Inhoudsopgave
VOORWOORD
11
HOOFDSTUK I HER IEUWBARE E ERGIE I VLAA DERE
13
1.
Wat is hernieuwbare energie?
13
2.
Evolutie van de geïnstalleerde capaciteit in Vlaanderen
14
3.
Internationale druk vertaald in nationale doelstellingen
15
4. 4.1. 4.2.
Wettelijk kader voor hernieuwbare energie in Vlaanderen Het Elektriciteitsdecreet De uitvoeringsbesluiten
16 16 16
5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.3.1. 5.3.2. 5.3.3. 5.3.4. 5.3.5. 5.4.
Ondersteuningsmechanismen voor hernieuwbare energie Ecologiepremie Fiscale aftrek Groenestroomcertificaten Algemeen Percentages Marktprijs Minimumgarantie voor GSC’s Mogelijke bedreigingen voor de GSC-markt in Vlaanderen Certificaten Garantie van Oorsprong (GVO)
17 17 18 18 18 18 19 21 21 22
6. 6.1. 6.2. 6.3.
Mogelijke investeringsformules Build, Own and Operate (BOO) Joint Venture Third Party Financing via recht van opstal
22 22 23 23
3
HOOFDSTUK II ZO E-E ERGIE
25
1.
Algemeen
25
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5.
Verschillende energetische toepassingen Passieve versus actieve zonne-energie Zonneboilers versus fotovoltaïsche panelen Zonneboilers Thermisch-elektrische zonnecentrales Fotovoltaïsche zonnecellen
26 26 26 26 27 27
3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.3.1. 3.3.2. 3.3.3. 3.3.4. 3.3.5. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. 3.8. 3.9. 3.10. 3.11. 3.12. 3.13. 3.14. 3.15. 3.16. 3.17. 3.18. 3.19.
Technische informatie over fotovoltaïsche zonnepanelen Algemeen Gemeten aantal vollasturen zonneschijn Verschillende soorten toepassingen Standaard panelen Amorfe folies (thin film) Sun Tracker Sun Hunter Overige toepassingen Vermogen Afmetingen Gewicht Hellingshoek (slope) Tussenafstand tussen rijen panelen Bevestiging op het dak Bevestiging op de grond Kwaliteit van de installateurs Kwaliteit van de panelen Merken van panelen Duurzaamheid van het systeem Omvormers Webtool Schakeling in serie Onderhoud van het systeem Brandveiligheid
28 28 29 29 29 29 30 30 31 31 31 31 31 32 32 33 33 33 33 34 34 35 35 35 36
4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4.
Informatie over de aansluiting van de installatie Groene stroom meter Verplichting tot aansluiting Toelating tot aansluiting Keuring
36 36 37 37 38
4
4.5.
etstudie
38
5. 5.1. 5.2. 5.3.
Marktinformatie over zonne-energie in Vlaanderen Geïnstalleerde productiecapaciteit Rent a roof – recht van opstal Evolutie kostprijs van de PV-installatie
38 38 39 39
6. 6.1. 6.2.
Juridische informatie over zonne-energie in Vlaanderen Milieuvergunning Bouwvergunning
40 40 41
7. 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.6. 7.7.
Een technische haalbaarheidsstudie maken Dakstabiliteitsstudie Toestand van de dakbedekking Onderzoek van het dak Dakhelling en oriëntatie Berekening van de netto beschikbare oppervlakte Dimensionering op basis van het verbruik Berekenen van het productieprofiel van een installatie
41 41 41 42 42 42 43 44
8. 8.1. 8.1.1. 8.1.2. 8.1.3. 8.1.4. 8.1.5. 8.1.6. 8.1.7. 8.2. 8.2.1. 8.2.2. 8.2.3. 8.2.4. 8.2.5. 8.2.6. 8.3. 8.4.
Een economische haalbaarheidsstudie maken De kosten De totale kostprijs van een «turnkey» opgeleverde installatie De kostprijs voor de omvormers Injectietarieven Onderhoud Verzekering Security Profielschade De baten De vermeden stroomkost Stroominjectie Groenestroomcertificaten Investeringssubsidie Fiscale aftrek Onrechtstreekse voordelen: imago, CO2 Conclusie in verband met de terugverdientijd Rent a roof
45 45 45 46 46 46 47 47 47 47 47 49 49 51 51 51 52 52
5
HOOFDSTUK III WI DE ERGIE
53
1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4.
Algemeen Inleiding Snelle groei Voordelen van windenergie adelen van windenergie
53 53 53 54 54
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.6.1. 2.6.2. 2.6.3. 2.6.4. 2.7.
Technische informatie over windenergie in Vlaanderen Windintensiteit Gemeten aantal vollasturen in Vlaanderen Windkracht in België Windrichting De bouw van een windturbinepark De structuur van een windturbine Fundering Mast Gondel Rotor Vermogen van een windturbine
55 55 55 56 57 57 57 57 57 58 58 59
3.
De aansluiting/inkoppeling
59
4. 4.1. 4.2. 4.3.
Marktinformatie over windenergie Belangrijkste producenten Geïnstalleerde productiecapaciteit Voornaamste Windenergie operatoren
60 60 60 61
5. 5.1. 5.1.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5.
