Innovatief jubileum. SURFnet Kennisnet jaaroverzicht 2009

SURFnet Kennisnet jaaroverzicht 2009

Innovatief jubileum

SURFnet en Kennisnet werkten in 2009 precies vijf jaar gezamenlijk aan ict en innovatie in het

onderwijs, samen met onderwijsinstellingen en docenten uit alle sectoren. Door deze samenwerking worden ict-toepassingen in het onderwijs ingezet die anders hun weg naar het klaslokaal niet

zouden vinden. Het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma biedt de mogelijkheid om nieuwe

dingen uit te proberen door te experimenteren met technologische en didactische ict-vernieuwingen. In 2009 werd in dit kader een grote stap voorwaarts gemaakt. Maar liefst vijftig innovatieprojecten werden afgerond.

www.surfnetkennisnet.nl

SURFnet Kennisnet jaaroverzicht 2009

Wie doet wat?

meerjarenprogramma

In 2009 ging het tweede meerjarenprogramma van start. Het overkoepelende thema in deze periode is de digitale leer- en werkomgeving. Onder deze paraplu startten SURFnet en Kennisnet verschillende activiteiten, die op hun beurt weer aansloten bij een van de drie subthema’s: • Variëteit in Leren; • Grenzeloos Samenwerken; • Randvoorwaarden. In dit jaaroverzicht vindt u een aantal van de meest in het oog springende projecten, zoals technologieverkenningen en pilots die in het kader van het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma zijn uitgevoerd in 2009. Én de behaalde resultaten.

SURFnet is er voor het hoger onderwijs, terwijl Kennisnet het middelbaar beroepsonderwijs, het voortgezet onderwijs en het beroepsonderwijs bedient. De organisaties worden in deze samen werking financieel gesteund door het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap.

Wij maken de wensen van instellingen technisch mogelijk. Maar wij bepalen niet hoe het onderwijs eruitziet: dat doen de onderwijsinstellingen zelf. (Madelief Keyser, programmamanager Kennisnet Bron: InDruk VO, Winter 2009)

De levenscyclus van een project • Fase 1 Technologieverkenning In een technologieverkenning worden nieuwe technieken verkend die oplossingen voor knelpunten bieden of het onderwijs kunnen helpen verbeteren. Een technologieverkenning levert in korte tijd veel innovatieve ideeën op voor het onderwijs. • Fase 2 Haalbaarheidsstudie Door te experimenteren met technologische en didactische ict-vernieuwingen worden nieuwe dingen uitgeprobeerd, samen met de voorlopers in de onderwijsinstellingen. Ook wordt bekeken wat wel en niet werkt. • Fase 3 Dienstontwikkeling Indien bewezen effectief, worden deze toepassingen doorontwikkeld en breed beschikbaar gesteld voor andere onderwijsinstellingen en sectoren. • Fase 4 Stimulering en gebruik Onderwijsinstellingen worden gemotiveerd de toepassingen in te zetten in hun lesprogramma’s. • Voortdurend Kennisdeling Kennis over de opgedane vernieuwingen wordt continu gedeeld en verspreid.

variëteit in Leren

grenzeloos samenwerken

Onder dit thema vallen projecten die bijdragen aan een gevarieerd onderwijsaanbod, dat beter aansluit bij de mogelijkheden en behoeften van individuele leerlingen, studenten én docenten. Twee projecten worden in dit jaaroverzicht nader toegelicht:

Hoe kunnen docenten over de grenzen van hun eigen onderwijsinstelling heen werken? Die vraag stond centraal binnen het thema Grenzeloos Samenwerken. Daarbij was efficiency een belangrijke drijfveer, maar ook het anders aanbieden van de stof lag ten grondslag aan een aantal projecten. In dit jaaroverzicht leest u meer over drie projecten, waarvan er een zelfs letterlijk over grenzen ging:

Het Leren van de Toekomst

Hoe integreer je innovatieve technologieën in het bestaande onderwijs? Scholen, onderwijskundigen, uitgeverijen, leveranciers, SURFnet, Kennisnet en TNO zochten het samen uit. Verschillende pilots met vooruitstrevende toepassingen werden succesvol afgerond. Allemaal als voorproefje voor Het Leren van de Toekomst. In het kader van dat project wordt basisschool De Schakel in Eibergen in 2010 even de meest futuristische school van het land. In de tien voorbereidende pilots die werden uitgevoerd gingen leerlingen onder meer aan de slag met: • Recording Box, een soort ‘uitzendinggemist.nl’ voor gebruik in de klas; • Slimme nieuwslezer, om begrijpend lezen te versterken aan de hand van actuele berichten uit de media, op het niveau van de leerling; • Skoolmate, een minilaptop waarmee leerlingen in hun eigen tempo en op hun eigen niveau aan het werk kunnen; • Digitale Tafel, een touchscreen waarmee kinderen samen of alleen snel en zelfstandig de leerstof in de vingers krijgen; • Teach32, de digitale klassenassistent die zorgt voor een actievere houding van de leerlingen. >> Lees meer op het blad het Leren van de Toekomst.

Sociale Metadata Broker

Een uitgever die zegt dat zijn methode het beste is: dat zal wel. Heel anders wordt het als docenten die de methode gebruiken hun mening geven. Dit soort infor matie noemen we sociale metadata. Met het project Sociale Metadata Broker zette het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma een database op met gebruikerswaarderingen van zoveel mogelijk leermiddelen. Die database wordt bovendien via allerlei websites zo breed mogelijk beschikbaar gesteld. >> Lees meer op het blad Sociale Metadata Broker

We merken dat leerkrachten veel waarde hechten aan de mening van collega’s. Hans de Vries, SLO

Augmented Reality

Een digitale informatielaag over de wereld om je heen, een beetje zoals de Terminator in de gelijknamige films om zich heen kijkt. Dat is mogelijk met augmented reality. Het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma bracht de mogelijkheden voor het onderwijs in kaart. De resultaten: een applicatie (ARena) die buitenonderwijs met mobiele telefoons faciliteert en het open source platform PorPOISe waar mensen zonder Layar-ervaring ook snel mee aan de slag kunnen. >> Lees meer op het blad Augmented Reality

We moeten nu inzetten op experimenten waarin we zoeken naar de juiste toepassing van mobile learning in het onderwijs. Mobile learning

Altijd en overal aan het werk kunnen voor school of studie; met de nieuwste generatie mobiele devices is al heel veel mogelijk. Zes scholen rondden pilots met mobiele apparaten af. Het blijkt nog niet gemakkelijk om de techniek en het onderwijsproces goed op elkaar af te stemmen, maar gebruikers zijn enthousiast en de techniek blijft zich ontwikkelen. Met aanvullend onderzoek is en blijft mobile learning een grote belofte voor de toekomst. In 2009 werden ook de winnaars gekozen van Make-it-Mobile, de wedstrijd die SURFnet en Kennisnet organiseerden om mobiel leren voor het voetlicht te brengen. >> Lees meer op het blad Mobile learning

