INHOUDSOPGAVE. Voorwoord 7. Openbare basisschool de Vierambacht Kan Een Foto Praten? 11

-1-

-2-

-3-

-4-

INHOUDSOPGAVE

Voorwoord

7

Openbare basisschool de Vierambacht • Kan Een Foto Praten?

11

Openbare Daltonbasisschool Overschie • Alles In Je Hoofd (2x)

17

Reconvalescentenschool • Ik Ben Een Vriend

23

Externe presentatie • Arminius, podium voor Kunst, Cultuur en Debat

29

Financieel eindverslag • Financiële eindverantwoording baten • Financiële eindverantwoording lasten • Verschillenanalyse begroting baten • Verschillenanalyse begroting lasten • Prestatieraster

34 35 36 37 39

Contactgegevens deelnemende scholen

41

Contactgegevens stichting Kunst in de Klas [KiK]

43

-5-

-6-

VOORWOORD

maart 2013

Goede tijden, slechte tijden. Voor u ligt het jaarverslag van de KiK-programma's die gerealiseerd zijn in 2012. Zoals u ziet is dit boekje een stuk dunner dan u van ons gewend bent. Tien jaar geleden was er groot enthousiasme bij de scholen om met ons nieuwe concept Kunst in de Klas aan de slag te gaan. Vaak waren het de leerkrachten die het creatief onderwijs zelf te hand namen, eventueel ondersteund door incidentele projecten van het SKVR. De vertrouwde handenarbeidjufs en -meesters waren vaak al uit het zicht verdwenen te samen met hun kennis en kunde. Ouders drongen er bij de scholen op aan dat zij creatieve ontwikkeling van hun kind echter belangrijk vonden. Wij zaten destijds in de medezeggenschapsraad van OBS de Vierambacht. De vraag naar een passende oplossing kwam dan ook direct van de scholen. "Help ons bij het opzetten van creatieve begeleiding van onze leerlingen en onderwijzers". Geen enkele organisatie kon dit op dat moment bieden, niet op de structurele manier die wij voor ogen hadden. We hebben besloten hier zelf een antwoord op te vinden en dat werd "Kunst In de Klas". Het doel van de stichting is: structureel en voor langere periode een samenwerking aangaan met de leerkrachten en betrokken kunstenaars om een gevarieerd en passend programma voor de leerlingen te ontwikkelen en uit te voeren. Het bleef niet bij één school. Andere scholen vroegen ons om dit ook voor hun kinderen op te zetten en een kleine organisatie was geboren. Op dit moment is het onderwijs en de maatschappij in beweging. De scholen hebben hun aandacht verlegd naar rekenen en taal (Leren en Beter Presteren). De prestaties van de Citotoetsen zijn nog belangrijkere meetinstrumenten geworden. Scholen zetten hun beste beentje voor. Helaas worden de creatieve en sociale competenties nagenoeg niet gemeten in de Citotoets. De onderdelen reken en taal staan boven aan de top. De scholen hebben op dit moment niet de ruimte, de rust en het geld om met een externe partij te zoeken naar een eigen passende invulling van een kunst en cultuur programma. Onze scholen haken een voor een af om dat creatieve programma's niet direct meetbare resultaten geven zoals cognitieve vakken als taal en rekenen. Ondanks dat kunstenaars het beter presteren met succes verwerken in hun programma's lijkt het er op dat de scholen er op dit moment geen prioriteit stellen aan expressief onderwijs. Dat is vooral erg jammer voor de kinderen die cultureel arm opgroeien in een stad die rijk is aan cultuur en mogelijkheden te over biedt. Door alle bezuinigingen en het beleid van de Gemeente die inzet op Beter Presteren, hebben wij voor dit jaar dan ook geen programma's meer op de scholen. We zullen de stichting nog even aanhouden om te zien hoe een en ander verloopt en om ons te beraden op de toekomst. We zijn geen actiegroep en Kunst in de Klas is vanuit een directe vraag van de scholen ontstaan. Die vraag is helaas weg. Alles voor de kennis! Expressie en de emotie staan even in de wacht. Henry Nankman, Isabel de Pater

-7-

-8-

-9-

- 10 -

Titel: Thema: Doelgroep: School: Door: Periode: Aantal lessen:

“Kan Een Foto Praten?” Beeldende kunst, taal en fotografie Groepen 6 OBS De Vierambacht Ties Ten Bosch en Laurien Dumbar februari –april 2012 6 lessen

Inleiding Het programma werd ontwikkeld en uitgevoerd door Ties Ten Bosch (beeldend kunstenaar) en Laurien Dumbar (beeldend kunstenaar). De school had KiK gevraagd een programma te ontwikkelen voor de groepen 6 van de school waarin zowel fotografie als taal of rekenen aan de orde zou komen. De kunstenaars hebben dit serieus opgepakt en een programma geschreven rond het thema beeld en taal. Doel Het doel van de lessen is een verband te leggen tussen taal en beeld en daarmee de uitdrukkingsvaardigheid in taal en beeld te vergroten. Een ander doel is het ontwikkelen van creatief taal- en woordgebruik en waar mogelijk de woordenschat te vergroten.

