De Vlaamse Netoverstijgende Stuurgroep HGW/HGD i.s.m. de Universiteit Antwerpen nodigt u uit voor de
Ontmoetingsdag Handelingsgericht Samenwerken: Ieder in zijn kracht WANNEER Donderdag 12 september 2013
VOOR
WIE
Alle geïnteresseerden in handelingsgericht werken (HGW) of handelingsgerichte diagnostiek (HGD) (leerkrachten, zorg, leerlingenbegeleiders, CLB-medewerkers, pedagogische begeleiders, directie, docenten, …).
WAAR Voormiddag: Rector Dhanis Aula K.001, Kleine Kauwenberg 14, 2000 Antwerpen Namiddag: Lange Winkelstraat 9, 2000 Antwerpen
P ROGRAMMA
9.00 uur: Onthaal met koffie. 9.45 uur: Verwelkoming door Elke Struyf (Universiteit Antwerpen). 10.00 uur: Petri Partanen (Psycholoog, specialist dipl. in Educational Psychology, Mid Sweden University, Ostersund, Zweden). Van analyse naar interventie door coaching en overleg. Een uitdaging bij het omgaan met kinderen met specifieke onderwijsbehoeften is het creëren van een positief veranderingsproces in de leeromgeving. Hoe kunnen professionelen het dagelijks niveau van leren bereiken en samen met leerkrachten positieve verandering teweegbrengen? Deze thema’s worden door Petri verder toegelicht en gelinkt aan enkele basiselementen van succesvol coachen en overleg. De focus ligt hierbij op het belang van een kwalitatief vraaggesprek en de noodzaak van analyse van de leeromgeving om veranderingsprocessen op gang te brengen. (Engelstalige lezing met Nederlandse ondersteuning) 11.00 uur: Els Dammekens (Logopediste, specialisatie neurogene communicatiestoornissen ten gevolge van een hersenletsel, gastdocent Katholieke Universiteit Leuven, gastspreker Thomas More hogeschool Antwerpen). “Got my mind-set on you.”
Vanuit de neurowetenschappen, op het kruispunt tussen pedagogie en psychologie, ontstaan inzichten die een nieuw licht werpen op de belangrijke taak die opvoeding en onderwijs vervullen. Hoe kunnen we de voorwaarden scheppen voor een sterke mindset en wat doet die mindset met de hersenen? Welke rollen kunnen leerkracht en ouders op zich nemen binnen het groeiproces van een kind: van manager naar sturende coach, van motivator naar steunende consultant. 12.00 uur: Noëlle Pameijer (School/Kinderpsycholoog bij samenwerkingsverband Annie M.G. Schmidt te Hilversum): HGW en empowerment. 12.30 uur: Broodjeslunch 13.30 uur: Namiddagsessies (keuzelijst zie verder). 15.30 uur: Einde
DEELNAMEBEDRAG 60 euro (broodjeslunch en syllabus inbegrepen)
I NSCHRIJVEN,
WIJZIGINGS- EN ANNULERINGSVOORWAARDEN :
Via de link http://www.handelingsgerichtwerken.be/ontmoetingsdag kunt u zich inschrijven en na vermelding van uw gegevens één namiddagsessie kiezen. Als we de inschrijving goed ontvangen hebben dan krijgt u een elektronische bevestiging met uitnodiging tot betaling (met vermelding van naam deelnemer). Uw inschrijving is pas definitief na betaling. Inschrijven kan tot en met 5 juli 2013 of totdat het maximum aantal deelnemers is bereikt. U kunt uw inschrijving kosteloos annuleren t/m 23 augustus 2013. Vanaf 24 augustus 2013 is annuleren niet meer mogelijk en zijn de volledige deelnamekosten verschuldigd. Bij verhindering heeft u het recht om een vervanger te sturen.