Leren op afstand

Lesgeven aan kleine klassen of in bijzondere vakken? Het liefst natuurlijk met een docent van vlees en bloed. Maar is lesgeven via een videoverbinding of opgenomen colleges online volgen ook een reële optie, zeker met het oog op het lerarentekort? Twee pilots, genaamd Wiskunde D en Spaans, wezen uit dat dit inderdaad een bruikbare optie is. In het hoger onderwijs is Weblecturing dankzij het Innovatieprogramma al meer gangbaar geworden. >> Lees meer op het blad Leren op afstand

De eerste lessen verliepen stroef, maar we moesten ook de docent leren kennen en wennen aan zijn manier van lesgeven. Nu zijn de lessen gewoon leuk. Leerling Spaans

randvoorwaarden Alle projecten binnen het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma hebben een goede (centrale) infrastructuur nodig om levensvatbaar te zijn. Daarom werken SURFnet en Kennisnet ook aan de technische randvoorwaarden voor waardevolle ict-inzet in het onderwijs. Een goed voorbeeld, waarover u meer leest in dit jaaroverzicht:

MediaMosa

benieuwd naar meer?

In de losse bladen kunt u meer lezen over de projecten die hier kort aangestipt zijn. Maar dat is nog niet alles! Benieuwd wat het programma nog meer heeft opgeleverd? >> K ijk snel op www.surfnetkennisnetproject.nl/jaaroverzicht2009

www.surfnetkennisnet.nl

scan de code met uw smart phone en ga naar de website voor meer informatie

MediaMosa is open source software waarmee een mediamanagement- en distributieplatform kan worden ingericht. Hiermee kunnen onderwijsinstellingen gemakkelijk video’s opslaan, beheren, indexeren en afspelen. Bovendien kunnen ze de video’s eenvoudig koppelen aan bestaande applicaties, zoals de eigen website. Teleblik (www.teleblik.nl), Leraar24 (www.leraar24.nl) en SURFmedia (www.surfmedia.nl) hebben deze mogelijk heden voor uitdagende en afwisselende kennisoverdracht al ontdekt. Het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma ontwikkelde de achterliggende systemen. >> Lees meer op het blad MediaMosa

SURFnet Kennisnet Innovatieprogramma

Eerste jubileum innovatieprogramma H

et SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma

bestond in 2009 vijf jaar.

Al sinds 2004 geeft het programma

impulsen aan ict-vernieuwingen in

het onderwijs, van basisschool tot en

met universiteit. Het programma verkent

samen met voorlopers bij onderwijsinstellingen nieuwe technologieën en realiseert innovatieve

ict-toepassingen voor het onderwijs. Het oplossen van onderwijsvraagstukken staat hierbij centraal. Ook wordt de praktische toepassing hiervan in de

dagelijkse onderwijspraktijk onderzocht. Inmiddels hebben heel wat toepassingen hun weg gevonden naar klaslokalen en collegezalen. Programma

managers Madelief Keyser en Petra Boezerooy hebben de onderwijspraktijk de afgelopen vijf jaar daardoor behoorlijk zien veranderen.

Wat vooral anders is geworden, is de manier waarop leerlingen en studenten leren. Digitale school borden en het gebruik van video en mobiele toepassingen zijn niet meer weg te denken. (Bron: Artikel SURFnet en Kennisnet: vijf jaar samen, InDruk VO, winter 2009)


Eerste jubileum innovatieprogramma

een greep uit vijf jaar innovatie

Enkele succesvolle resultaten zijn een video platform als basis voor verschillende educatieve videodiensten en talloze pilots uit de praktijk met mobiele toepassingen, het gebruik van virtuele omgevingen, video(conferencing) en gaming in het onderwijs. Ook heeft het programma er door vraagbundeling te stimuleren voor gezorgd dat glasvezel voor onderwijsinstellingen binnen handbereik kwam.

Resultaten 2004-2009:

Het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma maakte in 2009 ter gelegenheid van het jubileum een film over de resultaten van vijf jaar werk. Die film is te bekijken op www.surfnetkennisnet. nl. Kennisdeling over de in de film genoemde projecten vond ook plaats via rapporten, artikelen, inspiratievideo’s, de ambassadeursnetwerken, workshopprogramma’s, congressen, beurzen, communities en Special Interest Groups van SURFnet en Kennisnet.

viering van het jubileum

De viering van het vijfjarige bestaan van het Innovatieprogramma ging van start tijdens De Onderwijsdagen op 10 en 11 november 2009, een tweedaagse conferentie over innovaties op onderwijsgebied. Oudminister Plasterk was ‘hoogst persoonlijk’ via een avatar aanwezig om de film in ontvangst te nemen.

ambities voor de komende vijf jaar

SURFnet en Kennisnet willen in het Innovatie programma nog meer gebruikmaken van de innovatiekracht vanuit de onderwijsinstellingen. En omdat de techniek zo snel gaat: flexibeler inspringen op nieuwe ontwikkelingen. Dit alles om in de komende jaren nog meer technologie verkenningen en pilots op te zetten die kunnen bijdragen aan de vormgeving van de online leer en (samen)werkomgeving van de toekomst.

de kracht van het Innovatieprogramma is...

“Onze kracht? Wij durven projecten op te starten met het risico dat ze misgaan. Dat hoort bij innovatie.” (Bron: Artikel SURFnet en Kennisnet: vijf jaar samen, InDruk VO, winter 2009)

We doen voortdurend technologieverkenningen. Zoektochten naar de nieuwste technologieën, zowel binnen als buiten het onderwijs. Samen met docenten, de mensen uit de praktijk, bepalen we of een technologie kansrijk is. Daarna starten we een haalbaarheidsstudie of een pilot. Als die succesvol is, ontwikkelen we die tot een dienst.

alles weten over het jublieum: • Jubileumfilm:

www.surfnetkennisnetproject.nl/jaaroverzicht2009

• Artikel SURFnet en Kennisnet: vijf jaar samen:

www.surfnetkennisnetproject.nl/jaaroverzicht2009


(Bron: Artikel SURFnet en Kennisnet: vijf jaar samen, InDruk VO, winter 2009)


Blik in de toekomst veranderende leeromgeving

S

URFnet en Kennisnet richten hun blik doelbewust op de toekomst.