Programma De kunstenaars werken met de kinderen we aan beeldgedichten. Dit kan een gedicht zijn dat bestaat uit woorden en beelden die de kinderen in hun omgeving hebben gefotografeerd. Het kan ook een rebus zijn, een stripverhaal of een collage van een zelfbedacht spreekwoord. In alle gevallen hebben de kinderen zelf de foto’s gemaakt en zelf de tekst geschreven. De verbinding tussen taal en beeld zal centraal staan. Via introducerende lesonderdelen over de geschiedenis van de fotografie, de verschillende soorten fotografie, fotografie en kunst gaan de kinderen zelf fotograferen. Omdat er dit jaar minder lessen worden gegeven wordt er niet naar een grote eindpresentatie toegewerkt maar zullen er per les of per twee lessen werkstukken ontstaan die tentoongesteld kunnen worden aan het eind van het programma.

- 11 -

Wat hebben de kinderen geleerd De kunstenaars begonnen iedere les met theorie en een korte uitleg over verschillende kunstenaars en de technieken. Dit gedeelte van de les was bedoeld om de kinderen enthousiast te maken over beeldende kunst. Tijdens deze introducties werden bewust verschillende ‘moeilijke woorden’ gebruikt om de woordenschat van de kinderen te vergroten. De kunstenaars denken dat de kinderen de woorden, omdat ze ze een keer gehoord en uitgelegd hebben gekregen, eerder zullen herkennen als ze er op een ander moment tegenaan lopen. Wellicht gaan sommigen de woorden zelfs gebruiken. Daarnaast hebben de kinderen verschillende technieken geleerd zoals onder andere fotograferen, werken met de begrippen ruimte, standpunt, perspectief, collages maken, schaalverdelingen. Verder hebben ze geleerd om zowel samen- als zelfstandig te werken en om met diverse materialen te werken.

Wat hebben de kunstenaars geleerd Voor de kunstenaars was het een uitdaging om een programma te ontwikkelen over fotografie in combinatie met taal. Het moest vooral een kunstprogramma zijn in plaats van een verkapte taalles. Door in de theoretische uitleg veel uiteen te zetten over de

- 12 -

kunstenaars en hun ideeën, daarover te discussiëren met de kinderen en door taal terug te laten komen in de fotografielessen hebben zij de doelstelling goed weten te bereiken. De kunstenaars moesten zich aanpassen aan het minder aantal lessen. Van normaal 14 lessen hadden ze nu maar 6 lessen om tot het gewenste resultaat te komen. Soms was het enthousiasme van de kunstenaars net iets te groot waardoor ze wat te veel verschillende onderwerpen en technieken wilden verwerken in dit korte programma.

Wat kon beter De leerkrachten vonden dat de theoretische uitleg soms wat te lang duurde. De aandacht kon dan verslappen bij de kinderen. De kunstenaars hebben er echter bewust voor gekozen om deze theorie wat uitgebreider te doen, vanwege de specifieke vraag van de school om aandacht te besteden aan taal- en of rekenen. Een leerkracht miste een doorgaande lijn. Zij vond de lessen wat te onsamenhangend. Dit had vooral te maken met het feit dat de kunstenaars maar 6 lessen hadden om heel het programma uit te voeren.

- 13 -

Eindresultaten Als eindpresentatie hadden de kunstenaars de theaterruimte van de Jagerstraat vol gehangen met foto’s van tijdens de lessen. De kinderen hadden de foto’s niet eerder gezien, dus zij keken uitgebreid rond op de tentoonstelling. Op verzoek van de leerkrachten was ervoor gekozen om de opening midden op de ochtend te organiseren. Ondanks dat de kunstenaars uitnodigingen hadden meegegeven aan alle leerlingen waren er niet veel ouders aanwezig. Dit had er mee te maken dat veel ouders werken. Het is altijd beter om een moment aan het begin van de dag of juist aan het eind van de dat te organiseren. Ook was er duidelijk weinig belangstelling vanuit de school voor deze presentatie, wat jammer was. Waar voorheen de directie een feestelijk openingswoord deed en de kunstenaars bedankte voor hun inzet, moesten de kunstenaars nu zelf 3 klassen kinderen toespreken en de tentoonstelling openen. Niemand anders van de school is komen kijken naar de tentoonstelling. Daarnaast was het jammer dat de expositie direct dezelfde middag afgebroken moest worden. Zo hadden ouders geen enkele kans om het werk van de kinderen te zien.

