VOORWOORD INHOUDSOPGAVE INLEIDING

VOORWOORD INHOUDSOPGAVE INLEIDING

1

OXFAM-WERELDWINKELS ...........................................................................1

1.1 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5 1.1.6

Oxfam-Wereldwinkels: voorstelling ...................................................................................................... 1 Inleiding ............................................................................................................................................... 1 Beknopte geschiedenis Oxfam-Wereldwinkels.................................................................................... 3 Nationaal beleid Oxfam-Wereldwinkels .............................................................................................. 5 Pijlers Oxfam-Wereldwinkels .............................................................................................................. 8 Geschiedenis wereldwinkel Kortrijk .................................................................................................... 9 Werking Wereldwinkel Kortrijk......................................................................................................... 10

2

DIENST IN BEWEGING: JONGERENWERK IN BEWEGING ......................12

2.1

Jongerenwerking in beweging: inleiding............................................................................................. 12

2.2

Geschiedenis .......................................................................................................................................... 12

2.3

Provinciaal ............................................................................................................................................. 16

2.4 Interne structuur jongeren................................................................................................................... 17 2.4.1 Inleiding ............................................................................................................................................. 17 2.4.2 Het jongerenteam ............................................................................................................................... 17 2.4.2.1 Vertegenwoordiging van het jongerenteam .............................................................................. 21 2.4.3 Het JONET......................................................................................................................................... 22 2.4.4 Werkgroep X ...................................................................................................................................... 23 2.4.5 Regionale jongerenwerkingen ............................................................................................................ 24 2.4.6 Studentenwerkingen ........................................................................................................................... 24 2.4.7 De lokale jongerenwerking geschetst door de jongerenwerker van Oxfam-Wereldwinkels Nationaal 25 2.4.7.1 Aanpak...................................................................................................................................... 25 2.4.7.2 De jongerenwerking en pijlers van Oxfam-Wereldwinkels ...................................................... 27 2.4.7.3 Contact met lokale jongeren ..................................................................................................... 29

3 HOE JONGEREN VIA HET ONDERWIJS IN CONTACT BRENGEN MET DE WERELDWINKEL.....................................................................................................31 3.1

Inleiding ................................................................................................................................................. 31

3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3

Wereldwinkel op school........................................................................................................................ 31 Wat? ................................................................................................................................................... 31 Financieel beheer................................................................................................................................ 33 Startkit ................................................................................................................................................ 33

3.3

Jieha! ...................................................................................................................................................... 35

3.4 Fair Trade Scholen................................................................................................................................ 37 3.4.1 Wat? ................................................................................................................................................... 37 3.4.2 De kerngroep ...................................................................................................................................... 38 3.4.2.1 Keuze van de uitdagingen......................................................................................................... 39 3.4.2.2 Evaluatie van de kerngroep....................................................................................................... 40 3.4.2.3 Evaluatie van Oxfam-Wereldwinkels nationaal........................................................................ 40 3.5 3.5.1 3.5.2

Freeze ..................................................................................................................................................... 42 Wat ..................................................................................................................................................... 42 Structuur van de koelkasten................................................................................................................ 42

4

JONGEREN IN DE PRAKTIJK? ....................................................................43

4.1 Wereldwinkel Kortrijk ......................................................................................................................... 45 4.1.1 De plaatselijke jongerenwerking van wereldwinkel Kortrijk ............................................................. 45 4.1.1.1 Geschiedenis ............................................................................................................................. 45

4.1.1.2 4.1.1.3 4.1.2 4.1.2.1 4.1.2.2 4.1.3

Organisatie jongerenwerking .................................................................................................... 48 Activiteiten tijdens mijn stage .................................................................................................. 55 Klasbezoeken ..................................................................................................................................... 57 Verloop van een bezoek............................................................................................................ 58 Klassen niet in het teken van een educatief bezoek .................................................................. 59 Studentenwerking Kortrijk ................................................................................................................. 59

4.2 Wereldwinkel Izegem............................................................................................................................ 62 4.2.1 Organisatie jongerenwerking.............................................................................................................. 62 4.2.1.1 Werking .................................................................................................................................... 62 4.2.1.2 Demografie jongeren ................................................................................................................ 63 4.2.1.3 Bijeenkomsten .......................................................................................................................... 64 4.2.1.4 Activiteiten ............................................................................................................................... 64 4.2.2 Klasbezoeken ..................................................................................................................................... 65 4.3 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.3.5

Wereldwinkel Gent Centrum............................................................................................................... 66 Jongeren als vrijwilliger ..................................................................................................................... 66 Klasbezoeken ..................................................................................................................................... 67 Scholenwerking.................................................................................................................................. 67 Besluit ................................................................................................................................................ 68 Studentenwerking te Gent .................................................................................................................. 68

4.4 4.4.1 4.4.2 4.4.3 4.4.4

Wereldwinkel Oostende........................................................................................................................ 70 Vrijwilligerswerking .......................................................................................................................... 70 Klasbezoeken ..................................................................................................................................... 70 Scholenwerking.................................................................................................................................. 71 Besluit ................................................................................................................................................ 71

4.5

Vergelijking Wereldwinkels ................................................................................................................. 72

4.6 4.6.1 4.6.2 4.6.3

Andere Studentenwerkingen................................................................................................................ 75 Studentenwerking te Leuven .............................................................................................................. 75 Studentenwerking te Brussel .............................................................................................................. 76 Andere studentensteden? .................................................................................................................... 76

5

EINDCONCLUSIE ..........................................................................................78

WOORD VOORAF

INLEIDING

Jongeren ... Als jongere kan je je voor verschillende verenigingen inzetten. Sommigen gaan het engagement aan in een jeugdbeweging of jeugdvereniging, anderen kiezen voor een sport. Je hebt ook jongeren die zich bij niets aansluiten Het is een keuze die iedere jongere voor zichzelf maakt. Zelf neem ik ook deel aan het jeugdwerk, dit via verschillende verenigingen en bewegingen. Ik moet ook afwegen hoeveel tijd ik voor iedere vereniging/beweging voorzie. Het loopt bij mij ook niet altijd van een leien dakje, dus kan dit ook het geval zijn bij een jongere in de Wereldwinkel. Het komt erop neer dat iedere jongere voor zichzelf prioriteiten moet stellen. Jongeren zijn een interessante doelgroep om mee te werken. Op mijn stageplaats, de Wereldwinkel van Kortrijk zijn er ook jongeren aanwezig in de werking. Werken met jongeren is niet gemakkelijk, naast hun engagement in de Wereldwinkel zijn ze nog actief op andere vlakken. In dit eindwerk wordt afgewogen hoe men met jongeren kan werken in de Wereldwinkel. Aangezien ik hier niet zoveel van afwist, was dit een grote reden om dit eindwerk te schrijven. Wereldwinkeljongeren werken rond Noord Zuidthema’s, terwijl jeugdbewegingen zich meer toespitsen op het jeugdwerk. Er zijn verschillende redenen om met jongeren te werken binnen de Wereldwinkel1: • binnen de gemeente kan een Wereldwinkel de leemte opvangen wanneer geen jongerenwerking rond Noord-Zuidthema’s aanwezig is • een Wereldwinkel moet toegankelijk zijn voor alle leeftijdsgroepen • jongvriendelijk werken kan ook een drempelverlaging betekenen voor andere doelgroepen • jongeren kunnen pit brengen in de groep • jongeren kunnen de continuïteit van een Wereldwinkelwerking binnen de gemeente verzekeren Vooral de continuïteit van de beweging wordt meer en meer een belangrijk punt. Jongeren kan men zien als een doorstroom van vrijwilligers in een Wereldwinkel. Wanneer oudere vrijwilligers afhaken moet er een lading oudere jongeren zijn om dit verlies op te vangen.

1

OXFAM-WERELDWINKELS, voordelen en motivatie om met jongeren te werken, Jongeren in de wereldwinkel, Oxfam Wereldwinkels Jongerenservice 1999

Meer en meer is er een vergrijzing merkbaar bij de vrijwilligers van Oxfam-Wereldwinkels. In dit eindwerk worden de verschillende kanalen beschreven die Oxfam-Wereldwinkels gebruikt om de vergrijzing tegen te gaan. Aangezien ik mijn stage liep in de Wereldwinkel van Kortrijk, had ik de mogelijkheid om te onderzoeken hoe wij jongeren betrekken bij onze werking en hoe andere wereldwinkels dit proberen. In het eerste hoofdstuk situeer ik kort Oxfam-Wereldwinkels. Er wordt besproken wat OxfamWereldwinkels doet en hoe men er te werk gaat. Om het tweede hoofdstuk te kunnen schrijven heb ik zoals eerder vermeld contact opgenomen met de nationale jongerenwerker. Oxfam-Wereldwinkels werkt met een structuur naar jongeren toe. Deze structuur bestaat nog niet lang en sommige organen ervan zijn nog niet verwezenlijkt. Op nationaal vlak is men ook nog voortdurend aan het zoeken naar een perfecte uitgewerkte structuur. In dit hoofdstuk wordt er beschreven welke organen er voor de inspraak van de jongeren zorgen en wat Oxfam-Wereldwinkels de jongeren allemaal aanbiedt. Het derde hoofdstuk situeert hoe men het onderwijs kan gebruiken om leerlingen kennis te laten maken met de wereldwinkel. Oxfam-Wereldwinkels heeft een werkkracht die verantwoordelijk is voor de scholenwerking. Via verschillende kanalen probeert men zowel het lager als het secundair onderwijs te bereiken. De methodieken die men hiervoor gebruikt spelen zich op school af.

Het vierde hoofdstuk is praktijkgericht. Om dit hoofdstuk te kunnen schrijven ben ik op bezoek geweest bij andere wereldwinkels om te besluiten hoe zij met jongeren werken. Eerst beschrijf ik uitgebreid hoe we in de Wereldwinkel van Kortrijk met jongeren werken.

Daarna bekijk ik de gemeenschappelijke punten en de verschillen. Vaak kwam ik voor vaststellingen te staan. Ik ben ervan overtuigd dat het interessant is voor de lezer om te weten dat het werken met jongeren bij Oxfam-Wereldwinkels niet altijd van een leien dakje loopt. Welke problemen er zich dan ook kunnen voordoen beschrijf ik in dit eindwerk, aan de hand van opgedane ervaringen tijdens mijn theorie- en praktijkonderzoek. Deze punten zijn belangrijk naar de toekomst toe. Dit eindwerk kan ook een steun zijn voor Oxfam-Wereldwinkels bij het zoeken naar een uitgebouwde structuur om met jongeren te werken.

1

1

Oxfam-Wereldwinkels

1.1

Oxfam-Wereldwinkels: voorstelling

1.1.1

Inleiding

Dit eindwerk gaat over hoe we jongeren kunnen betrekken bij de werking van een wereldwinkel. Om alles duidelijk te kunnen plaatsen, geef ik eerst een beperkte weergave van de beweging Oxfam-Wereldwinkels. Oxfam-Wereldwinkels? Oxfam-Wereldwinkels is een eerlijke handelsorganisatie.1 Ze sensibiliseert het Vlaamse publiek rond de onrechtvaardigheid in de wereld, vooral dan op het vlak van handel. Ze doet aan lobbying bij overheden en bedrijven om iets aan die onrechtvaardigheid te doen. Ze biedt de consumenten een concreet alternatief: producten van eerlijke handel. Die doelstellingen realiseert Oxfam-Wereldwinkels via twee kanalen: het netwerk van 202 plaatselijke wereldwinkels en de eigen handelsorganisatie Oxfam Fairtrade De missie2 van de beweging wordt als volgt geformuleerd: “Oxfam-Wereldwinkels is een democratische vrijwilligersbeweging die door haar strijd voor een rechtvaardige wereldhandel opkomt voor ieders recht op een menswaardig leven.” Operationele doelstellingen:

“Oxfam-Wereldwinkels wil concrete maatregelen afdwingen die structureel bijdragen tot een rechtvaardige wereldhandel. Dat doen we door gericht te communiceren met alle instanties en individuen die een politieke invloed op het nationale en internationale handelsbeleid hebben. Waar het kan, doen we dit samen met anderen.”

“Oxfam-Wereldwinkels wil werk maken van een rechtvaardige wereldhandel door bedrijven ertoe aan te zetten verantwoordelijkheid in hun handelspolitiek op te nemen.”

1

OXFAM-WERELDWINKELS, voorstellingsbrochure, internet (http://www.oww.be)

2

OXFAM-WERELDWINKELS, missietekst, voorstelling internet (http://www.oww.be)

2

“Oxfam-Wereldwinkels wil bedrijven ertoe bewegen hun contractbepalingen aan te passen en na te leven.”

“Door nationaal en internationaal samen te werken met producenten en gelijkgestemde organisaties wil Oxfam-Wereldwinkels een brede beweging uitbouwen die ijvert voor een andere, duurzame wereld.”

”Door eerlijke handel te drijven, wil Oxfam-Wereldwinkels de organisatie en marktpositie van handelspartners versterken. Die handelspartners zijn producenten, voornamelijk uit het Zuiden, die beantwoorden aan de criteria van Oxfam-Wereldwinkels.”

”Oxfam-Wereldwinkels biedt de consument Fairtrade-producten aan en wil hem zo de kans geven actief mee te werken aan een eerlijke wereldhandel.”

”Oxfam-Wereldwinkels wil de Vlaamse bevolking aanzetten tot een groter engagement in de strijd voor een rechtvaardige wereldhandel, om zo onder meer druk uit te oefenen op het politieke en economische beleid.”

”Oxfam-Wereldwinkels wil haar slagkracht blijven vergroten door haar vele vrijwilligers en groepen voortdurend te motiveren en met de nodige middelen te ondersteunen.” Eerlijke handel wordt als volgt omschreven1: “ Eerlijke handel is een handelspartnerschap, gebaseerd op dialoog, transparantie en respect, dat streeft naar meer rechtvaardigheid in de internationale handel. Eerlijke handel draagt bij tot duurzame ontwikkeling door betere handelsvoorwaarden te bieden aan en de rechten veilig te stellen van achtergestelde producenten en arbeiders vooral in het Zuiden.” “Eerlijke handelsorganisaties zijn (samen met de consumenten) actief op het vlak van steun aan de producenten, bewustmaking en campagnewerk om te komen tot veranderingen in de regels en de praktijken van de conventionele internationale handel.”

1

OXFAM-WERELDWINKELS, FAQ, wat is eerlijke handel?, voorstelling internet (http://www.oww.be)

3

De essentie van eerlijke handel: Eerlijke handel heeft als strategisch doel1:

• doelbewust te werken met achtergestelde producenten en arbeiders om hen te helpen evolueren van een situatie van kwetsbaarheid naar zekerheid en economische afhankelijkheid

• producenten en arbeiders macht te geven als belanghebbenden in hun eigen organisatie • op actieve wijze een grotere rol te spelen in de wereld om te komen tot een grotere rechtvaardigheid in de internationale handel

1.1.2

Beknopte geschiedenis Oxfam-Wereldwinkels

Oxfam2 ontstond tijdens de tweede wereldoorlog in Groot – Brittannië. Deze organisatie verschafte hulp aan vluchtelingen. In de jaren ’60 begon men zich dan bezig te houden met ontwikkelingshulp. De Oxfam – afdeling in België werd opgericht in 1964. Door de oorlog in Vietnam begon men te beseffen dat hulp alleen niet genoeg is. Hierdoor begon er bij de organisatie in België een belletje te rinkelen om een wereldwinkel te openen. In 1971 opende de eerste wereldwinkel haar deuren te Antwerpen. Hiermee werd de groei van de eerlijke handelsbeweging in België gestimuleerd. Op het einde van 1971 telde België 11 wereldwinkels. Op 4 september 1973 werd de wereldwinkel te Kortrijk geopend. In de wereldwinkels verkocht men vooral veel koffie en gaf men informatie over de oorlog in Vietnam. Men verkocht boeken over staatsvormen waar boeren onrechtvaardig behandeld werden in de handel. In 1975 werden er twee aparte vzw’s opgericht. Oxfam-Wereldwinkels in Vlaanderen en Magasins du Monde-Oxfam in Wallonië.

1

Fine, een informeel overkoepelend netwerk van verschillende netwerken van eerlijke handelsorganisaties:FLO-I (Fairtrade Labelling Organisation International), IFAT (International Federation for Alternative Trade), NEWS! (Network of European World Shops) en EFTA (European Fair Trade Association

2

OXFAM-WERELDWINKELS, voorstelling, internet (http://www.oww.be)

4

De Wereldwinkels draaiden steeds beter en vorderden in hun werking. Ze vormden een gemeenschap en een eigen structuur. In Gent werd er een nationaal secretariaat opgericht en er kwamen ook provinciale secretariaten. Er werd een ontmoetingsdag georganiseerd (Wereldwinkeldag) waarop medewerkers van de Wereldwinkel ideeën uitwisselden en kennis maakten met vormingspakketten. Toen de Wereldwinkel zijn tiende verjaardag vierde waren er 60 Wereldwinkels. In de jaren ’80 hield Oxfam-Wereldwinkels zich vooral bezig met grote vredesbetogingen. Het verband tussen vrede en ontwikkeling werd belangrijk. De winkels werden gemoderniseerd, kwaliteit kwam centraal te staan en het gamma producten breidde uit. In 1991 vierden meer dan 100 wereldwinkels de 20e verjaardag van de beweging. Vanaf dan traden er nieuwe thema’s op de voorgrond; duurzame ontwikkeling, racisme, vluchtelingen, de koffieprijzen en kritisch consumeren kwamen centraal te staan. In 1995 werd er een nieuwe visie goedgekeurd. De viering van het zilveren jubileum begon met het voeren van acties samen met collega-organisaties van andere landen. In dit jaar verhuisde het secretariaat en het magazijn naar een bedrijfsgebouw in de Dampoortwijk in Gent. In 2000 kreeg Oxfam-Wereldwinkels een nieuw tintje, een nieuw logo, nationaal werd alles grondig hergestructureerd. De provinciale secretariaten verdwenen, de Wereldwinkels werden bestuurd vanuit Gent. In 2001 wordt de World Trade Organisation en het handelsbeleid van de Europese Unie actiethema’s voor de OWW, men komt samen met de (anders)globalistische beweging. Tot op vandaag strijdt deze organisatie voor eerlijke prijzen. Sommige vragen worden nog steeds gesteld, zoals of de producten van de wereldwinkels ook niet in een gewone winkel thuishoren? Ondertussen worden er al 202 Oxfam-wereldwinkels geteld!

5

1.1.3

Nationaal beleid Oxfam-Wereldwinkels

We onderscheiden Oxfam-Wereldwinkels VZW en Oxfam Fairtrade CV(BA). Zowel de CV als de VZW kunnen zich toeleggen op hun kerntaken maar blijven elkaar versterken. Lange tijd waren Oxfam Fairtrade cvba en Oxfam-Wereldwinkels één organisatie. Sinds 1 september

2003

werken

beide

organisaties

vrij

autonoom.

