Jaarverslag 2012
Inhoudsopgave
Voorwoord
4
Bestuursverslag 2012 1. Het bestuur 2. Bestuursvergaderingen 3. Verantwoordingsverklaring
5 5 5 5
Directieverslag 2012 1. Realisatie van de doelstellingen 1.1 Doelstelling 1 en 2: Het bouwen van schepen 1.2 Doelstelling 3: Het in stand houden van deze schepen en een ondersteunende museale inrichting en ambachtelijke werkplaatsen die bij een historische scheepswerf horen 1.3 Doelstelling 4 en 5: Ambachten 1.4 Doelstelling 6: Scholing 1.5 Doelstelling 7 en 8: Ontwikkelen en overdracht van kennis en informatieverstrekking 1.6 Doelstelling 9: Inzet van schepen voor andere doeleinden
7 8
9 9 10 10 10
2. Activiteitenverslag 2.1 Werving middelen ten bate van de doelstellingen 2.1.1 Entreegelden 2.1.2 Donateurs- en fondsenwerving 2.1.3 Sponsoring 2.1.4 Subsidies 2.1.5 Legaten en overige giften 2.2 Marketing, Communicatie en PR 2.2.1 Publieksactiviteiten 2.2.2 PR activiteiten 2.2.3 Pers en Media 2.2.4 Beurzen en evenementen 2.2.5 Samenwerkingsverbanden 2.3 Vrijwilligers
11 11 11 11 11 12 12 12 12 14 15 16 17 17
3. Algemene zaken 3.1 Beleid en toekomst 3.1.1 Beleid 3.1.2 Toekomstparagraaf 3.2 Bedrijfsorganisatie 3.2.1 Arbeidsvoorwaarden 3.2.2 Personele situatie
19 19 19 19 20 20 20
2 Jaarverslag2012
Financieel Verslag 2012 1. Kengetallen
22
2. Balans en staat van baten en lasten 2.1 Balans per 31 december 2012 2.2 Staat van baten en lasten 2012 2.3 Kasstroomoverzicht 2.4 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 2.5 Toelichting op de balans 2.6 Toelichting op de staat van baten en lasten 2.7 Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
23 24 25 26 28 32 38 39
Bijlagen 1. 2. 3. 4.
Samenstelling bestuur en personeel Samenstelling Comité van Aanbeveling Samenstelling bureauorganisatie Begroting 2013
42 44 44 45
3 Jaarverslag2012
Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag 2012 van Stichting Nederland bouwt VOC Retourschip en Stichting de 7 Provinciën. In het jaarverslag en de jaarrekening verantwoorden Bestuur en Directie het gevoerde beleid, de werkzaamheden en de financiële huishouding in het verslagjaar. De jaarrekening is een geconsolideerde jaarrekening van Stichting Nederland bouwt VOC Retourschip en Stichting de 7 Provinciën (slapende stichting). Het bestuur van Stichting Nederland bouwt VOC retourschip is tevens de bestuurder van Stichting de 7 Provinciën. Ook hebben beide stichtingen dezelfde directie. De bezoekersaantallen van de Bataviawerf hebben zich in de afgelopen 10 jaar negatief ontwikkeld. Waar in 2003 nog 180.000 mensen de werf bezochten waren dat er in 2012 72.000, 5% minder dan in 2011. Het jaar 2012 is afgesloten met een negatief resultaat dat groter is dan begroot. Het verschil wordt veroorzaakt door het onverwachts wegvallen van de hoofdsponsor, de frictiekosten van de reorganisatie en de kosten die gemaakt zijn naar aanleiding van de mastbreuk in januari. Door de lagere bezoekersaantallen zijn de inkomsten lager dan in 2011 maar door het terugbrengen van de kosten is een verdere stijging van het verlies voorkomen. Er is geen ruimte meer om vanuit de voorziening nog een bijdrage te laten vrijvallen waardoor er een beroep wordt gedaan op de reserves. In 2012 zijn meer dan 350 nieuwe donateurs geworven, vele malen meer dan in voorgaande jaren. De instroom van donateurs is een bevestiging dat de werf attractiever is geworden en meer te bieden heeft aan haar bezoekers dan in voorgaande jaren. In het afgelopen jaar zijn de werkzaamheden aan de 7 Provinciën getemporiseerd, de nadruk lag op onderhoud van de Batavia. In de zeilmakerij en beeldsnijderij zijn naast de werkzaamheden voor de eigen projecten ook diverse commerciële opdrachten uitgevoerd voor externe partijen. De begroting voor 2013 en de daarop volgende jaren laat een positieve ontwikkeling zien. Er is duidelijk sprake van een trendbreuk. Niet alleen is er voor 2013 een positief resultaat begroot, de jaren erna zal het resultaat van de werf verder verbeteren en zal er weer geïnvesteerd kunnen worden in grote projecten. De invloed van de economische crisis is significant. De bezoekersmix is veranderd. Er komen minder groepen en minder scholen. Tegelijkertijd is het aantal individuele bezoekers aan de werf gestegen. De in april geopende tweede entree die de werf rechtstreeks verbindt met Bataviastad heeft hier een grote rol in gespeeld. De besteding in de winkel liet in 2012 een forse stijging zien. Door het aanbod en de attractiviteit van de winkel verder te verbeteren kan deze ontwikkeling verder positief beïnvloedt worden. De verhuur van de werfaccommodatie wordt steeds professioneler ingevuld. De positieve resultaten hiervan zijn in 2012 duidelijk merkbaar. De omzet van zaalhuur is significant hoger dan in de afgelopen jaren, de daaraan gerelateerde horeca omzet laat een positieve ontwikkeling zien. De werf positioneert zich steeds meer als een unieke locatie voor bijeenkomsten en evenementen. Succesvolle samenwerkingen om het aanbod te vergroten zoals met Eventmate en partyschip de Bounty zullen in de komende jaren verder worden geïntensiveerd. Een van de grote projecten in 2013 is de inrichting van de kajuit van de Batavia. De plannen zijn gemaakt en bij diverse fondsen zijn aanvragen ingediend voor een bijdrage voor projecten op de Bataviawerf. Lelystad, 24 juli 2013 Hans Maris Directeur 4 Jaarverslag2012
