INHOUDSOPGAVE. I. Aanbiedingsbrief 7. II. Financiële positie 11

Jaarstukken 2011

2

Jaarstukken 2011

3

4

INHOUDSOPGAVE

Pagina I.

Aanbiedingsbrief

7

II.

Financiële positie

11

Jaarverslag III. Programmaverantwoording 1. Toerisme en economie 2. Landschap en ruimte 3. Leefbaarheid en maatschappelijke ontwikkelingen 4. Veiligheid 5. Bestuur en dienstverlening IV.

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

V.

Verplichte paragrafen a. Lokale heffingen b. Weerstandsvermogen c. Onderhoud kapitaalgoederen d. Financiering e. Bedrijfsvoering f. Verbonden partijen g. Grondbeleid

Jaarrekening VI. Financiële rekening a. Programmarekening b. Begrotingsrechtmatigheid c. Aanwending onvoorzien d. Incidentele baten en lasten

21 27 43 59 67 77

88 92 97 103 105 109 119

127 130 133 134

VII.

Balans plus toelichting

135

VIII.

Controleverklaring accountant

161

Bijlagen: A. Jaarverslag per programma op productniveau B. Sisa Verklaringen C. IMG (Investeren met Gemeenten) D. Lijst van afkortingen

5

-

6

AANBIEDINGSBRIEF

Aan de leden van de gemeenteraad

Losser, 12 juni 2012 Onderwerp: Jaarstukken 2011

Hierbij treft u ter vaststelling aan de verslaglegging over het boekjaar 2011. De jaarstukken 2011 zijn het sluitstuk van de budgetcyclus 2011. Hiermee leggen wij verantwoording af over het gevoerde beleid.

Algemeen Ondanks de financiële positie kunnen we terug kijken op een enerverend jaar. Het jaar waarin Losser 200 jaar bestaat, met als hoogtepunt de nostalgische raad in ons mooie openluchttheater Brilmansdennen. De samenwerking, voor wat betreft de dienstverlening en bedrijfsvoering, met Enschede is een feit. Het is ook het jaar waarin we afscheid hebben genomen van burgemeester Westendorp en onze nieuwe burgermeester Sijbom verwelkomen in de gemeente Losser. Op sport gebied is het nodige geïnvesteerd. Dit jaar is de Multifunctionele Accommodatie Nilantspad in gebruik genomen. Deze accommodatie heeft in de winter 2011/2012 al dienst kunnen doen als schaatsbaan waar door jong en oud veel gebruik van is gemaakt. Bij de voetbalverenigingen AJC en KVV Losser is in 2011 een kunstgrasveld aangelegd waardoor de kern Losser nu beschikt over drie kunstgrasvelden. Gemeente Losser beschikt vanaf 2011 over een Centrum voor jeugd en gezin. Het schoolgedeelte van de brede school “de Heurne” is in gebruik genomen door de leerlingen in de Lutte. De Overdinkel Generator, de kansgerichte buurtaanpak op basis bewonersambities, is gestart op het Talmaplein. Dit heeft geresulteerd in een drukbezochte generatorbeurs waarbij veel concrete afspraken zijn gemaakt tussen de verschillende deelnemende partijen. Dit heeft geleid tot nieuwe impulsen op zowel fysiek als sociaal terrein. Ook is het nodige werk verzet in de ontwikkeling van nieuw beleid en verbetering van de werkprocessen. De nota’s verbonden partijen, reserves en voorzieningen en het weerstandsvermogen en risicomanagement zijn aan het einde van het jaar door u vastgesteld. Daarnaast ligt er een nieuwe visie lokaal Bibliotheekbeleid en een beleidsnota Wmo. Tevens is er een Uitwerkingsnotitie locaties opgesteld van de bedrijventerreinenvisie. Per 1 januari 2011 is de gemeente Losser toegetreden tot het Gemeentelijk belastingkantoor Twente (GBT). Alle verordeningen zijn geharmoniseerd met het GBT.

7

Resultaat 2011 Er zijn een aantal incidentele meevallers, uitschieter is hierbij de algemene uitkering van € 521.000 en een voordeel op de beleggingen van € 202.000, deze zijn gebruikt voor de dekking van incidentele tegenvallers. Door te anticiperen op de nieuwe BBV regelgeving wat betreft de waardering van de gronden zijn we genoodzaakt in 2011 een voorziening van € 5.000.000 te treffen op de nog niet in exploitatie zijnde gronden. Het resultaat 2011 is daarmee € 4.410.000 nadeliger dan geraamd. Daarnaast hebben we nog verplichtende bestemmingen vanuit 2011. Het betreft budgetten die in 2011 een voordeel laten zien maar waar al wel voorbereidende werkzaamheden voor zijn gestart of verplichtingen voor zijn aangegaan. Het voorstel is deze verplichtende bestemmingen van € 551.000 ten laste van de algemene reserve te brengen waardoor het totale tekort na bestemming € 4.961.000 wordt.

Meerjarenperspectief Tijdens het opstellen van de aanbiedingsbrief zijn de consequenties van het lenteakkoord (zgn. Kunduz-akkoord) en de gevolgen die dit heeft voor onze gemeente onduidelijk. Zeker is dat de Wet werken naar vermogen niet doorgaat. De efficiencykorting op de WSW, evenals de herstructureringsfaciliteit komt hiermee te vervallen. Dit zal een zware wissel trekken op de ontmanteling van TopCraft. De meicirculaire is komen te vervallen. Het ministerie van Binnenlandse zaken heeft aangekondigd dat er een junicirculaire komt waarin wij duidelijkheid verwachten over de omvang van de door het rijk genomen beslissingen. In de bijsturingsmaatregelen begroting 2012 is reeds aangekondigd dat we onafhankelijk, van bovengestelde, een tekort in 2012 verwachten van meer dan € 1.000.000. Daarnaast hebben we zoals reeds eerder genoemd, een voorziening moeten treffen van € 5.000.000 voor de nog niet in exploitatie zijnde gronden. Het treffen van deze voorziening heeft in 2012 en volgende jaren een aantal gevolgen. Zo zal de omvang van het weerstandsvermogen dalen en daarmee daalt de ratio van het weerstandsvermogen. Een ander gevolg is dat de reservepositie afneemt en daarmee de bespaarde rente op de reserves daalt. Een derde gevolg van de nieuwe wijze van waarderen van de gronden is dat na afwaardering de boekwaarde van de gronden gelijk is aan de marktwaarde. Derhalve kunnen er geen rente en kosten aan de waardering van de gronden worden toegevoegd maar komen deze ten laste van de exploitatie. Blijft overeind dat het meerjarenperspectief structureel sluitend moet zijn. De financiële positie van de gemeente Losser staat onder grote druk.

Weerstandsvermogen Het treffen van de voorziening heeft in 2012 en volgende jaren gevolgen voor de omvang van het weerstandsvermogen (daling van de algemene reserve) en daarmee op de ratio van het weerstandsvermogen. De ratio van het weerstandsvermogen zal, na verwerking van het jaarresultaat in 2012, onder de door uw raad vastgestelde norm zakken. In 2012 e.v. moet er conform de nota “Weerstandsvermogen en risicomanagement” gestuurd worden om het weerstandsvermogen zo spoedig mogelijk op het gewenste niveau te

8

brengen. Om op dit moment te voldoen aan de vastgestelde weerstandsratio (ratio 1-1.4) gaat het om het bedrag van de hele voorziening, groot € 5.000.000. Gezien de huidige situatie is het niet realistisch te verwachten dat binnen een jaar het tekort wordt ingelopen.

Accountantscontrole Er is intensief contact geweest met de accountant over met name de waardering van de gronden. Het proces van de gemeenterekening en de controle daarvan, zoals eerder door ons aan u gemeld, heeft hierdoor vertraging opgelopen. De controleverklaring met het verslag van het onderzoek zal u afzonderlijk worden verstrekt. Naar verwachting stelt de accountant dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft en rechtmatig tot stand is gekomen, evenals voorgaande jaren.

Voorstel Volgens de voorschriften dient de gemeenteraad een bestemming en dekking te geven aan het jaarresultaat. Voorgesteld wordt het negatieve jaarresultaat 2011 van € 4.961.000 als volgt te dekken: Bedrag Dekking/toelichting € 4.410.000 Algemene reserve. € 551.000 Bestemming voor zaken 2011: Een aantal budgetten is in 2011 niet (volledig) besteed, maar er zijn wel voorbereidende werkzaamheden gestart en/of verplichtingen aangegaan. Formeel dienen deze nog niet bestede middelen nog te worden bestemd door uw raad. Het gaat hier om een bedrag van €551.000 dat niet direct als voordeel is te bestempelen, omdat de voorbereidende werkzaamheden of verplichtingen al in 2011 zijn gestart. Door het negatieve resultaat wordt voorgesteld ook deze bestemmingen ten laste van de Algemene reserve te brengen.

9

Nadere uitwerking van het dekkingsvoorstel: Onttrekken aan de algemene reserve: * diverse nadelen

4.410.000

Totaal onttrekking algemene reserve Toe te voegen aan bestemmingsreserves: * Uitvoeringsbudget voor notitie Mensenwerk * Privatisering buitensportaccommodaties incl.notariskosten * Afwaardering boekwaarde gebouwen ivm privatisering * FUWA 2011 * Zandsteenroutes * cofinanciering Groen-Blauwe diensten * Invoering Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) * Uitvoeringsbudget Welstandsnota * Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB)

4.410.000

35.000 282.000 50.000 50.000 8.000 25.000 60.000 4.500 36.500

Totaal bestemmingsreserves

551.000

Totaal overige bestemmingen

0

Overige bestemmingen:

Totaal onttrekking algemene reserve (bestemming)

4.961.000

Ten aanzien van bovengenoemde bestemmingsvoorstellen wordt voorgesteld om van deze budgetten indien die in 2012 nog niet (geheel) zijn besteed, de restant-budgetten door te schuiven naar volgende jaren.Verantwoording hiervan en toelichting hierop vindt plaats in de volgende jaarverslagen.

Hoogachtend,

Het college van burgemeester en wethouders van Losser,

Secretaris,

burgemeester

J. van Dam

M. Sijbom

10

II. FINANCIELE POSITIE Jaarresultaat op hoofdlijnen (bedragen x € 1.000)

Programma

Jaarverslag 2010

Begroting 2011

Jaarverslag 2011

Lasten 1. Toerisme en economie 2. Landschap en ruimte 3. Leefbaarheid en maatschappelijke ontw. 4. Veiligheid 5. Bestuur en dienstverlening Totaal lasten programma's

558 14.494 26.492 1.853 4.516 47.913

1.254 18.244 26.256 1.806 4.258 51.818

763 20.365 26.473 1.739 4.273 53.613

Baten 1. Toerisme en economie 2. Landschap en ruimte 3. Leefbaarheid en maatschappelijke ontw. 4. Veiligheid 5. Bestuur en dienstverlening Totaal baten programma's

96 9.318 13.300 149 497 23.360

96 11.908 11.377 42 397 23.820

100 9.864 11.724 130 613 22.431

Totaal programma's (saldo)

24.553

27.998

31.182

Alg. dekkingsmiddelen Onvoorzien Totaal alg. dekkingsmiddelen

25.386 0 25.386

25.059 -17 25.042

24.949 0 24.949

Resultaat voor bestemming (functie 970)

833

-2.956

-6.233

voordeel

nadeel

nadeel

Mutaties reserves Bijdrage van reserves (bate): Algemene reserve Bestemmingsreserves Egalisatiereserve investeringsbijdrage totaal bijdrages van reserves

2.953 1.167 251 4.371

3.376 720 215 4.311

2.844 2.172 232 5.248

Toevoegingen aan reserves (last): Algemene reserve Bestemmingsreserves Egalisatiereserve investeringsbijdrage totaal toevoegingen aan reserves

1.609 1.224 400 3.233

1.092 263

1.346 2.079

1.355

3.425

Totaal mutaties reserves (functie 980)

Resultaat na bestemming

1.138

2.956

1.823

voordeel

voordeel

voordeel

1.971 voordelig

0

-4.410 nadelig

11

Nadere toelichting verrekeningen reserves: Bedragen x € 1.000

Verrekeningen met reserves t.b.v. exploitatie: Bijdragen van reserves: - algemene reserve in tekort (incl. voorjaarsnota) - reserve riolering - conjunctuur-/frictiefonds - reserve grondexploitatie - reserve investeringsbijdragen - bestemmingen conform jaarverslag 2010 - reserve MAN - reserve Co financiering PMJP - reserve NASB - reserve actualiseren/digitaliseren Bestemmingsplannen - reserve dorpsvisies - reserve IHP onderwijsleerpakket - overige bijdragen reserves totaal bijdragen van reserves Toevoegingen aan reserves: - algemene reserve voordeel najaarsnota - algemene reserve bespaarde rente - reserve grondexploitatie - reserve reiniging - reserve wegen - reserve uitwerken kaders kadernota - conjunctuur-/frictiefonds - reserve onderhoud gebouwen MOP - overige toevoegingen aan reserves totaal toevoegingen reserves Saldo

2.844 254 702 469 232 396 103 108 41 33 13 19 34 5.248 V

250 1.096 114 177 648 500 250 387 3 3.425 N 1.823 V

Bij de toelichting op de balans (Hoofdstuk VII) wordt een gedetailleerde toelichting verstrekt op de ontwikkeling van alle reserves.

Jaarresultaat 2011 op hoofdlijnen Het jaarresultaat van 2011 is na verrekening met de reserves € 4.410.000 negatief. Bij de behandeling van de diverse programma’s (Hoofdstuk III) wordt een toelichting gegeven op de grotere budgettaire verschillen tussen raming (begroting) en realisatie (rekening).

12

In hoofdlijnen worden de verschillen veroorzaakt door: Omschrijving

Bedrag V=Voordeel N= Nadeel

Afkortingen Programma’s T&E: Toerisme en Economie L&R: Landschap en Ruimte L&M: Leefbaarheid en Maatschappelijke ontwikkelingen B&D: Bestuur en Dienstverlening VEI: Veiligheid ALG: Algemene Dekkingsmiddelen en Onvoorzien

Bestemmingsvoorstel voordelen op budgetten waarbij de voorbereidende werkzaamheden zijn gestart en/of verplichtingen zijn aangegaan. Voorgesteld wordt deze (soms deels) te bestemmen: Uitvoeringsbudget voor notitie Mensenwerk Conform raadsbesluit 20 december 2011 het voorbereidingskrediet voor de ontwikkeling van een gezamenlijk uitvoeringsplan met de gemeenten Dinkelland en Oldenzaal als bestemming mee te nemen. Privatisering buitensportaccommodaties incl.notariskosten Budget dat in 2011 beschikbaar is gesteld voor de afkoopsommen voor de buitensportaccommodaties inclusief bijkomende notariskosten is nog niet uitgegeven omdat de daadwerkelijke overdracht nog niet heeft plaatsgevonden.Voorgesteld wordt dit als bestemmingsvoorstel mee te nemen. Afwaardering boekwaarde gebouwen ivm privatisering Bij overdracht van de gebouwen moeten de restant boekwaarden volledig worden afgeboekt. Ook dit is afhankelijk van de daadwerkelijke overdracht bij de notaris. FUWA 2011 De functiewaarderingsronde voor 2011 heeft nog niet plaatsgevonden. Voorgesteld wordt dit budget te bestemmen. Halverwege 2012 wordt dit proces afgerond. Zandsteenroutes Gemeentelijke bijdrage voor dit project dat de zandsteensculpturen met elkaar verbindt. Het project bevindt zich nog in de ontwerpfase waardoor de bijdrage in 2011 nog niet is voldaan. Voorgesteld wordt dit bedrag te bestemmen. Cofinanciering Groen-Blauwe diensten Beschikbare budget in de begroting voor landschapsbescherming wordt ingezet voor de cofinanciering van dit project. De totale storting in het groenfonds komt hiermee op € 75.000, conform afgesloten convenant met de Provincie Overijssel, en wordt in 2012 daadwerkelijk overgemaakt. Wordt meegenomen in het bestemmingsvoorstel.

L&M

35.000 V

L&M

282.000 V

L&M

50.000 V

A&D

50.000 V

T&E

8.000 V

L&R

25.000 V

13

Invoering Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) In 2011 voorbereidende werkzaamheden gestart op regionaal niveau. Implementatie wordt verwacht in 2012 en 2013 zo ook de kosten. Voorgesteld wordt dit budget te bestemmen. Uitvoeringsbudget Welstandsnota In 2011 is € 14.000 beschikbaar gesteld voor actualisatie van de welstandsnota. Het restant is nodig voor de implementatie van de nieuwe welstandsnota, naast het reeds beschikbaar gestelde krediet van € 30.000 in 2012 en wordt meegenomen als bestemmingsvoorstel. Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) In 2010 is bij het programma L&M voorgesteld het niet bestede deel van de deze decentralisatie uitkering te bestemmen. Dit is per abuis niet verwerkt in het bestemmingsvoorstel van 2010 en wordt in 2011 alsnog bestemd. Overige verschillen Kapitaallasten Vnl. als gevolg van vertraging in uitvoering van een aantal kapitaalwerken. Doorwerking over verschillende programma’s en kostenplaatsen. Loonkosten, inhuur Totale effect op de kostenplaatsen van de diverse looncomponenten vn. door niet gehaalde taakstellingen. Legesopbrengsten diverse vergunningen Voordeel voornamelijk in WABO leges door meer aanvragen, hoofdzakelijkl verbouw, en een aantal grotere projecten. Voorziening Nog Niet In Exploitatie genomen gronden (NNIEGG) In reactie op nieuwe regelgeving waardering gronden is deze voorziening gevormd waarvan € 20.000 ten laste van de bestemmings reserve grondexploitatie is gebracht. Samenwerkingsverbanden Uitbetaald vakantieverlof overgegaan personeel Enschede. Leerlingenvervoer Overschrijding als gevolg van extra inzet aangepast leerlingenvervoer conform Verordening II Vervoer Kinderopvang Vrijval bestemming 2010 OKE wetgeving. WMO huishoudelijke verzorging Afrekening 2010 en een hogere eigen bijdrage. WMO overige voorzieningen Niet gerealiseerd voordeel op de trapliften en hoger beroep op de vervoersvoorzieningen. WMO Bruto bijstand zelfstandigen Extra aanvullende uitkering over 2010 Bijstand (WWB) Hogere, niet declarabele kosten bij het Rijk. Bijzondere Bijstand Per saldo meer beroep gedaan op regeling. Participatiebudget Kosten re-integratieactiviteiten hoger dan begroot.

A&D

60.000 V

L&R

4.500 V

L&M

36.500 V

Meerdere Programma’s

78.000 V

Meerdere Programma’s L&R

170.000 N

100.000 V

L&R

4.980.000 N

B&D

48.000 N

L&M

44.000 N

L&M

58.000 V

L&M

138.000 V

L&M

150.000 N

L&M

115.000 V

L&M

385.000 N

L&M

34.000 N

L&M

122.000 N

14

Brandweer uitgaven/inkomsten van derden Op veel verschillende posten per saldo geringere voordelen Pensioenvoorziening wethouders Op basis van actuariële berekeningen is een hogere toevoeging noodzakelijk dan geraamd. Overige kosten algemeen Verhoging door toename post dubieuze debiteuren en oninbaarverklaringen. Algemene uitkering Op grond van de decembercirculaire 2011 is de AU met € 296.000 verhoogd over de jaren 2009 t/m 2011. Hiervan heeft € 140.000 betrekking op een hoger aantal uitkeringsgerechtigden en kan als dekkingsmiddel voor het tekort op de WWB worden beschouwd. €225.000 wordt veroorzaakt door definitief vastgestelde maatstaven. Toeristenbelasting Grondslag 2010 als uitgangspunt genomen voor de begroting. Werkelijke opbrengsten 2011 lager dan 2010. Beleggingen Afwikkeling verkoop Essent aan RWE € 187.000 en een extra dividend uitkering van € 15.000. Overige verschillen Per saldo de overige kleinere verschillen, waarbij het een groot aantal posten betreft. Hierbij kan worden verwezen naar de meer gedetailleerde toelichten bij de programma’s (Hoofdstuk III). Jaarresultaat 2011 voor bestemming (functie 990)

VEI

57.000 V

B&D

63.000 N

ALG

50.000 N

ALG

521.000 V

ALG

34.000 N

ALG

202.000 V

Meerdere Programma’s

150.000 N

4.410.000 N

Voortgang ombuigingen Over de stand van zaken realisatie taakstelling 2009 is de raad geïnformeerd bij de najaarsnota 2011. Dit was toen aanleiding voor de raad om een motie aan te nemen, waarin de taakstelling op formatie met een bedrag van € 125.000 is verminderd. Tegelijkertijd is wel de opdracht gegeven om elders in de begroting 2013 dit bedrag te vinden. Daarnaast gaan wij er van uit dat de samenwerking met Enschede op het terrein van Werk, Inkomen en Zorg structureel geen € 200.000 gaat opleveren. Onduidelijk is of deze samenwerking bezuinigingen gaat opleveren in de toekomst.

Ontwikkeling Algemene Reserve De ontwikkeling van de algemene reserve in de periode 2011 t/m 2015 zal op basis van de stand van zaken per 1 juni 2012 het volgende beeld vertonen. De onderstaande tabel laat zien dat de komende jaren de ijzeren algemene reserve en de algemene risicoreserve in de periode 2012-2015 niet meer aan de gestelde minimum-eis voldoen. Het vormen van, met name, de noodzakelijke voorziening voor de NNIEG-gronden heeft tot gevolg dat de reservepositie in 2012 afneemt met ca. 4,8 miljoen euro. Conform de in 2011 vastgestelde nota “Reserves en Voorzieningen” dient de reservepositie zo spoedig mogelijk op het gewenste niveau te worden gebracht. Gevolg hiervan is dat de

15

komende jaren eventuele resultaten ten gunste van de reserve gebracht moeten worden. Mocht dit niet voldoende zijn zullen er bezuinigingen gezocht moeten worden om het gewenste minimum niveau te bereiken. Zie ook hoofdstuk V, paragraaf B Weerstandsvermogen.

Overzicht ontwikkeling algemene reserve 2011-2015

2011 jaarverslag

bedragen x € 1.000

Beginstand IJzeren algemene reserve (10% begrotingstotaal + € 1.500.000) Algemene risicoreserve Vrije algemene reserve Totaal reserves Toevoegingen Prognose renteonafhankelijkheid (a) Bestemmingsvoorstel jaarresultaat 2010 cf raadsbesluit Verkoop Essent 2e tranche + rentevergoeding wegens uitgestelde verkoop b) Totaal toevoegingen Onttrekkingen Ontrekking 2011 eenmalig tbv muziekschool begroting 2011 Onttrekking tbv incidentele beleidswensen begroting 2011 Amendement begroting 2011 9-11-2010 Buurtgericht werken Tekort voorjaarsnota 2011 conform raadsbesluit 21 juni 2011 Kadernota 2012 mbt het investeringsbudget cf raadsbesluit 12 juli 2011 Mutatie najaarsnota 2011 december in de raad Dekking tekort begroting 2010-2011 na besluit ombuigingen Lagere ontrekking ombuigingen op basis van resultaat raming 2010 en 2011 Onttrekking tbv Ontwikkeling Kulturhus Losser cf Raadsbelsuit 10 mei 2011 Onttrekking ivm Privatisering Buitensportaccomodaties cf Raadsbesluit 21 juni 2011 Toevoeging jaarresultaat PB 2012-2015 Onttrekking tbv welstandsnota Onttrekking tbv gesubsidieerde arbeid Bestemmingsvoorstel jaarresultaat 2011 Toevoeging rente ijzeren alg.reserve aan exploitatie (cf besluit 12 mei 2009) Totaal onttrekkingen Prognose stand ultimo van het jaar

2012

€ 5.100 € 1.800 € 676 € 7.576

€ 5.100 € 1.800 € 363 € 7.263

€ 1.096 € 1.185

€ 375

€ 2.281

€ 375

-€ 55 -€ 618 -€ 3 -€ 146 -€ 500 € 250 -€ 1.040 € 67 -€ 59 -€ 235

2013

2014

2015

€ 2.419 €0 €0 € 2.419

€ 2.516 €0 €0 € 2.516

€ 2.516 €0 €0 € 2.516

€0

€0

€ 95 € 95

-€ 25 € 93 -€ 30 -€ 41 -€ 4.961

€ 97

-€ 255 -€ 2.594

-€ 255 -€ 5.219

€ 97

€0

€0

€ 7.263

€ 2.419

€ 2.516

€ 2.516

€ 2.611

(a) Rentetoevoeging 2011 op basis van eindstand reserves en voorzieningen 31-12-2010. Meerjarig obv inschattingen ontwikkelingen reserves De rente over de IJzeren Algemene reserve wordt m.i.v. 2011 als structureel dekkingsmiddel gebruikt (b) De verkoop Essent vindt in 2 delen plaats. Uitbetaling van de Escrow vordering heeft voor 50% plaatsgevonden in 2011 en het restant wordt verwacht in 2015 echter ook mogelijk dat dit iets later wordt.

Aansluitschema Planning & Control cyclus 2011 Het aansluitschema op de volgende pagina is bedoeld om u inzicht te verschaffen over de mutaties die zich het afgelopen boekjaar hebben voorgedaan. De planning en controlcyclus bevat vier hoofddocumenten: begroting, voorjaarsnota, najaarsnota en de jaarrekening. Aansluiting tussen de getallen van de verschillende documenten is lastig te vinden door de complexe financiële mutaties die zich in een boekjaar voordoen. In veel gevallen is de wijze van weergeven verplichtend vastgelegd in wettelijke voorschriften. De tabel geeft houvast op dit gebied door een beperkt aantal (hoofd) cijfers uit alle documenten volgordelijk te combineren. De tabel start met de getallen op hoofdlijnen per programma uit de begroting 2011 en sluit af met de getallen uit deze jaarrekening. De tussenliggende kolommen bevatten de cijfers uit de voorjaarsnota gevolgd door de najaarsnota. In de kolommen “mutaties” staan alle wijzigingen verwerkt. Tevens is de mutatiekolom uit de voorjaars- en najaarsnota toegevoegd. Uitgebreide informatie over de achtergrond kunt u vinden in de desbetreffende documenten op de in de kolom genoemde pagina’s.

