Inleiding ieder zijn cultuur

Marktplein 1, 9220 Hamme – 052-47.56.01 – [email protected]

Gemeentebestuur Hamme Provincie Oost-Vlaanderen

Aanzet tot Cultuurbeleidsplan 2008 - 2013

Inhoudstafel Inhoudstafel.........................................................................................................2 Inleiding – ieder zijn cultuur.....................................................................................3 Hoofdstuk 1 - Sterktezwakteanalyse van de culturele en maatschappelijke situatie .................4 1.1. De culturele situatie.....................................................................................4 1.1.1. Algemeen ............................................................................................4 1.1.2. Verenigingsleven ...................................................................................5 1.1.3. Voorzieningen en instellingen....................................................................5 1.1.4. Ondersteuning en subsidiëring...................................................................5 1.1.5. Enkele belangrijke conclusies....................................................................6 1.2. De maatschappelijke context..........................................................................7 1.2.1. Demografische gegevens..........................................................................7 1.2.2. Sociaal-economische situatie ....................................................................7 1.2.3. Geografische situatie () ...........................................................................8 1.2.4. Politieke situatie ...................................................................................8 Hoofdstuk 2 - Algemene doelstellingen ........................................................................9 2.1. De cultuurbeleving is goed gespreid over Hamme .................................................9 2.2. Jong en oud is tevreden over de wijze waarop zij cultuur kunnen beleven...................9 2.3. De culturele actoren zijn op elkaar afgestemd en werken samen ............................ 10 2.4. Het erfgoedbeleid loopt i.s.m. de regio en met betrokkenheid van de burger............. 10 2.5. De cultuurinformatie is goed gespreid over de gemeente...................................... 10 2.6. Er is bijzondere aandacht voor gezelligheid en ontmoeting ................................... 11 2.7. Hammenaren kunnen hun culturele (maatschappelijke) competentie verhogen........... 11 Hoofdstuk 3 - Ondersteuning van het culturele werk door de gemeente ............................. 12 3.1. Budget lokaal cultuurbeleid (gewone uitgaven) ................................................... 12 3.2. Budget voor gemeenschapscentrum CC Jan Tervaert (gewone uitgaven)..................... 12 3.2. Financiële middelen voor de Gemeentelijke Openbare Bibliotheek ........................... 12 3.3. Andere financiële middelen ........................................................................... 13 3.4. Andere middelen: infrastructuur, instellingen en logistieke steun ............................ 13 3.5. Personeelsondersteuning .............................................................................. 15 Hoofdstuk 4 - Beschrijving van het participatieproces.................................................... 16 4.1. Beschrijving van de communicatie- en participatieacties ....................................... 16 4.1.1 Fase 0 - Vooraf ( – )............................................................................... 16 4.1.2 Fase 1 – aanloop naar blauwdruk (oktober 2006).......................................... 16 4.1.3 Fase 2 – Ontwerp van Blauwdruk............................................................... 17 4.1.4 Fase 3 – Ontwerp CBP0813 ...................................................................... 18 4.1.5 Fase 4 – Advisering................................................................................ 18 4.1.6 Fase 5 - Afwerking ................................................................................ 18 4.1.7 Verdere communicatie met de bevolking .................................................... 18 4.2. Synergie met andere beleidsplannen ................................................................ 18 Hoofdstuk 5 – Bijlagen .......................................................................................... 19

- 2 -

Inleiding – ieder zijn cultuur Cultuur voor iedereen, maar ook cultuur door iedereen. We willen via cultuur graag alle mensen (jong, oud, allochtoon, autochtoon, man, vrouw, kaderlid, arbeider, kunstenaar,...) van Hamme bereiken. We vinden het immers belangrijk dat alle mensen samen van cultuur kunnen genieten maar ook gemeenschappelijk aan cultuur werken. Daardoor wordt men immers gemeenschap. ‘Samen’ en ‘gemeenschappelijk’ zien wij hier dan ook uitdrukkelijk als synoniemen. Dit bevorderen, tussen mensen en groepen, op cultureel vlak wordt één van de belangrijkste aandachtspunten en leidt meteen tot dé doelstelling achter heel dit cultuurbeleidsplan: ‘gemeenschap vormen’. Om daarin te slagen, zullen we tenslotte ook bijzondere aandacht moeten besteden aan de groepen voor wie cultuur soms een wat hoge drempel heeft. Een sterk sociaal weefsel verkrijg je door een rijk verenigingsleven. We moeten het verenigingsleven dan ook blijven ondersteunen en nog aantrekkelijker maken. Feesten en ontmoetingen allerhande bevorderen het samenzijn van mensen en versterken zo ook de lokale ‘gemeenschap’. Vanuit dit standpunt moeten we een cultuuraanbod creëren dat dicht bij de mensen staat. De drempel om aan cultuur deel te nemen moet zo laag mogelijk zijn. We stellen, soms tot onze eigen verwondering, vast dat ons cultureel erfgoed heel rijk en in feite van onschatbare waarde is. We moeten dit vrijwaren en koesteren. Of zoals de Nederlandse minister Pechtold het zei bij de opening van de ‘Nacht van de geschiedenis’ op 29 oktober 2005: “Wie zijn verleden kent, kent zichzelf. Het leert ons wie we zijn en het geeft identiteit.” En dat is iets waar we vandaag blijkbaar veel nood aan hebben. Tenslotte nog iets over de technische aanpak van dit cultuurbeleidsplan. Op 23 december 2005 werd door de Vlaamse Regering een voorstel tot wijziging van het decreet lokaal cultuurbeleid goedgekeurd. Eén van de bepalingen zegt: “de gemeenten maken voortaan één geïntegreerd cultuurbeleidsplan, dit omvat het algemene gemeentelijke cultuurbeleid, de bibliotheek alsook het cultuurcentrum in gemeenten met een cultuurcentrum.” Het beleidsplan van de bibliotheek, alsook dat van het gemeenschapscentrum, zit dan ook vervat in dit algemeen plan. Door een regiegroep zijn diverse strategische en operationele doelstellingen uitgewerkt. Hier en daar zijn deze al onder de loep genomen door adviesorganen, betrokken ambtenaren, geïnteresseerden. Zo’n beleidsplan is echter nooit af en zal steeds verouderd zijn op het ogenblik dat het ergens tegen het licht gehouden wordt. Tenslotte is het maar volledig als het aangevuld wordt met de jaarlijkse ‘actieplannen’ en tussentijdse bijsturingen. We zien de volgende bladzijden dan ook als een eerste luik van het geheel. Het is in deze vorm dat het beleidsplan tegen 31 december 2007 ingediend zal worden bij de Vlaamse overheid. Laten we vooral trachten van Hamme een gemeente te maken waar iedereen zich thuis voelt, waar iedereen aan zijn of haar trekken komt en dat met respect en waardering voor ‘ieder zijn cultuur’. Herman Vijt, cultuurschepen Pat Vanderhaeghe, cultuurbeleidscoördinator

- 3 -

Hoofdstuk 1 - Sterktezwakteanalyse van de culturele en maatschappelijke situatie Voor dit beleidsplan bestaat dit onderdeel uit de analyse van de al dan niet verfijnde situatieschets uit het vorige beleidsplan. Belangrijke bevindingen, resultaten en conclusies verkregen uit die analyse, worden in dit hoofdstuk beschreven. Daarbij wordt bijzondere aandacht besteed aan de evaluatie van de uitvoering van vorige beleidsplannen. In het ‘Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Hamme’ (1) lezen we: “Door initiatieven uit te werken rond wonen, werken, natuurontwikkeling en vrije tijd kan de gemeente haar eigen ruimtelijke ontwikkeling sturen. Uitgaande van de krachtlijnen van een goed ruimtelijk beleid, de problemen die zich op het grondgebied van de gemeente stellen en de mogelijkheden die op het terrein geboden worden om oplossingsgericht te werken, wordt gekozen voor: Hamme als een aantrekkelijke bedrijfs-, handels- en woongemeente in een prachtig rivierenlandschap met recreatieve troeven.” (…) “Dit toekomstbeeld kan vertaald worden in de uitbouw van Hamme met een concentratie van aantrekkelijke woonkernen in een landelijke omgeving, met een bedrijfs-, handels- en verzorgingsfunctie geconcentreerd in de hoofdkern.” Wij nemen aan dat het cultuurbeleid hier gezien wordt als een onderdeel van de verzorgingsfunctie. Met dit in het achterhoofd komen wij tot de volgende visie op cultuurbeleid in Hamme: Het gemeentebestuur van Hamme voert een cultuurbeleid dat zich laat kenmerken door een integrale aanpak, waarbij het private initiatief aangevuld en gestimuleerd wordt door het publieke. Een brede communicatie en (vrijwilligers)engagement zijn daartoe fundamentele voorwaarden. Binnen de gemeente wordt bovendien intersectoraal samengewerkt. Ondersteuning, coördinatie en begeleiding van initiatieven die bijdragen tot een verhoogde (cultuur)participatie, persoons- en culturele ontwikkeling staan daarbij voorop. De verschillende woonkernen worden hier evenwichtig bij betrokken. Hoewel Hamme ‘slechts’ over een gemeenschapscentrum beschikt, verzorgt CC Jan Tervaert een uitgebreid cultuuraanbod, waarbij verenigingen, lokale organisatoren en het eigen programma gretig op elkaar inspelen. Theater, film, klassieke muziek, chanson, cabaret, rock, kunst voor kinderen, beeldende kunst,... alles komt in de programmering aan bod. Naar buiten uit ontwikkelt Hamme een bescheiden, maar in de regio nadrukkelijk aanwezig profiel inzake cultuurspreiding. Het gemeenschapscentrum is hiertoe het instrument bij uitstek. Hamme opteert op dit vlak trouwens voor intergemeentelijke samenwerking.