Volgend jaar Ook op de Vierambachtschool zijn niet veel financiële middelen over om uitgebreide KiKprogramma’s te integreren in het lesplan. Daarnaast is de druk van de overheid om beter te presteren groot, waardoor er minder tijd overblijft voor dit soort initiatieven, hetgeen wij uiteraard erg jammer vinden.

- 14 -

- 15 -

- 16 -

Titel: Thema: Doelgroep: School: Door: Periode: Aantal lessen:

“Alles in je Hoofd” Filosofie en beeldende vormgeving Groepen 3, 4 en 5 (locatie Pieter van Aschstraat) Groepen 3, 4 en 5 (locatie Abtsweg) Openbare Daltonschool Overschie Judith Wagensveld, Michiel Deymann en Ilse Kauffman januari –april 2012 2x 14 lessen

Inleiding Het programma is ontwikkeld en uitgevoerd door Judith Wagensveld (cultuurwetenschapper, illustrator), eigenaar van het Atelier van de Verbeelding. Voor de diverse programmaonderdelen zijn er gastdocenten gevraagd, zodat er per les altijd twee kunstenaardocenten aanwezig zijn. Doel Je hoofd is een eigenaardig ding. Er zit van alles in: gedachten, verzinsels, herinneringen, dromen, geheimen. Van herinneringen en geheimen weet je waar ze vandaan komen, maar gedachten, fantasieën en dromen lijken er soms zomaar te zijn, zonder beginpunt of eindstation. Ze vliegen in en uit, soms kun je ze vangen, soms glippen ze je tussen de vingers door. Toch is je hoofd misschien ook wel het enige dat echt van jezelf is. Je mag denken en dromen wat je wilt. Of is dat niet zo? Kun je zelf kiezen waar je niet aan denkt? Heb je invloed op je dromen? Onthoud je alles wat je wilt en kies je wat je wilt vergeten? Is een geheim wel veilig in je hoofd, of wil het eruit? En kan iedereen fantaseren, of is het ene hoofd daar beter in dan het andere?

- 17 -

Programma In het programma gaan de kunstenaars en leerlingen over deze en andere vragen nadenken en praten. Als echte filosofen probeerden ze te zoeken naar vragen, antwoorden en nieuwe vragen die onze wijsheid en denken over het onderwerp vergroten. Vervolgens hebben ze getracht de ideeën daarover in beeld te vangen. Die beelden noemden zij ‘hoofddenksels’. Met diverse illustratieve en grafische technieken (tekenen, schilderen, collage, monoprint, typografie) zijn er beelden gemaakt die gedachten, dromen, fantasieën en herinneringen tot uitdrukking brengen – zowel figuratief als in abstracties. Ook teksten hebben een plek gekregen in de hoofddenksels: de kinderen voegden zelf associatieve woorden en zinnen toe aan hun beelden of gaven citaten uit de filosofische gesprekken een plek. De beelden van elk kind zijn samengevoegd in een boekje. Inspiratiebron hiervoor was het werk van Joke Kaptein en Wouter Stips.

Wat hebben de kinderen geleerd De kinderen hebben veel plezier beleefd aan het filosoferen. Kinderen vinden het interessant om te praten en te denken over verschillende filosofische onderwerpen. In de klas blijven kinderen nog vragenstellen zoals zij deze in de filosofie klassen hebben meegemaakt. Sommige leerkrachten konden merken dat de leerlingen filosofie ervaring hadden opgedaan en dat het gemakkelijk was om zelf ook filosofische gesprekken te voeren in de klas. We hebben met elkaar gesproken over welke rol filosofie in de school zou hebben t.o.v. anderen talenten als dans, tekenen, bewegen, muziek, taal, rekenen ed. Ook de ouders vonden het interessant dat de kinderen leerden te filosoferen.