16

(bedragen x € 1.000)

Aansluitschema planning en control 2011 Begr. 2011

VJ nota

Mutaties Autonoom VJ Nota

Programma 1. Toerisme en economie 2. Landschap en ruimte 3. Leefbaarheid en maatschappelijke ontw. 4. Veiligheid 5. Bestuur en dienstverlening Totaal Programma's

1.091 5.949 13.874 1.765 3.262 25.941

Alg. dekkingsmiddelen Onvoorzien Totaal alg. dekkingsmiddelen

0 0 59 0 0 59

0 63 257 0 14 334

1.091 6.012 14.190 1.765 3.276 26.334

24.201 -76 24.125

0

515 12 527

Resultaat voor bestemming (functie 970)

-1.816

-59

Mutaties reserves Bijdrage van reserves: Egalisatiereserve investeringsbijdrage Bestemmingsreserves Algemene reserve Bijdrage van conjunctuurfonds Onttrekking tbv Ontwikkeling Kulturhus Bijdrage algemene reserve ogv bezuiniging Corr. Bijdrage algemene reserve bezuiniging

215 424 674 239 0 1.040 -67

totaal bijdrages van reserves Toevoegingen aan reserves: Toevoeging algemene reserve Toevoeging bestemmingsreserve Toevoeging aan conjunctuur-/frictiefonds totaal toevoegingen aan reserves

Totaal mutaties reserves (functie 980) Resultaat na bestemming

2.525

446 13 250

NJ nota

Mutaties Autonoom NJ Nota

0

67 286 523 20 600 1.496

0 38 131 -21 -15 133

1.158 6.336 14.844 1.764 3.861 27.963

24.716 -64 24.652

0

-28 0 -28

371 12 383

193

-1.682

0

-1.524

250

57

215 424 674 296 59 1.040 -67

57

2.641

396

0

0

59

59

VJ nota tlv Alg.Res

146

146

0 0 1.524 0 0 0 0 1.524

NJ nota tlv Alg.Res

Mutaties Autonoom

Rek. 2011

0

0 0 35 0 0 35

1.158 6.335 14.879 1.765 3.861 27.998

663 10.501 14.749 1.609 3.660 31.182

25.059 -52 25.007

0

0 35 35

25.059 -17 25.042

24.949 0 24.949

-2.956

0

0

-2.956

-6.233

215 424 2344 296 59 1040 -67

232 2.021 1.812 151 59 1.040 -67

4.311

5.248

1.092 13 250

1.346 1.829 250

215 424 2.344 296 59 1.040 -67 0

Begr'11 cf rek.2011

4.311

0

842 13 250

250

0

1.105

250

0

1.355

3.425

0 0 0

0

709

0

396

842 13 250 0 1.105

1.816

59

-339

1.536

146

1.524

0

3.206

-250

0

2.956

1.823

0

0

-146

-146

146

0

250

250

-250

0

0

-4.410

17

18

III. PROGRAMMAVERANTWOORDING

-

Toerisme en economie (T&E) Landschap en ruimte (L&R) Leefbaarheid en maatschappelijke ontwikkeling (L&M) Veiligheid (VEI) Bestuur en dienstverlening (B&D)

19

20

Programma Toerisme en economie

21

PROGRAMMA TOERISME EN ECONOMIE Hoofdkenmerken Dit programma omvat het stimuleren en faciliteren van toeristisch-recreatieve voorzieningen en bedrijvigheid, met als doel het bevorderen van de werkgelegenheid en het versterken van de positie van Losser als aantrekkelijke woongemeente voor jong en oud. Dit sluit aan bij het uitgangspunt ‘’Losser wordt een toeristisch-recreatieve landschapsgemeente” genoemd in de Toekomstvisie 2011. Bestaand beleid − Projectplan Centrum Losser: Samen werken aan het centrum (2001); − Koopstromenonderzoek (2010); − Bedrijvigheidplan (2005); − Marketingplan Recreatie en Toerisme (2007); − Beleidsnota Recreatie en Toerisme (2008); − Sociaal Economische Strategie Nota (2008); − Bedrijventerreinenvisie gemeente Losser (2010); − Bedrijventerreinenvisie; Uitwerkingsnotitie locaties (2011).

Deelprogramma: Economische zaken Portefeuillehouder: wethouder J. Schuddeboom Wat willen we bereiken? Losser als “vitale” gemeente De gemeente Losser wil zich blijven ontwikkelen als een “vitale” gemeente. Instandhouden en versterken werkgelegenheid De gemeente Losser zet zich in voor het instandhouden en versterken van de werkgelegenheid. Hiertoe zal ook de potentie binnen de toeristisch-recreatieve sector en de zorgsector worden benut. Wat gaan we daarvoor doen? Na vaststelling van de structuurvisie, onderzoek naar en ontwikkelen van lokale bedrijvigheidlocaties. Verruiming beleid “Hergebruik Vrijkomende Agrarische Bebouwing” in het nieuwe bestemmingsplan buitengebied. Faciliteren vestiging en verplaatsing bedrijven Beleidsverruiming op het gebied van zorg(verlening).

Wat hebben we bereikt? Structuurvisie april/mei 2012 in concept gereed. Proces vertraagd door discussie provincie over bedrijventerreinenlocaties

Mogelijkheden in nieuwe bestemmingsplan buitengebied zullen worden verruimd.

Wat hebben we gedaan Verkenning en afstemming met de provincie over mogelijke bedrijventerreinlocaties. Voorontwerp bestemmingsplan gereed, met daarin verruimd VAB beleid. Inspraak op voorontwerp verleend. 2e kwartaal 2012 zienswijzeprocedure In 2011 zijn geen concrete verzoeken om vestiging en verplaatsing van bedrijven binnen gekomen. Beleidsregels planologische afwijkingsmogelijkheden vastgesteld, o.a. t.b.v. mantelzorg.

22

Deelprogramma: Toerisme Portefeuillehouder: wethouder J. Schuddeboom Wat willen we bereiken? Toerisme en recreatie als dragers van de lokale economie De gemeente Losser wil het belang van toerisme en recreatie als dragers van de lokale economie vergroten. Hiervoor zijn heldere kaders en randvoorwaarden nodig evenals meer verblijfsrecreatieve mogelijkheden en een betere geografische spreiding van toeristisch-recreatieve voorzieningen.

Wat hebben we bereikt?

Wat gaan we daarvoor doen? In samenwerking met regio Twente uitvoering geven aan regio projecten: − Rij – en menroutes − Langs heilige huisjes − ATB-routes − Deelnemen in project Toerismemarketing Grensregio van Euregio Per project wordt overwogen of een gemeentelijke bijdrage mogelijk is. De gemeente beperkt zich in hoofdzaak tot het faciliteren van processen en overleg.

Wat hebben we gedaan Project Rij – en menroutes is opgestart door Regio Twente. Routes in Twente worden in kaart gebracht. Langs Heilige Huisjes project is gerealiseerd door het TBT. Mountainbikenetwerk is opgestart. In Losser wordt in samenwerking met de Losserse Wielerclub en Wielerclub De Lutte getracht routes te realiseren. - Deelname aan project toerismemarketing Grensregio: het project Handelsweg dat in 2011 is opgeleverd valt hieronder. Dit project is niet uitgevoerd door het TBT.

In samenwerking met Twents Bureau voor Toerisme project “Grenzeloze Handelswegen” uitvoeren.

Er zijn middelen uit de provinciale PMJP gelden aangewend om projecten mogelijk te maken die toerisme en recreatie bevorderen, o.a. het inrichten van toeristische informatiepunten.

Wat heeft het gekost PRO01 Toerisme en Economie

Directe Subsidies

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

70

107

107

Diverse Overige Kosten

147

886

299

Kapitaallasten

176

158

151

Personeelskosten

165

103

206

Totale LASTEN Uitgaven

558

1.254

763

17

21

16

Diverse Inkomsten

79

75

84

Totale BATEN Inkomsten

96

96

100

462

1.158

663

Belastingen en Heffingen Overdrachten van het rijk

Saldo

23

PROGRAMMA TOERISME EN ECONOMIE (T&E) Toelichting Saldo begroting 2011 Saldo rekening 2011 Verschil

1.158.000 663.000 495.000

N N V

7.000

V

0

V

103.000

N

547.000

V

34.000

V

6.000

N

8.000

V

3.000 5.000

V V

495.000

V

Materiële afwijkingen Kapitaallasten

Kapitaallasten LAGA Kostenplaatsen

MOP (Meerjaren Onderhoud Planning)

Klachten- en calamiteiten onderhoud

Baten Marktgelden Toerisme

Vm. Martinusplein 12-14 Overige verschillen

Lagere kapitaallasten Nog geen kosten gemaakt voor planontwikkeling herinriching Dorpscentra De netto-kapitaallasten LAGA op dit thema bedragen € 40.000, hetgeen ook is geraamd. Verschillen veroorzaakt door meer/minder verantwoorde productieve uren en verschuivingen tussen producten & programma’s. Zie nadere toelichting bij Thema Algemene Dekkingsmiddelen. MOP gemeentelijke eigendommen (excl.onderwijs) wordt totaal op het programma T&E geraamd. Werkelijke lasten geboekt op de betreffende accommodatie waardoor verschuiving tussen de programma’s plaats vindt. Zie voor effect per programma het aparte overzicht. Voordeel op dit thema € 580.000. In de najaarsnota is besloten het overschot op het MOP in een nieuw te vormen reserve te storten waardoor het MOP budget dat meerjarig is onderbouwd en planmatig is weggezet beschikbaar blijft. Op het programma T&E totaal geraamd € 48.000. Werkelijke lasten op de betreffende accommodatie evenals bij het MOP. Daardoor verschuiving tussen de programma’s. Per saldo gemeentebreed een afwijking van € 5.000 ten opzichte van de begroting. In werkelijkheid minder m2 verpacht aan kooplieden dan begroot. De niet bestede middelen worden als bestemmingsvoorstel meegenomen. Het betreft de nog niet gemaakte kosten voor de Zandsteenroute welke in 2012 worden uitgegeven. Energiekosten lager dan begroot.

Verschil

24

Nadere toelichting Meerjarenonderhoudsplanning gebouwen (MOP) Thema

Begroting

Rekening

verschil

V/N

T&E L&M Veiligheid Overige

663.874 124.448 19.653 17.785

116.780 254.298 21.000 125.458

547.094 -129.850 -1.347 -107.673

V N N N

L&M Onderwijs

336.652

232.053

104.599

V

1.162.412

749.589

412.823

V

totaal

Toelichting kolom begroting: De kosten MOP worden centraal geraamd op Programma T&E. De bedragen geraamd op de overige programma's betreffen de bestemmingen van 2010. Toelichting kolom rekening: Verantwoording vindt plaats op het programma waar de betreffende accommodatie onder valt. Daardoor vindt er een verschuiving plaats tussen de verschillende programma's. Het voordelige saldo wordt toegevoegd aan de reserve MOP conform najaarsnota 2011.

KREDIETEN

KW560004 en KW560007A Beide kredieten zijn ingezet voor cofinanciering voor het fietspaden project van € 1,7 miljoen dat is verankerd in het PMJP NO-Twente. Gehele financiële opzet, waarbij PMJP gelden (75% subsidie) en co-financiering vanuit het budget gebiedsgericht beleid (25%) worden ingezet, dient financieel nog afgewikkeld te worden. De overschrijding betreft uren van eigen personeel dat is verantwoord op het krediet.

25

26

Programma Landschap en ruimte

27

PROGRAMMA LANDSCHAP EN RUIMTE Hoofdkenmerken Dit programma omvat natuur- en landschapsontwikkeling, lokale ruimtelijke ordening en ontwikkeling, verkeersveiligheid, wegenstelsel, milieu, riolering, afvalinzameling, volkshuisvesting, watersystemen en openbaar groen. Bestaand beleid − Gemeentelijk rioleringsplan (GRPIII; 2007); − Waterplan (2007); − Regionale uitvoeringsprogramma’s Duurzaam Veilig (1999); − Groenbeheersplan (eind jaren ‘80); − Landschapsontwikkelingsplan (2008); − Woonvisie (2008-2015); − Bouwverordening (2003); − Milieuprogramma (jaarlijks); − Actieprogramma VROM (2006); − Welstandsbeleid (2004); − Kunstwerkenbeheersplan (2005); − Actualisering- en digitaliseringplan bestemmingsplannen (2005); − Beleidsnota wegen (2008); − Regionaal mobiliteitsplan (Regio Twente).

Deelprogramma: Natuur en Landschap Portefeuillehouder: wethouder J. Schuddeboom Wat willen we bereiken? Behoud en versterking huidige kwaliteiten De gemeente Losser wil de huidige kwaliteiten van natuur en landschap behouden en waar mogelijk versterken. Dit geldt zowel voor de cultuurhistorische en archeologische waarden als voor de kwaliteitswateren (de waterparels). Bevorderen (particulier) landschapsbeheer De gemeente zet in op efficiënte wijze van landschapsbeheer met behulp van een levensvatbare agrarische sector en een intensivering en verbreding van het particuliere landschapsbeheer.

Verbeteren toegankelijkheid van het landelijk gebied De gemeente wil het landelijk gebied toegankelijk maken voor haar inwoners en toeristen.

Wat hebben we bereikt? In het Inrichtingsplan Losser zijn de landschappelijke waarden benoemd. Ook bij de herziening van het bestemmingsplan buitengebied zijn de landschappelijke, cultuurhistorische en archeologische waarden ingevuld. In overleg met het waterschap zijn waterherstelprojecten gerealiseerd. Het projectplan Groene diensten in Losser is begin 2011 afgerond. Op de internetsite van Losser is informatie geplaatst voor geïnteresseerde grondeigenaren. Daarnaast vindt afstemming en samenwerking plaats met particuliere terreinbeherende organisaties. Ook in het kader van de landinrichting wordt mede ingezet op particulier beheer. Het toegankelijk houden van particuliere wegen blijkt in de praktijk problematisch. In het projectplan Groene Diensten is dit item wel meegenomen, zodat eigenaren een vergoeding kunnen krijgen voor toegangspaden over boerenland. Op de wegenlegger zijn bestaande openbare routes opnieuw vastgelegd.

28

Wat gaan we daarvoor doen? Doorvertaling Landschapsontwikkelingsplan in het te actualiseren bestemmingsplan buitengebied. Uitvoering grotendeels d.m.v. particulier initiatief. Gemeente heeft een faciliterende rol.

Wat hebben we gedaan Plannen voor Nieuwe Landgoederen op een tweetal locaties zijn in voorbereiding. De gemeente Losser beoordeelt deze plannen op hun bijdrage aan de verbetering van de landschapskwaliteit Ook bij Rood voor Rood plannen vindt de beoordeling plaats aan de hand van het Landschapsontwikkelingsplan.

Cofinanciering en facilitering anderszins van groen-blauwe diensten.

De aanmelding voor Groen-blauwe diensten is medio 2011 van start gegaan. Storting in het Landschapsfonds zal begin 2012 plaatsvinden, evenals het afsluiten van de eerste contracten. Het project Uitbreiding en Verbetering Fietspaden is in 2011 van start gegaan. Circa 15 km fietspad is verbeterd. In 2012 en 2013 krijgt dit project een vervolg, evenals de verbetering van wandelpaden.

De in het MeerjarenGebiedsprogramma voorziene routestructuren en verbeteringen conform dat programma uitvoeren.

Deelprogramma: Ruimtelijke Ordening Portefeuillehouder: wethouder J. Schuddeboom Wat willen we bereiken? Een duurzaam vitale plattelandsgemeente De gemeente wil een duurzaam vitale plattelandsgemeente zijn, met voldoende voorzieningen en werkgelegenheid.

Wat gaan we daarvoor doen? - Woningen bouwen in ’t Zijland (wellicht na aanpassing plannen). - Kavels uitgeven in De Geurmeij en in De Saller.

Beleidsverruiming en maatwerkoplossingen via het te actualiseren bestemmingsplan buitengebied (vaststelling in 2011) op basis

Wat hebben we bereikt? Op een tweetal bestemmingsplannen na (Losser Dorp is in fase van inspraak, ontwerp voor Zoeker Esch/De Pol is in voorbereiding) zijn alle bestemmingsplannen voor de kernen geactualiseerd en waar mogelijk voorzien van meer ontwikkelingsruimte. Een nieuw bestemmingsplan voor het landelijke gebied (inspraak afgerond) en een structuurvisie, waarin de toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen voor Losser in grote lijnen worden opgenomen, zijn in voorbereiding. Tevens wordt er samen met de provincie in het kader van het PMJP/Uitvoeringsprogramma Nationaal Landschap Noordoost-Twente gewerkt aan een aantal gebiedsgerichte projecten. Wat hebben we gedaan - overleg met Domijn over andere invulling plangebied (minder woningen, meer zorgappartementen) gaande; - In De Saller kavels zijn uitgegeven en woningbouw gestart; Uitgifte kavels in De Geurmeij is vertraagd ivm woningbouwcrisis. Afhankelijk van de concrete behoefte wellicht in 2012 1e fase bouwrijpmaken en uitgifte kavels. Actualisatie vertraagd o.a. in verband met discussie noodzaak MER (Milieu-effect rapportage. Inmiddels is inspraak op

29

van de kadernota.

Afronding haalbaarheidsonderzoek ontwikkeling locatie Aloysiusschool en opstellen ontwerpbestemmingsplan. Na afronding haalbaarheidsonderzoek in 2010, voorbereiding en opstelling ontwerpbestemmingsplan Top Craft terrein Opstarten haalbaarheidsonderzoek woningbouw op terrein voormalige Martinusschool Wat willen we bereiken? Realistische structuurvisie en dorpsvisies als basis voor toekomstige ontwikkelingen Er wordt ingezet op het afronden en uitvoeren van een integrale structuurvisie en realistische dorpsvisies voor de kernen. Deze vormen de basis voor toekomstige ontwikkelingen.

Wat gaan we daarvoor doen? Na vaststelling structuurvisie haalbaarheidsonderzoeken naar: - mogelijke locaties uitbreiding bedrijventerreinen, t.b.v. lokale behoefte; mogelijke locaties woningbouw (accent op inbreiding). - realisering Kulturhus in Overdinkel; - realiseren multifunctionele accommodatie in De Lutte; - verder vormgeven samenwerking met Domijn, i.v.m. realisatie Programma Overdinkel; -

afronden haalbaarheidsonderzoek uitbreiding woningbouw Glane.

Wat willen we bereiken? Actuele bestemmingsplannen Vanaf 2012 wil de gemeente alle bestemmingsplannen actueel hebben, d.w.z. niet ouder dan 10 jaar. Wat gaan we daarvoor doen? - verdere uitvoering van plan van aanpak uit 2005; - vaststelling Zoeker Esch De Pol;

-

vaststelling bestemmingsplan

ontwerpbestemmingsplan verleend en afgerond. Zienswijzeprocedure in 2e kwartaal 2012 voorzien, waarna eind 2012 vaststelling door raad. Haalbaarheidsonderzoek loopt nog. Naar verwachting medio 2012 meer duidelijkheid over haalbaarheid planvorming. Met de vereniging CPO-Losser is overeenstemming over het vervolgonderzoek naar de exploitatie van het terrein. Door crisis op woningbouwmarkt wordt haalbaarheidsonderzoek pas opgestart bij gebleken concrete behoefte. Wat hebben we bereikt? Afronding definitief concept voor een structuurvisie vertraagd door discussie met provincie over bedrijventerreinenlocaties (zie raadsinfobrief 14 december 2011) en discussie woningbouw Beuningen.. Na behandeling conceptstructuurvisie in commissie Ruimte zal in tweede helft van 2012 inspraak- en zienswijze procedure worden gestart, waarna structuurvisie eind 2012 door de raad kan worden vastgesteld. Wat hebben we gedaan Zie hiervoor.

-

plannen in een vergevorderd stadium; gerealiseerd;

-

plannen in een vergevorderd stadium; intentieovereenkomst gesloten; per deelproject worden afspraken contractueel afzonderlijke vastgelegd. wordt opgepakt na vaststelling structuurvisie

-

Wat hebben we bereikt? Actualisatie ligt op schema.

Wat hebben we gedaan - pm -

-

planvorming door geluidsproblematiek vertraagd; concept inmiddels in voorbereiding (2e helft 2012 in procedure); inspraakprocedure afgerond; start

30

-

woonwijken Losser (bestemmingsplan Losser-Dorp); vaststelling bestemmingsplan Buitengebied.

zienswijzenprocedure 1e kwartaal 2012; - inspraakprocedure afgerond. N.a.v. reacties vooroverleginstanties nader onderzoek noodzakelijk mbt Kaderrichtlijn Water, Externe Veiligheid en MER, waardoor proces vertraagd (2e helft 2012 zienswijzeprocedure waarna vaststelling bestemmingsplan.

Om de bestemmingsplannen actueel te houden (niet ouder dan 10 jaar) dient rekening te worden gehouden met een voortdurende actualisatie van alle bestemmingsplannen (wettelijke verplichting).

Deelprogramma: Wegen en Verkeer Portefeuillehouder: wethouder J. Schuddeboom Wat willen we bereiken? Optimale bereikbaarheid De gemeente zet in op een optimale bereikbaarheid van woningen, winkels en bedrijven met zo weinig mogelijk overlast, zo groot mogelijke veiligheid en een optimaal gebruik van de ruimte.

Wat hebben we bereikt? In 2011 is vooral ingezet op Hart voor Overdinkel: - uitvoering van een parkeeronderzoek in Overdinkel (zgn. nul-meting) als basis voor de uitvoeringsprojecten in het kader van Hart van Overdinkel; - voorbereiding uitvoeringsprojecten Hoofdstraat/woongebieden zuid/west Wat gaan we daarvoor doen? Wat hebben we gedaan In het kader van Duurzaam Veilig (DV) het De volgende Duurzaam Veilig-projecten zijn verder invoeren en uitwerken van 30 km/uur- afgerond c.q. opgestart: zones binnen en 60 km/uur-zones buiten de • project “Invoering 60 km/uur-zone bebouwde kom. Losser-Zuid” is in 2011 afgerond; • project “Invoering 60 km/uur-zone RUPgebieden NOT 13 en 14” is eind 2011 opgestart. Verder is het principe van DV concreet geïntegreerd in de plannen voor Hart voor Overdinkel.

Gebruik maken van de kansen in het centrum van Losser om gelijktijdig met rioolwerkzaamheden uitvoering te geven aan het centrumplan in de vorm van een verkeersveilige herinrichting.

Uitvoeren van incidentele verkeersmaatregelen, zijnde kleinschalige infrastructurele maatregelen zoals oversteekplaatsen, parkeerverboden.

Voornemen is verwerkt in het integrale meerjaren onderhouds- en investeringsprogramma openbare ruimte, waarmee in 2011 een aanzet is gemaakt. Ruimtelijke projecten zoals Aloysiuslocatie, ’t Zijland c.a. maken daar eveneens deel van uit. In 2012 wordt dit programma verder uitgewerkt. Incidentele verkeersmaatregelen: • Invoeren 50 km/uur Havezatensingel; • Aanwijzen kruising Lutterstraat/Denekamperdijk als rotonde;

31

Daarnaast middels het verbeteren van de • bewustwording veilig deel te nemen aan het verkeer. Dit door een gezamenlijke regionale • aanpak op het gebied van Educatie, Communicatie en Handhaving. Een aanpak • die is toegespitst op de diverse leeftijdscategorieën. • •

Parkeerverbod Arendstraat t.h.v. rotonde Gronausestraat; Parkeerverbod Sperwerstraat t.h.v. basisschool De Wegwijzer; Het invoeren van 60 km/uur in RUPgebieden NOT 13 en 14 (Losser-De Lutte) Gedeeltelijk wijzigen van éénrichtingsverkeer in het Luttermolenveld; Instellen inrijverbod Raadhuisplein n.a.v. verplaatsing weekmarkt.

Het uitvoeren van regionale educatie- en communicatieprojecten voor diverse doelgroepen, o.a.: • ANWB Streetwise voor basisscholen; • Project Veilig op Weg voor basisscholen; • VOMOL-project voor basisscholen (veilig omgaan met opvallend landbouwverkeer) • Verkeersmarkt voor het Carmelcollege; • Project Veilig Uitgaan Veilig Thuiskomen voor het Carmelcollege; • Project Schoolevents 49cc voor het Carmelcollege; • Broemcursus voor 50+-ers. • Scootmobielcursus

Wat willen we bereiken? Planmatig onderhoud De gemeente wil het onderhoud van wegen planmatig benaderen op basis van de Beleidsnota wegen 2008.

Wat hebben we bereikt? Conform genoemde beleidsnota is in 2011 uitvoering gegeven aan het onderhoud wegen op het vastgestelde R- niveau. Dit geldt voor die wegvakken waar alleen onderhoud van de wegverharding speelt. Wegvakken waarbinnen andere ontwikkelingen dan wel onderhoud vanuit andere beheerdisciplines speelt zijn opgenomen in het integraal meerjaren onderhoud- en investeringsprojgramma. Planmatig onderhoud is hiermee mede drager geworden om (ruimtelijke) projecten mede mogelijk te maken (bv. Hart voor Overdinkel, fase I, 60 km/uur zone Losser / De Lutte).

Wat gaan we daarvoor doen? Wegenonderhoud uitvoeren in overeenstemming met de Beleidsnota wegen 2008.

