Inhoudsopgave. Voorwoord 2. Volkshuisvestingsverslag 4. Verslag van de Raad van Commissarissen 38. Jaarrekening 46. Algemene gegevens 76

Jaarverslag 2013

Inhoudsopgave Voorwoord

2

Volkshuisvestingsverslag

4

-

Opgave en ontwikkelingen Visie en Missie Maatschappelijke verankering Markt Vastgoed Maatschappelijk en financieel rendement Van strategie naar organisatie Prestatie Indicatoren BBSH Projectontwikkeling Bestuursverklaring

Verslag van de Raad van Commissarissen -

Werkwijze Het toezichtkader Onafhankelijkheid, deskundigheid en samenstelling Gespreksonderwerpen Raad als werkgever Accountant Jaarrekening

Jaarrekening -

Enkelvoudige balans per 31-12-2013 Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2013 Waarderingsgrondslagen Toelichting op de enkelvoudige balans Niet uit de balans blijkende informatie Toelichting op de enkelvoudige winst- en verliesrekening Kasstroomoverzicht Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Algemene gegevens

Woningstichting Dinteloord | Jaarverslag 2013

4 9 10 12 15 20 26 29 35 37 38 38 38 39 42 44 45 45 46 47 49 50 54 63 65 72 73 74 76

1

Voorwoord Al jaren melden wij dat de volkshuisvesting in beweging is. Ook voor 2013 kunnen we stellen dat we een turbulent jaar achter de rug hebben. Onze belangrijkste opdracht was de B2-status die ons door het Centraal Fonds Volkshuisvesting in 2012 met een investeringsstop was opgelegd, ongedaan te maken. Eind 2012 hebben wij een Koersnotitie 2013-2014 geschreven om de financiële positie te versterken. Ingrijpende maatregelen waren voor de organisatie noodzakelijk. Door de organisatie ‘lean and mean’ door te lichten, konden we geen andere conclusie trekken dan dat we, mede door de afname van projecten, te ruim in het personeelsbestand waren gekomen. Dit heeft er toe geleid dat wij van twee goed presterende personeelsleden afscheid moesten nemen. Dit heeft de totale organisatie diep geraakt. Ook de overige maatregelen uit de koersnotitie, waaronder een verder kostenverlaging op de beheersen overige bedrijfslasten, is gerealiseerd. Alle maatregelen tezamen hebben er toe geleid dat we op basis van de nieuwe financiële meerjarenbegroting 2014-2023 de conclusie getrokken hebben dat Woningstichting Dinteloord, ondanks de heffingen, nog van toegevoegde waarde is voor de volkshuisvestelijke opgave die er ligt. In 2013 is door Aedes een overeenkomst gesloten met minister Blok over de verhuurdersheffing. De overeenkomst is door Aedes op een congres ter goedkeuring voorgelegd aan de leden. Woningstichting Dinteloord heeft tégen de verhuurdersheffing gestemd. Op zich hebben wij nog wel begrip voor het feit dat er een vorm van meebetalen aan de rijksbegroting noodzakelijk is. De wijze waarop dit in de verhuurdersheffing vorm is gegeven, vinden wij echter principieel niet juist. Een investeringsverplichting hadden we beter gevonden. Zelfs het overnemen van de uit te betalen huurtoeslag hadden we een meer reële optie gevonden, omdat we hiermee beter sturing hadden kunnen gegeven aan het betaalbaarheidsvraagstuk. Naast de overeenkomst over de verhuurdersheffing moeten we ook een forse bijdrage leveren aan de saneringskosten van een aantal collega-corporaties. Een lastige vraag is in hoeverre de geraamde saneringssteun voldoende is om de sector als geheel weer als ‘gezond’ te kunnen bestempelen en we niet nog meer tegenslagen te verwerken krijgen. In financiële zin hebben we duidelijk ook last van een vergaande discussie over derivaten. Woningstichting Dinteloord heeft ruim 40 procent van haar leningenportefeuille afgedekt met derivaten en gebruikt de derivaten alleen om de rente te fixeren. Er zijn geen speculatieve derivaten. Daarnaast moeten we concluderen dat de rol van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw gaat veranderen, wat gaat leiden tot zwaardere eisen aan de organisatie inzake de borging van nieuwe financiering. Na de investeringsstop, opgelegd door het Centraal Fonds Volkshuisvesting, wilde Woningstichting Dinteloord snel starten met de bouw van een project van 22 woningen op de locatie voetbalvelden in Dinteloord. Het grondbeleid van de Gemeente Steenbergen leidt echter tot hoge kavelprijzen voor sociale woningbouw. De Gemeenteraad van Steenbergen heeft aangegeven het grondbeleid te willen evalueren. Hierop is de investeringsbeslissing uitgesteld. In 2013 zijn 23 appartementen voor ouderen uit het herstructureringsproject Papiermolen opgeleverd. Hiermee zijn conform onze visie nieuwe nultredenwoningen toegevoegd aan ons bezit. Wij hebben onze visie op investeren aangepast en zullen vooralsnog meer gaan investeren in het huidige bezit en herstructurering ten opzichte van additionele nieuwbouw.


2

We kunnen stellen dat we ondanks alles ook in financiële zin een uitstekend jaar hebben gedraaid. Alle positieve resultaten worden ingezet om de volkshuisvestelijke doelstellingen te blijven realiseren. Uiteraard kunnen resultaten alleen bereikt worden met een goed en gemotiveerd team. Ik dank dan ook alle personeelsleden, maar ook de belanghouders, voor hun bijdragen en input die hebben geleid tot dit resultaat. Ook naar de Raad van Commissarissen spreek ik een woord van waardering uit, want de dossiers waren moeilijk en complex, en de advisering was hierdoor vaak lastig, maar toch constructief. Ik wens u veel leesplezier toe. Noud Smulders Directeur-bestuurder


3

Volkshuisvestingsverslag Opgave en ontwikkelingen Landelijke opgave en ontwikkelingen Overheid In 2013 is gestart met de parlementaire enquête woningcorporaties. In deze parlementaire enquête staat het functioneren van het corporatiestelsel centraal. Het onderzoek richt zich op de periode van de verdere verzelfstandiging van de corporaties (begin jaren 90) tot heden. Het doel van de enquête is tweeledig: ‘waarheidsvinding en lessen trekken voor de toekomst’. De focus ligt op het functioneren van het corporatiestelsel, inclusief de maatschappelijke gevolgen van de werking van dit stelsel en de rol van politieke besluitvorming. 2013 heeft de commissie besteed aan voorbereidend onderzoek. De gesprekken en verhoren door de enquêtecommissie vinden pas in de eerste helft van 2014 plaats. Het eindrapport is naar verwachting in oktober 2014 gereed. Daarna is de Tweede Kamer aan zet om de conclusies en aanbevelingen van de enquêtecommissie te wegen. Wetsvoorstel Herzieningswet toegelaten instellingen volkshuisvesting Er ligt een wetsvoorstel dat in 2012 is goedgekeurd door de Tweede kamer tot wijziging van de Woningwet: de Herzieningswet. In februari 2014 heeft minister Blok een concept novelle uitgebracht op het wetsvoorstel. Het streven is om de nieuwe Woningwet op 1 januari 2015 in werking te laten treden. Kernboodschap van de novelle is: ‘Woningcorporaties moeten weer dienstbaar worden aan het publieke belang in hun werkgebied. Hun taak brengen we terug tot het bouwen, verhuren en beheren van sociale huurwoningen en het daaraan ondergeschikte direct verbonden maatschappelijk vastgoed’. Als de novelle ongewijzigd in de Herzieningswet wordt opgenomen, dan moeten we concluderen dat dit voor de sector als geheel leidt tot een strak keurslijf. Voor Woningstichting Dinteloord zijn de gevolgen aanzienlijk minder. Dit is een direct gevolg van het feit dat wij altijd dicht bij onze kerntaak zijn gebleven om dienstbaar te zijn aan het publieke belang. Woningstichting Dinteloord heeft geen activiteiten buiten de activiteiten die zijn benoemd bij sterke inperking van de taakafbakening, die is opgenomen in de novelle. Belangrijkste wijziging voor Woningstichting Dinteloord is de splitsing van DAEB en niet-DAEB activiteiten en de gevolgen hiervan. Dit leidt mogelijk tot een aanzienlijke administratieve lastenverzwaring. Ten aanzien van de veranderende rol van de gemeente is de conclusie dat binnen de Gemeente Steenbergen nog nader overleg plaats dient te vinden over het invullen van de rol van de gemeente. De Gemeente Steenbergen ontwikkelt in 2014 een nieuwe woonvisie. Woningstichting Dinteloord is uitgenodigd om deel te nemen aan de werkgroep van de gemeente die de nieuwe woonvisie voorbereidt. De veranderingen die in de novelle zijn opgenomen zullen door Woningstichting Dinteloord worden ingebracht. Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) Binnen de financiële meerjarenbegroting, die in februari 2012 is gepresenteerd, was al vastgesteld dat het voornemen van het CFV, om verhuurdersheffing in te rekenen bij de beoordeling van de vermogenspositie van WSD bij de voorgenomen activiteiten, mogelijk de conclusie op zou kunnen leveren dat de vermogenspositie in gevaar zou komen. Dit leidde tot een B2-status en de noodzaak om een herstelplan in te dienen. Omdat geen verplichtingen waren aangegaan, heeft het herstelplan zich beperkt tot het bijstellen van de ambitie. Het herstelplan heeft er toe geleid dat op basis van de toezichtbrief van het CFV de B2-status in 2013 is komen te vervallen, aangezien Woningstichting Dinteloord weer projectverplichtingen kan aangaan zonder deze vooraf aan het CFV voor te leggen. Het CFV heeft verder in haar toezichtbrief 2013 verklaard geen aanleiding te zien tot het doen van interventies.


4

Met het sectorbeeld 2013 kijkt het CFV terug hoe de sector er financieel voor staat en laat zij zien wat de sector in 2012 heeft gerealiseerd. Daarnaast signaleert het CFV financiële risico’s voor de sector. In het sectorbeeld geeft het CFV aan dat de sector zich in een onrustige tijd bevindt, waarin vele ontwikkelingen hebben plaatsgevonden en nog plaatsvinden. Er is sprake van wisselende politieke besluitvorming ten aanzien van thema’s die de sector raken, zoals het huurbeleid en de verhuurdersheffing. Enkele belangrijke conclusies van het CFV zijn: De sector brede solvabiliteit daalt naar 25 procent, terwijl het CFV door het steeds hoger wordende risicoprofiel de ondergrens voor de solvabiliteit verhoogt naar 22,5 procent; Mede onder invloed van veranderende financiële omstandigheden sturen corporaties sterker op hun exploitatie(prognoses), wat leidt tot lastenverlichting. Hierbij wordt uitgegaan van sneller stijgende huurinkomsten. Het effect wordt echter teniet gedaan door de verhuurdersheffing; De betaalbaarheid van de huren zal in de toekomst onder druk komen te staan, wat leidt tot een risico voor de sector. Het risicomanagement is binnen Woningstichting Dinteloord goed op orde; bij projecten van enige omvang is de besluitvorming en het toezicht verankerd in het Kwaliteit Management Systeem (KMS) voor projecten. Op basis van het KMS projecten vindt fasegewijze besluitvorming plaats. Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) Eind 2012 heeft het WSW haar strategie herijkt en een nieuwe visie gepresenteerd: ‘Het WSW draagt als ‘hoeder van de borg’ door objectief risicomanagement bij aan optimale financiering van de volkshuisvesting’. Objectief risicomanagement wordt daarbij gezien als kerntaak die het WSW voorspelbaar en disciplinerend wil uitvoeren, waardoor optimale financiering van de volkshuisvesting duurzaam mogelijk wordt gemaakt. De nieuwe strategie van het WSW omvat de volgende onderdelen: integraal risicobeoordelingskader, financiële ratio’s risicoclassificatie, aangepaste regels voor facilitering en toepassing en handhaving van beheersmaatregelen. Om de solidariteit van het totale borgingsstelsel te verbeteren heeft het Waarborgfonds Sociale Woningbouw aan alle aangesloten woningcorporaties gevraagd hen een formele volmacht te verstrekken. Met deze volmacht kan het WSW hypotheek vestigen op het ingebrachte bezit van de corporatie, zonder dat daarvoor dan nog een volmacht aan de corporatie gevraagd hoeft te worden. Die maatregel voorkomt dat externe partijen alsnog een claim op het onderpand leggen waardoor een deel van de waarde van het onderpand weglekt uit de sector en dus uit het stelsel van onderlinge solidariteit. De volmacht geeft ook financiers (zowel van ongeborgde leningen als andere) extra duidelijkheid over hun juridische positie. Het WSW had op basis van het deelnemersreglement recht om deze volmacht te vragen en deze is derhalve door Woningstichting Dinteloord verstrekt. Verder is in de novelle opgenomen dat het WSW een grote rol krijgt bij saneringen bij woningcorporaties. De uitwerking hiervan moet nog verder ingevuld worden. Op basis van de integrale beoordeling van het WSW heeft het WSW de verklaring van kredietwaardigheid afgegeven en een faciliteringsvolume vrijgegeven van € 5 miljoen, waarvoor in 2013 voor € 2,5 miljoen aan leningen is opgenomen en waardoor een bedrag van € 2,5 miljoen resteerde. In 2013 heeft met instemming van het WSW een herstructurering van de leningenportefeuille plaatsgevonden. Hierbij worden de laatste leningen met gemeentegarantie omgezet naar een lening met WSW-borging en zijn de bestaande looptijden van leningen verlengd om lagere rentetarieven te realiseren. Het faciliteringsvolume is op basis van deze herstructurering verhoogd met € 3,8 miljoen.


5

Regionale opgave en ontwikkelingen Provincie De provincie vindt het belangrijk dat de woningmarkt goed functioneert. Het aanbod van woningen moet voldoende zijn, aantrekkelijk en gevarieerd, zodat het aansluit op de vraag van woningzoekenden. Kwaliteitsverbetering van de woningvoorraad en de woonomgeving is eveneens van belang. De provincie is actief betrokken bij ontwikkelingen rond ‘het wonen’. Demografische ontwikkelingen en ontwikkelingen op de woningmarkt worden gevolgd en in beeld gebracht. Ook stelt de provincie regelmatig prognoses van de bevolking en de woningbehoefte op. Zo bestaat er steeds een actueel beeld van wat er speelt op de regionale woningmarkt. Regelmatig worden de prognoses voor de bouw van woningen door de provincie geactualiseerd. Zagen we in het verleden aanzienlijke verschillen in de verschillende prognoses, nu concluderen we dat de prognoses op hoofdlijnen overeenkomen. Het aandeel sociale huurwoningen in de toekomstige bouwproductie is onderhevig aan het toegepaste economisch scenario. In een slecht economisch scenario zijn meer huurwoningen nodig dan in een gunstig economisch scenario. Beleidsmatig moeten we vaststellen dat de provincie nauwelijks aandacht heeft voor de sociale huursector. De initiatieven richten zich vooral op de particuliere koopmarkt. Zo zijn er onder andere de Brabantse Starterslening, Subsidie voor collectief Bouwen, Brabantse Verkoopgarantie en Brabantse Waardebescherming. In de visie van de provincie draagt een prettige leefomgeving bij aan Brabant als aantrekkelijke provincie om te wonen. In onze provincie zijn veel partijen actief voor de leefbaarheid in hun dorp of wijk. Door demografische ontwikkelingen komen er vragen op ons af, die lokaal lastig zelf op te lossen zijn. Daarvoor is het nodig dat partijen elkaar in breder verband opzoeken. De provincie ondersteunt hierbij (financieel) lokale initiatieven voor de leefbaarheid. Woningstichting Dinteloord is op basis van deze regeling ondersteund door de provincie bij het opzetten van een ouderenvisie voor Dinteloord over de periode 2014-2019 (‘Dinteloord op één lijn’). Regionale visie op wonen en leven Woningstichting Dinteloord werkt samen met de collega’s van Stadlander, Woningstichting Woensdrecht, Brabantse Waard en Bernardus Wonen aan de regionale woonvisie. Met de regionale corporaties is in april 2013 de ‘Visie op Wonen en leven in West-Brabant en Tholen 2030’ uitgebracht. Deze visie is een actualisatie van de visie uit 2008. Nieuw is dat deze visie is uitgebreid met de subregio Roosendaal. Hierdoor ontstaat een totaal beeld voor West-Brabant. De woningcorporaties AlleeWonen en Thuisvester zijn betrokken geweest bij de analyse en de uitwerking. AlleeWonen onderschrijft de visie van de initiërende corporaties. Thuisvester heeft na de analyse besloten een eigen weg te gaan in plaats van aan te haken bij de regionale visie. De visie is gepresenteerd aan de wethouders van de gemeenten waarop de visie betrekking had. Met uitzondering van de gemeente Rucphen (thuisbasis van Thuisvester) waren alle gemeenten vertegenwoordigd. De visie is positief ontvangen, maar de boodschap dat er in de toekomst nauwelijks nog groei te verwachten is blijft voor de politiek een lastige. Toch zien we in de algehele mindsetting dat men steeds meer rekening gaat houden met de visie van de corporaties. De medewerkers van de corporaties zijn de ambassadeurs in het veld. Om ook de medewerkers kennis te laten nemen van de visie is deze in een gezamenlijke bijeenkomst op 2 september 2013 gepresenteerd aan alle medewerkers van de deelnemende corporaties. Op 4 september 2013 is in een grote bijeenkomst in Fidel et Arti in Oudenbosch de visie gepresenteerd aan alle belanghouders. Het was goed om vast te stellen dat diverse gemeenteraadsleden aanwezig waren die actief deelnamen aan de discussies.


6

Lokale opgave en ontwikkelingen Gemeente Steenbergen De goede samenwerking met de Gemeente Steenbergen is ook in 2014 voortgezet. Door de combinatie van de herinrichting van het openbaar gebied Molenwijk door de Gemeente Steenbergen en het project ‘Veilig achterom’ van Woningstichting Dinteloord heeft ook dit gebied een kwaliteitsimpuls gekregen en zijn de achterpaden voorzien van achterpadverlichting, waarbij Woningstichting Dinteloord de investeringen heeft betaald en de gemeente de exploitatie op zich neemt. Uit klanttevredenheidsonderzoek is gebleken dat de bewoners zeer tevreden zijn over de bereikte resultaten. Ook in de toekomst zal deze samenwerking tussen de Gemeente Steenbergen en Woningstichting Dinteloord worden voortgezet. De bouw van 22 huurwoningen op de voetbalvelden is helaas niet tot stand gekomen. Sedert de gemeentelijke herindeling in 1997 zijn er geen nieuwbouwlocaties in Dinteloord ontwikkeld voor de noodzakelijke uitbreiding van het woningbestand. Hoewel het om prognoses gaat uit de oude woonvisie, zouden in Dinteloord ruim 350 nieuwe woningen gerealiseerd moeten worden. Het is voor een ieder wel duidelijk dat de werkelijke behoefte voorlopig aanzienlijk lager ligt. Met de mooie centraal gelegen inbreidingslocatie voetbalvelden aan de Oostgroeneweg heeft de Gemeente Steenbergen een locatie in de markt gezet die veel potentieel heeft. We moeten echter concluderen dat het grondbeleid, met de daarbij behorende grondprijzen, niet marktconform zijn. Zo zijn er in twee jaar tijd slechts drie vrije kavels verkocht. Als belangrijkste oorzaak zien wij, naast de te hoge prijs per m², dat de kaveloppervlakten te groot zijn. Dit leidt tot een kavelprijs van ruim € 40.000 voor een sociale huurwoning. Dit staat in geen enkele verhouding tot kavelprijzen voor sociale woningbouw in de omliggende gemeenten. Inmiddels heeft de Gemeenteraad van Steenbergen opdracht gegeven tot het maken van een nieuwe woonvisie en het actualiseren van het gemeentelijk grondbeleid. Ten aanzien van de prestatieafspraken trekken we gezamenlijk op met onze collega Stadlander. Wij zijn van mening dat prestatieafspraken in een regionaal kader gemaakt moeten worden, mede op basis van de regionale visie van de corporaties. De Gemeente Steenbergen heeft aangegeven dat bij het ontwikkelen van een nieuwe woonvisie alle (markt)partijen in de gelegenheid worden gesteld hun visie te geven op de woningmarkt. Er zijn door de corporaties in de Gemeente Steenbergen nog geen prestatieafspraken gemaakt. Met de nieuwe woonvisie moet ook de basis gelegd worden voor toekomstige prestatieafspraken. Het niet hebben van prestatieafspraken heeft verder geen gevolgen voor de reguliere samenwerking met de gemeente op lokaal niveau. Hiervoor worden uiteraard wel afspraken op projectbasis of per onderwerp gemaakt. In 2012 hebben de gezamenlijke belanghouders in Dinteloord in een brief aan het College van B&W gevraagd om te komen tot een breed gedragen dorpsplatform. Dit voorstel is voortgekomen uit het belanghoudersoverleg van Woningstichting Dinteloord. Gebleken is dat vele onderwerpen in de diverse gremia werden opgepakt. Een door de gemeente erkend dorpsplatform zou volgens de initiatiefnemers de efficiency sterk kunnen verbeteren. Met de gemeente is overeengekomen dat in 2014 een pilot wordt uitgewerkt om het functioneren van een dorpsplatform te introduceren. Stakeholders Woningstichting Dinteloord kent de voor haar functioneren relevante belanghebbenden in het werkgebied en werkt op actieve wijze met hen samen. We overleggen op verschillende niveaus met onze belanghebbenden. Op regionaal niveau nemen we deel aan een regionaal verband van woningcorporaties. Op lokaal niveau voerde de woningstichting met de Gemeente Steenbergen zowel bestuurlijk als ambtelijk overleg. Daarnaast zijn er samenwerkingsverbanden met verschillende maatschappelijke instellingen en organisaties. Op wijken buurtniveau overleggen we met de huurdersvereniging. De klanttevredenheid wordt met regelmaat getoetst.