Bestuursverslag 2012 1. Het bestuur Het bestuur van Stichting Nederland bouwt VOC Retourschip (hierna: de Stichting) heeft 5 leden. De benoeming van elk van de leden is voor een periode van drie jaar. De leden kunnen onbeperkt worden herbenoemd. De benoeming vindt plaats door het stichtingsbestuur. Per 31 december 2012 bestaat het bestuur uit de volgende leden: Dhr. J. van Gelder, voorzitter Dhr. B.A. Spelbos, penningmeester Dhr. M.C.B. Schonenberg, secretaris Dhr. V.E. de Ruiter Dhr. B. Fokkens De situatie waarin de werf zich bevindt vraagt om stabiliteit in het bestuur. In 2012 is de heer Schonenberg opnieuw benoemd voor een periode van drie jaar. In 2013 is de heer B.A. Spelbos aftredend en herkiesbaar. 2. Bestuursvergaderingen Het bestuur heeft in 2012 tien keer vergaderd. De agenda was in het afgelopen jaar vooral gevuld met de onderwerpen financiën en Batavialand. Ook onderwerpen als sponsoring en donateurbeleid kwamen regelmatig aan bod. Op aangeven van de directie heeft het bestuur in februari ingestemd met een ingrijpende reorganisatie om zo de kosten van de werf terug te brengen. In november heeft het bestuur tijdens de jaarlijkse heisessie gesproken over de toekomst van de werf en ook haar eigen functioneren geëvalueerd In deze bijeenkomst is ook het door de directie gepresenteerde beleidsplan goedgekeurd. In december heeft het jaarlijkse functioneringsgesprek met de directeur plaatsgevonden. De voorzitter heeft namens de Stichting in 2012 diverse malen overleg gevoerd met de heer C. van ’t Veen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en met bestuurders van de Provincie Flevoland over Batavialand. Namens de Stichting is de voorzitter afgevaardigd naar de stuurgroep Batavialand. In juni en december heeft een bestuurlijk overleg plaatsgevonden met wethouder Fackeldey (Cultuur) van Lelystad waarbij een delegatie van het bestuur en de directie aanwezig was. In het kader van het verkrijgen van het CBF keurmerk zijn zowel de penningmeester als de voorzitter met de directie bij het CBF geweest. Met bestuurslid Schonenberg is een gesprek gevoerd met een vertegenwoordiging van Euronext. De werf is op diverse bijeenkomsten vertegenwoordigd door zowel de voorzitter als overige bestuursleden. Op 6 oktober 2012 heeft het jaarlijkse feest voor personeel en vrijwilligers op de Bataviawerf plaatsgevonden, ook hier was het bestuur vertegenwoordigd. 3. Verantwoordingsverklaring Het bestuur hecht er waarde aan toe te lichten hoe de taken besturen, toezicht houden en uitvoeren gehanteerd worden bij de Stichting Nederland bouwt VOC Retourschip. Hieronder volgt een samenvatting.
5 Jaarverslag2012
Scheiding van uitvoering, besturen en toezicht: Het bestuur bestaat uit onafhankelijke leden. Bij de samenstelling van het bestuur wordt rekening gehouden met kennis, expertise, netwerk en belangen. De bestuurders hebben in geen enkele vorm belangen in de werf. Het functioneren van de bestuurders wordt jaarlijks geëvalueerd. Daarnaast wordt in een jaarlijkse bijeenkomst met stakeholders (provincie, gemeente) verslag gedaan van de activiteiten en ontwikkelingen op de werf. De bestuursleden verrichten hun werkzaamheden onbezoldigd. In 2012 zijn er door de bestuursleden geen onkosten gedeclareerd. Het bestuur is belast met het besturen van de stichting. De directie vervult met de werkorganisatie de taak uitvoering. De directeur is bevoegd binnen de grenzen van de aan hem verleende procuratie de Stichting te vertegenwoordigen. De directeur informeert het bestuur bij elke bestuursvergadering in een managementrapportage over de voortgang van de uitvoering van het jaarplan en actuele ontwikkelingen. De directietaken worden op fulltime basis (1 fte) ingevuld door de heer H. Maris. De directeur heeft geen relevante nevenfuncties. In december 2012 heeft een functioneringsgesprek met de directeur plaatsgevonden. Efficiënte en doelmatige besteding van middelen: De Stichting Nederland bouwt VOC Retourschip streeft naar een efficiënte en doelmatige besteding van de middelen. De activiteiten van de organisatie zijn hier zoveel mogelijk op gericht. Doordat de diverse doelstellingen zeer nauw met elkaar verweven zijn is het niet mogelijk om de bestedingen in het kader van iedere doelstelling uit te splitsen. Er zijn echter ook activiteiten van bestuur en werkorganisatie die voorwaardenscheppend zijn voor een goede taakvervulling ten opzichte van de doelstellingen. De Stichting Nederland bouwt VOC Retourschip hanteert een meerjaren beleidsplan voorzien van een jaarlijkse begroting, vastgesteld door het bestuur. De afgelopen jaren is er geen specifiek beleid opgesteld voor de besteding van middelen, vanaf 2013 wordt dit wel geïmplementeerd in het beleidsplan. Duidelijkheid over omgang met belanghebbenden: De Bataviawerf biedt een breed publiek de gelegenheid de historische scheepsbouw mee te beleven. Ze haalt op een authentieke wijze de vaderlandse geschiedenis letterlijk en figuurlijk boven water. Haar schepen Batavia en de 7 Provinciën verbeelden het verhaal van de mensen en hun leef- en (ambachtelijke) werkwijze in de Gouden Eeuw. Ze biedt haar bezoekers de gelegenheid op een actieve wijze te leren van het verleden. Tevens biedt de werf mensen de kans om (opnieuw) deel te nemen aan het arbeidsproces. Door te bouwen aan de schepen bouwen zij tegelijkertijd aan zichzelf en hun toekomst. De Stichting Nederland bouwt VOC Retourschip betrekt de bestuurlijk en maatschappelijke omgeving bij de evaluatie en het formuleren van het beleid. Middels diverse uitingen zoals website, donateurjournaal, nieuwsbrief, jaarverslag en folders worden belanghebbenden geïnformeerd. Stichting Nederland bouwt VOC Retourschip heeft een beleid ontwikkeld ten aanzien van donateurs en sponsoren. Voor de vele vrijwilligers worden regelmatig thema avonden georganiseerd. De werkorganisatie kent drie soorten overleggen: Management Team overleg, stafoverleg en afdelingsoverleg. Daarnaast overlegt de directie frequent met een vertegenwoordiging van de vrijwilligers en een vertegenwoordiging van de scholingspartner Concern voor Werk. Lelystad, 24 juli 2013 J. van Gelder Voorzitter van het bestuur
6 Jaarverslag2012
Directieverslag 2012
7 Jaarverslag2012
Directieverslag 2012 De Bataviawerf is een scheepswerf waar op authentieke wijze reconstructies plaatsvinden van historische houten zeilschepen, waardoor scheepsbouw en ambachten uit de Gouden Eeuw levend blijven. De werf combineert bouw, scholing, onderzoek, ambacht en publieksattractie. In 2012 hebben bijna 72.000 mensen de werf bezocht en bijna 7.000 donateurs ondersteunen de activiteiten. De Bataviawerf biedt de bezoeker een boeiende kijk op historische scheepsbouw en scheepsarcheologie. De Batavia is gedurende het hele jaar te bezichtigen. Daarnaast zijn er verschillende ambachtelijke werkplaatsen op de werf, zoals de smederij, de zeilmakerij, de tuigerij en de beeldsnijderij waar ambachten uit de VOC-tijd herleven. Hoewel momenteel wordt gewerkt aan de bouw van het oorspronkelijk 17e-eeuwse oorlogsschip De 7 Provinciën, is de Bataviawerf in de eerste plaats bekend door de reconstructie van het VOC-schip ‘Batavia’ uit 1628. De Batavia is in 1995 te water gezet.