Wat hebben we gedaan • Het “Uitvoeringsprogramma groot onderhoud Wegen 2011” is uitgevoerd. • Het gehele wegennet is geïnspecteerd (o.b.v. landelijke kwaliteitsnormen).

32

•

Wat willen we bereiken? Bevorderen openbaar vervoer Het toegankelijk maken van bushaltes voor mensen met een functiebeperking zoals verwoord in de Nota Mobiliteit. Beperken van de overlast door de uitvoering van het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS).

Aanzet gemaakt voor het “integraal meerjaren investeringsprogramma “groot onderhoud en reconstructie openbare ruimte” . Het uitvoeringsprogramma “groot onderhoud wegen 2011” maakt hier deel van uit.

Wat hebben we bereikt? De gemeente Losser had in 2011 zitting in de regionale projectgroep aanbesteding openbaar vervoer Regio Twente. Dit om de belangen van de plattelandsgemeenten te vertegenwoordigen. De aanbesteding is gewonnen door Syntus. Deze vervoerder zal vanaf december 2013 het openbaar vervoer in Twente gaan uitvoeren. Daarnaast heeft de gemeente Losser in 2011 zitting gehad in de projectgroep aanbesteding Regiotaxi Twente. Voor de gemeente Losser heeft dit geresulteerd in het, vanaf 1 juli 2011, continueren van het regiotaxi-vervoer door (in opdracht van Connexxion) taxibedrijf Luttikhuis. In het kader van het Programma Hoogfrequent spoor heeft de gemeente Losser, vanaf 2011, zitting in de regionale bestuurlijke stuurgroep PHS, de ambtelijke regionale projectgroep PHS en de ambtelijke projectgroep PHS corridoroverleg goederenroutering Oost-Nederland. Dit om de belangen van de bewoners te waarborgen.

Wat gaan we daarvoor doen? Op basis van het “Halteplan Twente”, 46% van het haltebestand langs gemeentelijke wegen op hoogte brengen. Voor de gemeente Losser betekent dit het op hoogte brengen van totaal 18 halteplaatsen.

Wat hebben we gedaan Gedurende 2011 zijn 14 halteplaatsen langs gemeentelijke wegen op hoogte gebracht. Dit in het kader van het toegankelijk maken van bushaltes voor mensen met een functiebeperking. Het op hoogte brengen van resterende vier halteplaatsen worden, in het kader van werk met werk maken, meegenomen met in 2012 en 2013 uit te voeren rioleringswerkzaamheden.

33

Deelprogramma: Milieu Portefeuillehouder: wethouder J. Schuddeboom Wat willen we bereiken? Adequaat uitvoeren Wabo Per 1 oktober 2010 is de Wabo ingevoerd. De verwachting is dat dit zeker het eerste jaar vanaf het daadwerkelijk in werking treden van deze wet nog verschillende(praktische) problemen getackeld moeten worden. Hoewel maximaal is ingezet zullen de Wabo-process niet allemaal vlekkeloos verlopen.

Wat hebben we bereikt? De implementatiefase en invoeringsfase van de Wabo binnen de gemeente Losser zijn afgerond. Het proces is overgegaan in een (kwaliteits) beheerfase. Hierin zal constant bekeken worden hoe het proces bijgestuurd, aangepast en verder ontwikkeld / verbeterd kan worden.

Wat gaan we daarvoor doen? Afhankelijk van aard en omvang van zaken zal capaciteit ingezet moeten worden om het proces te verbeteren. Insteek was immer sinvoer op minimaal niveau. Op dit moment is het moeilijk te voorspellen of en zo ja welke (uitvoerings)problemen er zich voor zullen doen (qua automatisering, afspraken termijnen?) Mogelijk zullen extra inspanningen moeten worden geleverd

Wat hebben we gedaan? De implementatie van de Wabo heeft plaats gevonden op grond van het minimale vereiste wettelijke niveau. Waar het voor de hand lag is voor een hoger niveau gekozen, om er in de praktijk meer voordelen mee te bereiken. Er hebben in de invoeringsfase door een nieuwe wetgeving, werkwijze en programmatuur, alsmede de overgang naar Enschede een aantal praktische problemen voorgedaan. Deze zijn door interne inspanningen nagenoeg allemaal opgelost. Het proces bevindt zich nu in de beheerfase. Daarin wordt structureel bekeken hoe het proces verder geoptimaliseerd kan gaan worden.

Deelprogramma: Volkshuisvesting en bouwen Portefeuillehouder: wethouder J. Schuddeboom Wat willen we bereiken? Voldoende woningbouw De gemeente Losser wil zich ontwikkelen als aantrekkelijke woongemeente voor jong en oud met een evenwichtige leeftijdsopbouw. Voldoende woningbouw is hierbij van groot belang. Op lange termijn wordt gedacht aan een geleidelijke structurele bouwstroom van 80 tot 120 woningen per jaar.

Wat hebben we bereikt? Tengevolge van de crisis in de woningmarkt zijn de in de Woonvisie 2008-2015 geplande woningaantallen niet gehaald. Door sloop (door Domijn, met name in Overdinkel) bedroeg het saldo voor 2010 -22 woningen en voor 2011 + 59 woningen (excl. 18 zorgwoningen in Overdinkel). Mede op basis van de Primos prognoses (landelijk gehanteerd) wordt voor de periode 2010 tot 2023 uitgegaan van een bouwstroom van 58 woningen per jaar.

Wat gaan we daarvoor doen? Medewerking verlenen aan een verdere herstructurering van het woningbezit van Domijn in Overdinkel.

Wat hebben we gedaan Het project “Hart voor Overdinkel” verloopt volgens planning

34

Afronding onderzoek en overleg naar bebouwingsmogelijkheden en gebruiksmogelijkheden Top Craft-terrein en opstellen ontwerpbestemmingsplan. Zo mogelijk start inbreidingsplan ’t Zijland.

In vervolg op eerste uitgifte kavels in De Saller en De Geurmeij in 2010, zullen ook in 2011 de nodige kavels worden uitgegeven. Nieuwe regeling kaveluitgifte invoeren in 2011.

Wat willen we bereiken? Huisvesting afgestemd op behoefte Voortdurende aandacht voor jongeren, senioren en starters op de woningmarkt. Het woningaanbod moet zijn afgestemd op de verschillende behoeften. De gemeente wil de bouw van levensloopbestendige woningen stimuleren, inclusief de bouw voor doelgroepen. De gemeente streeft naar kwantitatief en kwalitatief voldoende sociale woningbouw. In overeenstemming met de Woonvisie ook aandacht voor herstructurering van de sociale woningbouw en de woonomgeving. Omdat dit een voortdurend proces is, kan geen moment worden genoemd waarop het doel bereikt is.

Wat gaan we daarvoor doen? Realisatie woningbouwprogramma afgestemd op de Woonvisie 2008-2015. Zonodig bijstelling woningbouwprogramma als gevolg van marktontwikkelingen.

Stimulering collectief particulier opdrachtgeverschap bij de kaveluitgifte.

Met de vereniging CPO-Losser worden gesprekken gevoerd over het vervolgonderzoek naar de exploitatie van het terrein. Als gevolg van de crisis op de woningmarkt wil Domijn een (veel) geringer aantal appartementen realiseren. Domijn is nu in gesprek met zorginstellingen en de gemeente om te bezien of een groot deel kan worden ingevuld met zorgappartementen. In de Saller zijn kavels uitgegeven en is de bouw op diverse plaatsen gestart. De eerste woningen zijn gereed. De regeling is ingevoerd.

Wat hebben we bereikt? In de sector van betaalbare koopwoningen is er een redelijk goed aanbod van bestaande woningen, in veel gevallen vroegere sociale huurwoningen. Domijn streeft er nadrukkelijk naar om in de sector van sociale huurwoningen nog slechts levensloopbestendige woningen te bouwen die daarmee bereikbaar zijn voor alle doelgroepen. De corporatie verwacht dat er in de toekomst een veel geringer aantal sociale huurwoningen noodzakelijk zal zijn. Door de Europese regels is de potentiële doelgroep voor sociale huurwoningen aanmerkelijk ingeperkt. Domijn zal een aantal woningen verkopen, een aantal woningen slopen en herstructureren en een geringer aantal vervangen door nieuwbouw. In de in 2012 vast te stellen nieuwe woonvisie zal het gemeentelijk beleid met inbegrip van de nieuwe situatie worden weergegeven. Wat hebben we gedaan In 2010 zijn de in de woningbouwafspraken met de provincie in feite de aantallen reeds naar beneden bijgesteld. Op korte termijn volgt een midterm review en zullen de afspraken, indien nodig, opnieuw worden bijgesteld Er zijn besprekingen gevoerd voor de inrichting van een energieloket, dat naar verwachting in 2012 zal worden gerealiseerd. Met de vereniging CPO-Losser worden gesprekken gevoerd over het vervolgonderzoek naar de exploitatie van het terrein.

35

Wat willen we bereiken? Realisering Woonservicegebieden In samenwerking met de provincie, Domijn en andere participanten realiseren van gebieden waarbinnen zorgwoningen (door nieuwbouw dan wel door verbouw van bestaande woningen), welzijnsactiviteiten en zorgactiviteiten worden geclusterd ten behoeve van ouderen, lichamelijk en verstandelijk gehandicapten en mensen met psychiatrische problemen. Wat gaan we daarvoor doen? Het opstellen en vaststellen van een Uitvoeringsplan 2011-2014.

Wat hebben we bereikt? Met de uitvoering van 7 projecten in het kader van de Woonservicegebieden zijn we volop gaande.Inmiddels zijn in 2011 twee projecten afgerond, te weten de integrale toegankelijkheid in en om het Kulturhus De Lutte en de inrichting van de ontmoetingsruimte in het gebouw De Tiekerhook (Zorggroep Sint Maarten) aan de Schaepmanstraat te Overdinkel.

Wat hebben we gedaan Het plan is vastgesteld in 2011.

Wat heeft het gekost PRO02 Landschap en Ruimte

Directe Subsidies Diverse Overige Kosten Inkomensoverdrachten

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

38

43

36

6.753

10.680

7.712 2.264

7

Kapitaallasten

2.480

2.404

Personeelskosten

5.216

5.117

Reserveringen Totale LASTEN Uitgaven Belastingen en Heffingen

5.353 5.000

14.494

18.244

20.365

4.892

4.810

4.945

1.612

6.733

4.070

Vrijval voorzieningen Diverse Inkomsten Kostenplaatsen Kredietverlening en deelnemingen Overdrachten van het rijk

2.538

196

276

365

653

Totale BATEN Inkomsten

9.318

11.908

9.864

Saldo

5.176

6.336

10.501

In het bovenstaande overzicht is het verschil tussen geraamde lasten en werkelijke lasten zeer groot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de grondexploitatie. De werkelijke baten zijn 2,5 miljoen lager dan geraamd. Voor nadere informatie over de grondexploitatie wordt verwezen naar de Paragraaf Grondbeleid. In het volgende overzicht hebben we bovenstaande lasten en baten uitgesplitst in grondexploitatie en overige producten op het thema L&R.

36

PRO02 L&R gesplitst Grondexploitatie

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

3.626

6.566

9.334

Overige

10.868

11.678

11.031

Totale LASTEN Uitgaven

14.494

18.244

20.365

Grondexploitatie

3.793

6.566

3.998

Overige

5.525

5.342

5.866

Totale BATEN Inkomsten

9.318

11.908

9.864

Saldo

5.176

6.336

10.501

PROGRAMMA LANDSCHAP EN RUIMTE (L&R) Toelichting Saldo begroting 2011 Saldo rekening 2011 Verschil

6.336.000 10.501.000 4.165.000

N N N

186.000

V

236.000

N

27.000

V

23.000

N

33.000

N

5.000

N

47.000

V

Materiële afwijkingen Kapitaallasten

Kostenplaatsen

Landschapsbescherming

Plantsoenen en Openbaar groen

Bestemmingsplannen buitengebied Actualisatie Bestemmingsplan Zoeker Esch Bestemmingsplannen

Netto lagere kapitaallasten. De kapitaallasten van de grondexploitatie zijn € 130.00 hoger dan begegroot maar de investeringen van voornamelijk de rioleringen blijven achter in planning. Verschillen veroorzaakt door meer/minder verantwoorde productieve uren en verschuivingen tussen producten/programma’s. Zie nadere toelichting bij programma Algemene Dekkingsmiddelen (ALG) De begrootte kosten bestaan grotendeels uit de storting in het groenfonds. Deze storting van totaal € 75.000 vindt plaats in 2012. Hiervoor is in 2009 en 2010 reeds € 50.000 gereserveerd. In 2011 wordt voorgesteld de resterende € 25.000 hiervoor te bestemmen. Domijn heeft het onderhoud van plantsoenen van de bejaardenwoningen stopgezet. Bij begroting is nog uitgegaan van een inkomst van € 13.000. Voor het onderhoud is per saldo € 10.000 meer uitgegeven. Van de kosten bestemmingsplannen wordt via functie 980 € 33.000 ten laste van de in 2006 ingestelde reserve gebracht. Van de kosten bestemmingsplannen wordt € 5.000 ten laste van de reserve actualisatie best.plan Zoeker Esch gebracht. Via functie 980 op programma Alg onttrokken aan deze reserve. Van de gemaakte kosten R.O. bestemmingsplannen wordt € 13.000 verrekend met de in 2010 gevormde bestemmingsreserve bestemmingsplannen via functie 980. Per saldo op dit programma een voordeel.

37

Dorpsvisies

Revitalisering bedrijventerreinen

Co financiering Landelijk gebied

Wegenonderhoud

Kunstwerken

Bermen en sloten

Wateroverlast Wegmeubilair Straatverlichting Gladheidsbestrijding Straatreiniging RUP Project Zuid Twente Huis-aan huis inzameling afval Afvalbrengpunt

Overige afvalverwijdering

Riolering Projecten Groen-blauwe diensten

Milieu

De gemaakte kosten in 2011 zijn op dit thema verantwoord. Via functie 980 op programma ALG onttrokken aan de daarvoor in 2008 gevormde reserve. Afrekening subsidie herstructurering bedrijventerrein De Zoeker Esch met de provincie heeft plaatsgevonden. Per saldo meer ontvangen aan subsidie dan vooraf op gerekend was. In 2011 totaal beschikbaar inclusief de bestemming van 2010 € 188.000. Voor een bedrag van € 208.000 aan kosten gemaakt. De hogere lasten worden via functie 980 op programma AlG onttrokken aan de bestemmingsreserve cofinanciering PmjP Door het planmatig aanpakken en wegzetten van het onderhoud wegen is er in 2011 minder uitgevoerd dan begroot. Voordelig saldo op post groot onderhoud wegen wordt toegevoegd aan de reserve wegen. Voor onderhoud kunstwerk A1 Bewerskamp is in 2010 een bestemmingsreserve opgenomen. Hiervoor zijn in 2011 nog steeds geen kosten gemaakt. Hangt af van de investering van Rijkswaterstaat. Nadeel op functie 980. Diverse boeren hebben het bermmaaisel verwerkt onder het land. Hierdoor lagere verwerkingskosten dan begroot. Kosten voor wegafzettingen. Deze waren niet begroot. Geen afvalbakken ingekocht en er zijn 2 i.p.v. 3 schoonmaakronden uitgevoerd door TopCraft. Voordeel in klein onderhoud en reparatie. Door weersomstandigheden niet volledige begrootte bedrag nodig gehad. Voornamelijk minder inhuur personeel. Kosten hoger dan maximaal ontvangen subsdiebedrag. De verwerkingskosten van het afval voordeliger dan geraamd. Aanzienlijk voordeel door slimmer inkopen, hout heeft geld opgebracht ipv de geraamde verwerkingskosten. Meer bezoekers en niet geraamde inkomst NVMP (metaal & electro producten) via het afvalfonds. In plaats van uitgaven heeft dit product inkomsten gegenereerd. Meeropbrengsten voor textiel, glas en papier. Ook extra opbrengst voor gescheiden inzameling en een vergoeding van het verpakkingsfonds waar vooraf geen rekening mee was gehouden. Per saldo een voordeel dat toegevoegd wordt aan de reserve. In 2010 € 26.000 bestemd en in 2011 als budget beschikbaar gesteld. In 2011 geen uitgaven. Zie ook landschapsbescherming. Wordt in 2012 gebruikt voor de storting in het groenfonds. Per saldo op de post adviezen en onderzoekskosten derden diverse onderdelen milieu, een voordeel.

13.000

N

11.000

V

20.000

N

648.000

V

50.000

V

17.000

V

7.000

N

18.000

V

10.000 10.000

V V

35.000 9.000

V N

34.000

V

94.000

V

141.000

V

13.000

V

26.000

V

27.000

V

38

Volkshuisvestingsbeleid Legesopbrengsten bouwvergunningen etc. Bouwbeleidsplan / welstand

Resultaat grondexploitatie

Voorziening NNIEG-gronden

Minder rente opbrengst dan geraamd door verstrekte startersleningen. In totaal hogere opbrengst Meer aanvragen, vooral voor verbouw, en een aantal grotere projecten. Uitwerking actualisatie welstandsnota nog niet volledig verwerkt. Vindt plaats in 2012. Wordt meegenomen in bestemming resultaat. Voor nadere toelichting zie paragraaf grondexploitatie. Voor de toekomstige nog niet in exploitatie genomen gronden is in 2011 een voorziening getroffen van € 5.000.000. Dit in reactie op de economische omstandigheden en aanscherping van de BBV regelgeving voor wat betreft de waardering van deze gronden per 1 januari 2013.

Overige verschillen Verschil

11.000

N

100.000

V

7.000

V

335.000

N

5.000.000

N

26.000

V

4.165.000

N

39

Kredieten

40

KW210007 Herinrichting Lutterstraat Project is gekoppeld aan ontwikkelingen in De Saller vanwege samenhang met Havezatensingel en 'knip' in Lutterstraat. Voortgang De Saller is enkele jaren vertraagd i.v.m. ruimtelijke procedures. Eerste aanzet planstudie is medio 2010 gestart in samenhang met bouwrijpmaken De Saller II en planvoorbereiding Havezatensingel. Uitvoering vindt plaats in 2012, zodra de ontwikkelingen De Saller II verder zijn uitgewerkt KW210026 Reconstr.Hoofdstr./Nijverheidsstr. Werkzaamheden zijn afgerond (door provincie, meeliftend met onderhoud- werkzaamheden Hoofdstraat). Discussie over meerwerk onlangs afgerond. Krediet maakt deel uit van project "Revitalisering ZoekerEsch/De Pol". Op dit onderdeel is sprake van een overschrijding van €42.888,--. Dit is gecompenseerd vanuit de reservering wegbeheer. Dit kan omdat elders op het bedrijventerrein, met subsidie fors is geïnvesteerd in verbetering van de infrastructuur (ruim € 250.000,--). Een bijdrage van € 42.888,-- is daarmee goed te verantwoorden. Eind 2011 is de definitieve beschikking van de provincie ontvangen. KW210033 + KW210033A Herinrichting ’t Rot De kosten van dit project zijn verantwoord op KW722026. Project 't Rot bevindt zich in de onderhoudstermijn. Er zijn meerdere problemen gesignaleerd die de aannemer moet verhelpen. Daarnaast worden nog beperkte gemeentelijke kosten verwacht. Deze kredieten worden in 2012 tegelijk met het genoemde rioleringskrediet afgewikkeld. KW210038 Meerkosten herinrichting Hoofdstraat Maakt deel uit van het krediet voor de reconstructie van bovengrondse infrastructuur Hoofdstraat in Overdinkel. Dit in combinatie met de rioleringswerken aldaar die worden uitgevoerd in het kader van het programma "Hart voor Overdinkel". In de periode 2012-juni 2014 wordt nagenoeg de gehele Hoofdstraat vernieuwd, mede door inzet van aanvullende subsidies vanuit DV en IMG. Krediet wordt mede ingezet ter cofinanciering. KW210041 Aanleg trottoir ‘t Kempke Werk bevindt zich in de onderhoudstermijn. KW210043 Wandel- fietspad De Pol / Dinkel Verplichtingen zijn reeds aangegaan. Er is een directe relatie met het fietspaden project PMJP. KW211026 Uitvoering verkeersmaatregelen Krediet handhaven. Hieruit worden o.a. borden en markeringen betaald. Daarnaast is een groot deel geoormerkt voor het aanleveren van informatie en telgegevens voor het regionale verkeersmodel en voortvloeiende daaruit, aanvullende maatregelen. Dit zal zijn beslag krijgen in 2012. KW211029 Meerkosten 30km zone Oranjestraat Krediet is beschikbaar gesteld voor fysieke inrichting van o.a. verkeerskundige aanpassingen in combinatie met rioleringswerken Oranjestraat e.o. (waaronder Vogelbuurt), fase II. Start is afhankelijk van prioritering binnen het GRP en het meerjaren investerings en onderhoudsprogramma (is momenteel in de maak). KW211030 Infrastructuur Beekriool 2e fase Project "Beekrool" 2e fase is 'aangehouden' i.v.m. de ontwikkelingen op de ontwikkellocatie Aloysiusschool. Echter i.v.m. synergie werkzaamheden in het kader van het Halteplan zal de uitvoering niet langer worden uitgesteld. Voorbereiding is eind 2011 voortgezet. Uitvoering vanaf eind 2012.

41

KW211031 Verkeerstellers Tellers zijn gezamenlijk met andere Twentse gemeenten aangeschaft waardoor een korting van 20% op aanschafprijs is afgedongen. KW231004 Dorpsbeek Het krediet is bedoeld voor bovengrondse inrichting in combinatie met het beekriool. Fase III van het beekriool (tpv Aloysiuslocatie en busstation komt 2012 in uitvoering). KW721003 Ondergrondse afvalopslag Project is in uitvoering. Met name het onderdeel glas- en textielcontainers dienen nog uitgevoerd te worden. Daarnaast spelen nog twee concrete deelprojecten die momenteel in voorbereiding zijn: Plechelmusplein De Lutte en parkeerterrein C1000. Rioolkredieten In 2012 wordt gewerkt aan het nieuwe vGRP. In dat kader worden ook alle rioleringskredieten geactualiseerd en hergeschikt.

42

Programma Leefbaarheid en maatschappelijke ontwikkelingen

43

PROGRAMMA LEEFBAARHEID EN MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELINGEN Hoofdkenmerken Dit programma omvat de beleidsterreinen onderwijs, sport, kunst en cultuur, sociaal cultureel werk en maatschappelijke dienstverlening, werk en inkomen, zorg en volksgezondheid. Alle beleidsactiviteiten zijn gericht op het verbeteren van de sociale samenhang. Bestaand beleid Onderwijs − Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs (2002); − Verordening Leerlingenvervoer (2007); − Verordening Wet Kinderopvang (2005); − Buiten Schoolse Opvang (BSO) een nieuwe schakel in de kinderopvang (1999); − Integraal Huisvestingsplan 2010-2018 (2011) Sport − Notitie binnensportaccommodaties (2008); − Nota algemeen sportbeleid (1997); − Notitie privatisering buitensportaccommodaties (2010) Subsidiebeleid − Algemene subsidieverordening gemeente Losser (2009); − Nota subsidiebeleid (2010); Kunst en cultuur − Cultuurnota (2010); − Monumentenverordening (2005); − Visie Lokaal Bibliotheekbeleid 2011-2013 (2011); Sociaal cultureel werk en maatschappelijke dienstverlening − Nota integraal jeugdbeleid (2003); − Startnotitie Centrum voor Jeugd en Gezin (2009); − Uitvoeringsnota speelterreinen (2001); − Notitie speelvoorzieningen (2007); Werk en Inkomen − Nota armoedebeleid (2007); − Nota: “Naar een samenhangend integraal gemeentelijk werkgelegenheidsbeleid” (2001); − Kadernota Wet Werk en Bijstand, WWB (2004); − Nota op het gebied van Tijdelijke Stimuleringsregeling klantmanagement (collegebesluit 26-03-2002); − Verordeningen en beleidsregels Wet Werk en Bijstand, Wet investeren in jongeren, IOAW/IOAZ (2010) en Wet Sociale Werkvoorziening (2010); − Bijstandsbesluit Zelfstandigen 2004 − Verordening inburgering (2010) − Nota participatievisie gemeente Losser (2009) − Actieplan jeugdwerkloosheid Noord Oost Twente ( 2009) Zorg en volksgezondheid − Nota ouderenbeleid (2009) − Nota lokaal gezondheidsbeleid (2008)

44

− Verordening, Besluit en Beleidsregels Wmo (2011); − Nota Uitvoering Wet Tijdelijk Huisverbod (2009); − Beleidsnota Wmo (2011).

Deelprogramma: Onderwijs Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken? Optimale huisvesting Een optimale en effectieve huisvesting van de scholen in de gemeente Losser. Hierbij rekening houdend met de toekomstige onderwijskundige ontwikkelingen en de gevolgen voor huisvesting van de scholen. Wat gaan we daarvoor doen? Het Integraal Huisvestingsplan (IHP) wordt in november door college vastgesteld. De haalbaarheidonderzoeken naar brede scholen in Losser Zuid (extern onderzoek) en Overdinkel (intern onderzoek) zijn opgestart. De werkgroep brede school De Lutte is met externe ondersteuning gestart met een samenwerkings-document en visie op de brede school in De Lutte.

Wat willen we bereiken? Ontwikkelingskansen Kwaliteit en Educatie (OKE) Aanbieden 4 dagdelen VVE op de peuterspeelzalen en binnen de kinderopvang. Wat gaan we daarvoor doen? Uitbreiding van VVE (Voor- en Vroegschoolse Educatie) op de peuterspeelzalen. Onderzoek naar scenario’s voor harmonisatie peuterspeelzaalwerk kinderopvang.