Keuzelijst namiddagsessies
Sessie 1: Workshop
Ontmoetingsdag Handelingsgericht Samenwerken
Handelingsgericht werken in de klas. I NHOUD In deze workshop bespreken we welke werkzame interventies (John Hattie, 2010) in HGW in de klas zijn verwerkt en hoe. Daarna gaan we in op toepassingen van HGW in de klas: wat zijn successen en welke valkuilen doen zich voor? Enkele aspecten worden met beelden geïllustreerd.
DOELGROEP Zorgleerkrachten, directies (kleuter, lager/buitengewoon onderwijs), CLBmedewerkers, pedagogische begeleiders, docenten en studenten, hulpverleners, …
V OORKENNIS Enige voorkennis van HGW is vereist.
S PREKER Noëlle Pameijer, school/kinderpsycholoog bij samenwerkingsverband Annie M.G. Schmidt te Hilversum (NL).
Sessie 2: Workshop
Van werkgeheugentraining naar metacognitieve coaching op school. I NHOUD Werkgeheugen, executieve functies en zelfregulatie zijn cognitieve functies waar men zich meer en meer op richt bij het omgaan met kinderen met specifieke onderwijsbehoeften. De laatste jaren is er een stijging van het gebruik van computergestuurde cognitieve trainingsprogramma’s op school. In deze workshop zal Petri enkele resultaten voorstellen van zijn onderzoek over werkgeheugentraining en metacognitieve coaching. Er wordt dieper ingegaan op de methodiek van metacognitieve coaching en op het trainingskader. Dit kader vormt een belangrijke factor die de uitkomst van de training beïnvloedt. Een dynamisch en ecologisch kader benadrukt het belang van versterkende factoren zoals metacognitie, motivatie en mediatie.
DOELGROEP Zorgleerkrachten, CLB-medewerkers, pedagogische begeleiders, leerkrachten, directies, ... (De onderzoeksresultaten zijn gebaseerd op studies bij kinderen van 8 à 9 jaar oud maar de resultaten zijn ook relevant voor andere leeftijdsgroepen.)
V OORKENNIS Geen specifieke voorkennis vereist. (Engelstalige workshop met Nederlandse ondersteuning.)
S PREKER Petri Partanen, psycholoog, specialist dipl. in Educational Psychology, Mid Sweden University, Ostersund, Zweden. (Petri doet onderzoek omtrent cognitieve functies, metacognitie en leren. Hij geeft ook training aan multidisciplinaire teams, leerkrachten, zorgbegeleiders en schoolpsychologen over consultatie, coaching en functionele en dynamische assessment.)
Ontmoetingsdag Handelingsgericht Samenwerken
Sessie 3: Lezing met praktische toepassingen
Het IQ in de klas. Kunnen we leerlingen slimmer maken? I NHOUD Vanuit de analyse van een cognitief vaardigheidsprofiel volgens het CHC-model kan je handelingsgerichte adviezen formuleren. We illustreren hoe intelligentieonderzoek een bijdrage kan leveren aan zorg-op-maat.
DOELGROEP CLB-medewerkers, zorgleerkrachten, leerlingenbegeleiders, hulpverleners, GON-begeleiders.
V OORKENNIS Basiskennis CHC-intelligentiemodel vereist, verdieping.
PVOC ANTWERPEN
Sessie 4: Lezing met interactie
S PREKERS Gisleen Rauws en Katharina Piskora, medewerkers PVOC Antwerpen.
Coachen van leerkrachten en scholen: kansen en valkuilen. I NHOUD Ongeacht op wie het zich richt in het coachen staat ‘het leren van de professional’ centraal. Ook in het onderwijs wordt meer en meer een coachende houding gevraagd van directie, zorgcoördinator of collega’s. Dat is niet altijd evident, soms bereiken we eerder het tegenovergestelde. Leerkrachten voelen zich dan bedreigd in hun professionaliteit of krijgen de indruk dat het aan hen ligt. Binnen deze voordracht verkennen we de essentie, grenzen en voorwaarden voor een geslaagde coaching binnen een onderwijscontext.