7

Woningstichting Dinteloord had zich voor 2013 ten doel gesteld het belanghoudersoverleg meer inhoud te geven. Voor zowel het professionele als het ouderen belanghoudersoverleg zijn stappen gezet. In het zogenaamde professionele belanghoudersoverleg hebben naast de woningstichting ook de St. Dorpsraad Dinteloord, de Winkeliersvereniging Dinteloord-Winkeloord en Huurdersvereniging Dinteloord zitting. Vanuit andere maatschappelijke organisaties, zoals de scholen en de zorg, neemt men niet actief deel aan het belanghoudersoverleg. Situationeel worden onderwerpen meegenomen. Dit belanghoudersoverleg heeft geleid tot de pilot ‘Dorpsplatform’, zoals reeds eerder benoemd onder de Gemeente Steenbergen. Het belanghoudersoverleg ouderen heeft de Stichting Welzijn Ouderen Steenbergen (SWOS) benaderd om te komen tot een visiedocument over de toekomst van de ouderen in Dinteloord. Woningstichting Dinteloord heeft het proces gefaciliteerd. Op voorstel van de SWOS is bij de provincie Noord-Brabant een verzoek neergelegd om op basis van de subsidieregeling ‘Leefbaarheid Brabant’ een budget beschikbaar te krijgen om een visie op het onderwerp ‘toekomst ouderen’ verder uit te werken. Met het ANBO, KBO, PCOB, St. De Zonnebloem, Gemeente Steenbergen, tanteLouise-Vivensis, werkgroep Ouderen, bestuur St. Dorpshuis, AMO, Surplus Zorg, Traverse, SWOS en WSD is in een aantal bijeenkomsten het visiedocument ‘Ouderen op één lijn in Dinteloord’ tot stand gekomen. Doel van het rapport is om met minder inzet van middelen ouderen langer zelfstandig te laten functioneren met voorzieningen op sociaal terrein. Het streeft naar het verbinden van ouderen en naar het vergroten van de maatschappelijke participatie door bundeling van krachten. Naast het deelnemen aan activiteiten was ook een duidelijke tendens waarneembaar dat ouderen ook zelf nog een actieve bijdrage kunnen leveren aan de maatschappij als tegenprestatie. ‘Ouderen op één lijn in Dinteloord’ past uitstekend binnen het ouderenbeleid van de Gemeente Steenbergen en is inmiddels aangeboden aan het College van Burgemeester en Wethouders. WSD Projectontwikkeling B.V. Woningstichting Dinteloord is 100% aandeelhouder van WSD Projectontwikkeling B.V. Binnen WSD Projectontwikkeling B.V. vinden geen activiteiten meer plaats. Lopende projecten zijn overgeheveld naar Woningstichting Dinteloord. Na een winstuitkering is de rekeningcourant afgelost. De balanspositie beperkt zich tot aandelenkapitaal. Stichting Woonwagenbeheer Zuid-West Nederland Sinds de afschaffing van de Woonwagenwet op 1 maart 1999, maken woonwagenbewoners ook deel uit van de sociale doelgroep van corporaties. Voor de verhuur van woonwagenlocaties is daarom in 2001 door zeven corporaties in West-Brabant, waaronder Woningstichting Dinteloord, de huidige Stichting Woonwagenbeheer Zuid-West Nederland opgericht. Inmiddels zijn dertien corporaties aangesloten. Er is een dagelijks bestuur, met daarin drie vertegenwoordigers van de corporaties. Het bestuur legt tweemaal per jaar verantwoording af aan de algemene raad, waarin alle corporaties zitting hebben. Het eigen vermogen en de aanwezige liquide waren op basis van de laatst goedgekeurde jaarrekening voldoende om op korte en middellange termijn aan alle verplichtingen te voldoen en derhalve aanleiding om geen bijdrage van de leden te vragen op basis van het aantal woongelegenheden. Het aandeel van Woningstichting Dinteloord is op basis van het aantal woongelegenheden circa 1%. Regionale Geschillencommissie In het kader van een rechtvaardige en eenduidige aanpak en afhandeling van eventuele geschillen, neemt Woningstichting Dinteloord met vijf andere corporaties uit de regio West-Brabant en Tholen deel aan de Regionale Geschillencommissie. In het verslagjaar zijn voor Woningstichting Dinteloord geen geschillen door de commissie in behandeling genomen.


8

Visie en Missie Woningstichting Dinteloord verzorgt de huisvesting van ruim 750 huishoudens in de Gemeente Steenbergen. Het overgrote deel van het woningbezit staat in de kern Dinteloord. Als woningcorporatie is Woningstichting Dinteloord een zogenaamde Toegelaten Instelling op grond van de Woningwet, die op basis van het ‘Besluit Beheer Sociale Huursector’ verantwoording aflegt aan de Minister van Binnenlandse zaken. Deze verantwoording vindt formeel plaats op zes verantwoordingsvelden, te weten: markt en klant, kwaliteit van de woning, leefbaarheid, betrekken van bewoners bij beheer en beleid, financiële continuïteit en wonen en zorg. Deze verantwoordingsvelden geven de basis waarop Woningstichting Dinteloord haar eigen koers kan varen. De eigen koers is verankerd in ons strategisch ondernemingsplan. Hierin zijn de visie en missie bepaald. Visie Een weloverwogen mening over de volkshuisvesting en hoe deze zich zou moeten ontwikkelen bepaalt de visie van Woningstichting Dinteloord. Onze visie is gebaseerd op de volgende strategische keuzes:  Wij kiezen voor investeren in de kwaliteit van wonen in de Gemeente Steenbergen;  Wij kiezen voor maatschappelijke verankering door fysiek investeren en sociaal faciliteren;  Wij kiezen voor een individuele klantbenadering;  Wij kiezen voor vastgoed met een maatschappelijk toegevoegde waarde;  Wij kiezen voor bewust investeren en sturen op maatschappelijk rendement. Missie In 2010 hebben wij het strategisch ondernemingsplan 2010-2014 gepresenteerd. Woningstichting Dinteloord staat nog steeds achter alle doelstellingen in dit ondernemingsplan. Sinds het uitbrengen van ons strategisch ondernemingsplan in 2010 is de wereld om ons heen echter sterk veranderd. Naast de economische crisis en de stagnerende woningmarkt vinden in de sector diverse ontwikkelingen met grote financiële consequenties plaats. Zo hebben de verhuurdersheffing en extra heffingen voor in zwaar weer belande collega-corporaties een aanzienlijk beslag gelegd op onze financiële middelen, waardoor onze investeringsruimte is afgenomen. Daarnaast heeft de B2status van het Centraal Fonds er toe geleid dat we scherp naar de organisatie moesten kijken in al haar facetten. Dit heeft geresulteerd in een Koersnotitie 2013-2014 als tussentijdse visie op de ontwikkelingen binnen en buiten Woningstichting Dinteloord. De kernpunten uit de Koersnotitie 2013-2014 zijn in de hierna volgende beleidsvelden opgenomen. Vanuit de koersnotitie zijn maatregelen gedefinieerd om de financiële positie van de woningstichting te verbeteren. In 2013 is gestart met de uitwerking van de maatregelen. Eén van de ingrijpendste maatregelen was een interne reorganisatie, die heeft geleid tot het gedwongen ontslag van twee medewerkers. Na de ontslagronde in februari 2013 zijn de verdere acties van de koersnotitie 2013-2014 voortvarend ter hand genomen en afgewikkeld. Eind 2013 zijn we gestart met de laatste fase, het volledig actualiseren van het Strategisch Voorraad Beleid (SVB). In mei 2013 is zowel met het personeel als met de Raad van Commissarissen een sessie uitgevoerd om inzicht te krijgen hoe de resterende investeringscapaciteit op volkshuisvestelijk verantwoorde wijze het best kan worden ingezet.


9

Maatschappelijke verankering Woningstichting Dinteloord investeert in de Gemeente Steenbergen; bij voorkeur in Dinteloord en waar nodig in de andere kleine kernen en wij verankeren ons maatschappelijk door fysiek te investeren en sociaal te faciliteren. Koersnotitie 2013-2014 Wij kiezen voor investeren in de kwaliteit van wonen in de Gemeente Steenbergen. 

Op basis van de gevoerde interne discussie hebben we de investeringen uit het oude SVBplan kritisch beoordeeld. Belangrijke conclusie was dat Woningstichting Dinteloord de investeringsstromen zal verleggen van met name herstructurering naar investeringen in verbeteringen en energiebesparende maatregelen. Daarnaast wordt een beperkte stroom nieuwbouw op gang gehouden. Buiten de kern Dinteloord zal Woningstichting Dinteloord in principe niet meer investeren.

Wij kiezen voor maatschappelijke verankering door fysiek investeren en sociaal faciliteren. 

We blijven de komende jaren aandacht geven aan onze rol en positionering ten opzichte van onze samenwerkingspartners, waaronder de gemeente. Wij streven ernaar in de samenleving herkend te worden, niet alleen als ‘de partner voor het wonen’, maar ook als een samenwerkingspartner in de maatschappelijke opgave.

Realisatie doelstellingen koersnotitie De maatschappelijke verankering komt terug in het leefbaarheidsbudget. Als gevolg van de reorganisatie en bezuinigingen is kritisch gekeken naar het leefbaarheidsbudget. Hierbij wil Woningstichting Dinteloord enerzijds de focus verbreden, door naast de fysieke investeringen in leefbaarheid ook te investeren in sociale samenhang en herkenbaarheid als maatschappelijke organisatie. Het leefbaarheidsbudget is meer specifiek gemaakt en uitgaven worden getoetst op maatschappelijk toegevoegde waarde met de ‘effectenarena’ op basis van het maatschappelijk beleidsplan. Midden in de maatschappij staan betekent ook dat je herkenbaar moet zijn als maatschappelijke organisatie. Hiervoor heeft Woningstichting Dinteloord een sponsorbeleid. Naast de vele kleine sponsorbedragen, die breed gewaardeerd worden, is in 2013 met Oranjevereniging Dinteloord een sponsorcontract aangegaan voor de periode van 3 jaar, met als uitdrukkelijke doelstelling Woningstichting Dinteloord als maatschappelijk partner te promoten.

Leefbaarheidsbudget aanpassen

Realisatie

Jaarlijks een leefbaarheidsbudget beschikbaar stellen voor initiatieven

Gereed

Realisatie doelstellingen jaarwerkplan Een belangrijk punt van aandacht is de bewonersparticipatie. Het beleid op dit terrein is inmiddels zodanig verouderd, dat het beleid om vernieuwing vraagt. Bij de initiële analyse tijdens de start van dit onderwerp hebben we vastgesteld dat er feitelijk sprake is van een brede participatie. Dit hebben we vastgelegd in een participatienotitie. Het onderdeel bewonersparticipatie ligt in concept gereed en wordt begin 2014 voorgelegd aan Huurdersvereniging Dinteloord. Ten aanzien van het werken met bewonerscommissies bij projecten hebben we vastgesteld dat dit voor de omvang van onze corporatie voldoende is verankerd in het Sociaal Plan.


10

Bewonersparticipatie bij beleid en beheer opnieuw vormgeven

Realisatie

Beleidsnotitie participatiebeleid realiseren

Loopt

Bewonerscommissies

Realisatie

Criteria vaststellen wanneer binnen een project een bewonerscommissie wordt samengesteld en de procesgang vaststellen

Gereed


11

Markt Woningstichting Dinteloord werkt vanuit een individuele klantbenadering Koersnotitie 2013-2014 Wij kiezen voor een individuele klantbenadering 

We blijven inspelen op vragen van onze klanten en partners. In de afgelopen perioden is veel ervaring opgedaan met maatwerkoplossingen. We zullen echter niet alle maatwerkoplossingen zelf leveren, maar waar nodig wel fungeren als tussenpersoon tussen klant en zorgpartij. De komende jaren zijn we extra kritisch ten aanzien van de keuzes die we maken. Met name de financiële kaders gaan bepalen of we de oplossingen kunnen bekostigen. We zullen hierin keuzes maken.

Realisatie doelstellingen koersnotitie Ten aanzien van de individuele klantbenadering is binnen de koersnotitie geen prioriteit gegeven aan de vragen van onze klanten en partners. Dit betekent geenszins dat we hier geen opgave zien. Wij zullen in de toekomst gesprekken aangaan met de zorgpartijen in het kader van de ontwikkelingen in de WMO, waarbij vele taken van de rijksoverheid worden overgedragen aan de gemeenten, die vervolgens weer een beroep doen op alle partijen. De discussie hierover zullen wij niet initiëren, maar er uiteraard wel in participeren voor zover het ons marktaandeel raakt. Realisatie doelstellingen jaarwerkplan Doelgroepen en marktonderzoek Hoewel gestreefd wordt naar individuele klantbenadering is het uiteraard mogelijk de klanten te groeperen in doelgroepen met daaraan gekoppelde maatwerkscenario’s. In het strategisch voorraadbeleid dat in 2010 is vastgesteld, zijn de doelgroepen gedefinieerd. De doelgroepen onderscheiden zich enerzijds door leeftijd en leefwijze en anderzijds door de hoogte van het huishoudinkomen. In de geactualiseerde visie op ‘Wonen en leven in West-Brabant en Tholen 2030’ zijn geen significante wijzigingen opgetreden ten opzichte van de visie uit 2008. De conclusie is dat de krimp blijft komen. Alleen zal deze door een lichte stijging van het migratiesaldo en het steeds ouder worden van onze ouderen enige jaren naar achteren schuiven. We hebben meerdere scenario’s laten uitwerken. In een slecht economisch perspectief zijn beduidend meer sociale huurwoningen nodig dan bij een gunstig economisch perspectief. Door de toewijzingsnorm in het kader van de EU-regelgeving wijzen wij DAEB-woningen toe, rekening houdend met het maximaal toegestane huishoudinkomen. We zien als gevolg van met name de kredietcrisis in combinatie met ons harmonisatiebeleid dat vele huurders niet meer wensen door te stromen. Met name voor de woningen met hogere huren in het niet DAEB-bezit wordt de verhuur lastiger. Op dit moment is er nog geen sprake van leegstand, maar hierin zit zeker een risico. Producten en diensten Bij het aanbieden van producten en diensten aan klanten en partners is een goede structuur in de communicatie van essentieel belang. In 2013 is de communicatiestructuur vernieuwd. Daar waar we voorheen twee maal per jaar een bewonersblad uitgaven, wordt in de nieuwe structuur tien maal per jaar gemeentebreed informatie verstrekt in het lokale weekblad de ‘Steenbergse Courant’. In de gemoderniseerde communicatie brengt Woningstichting Dinteloord ook een digitale nieuwsbrief uit, die is gekoppeld aan Facebook en Twitter.


12

In 2013 is gestart met de ontwikkeling van ‘Mijn WSD’, waarbij onze klanten volledig toegang krijgen tot de eigen gegevens en de woningstichting via dit kanaal communiceert met haar aannemers. De basis voor ‘Mijn WSD’ is inmiddels gerealiseerd. We maken al gebruik van het aannemersportaal. Het huurdersportaal zal in de eerste helft van 2014 operationeel zijn. Belangrijk onderdeel is dat de database met gegevens voor de huurders actueel moet zijn. In de actualisatie van het strategisch voorraadbeleid wordt de controle van alle beschikbare gegevens uitgevoerd. In het verslagjaar zijn geen nieuwe diensten ontwikkeld of aan de huurders aangeboden. Woningstichting Dinteloord heeft altijd tot doel gehad om initiatieven tot innovatie te ontwikkelen. Als gevolg van de reorganisatie kan Woningstichting Dinteloord geen tijd en middelen meer vrijmaken voor initiatieven tot innovatie. Wel worden initiatieven tot innovatie van collega’s gevolgd. Waar innovatie van collega’s passen binnen de beleidsstrategie van Woningstichting Dinteloord, zullen wij (ook financieel) participeren in de innovatie. Zo overwegen wij de mogelijkheid om in 2014 aan te haken bij het spaarsysteem “Positoos” van Stadlander. Zuidwestwonen Samen met Stadlander heeft Woningstichting Dinteloord een woonruimteverdelingsmodel in eigendom, gebaseerd op een viertal toewijzingsmodellen: het aanbodmodel, het optiemodel, het direct wonen model en het lotingmodel. Dit woonmarketingssysteem voldoet uitstekend. Op basis van voortschrijdend inzicht wordt binnen het systeem de managementinformatie voortdurend geëvalueerd en verbeterd. De informatie geeft ons een goed en actueel beeld over de vraag naar sociale huurwoningen. Collega-corporaties in de regio gebruiken het systeem ‘Klik voor wonen’. Dit systeem is van dezelfde softwareleverancier. De regionale corporaties hebben opdracht gegeven aan RIGO om de beide systemen naast elkaar te zetten en te beoordelen of er sprake kan zijn van synergie tussen beide systemen. Huurbeleid Het in 2013 geactualiseerde huurbeleid zet in op marktconforme huren, waarbij als uitgangspunt wordt gehanteerd dat de woningen gemiddeld 75% van de maximaal redelijk huur moeten opbrengen. Over dit huurbeleid heeft Huurdersvereniging Dinteloord positief geadviseerd. De huisvesting van arbeidsmigranten staat hoog op de politieke agenda van de Gemeente Steenbergen. Arbeidsmigranten is echter een regionaal vraagstuk. Woningstichting Dinteloord is in afwachting van politieke besluitvorming in regionaal en gemeentelijk verband, waarna op basis van een vastgesteld kader en geformuleerde uitgangspunten bezien dient te worden of Woningstichting Dinteloord hier beleidsmatig invulling aan moet geven. Vooralsnog ontbreekt het aan een helder kader. Besloten is onze visie op het huisvesten van arbeidsmigranten voorlopig te parkeren. In samenwerking met de vestiging Steenbergen van Stadlander en de Gemeente Steenbergen is in het verslagjaar medewerking verleend aan de taakstelling voor de Gemeente Steenbergen voor de huisvesting van statushouders. In goed overleg zijn woningen beschikbaar gesteld voor deze bijzondere doelgroep. Verkoopbeleid Strategisch wenst WSD naast de primaire taak van verhuurder ook kopers te bedienen. Naast de wens is het ook noodzakelijk om woningen te verkopen om op langere termijn voldoende investeringsruimte te realiseren voor de volkshuisvestelijke opgaven. Met de krimp en de dalende bevolking op termijn is onderdeel van de strategie dat er jaarlijks een beperkt aantal woningen wordt bestemd voor de koopmarkt. Daarnaast wordt aan bijvoorbeeld senioren de mogelijkheid geboden een seniorenwoning te kopen indien er sprake is van een te hoog inkomen om te huren. Er komt, binnen een beperkte verkoopopgave, een vorm van een ‘Te


13

Woon-concept’. WSD kan hiermee ook koopkrachtige woningzoekenden op deze wijze een keuze geven. Huren kan niet, maar kopen wel. In het nieuwe verkoopbeleid is een drietal varianten voor de verkoop van eengezinswoningen vastgesteld ter keuze van de klant:  Verkoop tegen marktwaarde zonder voorwaarden;  Verkoop met 5% korting met een vijfjarig anti-speculatiebeding;  Verkoop in maatschappelijk gebonden eigendom met ‘Slimmer Kopen®’. Ook alle grondgebonden seniorenwoningen en gelabelde appartementen voor senioren komen voor verkoop in aanmerking. Deze worden alleen verkocht met ‘Slimmer Kopen®’, omdat Woningstichting Dinteloord deze woningen (door terugkoop) duurzaam beschikbaar wil houden voor de snelgroeiende doelgroep ouderen. Gevolg van het beleid is dat wij niet meer een maximaal aantal te verkopen woningen definiëren, maar een minimaal aantal. Hierbij worden jaarlijks de gevolgen voor de kernvoorraad en de financiële positie gemonitord.