1.1. De culturele situatie 1.1.1. Algemeen Het vorige Cultuurbeleidsplan (CBP) vertrok van een stekte/zwakte - analyse die voor een aantal punten nog steeds geldig is. De voornaamste verdienste van het plan is dat het vooral zorgde voor een planmatige aanpak van één en ander. De belangrijkste doelstellingen werden min of meer gerealiseerd. Zo leidde deze aanpak ertoe dat ‘erfgoedbeleid’ geleidelijk aan duidelijker in beeld kwam en één van de belangrijke thema’s wordt voor het CBP 2008–2013. Nog zo’n rode draad is de klemtoon die steeds meer en meer kwam te liggen op het gemeenschapsvormend karakter van het cultuurbeleid. Deze klemtoon wordt zelfs het thema voor het volgende CBP: ‘Ieder zijn cultuur’. Het trachten te bestrijken van alle facetten, van schepping over spreiding en bewaring tot gemeenschapsvorming, bleek een haast te omvangrijke opdracht, als dit op alle terreinen even intensief en kwalitatief diende te gebeuren. Tenslotte moeten heel wat van deze opdrachten (mee) opgevolgd worden door vrijwilligers en bestaat de ploeg ‘professionals’ uit een handvol mensen die naast het lokaal cultuurbeleid ook een intensief werkend gemeenschapscentrum en een gemeentelijke cultuurdienst op te volgen hebben.

(1) ‘Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan – Hamme; voorontwerp richtinggevend gedeelte – revisie 2, blz. 2’, Soresma, juli 2000

- 4 -

De Cultuurraad zelf breidde uit met enkele nieuwe vrijwilligers en splitste zichzelf uit in een overkoepelend ‘bestuur’ en drie deelraden, waar er in het najaar van 2007 nog een vierde (‘Deelraad Erfgoed’) bijkomt. Vooral de ‘geïntegreerde’ aanpak bleek ook een taaie brok. Geïntegreerd werken kan nu eenmaal niet vanuit de cultuursector alleen. Blijkbaar is de intentie om dit te doen wel aanwezig bij cultuur, sport, jeugd en welzijn, maar zit dit (nog) niet ingebakken in de uiteindelijke werking. Ook dat is een doelstelling die in CBP 0813 om aandacht zal vragen. De relatie tussen ‘cultuur’ en ‘communicatie’ blijft eveneens voor kopbrekers zorgen. Aan de ene kant vragen de ‘aanbieders’ zich af hoe zij met hun beperkte middelen kunnen opvallen in het woud van informatiemiddelen, aan de andere kant lijkt ‘het publiek’ er steeds meer en meer van uit te gaan dat alles ‘op de schoot’ gebracht wordt zonder dat daar al te veel moeite voor hoeft te gebeuren. Het gemeenschapscentrum maakt met de cultuurcentra van Dendermonde, Lokeren, SintNiklaas en Beveren en het gemeenschapscentrum van Waasmunster sinds 1997 deel uit van het samenwerkingsverband WACCO. Dit stoelt louter op de mogelijkheden van de betrokken centra. Erkenning binnen het ‘intergemeentelijk samenwerken’ werd niet nagestreefd, wegens het ontbreken van het middenveld in de bestuursorganen die voor zo’n intergemeentelijke samenwerking voorzien zijn. Vroeger maakte ook CC Temse deel uit van het samenwerkingsverband, maar dit zette zijn engagement stop om voornamelijk financiële redenen. Het gemeenschapscentrum van Zwijndrecht oriënteerde zich na enkele jaren opnieuw op de provincie Antwerpen. Het wegvallen van de projectsubsidies vormt voor het gemeenschapscentrum een serieuze kaap, dat als voormalig cc toch maar moet zien te voldoen aan de verwachtingen van het publiek. Het afbouwen van het aanbod is m.b.t. een aantal doelgroepen geen optie (senioren, families, scholen); zij zouden daardoor ernstig in de kou gezet worden. Het afbouwen van het aanbod voor andere doelgroepen is hachelijk daar dit de leefbaarheid en de geloofwaardigheid van het aanbod in het gedrang zou kunnen brengen. Dit wordt ongetwijfeld een ‘oefening op lange afstand’. De bibliotheek van Hamme maakt sinds 2001 deel uit van het samenwerkingsverband ‘De Leesdijk’, samen met: Berlare, Buggenhout, Dendermonde, Laarne, Lebbeke, Wetteren, Wichelen en Zele. Dit samenwerkingsverband valt sinds 2004 onder het statuut ‘interlokale vereniging’. 1.1.2. Verenigingsleven Het gros van de sociaal-culturele verenigingen is aangesloten bij de Cultuurraad. Deze telt zo’n 70 leden. Ook enkele folkloristische verenigingen (vnl. carnavalverenigingen en comité’s) sloten zich aan. We zien dat verenigingen zich langzaam maar zeker aanpassen aan de actualiteit. Het ‘klassieke’ verenigingsleven blijft nog steeds verzwakken, vooral als het zich blijft vastklampen aan de oude methodieken. Wie nieuwe wegen verkent (vb. projectwerking), kan daarbij in elk geval op de ondersteuning vanuit het beleid en de CR rekenen. Tot nu toe zijn er nauwelijks wijzigingen vast te stellen m.b.t. tot wat wij in het vorig CBP ‘probleemwijken’ noemden (vb.: de H. Familiewijk waar het hele sociale leven en dus ook het verenigingsleven te lijden heeft onder de afsluiting door de N 41). 1.1.3. Voorzieningen en instellingen -

Bib en CC Jan Tervaert: zie verder. De wijkinfrastructuur werd op enkele plaatsen flink verbeterd (Zogge en Kastel). Er was een poging om het beheer over deze infrastructuur te stroomlijnen, die niet gelukt is. Eén gebruikersreglement voor alle gemeentelijke accommodatie struikelt over de verschillende aanpak, voornamelijk gebaseerd op historisch gegroeid vrijwilligerswerk.

1.1.4. Ondersteuning en subsidiëring -

De logistieke steun wordt als voldoende ervaren. Vanuit het college wordt een initiatief aangekondigd om de werking van de gemeentelijke uitleendienst te ‘vereenvoudigen’. Lokale verenigingen kunnen tegen gunsttarieven gebruik maken van het gemeenschapscentrum, de tentoonstellingsruimte en de ontmoetingscentra te Moerzeke (‘De Vrede’) en Kastel (‘Ter Muncken’). Uiteraard zou de puur financiële ondersteuning omhoog kunnen. Morele ondersteuning: het minimale wat op dit vlak aanwezig is mag niet verminderd worden.

- 5 -

1.1.5. Enkele belangrijke conclusies t.a.v. Erfgoed en cultuurbewaring - Uit de swotanalyse blijkt dat de Hammenaar (nog steeds) vindt dat het lokaal cultureel erfgoed - of wat ervan rest – met zorg dient bewaard te worden. Het (private) museum Van Bogaert – Wauters speelt daarin een belangrijke rol en dient alle kansen te krijgen om zich te handhaven. Eenzelfde bezorgdheid klinkt door ten aanzien van de windmolen ‘De Grote Napoleon’. Het gebouwencomplex heeft heel wat mogelijkheden en het zou erg zijn moesten deze niet voor publieke doeleinden aangewend worden. - Over het algemeen vindt men dat er nog ‘waardevolle’ gebouwen en sites in Hamme te vinden zijn, maar dat het beheer ervan en – fundamenteler - het gebrek aan een visie op lokaal erfgoedbeleid een zwak broertje zijn. Veel dreigt zo verloren te gaan want de interessante collecties bevinden zich in private handen. - Een gelijkaardige conclusie is er ook voor het gemeentelijk kunstpatrimonium. Dit moet beter (met kennis van zaken) beheerd worden en uitbreiding dient met overleg te gebeuren. Doordat er op dit vlak een goede verstandhouding heerst tussen deskundigen, cultuurraad en gemeentebestuur is er een belangrijke voorwaarde aanwezig om dit tot een goed einde te brengen. t.a.v. cultuurspreiding - De rol en het belang van de bib worden erkend. Men dringt er op aan dat deze ten volle haar mogelijkheden zou kunnen benutten. Infrastructurele ingrepen dringen zich ten zeerste op. - De werking van CC Jan Tervaert dient behouden te blijven. - Moderne(re) communicatietechnieken (website, e-government,…) - zonder de klassiekere kanalen af te sluiten of doelgroepen voor wie dit minder weggelegd is, in de kou te laten – moeten ingezet worden. - De mogelijkheden die de bouw van een nieuw archeologisch museum (annex galerij en auditorium) zou scheppen, zijn aanzienlijk. Men dringt er dan ook op aan dat dit een prioriteit zou zijn voor het gemeentebestuur. t.a.v. cultuuroverdracht en –bemiddeling (participatie en culturele competentie) - Hier blijft een vooraanstaande rol weggelegd voor de academies. Ook hier zijn nog mogelijkheden voor een verdere ontplooiing. Opnieuw hangen deze af van middelen. - De goede werking van de afzonderlijke advies- en overlegorganen wordt als een sterkte ervaren. Het onderlinge overleg staat echter nog in zijn kinderschoenen. Als bedreiging ziet men dat dit alles weer meer tijd vraagt van de al zo intens bevraagde ‘geëngageerde vrijwilliger’. t.a.v. het bevorderen van cultuurbeleving en gemeenschapsvorming - De logistieke ondersteuning (vooral de werking van de uitleendienst) is voor verbetering vatbaar. m.b.t. interne strategie; organisatorische invulling van het cultuurbeleid - Doorheen de hele analyse klinkt de vraag naar meer en betere communicatie. Daarnaast blijft de aandacht voor de infrastructuur niet onbelangrijk (bouw én beheer ervan). De financiële situatie van de gemeente blijft hier echter een ernstige ‘bedreiging’. - De snel wijzigende decreten van de laatste jaren ziet men als een mogelijke bedreiging; veel mensen ervaren dit als te complex, enkel voor ‘professionals’ en haken af. Vooral het schrappen van de zgn. ‘projectsubsidies’ neemt het gemeenschapscentrum flink wat wind uit de zeilen. - Coherentie, samenwerking en een betere interne communicatie bij de gemeentediensten worden als een zwakte ervaren. m.b.t. private instellingen en voorzieningen Naast de openbare voorzieningen zijn er ook enkele belangrijke private spelers, sommigen lid van de Cultuurraad. Op het gevaar af onvolledig te zijn, geven we hier de voornaamste relevante bemerkingen: - Museum Van Bogaert – Wauters is een archeologisch museum met een interessante collectie. De stichting die het beheert, kampt echter met financiële beperkingen en een gebrekkige huisvesting. Er zijn plannen en gesprekken gevoerd met de lokale overheid, het provinciebestuur en een private investeerder om een gemengd publiek-private infrastructuur op te trekken. Men plant deze in de nabijheid van het gemeenschapscentrum. Tegelijk zou hier een galerij voorzien worden en een auditorium. Het gemeentebestuur volgt dit dossier van nabij op. Heel wat kansen dus om een nieuwe stek uit te bouwen voor cultuurspreiding en -educatie. - 6 -