DOELGROEP Zorg, CLB-medewerkers en pedagogische begeleiders, directies (kleuter/lager/secundair/buitengewoon onderwijs), docenten.
V OORKENNIS Introductie, maar ervaring met coaching is altijd een meerwaarde.
S PREKER Beno Schraepen, AP hogeschool Antwerpen, Incena Studiecentrum Inclusie en Enablement, is docent, onderzoeker en werkt als coach voor scholen en leerkrachten.
Ontmoetingsdag Handelingsgericht Samenwerken
Sessie 5: Workshop
De leerkracht doet ertoe: effectief gedrag van leerkrachten, nut en effect van interventies en invloeden.
I NHOUD Het uitgangspunt ‘De Leerkracht Doet Ertoe’ wordt tijdens deze workshop verkend en uitgediept. Leerkrachten doen nuttige dingen, maar welke acties of interventies zijn dan vooral effectief en welke keuze zou je hier zelf uit willen maken? Naast zelfreflectieve werkvormen wordt een introductie gegeven vanuit enkele wetenschappelijke inzichten en de eisen die kinderen stellen aan hun leerkrachten.
DOELGROEP Alle geïnteresseerden in HGW/HGD, met accent op leerkrachten.
V OORKENNIS Verdiepingsworkshop, enige voorkennis van HGW is prettig, maar niet voorwaardelijk.
S PREKER Peter de Vries, Hogeschool Utrecht.
Sessie 6: Projectuitleg en getuigenis met kans tot vragen stellen
Het LIST-project: hoe een leesproject een schoolteam kan empoweren. I NHOUD List is een leesproject waarbij boeken het vertrekpunt zijn voor het leesonderwijs. Het opzet is gebaseerd op inzichten uit de onderzoeksliteratuur, werkt motiverend en sluit aan bij de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Risicolezers krijgen evidencebased extra ondersteuning. Het resultaat: gemotiveerde lezers, minder risicolezers en een team dat trots is op de prima resultaten.
DOELGROEP Iedereen met interesse voor lezen (in het lager onderwijs).
V OORKENNIS Introductie, voorkennis niet vereist.
S PREKERS De Wereldschool en Steven De Laet (OVSG)
Ontmoetingsdag Handelingsgericht Samenwerken
Sessie 7: Workshop
Leraar en ouder: samen sterk! I NHOUD In deze interactieve workshop wordt het educatief partnerschap tussen leraren en ouders belicht. Om goed te weten vanuit welke context een kind of jongere opgroeit, is afstemming tussen school en thuis essentieel. Hoe elkaars taal te verstaan en te spreken, zal aan de hand van pakkende stellingen bediscussieerd worden.
DOELGROEP (Zorg)leerkrachten, directies (kleuter, lager, secundair onderwijs), CLBmedewerkers, pedagogische begeleiders, docenten, hulpverleners, …
V OORKENNIS Ervaring hebben met het werken met ouders.
S PREKER Drs. Els de Jong, Hogeschool Utrecht.
Sessie 8: Workshop
Executieve functies, leermogelijkheden afstemmen met leerling, leraar en ouders. I NHOUD Leerproblemen of stagnaties in de leerontwikkeling hangen vaak samen met zwak ontwikkelde executieve functies van de leerling. Dit hoeft niet alleen het geval te zijn bij leerlingen met minder cognitieve mogelijkheden, maar ook bij leerlingen met gemiddelde leermogelijkheden of hoogbegaafdheid, kunnen executieve functies een rol spelen bij de leerprestaties. Het kunnen plannen en organiseren van het schoolwerk, het werkgeheugen, het timemanagement, de volgehouden aandacht en de inhibitiecontrole zijn executieve functies die het schoolsucces mede bepalen. In deze workshop worden de executieve functies als neuropsychologisch concept belicht en wordt het Choice instrument over de executieve functies besproken en oefenen we ermee. Met dit instrument kan de leerling de eigen executieve functies in kaart brengen, de leraar kan zijn visie daarop geven en de ouders eveneens. In een oplossingsgericht gesprek dat de begeleider of leraar met de leerling voert kunnen de eigen mogelijkheden en krachtbronnen van de leerling verhelderd worden en kunnen doelen en stappen in de gewenste richting worden vastgesteld. Leraar en ouders kunnen de informatie uit het Choice instrument en het leerlinggesprek benutten, door hun benadering op school en thuis samen af te stemmen..
