Oogheelkunde
Vlekken en flitsen in het oog en netvliesloslating Deze folder gaat over vlekken en flitsen in het oog en netvliesloslating en is aanvullend op de mondelinge informatie die u van uw oogarts heeft gehad. Migraine Lichtsensaties die zich als gekartelde of golvende lijnen uitbreiden, soms in één, maar meestal in beide ogen tegelijk en die 5 tot 25 minuten duren, worden meestal door migraine veroorzaakt. Zeker wanneer dit gevolgd wordt door hoofdpijn, maar dat is niet altijd het geval. Deze verschijnselen worden migraine ophthalmique genoemd. Het beeld wordt vaak verward met een beginnende netvliesloslating, maar heeft hier niets mee te maken. Hoornvlies Corpus ciliaire Netvlies Iris Lens Harde oogrok Papil
Achterste oogkamer Glasachtig lichaam Voorste oogkamer Vaatlaag Oogzenuw
15108707
Troebelingen Het glasvocht is een gelei die het grootste gedeelte van het oog opvult. Het bevindt zich achter de ooglens. Normaal glasvocht laat lichtstralen ongehinderd door naar het netvlies. Wanneer zich troebelingen voordoen in het glasvocht geven die een schaduw op het netvlies. Dit kan in allerlei vormen worden waargenomen: puntjes, cirkels, spinnenwebben etc. Deze troebelingen zijn onschuldig, hoewel ze heel hinderlijk kunnen zijn. Deze troebelingen (zg. mouches volantes = zwevende vliegjes) die in het gezichtsveld bewegen worden door veel mensen waargenomen. Niet altijd vallen deze troebelingen op. Vooral troebelingen die zich voor “de gele vlek” bevinden kunnen heel hinderlijk zijn. Omdat de troebelingen zweven en daardoor verplaatsen in de glasvochtruimte, zal het zicht wisselend zijn.
Hieronder ziet u een aantal uitingen van mouches volantes. Tegen een lichte achtergrond vallen de vlekjes vaak duidelijker op.
Oorzaken vlekken en flitsen • De meest voorkomende oorzaak is veroudering. Er ontstaan verdichtingen in het glasvocht. Bijziende mensen hebben hiervoor meer aanleg. • Ook bij een ontsteking binnen in het oog kunnen bewegende vlekjes worden gezien. • Bij suikerziekte kan bloed in het glasvocht komen wat ook als vlekjes wordt • waargenomen. Dit kan vrij plotseling gebeuren. Met het ouder worden verandert de samenstelling van het glasvocht geleidelijk, waardoor het glasvocht vervloeit en gaat krimpen. Dit heeft tot gevolg dat het glasvochtmembraan op een bepaald moment loskomt van het netvlies. Dit wordt een achterste glasvochtmembraanloslating genoemd en is een normaal verouderingsproces dat plotseling optreedt. Een achterste glasvochtmembraan-loslating kan een waas geven, maar hoeft niet te leiden tot klachten van het zien. Het gaat wel vaak gepaard met zwevende vlekjes en lichtflitsen. Meestal veroorzaakt het loslaten van het glasvochtmembraan geen problemen. Zijn er echter aangeboren zwakke plekken in het netvlies of plaatsen waar het glasvochtmembraan stevig vastzit aan het netvlies, dan kunnen er complicaties optreden. Als het achterste glasvochtmembraan namelijk te hard trekt aan het netvlies kan het netvlies beschadigd raken. Dit kan bloedingen geven op het netvlies of in het glasvocht, maar er kan ook een gaatje of scheurtje in het netvlies ontstaan. Door zo’n scheurtje kan vocht onder het netvlies komen, waardoor het netvlies los komt te liggen. Dit noemen we een netvliesloslating of ablatio retinae.
Netvliesloslating
Het zicht kan door een netvliesloslating geleidelijk of heel snel verdwijnen. Eerst wordt er een grote zwarte vlek bemerkt, maar wanneer het centrum van het netvlies (de macula of ‘de gele vlek’) los laat, verdwijnt het scherpe zien helemaal. Wanneer de gele vlek los ligt, wordt het zicht na de operatie nooit meer zoals voordien. Zonder behandeling leidt een netvliesloslating tot totaal en blijvend verlies van het zicht in het betreffende oog. Het is dus van het grootste belang de vroege symptomen te herkennen en meteen tot actie over te gaan.