Wat hebben we bereikt? Het Integraal huisvestingsplan IHP is afgerond en door alle betrokken partijen akkoord bevonden. Het IHP geeft een doorkijk naar de onderwijshuisvesting tot 2018. De haalbaarheidonderzoeken naar nieuwbouw in Losser en Overdinkel die n.a.v. het IHP zijn opgestart zijn afgerond. Wat hebben we gedaan De bouw van de school in de Lutte wordt voor het nieuwe schooljaar opgeleverd en in gebruik genomen. Het samenwerkingsdocument is dan gereed. Er is een start gemaakt met de voorbereidingen voor de nieuwbouw van 3 basisscholen in Losser en 1 in Overdinkel (ism het kulturhus). De voorbereidingen voor de uitbreiding van de scholen aan de Keizerskroon ( 2 lokalen) is in gang gezet. Het onderwijshuisvestingsprogramma 2011 is uitgevoerd.

Wat hebben we bereikt? In Overdinkel is gestart met VVE in de kinderopvang. De implementatie van VVE in de kinderopvang in 1 locatie in Losser is begonnen. De voorwaarden worden in 2012 verder uitgewerkt. Wat hebben we gedaan Middelen beschikbaar gesteld voor de implementatie van VVE in de kinderopvang. Afspraken gemaakt met de GGD over toeleiding van doelgroepkinderen naar VVE locaties. In het kader van de harmonisatie peuterspeelzaalwerk kinderopvang is er een regeling tegemoetkoming in de kosten voor kinderopvang opgesteld en ingevoerd t.b.v. kinderen van ouders die moeten overschakelen van peuterspeelzaalwerk naar kinderopvang en hiervoor geen tegemoetkoming krijgen vanuit de belastingdienst.

45

Deelprogramma: Sport Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken? Stimulering beweging bevolking Een actieve en gezonde leefstijl van inwoners. Inwoners de gelegenheid bieden en stimuleren om op verantwoorde wijze, tegen een aanvaardbare eigen bijdrage, en in overeenstemming met eigen aanleg, interesse en mogelijkheden, sport te beoefenen. Wat gaan we daarvoor doen? Uitvoering Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (fittesten, Lekker Fit, schoolschaatsen, zwem-clinics, enz.) en project Sport Lokaal Samen i.s.m. Carmel College en St. Cluster.

Uitvoering Impuls brede scholen, sport en cultuur (combinatiefuncties)

Uitvoering Kadernota Sport

Wat willen we bereiken? Kwaliteitsverbetering sport- recreatieve voorz. Realiseren van een kwaliteitsverbetering van sport- en recreatieve voorzieningen, waarbij de inbreng van particulieren/verenigingen toeneemt ten opzichte van de overheid.

Wat gaan we daarvoor doen? Uitvoering Privatisering Buitensport (eigendomsoverdracht clubgebouwen, kleedgebouwen, tennisbanen)

Herinrichting speelterreinen (o.a. Talmaplein, Mozartstraat

Wat hebben we bereikt? Dankzij verschillende subsidieregelingen is een groot aantal inwoners via verschillende sport- en beweegprojecten gestimuleerd meer te gaan sporten en bewegen.

Wat hebben we gedaan In 2011 is het project Lekker Fit uitgevoerd op 10 basisscholen. Daarnaast hebben verschillende scholen deelgenomen aan het schoolschaatsen en schoolzwemmen. In het kader van het project Sport Lokaal Samen is een onderzoek uitgevoerd naar de opzet van een lokaal netwerk sport en bewegen. Per 1/2/2011 is de 4e combinatiefunctie gerealiseerd. De sportcoördinator, in dienst bij SKOLO, is verantwoordelijk voor de organisatie van de schoolsporttoernooien. In oktober 2011 heeft het college besloten in te zetten op in totaal 3,2 formatieplaatsen. In april 2012 is het besluit door het college genomen de beschikbare formatie met 20% te verhogen naar 3,9 formatieplaatsen. De kadernota is in concept gereed en wordt in 2012 ter besluitvorming voorgelegd aan de raad. Wat hebben we bereikt? Door een herinrichting van de sportparken Brilmansdennen en Hannekerveld is ruimte vrijgekomen voor de Multifunctionele Accommodatie Nilantspad (MAN). Deze is in december 2011 officieel in gebruik genomen. De verenigingen KVV en AJC hebben de beschikking gekregen over twee nieuwe kunstgrasvelden. De nieuwe accommodaties worden geexploiteerd door beheerstichtingen. Wat hebben we gedaan In juni 2011 heeft de raad ingestemd met de privatisering van de buitensportaccommodaties. Eind 2011 is met de eerste verenigingen overeenstemming bereikt over de eigendomsoverdracht van de sportaccommodaties. In 2011 zijn de speelterreinen in de Mozartstraat, Dingeldeinstraat, Andersonstraat en Troestrastraat heringericht .

46

Deelprogramma: Kunst en cultuur Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken? Cultuurbeleid De lokale ontwikkelingen, mogelijkheden en ambities op het gebied van kunst en cultuur, cultureel erfgoed en Cultuureducatie Primair Onderwijs zo veel als mogelijk stimuleren en ondersteunen.

Wat hebben we bereikt? Er is invulling gegeven aan relevante inhoud en de uitvoering van beleidsprocessen op het gebied van kunst en cultuur, cultureel erfgoed en Cultuureducatie Primair Onderwijs. Daarbij vormde het arrangement cultuurbeleid OVERAL! OVERIJSSEL steevast de leidraad voor deze beleidsontwikkelingen. Wat gaan we daarvoor doen? Wat hebben we gedaan Invulling geven aan de Door middel van zowel halfjaarlijkse bilaterale beleidsontwikkelingen en de uitvoering als plenaire bijeenkomsten met de verschillende 2011-2012 in aansluiting op het gemeentelijk lokale projecteigenaren en de arrangementsarrangement cultuurbeleid gemeenten (plenair) is er inhoudelijk invulling en OVERAL!OVERIJSSEL en de nota richting gegeven aan de doelstellingen en Cultuurbeleid 2009-2015. uitgangspunten binnen de nota Cultuurbeleid in het algemeen en binnen het gemeentelijk arrangement cultuurbeleid OVERAL! OVERIJSSEL in het bijzonder. Er is voor de periode 2011-2012 met name ingezet op een samenwerking van de 7 muziekverenigingen enerzijds en van de 4 erfgoederen anderzijds. De samenwerking van de muziekverenigingen wordt verder handen en voeten gegeven vanuit een hiertoe ingestelde stuurgroep, waarin de gemeente zitting heeft. Die van de erfgoederen vanuit een hiertoe ingestelde werkgroep, waarin de cultuurmakelaar zitting heeft. In samenhang met Stadt Bad Bentheim In samenwerking met Stadt Bad Bentheim is het organiseren van het Straatgoochelfestival Straatgoochelfestival De Lutte - Bad Bentheim Losser - Bad Bentheim 2011. in 2011 voor de laatste keer georganiseerd. Aanleiding voor de beëindiging van deze samenwerking vormden de stagnerende bezoekersaantallen. Invulling geven aan de Door middel van halfjaarlijkse bilaterale beleidsontwikkelingen en de uitvoering bijeenkomsten met de Stichting Culturele 2011-2013 in aansluiting op het Basisvorming Losser en driemaandelijkse gemeentelijke beleid Cultuureducatie Primair plenaire bijeenkomsten met de provinciale Onderwijs en de nota Cultuurbeleid 2009stuurgroep 'Cultuureducatie met Kwaliteit' is er 2015. invulling en richting gegeven aan zowel de huidige als de toekomstige ontwikkelingen binnen Cultuureducatie Primair Onderwijs. Daarbij zijn de voorlopige inhoudelijke kaders geschetst voor aansluiting bij de aanstaande landelijke regeling “Cultuureducatie met Kwaliteit” met ingang van het schooljaar 20132014. Opstellen van beleidsadviezen m.b.t. de Door middel van een incidentele subsidie voor incidentele subsidies voor vernieuwende vernieuwende activiteiten zijn er een negental activiteiten op het gebied van kunst en voor Losser vernieuwende culturele activiteiten cultuur. ondersteund. Op het gebied van amateurkunsten kwam een drietal

47

Invulling geven aan de beleidsontwikkelingen voor het gemeentelijke monumentenbeleid, de Erfgoedverordening gemeente Losser en Open Monumentendag alsmede het voeren van het secretariaat van de gemeentelijke monumentencommissie. Invulling geven aan gemeentelijke subsidieaanvragen voor Rijksmonumenten in gemeentelijk eigendom.

Wat willen we bereiken? Subsidiebeleid Integrale product- en kostprijsafspraken met Muziekschool de Sleutel en de Bibliotheek Losser realiseren.

Wat gaan we daarvoor doen? Uitvoering geven aan de budgetafspraken met Muziekschool de Sleutel en de Bibliotheek Losser. Onderzoek naar de realisatie van een Kulturhus Losser (beoogde partners De Sleutel, Cluster en de Bibliotheek).

Wat willen we bereiken? Bibliotheekbeleid Het bieden van informatie gericht op culturele en educatieve ontwikkeling, maatschappelijke vorming en het gebruik maken van democratische rechten. Wat gaan we daarvoor doen? Schrijven van een lokale visie op het bibliotheekwerk

kunstevenementen voor ondersteuning in aanmerking. Daarnaast zijn een drietal podiumkunsten ondersteund naar aanleiding van een vernieuwende PR, methodiek en/of deskundigheidsbevorderingstraject. Tenslotte zijn er een tweetal bijzondere cultuur-historische activiteiten ondersteund. (i.c. tentoonstelling en boekpresentatie) Er heeft afzonderlijk bestuurlijk overleg plaatsgevonden met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en met Het Oversticht. Er is structurele subsidie verstrekt aan de beide historische stichtingen/ verenigingen voor Open Monumentendag in 2011. De gemeentelijke monumentencommissie is tenslotte tweemaal bijeengekomen in 2011. In het kader van de BRIM is er door Monumentenwacht Overijssel/Flevoland − namens de gemeente Losser − een subsidieaanvraag ingediend voor de Martinustoren. Helaas is deze afgewezen op grond van overinschrijving.

Wat hebben we bereikt? Er bestaat inmiddels per gesubsidieerde activiteit een duidelijk inzicht in de kostprijs op basis van de DAP-kaarten. De huisvestings- en overheadkosten zijn in de loop van 2011 voor het eerst daadwerkelijk toegerekend aan de verschillende gesubsidieerde activiteiten. (m.i.v. 1-1-2012) Wat hebben we gedaan Met ingang van 1-1-2012 zijn de DAP-(Doelen, Activiteiten, Producten)-kaarten voor 2012 vastgesteld voor Muziekschool 'de Sleutel' en de Bibliotheek Losser. De Stuurgroep Kulturhus Losser voert het onderzoek naar het Kulturhus Losser uit. Hiertoe wordt er op dit moment een business-case uitgevoerd naar deze haalbaarheid.

Wat hebben we bereikt? In 2011 hebben ruim 5.500 leden gebruik gemaakt van de bibliotheekvoorzieningen in Losser (hoofdvestiging), Overdinkel, De Lutte en Beuningen (bibliobus). In mei 2011 is het nieuwe servicepunt in De Lutte geopend. Wat hebben we gedaan De Visie Lokaal Bibliotheekbeleid Gemeente Losser 2011-2013 is in juni 2011 door de raad vastgesteld.

48

Deelprogramma: Sociaal cultureel werk en maatschappelijke dienstverlening/ jeugdbeleid Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken? Centrum voor Jeugd en Gezin Realisatie Centrum voor Jeugd en Gezin per 1 januari 2011 en verdere invulling backoffice. Wat gaan we daarvoor doen? Versterken van de huidige zorgstructuur binnen Noord Oost Twente, specifiek Losser (continue proces).

Komen tot nadere samenwerking en afstemming van activiteiten en producten van diverse instellingen op het gebied van jeugd en gezin.

Wat hebben we bereikt? Het Centrum voor Jeugd en Gezin is in 2011 gerealiseerd. De invulling van de back-office vindt momenteel plaats Wat hebben we gedaan De lokale zorgstructuur is en wordt omgevormd overeenkomstig de meest recente ontwikkelingen binnen de zorg en het jeugdbeleid. Gekozen is voor een dorpsgerichte aanpak 0-100 jaar Samenwerking en afstemming is onderdeel van de Transitie Jeugdzorg, waarbij de gemeente zowel verantwoordelijk is/wordt voor het lokale preventieve jeugd(zorg)beleid als voor de geïndiceerde jeugdzorg.

Wat willen we bereiken? Samenwerking grote gesubsidieerde instellingen

Wat hebben we bereikt ? De drie gesubsidieerde instellingen zijn voornemens over te gaan tot een verregaande vorm van samenwerking dan wel fusie, waarbij zowel inhoudelijk als gebouwelijk wordt samengewerkt. Een en ander binnen het concept Kulturhus Losser.

Wat gaan we daarvoor doen? Ondersteunen en regisseren van het samenwerkingsproces (haalbaarheidsonderzoek Kulturhus Losser).

Wat hebben we gedaan Ambtelijke ondersteuning en regievoering heeft plaatsgevonden gedurende het haalbaarheidsonderzoek

Deelprogramma: Werk en inkomen Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink

Wat willen we bereiken? Bieden van inkomensgarantie en bestaanszekerheid De gemeente wil haar inwoners inkomensgarantie bieden. Daarnaast zet de gemeente in op het waarborgen van de bestaanszekerheid van inwoners en het bieden van steun aan mensen die op de arbeidsmarkt door tegenslag worden getroffen.

Wat hebben we bereikt? Wij bieden inwoners die zelf niet in de kosten levensonderhoud kunnen voorzien, via een uitkering een inkomensgarantie. - Het aantal personen in de Wet werk en bijstand en Wet investeren in jongeren is gestegen van 225 aan het begin van het jaar tot 244 in december. Dit zijn 220 uitkeringen van personen tussen 27 en 65 jaar (WWB) en 24 uitkeringen van personen jonger dan 27 jaar (WIJ). - Zelfstandige ondernemers die financiële

49

Wat gaan we daarvoor doen? Volledig gebruik bestaande regelingen t.b.v. armoedebeleid stimuleren door het intensiveren van voorlichting aan klanten en organisaties en het vereenvoudigen van aanvraagprocedures en van het gebruik van formulieren. Actiepunten uit de nota armoedebeleid 2007 uitvoeren, waarvoor in 2011 (net als in 2010) de planning zal worden bijgesteld (i.v.m. ombuigingstaakstelling). Belangrijkste actiepunten voor 2011 zijn: - intensiveren voorlichting en stimuleren gebruik van voorzieningen en regelingen - nieuwe nota bijzondere bijstand vaststellen, waarbij beleid wordt afgestemd op Wmo

Samenwerking tussen UWV/Werkbedrijf en gemeenten binnen het Werkplein Noord Oost Twente (als satelliet van het Werkplein Enschede) verder vormgeven en intensiveren.

bijstand nodig hebben bij het starten of voortzetten van hun bedrijf zijn door ons ondersteund via een krediet of uitkering voor levensonderhoud. Het aantal zelfstandigen dat financiële hulp vraagt voor hun onderneming is gedaald. Dit waren er 19 tegen 23 in 2010. In 2011 zijn 12 personen met hulp van het ROZ gestart met een bedrijf (tegen 13 in 2010). - In 2011 zijn 27 mensen geslaagd voor het inburgeringsexamen (vergelijk: 16 in 2010). Tevens zijn 26 nieuwe inburgeraars gestart met hun inburgeringstraject (vergelijk: 17 in 2010). Het aantal nieuwe inburgeraars is groter dan vorig jaar omdat we in 2011 meer vluchtelingen hebben opgenomen. Wat hebben we gedaan Informatie en advies aan burgers en huidige cliënten over mogelijkheden (bijzondere) bijstand en minimaregeling op de gemeentelijke website is uitgebreid en geactualiseerd.

De voorlichting is uitgebreid/geïntensiveerd, wat (mede) heeft geleid tot een toename in 2011 van het aantal gebruikers van bijzondere bijstand en de minimaregeling. Het aantal cliënten met bijzondere bijstand is gestegen van 51 over 2010 naar 68 in 2011. Het aantal cliënten dat een vergoeding via de minimaregeling ontvangt is gestegen van 65 naar 83. Het opstellen van een nieuwe nota bijzondere bijstand is gepland in het derde kwartaal van 2012. Vanaf 15 december 2011 is het Werkplein N-O Twente gesloten. De gemeente Losser en haar inwoners zijn vanaf die datum aangewezen op het Werkplein Enschede. Er is een Ketenjaarplan tussen de samenwerkende partners in het Werkplein opgesteld. Daarin zijn doelstellingen vastgelegd, met resultaatafspraken. Achtergrond hiervan is het intensiveren van de samenwerking.

50

Wat willen we bereiken? Bevorderen van uitstroom naar regulier werk. De gemeente wil de uitstroom van uitkeringsgerechtigden naar regulier werk bevorderen en het tekort op het Inkomensdeel van de Wet Werk en Bijstand terugdringen.

Wat gaan we daarvoor doen? - Het aantal uitkeringsgerechtigden structureel terugdringen (leeftijdsgroep 18-65 jaar) door enerzijds een strengere/striktere poortwachterfunctie (voorkomen en beperken instroom) en anderzijds het breder inzetten van bestaande en nieuwe instrumenten zoals participatieplaatsen, werken met behoud van uitkering en leerwerk-plekken. - Terugbrengen structurele uitgaven op gesubsidieerde arbeid (voormalige Wiwen ID-banen). - Versterkt inzetten op terugvordering (debiteurenbeleid) - Inzetten op het verwerven externe subsidies voor re-integratie en participatie

Wat willen we bereiken? Doelgroep jongeren: jongeren stimuleren hun school af te maken, werken en leren te combineren of een baan te aanvaarden. Jongeren met deze maatregelen een betere toekomst bieden en voorkomen dat ze afhankelijk worden of blijven van een uitkering. Het is de bedoeling dat gemeenten jongeren die geen startkwalificatie hebben aanmoedigen die eerst te halen.

Wat hebben we bereikt? Door middel van trajectbegeleiding en directe bemiddeling op het Werkplein wordt ingezet op uitstroom van uitkeringsgerechtigden en personen die een beroep willen doen op een uitkering. De totale uitstroom in 2011 bedroeg 117 personen. Daarvan is 40% uitgestroomd naar regulier werk. Dit percentage is met 17% gestegen ten opzichte van 2010. Echter vanwege een toename van het totaal aantal uitkeringen is het niet gelukt het tekort op het Inkomensdeel terug te dringen. Wat hebben we gedaan - In 2011 zijn 136 cliënten ingestroomd in de WWB en WIJ en zijn er 117 uitgestroomd. De poortwachtersfunctie is vormgegeven door zitting te nemen op het Werkplein zodat personen die een beroep komen doen op een uitkering van de gemeente Losser direct gestimuleerd worden om werk te aanvaarden en gematched kunnen worden op beschikbare vacatures. Voor jongeren geldt daarbij dat zij een passend werk-leer aanbod dienen te aanvaarden. - In haar vergadering van februari 2012 heeft de gemeenteraad besloten de gesubsidieerde arbeid af te bouwen. De financiële effecten daarvan zijn pas zichtbaar in 2012 en verdere jaren. - Voor de terugvordering van onterecht verstrekte bijstand is in 2011 intensief samengewerkt met deurwaarderskantoor Cannock Chase. In 2011 is hierdoor een bedrag van € 52.185,48 bruto teruggevorderd en ontvangen.

Wat hebben we bereikt? Door middel van een werkleeraanbod wordt aan jongeren tot 27 jaar scholing, een leerwerkplek of stage aangeboden. Voor de jongere die geen startkwalificatie heeft, wordt voornamelijk ingezet op scholing in combinatie met werken. Van de 39 jongeren die in 2011 zijn ingestroomd hebben 20 een werkleeraanbod gekregen. In de overige gevallen is geen werkleeraanbod gedaan, omdat de jongere al snel weer aan het werk is gegaan of omdat de jongere door lichamelijke of geestelijke redenen geen uitvoering kon geven aan het werkleeraanbod. Vanaf 1 januari 2012 is de Wet investeren in

51

jongeren overigens vervallen en weer ondergebracht in de Wet werk en bijstand. Wat gaan we daarvoor doen? - Voor de doelgroep jongeren: jongeren tot 27 jaar die zich melden voor een inkomensvoorziening een leer- of werkplek aanbieden in het kader van de Wet Investeren in Jongeren. Het aanbod wordt afgestemd op de situatie van de jongere. Als de betrokkene het aanbod niet accepteert dan krijgt hij of zij ook geen uitkering van de gemeente. - Samenwerken in regioverband rond Actieplan jeugdwerkloosheid

Wat hebben we gedaan In het kader van het Actieplan jeugdwerkloosheid hebben wij vijf jongeren aangemeld voor het ‘1000-jongerenplan’, waarvoor regionaal een budget beschikbaar is gesteld. Via individuele trajectbegeleiding worden jongeren met een grote afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk geholpen. De aanpak via het ‘1000-jongerenplan’ is een succes en zal in 2012 worden voortgezet.

Wat willen we bereiken? Verder ontwikkelen van Top Craft als “mensontwikkelbedrijf”

Wat hebben we bereikt? In het jaarcontract zijn op gebied van detachering en begeleid werken, naast kwantitatieve en financiële vereisten ook kwalitatieve eisen aan mensontwikkeling vastgesteld. Er is een Task Force (vanuit gemeenten en TopCraft) ingesteld om de doorontwikkeling van TopCraft als Mensontwikkelbedrijf een impuls te geven. De geformuleerde ambities zijn echter ingehaald door de ontwikkeling van de Wet werken naar vermogen en als gevolg daarvan de ingezette transitie van het WOT en Top Craft. Wat hebben we gedaan - Er is een intern scholingstraject gestart waarbij naast de productiedoelstellingen de focus op mens ontwikkeling van de WSW-werknemer is gericht. -De uitvoering van het begeleid werken is naar Top-craft gedelegeerd ( was voorheen bij de gemeente). Deze voorziening kon hierdoor beter ingezet worden voor de doorontwikkeling van de wsw-werknemer.

Wat gaan we daarvoor doen? In het jaarcontract en de samenwerkingsovereenkomst van de gemeenschappelijke regeling WOT worden afspraken gemaakt om de mensontwikkeling verder te concretiseren. Bijvoorbeeld het vastleggen van de werkgeversbenadering voor de doelgroep van uit het werkplein Noord Oost Twente, en het kwantificeren van detacherings- en begeleid werken doelstellingen.

52

Deelprogramma Zorg en volksgezondheid Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken? Preventie Preventieve aanpak rond de gezondheidsthema’s om instroom in Wmo te beperken De gemeente Losser wil een preventieve aanpak van de landelijke bepaalde gezondheidsthema’s Wat gaan we daarvoor doen? Continueren: Consultatiebureau voor Ouderen, Valpreventieproject, Mantelzorgen vrijwilligersbeleid, Collectieve Preventie op gebied van geestelijke gezondheidszorg Uitvoeren: Nota lokaal gezondheidsbeleid op thema’s overgewicht, alcoholgebruik, depressie en roken; ouderen-en of gezondheidsproject Overdinkel. Ontwikkelen: Woonservicegebieden (samen met partners)

Wat hebben we bereikt? Er zijn via de ingezette regionale interventies veel burgers bereikt. Daarmee is instroom van méér mensen in de Wmo voorkomen. Onze regionale inzet komt bóvenop het landelijke beleid, waardoor er sprake is van een versterking van de inzet. Wat hebben we gedaan - Bij het Consultatiebureau werd half 2011de 500 ste deelnemer verwelkomd. We bereiken een relatief hoge opkomst (25%!). In heel 2011 werden zo’n 673 senioren aangeschreven. Het project wordt door de GGD gemonitord. Gebleken is dat we relatief veel inwoners met lage sociaal-economische status bereiken. - Het Valpreventieproject kreeg een iets andere opzet en er zijn voorlichtingsactiviteiten in de 5 kerkdorpen gehouden. - Er zijn 3 mantelzorgbijeenkomsten voorbereid in 2011, die in 2012 werden uitgevoerd. - Het basispakket voor preventieactiviteiten op gebied van geestelijke gezondheidszorg dat binnen de regio Twente door Mediant en Tactus wordt uitgevoerd, is in 2011 verder ontwikkeld op basis van de veranderde maatschappelijke vraag. Veel behoefte was er namelijk aan een ondersteuningsaanbod voor kinderen van ouders met psychiatrische problematiek en voor kinderen van verslaafde ouders. Deze zgn. KOP-groepen zijn voor het eerst gezamenlijk door Mediant en Tactus verzorgd. - In het kader van de uitvoering van de nota lokaal gezondheidsbeleid is aansluiting gezocht bij het project ‘Overdinkel generator’. - Binnen de woonservicegebieden worden 7 projecten uitgewerkt door afdeling REO en WZ. Het zijn: -de Beweegtuin voor ouderen -project ‘veilig en comfortabel wonen’ (= aanpassing eigen woning), -integrale toegankelijkheid erve Boerrighter -idem Kulturhus Overdinkel -verbeteren project ‘informatievoorziening rond de Wmo’ (brochure en digitale info) -inrichting ontmoetingsruimte ‘de Tiekerhook’ en openstellen voor (buurt)bewoners -project ‘integrale toegankelijkheid openbare ruimte’.

53

Wat willen we bereiken? Doelmatige en efficiënte uitvoering Wmo De gemeente zet in op doelmatige, rechtmatige en zorgvuldige uitvoering van de individuele Wmo voorzieningen en verstrekkingen. Daarnaast wil de gemeente efficiencyvoordelen behalen door scherpe contractonderhandelingen met zorgaanbieders. Wat gaan we daarvoor doen? Per 1-1-2011 wordt een contract afgesloten met één leverancier voor het leveren van trapliften.

Wat willen we bereiken? Budgettair neutrale uitvoering WMO) De gemeente wil de kosten van de WMO budgetteren op het hiervoor bestemde bedrag van de Algemene uitkering, vermeerderd met het bedrag aan welzijnssubsidies: in totaliteit budgettair neutraal.