De

VZW

is

meerderheidsaandeelhouder van de CVBA. De VZW staat in voor het bewegingswerk, de campagnes, de verkoopsorganisatie, marketing en promotie van het volledig productassortiment binnen het wereldwinkelcircuit, het lobbywerk, de criteria en de partners in het Zuiden. De CVBA is de handelsorganisatie van Oxfam-Wereldwinkels VZW. Ze zorgt voor de aankoop van voedingsproducten bij producentengroepen in het Zuiden aan de voorwaarden van de eerlijke handel. Voor de verkoop van deze producten gebruikt Oxfam Fairtrade verschillende kanalen. Het voornaamste zijn de wereldwinkels in Vlaanderen en Wallonië. Enkele producten worden verdeeld aan wereldwinkels in andere landen. Steeds meer producten vinden een afname bij supermarkten. Het nationaal centrum is gelegen te Gent en dit is de basis van de Oxfam-Wereldwinkels (het is een coördinatiecentrum). Er werken een 70 tal mensen.

Zie bijlage 1: Organisatiestructuur Wereldwinkel

6

Het nationaal centrum bestaat uit 5 afdelingen: Tabel 1: Afdelingen in het nationaal centrum

Afdelingen nationaal centrum 1

Verkoop en distributie

2

Educatie en politiek

3

Partners en productie

4

Wereldwinkelnetwerk

Ontwikkeling, opslag, verkoop, distributie en promotie van Oxfam-Fair Trade producten Vorming, animatie, informatie, actie, studiewerk, politiek lobbywerk Contacten met de partners in het Zuiden en aankoop van Oxfam-Fair Trade producten Begeleiding van plaatselijke wereldwinkels Service en ondersteuning aan de andere afdelingen

5

Algemene diensten

(secretariaat, informatica, grafische dienst, financiële dienst en personeelsadministratie)

Oxfam pleit voor een maximale participatie van de beweging in de democratische beslissingsorganen. Het beleid wordt onder 3 niveaus georganiseerd: A Niveau 1: De plaatselijke Wereldwinkel De Wereldwinkel kan op verschillende manieren georganiseerd zijn, doch proberen ze zoveel mogelijk met vrijwilligers te werken. Men betrekt de vrijwilligers zoveel mogelijk bij het beleid van de wereldwinkels. De Wereldwinkels tekenen een contract waar in ze instemmen met de visie en de drie pijlers van Oxfam-Wereldwinkels. Men onderscheidt stemgerechtigde en niet-stemgerechtigde wereldwinkels. De stemgerechtigde wereldwinkels hebben meegeholpen aan de basistekst van Oxfam-Wereldwinkels. De basistekst omschrijft de visie van de Wereldwinkel t.o.v hun actiepunten. Elke Wereldwinkel tracht autonoom te werken. De stemgerechtigde Wereldwinkels vormen de Algemene Vergadering en daarmee ook het beleid.

7

B. Niveau 2: De Algemene Vergadering Minstens twee maal per jaar komen afgevaardigden van de Wereldwinkels naar deze vergadering. De Algemene Vergadering bepaalt de grote werklijnen van de Wereldwinkels. Het is de taak van de afgevaardigden de standpunten van hun plaatselijke Wereldwinkel naar voor te brengen. De Algemene Vergadering maakt de jaarplanning op, de begroting, … De vergadering houdt discussies over het beleid van de Wereldwinkels, over de missie, ... De Algemene Vergadering controleert en stimuleert de Raad van Bestuur, en duidt de leden aan van deze raad. De Algemene Vergadering kan aan de partnercommissie de opdracht geven om te oordelen over partner - en productendossiers. C. Niveau 3: De Raad van Bestuur Dit zijn vrijwilligers en beroepskrachten uit de Wereldwinkels, ze hebben een mandaat van 2 jaar en worden gekozen door de Algemene Vergadering. De Raad werkt de richtlijnen uit die de Algemene Vergadering vastlegt. Deze Raad heeft een Dagelijks Bestuur. Het Dagelijks Bestuur bestaat uit een voorzitter, een secretaris en de directie. De Raad wordt gesteund door commissies en werkgroepen, bestaande uit vrijwilligers van de wereldwinkel. De Raad staat ook in voor de dagelijkse beslissingen van de beweging. Samen met de verschillende afdelingen op het nationale secretariaat worden ze ondersteund en geadviseerd door een aantal nationale commissies en werkgroepen waar ook vrijwilligers van de wereldwinkels in zetelen.

8

1.1.4

Pijlers Oxfam-Wereldwinkels1

Via de Wereldwinkels wil Oxfam meewerken aan een democratische en rechtvaardige wereld. De vraag is hoe men de bevolking kan wakker schudden om in actie te komen. Dit doen ze door de oneerlijke handelsprijzen te bestrijden. De bedoeling is dat de grote organisaties ook eens omkijken naar de kleinere producenten. Men wil dit bereiken door handel, educatief werk en politieke actie. • Handel De Wereldwinkel is in de eerste plaats een ‘winkel’ waar men ‘eerlijke producten’ verkoopt. We geven een eerlijke prijs aan de boer en het land van herkomst. Dit is niet altijd evident. Grote multinationale bedrijven willen alles tegen een zo laag mogelijke prijs aankopen en zoveel mogelijk winst maken. Bvb via Oxfam-Wereldwinkels krijgt de boer een eerlijke prijs voor zijn koffiebonen. Wanneer de boer via tussenhandelaars zou werken is hij nooit zeker van zijn prijs en wordt de boer onderbetaald. Via Oxfam-Wereldwinkels krijgt de boer een voorfinanciering, een langetermijncontracten, een vaste prijs, een premie indien men biologisch te werk gaat. • Educatief werk We willen zoveel mogelijk informatie verstrekken over de producten en over een brede waaier van onderwerpen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen informatie aan het grote publiek en vorming van Wereldwinkelier(sters). We verspreiden informatie via verschillende kanalen (educatief hoekje in de winkel, catalogus met herkomst producten, …). Bvb een klasbezoek • Politieke actie De Wereldwinkel wil maatschappelijke verandering. Via de verkoop van eerlijke producten lukt dit, maar kan de wereldwinkel wel de macht van de wereldhandel aan? We willen een tegenbeweging van mensen oprichten die aantoont dat we niet akkoord gaan met de huidige regeling. Bvb de Palestina actie 1

OXFAM-WERELDWINKELS, voorstellingsbrochure, internet (http://www.oww.be)

9

1.1.5

Geschiedenis wereldwinkel Kortrijk1

Twee mensen die contacten hadden met het Antwerpse studentenmilieu en de progressieve solidariteitsgroepen daar, kwamen met de idee op de proppen om in Kortrijk vrijwilligers samen te brengen in een Wereldwinkel. Chris Verstraete en Gerda Dupont zorgden ervoor dat op vier september 1973 een winkeltje in de Budastraat ingericht werd als verkooppunt voor derde wereldproducten en informatie. Een jaar later werd het huurcontact reeds opgezegd, en in de zomer werd verhuisd naar de hoek van de Zwevegemstraat en de Pluimstraat. In 1975 namen drie vrijwilligers deel aan een belangrijk nationaal weekend in Merelbeke, waar de 31 bestaande Wereldwinkels discussieerden over een gemeenschappelijke visie. Kortrijk tekende met achttien andere Wereldwinkels de stichtingsakte van OxfamWereldwinkels vzw. In 1979 werd nog maar eens verhuisd, dit maal vond men onderdak op de Veemarkt. Eind 1982-begin 1983 had de groep een projectvoorstel ingediend bij de RVA om in het Bijzonder Tijdelijk Kader enkele mensen tewerk te stellen voor enerzijds de inrichting van een secretariaat en magazijn, en anderzijds voor de aanmaak van educatief materiaal rond ontwikkelingssamenwerking. Tijdelijk hadden er een viertal mensen vast werk in de Wereldwinkel. Op de medewerkervergadering van 1 april 1985 werd het nieuws bekendgemaakt dat in het goedgekeurde DAC-project drie vaste werkkrachten tewerkgesteld zouden worden. Zo’n langdurige tewerkstelling bood perspectieven. De plaatselijke vzw werd officieel opgericht in 1988. In de jaren ’90 werd nauwer aangesloten bij de campagnes en actiepunten van de nationale beweging, met veel aandacht voor klantendagen, geschenkenbeurzen en actiedagen. Kortrijk groeide op verkoopsvlak uit tot een top zeven-Wereldwinkel met een omzet van boven de € 148.000.

1

Map 30 jaar Oxfam-Wereldwinkel Kortrijk, Oxfam-Wereldwinkel Kortrijk

10

Intern werd de plaatselijke vzw functioneel gemaakt met een Algemene Vergadering als beleidsorgaan, en een Raad van Beheer als Dagelijks Bestuur en werkgever van de drie vaste krachten. Nieuw was ook de enthousiaste groep jongeren die binnen de werking van start ging. In 2000 besloot men wegens de blijvende groei uit te wijken naar een ander onderdak, een honderd meter verder, in de Groeningelaan. De verdere uitbouw en stabilisering van de jongerengroep, evenals de bekendmaking van de werking en de producten bij de grootverbruikers, behoren tot de wensen in de toekomst. De omzet stijgt ook in de Wereldwinkel van Kortrijk door de jaren heen1!

1.1.6

Werking Wereldwinkel Kortrijk

De werking van de Wereldwinkel van Kortrijk loopt parallel met de werking van andere Wereldwinkels. Er is een Klantendag in de Wereldwinkel om deze meer bekend te maken en de bevolking te activeren om deze eens te bezoeken. Het is als het ware een luik voor de gemeenschap. Iemand die informatie nodig heeft over de Wereldwinkel kan deze altijd komen vragen. Men werkt met 3 vastbenoemde personeelsleden en vrijwilligers. • een financiële administratieve medewerker Deze medewerker verzorgt de boekhouding van de Wereldwinkel. Dit varieert van het aankopen van producten naar het bijhouden van de ingaven en uitgaven. Hij maakt de facturen op en maakt maandelijks een financiële toestand op. • een winkelverantwoordelijke Deze medewerker begeleidt de vrijwilligers die de Wereldwinkel helpen open houden. De winkelverantwoordelijke geeft raad en zorgt ervoor dat de wereldwinkel maximaal draait. Deze persoon is ook verantwoordelijk voor bestellingen.

1

De cijfers zijn gebaseerd op de jaarverslagen

11

• een algemene coördinator en educatief verantwoordelijke Deze persoon staat in voor het goed werken van de Wereldwinkel. Deze persoon is mijn stagesupervisor. Hij ontvangt klasgroepen en begeleidt deze. Hij is het aanspreekpunt in de Wereldwinkel. Hij vertegenwoordigt de Wereldwinkel van Kortrijk op nationale vergaderingen. De rest van de bezetting zijn vrijwilligers. Diensten De Wereldwinkel heeft ook een eigen uitleendienst. Men kan er vormingsmateriaal ontlenen voor infoavonden of voor lespakketten. Scholen en jeugdbewegingen kunnen er ook educatieve spelen ontlenen over het milieu, … Verder lenen ze ook receptiemateriaal uit, glazen, koffietassen, … Je kan ook een stand van de Wereldwinkel op je beurs aanvragen. Ze sporen je aan om de stand zelf te bemannen, er zijn ook vrijwilligers van de Wereldwinkel aanwezig indien nodig. De Wereldwinkel levert ook producten af bij je thuis, wel onder bepaalde voorwaarden. Je kunt je ook als vrijwilliger aanmelden bij de Wereldwinkel. Dit vooral wanneer je je vrije tijd wil besteden aan de thematiek van de eerlijke handel. De Wereldwinkel organiseert ook ieder jaar een geschenkenbeurs.Tijdens deze beurs wordt er een gamma van eerlijke producten aangeboden. De Wereldwinkel werkt ook mee aan evenementen, zoals Kortrijk aan culturen, een multiculturele happening tijdens de Kortrijkse Sinksenfeesten.

12

2

Dienst in beweging: jongerenwerk in beweging

2.1

Jongerenwerking in beweging: inleiding

Dit eindwerk handelt over hoe men meer jongeren kan laten participeren in een Wereldwinkel. Met deze materie is Oxfam-Wereldwinkels al een eindje bezig. Het aanbod dat Oxfam-Wereldwinkels nu al aanbiedt aan de jongeren en de Wereldwinkels beschrijf ik in dit hoofdstuk. Na de geschiedenis van de het jongerenwerk beschrijf ik de inspraakorganen van de Wereldwinkeljongeren. In het laatste deel bespreek ik de modellen die Oxfam-Wereldwinkels schetst om met een jongerenwerking te werken.

2.2

Geschiedenis1

Vroeger waren er enkele jongerenwerkers actief op het nationaal secretariaat. Ze stonden in voor de uitwerking van de ondersteuning van jongeren binnen de beweging. Taken: ● materiaal uitwerken ter ondersteuning van het werken met jongeren binnen OxfamWereldwinkels ● nationale initiatieven organiseren voor jongeren ● jongeren van Oxfam-Wereldwinkels vertegenwoordigen in samenwerkingsverbanden ● ondersteunen van de plaatselijke jongerenwerkingen ● de stem van de jongeren binnen de beweging versterken

1

OXFAM-WERELDWINKELS, Ondersteuning van het jongerenwerk, Jongeren in de wereldwinkel, Oxfam - Wereldwinkels,jongeren-service 1999

13

Om het contact met de jongeren te onderhouden publiceerde men tweemaandelijks een jongerenkrant als bijlage in de Weeweekrant, het maandelijks infoblad van OxfamWereldwinkels. Deze jongerenbijlage werd verzorgd door een jongerenredactie. Inhoudelijk kon je er verslagen van activiteiten, reisverslagen, plaatselijke jongerenactiviteiten … in terugvinden. De belangrijkste nationale activiteit was Prikkel. Prikkel bestaat nu nog altijd. Prikkel is een jaarlijkse jongerendriedaagse waarin verschillende Wereldwinkelthema’s aan bod komen. Het contact met andere jongeren is een vooropgesteld punt. Het Prikkel-team, een werkgroepje van jongeren verzorgt ieder jaar Prikkel. Oxfam-Wereldwinkels wilde dat iedere plaatselijke jongerenwerking een contactpersoon had. Oxfam-Wereldwinkels gaf een omschrijving van deze persoon1:

“De jongerencontactpersoon van een Wereldwinkel is die persoon, al dan niet jong, die de informatie betreffende jongeren ontvangt van het nationaal en provinciaal secretariaat, en die op zijn/haar plechtig communiezieltje (of iets anders) belooft om deze –vanzelfsprekend belangrijke- informatie te verspreiden onder de (jonge) Wereldwinkeliers van zijn/haar groep, en ervoor te zorgen dat dit ‘jongerennieuws’ een plaatsje krijgt op de medewerkervergadering. Daarnaast is deze persoon steeds aan te spreken om enige inlichtingen over de jongeren in de plaatselijke groep in te winnen.” Deze contactpersoon kreeg dan vanuit het nationaal secretariaat een jongerentelex toegestuurd. In deze telex werden er zaken voor jongeren aangekondigd. Deze telex verscheen onregelmatig. Vanuit nationaal niveau stelde men ook een jongerenbeleidsplan op, voor een periode van 5 jaar (1998-2003). Dit jongerenbeleidsplan werd goedgekeurd op de Algemene Vergadering van Oxfam-Wereldwinkels in 1998. Een belangrijk uitgangspunt was dat men geen aparte jongerenstructuur wilde creëren. Oxfam-Wereldwinkels is één beweging, dus wordt er samenwerking verwacht.

1

OXFAM-WERELDWINKELS, Ondersteuning van het jongerenwerk, Jongeren in de wereldwinkel, ,jongeren-service

14

De jongerencommissie werd er ook in omschreven. Deze commissie telde een vijftiental Wereldwinkeljongeren. De commissie kwam vijf maal per jaar samen. Deze commissie stelde het jongerenbeleidsplan op en volgde de uitwerking ervan. Een voorwaarde was wel dat de leden zelf vrijwilliger waren in een plaatselijke Wereldwinkel. Ook moesten ze de provinciale jongerenbijeenkomsten bijwonen. Eén maal per jaar zat de jongerencommissie samen met de Raad van Bestuur aan tafel, om belangrijke zaken te bespreken. Naast de jongerencommissie bestond er ook nog een technische werkgroep, de jeugdcel. De jeugdcel bestond uit personeel dat met het jongerenwerk bezig was. De jeugdcel had verschillende taken: subsidiedossiers behandelen, samenwerking met andere organisaties opvolgen, … In 1993 werd een aparte vzw opgestart om de jongerenwerking te ondersteunen: OxfamWereldwinkels Jongerenservice vzw. Men voelde dat er de laatste jaren veel jongeren werden aangetrokken tot de Wereldwinkel. Om hen op een gepaste manier op te vangen moest dus wel het één en het ander gebeuren. Omdat de kerngroep van plaatselijke Wereldwinkels doorgaans vooral uit mensen van een wat oudere generatie bestaan, voelden jongeren er zich niet altijd thuis en velen haakten dan ook af. Er bestaat vaak een spanningsveld op het vlak van het praktisch opvangen van jongeren en hen te integreren in de Wereldwinkelwerking en het vormen en informeren van jongeren. Er werd gezocht naar modellen die deze jongere generatie kunnen aanspreken en hen de mogelijkheid bieden zicht te integreren in de Wereldwinkelwerking. Zo werd het idee geopperd om de aparte vzw op te richten. Deze houdt zicht bezig met het uitdenken van activiteiten (naast het gewone aanbod van de Oxfam-Wereldwinkels) waar jongeren zich in kunnen vinden en die eveneens kaderen in het globale wereldwinkelmodel. Eigenlijk doelde men om nog meer naar de jongeren naar de groepen te halen en een ‘jong’ imago uit te stralen.

15

De Jongerenservice is met Jongeren in de wereld (JID) in 1999 samengesmolten tot Globelink. Globelink1 is een samenvoegsel van het jeugdwerk en Noord-Zuidwerkgroepen. Men probeert jongeren een mening te geven over het debat van de duurzame samenleving. Men linkt wereldthema’s aan jongeren. Men wil de wereld jongerenwijs maken door de jongeren wereldwijs te maken. Hiervoor heeft men een aanbod van educatieve spelen die jeugdgroepen kunnen ontlenen. Globelink organiseert activiteiten aan de hand van 4 pijlers2: ● jongeren: Men heeft als doelgroep jongeren tussen 16 en 25 jaar. In deze groep spreekt men voor een groot deel jeugdbewegingen en –verenigingen aan. Globelink wordt voor een groot deel georganiseerd voor en door jongeren ● inspraak:

De jongeren hebben de mogelijkheid om zijn of haar mening te laten horen. Bij debatten is de inspraak van jongeren een aandachtspunt. Via activiteiten kunnen de jongeren een eigen visie formuleren op de noordzuidthema’s.