Rol en positionering Gemeente Steenbergen

Realisatie

Visie op huisvesten arbeidsmigranten ontwikkelen en uitwerken in beleidsnotitie

Uitgesteld

Aanbod van producten en diensten verder uitbouwen

Realisatie

Pilot ‘Mijn WSD’ via Internet met toegang voor huurders en leveranciers

Loopt

Initiatieven tot innovatie ontwikkelen

Gereed

Het (door)ontwikkelen van professionaliteit en een dienstverlenende én zakelijke cultuur

Realisatie

Alle communicatiemomenten met klanten en overige organisaties in beeld brengen, beoordelen op effectiviteit en communicatiewijze uitwerken

Gereed


14

Vastgoed Woningstichting Dinteloord realiseert vastgoed met een maatschappelijk toegevoegde waarde Koersnotitie 2013-2014 Wij kiezen voor vastgoed met een maatschappelijk toegevoegde waarde We stellen de koers op een drietal onderdelen bij: Ten eerste wordt de gedefinieerde opgave, ‘het door ontwikkelen van (klant)vraag gestuurd onderhoud, dat over twee jaar wordt gecombineerd met budgetonderhoud’, niet verder tot ontwikkeling gebracht. Tot nu toe werden de kosten die wettelijk gezien voor rekening van de klant komen door de woningstichting betaald. Naar de toekomst toe worden deze kosten ondergebracht in een (betaald) servicecontract; Ten tweede gaan we voor een verdere differentiatie van ons bezit. We willen een betere verdeling naar verschillende kwaliteitsniveaus en naar verschillende huurniveaus. Daarnaast richt de differentiatie zich ook op sloop en vervangende nieuwbouw. Hiermee willen we de gewenste nultredenwoningen realiseren om in te spelen op de vergrijzing in Dinteloord; Als derde onderdeel zien we binnen ons potentieel aan woningbezit extra mogelijkheden tot verkoop. Hiermee kunnen we invulling geven aan de toenemende vraag naar eigen woningbezit. Extra verkoop levert tegelijkertijd de benodigde (financiële) ruimte op voor nieuwbouw. Realisatie doelstellingen koersnotitie De klantvriendelijkheid staat centraal bij Woningstichting Dinteloord. In dit kader zijn we steeds meer zaken uit het Besluit kleine herstellingen voor rekening van de woningstichting gaan nemen. Besloten is het Besluit kleine herstellingen strikter toe te passen. Door deze actie worden minder werkzaamheden voor de bewoners verricht. In 2014 wordt een nieuwe afweging gemaakt of invoering van een servicecontract voor huurders nog toegevoegde waarde heeft. Woningstichting Dinteloord heeft op basis van de koersnotitie besloten zich te beperken tot het bezit in Dinteloord. Het afstoten tegen aanvaardbare voorwaarden van bezit in Steenbergen is onderzocht. Zowel voor het complex Schootsvelden als voor de locatie Vermeulenhuis is geen belangstelling in de markt. De exploitatie van ‘Residentie Schootsvelden’ wordt voortgezet en de locatie Vermeulenhuis wordt tot ontwikkeling gebracht. De bedrijfsloodsen aan de Molendijk in Dinteloord zijn in 2013 verkocht. De loodsen waren aangekocht voor de realisatie van een toegangsweg naar Dinteloord Noordoost. Met het niet doorgaan van Dinteloord Noordoost hadden de panden geen functie meer voor Woningstichting Dinteloord. Ondanks de koersnotitie gaat de opgave door om een gedifferentieerd woningbezit te krijgen. Woningstichting Dinteloord was voornemens om 22 nultreden woningen te realiseren op de locatie voetbalvelden. Met een kavelprijs van ruim € 40.000 kan niet op een maatschappelijk verantwoorde wijze sociale woningbouw worden gerealiseerd. Om deze reden is besloten om de inzet van de middelen te verleggen naar andere projecten die bijdragen aan de realisatie van de opgave. Als het nieuwe gemeentelijk grondbeleid is vastgesteld, zal het project opnieuw beoordeeld worden aan de dan geldende grondprijs. Bij de Gemeente Steenbergen is aangegeven dat wanneer zich andere partijen melden voor deze locatie, Woningstichting Dinteloord mogelijk kan uitwijken naar een latere fase van het bestemmingsplan voetbalvelden. In het onderhoud is gezocht naar een methode op basis waarvan het onderhoud evenwichtig gedurende de (resterende) exploitatietijd kan worden uitgevoerd. Daarnaast is het planmatig onderhoud kritisch beoordeeld op basis van nut en noodzaak van het onderhoud (sober en doelmatig) en het kostenaspect.


15

Het planmatig onderhoud en de planmatige verbeteringen zijn altijd openbaar aanbesteed. Al vele jaren bracht Zwaluwe Bouw- en Aannemingsbedrijf B.V. de laagste offerte uit. De laatste maal was deze zelfs bijna 20% lager dan de eerstvolgende aanbieder. Mede omdat binnen de werkorganisatie een aanzienlijke besparing was te halen in de personele lasten is besloten om de afdeling Vastgoed op te heffen als zelfstandige afdeling. Belangrijk hierbij was de continuïteit van het onderhoud. Om deze reden zijn gesprekken aangegaan met Zwaluw Bouw- en Aannemingsbedrijf B.V. om het totale onderhoud op contractuele basis uit te voeren tegen het prijsniveau van 2012. Dit heeft geleid tot een serviceovereenkomst op basis van een prestatiecontract voor het onderhoud met deze partij. Hierdoor bestaat er ook geen verschil meer tussen geclusterde planmatige verbeteringen en verbeteringen ‘on demand’. De financiële noodzaak is aanwezig om naast alle maatregelen in het onderhoud ook kritisch te kijken naar het strategisch voorraadbeleid, in relatie tot het onderhoudsbeleid. Dit is een complexe opgave, die pas kan worden opgestart als er een aantal andere keuzes zijn gemaakt. De voorbereidende werkzaamheden voor een nieuw SVB-plan zijn inmiddels gestart. Bijzondere aandacht is nog besteed aan de bouw en oplevering van het appartementencomplex Papiermolen in Dinteloord. Onder andere aanpassing waar mogelijk van de huren en het compenseren van meerwerk door aanvaardbaar minderwerk met behoud van de (onderhouds)kwaliteit hebben er toe geleid dat een fors deel van de onrendabele investering teruggenomen kon worden.

Servicecontracten voor de huurders uitwerken

Realisatie

Uitwerken en aanbieden serviceovereenkomst aan bewoners betreffende huurdersonderhoud, nu uitgevoerd voor rekening van WSD

Niet gestart

Verkoop complex Schootsvelden Steenbergen

Realisatie

Onderzoek inzake mogelijke verkoop van het complex Schootsvelden in Steenbergen aan collega-corporatie of belegger

Gereed

Herontwikkeling Vermeulenhuis

Realisatie

Herontwikkeling locatie Vermeulenhuis verder uitwerken

Loopt

Loodsen Molendijk

Realisatie

Verkoop loodsen Molendijk realiseren

Gereed

Bezuiniging onderhoudskosten 10%

Realisatie

Een besparing realiseren van 10% ten opzichte van de huidige meerjaren onderhoudsprognose van niet-cyclisch en cyclisch onderhoud van € 1.330 per verhuureenheid

Gereed

Herziening onderhoudsbeleid/upgrading/verbeteringen met renovatie

Realisatie

Implementeren aangepast beleid ten aanzien van het geclusterd projectmatig aanbesteden van woningverbeteringen

Gereed


16

Bod aan de Gemeente Steenbergen

Realisatie

Gewenst investeringsplan in de kwalitatieve en kwantitatieve voorraad uitwerken en afzetten tegen de financiële mogelijkheden

Niet gerealiseerd

Serviceniveau-overeenkomsten

Realisatie

Afsluiten serviceniveau-overeenkomsten (sno's) met belangrijkste opdrachtnemers van WSD

Gereed

Onderhoudsbeleid

Realisatie

Woningbezit toetsen aan de langetermijnvisie basiskwaliteit uit het SVB en het uitschrijven van het onderhoudsbeleid na herijking ondernemingsplan en SVB

Loopt

Herijking SVB

Realisatie

Strategisch Voorraad Beleid herijken en actualiseren

Loopt

Afronding 23 appartementen Papiermolen

Realisatie

Oplevering en uitgifte 23 huurovereenkomsten

Gereed

Realisatie doelstellingen jaarwerkplan Kwantitatieve en kwalitatieve vraag Met het beleidsdocument ‘Onderhoudsbeleid’ is de woonkwaliteit en onderhoudskwaliteit vastgesteld. Hierin is de referentie woonkwaliteit ingedeeld naar de huurklasse goedkoop, betaalbaar, duur en luxe opgenomen. De woonkwaliteit is in een matrix gecombineerd met de doelgroepen. De uitkomst is de belangrijkste drager voor de portefeuillestrategie. Op basis van de koersnotitie en de actualisatie van het SVB wordt het onderhoudsbeleid heroverwogen. Strategisch Voorraad Beleid (SVB) De uitwerking van het vastgestelde strategisch voorraadbeleid vraagt in de komende tien jaar om ingrijpende maatregelen. We spraken in het oude SVB-plan nog van het feit dat ca. 90 woningen uit de markt genomen moeten worden, omdat deze niet (kunnen) voldoen aan de kwaliteitskenmerken. Door de teruggelopen investeringscapaciteit zullen we andere keuzes moeten maken. In een verkennende sessie van het MT zijn de opgaven uit het oude SVB globaal geactualiseerd, opnieuw geprioriteerd en als basis voor nieuwe strategische keuzes vastgesteld. Om te voorkomen dat de Raad van Commissarissen achteraf de strategische keuzes niet zou onderschrijven hetgeen zou leiden tot aanzienlijk tijdsverlies - is ook met de Raad van Commissarissen een verkennende sessie uitgevoerd. In grote lijnen komen de strategische keuzes van het MT overeen met die van de Raad van Commissarissen. Het SVB-plan zal in 2014 geactualiseerd zijn. Energiebesparingsbeleid Evenals in 2012 is in 2013 een actie gevoerd om zittende bewoners te verleiden om tegen een gedeeltelijk kostendekkende huurverhoging het energielabel van de woning te verhogen naar minimaal label C. Er was een budget gereserveerd voor 40 woningen. Uiteindelijk hebben 24 huurders gekozen voor EPA-verbeteringspakketten. Binnen het project is veel energie gestoken in voorlichting. Daarnaast zijn gesprekken aangegaan met de bewoners over de beheersing van de


17

woonlasten. Opnieuw moeten we vaststellen dat onze huurders zeer terughoudend zijn om op vrijwillige basis te kiezen voor energiebesparende maatregelen. Realisatie projectmatige EPA-voorzieningen 2013 Soort

Hoeveelheid

Spouwmuurisolatie

1.025 m2

Dakisolatie

561 m2

Vloerisolatie

300 m2

Isolatieglas

900 m2

Zonnepanelen

700 m2

Slimme thermostaat

1 stuks

Binnen het project zijn 2 woningen naar A-label gegaan, 6 woningen naar B-label en 16 woningen naar C-label. Met name de laatste 16 woningen krijgen in 2014 als gevolg van het vervangen van de CV-ketel van een VR naar HR alsnog het B-label. In verband met het behalen van aanbestedingsvoordeel is het vervangen van de CV-ketels bij deze woningen niet opgenomen in het EPA-project. Naast deze projectmatige aanpak zijn bij nog vele woningen EPA-voorzieningen aangebracht bij mutatie. Overzicht onroerende zaken

Bouwjaar

> 1940

2/1 kap 2/1 kap met garage

> 1950

> 1960

43

25

2

> 1970

> 1980

Appartement met lift Eengezinswoning

18 25

38

70

167

11

10

5

29

22

Eenpersoonswoning HAT-woning

Woningen Gemiddeld EPA-label

T

29 57

91 28

13

402

3

3

14

14

10

4

14

61

18

35

114

25

83

95

252

95

87

69

57

763

F

D

D

D

C

C

B

A

C

Woonzorgappartement Garage

20

12

Bedrijfspand Totaal

> 2010

10 67

Hoekwoning met garage

Seniorenwoning

> 2000

68 6

Appartement zonder lift

> 1990

26

83

115

264

95

87

24

24

17

49

2

1

3

112

58

838

Maatschappelijk vastgoed Er is in het verslagjaar geen maatschappelijk vastgoed gerealiseerd. Binnen het financieel en maatschappelijk beleidsplan is het maatschappelijk afwegingskader opgenomen op basis waarvan investeringsbeslissingen voor maatschappelijk vastgoed kunnen worden onderbouwd.


18

Niet-cyclisch onderhoud Bij de heroverweging van het cyclisch onderhoud op basis van de koersnotitie is eveneens het nietcyclisch onderhoud betrokken. Hiervoor is met Zwaluwe Bouw- en Aannemingsbedrijf B.V. een overeenkomst van een éénjarig contract met een optie tot verlenging aangegaan. Deze overeenkomst is eind 2013 geëvalueerd. Beide partijen zijn op basis van contractueel vastgelegde criteria tot de conclusie gekomen dat de samenwerking in 2014 wordt verlengd.

Realiseren energiereductie van 20% in de periode 2010-2020

Realisatie

Sturen op energiekosten en reduceren CO2-uitstoot: 40 woningen naar minimaal label C brengen met als uitgangspunten projectmatige aanbesteding en investeren tegen een kostendekkende huurverhoging

Gereed


Realisatie

Offerteronde niet-cyclisch onderhoud

Gereed


19

Maatschappelijk en financieel rendement Woningstichting Dinteloord investeert bewust en stuurt op maatschappelijk rendement Koersnotitie 2013-2014 Wij kiezen voor bewust investeren en sturen op maatschappelijk rendement  



Uitgangspunt is de A-status volgens de normering van het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV); Het maatschappelijk rendement werken we nader uit in het financiële statuut. Hierin geven we aandacht aan de DAEB- en niet-DAEB discussie en aan alle overige investeringen in ons vastgoed; Het genereren van extra inkomsten is mogelijk via de verkoop van (huur)woningen. We stoppen echter met de verkoop via het koopmodel ‘Slimmer Kopen®’. Door een veranderde opvatting van de accountant blijft een verkochte woning met Slimmer Kopen® gewoon op de balans van de woningcorporatie staan. De woning wordt daarbij gewaardeerd op de actuele Slimmer Kopen®-prijs. Dit heeft een negatief effect op de vermogenspositie van onze corporatie. We zetten in op de vrije verkoop van woningen.

Realisatie doelstellingen koersnotitie Een goed en geaccepteerd huurbeleid is de basis voor een gezonde financiële situatie. Het geactualiseerde huurbeleid heeft geresulteerd in een jaarhuurstijging (jaarlijkse huurstijging + harmonisatie) van ruim 5 procent. Dit forse huurbeleid is noodzakelijk om de toekomstige verhuurdersheffing te kunnen betalen en investeringsruimte te behouden. We moeten hierbij wel naar de toekomst toe de betaalbaarheid monitoren. Op dit moment kunnen we alle woningen goed verhuren, maar de wachtduur voor een huurwoning neemt steeds meer af. Met de regionale corporaties is besloten in 2014 een onderzoek te starten naar het betaalbaarheidsbegrip in relatie tot de woningvoorraad en de doelgroepen van beleid. Een belangrijk uitgangspunt van de Koersnotitie 2013-2014 was het versterken van het eigen vermogen. Verkoop van bestaand bezit is een belangrijke optie om het vermogen te versterken. In de koersnotitie is uitgegaan van verkopen zonder korting. Bij het uitwerken van de koersnotitie is vastgesteld dat verkoop zonder korting lastig zou worden. Hierop is besloten naast het model van Slimmer Kopen®, de verkoop met een korting van maximaal 10 procent met een antispeculatiebeding te introduceren. Later is op basis van het nieuwe verkoopbeleid dit laatste kortingspercentage teruggebracht naar 5 procent. Uiteindelijk zijn 10 woningen uit het bestaande bezit verkocht, waarvan 7 met Slimmer Kopen® en 3 met het anti-speculatiebeding. In de Koersnotitie 2013-2014 is benoemd dat kopers met Slimmer Kopen® de constructie onder voorwaarden kunnen afkopen. Verzoeken zijn individueel benaderd. Met Woonlab, licentiehouder van Slimmer Kopen® is gesproken om een afkoopregeling te verankeren binnen het systeem van Slimmer Kopen®. Op basis hiervan is begin 2014 een beleidsnotie opgesteld. Binnen de koersnotitie is als actiepunt benoemd het onderzoek naar de rente op de leningenportefeuille. Met Finance Ideas is de leningenportefeuille geanalyseerd, hetgeen heeft geleid tot de herstructurering van een aantal leningen binnen de leningenportefeuille. Deze actie, voortkomend uit de koersnotitie, heeft geleid tot een lagere vermogenskostenvoet en een verlenging van de duration. Investeringen worden getoetst aan het financieel beleidsplan en de hierin vastgestelde financiële parameters. Dit financieel en maatschappelijk is eind 2012 opgesteld en begin 2013 goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. Hiermee is uitwerking gegeven aan het financieel statuut, zoals benoemd binnen het strategisch ondernemingsplan en de Koersnotitie 2013-2014.


20

Ontwikkelingen binnen de volkshuisvesting vormen een dreigement voor de financiële positie en het maatschappelijke rendement. Het is daarom van belang dat we de ontwikkelingen in de volkshuisvesting nauwlettend in de gaten houden om alert in te spelen op wijzigingen. Naast het herstelplan voor het Centraal Fonds Volkshuisvesting is ook de Koersnotitie 2013-2014 geschreven. Het herstelplan heeft geleid tot een gezonde financiële situatie en de uitvoering van de koersnotitie is reeds in 2013 bijna volledig afgerond. De nieuwe richtlijn voor van de Raad voor de Jaarverslaglegging is reeds in het jaarverslag van 2012 doorgevoerd.

Aanpassing huurprijsbeleid

Realisatie

Afstemming op woningmarkt en doelgroepen met aandacht voor de sociale doelgroep en het kabinetsbeleid

Gereed

Verkoopactiviteiten van bestaand bezit

Realisatie

Verkoop 5 woningen zonder korting (3 woningen binnen begroting)

Gereed

Afkoop MGE-constructies

Realisatie

Afkoopmogelijkheden in kaart brengen en in samenwerking met licentieverstrekker uitwerken en implementeren

Gereed

Onderzoek naar rente op de leningenportefeuille

Realisatie

Mogelijkheden onderzoeken en uitwerken

Gereed

Afwegingskader maatschappelijk verantwoord investeren

Realisatie

Zelfstandig afronden financieel statuut met afwegingskader maatschappelijk Gereed rendement na faillissement Quintis

Ontwikkelingen volkshuisvesting (herzieningenwet, DAEB-nietDAEB)

Realisatie

Inzichtelijk maken wat de consequenties zijn van de splitsing van de activiteiten en voorstellen maken ter uitvoering van verwachte weten regelgeving

Doorlopend

Herstelplan Centraal Fonds Volkshuisvesting

Realisatie

Uitwerking herstelplan en koersnotitie binnen dPi

Gereed

Doorvoeren van de nieuwe richtlijn van de Raad voor de Jaarverslaglegging

Realisatie

Uitwerking binnen Jaarrekening 2012

Gereed

Realisatie doelstellingen jaarwerkplan Gezonde financiële basis Woningstichting Dinteloord streeft in het strategisch ondernemingsplan en de Koersnotitie 20132014 om op basis van positieve kasstromen naar een gezonde vermogenspositie op basis van de


21

CFV-methodiek. De maatregelen uit de koersnotitie hebben geleid tot een kostenreductie en een nieuwe afweging voor de investeringen. De effecten zijn verwerkt in een nieuwe meerjarenbegroting 2014-2023. Finance Ideas heeft op basis van de meerjarenbegroting, die ten grondslag ligt aan de dPi 2014, een proefberekening gemaakt van het te verwachten oordeel. Deze proefberekening heeft aangetoond dat we mogen concluderen dat Woningstichting Dinteloord een financieel gezonde organisatie is. Investeringsdoelstellingen Woningstichting Dinteloord zet haar vermogen maximaal in om de volkshuisvestelijke opgave te realiseren. Er is een helder beeld van de volkshuisvestelijke opgave tot 2025. De ontwikkelingen in de sector en politiek hebben een grote financiële impact. Zo moeten we aan de rijksoverheid een fors bedrag betalen aan de verhuurdersheffing en (op termijn) vennootschapsbelasting en daarnaast aan het Centraal Fonds Volkshuisvesting een forse saneringsbijdrage. Aan de andere kant mogen wij de huren extra verhogen als tegemoetkoming in de extra bijdragen. Als wij investeringsdoelstellingen overeind willen houden dan heeft dit tot direct gevolg dat we niet zonder de extra huurinkomsten kunnen. Doordat we daarnaast ook op de bedrijfsvoering een jaarlijkse forse kostenreductie hebben weten te realiseren, is er zeker nog investeringscapaciteit. De beschikbare investeringsruimte heeft echter niet meer de omvang om alle activiteiten uit het oude strategisch voorraadbeleid te realiseren. Alle investeringsopgaven zijn tegen het licht gehouden en er is opnieuw bepaald of en wanneer de investeringen noodzakelijk zijn. Er zijn duidelijke keuzes gemaakt die in 2013 in een nieuw investeringsplan zijn opgenomen en verwerkt in de risico meerjarenbegroting. De daadwerkelijke realisatie zal worden gekoppeld aan het jaarlijks vast te stellen investeringsplan. Risicobeheersing De grootste risico’s liggen voor een corporatie niet in de reguliere processen. Natuurlijk lopen we daar risico’s, maar deze zijn beheersbaar en zullen niet snel leiden tot ernstige financiële problemen. Daar waar het meeste geld in omgaat, worden de grootste risico’s gelopen. Dit zijn met name de rentelasten en de projecten. Op basis van het treasurystatuut maakt Woningstichting Dinteloord geen gebruik van risicovolle producten om renterisico’s af te dekken. Voor het afdekken van risico’s van de rentelasten maakt Woningstichting Dinteloord gebruik van vastrentende leningen en beperkte derivaten. Binnen de derivaten zijn geen directe zogenaamde ‘Margin Calls’, waarop automatisch bijgestort moet worden bij dalende rente. Het afgesproken bedrag met de bank biedt voldoende dekking. Derhalve is Woningstichting Dinteloord ook niet verplicht tot het aanhouden van liquiditeitsbuffers. Voor de risicobeheersing bij projecten is het Kwaliteits Management Systeem (KMS) voor projecten ontwikkeld. In de lopende projecten zijn geen bijzondere risico’s aanwezig. Woningstichting Dinteloord heeft de integrale risicobeheersing over een aantal velden verdeeld. In 2013 zijn de belangrijkste (onderstaande) risico’s besproken en waar mogelijk geëlimineerd. Woningmarkt  Herziening van de Woningwet; ontwikkelingen worden gemonitord;  Betaalbaarheid met dreigende leegstand; discussie betaalbaarheid wordt in 2014 opgepakt in regionaal verband. Financieel  Investeringscapaciteit; de investeringscapaciteit staat onder voortdurende druk, noodzakelijk geachte investeringen worden opgenomen in de risico variant van de meerjarenbegroting;  Liquiditeitsbuffers en strengere eisen van banken bij derivaten; dit risico kan leiden tot vermogensbeslag, de verdere risico’s worden in kaart gebracht door Finance Ideas;  Kredietwaardigheid WSW; kredietwaardigheid is bevestigd door het WSW;


22

  

Heffing CFV saneringssteun; deze is verwerkt binnen de meerjarenbegroting; Verhuurdersheffing: deze is verwerkt binnen de meerjarenbegroting; Toenemende kosten als gevolg van weten regelgeving (Novelle); dit kan relatief hoge kosten geven ten opzichte van het woningbezit. Er zal een zorgvuldige afweging worden gemaakt van kosten en baten.