1. Realisatie van de doelstellingen De Stichting Nederland bouwt VOC Retourschip heeft de volgende doelen in haar statuten vastgesteld: 1. het doen bouwen van één of meer VOC retourschepen; 2. het doen bouwen van andere houten schepen die van belang waren in de Nederlandse geschiedenis; 3. het in stand houden van deze schepen en een ondersteunende museale inrichting en ambachtelijke werkplaatsen, die bij een historische scheepswerf horen; 4. het ontwikkelen en aanwenden van ambachtelijk vakmanschap voor nieuwe doeleinden; 5. het stimuleren van het houtverwerkende ambacht; 6. het bieden van opleidingen en scholing aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt; 7. het ontwikkelen en overdragen van kennis op het gebied van historische scheepsbouw; 8. het toegankelijk maken voor een breed publiek van scheepshistorische informatie; 9. het bieden van een mogelijkheid om schepen in te zetten voor cultuurhistorische doeleinden en herdenkingen. 1.1
Doelstellingen 1 en 2: Het bouwen van schepen
De Batavia is de attractie van de werf. Bezoekers en vrijwilligers komen vooral voor dit VOC retourschip dat in 1995 te water is gelaten. Zonder de aanwezigheid van de Batavia zouden de bezoekersstromen inzakken. Het bouwen aan de 7 Provinciën leent zich bij uitstek om te laten zien op welke manier in de 17e eeuw schepen werden gebouwd. Bouwwerkzaamheden vergroten de attractiviteit van de werf en zijn van belang voor scholingstrajecten. De beperkte beschikbaarheid van financiële middelen op de werf uit zich o.a. in de investeringen in de bouw van de 7 Provinciën. De laatste jaren is er geen hout meer gekocht en 2012 was hierop geen uitzondering. Maar, met de aanwezige houtvoorraad zijn diverse werkzaamheden in 2012 uitgevoerd. De 7 Provinciën heeft in totaal 4 berghouten. Het tweede berghout is reeds volledig rond om het schip geplaatst. In 2012 zijn het 3e en 4e berghout aan stuurboord en bakboord geplaatst. De ruimte hier tussen is opgevuld met de vulling. Om deze werkzaamheden uit te kunnen voeren zijn alle 12 ‘spanten van oprichting’ uitgestrookt t.o.v. elkaar over de volle lengte van het schip m.b.v. strooklatten en schaven. Met behulp van de uitslagen is de uiteindelijke vorm van de berghouten en de vulling te bepaalt. Alle onderdelen van de nog te plaatsen berghouten zijn daarna uitgezaagd en naar de maat geschaafd. De stoomkist is verlengt met twee stukken van 1,9 m . Daarmee kunnen er delen verhit worden met een max lengte van 13.5 meter. 8 Jaarverslag2012
Voor de betrokken medewerkers en deelnemers was het plaatsen van de berghouten een uitdagende klus en voor de bezoekers een indrukwekkend gebeuren. Via diverse Social Media konden de werkzaamheden op de voet worden gevolgd.
1.2
Doelstelling 3: Het in stand houden van deze schepen en een ondersteunende museale inrichting en ambachtelijke werkplaatsen, die bij een historische scheepswerf horen
Door de onderhoudsploegen van de Batavia is ook in 2012 zo veel mogelijk onderhoud gepleegd aan de Batavia. Het schip ligt inmiddels meer dan 10 jaar in het water en vraagt steeds meer onderhoud. De schade aan de mast door de zware storm in januari betekende een forse tegenslag voor de werf. Niet alleen in financiële zin maar ook in het uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden. Bepaalde werkzaamheden moesten uitgesteld worden. Na de storm zijn de bramstengen, vlaggestengen en diverse ra’s gedemonteerd voor inspectie en onderhoud. Het verwijderen van de tuigage was een grote klus die onder invloed van de weersomstandigheden enkele weken in beslag nam. In 2012 zijn reparaties uitgevoerd aan de Galjoensleeuw en aan de galerij beelden. Het schilderwerk op de romp is op diverse plaatsen hersteld. In het voor- en najaar is het schip geïmpregneerd. Het gehele jaar door zijn diverse houtreparaties uitgevoerd. In december is begonnen met het verwijderen van de tuigage van de grote mast ivm de geplande vervanging in het eerste kwartaal van 2013. In augustus hebben de Flevo Aak en de sloep van de Batavia een onderhoudsbeurt gehad. In 2012 is veel energie gestoken in het verbeteren van de bezoekersbeleving. De entree en winkel hebben een gedaanteverwisseling ondergaan en op het werfterrein zijn diverse aanpassingen gedaan. De feedback van bezoekers op de aanpassingen is zeer positief. De tevredenheid blijkt ook uit de besteding per bezoeker, die is in 2012 gestegen ten opzichte van 2011. 1.3
Doelstelling 4 en 5: De ambachten
In de smederij zijn in 2012, naast de smeedactiviteiten met het publiek diverse werkzaamheden uitgevoerd. Een kleine opsomming uit een lange lijst van werkzaamheden: voor de Batavia zijn tuighaken gemaakt en is het beslag in de kajuit vertint. Er zijn diverse onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd voor de gebouwen en ambachten op de werf. Zo zijn er kleine 17e eeuwse lantaarns gemaakt voor het entreegebouw, is beslag gemaakt voor de touwbaan, zeilspanbeugels voor de zeilmakerij en hekwerk voor de smederij. In opdracht zijn diverse smeedwerken gemaakt en verkocht. In de beeldsnijderij stonden de werkzaamheden in 2012 in het teken van een groot project: “De Hoekman”. Op verzoek van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Lelystad heeft de leermeester beeldsnijden van de Bataviawerf een replica gemaakt van de Hoekman van het op de bodem van de Oostzee aangetroffen fluitschip. Daarnaast is in de beeldsnijderij door de deelnemers en vrijwilligers gewerkt aan de tronies en aan kwabornamenten voor de 7 Provinciën. Voor de Batavia zijn diverse reparaties uitgevoerd, onder andere aan de ronde geschutpoorten en de galjoensleeuw. In het laatste kwartaal is de nieuwe modelbouwerij opgezet in de beeldsnijderij. Hier zullen vrijwilligers een model van de 7 Provinciën gaan maken. Ook in de beeldsnijderij is de productie van werfeigen winkelproducten dankzij de inzet van vrijwilligers en stagiaires en de toenemende verkoop in de winkel weer fors toegenomen. Er is niet alleen aan winkelartikelen gewerkt, ook de winkelinrichting en de nieuwe balie voor de ontvangsthal zijn in de beeldsnijderij gemaakt. 9 Jaarverslag2012
