Inhoudsopgave
Voorwoord
11
Dankwoord
15
Inleiding
17
1
Kenmerken en risicofactoren van eetstoornissen 1.1 Inleiding 1.2 Psychische achtergronden 1.3 Gebrek aan eigenwaarde en zelfvertrouwen 1.4 Aanpassen aan de verwachtingen van anderen 1.5 Gericht op de behoeften van anderen 1.6 Perfectionisme en faalangst 1.7 Gebrekkige ego-ontwikkeling 1.8 Eetstoornis of identiteitsstoornis? 1.9 Negatieve lichaamsbeleving 1.10 Samenvatting
23 23 26 27 28 29 30 31 33 34 35
2
Ontwikkeling en gevolgen van eetstoornissen 2.1 Inleiding 2.2 Hoe begint een eetstoornis? 2.3 Steeds meer willen afvallen 2.4 De valkuil van extreem lijngedrag 2.5 Fasen in de ontwikkeling van eetstoornissen 2.6 Beheersing van het lichaam 2.7 Gevoelens van identiteit en controle 2.8 Niet meer objectief kunnen oordelen over eten en gewicht 2.9 Rituelen, dwanggedachten en dwangmatig handelen 2.10 Gevolgen van uithongering 2.11 Hersenspoeling en indoctrinatie 2.12 Strenge normen: alles moet, niets mag 2.13 Stemmen horen
37 37 37 40 42 43 45 46 47 48 48 50 51 53
6
Inhoudsopgave
3
2.14 2.15 2.16
Isolement en eenzaamheid Eetstoornis als vriend of vijand? Samenvatting en conclusie
54 54 56
Fasen 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9
in het herstelproces Inleiding De fase van ontkenning De neerwaartse spiraal De diepe put van de eetstoornis Het omslagmoment Van erkenning naar hulp zoeken Ambivalente motivatie om te veranderen Steun en begrip Samenvatting
59 59 60 61 66 68 69 71 72 73
4 De motivatie voor herstel 4.1 Inleiding 4.2 Lichamelijke verbetering 4.3 Psychische verbetering 4.4 Een positievere waardering van het lichaam 4.5 Emoties beter durven uiten 4.6 Ongewenste sociale gevolgen. 4.7 Geen financie¨le schulden meer 4.8 Twijfel en ambivalentie: Ja maar… 4.9 Samenvatting 5
Herstel van het eetgedrag 5.1 Inleiding 5.2 Verbetering van het eetgedrag 5.3 Angst om te eten overwinnen 5.4 Opvattingen over eten veranderen 5.5 Drie maaltijden per dag eten 5.6 Leren om op regelmatige tijden te eten 5.7 Geen eetbuien meer 5.8 Niet meer braken na een eetbui 5.9 Leren wat voldoende hoeveelheden voedsel zijn 5.10 Geen laxeermiddelen meer slikken 5.11 Geen gebruik van diuretica 5.12 Geen gebruik van slankheidsmiddelen 5.13 Normale en gezonde hoeveelheden vocht 5.14 Niet meer excessief bewegen
75 75 76 78 80 82 83 85 87 89 91 91 91 92 95 98 99 101 104 105 106 108 109 109 110
Inhoudsopgave
7
5.15 5.16
Behandeling van co-morbiditeit: automutilatie, depressie, angst en dwanghandelingen Samenvatting
6 Het verkrijgen van een positieve waardering van het lichaam 6.1 Inleiding 6.2 Zich niet meer te dik voelen 6.3 Weer contact hebben met het eigen lichaam 6.4 Een positievere waardering van het lichaam krijgen 6.5 Leren accepteren van het eigen uiterlijk 6.6 Geen behoefte meer hebben aan extreem lijnen 6.7 Niet meer geobsedeerd zijn door voedsel en gewicht 6.8 Samenvatting 7
Lichamelijk herstel 7.1 Inleiding 7.2 Het gewicht is normaal en stabiel 7.3 Herstel van hormoonproductie en menstruatie 7.4 De lichaamstemperatuur is normaal 7.5 De hartslag en de pols zijn normaal 7.6 Geen verstopping en regelmatige ontlasting 7.7 Geen darmstoornissen en maagklachten 7.8 Geen opgezette speekselklieren en keelpijn 7.9 De huid is niet bleek, geel, of uitgedroogd 7.9 Het gebit is gezond 7.11 Een normaal slaappatroon en een goede nachtrust 7.11 Niet meer voortdurend moe en futloos 7.12 Normale hartslag 7.13 Osteoporose (botafbraak) 7.14 Geen bloedarmoede 7.15 Samenvatting