In 2009 is een meerjarige weg ingeslagen waarbij de online digitale leer- en

(samen)werkomgeving van de toekomst centraal staat. Een leeromgeving die docenten en leerlingen in staat stelt

altijd en overal onbeperkt en eenvoudig toegang te hebben tot educatieve

content, kennis en sociale netwerken

met vrienden, collega’s en vakgenoten. Een leeromgeving waarin docenten en

leerlingen vrijheid hebben om zelf te bepalen met welke applicaties zij leren of onderwijs

geven. De vraag is hoe het toekomstige infra-

structurele landschap van de onderwijsinstellingen eruit zal zien.

samen innoveren

Samen ontwikkelden SURFnet en Kennisnet een visie, met daarin verschillende projecten waarmee ict en innovatie in het onderwijs verder kunnen worden ge stimuleerd. In de uitvoering van de projecten wordt nauwe samenwerking gezocht met het onderwijs en het bedrijfsleven. Het motto voor 2010 is dan ook: ‘innoveren doe je samen’. Het Innovatieprogramma richt zich op drie thema’s: • Variëteit in Leren; • Grenzeloos Samenwerken; • Randvoorwaarden. Over deze drie thema’s heen vindt kennisdeling plaats om het gebruik van vernieuwende ict in het onderwijs te borgen. Bovendien is er aandacht voor bepaalde aspecten die de inzet en het hergebruik van ontwikkelde producten en voorzieningen bevorderen, zoals bijvoorbeeld innovatieregelingen.

Door leerlingen op te leiden tot nieuws gierige en creatieve werknemers, met een kennisbasis die aansluit op wat van toe komstige werknemers kan worden ver wacht, kunnen die leerlingen bijdragen aan de innovatiekracht van de sectoren waarin ze later komen te werken. (Bron: Project Nederland Ondernemend Innovatieland, Maatschappelijke Innovatie Agenda Onderwijs (MIA), 2009, blz. 4)


Blik in de toekomst

innovatieve pilots

In pilots binnen onderwijsinstellingen wordt in 2010 gezocht naar innovatieve toepassingen voor bij voorbeeld lesgeven op afstand en het opnemen van colleges. Dit zou een bijdrage kunnen leveren aan het oplossen van het lerarentekort. Bovendien wordt een kijkje in de toekomst van het onderwijs gegeven met het project Het Leren van de Toekomst, waarin drie gecombineerde groepen 6, 7 en 8 uit het basisonder wijs enkele weken les krijgen in een omgeving die is voorzien van de meest innovatieve ict-snufjes.

We onderzoeken welke technolo gieën mogelijk interessant zijn en we maken wensen van instellingen tech nisch mogelijk. Maar wij bepalen niet hoe het onderwijs eruitziet; dat doen de onderwijsinstellingen zelf. (Bron: Artikel SURFnet en Kennisnet: vijf jaar samen, InDruk VO, winter 2009)

trends van de toekomst:


• anytime, anyplace, any device: docenten, leerlingen en studenten willen de vrijheid hebben om zelf te be palen waar, wanneer en met welk instrumentarium zij willen leren of onderwijs geven; • differentiatie: er zal niet langer één weg aangeboden worden om een diploma te behalen. Leerlijnen zijn arrangeerbaar en sluiten aan op de talenten en ambi ties van jongeren; • groene ict: ict kan zelf efficiënter door duurzaam om te gaan met energie en slim te kiezen voor zuinigere apparatuur. Ook kan ict alternatieve oplossingen bieden, zoals het vervangen van papier door bijvoor beeld een e-reader. En door ict kan efficiënter gebruik worden gemaakt van beschikbare resources die bijvoorbeeld via het internet beschikbaar zijn; • sociale netwerken: docenten, leerlingen en studenten participeren in verschillende communities of prac tices die steeds vaker te vinden zijn in de vorm van online werken communicatiegroepen; • centrale facilitering: docenten en leerlingen willen onbeperkt en eenvoudig toegang tot educatieve con tent, collectieve kennis en netwerken van vrienden, collega’s en vakgenoten. Zij hebben zich ontwikkeld

• •

•

•

•

tot individuen die zelf keuzes maken over welke applicaties ze willen gebruiken en wanneer zij in ver binding staan met elkaar. Facilitatie hiervan is steeds vaker centraal geregeld; video: de leeromgeving zal nog meer beeld en geluid georiënteerd zijn dan nu al het geval is; zoeken en vinden: hoe helpen nieuwe technologieën om de variëteit aan leeraanbod gemakkelijker te ontsluiten en toegankelijk te maken voor docenten en leerlingen; simulatie en gaming: fysieke omgevingen worden uitgebreid met virtuele beelden en verschijningsvor men. Simulaties en games sijpelen langzaamaan het onderwijs binnen; co-creatie: het samen ontwikkelen is van toenemend belang en is een onderdeel van sociale innova tie. Hierbij gaat het om investeren in research en development, in mensen en in de manier waarop zij samenwerken; leren 3.0: hoe zou het leren eruitzien als we los van de huidige regels en onderwijsinstellingen, met alle nieuwe middelen en mogelijkheden het onderwijs opnieuw zouden inrichten?


het Leren van de Toekomst S

variëteit in leren

URFnet en Kennisnet verkennen en onderzoeken met het project

Het Leren van de Toekomst hoe je innovatieve technologieën in het bestaande onderwijs kunt integreren. Doel is te

verkennen hoe leerkrachten en leerlin-

gen kunnen profiteren van een grotere inzet van ict in het onderwijs.

Daartoe is een consortium in het leven

geroepen dat bestaat uit deelnemende

scholen, onderwijskundigen, uitgeverijen, leveranciers, SURFnet, Kennisnet en TNO.

Dit consortium heeft innovatietoepassingen in verschillende pilots getest in het basisonderwijs.

Alle toepassingen werden echt in de praktijk van het

onderwijs bekeken, want alleen dan kan er iets over de

resultaten worden gezegd. De pilots uit 2009 vormden

de voorbereiding van een geïntegreerde pilot die in 2010 op basisschool De Schakel in Eibergen plaatsvindt.

DE LEvEnscycLus vAn EEn PRojEcT Fase 1 Technologieverkenning Fase 2 Haalbaarheidsstudie Fase 3 Dienstontwikkeling Fase 4 Stimulering en gebruik Voortdurend Kennisdeling

Met de toepassingen zoals getest in Het Leren van de Toekomst kun je:

• een zo gevarieerd mogelijk onderwijsaanbod creëren; • aantrekkelijk onderwijs aanbieden wat meer aansluit bij de belevingswereld van leerlingen; • ondersteuning bieden bij de taken van de leraar.