De zeilmakerij heeft begin 2012 haar nieuwe onderkomen betrokken. De leermeester zeil maken, de deelnemers en de vrijwilligers hebben nu de beschikking over een volwaardige zeilmakerij. Het eerste zeil dat in de nieuwe ruimte werd opgeleverd was het grootzeil voor de Batavia. Vervolgens is begonnen aan het grootmars zeil, met 262m2 een nog groter zeil dan het grootzeil. De grootmars is uitgesneden en in de zomen gezet. In opdracht van de Stichting Urker Botter is begonnen aan de productie van zeulen voor de UK12. Deze zeilen zijn gemaakt volgens een techniek uit de 20e eeuw, een nieuwe uitdaging voor de betrokkenen die de zeilen voor de Batavia op 17e eeuwse wijze hebben gerealiseerd. Ook in de zeilmakerij worden winkelartikelen gemaakt zoals tassen, putsen en pennenbakjes van zeildoek. Tijdens vakanties zijn er workshops georganiseerd voor alle leeftijden. In samenwerking met het Openluchtmuseum Arnhem is een begin gemaakt het de productie van een speciaal zeildoek dat gebruikt zal worden voor de bovenbramzeilen. Van het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen heeft de werf een weefgetouw in bruikleen gekeken. Van dit weefgetouw zal een replica worden gemaakt waarmee de werf zelf kan gaan weven. 1.4
Doelstelling 6: Scholing
Concern voor Werk voert de Sociale Werkvoorziening in Flevoland uit. De Bataviawerf is een van de locaties waar deelnemers van Concern voor Werk ingezet worden. In 201 zijn gemiddeld dagelijks 19 deelnemers actief geweest in de bouw, onderhoud, ambachtelijke werkplaatsen maar ook in ondersteunende functies bij de administratie en in de kantine. Gedurende het jaar hebben een aantal deelnemers een AKA certificaat (Arbeidsmarkt Gekwalificeerd Assistent, MBO niveau 1) behaald. Bijna een kwart van alle deelnemers heeft in 2012 een traject bij de Bataviawerf succesvol afgesloten om in een reguliere baan te starten. 1.5
Doelstelling 7 en 8: Ontwikkelen en overdracht kennis en informatieverstrekking
Een bezoek aan de Bataviawerf geeft bezoekers een kijkje in de wereld van de 17e eeuwse scheepsbouw. De tentoonstelling, de film maar ook de grote collectie boeken in de werfwinkel bieden veel informatie aan de bezoekers. Ongeveer tweederde van de bezoekers heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheid de werf te bezoeken onder begeleiding van een gids. Door vrijwilligers van de Bataviawerf worden op gezette tijden ook in het RCE rondleidingen gegeven voor belangstellenden. In 2012 is twee keer een Donateursjournaal uitgegeven (oplage 7.000) dat naar alle donateurs wordt verstuurd en als informatiebulletin aan belangstellenden wordt weggeven. De werf heeft zich in 2012 via de diverse Social Media intensief geprofileerd. 1.6
Doelstelling 9: Inzet schepen voor andere doeleinden
In 2012 heeft zowel de Batavia als de 7 Provinciën in aanbouw het decor gevormd voor diverse filmopnames waaronder een NTR serie over de Gouden Eeuw. Zeven buitenlandse filmploegen hebben opnames gemaakt op de Batavia.
10 Jaarverslag2012
2. Activiteitenverslag 2012 2.1 Werving middelen ten bate van de doelstellingen De doelstellingen van de Bataviawerf kunnen worden gerealiseerd door inkomsten uit entreegelden, bijdragen van donateurs en fondsen, sponsoring door het bedrijfsleven, subsidies en legaten en overige giften. 2.1.1. Entreegelden In 2012 kwamen er minder bezoekers dan in het jaar ervoor namelijk 72.000. De inkomsten uit bezoekers zijn daardoor gedaald. 2.1.2. Donateurs- en Fondsenwerving Fondsenwerving is direct gericht op het werven van middelen van particulieren en bedrijven ten behoeve van de doelstellingen van de Bataviawerf. Het Centraal Bureau Fondsenwerving geeft richtlijnen voor de besteding van deze middelen: maximaal 25% mag worden besteed aan de fondsenwerving. De werf heeft de laatste twee jaar gemiddeld 15% van de inkomsten uit fondswerving aan de kosten besteed, en heeft over de driejaars termijn een percentage behaald van 16% en zit hiermee binnen de door het CBF vastgestelde norm. Het donateurschap wordt door de vrijwilligers op de werf aangeboden (mondeling als onderdeel van de rondleiding), op de website, via folders, en bij externe evenementen en activiteiten. Via de Vriendenloterij worden er loten verkocht waarvan de helft van de opbrengst naar de Bataviawerf gaat. Het aantal donateurs is in 2012 gestegen door een instroom van nieuwe donateurs. De werf mocht 358 nieuwe donateurs verwelkomen. Een speciale wervingsactie op de werf waarbij bezoekers een boek cadeau krijgen op het moment dat ze donateur worden is erg succesvol gebleken. In 2012 is het Donateur journaal om kosten te besparen niet drie maar twee keer uitgegeven in een oplage van 7.000. 2.1.3. Sponsoring Een belangrijke bron van inkomsten bestaat uit sponsoring door het bedrijfsleven. Helaas heeft de hoofdsponsor Galaxy Group begin 2012 aangegeven terug te treden als hoofdsponsor van de werf. Een forse aderlating op het moment dat de werf het financieel gezien toch al zwaar heeft. Gelukkig hebben een aantal bedrijven besloten om sponsor van de werf te worden. Soms met een financiële bijdrage maar steeds vaker ook door het aanbieden van materiaal en diensten. In 2011 zijn nieuwe meerjarige sponsorcontracten gesloten met Profile Tyrecentre Flevobanden en autobedrijven Jacob Schaap. Daarnaast mocht de werf van diverse andere organisaties een bijdrage ontvangen. Als beneficiant van de VriendenLoterij heeft de werf € 7.447,- ontvangen.