Fiscaal  Integratieheffing Schootsvelden; heffing is inmiddels opgelegd en betaald, bezwaarschrift is afgewezen, hiertegen is beroep ingesteld. Onderhoud  Egalisatie meerjaren onderhoudsbegroting; planmatig onderhoud dient binnen egalisatie gerealiseerd te worden. Dit wordt jaarlijks bij de fasegewijze uitwerking van het planmatig onderhoud beoordeeld;  Gevolgen einde levensduur binnen 12 jaar; binnen het SVB worden scenario’s ontwikkeld bij einde levensduur. Overige bedrijfsprocessen  Invoering SEPA (Europees betalings- en incassoverkeer); de automatisering is in 2013 aangepast en functioneert goed;  Automatisering beveiliging en continuïteit; realisatie en toepassing nieuw beveiligingsbeleid loopt. Projecten  Realisatie Vermeulenhuis; Vermeulenhuis is inmiddels verhuurd en verkoop van woningen is gestart;  Invulling diverse projecten leidt tot toenemende druk op de afdeling Vastgoed; de taken worden intern afgestemd. Rapportering (planning & control), Wet- en regelgeving en Governance  Op dit veld worden, naast de onder woningmarkt genoemde herziening van de Woningwet, geen risico’s gezien. Naast de eigen risicoanalyse heeft de accountant ook risico’s benoemd en beoordeeld binnen de jaarlijkse managementletter. Voor alle risico’s heeft de accountant vastgesteld dat deze onder of ten minste gelijk liggen aan de risico’s in de branche. De Raad van Commissarissen heeft de tabel in haar verslag opgenomen. Naast de eigen risicoanalyse en de risicoanalyse van de accountant wordt ook binnen de meerjarenbegroting ingegaan op de risico’s, waarbij zowel de effecten als maatregelen worden benoemd. Binnen de meerjarenbegroting zijn de belangrijkste benoemde risico’s:  Toewijzingsnorm 90% binnen de inkomensgrens;  Wijzigende normen van het CFV en WSW;  Realisatie verkoopopgave bestaand bezit;  Inkomensafhankelijke huurverhoging;  Oplopende huurachterstanden en mogelijk betaalbaarheidsprobleem;  Realisatie meerjaren onderhoudsbegroting;  Ontwikkeling van de solvabiliteit. Een bijzonder risico is het per 1 december 2013 stopzetten van de geclusterde betaling van huurtoeslag via de Belastingdienst naar de corporaties. Ondanks de lobby van Aedes is het niet gelukt om deze geclusterde betaling overeind te houden. Er was een mogelijkheid voor voortzetting met daarbij een substantiële maandelijkse administratieve last op basis van een af te sluiten convenant met de Belastingdienst. Corporaties worden onder dit convenant mede aansprakelijk


23

voor teveel betaalde huurtoeslag. Deze gevolgen zijn niet gewenst. We wachten af of de ontvangers van de huurtoeslag deze ook als zodanig zullen doorbetalen aan de woningstichting. Financiële informatie Door scherpe fiscale analyses en advisering hebben we van de Belastingdienst een bedrag retour ontvangen van circa € 90.000 aan BTW op afgeboekte projecten over de periode 2008-2012. Ook is er over dezelfde een pro-rata verzoek ingediend voor circa € 80.000 en gehonoreerd. Daarnaast loopt nog de rechtszaak tegen de Belastingdienst voor de integratieheffing van de Schootsvelden. Pas in 2014 wordt een uitspraak verwacht. In het verslagjaar hebben zich in financiële zin geen onverwachte zaken voorgedaan. De totale verhuuropbrengsten zijn gestegen als gevolg van de jaarlijkse huurverhoging, de oplevering van nieuwbouw, huurharmonisatie bij nieuwe verhuur en aangebrachte verbeteringen. De verkoopopbrengsten zijn aanzienlijk hoger dan begroot, doordat er een extra verkoopactie is gehouden naar aanleiding van de vele huuropzeggingen als gevolg van het gereedkomen van het project Papiermolen. Na afwikkeling van de Papiermolen is een aanzienlijk deel van de reeds genomen onrendabele investering teruggeboekt, omdat enerzijds de huren extra konden worden verhoogd en anderzijds de kosten lager waren dan begroot. De kasstroomprognose wordt periodiek geactualiseerd en in relatie met de meerjarenbegroting besproken met de Treasurycommissie. Het boekjaar is afgesloten met een positief resultaat van € 20.558 en een vermogenstoename van bijna € 1,9 miljoen. Het resultaat is toegevoegd aan de reserve, waardoor de solvabiliteit in het verslagjaar is gestegen van 38,3 naar 39,7 procent. Voor verdere specificatie van de cijfers en de toelichtingen hierop verwijzen wij u naar de jaarrekening. Meerjarenbegroting Acties uit de Koersnotitie 2013-2014 hebben o.a. tot gevolg gehad dat scherp is gekeken naar de beheerskosten en onderhoudslasten met een aanzienlijk kostendaling als gevolg. Daarnaast is een nieuwe investeringsafweging gemaakt in bestaand bezit en nieuwbouw. Jaarlijks worden binnen de meerjarenbegroting de gevolgen van de investeringsdoelstellingen inzichtelijk gemaakt in diverse varianten. Onze financiële meerjarenbegroting, bestaande uit een basisvariant, een risicovariant en een blanco beheervariant, heeft in het verleden haar waarde aangetoond daar waar het gaat om risicoanalyses en bij beleids- en investeringskeuzes. Dit jaar is de begroting 2014 samengevoegd met de meerjarenbegroting voor een integraal beeld. De resultaten van de activiteiten uit de koersnotitie zijn in de meerjarenbegroting verwerkt. Deze (meerjaren) begroting 2014 (t/m 2023), die ook heeft gediend als basis voord de dPi, is door de Raad van Commissarissen op 26 november 2013 goedgekeurd. Deze meerjarenbegroting is voorgelegd aan Finance Ideas met het verzoek om deze te toetsen aan de beoordelingscriteria van het Centraal Fonds Volkshuisvesting. Finance Ideas heeft op basis van hun kennis vastgesteld dat er ook in 2014 geen gevaar is voor de financiële continuïteit en derhalve van het Centraal Fonds Volkshuisvesting ook geen interventies te verwachten zijn. Daarnaast is op verzoek van het WSW ook een dPi plus ingediend. In onderstaande tabellen treft u de ontwikkeling van het volkshuisvestelijke vermogen en de ontwikkeling van de operationele kasstromen aan. Volkshuisvestelijk vermogen (CFV) (norm > 20%) 2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

Basis

28%

30%

31%

33%

35%

37%

39%

41%

43%

46%

Risico

28%

28%

29%

30%

30%

31%

32%

33%

35%

36%

Blanco

30%

32%

33%

35%

36%

37%

39%

40%

41%

43%


24

Operationele kasstromen na aflossingsfictie (x € 1.000) (norm > 0) 2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

Basis

309

446

492

639

845

906

931

1.004

1.045

1.139

Risico

309

383

346

423

595

531

539

585

591

666

Blanco

369

447

446

517

676

698

707

748

750

820

Op basis van de meerjarenbegroting kan geconcludeerd worden dat het voortbestaan in financieel opzicht is gewaarborgd. Treasury De Treasurycommissie van Woningstichting Dinteloord bestaat naast de manager financiën en de directeur-bestuurder ook uit twee leden van de Raad van Commissarissen. Tenminste tweemaal per jaar komt deze commissie bijeen. In het verslagjaar heeft de Treasurycommissie driemaal vergaderd. Als belangrijkste onderwerpen waren geagendeerd: de herstructurering van de leningenportefeuille en actualisatie van het treasurystatuut. Binnen de financieringen maken we gebruik van derivaten. Op basis van ons treasurystatuut kunnen alleen renteproducten worden aangetrokken ter afdekking van financiële risico’s. Dit wil echter niet zeggen dat er geen risico’s zijn. Omdat er onduidelijkheid is over de classificatie van onze derivaten van de Rabobank, hebben wij op 4 december 2012 het Centraal Fonds Volkshuisvesting gevraagd om een uitspraak toe doen over de liquiditeitsbuffer voor derivaten van de Rabobank. Ondanks een verzoek om antwoord hebben wij per 31 december 2013 nog geen antwoord ontvangen van het Centraal Fonds Volkshuisvesting. Wij gaan er van uit dat onze derivatenportefeuille wordt geclassificeerd als ‘derivatenportefeuille zonder tussentijdse marktwaardeberekening’. Het treasurystatuut is geactualiseerd en door de Raad van Commissarissen op 27 november 2013 goedgekeurd. Andere     

agendapunten die besproken zijn waren: Kredietwaardigheid en faciliteringsvolume WSW; Meerjarenbegroting 2014-2023; Treasuryparagraaf begroting 2014; Financieringsbehoefte 2014; Verstrekking lastgeving volmacht aan het WSW.


Realisatie

Actualisatie treasurystatuut

Gereed

Actualisatie huurincassobeleid

Gereed


25

Van strategie naar organisatie Woningstichting Dinteloord wordt ‘groot’ door klein te blijven Koersnotitie 2013-2014 Wij kiezen voor ‘groot’ worden door klein te blijven 

We blijven continu zoeken naar een evenwicht tussen de omgeving en de organisatie. Dat gaan we bereiken door het (door)ontwikkelen van professionaliteit en een dienstverlenende en zakelijke cultuur. Onze medewerkers zijn daarin de spil. We geven invulling aan een efficiënte en kostenbewuste organisatie.

Realisatie doelstellingen koersnotitie Op basis van de Koersnotitie 2013-2014 heeft in 2013 een reorganisatie plaatsgevonden. In de deze reorganisatie is het aantal formatieplaatsen met gedwongen ontslagen 20% verminderd, van 8,4 naar 6,8 formatieplaatsen. Van een tweetal personeelsleden is op basis van een vaststellingsovereenkomst afscheid genomen. Deze reorganisatie, die naast de personele consequentie ook in de proceskant grote veranderingen heeft gegeven, had een grote impact op onze kleine organisatie. Alle activiteiten die moesten leiden tot een fitte organisatie, waar de mensen moeten bijdragen aan het succes, zijn verwoord in de Koersnotitie 2013-2014. Door de grote inzet en flexibiliteit van alle personeelsleden zijn wij er in geslaagd nagenoeg alle maatregeling uit de koersnotitie reeds in 2013 af te wikkelen. Als maatregel uit de koersnotitie is verder scherp gekeken naar de beheerskosten en de overige bedrijfslasten. Dit heeft geresulteerd in een kostendaling van 13% in de beheerskosten en de overige bedrijfslasten. Ten aanzien van de reguliere bedrijfsvoering kunnen we concluderen dat deze tijdens de reorganisatie vrijwel geruisloos is doorgelopen.

10 % bezuinigen op de bedrijfslasten

Realisatie

In 2013 een bezuiniging op de bedrijfslasten realiseren van 10% ten opzichte van de norm ‘Corporaties in Perspectief 2010’

Gereed

Papierloos vergaderen/kantoor

Realisatie

Afronding implementatie Intranetomgeving en start pilot

Loopt

De gewone bedrijfsvoering moet doorgaan

Realisatie

Uitwerking specifieke doelstellingen buiten de koersnotitie binnen jaarwerkplannen van de afdelingen

Gereed

Realisatie doelstellingen jaarwerkplan Organisatie Binnen het strategisch ondernemingsplan is vastgesteld dat we in beperkte mate willen groeien, waarbij we onze slagvaardigheid willen behouden en versterken. Het strategisch voorraadbeleid is vastgesteld en heeft de volkshuisvestelijke opgave inzichtelijk gemaakt.


26

Door de externe ontwikkelingen hebben we onze ambitie inzake het realiseren van onze volkshuisvestelijke opgaven moeten bijstellen. Ondanks de inkrimping van de organisatie blijft de doelstelling vooralsnog onveranderd; de opgaven realiseren als zelfstandige organisatie. Door de reorganisatie is de discussie over de toekomst van de woningstichting als zelfstandige organisatie naar achteren geschoven. Op financiële gronden kan de conclusie getrokken worden dat het opgeven van de zelfstandigheid geen noodzaak is. Daar waar samenwerking toegevoegde waarde heeft, wordt deze gezocht. Met de andere regionale corporaties vindt op directieniveau regelmatig overleg plaats en worden onderwerpen besproken en opgepakt. Belangrijke resultaten zijn het gezamenlijke woonmarketingmodel Zuidwestwonen en de uitgewerkte woonvisie over de regionale woningmarkt. Ook op niveau van de managers vindt regelmatig overleg of informatie-uitwisseling plaats tussen de corporaties. Professionaliteit, dienstverlenend en zakelijke cultuur Na het uitvoeren van het reorganisatieplan staat de organisatiestructuur als een huis. Continuïteit wordt binnen kleine organisaties als een zwakte gezien. Aan de continuïteit is voldoende aandacht geschonken; de opzet van de organisatie is zodanig dat bij personeelsmutaties altijd voldoende kennis aanwezig blijft om de processen ongestoord te laten verlopen. De werkorganisatie is gedeeltelijk gestart met het ‘papierloze kantoor’. De hiervoor noodzakelijke infrastructuur binnen het kantoor, zoals een Intranet, is aanwezig. De leden van het MT en de Raad van Commissarissen vergaderen al papierloos. Binnen de werkorganisatie loopt de actie om alle gegevens elektronisch vast te leggen. In het verslagjaar was de doelstelling om in het kader van sturen op functioneren en competenties een pilot te starten met het scheiden van het functioneren en beoordelen. Door de vele taakverschuivingen als gevolg van de reorganisatie is deze pilot niet doorgegaan en is de oude systematiek van functioneringsgesprekken gehandhaafd. Met alle personeelsleden zijn functioneringsgesprekken gehouden. Automatisering In 2013 is veel aandacht besteed aan het verder automatiseren van de diverse processen. Opgeleverd zijn een module met keuzepakketten voor huurders en het doormelden van klachten via een aannemersportaal. Een opname module planmatig onderhoud gekoppeld aan de module meerjaren onderhoudsbegroting en diverse management rapportages zijn in ontwikkeling. Het huurderportaal ‘Mijn WSD’ is in ontwikkeling en zal naar verwachting in het derde kwartaal van 2014 ter beschikking worden gesteld aan de klanten van Woningstichting Dinteloord. Woningstichting Dinteloord ‘draait’ de hele organisatie met een eigen computersysteem. Hier is uit kostentechnisch oogpunt bewust voor gekozen. Woningstichting Dinteloord heeft een security check laten uitvoeren door DataByte om de veiligheid van bedrijfsinformatie te verbeteren. Deze security check heeft geresulteerd in een rapport met aanbevelingen om het standaardbeveiligingsniveau te bereiken. In het wijzigingsbeheer van de programmatuur, de toegangsbeveiliging en continuïteit zijn maatregelen getroffen. Integriteit WSD beschikt over een Integriteitsbeleid dat geldt voor medewerkers, bestuur en Raad van Commissarissen. Ook ingehuurde medewerkers dienen zich te houden aan het Integriteitsbeleid. Er zijn geen signalen afgegeven waarbij de integriteit van betrokkenen in twijfel wordt gesteld. Integriteit maakt onderdeel uit van de functioneringsgesprekken. WSD beschikt daarbij ook over een Klokkenluidersregeling.


27

Sturen op functioneren, competenties en POP's

Realisatie

2013 pilot met scheiding aanbrengen tussen functioneren en beoordelen, met procesondersteuning

Niet gerealiseerd

Kwetsbaarheid organisatie verminderen

Realisatie

Uitgangspuntendiscussie over de toekomst van Woningstichting Dinteloord

Niet gerealiseerd

Wet- en regelgeving

Realisatie

Wijzigingen in weten regelgeving monitoren en binnen 30 dagen na bekendmaking visie en actieplan presenteren

Doorlopend


28

Prestatie Indicatoren BBSH De kwaliteit van de woongelegenheden van de toegelaten instelling Eenheid

31-12-2012

Norm 31-12-2013

Reparatieverzoeken

Aantal

700

750

693

Woningbezit - Goedkoop (≤ € 374,44) - Betaalbaar (€ 374,45 - € 574,35) - Middelduur (€ 574,36 - € 681,02) - Duur (> € 681,02)

Aantal Aantal Aantal Aantal

100 552 56 42

n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.

92 540 85 46

Verbeteringen - Verbeteringen EPA - Gemiddelde doorlooptijd - Verbeteringen DTK - Gemiddelde doorlooptijd - Verbeteringen overige - Gemiddelde doorlooptijd

Aantal Weken Aantal Weken Aantal Weken

56 8 25 10 5 4

20 8 15 10 n.v.t. 5

47 4 15 3 7 3

Puntenwaardering

Aantal

162

n.v.t.

162

Gemiddelde huur

€

459

n.v.t.

496

Maximaal redelijke huur

%

59%

75%

62%

Het klachtenonderhoud is op basis van een prestatiecontract voor het overgrote deel uitbesteed aan Zwaluwe Bouw- en Aannemingsbedrijf B.V. Uit een evaluatie die met de aannemer over 2013 is gehouden, is vastgesteld dat de afgesproken prestaties ruimschoots worden gehaald. Het aantal reparatieverzoeken is nagenoeg gelijk aan het voorgaand jaar. Woningstichting Dinteloord past bij woningmutatie huurharmonisatie toe, verbetert de woning en brengt deze energetisch naar gemiddeld C-label. Als gevolg hiervan stijgen de huren van mutatiewoningen en komen deze door de huursprong in een andere klasse terecht. We zien door dit beleid het aantal woningen verschuiven binnen de diverse klassen. Door de huurharmonisatie en de inkomensafhankelijke huurverhoging is de huurstijging fors boven inflatie gestegen tot gemiddeld € 496 per woning. Het EPA-beleid, om alle woningen ten minste naar label C te brengen, is in 2013 doorgezet en heeft geresulteerd in 47 EPA-verbeteringen. Het betreft hier het aantal verbeteringen en niet het aantal woningen, aangezien meerdere EPA-maatregelen (zoals spouwisolatie, dakisolatie, dubbelglas, enzovoorts) per woning noodzakelijk zijn om de doelstelling te behalen. Verdere verbetering en prestatieafspraken met de aannemer hebben de doorlooptijden verbeterd en op het gewenste niveau gebracht. Het verhuren van de woningen van de toegelaten instelling Eenheid Mutaties - Aantal exclusief verkoop/sloop - Aantal inclusief verkoop/sloop


Aantal Aantal

2012

Norm

2013

37 40

60 63

48 58

29

- Aantal afgesloten huurcontracten - Mutatiegraad exclusief verkoop/sloop - Mutatiegraad inclusief verkoop/sloop

Aantal % %

43 4,9% 5,3%

83 8,0% 8,4%

71 6,3% 7,6%

Leegstand - Korter dan 1 maand - Tussen 1 en 2 maanden - Meer dan 2 maanden - Projectleegstand

Aantal Aantal Aantal Aantal

26 9 3 1

30 15 5 -

61 15 1 -

Toewijzing doelgroep - Primaire doelgroep (<€ 34.229) - Secundaire doelgroep - Geliberaliseerde doelgroep (>€ 43.000)

Aantal Aantal Aantal

36 6 1

n.v.t. n.v.t. n.v.t.

56 10 5

Toewijzing voorraad - Betaalbare voorraad (<€ 574,35) - Middeldure voorraad - Dure voorraad (>€ 681,02)

Aantal Aantal Aantal

24 9 10

n.v.t. n.v.t. n.v.t.

39 19 13

Passendheid - Europese toewijzingsnorm € 34.229 - Toewijzingsnorm € 43.000 - Toewijzing doelgroep betaalbaar - Toewijzing doelgroep middelduur

% % % %

100% 100% 73% 27%

90% 90% 80% 20%

93% 100% 66% 34%

Marktinformatie - Aantal reacties aanbodmodel - Aantal optienemers optiemodel - Acceptatiegraad aanbodmodel - Acceptatiegraad optiemodel - Inschrijfduur aanbodmodel - Inschrijfduur optiemodel - Woningzoekenden Dinteloord - Zoekprofiel Dinteloord - Huurtoeslag via WSD

Aantal Aantal % % Maanden Maanden Aantal Aantal %

30 59 0 0 19 85 211 337 15%

n.v.t. n.v.t. 70% 50% 36 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.

15 33 49% 10% 14 44 191 348 14%

Woningstichting Dinteloord heeft ook in 2013 het toewijzingsbeleid uitgevoerd binnen de Europese regelgeving. Muterende woningen binnen de sociale voorraad zijn nagenoeg uitsluitend toegewezen aan huishoudens met een inkomen beneden de gestelde grens van € 34.229. De secundaire en geliberaliseerde doelgroep hebben de mogelijkheid gehad om woningen binnen de geliberaliseerde voorraad te kunnen betrekken. Het aantal mutaties (zonder sloop- en verkoopwoningen) is gestegen tot 48, hetgeen ook in de mutatiegraad tot uitdrukking komt. Daarnaast zijn 10 woningen verkocht. Het aantal mutaties is met name toegenomen als gevolg van de verhuur van het nieuwe appartementencomplex aan de Papiermolen. Hierdoor kwamen 17 huurwoningen vrij. Als we deze corrigeren in de cijfers dan moeten we concluderen dat de doorstroming op de woningmarkt nog altijd beperkt is te noemen. Als we naar de onderliggende cijfers van de marktinformatie per woningtype kijken, dan zien we dat men gemiddeld voor een eengezinswoning 17 maanden op de wachtlijst staat en voor een grondgebonden seniorenwoning 24 maanden. Voor een eengezinswoning met garage wordt de wachttijd zelfs kritisch. Het aantal nieuwe huurcontracten is als gevolg van de oplevering van het complex Papiermolen sterk gestegen. We hebben 191 woningzoekenden uit Dinteloord en 348 woningzoekenden die het zoekprofiel Dinteloord hebben. Als we dit afzetten tegen de gemiddelde wachtduur, dan trekken wij hieruit de


30

conclusie dat we veel woningzoekenden hebben, maar dat de werkelijke verhuisgeneigdheid aanzienlijk lager ligt. Dit valt ook op te maken uit de gemiddelde inschrijfduur bij toewijzing van de diverse types woningen binnen het aanbodmodel en optiemodel. Eenheid

2012

Norm

2013

Inschrijfduur aanbodmodel - Eengezinswoning - Eengezinswoning met garage - Seniorenwoning - Appartement zonder lift/HAT/EP - Appartement met lift

Maanden Maanden Maanden Maanden Maanden

20 14 16 19 -

36 36 36 36 36

17 1 24 13 9

Inschrijfduur optiemodel - Eengezinswoning - Eengezinswoning met garage - Seniorenwoning - Appartement zonder lift/HAT/EP - Appartement met lift

Maanden Maanden Maanden Maanden Maanden

85 -

n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.