Met de toepassingen zoals getest in Het Leren van de Toekomst krijg je:

• een blik op het onderwijs van de toekomst; • ruimte voor meer persoonlijke aandacht voor de leerling; • meer maatwerk voor ieder kind.


Het Leren van de Toekomst

Een aantal van de onderzochte innovatieve toepassingen wordt hieronder toegelicht:

Recording Box

Soms zijn leerlingen niet in de les aanwezig door ziekte. Of soms vinden leerlingen de uitleg te snel gaan. Om aan deze gevallen tegemoet te komen, testte basis school De Schakel uit Leiderdorp in 2009 de Recording Box. Hiermee kan een leerkracht instructiemomenten opnemen en klaarzetten voor de leerlingen. Ook kun nen volledige spreekbeurten en presentaties worden opgenomen. De Schakel was enthousiast en past de Recording Box inmiddels vast toe in de lessen.

Ik zie het als een soort instructiegemist.nl! Docent Edwin Tekelenburg

Slimme nieuwslezer

Dit is een programma dat automatisch actuele nieuws berichten selecteert op het niveau van de leerling. Met bijbehorende oefeningen kan die zijn begrijpend lezen verbeteren en zijn woordenschat uitbreiden. Het programma werd getest op de Kralingsche School uit Rotterdam. De opdrachten werden nagekeken door het programma zelf.

Minilaptops


Tijdens Het Leren van de Toekomst is ook gewerkt met de Skoolmate, een minilaptop speciaal voor kinderen. Basisschool St. Andreas uit Budel testte deze laptop en gebruikt hem sindsdien structureel. Er zit bijvoorbeeld rekensoftware op, PowerPoint voor het maken van pre sentaties, software voor aardrijkskunde en geschiedenis en programmatuur voor spellingsoefeningen en dictees.

variëteit in leren

We hebben gekozen voor deze mini laptop omdat wij ervan overtuigd zijn dat hiermee een betere afstemming ontstaat tussen het onderwijs en de onderwijsbehoefte van ieder kind. Directeur Mario Van Och

Touch tafel

Intuitief, aantrekkelijk en samen leren, dat kan met de Surface ofwel Digitale Multi Touch Tafel. Basisschool De Clipper in Rotterdam testte deze tafel. Leerlingen kunnen hieraan plaatsnemen om er samen of alleen reken of taaloefeningen op te doen. Of om te werken met beeld en fotomateriaal. Kinderen kunnen allemaal tegelijk met hun vingers op de glasplaat; het apparaat kan 52 aanrakingen tegelijkertijd verwerken.

Digitale assistent

De Rotterdamse Hildegaertschool werkte met Teach32, een ‘digitale klassenassistent’. Het is een systeem waar mee je interactief aan opdrachten en spelletjes werkt, met een groep leerlingen of individueel. Leerlingen heb ben het kastje op hun tafel staan en kunnen met een muis, toetsenbord of digipen het digibord beïnvloeden.

Doorontwikkeling Recording Box

De Recording Box wordt al langer in het hoger on derwijs ingezet. Door de pilot heeft de leverancier de mogelijkheden voor het primair onderwijs ontdekt en in samenwerking met de basisschool in Leiderdorp besloten enkele aanpassingen aan de box te doen. Met deze doorontwikkeling ontstaat een nog betere toepassing in het primair onderwijs.

Alles weten over Het Leren van de Toekomst: • www.hetlerenvandetoekomst.nl

• www.hetlerenvandetoekomst.nl/indepraktijk/recording-box/

• www.hetlerenvandetoekomst.nl/indepraktijk/slimme-nieuwslezer/ • www.hetlerenvandetoekomst.nl/indepraktijk/skoolmate/

• www.hetlerenvandetoekomst.nl/indepraktijk/touch-tafel-2/ • www.hetlerenvandetoekomst.nl/indepraktijk/teach32/ • Artikel Impuls voor ict in onderwijs:

www.surfnetkennisnet.nl/jaaroverzicht2009/varieteitinleren/ lerenvandetoekomst



The making of the avatar Plasterk H

et SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma vierde in 2009 haar

eerste lustrum. Tijdens De Onderwijs-

dagen 2009, die op 10 en 11 november plaatsvonden in het Beatrixgebouw in Utrecht, werd dit vijfjarig jubileum gevierd. Oud-minister Plasterk werd gevraagd op een bijzondere manier mee te werken: als avatar.

De minister wilde graag naar de confe-

rentie komen, maar hij kon er niet fysiek bij zijn vanwege andere verplichtingen. Daarom werd in samenwerking met de

minister een avatar gemaakt. Door de avatar

kon de minister virtueel aanwezig zijn, terwijl

hij tegelijkertijd in levende lijve acte de presence gaf in Den Haag.

De avatar werd gemaakt door Fontys PTH in Eindhoven.

Zij schreven ook een handleiding ‘Maak een eigen gelijkende

avatar’. Deze beschrijft stap voor stap hoe leerlingen en studenten zelf hun eigen avatar kunnen maken.

De virtuele minister Plasterk opende De Onderwijs dagen 2009 en ontving virtueel de jubileumfilm van het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma met de resultaten van vijf jaar Innovatieprogramma. De film waarop de avatar de jubileumfilm in ontvangst neemt en de making-of-film zijn beide online te bekijken.

Met een avatar kun je:

• jezelf begeven in een virtuele wereld; • experimenteren met identiteiten.

Met een avatar krijg je:

• de mogelijkheid om jezelf plaatsen tijdonaf hankelijk door een omgeving te bewegen

De levenscyclus van een project Fase 1 Technologieverkenning Fase 2 Haalbaarheidsstudie Fase 3 Dienstontwikkeling Fase 4 Stimulering en gebruik Voortdurend Kennisdeling

Heel bijzonder, om u hier als een avatar toe te mogen spreken. In die gedaante ben ik nooit eerder opgetreden. Wel als hologram, maar dat levert toch een veel gewoner beeld op, als je het hiermee vergelijkt. (Bron: speech avatar oud-minister Plasterk tijdens De Onderwijsdagen, 10 november 2009)


The making of Avatar Plasterk


Een virtuele omgeving is een driedimensionale wereld op het internet die met behulp van computers en internet wordt gecreëerd. Wanneer je de omgeving bezoekt, doe je dit door middel van een per sonificatie van jezelf, weergegeven in de vorm van een avatar (de verschijningsvorm van jou als persoon in de virtuele wereld). Je kunt het uiterlijk van een avatar naar wens aanpassen. En het is mogelijk met andere avatars te communiceren. Ook kun je huizen of andere voorwerpen naar eigen wens ontwerpen en op deze manier de omgeving vormgeven zoals jij wilt. Iedere bezoeker bepaalt zelf zijn activiteiten.

