken. Die zijn nog in gebruik,

Nu kijken we: wat is de vraag van de cliënt?”

maar niet meer lang. Binnenkort verdwijnt de papierwinkel in zijn geheel in een van de strakke zwarte covers die ook op tafel liggen. Wijkverpleegkundige

HET GEHEEL

Ryanne van Veluwen (23 jaar) klapt zo’n omslag open. Een toetsenbord onderin,

Het besef dat een verpleegkundige heel goed onderscheid kan maken tussen wat

een fonkelnieuwe iPad bovenin. “Het is nu echt begonnen” zegt Ryanne. “We zijn

wel en niet nodig is, ontstond al bij de Zichtbare Schakel. En het werkt, de wijk-

nu vier weken uit de oefenfase. De iPads gebruiken we al bij de cliënt, bijvoor-

verpleegkundige als spin in het web. Die niet alleen taakgericht bezig is, maar

beeld voor de intake.”

juist met een brede blik. Want, zeggen de twee verpleegkundigen, → →


| 04

Kwaliteit en meerwaarde, ook in de toekomst

wordt een vaste schakel die zich rondom een cliënt

zo goed mogelijk faciliteren om zich hierop te kunnen

beweegt, in allerlei verschillende domeinen.”

focussen. Waar wij nu mee bezig zijn, de wijkteams

Ivo de Jong, waarnemend directeur Thuiszorg

in hun kracht zetten, verder professionaliseren, “Het Nieuwe Werken gaat ook om een cultuuromslag;

processen slimmer inrichten, zorgt ervoor dat we

verbeteren van de werkprocessen, slim organiseren

ook in de toekomst kwaliteit en meerwaarde kun-

van de zorg, creatief en innovatief omgaan met de

nen blijven bieden in het leven van onze cliënten.

mogelijkheden en samenwerking in de wijk. Of je nou “De verandering is in essentie de verschuiving van het

een verpleegkundige of verzorgende bent, iedereen

De verschuiving van verzorgingshuis naar de

sec uitvoeren van taken naar het organiseren van zorg.

moet op zijn of haar niveau zorginhoudelijk in the

wijk, van ziekenhuis naar de wijk, dat zijn alle-

En dan niet alleen zorgen vóór, maar zorgen dát er van

lead kunnen zijn. Onze wijkteams kennen de wijk, de

maal trends die op ons afkomen. Dit betekent een

alles gebeurt om meerwaarde te creëren in het leven

cliënten en de professionals als geen ander. De zorg

toename van complexiteit in de thuissituatie. We

van onze cliënten thuis. Voor de verpleegkundige bete-

voor een cliënt wordt echt een gemeenschappelijke

bereiden ons voor op wat er gaat komen, zodat we

kent dat een professionaliseringsslag. Op een andere

verantwoordelijkheid van het wijkteam, waarbij

straks niet achter de feiten aanhobbelen, maar er

manier met je cliënt bezig zijn, met zijn netwerk, met

wijkverpleegkundige en verzorgende elkaar heel

controle over hebben.

sociale omstandigheden. De wijkverpleegkundige

goed kunnen aanvullen. We moeten onze wijkteams

als je het geheel ziet, pak je meer op, waardoor de totale gezondheid wordt bevorderd. Dat past binnen een nieuwe visie op gezondheidszorg, waarbij je niet meer de ziekte centraal stelt, maar juist de mogelijkheden binnen de beperkingen. Annamarie: “Ik ben anders gaan kijken naar een cliënt. Soms letterlijk met je handen op de rug. Je komt binnen en denkt niet meer alleen; ik kom hier om te zwachtelen. Maar je komt juist met open ogen. Je kijkt veel breder; de familie erbij betrekken, samenwerken met andere professionals, zorg coördineren; alles als een geheel zien. Dat betekent dat je veel minder star je werk doet, en dat is wel even wennen.” COLLEGA RYANNE: “De oude rol was dat we altijd wel wisten wat er nodig was... Nu is dat anders, en dat heeft effect op cliënten. Mensen worden energieker, als je meer bij hen zelf

OPROEP

laat. Van de week was ik bij een mevrouw die haar arm had gebroken. Haar rech-

Annamarie en Ryanne zijn de Werkgroep Stages en Voorlichting begonnen.

terarm, dus dat is extra lastig. Daarom krijgt ze even hulp bij wassen en aankle-

Daarmee willen ze enthousiaste wijkverpleegkundigen bij elkaar brengen, om

den. Die mevrouw ging voor de wastafel staan en zei: ‘Was me maar.’ Vorig jaar

samen het beroep aantrekkelijk te maken voor nieuwe collega’s, om elkaar te

had ik dat denk ik gewoon gedaan. Maar nu zei ik: ‘U heeft toch ook een linker-

inspireren, ideeën op te pakken, het goede voorbeeld te geven. Wil je meeden-

hand?’ Toen heeft ze alles zelf gedaan. Dat is voor mij helemaal nieuw, maar voor

ken? Neem dan contact op met Annamarie Valkema of Ryanne van Veluwen,

de cliënt ook. Maar die gaat er wel op vooruit.”

via het adressenboek van Cordaan. ←


| 05

Het Leerwerkbedrijf Samen werken aan werk

van begeleide arbeid aan jongeren die

Moduleboek van het Leerwerkbedrijf,

het speciaal onderwijs (bijvoorbeeld het

dat jaarlijks wordt geactualiseerd.