-

Jeugd- en ontmoetingscentrum ‘t Klokhuis: dit organiseert al eens activiteiten waar het ‘grote publiek’ op uitgenodigd is. Men beschikt over een klein zaaltje voor kleinschalige activiteiten. Recent werd een ‘bijhuis’ ingericht: in ‘Den Tram’ kunnen de jongste geïnteresseerden (14–18 jaar) terecht voor atelierwerking, repetities, enz.. Ook dit houdt kansen in om jongeren dichter bij cultuur te betrekken.

1.2. De maatschappelijke context 1.2.1. Demografische gegevens We beschouwen de gegevens uit het gemeentelijk structuurplan volgende evoluties en kenmerken: •

• •

• •

(2)

als nulmeting. We noteren de

Het bevolkingsaantal steeg van 22.734 inwoners op 01-01-’02 naar 23.351 op 01-07-’06 (3). Zo’n 16.500 mensen wonen in de centrumgemeente. Er wonen officieel ruim 407 niet-Belgen (o.a. zo’n 240 Turken). Er zijn vooral veel 35-55 jarigen als gevolg van de ‘babyboom’ en er zijn veel 60 plussers) (4). Hamme kent een hoge bevolkingsdichtheid, namelijk 581 inw./km². Door de vergrijzing, als gevolg van de toenemende levensverwachting en een verhoogde zelfstandigheid, mag men een stijging van het aantal oudere gezinnen en het aantal alleenstaanden verwachten. Hieruit volgt dat de sociale en culturele noden vragen om een cultuuraanbod dat o.a. afgestemd is op de behoeften van senioren. Toch moeten we ook rekening houden met een belangrijke groep jongeren (heel wat inwijkelingen als gevolg van nieuwbouw). Het groeiende bevolkingsaantal, de dichte bevolking van het centrum, de toename van de huishoudens met weinig gezinsleden, de stijgende consumptie als gevolg van de gezinsverdunning en de verwachting dat het inkomen zal stijgen, leiden ertoe dat ook de behoefte aan sociale en culturele activiteiten toeneemt.

1.2.2. Sociaal-economische situatie •

•

In 2002 schreven we dat het gezinsinkomen in Hamme een flink stuk lager lag dan dit in een vergelijkbare gemeente in Vlaanderen (5). Voor het aanslag jaar 2004 (inkomsten 2003) ligt het gemiddeld netto fiscaal inwonen op 11.950 euro, waar dit voor de provincie OostVlaanderen op 13.566 ligt. Dit betekent dat de financiële situatie er o.a. voor het gemeentebudget nog steeds niet luxueus uitziet. Het lage gezinsinkomen, de eerder landelijke aard van de gemeente en het kenmerk een ‘slaapgemeente’ te zijn, moeten zich vertalen in een breed, algemeen cultuuraanbod. Dexia Bank werkte een sociaaleconomische typologie uit om de diversiteit van de gemeenten beter te benaderen. Hierbij werd rekening gehouden met zowel het grondgebied, als de bevolking en de economische activiteit aan de hand van recente statistieken. Deze classificatie brengt gemeenten met een vergelijkbare sociaaleconomische omgeving onder in zo homogeen mogelijke klassen. Voor Vlaanderen leverde dit 16 clusters van gemeenten op, voor Brussel 5 en voor Wallonië 14. Deze studie is terug te vinden op: http://www.dexia.be/Nl/Professional/ PublicFinance/oursector/Publications/SpecialStudy/Sociaaleconomische typologie van de gemeenten. We leren dat Hamme terug te vinden is bij de “sterk verstedelijkte gemeenten met lage

inkomens” (Cluster V7) en zich in het gezelschap bevindt van: Beringen, Boom, Evergem, Harelbeke, Heist-Op-Den-Berg, Hemiksem, Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren, Lokeren, Maasmechelen, Menen, Niel, Ronse, Schelle, Temse, Wervik, Wevelgem, Willebroek, Zele en Zelzate. We lezen in de studie: “In deze cluster zitten 21 gemeenten van diverse grootte, maar die de bijzondere eigenschap hebben dat ze een veeleer achtergesteld ‘sociaaleconomisch’ niveau (laagste inkomens uit de Vlaamse regio…) combineren met een vrij grote verstedelijking. Deze gemeenten vertonen doorgaans een positieve maar niet zo uitgesproken centrumfunctie en economische activiteit. Het gaat meestal om gemeenten die in de agglomeratie van grote steden liggen of zelfs om gemeenten die in een tussenzone een conurbatie (2) Ontwerp van Gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Hamme, ingenieursbureau Soresma n.v. (3) WWW.OOST-VLAANDEREN.BE (4) Idem, blz. 33 (5) Ibidem, blz. 9

- 7 -

(aaneenschakeling van agglomeratiegemeenten) vormen. We hebben het over de gemeenten uit de industriële agglomeratie van Antwerpen (Boom, Hemiksem, Niel, Willebroek,…), Gent (Evergem, Zelzate), Kortrijk (Harelbeke, Wevelgem, Wervik,…), de gewezen Limburgse mijngemeenten (Beringen, Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren) en de verstedelijkte gemeenten tussen Gent en Antwerpen (Lokeren, Hamme, Temse,…).”(6) Volgens de studie vertonen deze gemeenten de volgende kenmerken: gemiddelde bevolking van deze 21 gemeenten: 24.882; er is sprake van vergrijzing, er is een eerder lage levensstandaard, sterke verstedelijking, de ‘stedelijke aantrekkingskracht’ is neutraal en er is geen uitgesproken uitrustingsgraad, Wat toerisme en vastgoedevolutie betreft scoort men eerder negatief, op het vlak van de tertiaire activiteit (distributie, transport…) scoort men middelmatig, op het vlak van industriële activiteit scoort men eerder negatief, de demografische groei (geboortecijfer en migratie ) zit op het gemiddelde voor Vlaanderen, voor wat ‘Grensarbeid’ / Buitenlandse bevolking (EU) betreft is dat net zo. 1.2.3. Geografische situatie (7) •

• • •

•

•

De ontsluiting van de regio geschiedt door A14/E17. Deze doorkruist de gemeente echter niet. Aansluitend op de E17 wordt de gemeente Hamme ontsloten door de N41 die St.-Niklaas verbindt met Dendermonde. Deze ‘primaire weg, categorie II’, met als hoofdfunctie het verzamelen van verkeer op Vlaams niveau, snijdt de gemeente als het ware in twee. Over deze weg is de laatste jaren al heel wat (politieke) heibel geweest. Sommige omliggende gemeenten zouden de weg liefst verder optimaliseren en zo een volwaardige snelle verbinding creëren tussen Aalst en de E17. Hamme vreest dat dit ten koste zou gaan van de veiligheid en de leefbaarheid in de onmiddellijke omgeving van deze weg. Nog steeds zorgt een netwerk van lokale wegen voor interne ontsluiting van de gemeente en een beperkte ontsluiting voor Moerzeke en Kastel. De voornaamste buslijnen voor Hamme zijn: St.-Niklaas/Dendermonde (lijn 91/92), Hamme/Antwerpen (lijn 99), Hamme/Gent (lijn 689). Belangrijk hierbij is dat in de loop van 2006 een succesvol ‘Belbus’-traject in gebruik werd genomen. De uitgestrektheid van de gemeente en de diverse wijken en kerkdorpen vragen om de infrastructuur te spreiden om zo ontmoeting en gemeenschapsvorming mogelijk te maken en te stimuleren. De gemeente wordt doormidden gesneden door de N 41. Deze reële barrière hindert sommige wijken en deelgemeenten om deel te nemen aan (culturele) activiteiten in het centrum. Hiervoor wordt er een oplossing gezocht in overleg met de Vlaamse Gemeenschap (het creëren van tunnels en viaducten). Dit zal uiteraard ook het culturele leven ten goede komen. De gebrekkige ontsluiting leidt ertoe dat Hamme voor zijn vrijetijdsbesteding en voor zijn cultuuraanbod voor een groot deel op zichzelf aangewezen is. Anderzijds is het ook een nadeel dat de gemeente slecht bereikbaar is via het openbaar vervoer. De studie over de stadsgewesten in België van prof. Etienne Van Hecke (augustus ’07, KU Leuven in opdracht van de FOD Wetenschapsbeleid) toont trouwens aan dat Hamme tot geen enkel ‘stadsgewest’ behoort en zich in een witte vlek bevindt tussen Sint-Niklaas, Antwerpen, Mechelen, Brussel en Gent.