11 Jaarverslag2012
2.1.4. Subsidies / Fondsen In 2012 heeft de werf van de gemeente Lelystad een bijdrage ter waarde van € 5000,- ontvangen voor de organisatie van de VOC dag op 12 mei 2012. Verder zijn er geen structurele bijdragen van de overheden. 2.1.5. Legaten en overige giften Diverse particulieren en instanties hebben in 2012 een gift overgemaakt naar de Stichting. In totaal zijn de inkomsten uit legaten en giften in 2012 € 10.880,-. Voor zover de giften toegekend waren voor een bepaald doel, zijn of worden ze daarvoor aangewend.
2.2 Marketing, communicatie en PR In 2012 mocht de werf bijna 72.000 bezoekers verwelkomen. Dit is minder dan in 2011. Waar in het voor- en naseizoen het bezoek door scholen onder druk stond had de werf in de zomermaanden te maken met tegenvallende weersomstandigheden waardoor minder vakantiegangers naar de werf kwamen. Hierdoor waren de bezoekersaantallen in de maanden juli en augustus lager dan in andere jaren.
realisatie 2010 77.323
Bezoekers Bataviawerf realisatie begroot realisatie 2011 2012 2012 76.498 90.000 71.666
begroot 2013 79.000
2.2.1. Publieksactiviteiten 2.2.1. Publieksactiviteiten Op de werf worden er steeds meer activiteiten georganiseerd die bijdragen aan de attractieve waarde van de werf. Een bezoek aan de werf wordt daarmee meer een belevenis voor de bezoekers. Een aantal vaste activiteiten zijn dit jaar gecontinueerd, zoals: • • • • • • • • • •
Kanonschieten Wantklimmen Knopen & splitsen Leven aan boord Ambachten Kinderactiviteiten Touwslaan Trekzagen Spijker slaan Smeden
iedere laatste zaterdag van de maandag elke zaterdag o.b.v. beschikbaarheid elke 3e zondag van de maand een wisselende weekenddag in de maand weekdagen dagelijks dagelijks dagelijks dagelijks dagelijks
In 2012 is tevens gestart met het aanbieden van een volwaardig activiteitenprogramma in de vakantieperiodes. In de herfstvakantie is elke dag, een originele activiteit georganiseerd. Zo konden de jongste bezoekers zich laten schminken of mee op pad gaan met Piraat Ratje en konden de bezoekers met het hele gezin meedoen aan het Batavia Foto Spel. Ook zijn diverse 12 Jaarverslag2012
workshops georganiseerd bij de verschillende ambachten. Dit activiteitenaanbod is ook in de kerstvakantie uitgevoerd en wordt doorgetrokken naar alle vakantieperiodes in 2013. Overige activiteiten: Lezingen Het gehele jaar door zijn lezingen georganiseerd voor bezoekers van de werf. Daarnaast zijn de lezingen ook bedoeld voor de vrijwilligers om hun kennis te verdiepen. De lezingen worden gegeven door vrijwilligers van de werf. Thema’s waren o.a. navigeren, eten en drinken in de 17e eeuw en vrouwen aan boord van een VOC-schip. De lezingen bieden een inhoudelijke verrijking en extra aanbod aan het bezoek aan de werf. Op 24 november mocht de werf Dhr. H. Ketting verwelkomen voor het geven van een lezing over ‘Leven en Rebellie aan boord van een VOC-schip’. Dhr. Ketting is de schrijver van het gelijknamige boek. Deze dag was succesvol met een opkomst van ruim 50 toehoorders. Opstapdagen Partyship de Bounty In de zomer zijn er in een aantal weekenden ‘Opstapdagen’ georganiseerd. Dit is een samenwerking met Oxalex, het bedrijf dat onder andere partyship de Bounty exploiteert. In samenwerking met Oxalex heeft de Bataviawerf tickets verkocht aan bezoekers van de werf, waarmee zij tegen gereduceerd tarief mee konden zeilen met het schip de Bounty. Voor de Bataviawerf was dit weer een mooi extra aanbod en aanvulling op de dagbesteding op de werf. Kindermiddagen In 2012 is gestart met het aanbieden van speciale kindermiddagen. Onder de naam Batavia Junior Middag worden kinderen uitgenodigd naar de werf te komen en mee te doen aan speciale activiteiten. Onder andere spannende verhalen, schrijven met een veer, schminken en knopen staan tijdens zo’n middag op het programma. Helaas is de middag door te weinig deelnemers enkele keren afgelast. Juni korenmaand In de hele maand juni waren er op de zaterdagen twee shantykoren aanwezig op de werf. Dit was een extra sfeerverhogende activiteit voor de bezoekers. Bezoekers hebben hier niet extra voor hoeven betalen. Naast bovengenoemde activiteiten zijn er ook verscheidende grotere evenementen op de werf gerealiseerd. Zo werd op 12 mei 2012 weer de VOC-dag georganiseerd. Die dag straalde de werf de sfeer uit van een havenplaats uit de VOC-tijd. Met de hele werfbemanning in 17e eeuwse kledij, 17e eeuwse activiteiten en lekkernijen was het een bruisende dag met veel en vooral enthousiaste bezoekers. De VOC-dag is goed bezocht met ruim1000 bezoekers. Tijdens het paasweekend was er een speciale paasspeurtocht uitgezet. Op de werf en de Batavia waren eieren verstopt met vragen. Als de kinderen de speurtocht goed opgelost hadden ontvingen ze een verrassingsei. Er zijn meer dan 400 eieren uitgedeeld! Eind augustus werd de werf voor de gelegenheid omgetoverd tot een pirateneiland tijdens Piratendag. De kinderen werden uitgenodigd om verkleed als piraat naar de werf te komen en deel te nemen aan leuke activiteiten. Zo waren er prijzen te verdienen voor de mooist verklede piraat en de piraat met de hoogte score in het spellencircuit. Inclusief demonstraties op het schip waarbij kinderen konden helpen de kapende piraten te verjagen, was het een gezellige dag voor 13 Jaarverslag2012