avatar plasterk:

“Ik heb het nog eens opgezocht, het woord ‘avatar’ komt uit het Sanskriet. In de Hindoeïstische filoso fie wordt hiermee de verschijning van een god als een levend wezen bedoeld. Zo voel ik me nog niet helemaal, ik sta hier toch vooral als de incarnatie van een minister. En in die hoedanigheid wil ik graag deze bijeenkomst openen.” “Dé Onderwijsdagen 2009 staan helemaal in het teken van innovatie en ict in het onderwijs. Volgens de Wet van Baumol kan de productiviteit in de quar taire sector nooit zo snel groeien als in de primaire en secundaire sector. Toch kun je in het onderwijs de productiviteit verhogen door te innoveren.” “Ook als er minder leraren beschikbaar zouden komen, kun je de kwaliteit van het onderwijs op peil houden. En dat is nodig, want om grote problemen op te kun nen lossen, hebben we een goed opgeleide bevolking nodig. Van basis tot en met hoger onderwijs, op alle niveaus moet het onderwijs goed zijn. Innovatie helpt om de kwaliteit van het onderwijs te verhogen.”


(Bron: speech avatar oud-minister Plasterk tijdens De Onderwijsdagen, 10 november 2009)

the making of avatar plasterk in negen stappen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Het opnemen van de toespraak Het maken van de avatar skin Modelleren van de avatar in Second Life Aankleden van de avatar Animeren van de avatar Bouwen van de virtuele studio Opnemen van de virtuele openingsspeech Opnemen van de reallife achtergrond Monteren van de speech

Alles weten over avatars: • Download de handleiding op:

www.surfnetkennisnetproject.nl/publicaties

• Handboek Virtuele omgevingen, iets voor uw onderwijs?: www.surfnetkennisnetproject.nl/publicaties

• Bekijk de film:

www.surfnetkennisnetproject.nl

• Bekijk the making of:

www.surfnetkennisnetproject.nl/avatar


Sociale metadata broker R

variëteit in leren

ecensies geschreven door gebruikers: in de digitale wereld worden ze

ook wel sociale metadata genoemd.

Ze zijn ideaal voor de beoordeling van de waarde van een dienst of product. Een hotelier die iets over zijn hotel zegt, biedt formele metadata aan.

Op recensiesite ‘www.tripadvisor.com’ plaatsen gebruikers opmerkingen over hun ervaringen in datzelfde hotel. Dit

laatste zijn de sociale metadata. Zo kun-

nen natuurlijk ook onderwijsleermiddelen worden gemetadateerd.

Uitgevers en makers van al dan niet digi-

tale leermiddelen geven informatie over hun

product. Dan ontstaat er ook behoefte aan een

plek waar leraren hun ervaringen met het product kunnen delen. Het SURFnet/Kennisnet Innovatie-

programma ontwikkelde in 2009 de Sociale Metadata

Broker (SMB) om sociale metadata over leermiddelen te

verzamelen en zo breed mogelijk beschikbaar te stellen.

Met Sociale Metadata Broker kun je:

• diensten of producten onafhankelijk beoordelen op kwaliteit, gebruiksgemak en bruikbaarheid tijdens de lessen; • deze kennis en persoonlijke ervaringen delen met collega’s en vakgenoten.

Met Sociale Metadata Broker krijg je:

• een waardering van leermaterialen door de gebrui kers zelf; • een grote kennisdatabank met meningen over onderwijsgerelateerde diensten en producten.

We merken dat leerkrachten veel waarde hechten aan de mening van collega’s. Hans de Vries (SLO)

www.rekenweb.nl zette de sociale metadata op een iets andere manier in. De site biedt rekenprogramma’s die leerlingen online kunnen gebruiken. De leerlingen konden hier dan ook zelf hun beoordeling achterlaten. Vincent Jonker (Freudenthal Instituut)


sociale metadata broker

smb @ edurep

De Sociale Metadata Broker bevindt zich feitelijk in Edurep. Edurep is een centrale voorziening die (digitaal) leermateriaal op internet vindbaar maakt. Veel onderwijsinstellingen hebben een collectie met leermaterialen. Deze collecties worden ook wel repo sitories genoemd. Vandaar de ‘rep’ in Edurep. Edurep staat voor het inrichten van het ‘Educatieve Reposito ries Netwerk’ een netwerk van educatieve databases.

variëteit in leren

We hadden twee dingen nodig: een grote database voor alle metadata én een interface waarmee je die metadata vanaf allerlei verschillende portals kunt bereiken en gebruiken. Dat laatste is heel belangrijk. Waar de meeste websites hun recensies op één plek bewaren, wil het SURFnet/Kennis net Innovatieprogramma ze juist op zoveel mogelijk plekken beschikbaar maken. Henk Nijstad (productmanager Kennisnet)

Resultaat

• Het is technisch mogelijk gemaakt om sociale meta data toe te voegen aan leermateriaal. • Het is technisch mogelijk gemaakt om deze data met elkaar te delen. • Onderzocht is wat de meest effectieve manieren zijn om gebruikers te stimuleren om sociale metadata aan te dragen. • Dit is met vier veldpartijen uitgewerkt, geïmple menteerd en getest. Die partijen waren SLO, het Freudenthal Instituut, Teletop en Intraquest. • Zij boden docenten en leerlingen de gelegenheid om sociale metadata toe te voegen aan digitaal leermateriaal. • Hun uitwerkingen zijn onderzocht op gebruikers vriendelijkheid. • Enkele aanpassingen zijn uitgevoerd om de gebrui kersvriendelijkheid te verbeteren. • Tot slot is het technisch mogelijk gemaakt om de gebruiksstatistieken van sociale metadata te genere ren en te observeren.

Effect?

In 2010 wordt onderzocht welke effecten het gebruik van sociale metadata heeft op de leer prestaties in de klas.

portals sluiten zich aan

Hoe meer aanbieders van leermateriaal zich aanslui ten, hoe beter. De Social Metadata Broker kan met een stappenplan relatief gemakkelijk worden ingebouwd op eigen websites. Zo is de SMB in 2009 al geïmple menteerd door onder meer SLO, Freudenthal Instituut, Teletop, Intraquest en Wikiwijs.

Wat we willen bereiken, is dat een docent in Groningen die lesgeeft aan leerlingen in havo 3 zijn mening kan delen met een docent in Zeeland die aan hetzelfde type leerling lesgeeft.