Wat gaan we daarvoor doen? In 2011 zal het beleid verder worden aangepast met als insteek de beheersbaarheid van de WMO te vergroten en een omslag te maken van aanbodsturing naar vraagsturing (de klant organiseert zijn eigen leven met professionele en vrijwillige ondersteuning). “De Kanteling” zal verder worden ingevoerd. De reëel te verwachten kosten zijn gebudgetteerd.

Wat willen we bereiken? Door de achterban gedragen WMO beleid dat haalbaar en betaalbaar is. Wat gaan we daarvoor doen? In samenspraak met de klankbordgroep uit de gemeenteraad en de WMO adviesraad de nieuwe beleidsnota tot stand brengen

Wat hebben we bereikt? In verband met de aanbesteding voor de inkoop van hulpmiddelen werkt de gemeente Losser samen met Enschede, Borne en Oldenzaal. Het bestek is uiteraard zo opgezet dat dit moet leiden tot meer kwaliteit en een lagere prijs.

Wat hebben we gedaan Voor het leveren van trapliften is een contract afgesloten met één leverancier. In 2011 zijn echter trapliften geleverd die duurder waren dan voorzien. Daarop zijn nieuwe werkafspraken gemaakt met de leverancier. Het geplande voordeel van € 50.000,- wordt niet gerealiseerd.

Wat hebben we bereikt? Het verstrekken van individuele WMO voorzieningen is in 2011 niet budgettair neutraal uitgevoerd. Een reden hiervoor is dat de versobering/verschraling WMO (ingeboekte besparing € 183.000) pas vanaf juli 2011 kon worden geëffectueerd, de verordening moest worden aangepast. De WMO is een open eind regeling. Het aantal mensen dat hier een beroep op doet neemt toe door de vergrijzing. Wat hebben we gedaan Het principe van de Kanteling wordt volop toegepast. Er is echter wel sprake van een gewenningsperiode, zowel bij aanvragers als medewerkers. Als gevolg van de Kanteling worden er uiteindelijk minder aanvragen ingediend. Hoeveel precies kan niet worden aangegeven, omdat alleen de aanvragen die tot een toekenning leiden worden geregistreerd. Dit is ook een opmerking van de Rekenkamercommissie. Wat hebben we bereikt? Een geactualiseerd WMO-beleid. Wat hebben we gedaan Op 21 juni 2011 is de WMO-nota 2011-2014 ‘Samen ondersteunen’ aan de gemeenteraad aangeboden.

54

Wat heeft het gekost PRO03 Leefbaarheid en maatschappelijke ontwikkeling

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

Directe Subsidies

8.121

9.252

Diverse Overige Kosten

5.254

4.974

5.185

723

1.999

1.835

Kapitaallasten

1.685

3.249

3.164

Personeelskosten

3.510

0

0

Uitkeringen

7.189

6.782

6.974

26.256

26.473

Inkomensoverdrachten

Voorzieningen Totale LASTEN Uitgaven Belastingen en Heffingen Diverse Inkomsten Kostenplaatsen

9.315

10 26.492 6

18

8

902

750

823

46

47

47

11.553

9.944

10.007

Overige Inkomstenoverdrachten

699

523

631

Overige Vermogensoverdrachten

94

95

208

Totale BATEN Inkomsten

13.300

11.377

11.724

Saldo

13.192

14.879

14.749

Overdrachten van het rijk

Toelichting Saldo begroting 2011 Saldo rekening 2011 Verschil

Materiële afwijkingen Kapitaallasten

Kostenplaatsen

MOP (Meerjaren Onderhoud Planning)

MOP onderwijsaccommodaties

PROGRAMMA LEEFBAARHEID EN MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELINGEN (L&M)

Netto lagere kapitaallasten. Voornamelijk veroorzaakt door vertraging in de uitvoering van investeringen in schoolgebouwen, peuterspeelzaal en onderwijsvernieuwingen. Verschillen veroorzaakt door meer/minder verantwoorde productieve uren en verschuivingen tussen producten/programma’s. Zie nadere toelichting bij het Programma Algemene Dekkingsmiddelen. MOP gemeentelijke eigendommen (excl.onderwijs) wordt totaal op programma T&E geraamd. Werkelijke lasten op de betreffende accommodatie. Daardoor verschuiving tussen de programma’s. Zie voor effect per programma het overzicht opgenomen bij T&E. Door de verschuiving nadeel op L&M. In 2010 € 26.000 als bestemmingsvoorstel meegenomen. Dit bij het beschikbare budget van 2011 opgeplust waardoor het totale MOP budget onderwijs € 336.000 is. Uitgaven 2011 € 232.000. Voordelig saldo wordt bij reserve MOP betrokken.

14.879.000 14.749.000 130.000

N N V

141.000

V

96.000

V

129.000

N

104.000

V

55

Klachten- en calamiteiten onderhoud

Afkoopsom privatisering buitensportaccommodaties

Multifunctionele Accommodatie / St. MAN Sporthal de Fakkel Nationaal Actieplan Sport en Bewegen Zwembad Brilmansdennen Integraal Huisvestingsplan Onderwijs

RMC Leerlingenvervoer Onderwijskansen door Kwaliteit en Educatie (OKE middelen)

Jeugd-en jongerenwerk

Jeugdgezondheidszorg

Evenementen Speeltuinen en speelplaatsen WMO huishoudelijke verzorging

Op programma T&E totaal geraamd. Werkelijke lasten op de betreffende accommodatie. Daardoor verschuiving tussen de programma’s. De meeste accommodaties vallen onder thema L&M. Uitgaven op programma L&M € 25.000 nadeel op dit thema (tegenover voordeel op T&E). De daadwerkelijke overdracht van de tennis en voetbal accommodaties vindt plaats in 2012. Dit voordelige saldo wordt meegenomen als bestemmingsvoorstel. Kosten zijn functioneel verantwoord. Voordeel op programma ALG door onttrekking aan reserve. Per saldo een voordeel hoofdzakelijk door meer huuropbrengsten dan geraamd. De kosten gemaakt in 2011 worden verrekend met de reserve NASB De afwikkeling van de energiekosten 2006 is de voornaamste oorzaak van dit positieve resultaat. Uitgaven in 2011 bestaan uit de kosten voor haalbaarheidsonderzoeken Brede School en worden verrekend met de hiervoor ingestelde reserve. Voordeel ontstaan doordat meer ambtelijke uren bij het rijk konden worden gedeclareerd dan geraamd. Overschrijding als gevolg van extra inzet aangepast leerlingenvervoer conform Verordening II Vervoer In 2010 is € 53.000 als bestemmingsvoorstel meegenomen en in 2011 als budget beschikbaar gesteld bovenop de € 56.000 die structureel begroot wordt vanaf 2010. Uitgangspunt hierbij was dat het peuterspeelzaalwerk in 2011 zou stoppen, waardoor ouders aanspraak zouden maken op de regeling. Het reguliere budget van 2011 is achteraf voldoende gebleken omdat Cluster heeft besloten het peuterspeelzaalwerk per augustus 2012 te beëindigen. Daarnaast een kleine plus in de uitgaven van de kinderopvang. Voornamelijk ontstaan doordat ambtelijke uren bij het Rijk konden worden gedeclareerd, hetgeen niet was geraamd. Hogere rijksbijdrage dan geraamd plus een niet geraamde inkomst van de provincie voor het centrum van jeugd- en gezin verklaren dit voordeel. Losser 200-jarig bestaan minder uitgaven dan geraamd. Minder kosten aan onderhoud dan geraamd. Eigen bijdragen in het kader van de WMO worden vastgesteld door het CAK. Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdragen door het CAK, heeft de wetgever in feite bepaald, dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dat betekent dat door de gemeenten geen zekerheden over omvang en hoogte van de eigen bijdragen kunnen worden verkregen als gevolg van het niet kunnen vaststellen van de juistheid op persoonsniveau, zoals hiervoor is toegelicht. Het voordeel ten opzichte van de raming is

25.000

N

282.000

V

103.000

N

15.000

V

41.000

N

26.000

V

17.000

N

42.000

V

44.000

N

58.000

V

32.000

V

56.000

V

9.000

V

7.000

V

138.000

V

56

WMO overige voorzieningen

Bijstand (WWB)

Sociale werkvoorziening

Bijzondere bijstand

Kwijtschelding

Participatiebudget

voornamelijk ontstaan doordat er een hogere eigen bijdrage van begunstigden via het CAK is ontvangen van € 103.000. Daarnaast is er een afrekening over 2010 met betrekking tot de PGB van € 42.000 ontvangen. De kosten van de indicatiestellingen zijn € 7.000 nadeliger dan geraamd. De verstrekking zijn hoger uitgevallen dan geraamd, doordat er meer beroep is gedaan op diverse WMO voorzieningen. Op 21 juni 2011 heeft de raad een nieuwe verordening maatschappelijke ondersteuning vastgesteld en daarmee ingestemd met de voorgestelde ombuigingsmaatregelen. Deze ombuigingsmaatregelen zijn per 1 juli 2011 ingevoerd en hierdoor was het niet mogelijk om de totale besparing voor de versobering-verschraling van de WMO voor 2011 te halen. Voornamelijk de ontwikkeling bij de vervoersvoorziening geeft een stijgende lijn weer, waardoor de kosten ten opzichte van geraamd € 92.000 nadeliger uitvalt. Daarnaast is het geplande voordeel op trapliften niet gerealiseerd. Een netto nadeel op het product bijstand (WWB) ten opzichte van de raming. In 2009 en 2010 hebben we het tekort WWB onder aftrek van de 10% eigen risico gedeclareerd en toegewezen gekregen als Incidenteel Aanvullende Uitkering (IAU) door het rijk. Aangezien de eisen voor deze IAU zijn aangescherpt is het voor 2011 hoogst onzeker of er weer aanspraak gemaakt kan worden op deze uitkering. Er zijn drie criteria waaraan de gemeente moet voldoen om in aanmerking te komen voor de IAU. Losser voldoet niet aan de eerste twee criteria, werkzoekende en beroepsbevolking. De landelijke cijfers instroom en uitstroom (het derde criterium) worden pas in juni of juli bekend. Op 20 december 2011 heeft de raad een voorbereidingsbudget beschikbaar gesteld van € 35.000 voor het uitwerken van de notitie Mensenwerk. De niet bestede middelen worden als bestemmingsvoorstel conform raadsvoorstel meegenomen naar 2012. Daarnaast is er voor het te verwachten negatieve resultaat bij de gemeenschappelijke regeling WOT een verplichting opgenomen van € 14.000. Voor een bedrag van € 29.000 is er meer beroep gedaan op bijzondere bijstand en daarnaast is er € 5.000 minder teruggevorderd dan begroot. In 2011 zijn er minder aanvragen voor kwijtschelding gemeentelijke heffingen ingediend en toegekend. Hierdoor is er een voordeel op het budget kwijtschelding ontstaan. Voor nadere gegevens zie de verplichte paragraaf Lokale heffingen. De kosten van de re-integratieactiviteiten overstijgen het beschikbare budget in 2011. Conform raadsvoorstel 14 februari 2012, Afbouw gesubsidieerde arbeid, is er besloten om geen

150.000

N

385.000

N

21.000

V

34.000

N

25.000

V

122.000

N

57

Bruto Bijstand Zelfstandigen (BBZ)

gebruik te maken van de reserveringsregeling Participatiebudget 2012 en het tekort ten laste van het jaarresultaat 2011 te laten komen. Extra aanvullende uitkering over het jaar 2010 welke ambtshalve aan de gemeente is toegekend (zonder aanvraag van de gemeente).

Overige verschillen Verschil

115.000

V

13.000

V

130.000

V

KREDIETEN

KW253010 Iphitos / St. Man Atletiekbaan is gerealiseerd op het Brilmansdennen terrein. Komen geen kosten meer. Op basis van een nog in te dienen eindrapportage van de Stichting Man wordt de definitieve subsidiebeschikking afgegeven aan St. Man. Hierna volgt afmelding van het krediet. KW423003 Nieuwbouw Plechelmusschool De Lutte Het schoolgedeelte is opgeleverd en de bouw van de 2e fase is inmiddels gestart. Streven is om e.e.a. in mei/ juni 2012 gereed te hebben. Met ingang van het nieuwe schooljaar kan dan door de partners binnen de brede school “’de Heurne” volledig gebruik worden gemaakt van het gebouw. KW480002 Verbetering Binnenklimaat primair Onderwijs Hiervoor 60% subsidie ontvangen van Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Project had september 2011 afgerond moeten zijn. Alle aanpassingen zijn echter nog niet gereed. Hiervoor is uitstel verkregen van het ministerie. Geplande investeringen mbt isoleren van het dak van het Kompas en de Imenhof worden niet uitgevoerd i.v.m. nieuwbouw. Gevolg hiervan is dat een deel van de subsidie terugbetaald moet worden aan het ministerie.

58

Programma Veiligheid

59

Programma Veiligheid Hoofdkenmerken Dit programma omvat openbare orde, veiligheid, brandweer en rampenbestrijding

Bestaand beleid − Algemene Plaatselijke Verordening (2010); − Notitie Integrale veiligheid (2007); − Uitvoeringsprogramma integrale veiligheid (jaarlijks); − Verordening Brandveiligheid en hulpverlening (2000); − Agenda voor de toekomst (Beleidsplan Brandveiligheid en hulpverlening 2007); − Gemeentelijk rampenplan (2010); − Gemeentelijke rampenbestrijdingsplannen LPG tankstations (2006); − Raadsbesluit Veiligheidsregio Twente onderdeel brandweer (2009).

Deelprogramma Openbare Orde en Veiligheid Portefeuillehouder: burgemeester M. Sijbom

Wat willen we bereiken? Integrale veiligheid Integraal beheren en beheersen van veiligheidsaangelegenheden met de daarbij betrokken interne en externe partners met als doel het in stand houden van het bestaande veiligheidsgevoel.

Wat gaan we daarvoor doen? In 2011 wordt een Veiligheidsmonitor onder de inwoners uitgevoerd. Daarna wordt een Veiligheidsplan opgesteld voor de periode 2013 – 2016.

Wat willen we bereiken? Rampenbestrijding Het in stand houden van een adequate organisatie voor gemeentelijke rampenbestrijding.

Wat gaan we daarvoor doen? Het rampenplan wordt op grond van de wet op de Veiligheidsregio’s in 2011 vervangen door een regionaal crisisplan.

Wat hebben we bereikt? Door de komst van de Nationale Politie worden de beheersmatige politie taken nationaal aangestuurd. Op verzoek van het regionale college van burgemeesters werd onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor voortzetting van het Regionaal Platform Integrale Veiligheid. Dit platform draagt zorg voor advisering op het gebied van sociale veiligheid in Twente en de daarmee verbonden lokale bestuurlijke bevoegdheden. Borging van die functie op deze schaal wordt door de burgemeesters als waardevol beschouwd. Wat hebben we gedaan In het najaar van 2011 werd de veiligheids enquête onder de bevolking uitgevoerd. De resultaten hiervan vormen de basis voor het opstellen van het nieuwe Veiligheidsplan.

Wat hebben we bereikt? Naast een lokale rampenstafoefening werd regionaal gewerkt aan de voorbereiding van de nieuwe crisisorganisatie op grond van de Wet Veiligheidsregio. Daarnaast werden enkele wettelijk verplichte planfiguren zoals het regionaal risicoprofiel en regionaal crisisplan voorbereid. Wat hebben we gedaan Inmiddels is deel I van het regionaal crisisplan door het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio vastgesteld. Hiermee is

60

Effectieve bedrijfsvoering door samenwerking met andere gemeenten.

Door middel van oefeningen en opleiding actueel houden en verbeteren van de kennis op het gebied van rampenbestrijding.

invulling gegeven aan van opbouw van de nieuwe sectie Bevolkingszorg van de kolom gemeenten. De Twentse gemeenten besloten een deel van hun formatie voor rampenbestrijding regionaal in te zetten. Hierdoor wordt de kwetsbaarheid verkleind en inhoud gegeven aan optimalisering van kwaliteit en samenwerking In verband met de inrichting van sectie Bevolkingszorg voor crisisbeheersing en rampenbestrijding hebben de leden van de rampenstaf een workshop gevolgd en werd een Beleidsteam oefening gehouden.

Deelprogramma Brandweer en Rampenbestrijding Portefeuillehouder: burgemeester M. Sijbom

Wat willen we bereiken? Eenduidige brandweerzorg De gemeente Losser wil een eenduidige brandweerzorg, passend op het risicoprofiel van het verzorgingsgebied. De brandweer biedt hulp, veiligheid en bescherming van mensen, dieren, goederen en ten aanzien van het milieu bij brand, rampen en andere buitengewone situaties.

Wat hebben we bereikt? Met de vorming van het team brandweerzorg is er een structurele invulling gegeven aan de eenduidige brandweerzorg in NOT. In 2011 zijn Kazernecoördinatoren aangesteld. De kazernecoördinator maakt deel uit van het team brandweerzorg en geeft leiding aan de medewerkers in operationele dienst van een kazerne. Hij coördineert de werkzaamheden binnen deze kazerne en draagt zorg voor de afstemming ervan. Na afstemming met de brandweermanager is hij mede verantwoordelijk voor het vakbekwaam worden en blijven van zijn medewerkers en de registratie daarvan. Dit geldt ook voor het materieel en materiaal binnen de kazerne

Wat gaan we daarvoor doen? Het actualiseren van het risicoprofiel voor de gemeente Losser. Het vaststellen van de benodigde korpssterkte en materieel. Het actualiseren van de planvorming voor de risico-objecten.

Wat hebben we gedaan Het geactualiseerde risicoprofiel op basis van de Leidraad Maatramp is in 2009 regionaal vastgesteld. In 2010 is de nieuwe Wet veiligheidsregio’s van kracht geworden. Doel van de wet is het realiseren van een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie van de rampenbestrijding en crisisbeheersing onder regie van de besturen van de 25 veiligheidsregio’s. Eén van de vernieuwingen die de wet introduceert, is het regionaal risicoprofiel. Binnen zes maanden na invoering van de wet moeten de veiligheidsregio’s over een risicoprofiel beschikken, dat samen met alle relevante partners is opgesteld. Het risicoprofiel zal later dit jaar worden vastgesteld.

Paraat hebben van een repressieve

Vrijwilligers worden opgeroepen middels het

61

brandweerorganisatie 24 uur per dag 365 dagen per jaar voor het verzorgen van ongeveer 225 uitrukken op jaarbasis.

“vrije instroomprofiel”. Wie beschikbaar is wordt geacht te komen (geen verplichting!) Voor de bevelvoerders is voor de weekenden een piket ingesteld. Er is een tendens waarneembaar waaruit blijkt dat het steeds moeilijker wordt om vrijwilligers te vinden voor de brandweer. Van de vrijwilliger wordt steeds meer verwacht en niet iedereen kan en wil dit waarmaken.

Wat willen we bereiken? Kwaliteit personeel en uitrusting De gemeente Losser wil een goed opgeleide, geoefende en uitgeruste organisatie die snel en adequaat bij calamiteiten en crisis kan optreden.

Wat hebben we bereikt? De brandweer NOT voldoet aan de eisen die gesteld worden aan het brandweerpersoneel

Wat gaan we daarvoor doen? Het verzorgen van: • 80 oefenmomenten per vrijwilliger, 4 eindoefeningen en 1 slotoefening. Daarnaast nog 20 uur aan specialistische oefenmomenten. • Het (onder)houden van adequate en opgeleide parttime professionals die voldoen aan de normen. • Het (regionaal) inkopen en beheren van materieel/materiaal.

Wat hebben we gedaan Het aantal oefenmomenten wat is gepland is ook aangeboden aan de vrijwilligers.

Wat willen we bereiken? Brandveiligheid De gemeente Losser streeft naar brandveilige bouwwerken en voldoende aandacht in de gemeenschap voor brandveiligheid. Wat gaan we daarvoor doen? Uitbrengen van een 50-tal adviezen over brandveiligheidsaspecten aan interne- en externe partners. Verzorgen van voorlichting aan de gemeenschap over brandveiligheid (bijv. nationale rookmelder dag).

Wat hebben we bereikt? Het team Risicobeheersing heeft haar adviserende rol op het gebied van brandveiligheid verder ingevuld.

Wat willen we bereiken? Terugdringing Ongewenste en Onechte Meldingen (TOOM) De brandweer van de gemeente Losser wil een verdere terugdringing van ongewenste en onechte brandmelding van automatische brandmeldinstallaties.

Wat hebben we gedaan Voor de objecten die er toe doen is door de brandweer advies uitgebracht aan onze partners. Daarnaast is er in oktober weer meegedaan met de Nationale brandpreventieweek. Deze kreeg als thema mee “Wat doe jij bij brand” en heeft zich met name gericht op zorginstellingen.

Wat hebben we bereikt? Het afgelopen jaar is er wederom veel aandacht geweest voor het project TOOM. Landelijk is de problematiek van loze brandmelding ook onderkend. Dit heeft geresulteerd in het landelijk project NUT (Nodeloze Uitrukken Terugdringen). De verwachting is dat dit project bij zal dragen aan het terugdringen van loze meldingen

62

Wat gaan we daarvoor doen? Na hier in 2007 mee te zijn begonnen willen we in 2011 op de wettelijke norm uitkomen voor het maximaal aantal ongewenste en onechte meldingen en deze aantallen stabiel houden, desnoods d.m.v. een dwangsom.

Wat hebben we gedaan In 2010 is het percentage net gehaald. Het blijkt dat de laatste loodjes veel inspanning vergen en het steeds moeilijker is om de norm te halen. In 2011 is de norm dan ook net niet gehaald. De ongewenste en onechte meldingen blijven onze aandacht houden.

Wat willen we bereiken? Uitbouwen regionale samenwerking De gemeente Losser wil een impuls geven aan de regionale samenwerking door een verdere invulling van de veiligheidsregio en daarop vooruitlopend een vergaande samenwerking binnen de cluster NOT en de overige korpsen binnen de veiligheidsregio Twente. Wat gaan we daarvoor doen? Nieuwe ontwikkelingen op het gebied van veiligheids regio i.s.m. de coördinator Veiligheid analyseren en vertalen in beleid en acties.

Wat hebben we bereikt? In september heeft de samenwerking een nieuwe impuls gekregen door de aanstelling van de clustercommandant (dhr. R. Pellewever) voor het cluster NOT.

Het bewerkstelligen van efficiency en kwaliteitsverbetering door het bundelen van de expertise van de brandweer van de deelnemende gemeenten.

Wat hebben we gedaan In de vorige rapportage is de basis van de inrichting van Eén Brandweer Twente al geschetst. De procesnotitie hiervoor is in april 2011 aangenomen door het Algemeen Bestuur van de Regio Twente. De concrete uitwerking daarvan heeft plaatsgevonden in een projectplan. De periode sindsdien kent twee sporen. Enerzijds het verzamelen van informatie, onder andere op het gebied van personeel en financiën. Anderzijds het voorbereiden van het principebesluit rond de oprichting van de nieuwe brandweerorganisatie. Er zal aan het Algemeen Bestuur Veiligheidsregio Twente een principebesluit worden voorgelegd waarin de kaders worden gesteld van de nieuw te vormen organisatie. Hierin worden financiële en personele uitgangspunten vastgesteld. Daarnaast worden de contouren van de organisatie geschetst. Ook zal dan in grote lijnen in beeld zijn gebracht wat de financiële gevolgen per gemeente zijn. De komende tijd staat dus in het teken van het te nemen principebesluit. In dit besluitvormingsproces spelen zowel het Algemeen Bestuur Veiligheidsregio Twente, de 14 gemeenteraden in Twente en de bijzondere ondernemingsraad (BOR) een rol. Zie hierboven.

63

Wat heeft het gekost PRO04 Veiligheid

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

Directe Subsidies

207

206

206

Diverse Overige Kosten

505

494

483

Kapitaallasten

188

199

196

Personeelskosten

953

907

854

1.853

1.806

1.739

11

15

16

123

27

Totale LASTEN Uitgaven Belastingen en Heffingen Diverse Inkomsten Overdrachten van het rijk

16 afronding

Totale BATEN Inkomsten Saldo

80 34

-1

149

42

130

1.704

1.764

1.609

PROGRAMMA VEILIGHEID (VEI) Toelichting Saldo begroting 2011 Saldo rekening 2011 Verschil

1.764.000 1.609.000 155.000

N N V

39.000

V

34.000

V

13.000

V

57.000

V

11.000

V

1.000

V

155.000

V

Materiële afwijkingen Kostenplaatsen

Externe veiligheid

Algemene plaatselijke Verordening Brandweer Rampenbestrijding

Verschillen veroorzaakt door meer/minder verantwoorde productieve uren en verschuivingen tussen producten/programma’s. Zie nadere toelichting bij programma Algemene Dekkingsmiddelen. Voor externe veiligheid heeft de Gemeente Losser een provinciale bijdrage ontvangen. Deze bijdrage en afrekening over 2010 zijn niet geraamde bijdrages. Dit betreft niet geraamde dwangsommen, die in 2011 zijn opgelegd. Diverse uitgaven/inkomsten diensten van derden. Per saldo op vele posten voordelige uitkomsten. In 2011 is gestart met de gefaseerde overdracht van bedrijfsvoeringstaken van de Gemeente Losser aan de Gemeente Enschede. De harmonisatie van de werkwijze en de beoogde verhoging van de kwaliteit van dienstverlening is in gang gezet en dit is een onderdeel van de eerste efficiëncyvoordelen. Zie ook stelpost samenwerking Enschede programma ALG alwaar het nadeel is gepresenteerd.

Overige verschillen Verschil

64

KREDIETEN

KW120037 Tankautospuit Er zijn extra kosten gemaakt om de rij eigenschappen van de tankautospuit te verbeteren. De kosten hiervoor zijn gedeeld met de leverancier. KW120056 Tankautospuit De Lutte Deze wordt geleverd en betaald in 2012.