1.2.4. Politieke situatie De gemeente Hamme wordt sinds de jongste gemeenteraadsverkiezingen geleid door een nieuwe coalitie bestaande uit 4 CD&V’ers (waaronder de burgemeester) en 4 Open VLD-leden (die de OCMW-voorzitter levert). ‘Cultuur’ verhuisde na 12 jaar van SP.a naar CD&V (Herman Vijt). De gemeenteraad telt volgende leden: CD&V: 9; Open VLD: 7; Vlaams Belang: 5; SP.a: 4; GROEN!: 1 en Spirit: 1. De gemeenteraadsvoorzitter is van CD&V - signatuur.

(6) zie Dexia “Sociaaleconomische typologie van de gemeenten”, 2007, blz. 10 (7) zie: ‘Woningbehoeftenstudie gemeente Hamme’, Soresma, 1998

- 8 -

Hoofdstuk 2 - Algemene doelstellingen Algemene of strategische doelstellingen zijn beleidskeuzes en beleidsprioriteiten die rechtstreeks voortvloeien uit de sterktezwakteanalyse. Bijzondere aandacht gaat hierbij uit naar de bibliotheek en ook naar het gemeenschapscentrum. Deze strategische doelstellingen vormen het kader waaraan de verschillende culturele actoren vanuit hun eigen specificiteit meewerken. Bij de bespreking hiervan werden reeds (aanzetten tot) operationele doelstellingen geformuleerd. We hebben deze hier dan ook reeds opgenomen.

2.1. De cultuurbeleving is goed gespreid over Hamme Er wordt bijzondere aandacht besteed aan een betere spreiding van het cultuuraanbod en de ondersteuning van het culturele leven in alle straten en wijken, om alle inwoners de kans te geven om te participeren aan het culturele leven in Hamme. Indicaties: Inwoners voelen zich goed in eigen straat of wijk; cultuurbeleving is efficiënt gespreid over de hele gemeente; sociaal-culturele infrastructuur wordt adequaat beheerd en aangewend voor cultuurbeleving;alle inwoners hebben voldoende mogelijkheden tot ontmoeting en ontspanning in eigen gemeente. Operationele doelstellingen: De ‘Week van de Amateurkunsten’ concentreert zich elk jaar op een andere wijk of deelgemeente van Hamme en zet telkens een ander ‘cultureel genre’ in de focus: ‘08: muziek – ‘09: theater – ’10: schilderkunst – ’11: …. Bovendien worden er meer actieve (workshops, initiaties, meespeelrepetities,…) dan passieve belevingsmomenten georganiseerd. De bibliotheek zet haar catalogus en dienstverlening online zodat de gebruiker via internet kan opzoeken, verlengen, reserveren. De bibliotheek ontwikkelt op basis van een kosten/baten analyse een vernieuwd spreidingsbeleid met een eventuele uitbreiding van de dienstverlening (evt. mini-dienstencentrum). De Cultuurraad werkt een aantrekkelijke, laagdrempelige activiteit (vb. een quiz of een zoektocht) uit aan de hand waarvan ‘cultuur in Hamme’ gepromoot wordt.

2.2. Jong en oud is tevreden over de wijze waarop zij cultuur kunnen beleven De inwoners van Hamme, ongeacht leeftijd, geslacht, etnische afkomst, levensstandaard of scholinggraad, moeten kunnen deelnemen aan het cultuurleven. Mogelijke operationele initiatieven: Nieuwe inwoners ontvangen een onthaalmap waarin ook een overzicht van de culturele mogelijkheden zit: welke voorzieningen zijn er, welke verenigingen en waar vind je er iets over (links). Hierin zit ook een uitnodiging om in te tekenen op de cultuurnieuwsbrief en om culturele interesses bekend te maken. (Een cultureel cadeautje – bijv.: abonnement cc - kan dit vervolledigen). Vanaf maart 2008 wordt het lidmaatschap van de bibliotheek gratis. De oprichting van een ‘Evenementen - infopunt’, waar men zou terecht kunnen voor zowel de gemeentelijke uitleendienst als voor info over alle mogelijke organisatieaspecten (auteursrechten, billijke vergoeding, veiligheidsaspecten, huur van materialen,…) en eventueel het gebruik van gemeentelokalen, kan maar als doel gesteld worden als er daarvoor middelen en mensen worden voorzien. We denken hierbij minstens aan een administratieve kracht en een technicus. Hamme laat inwoners kennis maken met elkaars culturen (inspelen op de “Turkse Vlaamse Kermis” – verder uitbouwen van “Café International”,…). De bibliotheek organiseert een enquête voor niet-gebruikers. Het gemeenschapscentrum blijft net als in het verleden een eigen programmering uitbouwen, zowel op het vlak van vrijetijdsbesteding als op het vlak van schoolvoorstellingen. CCJT bereikt op receptief vlak gemiddeld zo’n 12.000 en met de eigen programmering een kleine 20.000 bezoekers. Een verdere groei is afhankelijk van de uitbreiding van mensen en middelen (de bezettingsgraad van het centrum en de inzet van de equipe zitten op dit ogenblik reeds over hun maximale capaciteit). Voor wat de herkomst van het publiek betreft, zien we aan de adressen waarop gereserveerd werd dat het lokale publiek (zo’n ruime 800), vervolgens de nabije regio (ca. 650) en tenslotte de verder afgelegen regio (zo’n 300) de weg vindt. Ook dit onderstreept de lokale aandacht voor de programmering.

- 9 -

2.3. De culturele actoren zijn op elkaar afgestemd en werken samen Hamme bouwt een zo samenhangend mogelijk vrijetijdsaanbod uit. De gemeentelijke diensten die behoren tot of aanleunen bij het culturele veld, houden regelmatig sectoroverleg in functie van coördinatie en samenwerking (sluit ook aan bij verbeteren van de (interne) communicatie. Initiatieven als ‘De Week van…’, ‘Café International’, enz. zouden nog meer een appel moeten doen op de verenigingen. Deze zijn een goed draagvlak om aan samenwerking te werken (tot nu toe zien we te vaak dezelfde mensen de functie van ‘motor’ opnemen). Om efficiënt en effectief te kunnen werken wordt er een keuze gemaakt tussen initiatieven als ‘De Dag van…’, ‘De Week van…’. ‘Trop’ is ook hier te veel (zie vorig puntje). We kiezen voor enkele manifestaties en werken die goed uit (eventueel alternerend). We betrekken hier ook de eigen initiatieven in: ‘De Stoel’, de jaarlijkse februaritentoonstelling, enz. CCJT blijft zijn lokale functie als gemeenschapscentrum voorop stellen, maar vult deze aan met een zeker regionaal aanbod, al is het maar om het verdere bestaan te kunnen verzekeren (aangezien hier niet langer bijkomende Vlaamse middelen voor uitgetrokken worden). O.a. daarom zal CCJT deel blijven uitmaken van een samenwerkingsverband zoals ‘WACCO’ (samen met Beveren, Sint-Niklaas, Lokeren, Waasmunster en Dendermonde) en uitdrukkelijk blijven kiezen voor één of andere vorm van samenwerking. Op dit ogenblik ziet het er naar uit dat hier in de loop van de komende jaren nieuwe evoluties ontstaan – zo bouwt Dendermonde een intensieve samenwerking uit met Lebbeke en Buggenhout – maar het is te vroeg om op dit ogenblik iets te zeggen over de richting hiervan. De bibliotheek werkt zo veel mogelijk mee met plaatselijke initiatieven zoals ‘De Week van de Smaak’,… De bibliotheek blijft deel uitmaken van het samenwerkingsverband ‘De leesdijk’. Met het oog op publieksverruiming is het tevens aangewezen om zoveel mogelijk initiatieven te ontwikkelen in samenwerking met partners die aanleunen bij het culturele werkterrein. We denken dan aan ‘de Zonnige Woonst’ (beeldende kunsten in het straatbeeld), de (commerciële) galerijen (tentoonstellingen), de dienst Toerisme (uitbouwen culturele troeven van Hamme),…

2.4. Het erfgoedbeleid loopt i.s.m. de regio en met betrokkenheid van de burger Hamme moet zijn troeven op het gebied van erfgoed efficiënter uitspelen, voornamelijk door de krachten te bundelen. Enkele denkpistes: Hamme werkt met enkele gemeenten uit de regio mee aan de ontwikkeling van een erfgoedconvenant. Het archeologisch museum wordt op een professionele manier ingepast in de initiatieven die zich in de regio ontwikkelen, zo mogelijk in relatie tot een erfgoedconvenant en tot een regionale dienst (beheers)archeologie. Het erfgoedpatrimonium wordt verder geïnventariseerd en ontsloten (zie verder ook bij de bibliotheek). Het erfgoed- en toeristisch beleid van de gemeente zijn op elkaar afgestemd. Om de aandacht en de energie beter te kunnen bundelen, zal een keuze gemaakt worden tussen initiatieven als ‘Erfgoeddag’, ‘Open Monumenten Dag’ en (later) ‘De Nacht van het Museum’ of ze worden alternerend georganiseerd. Bij de uitbreiding van de bibliotheek wordt er ruimte voorzien zodat de Heemkundige Kring haar bibliotheek hier kan bewaren en evt. ontsluiten (evt. aan de hand van gekopieerd materiaal of via een andere gebruiksvriendelijke drager die geen schade berokkent aan het origineel). De bibliotheek bewaart alles wat door Hammenaren en over Hamme gepubliceerd wordt.