Orioncollege) verlaten met een te grote

Mensen kunnen een totale leerlijn vol-

afstand tot de arbeidsmarkt.

gen, maar ook deelcertificaten behalen op een enkele vaardigheid.

Gerda van der Meer, directeur Dagbesteding, is erg enthousiast over het

Het Leerwerkbedrijf is op 11 november

Leerwerkbedrijf. Het wordt een net-

jl. voor het eerst gepresenteerd op de

werkorganisatie waarin verschillende

Amsterdamse Participatiemarkt in De

Beschut werken en arbeidsmatige

organisaties samenwerken. Cordaan

zorgt voor goede begeleiding van de bij-

Meervaart. Bezoekers konden daar het

dagbesteding zijn twee vormen van

heeft het voortouw genomen, vanuit

zondere en enthousiaste werknemers,

Moduleboek alvast inzien. De échte in-

groepsgewijze begeleiding. Vanaf 1

de ruime ervaring met werk en dagbe-

die zich graag nuttig willen maken met

troductie vindt plaats tijdens de start-

januari 2015 zal deze vorm van bege-

steding voor mensen met een beper-

klussen die anders blijven liggen of met

conferentie en feestelijke lancering

leiding deels vanuit de Wet langdurige

king. “Het is niet langer: ieder voor zich.

ander waardevol werk. Cliënten krijgen

op 12 december 2014. Partners van

zorg, deels door gemeenten vanuit de

Er worden allianties gesloten met oog

leer- en ontwikkelingstrajecten aange-

Cordaan binnen het Leerwerkbedrijf

Wet maatschappelijke ondersteuning

voor ieders belangen. Het mooie is dat

boden en komen zo een stapje verder

zijn onder meer Pantar, Radar, ROC, de

gefinancierd worden. Het budget zal

cliënten van al deze organisaties straks

richting betaald werk.

VSO-scholen en vele anderen. Gerda

flink worden gekort.

– zonder rekening te hoeven houden

Cordaan maakt zich sterk voor toe-

kijkt uit naar de formele start: “De rela-

met schotten – kunnen kiezen voor de

Binnen het Leerwerkbedrijf kan gekozen

tie tussen werknemers en werkgevers

leerwerkplek die het beste bij hen past!”

worden voor werk binnen vijf hoofd-

in het Leerwerkbedrijf is gebaseerd op

domeinen: Horeca & Catering, Facilitair

vertrouwen. Het vertrouwen dat de

besteding voor cliënten met een ver-

Bijzondere werkgevers, zoals IKEA,

& Logistiek, Groen & Dierverzorging,

cliënten zich graag nuttig willen ma-

standelijke of psychische beperking.

Sodexo, het GVB en De Kweker geven

Retail & Detailhandel, Techniek & Nij-

ken en het vertrouwen dat werkgevers

Het accent komt nóg meer te liggen op

vanuit hun maatschappelijke verant-

verheid. Elk domein biedt een variatie

daar oprecht mee om gaan en het werk

zelfredzaamheid en op meedoen in de

woordelijkheid mensen met een be-

aan beschutting, inhoud van het werk,

als waardevol beschouwen. Het Leer-

samenleving. Cordaan is om die reden

perking een kans. Het Leerwerkbedrijf

mate van begeleiding en een spreiding

werkbedrijf gaat zorgen dat dit ver-

bezig met het opzetten van een Leer-

van locaties over groot-Amsterdam.

trouwen wérkt!” ←

werkbedrijf. Dat doen we niet alleen,

Dit betekent dat er nagenoeg voor elke

we zoeken de samenwerking met ande-

cliënt een passende werkplek is op re-

re zorgaanbieders en met het bedrijfs-

delijke afstand van de woonplek.

komstbestendige vormen van dag-

leven. Doelstelling van het Leerwerkbedrijf is om mensen met een beperking

Per hoofddomein zijn in samenwerking

in kleine stapjes te begeleiden van

met Philadelphia en het ROC oplei-

dagbesteding naar werk met loon-

dingsprogramma’s ontwikkeld. Alle

waarde. Een afgeleid doel is het bieden

opleidingen, leerlijnen en werkplekken

van een nuttige bezigheid in de vorm

staan per doelgroep beschreven in het


| 06

Scheiden wonen en zorg in Nieuw Geuzenveld Veel zorgorganisaties in Amsterdam sluiten de deuren van verzorgingshuizen. De verzekeraars gaan minder intramurale plaatsen afnemen. De nieuwe Wet langdurige zorg (Wlz) bekostigt alleen nog de functie ‘verblijf’ voor mensen met een zware en langdurige zorgvraag. Cordaan moet het komende jaar 170 plaatsen afbouwen, maar kiest in die opgave haar eigen weg. Het strategisch huisvestingsplan richt zich op het behoud van de huidige panden. Ze worden aangepast aan de eisen en wensen van de toekomst en omgezet naar locaties waar ouderen beschut kunnen wonen. Dit proces van om-

Nieuw Geuzenveld is de eerste woonzorglocatie van Cordaan die tot extra-

zetten wordt wel “scheiden van wonen en zorg” of “extramuralisering” genoemd.

