Inhoudsopgave
Voorwoord 1. Bezint 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5
11
eer u met werven begint Is vervanging eigenlijk wel nodig? Waarom gaan mensen eigenlijk weg? Exit-interview Wat moet een selecteur van opleidingen weten? Een checklist: klaar voor de start?
13 14 15 16 23 23
2. Wat moet de sollicitant kennen, kunnen en zijn? 2.1 Een goede functieomschrijving bespaart geld 2.2 Ook sollicitanten kiezen 2.3 Informatiebronnen voor het formuleren van selectiecriteria 2.4 Aandachtspunten bij het formuleren van criteria
27 27 28 31 33
3. Wat is 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6
39 39 40 42 45 45 47
de inhoud van een selectieprocedure? Een selectieprocedure: stap voor stap gaat altijd beter Vragen interne kandidaten een andere behandeling? Welke selectiemethoden passen in uw stappenplan? De beste volgorde bij het gebruik van selectiemethoden Hoeveel selecteurs worden bij de selectiegesprekken betrokken? Een praktische checklist met een tijdsschema
4. De arbeidsmarkt: strategie 4.1 Marketing vs. HR-marketing 4.2 Wat is een arbeidsmarktstrategie? 4.3 De arbeidsmarkt 4.4 Concurrentie 4.5 Doelgroepen 4.6 Positionering 4.7 Conclusie: concurrentie, doelgroepen en positionering
5
51 53 55 57 68 69 70 74
handboek werving en selectie
5. De arbeidsmarkt: communicatie 5.1 Trends en ontwikkelingen 5.2 Eigen website 5.3 (Algemene) vacaturesites 5.4 Social media 5.5 Printmedia 5.6 Eigen netwerk en eigen medewerkers 5.7 Campusrecruitment 5.8 Mogelijkheden genoeg, ook bij een klein budget 5.9 Wat vertel je als werkgever en hoe doe je dat?
75 77 82 85 86 87 87 88 88 89
6. Waaruit bestaat de voorbereiding op een selectiegesprek? 6.1 Twee wetenswaardigheden over sollicitatiebrieven en cv’s 6.2 De selectie van de binnengekomen reacties 6.3 Een stappenplan bij het selecteren van brieven 6.4 Wat zijn goede sollicitatiebrieven? 6.5 Het gebruik van een sollicitatieformulier 6.6 De uitnodigingsbrief 6.7 De voorbereiding op het selectiegesprek
93 93 94 96 97 99 100 100
7. Het selectiegesprek 7.1 De validiteit van selectiemethoden 7.2 Het verhogen van de voorspellende waarde van het selectiegesprek 7.3 Gedragsgericht interviewen met de STARR-methodiek 7.4 De structuur van het selectiegesprek 7.5 De meest voorkomende selectiefouten
103 103 105 107 113 117
8. Assessmentcenters 8.1 Historie 8.2 Wat houdt de assessmentcentermethode in? 8.3 Waaruit bestaat een assessment? 8.4 Voorbeelden 8.5 Het opzetten van een assessment 8.6 Kan de methode eenvoudiger? 8.7 Registratie van gedrag 8.8 Na afloop 8.9 Eisen aan een assessment 8.10 Zelf doen of uitbesteden? 8.11 Wanneer loont een assessment? 8.12 Online assessments
123 123 123 124 126 127 129 129 130 130 131 131 132
6
inhoudsopgave
9. Psychologisch onderzoek 9.1 Een stap terug in de tijd 9.2 Sterke kanten 9.3 Zwakke kanten 9.4 Leidt vaker testen tot betere testprestaties? 9.5 Faalangst 9.6 Aanpassing van normen 9.7 Welke tests en waar zijn ze te koop? 9.8 Psychologisch onderzoek van allochtonen 9.9 De kosten 9.10 De nazorg 9.11 De rapportage 9.12 De houdbaarheidsdatum
133 133 134 137 138 139 139 139 147 148 149 149 150
10. Andere 10.1 10.2 10.3 10.4
151 151 152 154 156
selectiemethodes Hanenpoten en schuinschrift: nut van grafologie Biografische vragenlijsten: selecteren op papier Referenties Getuigschriften
11. Medische keuring, antecedentenonderzoek en identificatieplicht 11.1 De medische keuring 11.2 Het antecedentenonderzoek in Nederland 11.3 Identificatieplicht
157 157 161 163
12. De besluitvorming 12.1 Werken met niet-gewogen scores 12.2 Werken met gewogen scores 12.3 Gevaren van meetschalen
165 168 168 169
13. De afronding van de selectie 13.1 Het aanstellingsgesprek 13.2 Het afwijzingsgesprek 13.3 De afschrijving 13.4 Afwijzen van interne sollicitaties
171 171 171 175 175
14. De arbeidsvoorwaarden, waar bestaan die uit? 14.1 Arbeidsvoorwaarden
179 179
15. Introduceren en inwerken 15.1 Haastig inwerken moet opnieuw 15.2 Informatie in viervoud
205 205 206
7
handboek werving en selectie
15.3 15.4 15.5 15.6 15.7 15.8 15.9 15.10 15.11 15.12 15.13 15.14 15.15 15.16
Volledig en juist bespaart later tijd Werk met een programma en een draaiboek! ‘Inwerken’ begint op de eigen werkplek Checklist Wat als de nieuweling zijn eigen introductie moet regelen? Met wie moet ik straks afrekenen? De eerste werkdag(en) De introductie van de allereerste baan moet nog zorgvuldiger Als nieuw niet zo nieuw meer is Zet hipo’s in het spotlight Kleine en grote dingen die het doen Een reflectiegesprek na twee maanden Cultuur als belangrijkste functieaspect Vijf mythes rond introductie
206 207 207 209 210 211 211 213 213 214 214 215 216 217
16. Leer medewerkers leren 16.1 Leren door vallen en opstaan 16.2 Coachen met het GROW-model 16.3 Verticaal leren in meester-gezelrelaties 16.4 Ontwikkelen van competenties met STARR
219 219 220 224 225
17. Formulieren, voorbeelden en voorbeeldbrieven 17.1 Sollicitatieprocedure: gemeentesecretaris van een grote stad 17.2 Format arbeidsmarktcommunicatieplan 17.3 Formulieren 17.3.1 Vacature informatieformulier 17.3.2 Sollicitatieformulier 17.4 Brieven 17.4.1 Ontvangstbevestiging 17.4.2 Uitnodigingsbrief 17.4.3 Brief aan ‘reservekandidaten’ 17.4.4 Korte afwijzingsbrief 17.4.5 Afschrijvingsbrief bij open sollicitatie 17.4.6 ‘Gemotiveerde’ afwijzingsbrief
227 227 230 230 232 236 240 241 242 243 243 244 245
17.5
17.4.7 Begeleidende brief bij aanstelling Voorbeelden van arbeidsovereenkomst 17.5.1 Algemene arbeidsovereenkomst 17.5.2 Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd 17.5.3 Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd
8
246 246 246 249 252
inhoudsopgave
18. Wetgeving: wat mag en wat mag niet? 18.1 Wetgeving en werving en selectie 18.2 Welke (delen van) wetten zijn van belang bij werving en selectie?
255 255
19. Codes: 19.1 19.2 19.3
265 265 271 271
wat is netjes en wat niet NVP-sollicitatiecode Beroepscode voor psychologen Summum.nu Gedragscode
255
Literatuur
285
Over de auteurs
289
Trefwoordenregister
291
9