2.5. De cultuurinformatie is goed gespreid over de gemeente De lokale cultuurinformatie verzorgen is één van de voornaamste opdrachten voor de cultuurdienst. Deze is op dit terrein echter geen solospeler; één en ander dient te kaderen in het communicatiebeleid. Enkele bedenkingen en suggesties overstijgen dan ook het loutere ‘culturele’ werkveld. In elk geval blijkt uit de SWOT-analyse dat communicatie één van de prioritair aan te pakken aspecten is. Enkele mogelijke operationele doelstellingen: CC Jan Tervaert ontwikkelde een eigen website en een maandelijkse (papieren en elektronische) nieuwsbrief die bij zo’n 700 abonnees terecht komt. Dit naast de klassieke promo- 10 -

-

-

-

tiemiddelen: advertenties, strooifolders, affiches en regelmatige persmededelingen. De site biedt voortaan ook ruimte aan ander cultureel nieuws en de ‘Krant van Jan’ (maandelijkse nieuwsbrief van het CC) wordt een ‘cultuurkrant’ waarbij naast het CC ook de bib (en anderen?) via dit kanaal communiceren met hun doelpubliek (op papier en elektronisch); Daaraan gekoppeld komt er een hedendaagse, op de doelgroep afgestemde aanpak (bv. door een e-mail - adressenbestand aan te leggen dat gebaseerd is op interesses of profielen, waarbij gerichte mails kunnen verzonden worden; zeker en vast om jongeren te bereiken (dit lukt immers niet op papier); Via een regelmatige steekproef houden we een ‘vinger aan de pols’ om na te gaan waar men mee bezig is, hoe tevreden men is over het cultuuraanbod, -spreiding, -ondersteuning,…. www.hamme.be verdient een betere, overzichtelijke structuur. Nu moet men op zoek gaan naar cultuur, sport, jongerennieuws,… De evenementenkalender is weinig overzichtelijk. Deze zou beter met rubrieken werken. Er dienen ook meer inspanningen te gebeuren om de info up to date te houden! In de mate van het mogelijke werkt de cultuurdienst hier aan mee. De bibliotheek werkt een dynamisch imago uit om zo een breder publiek te bereiken.

2.6. Er is bijzondere aandacht voor gezelligheid en ontmoeting Bij de realisatie van gemeentelijke infrastructuur of bij verbouwingen heeft men aandacht voor de kwaliteiten ‘gezelligheid’ en ‘ontmoeting’. Enkele mogelijke operationele doelstellingen: Topprioriteit is de realisatie van het nieuwe museum aan het Meulenbroek. Daarbij dient men zich af te vragen of er nog een tentoonstellingsruimte in de Winterkapel dient te komen; het is beter deze middelen te besteden aan een degelijke tentoonstellingsruimte in het nieuwe museumcomplex. Bij de uitbreiding van de bibliotheek wordt bijzondere aandacht besteed aan de ontmoetingsfunctie. De cafetaria verbonden aan sporthal en cc voldoet niet voor ontmoeting. De infrastructuur is ongezellig en onverzorgd. Bovendien beschikt de huidige uitbating over onvoldoende ‘feeling’ om in te spelen op een cultuurpubliek. Ofwel wordt van de bestaande ruimte een echte cc-foyer gemaakt, ofwel zal het gemeenschapscentrum zelf in deze functie voorzien door ontvangstruimte te creëren binnen de bestaande accommodatie van het cc.

2.7. Hammenaren kunnen hun culturele (maatschappelijke) competentie verhogen -

-

-

Waar nodig wordt het vormingsaanbod occasioneel aangevuld in overleg met Vormingplus, bijv. een kortlopende reeks “Cultuur voor dummy’s” (vergelijkbaar met het opzet van Leerpunt voor kortgeschoolden). We kijken voor deze mensen uit naar mogelijkheden om kennis te maken met en te participeren aan culturele werkvormen (i.s.m. Leerpunt, Vormingplus). De Cultuurraad organiseert regelmatig (vb; om de twee jaar) een ‘Cultuurforum’ tijdens hetwelk telkens een ander cultureel aspect wordt uitgediept. Zo kan het gaan om ‘De ondergrond van Hamme’ (erfgoed), ‘verenigingsLEVEN GEreANIMEERD’, ‘Stof op de planken’ (toneel), ‘Hoge nood/t’ (muziek), ‘Hier inspreken ajb’ (inspraak, participatie, medebeheer,…), ‘De kleurdoos’ (diversiteit),… Hierbij kunnen er overdag workshops zijn, debatten, exploraties, studiemomenten en ’s avonds een afsluitende voorstelling. We voorzien leuke catering en animatie en bouwen feedbackmogelijkheden in zodat we ook hier voortdurend evalueren (zonder dat het die naam heeft). Dit kan uiteraard aansluiten bij de W.A.K.). De bibliotheek werkt verder met basiseducatie om activiteiten te organiseren voor kortgeschoolden. Voor jongeren wordt i.s.m. jeugd en sport een gebundeld aanbod uitgewerkt (workshops, initiaties, kreakampen,…) dat gericht is op de schoolvakanties.

- 11 -

Hoofdstuk 3 - Ondersteuning van het culturele werk door de gemeente Dit onderdeel beschrijft hoe de gemeente het cultuurbeleid ondersteunt (bv. de raming van de financiële en andere middelen), met bijzondere aandacht voor de bibliotheek en in dit geval ook het gemeenschapscentrum.

3.1. Budget lokaal cultuurbeleid (gewone uitgaven) Het ‘budget lokaal cultuurbeleid’ (terug te vinden onder het functienummer 762 in de gemeentebegroting) slaat op de ‘gewone uitgaven’: de uitgaven die zowat jaarlijks terugkeren. Het omvat naast de personeelskosten ook de werkingskosten voor de werking van de cultuurbeleidscoördinator (inclusief de uitgave van de ‘ééneurosubsidie’ voor gemeenschapsvorming – voorheen ‘bijzondere en vernieuwende initiatieven’ – en de ‘subsidie aan de Culturele Raad’ (in werkelijkheid aan de culturele verenigingen en de Cultuurraad). Aangezien het budget 2008 nog niet goedgekeurd is, geven we hierbij ter indicatie het budget 2007 en het budgetvoorstel voor 2008. Totaal personeelskosten Totaal werkingskosten waarvan 1 eurosubsidie Totaal overdachten waarvan ‘subsidies CR’ Totaal gewone ontvangsten

Budget 2007 277.512,00 80.311,00 32.501,00 22.116,00 20.743,00 127.517,00

Ontwerp 2008 282.784,72 82.245,00 33.150,00 22.536,20 21.157,86 129.939,82

De subsidies aan de culturele verenigingen en de Cultuurraad (ondersteuning aan het verenigingsleven) dienen voor het decreet op het lokaal cultuurbeleid minstens € 0,80 per inwoner te bedragen. Voor Hamme ligt de ondergrens dus op: 23.351 X 0,8 = € 18.680. De subsidies aan het verenigingsleven worden verdeeld via een subsidiereglement, dat voorziet in een puntensysteem, een regeling voor gemeenteopdrachten’ en een projectsubsidie. Een heel beperkt gedeelte hiervan wordt occasioneel door de Cultuurraad gebruikt bij wijze van werkingsmiddelen. Vanuit het gemeentebestuur wordt voorzien dat – behoudens gemotiveerde redenen – dit budget min of meer de indexering volgt en jaarlijks kan stijgen met zo’n 1,9%.

3.2. Budget voor gemeenschapscentrum CC Jan Tervaert (gewone uitgaven) Het ‘cultureel centrum’ (terug te vinden onder het functienummer 76201) slaat ook hier op de ‘gewone uitgaven’. Het volgt eenzelfde indeling als hierboven. In 2007 waren hierin de projectsubsidies voorzien (voortvloeiend uit het vorige decreet). Deze zijn er vanaf 2008 niet meer. Het is ook niet in te schatten op welke middelen wij binnen het (nieuwe) participatiedecreet zullen kunnen rekenen. Aangezien noch het decreet zelf, noch de uitvoeringsbesluiten of de administratieve richtlijnen reeds officieel goedgekeurd zijn (d.d. 17-10-’07). Dit cultuurbeleidsplan moet wel vóór 31 december 2007 ingediend zijn én dient de hele goedkeuringsprocedure (adviesraden, managementteam, gemeenteraadscommissie en gemeenteraad) doorlopen te hebben. Totaal personeelskosten Totaal werkingskosten Totaal overdachten Totaal gewone ontvangsten waarvan inkomsten uit tickets en zaalverhuur waarvan projectsubsidies Vl. G.:

Budget 2007 5.100,00 42.050,00 170.736,00 127.517,00 113.600,00 27.356,00

Ontwerp 2008 5.196,90 47.725,35 173.979,98 129.939,82 109.850,00 0,00

3.2. Financiële middelen voor de Gemeentelijke Openbare Bibliotheek Voor wat de bibliotheek betreft, baseren we ons op de rekening 2006 en het budgetontwerp voor 2008. Rekening 2006 Ontwerp 2008 Gewone dienst 497.903,16 563.150,00 - 12 -

Buitengewone dienst (investeringen) Speciale culturele activiteiten (767/122-04)

18.144,94 765,51

13.000,00 2.000,00

In principe is ook hierop de 1,9%-regel van toepassing, behoudens geargumenteerde afwijkingen.