de Vries, directeur V&V in West, vertelt hoe het is gegaan: “We hebben vanaf het

muralisering is overgegaan. Er is geen sprake meer van AWBZ-gefinancierd verblijf (op drie plaatsen na), maar van een scheiding tussen wonen en zorg. Nieuw Geuzenveld is nu een woonlocatie in plaats van een verzorgingshuis. De bijna 25 bewoners van Nieuw Geuzenveld betalen zelf huur aan de woningcorporatie. Ze ontvangen thuiszorg van Cordaan, bijvoorbeeld in de vorm van een Volledig Pakket Thuis (VPT). IEDEREEN BETREKKEN BIJ HET TRAJECT Die verandering is niet zonder slag of stoot gegaan, het traject heeft ruim twee jaar geduurd. Dat is niet zo gek. Zowel voor de medewerkers als de bewoners was het een pioniersfase waarin alles nog uitgedokterd moest worden. Remco begin de bewoners en hun familieleden, maar ook de medewerkers betrokken. Direct uitgelegd dat niemand gedwongen zou worden om te veranderen van zorgindicatie of om te verhuizen. Elders in Nederland levert dat namelijk nog wel eens schrijnende situaties op. → →


| 07

Remco de Vries: “Het traject is goed verlopen. Maar het blijft spannend of iedereen tevreden is met de uitkomst. Vanaf november worden de veranderingen echt voelbaar, zowel voor cliënt als medewerker. De begane grond wordt anders ingericht, er huizen nieuwe bewoners met een andere achtergrond in, de 24-uurs aanwezigheid van het zorgteam en receptie verdwijnt. Ik ben wel trots op de resultaten. Alle stappen zijn zorgvuldig, in overleg en op vrijwillige basis gezet. Er ligt nu een duidelijk draaiboek. Dat wordt nu ook gebruikt op andere locaties. Binnen Cordaan hebben alle betrokken partijen goed samengewerkt en dat geeft vertrouwen voor de toekomst. “

In eerste instantie waren de bewoners en hun verwanten ongerust.

De zorgmedewerker besprak met de bewoners hun twijfels en wensen op het

Ze zijn gewend aan de 24 uurs-aanwezigheid van zorgmedewerkers, aan de

gebied van wonen, zorg en welzijn. De 24 uurs-aanwezigheid van het zorgteam

receptie- en restaurantfunctie en de huismeester. Ook speelde onzekerheid

en de oude receptiefunctie verdwijnt. Zorg wordt voortaan geleverd door het

over de financiële gevolgen een rol. De medewerkers waardeerden de vroege

team van de thuiszorg. Het restaurant blijft echter op gezette tijden open voor

betrokkenheid, maar hadden moeite met de onduidelijkheid over hun functies.

de bewoners en mensen uit de buurt, en heeft dan ook een soort receptiefunctie.

Uiteraard wilden ze weten of ze in Nieuw Geuzenveld konden blijven werken!”

Er worden momenteel meer vrijwilligers op Nieuw Geuzenveld ingezet, o.a. als gastvrouw of -heer. Ook is een aanbod van dagbesteding ontwikkeld. Cordaan

BEGELEIDING BEWONERS

is daarnaast bezig met het samenstellen van servicepakketten, met bijvoorbeeld

Cordaan zette budgetcoaches in om de bewoners te ondersteunen. Uit de bere-

gratis wifi, eerstelijns voorzieningen, een kapper en andere diensten op locatie.

keningen bleek dat de meeste bewoners er juist financieel op vóóruit gaan als ze kiezen voor een VPT. Bij de overstap kwamen de bewoners ook in aanmerking

BEGELEIDING MEDEWERKERS

voor extra zorg in de vorm van dagbesteding. De huur, in combinatie met huur-

In de overgangsfase zijn er ook met de medewerkers diverse individuele ge-

subsidie en een lage eigen bijdrage, viel vaak gunstiger uit dan de oude bijdrage

sprekken gevoerd. Zij konden aangeven of zij de overstap wilden maken naar een

AWBZ. De budgetcoaches en zorgmedewerkers hielpen de cliënt met de adminis-

thuiszorgteam of naar een andere zorglocatie binnen de V&V. Sommigen moesten

tratieve afhandeling, zoals het aanvragen van huursubsidie en het regelen van

daarvoor een extra opleiding volgen. Voor alle verzorgenden veranderde hun

de huurovereenkomst.

functie. Een derde van het oude team werkt nu als verzorgende in de thuiszorg, zowel in Nieuw Geuzenveld als in de wijk eromheen. ←


| 08

Van baanzekerheid naar werkzekerheid

lastige tijden aanbreken en daardoor banen moeten

Denk bijvoorbeeld aan extra studiefaciliteiten, tes-

verdwijnen. Cordaan heeft als een van de eerste

ten om talenten en interesses inzichtelijk te maken,

zorgorganisaties in Nederland met alle werknemers-

sollicitatietrainingen, detachering of een vrijwillige

organisaties één gedragen beleid vastgelegd. Dat is

vertrekregeling. In het Sociaal Plan van Cordaan is

bijzonder. De werknemersorganisaties zijn blij met

ook de periode van zogenaamde ‘boventalligheid’

De veranderingen in de zorg hebben natuurlijk ook

onze visie op werkbehoud. Veel andere zorgaanbie-

anders dan voorheen. Cordaan heeft deze periode

gevolgen voor de medewerkers van Cordaan. De

ders kiezen de veilige route van collectief ontslag.