● participatie:

De jongeren moeten kunnen deelnemen aan de activiteiten. De jongeren moeten aandeel hebben en inspraak in de thema’s

● duurzaam: Er wordt op lange termijn gewerkt aan een duurzame ontwikkeling. De thema’s worden over de gehele wereld genomen. Men wil een duurzame samenleving hoorbaar en zichtbaar maken.

1

GLOBELINK, informatiepunt, internet (http://www.globelink.be)

2

GLOBELINK, informatiepunt, pijlers, internet (http://www.globelink.be)

16

2.3

Provinciaal

In Oxfam-Wereldwinkels Vlaanderen waren er vijf provinciale secretariaten. Deze secretariaten hun voornaamste taak was de ondersteuning van de plaatselijke wereldwinkels. Het provinciaal secretariaat in West-Vlaanderen was Roeselare. In het secretariaat was er een verantwoordelijke voor de jongerenwerking. Deze taak werd opgenomen door de beroepskracht die in het provinciaal secretariaat zetelde. Bij deze verantwoordelijke kon je terecht met al je vragen over de jongerenwerking, de verantwoordelijke kwam ook ter plaatse de situatie opvolgen. Vier maal per jaar waren er provinciale bijeenkomsten. Alle Wereldwinkeljongeren uit de provincie waren hierop op uitgenodigd. Iedere bijeenkomst had een bepaald thema. Dit thema sloot aan bij de activiteiten die beweging toe in de kijker plaatste. Er werd ook veel aandacht gegeven aan de uitwisseling van ervaringen. Voor iedere provincie liep het programma grotendeels gelijk. Het programma werd voorbereid door enkele jongeren uit de provincie, de provinciale beroepskracht en enkele nationale jongerenwerkers. Men had een gericht vormingsaanbod naar jongeren toe. Per provincie had men een materialenbank. Deze bank bestond uit methodieken en spelen rond verschillende thema’s, zowel actiethema’s als Wereldwinkelthema’s. Iedere methodiek was gericht naar jongeren toe. De hoofdbedoeling was dat goede spelen en ideeën uit de plaatselijke jongerenwerking gingen doorstromen naar andere jongerenwerkingen. De plaatselijke jongerenwerking moest dus het provinciaal secretariaat voortdurend op de hoogte houden over hun bevindingen van het spel. Ondertussen zijn al de provinciale secretariaten samengevoegd in het nationaal secretariaat.

17

2.4

Interne structuur jongeren

2.4.1

Inleiding

Dit jaar vonden er Trefdagen plaats van Oxfam-Wereldwinkels. Op deze trefdag kon je deelnemen aan verschillende workshops. Ik schreef me in voor de workshop ‘stop de vergrijzing’, dit in functie van mijn eindwerk. Wat ik hieronder beschrijf komt grotendeels uit deze workshop1. Andere delen komen uit verslagen van de jongerencommissie en het jongerenteam, uit mails en rechtstreeks contact met de jongerenwerker van OxfamWereldwinkels.

2.4.2

Het jongerenteam

Voor het jongerenteam was er sprake van een jongerencommissie. In de jongerencommissie had men enkele problemen2. Dit op het vlak van: • inspraak • imago • vertegenwoordiging Inspraak: De leden van de jongerencommissie vonden het jammer dat er zo weinig feedback werd gegeven op hun activiteiten. De jongerencommissie kon alleen adviseren aan de jongerenwerker, adviseren aan de Raad Van Bestuur was te hoog gegrepen. Een ambitie van de jongerencommissie was om als inspraakorgaan aandacht te vragen voor jongerenthema’s aan de Raad van Bestuur.

1

OXFAM-WERELDWINKELS, workshop ‘Stop de vergrijzing’, Trefdag Oxfam-Wereldwinkels 19 februari te Brugge

2

OXFAM-WERELDWINKELS, verslag Jongerenteam 31/01/2004, internet, (http://www.oww.be/beweging)

18

In de jongerencommissie van januari 2004 kwam men tot het besluit dat men maar tot inspraak kan komen wanneer verschillende jongeren zich afvaardigen in de werkgroepen en commissies van Oxfam-Wereldwinkels. Men schoof naar voor om in deze werkgroep en commissies per acht leden een jongere er bij te nemen. Al deze jongeren samen zouden het jongerenteam vormen, een toetsingsgroep waarin alle werkgroep- en commissieleden hun ervaring samenleggen. Een tweede taak van het jongerenteam is het opvolgen van noden van de jongeren. Ondertussen is het inspraakorgaan al in de praktijk ingebracht, officieel is er nog niet veel veranderd. Met het jongerenteam wordt nog altijd niet de maximale inspraak en participatie bereikt. Toch blijft men vanuit de kant van de jongeren hameren op meer inspraak1. Imago: De jongerencommissie had bij de jongeren geen uitstraling. Wanneer je lid werd wist je niet zeker of je resultaat kon boeken. Men besloot om een jaarlijkse jongerenmeeting te organiseren. Hier zou men over inhoudelijke standpunten discussiëren en jongeren mee laten beslissen in inhoudelijke beleidsnota’s. Samen met de jongeren die in de werkgroepen en commissies vertegenwoordigd zitten zou dit een grote slagkracht geven naar Oxfam-Wereldwinkels nationaal. Vertegenwoordiging: Aangezien de jongerencommissie op verschillende gebieden geen inspraak had, kon men zich niet als spreekorgaan van de plaatselijke Wereldwinkel verantwoorden. Nu er in iedere werkgroep en commissie een jongere vertegenwoordigd zal zijn, zal men meer vertegenwoordiging hebben.

1

Gesprek met Ad Thoen, nationale jongerenwerker OXFAM-WERELDWINKELS, 12/04/2005

19

Hieruit volgde dat men een jongerenteam oprichtte. Men schoof vijf constructies naar voor dat de jongerenbelangen in de organisatie moest verzekeren: Tabel 2: Constructies ter verzekering van de jongerenbelangen1

Constructies ter verzekering van de jongerenbelangen 1 2 3

Per acht leden van een werkgroep of commissie moet er één jongere vertegenwoordigd zijn Tweemaandelijks wordt er een jongerenteam georganiseerd ter ondersteuning van de werkgroep- of commissieleden die de jongerenbelangen behartigen Jaarlijks wordt er een jongerenmeeting georganiseerd met open inschrijving Het opstarten van de JONET-groep met als taak de versterking van het netwerk en de communicatie tussen het nationaal secretariaat en het lokale jongerenwerk. De

4

leden van de JONET-groep worden uitgenodigd op het jongerenteam. Hieruit kunnen ze input geven over het lokale werk en zaken meenemen om lokaal te communiceren Communicatie: • het jongerenteam moet een plaats krijgen op de Algemene Vergadering

5

• meetings en verslagen moeten aan bod komen in de WeeWee krant en de bewegingswebsite • er moet voldoende terugkoppeling zijn van de beslissingen en resultaten in het jongerenteam naar de plaatselijke groepen

1

Verslag Jongerenteam 31/01/2004 Oxfam-Wereldwinkels, constructies ter verzekering van de jongerenbelangen, internet (http://www.oww.be/beweging)

20

Men wilde dus vooral meer jongeren in de beweging brengen. Hiervoor had men enkele voorstellen: • regiovergaderingen met jongeren (ter bevordering van het JONET) • een jongerenmeeting organiseren • jongeren laten vertegenwoordigen in beleidsorganen • jongeren laten vertegenwoordigen op nationale activiteiten

Dit alles leidde dus tot het vormen van een JONGERENTEAM als overlegorgaan en ter ondersteuning van de jongeren in werkgroepen, commissies en JONET

Het jongerenteam is zowat de jonge bende in Oxfam-Wereldwinkels nationaal. Het jongerenteam houdt een oogje in het zeil omtrent de jongerenvriendelijkheid van de beweging en probeert waar nodig de beweging hierover te adviseren. Het jongerenteam is een democratisch orgaan. In het jongerenteam zetelt er een voorzitter. De jongerenwerker stelde een profiel op waaraan deze voorzitter moet beantwoorden. De kandidaten moeten het jongerenteam leiden. Voordat men zich kandidaat kan stellen moet men minimum zes maanden vertegenwoordigd zijn in het jongerenteam. De voorzitter moet het engagement aangaan voor minimum één jaar en mag niet ouder dan 30 jaar zijn. De voorzitter wordt verkozen door het jongerenteam met 2/3 meerderheid. Naar de leden toe stelt men niet zoveel eisen. Er is een minimum van 7 leden en een maximum van 15 leden. Men gaat het lidmaatschap voor minimum één jaar aan. Daarnaast heeft het jongerenteam als streefdoel zoveel mogelijk jongeren onder de 18 jaar te bereiken. Het jongerenteam vergadert zes keer per jaar.

21

2.4.2.1

Vertegenwoordiging van het jongerenteam

Vanuit het jongerenteam worden dus jongeren afgevaardigd die de jongerenbelangen vertegenwoordigen. Dit doen ze in de nationale werkgroepen, de nationale commissies, het jonet en werkgroep X. Zij trachten het thema jongeren zoveel mogelijk te integreren binnen de nationale werking. Voor deze jongeren werd er door de jongerenwerker een profiel uitgeschreven1: “Deze jongeren verdedigen de jongerenbelangen binnen hun commissie of werkgroep. Dit houdt in dat zij als gewoon lid van hun werkgroep/commissie zetelen en zich dan ook houden aan de regels die daarbij gelden. Zij hebben daarbij echter extra aandacht voor de jongeren binnen het geheel. Bij twijfelgevallen of tegenstrijdige belangen kunnen zij dit voorleggen aan het jongerenteam ter overleg. Er wordt echter niet gewerkt met verplichte terugkoppelingen, dit om onnodige vertragingen van de andere werkgroepen en commissies te voorkomen.” Tabel 3: Participatie van het Jongerenteam aan commissies en werkgroepen

Jongerenteam

Vertegenwoordiging van het jongerenteam Commissies

Werkgroepen

Partnercommissie

Werkgroep democratie

Politieke commissie

Werkgroep Prikkel

Financiële commissie

Werkgroep Jongerentrefdag Werkgroep Ad Hoc

Sommige jongeren zijn nog niet actief in hun commissies. De financiële commissie is zich aan het vernieuwen en kan nu geen nieuwe leden aanwerven. De leden voor de partnercommissie worden tweejaarlijks gekozen (de laatste verkiezing was op de Algemene Vergadering van 2004).

1

OXFAM-WERELDWINKELS, verslag jongerenteam 30/06/04, internet (http://www.oww.be/beweging)

22

Voor de werkgroepen Prikkel en Jongerentrefdag is het vanzelfsprekend dat er een jongere aanwezig is. Deze werkgroepen bereiden activiteiten voor de jongeren voor, maar aangezien de jongeren vertegenwoordigd zijn in de verschillende organen, mogen er bij deze werkgroep ook volwassenen aansluiten. Ieder jaar verdeelt men opnieuw wie er in welke werkgroep of commissie zetelt. Er werden ook nog jongeren afgevaardigd voor de nationale Raad van Bestuur, voor de studentenwerkingen, voor de Wereldwinkels op school en voor de webredactieraad.

2.4.3

Het JONET

Het jongerennet treedt pas volgend jaar in werking. Zoals eerder beschreven is hun taak het netwerk en de communicatie tussen het nationale secretariaat en de lokale jongeren te versterken. Leden van het jongerennet worden ook uitgenodigd op het jongerenteam. Bij de lokale jongeren denken we niet alleen aan de jonge wereldwinkeliers, maar ook aan de studentenwerkingen, de toekomstige regionale jongerenwerkingen en de Wereldwinkeliers op school. In het jongerennet zullen er vooral leden van lokale jongerenwerkingen zetelen. In het jongerennet zou er een afgevaardigde van de verschillende regio’s zetelen. Het jongerennet wil daarnaast een netwerking opbouwen voor jongeren uit dezelfde regio. Binnenkort wil men komen tot concrete initiatieven van regionale jongerenwerkingen ondersteund door de trekkersgroep van het jongerennet. Eind mei is er een weekend waar men nieuwe structuren zal vormen om het JONET verder uit te bouwen.

23

2.4.4

Werkgroep X

Wanneer men jongerenactiviteiten organiseert werkt men met verschillende werkgroepen. Dit zijn ad hoc werkgroepen, ze zijn tijdelijk en soms maar eenmalig. Het is belangrijk dat men na de activiteit het verloop en de voorbereiding ervan in de werkgroep evalueert. Iedere werkgroep heeft zijn eigen structuur. Werkgroep X heeft drie grote verantwoordelijkheden1: ● Jongerenwebredactie: Sinds januari 2005 komen enkele jongeren bijeen om de URL www.oww.be/jongeren wat vorm te geven. In april 2005 hebben ze een voorstel ingediend bij de webmaster, die het dan zijn definitieve vorm zal geven. Voor de webredactie kunnen er nog vervolgscenario’s komen ● Yoco:

Dit is het internationaal jongerenteam. In juli 2004 trokken zeven jonge wereldwinkeliers naar de bijeenkomst in Wenen.

● Prikkelteam en jongerentrefdagteam: Dit zijn twee werkgroepen die elk een jaarlijks initiatief voorbereiden dat zich richt op de jongeren in de beweging

1

Workshop stop de vergrijzing, elementen van de nationale jongerenwerking

24

2.4.5

Regionale jongerenwerkingen

In twee regio’s (Limburg en de Zuiderkempen) bestaat er een regionale jongerenwerking. Deze worden getrokken vanuit een regionale trekkersgroep. Deze realisatie zal opbouwend te werk gaan en men hoopt zo spoedig mogelijk om enkele regionale jongerenwerkingen er bij te hebben. De regionale jongerenwerkingen draaien momenteel op een laag pitje. Het zou beter zijn als de jongerenwerkingen nog dichter gelegen dan de regio met elkaar samenwerken1.

2.4.6

Studentenwerkingen

Wanneer je als jongere in Gent, Brussel of Leuven studeert kan je je aansluiten bij de studentenwerking van Oxfam-Wereldwinkels. Ieder jaar worden er in oktober in iedere stad opstartvergaderingen gehouden om het jaar te plannen. Deze opstartvergaderingen worden geleid door een trekkersgroep. Ook gebeurt het dat de studentenwerking vanuit een school wordt opgestart. In Brussel is dit het geval. De studentenwerking van de Vrije Universiteit van Brussel heeft zijn eigen verkoopruimte in school waar men meermaals per week producten van eerlijke handel verkoopt. Wanneer er VUB-evenementen zijn, zorgt men ervoor dat er Wereldwinkelproducten worden gebruikt. Activiteiten worden samen georganiseerd met het Universitair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking. In Leuven werkt de studentenwerking samen met de studentenwerking van 11.11.11. Hier zorgt men ook regelmatig voor een verkoopstand. Ieder jaar is er ook een startreceptie samen met 11.11.11. Ieder mag kiezen hoeveel tijd men in de studentenwerking stopt, men vindt het niet erg wanneer iemand niet op alle activiteiten aanwezig is. De studentenwerkingen worden ondersteund door de jongerenwerker van Oxfam Wereldwinkels Nationaal. Sinds dit jaar is er een studentenfolder verschenen om studenten warm te maken voor de studentenwerkingen.

1

Gesprek met Ad Thoen, nationale jongerenwerker, 12/04/2005

25

2.4.7

De lokale jongerenwerking geschetst door de jongerenwerker van Oxfam-Wereldwinkels Nationaal

2.4.7.1

Aanpak

De jongerenwerker heeft een schets gemaakt over hoe een lokale jongerenwerking eruit zou moeten zien. Er kunnen verschillende organisatievormen zijn1: ● apart ● samen ● tussenin • Apart Een aparte jongerenwerking komt er op neer dat de jongerenwerking naast de Wereldwinkel georganiseerd is. In theorie zou dit tot uiting komen dat de jongeren volledig zelfstandig werken, met zo weinig mogelijk middelen en hulp van de Wereldwinkel. Dit is niet zo gemakkelijk, want veel jongerenwerkingen hebben we degelijk steun nodig van de plaatselijke Wereldwinkel. Wanneer de plaatselijke Wereldwinkel een activiteit organiseert is de vraag hoe men de jongerenwerking er dan laat in mee participeren. Men kan wel samen met de Wereldwinkel (indien de jongeren dit wensen) een activiteit organiseren.

• Samen De jongerenwerking loopt gelijk met organisatie van de plaatselijke Wereldwinkel. Het contact tussen de jongeren en de Wereldwinkels is wederzijds. De jongeren kunnen hier op een grote ondersteuning van de Wereldwinkel rekenen. Op deze manier kan men beter samenwerken en is men van alles op de hoogte. De jongerenwerking kan dan ook inspraak hebben in de verschillende beleidsorganen van de Wereldwinkel.

1

Workshop stop de vergrijzing, interne structuur jongeren

26

• Tussenin Deze manier van werken is moeilijk te omschrijven. De jongerenwerking werkt niet samen, maar werkt ook niet afzonderlijk. Deze manier van werken wil men meer en meer gaan promoten. Tevens is het beter dat er regelmatig samengewerkt wordt tussen jongeren en volwassenen. De werking is opperbest wanneer jongeren en volwassenen niet gescheiden van elkaar staan. Een jongerentrekker is noodzakelijk. Deze persoon kan iemand van de jongeren zelf zijn, men stelt dit ook voor. Deze persoon moet daarom niet al het werk op zichzelf nemen, maar is als het ware de voorzitter van de lokale jongerenwerking. Wanneer er geen bijeenkomst is, of wanneer de jongerenwerking een tijdje non-actief is (bvb wegens vakantie of examens) kan deze persoon samen met de Wereldwinkel dringende zaken beslissen. De jongerentrekker is de coördinator van de jongeren. Deze persoon kan de trekker zijn van een jongerenkerngroep. De jongerenkerngroep zorgt ervoor dat bijeenkomsten en activiteiten uitgewerkt zijn. Niet iedereen in de jongerenwerking kan zoveel inbreng geven, dus is deze groep de leidraad van de jongerenwerking. Een jongerenverantwoordelijke is dan de persoon die in naam van de lokale Wereldwinkel spreekt. Best is dit een beroepskracht, indien dit niet kan een vrijwilliger. Deze persoon geeft belangrijke zaken door aan de jongerenwerking. Wanneer de Wereldwinkel actie voert kan deze persoon de jongerenwerking hierop van de hoogte brengen. De jongerenverantwoordelijke brengt ook de noden en vragen van de jongerenwerking op de vergadering van de lokale Wereldwinkel. Deze taak kan ook op zich genomen worden door een jongvolwassene. Het is moeilijk om vanuit de nationale jongerenwerking een aanbod van activiteiten uit te brengen. Wel is het vanzelfsprekend dat de jongeren zoveel mogelijk meedoen aan de actiedagen die nationaal georganiseerd en opgevolgd worden. Het is belangrijk dat er een goede mix is tussen actie, vorming en amusement met en in de groep.

