Raadsnummer 09.R/004.00I
Initiatiefvoorstel Stageproblernatiek jongeren 1 Inleiding De economische crisis is een feit. Bedrijven boeken grote verliezen, de ontslaggolf neemt serieuze vormen aan. De crisis treft jongeren in een kwetsbare periode in hun leven; tijdens hun studie en aan het begin van hun carriere. De laatste tijd komt er steeds meer aandacht voor de stageproblematiek. De problemen van jongeren die zich net op de arbeidsmarkt (hebben) begeven, blijven nog steeds onderbelicht.
Wij stellen drie concrete maatregelen voor om er voor te zorgen dat de economische motor van de toekomst niet vastloopt.
De uitvoering van deze plannen kunnen we als overheid niet alleen. Medewerking van partners in het bedrijfsleven en kennisinstellingen zijn onontbeerlijk. In een regio waar de Triple Helix is uitgevonden, moeten we in staat zijn om hiervoor de krachten te bundelen. 2 Pro b lee mstelling
Stageproblematiek Een van de gevolgen van de economische crisis is dat er steeds meer jongeren steeds meer moeilijkheden ervaren bij hun studie. Dit komt voornamelijk doordat steeds moeilijker wordt om een stageplaats te vinden. De stage is een verplicht onderdeel in het curriculum. Wie er niet in slaagt een stageplaats te vinden loopt studievertraging op, of erger; moet stoppen met de studie. Hierdoor worden talenten verspilt en gaat potentieel verloren wat keihard nodig is als de arbeidsmarkt weer aantrekt.
Raadsnummer 09.R3004.00I
Van school in de kaartenbak
De huidige situatie op de arbeidsmarkt biedt weinig perspectief aan grote groepen jongeren die met startkwalificatie het onderwijs verlaten. De financiele mogelijkheden om verder te studeren zijn voor hen echter beperkt. Daarnaast biedt het reguliere onderwijs geen curricula als een- of twee-jarige topstudie boven op het MBO.
Hierdoor verdwijnen hele jaargangen pas afgestudeerden recht in de kaartenbakken, waar zij ÃćâĆňâĂİ door hun gebrek aan arbeidserva ring- steeds moeilijker
uit komen. Hoe langer deze groep jongeren in ’de bakken’ zit, hoe kleiner de kans wordt om ’aan de bak’ te gaan.
Zonder diploma ’last in, first out’ Nog geen jaar geleden was de economische situatie zo radicaal anders dat veel studenten nog voor hun afstuderen door bedrijven verleid werden om de studie af te breken en direct aan het werk te gaan.
Dit verschijnsel wordt ook wel ’groenpluk’ genoemd. Nu de economische wind gedraaid is, betalen deze jongeren een hard gelag.
Volgens het -bij veel bedrijven nog steeds gehuldigde-’last-in, first-out’ principe, horen veel van deze jongeren bij de eersten die hun baan verliezen. Zonder diploma en met een beperkte werkervaring hebben zij, ook als de economie weer aantrekt een belabberde positie op de arbeidsmarkt.
3 Beoogde maatschappelijke effecten Door met een drietal maatregelen te komen, toegespitst op de beschreven problematiek willen we borgen dat ondanks de economische tegenwind, er een basis gelegd wordt voor hernieuwde economische groei. Het sleutelbegrip hierbij is ’leren’, zodat ook deze generatie jongeren de kans krijgt het beste uit zichzelf te halen.
De beoogde maatschappelijke effecten: Geen schooluitval door een gebrek aan stageplaatsen Vergrote mogelijkheden tot doorstuderen voor pas afgestudeerden Instroommogelijkheden voor ex-Groenpluk om alsnog een diploma te halen
Raadsnummer 09.R3004.00I
4 Wijze van aanpak/oplossingsrichting Stageproblematiek: maak van plicht ook een recht ’Geen plicht, Ieert zij, waar recht ontbreekt’(Internationale) Het vinden van een stageplaats is bij de meeste opleidingen de volle verantwoordelijkheid van de student. Zelfs in gunstiger economische tijden leverde dit in bepaalde sectoren al problemen op, met in sommige gevallen zelfs vroegtijdig schoolverlaten als gevolg.