Henk Nijstad (productmanager Kennisnet)

Alles weten over de Sociale Metadata Broker:

www.surfnetkennisnet.nl/resultaten/contentvinden

• Video Sociale metadata broker: vimeo.com/7412985

• Artikel Vakgenoten beoordelen leermiddelen:

www.surfnetkennisnetproject.nl/jaaroverzicht2009/varieteitinleren/ socialemetadatabroker

• Zelf aan de slag met de Sociale Metadata Broker: edurep.kennisnet.nl www.fi.uu.nl

www.intraquest.nl

www.slo.nl

www.teletop.nl


Mobile Learning

M


obile learning: de sky lijkt de limit. Van woordjes oefenen via je mobiele telefoon terwijl je bij de bushalte staat, tot interactief leren over radiologie met een stemsysteem op je

PDA; er is steeds meer mogelijk. Mobiele technologie ontwikkelt zich razendsnel. Steeds meer

studenten hebben een smartphone met ingebouwde GPS, een netbook of e-reader. Met de juiste combinatie van mobiele toestellen, functionaliteiten en content is mobile learning geen vervanging van traditionele onderwijssituaties, maar juist een inspirerende aanvulling.

Met mobile learning krijg je:

• rijker, aangenamer en actiever onderwijs; • een flexibeler leerproces; • meer mediawijsheid.

De introductie van mobile learning moet veel meer als evolutie dan als revolutie benaderd worden. (Bron: Uit de voeten met mobile learning, SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma)

Met mobile learning kun je:

• de lesstof op nieuwe manieren aanbieden: formeel en informeel, anytime en anyplace; • de leeromgeving personaliseren; • contextgebonden leren stimuleren buiten de onderwijsinstelling; • aanvulling bieden op het bestaande leerproces.

De wedstrijd Make-it-Mobile van SURFnet en Kennisnet resulteerde in aardige ideeën over wat je met een mobiel apparaat zou kunnen doen in het onderwijs. (Bron: www.gadgetsenonderwijs.nl, weblog Annet Smith)


mobile learning


Om de kansen van mobile learning verder te ontdekken, is het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma in 2008 gestart met mobile learning pilots op zes onderwijsinstellingen. Deze pilots werden in de zomer van 2009 afgerond.

pilots mobile learning Doel

Doel van de pilots was het in kaart brengen van de kansen en mogelijkheden van mobile learning. Wat kan mobile learning toevoegen aan de traditionele manier van onderwijs? Welke veelbelovende technie ken (zoals GPS, ereader, netbooks en programma’s via een mobiele interface) bieden extra beleving, leereffect of bruikbaarheid? Welke voor en nadelen zitten er aan mobile learning? Ook werd antwoord gezocht op vragen als: leidt het gebruik van deze mobiele leermiddelen tot meer onder linge samenwerking, meer betrokkenheid, een actievere studiehouding en meer effect tijdens de toetsvoorberei ding? Hoe moeilijk of eenvoudig is het voor leerlingen en docenten om deze nieuwe technieken onder de knie te krijgen en in te zetten? Welke toepassingen moeten nader onderzocht of ontwikkeld worden?

Resultaat


In de zomer van 2009 zijn de pilots afgerond en de resultaten geïnventariseerd. Het blijkt lastig om leeref fecten vast te stellen. Wel zijn de meeste betrokkenen overwegend positief over hun ervaringen. Vooral in situaties waarbij mobile learning als ondersteuning van een bestaand leerproces wordt ingezet, blijkt er een match te zijn tussen de techniek en de leerwijze.

Naast deze positieve conclusies is een aantal kritische noten te melden. Zo is duidelijk geworden dat de tech niek nog niet altijd is uitontwikkeld, bijvoorbeeld bij de iPhoneapplicatie en de ereader. Ook is gebleken dat lang niet iedere leerling een netbook, ereader, smartp hone of PDA bezit. Daardoor moeten gebruikers ook op het gebied van de bediening een leerproces doormaken. Afleiding is ook een probleem dat in bijna alle pilots terugkomt, net als de kosten van zowel de aanschaf als het beheer van de mobiele apparaten. Het is duidelijk dat er nog veel werk verricht moet wor den voordat de ‘papieren potentie’ die mobile learning heeft in de praktijk tot uiting komt. Dat alle pilots ook na de pilotfase worden doorgezet, is tegelijkertijd het beste bewijs dat er daadwerkelijk perspectief wordt gezien in mobile learning!

veelbelovende ideeën

In december 2009 maakte de jury van MakeitMobile vijf winnaars bekend. Alle prijswinnaars hadden veelbelovende ideeën voor mobiele educatieve applicaties, die in 2010 met ondersteuning vanuit het Innovatieprogramma worden uitgevoerd. SURFnet en Kennisnet organiseerden de wedstrijd om de (on)mogelijk heden van mobiel leren onder de aandacht te brengen bij docenten en onderwijskundigen. (Bron: Persbericht SURFnet en Kennisnet, 17 december 2009)

We moeten nu inzetten op experimenten waarin we zoeken naar de juiste toepassing van mobile learning in het onderwijs. (Bron: www.mobieleonderwijsdiensten.nl)


alles weten over mobile learning: • Eindverslagen mobile learning pilots: www.mobieleonderwijsdiensten

• Publicatie Uit de voeten met mobile learning: www.surfnetkennisnetproject.nl/publicaties

• Publicatie De wereld als leeromgeving:

www.mobieleonderwijsdiensten.nl/downloads


Augmented Reality

A


ugmented reality (AR) is een technologie die de zichtbare wereld verrijkt door er een laag

met digitale informatie aan toe te voegen. Te vergelijken met het gezichtsveld van The Ter-

minator in de gelijknamige films. Soms kijk je in die films door de ogen van Arnold Schwarze-

negger. Ontmoet hij iemand, dan krijgt hij tegelijkertijd informatie over zijn lengte en gewicht in beeld. Rijdt hij over een weg, dan ontvangt hij meteen de relevante statistieken. Zo is het bij

augmented reality ook: computergegenereerde data worden in realtime gecombineerd met de fysieke wereld.

Met augmented reality krijg je:

• levendiger onderwijs doordat digitaal onderwijs materiaal in de realiteit wordt geplaatst; • indrukwekkender onderwijs dat langer blijft hangen in het geheugen.

met Terminator Vision kunnen leerlingen en studenten heel ge makkelijk zelfstandig leren. (Bron: www.surfnet.nl/Documents/Eindrapport_Layar.pdf)

Met augmented reality kun je:

• op een gemakkelijke, laagdrempelige manier simulaties maken; • werkelijke situaties vergelijken met beeldmateriaal; • eenvoudig extra instructie aanbieden in de vorm van animaties of filmpjes; • kortom: gemakkelijker zelfstandig leren.

je legt een digitale informatielaag op de wereld die je ziet. (Bron: Artikel Augmented reality: de belofte voor het onderwijs?)