27

2.4.7.2

De jongerenwerking en pijlers van Oxfam-Wereldwinkels

Iedere groep die opstart doet dit vanuit een doelstelling. Het is vanzelfsprekend dat we zekere inhoud, visie willen geven aan onze jongerenwerking. Vanuit deze doelstelling kan men dan gericht activiteiten gaan organiseren. De doelstellingen bespreek je met de jongeren, omdat zij deze doelstellingen moeten waarmaken. Het uitgangspunt van Oxfam-Wereldwinkels is jongeren in contact brengen met mondiale thema’s vanuit de specifieke invalshoek wereldhandel. Naast dit wil men de jongeren inspraak geven bij de uitbouw van de Wereldwinkelbeweging. Verder vormen de drie pijlers van Oxfam-Wereldwinkels ook de basis van een jongerenwerking. De pijlers van Oxfam-Wereldwinkels:1 • Verkoop Verkoop van producten neemt een centrale plaats in binnen Oxfam-Wereldwinkels. Hiermee wil men een voorbeeldfunctie vervullen op vlak van eerlijke handel en een tegenmacht opbouwen in het Zuiden. Jongeren kunnen zich vlot inschakelen in de verkoopswerking via de gewone Wereldwinkelwerking. Daarnaast hebben ze heel wat contacten en mogelijkheden om zelf één specifiek luik van de verkoopswerking op zich te nemen. Op één of andere manier werken met Wereldwinkelproducten, zou aan de basis moeten liggen van elke jongerenwerking. Verkoop in de praktijk sluit het best aan bij een verkoopstand op school (zie verder). Veel jongeren die actief zijn in de Wereldwinkel, zijn ook meestal actief in een jeugdbeweging. Eerlijke producten kunnen ze ook op hun kamp meepakken. Het is een achterpoortje van het educatief werk. Voor heel wat leidingsploegen zijn Wereldwinkelproducten onbekend. De jeugdbewegingen moeten goed ingelicht worden over de meerwaarde van het gebruik van Wereldwinkelproducten. Naast het benaderen van de leidingsploegen moet men ook de kookploegen benaderen. Soms heeft de leiding niets te zeggen over het kampmenu. 1

OXFAM-WERELDWINKELS, een focus op ons jongerenwerk, pijlers

28

• Informatie en educatie Informatie verstrekken over producten en onderwerpen is ook een belangrijke pijler in de werking van Oxfam-Wereldwinkels. Het educatiewerk omvat twee luiken: informatie geven aan ‘het grote publiek’ en vorming van iedereen die bij de Wereldwinkel betrokken is. Het hangt natuurlijk af van wat de jongeren zelf vragen, maar de vraag naar informatie over de producten, over eerlijke handel of over andere thema’s is ruim bij jongeren. Dit is de belangrijkste pijler waarom jongeren naar Oxfam-Wereldwinkels komen. Een gezonde afwisseling of combinatie van informatie en educatie zorgt voor de beste resultaten. Op iedere bijeenkomst kun je een spel spelen dat een inhoudelijke achtergrond heeft. • Actie Actievoeren is een ruim begrip binnen Oxfam-Wereldwinkels. Er zijn verschillende nationale actiethema’s. Wanneer de plaatselijke Wereldwinkel actie voert kunnen de jongeren hieraan deelnemen. Met Oxfam-Wereldwinkels organiseert men ook plaatselijke actiedagen. Vanuit Oxfam-Wereldwinkels bestaat er ook een nationale actiewerkgroep. Hierin zetelen er ook enkele jongeren. De jongeren kunnen zelf ook een actie plannen. Wanneer men een fuif geeft kan men hierin inhoudelijke thema’s aan bod brengen.

29

2.4.7.3

Contact met lokale jongeren1

Om het contact met de plaatselijke jongerenwerking te onderhouden is er een tweewekelijkse jongerenmail, opgesteld door de nationale jongerenwerker. De jongerenmail werd opgesteld als vervanging van de jongerenkrant die in bijlage bij de WeeWee krant zat. Toen men geen jongerenkrant meer opstelde werd er niets meer vanuit nationaal gepubliceerd voor de jongeren. In oktober 2003 werd de eerste jongerenmail opgesteld door de jongerenwerker. Een voordeel van de jongerenmail is dat de jongere deze rechtstreeks ontvangt. De jongerenmail brengt verschillende onderdelen aan bod: • nationale actie’s • evenementen van plaatselijke jongerenwerkingen • nationale nieuwtjes Het doel van de jongerenmail is om de jongeren meer enthousiast te maken en te motiveren voor zaken die ook jongeren aangaan. Dit wil men bereiken door een goede jongerenmail op te stellen. Van de kleine 1000 jongeren die vrijwilliger zijn in de wereldwinkel krijgt maar een 120 mensen de jongerenmail. Dit komt omdat niet alle jongeren bij nationaal gekend zijn. Het doel is om de vroegere jongerenkrant opnieuw op te starten, men is nu al op zoek naar vrijwilligers. Op de bewegingssite (afgesloten gedeelte van de nationale website met info specifiek voor wereldwinkeliers) is er een webpagina voor de jongeren gereserveerd. De pagina noemt ‘Jong in de Wereldwinkel’. Hierop kan men informatie terugvinden over nationale acties die jongeren ook aangaan. Men kan hier ook meer informatie terugvinden over Prikkel en de nationale Jongerentrefdag. Verslagen van het Jongerenteam zijn hier tevens ook op terug te vinden.

1

Gesprek met Ad Thoen, nationale jongerenwerker, 12/04/2005

30

Op de webpagina kan je ook een discussieforum terugvinden. Naast discussie komen er ook nog andere zaken aan bod die voor de jongeren interessant zijn. Zo is er bijvoorbeeld een kalender op voorzien waar men zelf lokale jongerenactiviteiten kan aankondigen.

31

3

Hoe jongeren via het onderwijs in contact brengen met de wereldwinkel

3.1

Inleiding

De beste weg om jongeren aan te werven is via het onderwijs. Bij Oxfam-Wereldwinkels heeft men één beroepskracht die de scholenwerking opvolgt. In dit stuk beschrijf ik wat Oxfam-Wereldwinkels de scholen allemaal aanbiedt.

3.2

Wereldwinkel op school1

3.2.1

Wat?

Leerlingen kunnen op school zelf een Wereldwinkel beheren, Wereldwinkelproducten verkopen tijdens een pauze of na de schooluren. Heel wat jongeren in Vlaanderen zijn hiermee actief bezig. Via de Wereldwinkel op school kunnen jongeren ook meehelpen om eerlijke handel uit te bouwen en zo een steentje bij te dragen aan een betere wereld. Iedere school komt hiervoor in aanmerking. Iedere school bepaalt zelf wanneer de Wereldwinkel op school open is. Het is een regelmatig verkooppunt op school. Op school is er altijd wel een leerkracht zijn die een Wereldwinkel op school wil helpen mee opstarten. De officiële toelating ligt bij de directeur. Ook moeten er goede afspraken worden gemaakt met de directie: ● in welk lokaal maak je je winkel? ● waar en wanneer mag de winkel opengehouden worden? ● in welk lokaal bewaar je de producten?

1

OXFAM-WERELDWINKELS, brochure Wereldwinkel op school

32

Vooraleer men een Wereldwinkel op school opricht is er een startvergadering. Op de startvergadering wordt bepaald hoe men de Wereldwinkel zal oprichten en is er een takenverdeling. Tabel 4: Taken in de Wereldwinkel op school1

Functie Verkoop

Taak ● winkel/kraam inrichten ● klanten bedienen

Bestellingen en

● producten bestellen

stockbeheer

● leveringen nakijken ● voorraad in het oog houden

Centen en boekhouding

● de kassa natellen ● de inkomsten beheren ● de facturen betalen

Informatie en actie

● informatiemateriaal bestellen ● campagnes opvolgen ● infoactiviteiten (mede)organiseren

Promotie

● reclame voor je wereldwinkel maken

Secretariaat

● verslag van vergadering maken ● post voor wereldwinkel klasseren en beheren

Coördinatie

● de wereldwinkel doen ‘draaien’

Samenwerking met de plaatselijke Wereldwinkel is essentieel. Afspraken dient de school dan ook te maken met de plaatselijke Wereldwinkel. Bij de plaatselijke Wereldwinkel kan men de producten aankopen. Men kan voedingsproducten verkopen en na afspraak met de plaatselijke wereldwinkel ook artisanaat. Vanaf een bepaald bedrag kan de plaatselijke Wereldwinkel de producten ook leveren. Met de plaatselijke Wereldwinkel maakt men een contract op over de leverings- en betalingsvoorwaarden. Natuurlijk mag men ook de inhoud niet vergeten van eerlijke handel. In de Wereldwinkel op school kan men informatieaffiches en –folders uithangen. Maandelijks verstuurt Oxfam-Wereldwinkelnationaal een e-mailnieuwsbrief. Daarin stelt men nieuwe producten voor, actuele jongerenacties en –campagnes en zaken die nodig zijn om te weten voor Wereldwinkel op school. 1

OXFAM-WERELDWINKELS, Wereldwinkel op school, takenpakket

33

De jongeren kan men na een tijd laten aansluiten bij de plaatselijke Wereldwinkel, als lid van de jongerenwerking of als vrijwilliger. Momenteel zijn er een zestigtal Wereldwinkels op school.

3.2.2

Financieel beheer

Alles wat men verkoopt moet men registeren op een kasblad. Na elke levering ontvangt men een factuur. Van de plaatselijke Wereldwinkel krijgt de wereldwinkel op school 5% korting op de aanbevolen verkoopprijs van de Wereldwinkelproducten. Deze winstmarge kan men dan investeren in campagnemateriaal, educatief materiaal, … Op 15 juni wordt de Wereldwinkel op school gesloten. Alle niet-verkochte producten worden dan naar de Wereldwinkel teruggebracht.

3.2.3

Startkit

Elke Wereldwinkel op school ontvangt een startkit met materiaal dat men voor informatie– en actiemomenten kan gebruiken. Deze startkit moet men bij de plaatselijke Wereldwinkel bestellen. Inhoud startkit: ● handleiding voor Wereldwinkel op school ● voorstellingsaffiche van Wereldwinkel op school ● invulaffiche waar men de openingsuren van Wereldwinkel op school kan noteren ● voorstellingsfolders Oxfam-Wereldwinkels ● voorstellingsbrochures Oxfam-Wereldwinkels ● voorstellingsvideo ‘Straffe Koffie’ ● Pure Commercie, jongerengids over eerlijke handel ● affiches ‘uit respect’ ● catalogus met overzicht educatief en informatie materiaal ● bon ‘maak kennis en proef’ om enkele voedingsproducten gratis te proeven In het schooljaar 2003-2004 werden er 80 startkits verdeeld. Oxfam-Wereldwinkels heeft wel het vermoeden dat het aantal Wereldwinkels op school nog een stuk groter is. Allicht vraagt niet elke Wereldwinkel op school een startkit aan.

34

Via deze manier van werken laat men de leerlingen kennis maken met de producten van de Wereldwinkel. Tevens is men bezig met eerlijke handel en kan men de leerlingen informeren over eerlijke handel. Hiermee kunnen ze een tegenwicht bieden aan bvb merknaamautomaten. De jongeren kunnen ook doorstromen naar de plaatselijke Wereldwinkel als lid van de jongerenwerking of als vrijwilliger1.

1

Gesprek met Ad Thoen, nationale jongerenwerker, 12/04/2005

35

3.3

Jieha!

Jieha! (Jong Iniatief voor Ethische Handel )1 is een samenwerkingsproject tussen OxfamWereldwinkels en Vlajo (Vlaamse Jonge Ondernemingen). Jieha is van start gegaan op 1 september 2004. Voorlopig is het project gericht op 5de jaren Algemeen Secundair (Katholiek) Onderwijs. In de toekomst wil men het deelnemersveld nog uitbreiden. Jieha biedt een kans om aan jongeren om producten van eerlijke handel (non-food) te leren kennen en te verkopen. Men wil studerende jongeren vroegtijdig vertrouwd maken met het ondernemerschap en hiertoe bedrijven en scholen mobiliseren. De studenten worden zelfsturend en leren actief leren2. Men wil de jongeren prikkelen om een eigen zaak te opstarten. Via de verkoop van artisanaat wil men de jongeren zelfsturender maken. Jieha heeft een duurtijd van 8 tot 16 weken en kan op elk moment opgestart worden. De kostprijs bedraagt 5 euro per jonge deelnemer. Dit bedrag is een symbolische bijdrage en dekt een zeer klein deel van de kosten voor de start up kit en coördinator. Jieha is dus een samenwerkingsproject tussen Oxfam-Wereldwinkels en het Vlajo. Hiermee stimuleert men een uniek samenwerkingsverband tussen ethische handel en ondernemingszin. Hierdoor krijgen de leerlingen een ethisch bewustzijn over wat eerlijke handel inhoudt. Het project wordt uitgevoerd om een zinvolle invulling te geven aan de vrije ruimte die vanaf dit schooljaar (2004-2005) van toepassing is voor leerlingen van het katholiek onderwijs3. Tijdens het project werken de studenten in teamverband aan denkoefeningen en uitdagingen. Hierdoor leren de studenten hun persoonlijke mogelijkheden en talenten kennen. Deze leerstrategie sluit aan bij praktijkgestuurd leren en projectonderwijs.

1

OXFAM-WERELDWINKELS, Jong in de wereldwinkel, Jieha!, internet (http://www.oww.be/beweging)

2

VLAJO, project JIEHA !, internet (http://www.vlajo.be)

3

OXFAM-WERELDWINKELS,, JIEHA!, internet (http://www.oww.be)

36

De begeleidende leerkracht krijgt een kant-en-klare leercoachenmap en kan beroep doen op het deskundige netwerk van Vlajo-coördinatoren. Iedere school kan een naam voor hun project kiezen. Vlajo helpt in het begin via een startlening (€ 100), de winst van de onderneming wordt geschonken aan een goed doel naar keuze. Met Jieha! bereik je1: ● een nuttige, kant-en-klare invulling van de vrije ruimte ... ● een korte praktijkervaring ... ● verkoop en promotie van ethisch verantwoorde producten ... ● een open leerformule met ruimte voor eigen invulling ... ● een stimulans tot attitudes en vaardigheden ... ● tal van eindtermen Via een forum op de site van Vlajo kunnen jongeren hun ervaringen over Jieha! uitwisselen. Op donderdag 20 januari is er een totaal van 100 deelnemende scholen bereikt. Meer dan 1500 studenten nemen deel aan het Jieha! project2.

1

VLAJO, Jieha!, internet (http://www.vlajo.be)

2

Gesprek met Ad Thoen, nationale jongerenwerker, 12/04/2005

37

3.4

Fair Trade Scholen

3.4.1

Wat?

Dit project is bedoeld voor leerlingen van het 4de, 5de en 6de TSO/BSO/KSO. Het project is georganiseerd door Oxfam-Wereldwinkels, met medewerking van Globelink. Het verschil met een Wereldwinkel op school is dat men hier geen producten verkoopt, maar enkele uitdagingen aangaat. Doelstellingen en voorwaarden1 Doelstellingen: ● er moet een trekkersgroep opgestart worden die aan het einde van het project meer inzicht moet hebben in het probleem ● 60% van de jongeren van de school moeten in de loop van het project erbij betrokken zijn ● iedereen op school moet op de hoogte zijn van het feit dat er iets gebeurt rond eerlijke handel in de school Voorwaarden: ● het moet zelfstandig te begeleiden zijn vanuit de school mits ondersteuning vanuit Oxfam-Wereldwinkels, maar de leerkrachten mogen niet zwaar belast worden ● leerlingen moeten via het project kennismaken met de lokale Wereldwinkel ● het project moet duurzaam zijn, er moet iets blijvend opgebouwd worden in de scholen ● op lange termijn moet een structurele samenwerking met andere NGO’s mogelijk worden

1

OXFAM-WERELDWINKELS, Fair Trade Scholen, een focus voor ons jongerenwerk

38

Een groepje leerkrachten daagt samen met de directie een kerngroep van leerlingen uit. Deze kerngroep daagt dan de leerlingen uit. In de loop van het schooljaar volgen er verscheidene uitdagingen. De uitdagingen moeten een verband hebben met een wereldwinkelthema. De leerlingen nemen enkele uitdagingen aan rond het project van eerlijke handel (minstens drie). Brengen zij dit met medewerking medescholieren tot een goed einde, dan mogen ze rekenen op een tegenprestatie van de plaatselijke Oxfam-Wereldwinkel en van de leerkrachten of directie van de school. Tevens is het de bedoeling om de lokale Wereldwinkel een plaats te geven in het geheel. Het project moet ook echter perfect uit te voeren zijn zonder Wereldwinkel in de buurt en zonder de inbreng van de scholenverantwoordelijke. Er moeten zoveel mogelijk jongeren bij de uitdagingen betrokken worden. Men kan jongeren niet verplicht laten deelnemen. Er moet een sfeer te voelen zijn in de school dat er iets op til is.

3.4.2

De kerngroep1

De kerngroep kan altijd contact opnemen met het nationaal secretariaat. Het is belangrijk om deze medewerkers te informeren en er afspraken mee te maken. De persoon die men aanspreekt is de scholenverantwoordelijke. Deze persoon kan de groep dan doorverwijzen naar de schoolverantwoordelijke van de plaatselijke Wereldwinkel. De plaatselijke Wereldwinkel kan de werking van de Fair Trade school mee ondersteunen. Indien men wil komt de schoolverantwoordelijke de bedoeling van dit project toelichten. Hierbij is dan best ook een afgevaardigde van de plaatselijke Wereldwinkel aanwezig.

1

OXFAM-WERELDWINKELS, Fair Trade scholen, handleiding voor de kerngroep, internet (http://www.oww.be/beweging)

39

Taken van de kerngroep: ● samenkomen om de uitdagingen te kiezen. Belangrijk hierbij is dat men tot een geformuleerde uitdaging komt ● samen met Oxfam-Wereldwinkels, de directie en de betrokken leerkrachten de tegenprestaties afspreken ● de uitdagingen en de tegenprestatie bekend maken aan de andere leerlingen. Dit kan men via affiches die men ter beschikking krijgt van Oxfam-Wereldwinkels De kerngroep ontvangt van Oxfam-Wereldwinkels een startpakket. In dit startpakket zit er een voorstellingsvideo, een Cd-rom met een quiz van Kommil Foo, een jongerengids en enkele producten. Tevens ontvangt de kerngroep een handleiding van hoe ze nu concreet te werk moeten gaan.