8 Psychisch herstel: zelfvertrouwen en eigenwaarde 8.1 Inleiding 8.2 Zich beter kunnen concentreren en helderder denken 8.3 Meer zelfvertrouwen krijgen 8.4 Een sterker ik-gevoel ontwikkelen 8.5 Beter voor jezelf leren opkomen
111 112
113 113 113 115 117 118 120 121 123 125 125 125 126 129 130 131 132 132 133 134 135 136 136 137 138 139 141 141 142 143 145 146
8
Inhoudsopgave
8.6 8.7 8.8 8.9 8.10
Minder afhankelijk worden van de goedkeuring van anderen Minder bang worden voor afwijzing Niet meer voortdurend bezig zijn om anderen een plezier te doen Minder perfectionistisch worden en minder faalangst hebben Samenvatting
147 148 150 151 153
9 Emotionele ontwikkelingen 9.1 Inleiding 9.2 Niet meer depressief zijn 9.3 Minder negatieve gevoelens over zichzelf hebben 9.4 Contact hebben met eigen gevoelens 9.5 Emoties kunnen herkennen en leren uiten 9.6 Van mening durven verschillen en met conflicten omgaan 9.7 Samenvatting
155 155 156 159 163 166
10 Herstel van contacten en relaties 10.1 Inleiding 10.2 Opbouwen van een vertrouwensrelatie 10.3 Deelnemen aan sociale activiteiten 10.4 Weer een opleiding volgen of een baan hebben 10.6 Het krijgen van intiemere vriendschappen 10.7 Een partner en seksuele intimiteit 10.8 Zwangerschap en kinderen 10.9 Samenvatting
171 171 172 174 175 178 179 180 181
11 Belangrijkste vragen en antwoorden over herstel van eetstoornissen 11.1 Inleiding 11.2 Vragen en antwoorden 1 Wanneer kunnen we spreken van herstel van een eetstoornis? 2 Hoe wordt herstel van een eetstoornis vastgesteld? 3 Waarom zijn herstelpercentages in onderzoek zo verschillend? 4 Is herstel van het eetgedrag en het gewicht voldoende voor herstel? 5 Is sondevoeding soms noodzakelijk?
167 169
183 183 184 184 185 186 186 187
Inhoudsopgave
9
6 Is psychisch herstel mogelijk zonder herstel van het eetgedrag en het gewicht? 7 Hoeveel mensen herstellen van een eetstoornis? 8 Kan iedereen weer herstellen van een eetstoornis? 9 Hoe komt het dat sommige eetstoornispatiënten niet of nauwelijks herstellen? 10 Hoe lang duurt het herstelproces? 11 Hoe duurzaam is herstel van een eetstoornis? 12 Wat zijn belangrijke doelen van de behandeling van eetstoornissen? 13 Waarom is goede en langdurige nazorg zo belangrijk? 14 Wat is een goede therapeut? 15 Moeten patiënten altijd gemotiveerd zijn alvorens ze in behandeling gaan? 16 Zijn er behandelingen die succes garanderen? 17 Zijn er behandelingen die beslist niet werken? 18 Is opname in een kliniek noodzakelijk? 19 Kunnen zelfhulpgroepen helpen bij herstel? 20 Hoe belangrijk is het om ouders te betrekken bij de behandeling? 21 Wat te doen bij co-morbiditeit als depressie, angst of dwanghandelingen? 22 Krijgt iedereen die een eetstoornis heeft een terugval? 23 Waar kan goede nazorg gevonden worden? 24 Waar kan ik terecht voor informatie en voor hulp ? Literatuurlijst
188 188 189 189 190 191 192 193 194 195 196 196 197 198 199 199 200 201 201 203