7 24 53

2012

Norm

2013

8,1 7,8 7,7 8,0

7,0 7,0 7,0 7,0

7,3 7,9 7,7 8,5

Het betrekken van bewoners bij beleid en beheer Eenheid Klanttevredenheid - Verbeteringen - Klachtenonderhoud - Contractonderhoud - Nieuwe verhuur

Score Score Score Score

Overleg huurdersvereniging

Aantal

4

3

4

Bezwaarschriften huurverhoging

Aantal

-

1

17

Geschillen

Aantal

-

-

-

Klachtafhandeling - Binnen 1 week - Binnen 2 weken - Binnen 3 weken - Langer dan 3 weken

% % % %

67% 86% 92% 8%

65% 80% 95% 5%

78% 91% 96% 4%

Schades

Aantal

64

50

40

De klanttevredenheid op de diverse onderdelen scoort goed. Zoals eerder verwoord zijn het onderhoud en de verbeteringen op basis van een prestatiecontract opgedragen aan de aannemer. Dit heeft nauwelijks invloed gehad op de klanttevredenheid. Daarnaast is door het prestatiecontract met de aannemer de afhandelingsduur van de klachten sterk verbeterd. Er vindt jaarlijks ten minste driemaal overleg plaats met Huurdersvereniging Dinteloord over diverse onderwerpen. Het aantal bezwaarschriften bij de huurverhoging is sterk toegenomen. Alle bezwaarschriften hadden betrekking op de inkomensafhankelijke huurverhoging en zijn afgewikkeld. Slechts één bezwaarschrift is doorgestuurd naar de Huurcommissie. Dit bezwaar is door de Huurcommissie afgewezen.


31

Financiën Eenheid

2012

Norm

2013

Verkopen - Verkochte woningen - Gepasseerde woningen - Woningen te koop - Gemiddelde verkooptijd - Gemiddelde verkoopprijs - Gemiddelde boekwinst - Verkoopkosten per verkochte woning

Aantal Aantal Aantal Maanden € € €

5 3 13 4 121.783 46.430 3.395

3 3 n.v.t. 3 135.000 80.000 2.500

10 10 1 136.965 56.777 3.883

Rentemanagement - Duration - Kostenvoet vreemd vermogen - Kostenvoet nieuwe leningen - Rendement liquide middelen - Euribor (1 maands) - 1 jaar - 5 jaar - 10 jaar - 30 jaar - Marktwaarde derivaten

Waarde % % % % % % % % € 1.000

7,8 4,5% 3,5% 1,5% 4.486-

6 - 12 n.v.t. 3,5% n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. 7.000-

10,0 4,4% 3,5% 1,1% 0,2% 0,6% 1,6% 2,7% 3,9% 3.299-

Faciliteringsvolume

€ 1.000

-

n.v.t.

2.580

Marktwaardetoets

%

-

150%

166%

Parameters - Solvabiliteit - Solvabiliteit (CFV) - Loan to Value - Loan to Value (WSW) - Interest dekkingsratio - Operationele kasstroom - Aflossingsratio

% % % % Waarde Waarde Waarde

38% 28% 73% 30% 1,77 480 3,5

30% 20% < 75% < 50% 1,30 >0 2,0

40% 30% 67% 28% 1,97 775 4,4

Als gevolg van de vele vrijkomende woningen in een korte periode door de oplevering van de Papiermolen is tussentijds besloten - vooruitlopend op het nieuwe verkoopbeleid - om meer woningen in de verkoop te brengen. Hierdoor zijn meer woningen verkocht dan begroot. De introductie van het nieuwe verkoopbeleid, dat eind 2013 is vastgesteld, vraagt om aanpassing van de kritische succesfactoren voor de verkoop. De huidige factoren zijn gebaseerd op verkoop van het bestaande bezit. Naast de 10 verkopen uit het huidige bezit is één woning met opnieuw verkocht. Hiermee komt het aantal transacties op koopwoning met Slimmer Kopen® heeft Slimmer Kopen® verkocht met Slimmer Kopen® en vijf woningen zijn verkocht het verslagjaar passeerden twee woningen die in 2012 waren 2013 zijn verkocht.

Slimmer Kopen® teruggekocht en 11 in 2013. Eén koper van een afgekocht. Zeven woningen zijn met een anti-speculatiebeding. In verkocht en acht woningen die in

De financiële parameters worden jaarlijks - indien noodzakelijk geacht - aangepast of bijgesteld binnen de meerjarenbegroting. Er was dit jaar geen aanleiding tot bijstelling. De financiële parameters bevestigen de sturing op financiële continuïteit. Herstructurering van de leningportefeuille heeft reeds bijgedragen aan verlenging van de duration en een verdere verlaging van de vermogenskostenvoet.


32

Bedrijfsvoering en administratie Eenheid

2012

Norm

2013

Medewerkers - Ziekteverzuim - Overwerk - Verlofuren per fte

% % Aantal

0,6% 0,4% 59

2,5% 1,0% 36

2,1% 0,4% 32

Onderhoudskosten - Klachten - Schades - Contract - Mutaties

€ € € €

111 245 123 828

100 250 150 500

109 239 123 522

Huurstijging - Jaarlijkse huurstijging - Harmonisatie - Verbeteringen

% % %

2,30% 0,59% 0,61%

2,75% 0,25% 0,25%

4,3% 1,1% 1,0%

Huurachterstanden - Huidige huurders - Vertrokken huurders - Betalingsregeling huidige - Betalingsregeling vertrokken - Deurwaarder huidige - Deurwaarder vertrokken

% % Aantal Aantal Aantal Aantal

0,7% 0,2% 3 17 8

0,4% 0,2% n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.

0,9% 0,3% 8 22 10

Huurderving - Huurwoningen regulier - Huurwoningen nieuwbouw - Huurwoningen verkoop

% % %

0,3% 0,2% 0,1%

0,5% -

0,3% 0,0% 0,1%

Het ziekteverzuim ligt in het verslagjaar aanzienlijk hoger dan voorgaand jaar. De stijging van het verzuim is het gevolg van even wat langer durend verzuim. Ondanks het feit dat door de reorganisatie het aantal beschikbare uren met 20% is teruggebracht, kunnen we vaststellen dat het percentage overwerk is afgenomen. Ook het aantal verlofuren aan het einde van het jaar is gedaald. We kunnen concluderen dat het vereenvoudigen van procedures, verdergaande automatisering en efficiënt werken van medewerkers zijn vruchten heeft afgeworpen om de organisatie slanker en leniger te maken. De normen voor onderhoudskosten worden nagenoeg behaald. Ook hier stellen we vast dat het overdragen van het onderhoud aan een aannemer met een prestatiecontract geen negatieve invloed heeft gehad op deze kostenposten. Bij de evaluatie van de onderhoudskosten is wel vastgesteld dat een andere verantwoording, met name voor vervroegd uitgevoerd planmatig onderhoud, zal leiden tot een substantiële verhoging van de mutatiekosten. In 2014 zullen naar alle waarschijnlijkheid de normen hierop aangepast moeten worden. In de loop van 2013 zagen we de huurachterstanden verder oplopen. Omdat oplopende achterstanden niet alleen vervelend zijn voor de woningstichting, maar ook bij de huurders zelf tot te laat ingrijpen leidt, is er per 1 december een nieuw, strakker incassobeleid ingevoerd. Binnen dit nieuwe beleid acteren we sneller richting de huurders met achterstanden. Nu reeds kunnen we stellen dat met het nieuwe beleid huurders met achterstanden sneller doordrongen zijn van de noodzaak om geen afwachtende houding aan te nemen. We zien dan ook het aantal betalingsregelingen eind 2013 fors toenemen.


33

Leefbaarheid Leefbaarheid

-

Woningen en Wijken Stichting De Rietgors Inzet Woningstichting Dinteloord Bewonerscommissies Diversen

2013 €

2012 €

11.929 3.883 1.355 2.145 751

Totaal

23.717 8.000 10.252 1.435 1.799 20.063

45.203

Het budget voor de leefbaarheid is in 2013 voornamelijk ingezet voor het project ‘Veilig achterom’ in de Molenwijk. De exploitatie van wijkhuiskamer ‘De Rietgors’ is per 1 juli 2013 gestaakt. De inzet van Woningstichting Dinteloord bestaat uit kosten van de eigen werkorganisatie. Een drietal appartementencomplexen hebben een bewonerscommissie. De bewonerscommissies worden met een kleine financiële bijdrage ondersteund en verhogen door ruimte voor eigen initiatieven de samenhorigheid en daarmee de leefbaarheid binnen deze complexen. Samen met collega Stadlander is het LEMON onderzoek herhaald. In grote lijnen kwam de tevredenheid over de leefomgeving op dezelfde score als bij het eerste onderzoek in 2009. Uitzondering hierop is het groenonderhoud. Ten opzichte van het vorige onderzoek is de tevredenheid in Dinteloord over het onderhoud van openbaar groen sterk gedaald. Dit punt is op de agenda geplaatst van het Beheeroverleg van het Dorpsplatform met de Gemeente Steenbergen. Wonen & Zorg Wonen & Zorg

-

Inzet Woningstichting Dinteloord Woningaanpassingen Personenalarmering Diversen

Totaal

2013 €

2012 €

1.877 1.644 660 429

3.890 5.591 20 4.610

9.501

Woningstichting Dinteloord blijft actief op het terrein van Wonen en Zorg. Er heeft echter wel een discussie plaatsgevonden of de activiteiten die (financieel) worden ondersteund behoren tot de kernactiviteiten van onze corporatie. Op basis van deze afweging is de ondersteuning van Stichting Vraagwijzer in goed overleg met het bestuur van Vraagwijzer gestopt per 1 juni 2013. Ten aanzien van woningaanpassingen en personenalarmering is de discussie over de kerntaak uitgesteld tot na het gereedkomen van het visiedocument ‘Ouderen op één lijn’. Principieel ligt er al een uitspraak dat WMO-aanpassingen niet tot de kerntaak van onze corporatie behoren. Hierbij kan nog onderscheid gemaakt worden in aanpassingen voor het persoonlijk functioneren en aanpassingen aan het vastgoed. Op basis van een convenant van gemeentes en corporaties in Westelijk Noord-Brabant uit 2008 over de Woonladder en het realiseren van initiatieven voor het huisvesten van bijzondere (zorg)doelgroepen is er een initiatief gekomen om huisvesting te realiseren. In de pilot ‘Voorrangsregeling’ van augustus 2013 heeft WSD aangegeven met maximaal 2 woningen in de pilot deel te willen nemen.


34

Projectontwikkeling Door de ontwikkelingen in de sector, met name de verhuurdersheffing en de extra heffing van het Centraal Fonds Volkshuisvesting, is de investeringscapaciteit van Woningstichting Dinteloord dusdanig verkleind, dat het niet langer verantwoord is om nog grote projecten tot ontwikkeling te brengen.

Papiermolen Programma

Herstructurering 23 appartementen

Plaats

Dinteloord

Stichtingskosten

€ 3,6 miljoen

Fase per 31-12-2013

Afgerond

Oplevering project

2013

Het nieuwbouwproject 23 appartementen Papiermolen is op 6 juni 2013 officieel geopend door burgemeester Saskia Bolten. Het project in inmiddels (financieel) volledig afgerond. Uiteindelijk kunnen we op de oorspronkelijke onrendabele waardevermindering een bedrag van € 235.000 terugnemen, onder andere omdat de post onvoorzien te ruim in het project was begroot.

Vermeulenhuis Programma

Renovatie monumentale stadsboerderij

Plaats

Steenbergen

Stichtingskosten

€ 0,8 miljoen

Fase per 31-12-2012

Afgerond

Oplevering project

Januari 2014

De monumentale stadsboerderij stond al vele jaren in de verkoop. Omdat er geen concrete belangstelling was voor het pand is besloten om het pand na een grondige renovatie voor een marktconforme huurprijs commercieel te verhuren aan een notariskantoor. Omdat het commercieel vastgoed betreft, moet de waarde tussen de stichtingskosten en de waarde in de verhuurde staat als waardevermindering worden genomen. Deze waardevermindering bedraagt € 378.000. De vrije verkoopwaarde in onverhuurde staat is aanzienlijk hoger.

Doktersdreefje Programma

4 woningen en 4 appartementen

Plaats

Steenbergen

Stichtingskosten

€ 1,5 miljoen

Fase per 31-12-2013

Bouwvoorbereidingsfase

Oplevering project

2014

Samen met Architectenbureau Kas hebben we een project ontwikkeld voor de realisatie van vier levensloopbestendige woningen en herbouw van de schuur met vier flexibel in te delen eenheden, die als appartement uitgevoerd gaan worden. De bestemmingsplanprocedure is in 2013 afgerond en de bouw kan in het tweede kwartaal van begin 2014 starten.


35

Fase V Burg. mr. H. Popstraat Programma

Grondpositie

Plaats

Dinteloord

Fase per 31-12-2013

Ideefase

Boekwaarde

€ 0,1 miljoen

Deze grondpositie is ontstaan door herstructurering van de Oranjewijk in Dinteloord. In januari 2014 is het particulier bezit aangekocht. Begin 2014 zal de Ideefase van het project worden afgerond met als doestelling de realisatie van 11 woningen in 2014.

Voetbalvelden Dinteloord Programma

Voetbalvelden

Plaats

Dinteloord

Fase per 31-12-2012

Ideefase (geparkeerd)s

Voorbereidingskosten

€ 2.000

De Gemeente Steenbergen heeft Woningstichting Dinteloord een grondpositie aangeboden op de voormalige voetbalvelden in Dinteloord voor de realisatie van 22 woningen. Na het opheffen van de investeringsstop door het Centraal Fonds Volkshuisvesting is met de Gemeente Steenbergen het gesprek aangegaan over de grondprijs, wat heeft geresulteerd in een voorstel aan de gemeente. Wegens het door de Gemeenteraad van Steenbergen vastgestelde grondbeleid kon de gemeente Woningstichting Dinteloord niet tegemoet komen in het voorstel. De Gemeenteraad heeft opdracht gegeven om het grondbeleid te actualiseren. Het project is geparkeerd tot het grondbeleid is geactualiseerd. Op dat moment wordt een nieuwe afweging gemaakt.


36

Bestuursverklaring Het bestuur van Woningstichting Dinteloord verklaart dat alle middelen zijn besteed in het belang van de volkshuisvesting. Er heeft geen ondersteuning plaatsgevonden aan buitenlandse instellingen. Dinteloord, 23 april 2014, was getekend,

A.J. Smulders Directeur-Bestuurder


37

Verslag van de Raad van Commissarissen Werkwijze Dit jaarverslag is het instrument waarmee de Raad van Commissarissen verantwoording aflegt over de uitvoering en invulling van zijn taken over 2013. De Raad van Commissarissen geeft mede richting aan het organisatiebeleid en toetst of de uitvoering overeenkomt met de corporatiedoelstellingen zoals opgenomen in het strategisch ondernemingsplan 2010-2014. De Raad van Commissarissen realiseert dit door te streven naar maximale transparantie over de interne aangelegenheden, monitort en houdt toezicht op het feit dat de relevante maatschappelijke ontwikkelingen en risico’s op de juiste waarde worden geschat. Bij het toezicht houden op het beleid van de directeur-bestuurder wordt het werken volgens de Governancecode als uitgangspunt genomen. Bij de maatschappelijke visitatie is vastgesteld dat het intern toezicht naar behoren functioneert. De Raad van Commissarissen houdt zorgvuldig toezicht op de geleverde prestaties. Hierbij zijn de volgende zaken van belang.  Heeft Woningstichting Dinteloord datgene gedaan wat zij voornemens was te doen binnen de vastgestelde regels?  Passen de investeringen binnen de uitgezette koers van het strategisch voorraadbeleid? De Raad van Commissarissen toetste hierbij de haalbaarheid van projecten en adviseerde de directeur-bestuurder omtrent de haalbaarheid.  De raad zag toe of de belangen van alle partijen, betrokken bij Woningstichting Dinteloord, naar behoren werden behartigd en besprak zo nodig haar visie met de directeurbestuurder. Het toezichtkader Om goed toezicht te kunnen houden zijn naast de interne documenten, de rapportages van de accountant belangrijke documenten voor de Raad van Commissarissen, om op adequate wijze inhoud te geven aan zijn toezichthoudende taak. Het toezichtkader van de Raad van Commissarissen wordt gevormd door:  De taakverdeling tussen de Raad van Commissarissen en directeur-bestuurder zoals vastgelegd in de statuten met onderliggende reglementen, die in overeenstemming zijn met het BBSH (Besluit Beheer Sociale Huursector) en het Burgerlijk Wetboek;  Het strategisch ondernemingsplan 2010-2014, met de daarvan afgeleide jaarwerkplannen 2013, de (investerings)begroting 2013, de periodieke verslaglegging, het jaarverslag over 2012 en het strategisch voorraadbeleid. Het strategisch voorraadbeleid is de lokale doorvertaling van de ‘Visie op Wonen en Leven in West-Brabant en Tholen 2025’ van de gezamenlijke corporaties uit de regio;  Op basis van de B2-status van het Centraal Fonds Volkshuisvesting is een herstelplan geschreven en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. Dit is aangevuld met een strategische Koersnotitie 2013-2014;  Ten aanzien van de financiële continuïteit wordt getoetst op duurzame positieve kasstromen volgens de Waarborgfonds Sociale Woningbouw-normering en een minimale solvabiliteit van 20% volgens ons financieel en maatschappelijk beleidsplan op basis van de systematiek van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting;  De deelnemingen zijn verankerd in de reguliere verslaglegging en geconsolideerde jaarrekening;  Afspraken met externe belanghouders;  Goedkeuring van de Raad van Commissarissen op besluiten van de directeur-bestuurder die buiten het mandaat van de statuten, jaarwerkplannen of begroting vallen;


38

Inhoudelijk toetste de Raad van Commissarissen de voorstellen en besluiten van het bestuur op:  Aansluiting bij het beleid;  Financiële gevolgen;  Volkshuisvestelijke meerwaarde;  Maatschappelijke waardering en aanvaarding;  Risico’s van projectontwikkeling en –acquisitie. De directeur-bestuurder geeft, naast zijn algehele operationele verantwoordelijkheid voor de stichting, leiding aan een gemotiveerd team van medewerkers. De voorzitter van de Raad van Commissarissen is het eerste aanspreekpunt voor de directeur-bestuurder. Naast de reguliere vergaderingen met de Raad van Commissarissen overlegt de voorzitter met de directeurbestuurder ter voorbereiding op de agenda van de vergadering van de Raad van Commissarissen. Woningstichting Dinteloord faciliteert de werkzaamheden van de Raad van Commissarissen. Onafhankelijkheid, deskundigheid en samenstelling Codes en integriteit Alle leden van de Raad van Commissarissen zijn volledig onafhankelijk, zoals beschreven in artikel III 2.2. van de Governancecode Woningcorporaties. De Raad van Commissarissen en de directeurbestuurder onderschrijven de Governancecode Woningcorporaties. Woningstichting Dinteloord is lid van Aedes. Hieruit voortvloeiend wordt ook de Aedescode onderschreven. Voor belangrijke afwijkingen van de Governancecode wordt verwezen naar de website van Woningstichting Dinteloord. De afwijkingen vindt u onder Over ons, Publicaties, ‘Governancestructuur’. In 2013 waren er geen transacties met tegenstrijdige belangen, waarbij leden van de Raad van Commissarissen of het bestuur betrokken waren. Voor het Integriteitsbeleid verwijzen wij naar de website van Woningstichting Dinteloord. Er zijn ook geen meldingen ontvangen in het kader van een klokkenluidersregeling. Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties (VTW) De leden van de Raad van Commissarissen zijn lid van de VTW. Naast de schriftelijke informatie die ontvangen wordt, is in de rolverdeling binnen de Raad van Commissarissen afgesproken dat de bijeenkomsten van de VTW en relevante workshops worden bezocht. Doelstelling is dat ieder lid van de Raad van Commissarissen jaarlijks tenminste twee relevante workshops of cursussen bezoekt. Leden van de Raad van Commissarissen die beroepsmatige opleidingsactiviteiten volgen die overeenkomen met hun specifieke taak binnen de Raad van Commissarissen, worden vrijgesteld van deze doelstelling. De Raad van Commissarissen en haar werkzaamheden Voor de leden van de Raad van Commissarissen wordt gebruik gemaakt van een profielschets. In deze profielschets zijn de kwalificatievereisten en de competenties van de individuele leden opgenomen. Zo worden onder andere de volgende eisen gesteld:  De leden moeten beschikken over algemene toezichthoudende kwaliteiten;  Een duidelijke oriëntatie hebben op de omgeving van de stichting en haar doelgroepen;  Affiniteit tot bedrijfsvoering hebben in een taakafbakening tussen de Raad van Commissarissen en het bestuur;  Kennis hebben om de bedrijfsresultaten in algemene zin op onafhankelijke wijze te beoordelen. Voor de reglementen en profielen wordt verwezen naar de website van Woningstichting Dinteloord. De leden van de Raad van Commissarissen ontvangen een vaste vergoeding voor het lidmaatschap en werkzaamheden. Met ingang van 2013 heeft de Raad van Commissarissen haar vergoedingen verlaagd binnen het huidige normenkader van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT). De vergoedingen zijn exclusief sociale lasten en BTW en vallen binnen de adviesregeling (zwaartegroep C) Honoreringscode commissarissen, zoals deze