3.4.2.1

Keuze van de uitdagingen

De kerngroep kan enkele voorbeelduitdagingen raadplegen. Natuurlijk is het beter als ze er zelf ook enkele samenstellen. De enige voorwaarde is wel dat de uitdaging een raakvlak heeft met eerlijke handel. ● men moet ervoor zorgen dat er genoeg afwisseling zit in de uitdagingen, maar ook samenhang ● het komt er op aan een uitdaging te kiezen die kans heeft tot slagen ● mogelijkheden, kwaliteit en creativiteit van de medeleerlingen moeten goed gebruikt worden Wanneer er een uitdaging gekozen is moet men een strategie bedenken om deze uitdaging uit te voeren. Een planning en timing van de te uitvoeren stappen is geen overbodige luxe. De realisatie van de uitdaging ligt ook voor een deel bij de kerngroep. Indien de kerngroep de leerlingen niet warm maakt om de uitdaging aan te gaan is er weinig kans op slagen.

40

3.4.2.2

Evaluatie van de kerngroep

Belangrijk is dat men op het einde van het schooljaar alles eens evalueert: ● in de evaluatievergadering zijn er zowel mensen van de kerngroep als leerlingen aanwezig ● er worden plannen gemaakt voor volgend schooljaar ● er wordt een effectmeting gehouden

3.4.2.3

Evaluatie van Oxfam-Wereldwinkels nationaal

De evaluatie van schooljaar 2003-2004 is al achter de rug. In twee van de vier pilootscholen is het concept zeer goed gelukt. In TSO/BSO scholen heeft men meer lesuren dan het ASO en kan men dus minder bij elkaar komen. Nadat men het vorig schooljaar had geëvalueerd heeft men besloten om met een startdag te beginnen. Dit schooljaar vond dit plaats op 16 oktober in het nationaal secretariaat te Gent. Hierbij waren ook alle Wereldwinkels op school uitgenodigd, deze kregen een aangepast programma.

Tabel 5: Evaluatie Jieha door Oxfam-Wereldwinkels

Evaluatie Jieha Positief

Negatief

● een trekkersgroep denkt na welke

● in TSO/BSO gaan alleen bepaalde

uitdagingen men kan aangaan

afdelingen de uitdagingen aan

● er was een ruime medewerking van

● het is moeilijk om buiten de schooluren

medeleerlingen

samen te komen ● in de pilootscholen was er nog geen leerlingenparticipatie ● de scholen moeten kiemen hebben voor het eerlijke handelsverhaal en langetermijn werking uitbouwen

In Kortrijk is er ook een fairtradeschool, namelijk in de Tuinbouwschool. Veel contact tussen de Wereldwinkel en deze school is er niet.

41

Een voorbeeld1 van een Fairtradeschool is deze van Leopoldsburg. Dit zijn leerlingen van het zesde handel die in het kader van mini-ondernemingen aan de slag zijn gegaan. Zij bouwden twee mobiele stands. In de ene monteerden ze drie computerschermen waarop ze zelfgemaakte PowerPointvoorstelling over Oxfam-Wereldwinkels en zijn campagnes kunnen tonen. De andere wordt gebruikt om producten uit te stallen en te verkopen. Vier woensdagnamiddagen hebben de leerlingen aan de stands gewerkt. Ze sneden het logo en de naam “Oxfam” uit hout, gingen er met de groene verfborstel door, monteerden lichtjes en een dak met spotjes. Echte juweeltjes! Wanneer alle uitdagingen gelukt zijn verwacht men dus een tegenprestatie. Op het einde van het schooljaar kan men ook receptie geven om te toasten op het slagen van de uitdagingen. Dit schooljaar namen er tien scholen de uitdaging aan. Men is nog ijverig op zoek naar scholen voor volgend jaar.

1

OXFAM-WERELDWINKELS, artikel Wee Wee Krant, internet (http://www.oww.be/beweging)

42

3.5

Freeze1

3.5.1

Wat

Naar aanleiding van het 30-jarig bestaan van Oxfam Wereldwinkels werd Freeze opgericht. Freeze is een interactieve tentoonstelling die men met groepen kan boeken of bezoeken. De tentoonstelling bestaat uit vijf koelkasten en een Worldshake-automaat. De koelkasten bewaren eerlijke producten die je in de wereldwinkel vindt: koffie, rijst, bananen, cacao & chocolade en natjes & droogjes (wijn, fruitsap, noten en chips). Er is geen volgorde, je mag iedere koelkast naar eigen keuze bezoeken. Leerkrachten kunnen een lesvoorbereiding raadplegen bij Oxfam-Wereldwinkels. Dit kan een vragenlijst of een kruiswoordraadsel zijn.

3.5.2

Structuur van de koelkasten

De structuur van iedere koelkast is hetzelfde, maar toch verrassend anders: ● de binnenkanten belichten de kerninformatie over de productie en handel achter het product. Mensen van ginder kunnen zelf hun verhaal doen of de bezoeker staat zelf te kijk ● aan de zijkanten kan de bezoeker interactief informatie over het product opdoen. Je kan het groeiproces volgen, via een quiz je kennis over het product testen ● aan de achterkant krijgt de bezoeker niet alledaagse informatie over het product ● aan de bovenzijde staat er een knotsgek attribuut

1

OXFAM-WERELDWINKELS, Freeze folder, internet (http://www.oww.be)

43

4

Jongeren in de praktijk?

Inleiding In dit praktijkdeel is het de bedoeling dat ik bekijk hoe men in de Wereldwinkels jongeren betrekt bij hun werking. Hierbij ga ik vooral kijken of men een jongerenwerking heeft en hoeveel jongeren er meewerken in de Wereldwinkel. Andere, kleinere zaken komen ook aan bod. Bij de bezoeken aan de verschillende Wereldwinkels stelde ik telkens dezelfde vragen. Tevens peilde ik naar de moeilijkheden die men had op het vlak van jongeren Volgende vragen stelde ik aan de beroepskracht of de vrijwilliger: ● Jongeren in de Wereldwinkel: ● wat kunnen ze doen als vrijwilliger ● demografie ● werving van jongeren ● inspraak ● relatie tussen de jongeren en ouderen ● aparte jongerenwerking? ● activiteiten vrijwilligers/jongeren ● Klasbezoeken: ● algemeen/secundair onderwijs ● hulp van vrijwilligers (jongeren) ● verloop van het bezoek ● studentenwerkingen ● Wereldwinkel op school ● jieha-projecten ● fair trade scholen ● Freeze tentoonstellingen

44

Keuze van de bezochte Wereldwinkels Voor dit werk ging ik uit van enkele vaststellingen die ik deed op mijn stageplaats. Ik begin met de omschrijving van de situatie in de Wereldwinkel van Kortrijk. Bij deze Wereldwinkel ga ik meer in detail dan bij de andere winkels. De Wereldwinkels die ik bezocht werden mijn geadviseerd door de jongerenwerker en contacten met de Wereldwinkels Volgende Wereldwinkels ben ik een bezoekje gaan brengen: ● Gent – Centrum: hier werken er 5 beroepskrachten, één iemand is er 4/5 tewerkgesteld voor educatie en vorming naar schoolgroepen toe ● Oostende:

hier werken er geen beroepskrachten, Wereldwinkel draait uitsluitend op vrijwilligers. Deze Wereldwinkel heeft ook geen jongeren onder de vrijwilligers, leek me interessant om eens te bezoeken

● Izegem:

er kwam iemand van de Wereldwinkel van Izegem op bezoek naar Wereldwinkel Kortrijk. Deze is vrijwilligster en actief in de jongerenwerking. Ik nam dus ook de kans om haar hierover vragen te stellen

Van iedere Wereldwinkel vind je een verslag en bevindingen van mijn bezoek terug. Aangezien niet iedere Wereldwinkel hetzelfde aanbod naar jongeren toe had, wijzigt mijn structuur wel eens.

45

4.1

Wereldwinkel Kortrijk

4.1.1

De plaatselijke jongerenwerking van wereldwinkel Kortrijk

4.1.1.1

Geschiedenis1

In 1973 startten enkele jonge Kortrijkse enthousiastelingen een Wereldwinkel te Kortrijk In 1993 werd de jongerenwerking in Kortrijk gelanceerd. De jongeren werden op de hoogte gehouden over nieuwtjes en activiteiten door middel van een jongeren-verslagenkrantje. Dit jongeren-verslagenkrantje kreeg de jongere om de twee weken. Hier probeerde men iedere maand een bijeenkomst te organiseren, soms stuurden de jongeren hun kat. De jongerenwerking vond dan plaats de donderdagnamiddag om 17u30. Er waren 10 jongeren ingeschreven, vanwaar er iedere bijeenkomst gemiddeld 5 jongeren aanwezig waren. Met de jongeren plande men ook al een heleboel activiteiten. Men plande een inleefweekend, een kaarsenverkoop. Men creëerde zelf een gezellige zithoek. In 1996 en 1997 lag de jongerenwerking stil. In november 1997 kwam er een nieuwe beroepskracht die de jongeren een brief schreef om nog eens samen te komen. De eerste vergadering vond die maand nog plaats en er waren 5 personen aanwezig. Hier maakte men enkele afspraken over bijeenkomsten, activiteiten, … Tevens verzorgden de jongeren dezelfde maand nog een jongerenstand op de geschenkenbeurs. Aan de hand van een uitnodiging voor de volgende bijeenkomst in december probeerde men jongeren warm te maken voor de bijeenkomsten. Ondertussen schoten de jongeren uit de startblokken. Sommige jongeren gaven zich op om de winkel open te houden. Tegen de bijeenkomst halfweg januari waren al 10 jongeren actief in de jongerenwerking. Tijdens deze bijeenkomst maakte men een jaarplanning en besloot men om maandelijks bijeen te komen. De maand erop, op 27 februari was er de eerste fuif van wereldwinkeljongeren Kortrijk, die positief geëvalueerd werd. Een minpunt was dat er ook dat weekend het jongerenweekend van Oxfam-Wereldwinkels nationaal plaatsvond. De jongeren kozen resoluut voor de fuif.

1

Oxfam-Wereldwinkel Kortrijk, jongerenmap

46

De jongeren vaardigden vertegenwoordigers af naar de medewerkervergadering, de provinciale jongerenwerking en werkgroep vorming. Op 25 april namen er enkele jongeren deel aan de jongerenactiedag te Brugge. De jongeren bleven bijeenkomen en zich engageren voor activiteiten. Halfweg 1998 was er al een hechte groep van wereldwinkeljongeren. Nieuwe jongeren waren welkom, liefst voor een lange periode. Tijdens de vakantie was er niet zoveel volk op de bijeenkomsten, dit door het feit dat er jongeren op vakantie waren. In oktober vond er een provinciale jongerendag plaats en tevens die maand evalueerde men al een jaar jongerenwerking te Kortrijk. Men kwam tot de conclusie dat iedereen zich goed voelde binnen de groep. Opnieuw werkten de jongeren mee aan de geschenkenbeurs. In 1999 vond in februari het jongerenweekend plaats, voortaan genoemd ‘Prikkel’. Enkele jongeren gingen mee. Op 17 april vond de tweede fuif van wereldwinkeljongeren plaats, een gemotiveerde ploeg van 16 mensen werkte dit uit. In het najaar ging men met de jongeren van wereldwinkel Kortrijk op weekend. Tevens werkten de jongeren opnieuw mee aan de geschenkenbeurs van de wereldwinkel van Kortrijk. Deze trend zette zich verder in 2000, er kwamen nieuwe jongeren bij en sommigen namen afscheid. De jongeren waren gemotiveerd om deel te nemen aan nationale actiedagen, het nationaal jongerenweekend en gingen opnieuw zelf met de jongeren van Kortrijk op weekend. Tevens vond op 22 april de derde fuif van de wereldwinkeljongeren van Kortrijk plaats, ‘Wabon’ genaamd. Tegen 2001 waren er een 20-tal jongeren uit het Kortrijkse die zich regelmatig bezighielden met Noord-Zuidgebonden thema’s. Jaarlijks weerkerende activiteiten waren het jongerenweekend en de medewerking aan de 11.11.11.-actie. Verder hield men zich bezig met acties tegen o.a. Chiquita en Douwe Egberts, multinationals die het helemaal niet goed voorhebben met de Zuiderlijke boeren. Ook filmavonden, quizjes en debatten moesten ervoor zorgen dat Kortrijkse jongeren warmgehouden werden voor het Noord-Zuidthema. In de beginjaren lag de drempel redelijk hoog, waardoor de jongeren nogal eens de weg naar de winkel vergaten Eind 2001 werd het dieptepunt van de jongerenwerking van Kortrijk bereikt. Er was niet veel volk meer aanwezig op de vergaderingen en op de activiteiten. Een bezoek aan een tentoonstelling bracht 5 jongeren met zich mee en 2 verontschuldigingen. Gelukkig gingen er nog ouders mee zodat ze aan 15 man kwamen en het bezoek kon doorgaan. Dit was een voorbeeld van een jongerenactiviteit waarvan meer dan de helft niet uit jongeren bestond. Op een vergadering in mei waren er 3 jongeren aanwezig.

47

In mei verstuurde de jongerentrekker een brief naar alle jongeren. In de brief volgde een warme oproep om zich opnieuw actief in te zetten voor de jongerenwerking van Kortrijk. Tegen 2002 kwam de jongerenwerking terug op gang. Een jongerenkern bereidde altijd de komende jongerenbijeenkomst voor. In februari ging men met de jongeren van Kortrijk opnieuw op weekend, al waren er niet veel mee. De jongeren namen opnieuw deel aan activiteiten en hielpen in de plaatselijke wereldwinkel (bvb opkuis van de garage). De jongeren kwamen opnieuw maandelijks samen en er ontstond een ploeg van 15 mensen. Men spoorde opnieuw jongeren aan om zich actief in te spannen in de jongerenwerking van Kortrijk. Tevens probeerde men ‘oudere’ jongeren te laten doorstromen naar de volwassenenvergaderingen. In 2003 werd de jongerenwerking van Kortrijk verder uitgebouwd. Een kerngroep van 4 personen zorgde altijd voor een goedgevulde bijeenkomst. Om eens een andere jongerenwerking van dichter te bekijken, vond er een uitwisselingsactiviteit plaats met de jongeren van Izegem. Op de jongerenplanningsdag evalueerde men het voorbije werkjaar en werd er een planning opgesteld. De jongerenbijeenkomst vond voortaan de zaterdagavond plaats van 18u tot 21u op de zolder van de wereldwinkel die de jongeren zelf mochten inrichten. De jongeren werkten ook mee aan de activiteiten van wereldwinkel Kortrijk omtrent hun 30-jarig bestaan. De werking zat een beetje in de slop. Van bij het begin moest zowat alle initiatief vanuit de wereldwinkelwerking komen. De jongeren zorgden te weinig zelf voor ideeën. In 2004 lukte het niet meer echt om met een jongerenkern te vergaderen. Er waren niet direct gemotiveerde jongeren om die rol op te nemen. Het lukt de jongeren niet meer om hen te mobiliseren om zelf het heft in handen te nemen. Enkele mensen namen het op zich om de jongerenwerking vanuit Gent op te volgen (ze studeren in Gent). Er werd nog deelgenomen aan activiteiten, al was de opkomst soms gering. Op de geschenkenbeurs verzorgden de jongeren een optreden. Het gedachtegoed om na lange afwezigheid een fuif te geven kwam opnieuw na boven. Op 5 mei werd er een fuif gepland, maar deze is ondertussen ook al geannuleerd. Ondertussen, half mei 2005 hebben twee jongeren zich opgegeven om de jongerenwerking te trekken en zijn er minimum tien jongeren aanwezig op de bijeenkomsten.

48

4.1.1.2

Organisatie jongerenwerking

Structuur Eerder heb ik beschreven dat er drie verschillende organisatievormen zijn in de jongerenwerkingen (apart, samen en tussenin). Apart werkt de jongerenwerking van Kortrijk niet. Zonder hulp van de Wereldwinkel kan de jongerenwerking niet zelfstandig werken. Een beroepskracht begeleidt de jongeren tijdens de bijeenkomsten. De jongerenwerking van Kortrijk zou ik eerder als een mengelmoes van samen en tussenin beschouwen. De jongeren hebben contact met de Wereldwinkel. Er is ondersteuning door een beroepskracht, de andere twee beroepskrachten helpen mee met deze ondersteuning. De beroepskracht houdt de jongeren op de hoogte. De jongeren hebben inspraak in verschillende beleidsorganen van de wereldwinkel (werkgroep vorming, raad van bestuur, ...) Een echte jongerentrekker is er niet terug te vinden. Vroeger was er een jongerenkern die iedere bijeenkomst grondig voorbereidde. Wel is het zo dat de jongeren meestal enkele aanspreekpunten hebben, dit zijn dan meestal de mensen die tijdens de week eens naar de wereldwinkel komen. In wereldwinkel Kortrijk zou ik eerder van een kansenbegeleider spreken. Deze persoon is dus een beroepskracht van Wereldwinkel Kortrijk. Tijdens de bijeenkomsten stelt hij de inhoud van de bijeenkomst op en leidt de bijeenkomsten. Deze persoon houdt de jongeren op de hoogte over acties of activiteiten van de wereldwinkel via mail. Op het einde van mijn stage veranderde er iets aan de organisatie. Twee jongeren zagen het zitten om de jongerenwerking te trekken en vorm te geven. Dit was een grote stap naar het proces van zelfstandig werken!

49

Demografie jongeren De leeftijd van de huidige leden ligt tussen 16 en 23. Tijdens de beginjaren bleven de jongeren meestal een tweetal jaar alvorens de jongerenwerking te verlaten. Het grote deel van de huidige groep is al een eind samen en dus is de groep samen aan het verouderen. Een groot deel van de jongeren woont ook buiten Kortrijk. Er zijn in totaal 16 jongeren: ● 3 hogeschoolstudenten ● 5 universiteitsstudenten ● 3 scholieren ● 5 werkenden

Financiën Vanuit de jongerenwerking is er al een fuif gelanceerd die € 750 opbracht. Dit is een aardige som geld waarover de jongeren beschikken. De jongeren mogen zelf kiezen aan wat ze dit geld besteden, want het is tenslotte de som die de wereldwinkel voor hen beheerd. Wanneer de jongeren een uitgave zouden doen die eerder bedenkelijk is, zou de jongerenbegeleider van de Wereldwinkel ingrijpen. De jongeren betalen ook een bijdrage voor de drank tijdens de bijeenkomst. Onder bepaalde voorwaarden worden de transportvergoedingen terugbetaald. De verplaatsing naar de Wereldwinkel voor een bijeenkomst wordt niet terugbetaald. Wanneer een jongere bvb. naar een partnercommissie gaat krijgt hij zijn transportvergoedingen wel terugbetaald. Via de jeugddienst van Kortrijk krijgen de jongeren jaarlijks € 250 aan subsidies. Dit bedrag verkrijgen ze via de jeugdraad waar er ook een afgevaardigde van de jongerenwerking lid van is.

Ledenwerving Op dit vlak worden er niet teveel inspanningen geleverd. Eén maal is men naar scholen geweest om leden te werven, maar dit bracht niet veel respons te weeg.

50

Een ander deel van de jongeren bereikt men rechtstreeks. Wanneer er jongeren vragen naar vrijwilligerswerk brengt men ze met de jongerenwerking in contact en kunnen ze altijd een bijeenkomst bijwonen.