piraterij waarbij de kinderen hun hart konden ophalen. De Piratendag heeft 575 bezoekers getrokken. Aan het einde van de zomer konden geïnteresseerden op de werf terecht voor deelname aan de cursus boot bouwen. Deze cursus werd gegeven in samenwerking met de BootBouwSchool. De deelnemers aan de cursus werkten een week lang aan de sloep, bezoekers van de werf konden het proces van dichtbij volgen. In de eerste week van september werden er diverse ambachten op de werf gedemonstreerd tijdens Ambachtendag. Verschillende externe partijen waren aanwezig voor een demonstratie kantklossen, tingieten, boogschieten, manden vlechten etc. Een mooie dag in het teken van ambachten die inmiddels toch steeds minder te zien zijn en uitgevoerd worden. Het bezoekersaantal van 440 viel wat tegen. In oktober verwelkomde de werf een leuke groep senioren tijdens Seniorendag. Een dag speciaal georganiseerd voor senioren waarbij ze een dagvullend programma aangeboden kregen, inclusief activiteiten en catering. Zo kregen zij een demonstratie kanonschieten, een lunch, een rondleiding over de werf en trad het Bataviakoor voor hen op. Een mooie dag met een mooie opkomst (ca. 50 senioren), mede door de opgezette samenwerking met ouderenorganisatie ANBO. Gedurende het jaar zijn er op de werf verschillende activiteiten georganiseerd in het kader van de tentoonstelling Schipbreuk. Een aantal activiteiten: • 17de eeuwse dans workshop • Verhalen vertellen • Knopen • Speurtochten 2.2.2. PR activiteiten Eind 2012 is de samenwerking tussen Oxalex / Partyship de Bounty & Bataviawerf genomineerd voor de Flevius Award, een prijs voor Flevolandse ondernemers in het teken van innovatie, samenwerkingsverbanden en succesformules. Helaas is onze nominatie niet bij de laatste drie nominaties geëindigd en ging de prijs naar een van onze samenwerkingspartners, de Orchideeënhoeve. Een wel voor ons succesvolle verkiezing werd geïnitieerd door de organisatie Rekels. Zij organiseerden de verkiezing ‘Leukste familiemuseum van 2012’. Door middel van stemmen van het publiek werd hier een top 10 voor vastgesteld. De Bataviawerf is in deze landelijke verkiezing op een mooie derde plaats geëindigd! Begin van 2012 was de werf genomineerd voor het leukste uitje van de provincie, een initiatief van de ANWB. Het leukste uitje is de werf helaas niet geworden maar we mogen trots zijn op het feit dat we dit jaar tot de top drie van de provincie behoorden. Helemaal gezien het feit dat de werf in 2011 niet tot de genomineerden behoorde Tijdens de Open Monumentendag 2012 heeft de Bataviawerf zijn medewerking verleend met het aanbieden van vaartochtjes met de Flevo Aak langs de Lelystadse kust. Gedurende deze tocht heeft een Batavia-vrijwilliger extra info gegeven over wat men zag maar uiteraard ook over de Bataviawerf. Men kon op- en afstappen op de steiger van de Batavia en bij Bataviahaven. 14 Jaarverslag2012
Op 3 oktober 2012, midden in de Kinderboekenweek, is op de Batavia het boek ‘Bloedkoraal’ van schrijver Andre Nuyens gepresenteerd. In het bijzijn van een aantal schoolkinderen die hebben meegeschreven aan een hoofdstuk in het boek en pers is het eerste exemplaar door wethouder Jop Fackeldey van Lelystad in ontvangst genomen. Op 15 november was de Bataviawerf locatie voor de officiële opening van de Dag van de Dialoog. Wethouder Meta Jacobs opende de dag die in het teken stond van het aangaan de dialoog met elkaar omtrent het thema ‘lef’. De bijzondere datum 12-12-12 werd in het hele land veel gebruikt als trouwdatum. In het kader hiervan is het landelijke project ‘Vier de Liefde’ opgezet in samenwerking met onder andere de voedselbank. Binnen dit project kregen verliefde stellen die het financieel moeilijk hebben in deze tijd de mogelijkheid toch hun droomtrouwdag te beleving, door middel van een volledig gesponsorde dag. In de 12 provincies gaven 12 stellen elkaar op 12:12 uur het jawoord. In Flevoland vond de trouwerij plaats op de Bataviawerf. Dit project heeft landelijk veel mediaaandacht gekregen waar de werf van heeft meegeprofiteerd. In december 2012 is het Bataviaspel gereed gekomen. Dit spel is een product van productiemaatschappij Endemol in samenwerking met de Bataviawerf. Het is een bordspel voor het hele gezin waarbij de spelers specerijen en kruiden moeten verzamelen, hun eigen Batavia moeten bouwen en als eerste in Batavia moeten zien aan te komen. Het spel is tot februari 2013 exclusief verkrijgbaar in de werfwinkel en wordt daarna ook gelanceerd voor de consument. 2.2.3. Pers en Media Ook in 2012 hebben we de nodige media-aandacht voor de werf kunnen genereren. Het begin van het jaar begon met grote aandacht voor de breuk van de mast van de Batavia in januari. In het najaar hebben we een aantal leuke interviews mogen geven bij onder andere Radio Lelystad, Radio Harderwijk en radio Zeewolde, onder meer ook over onze leuke, nieuwe, activiteiten en de werving van vrijwilligers. Dit jaar is ook geïnvesteerd in een aantal gerichte advertenties in onder meer magazines gericht op scholen en schoolreisjes, als ook voor zakelijk bijeenkomsten op de werf. Ook Omroep Flevoland heeft een aantal keer goede aandacht gegenereerd voor de werf, onder meer door enkele interviews met de directie. Thema’s in deze uitzendingen waren de mastbreuk, de reorganisatie en de grote groei van het aantal donateurs. Ook weten steeds meer programma- en televisiemakers de weg naar de Bataviawerf te vinden. Zo is onze locatie gebruikt in onder meer opnames voor: ‘De Gouden Eeuw’ - NTR Koreaanse documentaire over de Gouden Eeuw Chinese filmploeg, Chinese Staatstelevisie. ‘Raymann is laat’ ‘Voor God en Vaderland’ ‘Klokhuis’
15 Jaarverslag2012