flink verlengd. Tijdens deze fase kan een medewer-

budgetten worden gekort, burgers met een lichte

Cordaan kiest voor een ander HR-beleid dat gericht

ker in de eerste plaats zijn inzetbaarheid versterken.

zorgvraag moeten een groter beroep doen op het

is op werkbehoud, en dat is opmerkelijk voor zo’n

De overige tijd wordt gewoon in de oude functie

informele netwerk, zorgaanbieders gaan zich voor-

grote Amsterdamse organisatie. Zéker als je bedenkt

doorgewerkt. Dit geeft de medewerker én de orga-

al op zware en complexe zorg richten. Wij moeten

dat we ook een opgave hebben in het verbeteren

nisatie de ruimte en de rust om op een goede manier

de zorg slimmer en ánders organiseren. Alleen dan

van de kwaliteit!”

de veranderingen aan te kunnen.

ondersteuning voorzien. Dit betekent hoe dan

De ‘baanzekerheid’ van vroeger verdwijnt uit de

Raymond Meenink, CNV Publieke Zaak, is tevreden:

ook een afbouw van het aantal arbeidsplaatsen.

zorg, maar Cordaan zet alles op alles voor ‘werk-

“DIT PLAN BIEDT GOEDE AFSPRAKEN BIJ VERAN-

zekerheid’ (breder inzetbaar zijn en blijven). In het

DERING OF VERDWIJNEN VAN FUNCTIES. HELDERE

Cordaan is in de eerste plaats zorgverlener, maar

Sociaal Plan is daarom veel aandacht voor opleiding

PROCEDURES MET BEVORDERENDE AFSPRAKEN

ook een van de grootste werkgevers in de stad

en preventieve mobiliteit. Het sociaal beleid van

SPECIFIEK VOOR WERKNEMERS MET TIJDELIJKE

Amsterdam. En dit schept verantwoordelijkheden.

Cordaan is erop gericht om haar werknemers ster-

DIENSTVERBANDEN EN WERKNEMERS MET EEN

Want werken betekent zoveel meer dan het hebben

ker te maken. Zodat ze mee kunnen met alle veran-

ARBEIDSHANDICAP. HET PLAN IS EEN VOORBEELD

van een inkomen. Het betekent ook: ertoe doen, erbij

deringen, of kunnen kiezen voor een andere loop-

VOOR ANDERE ORGANISATIES DIE ORGANISATIE-

horen en meedoen. Cordaan maakt zich daarom al

baan binnen of buiten de organisatie. Ze moeten aan

VERANDERINGEN TEGEMOET GAAN.”

jaren sterk voor duurzame inzetbaarheid en werk-

hun eigen brede inzetbaarheid blijven werken, ook

behoud, en wil dit nadrukkelijk blijven doen.

als hun afdeling of team niet getroffen wordt door

Dit komt tot uiting in het nieuwe Sociaal Plan, dat

een reorganisatie. De zorgwereld verandert. Een

VOOR WERKBEHOUD

deze zomer tot stand is gekomen tussen Cordaan en

medewerker zal vaker gevraagd worden om andere

Pien benadrukt: “Hoe mooi ook, het sociaal beleid

de werknemersorganisaties CNV Publieke Zaak, FBZ,

taken te verrichten of een andere locatie of team

kan alleen succesvol zijn als wij ons samen verant-

Nu ’91 en Abvakabo FNV.

te versterken. In het Sociaal Plan staat beschreven

woordelijk voelen voor het versterken en verbreden

kunnen we met minder geld meer cliënten van

SAMEN VERANTWOORDELIJK

welke faciliteiten Cordaan biedt voor deze arbeids-

van de inzetbaarheid. Wij hebben er vertrouwen in

VAN BAANZEKERHEID NAAR WERKZEKERHEID

fitheid en preventieve mobiliteit van alle medewer-

dat wij verlies van werk zo veel mogelijk kunnen

Pien de Jong, adjunct directeur P&O, zat met haar

kers. Het gaat hierbij om jaargesprekken, opleidings-

voorkomen. De komende tijd zullen we werken aan

collega’s gedurende een half jaar met de Raad

plannen, een E-portfolio en gesprekken met bureau

de bewustwording. We zullen medewerkers uitno-

van Bestuur aan de onderhandelingstafel met de

Loopbaan & Mobiliteit.

digen om in beweging te komen. Het kan zijn dat

vakbonden: “Dit Sociaal Plan is iets om trots op te

functies veranderen, maar het kan ook zijn dat er

zijn. In een Sociaal Plan regel je de spelregels over

Daarnaast staat stap-voor-stap uitgelegd welke

werk is op andere locaties of op andere tijden. Ook

het sociaal beleid. Die zijn vooral van belang als er

procedures van toepassing zijn bij reorganisaties.

dat is mobiliteit.” ←


| 09

De toekomst op IT gebied: We houden het zo gewoon mogelijk Op het gebied van zorg en informatietechnolo-

aankondigen dat er een kerstborrel aankomt. Maar

gie gaan de ontwikkelingen hard. Cordaan gaat

je kunt ook oproepen: er is een kerstborrel, wie komt

mee met alle innovatie, zo ook op het gebied van

er helpen de kerstboom optuigen? Zo simpel is die

e-health. Voorop staat dat alle high tech ten dien-

communicatie, en het werkt. Community-achtige

ste moet staan van mensen: ‘Cliënten willen geen

portalen als Familienet zijn een goede aanvulling op

ingewikkelde dingen.’ Dat de toekomst van zorg en

internet. Ze ontstaan nu ook in andere sectoren.”