DOELGROEP Leerkrachten, zorg, directies (basis/secundair/buitengewoon onderwijs), CLB-medewerkers, pedagogische begeleiders, docenten, hulpverleners.
V OORKENNIS Introductie, geen specifieke voorkennis vereist.
S PREKERS Drs. Lucie Spreij en drs. Geke Klapwijk, orthopedagogen/ hogeschooldocenten Seminarium voor Orthopedagogiek - Hogeschool Utrecht
Ontmoetingsdag Handelingsgericht Samenwerken
Sessie 9: Lezing
De jeugd is tegenwoordig. I NHOUD Hedendaagse jongeren zijn zo braaf, meneer. En o zo asociaal: altijd maar aan het computeren … Of toch niet? De nieuwe generatie is in elk geval anders. Opgegroeid met een smartphone in de hand, een computer naast hun bed, en een koptelefoon rondom de oren. Maar misschien zijn ze slimmer, en sneller? Zakelijker? Zijn ze echt poeslief, te weinig sociaal geëngageerd? Of engageren ze zich gewoon op een andere manier dan de vorige generaties? Pedro De Bruyckere schetst in deze lezing een herkenbaar beeld van de jeugd van tegenwoordig. Hoe ga je best om met jongeren thuis, in de klas en op het werk? Op een bijzonder onderhoudende manier ontleedt en doorprikt deze veelgevraagde spreker volkswaarheden over de popcultuur, de leefwereld van jongeren , en hoe zij aankijken tegen, én worden ervaren door, ouders, leerkrachten en hun eerste werkgever. En waarom u als gids moet durven uitleg geven. Niet te missen voor wie met jongeren in aanraking komt: iedereen dus.
DOELGROEP Leerkrachten, zorg, directies, CLB-medewerkers, pedagogische begeleiders, docenten, hulpverleners uit het lager en secundair onderwijs.
V OORKENNIS Geen specifieke voorkennis vereist.
S PREKER Pedro De Bruyckere, onderzoeker en pedagoog Arteveldehogeschool.
Sessie 10: Workshop
Empowerment in vakoverschrijdend projectwerk: ons leerproces. I NHOUD Leerkrachten willen hun groei tonen in het begeleiden van de ontwikkeling van zelfsturing en metacognitieve vaardigheden bij leerlingen in vakoverschrijdend projectwerk.
DOELGROEP Leerkrachten, zorg, directies (basis/secundair onderwijs), CLBmedewerkers, pedagogische begeleiders, docenten, hulpverleners, ...
V OORKENNIS Verdieping.
S PREKERS Ingrid Geerkens, Joaquim Lagae, Glenda Vanderhenst (leerkrachten) en begeleiders van Project Mijn School (basisschool).
Ontmoetingsdag Handelingsgericht Samenwerken
Sessie 11: Interactieve workshop
Toegankelijk onderwijs : maximale leerkansen voor alle leerlingen. I NHOUD Leerkrachten worden uitgedaagd om hun aanbod en hun aanpak goed af te stemmen op de verschillende onderwijsbehoeften van een klasgroep. Tijdens deze workshop wordt Universal Design for Learning (UDL) als model toegelicht. UDL benadrukt het belang van het wegwerken van barrières en het creëren van heel wat leer- en participatiekansen voor alle leerlingen. Door een aantal didactische en pedagogische principes toe te passen, die op zich niet nieuw zijn maar toch cruciaal zijn vanuit het perspectief van leerzorg, kan de leerkracht een context scheppen waarin zoveel mogelijk leerlingen er voor kiezen om te leren. Deze principes worden toegelicht aan de hand van heel wat praktijkvoorbeelden.