39

door de VTW en Aedes zijn overeengekomen. De vergoedingen passen ook binnen de nieuwe regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen toegelaten instellingen volkshuisvesting 2014. In 2013 bestond de Raad van Commissarissen uit vijf leden. Dit is in overeenstemming met de statuten. In 2012 is mevrouw Brouwer toegetreden tot de Raad van Commissarissen; zij is per 1 januari 2013 voorzitter geworden. Per 1 januari 2013 is mevrouw C.W. de Kievit toegetreden tot de Raad van Commissarissen en is per die datum benoemd als vicevoorzitter. Per 31 december 2013 zijn afgetreden de heren De Nood en Smits. Binnen de raad is besloten vanaf 2014 met vier leden verder te gaan. Na een sollicitatieprocedure is per 1 januari 2014 aangesteld mevr. mr. J.J. Wielemaker mmo. Het aantal van 4 leden is strijdig met de statuten. Een aanpassing van de statuten op dit punt is in voorbereiding. Mevr. ir. P.A.M. Brouwer (1966) Functie

Voorzitter per 01-01-2013

Eerste benoeming

01-01-2012 (Aftredend 01-01-2016 en herkiesbaar tot 2020)

Vergoeding

€ 6.000

Beroep

Specialist Ruimtelijke Ontwikkeling en Milieu bij ZLTO (Zuidelijke Landen Tuinbouw Organisatie) tot 1 juni 2013 daarna Zelfstandig specialist ruimtelijke ontwikkeling buitengebied bij Elly Brouwer Agrarisch Advies

Nevenfuncties

Penningmeester EHBO Dinteloord

Deskundigheid

Juridisch (bestuursrecht) /Planologie

Commissies

Remuneratiecommissie

Mevr. C.W. de Kievit – van der Kubbe (1964) Functie

Vicevoorzitter

Eerste benoeming

01-01-2013 (Aftredend per 01-01-2017 en herkiesbaar tot 2021)

Vergoeding

€ 4.600

Beroep

Zelfstandig interim manager woningcorporaties

Nevenfuncties

Geen

Deskundigheid

Financieel-economisch/Management

Commissies

Remuneratiecommissie, Treasurycommissie

Dhr. A.C. Smits (1944) Functie

Lid

Eerste benoeming

04-12-2001 (Aftredend per 01-01-2014 en niet herkiesbaar)

Vergoeding

€ 4.000

Beroep

Gepensioneerd

Nevenfuncties

Geen

Deskundigheid

Sociaal/Maatschappelijk

Dhr. J.J.J. de Nood (1947) Functie

Lid (huurdersvertegenwoordiger)

Eerste benoeming


Vergoeding

€ 4.000

Beroep

Gepensioneerd

Nevenfuncties

Geen

Deskundigheid

Maatschappelijk/Bestuurlijk/Management

Commissie

Remuneratiecommissie


40

Dhr. C.P.J. Schoutsen RA (1948) Functie

Lid (huurdersvertegenwoordiger)

Eerste benoeming


Vergoeding

€ 4.000

Beroep

Gepensioneerd

Nevenfuncties

Geen

Deskundigheid

Financieel/Fiscaal

Commissie

Treasurycommissie

Ten aanzien van de benoeming van oud bestuursleden tot lid van de Raad van Commissarissen is op basis van ‘pas toe of leg uit’, gemotiveerd afgeweken van de Governancecode. Binnen de Raad van Commissarissen is de heer A.J. Smits per 31 december 2013 afgetreden. Van het oorspronkelijke bestuur is alleen nog de heer Schoutsen actief in de Raad van Commissarissen. De heer Schoutsen heeft slechts korte tijd in het bestuur zitting gehad. De tweede periode van de heer Schoutsen loopt af per 31 december 2016. De Raad van Commissarissen kwam in 2013 zeven maal in vergadering bijeen. Er werd vergaderd op 23 januari, 19 februari, 25 april, 25 juni, 22 oktober, 26 november en 4 december. Op 4 december heeft de zelfevaluatie van de raad plaatsgevonden. Het aanwezigheidspercentage van de leden van de raad bij de vergaderingen bedroeg in 2013 nagenoeg 100%. De Raad van Commissarissen kent geen Auditcommissie zoals bedoeld in de Governancecode en behandelde onderwerpen van deze kerncommissie in de reguliere overleggen van de gehele raad. In de Remuneratiecommissie hebben mevrouw Brouwer, de heer De Nood en mevrouw De Kievit zitting. De Treasurycommissie, waarin vertegenwoordigd de leden Schoutsen en De Kievit, heeft in 2013 drie keer vergaderd. Binnen de Treasurycommissie is naast de reguliere onderwerpen uitgebreid gesproken over de actualisatie van het treasurystatuut, de herstructurering van de leningenportefeuille, de verstrekking lastgeving volmacht aan het WSW en de derivatenportefeuille bij de Rabobank. Woningstichting Dinteloord loopt geen onverantwoord risico op ingezette derivaten. Voorafgaand aan de reguliere vergaderingen in het bijzijn van de directeur-bestuurder vergaderde de Raad van Commissarissen zelfstandig. Belangrijke gespreksonderwerpen waren naast de inhoudelijke voorbespreking van de vergadering onder andere de financiële risico’s van de projecten, de toekomst van de corporatie, zelfevaluatie, voorbereiding op het functioneringsgesprek en het beoordelingsgesprek met de directeur-bestuurder, de bezoldiging van de Raad van Commissarissen en de opvolging van de vertrekkende leden van de Raad van Commissarissen. Op 19 april en op 29 november is er een gezamenlijke bijeenkomst gehouden van de Raden van Commissarissen van de West-Brabantse Corporaties. Naast het uitwisselen van kennis en ervaringen tussen de leden van de raden van de deelnemende corporaties werd in iedere bijeenkomst een onderwerp gepresenteerd. In april was het onderwerp ‘benchmarks’ en in november ‘keten opdrachtverstrekking’. De jaarlijkse gezamenlijke bijeenkomst van de Raad van Commissarissen en het managementteam heeft plaatsgevonden op 23 mei, waarbij is gesproken over de investeringskeuzes voor Wongstichting Dinteloord. Op 4 september heeft een aantal leden van de Raad van Commissarissen de Stakeholdersbijeenkomst bezocht waar de vijf WestBrabantse Woningcorporaties met de ‘Visie op wonen en leven in West-Brabant en Tholen 2030’ de discussie zijn aangegaan met andere belanghebbenden. Op 14 november heeft een delegatie van de Raad van Commissarissen deelgenomen aan een regionale VTW-bijeenkomst ‘Wij toetsen ons toezicht’.


41

Er zijn geen persoonlijke leningen verstrekt aan de werkorganisatie, bestuur en leden van de Raad van Commissarissen. Gespreksonderwerpen De belangrijkste gespreksonderwerpen en besluiten worden hieronder genoemd, gerangschikt naar de diverse beleidsvelden. Beleid In 2012 heeft Woningstichting Dinteloord een Continuïteitsoordeel B2 toegekend gekregen van het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV). Naar aanleiding van het continuïteitsoordeel is een herstelplan opgesteld. Vervolgens heeft de directie een koersnotitie uitgebracht. Deze is door de Raad van Commissarissen goedgekeurd. Doelstelling was om door bezuinigingen te komen tot kostenbesparingen en verder herstel van het vermogen. Voor het indienen van de dPi 2013 heeft Finance Ideas op basis van de maatregelen van de Koersnotitie 2013-2014 een prognose gemaakt van het oordeel van het Centraal Fonds Volkshuisvesting. Finance Ideas heeft hierbij de conclusie van de directie onderschreven dat de maatregelen voldoende vermogensherstel lieten zien om op basis van de oude normering de Astatus te ontvangen. Een belangrijke maatregel was de bezuiniging op de beheerskosten. Aangezien andere opties hierin geen oplossing boden, heeft de directie ervoor gekozen om met beëindigingsregeling afscheid te nemen van de manager vastgoed en medewerkster klantcontacten. De directie heeft deze keuze verantwoord in de reorganisatienotitie 2013, die door de Raad van Commissarissen is goedgekeurd. Het WSW heeft in de loop van het jaar aangegeven dat Woningstichting Dinteloord kredietwaardig is. Financiering van nieuwe projecten zal plaatsvinden op projectbasis. Het Centraal Fonds Volkshuisvesting heeft in haar toezichtbrief 2013 aangegeven geen aanleiding te zien tot het doen van interventies. Hierbij is de afspraak om geen nieuwe investeringsverplichtingen aan te gaan, komen te vervallen. In januari 2013 heeft de directie de Meerjarenbegroting 2013-2022 opgesteld. Deze is door de Raad van Commissarissen goedgekeurd. Met ingang van begrotingsjaar 2014 wordt de Meerjarenbegroting tegelijk met de jaarbegroting opgesteld en behandeld en heeft de Raad van Commissarissen de begroting 2014 en meerjarenbegroting 2014-2023 goedgekeurd. Hiermee wordt de cyclus van de diverse stukken beter op elkaar afgestemd. Verbindingen Woningstichting Dinteloord is 100% aandeelhouder van WSD Projectontwikkeling B.V. De BV wordt niet meer gebruikt voor projecten en is een feite een lege BV, die kan worden opgeheven. De BV wordt echter in stand gehouden vanwege het feit dat er een procedure loopt tegen de Belastingdienst inzake de integratieheffing van het project Schootsvelden. Bovendien kan de BV mogelijk nog gebruikt worden bij een eventuele juridische splitsing in het kader van de novelle herziene Woningwet. De Raad van Commissarissen neemt jaarlijks kennis van de jaarrekening, die door BDO Audit & Assurance B.V. wordt gecontroleerd. Ook maakt BDO de jaarrekening op voor deze dochteronderneming van de stichting. Vanaf 2013 is een accountantscontrole niet mee noodzakelijk en zal zelf een jaarrekening worden opgesteld. Financieel De Raad van Commissarissen heeft over diverse wijzigingsvoorstellen voor de begroting positief geadviseerd. Binnen de reguliere bedrijfsvoering heeft de Raad van Commissarissen kennis


42

genomen van de periodieke verslagleggingen en de managementletter van de accountant over 2012 en het eerste half jaar van 2013. De Raad van Commissarissen keurde ook het jaarverslag inclusief de jaarrekening over 2012 goed. Begin 2013 heeft de Raad van Commissarissen het financieel en maatschappelijk beleidsplan goedgekeurd. Tot slot keurde de Raad van Commissarissen het jaarwerkplan en de begrotingsstukken 2014 goed. De goedkeuring, voorzien van treasury-adviezen van de Treasurycommissie, mandateren de directeur-bestuurder voor het aantrekken van de benodigde financiering en het doen van investeringen, opgenomen in deze begroting. Projecten In 2013 is het project voor nieuwbouw van 23 appartementen aan de Papiermolen opgeleverd en financieel afgerond. Met het project Vermeulenhuis/Doktersdreefje is in het verslagjaar een grote stap gemaakt. Het Vermeulenhuis is gerenoveerd en wordt bedrijfsmatig verhuurd. Alhoewel het hier als commerciële verhuur om een niet-DAEB activiteit gaat, onderschrijft de Raad van Commissarissen de keuze van de directie. Doel blijft op termijn het pand te vervreemden, omdat Woningstichting Dinteloord niet wenst te investeren in commerciële projecten. Op de resterende gronden van deze locatie worden 4 woningen en 4 appartementen gerealiseerd. Het betreft sociale huurwoningen, die in het DAEB segment vallen. De Raad van Commissarissen heeft hierover positief geadviseerd. Risicobeheersing Zowel binnen de financiële meerjarenbegroting als in de verslaglegging is er aandacht voor risicobeheersing. Daar waar voorgestelde normen niet worden gerealiseerd, wordt vanuit de gedachte van risicobeheersing een analyse gemaakt en worden maatregelen getroffen. De belangrijkste risico’s worden door de Raad van Commissarissen besproken met de directeurbestuurder. Zo werd onder andere gesproken over realisatie van de Europese toewijzingsnorm, solvabiliteit en liquiditeit, verhuurdersheffing en de waardeverminderingen bij projecten. In de managementletter van de accountant worden de beleidsrisico’s beoordeeld. In de volgende tabel zijn deze risico’s weergegeven. Risico

Laag 1

2

Woningmarktrisico

Gemiddeld 3

4

3

Financieel risico

4

Rapporteringsrisico

3

5

Hoog 6

7

8

2012

Branche

3

3

4

4

3

3

9

Projectrisico

4

4

4

Onderhoudsrisico

4

3

3

Overige bedrijfsprocessen

3

3

3

Fiscale risico

3

2

3

4

4

Wet- en regelgeving

2

De Raad van Commissarissen heeft deze beleidsmatige risicoanalyse in het bijzijn van de accountant besproken. Op basis van dit overzicht, met de hierop gegeven toelichting, heeft de Raad van Commissarissen geconcludeerd dat Woningstichting Dinteloord in voldoende mate in control is. In 2013 heeft de Raad van Commissarissen geen elementaire interventies gedaan. De interne risicobeheersing komt binnen de periodieke verslaglegging driemaal per jaar nadrukkelijk aan de orde met sturing op prestatie indicatoren binnen de Kritische Succes Factoren. Mogelijke risico’s inclusief gevolgen en maatregelen worden specifiek per onderdeel benoemd. Tevens bevat de verslaglegging een separate risicoparagraaf. Ook per project worden risico’s


43

benoemd en worden daarnaast de budgetten bewaakt op basis van het Kwaliteits Management Systeem voor projecten. Samen met de voortgang van de jaarwerkplannen, bewaking van de begroting inclusief beheerskosten en onderhoudsuitgaven, en de liquiditeitsontwikkeling zijn voldoende sturingsmogelijkheden voorhanden om risico’s tijdig en adequaat te kunnen beheersen. Om ook voldoende voeling te houden met de externe omgeving heeft de Raad van Commissarissen breed gesproken over de cijfers van Corporaties in perspectief. Dit zijn vergelijkende cijfers vanuit het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting. Contacten belanghouders De Raad van Commissarissen heeft in 2013 één maal overleg gevoerd met de huurdersvereniging. Daarnaast zijn er (nog) geen gestructureerde contacten met de directe belanghouders. Wel hebben leden van de raad vanuit andere rollen informeel contacten met belanghouders. De directeurbestuurder heeft aangegeven dat hij voornemens is in 2014, halverwege de visitatieperiode, een algemene belanghouders bijeenkomst te willen organiseren. De Raad van Commissarissen zal deelnemen aan deze bijeenkomst. De directeur-bestuurder heeft medegedeeld dat er in het verslagjaar geen geschillen zijn geweest. Uit het jaarverslag van de Regionale Geschillencommissie blijkt ook dat er geen geschillen zijn aangemeld. Raad als werkgever De Raad van Commissarissen is werkgever van de directeur-bestuurder. De raad heeft een Renumeratiecommissie aangesteld. De Remuneratiecommissie is in 2013 gestart met het scheiden van het functionerings- en het beoordelingsgesprek. Tevens is een format ingevoerd om alle van belang zijnde onderwerpen te bespreken en te toetsen. Het functioneringsgesprek heeft plaatsgevonden begin september 2013. Het beoordelingsgesprek over 2013 heeft plaatsgevonden in februari 2014. De Remuneratiecommissie heeft vastgesteld dat de directeur-bestuurder goed heeft gefunctioneerd. De directeur-bestuurder is in het kader van de WNT als topfunctionaris aangemerkt. Er zijn in 2013 geen interim topfunctionarissen werkzaam geweest en ook zijn er in het kader van de reorganisatie geen uitbetalingen en vergoedingen gedaan die het vastgestelde maximum van € 75.000 overschreden. De directeur-bestuurder heeft een contract voor onbepaalde tijd. In december 2012 is goed overleg de beloning naar beneden bijgesteld op basis van de normering uit de Sector Brede Beloningscode, waarbij gebruik wordt gemaakt van het overgangsrecht uit de regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen toegelaten instellingen volkshuisvesting. Voor zijn werkzaamheden voor Woningstichting Dinteloord ontvangt de directeur-bestuurder een vast inkomen van € 98.023 met daarnaast een onbelaste onkostenvergoeding van € 900. De pensioenlasten bedragen € 22.311. De werkgeverslasten sociale verzekeringen (geen onderdeel van de WNT) bedragen € 9.077. Aan de directeur-bestuurder is een bedrijfsauto ter beschikking gesteld (fiscale bijtelling € 7.549 en eigen bijdrage € 727). Per 1 januari 2014 is in het kader van de WNT de nieuwe regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen toegelaten instellingen volkshuisvesting van toepassing. De bezoldiging in 2013 op basis van deze nieuwe regelgeving bedraagt € 127.156, waarbij gebruik wordt gemaakt van het overgangsrecht. De directeur-bestuurder heeft de volgende relevante nevenfuncties:  Directeur-Bestuurder WSD Projectontwikkeling B.V.;  Bestuurder VvE Oranjeplein te Dinteloord;  Bestuurder VvE Westvoorstraat te Dinteloord;  Bestuurder VvE Residentie Schootsvelden te Steenbergen. De stichting voor wijkhuiskamer ‘De Rietgors’ is in 2013 opgeheven.


44

De werkzaamheden worden uitgevoerd binnen Woningstichting Dinteloord. Bij deze nevenfuncties is de onafhankelijkheid gewaarborgd. Verder is er geen sprake van tegenstrijdige belangen. De directeur-bestuurder ontvangt geen vergoedingen voor deze nevenfuncties. Accountant De Raad van Commissarissen heeft voor 2013 BDO Audit & Assurance B.V. aangesteld als accountant. De procedurele en de inhoudelijke taakopdracht voor de accountant is door de Raad van Commissarissen vastgesteld bij de accountantsselectie. Daarbij is tevens vastgesteld dat de resultaten van de interim controle, neergelegd in de managementletter, evenals de resultaten van de accountantscontrole over het gehele verslagjaar, door de Raad van Commissarissen met de accountant besproken worden in aanwezigheid van de directeur-bestuurder. Zowel het accountantsverslag 2012 als de managementletter 2013 zijn in het verslagjaar besproken. De externe accountant wordt benoemd voor een periode van vier jaar. De huidige benoemingsperiode loopt na het verslagjaar 2014 af. Jaarrekening De jaarrekening omvat de winst- en verliesrekening, de balans, de bijbehorende toelichting, evenals het volkshuisvestingsverslag over het afgelopen jaar. De jaarrekening is door BDO Audit & Assurance B.V. te Tilburg onderzocht en goedgekeurd, zoals blijkt uit de controleverklaring die u elders in dit verslag aantreft. De Raad van Commissarissen van Woningstichting Dinteloord kan zich met deze stukken verenigen en keurt de vastgestelde jaarrekening 2013 goed, overeenkomstig artikel 25 van de statuten. Deze goedkeuring verstrekt de directeur-bestuurder voor zijn bestuur volledige decharge. Bij goedkeuring van de jaarrekening 2013 en de in de jaarrekening voorgestelde resultaatbestemming, zal het behaalde resultaat van € 20.558 ten gunste van de algemene bedrijfsreserve worden gebracht. De aanpassingen uit de koersnotitie en de reorganisatie hebben veel inspanning en flexibiliteit gevraagd van de werkorganisatie. Deze inzet heeft de organisatie geleverd, waardoor Woningstichting Dinteloord er nu goed voorstaat. De verhuurdersheffing, de inkomensafhankelijke huurstijging en de noodzaak van extra aandacht voor betaalbaarheid voor de huurders, maken dat er blijvend een beroep wordt gedaan op de inventiviteit van de organisatie. De Raad van Commissarissen spreekt naar de directie en alle medewerkers zijn waardering uit voor de bereikte resultaten en de getoonde inzet. Dinteloord, 23 april 2014 was getekend,

Mevr. ir. P.A.M. Brouwer Voorzitter

Mevr. C.W. de Kievit Vicevoorzitter

Dhr. C.P.J. Schoutsen RA Lid

Mevr. mr. J.J. Wielemaker mmo Lid


45

Jaarrekening


46

Enkelvoudige balans per 31-12-2013 (na verwerking resultaatbestemming) ACTIVA

31-12-2013 €

31-12-2012 €

VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Sociaal vastgoed in ontwikkeling (On)roerende zaken t.d.v. de exploitatie

52.504.496 480.430 335.534

Totaal materiële vaste activa Vastgoedbeleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

53.320.460

7.615.580 10.449.098

Totaal vastgoedbeleggingen Financiële vaste activa Deelneming

51.167.047 1.890.853 365.283 53.423.183

6.358.054 10.258.848 18.064.678

18.000

Totaal financiële vaste activa

16.616.902

159.108 18.000

159.108

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Vastgoed bestemd voor verkoop

-

Totaal voorraden Vorderingen Huurdebiteuren Gemeente Overige vorderingen Overlopende activa Totaal vorderingen Liquide middelen TOTAAL ACTIVA


125.000 -

40.381 6.674 77.447 143.624

125.000

27.240 6.025 66.476 191.534 268.126

291.275

2.625.698

1.537.223

74.296.962

72.152.691

47

PASSIVA

Eigen vermogen Algemene bedrijfsreserve

31-12-2013 €

29.512.185

Totaal eigen vermogen Voorzieningen Onrendabele investeringen nieuwbouw Reorganisatie