- 18 -

Wat hebben de kunstenaars geleerd Er waren vaak veranderingen in de agenda door ziekte van Judith en daardoor was het plannen van de dagen soms moeilijk. Judith heeft een filosofieles aan het docententeam gegeven. Er zijn veel interessante en soms ook gevoelige onderwerpen aan bod gekomen. Het team heeft de middag heel positief ervaren

Wat kon beter Intern was het lastig om alle leerkrachten te informeren via mail. Volgende keer is het beter om direct contact met collega’ s op te nemen of informatie verspreiden bij teamvergaderingen. Bij de start van het volgende KIK programma zullen we met alle betrokken leerkrachten om de tafel gaan zitten en iedereen informeren. Het viel de kunstenaars op dat sommige leerkrachten niet vaak aanwezig waren terwijl dit wel een uitgangspunt van KiK is.

Eindresultaten De eindpresentatie op school voor ouders, kinderen, leerkrachten en belangstellenden, was een groot succes. Veel van de werken werden tentoongesteld, maar het hoogtepunt was de modeshow waarin alle kinderen hun eigen gecreëerde hoofddeksel toonden. De hoofddeksels waren uitingen van wat er zich in de kinderhoofdjes afspeelden; de zogenaamde “hoofddenksels”. Jeroen Deckers heeft een modeshow voor de kinderen georganiseerd in Arminius. Twaalf kinderen hebben daar hun creaties op de Salonè della Moda kunnen laten zien. Er is een professionele videoregistratie van gemaakt voor de kinderen. Het was een succesvolle middag. Volgend jaar Filosofie zou een mooie rol kunnen hebben in de Dalton Talent Campus School. De school zou daarom volgend jaar graag met de KiK-filosofie lessen doorgaan, maar weet niet of het binnen de financiële mogelijkheden ligt.

- 19 -

- 20 -

- 21 -

- 22 -

Titel: Thema: Doelgroep: School: Door: Periode: Aantal lessen:

Inleiding Het programma

“Ik Ben Een Vriend” Dans en Filosofie Groepen 3 t/m 8 Reconvalescentenschool Judith Wagensveld en Eline Jansen januari –april 2012 14 lessen

werd

ontwikkeld

en uitgevoerd door Judith Wagensveld (cultuurwetenschapper, illustrator), eigenaar van het Atelier van de Verbeelding en Eline Jansen (docente dans, drama en stemvorming). De school heeft aangegeven in het programma graag een combinatie te willen van dans/beweging en beeldende expressie. Daarnaast was er de wens om het thema rouwverwerking, verlies en acceptatie van het (zieke) lichaam in het programma te verwerken.

Doel De doelstelling van de kunstenaars is om de kinderen het plezier van dans en kunst te laten ervaren en te ontdekken hoe ze daarmee vorm kunnen geven aan hun gedachten en emoties. Het samenbrengen van de doelen van de school en de kunstenaars was een uitdaging, maar met het huidige programma hebben de kunstenaars een thema en uitwerking hebben gevonden waarin dat gelukt is, zonder het een of ander te forceren. De nadruk ligt hier op het plezier maken en eens niet op het ziek zijn. Werkwijze De kunstenaars werken, volgens de wensen van de school, in een combinatie van dans en beeldende expressie. Vanuit de werkwijze van het Atelier van de Verbeelding wordt daar het filosoferen met kinderen aan toegevoegd. Filosoferen is een middel om tot eigen en originele ideeën te komen. Het filosofisch groepsgesprek is een manier om deze ideeën naar buiten te brengen. Vervolgens kunnen deze ideeën vorm krijgen, door expressie in beeld, taal en beweging. Op die manier ontstaat inhoudelijk en oorspronkelijk werk, dat dicht bij de gedachten- en belevingswereld van kinderen staat. Voorop staat de overtuiging dat in elk kind bijzondere ideeën en talenten schuilgaan. In dit KiK-programma wordt gewerkt met een centraal thema, dat vanuit verschillende invalshoeken wordt belicht: vanuit filosofische vragen, vanuit het gevoelsleven, in beweging en in beeld.

- 23 -

Programma Mensen zijn kuddedieren, ze leggen relaties met anderen om zich veilig en prettig te voelen. Sommige van die relaties zijn zo bijzonder en waardevol, dat we over vriendschap spreken. Bijna alle mensen hebben wel vrienden (gehad). Maar hoewel het zo universeel lijkt, is elke vriendschap anders, heeft elke vriend een andere betekenis. Je vult elkaar aan, je deelt ervaringen, je daagt elkaar uit, je geeft plezier, troost of steun. De meeste kinderen hebben het geluk vriendschap als spel en plezier te ervaren, je deelt je tijd en je speelgoed met elkaar. Maar ook als het leven pijn doet kun je juist vrienden nodig hebben, zodat je je niet alleen voelt met je ziekte, angsten en verdriet. Een vriend is niet altijd een mens, een ander kind. Het kan ook je huisdier zijn, je opa, je lievelingsboek. En misschien is wel het allerbelangrijkste dat je je eigen vriend kunt zijn, dat je vrienden bent met je gedachten, je lichaam en je gevoel.