DOELGROEP Deze workshop is in eerste instantie bedoeld voor collega’s secundair onderwijs (en derde graad basisonderwijs): leerkrachten, leerlingenbegeleiders, directies, CLB-medewerkers, pedagogische begeleiders, …
V OORKENNIS Geen specifieke voorkennis vereist.
S PREKERS Hendrik Despiegelaere - DPB Brugge Filip Dehaene - CLB Brugge(n)
Sessie 12: Reflectieve lezing
Implementatie van handelingsgericht werken in de Vlaamse scholen: een update.
I NHOUD Vanuit de universiteit Gent, vakgroep Orthopedagogiek werd een onderzoek verricht naar het zorgbeleid van scholen. Er werd nagegaan hoe scholen kijken naar diversiteit en zorg, welke ondersteuning scholen voorzien, en er werd nagegaan of het kader van handelingsgericht werken een ondersteuning kan bieden in het omgaan met diversiteit. De resultaten van het onderzoek worden gehanteerd als reflectiekader om handelingsgericht werken verder uit te bouwen en het implementatieproces te ondersteunen.
DOELGROEP Alle betrokkenen bij het implementatieproces van handelingsgericht werken.
V OORKENNIS Voorkennis kader HGW.
S PREKERS Inge Van de Putte en Elisabeth De Schauwer, UGent.
Ontmoetingsdag Handelingsgericht Samenwerken
Sessie 13: Workshop
Coaching op ontwikkeling.
I NHOUD Coaching op vaardigheden kan minder effectief zijn, als dieper gelegen aspecten als waarden, normen, overtuigingen, gevoelens en behoeften belemmerend werken en niet aangeraakt worden. In deze workshop verkennen we mogelijkheden om hier invloed op uit te oefenen, vanuit een oplossingsgerichte aanpak.
DOELGROEP Een ieder die met kinderen, jongeren of volwassenen op een ontwikkelingsgerichte wijze werkt.
V OORKENNIS Enige kennis van oplossingsgericht werken en geweldloze communicatie maakt de inhoud zeker sneller toegankelijk.
S PREKER Ab Koffeman, Seminarium voor Orthopedagogiek; Hogeschool Utrecht.
Sessie 14: Workshop/presentatie over onze plannings- en registratiemap ‘Inzichtelijk’
Kleine stappen, groot verschil! I NHOUD Onze werkwijze stimuleert het doel- en handelingsgerichte werken. Door het werken vanuit de vastgestelde doelen voor de 2e en 3e kleuterklas wordt er zorg gedragen voor intentioneel en handelingsgericht onderwijs. De leerkracht behoudt de vrijheid om zijn onderwijs betekenisvol en kindgericht in te richten, zonder de ontwikkelingslijnen los te laten. Het doel is het uitgangspunt, de activiteit wordt hieraan gekoppeld en het kind staat centraal. Aan de hand van een vaste cyclus van waarnemen, begrijpen, plannen en signaleren, worden de onderwijsbehoeften van de leerlingen goed in kaart gebracht. De leerlingen werken via een open curriculum op hun eigen niveau aan verschillende onderdelen binnen het reken- en taalonderwijs. Hierdoor kan de leerkracht continu de individuele leerling aanspreken op zijn onderwijsbehoeften.
DOELGROEP Leerkrachten, zorgcoördinatoren, directies afkomstig uit het kleuteronderwijs. De manier van werken en opzet van de map is ook inspirerend en haalbaar voor leerkrachten van het lager onderwijs.
V OORKENNIS Geen specifieke voorkennis vereist.
S PREKERS Monique Ghijsen en Roos van Noord van Inzichtelijk Onderwijs.