3.3. Andere financiële middelen Op enkele andere budgetten vinden we ‘cultuur - gerelateerde’ initiatieven terug. Uiteraard geldt dit ook voor de buitengewone begroting (investeringen). Dit laatste is uiteraard in dit beleidsplan niet voor de volgende zes jaar te voorspellen; hier spelen immers heel wat andere afwegingen en opportuniteiten mee. Ter indicatie: - Organisatie ‘Open Monumenten Dag’ wordt verrekend via het budget toerisme: ca. € 2.000. - Het ‘Feest van de Vlaamse Gemeenschap’: verrekend via ‘Feestelijkheden’: ca. € 5.500,00. - Voor ‘jumelages’ is nog geen structureel budget voorzien.

3.4. Andere middelen: infrastructuur, instellingen en logistieke steun 3.4.1. Gemeenschapscentrum CC Jan Tervaert - De werking van ‘CC Jan Tervaert’ kan momenteel gelijkgeschakeld worden met die van een cultuurcentrum van de categorie C. Zowel op receptief vlak als op het gebied van de eigen programmering bereikt het een aanzienlijk deel van de eigen bevolking en een ruim publiek uit de regio. Het blijft in de eerste plaats echter een gemeenschapscentrum. Door de situatie (wegvallen projectsubsidies, meer middelen voor de omliggende cultuurcentra,…) zal het gedwongen worden de programmering en de werking aan te passen. Gezien de nieuwe situatie is het op dit ogenblik aangewezen om dit jaar per jaar te bekijken. Beschrijving: •

Het gemeenschapscentrum omvat een technisch goed uitgeruste polyvalente zaal met 400 plaatsen in theateropstelling of 246 zitjes aan tafeltjes. Verder is er een foyer, een kleine tentoonstellingsruimte, een vergaderlokaal en enkele administratieve lokalen voor de medewerkers. Qua mogelijkheden kunnen hier theater, dans, muziek, audiovisuele kunst (het cc beschikt over een DVD-projector, een 35 mm – filmprojector en een Kintek - geluidsinstallatie waarmee op een professionele wijze films kunnen vertoond worden), academische zittingen tot (beperkte) buffetten en beurzen. Feesten of fuiven met dansgelegenheid zijn wegens de daartoe minder geschikte infrastructuur niet mogelijk. Vlak naast het gemeenschapscentrum ligt echter de gemeentelijke feestzaal die plaats biedt aan 900 fuifgangers. Deze wordt beheerd door de Hamse Investeringsmaatschappij.

•

In zaal ‘Den Bond’ bevindt zich de tentoonstellingsruimte. Dit in afwachting van de inrichting van een nieuwe tentoonstellingsruimte (mogelijkheden: de ‘Winterkapel’ op het marktplein, een nieuw te bouwen ruimte in het archeologisch museum aan het Meulenbroek). In het gemeentehuis bevindt zich ook de vergaderaccommodatie (’t Peperholleken) van het gemeenschapscentrum.

•

Het aanbod, bestaande uit zowel avond- als uit schoolvoorstellingen, wordt als goed ervaren (SWOT – analyse). Het biedt een brede waaier aan genres gaande van klassieke tot lichte muziek, van literaire activiteiten over theater tot cabaret, van cinefiele film tot familievoorstellingen. CC Jan Tervaert bereikt jaarlijks zo’n kleine 35.000 mensen (een derde receptief, de rest met de eigen programmering). Het nastreven van een zeker regionaal publieksbereik blijft – om ‘overeind te blijven’ – dan ook voorop gesteld. Bovendien participeren de onderwijsinstellingen uit de eigen gemeente zo goed als allemaal, maar ook uit de regio is er belangstelling: Waasmunster, Temse, Zele, Dendermonde en Sint-Niklaas.

•

-

Het programmabudget bedraagt ruim € 100.000,00. Dit kan dan ook, gezien de vaststellingen best behouden blijven; CC Jan Tervaert is de enige regelmatige aanbieder van professionele podiumkunsten (vrije - én schoolvoorstellingen) in Hamme. Kerntaken voor het gemeenschapscentrum: •

De inwoners van Hamme hebben de mogelijkheid om zichzelf op een creatieve manier te ontwikkelen (zie: competentieverhoging) en dit te tonen aan een publiek. Daartoe biedt het gemeenschapscentrum naast zijn infrastructuur ook logistieke steun aan lokale organisatoren: technici helpen mee bij toneelvoorstellingen door amateur-verenigingen, bij concerten door de lokale muziekmaatschappijen, geven advies, enz., educatief perso- 13 -

neel geeft advies inzake organisatie, subsidiemogelijkheden, promotie, enz., het gemeenschapscentrum voert (indien gewenst) mee promotie voor de activiteiten.

•

Het podiumaanbod is complementair aan het aanbod van particuliere verenigingen, biedt voldoende variatie en streeft kwaliteit én toegankelijkheid na. Toch moeten ook minder ‘gemakkelijke’ voorstellingen al eens kunnen (cultuurbevordering) en wordt ‘jong talent’ niet vergeten.

•

CCJT blijft goed omkaderde schoolvoorstellingen als een belangrijke pijler voor het gemeenschapscentrum zien.

•

CCJT verzorgt toeleiding en omkadering voor bijzondere doelgroepen als senioren, jongeren en jeugd.

•

Als gemeenschapscentrum zet CCJT gemeenschapsvormende initiatieven mee in de kijker. Uiteraard blijft het ook een belangrijk instrument bij de uitwerking van initiatieven voor de uitvoering van het cultuurbeleidsplan.

3.4.2. De gemeentelijke openbare bibliotheek - Deze ziet voor de hoofdzetel en de uitleenposten de volgende kerntaken: • De bibliotheek heeft een ruim aanbod van anderstalige werken. •

De bib biedt ondersteuning aan het muziek- en kunstonderwijs door ontsluiting en uitlening van hun collectie.

•

De bib sluit aan bij het provinciaal bibliotheeksysteem (PBS) en stelt zo haar catalogus en dienstverlening on-line beschikbaar, zodat de gebruiker via internet kan opzoeken, verlengen, reserveren.

•

Het lidmaatschap is gratis (zowel voor jongeren als voor volwassenen).

3.4.3. Ontmoetingscentrum ‘De Vrede’ (Moerzeke) - biedt ruimte aan de Gemeentelijke academie voor Beeldende Kunsten (eerste verdieping), de uitleenpost ‘Moerzeke’ van de bibliotheek (afzonderlijke ruimte gelijkvloers), de gemeentelijke basisschool en tal van verenigingen die regelmatig van het polyvalent zaaltje gebruik maken. 3.4.4. Ontmoetingscentrum ‘De Reiger’ (Kastel) - biedt ruimte aan tal van plaatselijke verenigingen voor vergaderingen, familiebijeenkomsten, kleine concerten en ontmoetingsmomenten. 3.4.5. ‘De zolder’ (Zogge) - is een minimale accommodatie waar toch enkele verenigingen regelmatig gebruik van maken. 3.4.6. Andere ingfrastructuur - Uiteraard zijn ook de Gemeentelijke Academie voor Beeldende Kunst en de Gemeentelijke Academie voor Woord, Muziek en Dans niet onbelangrijk binnen het culturele aanbod vanuit de gemeente Hamme. 3.4.7. Logistieke steun - Didactisch en ander materiaal (stoelen, tafels, nadar, geluidsversterking, projectiemateriaal,…) kan ontleend worden. - Men kan bij de gemeentelijke diensten ook aankloppen om te fotokopiëren. - Ook voor het vervoer van materiaal wordt regelmatig een beroep gedaan op de technische dienst. 3.4.8. Promotionele ondersteuning - Affiches van lokale organisatoren worden op borden van de gemeente aangebracht. - Via de informatiedienst kunnen verenigingen terecht op de elektronische evenementenkalender (www.hamme.be), in het gemeentelijk infoblad ‘Haminfo’ en tegen verminderde tarieven in de activiteitenagenda in het plaatselijk advertentieblad ‘De Kleine Wuiten’. - Het driemaandelijks, gemeentelijk informatieblad ‘Haminfo’ brengt regelmatig verslag uit over culturele evenementen of wetenswaardigheden. 3.4.9. Morele ondersteuning - Jubilerende verenigingen en verdienstelijke personen worden regelmatig onthaald op het gemeentehuis. Het gemeentebestuur nodigt daar meestal ook de pers bij uit.