Naast mooie publiciteit voor de werf, biedt dit ook een extra inkomstenbron vanwege de gevraagde locatiehuur en begeleidingskosten. 2.2.4. Beurzen en evenementen In 2012 is de Bataviawerf weer aanwezig geweest op een aantal beurzen en externe evenementen. Ambachtenmarkten Gedurende het jaar zijn vrijwilligers van de werf naar verschillende (ambachten)markten geweest om daar de werf te promoten en demonstraties schiemanswerk te geven. • Cultuur en onderwijs beurs (CEOB) In het kader van de tentoonstelling Schipbreuk hebben de 3 instellingen gezamenlijk deelgenomen aan deze beurs. • Vakantiebeurs Op initiatief van toerisme Flevoland heeft de werf deelgenomen aan de vakantiebeurs. Het doel was het promoten van Flevoland. Meerdere toeristische bedrijven uit Flevoland waren hier vertegenwoordigd. • Hiswa Op deze beurs heeft de werf zich kunnen promoten middels en gratis stand. Deze beurs heeft enkele sponsoren opgeleverd en een aantal samenwerkingsverbanden. Intratuin In het najaar heeft de Intratuin ene special dag met activiteiten voor haar bezoekers georganiseerd. De Bataviawerf was daar ook aanwezig om de zichzelf te promoten en door middel van een door Intratuin geïnitieerde loterij werd er geld ingezameld voor de Bataviawerf. LelystART Dit Lelystadse festival is de jaarlijkse start van het culturele seizoen. Een evenement voor de inwoners van de stad met verschillende culturele activiteiten waarbij dit jaar ook een soort markt werd georganiseerd. Hier was de werf vertegenwoordig met een stand waarin vrienden voor de werf werden geworven. Daarnaast was er een smid bij aanwezig die met een mobiele smidse demonstraties gaf aan het publiek. Tijdens dit evenement zijn 15 nieuwe donateurs geworven, een bevestiging dat de Bataviawerf nog steeds leeft onder de Lelystadse bevolking. Klassieke Schepen Beurs Enkhuizen Net als vorig jaar is de Bataviawerf ook aanwezig geweest op de Klassieke Schepen Beurs in Enkhuizen. Met een stand, demonstraties en de aanwezigheid van de Aak hebben we daar goede aandacht gekregen voor onze werf binnen een passende doelgroep. Opening Hanzelijn Op 8 december is de nieuwe treinverbinding tussen Lelystad en Zwolle in gebruik genomen. Deze spoorlijn verbind Lelystad met Dronten, Kampen en Zwolle. Tijdens de feestelijke publieksopening van deze spoorlijn heeft de werf een stand bemand in het centrum van Lelystad. In deze stand hebben vrijwilligers en medewerkers van de werf producten uit de winkel verkocht, vrijwilligers & vrienden geworven. Ook hier was de smid bij aanwezig voor het geven van demonstraties. 16 Jaarverslag2012
Kerstmarkt Natuurpark Op 15 december werd er in het Natuurpark te Lelystad een gezellige kerstmarkt georganiseerd. De Bataviawerf was daar ook vertegenwoordigd met een leuke stand waarin werfproducten en items uit de werfwinkel verkocht. Helaas was deze markt voor ons niet heel succesvol en viel de verkoop wat tegen.
2.2.5. Samenwerkingsverbanden De Stichting heeft in 2012 op diverse manieren samengewerkt met andere partijen. De samenwerking uit zich in de vorm van arrangementen waarbij combinatiebezoek wordt aangeboden of in samenwerking ter promotie van diverse instellingen. In 2012 zijn de volgende acties opgestart/gecontinueerd: Combi-arrangementen • Orchideeënhoeve • Aviodrome • Nieuwland • Rijksdienst voor het Culturele Erfgoed De Bataviawerf is onderdeel van Stichting Batavia Promotie die ten doel heeft het kustgebied van Lelystad te promoten.
2.3. Vrijwilligers Om haar doelstellingen te realiseren is de Bataviawerf in grote mate afhankelijk van de inzet van vrijwilligers. Slechts 3% van alle actieve personen op de werf staat op de loonlijst van de werf. De vrijwilligers vormen met 78% de grootste groep. De overige 19% van de actieve personen op de werf komt vanuit het scholingsproject. Het merendeel van de vrijwilligers is actief in het promotieteam. In vaste week- en weekendteams representeren zij de werf. De vrijwilligers in het promotieteam zijn actief als gids, kassa- of winkelmedewerker maar ook als bijvoorbeeld gastvrouw bij trouwerijen. Daarnaast representeren zij de werf op beurzen. Andere taken die door vrijwilligers worden uitgevoerd zijn onder andere kanonnierploeg, wantklimmen, knopen, trekzagen, touw slaan en het varen met de Flevo Aak. Een grote groep vrijwilligers ondersteunt de bouwploeg met onderhoudswerkzaamheden op de Batavia, de bouw van de 7 Provinciën en in de ambachten. Per 31 december 2012 waren er 252 vrijwilligers actief op de werf, aanzienlijk meer dan in 2011. Om diverse redenen hebben een aantal vrijwilligers in 2012 de werf verlaten. Er zijn 52 nieuwe vrijwilligers zijn ingestroomd. Vanuit een uitwisselingstraject van de European Voluntary Service zijn twee buitenlandse vrijwilligers actief op de werf. De begeleidingstaak is in 2012 door de werf zelf opgepakt. De trajecten worden gefinancierd door de EVS. De twee vrijwilligers krijgen ook Nederlandse taallessen en culturele programma’s aangeboden. De rol van de vrijwilliger op de Bataviawerf wordt de komende jaren nog belangrijker, omdat deze een cruciale rol speelt in de beleving die de bezoeker uiteindelijk ervaart. Het zijn de 17 Jaarverslag2012
enthousiaste verhalen van de vrijwilligers en de interactie met de vrijwilligers in de ambachten en de overige door de vrijwilligers verzorgde activiteiten die er uiteindelijk mede toe leiden dat een bezoeker donateur wordt van de werf en zich op die manier langdurig financieel aan de werf verbindt. De vrijwilligers verrichten hun taken zonder tegenprestatie. Er wordt geen onkostenvergoeding betaald. Om de vrijwilligers te bedanken wordt elk jaar rond de oprichtingsdatum van de werf (4 oktober) een feest georganiseerd. Veel vrijwilligers zijn al erg lang actief op de werf. De vrijwilligersgroep kenmerkt zich ook door een hoge gemiddelde leeftijd. De werving van nieuwe vrijwilligers verdient altijd aandacht. Nieuwe vrijwilligers worden geworven op vacaturebanken, via de eigen website, via het Donateurjournaal, tijdens demonstraties van ambachten op en buiten de werf, via advertenties in regionale bladen en door mond tot mond reclame van huidige vrijwilligers en medewerkers.