In het thema ‘vriendschap’ zitten de door de school gevraagde onderwerpen min of meer verstopt. Het is een mooi, gevoelvol en herkenbaar thema, dat voor mensen en kinderen van alle leeftijden betekenis heeft. Nadat in de start van het programma de inleidende vragen ‘Wat is vriendschap’ en ‘Wanneer heb je een vriend nodig’ zijn beantwoord, wordt vervolgd met vragen die toegespitst zijn op de belevingswereld van de kinderen van de Reconvalescentenschool. Vragen als ‘Moet je gelijk zijn om elkaars vrienden te zijn?’, ‘Wat voor vriend ben jij zelf?’ en ‘Kun je je eigen vriend zijn?’ komen hier aan de orde. Hier raken we het onderwerp ‘acceptatie van het eigen lichaam’. De vraag naar gelijkheid geeft ruimte om na te denken en te praten over wel- en nietbeperkt zijn. Kun je vrienden zijn met iemand die niet ziek is, of heb je alleen vrienden op deze school? Is het belangrijk dat je vrienden begrijpen wat er met jou aan de hand is? Ook de vraag of je je eigen vriend kunt zijn gaat daarover. Juist als je ziek bent, kun je je alleen voelen. Ben je dan boos op jezelf, op je lichaam, of juist je eigen vriend? In het derde blok vragen we ons af of iedereen je vriend kan zijn. Bestaat er vriendschap voor altijd? En kun je een vriend ook verliezen? Hierin zit het thema ‘afscheid en rouw’ verstopt: je kunt een vriend kwijtraken om allerlei redenen: je vindt elkaar niet meer leuk, je bent veranderd, je verhuist of gaat naar een andere school, je bent te ziek geworden om nog te kunnen spelen, of je vriend sterft.

- 24 -

Wat hebben de kinderen geleerd De kinderen hebben veel plezier beleefd aan het dansen. Het is voor veel kinderen niet vanzelfsprekend om te bewegen omdat het lichaam dat niet altijd toelaat. Toch hebben bijna alle kinderen meegedaan, al was het soms in een rolstoel of al was het soms maar eventjes omdat daarna uitgerust moest worden. Tijdens een van de danslessen was de laatste oefening een massageoefening. Na een drukke les werden de kinderen hierdoor weer rustig. Ze masseerden elkaar terwijl Eline een verhaaltje van het weerbericht vertelde. De kinderen genoten er zienderogen van. Deze oefening is zo aangeslagen dat het ook wordt toegepast tijdens de gewone lessen. Tijdens de filosofielessen was het niet altijd makkelijk om naar elkaar te luisteren, in dit geval waarschijnlijk omdat de kinderen nog veel met zichzelf en de eigen ziekte bezig zijn. Maar uiteindelijk deed iedereen mee en werden er mooie verhalen verteld en gemaakt.

Wat hebben de kunstenaars geleerd De kunstenaars hebben op hun eigen manier gehoor gegeven aan de vraag van de school. In plaats van zich voornamelijk te richten op de ziektes was hun doelstelling om de kinderen het plezier van dans en kunst te laten ervaren en te ontdekken hoe ze daarmee vorm kunnen geven aan hun gedachten en emoties. Het was voor de kunstenaars een uitdaging om dit lesplan te ontwikkelen omdat de Reconvalescentenschool voor het eerst meedoet aan KiK en dus nog niet bekend is met de ruis die de KiKlessen binnen een school oplevert. Maar ook omdat het een bijzondere school is met bijzondere kinderen die soms extra en andere aandacht nodig hebben dan op een reguliere basisschool en waar de leerniveau’s uiteen lopen. Daarnaast hadden de kunstenaars nog niet eerder met elkaar samengewerkt en was het een enorme uitdaging om de disciplines, dans en filosofie/beeldende kunst samen te brengen.

- 25 -

Het programma “Ik Ben Een Vriend” heeft die brug kunnen slaan. Vriendschap was een rode draad die in zowel de danslessen als tijdens de filosofische gesprekken en in het beeldende werk de kinderen heeft geraakt en tot prachtige resultaten heeft geleid. De kunstenaars hebben er bewust voor gekozen om niet te vragen naar de ziektes van de kinderen, maar op een gegeven moment kwamen de kinderen daar zelf mee. Ze hebben toen hun geheime in- en uitgangen laten zien en erover verteld. Dat was een ontroerend moment voor de kunstenaars.