Augmented Reality


Het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma onderzoekt de mogelijkheden van augmented reality voor het onderwijs. Daarom zijn binnen het Innovatieprogramma in het najaar van 2009 twee technologieverkenningen uitgevoerd naar het gebruik van augmented reality en de applicatie Layar bij mobile learning.

technologieverkenning augmented reality Doel Wat kan augmented reality betekenen in onderwijs situaties die zijn gebaseerd op mobiel leren? Dat was het onderwerp van deze technologieverkenning. In opdracht van SURFnet en Kennisnet werd door de Openbare Universiteit (CELSTEC) een technologie verkenning naar mobiele augmented reality uitgevoerd. De resultaten zijn begin 2010 gepubliceerd.


Resultaat Het begin 2010 gepubliceerde rapport ‘Mobile Augmen ted Reality voor het onderwijs’ beschrijft verschillende vormen van augmented reality. Verschillende appli caties zijn getest en de educatieve mogelijkheden van deze applicaties zijn onderzocht. Daarnaast ontwik kelde CELSTEC een prototype van een interactieve ARgame, Locatory. Dit prototype is vrij beschikbaar. In het najaar van 2009 gaf het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma een reeks workshops over aug mented reality. De enthousiaste reacties leidden tot het concept van de applicatie ARena, dat op basis van Locatory is ontwikkeld. Met ARena en een open source applicatie kan via een smartphone buitenonderwijs worden gegeven. Docenten kunnen via de ARenasite zelf een omgeving in Google Maps selecteren, vragen stellen en foto’s en tekst toevoegen. Leerlingen lopen met de smartphone door het gebied en krijgen op be paalde locaties vragen in beeld. Gezien de potentie zal ARena in 2010 verder worden ontwikkeld.

technologieverkenning layar Doel In deze verkenning werd bekeken of het SURFnet/Ken nisnet Innovatieprogramma kan bijdragen aan het gebruik van Layar in het onderwijs. Layar is een gratis mobiele AR Point of Interest (POI) browser. Deze browser projecteert realtime digitale informatie op het beeld dat wordt opgenomen met de camera van een mobiele telefoon: je opent de applicatie en selecteert een layer. Op je scherm verschijnt via de camera een beeld van de omgeving met daarop de interessante punten bin nen een bepaald onderwerp. Het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma bouwde als experiment een layer met daarop alle Nederlandse eduroamhotspots. Dat zijn plekken waar studenten en onderzoekers gratis draadloos internet hebben. Resultaat Het opzetten van een eenvoudige layer bleek voor webprogrammeurs weinig werk. SURFnet en Kennisnet boden de technologie achter de eduroamlayer aan als open source onder de naam PorPOISe, zodat mensen zonder Layarervaring er snel mee aan de slag konden. Onder andere de Royal Botanical Gardens of Kew, de University of Nottingham en de Radboud Universiteit werken intussen verder aan de toepassing van Layar.

alles weten over ar:

• Technologieverkenning Mobile Augmented Reality voor het onderwijs: www.surfnetkennisnetproject.nl/innovatie/augmentedreality

• Technologieverkenning Layar Eindrapportage:


www.surfnetkennisnetproject.nl/innovatie/augmentedreality

• ARena:

www.surfnetkennisnetproject.nl/innovatie/augmentedreality/arena

• Layar

www.layar.com

• Eduroam

www.eduroam.nl/

• PorPOISe • SURFnet • Squio

http://code.google.com/p/porpoise www.surfnet.nl/ http://squio.nl/

• Uitleg over het bouwen van een minimale Layar server www.surfnet.nl/Documents/Eindrapport_Layar.pdf

• Augmented Reality; de belofte voor het onderwijs?

www.surfnetkennisnetproject.nl/jaaroverzicht2009/ grenzeloossamenwerken/augmentedreality


Leren op Afstand

P


ersoonlijk onderwijs van een docent, coach, tutor of trainer heeft veel voordelen en zal waar-

schijnlijk nooit helemaal verdwijnen. Maar als een docent niet aanwezig kan zijn of als het on-

derwijs vanaf een bijzondere plek wordt aangeboden, is leren op afstand toch een mooi alternatief. SURFnet en Kennisnet verkenden binnen het thema Grenzeloos Samenwerken de technologische mogelijkheden waarmee docenten en studenten over de grenzen van de instelling heen kunnen

samenwerken. Doordat onderwijs op een andere manier kan worden aangeboden dan via de tra-

ditionele weg, biedt het docenten legio nieuwe lesmogelijkheden. Veel scholen hebben inmiddels

geëxperimenteerd met videoconferencing, bijvoorbeeld door een expert op afstand in te schakelen.

Met leren op afstand kun je:

• lessen een internationaal tintje geven; • bij uitval makkelijker een vervanger regelen of tegemoet komen aan het lerarentekort; • een expert op afstand inschakelen; • kleine groepen leerlingen samenvoegen zodat zij vakken waar weinig animo voor is wel kunnen (blijven) volgen.

Met leren op afstand krijg je:

• afwisselend lesmateriaal; • een rijke multimedia-ervaring bij presentaties, colleges en lezingen; • grenzeloze mogelijkheden om samen te werken met andere onderwijsinstellingen of het bedrijfsleven.

Scholen kunnen dankzij leren op afstand een rijk onderwijsaanbod behouden. Juist als bijvoorbeeld een keuzevak door een beperkt aantal aanmeldingen dreigt te vervallen, is de docent op afstand een goed alternatief. (Bron: Leraar op Afstand, rapport SURFnet en Kennisnet)


leren op afstand

Kan videoconferencing ook worden ingezet voor lang durig afstandsonderwijs en kan het dan garant staan voor efficiënter onderwijs? Dat was de vraag voor het project ‘Leren op Afstand’. Het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma volgde twee pilots in het voortgezet onderwijs waarbij via videoconferencing op afstand les werd gegeven:

spaanse les op het goese lyceum van een docent op het taalinstituut isla in salamanca, spanje Docent Spaans: “De leerlingen zijn opvallend geconcentreerd en betrokken bij de les. Ik heb in het begin wel extra tijd nodig gehad om te wennen aan de techniek, maar inmiddels is dat geen probleem meer.” Leerling Spaans: “De eerste lessen verliepen stroef, maar we moesten ook de docent leren kennen en wennen aan zijn manier van lesgeven. Nu zijn de lessen gewoon leuk. Binnenkort gaan we op studiereis naar Salamanca. We zien ernaar uit om onze docent in het echt te leren kennen!”

wiskunde d door één docent aan twee klassen tegelijk Een docent van RSG Broklede geeft zijn vwoleerlingen in Breukelen wiskunde D, terwijl zes leerlingen op de Christelijke scholengemeenschap Bogerman in Sneek op afstand zijn les volgen. Een docent van Bogerman geeft zijn havoleerlingen klassikaal les, terwijl vier havoleerlingen van RSG Broklede op afstand meedoen.