informatietechnologie niet per se heel ingewikkeld

Het beeldhorloge van Ger Het beeldhorloge maakt op een eenvoudige manier gebruik van een innovatieve vorm van com-

hoeft te zijn, bewijst Frits Ariëns, programma-

TRENDS

municatie. Het wordt al ingezet bij een ambulant

manager e-health bij Cordaan. Wie hem vraagt

E-health heeft als voordeel dat het op maat gesne-

team van Cordaan Thuiszorg in West. Het horlo-

wat e-health nou eigenlijk betekent, krijgt een

den kan zijn. Programmamanager Ariëns: “We zullen

ge scheelt cliënt Ger heel wat uurtjes nutteloos

verrassend eenvoudig antwoord: “Makkelijk

bijvoorbeeld steeds meer apps gebruiken, die speci-

wachten: “Nu ben ik nooit meer te vroeg!”

gezegd gaat het om hulpmiddelen in de zorg die

fiek op een cliënt zijn toegesneden. Niet met high-

internet gebruiken.” Die benadering van het onder-

tech electronica, maar met de iPad die je thuis ook

Ger is 65 jaar en woont zelfstandig, in een mooi

werp is precies de manier waarop Cordaan met

al gebruikt. Cliënten willen geen speciale of ingewik-

appartementje aan een gracht in Amsterdam

e-health om wil gaan: begrijpelijk voor iedereen.

kelde dingen, want die hebben ze al genoeg. Dus we

West. Hij zit al klaar voor zijn bezoek, maar is

willen het juist zo gewoon mogelijk houden.”

een beetje verrast dat zijn woonbegeleider bij

KERSTBOOM

Cordaan er nog niet bij is. “Hij zal zo wel komen”

Een mooi voorbeeld van de eenvoudige inzet van

Essentieel daarbij is dat de zorg de trends volgt die

zegt Ger, terwijl hij op zijn horloge kijkt. Daar ziet

informatietechnologie bij Cordaan is Familienet. Dat

mensen zelf verkiezen. Frits: “Nu komen bijvoorbeeld

hij nu alleen wijzers van de tijd, en daar heeft

is een Facebook-achtige omgeving, maar dan veilig

apparaatjes uit waarmee je allerlei aspecten van je

hij niet zo veel aan. Beter is het als er een apart

en zonder reclame. Cliënt en zorgverleners, maar

gezondheid kunt meten. Dat kan op termijn ook bij

symbooltje verschijnt, zoals dat een paar keer

ook familie en mantelzorgers kunnen met elkaar

Cordaan gaan spelen, maar pas als mensen er echt

per dag gebeurt. Bijvoorbeeld ‘s ochtends, dan

communiceren via Familienet. Een aantal Cordaan

vertrouwd mee zijn geraakt. Je ziet dat iets eerst bij

verschijnt het symbool voor oogdruppelen.

locaties werkt al met het systeem. Frits Ariëns: “Via

mensen thuis speelt, voordat het overwaait naar de

Familienet weet iedereen om de cliënt heen wat

zorg. En dat lijkt mij ook de juiste volgorde; zo hou-

“DAN WEET IK DAT IK NAAR DIENSTEN-

er speelt. Zo krijg je interactie en dat is goed. Voor

den we het simpel.”

CENTRUM DE WENDING KAN GAAN,

de cliënt, maar ook voor ons. Je kunt bijvoorbeeld

→→

WANT DAAR HELPEN ZE ME ERMEE.”


| 10

Werkplek 2020: heel Cordaan toekomstbestendig

De ICT afdeling van Cordaan maakt nog voor de

We voeren allerlei vernieuwingen door. Die zijn voor

netwerk naar de cloud. Suzanne: “Dat zijn we nu aan

kerst de werkplek van zo’n vijfduizend medewer-

een deel niet zichtbaar, waar het betreft nieuwe

het doen. Voor de kerst moet iedereen die kan inlog-

kers toekomstbestendig. Onder de naam Werkplek

servers, opslagcapaciteit en snelheid van het net-

gen op het netwerk van Cordaan, zijn overgezet naar

2020 kan iedereen straks vanuit iedere computer

werk. Maar aan de voorkant, dus voor de gebruiker,

Werkplek 2020. Dat doen we per afdeling; zo’n 125

of mobiel apparaat inloggen op zijn eigen digitale

is er een hele nieuwe werkomgeving. Met een nieu-

mensen per avond.”

werkplek. Een groot project voor Cordaan, maar

we Windows versie, de nieuwste Office software,

ook voor Suzanne Klijnman, projectmanager van

een nieuwe Internet Explorer. Maar de belangrijkste

FLOORWALKERS EN SUPERUSERS

Werkplek 2020.

verandering is dat je voortaan altijd toegang hebt tot

Om de hele operatie soepel te laten verlopen is de

je digitale werkplek. Vanaf elk apparaat, als je maar

informatievoorziening aan medewerkers belang-

“Kijk, dit kan dus ook” zegt Suzanne Klijnman. Ze

internet verbinding hebt. Dat noemen we werken in

rijk. Daarom wordt iedereen tijdig geïnformeerd

praat met haar collega van de ICT afdeling. Die lacht

de cloud.”