In de huidige economische omstandigheden zijn stageplekken het sluitstuk van de begroting bij veel bedrijven. Het begeleiden van studenten kost immers tijd, dus geld. Hoe legitiem dit soort bedrijfseconomische overwegingen in deze tijd ook moge zijn; door de afname van het aantal beschikbare stageplaatsen dreigt een enorm probleem te ontstaan, met name bij de Beroeps Begeleide Leerwegen (BBL) in het MBO.
Deze problematiek strekt verder dan de verantwoordelijkheid van de individuele student. Kennisinstellingen zullen zich, geconfronteerd met deze situatie, meer moeten inspannen om praktijkonderwijs naar de scholen te halen. Maar ook bedrijven moeten hun verantwoordelijkheid in de kwalitatieve ontwikkeling van hun toekomstig arbeidspotentieel nadrukkelijker nemen. Daarom stellen wij voor dat de gemeente Eindhoven het initiatief neemt om deze partners bij elkaar te brengen en tot een gremium te komen wat zich gaat inzetten om aan de stagebehoefte te voldoen. Doestelling is dat aan ieder aan wie in het kader van zijn / haar opleiding een stageplicht wordt opgelegd ook een stagerecht wordt toegekend. Dat kan ingevuld worden door het verschaffen van stagevouchers aan studenten.
De gemeente Eindhoven moet zich bij andere overheden hard maken voor financiele ondersteuning voor stagebegeleiding, wanneer deze kosten aantoonbaar niet door het bedrijf te dragen zijn. Niet in de kaartenbak: van school naar school+
Wie op dit moment met startkwalificatie school verlaat, mag niet in een uitzichtloze kaartenbak verdwijnen.
Daarom moet er voor deze schoolverlaters de mogelijkheid komen zich verder te bekwamen. Dit kan door het vergroten van mogelijkheden om verder te studeren. Een van de mogelijkheden hiervoor is het verlengen van het recht op
Raadsnummer 09.R3004.00I
studiefinanciering. Dit is echter landelijk beleid. De gemeente Eindhoven kan zich hier wel hard voor maken.
Daarnaast zijn de mogelijkheden voor MBO-afgestudeerden om binnen het reguliere onderwijs een korte specialisatie te volgen (vergelijk; de top-opleidingen bij het HBO) niet aanwezig. In overleg met het ROC zou bekeken moeten worden op welke wijze er korte top-MBO opleidingen (een of twee jaar) ontwikkeld zouden kunnen worden. Dit klinkt misschien moeilijk; maar een eenvoudige extra vreemde taal, die bijvoorbeeld in een intensief jaarprogramma onder de knie te krijgen is, vergroot kansen in onze internationale economie. Op deze wijze kan de periode die de afstand tot de arbeidsmarkt zou vergroten omgebogen worden tot een periode die de jongere extra gereedschappen en dus extra kansen biedt.
Herplant van Groenpluk Jongeren die voor zij hun diploma haalden van hun opleiding werden ’weggeplukt’ zijn nooit als probleemcategorie gezien in het kader van voortijdig schoolverlaten. Nu dreigen zij alsnog een bijzonder probleem te worden. De oplossing ligt in dit geval voor de hand; zorg dat de jongeren die nu zonder diploma en met een beperkte werkervaring, alsnog de kans krijgen om in te stromen in het regulier onderwijs.
Ook hier zal in overleg met de onderwijsinstellingen bekeken moeten worden hoe deze zij-instroom gefaciliteerd kan worden. De gemeente Eindhoven zal haar actieplan voortijdig schoolverlaten zo moeten aanpassen dat ook op deze doelgroep actief beleid gemaakt wordt.
Met de rijksoverheid en provincie moet bekeken worden hoe deze nieuwe opleidingen gefinancierd kunnen worden.
5 Financiele gevolgen en risico’ s De gekozen oplossingen kosten geld; hetzij doordat er wellicht ondersteuning nodig is voor het faciliteren van stageplaatsen, hetzij doordat er veel opleidingscapaciteit nodig is. Voor een gemeentelijke overheid geldt dat zij maar beperkt bevoegd is om hier geld aan uit te geven.