-

Totaal kortlopende schulden TOTAAL PASSIVA


27.622.588

100.000 -

30.800.000 10.621.921

Totaal langlopende schulden Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en sociale premies Groepsmaatschappijen Overige schulden Overlopende passiva

27.622.588 29.512.185

Totaal voorzieningen Langlopende schulden Leningen kredietinstellingen Terugkooprecht

31-12-2012 €

100.000

30.479.829 10.363.550 41.421.921

2.179.829 349.238 33.015 18.000 6.826 775.948

40.843.379

2.317.097 210.840 89.405 227.486 4.980 736.916 3.362.856

3.586.724

74.296.962

72.152.691

48

Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2013 2013 €

2012 €

BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huren Vergoedingen Verkoop onroerende zaken Overige bedrijfsopbrengsten

4.667.142 45.824 197.856 340

Som der bedrijfsopbrengsten

4.341.130 41.732 10.129 610 4.911.162

4.393.601

BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen Overige waardeveranderingen Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten Heffingen Leefbaarheid

1.738.130 197.035 366.367 50.594 74.093 721.717 306.060 185.684 20.063

1.397.780 179.115 397.870 55.306 80.612 638.151 572.771 14.222 45.203

Som der bedrijfslasten

3.659.743

3.381.030

BEDRIJFSRESULTAAT

1.251.419

1.012.571

Niet gerealiseerde waardeveranderingen

204.843

563.902

Financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten

43.177 - 1.478.881

30.705 - 1.484.036

20.558

123.142

-

6.118

20.558

129.260

-

-

Buitengewoon resultaat na belastingen

20.558

129.260

RESULTAAT NA BELASTINGEN

20.558

129.260

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen Resultaat deelneming Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Buitengewone baten Buitengewone lasten Belastingen buitengewoon resultaat


49

Waarderingsgrondslagen Algemeen Regelgeving De jaarverslaggeving door Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting dient te voldoen aan de eisen zoals deze zijn geformuleerd in het Besluit Beheer Sociale Huursector. In dit besluit wordt BW2 Titel 9 voorgeschreven, behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Voor verslagjaren vanaf 2012 is door de Raad voor de Jaarverslaggeving de herziene Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting uitgegeven. In deze richtlijn zijn onder meer specifieke modellen voor de balans en de winst-en-verliesrekening opgenomen en zijn voor de sector specifieke presentatie-, waarderings-, en verslaggevingsvoorschriften geformuleerd. De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Grondslagen De activa en passiva op de balans zijn tegen nominale waarden gewaardeerd, tenzij anders wordt vermeld. Bij het samenstellen van de balans en de winst- en verliesrekening is een bestendige gedragslijn gevolgd. Op basis van de herziene RJ 645 wordt het sociaal vastgoed en commercieel vastgoed afzonderlijk gepresenteerd. Het sociaal vastgoed wordt gewaardeerd op bedrijfswaarde, rekening houdend met de herziene uitgangspunten. De afschrijvingen vinden lineair plaats. Het commercieel vastgoed wordt gewaardeerd tegen de actuele waarde (taxatiewaarde in verhuurde staat). Vergelijkende cijfers Ter verbetering van het inzicht zijn vergelijkende cijfers mogelijk aangepast. Deze aanpassingen hebben geen invloed op het vermogen en het resultaat (met uitzondering van stelselwijzigingen). Schattingen Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de directie van Woningstichting Dinteloord zich verschillende oordelen en maakt schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, zijn de aard van deze oordelen en schattingen, inclusief de bijhorende veronderstellingen, opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten.

Balanswaardering Activa Vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Sociaal vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens, het maatschappelijk vastgoed en het overige sociale vastgoed. De huurtoeslaggrens is een algemeen huurprijsniveau dat jaarlijks per 1 juli door de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wordt vastgesteld. Maatschappelijk vastgoed is bedrijfsonroerend goed dat is verhuurd aan maatschappelijke organisaties, waaronder zorg-, welzijn-, onderwijs- en culturele instellingen en dienstverleners en tevens is vermeld op de bijlage zoals deze is opgenomen in de Beschikking van de Europese Commissie d.d. 15 december 2009 aangaande de staatssteun voor toegelaten instellingen. Het beleid van Woningstichting Dinteloord is er op gericht de sociale vastgoedportefeuille aan te houden voor de doelgroep van beleid. Slechts voor een deel van het sociale vastgoed vindt optimalisatie van het financiële rendement plaats. Daarmee kwalificeert Woningstichting Dinteloord zich als vastgoedbeheerder en is de bedrijfswaarde de basis voor de invulling van de actuele waarde.


50

Het sociaal vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd tegen de realiseerbare waarde, gebaseerd op bedrijfswaarde. Deze wordt gevormd door de contante waarde van de kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatie-opbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. De realiseerbare waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van complexen. De onroerende zaken kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur worden aangehouden. Uitgaven na eerste verwerking (de zogeheten na-investeringen) die leiden tot een waardeverhoging van het actief worden aangemerkt als activeerbare kosten van vernieuwing. De beleidsuitgangspunten die hebben geleid tot het vaststellen van de parameters ten behoeve van het berekenen van de bedrijfswaarde van de woningen, zijn als volgt kort samen te vatten:

-

Huurverhoging 2014 Huurverhoging 2015-2017 Huurverhoging 2018 e.v. Huurharmonisatie 2014-2018 Huurderving

Jaarrekening 2013 4,00% 3,50% 2,00% 0,50% 0,50%

Jaarrekening 2012 2,00% 2,00% 2,00% 0,50% 0,50%

- Onderhoud - Inflatie onderhoud 2014-2018 - Inflatie onderhoud 2019 e.v.

Meerjaren onderhoudsbegroting (gemiddeld € 920) 2,50% 2,50% 3,00% 3,00%

- Variabele lasten - woningen - bedrijfsruimten - garages - Inflatie variabele lasten 2014-2018 - Inflatie variabele lasten 2019 e.v.

€ 1.075 (peil 2014) € 1.075 (peil 2014) € 269 (peil 2014) 2,00% 3,00%

- Restwaarde grond - Inflatie restwaarde grond

€ 180 m2 excl. BTW minus kosten voor sloop en herstructurering 2,00% 2,00%

- Disconteringsvoet - Kasstroom generende eenheid

5,25% Complex niveau

-

€ 3,81 per € 4,49 per € 4,91 per € 5,36 per 0,00% 2,00%

Verhuurdersheffing 2014 Verhuurdersheffing 2015 Verhuurdersheffing 2016 Verhuurdersheffing 2017 e.v. Inflatie WOZ 2014-2018 Inflatie WOZ 2019 e.v.

€ € € €

1.000 1.000 1.000 1.000

€ 1.140 (peil 2013) € 570 (peil 2013) € 285 (peil 2013) 2,00% 3,00%

5,25% Complexniveau WOZ WOZ WOZ WOZ

n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.

Sociaal vastgoed in ontwikkeling Dit betreft complexen in aanbouw die worden gewaardeerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering, onder aftrek van een bijzondere waardevermindering uit hoofde van te dekken stichtingskosten. Bij de bepaling van de bijzondere waardevermindering worden de boekwaarde en de reële waarde van de kasstroom genererende eenheid, waartoe de onroerende zaken gaan behoren, betrokken. Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, dan wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen aanschafprijs en bijkomende kosten. Zo nodig vindt op basis van taxatie afwaardering plaats. Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Onroerende zaken die in het kader van een regeling Verkoop onder Voorwaarden (VoV) zijn overgedragen aan een derde en waarvoor de woningcorporatie een terugkoopverplichting kent, worden aangemerkt als financieringsconstructie. De betreffende onroerende zaken worden gewaardeerd tegen actuele waarde, zijnde de met de koper overeengekomen contractprijs (eerste waardering) en daarna de marktwaarde op basis van VoV. Indien de regeling voorziet in een terugkooprecht tegen een significant lagere terugkoopprijs dan de realiseerbare waarde op het terugkoopmoment, dan is de verwerking overeenkomstig een terugkoopplicht.


51

Voor de regeling overeengekomen overdrachtswaarde wordt aan de creditzijde van de balans een terugkoopverplichting opgenomen. Deze terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij de overdracht ontstane verplichting, rekening houdend met de contractvoorwaarden. (On)roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van aanschafwaarde onder aftrek van lineaire afschrijvingen. Commercieel vastgoed in exploitatie Het commercieel vastgoed in exploitatie omvat woningen in exploitatie met een huurprijs boven de huurtoeslaggrens, het bedrijfsmatig vastgoed (niet zijnde maatschappelijk vastgoed) en het overige commerciële vastgoed. Commercieel vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd tegen de actuele waarde. De invulling van deze actuele waarde is de marktwaarde in verhuurde staat. Deze wordt onder meer gebaseerd op beschikbare marktgegevens en samengesteld door externe taxateurs. Deelneming Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd op de netto vermogenswaarde. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij een aandeelhoudersbelang van meer dan 20%. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening. Deelneming WSD Projectprojectontwikkeling B.V. is op grond van artikel 2:407 lid 2 BW niet geconsolideerd, aangezien de grenzen van artikel 2:396 BW niet worden overschreden.

Vlottende activa Voorraden De voorraden worden gewaardeerd op vervaardigingsprijs c.q. verkrijgingsprijs of lagere opbrengstwaarde. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs zonder aftrek van verkoopkosten. Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met mogelijke incourantheid van de voorraden. Vorderingen De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, die gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas- en banktegoeden. Passiva Voorzieningen Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen nieuwbouw worden als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de boekwaarde van het complex waartoe de investeringen gaan behoren. Indien en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het betreffende complex overtreffen, wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte verliezen wordt in dit verband verstaan de netto contante waarde van alle investeringsuitgaven minus aan deze investering toe te rekenen ontvangsten. De gebruikte uitgangspunten voor de berekening van het onrendabele deel komen overeen met die voor de (on)roerende zaken in exploitatie. Langlopende schulden Onder de langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan één jaar. De schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Aflossingsverplichtingen voor het komende jaar worden opgenomen onder de kortlopende schulden. In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden heeft de corporatie een terugkoopverplichting en/of recht die/dat mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de woningen in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting en/of het recht wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de regeling voorziet in


52

een terugkooprecht tegen een significant lagere terugkoopprijs dan de realiseerbare waarde op het terugkoopmoment, dan is de verwerking overeenkomstig de terugkoopplicht. Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde wordt aan de creditzijde van de balans een terugkoopverplichting opgenomen. Deze terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting, rekening houdend met de contractvoorwaarden. De mogelijke per saldo toename van de terugkoopverplichting ten opzichte van de bij overdracht ontstane verplichting wordt geactiveerd, een per saldo afname wordt als resultaat verantwoord. Kortlopende schulden Waardering geschiedt tegen nominale waarde.

Resultaatbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald met inachtneming van de eerder vermelde waarderingsgrondslagen balansbepaling. Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd, verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Overige waardeveranderingen De overige waardeveranderingen worden gevormd door de waardevermindering die is ontstaan door gedurende het verslagjaar nieuw aangegane juridische en feitelijke verplichtingen met betrekking tot investeringen in nieuwbouw en herstructurering. Niet gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille De mogelijke mutatie door herwaardering van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden wordt gesaldeerd met de terugkoopverplichting en/of het recht als resultaat verantwoord. Belastingen De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-enverliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen, en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Deze last is in de resultatenrekening opgenomen.

Kasstroomoverzicht Algemeen Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.


53

Toelichting op de enkelvoudige balans Debet Materiële vaste activa

Sociaal vastgoed in exploitatie Sociaal vastgoed in ontwikkeling (On)roerende zaken t.d.v. de exploitatie

31-12-2013 € 52.504.496 480.430 335.534

Totaal

Vastgoedbeleggingen

Commercieel vastgoed in exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

Incl. (On)roerende zaken t.d.v. de exploitatie

1 januari 2013 - Aanschafwaarde - Afwaardering - Afschrijvingen - Herwaardering

51.167.047 1.890.853 365.283 53.320.460

31-12-2013 € 7.615.580 10.449.098

Totaal

Verloop vastgoed in exploitatie

31-12-2012 €

53.423.183

31-12-2012 € 6.358.054 10.258.848

18.064.678

Sociaal vastgoed

Commercieel vastgoed

16.616.902

t.d.v. de exploitatie

Totaal €

36.617.791 -4.068.458 -6.595.173 25.212.887

9.782.393 -3.639.512 -184.947 400.120

682.289 -317.006 -

47.082.473 -7.707.970 -7.097.126 25.613.007

51.167.047

6.358.054

365.283

57.890.384

402.013 3.613.504 -240.811 -405.170 120.039 -761.858 -922.834

8.578 802.500 240.811 -68.134 -29.822 -92.051 -295.206

12.121 -36.155 35.626 -41.341 -

422.712 4.416.004 -509.459 125.843 -895.250 -1.218.040

-367.740 761.858 -861.552

-56.196 92.051 654.995

-

-423.936 853.909 -206.557

Totaal mutaties

1.337.449

1.257.526

-29.749

2.565.226

31 december 2013 - Aanschafwaarde - Afwaardering - Afschrijvingen - Herwaardering

39.987.327 -4.991.292 -7.236.992 24.745.453

10.766.148 -3.934.718 -306.820 1.090.970

658.255 -322.721 -

51.411.730 -8.926.010 -7.866.533 25.836.423

52.504.496

7.615.580

335.534

60.455.610

Waardering per 1 januari 2013 Mutaties 2013 -

Investeringen In exploitatie Overboeking Desinvesteringen Correctie afschrijvingen Afschrijvingen Afwaardering

- Herwaardering verkoop en sloop - Herwaardering afschrijvingen - Herwaardering

Waardering per 31 december 2013


54

Afschrijvingsmethode en termijnen (On)roerende zaken in exploitatie worden lineair afgeschreven: - Woningen 50 jaar - Maatschappelijk vastgoed 50 jaar - Garages 50 jaar - Bedrijfsruimten 50 jaar. (On)roerende zaken t.d.v. de exploitatie worden lineair afgeschreven: - Kantoorpand 50 jaar - Inventaris 05 jaar - Automatisering 05 jaar - Vervoermiddelen 05 jaar (restwaarde 10%).

WOZ-waarde De WOZ-waarde van vastgoed in exploitatie, in ontwikkeling en onroerende zaken ten dienste van de exploitatie, bedraagt samen circa € 113 miljoen met peildatum 1-1-2013 (circa € 115 miljoen met peildatum 11-2012).

Bedrijfswaarde commercieel vastgoed in exploitatie De bedrijfswaarde voor het commerciële vastgoed in exploitatie bedraagt per 31-12-2013 € 9.724.681.

Verzekeringen (On)roerende zaken in exploitatie zijn verzekerd tegen schade als gevolg van brand, storm en inbraak per eenheid. Woningstichting Dinteloord loopt geen risico op onderverzekering. Verzekerde waarde VvE complexen - VvE Residentie Schootsvelden Wapenplaats 2-92 - VvE Westvoorstraat 56-84 - VvE Oranjeplein 2-24

Verzekerde waarde € 09.360.500 € 04.171.500 € 00.966.500

Eenheden 46 15 12

Eigendom WSD 34 14 6

(On)roerende zaken ten dienste van de exploitatie zijn verzekerd voor circa € 0,6 miljoen. Tevens zijn verzekeringen afgesloten voor aansprakelijkheid, reconstructie, fraude en beroving. Voor renovatie en nieuwbouw kan een beroep gedaan worden op een doorlopende CAR-verzekering.

Rentabiliteitswaardecorrectie De rentabiliteitswaardecorrectie is berekend op € 1,1 miljoen (€ 0,9 miljoen in 2012).

Verhuureenheden

-

Woningen Maatschappelijk vastgoed Garages Bedrijfsruimten

Totaal

31-12-2013 aantal

31-12-2012 aantal

763 24 49 3

750 24 49 2 839

825

Bijzonderheden Per 31-12-2013 zijn geen leegstaande woningen verkocht, die nog niet gepasseerd zijn.

Zekerheden (On)roerende zaken in exploitatie zijn grotendeels gefinancierd met kapitaalmarktleningen onder garantie van de Gemeente Steenbergen of het Waarborgfonds Sociale Woningbouw.


55

Sociaal vastgoed in ontwikkeling

- Locatie Papiermolen - Voorziening onrendabele investeringen - Locatie Doktersdreefje Steenbergen - Fase V - Burg. mr. H. Popstraat Dinteloord - Voetbalvelden Dinteloord

31-12-2013 € 355.529 122.932 1.969

Totaal

Verloopoverzicht actuele projecten

31-12-2012 € 2.569.981 -1.445.000 642.940 122.932 -

480.430

Papiermolen Dinteloord

Doktersdreefje Steenbergen

1.890.853

Fase V Dinteloord

Voetbalvelden Dinteloord

1 januari 2013 - Aanschafwaarde - Onrendabele top

2.569.981 -1.445.000

642.940 -

122.932 -

-

Boekwaarde per 1 januari 2013

1.124.981

642.940

122.932

-

Mutaties 2013 - Investeringen - Voorziening - Onrendabele top - In exploitatie - Afwaardering

1.043.523 231.496 -3.613.504 1.213.504

515.089 -277.500 -802.500 277.500

-

1.969 -

Totaal mutaties

-1.124.981

-287.411

-

-

31 december 2013 - Aanschafwaarde - Onrendabele top

-

355.529 -

122.932 -

1.969 -

Boekwaarde per 31 december 2013

-

355.529

122.932

1.969

Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden

31-12-2013 €

Saldo per 1 januari Mutaties - Mutatie actuele waarde - Verkopen incl. doorverkoop - Doorverkoop zonder voorwaarden Totaal mutaties Saldo per 31 december


31-12-2012 €

10.258.848

-519.392 850.078 -140.436

9.926.141

-272.643 605.350 190.250

332.707

10.449.098

10.258.848

56

(On)roerende zaken t.d.v. de exploitatie

Kantoorpand

Inventaris Automatisering

Vervoermiddelen

Totaal €

1 januari 2013 - Aanschafwaarde - Cumulatieve afschrijvingen

454.864 -181.585

194.008 -125.897

33.417 -9.524

682.289 -317.006

Boekwaarde per 1 januari 2013

273.279

68.111

23.893

365.283

-10.121

12.121 -36.155 35.626 -25.205

-6.015

12.121 -36.155 35.626 -41.341

Totaal mutaties

-10.121

-13.613

-6.015

-29.749

31 december 2013 - Aanschafwaarde - Cumulatieve afschrijvingen

454.864 -191.706

169.974 -115.476

33.417 -15.539

658.255 -322.721

Boekwaarde per 31 december 2013

263.158

54.498

17.878

335.534

Mutaties 2013 - Investeringen - Desinvesteringen - Vrijval afschrijvingen - Afschrijvingen

Financiële vaste activa

Deelneming

31-12-2013 € 18.000

159.108

Totaal

Deelneming

18.000

31-12-2013 €

Saldo per 1 januari Mutaties - WSD Projectontwikkeling B.V. resultaat - WSD Projectontwikkeling B.V. winstuitkering

Totaal

31-12-2012 €

-141.108

152.990

6.118 -141.108

6.118

18.000

159.108

Saldo per 31 december

- Vastgoed bestemd voor verkoop

159.108

159.108

Totaal mutaties

Voorraden

31-12-2012 €

31-12-2013 €

31-12-2012 €

-

125.000 -

125.000

Toelichting Vastgoed bestemd voor verkoop bestond uit een loods aan de Molendijk 85 te Dinteloord, voorheen onderdeel van locatie Dinteloord Noordoost en is in 2013 verkocht voor een bedrag van € 85.000. Het verlies à € 40.000 is verantwoord onder de overige waardeveranderingen.


57

Vorderingen

Huurdebiteuren Gemeente Overige vorderingen Overlopende activa

31-12-2013 € 40.381 6.674 77.447 143.624

Totaal

Huurdebiteuren

31-12-2012 € 27.240 6.025 66.476 191.534

268.126

31-12-2013 €

291.275

31-12-2012 €

- Huurdebiteuren huur (huidig) - Huurdebiteuren huur (vertrokken)

39.945 11.488

26.828 8.308

- Huurdebiteuren herstelkosten (huidig) - Huurdebiteuren herstelkosten (vertrokken)

436 35.549

412 32.969

-47.037

-41.277

- Voorziening dubieuze debiteuren Totaal

Huurachterstanden

- Huurdebiteuren huur (huidig) - Huurdebiteuren huur (vertrokken) - Huurdebiteuren huur (totaal)

Gemeente

- Woningaanpassingen - Diversen

40.381

31-12-2013 aantallen / achterstand 47 7 54

-

Belastingen Overige debiteuren Overige vorderingen Schadeclaims verzekering

Totaal


31-12-2012 aantallen / achterstand 31 7 38

31-12-2013 €

31-12-2012 €

6.674 -

4.006 2.019

Totaal

Overige vorderingen

0,92% 0,26% 1,18%

27.240

6.674

31-12-2013 €

0,66% 0,20% 0,86%

6.025

31-12-2012 €

24.597 4.551 48.299

13.503 47.159 5.814 77.447

66.476

58

Overlopende activa

- Vooruitbetaalde rente - Overige vooruitbetaalde kosten - Rente liquide middelen

31-12-2013 € 86.957 26.869 29.798

Totaal

Liquide middelen Direct opeisbaar - Kas - Rabobank Totaal

31-12-2012 € 145.842 17.891 27.801

143.624

31-12-2013 € 559 2.625.139

191.534

31-12-2012 € 1.268 1.535.955

2.625.698

1.537.223

Kredietfaciliteit Door de Coöperatieve Rabobank West-Brabant Noord U.A. is een rekening-courant kredietfaciliteit verleend van maximaal € 250.000 tegen een rentevergoeding van 1-maands-EURIBOR met een opslag van 0,85% en per 1 januari 2014 ook een kasvoorschotprovisie van 0,5% per jaar.