Bijeenkomstruimte De jongeren hebben een eigen zolder in de wereldwinkel. Deze zolder is als het ware van hen. De zolder mogen ze naar eigen wens inrichten en veranderen. Op de zolder staan er enkele zetels, stoelen en kussens. Alle bijeenkomsten vinden normaal op deze zolder plaats. Wanneer het te koud is verplaatst men naar het vergaderlokaal van de Wereldwinkel.

Bijeenkomsten De jongeren proberen om de drie weken bijeen te komen, al lukt dit niet altijd even gemakkelijk. De planning gebeurt per trimester. Met deze data wordt er wel soepel omgegaan, maar men probeert toch om ze te behouden. Het aantal aanwezigen op de bijeenkomst verschilt iedere bijeenkomst. Wanneer er iemand omwille van een reden niet aanwezig zijn vraagt men dat hij/zij zich verontschuldigt. Dit om te voorkomen dat men een groot spel uitwerkt en op de bijeenkomst moet beseffen dat men met te weinig is om het spel te spelen. Tevens is het niet gezellig om met weinig aanwezig te zijn, dit breekt voor een deel ook de sfeer. Bij activiteiten kan men dit probleem ook ondervinden. In het verleden is dit al eens gebeurd. Je hebt een vaste groep van jongeren die er iedere bijeenkomst is. Sommige jongeren komen ook maar enkele bijeenkomsten per jaar. Het streefdoel is dus om de drie weken met de jongeren eens samen te komen, dit de derde week van de maand de zaterdag. De bijeenkomst vindt plaats van 18u30 tot en met 21u00, al kan het wel eens langer duren. Daarna kunnen de jongeren nog wat nababbelen. Ook kan het gebeuren dat een deel van de jongeren vertrekt naar een fuif of gewoon samen een pint gaat drinken. Bij activiteiten kan men dit probleem ook ondervinden. .

51

Iedere jongere ontvangt na de vergadering via mail een verslag. Op dit verslag vermeldt men welke punten er allemaal aan bod gekomen zijn in de vergadering en of er personen bepaalde verantwoordelijkheden zijn opgelegd in functie van activiteiten. Dit verslag is opgesteld door de jongerenbegeleider. De vergadering en de voorbereiding wordt getrokken door de jongerenbegeleider. Vroeger had men nog een jongerenkerngroep, maar deze is afgeschaft. Ter vervanging van de kerngroep probeert men voor iedere activiteit enkele trekkers te vinden.

Bijeenkomst zaterdag 26 februari De bijeenkomst vond plaats om 18u30. Om 18u waren er al enkele jongeren aanwezig. Iemand van de jongeren was verjaard en wilde trakteren aan de ganse groep. Met enkele mensen maakte hij bananencroques die hij dan zou opwarmen tijdens de bijeenkomst. Er waren naast de beroepskracht en mij 11 jongeren aanwezig, een mooie groep. Er was één verontschuldiging. De groep was moeilijk stil te houden deze bijeenkomst. Het was een drukke agenda. Er werd een nieuwe trekkersgroep voor de fuif samengesteld, het Prikkelweekend werd geëvalueerd … Steven gaf hier al aan dat de jongerenwerking meer en meer een zelfstandige werking zal moeten ontplooien. Het initiatief zal niet altijd van de jongerenbegeleider zelf blijven komen, dus zullen de jongeren het heft zelf in handen moeten nemen. Men kan wel nog ondersteunde hulp vragen aan een beroepskracht bij de uitwerking van een bijeenkomst.

Zie bijlage 2: jongerenbijeenkomst 26 februari

Bijeenkomst zaterdag 26 maart Voor deze bijeenkomst was de trekkersgroep van de fuif al eens bijeenkomen. De trekkersgroep had niet direct een nieuwe zaal kunnen vinden voor de fuif. Op het forum was

52

er al een onderwerp gestart met als voorstel om de fuif af te lasten en een nieuwe datum te zoeken. De avond begon met een kleine opkomst. Tegen 18u30 waren er zes jongeren aanwezig, een ontgoocheling dus. Deze avond was er een onderdeel koken en een spel gepland. Voor het spel te kunnen spelen moet je minimum met twaalf personen zijn, dus kon men het spel niet spelen. Er waren enkele verontschuldigingen op voorhand, de dag zelf was er ook nog een verontschuldiging. Naast de jongerenwerker en ik waren er acht jongeren aanwezig. Dit was een belangrijke bijeenkomst: ● Een jongere haalde aan dat er meer inhoud moest komen in de bijeenkomsten. Vroeger was dit ook al eens aangehaald, maar veel jongeren zagen dit niet zitten omdat men al genoeg met de neus in de boeken zit. Er werd een tijdje gediscussieerd over deze stelling. De groep vond dat er inderdaad enkele inhoudelijke momenten moeten zijn. Er moet dan wel afwisseling zijn, zodat het niet allemaal inhoudelijk is. ● Opnieuw werd er aangehaald dat de jongeren zelf initiatief zullen moeten nemen indien men de jongerenwerking wil draaiende houden. Dit zullen de jongeren doen door enkele bijeenkomsten in groepjes voor te bereiden. ● De fuif werd op deze bijeenkomst definitief afgelast. Op het forum was er al sprake van geweest en nu was het definitief. Er werd een nieuwe datum afgesproken (vrijdag 4 november). ● De fuif zou op 5 mei plaatsvinden. Een jongere stelde voor om die dag toch iets te ondernemen. Er werd voorgesteld om een gezelschapsspelenavond te organiseren, de ganse groep zag dit zitten. Deze avond zou voor kennissen en medewerkers van de wereldwinkel zijn. Enkele mensen richtten deze avond in, waaronder ikzelf.

Het was een stille bijeenkomst. De vorige bijeenkomst was het meer luidruchtig, dan waren er ook meer personen. Aangezien het gepland spel niet kon doorgaan werd er uitgebreid vergaderd. Nadien werd de zolder wat opgeruimd en werd er naar een campagnevideo gekeken.

53

Op deze bijeenkomst werden er enkele belangrijke punten aangebracht: •

er werden enkele belangrijke knopen doorgehakt bvb het aflasten van de fuif

•

er werd ook naar de toekomst van de jongerenwerking gekeken, er werd duidelijk gemaakt dat de jongeren zelf moeten beginnen zorgen voor de toekomst van de jongerenwerking

Zie bijlage 3: Jongerenbijeenkomst 26 maart

Activiteiten De jongerenwerking heeft al verschillende activiteiten achter de rug Tabel 6: Activiteiten jongerenwerking Kortrijk Activiteiten Fuif Fietstocht naar een bioboer Kookvergaderingen

Weekend Infostand op de geschenkenbeurs Uitwisseling met een andere jongerenwerking

Filmavond met discussie achteraf Betogingen Picknick

De activiteiten worden per trimester gepland tijdens een vergadering met de jongeren. Het is onmogelijk om iedere maand een activiteit te voorzien. Tijdens de vakantie zijn niet alle jongeren beschikbaar: Redenen hiervoor zijn ● vakantiejob ● vakantie ● herexamens In de periode van december tot half januari en vanaf half mei kan er niets meer georganiseerd worden wegens examens in het secundair en hoger onderwijs. Wanneer men dan toch een bijeenkomst laat doorgaan is de opkomst zeer gering.

54

Inspraak van de jongeren De jongerenwerking loopt niet geheel samen met de werking van de wereldwinkel, maar toch hebben de jongeren ook iets te zeggen. De jongeren hebben één iemand afgevaardigd die in de Raad van Bestuur van Wereldwinkel Kortrijk zetelt. Deze persoon brengt informatie over naar de jongeren en omgekeerd. Iedere jongere is ingeschreven als medewerker en mag dus ook naar de algemene vergadering komen. Tijdens de algemene vergadering was er maar één jongere aanwezig. Dit kwam omdat de trekkersgroep van de fuif dan samenkwam om te vergaderen. Op de medewerkervergadering waar er twee jongeren aanwezig waren, kon men het voorbije werkjaar evalueren. De jongeren hadden er een opmerking: ● er is geen wisselwerking genoeg tussen de volwassenen en de jongeren. Tijdens activiteiten blijft iedereen in zijn eigen groep en voelt zich daar goed bij. Op de daguitstap in augustus was dit zo. Er werd vooropgesteld om een activiteit te organiseren die zowel de volwassenen en de jongeren aanspreekt. Men wil de jongeren ook laten doorstromen. Twee jongeren zijn lid in de werkgroep vorming, al is het moeilijk voor hen om bij iedere bijeenkomst aanwezig te zijn. Eén jongere van wereldwinkel Kortrijk is sinds dit jaar lid van de werkgroep Prikkel. Niemand van de jongeren van de wereldwinkel van Kortrijk is vertegenwoordigd in het nationaal jongerenteam.

Contact tussen de jongeren De jongerenbijeenkomst vindt maar maandelijks plaats. Tussen de bijeenkomst komen de jongeren niet meer samen. De jongerenwerking van Kortrijk heeft een forum waar jongeren hun mening kunnen op achterlaten over diverse zaken. Hier wordt men ook op de hoogte gehouden van plaatselijke en nationale activiteiten. De jongeren houden hier voor het grootste deel contact met elkaar.

55

Sommigen zien elkaar in het weekend op café of op een evenement. Jongeren die in een studentenstad verblijven tijdens de week komen elkaar ook geregeld tegen. Naast de bijeenkomsten komen de jongeren niet zo vaak in de Wereldwinkel. Sommigen stappen soms nog eens de Wereldwinkel binnen, anderen zie je alleen maar op bijeenkomsten. Studenten kunnen tijdens de week niet komen en hebben het meestal in het weekend te druk. De jongeren ontvangen ook via de jongerenbegeleider de jeugdmail.

4.1.1.3

Activiteiten tijdens mijn stage

Fuif Halfweg 2004 werd er beslist om met de jongerenwerking een fuif te organiseren. In het verleden had men dit al verscheidene keren gedaan. De groep was voldoende gemotiveerd om dit opnieuw te realiseren. Uiteindelijk zal de fuif maar plaatsvinden in het najaar van 2005. Oktober 2004 werd als periode voor de fuif vooruitgeschoven, maar na een tijd werd dit geannuleerd. In de zomervakantie is niet iedereen beschikbaar en zou het moeilijk zijn om bijeen te komen. In oktober 2004 begon de echte brainstorm over de fuif. Er werden verschillende data vooruitgeschoven, maar de data zijn veel veranderd. Het grootste probleem was de zaal en dat er bijna ieder weekend wel iets te doen is. Er was zeker geen gebrek aan ideeën. De eerste datum was zaterdag 12 maart. Deze datum valt wel in het midden van de examens van de jongeren die nog in de middelbare school zitten. Hierdoor zou niet iedereen van de jongeren kunnen aanwezig zijn en zou men een groot deel van het publiek niet bereiken. Als voorstel tot fuifzaal had men het benedenzaaltje van het JOC in Kortrijk. Deze zaal kost niet veel om te huren, is groot en praktisch genoeg om een fuif te geven. Aangezien er een nieuwe datum gezocht moest worden, besloot men om de fuif op zaterdag 9 april te houden. Begin december had men een naam gevonden voor de fuif, ‘Rainbow Vibrations’ zou het worden. Ondertussen werd er koortsachtig gezocht naar een DJ en een groep die kon optreden.

56

Halverwege december ondervond men een nieuwe moeilijkheid. Men wilde bijeenkomen met enkele jongeren om de stand van zaken te bespreken, maar verschillende mensen konden niet wegens, werk, examens, … De bijeenkomst werd dan een week later gehouden. De affiche werd gemaakt maar de belangrijkste gegevens (groep voor het optreden, DJ, …) waren nog niet bekend en moesten er zo vlug mogelijk komen. In januari werd zaterdag 9 april afgelast als datum. Dezelfde dag was er Fiesta Mestiza, georganiseerd door Vredeseilanden. Dit initiatief is een te grote concurrent en sommige jongeren wilden er zelf naar toe. Er werd nog altijd beslist om de fuif op een zaterdag te houden. De vrijdag zou men niet zoveel helpende handen hebben omdat sommige jongeren werken en school hebben. Degene die op kot zitten zouden ook later op de dag maar aankomen. Men zou de fuif een maand later houden, dit op zaterdag 7 mei. In de jongerenbijeenkomst van eind januari besloot men om nog volop voor de fuif te gaan. De jongerentrekker nam een deel van de taken ook op zich. De jongeren zelf begonnen te zoeken naar sponsering. Begin februari werd de knoop doorgehakt en werd de fuif gepland op zaterdag zeven mei. Halverwege februari begon men te voelen dat men dringend enkele trekkers nodig had voor de fuif. Niet alleen de jongerenbegeleider, maar ook enkele jongeren voelden dit aan. Op de jongerenbijeenkomst eind februari waren er vijf mensen die kandidaat waren om samen een trekkersgroep op te starten. Op deze bijeenkomst werd de datum nogmaals veranderd. Op zaterdag 7 mei vielen er opnieuw enkele evenementen waarmee men niet kon concurreren en waar enkele jongeren naartoe wilden. Donderdag 5 mei werd als nieuwe datum afgesproken. Er werd een nieuwe limietdatum voor de sponsering afgesproken. De datum werd opnieuw veranderd bij het JOC. Dit dan wel voor de laatste keer, want vanuit het JOC reageerde men ook maar verbaasd. Enkele dagen later bleek dat men de zaal toch niet had, blijkbaar was deze dubbel geboekt. De zoektocht naar een nieuwe zaal kon beginnen. Op zaterdag 19 maart was er algemene vergadering van de wereldwinkel. Op deze dag kwam de trekkersgroep van de fuif samen. Er werd naar een nieuwe zaal gezocht, mensen werden gecontacteerd.

57

De maandag erop (21 maart) stelde een jongere op het forum voor om de fuif te annuleren en deze een nieuwe start te geven. Indien men de fuif zou laten doorgaan op 5 mei zou deze niet zo goed afgewerkt zijn. Er zou opnieuw begonnen worden met de organisatie om te streven naar een fuif die tot in de puntjes uitgewerkt zou zijn. Verschillende jongeren waren er het mee eens, men schoof oktober naar voor als datum. Sommige vonden dat er dan wel echt werk van gemaakt moest worden. Op de jongerenbijeenkomst van zaterdag 26 maart werd het onderwerp fuif aangekaart. De groep besliste definitief om de fuif te annuleren en deze te verplaatsen naar het najaar. Iedereen was er het mee eens dat tevens dan de uitwerking perfect zou moeten zijn.

De spelletjesavond Ter vervanging van de fuif werd er voorgesteld om een gezelschapsspelenavond te doen. Iedereen was wel te vinden voor dit idee. De avond zou plaatsvinden op 5 mei, de datum wanneer er normaal fuif ging zijn. Op de gezelschapsspelenavond waren er een tiental jongeren aanwezig. Het was een plezante avond en er hing een goede sfeer. Het deed de meeste jongeren deugd om elkaar nog eens terug te zien.

Ik ben verkocht campagne 14 mei is er de dag van de Fair Trade. Tevens zijn de jongeren dan ook actief in de winkelstraten. In het teken van de Ik Ben Verkocht campagne bieden jongeren mensen een tas koffie aan in de winkelstraten. Tevens sporen ze de mensen aan om naar de stand op de Veemarkt te komen.

4.1.2

Klasbezoeken

Klassen komen het meest op bezoek in de Wereldwinkel. Zowel naar het lager en het secundair onderwijs hebben we een aanbod. Klassen kunnen gedurende het hele schooljaar op bezoek komen in de Wereldwinkel. Ze kunnen zelf een onderwerp aanhalen waarover het bezoek moet handelen. Dit kan, zo lang we het in de Wereldwinkelwerking kunnen plaatsen.

58

Er komen verschillende leeftijdscategorieën op bezoek. Voor iedere leeftijd is er een methodiek voorzien om hen iets bij te brengen over de wereldwinkel. Zes- en zevenjarigen krijgen we minder over de vloer. Zelf plannen we ook niet veel bezoeken met deze doelgroep. Het is moeilijk om deze leeftijdscategorie iets bij te brengen over de Wereldwinkel. We hebben liever dat de leerlingen de werking begrijpen wanneer het bezoek gedaan is. Een beroepskracht van Wereldwinkel Kortrijk is educatief verantwoordelijke. Bij deze persoon kan men een klasbezoek plannen. Vroeger gingen we nog naar scholen om een bezoek brengen, maar nu is dit gedaan. Het is veel gemakkelijker om de werking in de Wereldwinkel zelf uit te leggen, omdat de leerlingen de winkel dan zien. In de Wereldwinkel is er ook een lokaal waar de groepen uitleg krijgen. De winkel zelf is ook een ideale plaats om jongeren kennis te laten maken met de Wereldwinkel. Het aantal leerlingen per groep is beperkt. Zo kunnen we niet meer dan 30 personen op bezoek laten komen. Wanneer we groter gaan kunnen we niet doeltreffend onze uitleg geven aan de leerlingen. Ook is het dan zo dat we ze niet allemaal in het lokaal kunnen plaatsen. Het beste is om met kleine groepjes te werken. Een bezoek duurt gemiddeld 1u30. Wanneer het bezoek van korte duur is, is het moeilijk om de leerlingen een basis mee te geven over de Wereldwinkel. Sinds dit jaar vragen we per leerling ook één euro. Vroeger was het gratis, maar dan kwamen we niet uit de kosten. Zo krijgt iedere leerling een fruitsapje en soms een proevertje. Veel klasbezoeken worden gepland in de vastentijd en met Broederlijk Delen. In het teken van de campagne komen groepen dan op bezoek. Dit jaar is het moeilijk om een binding te maken tussen de Wereldwinkel en de actie van Broederlijk Delen over Kongo.

4.1.2.1

Verloop van een bezoek

Wanneer er groepen op bezoek komen kunnen we meestal beroep doen op een vrijwilligster. Deze persoon helpt ons door zelf een groep te begeleiden.

59

Wanneer het geen kleine groep is, splitsen we deze altijd in twee op. Eén groep blijft dan beneden om de winkel zelf te leren kennen. Hier krijgen ze dan een uitleg over eerlijke handel en over de verschillende producten die we verkopen in de Wereldwinkel. Aan de hand van invulblaadjes leren ze de Wereldwinkel kennen. Deze invulblaadjes worden al een lange tijd gebruikt bij bezoeken. De leerlingen kunnen deze dan ook bijhouden voor wanneer ze later nog eens informatie zouden nodig hebben. In het lokaal krijgt de andere groep een meer gerichte uitleg over een campagne of over een product dat we verkopen in de Wereldwinkel. Hier is er ook meer educatief materiaal aanwezig zoals een wereldkaart, een televisie met video en een bord. De leerlingen krijgen na de uitleg ook een video te zien. Tijdens de video kunnen ze ook kennismaken met een fruitsapje (Tropical) dat we verkopen in de Wereldwinkel. Na de bezoeken krijgen de leerlingen nog de kans om rond te kijken in de Wereldwinkel en eventueel iets te kopen.