Uitkomst van deze pilots:

• videoconferencing kan een reële bijdrage leveren aan het oplossen van het lerarentekort; • vooral als het gaat om bijzondere vakken en/of kleine aantallen leerlingen; • dit geldt ook voor het hoger onderwijs.



De technische diensten van beide scholen zorgen voor een werkende ver binding. Hierdoor hoeft de docent zich alleen druk te maken over het lesgeven en niet over de randvoorwaarden. (Bron: Leraar op afstand, rapport SURFnet en Kennisnet)

Het rapport Leraar op afstand

Ervaringen uit pilots met leren via videoconferencing bevat ook: • inspirerende voorbeelden uit het buitenland; • tips om zelf te starten met videoconferencing.

Rich media

Naast video/webconferencing valt ook rich media onder leren op afstand. Rich media wordt ook wel weblec turing of online colleges genoemd. Het bestaat uit beeld en geluid in de vorm van bijvoorbeeld video’s, presentaties of muziek dat synchroon aan elkaar wordt afgespeeld. Opgenomen colleges kunnen zo gelijktijdig worden afgespeeld met ander audiovisueel materiaal. In het hoger onderwijs neemt dit een grote vlucht. In 2009 deed het SURFnet/Kennisnet Innovatiepro gramma op verschillende terreinen onderzoek naar rich media: • ten aanzien van de integratie van rich media content: in bestaande videodiensten is de mogelijkheid onder zocht van het toevoegen van rich media content. Link: http://www.surfnetkennisnetproject.nl/ innovatie/rich_media • ten aanzien van het ‘open’ maken van rich media content en het bevorderen van uitwisselbaarheid: de vindbaarheid van rich media content is onderzocht en er is onderzoek gedaan naar de toepassing van rich media op smartphones. Link: http://www.surfnetkennisnetproject.nl/ innovatie/rich_media

alles weten over Leren op afstand: • Rapport Leraar op afstand:

www.surfnetkennisnetproject.nl/resultaten/leraaropafstand

• Rich media:

www.surfnetkennisnetproject.nl/resultaten/rich_media


randvoorwaarden

MediaMosa V

ideo wint snel terrein binnen het onderwijs. Het biedt

veel mogelijkheden om de lesstof op een aansprekende

manier over te brengen op de leerling. MediaMosa is open

source software waarmee een mediamanagement- en distributieplatform kan worden ingericht. Het vormt de basis van tal van succesvolle videodiensten die SURFnet en Kennisnet aan het onderwijs in Nederland aanbieden, zoals Teleblik

(www.teleblik.nl), Leraar24 (www.leraar24.nl) en SURFmedia (www.surfmedia.nl).

Met MediaMosa krijg je:

• uitdagend en afwisselend onderwijs; • een verbeterde kennisoverdracht.

Met MediaMosa kun je:

• videomateriaal eenvoudig beheren, opslaan, indexeren en afspelen; • koppelingen maken met al bestaande applicaties, zoals de eigen website, intranet of een samenwerkingsomgeving; • online video van hoge kwaliteit gemakkelijk integreren in colleges en lessen; • je richten op het opzetten van een videowebsite zonder dat je aan allerlei lastige infrastructurele kwesties hoeft te denken.

MediaMosa kan worden beschouwd als een Drupalmodule met functionaliteiten voor gecentraliseerde opslag, publicatie en transcodering. Een soort Media Asset Manager Hub met spierballen!

Allerlei mensen bij de Nederlandse radio en tv zijn al geïnteresseerd. Prima werk!


MediaMosa

randvoorwaarden

In 2009 deed het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma twee technologieverkenningen. Eén naar extra mogelijkheden van MediaMosa, want naast video kan het content management systeem ook overweg met andere contenttypen. En één naar de mogelijkheden om meerdere mediaopslaglocaties te gebruiken.

technologieverkenning mediamosa and other content

technologieverkenning different Stores

Doel

Doel

MediaMosa biedt de mogelijkheid om software en andere content als leerobjecten te distribue ren. In deze technologieverkenning is onderzocht welke aanpassingen nodig zijn om ook andersoor tige media dan video op te slaan en te verwerken.

Resultaat

Wanneer MediaMosa geschikt wordt gemaakt voor andere typen content dan video, kun je bijvoorbeeld bij een filmfragment ook de bio grafie van de auteur en de uitgesproken tekst in een wordbestand beschikbaar stellen. Uit het onderzoek bleek dat een aantal aanpassingen en uitbreidingen deze ontwikkeling mogelijk maakt. Een eerste logische stap zou het uitbreiden en inrichten van MediaMosa zijn om het verwerken van afbeeldingen en audiobestanden mogelijk te maken. Voor de analyse en verwerking van deze contenttypen zijn goede tools gevonden. Dit wordt in 2010 verder onderzocht.

De huidige opzet van MediaMosa ondersteunt het uploaden van videobestanden naar één stora gelocatie. Deze technologieverkenning is uitge voerd om te bezien of het in de toekomst mogelijk zou zijn om video (en ander materiaal) van en naar andere storagelocaties te distribueren.

Resultaat

Het inzetten van andere storagelocaties levert diverse voordelen op: • de mogelijkheid om bestanden op basis van bepaalde criteria (zoals kwaliteit of populariteit) op een specifieke storagelocatie op te slaan (die sneller maar duurder of juist trager maar goedkoper is); • de mogelijkheid om collecties van andere partners te ontsluiten, zonder dat het materiaal hoeft te worden gekopieerd naar MediaMosa; • bouwers van applicaties op MediaMosa en de gebruikers kunnen eenvoudiger eigen collecties integreren in toepassingen. In een proof of concept (PoC) die door samen werkingspartner Madcap is uitgevoerd, zijn drie scenario’s onderzocht op technische (on) mogelijkheden. Alle scenario’s leverden werkbare oplossingen op.

DE LEvEnscycLus vAn EEn PRojEcT Fase 1 Technologieverkenning Fase 3 Dienstontwikkeling Fase 4 Stimulering en gebruik Voortdurend Kennisdeling

Alles wetenover MediaMosa: www.mediamosa.org

www.surfnetkennisnetproject.nl/resultaten/mediamosa

• MediaMosa in de praktijk: www.teleblik.nl

www.leraar24.nl

www.surfmedia.nl


Fase 2 Haalbaarheidsstudie

Innovatief jubileum. SURFnet Kennisnet jaaroverzicht 2009

Recommend Documents