59

Credit Eigen vermogen

31-12-2013 €

Saldo per 1 januari Mutaties - Resultaat na belastingen - Herwaardering sociaal vastgoed - Herwaardering commercieel vastgoed - Herwaardering verkopen onder voorwaarden

31-12-2012 €

27.622.588

20.558 835.237 654.995 378.807

Totaal mutaties Saldo per 31 december

23.825.434

129.260 3.709.843 -181.240 139.291 1.889.597

3.797.154

29.512.185

27.622.588

Toelichting De herwaarderingsreserve bedraagt € 24.745.453 voor sociaal vastgoed en € 1.090.970 voor commercieel vastgoed.

Voorzieningen

- Onrendabele investeringen nieuwbouw - Reorganisatie

31-12-2013 €

31-12-2012 €

-

100.000

Totaal

-

100.000

Toelichting Door een reorganisatie in 2013 met vermindering van het aantal formatieplaatsen met 1,7 is in 2012 een voorziening getroffen voor een sociaal plan en bijkomende reorganisatiekosten. Het saldo van deze voorziening is na afronding in 2013 vrijgevallen.

Onrendabele investeringen nieuwbouw

- Papiermolen Dinteloord - Onroerende zaken in ontwikkeling

31-12-2013 € -

1.445.000 -1.445.000

Totaal

Langlopende schulden

-

Leningen kredietinstellingen > 5 jaar Leningen kredietinstellingen < 5 jaar Leningen kredietinstellingen < 1 jaar Terugkooprecht

Totaal


31-12-2012 €

-

31-12-2013 € 22.500.000 10.479.829 -2.179.829 10.621.921

-

31-12-2012 € 18.800.000 13.996.926 -2.317.097 10.363.550

41.421.921

40.843.379

60

Leningen kredietinstellingen

31-12-2013 €

Saldo per 1 januari Mutaties - Nieuwe leningen - Aflossingsverplichting

31-12-2012 €

30.479.829

2.500.000 -2.179.829


28.296.926

4.500.000 -2.317.097 320.171

2.182.903

30.800.000

30.479.829

Rentevoet De gemiddelde rentevoet bedraagt 4,40% per 31-12-2013 (4,55% per 31-12-2013).

Looptijd Leningen kredietinstellingen hebben een looptijd van gemiddeld 13 jaar.

Zekerheden Leningen kredietinstellingen zijn gefinancierd met kapitaalmarktleningen onder garantie van de Gemeente Steenbergen voor € 1.179.829 en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw voor € 31.800.000.

Terugkooprecht

31-12-2013 €

Saldo per 1 januari Mutaties - Mutatie actuele waarde - Verkopen incl. doorverkoop - Doorverkoop zonder voorwaarden

10.363.550

-449.349 848.156 -140.436


Kortlopende schulden

Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en sociale premies Groepsmaatschappijen Overige schulden Overlopende passiva Totaal


31-12-2012 € 9.984.130

-225.930 605.350 258.371

379.420

10.621.921

10.363.550

31-12-2013 € 2.179.829 349.238 33.015 18.000 6.826 775.948

31-12-2012 € 2.317.097 210.840 89.405 227.486 4.980 736.916

3.362.856

3.586.724

61

Schulden aan kredietinstellingen

- Aflossingsverplichting

31-12-2013 € 2.179.829

Totaal

Schulden aan leveranciers

- Crediteuren

- WSD Projectontwikkeling B.V.

2.317.097 2.179.829

31-12-2013 €

210.840 349.238

31-12-2013 €

- Loonheffing - Omzetbelasting - Pensioenfonds

227.486 18.000

31-12-2013 €

- Overige schulden

38.042 40.684 10.679 33.015

-

Niet vervallen rente leningen Vooruit ontvangen huur Te verrekenen servicekosten Te verrekenen huurtoeslag Overige

Totaal


89.405

31-12-2013 €

31-12-2012 €

6.826

4.980

Totaal

Overlopende passiva

227.486

31-12-2012 €

20.234 2.178 10.603

Totaal

Overige schulden

210.840

31-12-2012 €

18.000

Totaal

Belastingen en sociale premies

2.317.097

31-12-2012 €

349.238

Totaal

Schulden aan groepsmaatschappijen

31-12-2012 €

6.826

31-12-2013 € 567.132 21.222 4.473 183.121

4.980

31-12-2012 € 561.731 16.383 13.062 18.774 126.966

775.948

736.916

62

Niet uit de balans blijkende informatie Voorwaardelijke verplichtingen Renteswaps Ter afdekking van het renterisico zijn bij de Rabobank diverse swapovereenkomsten (totaal € 13,7 miljoen) afgesloten. Woningstichting Dinteloord heeft met de Rabobank een Overeenkomst Financiële Derivaten (OFD) en een Treasury Inventarisatie Formulier (TIF) gesloten en getekend. Woningstichting Dinteloord heeft met de Rabobank geen CSA (Credit Support Annex) gesloten. Onder het OFD/TIF zijn geen ‘margin calls’ mogelijk. In het kader van de getekende OFD en TIF is een Afgesproken Bedrag van € 7,0 miljoen met de Rabobank van toepassing. Indien contracten gezamenlijk een negatieve marktwaarde bereiken, groter dan het Afgesproken Bedrag, dan heeft de bank de plicht Woningstichting Dinteloord te waarschuwen. Zolang Woningstichting Dinteloord blijft voldoen aan de betalingsverplichting richting de bank, heeft dit in principe geen verdere consequenties voor de reeds gesloten transacties. Renteswaps Hoofdsom

Rente

€ € € € € € € €

4,41% 4,44% 5,02% 4,26% 4,37% 4,41% 3,98% 4,69%

1.500.000 1.000.000 1.200.000 1.000.000 2.000.000 2.000.000 1.000.000 4.000.000

Totaal

Looptijd start / einde 02-10-2006 01-12-2006 01-08-2008 01-09-2008 01-11-2008 01-11-2008 01-03-2009 01-01-2010

03-10-2022 01-09-2023 01-08-2023 01-09-2013 01-11-2016 01-11-2017 01-03-2029 02-01-2040

Marktwaarde 2013 (€) / 2012 (€) -344.483 -233.302 -348.427 -232.523 -292.132 -209.247 -1.638.814

-449.846 -308.723 -446.130 -30.939 -319.253 -386.593 -307.809 -2.236.754

-3.298.928

-4.486.047

Obligo WSW (Waarborgfonds Sociale Woningbouw) WSW-deelnemers hebben naar het WSW een zogeheten obligoverplichting. Deze verplichting is voorwaardelijk. Per 31 december 2013 heeft de stichting een obligo uitstaan ten bedrage van € 1.266.650 uit hoofde van door het WSW verstrekte geldleningen. Zolang het risicovermogen van het WSW voldoende is om eventuele betalingsverplichtingen van WSW-deelnemers over te nemen, wordt geen beroep gedaan op deze obligoverplichting.

WSD Projectontwikkeling B.V. Woningstichting Dinteloord vormt samen met WSD Projectontwikkeling B.V. een fiscale eenheid voor de omzetbelasting en de vennootschapsbelasting en is hierdoor hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld van de fiscale eenheid als geheel.

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Leningen Per einde boekjaar is een nieuwe (fixe) lening van € 1.100.000 afgesloten bij de BNG bank met ingangsdatum 02-07-2014. De lening heeft een looptijd van 11 jaar tegen een rente van 3,29%.


63

Overige informatie Korting MGE Slimmer Kopen®

Aantal woningen

Korting €

Nieuwbouw - 00-10% korting - 11-20% korting - 21-30% korting

1 23 5

614.734 287.300

Bestaand - 00-10% - 11-20% - 21-30%

5 3 52

83.250 90.600 2.451.500

bezit korting korting korting

Totaal


89

3.527.384

64

Toelichting op de enkelvoudige winst- en verliesrekening Bedrijfsopbrengsten Huren

-

2013 €

Woningen Parkeervoorzieningen bij woningen Maatschappelijk vastgoed Garages Bedrijfsruimten Diversen

2012 €

4.355.586 52.411 209.998 34.260 22.759 11.064

4.065.132 51.720 203.881 32.804 22.171 9.872 4.686.078

Huurderving - Woningen - Parkeervoorzieningen bij woningen - Garages - Dubieuze debiteuren

-14.421 -210 -175 -4.130

4.385.580

-24.048 -2.627 -4 -17.771

Totaal huurderving

Totaal

-18.936

-44.450

4.667.142

4.341.130

Huurwijzigingen De huren zijn gewijzigd als gevolg van de jaarlijkse huurverhoging, tussentijdse huurverhoging door woningverbetering en harmonisatie, oplevering van nieuwbouw en verkopen.

Huurverhoging (jaarlijks) - Woningen - Parkeervoorzieningen bij woningen - Maatschappelijk vastgoed - Garages - Bedrijfsruimten

4,28% 3,11% 3,00% 3,00% 2,90%

Huurderving

- Huurderving woningen - Huurderving woningen excl. projectleegstand

Vergoedingen

-

Verlichting (lift) Water Schoonmaak Tuinonderhoud Overige dienstverlening

Totaal


per per per per per

1-7-2013 1-7-2013 1-1-2013 1-7-2013 1-7-2013

(2,30% (2,30% (2,80% (3,00% (2,40%

per per per per per

1-7-2012) 1-7-2012) 1-1-2012) 1-7-2012) 1-7-2012).

2013 € / huurderving

2012 € / huurderving

14.421 14.421

24.048 13.801

0,33% 0,33%

2013 €

0,59% 0,34%

2012 €

21.147 1.082 16.619 2.690 4.286

18.298 1.440 16.348 1.581 4.065 45.824

41.732

65

Verkoop onroerende zaken

-

Verkoopprijs onroerende zaken Verkocht onder voorwaarden Waardering onroerende zaken Doorverkoop onder voorwaarden Overige verkoopopbrengsten

2013 € 1.474.650 -942.750 -348.084 4.600 9.440

Totaal

Verkopen Verkopen Verkopen Verkopen

365.350 -365.350 10.129 197.856

Verkoopaantallen

-

2012 €

MGE Slimmer Kopen® MGE Slimmer Kopen® huurders met anti-speculatiebeding vrije markt

2013 aantal

2012 aantal

7 3 -

2 1 -

Totaal

Overige bedrijfsopbrengsten

- Urgentiebemiddeling - Overige vergoedingen Totaal

10.129

10

2013 €

3

2012 €

180 160

210 400 340

610

Toelichting De som der bedrijfsopbrengsten is in 2013 ten opzichte van 2012 toegenomen met 11,8% en zijn onder de afzonderlijke posten nader toegelicht.


66

Bedrijfslasten Afschrijvingen

- Afschrijvingen t.d.v. de exploitatie - Afschrijvingen sociaal vastgoed

2013 € 41.341 1.696.789

Totaal

Overige waardeveranderingen

Onrendabele investeringen - Verbeteringen bestaand bezit (onderhoud) - Doktersdreefje Steenbergen - Papiermolen Dinteloord Voorziening onrendabele investeringen - Papiermolen Dinteloord - Residentie Schootsvelden Steenbergen Verliezen niet gerealiseerde projecten - Dinteloord Noordoost / Molendijk - MFC Dinteloord - Diversen

-

Bruto salarissen Ontvangen uitkeringen Uitzendkrachten Overige personeelskosten Doorberekende personeelskosten

2013 €

- Sociale lasten - Doorberekende personeelskosten Totaal


1.397.780

2012 €

136.743 277.500 -231.496

194.075 -

-

-244.000 -10.845

40.000 -25.712 -

49.622 176.287 13.976 197.035

2013 €

179.115

2012 €

414.244 -1.066 34.934 -81.745

Totaal

Sociale lasten

44.967 1.352.813 1.738.130

Totaal

Lonen en salarissen

2012 €

483.568 -10.017 34.959 -110.640 366.367

2013 €

397.870

2012 €

57.058 -6.464

65.827 -10.521 50.594

55.306

67

Pensioenlasten

- Pensioenlasten - Doorberekende personeelskosten

2013 €

2012 €

83.560 -9.467

Totaal

95.946 -15.334 74.093

80.612

Doorberekende personeelskosten Deze kosten hebben voornamelijk betrekking op werkzaamheden voor administratie en toezicht bij projecten voor onderhoud, renovatie en nieuwbouw, verbeteringen, leefbaarheid, wonen & zorg, WMO-aanpassingen en doorberekende (administratie)kosten voor servicekosten en VvE.

Personeelsleden Per 31-12-2013 zijn 8 personeelsleden in dienst (10 personeelsleden per 31-12-2012).

Formatieplaatsen Per 31-12-2013 bedraagt het aantal formatieplaatsen 6,8 (8,4 formatieplaatsen per 31-12-2012).

Lasten onderhoud

-

Klachtenonderhoud Mutatieonderhoud Schadeonderhoud Overig onderhoud Planmatig onderhoud Projectmatig onderhoud Contractonderhoud

2013 € 75.463 30.292 9.555 54.569 457.536 94.302

Totaal

Overige bedrijfslasten

-

Beheerskosten Vergoeding Raad van Commissarissen Verkoopkosten Verhuurkosten Belastingen Verzekeringen Servicekosten Energiekosten mutatiewoningen Kosten VvE Personeelslasten Bijdrage externe organisaties Borgstellingvergoeding WSW Wonen & Zorg Bijzondere activiteiten Bijzondere advieskosten Reorganisatie Belastingvoordelen Diversen

Totaal


2012 € 77.965 33.101 15.555 113.593 113.106 192.261 92.570 721.717

2013 €

638.151

2012 €

134.297 25.756 38.827 2.016 170.141 13.179 45.824 1.407 10.146 2.335 10.876 6.212 4.610 1.061 23.604 -12.492 -173.266 1.527

141.521 34.527 10.185 4.467 164.284 15.396 41.732 3.007 12.252 1.220 12.353 5.299 9.501 2.354 26.397 100.000 -11.724 306.060

572.771

68

Toelichting Door een reorganisatie in 2013 met vermindering van het aantal formatieplaatsen met 1,7 is in 2012 een voorziening getroffen voor een sociaal plan en bijkomende reorganisatiekosten. Het saldo van deze voorziening is na afronding in 2013 vrijgevallen. Belastingvoordelen hebben betrekking op de pro-rata regeling omzetbelasting en de terugvordering van omzetbelasting inzake stopgezette projecten over de periode 2008 t/m 2012.

Accountantskosten

2013 €

2012 €

BDO Audit & Assurance B.V. - Controle jaarrekening - Overige diensten

20.153 18.252

19.566 20.804

BDO netwerkorganisaties - Fiscale advisering - Overige diensten

17.929 -

18.852 1.350

Totaal

Heffingen

- Bijdrageheffing - Saneringsheffing - Verhuurdersheffing

56.334

2013 €

Leefbaarheid

- Leefbaarheid - Stichting De Rietgors

Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden - Herwaardering - Mutatie terugkooprecht - Doorverkoop Herwaardering - Sociaal vastgoed - Commercieel vastgoed Totaal


14.222 185.684

2013 €

14.222

2012 €

16.180 3.883

Totaal

Niet gerealiseerde waardeveranderingen

2012 €

171.450 14.234

Totaal

60.572

37.203 8.000 20.063

2013 €

45.203

2012 €

-519.392 449.349 1.922

-272.643 225.930 -

270.743 2.221

610.615 204.843

563.902

69

Financiële baten en lasten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten

- Rente liquide middelen - Rente overige vorderingen

2013 € 29.798 13.379

Totaal

Rente leningen kredietinstellingen Rente groepsmaatschappijen Rente overige schulden Doorberekende rentelasten aan projecten

28.628 2.077 43.177

Rentelasten en soortgelijke kosten

-

2012 €

30.705

2013 €

2012 €

1.514.535 -716 -34.938

Totaal

1.473.528 9.290 1.218 1.478.881

Belastingen

- Vennootschapsbelasting

1.484.036

2013 €

2012 €

-

-

Totaal

-

-

Fiscale positie € Resultaat -

Fiscaal lagere afschrijvingen Fiscaal hogere verkoopwinst huurwoningen Fiscaal lagere verkoopwinst nieuwbouw Onrendabele top Vrijval Agio Niet gerealiseerde waardeveranderingen

€

€

2013 €

20.558 1.706.595 -177.812 46.004 -40.368 -204.843 1.329.576

Saldo fiscale winstberekening - Fiscaal niet aftrekbare kosten - Fiscaal beperkt aftrekbare kosten - Investeringsaftrek

1.350.134 171.450 4.400 -3.394 172.456

Belastbare winst - Afwaardering lagere WOZ waarde 10% Belastbaar bedrag


1.522.590 -5.440.473 -3.917.883

70

Toelichting De fiscale positie over het boekjaar 2013 is opgesteld met de betrokken fiscalist van BDO Accountants & Belastingadviseurs B.V. en voldoende toegelicht. De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen, en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Het compensabel verlies van de fiscale eenheid over de jaren 2008 t/m 2012 bedraagt in totaal € 1.210.913 en kan met toekomstige winsten worden gecompenseerd. Gezien de stand van het compensabel verlies is geen latentie gevormd.

Resultaat deelneming

- WSD Projectontwikkeling B.V. Totaal


2013 €

2012 €

-

6.118 -

6.118

71

Kasstroomoverzicht over 2013 €

€

€

Liquide middelen per 1 januari 2013

Totaal € 1.537.223

Operationele activiteiten -

Bedrijfsresultaat Afschrijvingen Overige waardeveranderingen Mutatie voorzieningen Mutatie financiële vaste activa

- Mutatie voorraden - Mutatie vorderingen - Mutatie schulden - Mutatie werkkapitaal - Ontvangen rente - Betaalde rente

1.251.419 1.738.130 197.035 -100.000 141.108 125.000 23.149 -92.001 56.148 43.177 -1.473.480

Kasstroom uit operationele activiteiten

1.853.537

Investeringsactiviteiten -

Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Investeringen in vastgoedbeleggingen Desinvesteringen vastgoedbeleggingen

-1.343.173 1.032.207 -791.151 154.152

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-947.965

Financieringsactiviteiten - Ontvangsten uit langlopende schulden - Aflossing langlopende schulden Kasstroom uit financieringsactiviteiten

2.500.000 -2.317.097 182.903

Netto kasstroom

1.088.475

Liquide middelen per 31 december 2013

2.625.698


72

Overige gegevens Resultaatbestemming Het resultaat zal ten gunste van de algemene bedrijfsreserve worden gebracht.

Belangrijke gebeurtenissen na balansdatum Tussen de balansdatum en het vaststellen van dit jaarverslag hebben zich geen belangrijke gebeurtenissen voorgedaan die van invloed zijn.


73

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2013 van Woningstichting Dinteloord te Dinteloord gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2013 en de winst-en-verliesrekening over 2013 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de toegelaten instelling is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met de bepalingen inzake de jaarrekening als opgenomen in artikel 26, eerste lid, van het Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh), richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving en de Beleidsregels toepassing Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT), alsmede voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming met de bepalingen inzake het jaarverslag als opgenomen in artikel 26, eerste lid, van het Bbsh en richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die voldoet aan de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, zoals opgenomen in het Controleprotocol WNT in de Beleidsregels toepassing WNT. Het bestuur van de toegelaten instelling is voorts verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden, het controleprotocol in rubriek A van Bijlage III bij het Bbsh en de Beleidsregels toepassing WNT, inclusief het Controleprotocol WNT. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede voor de naleving van de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de toegelaten instelling. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte WNT-eisen van financiële rechtmatigheid en van de redelijkheid van de door het bestuur van de toegelaten instelling gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.


74

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van naam toegelaten instelling per 31 december 2013 en van het resultaat over 2013 in overeenstemming met artikel 26, eerste lid, van het Bbsh, richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving en de Beleidsregels toepassing Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT). Voorts zijn wij van oordeel dat de jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten voldoet aan de WNT-eisen van financiële rechtmatigheid, zoals opgenomen in het Controleprotocol WNT in de Beleidsregels toepassing WNT. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 28, onderdeel b van het Bbsh, voor wat betreft het in dit artikel genoemde jaarverslag, melden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig de van toepassing zijnde bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2: 392 lid 1 onder g BW bedoelde gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Tilburg, 23 april 2014 BDO Audit & Assurance B.V. namens deze, origineel getekend door L.A. Bijl RA


75

Algemene gegevens Algemeen Statutaire naam Woningstichting Dinteloord Oprichting 25 mei 1918 Toelating 25 april 1978 bij Koninklijk Besluit nr. 16 (L0653) Statutenwijziging 22 september 2009 Kamer van Koophandel 20024807 Nationaal Register Volkshuisvesting NRV 3155 Werkgebied Gemeente Steenbergen Directeur-Bestuurder Dhr. A.J. Smulders Raad van Commissarissen Mevr. ir. P.A.M. Brouwer Mevr. C.W. de Kievit Dhr. C.P.J. Schoutsen RA Mevr. mr. J.J. Wielemaker mmo Verbindingen WSD Projectontwikkeling B.V. Stichting Woonwagenbeheer Zuid-West Nederland Verenigingen van Eigenaren VvE Residentie Schootsvelden te Steenbergen VvE Westvoorstraat 56 t/m 84 te Dinteloord VvE Oranjeplein 2 t/m 24 te Dinteloord Lidmaatschap Aedes Vereniging van Woningcorporaties Waarborgfonds Sociale Woningbouw Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties Regionale Geschillencommissie Huurdersvereniging Huurdersvereniging Dinteloord


76


77

Inhoudsopgave. Voorwoord 2. Volkshuisvestingsverslag 4. Verslag van de Raad van Commissarissen 38. Jaarrekening 46. Algemene gegevens 76

Recommend Documents