Inhoudsopgave
Van de redactie11 Voorwoord15 Gebruikte afkortingen 17 Are you not entertained?! Onze levens als publiek bezit
19
mr. M.J.W. Timmer & mr. N. van Triet 1. Inleiding 2. EHRM 2.1 Algemeen kader 2.2 Toepassing op journalistiek 3. Journalistieke zorgvuldigheid 3.1 Algemeen kader: Raad voor de Journalistiek en de Leidraad 3.2 Toepassing 4. Wet bescherming persoonsgegevens 4.1 Algemeen kader 4.2 Toepassing op journalistiek 4.3 Bescherming? 5. Vergetelheid 6. Conclusie
19 20 20 21 24 24 25 27 27 28 29 31 34
En dan is er nog het EU-Handvest
37
mr. dr. H.J.Th.M. van Roosmalen 1. Inleiding 37 1.1 Enige casusposities 37 1.2 Overeenkomsten 39 1.3 Vraag 40 2. Artikelen 7 en 8 EU-Handvest in Europees perspectief 41 2.1 Privéleven en persoonsgegevens 41 2.2 Raad van Europa en EU 41 2.3 Verhouding Handvest- en EVRM-bepalingen 43 3. Recente rechtspraak nader bezien 44 3.1 Google Spain44 3.2 Digital Rights46 4. Uitleg van het EU-Handvest zonder verwijzing naar het EVRM en de EHRM-rechtspraak?47 5. Ter afsluiting 48
Maklu
5
Het internetvergeetrecht na Google t. Costeja (HvJ EU 13 mei 2014, C-131/12) 51 prof. mr. dr. G.J. Zwenne 1. Inleiding 51 2. HvJ EU 13 mei 2014, C-131/12 (Google t. Costeja)52 2.1 Verwijder- en verzetsrecht (art. 12 en 14 richtlijn) 52 2.2 Van verwijder- en verzetsrecht naar vergeetrecht 54 2.2.1 Verwerking van persoonsgegevens? 54 2.2.2 Wie is verantwoordelijk voor de gegevensverwerking? 55 2.2.3 Het verwijder- en verzetsrecht 56 3. Omvang en beperkingen van het ‘vergeetrecht’ 60 3.1 Internetzoekresultaten 61 3.2 Zoekactie op naam 63 3.3 Door betrokkene aangeduide persoonsgegevens 63 4. De (on)werkbaarheid van het vergeetrecht 65 4.1 Mededeling van verwijdering 65 4.2 Beperkingen in de tijd 67 4.3 Inbedding van het vergeetrecht in de wettelijke systematiek 68 4.3.1 Verwerkingsverbod met betrekking tot bijzondere gegevens 68 4.3.2 Het recht van verzet 69 5. Afsluitende opmerkingen 70 Het recht in het tijdperk van big data De toekomst bezien vanuit het redelijk vermoeden van schuld en de privacy
73
A.M.C. Emmen & R. Stolk 1. Inleiding 73 2. De risicosamenleving 74 3. Big data76 4. Mogelijkheden big data en pre-crime78 5. Het strafrechtelijk redelijk vermoeden van schuld 81 6. Mogelijkheden in het bestuursrecht 85 7. Conclusie 87 DNA-databanken voor strafzaken in perspectief Op zoek naar evenwicht tussen gegevens beschermen en ‘benutzen’
89
P.L.F. Ribbers 1. Inleiding 89 2. DNA-databank voor strafzaken in Nederland 91 2.1 Ontstaan van de DNA-databank voor strafzaken en de juridische grondslag91 2.2 Opslag en beheer van de gegevens 92 2.3 Bewaartermijnen en vernietiging van gegevens 94
6Maklu
Inhoudsopgave
3. DNA-databank voor strafzaken in Frankrijk 95 3.1 Ontstaan van de DNA-databank en de juridische grondslag 95 3.2 Opslag en beheer van de gegevens 96 3.3 Bewaartermijnen en vernietiging van gegevens 97 4. DNA-databank voor strafzaken vanuit een internationaal perspectief 98 4.1 De basis: de Raad van Europa en de Europese Unie (EU) 98 4.2 Mogelijkheden op Europese schaal: het Verdrag van Prüm 99 4.3 Mogelijkheden op mondiale schaal: de Interpol DNA Gateway 100 4.4 Specifieke mogelijkheden met betrekking tot Nederland 101 5. Ter afsluiting: op zoek naar evenwicht tussen beschermen en ‘benutzen’ 102 5.1 De mogelijkheden 102 5.2 (Kritische) kanttekeningen 103 5.3 Een afsluitende (voet)noot 105 Normen voor de digitale overheid
107