Raadsnummer 09.R3004.00I
Wat echter ook duidelijk is, is dat bij het uitblijven van maatregelen de kosten van grote groepen jongeren die in de bijstand zitten en daar maar moeilijk uit zullen kunnen komen eveneens aanzienlijk kunnen zijn.
In overleg met de rijksoverheid moet bezien worden op welke wijze geld wat anders in de toekomst aan uitkeringen moet worden uitgegeven nu geinvesteerd kan worden in de toekomst van onze jeugd. Als we als gemeente echt meters willen maken op dit gebied kunnen we ons echter niet alleen afhankelijk opstellen. We vragen het college daarom tenminste een werkbudget vrij te maken voor deze maatregelen bij de aangekondigde herijking van het arbeidsmarktbeleid.
Hetzelfde vragen wij van het college ten aanzien van de benodigde verbreding van het actieplan voortijdig schoolverlaten.
6 Overige gevolgen van de aanpak Zoals eerder gememoreerd kunnen deze voorstellen alleen maar succesvol zijn als zij mede worden gedragen door de kennisinstellingen en het bedrijfsleven in onze regio. De gemeentelijke overheid moet de aanjagers- en regierol ter hand nemen. Vanwege het belang van het draagvlak bij onze Triple Helix partners zullen wij hen om een reactie op deze maatregelen vragen. Deze kunnen dan meegenomen worden in de commissiediscussie over dit voorstel.
7 Communicatie Ten aanzien van voorliggend voorstel wordt een reactie gevraagd aan alle partners die straks bij de uitvoering betrokken zullen zijn, omdat we ervan overtuigd zijn dat hun expertise het plan beter en meer haalbaar zal maken. In de uitvoering zal per maatregel een separaat communicatietraject moeten volgen.
8 Referendabiliteit Niet van toepassing
Een raadsbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. datum: 10 maart 2009
Namens de fractie van de PvdA Eindhoven Y. Torunoglu
Raadsnummer 09.R3004.00I
P. van Liempd
Raadsnummer 09.R3004.00I
Onteer pRaadsbesluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van Y. Torunoglu en P. van Liempd
besluit:
Het college opdracht te geven: 1. Te starten met een taskforce Stageproblematiek a. Bij de samenstelling van deze taskforce zorg te dragen voor de aanwezigheid van relevante expertise uit de overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven b. Als uitgangspunt voor deze taskforce te benoemen dat er sprake is van
een gezamenlijke problematiek, waarvoor een gezamenlijke verantwoordelijkheid geldt ten aanzien van de oplossing. c. Als doelstelling voor deze taskforce te benoemen het streven om te komen tot een situatie waarin eenieder die een stageplicht wordt opgelegd, ook een stagerecht kan doen gelden door het afgeven van een stagevoucher aan studenten.
2. Om in overleg met regionale kennisinstellingen te komen tot een additioneel onderwijs aanbod met een kort curriculum, waarbinnen gediplomeerden zich verder kunnen specialiseren of verbreden. 3. Om in overleg met de rijksoverheid te bezien of verlenging van het recht op studiefinanciering mogelijk is dan wel het recht om werkervaring op te doen voor die jongeren die uitgestudeerd zijn, bijvoorbeeld in de plaats van recht op bijstand
4. Om binnen het actieplan voortijdig schoolverlaten de doelgroep ’Groenpluk’ toe te voegen en hier specifieke acties op te definieren. a. Om in overleg met regionale kennisinstellingen te bezien op welke wijze een zij-instroom voor deze doelgroep gerealiseerd kan worden En het college tevens te verzoeken: 5. Rijks- en provinciale overheid te wijzen op het belang van bovengenoemde maatregelen voor de toekomst van grote groepen jongeren in onze regio.
Raadsnummer 09.R3004.00I
6. Rijks- en provinciale overheid te verzoeken op alle mogelijke manieren bij te dragen aan effectueren van deze maatregelen.
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 17 maart 2009.
R. van Gijzel, voorzitter.
J. Verheugt, griffier.
