Tekst Sterre van Rossem
Inspiratie in vlekken en vergetelheid Fotografie Romy Treebusch Styling Ekaterina Razgonova 60
Oude schildersdoeken JASPER KRABBÉ
61
Hoe kwam de expositie Soulmade tot stand? Voor Soulmade heb ik 1200 objecten uit de gigantische depots van het museum gehaald en in het museum mijn imaginaire ideale huis gecreëerd, namelijk een soort Venetiaans palazzo met combinaties van kunst uit alle culturen en mijn eigen werk. Alle voorwerpen zijn op elkaar afgestemd in kleur en versterken elkaar. Zo is er een raffiakleed uit de Kuba-cultuur in Afrika dat bizarre overeenkomsten heeft met mijn Collected Drawings. Dat zijn schilderijen met honderden tekeningen erop geplakt. Een soort visueel dagboek. Ik maak ze als ode aan het leven. De kleuren en tekeningen zijn bijna identiek aan die raffiakleden, terwijl beide objecten in een heel andere tijd en cultuur zijn ontstaan. Dat vind ik interessant. Als je ze naast elkaar hangt, worden ze Soulmades; gemaakt met een ziel en diep verwant aan elkaar. Zoals mensen soulmates kunnen zijn. En er staan ook gewoon de allermooiste spullen die ik kon vinden. Het Chinese hemelbed in de Bedroom is zoals ik mijn bed thuis zou willen hebben, met bavianenbont van een stamhoofd uit Congo, Pakistaanse bruidskleden, vogelkooitjes uit Sulawesi, een weird carnavalskostuum uit Bolivia en lakdoosjes uit Japan. Er hangt zelfs een luiaard aan.
Amsterdamse kunstenaar Jasper Krabbé (1970) gaat als een trein. Onlangs kwam een nieuw overzichtsboek uit over zijn tekeningen en voor 2015 staan meerdere solo-exposities gepland, onder meer in Museum Belvédère. Zijn werk hing al in de Kunsthal Rotterdam en het Tropenmuseum in Amsterdam en is momenteel te vinden in galeries van Antwerpen tot New York. Zowel de musea als de privékunstcollecties lopen warm voor hem. Jasper vond het dan ook tijd voor een autobiografie, die in de lente van 2015 verschijnt. De kunstenaar houdt niet van een strak schema. De thema’s die zijn werk inspireren zijn niet de grote archetypische, die met hoofdletters of uitroeptekens geschreven worden. ‘Het zijn juist losse eindjes en scherven van levens – niet noodzakelijkerwijs mijn eigen – die ten prooi zijn gevallen aan de vergetelheid en waaraan mijn schilderkunst mooi onderdak kan bieden.’ Ik sprak Jasper over zijn werk, de kunst van het schilderen en de expositie Soulmade, die wij zo mooi vonden dat we hem als backdrop gebruikten voor onze shoot. 62
Waarom zijn het juist de kleine oneffenheden van het leven, de dingen die in vergetelheid raken, die jou zo inspireren? Daar ligt volgens mij de onverwachte schoonheid. Bij straatdrummers of vergeten zangeresjes, in reisfoldertjes en breicatalogi, op placemats en badhanddoeken, op internet, op vlooienmarkten en in kringloopwinkels. Dat wat niet te benoemen is, dat wat achter het waarneembare ligt. Het sublieme, het vluchtige, het eeuwige. Dát vast te leggen, daar gaat het volgens mij om.
Betekent dat dat je nog niet echt voor ogen hebt wat je gaat maken tot je het doek ziet? Of zoek je het doek bij een beeld en liggen de details dan bij het toeval? Meestal dat laatste. De details liggen in het toeval. Het kan zijn dat ik een beeld op een ondergrond zet, waarvan ik dacht dat dat totaal niet geschikt was, maar wat dan toch heel goed uitpakt. Wat zou het grootste compliment zijn dat je zou kunnen krijgen? Ik denk als iemand mijn werk zou kopen. (lacht) Nee, maar echt, als iemand ontroert raakt door mijn werk, het op een bepaalde manier ook echt voelt, dat is een heel bijzonder compliment. Dan heb je contact op een heel ander niveau. Je werkt vooral solo, zou je ook wel eens een samenwerking willen aangaan? En met wie dan? Ik zou graag een keer met een modeontwerper willen samenwerken. Het lijkt me heel tof om te zien wat mijn werk in die context zou kunnen doen en wie je dan zou kunnen bereiken. Stel je je wel eens je retrospectief voor? En zo ja, wat zie je dan voor je? Ja, soms. Die benedenzaal van het Stedelijk lijkt me bijvoorbeeld wel lekker om vol te hangen met mijn werk. Je bent reuzedruk. Verlang je weleens naar een rustiger bestaan? (lachend) Niet echt. Wel verlang ik naar een P.A.
Hoe belangrijk is het materiaal waarmee je werkt voor jou? Verf is heel belangrijk voor mij. Maimeri-olieverf is the bomb. Die is lekker sappig, bevat eigenlijk veel te veel lijnolie waardoor de olie zelfs uit de tubes lekt. Daar leg ik mijn tekeningen onder, waardoor er mooie vlekken ontstaan. Soms gooi ik er een heel ei doorheen om de verf nog sappiger te maken, een oude truc van Karel Appel. Smeert lekker weg. Even belangrijk is de ondergrond. Ik schilder bijvoorbeeld op oude decordoeken. Ik heb een geheim adresje, kan ik absoluut niet prijsgeven! Iets met een operettevereniging… Klinkt spannend, maar ook wel ingewikkeld. Heb je nooit behoefte aan een tabula rasa? Nee, juist niet. Ik krijg wel eens heel goedbedoeld een splinternieuw schetsboek cadeau, met van die akelig witte pagina’s. Daar kan ik niks mee. Dan moet er eerst koffie op gemorst worden voor ik erin kan tekenen! Ik schilder ook graag op Amerikaanse verhuisdekens, afdekdoeken van huisschilders en gevonden lappen. Toeval speelt een belangrijke rol in mijn werk. De vlekken die een huisschilder maakt of gebruikssporen op zo’n verhuisdeken bepalen wat er uiteindelijk op komt.