per e-mail en via de waaier ‘Snel van start! Digitale

haar vrolijk toe, via het scherm. Maar tegelijkertijd

Werkplek 2020.’ Verder is er een digitale helppagina

ook live, vanachter zijn bureau, dat tegenover haar

DE CLOUD

en lopen in de eerste week na de migratie ‘floorwal-

eigen bureau staat. “Wij zijn op de ICT afdeling al

Door het werken in de cloud wordt het makkelijker

kers’ rond. Suzanne:

overgegaan op Werkplek 2020. Dan kun je met het

om op verschillende plekken te werken, en dat is een

programma Lync met elkaar chatten, via het toet-

grote vooruitgang. Suzanne: “Straks heb je dus niet

“DAT ZIJN MENSEN DIE OP JE AFDELING ROND-

senbord, maar dus ook via een videoverbinding.”

per se een Cordaan-computer meer nodig, maar kun

LOPEN NA DE OVERGANG NAAR HET NIEUWE

je ook vanuit je eigen iPad of pc werken. De werkom-

SYSTEEM. AAN HEN KUN JE AL JE VRAGEN STEL-

NIEUW

geving is beveiligd en draait op internet. Je docu-

LEN. OOK ZIJN ER COLLEGA’S GETRAIND IN HET

Het is maar een van de nieuwe mogelijkheden die

menten vind je via een pakket dat Sharepoint heet.

GEBRUIK VAN DIGITALE WERKPLEK 2020, DE

Cordaan medewerkers erbij krijgen. Voor het eind

Daar kun je in alle typen documenten werken en je

ZOGENAAMDE ‘SUPERUSERS.’ OOK DIE KUNNEN

van het jaar is de nieuwe digitale werkplek be-

kunt ze ook met elkaar delen. Die documenten staan

JE ONDERSTEUNEN BIJ HET GEBRUIK. TENSLOTTE

schikbaar voor alle vijfduizend pc-gebruikers van

straks niet meer op het eigen netwerk, maar alles

BIEDEN WE INLOOPSESSIES AAN, WAAR MENSEN

Cordaan. Suzanne Klijnman: “Die werkplek is toe-

staat in de cloud.” Dat betekent onder meer dat alle

TERECHT KUNNEN MET VRAGEN. ZO IS STRAKS

komstbestendig, vandaar de naam Werkplek 2020.

informatie overgezet moet worden van het Cordaan

IEDEREEN TOEKOMSTBESTENDIG.” ←


| 11

Samen anders doen: transitie binnen het Jeugddomein Cordaan Jeugd is een bijzondere sector binnen Cordaan. In Amsterdam wonen 200.000 kinderen, waarvan er 20.000 op enig moment kortdurend of wat langer te maken krijgen met een vorm van ondersteuning. Van die 20.000 heeft Cordaan Jeugd er 500 onder haar hoede, namelijk kinderen met een verstandelijke beperking. Zij krijgen ondersteuning binnen Kinderdienstencentra (KDC’s), thuis, bij speciaal onderwijs of tijdens weekendopvang. Er werken ongeveer 300 medewerkers bij Cordaan Jeugd. Al ruim 15 jaar loopt Cordaan Jeugd voorop met haar visie dat kinderen zoveel mogelijk thuis horen te zijn en recht hebben op onderwijs, en dat ze dáár de ondersteuning krijgen als dat nodig is. →→


| 12

“Voorwaarde voor betrokkenheid van zowel ouders als medewerkers is voortdurend communiceren, ook over alle onzekerheden. Alleen dan kunnen we het sámen anders gaan doen!”

VIJF TRANSITIES Cordaan Jeugd heeft te maken met wel vijf transities! De Wet maatschappelijke

zoveel als mogelijk betrokken bij alles wat er gebeurt. We zijn helder over wat

ondersteuning, de Jeugdwet, de Wet Langdurige Zorg (Wlz), de Zorgverzekerings-

we weten, maar ook over wat we (nog) niet weten”. Voor Cordaan Jeugd staat

wet (ZVW) en de transitie van passend onderwijs (één-op-één) naar schoolfinan-

ouderparticipatie hoog op de agenda. Er is dan ook al vroeg in het transitietraject

ciering. De wijzigingen in deze wetten bieden kansen voor de zorg in de wijken

een ontmoeting geregeld tussen betrokken ouders en een beleidsadviseur van de

en voor de zorg aan multiproblem-gezinnen. Voor Cordaan brengen de verande-

gemeente Amsterdam. De ouders hebben bij de gemeente kunnen aangeven hoe

ringen helaas ook flinke budgetkortingen met zich mee. Die kortingen zijn vooral

belangrijk de naschoolse opvang en de weekendopvang voor hen is. Maar ook de

fors op de vergoeding voor cliënten die thuis wonen. Onbedoeld wordt Cordaan

vakantieopvang voor kinderen die al 12 zijn, en daarom eigenlijk geen recht meer

Jeugd dus “gestraft” voor het beleid om kinderen niet jarenlang in een zorginstel-

hebben op gespecialiseerde opvang.

ling te laten verblijven. Over de veranderingen wordt ook veel gesproken met alle medewerkers van BELANG VAN OPEN COMMUNICATIE