65

66

Programma Bestuur en dienstverlening

67

Programma Bestuur en dienstverlening Hoofdkenmerken Dit programma omvat bestuur, communicatie, dienstverlening en (integrale) handhaving.

Bestaand beleid − Collegeprogramma 2010-2014 (2010); − Beleidsvisie: Losser op weg naar 2011 (2002); − Nota communicatiebeleid 2008-2011 (2008); − Horecabeleid (2008); − Evenementenbeleid (2008); − Uitvoering project dienstverlening (2007); − Notitie Zelfstandig blijven: Samenwerken moet! en Zelfstandigheid, wat is dat? (2010); − Nota Representatie (2010); − Nota verbonden partijen.

Deelprogramma Bestuur Portefeuillehouder: burgemeester M. Sijbom Portefeuillehouder samenwerking Enschede: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken? Versterken samenwerking De gemeente wil door middel van samenwerking komen tot het leveren van kwalitatief goede producten tegen zo laag mogelijke kosten. Wat gaan we daarvoor doen? Trachten op verschillende uitvoeringsgebieden samenwerkingsconstructies aan te gaan. Zoals op het gebied van Belastingen, Werk & Inkomen en op het terrein van Bedrijfsvoering.

Wat willen we bereiken? Verhogen juridische kwaliteit Het systematisch waarborgen en het waar nodig verbeteren van de juridische kwaliteit van de gemeentelijke producten en diensten.

Wat hebben we bereikt? Op basis van de notitie “Zelfstandig blijven, samenwerken moet” en het onderliggende rapport “Zelfstandigheid, wat is dat?” is samenwerking tot stand gekomen of in voorbereiding op de in het rapport genoemde taakgebieden. Wat hebben we gedaan Per 1 januari 2011 is de gemeente Losser voor het taakonderdeel belastingen toegetreden tot het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente (GBT). Op het gebied van bedrijfsvoering is Losser de samenwerking met de gemeente Enschede aangegaan. Deze samenwerking is per 1 maart 2011 formeel van start gegaan in de vorm van een gemeenschappelijke regeling. Ook op het terrein van Wet, inkomen en zorg wordt samenwerking gezocht met de gemeente Enschede. Streefdatum voor samenwerking is 1 januari 2013. De voorbereiding, deelname aan pilotproject, van het samenwerkingsverband voor de Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD) is in volle gang.

Wat hebben we bereikt? Het verbeteren van de juridische kwaliteit door het creëren van betere randvoorwaarden (kennis, advies en scholing). Het voorkomen van juridische geschillen door inzet van mediation.

68

Wat gaan we daarvoor doen? Aansluiten bij de kennis van de gemeente Enschede

Wat hebben we gedaan Er is ruimschoots gebruik gemaakt van de juridische kennis in de gemeente Enschede. Daarnaast is gebruik gemaakt van de mogelijkheid om in de voorkomende gevallen de Enschedese gemeenteadvocaat in de schakelen en wordt voor juridische scholing de Enschedese school gebruikt. Daarnaast is een aanzet gemaakt met de inzet van mediation om al in een voorstadium juridische geschillen te voorkomen.

Wat willen we bereiken? Verbeteren planning- en controlcyclus

Wat hebben we bereikt? In 2011 hebben we de kadernota meer inhoud gegeven. De verbetervoorstellen die in 2011 zijn gedaan voor de planning en controlcyclus gaan we in 2012 verder vormgeven. Wat hebben we gedaan In 2011 is de technische infrastructuur ingericht om het financiele proces te implementeren in Enschede. Dit is een belangrijke stap om o.a. de controlfunctie verder uit te werken en te verbeteren in 2012.

Wat gaan we daarvoor doen? Control-functie in de organisatie verder uitwerken.

Wat willen we bereiken? Verbeteren beheer samenwerkingsverbanden

Wat gaan we daarvoor doen? Opstellen “Nota verbonden partijen”.

Wat hebben we bereikt? Er is door de gemeenteraad een kader vastgesteld om meer inzicht te krijgen in en grip te krijgen op gemeenschappelijke regelingen en privaatrechtelijke samenwerkingsverbanden. In dit vastgestelde kader wordt aandacht besteed aan controle, verantwoording en toezicht. Wat hebben we gedaan De Nota verbonden partijen is in december 2011 door de gemeenteraad vastgesteld.

Deelprogramma Communicatie Portefeuillehouder: burgemeester M. Sijbom Wat willen we bereiken? Identiteit en imago De gemeente Losser streeft er naar de gewenste identiteit en het gewenste imago zo dicht mogelijk bij elkaar te brengen.

Wat gaan we daarvoor doen? Algemeen

Wat hebben we bereikt? Om te kunnen bepalen wat we hebben bereikt is onderzoek nodig en daarvoor hadden we in 2011 geen (financiële) capaciteit. De viering van 200 jaar Losser, waar werd samengewerkt met ondernemers, instellingen, verenigingen en gemeente, heeft bijgedragen aan positief imago van de gemeente. Wat hebben we gedaan We maken veelvuldig gebruik van free publicity. Dit in verband met het beperkte communicatiebudget. Zo gaan de collegeleden

69

Tweehonderd jaar gemeente Losser

Ambtelijke samenwerking met Enschede

Alleen de verplichte publicaties opnemen in de wekelijkse advertentie in de Nieuwe Dinkellander. Perscontacten

Afdelingen/projecten waar mogelijk/nodig, met als basis het communicatiebeleidsplan, ondersteunen met inzet van communicatieadviseurs en communicatiemiddelen. Toespraken, voorwoorden en jubilea

Burgerjaarverslag

Gemeentegids

Aanvragen, behandelen en uitvoering geven aan Koninklijke Onderscheidingen

Representatieve aangelegenheden: nieuwjaarsreceptie, Koninginnedagviering, 4 mei herdenking, Veteranendag.

o.a. bij toerbeurt om de week naar RTV Losser Oldenzaal voor een bijdrage aan het radioprogramma Van lunch tot twee. Het 200 jarig bestaan van de gemeente Losser is uitgebreid gevierd. Naast de organisatie van een aantal evenementen in samenwerking met ondernemers, instellingen en verenigingen, is daar communicatief veel aandacht aan besteed. Hiervoor hebben we zowel binnen als buiten de regio aandacht gevraagd. Het heeft o.a. artikelen opgeleverd in Binnenlands Bestuur en VNG Magazine. We hebben 52 advertentiepagina’s, het burgerjaarverslag en de begrotingskrant uitgebracht in De Nieuwe Dinkellander. We hebben ca. 135 persberichten uitgegeven, vele persvragen beantwoord en ca. 40 persbijeenkomsten belegd. Opvallende activiteiten/projecten: - Inwoners enquête bezuinigingen. - Hart voor Overdinkel - Multifunctionele sportaccommodatie - WMO Er zijn ca. 50 toespraken/voorwoorden geschreven. De (loco)burgemeester heeft drie honderdjarige inwoners bezocht en 18 bruidsparen die 60 of 65 jaar gehuwd waren. Het burgerjaarverslag 2010 is in mei uitgebracht. Het verslag bestond uit zes pagina’s. De gemeentegids 2011 is in januari uitgebracht. De bijlage had het thema 200 jaar Losser. Burgemeester Westendorp heeft het 1e exemplaar op 7 januari overhandigd aan de bijna 101 jarige mevr. Bos, de oudste inwoner van de gemeente Losser. In totaal zes Koninklijke onderscheidingen in 2011. Vier zijn er uitgereikt tijdens de algemene gelegenheid voorafgaand aan Koninginnedag. Hiervan is één inwoner benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau en de overige drie werden Lid in de Orde van Oranje Nassau. Er zijn twee Koninklijke onderscheidingen uitgereikt bij een bijzondere gelegenheid. Deze inwoners ziin benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau. Nieuwjaarsreceptie; Afscheidsceremonie en -receptie t.g.v. medewerkers die van Losser naar Enschede zijn overgegaan; Konigininnedagviering en 4/5 mei ceremonies; Jaarlijkse veteranenbijeenomst (19 juli) bij Erve Kraegsenberg voor ruim 130 Losserse veteranen;

70

Afscheidsceremonie en –receptie burgemeester Westendorp; Receptie voor medewerkers 25 en 40 jaar in dienst van overheid; Installatieceremonie en –receptie burgemeester Sijbom.

Wat willen we bereiken? Versterken communicatiebewustzijn De gemeente Losser zet in op het meer communicatiebewust maken van het College en de ambtelijke organisatie. Wat gaan we daarvoor doen? Uitvoering geven aan de kadernota communicatiebeleid gemeente Losser 20082011.

Wat hebben we bereikt? Steeds vaker wordt het communicatietraject vanaf het begin van projecten en beleidsontwikkelingen ingezet. Het college maakt veelvuldig gebruik van social media. Wat hebben we gedaan Gevraagd en ongevraagd college, griffie, directie en MT voorzien van communicatieadviezen en ondersteuning bieden aan de uitvoering hiervan.

Deelprogramma Dienstverlening Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken? Eén centraal punt voor gemeentelijke diensten en informatie De gemeente wil de dat de burgers op één plek terecht kunnen voor gemeentelijke diensten en informatie, waarbij de publieksbalie als klantencontactcentrum fungeert.

Wat gaan we daarvoor doen? Alle gemeentelijke processen worden doorgelicht en (her)ingericht volgens het principe van front- en backoffice met afstemming op de visie op dienstverlening.

Een visie op dienstverlening wordt opgesteld en op basis hiervan wordt technisch en organisatorisch een klantencontactcentrum ingericht.

De informatievoorziening moet beschikbaar worden voor de in- en externe klanten. Informatiebeveiliging en waarborgen

Wat hebben we bereikt? Er zijn in 2011 een aantal stappen gezet om dit doel te bereiken. Verschillende taken zijn inmiddels overgedragen aan de publieksbalie. Eind 2010 zijn de meldingen APV overgedragen en in het begin van 2011 de eerstelijns belastingvragen (GBT). Wel zijn diverse punten aangehouden om te kunnen aanhaken bij de dienstverlening van de gemeente Enschede en op deze manier gebruik te maken van alle ervaring die Enschede op dit gebied heeft. Wat hebben we gedaan Dit punt is aangehouden in afwachting van de samenwerking met de gemeente Enschede. Inmiddels zijn alle personeelsleden van de publieksbalie in dienst bij de gemeente Enschede en worden in de loop van 2012 alle werkprocessen opnieuw bekeken en indien nodig aangepast. De genoemde visie op dienstverlening is niet verder uitgewerkt. In het kader van de samenwerking met de gemeente Enschede zijn er het afgelopen jaar prioriteiten gesteld. Deze lagen bij een goede overgang voor het personeel en het zorgen voor de juiste technische voorzieningen om de dienstverlening op hetzelfde niveau te behouden. Dit punt zal in 2012 samen met de gemeente Enschede worden opgepakt. In 2012 wordt er gekeken naar de mogelijkheden om deze vorm van informatievoorziening in Losser toe te passen.

71

continuïteit krijgen meer aandacht.

De gemeente Enschede heeft al geregeld dat ook externe partijen inzage hebben in de gegevens. Hiervoor gelden strikte regels omtrent privacy en informatiebeveiliging. Ook hier kan Losser gebruik maken van de kennis die Enschede op dit gebied heeft.

Wat willen we bereiken? Verbeteren en uitbreiden digitale dienstverlening De gemeente wil inzetten op het verbeteren en uitbreiden van gemeentelijke diensten via het internet. Tevens moet het voor burgers mogelijk worden om interactief mee te denken.

Wat hebben we bereikt? Er zijn op beperkte schaal nieuwe e-formulieren aangeboden. Daarnaast is veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van subsites, zoals Hart voor Overdinkel. Door de samenwerking met Enschede moeten eerst de organisatie en processen op elkaar afgestemd worden. Daarna kunnen nieuwe initiatieven worden ontplooid.

Wat gaan we daarvoor doen? Bestaande onderdelen van de website worden geleidelijk uitgebreid en de burger kan meer zaken regelen via ‘mijnlosser.nl’. Modules om burgers en bedrijven actief te laten meedenken zijn beschikbaar.

Wat hebben we gedaan MijnLosser.nl is nog niet verder ontwikkeld. Hiervoor moeten eerst technische voorzieningen worden ingericht. Het aanpassen van zogenaamde backoffice systemen en werkprocessen is opgestart. Meer interactie met burger en bedrijf is nog niet opgepakt

Wat willen we bereiken? Verbeterde bewaking levertijden producten Om de snelheid van afhandeling te vergroten zet de gemeente Losser in op een verbetering van de bewaking van levertijden van producten.

Wat hebben we bereikt? Voor veel producten zijn er vaste levertijden. Bijv. voor reisdocumenten en rijbewijzen. Hier kan geen wijziging in plaats vinden. Binnen burgerzaken zijn (digitale) verhuisaangiften en de verzoeken tot afgifte van een uittreksel voorbeelden waarbij er afspraken gemaakt kunnen worden over verbetering/bewaking van de afhandelingstermijn. Gemeentebreed zijn er uiteraard nog veel meer producten waar deze vorm van kwaliteitsbewaking geoptimaliseerd kan worden. De gemeente Enschede werkt met kwaliteitsnormen. Hierin is o.a. aangegeven binnen hoeveel tijd mail wordt beantwoord en hoe snel de telefoon wordt opgenomen. Losser kan bij deze Enschedese servicenormen aanhaken zodra de ICT-voorzieningen en werkprocessen hier geschikt voor zijn. Wat hebben we gedaan Er zijn in 2011 werkafspraken gemaakt dat elke dag digitale verzoeken tot uittreksels en dergelijke worden afgehandeld. Ook zijn collega’s opgeleid om elkaars taken te kunnen overnemen. Op deze manier is de kwetsbaarheid flink teruggebracht omdat meerdere mensen dezelfde taakaccenten beheersen. In de loop van 2012 worden de

Wat gaan we daarvoor doen? De gemeentelijke processen worden voorzien van basisgegevens en termijnen om de status te volgen. Intern wordt deze informatie gebruikt om een tijdige afdoening van de producten met de burger te bewaken. De burger kan dit straks zelf ook via internet.

72

werkprocessen samen met de gemeente Enschede bekeken en is dit een geschikt moment om de processen te voorzien van een afhandeltijd. Bij de publieksbalie zal er een zgn. klantengeleiding-systeem worden ingevoerd naar het voorbeeld van Enschede. Op deze manier wordt er ook managementinformatie verzameld van de doorlooptijden van de producten die bij de publieksbalie worden afgehandeld. Ook binnen Corsa (zaaksgewijs werken) en het digitaal loket wordt er naar verschillende mogelijkheden gekeken om de afhandelingstermijnen te bewaken.

Wat willen we bereiken? Betere dienstverlening overheid De overheid wil meer kwaliteit in dienstverlening, transparant zijn, minder regels en keten samenwerking bevorderen Wat gaan we daarvoor doen? In 2011 word gestart met invoering Basiskaart Grootschalige Topografie (BGT). Dit is een onderdeel van het stelsel basisregistraties dat in het kader van het Nationaal Uitvoeringsprogramma ingevoerd moet worden.

Wat hebben we bereikt?

Wat hebben we gedaan In 2011 voorbereidende werkzaamheden gestart op regionaal niveau. Twentse gemeenten willen zoveel mogelijk samen optrekken om de wettelijke regeling handen en voeten te geven. Implementatie wordt verwacht in 2012 en 2013.

Deelprogramma Integrale handhaving Portefeuillehouder: burgemeester M. Sijbom Wat willen we bereiken? Integraal handhaven De invoering van de Wabo heeft ook gevolgen voor de werkprocessen m.b.t. het team Handhaving. In principe wordt er één vergunning afgegeven, die indien mogelijk, zoveel mogelijk integraal moet worden opgepakt in het kader van handhaving.

Wat hebben we bereikt? Indien mogelijk zijn controles op verschillende vakgebieden gezamenlijk opgepakt. In regionaal verband (met een achttal gemeenten) is ook gekeken naar een eenduidige manier van categoriseren van bedrijven, zodat als we contacten met elkaar hebben, we ook over hetzelfde praten.

Wat gaan we daarvoor doen? Er wordt in 2010 een nieuw handhavingsbeleid vastgesteld en in het verlengde daarvan zal zoals gebruikelijk een jaarprogramma voor 2011 worden vastgesteld. Hierbij wordt ook zoveel mogelijk gekeken naar dwarsverbanden. Ook zal gekeken worden naar digitale ondersteuning bij handhaving om dit nog efficiënter te laten gebeuren.

Wat hebben we gedaan Er is nog geen nieuw handhavingsbeleid opgesteld. Dit daar er in het kader van de ontwikkelingen van de netwerkRUD nog diverse keuzes zullen moeten worden gemaakt, die ook een gemeentelijk handhavingsbeleid kunnen raken. Wel is er gezamenlijk met een zevental andere Twentse gemeenten geschreven aan een handhavingsprogramma. Dit heeft dus een lokaal en een regionaal deel gekregen.

73

Wat willen we bereiken? Een goede afweging van taken op het gebied van handhaving binnen Losser in relatie tot de uitvoeringsdienst. Wat gaan we daarvoor doen? Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen en hier ook actief op inspelen als gemeente Losser.

Wat hebben we bereikt? In 2011 zijn er een aantal projecten gedraaid. De keuze is gemaakt om verder te gaan met een netwerkRUD. Hier is ook vanuit de gemeente Losser mee ingestemd. Wat hebben we gedaan Losser heeft actief deelgenomen aan de pilotRUD. Daarnaast is vanuit de gemeente actief deelgenomen aan overleggen die in dit kader plaats hebben, zodat de gemeente goed op de hoogte is van de zaken die spelen en hierover kan meedenken en op kan inspelen.

Wat heeft het gekost

PRO05 Bestuur en dienstverlening

Directe Subsidies Diverse Overige Kosten Kapitaallasten Personeelskosten Voorzieningen Totale LASTEN Uitgaven Belastingen en Heffingen Voorzieningen Diverse Inkomsten Overige inkomensoverdrachten Totale BATEN Inkomsten Saldo

Toelichting Saldo begroting 2011 Saldo rekening 2011 Verschil

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

13

13

13

875

1.161

1.076

5

7

7

3.132

2.963

2.924

491

114

253

4.516

4.258

4.273

2

3

15

5 31

405

394

75

501 76

497

397

613

4.019

3.861

3.660

PROGRAMMA BESTUUR EN DIENSTVERLENING (B&D) 3.861.000 3.660.000 201.000

N N V

42.000

V

63.000

N

31.000

V

Materiële afwijkingen Kostenplaatsen

Pensioenvoorziening wethouders Wachtgeldvoorziening vm wethouders

Verschillen veroorzaakt door meer/minder verantwoorde productieve uren en verschuivingen tussen producten/programma’s. Zie nadere toelichting bij Thema Algemene Dekkingsmiddelen. Op basis van actuariële berekeningen is een hogere toevoeging noodzakelijk dan geraamd. Op basis van de berekening van de noodzakelijke omvang van de hiertoe gevormde voorziening kan een gedeelte hiervan vrijvallen.

74

Uitwerking kaders kadernota 2012-2015

Transitiekosten ivm samenwerking Enschede/GBT

Samenwerkingsverbanden

Dienstverlening/communicati e/ publieksbalie

Conform raadsbesluit 12 juli 2011 heeft de raad € 500.000 beschikbaar gesteld voor het uitwerken van de kaders die genoemd staan in de kadernota 2012. In 2011 zijn voor het uitwerken van de kaders nog geen kosten gemaakt. In het geval niet alle kosten zijn gemaakt, leidt dit tot een budgettair voordeel op het programma B&D en een even groot nadeel bij de geraamde bijdrage uit de reserve op programma ALG. Van het jaarresultaat 2010 is er via programma Bestuur en dienstverlening € 100.000 toegevoegd aan het conjunctuurfonds voor de samenwerking Losser – Enschede. De totale transitiekosten voor de samenwerking Enschede-Losser & GBT bedragen in 2011 € 421.000. De kosten zijn bij dit programma verantwoord en worden onttrokken aan de reserve Conjunctuur-/frictiefonds bij het programma ALG. Zie ook toelichting op de reserve conjunctuur/frictiefonds bij hoofdstuk VII Betreft de uitbetaling van het vakantieverlof van de personeelsleden die zijn overgegaan naar gemeente Enschede. In 2011 is gestart met de gefaseerde overdracht van bedrijfsvoeringstaken van de Gemeente Losser aan de Gemeente Enschede. Dit heeft efficiëncyvoordelen op dit progamma. Ook zijn er meer leges ontvangen voor rijbewijzen en reisdocumenten dan begroot. Zie ook stelpost samenwerking Enschede programma ALG alwaar het nadeel is gepresenteerd.

Overige verschillen Verschil

500.000

V

321.000

N

48.000

N

41.000

V

19.000

V

201.000

V

Kredieten Geen kredieten beschikbaar gesteld voor dit programma.

75

76

IV. ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN ONVOORZIEN

(Programma)

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

77

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN ONVOORZIEN Hoofdkenmerken In dit hoofdstuk worden de lasten, maar voornamelijk ook de baten geraamd van o.a. de algemene belastingen (i.c.de OZB, de Hondenbelasting, de Toeristenbelasting en de Forensenbelasting) en de Algemene uitkering. Tegenover deze inkomsten staan geen directe uitgaven; het zijn algemene, niet-geoormerkte, dekkingsmiddelen. Ook de stelposten voor o.a. onvoorziene uitgaven vallen onder dit hoofdstuk. Bestaand beleid − Collegeprogramma raadsperiode 2010-2014; − Financiële verordening 2007 (art. 212 gemeentewet); − Controleverordening (art. 213 gemeentewet); − Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid 2004 (art. 213a gemeentewet); − Ombuigingsvoorstel voor een sluitende meerjarenbegroting in 2012 (raad 12 mei 2009). Wat willen we bereiken? Gezond financieel perspectief De gemeente wil een gezonde vermogenspositie met een meerjarig sluitende begroting zonder rente over reserves en voorzieningen als structureel dekkingsmiddel.

Wat gaan we daarvoor doen? Om de vermogenspositie op het gewenste niveau te krijgen wordt het reservebeleid consequent nageleefd. Geen stelpost onderuitputting meer in de begroting opnemen. Actief sturen en monitoren op de ontwikkeling van de posten uit de ombuigingsbesluiten periodiek. De rentebaten over de reserves en voorzieningen pas bestemmen voor incidentele beleidswensen als het exploitatieresultaat en de vermogenspositie dat toelaten. Vanaf 2011 wordt wel de bespaarde rente over de ijzeren algemene reserve als dekkingsmiddel in de begroting meegenomen. Voor de te verwachten korting op de algemene uitkering vanaf 2012 zullen bezuinigings- cq ombuigingsbesluiten nodig zijn. Zolang er nog onzekerheden omtrent de omvang bestaan kan een aantal scenario’s worden opgesteld.

Wat hebben we bereikt? In verband met de rente - onafhankelijkheid wordt de bespaarde rente over de reserves en voorzieningen niet in de begroting als (structureel) dekkingsmiddel geraamd. Om de rente – onafhankelijkheid toch te handhaven vindt er een toevoeging aan de algemene reserve voor hetzelfde bedrag plaats. Vanaf 2011 wordt de bespaarde rente over de ijzeren algemene reserve als structureel dekkingsmiddel voor een bedrag van €255.000 in de meerjarenbegroting meegenomen. Wat hebben we gedaan In december 2011 is de nieuwe nota reserves en voorzieningen vastgesteld In de begroting is geen stelpost onderuitputting opgenomen. Bij de najaarsnota is gerapporteerd over de voortgang van de ombuigingsbesluiten. Conform voorjaarsnota zijn de rentebaten over de reserves en voorzieningen (de bespaarde rente) toegevoegd aan de algmene reserve.

In de kadernota 2012 zijn diverse ombuigingsmogelijkheden uitgewerkt en de door de raad aangegeven opties zijn in de programmabegroting 2012 verder uitgewerkt.

78

Wat willen we bereiken? Optimale benutting beschikbare middelen De gemeente Losser wil alle tot haar beschikking staande middelen optimaal benutten met begrotingsdiscipline en middelenverwerving. Hierbij wordt uitgegaan van reële ramingen en plannen. Wat gaan we daarvoor doen? Begrotingsdiscipline hanteren door reëel te begroten en beïnvloedbare overschrijdingen binnen de eigen begroting op te vangen. Het zoveel mogelijk binnenhalen van subsidies, binnen de huidige beschikbare middelen voor co-financiering. Wat willen we bereiken? Beperken belastingdruk De gemeente Losser wil de verdere belastingdruk voor de burger beperken door deze met maximaal het inflatieniveau te laten stijgen. Wat gaan we daarvoor doen? De belastingen slechts verhogen met de inflatiecorrectie.

Wat hebben we bereikt? Middels tussentijdse rapportages (voor- en najaarsnota) wordt de vinger aan de pols gehouden en is er periodiek voldoende inzicht in de ontwikkeling van het beleid en de budgettaire consequenties. Wat hebben we gedaan De begroting is gebaseerd op reele bedragen en er is zoveel mogelijk gezocht naar ombuigingen binnen de eigen begroting. We zetten actief in op het verwerven van subsidies die we inzetten voor co-financiering.

Wat hebben we bereikt? In 2011 is de belastingdruk zoveel mogelijk beperkt.

Wat hebben we gedaan In de meerjarenbegroting 2011-2015 is voor 2011 alleen de inflatiecorrectie van 1,5% toegepast, behoudens de toeristenbelasting.