63
‘Ik zou willen schilderen zoals Edward Sharpe ‘Man on Fire’ zingt op het ritme van de voetstappen van een ezel in een rijdende koets die dwars door de straten van New Orleans trekt. Zoals een huisschilder zijn verf afwrijft aan een verflap. Zoals een visser een harinkje ontdoet van graatjes zonder te kijken. Zoals GrandMaster Flash scratcht op een Technics SL 1200. Zoals tuinarchitect Piet Oudolf ontwerpt met de seizoenen. Zoals een slager het karkas van een rund aan de haak slingert. Zoals Marlon Brando in Apocalypse Now ‘the horror’ prevelt terwijl hij zijn tekst maar half kent, door een vlieg wordt afgeleid, maar als vanzelfsprekend de weg weer vindt. Zoals de Japanse chef Nobu Matsuhisa een chocoladetoetje serveert in een gouden doos, met siroop en een eetbaar vlokje bladgoud. Zoals Mick Jaggers stem samenvalt met het geluid van een gitaar in ‘Heaven’ terwijl hij ‘kissing and running away’ als mantra herhaalt. Zoals de huisbewaarder op Bali sliertjes wierook achterlaat als hij zijn dagelijkse offerande bij een afgodsbeeld plaatst.’ 64
Overall van JASPER KRABBÉ, sieraden OTAZU
65
Paillette top JACK DAVEY rok AZZEDINE ALAÏA via CARMACOMA gouden broek KTZ kettingen OTAZU hoedje BIBI VAN DER VELDEN
66
67
Kimono JEF MONTES pareloorbellen BIBI VAN DER VELDEN
68
69
Paillette jurk TSUMORI CHISATO
70
71
Schildersdoek van JASPER KRABBÉ vintage oorbellen via DROOMFABRIEK DE GROOT & DE JONG ketting OTAZU
72
‘Kunst is een beeldschone, maar hooghartige dame, met kleine haartjes in de nek die alleen waarneembaar zijn in strijkend zonlicht, te subtiel om te tekenen… Zo een die ondanks herhaaldelijk schrijven nooit terugschrijft. Begeerlijk, maar in alle opzichten onmogelijk. Ongrijpbaar. De kunst is amorf, amalgaam, kwik, lucht en zeepbel tegelijk. Het is de ervaring zelf, het eeuwige in het alledaagse. Het is het mysterie van de déjà vu, iets dat je eerder gekend hebt zonder het gekend te hebben. Het zijn onderkomens van vuilprikkers opgetrokken uit zeildoek en gevonden stukken hout, die een zuiverder beschutting leveren dan het ontwerp van menig geschoold architect. Het is beslagen glas van een kapelletje langs de weg, waarvan de gietijzeren ornamenten lijken op een plantenkas uit 1900, op een ingekleurde postkaart met op de achterkant de krabbels van een soldaat aan het thuisfront. Het zijn al die verschillende momenten die in schijnbaar volledige willekeur naast elkaar bestaan en opgeteld een eenheid vormen van universele emblemen, met alle imperfecties van dien.’ 73
Swarovski mantel FONG LENG riem MARNI via MARGRIET NANNINGS haarband met 2 vogels BIBI VAN DER VELDEN ring met doodshoofd LUKMAN via BUHJAH ronde ring van OTAZU
74
75
‘Zwart is alles. Het is het zwart van de aarde na een tropische regenbui, het is langzaam stollend gesteente, een zwerm spreeuwen die op de wind beweegt. Zwart ademt de zware geschiedenis van eeuwen olieverf op doek, in dikke lagen, met daarop licht reflecterend in het vernis. Zwart is van Caravaggio, van Velázquez. Het kan ook het diep blauwzijden zwart zijn van etsinkt, die oneindig lijkt als een nachtelijke hemel, met een flauwe schijn van het oude licht van sterren erin. Het is het fluweelzwart van houtskool, dat stof achterlaat dat neerdwarrelt als je tekent en zich ophoopt in de randen van het omgekrulde papier. Het is de zachte bedding voor de handen van Tommaso di Folco Portinari in het portret van Hans Memling. Zwart is het zwarte hondje dat verwachtingsvol omhoog kijkt uit een van de Pinturas Negras die Francisco Goya schilderde. Het is het zwart van weduwnaars op een pleintje in de mist, van de nonnen op het Piazza San Marco. Het is wat ontstaat als je alle kleuren bij elkaar gooit en roert met een spatel als een alchemist, het is geronnen bloed. Zwart is de uitvlucht als andere kleuren falen.’ 76
Paillette top JACK DAVEY oorbellen OTAZU
77
Rode sari jurk JACK DAVEY vintage gouden armbanden en oorbellen via DROOMFABRIEK DE GROOT & DE JONG kikker ring van JMG via BUHJAH kimono aan de ladder via ANNA+NINA
78
Fotografie ROMY TREEBUSCH @ CAKE FILM & PHOTOGRPAHY Styling EKATERINA RAZGONOVA @ ERIC ELENBAAS Make-up KATHINKA GERNANT VOOR CHANEL @ UNSPOKEN AGENCY Haar DAAN KNEPPERS @ NCL Model RIJNTJE @ PAPARAZZI Assistent fotografie FLOREN VAN OLDEN & COOPER SEYKENS Productie GLEN VAN DER LELIE
79