Wat kon beter De kunstenaars merkten dat de leerkrachten in eerste instantie tijdens de presentatie van Het plan nog wat afhoudend waren. Dit had er waarschijnlijk te maken dat de KiK-lessen nog onbekend waren op de school. Gaandeweg werden alle leerkrachten heel erg enthousiast en was het hoogtepunt het optreden in theater Walhalla waar zelfs meester Martijn een gastoptreden verzorgde. De kunstenaars merkten dat de kinderen van de tweede groep altijd snel moe waren. Op een gegeven moment hebben zij toen de lessen omgedraaid, maar toen was juist de andere groep, die toen als tweede aan de beurt was, snel moe. De energie was gewoon aan het begin van de dag beter dan halverwege de ochtend. Sommige kinderen konden de drukte duidelijk niet aan. Zij namen dan even wat meer afstand. Het was wel mooi om te zien dat dat ook kan en dat de kinderen zelf het voortouw daarin nemen.

- 26 -

Eindresultaten De eindpresentatie was een knaller. Bijna alle kinderen waren naar Theater Walhalla op Katendrecht gekomen en de zaal zat vol met ouders, grootouders en broertjes of zusjes. Voor de school was dit een bijzonder moment, want de verzorgers van de kinderen komen bijna nooit op school omdat de kinderen gehaald en gebracht worden met busjes. Er is dus weinig ouderparticipatie. Theater Walhalla had het theater beschikbaar gesteld voor deze gelegenheid zodat de kinderen konden ervaren hoe het was om eventjes een echte ster te zijn; een heuse kleedkamer, een podium met belichting, een licht- en geluidsman die alles inregelde, en natuurlijk een tribune vol met enthousiaste mensen. Terwijl de kinderen nog eventjes oefenden in de zaal, bekeek het publiek de tentoonstelling in de ruimte naast het theater. De tentoonstelling gaf een mooi beeld van wat de kinderen onder begeleiding van de kunstenaars hebben gedaan in 14 weken. De voorstelling was grandioos. Er zijn heel wat traantjes weggepinkt. Het zag er prachtig uit en alle kinderen deden vreselijk goed hun best. Alleen dat al was heel mooi om te zien. De kunstenaars werden nog even flink geknuffeld waarna hen werd gevraagd wanneer ze weer terug zouden komen…. Volgend jaar Alle leerkrachten waren erg enthousiast over het programma en zouden het liefst direct doorgaan. Er moet echter nog even gekeken worden of dit financieel haalbaar is.

- 27 -

- 28 -

Externe presentatie in Arminius, podium voor Kunst, Cultuur en Debat Dit jaar organiseerden wij een hoedenshow (de zogenaamde “hoofddenksels”) en een mini-expo in Arminius van het KiK-programma “Alles in je hoofd” (ODS Overschie). Deze manifestatie vond plaats tijdens het modeweekend ‘Salonè della Moda’, namelijk op 20 en 21 april 2012.

Doel van deze presentatie was het in aanraking brengen van de kinderen met de sfeer van een ‘echte’ fashionshow. Zo ontdekten de kinderen dat mode helemaal niet zo ver weg hoeft te staan van je eigen wereld. Het belangrijkste is dat je er naar verlangt om iets nieuws te creëren! Omgekeerd wilden wij bereiken dat de hoedenshow van de kinderen de gespannen sfeer een beetje los zou kloppen die altijd aanwezig is tijdens een professioneel mode-event. De presentatie bestond uit twee delen. De hoedenshow zelf, die in de vorm van een catwalk plaatsvond in de grote kerkzaal, en een mini-expo in de Kerkenraadskamer. Wij maakten gebruik van de verhoogde catwalk die was opgesteld in het midden van de kerkzaal. Jeroen Deckers modereerde de presentatie. Hij deed de catwalk voor aan de kinderen en interviewde twee kunstenaars die aan het programma hadden meegewerkt, namelijk Judith Wagensveld en Michiel Deymann. Jerry Luxemburg van Stravagante PR en twee stagiaires van Rotterdam Modestad (Sam Krebbers en Valeska Lugiéry) begeleidden de 12 kinderen die als model optraden. Gedurende de hele show maakten Ahmed Janabi en zijn filmcrew (The Production) video-opnamen om de show later op school en op de website te presenteren.