79

Wat heeft het gekost PRO06 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

Diverse Overige Kosten

190

-90

330

Kapitaallasten

201

156

153

Personeelskosten

429

392

Voorzieningen

-

105 130

Reserveringen (toevoegingen aan)

3.233

1.355

3.425

Totale LASTEN Uitgaven

4.053

1.813

4.143

Belastingen en Heffingen

4.032

4.104

4.051

Diverse Inkomsten

1.522

1.496

1.695

Kostenplaatsen

1.062

638

136

19.590

19.187

19.708

77

77

4.371

4.311

5.248

30.577

29.813

30.915

-26.524

-28.000

-26.772

Overdrachten van het rijk Voorzieningen Reserveringen (bijdragen van) Totale BATEN Inkomsten Saldo Jaarresultaat 2011 te bestemmen

1.971

-4.410

PROGRAMMA ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN ONVOORZIEN (ALG) Posten exclusief reserves Saldo begroting 2011 Saldo rekening 2011 Verschil

25.042.000 24.949.000 93.000

V V N

Reserves (functie 980) Saldo begroting 2011 Saldo rekening 2011 Verschil

2.956.000 1.823.000 1.133.000

V V N

Verschil totaal Thema ALG

1.226.000

N

303.000

N

Materiële afwijkingen Posten exclusief reserves Kapitaallasten

Door uitgestelde investeringen op ICT, nieuwbouw scholen, riolering en een afgesloten geldlening op 31 december 2010 is er een nadeel ontstaan op de rente-omslag. De rente-omslag is een onderdeel van de kapitaallasten die op dit programma wordt verantwoord.

80

Kostenplaatsen

Stelposten personele kosten

Stelposten incidentele loonontwikkeling en functiewaardering Onvoorzien

Stelpost samenwerking Enschede

Voormalig personeel

Beleggingen

Algemene uitkering

Verschillen veroorzaakt door meer verantwoorde productieve uren en verschuivingen tussen producten/programma’s. Gemeentebreed per saldo over alle programma’s € 45.000 nadelig. Hier onder geraamde budgetten, reductie personele uitgaven 2009, en de bezuiniging loonkosten worden in werkelijkheid verantwoord op de kostenplaatsen. Maakt onderdeel uit van het totale nadeel op de loonkosten/inhuur op de programma’s en kostenplaatsen. Functiewaarderingsronde heeft nog niet plaatsgevonden. Kosten komen in 2012. Voorgesteld wordt van dit resultaat € 50.000 te bestemmen. Van het in totaal beschikbare budget onvoorzien (€ 64.000 algemene deel + € 12.500 budget Raad) is in 2011 € 59.000 aangewend. Toelichting op de post onvoorzien in hoofstuk VI onderdeel c. De samenwerking met Enschede zou een voordeel van € 300.000 moeten opleveren. De besparing wordt verdeeld op basis van 50-50. De bezuiniging is in de begroting voor het losserse deel ad € 150.000 op deze stelpost, onder dit programma, geraamd. In werkelijkheid is deze bezuiniging gerealiseerd op andere programma’s waar een totaal voordeel is behaald van € 168.000: • programma AlG kapitaallasten vn. ICT € 87.000 • programma Bestuur en dienstverlening diverse exploitatie budgetten € 70.000 • programma Veiligheid exploitatie € 11.000 Bovengenoemde resultaten zijn onderdeel van de voor- en nadelen op genoemde programma’s. Het behaalde voordeel in Enschede is € 160.000. Door een onontkoombaar uitstroom van een personeelslid is er een verplichting ontstaan voor de komende tien jaar. Op basis van actuele gegevens ultimo 2011 is berekend dat de hoogte van de voorziening “Uitstroom Personeel” maximaal € 130.000 is. Deze kosten worden verrekend via functie 980 en onttrokken aan de reserve Conjunctuur-/frictiefonds. Afronding verkoop Essent. In 2009 zijn de aandelen van Essent verkocht, echter bij de verkoop heeft de rechter bepaald dat het “50% belang” van Essent niet aan RWE verkocht mocht worden (waaronder de kerncentrale Borssele). Dit belang is in 2009 ondergebracht in een aparte BV (Publiek Belang Electriciteitsproductie BV). Met het instemmen van een minnelijke schikking levert dit incidenteel een voordeel op van € 187.000. Daarnaast heeft er nog een dividenduitkering plaatsgevonden als gevolg van de vrijval CBL Escrow fonds. Dit resulteert in een incidenteel voordeel van € 15.000. Op grond van de decembercirculaire 2011 is de algemene uitkering verhoogd. Het voordeel over de jaren 2009 tot en met 2011 op basis van de decembercirculaire bedraagt € 296.000. Van dit voordeel heeft € 140.000 betrekking op een hoger

87.000

V

121.000

N

55.000

V

17.000

V

150.000

N

130.000

N

202.000

V

521.000

V

81

Uitvoeringskosten WOZ

Opbrengst Toeristenbelasting

Overige

aantal uitkeringsgerechtigden en kan als dekkingsmiddel voor het tekort op de WWB worden beschouwd. € 225.000 wordt veroorzaakt door voordelige afwikkelingen als gevolg van definitief vastgestelde maatstaven. Deze uitvoeringskosten bestaan uit de kosten van het GBT. Deze uitgaven zijn vn. begroot op de kostenplaatsen. In werkelijkheid is er in 2011 een factuur van het GBT ontvangen waardoor een verschuiving van deze kosten heeft plaatsgevonden van salariskosten naar werkzaamheden derden. Op de kostenplaats levert dit een voordeel op. Werkelijk minder opbrengsten bij de toeristenbelasting ontvangen ten opzichte van begroot. Voornamelijk veroorzaakt door een te hoge inschatting van € 18.000 in het boekjaar 2010. Nadeel grotendeels veroorzaakt door toename post dubieuze debiteuren en oninbaarverklaringen.

169.000

N

34.000

N

50.000

N

18.000

N

Subtotaal

93.000

N

In de najaarsnota 2011 is besloten het overschot op het MOP in een nieuw te vormen reserve te storten waardoor het MOP budget dat meerjarig is onderbouwd en planmatig is weggezet beschikbaar blijft. Bij o.a. het programma T&E staan hier per saldo lagere lasten tegenover. Voor een nadere toelichting op MOP wordt u verwezen naar het programma T&E. In het jaarverslag 2010 is er € 50.000 bestemd voor onderhoud kunstwerk Bewwerskamp. Op het programma L&R is het budget verhoogd met daartegenover een bijdrage uit de reserve. Nu er in 2011 geen kosten zijn gemaakt, leidt dit tot een budgettair voordeel op het programma L&R en een even groot nadeel bij de geraamde bijdrage uit de reserve. In het jaarverslag 2010 is er een € 100.000 bestemd voor afronding bestemmingsplannen buitengebied. Op het programma L&R is het budget verhoogd met daartegenover een bijdrage uit de reserve. In 2011 zijn er voor € 13.000 aan kosten gemaakt. Hetzelfde bedrag als lagere last thema L&R. In 2010 is er bij de jaarrekening € 88.000 als bestemming voor Cofinanciering Landelijk gebied bestemd. In 2011 is het budget beschikbaar gesteld bij het programma L&R. Deze bestemming is samengevoegd met de reeds bestaande reserve en in 2011 is in totaal € 108.000 aan kosten gemaakt op het programma L&R. Dit leidt tot een voordeel van € 20.000 op functie 980. In het jaarverslag 2010 is er € 25.000 bestemd voor onderhoud schoolgebouwen in 2011. Op het programma L&M is het budget verhoogd met

387.000

N

50.000

N

87.000

N

20.000

V

25.000

N

Overige verschillen

Reserves (functie 980) Reserve onderhoud gebouwen MOP

Onderhoud kunstwerk (viaduct A1) Bewwerskamp

Afronding bestemmingsplannen buitengebied

Cofinanciering Landelijk gebied

Onderhoud schoolgebouwen (MOP)

82

Reserve conjunctuurfonds transitiekosten ivm samenwerking Enschede/GBT

Reserve wegen Reserve Bestemmingsplannen buitengebied Reserve Actualisatie Bestemmingsplan Zoeker Esch Reserve riolering

Reserve reiniging

Reserve dorpvisies

Cofinanciering Groen-Blauwe diensten

Reserve grondexploitatie Reserve grondexploitatie Reserve IHP Onderwijs

Reserve conjunctuurfonds bijdrage WWB eigen risico

daartegenover een bijdrage uit de reserve. Nu er in 2011 geen kosten zijn gemaakt, leidt dit tot een budgettair voordeel op het programma L&M en een even groot nadeel bij de geraamde bijdrage uit de reserve. In 2010 is er € 100.000 bestemd voor de samenwerking Losser – Enschede. De totale transitiekosten voor de samenwerking Losser Enschede & GBT bedragen in 2011 € 421.000. Deze kosten zijn verantwoord bij het programma B&D. Bij programma L&R verantwoorde voordeel wordt toegevoegd aan de reserve wegen. Van de kosten bestemmingsplannen buitengebied wordt € 33.000 ten laste gebracht van de ingestelde reserve uit 2006. De kosten worden verantwoord op programma L&R. Op programma L&R verantwoorde overschrijding van de kosten worden ten laste van de reserve actualisatie Bestemmingsplan Zoeker Esch gebracht. Geraamd was € 267.000 aan deze reserve te onttrekken. In werkelijkheid is dit € 254.000 geworden, een lagere bijdrage derhalve. Op het programma L&R staan hier per saldo lagere lasten tegenover. Geraamd was € 157.000 aan deze reserve te onttrekken. In werkelijkheid kan aan deze reserve € 177.000 worden toegevoegd, per saldo een nadelig effect op dit thema. Op het programma L&R staan hier per saldo lagere lasten tegenover. Op programma L&R verantwoorde overschrijding van de kosten worden ten laste van de reserve dorpvisies gebracht. In 2010 is er bij de jaarrekening € 26.000 als bestemming voor Cofinanciering groen – blauwe diensten bestemd. In 2011 is het budget beschikbaar gesteld bij het programma L&R. Deze bestemming is samengevoegd met de reeds bestaande reserve. Op het programma L&R is het budget verhoogd met daartegenover een bijdrage uit de reserve. In 2011 zijn geen kosten gemaakt, dit leidt tot een budgettair voordeel op het progamma L&R en een even groot nadeel bij de geraamde bijdrage uit de reserve. Toevoeging op grond van de opslag op de grondverkopen (vm. stadsuitleg) Verrekening reserve grondexploitatie in verband met een negatief jaarresultaat 2011. De verantwoorde overschrijding op programma L&M van de kosten voor integraal huisvestingsplan worden hier ten laste van de reserve IHP onderwijs gebracht. In de begroting is ervan uitgegaan dat het volledige eigen risico WWB van 10% zijnde € 295.000, ten laste van het conjunctuurfonds zou worden gebracht. Echter, het voordeel op de algemene uitkering heeft voor een gedeelte van € 140.000 betrekking op de WWB. Als we dit voordeel

321.000

V

648.000

N

33.000

V

5.000

V

13.000

N

334.000

N

13.000

V

26.000

N

114.000

N

469.000

V

19.000

V

144.000

N

83

betrekken bij de berekening van het eigen risico van het WWB betekend dat er geen volledig beroep hoeft te worden gedaan op het conjunctuurfonds. Reserve NASB

Reserve MAN

Reserve uitwerking kaders kadernota 2012-2015

Reserve conjunctuurfonds personele kosten Reserve vervanging lampen openbare lichten

Reserve investeringsbijdragen

Op programma L&M verantwoorde overschrijding van de kosten voor nationaal actieplan sport & bewegen worden hier ten laste van de reserve gebracht. Op programma L&M verantwoorde overschrijding van de kosten voor realiseren van de multifunctionele accommodatie (MAN) Conform raadsbesluit 12 juli 2011 heeft de raad € 500.000 beschikbaar gesteld voor het uitwerken van de kaders die genoemd staan in de kadernota 2012. In 2011 zijn voor het uitwerken van de kaders nog geen kosten gemaakt. In het geval niet alle kosten zijn gemaakt, leidt dit tot een budgettair voordeel op het programma B&D en een even groot nadeel bij de geraamde bijdrage uit de reserve. De gevormde voorziening “Uitstroom personeel” wordt onttrokken aan de reserve conjunctuurfonds. Jaarlijks wordt ten laste van de exploitatie een bedrag van € 12.500 aan deze reserve conform de begroting toegevoegd. De reserve heeft in 2011 het maximale saldo bereikt, waardoor er geen volledige toevoeging heeft plaatsgevonden. Bij het opstellen van de programmabegroting 2011 is geen rekening gehouden met de mutaties in de egalisatiereserve investeringsbijdragen zoals beschreven in de jaarrekening 2010. (investeringen met economisch nut: Kulturhus de Lutte, Noodlokaal Kompas en tankautospuit)

Overige verschillen

Subtotaal Verschil Totaal Programma ALG

41.000

V

103.000

V

500.000

N

130.000

V

11.000

V

17.000

V

13.000

V

1.133.000

N

1.226.000

N

84

KREDIETEN

KW990021 Aanpassingen gebouwen aan gebruiksvergunning (begroting 2005) Is uitgevoerd, krediet is afgemeld. Overschrijding vooral ontstaan door duurder uitgevallen noodverlichtingsarmaturen. KW997009 Vervanging 2 Mitsubishi Pick-ups (begroting 2010) Aangeschaft, krediet kan worden afgemeld. ICT kredieten Kredieten zijn vanaf 2010 tot het hoogdst noodzakelijke beperkt i.v.m. de samenwerking met Enschede. De (restant)kredieten zijn afgemeld en gaan over naar gemeente Enschede die het ICT beheer in haar geheel uitvoerd voor Losser. KW997011 Vervanging Iveco (begr. 2010) Wordt in 2012 vervangen. KW997012 Vervanging Fiat Scudo (begr. 2011) Auto is geleverd en betaald, krediet wordt afgemeld. KW997013 Vervanging 2 Mitsubishi L300 Pick-ups (begr.2011) Auto’s zijn besteld en worden in april 2012 geleverd. KW997015 Vervanging NIDO zoutlader (begr.2011) Zoutlader is vervangen. Tijdens afsluiten boekjaar nog geen factuur ontvangen voor het aanpassen van de zoutstrooier.

85

86

V. VERPLICHTE PARAGRAFEN

87

A. LOKALE HEFFINGEN Inleiding In deze paragraaf wordt o.a. een overzicht gegeven van de inkomsten van de diverse belastingen en rechten die in de gemeente Losser worden geheven en een korte toelichting hierop. Verder wordt informatie gegeven over de lastendruk voor de burgers en over het aantal keren dat kwijtschelding wordt aangevraagd en verleend. De tarieven worden geheven op basis van de door de raad vastgestelde belastingverordeningen. Gemeentelijk belastingkantoor Twente (GBT) Binnen Netwerkstad werd op het terrein van de Wet Waardering onroerende Zaken (WOZ) en de heffing en invordering van de gemeentelijke belastingen al geruime tijd samengewerkt om de dienstverlening beter en efficiënter te maken. Op initiatief van de belasting organisaties van Borne, Hengelo en Enschede zijn deze organisaties in 2009 ondergebracht in één nieuwe organisatie, het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente. Inmiddels heeft de raad van Almelo besloten om mee te doen. Deze is gehuisvest in het stadskantoor van Hengelo met gebruikmaking van het rekencentrum van Enschede. Per 1 januari 2011 is de gemeente Losser toegetreden waarbij de verordeningen zijn geharmoniseerd, de gemeente Haaksbergen is per 1 januari 2012 toegetreden en dit voorjaar valt de beslissing of ook de gemeente Almelo (per 1-1-2013) toetreedt. De burger merkt van deze wijziging weinig tot niets. De dienstverlening aan het publiek (zoals uitgifte paspoorten en rijbewijzen) is bij de gemeente achtergebleven. Dit geldt ook voor zaken als de besluitvorming over de hoogte van de diverse gemeentelijke tarieven en het al dan niet kwijtschelden van de diverse belastingen. Ontwikkelingen Identiteitskaart De Hoge Raad bepaalde vrijdag 9 september 2011 dat gemeenten geen kosten in rekening mogen brengen voor een identiteitskaart (ID-kaart). In de beroepsprocedure oordeelde de Hoge Raad dat een gemeente alleen leges mag heffen voor diensten die in overheersende mate een belang van een individuele burger dient. Dit geldt voor een rijbewijs (waarmee een motorvoertuig kan worden bestuurd) of een paspoort (waarmee kan worden gereisd). De IDkaart dient vooral een overheidsbelang, omdat daarmee kan worden voldaan aan de overheid afgekondigde identificatieplicht. Inmiddels is de Paspoortwet gewijzigd, waardoor vanaf 22 september 2011 weer leges verschuldigd zijn. Iedereen die vanaf 7 oktober 2010 (datum uitspraak Hof Den Bosch) bezwaar heeft gemaakt tegen de legesheffing voor het verstrekken van een ID kaart heeft de betaalde leges terug gekregen, c.q. krijgt de leges terugbetaald. Van 12 tot en met 21 september is de ID-kaart gratis verstrekt. Er is terugbetaald € 73.732,-, hetgeen volledig is gecompenseerd door het Rijk. Maximering leges rijbewijzen In maart 2009 hebben de minister van VenW en de staatssecretaris van BZK afgesproken dat er een maximumtarief voor de rijbewijsleges moet komen. Aanleiding is de bestaande tariefverschillen tussen gemeenten, variërend van ca. 20 euro tot ruim 60 euro. Het wetsvoorstel is inmiddels in behandeling bij het parlement. De verwachting is dat rekening houdend met de rijkskostencomponent, het maximumtarief zal uitkomen op circa 39 euro. En dat betekent dat wij de rijbewijsleges naar beneden moeten bijstellen. De beoogde inwerkingtreding van het maximumtarief van 1 januari 2011 is niet gehaald. Vermoedelijk wordt de maximering per 1 juli 2012 van kracht.

88

Experimentenwet Bedrijven Investerings Zones De Experimentenwet Bedrijven Investerings Zones (BIZ) is op 1 mei 2009 in werking getreden. De BIZ geeft gemeenten de mogelijkheid om tijdelijk (tot 1 juli 2015) gebieden voor een periode van 5 jaar aan te wijzen als BI-zones. Op grond hiervan kunnen ondernemers met hulp van gemeenten gezamenlijk investeren in de kwaliteit van hun bedrijfsomgeving. Een BI-zone is een bedrijventerrein, winkelgebied of horecagebied waar een gebiedsgerichte bestemmingsheffing wordt geheven onder alle ondernemers van het terrein voor investeringen in de bedrijfsomgeving. Het gaat hierbij om extra voorzieningen die door een meerderheid van de ondernemers gewenst is. De voorzieningen dienen zowel het gezamenlijk belang van de ondernemers als het algemeen belang. Voor het centrum van Losser is eind 2011 een onderzoek gehouden naar het draagvlak om de BIZ-bijdrage in 2012 in te voeren. De uitkomst van het draagvlakonderzoek was postief, zodat de BIZ-bijdrage met ingang van 2012 wordt geheven. Opbrengsten 2011 In onderstaande tabel zijn de geraamde en de werkelijke opbrengsten uit lokale heffingen in 2011 opgenomen en het verschil tussen deze bedragen. Tevens zijn de werkelijke ontvangsten uit 2010 weergegeven.

Raming 2011

Werkelijk 2011

Verschil raming en werkelijk 2011

Werkelijk 2010

Onroerende-zaakbelastingen Afvalstoffenheffing Reinigingsrecht (Afvalbrengpunt)

3.696.500 2.196.173 85.000

3.678.725 2.192.161 106.044

-17.775 -4.012 21.044

3.610.032 2.165.586 92.171

Rioolheffing waarvan Rioolheffing (regulier) Rioolheffing grootverbruik

2.031.981 1.950.981 81.000

2.024.843 1.949.329 75.514

-7.138 -1.652 -5.486

1.990.462 1.915.328 75.134

823.818 442.300 45.000 15.000 294.000 5.418 22.100

896.697 544.158 36.922 3.678 291.956 6.778 13.205

72.879 101.858 -8.078 -11.322 -2.044 1.360 -8.895

946.967 625.677

207.000 180.000 20.500 20.000 600

205.363 146.166 14.584 21.116 1.345

-1.637 -33.834 -5.916 1.116 745

209.257 183.999 16.517 28.587 242

9.261.572

9.287.044

25.472

9.243.820

Leges waarvan

Leges omgevingsvergunning Welstand APV Secretarieleges Besluiten R.O. Overige leges

Hondenbelasting Toeristenbelasting Marktgelden Forensenbelasting Begraafrechten Totaal

281.846 9.381 30.063

89

Werkelijke opbrengst 2011 in % van totaal Toelichting opbrengsten: Onroerende-zaakbelastingen (OZB): De limitering van tariefstijgingen is per 2008 afgeschaft. Omdat het rijk zich op het standpunt stelde dat verhoging van gemeentelijke belastingen binnen verantwoorde grenzen diende te blijven, is er een macronorm gekomen. Deze norm geeft het percentage aan dat de OZB landelijk mag stijgen. De norm geldt dus voor alle gemeenten tezamen. Indien blijkt dat de landelijke stijging boven de macronorm uitkomt, kan er door het Rijk een korting op de Algemene Uitkering worden opgelegd. Voor 2011 bedroeg de macronorm 3,5%. De OZB (opbrengst) is voor 2011 verhoogd met 1,5% inflatiecorrectie. Sinds 2007 wordt jaarlijks een nieuwe WOZ-waarde vastgesteld. Voor het belastingjaar 2011 zijn in 2011 228 bezwaarschriften ontvangen. Het aantal blijft stabiel. In 2011 zijn 5 WOZberoepschriften bij de Rechtbank in Almelo ingediend. Twee zaken zijn nog in behandeling . Afvalstoffenheffing: De tarieven zijn in 2011 met 1,5% verhoogd. In 2011 is € 17.032,00 meer afvalstoffenheffing ontvangen dan geraamd. Vooruitlopend daarop en gelet op de stand van de egalisatiereserve afvalstoffenheffing zijn voor 2012 de tarieven met 20% verlaagd. De stand van de egalisatiereserve reiniging per 1 januari 2012 is € 2.164.629,74. Reinigingsrecht (Afvalbrengpunt) In de zomer van 2009 is de afvalpas ingevoerd. Ieder huishouden heeft een individuele (via BAR-code herkenbare) afvalpas ontvangen, die getoond moet worden bij het aanbieden van grof huishoudelijk afval bij het Afvalbrengpunt. Na de invoering van de afvalpas is het aantal bezoekers niet noemenswaardig gedaald, maar wel het totale gewicht van het aangeboden afval. Rioolheffing: Op 1 januari 2008 is de Wet verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken in werking getreden. Samen met wijzigingen in enkele andere wetten leidt dit tot enkele nieuwe taken of uitbreiding daarvan voor gemeenten, o.a. op het gebied van zorgplichten voor het afvloeiende hemelwater en grondwater. Ter bekostiging van al de kosten op het gebied van de afvalwaterzorgplicht en de nieuwe zorgtaken is in de Gemeentewet een nieuw artikel opgenomen. Op basis van dit artikel kan onder de naam rioolheffing een belasting worden

90

geheven ter bestrijding van de kosten. Voor deze zgn. brede rioolheffing blijft het principe gelden van maximaal 100% kostendekkendheid. In december 2010 is de verordening rioolheffing 2011, waarbij de tarieven met 1,5% zijn verhoogd, door de gemeenteraad vastgesteld. Het positief saldo van de rioolheffing wordt, net als voorheen bij het rioolrecht, verrekend met de reserve riolering. De stand van de reserve riolering per 1 januari 2012 is € 2.110.114,76. Leges: De Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO) is uiteindelijk op 1 oktober 2010 in werking getreden. Deze omgevingsvergunning heeft tot doel de vergunningverlening te harmoniseren. Het gaat hierbij om één geïntegreerde vergunning voor bouwen, wonen, monumenten, ruimte, natuur en milieu. De geraamde opbrengst voor de omgevingsvergunning is verlaagd omdat er op basis van de Wabo meer vergunningsvrij mag worden gebouwd. Dit houdt in dat er minder vergunningaanvragen worden ingediend en daarom minder leges in rekening kan worden gebracht. In 2011 zijn 260 vergunningen verleend. Woonlastenontwikkeling Door het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) wordt jaarlijks een “Atlas van de lokale lasten” opgesteld. Uit onderzoek blijkt dat in 2010 de gemiddelde woonlasten per gemeente van meerpersoons-huishoudens in Overijssel variëren van € 550 tot € 759. De gemiddelde belastingdruk in Overijssel bedraagt in 2011 € 670 (in 2010 € 662, in 2009 € 650, in 2008 € 632 en 2007 € 622). In Losser bedraagt deze volgens de COELO € 703 (in 2010 € 693, in 2009 € 687, in 2008 € 642 en 2007 € 624). (Hierbij is voor 2011 uitgegaan van 140 gft/140 rest, rioolheffing en een gemiddelde woningwaarde van € 228.000). 2010 2011 Coelo Coelo

OZB eigenaar Afvalstoffenheffing Rioolheffing Totaal

€ 278,46 € 215,35 € 199,35

€ 282,46 € 218,58 € 202,30

€ 693,16

€ 703,34

Conclusie: de woonlasten van een eigenaar/bewoner van een woning met een gemiddelde waarde (in 2011 € 228.000) zijn ten opzichte van 2010 met 1,5% gestegen. Kwijtschelding In 2011 is aan 255 belastingplichtigen volledige kwijtschelding verleend van de gemeentelijke belastingen: de OZB, de riool- en de afvalstoffenheffing en de eerste hond. Het aantal verleende kwijtscheldingen op aanvraag is gedaald, terwijl de groep die automatisch kwijtschelding kreeg van de aanslag gemeentelijke belastingen constant is gebleven. In onderstaande tabel zijn de aantallen voor de jaren 2008-2011 opgenomen. 2008 2009 2010 Volledige kwijtschelding op aanvraag 106 124 135 Automatische kwijtschelding (volledig) 208 149 166 Totaal volledige kwijtschelding 314 273 301 Gedeeltelijke kwijtschelding 3 13 8 Afgewezen 63 66 35 Beroepschriften 5 7 8 Gemiddeld bedrag (van de volledige en gedeeltelijke kwijtscheldingen) € 241,-€ 253,-- € 255,11

2011 96 159 255 10 45 2 € 250,72

91

B. WEERSTANDSVERMOGEN Inleiding weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen is incidenteel buffervermogen en geeft een indicatie van de mate waarin de gemeente tegenvallers kan opvangen zonder dat de uitvoering van taken in gevaar komt. Bij het weerstandsvermogen gaat het om de relatie tussen; enerzijds het geheel aan middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn te kunnen dekken en anderzijds alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Het wettelijke kader van BBV (Besluit Begroten en Verantwoorden) stelt dat de paragraaf betreffende het weerstandsvermogen ten minste moet bevatten: A. een inventarisatie van de weerstandscapaciteit, B. een inventarisatie van de risico’s, C. het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico’s.