Juridische informatie over windenergie Milieuvergunningstechnische procedure en beperkingen Procedure Verplicht in te winnen adviezen Omzendbrief De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening Omzendbrief «Beoordelingskader voor kleine- en middelgrote windturbines» Overige ruimtelijke aspecten Geluidshinder Slagschaduw Windplan Vlaanderen Provinciale beleidskaders Windenergie
61 61 61 63 64 64
5.6. 5.7. 5.8. 5.9. 5.10.
6
65 65 65 67 67 68
6. 6.1. 6.1.1. 6.1.2. 6.1.3. 6.1.4. 6.1.5. 6.2. 6.3. 6.3.1. 6.3.2. 6.3.3. 6.4. 6.5. 6.6.
Een technische haalbaarheidsstudie maken Site-onderzoek Visuele controle Geschiktheid volgens het Windplan Vlaanderen Geschiktheid volgens het provinciaal windplan Beschikbare ruimte volgens grondplan Afstand tegenover woonzones en natuurgebieden Omgaan met bezwaren Infrastructurele hindernissen Veiligheidsaspect Leidingenstraat en hoogspanningslijnen Autosnelwegen en spoorlijnen Studie geluidshinder Slagschaduwstudie Dimensioneringsstudie
68 68 68 68 68 69 69 69 70 70 70 70 70 71 71
7. 7.1. 7.1.1. 7.1.2. 7.1.3. 7.1.4. 7.1.5. 7.2. 7.2.1. 7.2.2. 7.2.3. 7.2.4. 7.2.5. 7.2.6. 7.3. 7.4.
Een economische haalbaarheidsstudie maken De kosten De totale kostprijs van de een turnkey opgeleverde windturbine Injectietarieven Onderhoud Verzekering Profielschade De baten De vermeden stroomkost Stroominjectie Groenestroomcertificaten Investeringssubsidie Fiscale aftrek Onrechtstreekse voordelen: imago, CO2 Conclusie in verband met de terugverdientijd Land lease
72 72 72 72 72 73 73 75 75 75 75 75 76 76 76 76
8. 8.1. 8.2. 8.3. 8.4.
Offshore windturbines Indrukwekkende cijfers België Technische informatie Financieel
77 77 77 77 78
9. 9.1. 9.2.
Microwindturbines Definitie Reglementering
78 78 79 7
9.3.
Haalbaarheid
79
HOOFDSTUK IV BIOGAS
81
1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5.
Algemeen Wat is biogas? Covergisting Voordelen van biogas adelen van biogas Groene gasleveringen
81 81 81 82 82 82
2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5.
Technische informatie over biogas Gebruikte organische stromen De vergister De warmtekrachtkoppelingsinstallatie Vollasturen Vermogen
83 83 83 84 84 84
3. 3.1. 3.2.
Juridische informatie over biogas Milieu- en bouwvergunning Ladder van Lansink
85 85 85
4. 4.1. 4.2. 4.3.
Marktinformatie over biogas Gamma aanbod Biogas-WKK’s Biogasinvesteerders
86 86 86 86
5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4.
Een technische haalbaarheidsstudie maken Een technisch complexe zaak Ruimtenood Keuze van het organisch materiaal Dimensionering
86 86 87 87 87
6. 6.1. 6.1.1. 6.1.2. 6.1.3. 6.1.4. 6.2. 6.2.1. 6.2.2. 6.2.3.
Een financiële haalbaarheidsstudie maken De kosten Organisch materiaal Vergistingsinstallatie WKK Profielschade De baten De vermeden stroomkost Stroominjectie Groenestroomcertificaten
87 87 87 88 88 88 88 88 88 89
8
6.2.4. 6.2.5. 6.2.6. 6.3. 6.4.
Investeringssubsidie Fiscale aftrek Onrechtstreekse voordelen: imago, CO2 Conclusie in verband met de terugverdientijd Land lease
89 89 89 89 89
HOOFDSTUK V BIOMASSA
91
1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6.
Algemeen Wat is biomassa? Bruikbare biomassa Coverbranding Plantaardige olie Voordelen van biomassaverbranding adelen van biomassaverbranding
91 91 91 91 92 93 93
2. 2.1. 2.2. 2.3.
Technische informatie over een biomassacentrale Werking biomassacentrale Onderdelen van een biomassacentrale Monofuel versus multifuel
94 94 94 95
3. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4.
Marktinformatie over biomassaverbrandingsinstallaties Beschikbare installaties Belangrijkste mogelijke partners/(co-)investeerders Evolutie van de houtprijzen Beschikbaarheid van hout
95 95 95 96 96
4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4.
Een technische haalbaarheidsstudie maken Een technisch complexe zaak Keuze van het organisch materiaal Dimensionering biomassacentrale Ruimtebeslag
96 96 97 97 97
5. 5.1. 5.1.1. 5.1.2. 5.1.3. 5.1.4. 5.1.5. 5.2. 5.2.1.
Een financiële haalbaarheidsstudie maken De kosten De installatie Onderhoud en personeel Organisch materiaal Afvoer van assen Profielschade De baten De vermeden stroomkost
97 97 97 98 98 98 98 98 98 9
5.2.2. 5.2.3. 5.2.4. 5.2.5. 5.2.6. 5.3. 5.4.
10
Stroominjectie Groenestroomcertificaten Investeringssubsidie Fiscale aftrek Onrechtstreekse voordelen: imago, CO2 Conclusie in verband met de terugverdientijd Land lease
98 99 99 99 99 99 99