- 29 -

Het publiek bestond uit ouders, leerkrachten, bezoekers aan het mode-event, modellen en enkele tientallen medewerkers van het modeweekend. In totaal waren ongeveer 60 toeschouwers aanwezig. Hun enthousiasme was groot. Illustratief was de verzuchting van een licht- en geluidtechnicus, namelijk dat de show van de kinderen “eindelijk eens een keer warmte en gezelligheid bracht in de glamourwereld”. Het tweede deel, namelijk de miniexpo, was gesitueerd in de Kerkenraadskamer van Arminius. Daar hebben wij tekeningen op kamerschermen bevestigd die de kinderen hadden gemaakt in de voorbereidingsfase van de hoedenshow. Op tafels waren de boekjes neergelegd die de kinderen hadden vervaardigd en natuurlijk ook de hoeden zelf. Op een poster kregen bezoekers uitleg over hoe de kunstenaars Michiel Deymann, Ilse Kauffman en Judith Wagensveld samen met leerkrachten van ODS Overschie te werk waren gegaan. Een andere poster toonde foto’s van de kinderen met de zelfgemaakte hoeden op hun hoofd. De expo bleef gedurende het hele weekend staan. Het modeweekend trok ongeveer 500 bezoekers, waarvan een belangrijk deel kennis nam genomen van de expo. Daarnaast hebben op zondagochtend ongeveer honderd kerkbezoekers van de Remonstrantse kerk de expo bewonderd.

- 30 -

- 31 -

- 32 -

- 33 -

- 34 -

- 35 -

Verschillenanalyse Kunst in de Klas 2012 Baten: Ondanks een flink aantal verstuurde subsidieaanvragen, bleek het ook dit jaar voor ons moeilijk om voldoende middelen te vinden. De deelgemeenten hebben te kennen gegeven geen structurele bijdrage te willen leveren waardoor zij ons dit jaar niet meer hebben kunnen steunen. Ook hebben wij geen geld gekregen van de Delfshavense Duiten. Daarnaast zijn veel scholen helaas afgehaakt omdat zij niet meer beschikken over voldoende middelen om de eigen bijdrage te betalen. In plaats van de beoogde 8 programma's was er voldoende budget voor slechts 4 programma's. OBS De Vierambacht (A1) heeft wegens geld- en tijdgebrek gekozen voor slechts een programma van zes lessen. De eigen bijdrage van deze school dekt een deel van de kosten van honoraria van de kunstenaars en daarnaast heeft de school zelf zorg gedragen voor de kosten van materialen, gastlessen en eindpresentaties. ODBS Overschie (A4) heeft ervoor gekozen om twee programma's af te nemen in verband met de locaties van beide gebouwen. Het werd praktisch onmogelijk voor de kunstenaars om op een dag les te geven aan alle groepen die verdeeld zaten over twee gebouwen. In goed overleg is besloten tot deze oplossing waarbij de kunstenaars twee programma's uitvoerden van 12 lessen aan 2 groepen in plaats van een programma aan drie groepen. Om de school financieel tegemoet te komen hebben wij de eigen bijdrage laten staan op !9.000,00. Op de Reconvalescentenschool (SO) (A7) hebben wij dit jaar een succesvol pilotprogramma uitgevoerd voor 2 groepen. Omdat het programma aan drie groepen werd aangeboden binnen een ochtend en de kunstenaars niet een hele dag kwijt waren, kon de eigen bijdrage van ! 9.000 naar ! 6.000. Daarnaast hebben wij het aantal lessen per programma wat ingekort zodat ook daar extra ruimte ontstond. Ieder project besloeg dit jaar 14 lessen in plaats van de 17 lessen die wij voor ogen hadden. In de praktijk blijkt dat door de vermindering van het aantal lessen de kwaliteit van de projecten niet in de weg staat. Er is een uitzondering gemaakt voor OBS de Vierambacht waar 6 lessen zijn verzorgd. Op deze manier hebben we toch voldoende middelen verzameld om acht kunstenaars vier projecten te laten uitvoeren op drie Rotterdamse basisscholen.

- 36 -

Lasten: (E) personeelkosten beheer: Door vermindering van het aantal programma’s zijn de personele beheerskosten ca 1.800 minder dan in eerste instantie is begroot.