- 14 -

3.5. Personeelsondersteuning De -

personeelsequipe voor ‘cultuur’ bestaat op 31-10-2007 uit de volgende mensen: 1 cultuurbeleidscoördinator: 1 FTE op A-niveau 1 stafmedewerker gemeenschapscentrum: 1 FTE op B - niveau 1 medewerker cultuur voor de cultuurdienst: 1 FTE op C - niveau 1 FTE administratieve medewerker voor het secretariaat van het gemeenschapscentrum (1/2de op D – niveau + 1/2de op C-niveau) 1 medewerker op C-niveau (sociale Maribel) voor communicatie en ondersteuning aan de cbc 1 hoofdtechnicus (C 4-5) en 1 theatertechnicus (C - niveau): 2 FTE 2 schoonmaaksters: samen 40 uur op E – niveau 2 freelance technici (betaald per prestatie), samen goed voor 1 FTE diverse (zo’n 12-tal) vrijwilligers voor onthaal, vestiaire, toezicht, bediening,…

Daarnaast werkt de volgende equipe in de bib: - 1 bibliothecaris: 1 FTE op A-niveau - 1 assistent-dienstleider: 1 FTE op B-niveau - 6 bibliotheekassistent: samen 131 u. op C-niveau - 3 bibliotheekbediende: samen 40 u. op D-niveau - 1 klerk: 1 FTE op C-niveau - 1 collectieverzorger: 1 FTE op D- niveau - 1 schoonmaakster: 21 u. op E-niveau Voor wat de equipe ‘cultuur’ betreft, zijn er in elk geval wijzigingen te voorzien in de loop van 2008 en 2009 (pensioen); voor wat de bib betreft, dient men zich aan te passen aan de decretale verplichtingen.

- 15 -

Hoofdstuk 4 - Beschrijving van het participatieproces In dit onderdeel moet duidelijk worden dat de opmaak, de uitvoering en de evaluatie van het cultuurbeleidsplan zijn gebaseerd op een ruim participatieproces. Ook de manier waarop het beleidsplan wordt gecommuniceerd aan de bevolking wordt hier beschreven.

4.1. Beschrijving van de communicatie- en participatieacties Verslag van de manier waarop de gemeente de cultuurraad, de doelgroepen en andere belanghebbenden betrekt bij de opstelling van het cultuurbeleidsplan. 4.1.1 Fase 0 - Vooraf ( – ) In feite begon de opmaak van het CBP 0813 reeds in de loop van de uitvoering van het vorige plan. Zo hield de Cultuurraad op 10 juni 2005 een ‘Forum’, zeg maar een ‘Open Algemene Vergadering van de Cultuurraad’ waarbij de uitvoering van het lopende plan uitvoerig besproken werd. Dit leverde meteen een eerste aanzet op voor nieuwe ideeën. Kort daarna volgde een ‘Denkdag’ met het bestuur van de Cultuurraad (Opwijk 26 juni 2005). Hier werden de nieuwe ideeën verder uitgespit en gewogen. Op 04-05-‘06, 16-05-‘06, 30-05-‘06, 15-06-‘06 en 04-07-’06 nemen Lutgarde Bogaert (bib), Brigitte Verelst (Gemeenschapscentrum) en Pat Vanderhaeghe (cultuurbeleidscoördinator) deel aan het pilootproject ‘Cultuurbeleidsplanning 2008-2013’ door Cultuur Lokaal en VCOB. Op een interactieve wijze worden mogelijke methodes en modellen afgetast waarmee men aan de slag kan gaan. In Haminfo verschijnt een oproep voor al wie wil meewerken aan de opmaak van het cultuurbeleidsplan. 4.1.2 Fase 1 – aanloop naar blauwdruk (oktober 2006) 09-10-’06: Koepel Cultuurraad: afspraken m.b.t. stappenplan ‘CBP 0813’ Er wordt afgesproken op welke wijze er zal worden gewerkt aan het ontwikkelen van het beleidsplan 2008-2014. 10-10-’06: ‘Stafoverleg CBP 0813’ Eerste bijeenkomst door de Staf (Lutgarde Bogaert, Brigitte Verhelst en Pat Vanderhaeghe). Er wordt een eerste lijstje gemaakt van mogelijke strategische doelstellingen, aan de hand van de oefeningen uit Fase 0. 24-10-’06: ‘Stafoverleg CBP 0813’ Tweede bijeenkomst door staf. Opvolging afspraken eerste bijeenkomst en brainstorm ‘prikkelende stellingen’. 13-11-’06: Koepel Cultuurraad: voorstel concept ‘Denkdag 2007’ 1. We plannen een ‘Denkdag’ met de leden van de Koepel én de nieuwe cultuurschepen. 2. We stellen het ontwerp van stappenplan voor. 3. We denken al eens na over de samenstelling van de stuurgroep. 23-01-’07: ‘Stafoverleg CBP 0813’ Derde bijeenkomst door staf. Deze is inmiddels uitgebreid met Paul Engelbeen (cultuurdienst) en Catherine Lampo (studente Kunst- en Cultuurmanagement HO Gent). We overlopen de stand van zaken, verfijnen één en ander en maken afspraken voor de verdere werking. 31-01-’07: Personeelsvergadering bibliotheek Gedeelte beleidsplan bibliotheek wordt besproken en goedgekeurd tijdens personeelsvergadering. 07-02-’07: ‘Stafoverleg CBP 0813’ Vierde bijeenkomst door staf. De denkdag wordt verder uitgewerkt. 12-02-’07: ‘Koepel CR’ - 16 -

Aan de leden van het koepeloverleg wordt kort toegelicht wat de stand van zaken is op het vlak van de voorbereiding van de denkdag. 14-02-’07: Regionaal Overleg Cultuur Regio Dendermonde De cultuurbeleidscoördinatoren van Berlare, Buggenhout, Dendermonde, Lebbeke, Hamme en Zele (cultuurambtenaar) overleggen met elkaar over de regionale accenten die in de beleidsplannen zouden kunnen gelegd worden. 23-02-’07: ‘Stafoverleg CBP 0813’ Vijfde bijeenkomst door staf. De denkdag wordt praktisch voorbereid (taken verdeeld, wie zorgt voor wat enz.). 12-03-’07: ‘Koepel CR’ De leden van de koepel worden gebriefd over de praktische regeling voor de DENKDAG. Zij ontvangen bovendien kort daarvoor enkele ‘stellingen’ om al eens over na te denken. 29-03-’07: DENKDAG Het voltallige Koepeloverleg van de Cultuurraad was uitgenodigd om deel te nemen aan een ‘denkdag’ die moest resulteren in een blauwdruk voor het CBP. Programma Denkdag 10.00 u: Toelichting bij decreet lokaal cultuurbeleid en voorlopig stappenplan 11.00 u: ‘Prikkelende ronde’ met de deelnemers. Zij noteren hun reacties op post-its die op de betreffende stellingen worden gekleefd. De Staf groepeert deze stellingen in enkele grotere thema’s en wat het meeste reacties scoorde, wordt door de deelnemers besproken in kleinere groepjes (namiddag). Terwijl de Staf daarmee bezig is, bedenken de deelnemers zelf nog enkele stellingen die later voor het ‘Open Overleg’ kunnen gebruikt worden. 12.00 u.: Pauze en lunch. 13.30 u: Praatcafé: bespreken van de reacties in groepjes van drie en trachten daar bruikbare doelstellingen aan te koppelen. 14.30 u: Kritische evaluatie van de geformuleerde doelstellingen (met de ‘telraam’methode). We trachten tegelijkertijd de doelstellingen te verbeteren. 16.30 u. Nabespreking denkdag en verdere afspraken: - uitwerken van het Stappenplan - oprichten Stuurgroep -… 02-04-’07: ‘Koepel CR’ Met deze vergadering van de ‘Koepel’ wordt deze fase voorlopig afgerond. De regiegroep wordt vervolledigd. Naast de staf - Pat, Brigitte, Paul, Lutgarde en Catherine (toegevoegd lid) – en Luc, Els en Cyriel, zullen ook Marc, Christel en Pieter deel uitmaken van de regiegroep. 03-04-’07: Regionaal Overleg Cultuur Regio Dendermonde Vervolg op de bijeenkomst van 14-02. We bereiden concreet het gesprek voor van 06-04 waaraan ook zal deelgenomen worden door de schepenen. 06-04-’07: Regionaal Overleg Cultuur Regio Dendermonde Eenzelfde oefening als op 14-02 en 03-04. alleen wordt het gesprek nu mee gevoerd door de schepenen die op deze wijze ook kennis maken met elkaar. Er wordt afgesproken dat vooral erfgoed een gezamenlijk aan te pakken thema is, naast ‘jongeren en cultuur’ en ‘vorming’. 14-06-’07: Raad van Beheer Bibliotheek Gedeelte bibliotheek beleidsplan wordt besproken en goedgekeurd. 4.1.3 Fase 2 – Ontwerp van Blauwdruk - 19-04-‘07 – Regiegroep: eerste verkennende ronde en afspraken over de werking. - 10-05-’07 – Regiegroep: bespreking strategische doelstellingen en eerste brainstorming operationele doelen - 17 -