4.1.2.2

Klassen niet in het teken van een educatief bezoek

Sommige klassen komen niet in het teken van een bezoek. In maart kwam het MPI op bezoek met verschillende klassen. Deze klassen bestaan uit minderbegaafde jongeren die op een lager niveau onderwijs volgen. De ouders van de leerlingen krijgen voor het bezoek een briefje met enkele producten die we verkopen in de Wereldwinkel. Op het briefje kunnen ze hun bestelling invullen. Dit briefje wordt samen met het bedrag in een enveloppe gestopt. Wanneer de klas dan naar de Wereldwinkel komt helpen de leerkrachten de leerlingen de producten bijeen te zoeken die de leerlingen ingevuld hebben. Daarna komen de leerlingen naar de kassa en moeten ze zoveel mogelijk zelfstandig proberen te betalen.

4.1.3

Studentenwerking Kortrijk

In Kortrijk is er geen echte studentenwerking. In de Universiteit (Kulak) verkoopt men wel Wereldwinkelproducten. Van een echte studentenwerking kan men wel niet spreken, men doet alleen een wekelijkse verkoopsstand. Deze verkoopsstand is iedere dinsdagmiddag een uur open.

60

De verantwoordelijke vanuit de Kulak is deeltijds assistent en ‘studentenpastor’. Dit laatste houdt in dat ze zich bezig houdt met sociale activiteiten. De wekelijkse verkoopsstand van Wereldwinkelproducten neemt ze ook onder haar hoede. De verkoopsstand bestaat al een tijdje en kwam op vraag van de studenten zelf. De producten die verkocht worden zijn dus eetbare producten. Chocolade, koffie en snoep vallen in de smaak bij de studenten. Dit zijn de goedkopere producten, omwille dat studenten ook maar een beperkt budget hebben. Naast het verkopen van voedingsproducten vinden er geen andere activiteiten plaats. De studenten vragen er niet naar en de verantwoordelijke heeft geen tijd hiervoor. Een aantal jaar terug had men een vaste kern die de verkoopsstand beheerde. Dit jaar is er geen vaste kern die meewerkt. De verantwoordelijk is de enige die ervoor zorgt dat de verkoopsstand blijft bestaan. Vrijwilligers worden aangesproken om één middag de verkoopsstand open te houden. Soms zijn deze vrijwilligers moeilijk te vinden. Niet veel studenten die aan de Kulak studeren zijn gemotiveerd om de verkoopsstand open te houden. Maar binnen enkele jaren kan dit al terug veranderd zijn. De verantwoordelijke vervult ook alle functies die de verkoopsstand met zich meebrengt: ● financieel beheer ● voorraad bijhouden ● voorraad bestellen ● publiciteit ● vrijwilligers zoeken Reclame wordt er gemaakt op de introductiedagen in het begin van het schooljaar. In de studentenclub van de Kulak zit er een sociaal preases die mee helpt vrijwilligers zoeken. Op de website van de studentenparochie is er ook een website waar je informatie over de verkoopsstand vindt. De verkoopsstand is gevestigd naast het restaurant waar het grootste gedeelte van de studenten dagelijks eet. Extra reclame doet men dus niet omdat iedereen de verkoopsstand wel opmerkt. Tevens is de graad van lekkerheid van de chocolade bij de meeste studenten bekend.

61

In Kortrijk is er dus ook niet echt vraag naar een studentenwerking. Momenteel kan de verantwoordelijke de studenten niet genoeg motiveren wegens tijdsgebrek.Wanneer er van studenten een vraag zou komen naar een studentenwerking zou ze de oprichting ervan wel ondersteunen.

62

4.2

Wereldwinkel Izegem

Tijdens mijn stage zat ik samen met een jongere van de jongerenwerking van Izegem. Het doel hiervan was om verschillen en gemeenschappelijke punten te vinden. Wereldwinkel Izegem heeft alleen vrijwilligers als basis, er is geen beroepskracht aanwezig. De jongeren kunnen er als vrijwilliger helpen bij campagnes, winkelpermanenties, …

4.2.1

Organisatie jongerenwerking

4.2.1.1

Werking

De jongerenwerking van Wereldwinkel Izegem werkt apart. De jongeren werken volledig zelfstandig, niemand van de vrijwilligers van Wereldwinkel Izegem staat rechtstreeks in contact met de jongerenwerking. Voor het aanwenden van financiële bronnen heeft de jongerenwerking verschillende kanalen. Via de Noord-Zuidraad van Izegem verkrijgen de jongeren jaarlijks € 500 aan subsidies. Om dit te verkrijgen moet men wel drie maal per jaar aanwezig zijn op een Noord-Zuidraad. Dit jaar was dit niet zo, maar de leden van de Noord-Zuidraad hebben via stemming beslist om hen hun subsidies toch toe te kennen. De jongerenwerking verkrijgt geen subsidies van de jeugdraad. Men organiseert te weinig activiteiten om voor subsidies in aanmerking te komen. Ieder jaar is er ook een fuif die de Wereldwinkeljongeren organiseren, deze fuif noemt: “Made in Dignity”. De jongeren houden hier ook een mooie som geld aan over. Hun budget beheren ze volledig zelfstandig, niemand van Wereldwinkel Izegem kan ingrijpen bij zware financiële beslissingen. Met deze fuif willen ze de jeugd van Izegem bereiken. De jongerenwerking zetelt ook in de jeugdraad van Izegem. Tijdens de week van de jeugd organiseert de jongerenwerking een noord-zuidspel. De jongerenwerking werkt ook nauw samen met het JOC van Izegem. In de jongerenwerking wordt er een voorzitster verkozen. Deze persoon leidt de vergaderingen en is als het feite de verantwoordelijke van de werking.

63

Het is niet omdat de jongerenwerking zelfstandig is, dat men daarom niet samenwerkt met de wereldwinkel. Jongeren zijn lid van de verschillende werkgroepen die er in de wereldwinkel zijn. De jongeren hebben inspraak in de Wereldwinkel. Ieder trimester vindt er een plenaire vergadering plaats, waar de jongeren aanwezig zijn. Op deze plenaire vergadering worden er praktische zaken besproken en overloopt men de werkgroepen. De jongeren beseffen wel nog niet dat zij de volgende generatie zijn die de Wereldwinkel moet draaiende houden. Het doorstroomkanaal is hen dus nog onbekend.

4.2.1.2

Demografie jongeren

In totaal zijn er 12 jongeren aangesloten bij de jongerenwerking van Izegem. ● 7 hogeschoolstudenten ● 2 universiteitsstudenten ● 1 scholier ● 1 werkzoekende ● 1 werkende Opvallend is dat de hogeschoolstudenten een sociale studierichting volgen. Drie mensen volgen de opleiding opvoeder, twee mensen volgen er de opleiding sociaal werk. Van de 12 jongeren is er een vaste kern die elkaar iedere week ziet. Deze jongeren zijn al lang vrienden en doen samen activiteiten buiten de jongerenwerking. Het gebeurt wel eens dat er in deze groep belangrijke besluiten worden genomen in verband met de jongerenwerking. Ze zijn er dan wel van bewust dat men dan zo vlug mogelijk de andere vier personen ook op de hoogte moeten brengen. Een gerichte ledenwerving is er niet. Het laatste jaar en een half is er niemand nieuw bij de jongerenwerking gekomen. De meeste jongeren zijn door kennissen lid geworden van de jongerenwerking. Men gaat geen reclame maken in scholen. In de jongerenwerking is er ook geen leeftijdsgrens. De jongste vrijwilliger is 28 en is geen lid meer van de jongerenwerking.

64

4.2.1.3

Bijeenkomsten

Iedere maand komt de jongerenwerking bijeen. Alleen tijdens de examens en in de grote vakantie komt men niet maandelijks samen. De bijeenkomst wordt geleidt door een voorzitster die op voorhand een agenda opmaakt. De bijeenkomsten vinden telkens plaats in de vergaderzaal van Wereldwinkel Izegem. De bijeenkomst start de zaterdagavond om 20u en wordt om 22u30 afgesloten Iedere bijeenkomst heeft een vaste structuur: ● overlopen vorig verslag ● praktische punten ● variapunten ● educatief kwartier Het educatief kwartier is het inhoudelijke moment van de bijeenkomst. Per bijeenkomst wordt dit door een jongere voorbereidt. Men maakt ook geen echte planning voor ieder werkjaar. De vaste activiteiten worden gepland, maar losse activiteiten worden maar de maand vooraf beslist. Vanuit de jongerenwerking komt wel meer en meer de vraag om met een jaarplanning te werken. Iedere jongere krijgt van iedere vergadering een verslag toegestuurd.

4.2.1.4

Activiteiten

De jongerenwerking heeft eigenlijk maar één vaste activiteit en dat is hun fuif. De fuif vindt jaarlijks plaats en is al altijd een succes geweest. De jongeren verzorgen ook een cocktailbar. Gemiddeld één maal per maand verzorgen ze de cocktailbar op een evenement. De jongeren helpen ook mee met acties van de Wereldwinkel van Izegem. Ook doen ze mee aan nationale acties en aan externe evenementen. Aangezien de jongeren in werkgroepen zitten waar er ook ouderen in aanwezig zijn, vinden er ook gemengde activiteiten plaats om de band tussen de jongeren en de ouderen te versterken.

65

4.2.2

Klasbezoeken

Er zijn niet zoveel klasbezoeken. Aangezien de Wereldwinkel louter door vrijwilligers bemand worden is het niet altijd evident om een klas te ontvangen. De Wereldwinkel organiseert zelf ook geen klasbezoeken omdat de winkel maar drie maal per week open is. Tijdens de week van de Fair Trade gebeurt het wel eens dat er een klas op bezoek komt.

66

4.3

Wereldwinkel Gent Centrum

In Gent zijn er vijf Wereldwinkels. Ik ben op bezoek geweest in de Wereldwinkel Gent Centrum. In Gent Centrum werken er vijf beroepskrachten. Eén beroepskracht houdt zich bezig met het educatieve luik van de Wereldwinkel. Wereldwinkel Gent-Centrum heeft zo’n 100 vrijwilligers, waarvan een twintigtal jongeren (< 23 jaar). Er zijn niet zoveel jongeren aanwezig die nog algemeen secundair onderwijs volgen. De meeste jongeren volgen les aan de hogeschool of de universiteit. Hier hebben ze duidelijk niet met een vergrijzing onder de vrijwilligers te maken. Een vijftal vrijwilligers zijn ouder dan 40, 20 jongeren zijn jonger dan 23 jaar, de rest van de vrijwilligers schommelt tussen de 25 en 35 jaar. Bij deze vrijwilligers is er duidelijk sprake van een doorstroom.

4.3.1

Jongeren als vrijwilliger

Gent-Centrum heeft geen jongerenwerking en vindt dit ook niet nodig. De jongeren die zich willen engageren voor de Wereldwinkel worden medewerkers en/of lid van de studentenwerking.

De jongeren werken het meest mee aan: • campagnes meevolgen en actie voeren • winkelpermanentie • vorming naar scholen toe Men doet niet direct een gerichte werving naar jongeren toe. In de universiteit heeft men wel dit schooljaar via affiches reclame gemaakt voor de wereldwinkel. Deze manier van werving heeft niet veel reacties opgeleverd.

Iedere jongere heeft inspraak in de Wereldwinkel. In iedere werkgroep is er een jongere vertegenwoordigd. Er is wel geen jongere aanwezig in de Raad van Bestuur.

67

In de Raad van Bestuur zetelen alleen medewerkers die al een tijd in de beweging vertegenwoordigd zijn. Een jongere kan gerust lid worden van de Raad van Bestuur indien ze dat willen. Iedere maand is er een kernvergadering waarop alle medewerkers op uitgenodigd zijn.

4.3.2

Klasbezoeken

Gemiddeld heeft de Wereldwinkel per schooljaar een 35-tal klasbezoeken. Vorig schooljaar was een topper met 65 klasbezoeken. 70% van de bezoeken zijn van algemene secundaire scholen; de resterende 30% zijn basisscholen. Er zijn nog niet veel bezoeken geweest van hogescholen en universiteiten. Wanneer er een bezoek is werken de jonge vrijwilligers soms mee aan de begeleiding van dat bezoek. Voor de bezoeken gebruikt men de vormingspakketten die je bij OxfamWereldwinkels kan verkrijgen. Naargelang het niveau van de groep worden de methodieken afgewisseld. Hier gaat men ook veel praktischer te werk dan in Kortrijk. Wanneer er een groep op bezoek komt gebeurt het wel eens dat men samen met de groep kookt. Wel is de ruimte kleiner dan de Wereldwinkel van Kortrijk. Wanneer men een video bekijkt zit men meestal bijna op elkaar. De producten die men in de Wereldwinkel verkoopt worden hier maar op het einde kort toegelicht.

4.3.3

Scholenwerking

Vanuit Wereldwinkel Gent Centrum bevoorraadt men zo’n 5 Wereldwinkels op school. Deze scholen zijn wel heel actief op het gebied van verkoop. Bijna had men een Fair Trade School kunnen oprichten, maar na lang aanslepen zijn de onderhandelingen gestopt. Men heeft weet dat er enkele Jiehaprojecten doorgaan in Gent, maar meer weet men er niet van.

68

4.3.4

Besluit

In Wereldwinkel Gent Centrum is men een goede werking aan het uitbouwen naar jongeren toe. De leeftijd van de vrijwilligers is er zeer laag en er zijn voldoende jonge medewerkers. Men heeft zeker ook genoeg beroepskrachten om medewerkers op te vangen. De beroepskracht die de vorming en educatie verzorgt werkt er nog niet zo lang maar kan duidelijk groepen ontvangen en begeleiden. De werking van de Wereldwinkel ziet mij er sterk uitgebouwd uit en er is genoeg van de vrijwilligers.

4.3.5

Studentenwerking te Gent

De studentwerking in Gent is onderdeel van het ONZ (overleg noord zuid jongeren). Deze koepel is een samensmelting van 11.11.11 jongeren en de studentenwerking. Van beide verenigingen is er een afgevaardigde, maar het is de harde kern die alles organiseert. De harde kern bestaat uit 10 personen, 8 universiteitsstudenten en 2 werkzoekenden. Naast de harde kern zijn er nog 20 passieve leden. De passieve leden zijn ingeschreven maar komen nooit naar de vergaderingen. Het overgrote deel van de leden studeert een sociale richting. Wanneer er een activiteit wordt gepland werkt men met subgroepen. De studentenwerking werkt samen met Oxfam-Wereldwinkels mee aan Kutunka, een multicultureel festival dat plaatsvindt in maart. Dit initiatief is 5 jaar geleden opgericht met 100 bezoekers, nu telt men er al 1500. Met Kutunka heeft men twee doelstellingen: ● het Zuiden op een positieve manier in de belangstelling zetten; ● aantonen dat een festival op een duurzame en ethische manier kan georganiseerd worden.

69

De studentenkern wordt georganiseerd door een harde kern van vrijwilligers. De leden ervan hebben elk hun eigen taak. Tabel 7: Functies bij studentenwerking Gent

Functies bij studentenwerking Gent ● voorzitter

● contactpersoon met de plaatselijke ww

● verslaggever

● public relations

● contactpersoon met OWW nationaal

● activiteiten opvolgen en organiseren

● financieel beheerder

● verantwoordelijke naar de hogeschool/universiteit toe

De harde kern bestaat uit 10 personen, slechts acht personen vervullen een taak. Een deel van deze taken wordt door de universiteit verplicht om subsidies te kunnen aanvragen. De studentenwerking wordt dus gefinancierd via subsidies die de universiteit ontvangt. De studentenwerking krijgt kleine kosten terugbetaald van de universiteit (plakband, telefoonkosten, …). Hier controleert de universiteit wel streng of men dit niet misbruikt. Men vergadert om de twee weken met de harde kern in de universiteit. Deze vergadering duurt 2u30 en vindt een dinsdag of donderdag plaats. Men werft leden door affiches en mondelinge reclame. De studentenwerking verkoopt geen eerlijke producten op school. Men is nog niet met de toekomst bezig, nu draait de studentenwerking op een goed niveau.

70

4.4

Wereldwinkel Oostende

Wereldwinkel Oostende is een grote en ruime Wereldwinkel die een grote verkoop behaalt. Wel heeft men er nog enkele wensen die men zo vlug mogelijk vervuld wil zien: • er is geen beroepskracht, de Wereldwinkel draait uitsluitend op vrijwilligers • er zijn niet veel vrijwilligers, en onder de vrijwilligers zijn er geen jongeren

4.4.1

Vrijwilligerswerking

In totaal zijn er 27 vrijwilligers, gemiddelde leeftijd tussen de 40 en de 50. Enkele jaren terug had men nog enkele jongeren als medewerker, nu niet meer. Wel gebeurt het dat er enkele jongere medewerkers eenmalig meewerken tijdens het werkjaar. Men mist duidelijk een beroepskracht die een degelijke vrijwilligerswerking uitbouwt en daarbij ook jongeren betrekt. Enkele jaren geleden heeft men een actieve campagne gedaan naar de werving van jongeren toe. Dit was niet direct een bepaald succes en nu steken ze alle energie in de winkel zelf.

4.4.2

Klasbezoeken

In de wereldwinkel van Oostende doet men op twee manieren aan vorming: De eerste manier zijn de klassen die op bezoek komen, zo’n 20 à 30 klassen per schooljaar. De bezoeken worden verzorgd door de vrijwilligers. Deze bezoeken spelen zich allemaal in de winkel zelf af, men heeft geen educatieve ruimte in het gebouw. Men volgt niet direct de vormingsmethodieken die Oxfam-Wereldwinkels aanbiedt, maar zorgt er wel voor dat de klas de nodige informatie over een Wereldwinkel krijgt. Bij de tweede manier trekken er enkele vrijwilligers naar mondiale dagen in het onderwijs. Bij deze manier worden de vrijwilligers zwaar belast en dit gebeurt dan ook niet meer zoveel.

71

4.4.3

Scholenwerking

Er zijn al 4 Wereldwinkels op school in Oostende en men is er enkele aan het opstarten naar volgend schooljaar toe. Men is ook begonnen met opstartfase van 2 Fair Trade scholen. Naar volgend schooljaar toe moet men direct enkele uitdagingen kunnen aangaan. In Oostende is er geen Jiehaproject.

4.4.4

Besluit

Wereldwinkel Oostende heeft duidelijk nood aan één of meerdere beroepskrachten die de vrijwilligerswerving opvolgt en ook meer jongeren probeert te betrekken bij de Wereldwinkel. Zelf steken de vrijwilligers liever meer tijd in de winkel dan in werving van jongeren.