M.W. van Nijendaal 1. Inleiding 2. Digitale overheid 2.1 Definities 2.1.1 eOverheid 2.1.2 iOverheid 2.2 Risico’s van de iOverheid 2.2.1 Onjuistheid van informatie 2.2.2 Function creep 2.3 Gevolgen van de risico’s 3. Bescherming tegen de iOverheid 3.1 Incorporatie 3.2 Bestuursrechtelijke beginselen voor de digitale overheid 3.2.1 Algemene beginselen van behoorlijk bestuur 3.2.2 Beginselen van behoorlijk ICT-gebruik 3.3 Privacywetgeving 3.3.1 Wet bescherming persoonsgegevens 3.3.2 Aanvullen met nieuwe beginselen? 3.3.3 Recht op bescherming van persoonsgegevens 4. Wijze van gegevensbescherming 4.1 Beginselen en/of een grondrecht 4.2 Afbakening van de bescherming 5. Tot slot
Maklu
107 108 108 109 110 110 111 111 112 113 113 114 114 115 116 117 117 119 121 121 122 122
7
Het EPD en privacy: reden tot zorg? De spanning tussen bescherming van gezondheid en bescherming van gegevens
125
R.C.P. van Uden 1. Inleiding 2. Het EPD nader belicht 2.1 De inrichting van het EPD 2.1.1 Het Landelijk Schakelpunt (LSP) 2.1.2 Beveiliging 2.2 De ontwikkelingen omtrent de doorstart 3. Bescherming van medische persoonsgegevens: een juridisch kader 3.1 Het medisch beroepsgeheim 3.2 De Wet bescherming persoonsgegevens 4. Het EPD en privacy: is er reden tot zorg? 4.1 Zienswijze CBP bij de ontwikkeling van de doorstart 4.2 De doorstart van het EPD onder de loep van de rechter 4.3 Desondanks terechte zorgen om privacy? 5. Conclusie
125 127 127 127 128 129 131 131 132 134 134 135 137 138
Het medisch beroepsgeheim in de praktijk
139
dr. J.H. Hulshof 1. Inleiding 2. Medisch beroepsgeheim 3. De grenzen van het medisch beroepsgeheim 4. Praktijkvoorbeelden 4.1 Categorie 1: op verzoek van Justitie 4.2 Categorie 2: op initiatief van de arts 4.3 Categorie 3: slordigheid 4.4 Categorie 4: in de media 5. Conflict van plichten; bedreigend? 6. De attitude van de arts ten opzichte van het beroepsgeheim; defensief of overmoedig? 7. De toekomst van het medisch beroepsgeheim; versoepeling of restrictie?
139 140 140 141 141 145 146 147 149
‘Eén gezin, één plan, één regisseur: privacy?’
151
149 150
D.S. Verkroost 1. Inleiding 2. Wettelijk kader 2.1 Wet bescherming persoonsgegevens 2.2 Nieuwe Europese Privacyverordening 2.3 De Jeugdwet 3. Privacy Impact Assessment
151 153 153 154 154 155
8Maklu
Inhoudsopgave
4. Privacy na decentralisatie 4.1 Privacy in de Jeugdwet 4.2 In gesprek met professionals 4.2.1 In gesprek met wethouder Martien Kromwijk 4.2.2 In gesprek met juridisch adviseur bij de Raad voor de Kinderbescherming Ingeborg Galama 5. Ter afsluiting Het recht van kinderen op privacy Een belangenafweging bij botsing van rechten
158 158 159 160 161 161 163
mr. S.A. Gawronski 1. Inleiding 163 2. Het recht op privacy van kinderen 164 3. Moderne ontwikkelingen 167 3.1 Ouders controleren de inhoud van de smartphone van hun kinderen 167 3.2 Ouders plaatsen foto’s van, en verhalen over, hun kinderen op social media169 3.3 Een lokale krant plaatst in overleg met de zwemvereniging foto’s van de zwemlessen op de website 170 4. Samenvatting en aanbeveling 171 De staat van een menselijk wezen Een eerste filosofie van het eigen leven
173
mr. J. Corthals 1. Inleiding 173 1.1 De openbaarheid en het eigen leven 173 1.2 Private betekenis in de publieke sfeer 174 2. Menselijke aanspraken op het eigen leven 175 2.1 Het onderscheid tussen publiek en privaat 175 2.2 Privacybescherming in het recht 176 2.3 Persoonlijke vrijheid als humanistisch beginsel 177 3. Het eigen leven als natuurlijk gegeven 178 3.1 Informatieve gegevens als persoonsgegevens 178 3.2 De publieke betekenis van het persoonsbegrip 178 3.3 De mogelijkheid van gegevensbescherming 179 4. Afsluiting 180 4.1 Het eigen leven in Plato’s Staat180 4.2 De bescherming van een ijsvogel 181 Noten182
Maklu
9