Meer risico lopen mensen die: • bijziend zijn en/of dunne gebieden in hun netvlies hebben. • reeds een netvliesloslating aan het andere oog gehad hebben. • een gecompliceerde staaroperatie hebben doorgemaakt. • familieleden hebben die een netvliesloslating hebben gehad. • een harde klap tegen hun oog hebben gehad. Beleid Wanneer geleidelijk ontstane troebelingen storen, is een oogheelkundig onderzoek door de oogarts zinvol. Deze kan zien of het gaat om onschuldige klachten of niet. Bij plotseling ontstane troebelingen en/of flitsen neemt u contact op met de huisarts. Deze kan u indien nodig op korte termijn naar de oogarts verwijzen om te kijken of er sprake is van een netvliesdefect of een (beginnende) netvliesloslating. Oogheelkundig onderzoek Om te bepalen of er sprake is van een achterste glasvochtmembraanloslating en/ of netvliesproblemen, moet het oog worden onderzocht door een oogarts, nadat de pupillen verwijd zijn met behulp van oogdruppels. Door deze oogdruppels zult u na het onderzoek nog enkele uren wazig blijven zien. Behandeling • Bij een ontsteking zal behandeling daarvan noodzakelijk zijn. • Bij suikerziekte is eventueel een laserbehandeling nodig van de lekkende bloedvaatjes in het netvlies. • Bij een achterste glasvochtmembraanloslating is een behandeling niet nodig. De lichtflitsen houden meestal vanzelf op als het achterste glasvochtmembraan niet meer trekt aan het netvlies. De zwevende vlekjes zullen in de loop van de tijd minder hinderlijk worden, maar verdwijnen meestal niet helemaal. Als er verder geen netvliesproblemen zijn gevonden zal een verminderd zicht vaak langzaam weer verbeteren. • Bij een scheurtje in het netvlies zal geprobeerd worden om dit te behandelen met een laser om te voorkomen dat er een netvliesloslating ontstaat. Een laser is te beschouwen als een soort speciale gloeilamp. Maar dan een gloeilamp die een heel dunne, felle en zuivere straal uitzendt. Via een microscoop (de spleetlamp) kan met behulp van deze lichtstraal het gaatje in het netvlies afgegrendeld worden. In vergelijking met een operatie biedt een laserbehandeling verschillende voordelen. Het oog hoeft niet geopend te worden; er is dus geen gevaar voor een infectie. Daarnaast kan de behandeling meestal poliklinisch plaatsvinden. U dient daarbij een half uur voor de behandeling aanwezig te zijn, zodat de pupillen wijd gemaakt kunnen worden met behulp van oogdruppels. Het oog wordt vervolgens
verdoofd, eveneens met oogdruppels. Via een contactlensje dat op het hoornvlies van het oog geplaatst wordt, worden de laserstralen gericht op de omgeving rond het netvliesdefect. De behandeling duurt 10- 20 minuten en is vrijwel pijnloos. U mag wel direct na de behandeling naar huis, maar u mag niet zelf autorijden. U wordt dringend verzocht een begeleider mee te nemen die u na de behandeling naar huis kan begeleiden. Laserstralen hebben niets te maken met röntgenstralen of radioactiviteit. • Is er een verdere loslating van het netvlies geconstateerd, dan moet dit operatief worden behandeld in een academisch centrum. Beloop en controle bij glasvochttroebelingen Als er geen netvliesproblemen zijn gevonden bij het onderzoek, is de kans erg klein dat er later alsnog een netvliesscheurtje of netvliesloslating ontstaat. Een controle afspraak is daarom voor de meeste mensen niet noodzakelijk. Wel wordt iedereen geadviseerd terug te komen bij toename van de klachten. Voor een aantal mensen zal wel een controle afspraak worden gemaakt, omdat zij iets meer risico hebben op het krijgen van netvliesproblemen. Dit is afhankelijk van de klachten en de bevindingen bij het onderzoek. Let op! Door de pupilverwijdende oogdruppels kunt u na het onderzoek niet zelf autorijden. U wordt daarom dringend geadviseerd om voor een afspraak altijd een begeleider mee te nemen. Neem ook een zonnebril mee voor bescherming van de ogen op de terugweg. Vragen Als u nog vragen heeft, stelt u deze dan aan de behandelend oogarts bij uw volgende afspraak. Voor dringende vragen belt u met de polikliniek Oogheelkunde, T 0348 42 72 22. Medicijngebruik Neem altijd uw actueel medicatieoverzicht mee. Dit overzicht kunt u krijgen bij uw apotheek. Gebruikt u bloedverdunnende medicijnen, meld dit altijd vooraf aan uw arts. Kosten In Nederland worden de meeste ziekenhuisbehandelingen rechtstreeks met de zorgverzekeraar afgehandeld. Niet alle ingrepen en behandelingen vallen onder het basispakket en daarbij heeft u een eigen risico. • Informeer altijd vooraf bij uw zorgverzekeraar of u voor een (volledige) vergoeding van uw behandeling in ons ziekenhuis in aanmerking komt.
• Bent u onverzekerd dan krijgt u zelf de rekening van uw behandeling toegestuurd. • Voor de vergoeding van ziekenhuiszorg heeft u altijd een verwijzing nodig van uw huisarts of andere specialist. • Neem altijd uw legitimatiebewijs (paspoort, identiteitskaart of rijbewijs) en uw verzekeringspas mee bij een bezoek aan het ziekenhuis. Meer informatie vindt u op www.zuwehofpoort.nl/kosten. Interessante websites Informatie over de behandeling staat op de website van het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis. Kijk op www.zuwehofpoort.nl en zoek op Specialismen /Oogheelkunde. U vindt daar ook links naar de websites van patiëntenorganisaties. Bronvermelding Deze folder is afkomstig van de Polikliniek Oogheelkunde.
Augustus 2015
Zuwe Hofpoort Ziekenhuis Polanerbaan 2 3447 GN Woerden T 0348 42 79 11 I www.zuwehofpoort.nl