31-05-‘07 – Regiegroep: bespreking strategische en operationele doelstellingen, communicatiestrategie. - 10-09-‘07 – Koepel CR: bespreking verdere aanpak ontwikkeling CBP - 27-09-‘07 – Regiegroep: Verdere verfijning strategische en operationele doelstellingen na bespreking Koepel 4.1.4 Fase 3 – Ontwerp CBP0813 - 10-10-’07 – Regiegroep: Afwerking van het agenda. De cultuurbeleidscoördinator werkt nu aan de eindredactie van het Cultuurbeleidsplan. 4.1.5 Fase 4 – Advisering - 24-07-’07 – Bespreking CBP0813 met Jeugddienst: de cultuurbeleidscoördinator bespreekt met de Jeugddienst het ontwerp van CBP m.b.t. het Jeugdwerkbeleidsplan. - 25-09-’07 – Nota CBP0813 aan Jeugddienst: voornaamste items m.b.t. het Jeugdwerkbeleidsplan worden nog eens doorgespeeld. - 05-11-’07 – Overleg CBP met college van burgemeester en schepenen: het beleidsplan wordt getoetst aan het gemeentelijk beleidsplan. - 05-11-’07 – Beheerscommissie CC Jan Tervaert: de beleidsintenties voor het gemeenschapscentrum worden besproken in het licht van het cultuurbeleidsplan. - 12-11-’07 – Koepel CR: advies over CBP0813. - Voorleggen CBP0813 aan Seniorenraad: de cultuurbeleidscoördinator legt het ontwerp van CBP voor en vraagt het advies van de Seniorenraad op in het licht van seniorenbeleid. - Voorleggen CBP0813 aan Sportraad: de cultuurbeleidscoördinator legt het ontwerp van CBP voor en vraagt het advies van de Sportraad op in het licht van sportbeleidsplan. - 21-11-’07 - Gemeenteraadscommissie cultuur: bespreking van het CBP0813. 4.1.6 Fase 5 - Afwerking - 28-11-’07 - Gemeenteraad: goedkeuring cultuurbeleidsplan - 31-12-’07 – CBP0813 Hamme is ingediend bij de minister van Cultuur. 4.1.7 Verdere communicatie met de bevolking Het CBP0813 wordt op de website www.hamme.be geplaatst. Cultuurraad en cultuurbeleidscoördinator zien er op toe dat de bevolking ook verder wordt betrokken bij de uitvoering van het cultuurbeleidsplan. De instrumenten daartoe zijn het tweejaarlijkse ‘Forum’ (open algemene vergadering, o.a. op maandag 03-12-‘07) en de cultuurinformatie via websites (www.hamme.be en www.jantervaert.be) en publicaties (‘Haminfo’ en een nog te ontwikkelen cultuurblad). Uiteraard vormen de deelraden van de Cultuurraad ook een belangrijk kanaal om snel en doordacht advies te verlenen. -

4.2. Synergie met andere beleidsplannen Het cultuurbeleidsplan en andere beleidsplannen met implicaties voor het cultuurbeleid werden zo veel mogelijk op elkaar afgestemd. Dit gebeurde via overleg tussen ambtenaren en het uitwisselen van nota’s en ontwerpen.

- 18 -

Hoofdstuk 5 – Bijlagen 1. de gemeenteraadsbeslissing (of beslissing van de raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie of beslissing van de raad van bestuur van de intergemeentelijke samenwerking) houdende de goedkeuring van het cultuurbeleidsplan 2. het advies van de cultuurraad over het cultuurbeleidsplan 3. de samenstelling van het beheersorgaan van het gemeenschapscentrum (voor gemeenten zonder gesubsidieerd cultuurcentrum) 4. het advies van het beheersorgaan van de bibliotheek over het cultuurbeleidsplan 5. de samenstelling van het beheersorgaan van de bibliotheek

- 19 -

Bijlage 1. Gemeenteraadsbeslissing houdende de goedkeuring van het cultuurbeleidsplan

- 20 -

Bijlage 2. Advies van de cultuurraad over het cultuurbeleidsplan Uittreksel uit het verslag van de bijeenkomst van het overkoepelend overleg van de Cultuurraad op maandag 12 november 2007 3.1 Bespreking • De regiegroep, die voor het grootste deel is samengesteld uit leden van de Cultuurraad, besprak het cultuurbeleidsplan en in het bijzonder de strategische en operationele doelstellingen uitgebreid en herhaaldelijk (zie ‘participatieproces’ in CBP0813). Het opzet van het cultuurbeleidsplan was ook het voorwerp van de ‘denkdag’ die door het overkoepelend overleg van de Cultuurraad georganiseerd werd op 29 maart 2007. Tenslotte kreeg elk lid het ontwerp nog eens bezorgd ter voorbereiding van de vergadering op 12-11-2007. Er werden slechts enkele kleinere bemerkingen (grammaticafouten e.d.) doorgespeeld; er werd dan ook niets meer gewijzigd aan de fundamentele doelstellingen. • De cultuurbeleidscoördinator besprak het ontwerp van CBP reeds informeel met de leden van het college van burgemeester en schepenen op maandag 5 november. Daar werd enkel licht voorbehoud gemaakt voor de uitgave van een eigen ‘cultuurtijdschrift’. Dit zal verder bekeken worden in het licht van de opmaak van de actieplannen. • Op 6 november maakte de ‘Deelraad Sociaal-cultureel’ werk ook enkele bemerkingen die kunnen verwerkt worden bij de uitwerking van de actieplannen. Eén van hun belangrijkste vragen was om wel degelijk werk te maken van een gezamenlijke archivaris (met enkele gemeenten samen) om eindelijk eens een begin te maken van een degelijk ‘gemeentelijk archief’ i.h.k. van erfgoedbeleid. • Voor het overige wachten wij de adviezen van de overige deelraden en de andere adviesorganen van de gemeente Hamme af. Wellicht kunnen ook deze verwerkt worden bij het opstellen van de actieplannen. 3.2 Verdere stappen De Cultuurraad zou op maandag 3 december een Forum organiseren in CC Jan Tervaert. Dit is een ‘open algemene vergadering’ van de Cultuurraad waarop alle geïnteresseerden worden uitgenodigd, om daar kennis te maken met het CBP0813 en een eerste aanzet te geven voor het Actieplan 2008. 3.3 Goedkeuring De Cultuurraad geeft positief advies m.b.t. de goedkeuring van het voorliggende Cultuurbeleidsplan 2008-2013 – ‘Ieder zijn cultuur’.

- 21 -

Bijlage 3. Samenstelling van het beheersorgaan van het gemeenschapscentrum Afgevaardigden vanuit de gebruikers: CR CR CR CR CR CR CR CR CR

CR CR CR CR

Pieter Bieseman, Baasrodeveerstraat 53, 9220 Hamme Guy Bogaert, Spoorwegstraat 71, 9220 Hamme (ondervoorzitter) Etienne Boon, Veldstraat 35, 9220 Hamme Saskia Boone, Moerheide 58, 9220 Hamme Luc Bouilon, P. Vermeirelaan 36, 9220 Hamme Philippe De Ridder, Geeststraat 78, 9220 Moerzeke (penningmeester) Richard De Stobbeleir, Hoogstraat 40 bus 23, 9220 Hamme (+ 25-08-2007) Luc Janssens, Hof Ter Donck 11, 9220 Hamme Jeanine Peeters, Kard. Jozef Cardijnlaan 57, 9220 Hamme Wim Smet, Guillaumestraat 37, 9220 Hamme Cyriel Van Mullem, Wuitenslaan 45, 9220 Hamme Marianne Van Mullem, Rietstraat 2, 9220 Hamme Edithe Van Remoortere, Vuurkruisenlaan 25, 9220 Hamme

Afgevaardigden vanuit de politieke fracties: CD&V CD&V CD&V CD&V Open VLD Open VLD Open VLD

SP.a SP.a VB VB GROEN! SPIRIT

Kathleen De Bondt, Kard. J. Cardijnlaan 71, 9220 Hamme Lieve Peelman, Spinnerstraat 11, 9220 Hamme Willy Van Den Branden, Moerheide 97, 9220 Hamme Herman Vijt, Roggemanstraat 29 a, 9220 Hamme (schepen – voorzitter) Emmy De Smet, Verbindingsstraat 35, 9220 Hamme Ria Van Riet, Geeststraat 60, 9220 Moerzeke Patrick Van Wauwe, Hoogstraat 37, 9220 Moerzeke Bart Passemiers, Nieuwelaan 62, 9220 Hamme Eddy Stevelinck, Guido Gezellelaan 18, 9220 Hamme Jan De Beule, Sportpleinstraat 42, 9220 Hamme Mario Michils, Ripipiaberg 23, 9220 Hamme Maartje Verschelden, Moerheide 9 , 9220 Hamme Hilde Degezelle, Gustaaf De Petterlaan 8, 9220 Hamme

Ambtshalve (enkel adviserende stem): Pat Vanderhaeghe, Moerheide 39, 9220 Hamme (cultuurbeleidscoördinator) Brigitte Verelst, Drabstraat 15, 9260 Schellebelle (cultuurfunctionaris)

- 22 -

Bijlage 4. Advies van het beheersorgaan van de bibliotheek over het cultuurbeleidsplan Op 14/06/2007 werd een toelichting gegeven over het beleidsplan Enkele discussiepunten waren : •

De uitleenpost Zogge: moeten we deze behouden zoals het nu is, afschaffen of onderzoeken of er een uitbreiding in de dienstverlening kan gebeuren.

•

Anderstalige boeken: Kan er ook een Turks tijdschrift komen? Indien ja dan moet dit wel degelijke en neutrale informatie bevatten.

De Raad van Beheer gaat akkoord met de voorgestelde punten van het beleidsplan.

- 23 -

Bijlage 5. Samenstelling van het beheersorgaan van de bibliotheek Afgevaardigden vanuit de politieke fracties: CD&V / NVA

Open VLD

SP.a VB GROEN! Spirit

Van Nuffel Luce Degevy Luc Maes Pieter Van Praet Eric Troch Caroline Van Eetvelde Martine Vervaet Rudiger Heymans Martine Stuer Gunther Van den Broeck Hans Quintelier Pascale Van de Voorde Olivier Serraris Wendy

Afgevaardigden vanuit de gebruikers: Cultuurraad

Leners

Janssens Luc Van Mullem Cyriel De Paepe Annie Cornelis Robert Coppieters Digna Maes Filip Van Haver Jan Boon Etienne Dens Dre

- 24 -