Jeugd. Begeleiders zullen met een moeilijker doelgroep te maken krijgen, want

Mariëtte van Bilderbeek, beleidsadviseur bij Cordaan Zorgondersteuning en

kinderen met een lichte zorgvraag komen niet meer in aanmerking voor profes-

projectleider Jeugd, is nauw betrokken bij alle veranderingen. Die zijn divers

sionele zorg. Dit betekent niet alleen dat er straks minder medewerkers nodig

en omvangrijk, en het is niet helemaal duidelijk hoe de ondersteuning er straks

zijn, maar ook dat de kwaliteit van de resterende medewerkers omhoog moet.

precies uit zal zien. Dat hangt voor een groot deel af van de manier waarop de

Mariëtte benadrukt nogmaals: “Voorwaarde voor betrokkenheid van zowel

gemeente vanaf 2015 de zorg gaat inkopen. Zij vertelt hoe belangrijk het is om

ouders als medewerkers is voortdurend communiceren, ook over alle onzeker-

goed te communiceren: “We hebben vanaf het begin medewerkers en ouders

heden. Alleen dan kunnen we het sámen anders gaan doen!” ←


| 13

LEAN: Continu verbeteren Iedere dag een stapje beter!

de, heeft zich de afgelopen 15 jaar in

verbeteren. Belangrijk punt hierbij is

stappen doorvertaald naar de zorg-

dat wij de ondersteunende diensten

en dienstverlening.”

laten aansluiten op de lopende programma’s binnen het primair proces.

EENVOUDIG

Dus enerzijds het Lean denken verder

Sinds begin 2000 wordt Lean succes-

versterken binnen de zorgteams en

vol toegepast in Amerikaanse zieken-

anderzijds binnen Cordaan een ge-

huizen. De methode is inmiddels ook

meenschappelijke werkwijze en –taal

door de Nationale Health Service in

ontwikkelen. Daardoor bouwen zowel

het zorgstelsel in Engeland ingevoerd.

de medewerkers van de werkvloer als

Cordaan besloot in 2012, met als

die van de ondersteunende processen

thema ‘Krachtige Teams’ een drietal

op basis van een gedeelde organisa-

programma’s op te zetten die al ele-

tievisie verder aan de toekomst van

menten van de Lean filosofie bevat-

Cordaan. Een toekomst waarin goede

ten. “In essentie gaat het erom dat je

zorg aan onze cliënten centraal staat,

een proces inricht van continu ver-

en waarin kritisch kijken naar verspil-

Een moderne management filosofie

beteren. Dat klinkt heel basaal, maar

doen. Met Lean verbeter je continu;

lingen en continu werken aan verbe-

doet zijn intrede in de zorg, met de

Lean is in de kern eenvoudig te begrij-

het wordt een vast onderdeel van je

tering de normaalste zaak is.

naam Lean. Cordaan implementeert

pen; dat is het mooie ervan. Lean kijkt

bedrijfsvoering. Daarvoor gebruik je

de methode, die draait om het conti-

naar wat je nu alle dagen doet, en hoe

allerlei instrumenten, verandering in

‘LEAN LEERT JE VOORTDUREND

nu verbeteren in het dagelijkse werk.

je dat iedere dag een stapje beter zou

cultuur, ondersteuning vanuit oplei-

VANUIT HET CLIËNT- EN DAARMEE

Het streven is om de Lean filosofie nu

kunnen doen. Zo kom je uiteindelijk tot

dingen. Dat moet je wel vanuit een

VANUIT HET KWALITEITSPERSPEC-

in de hele organisatie door te gaan

een optimaal resultaat. Een optimaal

bepaalde gedraging doen. Met elkaar

TIEF TE KIJKEN NAAR MOGELIJKHE-

voeren.

resultaat in termen van toegevoegde

en vanuit een bepaalde discipline,

DEN OM HET NOG BETER TE DOEN.’ Menno van Leeuwen

waarde voor onze cliënten. Alles wat

want je moet het alle dagen doen. Die

“De bakermat van Lean ligt bij het

we doen komt hiermee in het teken

discipline opbrengen, dat is wat er

Japanse Toyota” zegt Frank Braakman,

van de beste zorg voor onze cliënten

ingewikkeld aan is. Maar vanuit die

Menno van Leeuwen is bestuurs-

als bestuursadviseur betrokken bij het

te staan.’’

discipline verankert de filosofie van

adviseur organisatieontwikkeling bij

Lean zich in je organisatie.”

Cordaan. Drie jaar geleden was hij

implementeren van Lean bij Cordaan. “Dat klinkt misschien raar in een

Met Lean omarmt Cordaan die essen-

‘zachte’ werkomgeving als de zorg,

tie van continu verbeteren. Frank

ANDERS DENKEN

concept van Krachtige Teams. Nu zet

maar Lean komt voort uit de ‘harde’

Braakman: “Dat is heel wat anders

Cordaan wil het Lean denken en Lean

hij zich in om het Lean denken binnen

productie-omgeving van een auto-

dan een abrupte verandering op basis

werken verder versterken in de drie

deze lopende programma’s te verster-

producent. Toen heette het weliswaar

van een gebeurtenis. Bijvoorbeeld als

reeds lopende programma’s onder de

ken en de ondersteunende diensten

nog niet zo, maar het optimaliseren

bij een organisatie het subsidie weg-

verzamelnaam ‘Krachtige Teams’. We

op deze werkwijze te laten aansluiten.