72

4.5

Vergelijking Wereldwinkels

Tabel 8: Vergelijking Wereldwinkels

Vergelijking Wereldwinkels • er zijn jongeren ingeschakeld als vrijwilliger • er is een jongerenwerking Kortrijk

• de jongeren werken net als de volwassen mee aan activiteiten en campagnes • klassen worden ontvangen door een beroepskracht en/of een vrijwilligster • er zijn jongeren ingeschakeld als vrijwilliger • er is een goed uitgebouwde jongerenwerking

Izegem

• de jongeren werken net als de volwassen mee aan activiteiten en campagnes • men geeft alleen vorming aan klassen tijdens mondiale dagen • er zijn veel jongeren ingeschakeld als vrijwilliger • er is geen jongerenwerking, jongeren zijn meestal aangesloten bij de studentenwerking

Gent Centrum

• de jongeren werken net als de volwassen mee aan activiteiten en campagnes • klassen worden ontvangen door een beroepskracht en/of een vrijwilligster • ziet er mij de best uitgebouwde werking uit naar jongeren toe • hebben geen jongeren in de werking

Oostende

• aangesproken jongeren werken eenmalig per werkjaar eens mee • bijzonder laag aantal vrijwilligers

73

• verzorgen klasbezoeken, ook op verplaatsing, uitsluitend door vrijwilligers Het is niet gemakkelijk om een volledige beschrijving terug te geven van hoe deze Wereldwinkels wel/niet met jongeren werken. Iedere Wereldwinkel heeft zijn eigen gerichte werking naar jongeren toe. Het was dan ook interessant om deze bezoeken te doen. Zo heb ik ondervonden dat de ene Wereldwinkel een betere werking heeft met jongeren dan de andere Wereldwinkels. Izegem en Kortrijk hebben de beste externe werking wat jongeren betreft. Aangezien ze een eigen jongerenwerking hebben gaan zij op een heel andere manier met jongeren te werk. De jongeren ziet men meestal niet veel in de Wereldwinkel. Dit is een groot verschil tegenover Gent. In Gent komen jongeren bijna dagelijks over de vloer omdat ze rechtstreeks hun medewerking in de Wereldwinkel uiten. Dit ook omdat Gent een grote studentenstad is en dus meer jongeren aantrekt. Tijdens mijn bezoeken kon ik ook een link leggen tussen een Wereldwinkel met beroepskrachten en een Wereldwinkel zonder beroepskrachten. Wanneer je geen beroepskracht hebt en de jongeren zelf niet het heft in handen willen nemen zal het moeilijk zijn om een degelijke jongerenwerking uit te bouwen. In Izegem heeft men dit juist wel, een aantal jongeren willen duidelijk de trekkersrol op zich nemen en zetten zich dan volledig in voor de Wereldwinkel. Het uitbouwen van een zelfstandige basis is dus het ideale scenario voor alle Wereldwinkels die met jongeren willen werken. In Oostende is er geen beroepskracht en is de grootste taak van de vrijwilligers de winkel. Ooit hebben ze het wel al geprobeerd om jongeren te werven, maar zonder succes. Dan laat je als vrijwilliger het idee wel vlug varen om nog met jongeren te werken. Wanneer er hier een beroepskracht aanwezig zou zijn zou dit de situatie een totaal andere richting kunnen geven. Deze beroepskracht zou een gerichte wervingscampagne kunnen opzetten naar jongeren toe en hen begeleiden. Maar nu moet dit door de vrijwilligers gebeuren en dit lukt niet. Via beroepskrachten kan men ook meer aan vorming doen bij de jongeren. Een beroepskracht is meer beschikbaar dan een vrijwilliger. Gent en Kortrijk zijn dan ook de

74

twee Wereldwinkels waar er het meest klassen op bezoek komen. In Oostende komen er ook soms klassen op bezoek maar niet veel. Izegem krijgt het minst klassen over de vloer. In grote steden heb je ook direct andere initiatieven die je kan aanbieden. Zo kan men in Gent naar de jongeren toe een gerichte studentenwerking uitbouwen. In Kortrijk gebeurt dit ook maar dan in mindere mate. In Oostende en Izegem lukt dit niet. De grootste reden is dat Oostende niet direct een studentenstad is en de studenten hier minder gemotiveerd zijn.

Ik vrees dat er nog een te grote kloof is tussen Wereldwinkels met een beroepskracht en zonder een beroepskracht. Via deze manier van werken is het gemakkelijker om samen met jongeren iets op te bouwen. Jongeren blijven ook niet altijd in hun eigen gemeente en trekken er na een tijdje zelfstandig op uit. Veel van deze jongeren trekken dan ook naar de grootsteden. Dit kunnen ze doen tijdens hun studentenjaren of erna. Uit deze praktijkbezoeken heb ik kunnen afleiden dat iedere Wereldwinkel best zelf beslist hoe men met jongeren werkt.

75

4.6

Andere Studentenwerkingen1

4.6.1

Studentenwerking te Leuven

De studentenwerking in Leuven is ontstaan van uit de jongerenwerking van OxfamWereldwinkels nationaal. Er zijn 11 leden, 3 hogeschoolstudenten, 7 universiteitsstudenten en 1 werkend lid. Ook hier studeert het overgrote deel een sociale richting. Er zijn 8 actieve leden en 3 passieve. Wanneer men een activiteit organiseert gebeurt dit met de hele groep, men werkt niet met subgroepen. Tabel 9: Functies bij studentenwerking Leuven

Functies bij studentenwerking Leuven ● voorzitter/trekker

● contactpersoon met de plaatselijke ww

● financieel beheerder

● public relations

● contactpersoon met OWW nationaal De werking wordt gefinancierd met geld uit activiteiten. Financieel worden er problemen ervaren wanneer men een spreker wil inhuren. Via de regiowerking kan men wel op een budget rekenen en in de Wereldwinkel mogen ze gratis bellen, kopiëren, … Volgend jaar probeert men net zoals in Gent subsidies aan te vragen via de universiteit. De overgrote opvulling van activiteiten zijn filmvertoningen. Dit schooljaar heeft men tweemaal producten van eerlijke handel verkocht, dit in het begin van het schooljaar en op een benefietconcert. Op de verkoop hebben ze een winst van 5%. Men vergadert per maand, duur 2 uur en niet op een vaste dag. Ook hier is het een kern die altijd op de vergaderingen aanwezig is. Ledenwerving gebeurt hier ook op verschillende manieren: ● mondelinge reclame ● folders ● affiches ● reclame in de hogeschool en universiteit ● via het internet 1

Gesprek met Pieter Dewaele, stagiair Oxfam-Wereldwinkels, dienst in beweging, Jongerenwerk in beweging 23/02/2005

76

4.6.2

Studentenwerking te Brussel

De studentenwerking is ontstaan vanuit UCOS, dit is een NGO werkzaam op de VUB (Vrije Universiteit Brussel). De studentenwerking telt 25 leden, 20 universiteitsstudenten en 5 exVUB-studenten/jonge mensen die aan de VUB werkzaam zijn. Meer dan helft studeert hier ook een sociale richting. 11 mensen zetten zich actief in, 14 mensen nemen passief deel aan de activiteiten en 18 mensen zijn ingeschreven maar laten niets van zich horen. Voor iedere activiteit is er een subgroep voorzien die deze activiteit uitwerkt. Er worden niet direct functies vervuld, niemand heeft een vaste taak. Financieel haalt men zijn geld uit de winst van activiteiten. Voorbeelden van activiteiten zijn: een Fair Trade picknick, een Fair Trade ontbijt, … Veel worden er niet vergaderd, maximum 8 keer per jaar. Men probeert er nu een regelmatig in te krijgen van terug iedere maand te vergaderen. Een vergadering duurt een 1u30, niet alle leden zijn aanwezig. Ledenwerving gebeurt door: ● mondelinge reclame ● folders bij begin schooljaar +/- 600 ● affiches ● reclame in de leslokalen ● via het internet

4.6.3

Andere studentensteden?

In Antwerpen is er ook nog een studentenwerking geweest. Dit schooljaar is de studentwerking afgeschaft. Dit wegens verschillende redenen: ● er was te weinig interesse van studenten ● de werking telde weinig leden ● op de activiteiten was er nooit veel volk ● de studentenwerking werd tegenwerkt door de universiteit ● er waren negatieve reacties van studenten

77

Op de universiteit is er nog een andere werking, UZOS. Deze werking gaat met studenten op inleefreis. Het lukte niet om tussen de studentenwerking en UZOS een samenwerking te forceren. UZOS deed zelfs rechtstreeks zijn zaken bij Oxfam Wereldwinkels nationaal. Ook een gebrekkige communicatie tussen de studentenwerking en de universiteit speelt een rol. Ook misten ze de steun van de plaatselijke Wereldwinkel om een studentenwerking uit te bouwen. Indien men opnieuw een studentenwerking wil oprichten, moeten de leden studenten zijn die in Antwerpen studeren en verblijven. Ook kan men niet samenwerken met een jongerenwerking, omdat er geen jongerenwerking in Antwerpen bestaat (dit terwijl er 6 beroepskrachten aan het werk zijn). Tevens was het moeilijk om met andere studentenwerkingen (11.11.11) samen te werken, maar uit deze hoek kwam er te weinig interesse. Men kon de werking niet centraliseren, omdat er verschillende campussen zijn. Financieel kreeg men van de wereldwinkel per jaar € 250 budget en winst uit activiteiten.

78

5

Eindconclusie

Een vergelijking maken van de verschillende winkels op papier is haalbaar. Uit de vergelijking is duidelijk af te leiden dat iedere winkel op een andere manier jongeren bij zijn werking probeert te betrekken. Zowel op het vlak van vrijwilligerswerk of jongerenwerking heeft iedere Wereldwinkel zijn eigen visie erover. Jongeren die bij een Oxfam-Wereldwinkel aansluiten zijn gemotiveerd en hebben al een kleine kennis over de beweging. Uit mijn praktijkonderzoek heb ik ook kunnen afleiden dat deze jongeren naast de Wereldwinkel nog vertegenwoordigd zijn in andere bewegingen/verenigingen. Dit wil zeggen dat niet iedereen zich maximaal kan inzetten voor de Wereldwinkels. De jongere beslist zelf hoeveel tijd hij voorziet in zijn engagement als medewerker in een Wereldwinkel. Sommige jongeren heb ik in Kortrijk maar eenmaal gezien, terwijl ik anderen praktisch iedere week zag. Jongeren die vertegenwoordigd zijn in de verschillende nationale jongerenorganen zijn gemotiveerder dan ooit. Naast hun medewerking in een plaatselijke Wereldwinkel zijn ze ook nog eens vertegenwoordigd in werkgroepen en commissies. Dit zijn de ‘die hards’ onder de jongeren. In Kortrijk hebben we één jongere die zich engageert in een werkgroep en dit ook vanuit een duidelijke motivatie. Vaak zijn het beroepskrachten/vrijwilligers die de vraag stellen over hoe men jongeren kan betrekken bij hun werking. Hiervoor moeten ze een ondersteuning krijgen van het Nationaal Secretariaat. De jongerenstructuur begint op het nationaal secretariaat vorm te krijgen. Hopelijk blijft ze verder bloeien tot iets moois. Toch denk ik dat er nog enkele aanpassingen in de toekomst zullen gebeuren. Er is duidelijk een verschil tussen een jongere die via het onderwijs met de Wereldwinkel in contact komt en een jongere die rechtstreeks bij de Wereldwinkel komt aankloppen. In het onderwijs ervaren jongeren niet direct het contact met de Wereldwinkel. De Wereldwinkel leren kennen via het onderwijs is terug een ‘lespakket’ voor de jongeren. Daarom is het beter dat de jongere rechtstreeks komt aankloppen. Het onderwijs kan wel de stap naar de Wereldwinkel kleiner maken voor een jongere.

79

Via het onderwijs leert men maar alleen werken met de producten. Ik vrees dat ze hierdoor weinig inhoud krijgen. Natuurlijk is het aan de school zelf om wel/niet inhoudelijk te werken. Iedere jongerenwerking kan proberen om het model van Oxfam-Wereldwinkels te volgen maar faalt daar toch voor een groot stuk in. Er zijn verschillende externe en interne factoren die dit beïnvloeden. Vaak kan men niet apart/samen of tussenin werken. Na mijn studie over de jongerenwerkingen heb ik volgende ideale situatie geschetst voor een jongerenwerking: ● een beroepskracht/vrijwilliger die deze werking samen met een kern van jongeren opvolgt ● een kern van jongeren (ideaal drie personen) die contact heeft met de Wereldwinkel wanneer er geen jongerenwerking is ● op iedere bijeenkomst een inhoudelijk en een praktisch deel voorzien, best voorbereid door de jongeren zelf Veel mensen die actief zijn in het jongerenwerk van Oxfam-Wereldwinkels zullen dit als een utopie zien. Ik vind deze situatie een streefmodel. Velen zullen dit nooit kunnen verwezenlijken en zullen van het model moeten afwijken. Een zelfstandige jongerenwerking is de grootste utopie die ik zie. Sommige Wereldwinkels (zoals Izegem) kunnen dit toch halen. Maar een jongerenwerking kan vlug veranderen. In Kortrijk is dit zo, nu er twee jongeren zich als trekker hebben opgegeven. In de praktijk heb ik kunnen afleiden dat er een verschil is tussen de jonge vrijwilliger en de Wereldwinkeljongere. De jonge vrijwilliger helpt mee met winkelpermanenties en campagnes. De wereldwinkeljongere daarentegen heeft een engagement in een jongerengroep. Zij vervullen ook taken in de winkel, maar er is nog een sociale cohesie aanwezig. Ze kunnen als jongerengroep naar buiten treden, de individuele jongere kan dit niet. In Kortrijk staat men sterker als jongerengroep dan de individuele vrijwilliger in de Wereldwinkel van Gent.

80

De knelpunten die er in de jongerenwerking van Kortrijk terug te vinden zijn, zijn ook voelbaar bij andere jongerenwerkingen. Iedere jongerenwerking heeft zijn eigen manier van organisatie en van werken, en dat vind ik wel voor een stuk uniek. De jongerenwerkingen hebben het zeker niet gemakkelijk om te overleven. Wanneer er geen voldoende trekkers zijn is de kans op overleven zeer laag. Om met jongeren te werken zou iedere Wereldwinkel zijn eigen jongerenwerking moeten hebben. Alleen is dit niet haalbaar voor iedere Wereldwinkel. Algemeen kan ik besluiten dat iedere Wereldwinkel zelf moet beslissen hoe men met jongeren te werk gaat. Indien de Wereldwinkel een goed uitgebouwde werking is zal het eenvoudiger zijn om jongeren te werven. Wanneer de Wereldwinkel zelf nog aan het zoeken is naar de ideale structuur zal het moeilijk zijn om jongeren te werven. Het onderscheid beroepskracht/vrijwilliger is ook duidelijk. Vaak vinden vrijwilligers het een last om een wervingscampagne naar jongeren te doen. Wanneer men deze taak uitbesteedt aan een beroepskracht ligt dit heel anders. Oxfam-Wereldwinkels schreeuwt om jongeren, alleen is het moeilijk om ze te mobiliseren en ze te houden …

81

BRONNENLIJST

SCHRIFTELIJKE BRONNEN OXFAM-WERELDWINKELS, voordelen en motivatie om met jongeren te werken, Jongeren in de wereldwinkel, Oxfam Wereldwinkels Jongerenservice 1999 OXFAM-WERELDWINKEL KORTRIJK , map 30 jaar Oxfam-Wereldwinkel Kortrijk 2003 OXFAM-WERELDWINKELS, Ondersteuning van het jongerenwerk, Jongeren in de Wereldwinkel, Oxfam-Wereldwinkels jongeren-service 1999 OXFAM-WERELDWINKELS, een focus op ons jongerenwerk, pijlers OXFAM-WERELDWINKELS, brochure Wereldwinkel op school OXFAM-WERELDWINKELS, Fair Trade Scholen, een focus voor ons jongerenwerk Oxfam-Wereldwinkel Kortrijk, jongerenmap

AUDIOVISUELE BRONNEN ANNE BLONDEEL, ([email protected]), Studentenwerking Kortrijk, E-mail aan Ruben Lust ([email protected]), 14 maart 2005 OXFAM-WERELDWINKELS, voorstellingsbrochure, internet (http://www.oww.be) OXFAM-WERELDWINKELS, missietekst, voorstelling internet (http://www.oww.be) OXFAM-WERELDWINKELS, FAQ, wat is eerlijke handel?, voorstelling internet (http://www.oww.be) GLOBELINK, informatiepunt, internet (http://www.globelink.be)

82

GLOBELINK, informatiepunt, pijlers, internet (http://www.globelink.be) OXFAM-WERELDWINKELS, verslag Jongerenteam 31/01/2004, internet, (http://www.oww.be/beweging) OXFAM-WERELDWINKELS, verslag Jongerenteam 30/06/04, internet (http://www.oww.be/beweging)

OXFAM-WERELDWINKELS, Jong in de wereldwinkel, Jieha!, internet (http://www.oww.be/beweging) VLAJO, project JIEHA !, internet (http://www.vlajo.be)

OXFAM-WERELDWINKELS, Fair Trade scholen, handleiding voor de kerngroep, internet (http://www.oww.be/beweging) OXFAM-WERELDWINKELS, artikel Wee Wee Krant, internet (http://www.oww.be/beweging) OXFAM-WERELDWINKELS, Freeze folder, internet (http://www.oww.be)

MONDELINGE BRONNEN OXFAM-WERELDWINKELS, workshop ‘Stop de vergrijzing’, Trefdag OxfamWereldwinkels 19 februari te Brugge AD THOEN, nationale jongerenwerker OXFAM-WERELDWINKELS, 12/04/2005 PIETER DEWAELE, stagiair Oxfam-Wereldwinkels, dienst in beweging, Jongerenwerk in beweging 23/02/2005 ANNE VANSTEELANDT, interview, 27/04/2005 HANS CASTERS, interview, 27/04/2005

83

LIJST VAN TABELLEN Tabel 1: Afdelingen in het nationaal centrum ............................................................................6 Tabel 2: Constructies ter verzekering van de jongerenbelangen ..............................................19 Tabel 3: Participatie van het Jongerenteam aan werkgroepen en commissies .........................21 Tabel 4: Taken in de Wereldwinkel op school .........................................................................31 Tabel 5: Evaluatie Jieha door Oxfam-Wereldwinkels..............................................................39 Tabel 6: Activiteiten jongerenwerking Kortrijk .......................................................................52 Tabel 7: Functies bij studentenwerking Gent ...........................................................................67 Tabel 8: Vergelijking Wereldwinkels.......................................................................................69 Tabel 9: Functies bij studentenwerking Leuven.......................................................................70

84

BIJLAGEN Bijlage 1: Organisatiestructuur Wereldwinkel .........................................................................80 Bijlage 2: Jongerenbijeenkomst 26 februari 2005 ....................................................................81 Bijlage 3: Jongerenbijeenkomst 26 maart 2005........................................................................82