(F) materiële kosten beheer: We hebben ruim 4.700 minder uitgegeven aan materiële kosten beheer door onder meer geen extra kosten te maken voor publiciteit en doordat er minder programma’s uitgevoerd zijn waardoor huisvesting- en kantoorkosten lager zijn uitgevallen. (G) personeelskosten activiteiten Zoals is aangegeven in het herziene prestatieraster van april 2012, hebben we niet de beoogde acht programma's kunnen realiseren op de scholen. Dit heeft er vooral mee te maken dat de scholen zich hebben teruggetrokken omdat zij door bezuinigingen niet meer over voldoende middelen beschikken om de eigen bijdrage voor de KiK-lessen te betalen. Daarnaast worden de Rotterdamse basisscholen streng afgerekend op leerprestaties als taal en rekenen, waardoor er binnen de scholen weinig ruimte overblijft voor culturele educatie. We hebben in 2012 uiteindelijk 4 programma's op drie Rotterdamse basisscholen kunnen realiseren. Daarnaast is er vanwege het budget, in plaats van drie, slechts een externe presentatie georganiseerd. Doordat het aantal uitgevoerde programma’s drastisch is verminderd, zijn uiteraard ook de personeelskosten activiteiten een stuk lager dan in eerste instantie is begroot. (H) Materiële kosten activiteiten Ook deze kosten zijn drastisch naar beneden gegaan omdat er maar drie programma's zijn uitgevoerd en omdat KiK de kunstenaars van te voren heeft gevraagd te proberen om zuinig te doen met materialen etc omdat het budget beperkt was. (H1+H2) (I) Post Onvoorzien Deze post is komen te vervallen

- 37 -

- 38 -

Prestatieraster 2012 In 2012 heeft Kunst in de Klas vier projecten uitgevoerd op drie Rotterdamse basisscholen. In totaal heeft KiK daarmee ruim 305 Rotterdamse kinderen kunnen bereiken. Wij hebben drie programma’s kunnen realiseren van veertien lessen aan drie groepen en een programma van zes lessen aan drie groepen. Een KiK-programma wordt uitgevoerd door twee kunstenaars. Deze kunstenaars geven op een lesdag les aan drie verschillende klassen van 25 tot 28 kinderen. Iedere klas krijgt 1,5 uur les. Dit betekent dat in 2012 in totaal 216 uur is lesgegeven in in totaal 144 lessen. • 3 projecten x 14 lessen x 3 groepen x 1,5 uur les = 189 uur (126 lessen) • 1 project x 6 lessen x 3 groepen x 1.5 uur les = 27 uur (18 lessen) Ieder programma is afgesloten met een eindpresentatie op school waarvoor alle andere kunstenaars, ouders, kinderen, subsidieverstrekkers, betrokkenen en geïnteresseerden werden uitgenodigd. In 2012 zijn er vier eindpresentaties gerealiseerd. Verder heeft KiK een externe presentatie kunnen realiseren in Arminius. Een verslag van de programma's en de externe presentatie kunt u in deze verantwoording teruglezen.

- 39 -

- 40 -

CONTACTGEGEVENS SCHOLEN Openbare basisschool de Vierambacht Nozemanstraat 75 3023 TM Rotterdam tel: 010 – 4771883 [email protected] www.devierambacht.nl contactpersoon: Daaf van de Wege Geerline Didden

directeur kunstcoördinator

Openbare Daltonschool Overschie Pieter van Aschstraat 1 3043 RE Rotterdam tel: 010 – 437 14 76 [email protected] www.daltonoverschie.nl contactpersoon: Terry Burm Thea Gaasbeek

directeur kunstcoördinator

Reconvalescentenschool Dordtsestraatweg 472 3075 BN Rotterdam tel: 010 – 484 92 33 [email protected] www.reconvalescentenschool.nl contactpersoon: Barbara Knol Sharon Yardley

directeur kunstcoördinator

- 41 -

- 42 -

CONTACTGEGEVENS stichting Kunst in de Klas Stichting Kunst in de Klas Mathenesserlaan 389/a 3023 GE Rotterdam 010 – 478 15 95 www.kunstindeklas.nl [email protected] KvK Rotterdam: 24369934 ING bank Rotterdam: 66.49.88.415 Inhoudelijke en zakelijke leiding

Henry Nankman [email protected] 010 – 478 1595 06 – 151 560 24 Isabel de Pater [email protected] 010 – 244 7381 06 – 505 725 80

Fondsenwerving

SVDM communicatie Suzan van der Maale [email protected] 010 – 233 3806 06 – 505 065 62

Externe presentaties

Werkdraad Consultants Jeroen Deckers [email protected] 010 – 244 9363 06 – 242 279 75

Bestuur

Toon Verhoeven Ben de Jong Mauk Holleman

- 43 -

voorzitter penningmeester secretaris

- 44 -

- 45 -

- 46 -