18 Jaarverslag2012
3. Algemene zaken
3.1 Beleid en toekomst 3.1.1 Beleid In 2012 is verder uitvoering gegeven aan de koers van de werf. De prioriteit lag bij het onderhoud van de Batavia en activiteiten die leiden tot een betere beleving van de bezoekers en meer inkomsten. De bouw van de 7 Provinciën wordt ook de komende jaren getemporiseerd. Alle activiteiten in en om de werf zullen in het teken van de bezoekersbeleving moeten staan. Een doordacht donateurs- en fondsenwervingsbeleid bewerkstelligt een stijging van de inkomsten uit donateurs, sponsoren en fondsen. Daarnaast ligt de focus op het professionaliseren van het scholingstraject. Veranderingen in het maatschappelijke klimaat, ingrijpende maatregelen die genomen worden door het kabinet en de taakstellingen met betrekking tot bezuinigingen vragen om een professionele aanpak door de werf en scholingspartner. 3.1.2 Toekomstparagraaf
In 2011 is de basis gelegd voor de gewijzigde koers van de werf voor de komende jaren. De focus ligt minder op het afbouwen van de 7 Provinciën omdat het onwaarschijnlijk is dat de daarvoor benodigde financiële middelen op korte termijn gerealiseerd kunnen worden. In plaats daarvan zal er geïnvesteerd worden in het attractiever maken van de Batavia, dé publiekstrekker van de werf. Naast inrichting van Batavia is het groot onderhoud van de Batavia een speerpunt. Ook is vastgesteld dat het bouwen van de 7 Provinciën niet langer een doel op zich is maar een middel om invulling te kunnen geven aan de vastgestelde doelstellingen van de Stichting. Het werken aan de 7 Provinciën zal de komende jaren met name in het teken staan van educatie en demonstratie. In financieel opzicht blijft de toekomst uitdagend maar de verwachtingen zijn gerechtvaardigd dat 2013 met een positief resultaat afgesloten zal worden. De ontwikkelingen in de eerste maanden van 2013 bevestigen de positieve verwachting. De begroting voor 2013 is sluitend. Dat neemt niet weg dat de hand op de knip moet blijven. De marges zijn beperkt en met name in de eerste helft van het jaar blijft de werf in financieel opzicht kwetsbaar. Door de in 2012 doorgevoerde reorganisatie zijn de kosten op orde. De focus blijft liggen op het genereren van extra inkomsten uit bezoekers, sponsoren en fondsen. De toekomst van de Bataviawerf wordt in belangrijke mate bepaald door het initiatief Batavialand. Batavialand gaat over de geschiedenis en de toekomst van de Nederlander en zijn lage landen en zal ontstaan uit een voorgenomen fusie van het Nieuw land Erfgoedcentrum, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed afdeling scheepsarcheologie en de Bataviawerf. In de zomer van 2013 zal een definitief besluit genomen worden of en zo ja in welke vorm, de werf op zal gaan in Batavialand. Batavialand wordt een nationaal erfgoedpark; een kenniscentrum én een attractiepark. Batavialand wordt zowel een rijksarchief als een provinciaal museum. Zowel een werf waar historische schepen worden gebouwd als een plek waar historische schepen worden geconserveerd. Batavialand komt er zowel voor de bezoekers van Bataviastad, als voor de inwoners van Lelystad, Flevoland en Nederland, en niet te vergeten voor de internationale toeristen. Een plek voor het grote publiek én voor kenners; voor het dagjespubliek én voor de gemeenschap van liefhebbers. Voor amateurs en professionals. Voor technologie en geschiedenis; voor verleden, heden en zeker ook de toekomst. 19 Jaarverslag2012
De ontwikkeling rondom Batavialand was begin 2013 voor het CBF aanleiding om de aanvraag voor het CBF keurmerk op dit moment niet te honoreren. In verband met deze afwijzing is voor het jaarverslag over het jaar 2012 de RJ 640 norm toegepast.
3.2 Bedrijfsorganisatie De bedrijfsorganisatie omvat de voorwaardenscheppende taken voor het goed reilen en zeilen van de Bataviawerf; management, boekhouding, personele zaken en facilitaire ondersteuning. Daarnaast wordt tot deze taken gerekend het onderhouden van contacten met subsidiegevers en de coördinatie van projecten voor zover deze niet direct aan projecten kan worden toegerekend. 3.2.1. Arbeidsvoorwaarden In 2012 is opnieuw een BHV opleiding verzorgd voor medewerkers en vrijwilligers om aan de daarvoor geldende eisen te kunnen blijven voldoen. 3.2.2. Personele situatie Het jaar 2012 was een ingrijpend jaar voor het personeel van de werf. Door de reorganisatie in maart kwamen drie functies te vervallen. Dit betekende dat 1 tijdelijk contract niet werd verlengd, 1 detacheringscontract werd beëindigd en 1 medewerker is ontslagen. In oktober zijn twee tijdelijke contracten beëindigd. Op Reserveringen & Sales en op de afdeling Marketing, Communicatie en PR zijn nieuwe medewerkers gestart. Het ziekteverzuim bedroeg in 2012 5,3%. Dit is een stijging ten opzichte van 2011 door twee langdurig zieken. Per 31 december 2012 zijn er geen langdurig zieken meer.
Lelystad, 24 juli 2013
Hans Maris Directeur
20 Jaarverslag2012
Financieel verslag 2012
21 Jaarverslag2012