van processen zoals bij Toyota gebeur-

valt, dan moet je opeens iets anders

doen dit onder de werktitel Continu

→→


betrokken bij de ontwikkeling van het

| 14

“De afgelopen jaren hebben wij hard

COHESIE

Bij VGZ en GGZ kennen we het pro-

HANNEKE ALDENHUIJSE

gewerkt aan de verbetering van de

“ Ten behoeve van de V&V hebben we

gramma Regie in Teams. Ook in dit

coacht wijkverpleegkundigen in het

kwaliteit van de zorg. We hebben

onder de titel Teams op Kracht een

programma stimuleren wij betrok-

komen tot zelforganiserende teams:

in dit kader een methodiek ontwik-

eigen programma ontwikkeld. Door

kenheid en eigen verantwoordelijk-

‘Een extra sausje’

keld die het gesprek over kwaliteit

middel van een werkvorm leren we

heid. Samen voor de kwaliteit van

van zorg dichterbij het team brengt.

teams om voortdurend alert te zijn

zorg staan. In dit programma is een

“Laatst hebben we alle program-

Daarnaast stimuleren wij teams in

op de kwaliteit van zorg, spirit binnen

heel expliciete rol weggelegd voor de

ma’s onder de vlag van ‘Krachtige

het kader van het programma ‘Krach-

het team en de beschikbare middelen.

bewoners en de verwanten van de

teams’ naast elkaar gelegd en gezien

tige Teams’ om meer eigen verant-

Dus eigen verantwoordelijkheid te

bewoners. Dit heeft te maken met het

wat Lean voor ons kan betekenen.

woordelijkheid te nemen bij de manier

nemen bij de realisatie van het team-

feit dat onze cliënten vaak levenslang

Dit was een heel inspirerende sessie

waarop men inhoud aan het werk

resultaat; samen met de teammana-

bij ons wonen en leven. In dit pro-

en past goed bij de weg die we met

geeft. Elke sector kent in dit kader een

ger en de cliënten zoeken naar moge-

gramma zijn al heel veel Leantech-

de zelforganiserende wijkteams in

op maat gemaakt programma waarin

lijkheden om het werk beter te doen

nieken verwerkt.”

Thuiszorg zijn ingeslagen.

wij teams leren om voortdurend met

en slimmer in te richten zonder dat dit

elkaar – en met de cliënten - in gesprek

afbreuk doet aan de medewerkerste-

EMPOWERMENT

Het kan ons helpen bij het verder

te gaan over de kwaliteit van zorg.

vredenheid. Als team samen voor het

“Het ene programma staat dichter bij

versterken van de kwaliteit van zorg

eigen resultaat staan.

Lean dan het andere. Maar ze kunnen

bij onze cliënten thuis maar ook bij

Daarnaast zijn wij ervan overtuigd

allemaal profijt hebben van een aan-

het optimaliseren van ondersteu-

dat een goed werkklimaat – het ge-

tal Lean-instrumenten; op de werk-

nende processen zodat deze goed aansluiten op het primair proces.’’

voel er samen voor te staan – heel be-

“LEAN DENKEN IS OOK:

vloer altijd scherp zijn op wat je doet,

langrijk is om ook richting onze cliën-

HOE KRIJGEN WE BINNEN ONS BE-

altijd nadenken over hoe het beter

ten tot een goede dienstverlening te

DRIJF EEN MENTALITEIT, DAT ALLES

kan. Want Lean is meer dan een ma-

komen. Tot slot vragen wij onze teams

WAT WE DOEN VAN TOEGEVOEGDE

nagementtechniek; het is uiteindelijk

om ook te kijken naar de beschikbare

WAARDE IS VOOR DE PRIMAIRE

een organisatiefilosofie, een manier

middelen. Zoals gezegd, willen we het

ZORG? HOE ZORGEN WE DAT OOK

van denken en werken. Het gedachte-

Lean denken in deze lopende pro-

DE ONDERSTEUNENDE TEAMS ZICH

goed gaat heel erg uit van teams die

gramma’s versterken. Het gaat dan

BETROKKEN VOELEN BIJ DE ZORG

een sterk lerend vermogen hebben.

kort samengevat over voortdurend

AAN ONZE CLIENTEN? VOORTDU-

Die een natuurlijke neiging hebben om

scherp zijn om dingen beter te doen,

REND NADENKEN HOE WE DINGEN

kritisch naar zichzelf te kijken, en zich

alles doen in termen van toegevoeg-

EENVOUDIG HOUDEN, SLIM DOEN;

geïnspireerd voelen om daar actie

de waarde voor de zorg aan onze

DAT IS EEN EXTRA DIMENSIE AAN

op te zetten. Het is een soort empo-

cliënten en verspilling van middelen

ONS WERK; DAT IS LEAN.”

werment: niet afwachten wat ande-

daarbij tegen te gaan.’’

ren zeggen. Maar juist eigen richting geven aan wat je doet, gevoel hebben dat je zelf invloed hebt op de dingen.” ←


| 15

Colofon Teksten: Monique Spreitzer, Bas Jongerius Redactie: Communicatie Cordaan Vormgeving: Wunder · Strategisch Designbureau Druk: DR&DV Media Services Cordaan © 2014

CORDAAN KWARTAAL # Nuttige informatie voor iedereen die een relatie met Cordaan heeft. Klaar voor 2015

Recommend Documents