A. Inventarisatie van de weerstandscapaciteit Met weerstandscapaciteit bedoelen we alle middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om die tegenvallers te bekostigen. Deze middelen en mogelijkheden bestaan grofweg uit: - algemene reserve; - vrij aanwendbare andere reserves; - stille reserves; - ruimte in de exploitatie; - onbenutte belastingcapaciteit. Op 7 november 2006 is de “Nota reserves en voorzieningen 2006” vastgesteld. De weerstandscapaciteit bestaat conform genoemde nota in de gemeente Losser uit: de ijzeren algemene reserve, de algemene risicoreserve en de vrije algemene reserve. In de onderstaande tabel is de beschikbare weerstandscapaciteit weergegeven: Componenten

Jaarverslag 2010 (voor bestemming resultaat 2010)

Begroting 2011 (conform primitieve begroting)

Jaarverslag 2011 (voor bestemming resultaat 2011)

Algemene reserve: - IJzeren algemene reserve - Algemene risicoreserve - Vrije algemene reserve

5.100.000 1.800.000 676.000

5.100.000 1.197.000 0

5.100.000 1.800.000 363.000

Totaal

7.576.000

6.297.000

7.263.000

In hoofdstuk II. Financiële positie is een overzicht opgenomen van de verwachte ontwikkeling van de algemene reserve over de periode 2011 tot en met 2015.

92

B. Inventarisatie van de risico’s In de paragraaf over het weerstandsvermogen dient eveneens een inventarisatie te worden gemaakt van de risico’s, die niet op een reguliere manier zijn afgedekt. Dat wil zeggen dat ze niet verzekerd zijn en dat er ook geen risicovoorziening door de gemeente zelf voor is getroffen. Risico’s die wel verzekerd zijn of afgedekt via een voorziening of de lopende middelen, hoeven immers niet te worden gefinancierd uit de weerstandscapaciteit. Conform de afspraak in het collegeakkoord 2010-2014 is de “Nota weerstandsvermogen en risicomanagement” en de “Nota reserves en voorzieningen” in 2011 geactualiseerd. In 2011 is er een inventarisatie uitgevoerd om alle mogelijke risico’s in beeld te krijgen. Uit de inventarisatie zijn er vanuit de afdelingen in totaal een 70-tal risico’s in beeld gebracht. Voor de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit zijn de geïnventariseerde risico’s geanalyseerd. Zowel de financiële gevolgen die het risico met zich meebrengt als de kans dat het risico zich voordoet is bepaald. Met behulp van een risicoscore kunnen de risico’s worden geprioriteerd en wordt inzichtelijk welke risico’s het meest belangrijk zijn.

De 10 belangrijkste risico’s: Nr. Onderwerp 1. Schommelingen in de conjunctuur

Risico Als gevolg van schommelingen in de conjunctuur kunnen zowel aan de kosten als de opbrengsten kant onvoorziene nadelige incidentele effecten optreden

Invloed 14.92%

2.

Overige onvoorziene risico's

Financiële nadelen.

14.88%

3.

Verdergaande economische recessie. Tegenvallende verkoop van kavels in nieuwe uitleggebieden en daarmee achterblijvende inkomsten met exploitatienadelen.

Financieel – Tegenvallen exploitatieresultaat ten opzichte van de ramingen. De economische recessie zal hier gedurende langere tijd haar negatieve gevolgen laten zien

11.53%

Financieel tekort. Het gemeentelijk aandeel overstijgt het maximaal (wettelijk vastgelegde) aandeel van 10%. Ontwikkeling aantal bijstandsgerechtigden is lastig te beïnvloeden.

5.98%

Faillissementen contractpartijen 4.

Wet werk en bijstand Rijksbijdrage is ontoereikend om bijstandsuitkeringen van te betalen

5.

Derden stellen gemeente aansprakelijk

6.

Het rijk zal in totaliteit 8,5 miljard euro aan budgetten overhevelen naar de gemeenten. Het betreft de decentralisaties: -Werken naar vermogen -AWBZ begeleiding (van AWBZ naar Wmo) -Jeugdzorg

Extra uitkering van rijk (incidenteel Aanvullende Uitkering Financiële, of politieke en/of bestuurlijke schade Nadelige financiële effecten. Alhoewel besloten is dat met de rijksmiddelen de taken moeten worden uitgevoerd zonder dat uit de algemene middelen wordt bijgelegd, is het verstandig om niet op voorhand de ogen te sluiten voor eventuele nadelige financiële effecten die uit de overdracht van taken zullen voortvloeien.

4.23% 3.76%

93

7.

Uitbreiding taken in kader Mo (van AWBZ naar Wmo)

Hogere lasten voor gemeente Losser. Discrepantie tussen inkomsten en uitgaven (betreft open einde regeling)

3.75%

8.

Voorzieningen algemeen (woningaanpassing, rolstoelen, vervoer en huishoudelijke hulp)

Financieel tekort, open einde financiering. Aantal aanvragen en gebruik van voorzieningen neemt nog steeds toe.

3.73%

9.

Interne en externe adviezen. Afdelingen werken niet optimaal samen.

Financieel nadelige effecten.

3.73%

Financieel- budgetoverschrijding

3.13%

10. Weersinvloeden

Het totaal van alle geïnventariseerde risico’s van de gemeente Losser bedraagt circa 23 mln. Het betreft hier het geschatte geldelijke gevolg van de geïnventariseerde risico’s. Niet alle risico’s doen zich tegelijkertijd en in volle omvang voor, er hoeft dan ook een minder groot risico te worden opgevangen. Dit systeem van risicosimulatie vormt de basis voor het weerstandsvermogen van de gemeente Losser. In de nieuwe nota Weerstandsvermogen en risicomanagement is het gemeentelijke beleid over beide onderwerpen vastgelegd.

C. het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico’s Bestaand beleid omtrent weerstandcapaciteit en risico’s Op 7 november 2006 is de “Nota reserves en voorzieningen 2006” vastgesteld. De weerstandscapaciteit bestaat in de gemeente Losser uit: de ijzeren algemene reserve, de algemene risicoreserve en de vrije algemene reserve. In de “Nota reserves en voorzieningen 2006” is de omvang van de “ijzeren algemene reserve” vastgesteld op 10% van het begrotingstotaal (ad € 36.000.000) om risico's op te kunnen vangen. Op 12 mei 2009 is bij het ombuigingsbesluit besloten deze “ijzeren algemene reserve” met € 1.500.000 te verhogen, wat mogelijk is omdat de vermogenspositie stijgt door de verkoop van aandelen Essent. Hiermee is de omvang bepaald op € 5.100.000. De “algemene risicoreserve” is vastgesteld op 5% van het begrotingstotaal en dient als risicodekking voor initiatieven en ondernemerschap bij het uitvoeren van de beleidsprogramma’s. De beleidsregels ten aanzien van de ijzeren reserve en algemene risicoreserve zijn als volgt:
Indien de algemene risicoreserve zakt onder de € 1.800.000 (5% van € 36.000.000) dan worden de komende jaren eventuele meevallers bestemd voor aanvulling van deze reserve tot het gewenste niveau;
Indien de ijzeren algemene reserve zakt tot onder de € 5.100.000 (10% van het begrotingstotaal plus genoemde € 1.500.000), dan worden direct (bezuinigings-) maatregelen getroffen die er toe moeten leiden dat minimaal het vastgestelde niveau weer wordt bereikt;
De omvang van de ijzeren algemene reserve en de algemene risicoreserve worden eens in de vier jaar bij het opstellen van de nota reservebeleid opnieuw vastgesteld. Concreet houdt dit in dat voor de periode t/m 2010 de gewenste omvang van deze reserves € 5.100.000 respectievelijk € 1.800.000 bedraagt (totaal € 6.900.000).

94

Ontwikkelingen in beleid omtrent weerstandcapaciteit en risico’s Conform de afspraak in het collegeakkoord 2010-2014 is de “Nota weerstands-vermogen en risicomanagement” reserves en voorzieningen in 2011 geactualiseerd. Grootste wijziging ten opzichte van de Nota van 2006 is dat het benodigde weerstandsvermogen niet meer vastgesteld wordt middels één percentage van het begrotingstotaal maar middels een nauwkeuriger bepaling van de risico’s. De weerstandcapaciteit wordt in 2011 nog conform de “Nota reserves en voorzieningen 2006” bepaald. Ten behoeve van de bepaling van het benodigde weerstandsvermogen zijn in 2011 alle risico’s op basis van de bestaande inzichten in kaart gebracht. Echter bij het signaleren van risico’s rijst onmiddellijk de vraag of en zo ja welke maatregelen er getroffen dienen te worden om de risico’s te beperken dan wel te elimineren. Deze laatste fase is echter nog in een prematuur stadium om hier een financieel gevolg aan te kunnen geven. De uitkomsten van mogelijke maatregelen zijn dan ook nog niet meegenomen en verwerkt. Niet alle risico’s doen zich tegelijkertijd en in volle omvang voor, er hoeft dan ook een minder groot risico te worden opgevangen. Dit systeem van risicosimulatie vormt de basis voor het weerstandsvermogen van de gemeente Losser. In de nota Weerstandsvermogen en risicomanagement is het nieuwe gemeentelijke beleid over beide onderwerpen vastgelegd. Benodigde weerstandcapaciteit: In 2011 is er gemeentebreed een eerste risico-inventarisatie uitgevoerd. Deze risico’s zijn de basis voor de risicosimulatie welke uitgevoerd wordt om te berekenen welk bedrag er nodig is om deze risico’s in financiële zin af te dekken. Beschikbare weerstandscapaciteit: De weerstandscapaciteit bestaat in de gemeente Losser uit: de ijzeren algemene reserve, de algemene risicoreserve en de vrije algemene reserve.

De benodigde weerstandscapaciteit die uit de risicosimulatie voortvloeit, wordt afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen. Beschikbare weerstandscapaciteit Ratio weerstandsvermogen = Benodigde weerstandscapaciteit

De gemeente streeft hierbij een ratio weerstandvermogen tussen de 1,0 en 1,4 na. Oftewel de beschikbare weerstandscapaciteit dient minimaal 100 tot 140% van de benodigde weerstandscapaciteit te bedragen.

Ratio Weerstandsvermogen =

7.263.000 7.252.000

=

1.00

De ratio weerstandsvermogen komt daarmee uit op 1.00 en bevindt zich binnen de door de raad vastgestelde wenselijke bandbreedte van 1.0-1.4.

95

Ontwikkeling in weerstandsvermogen: In 2011 is er voor het eerst een inventarisatie uitgevoerd om alle mogelijke risico’s in beeld te krijgen. Voor de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit worden de geïnventariseerde risico’s geanalyseerd. Zowel de financiële gevolgen die het risico met zich meebrengt als de kans dat het risico zich voordoet wordt bepaald. Met behulp van een risicoscore kunnen de risico’s worden geprioriteerd en wordt inzichtelijk welke risico’s het meest belangrijk zijn om te worden beheerst.

Ontwikkeling ratio in 2011

01-01-2011

31-11-2011

Ratio Weerstandsvermogen

1.11

1.00

Ten opzichte van begin 2011 is de ratio weerstandsvermogen afgenomen. Deze afname wordt veroorzaakt door mutaties in de vrije algemene reserve. Het betreft diverse door uw raad genomen besluiten. Met ingang van 2012 zal er periodiek een risico-inventarisatie uitgevoerd worden om na te gaan of het aantal risico’s, als de omvang van de financiële gevolgen van de risico’s, zijn gewijzigd. Daarnaast kunnen er ook maatregelen worden getroffen die de risico’s verkleinen.

Ontwikkeling weerstandsvermogen 2012 ev:: Het negatieve jaarresultaat 2011 zal in 2012 gevolgen hebben voor de omvang van het weerstandsvermogen (daling van de algemene reserve) en daarmee op de ratio weerstandsvermogen. In 2012 zal er conform de nota “Weerstandsvermogen en risicomanagement” gestuurd moeten worden om het weerstandsvermogen zo spoedig mogelijk op het gewenste niveau te brengen.

Het op peil brengen van het weerstandsvermogen kan door het aanpassen van de benodigde weerstandscapaciteit (risicomanagement, maatregelen om risico’s te verkleinen en mogelijk te elimineren) en als tweede mogelijkheid door het verhogen van de beschikbare weerstandscapaciteit middels het prioritair bestemmen van het resultaat. Gezien de huidige situatie zal het niet realistisch zijn te verwachten dat binnen 1 jaar het tekort wordt ingelopen. Gevolg zal zijn dat ook in 2013 en volgende jaren er toevoegingen moeten plaatsvinden om het gewenste niveau te bereiken.

96

C. ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN Elke gemeente beschikt over kapitaalgoederen zoals groenvoorzieningen, wegen, bruggen, riolering, water, vijvers en gebouwen. Deze gemeentelijke eigendommen vertegenwoordigen een grote waarde. Investeren in onderhoud is absoluut noodzakelijk om deze kapitaalgoederen duurzaam van grote waarde te laten blijven. Als kapitaalgoederen beschikt de gemeente Losser over:

451 km 41 17 178 km 162 km 4 39 602 71 ca 190 5 141 hectare 112

10 3828 ……. 7512 832 4578 3939 22 7 16

(Standdatum 31-12-2011) Verhard/onverhard wegdek (c.a. 1.700.000 m2) Bruggen Duikers Vrij verval riolering verdeeld over ca 3000 strengen Drukriool Randvoorzieningen (Bergbezinkbassins) Hoofdgemalen Pompgemalen Picknicksets Bankjes (deels met afvalbakken) Vijvers/ watergangen in gemeentelijk beheer Groen in gemeentelijk beheer Gemeentelijke gebouwen: 9 bedrijfsvoering 44 maatschappelijk (welzijn, school en sport) 8 monumentaal 51 overig/exploitatie Toeristische parels (incl. Steenfabriek de Werklust) Lichtmasten Wegmeubilair 140 ltr minicontainer GFT 240 ltr minicontainer GFT 140 ltr minicontainer REST 240 ltr minicontainer REST Glascontainer (huur) Textielcontainer (huur) Kunstcontainer(huur)

Algemeen In februari 2011 heeft het college aangegeven te kunnen instemmen met de aanbevelingen van de Rekenkamercommissie aangaande het onderhoud van de kapitaalgoederen. Indachtig deze aanbevelingen zijn in 2011 een aantal lijnen uitgezet om het integrale beheer van de openbare ruimte “op orde” te krijgen (fondsvorming, meerjaren investeringsprogramma, startnotitie “integraal beheer openbare ruimte). Een essentieel onderdeel om het beheer “op orde” te krijgen is de fondsvorming waarmee in 2011 voor het eerst is gewerkt. Hiermee is het mogelijk geworden onderhouds-investeringen vanuit diverse taakvelden te combineren met andere ontwikkelingen en zodoende synergieeffecten te bewerkstelligen. Het project “Hart voor Overdinkel, fase I” en de inrichting van het 60 km/uur gebied tussen Losser en De Lutte zijn hier voorbeelden van.

97

Om op een goede en transparante wijze de gereserveerde onderhoudsgelden te kunnen inzetten is in 2011 gestart met het “Integraal meerjaren onderhouds- en investeringsprogramma voor de openbare ruimte”. Dit plan, dat jaarlijks wordt geactualiseerd en steeds 4 jaar vooruit ‘kijkt’, heeft dus doel om zoveel mogelijk synergie-effecten te bereiken en ‘werk met werk’ te maken. Hiermee wordt duidelijk waar de komende jaren in de openbare ruimte wordt geïnvesteerd, wordt de afstemming met ruimtelijke ontwikkelingen gemakkelijker en kunnen andere investeerders aanhaken. Ook kunnen onderhoudgelden worden ingezet als mogelijke cofinanciering bij projecten. Verder zijn in 2011 de lijnen uitgezet voor een startnotitie voor integraal beheer van de openbare ruimte. Hierin wordt omschreven wat er nodig is om het ‘beheer op orde’ te krijgen. Hieronder valt zowel een integrale overkoepelende visie op de openbare ruimte, als afzonderlijke beleids- en beheerplannen van de verschillende beheerdisciplines. Binnen de integrale visie worden tevens de relaties gelegd met andere beleidsvelden als ruimtelijke kwaliteit, duurzaamheid, klimaatbeleid, kwaliteitsgestuurd beheer etc. In 2012 wordt de startnotitie aangeboden aan de raad.

Wegen Huidig beleid In 2011 is het onderhoud aan de wegen, conform de door de raad vastgestelde ”Beleidsnotitie wegen 2008”, uitgevoerd op R- niveau. Per 1 januari 2011 bedroeg de Reserve wegen circa € 630.000,--. Daarnaast is voor de jaarschijf 2011 een totaalbudget van ruim € 1,28 miljoen beschikbaar gesteld voor onderhoud wegen, sloten en bermen en kunstwerken. Van dit bedrag is € 660.000,-- besteed aan het onderhoud van genoemde kapitaalgoederen, zodat per 31-12-2011 een bedrag van ruim € 648.000,-- is toegevoegd aan de Reserve wegen. Tegelijkertijd zijn in 2011 voor een bedrag van ruim € 775.000,-- verplichtingen en geoormerkte reserveringen aangegaan (uitvoering in 2012). Hiermee loopt de Reserve wegen terug naar een bedrag van circa € 503.000,--. Toekomstig beleid In 2012 wordt het hierboven genoemde “Integraal meerjaren onderhouds- en investeringsprogramma financieel doorgerekend om inzicht te krijgen in de benodigde middelen voor de komende jaren. Nu al dient zich een hausse aan noodzakelijke onderhoudsinvesteringen voor de komende jaren aan in met name de invalswegen en woonwijken uit de jaren ’60 en ’70. Middels het integrale programma worden investeringen in wegen zoveel mogelijk gecombineerd met investeringen in andere kapitaalgoederen en andere ontwikkelingen. De reserve wegen wordt, evenals de extra reserveringen in de begrotingsjaren 2012 en 2013, ingezet voor dit omvangrijke programma.

Kunstwerken Huidig beleid In 2011 zijn alle kunstwerken in de gemeente Losser geïnspecteerd. De gegevens zijn in het beheerplan verwerkt. Vanuit het beheerplan wordt een onderhoudsplanning voor 2011 tot 2015 gegenereerd. Het gemiddelde budget dat benodigd zou zijn op basis van deze onderhoudsplanning komt uit op ongeveer € 57.000 per jaar. Dit komt globaal overeen met het beschikbaar gestelde budget voor kunstwerken. In 2009 en 2010 is door de gemeente Losser fors geïnvesteerd in de gemeentelijke kunstwerken die gerelateerd zijn aan de A1. Dit vanwege de synergiemogelijkheden die zich voordeden bij het Integraal Groot Onderhoud (IGO-A1) aan de A1 zelf.

98

Toekomstig beleid In 2012/2013 komt het laatste deel van het project kunstwerken A1 tot uitvoering (uitstel vanwege de planning bij Rijkswaterstaat). Hiervoor is een bedrag van € 50.000,-gereserveerd.

Vanwege de schommelingen in de hoogte van de onderhoudsinvesteringen, maakt het budget voor kunstwerken deel uit van de Reserve wegen.

Openbare verlichting Huidig beleid Omwille van sociale- en verkeersveiligheid is een goedwerkende openbare verlichting van groot belang. De gemeente Losser beschikt niet over een “Beleidsplan openbare verlichting”. In bovengenoemde startnotitie zal daarop nader worden ingegaan. Het gemeentelijk uitvoeringsbeleid is erop gericht om eens in de 5 jaar alle lampen te vervangen (remplace). In 2009 is een remplace-ronde uitgevoerd. Voor het dagelijks beheer wordt vooral gestuurd op meldingen van defecte lichtpunten, aanrijdingen etc. In het kader van duurzaamheid zijn, bij wijze van proef, in oktober 2011 de eerste LEDlampen in gebruik genomen (in de tuin naast het gemeentehuis). Verder is de nieuwe verlichting rond de nieuwbouw aan de Troelstrastraat in Overdinkel voorzien van LED verlichting. Begin 2012 worden de nieuwe lichtmasten langs de Havenzatesingel en op het nieuwe gedeelte van de nieuwbouw van de Saller geplaatst. Ook deze masten worden voorzien van LED verlichting. De masten langs de singel worden tevens voorzien van dimmers zodat het stroomverbruik nog verder gereduceerd kan worden. Toekomstig beleid Ontwikkelingen op gebied van slim dimmen, LED e.d. worden verwerkt in een beleidsplan voor de openbare ruimte. Zoals vermeldt zal hier in de startnotitie “Integraal beheer openbare ruimte” nader worden ingegaan.

Straatmeubilair Huidig beleid Momenteel is er geen vastgesteld beleid voor straatmeubilair (bebording, bewegwijzering, banken, afvalbakken, etc.). De onderhoudscycli en de daarmee gepaard gaande kosten worden op dit moment uit de reguliere begroting geput. Toekomstig beleid Om gestructureerd en planmatig onderhoud te kunnen verrichten is het noodzakelijk om een totaal plan van meerjaren onderhoud ten behoeve van het straatmeubilair op te stellen. Hiervan zullen straatnaamborden, verkeersborden, picknicksets, banken, afvalbakken c.a. deel uit maken. In de genoemde startnotitie “Integraal beheer openbare ruimte” zal hier nader op worden ingegaan. Daar zullen dan ook de relaties met de andere taakvelden gelegd worden.

99

Riolering Huidig beleid De gemeentelijke zorgplicht voor een doelmatige inzameling en transport van het op haar grondgebied vrijkomende afvalwater komt voort uit de wet Milieubeheer. Hieruit vloeit tevens een planverplichting voort voor het hebben van een geldig Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Op 29 mei 2007 heeft de raad het GRP III (2007-2010) vastgesteld. Dit plan is verlengd tot en met de gereedkoming van het nieuwe GRP (eind 2012). Hiermee is financiële dekking verkregen voor de uitvoering van de in het plan genoemde werkzaamheden. In het uitvoeringsplan zijn o.a. opgenomen het saneren van lozingen in het buitengebied, kwantitatieve verbeteringsmaatregelen (capaciteit), kwalitatieve verbeteringsmaatregelen (reductie van vuiluitworp), onderhoud en storingen, inspectie en reiniging, onderzoek en planvorming. Inclusief overige voorzieningen binnen het totaal aan rioleringswerken is de vervangingswaarde ca. € 80 miljoen. Toekomstig beleid In de komende jaren zal de aanleg en het onderhoud conform het GRP worden uitgevoerd. Vanaf 2012 zal invulling gegeven worden aan het nieuwe verbrede GRP. Dit zal het eerste verbrede GRP zijn, waarbij vorm en inhoud wordt gegeven aan de “nieuwe” gemeentelijke watertaken voor grondwater en hemelwater.

Water Huidig beleid In 2011 is in regionaal verband een start gemaakt met de invulling van het Nationaal bestuursakkoord Water. Hierin is onder andere vastgelegd dat in de afvalwaterketen, door middel van samenwerking, gewerkt aan de zogenaamde 3 K’s (kosten, kwaliteit, kwetsbaarheid). Op deze wijze zouden de verwachte kostenstijgingen in de rioleringszorg (ten gevolge van klimaatontwikkelingen en piek in vervangingsinvesteringen) afgevlakt moeten worden. In Twente is in 2011 een aanvang gemaakt met de vertaling van dit nationaal akkoord naar de regionale invulling (“het Twents Model”). Toekomstig beleid De doorvertaling naar Losser zal in 2012 plaatsvinden in het vGRP. Verder zal in het verbrede GRP eveneens aandacht worden geschonken aan aspecten die voorheen waren opgenomen in het gemeentelijk waterplan.

Groen Huidig beleid Het groenonderhoud in de Gemeente Losser wordt voornamelijk door eigen medewerkers en TopCraft uitgevoerd op basis van bestaande onderhoudscycli. Daarnaast worden voor specifieke opdrachten verschillende groenbedrijven ingeschakeld. In 2011 heeft de afdeling Openbare Werken zich georiënteerd op het inzetten op een integrale aanpak van het onderhoud van de openbare ruimte. Daarbij zal ook invulling gegeven moeten worden aan een meer planmatig groenbeheer. De gemeente Losser beschikt momenteel niet over een groenstructuurplan, noch over een groenbeleidsbeleid of bomenbeleidsplan. Ook een actueel groenbeheerplan is niet voor handen. Wel is eind 2011 de Handleiding aanpak Snippergroen vastgesteld, waarmee meer duidelijkheid is ontstaan over de mogelijkheden van verkoop van kleinere stukken openbaar groen. Ook zijn in 2011 meerdere groenstroken met arbeidsintensieve laagblijvende heesters en struiken omgevormd naar gemakkelijker te onderhouden grasvelden. Door het inplanten van bloembollen moeten deze stroken in het voorjaar een fleurige aanblik gaan opleveren.

100

Toekomstig beleid In 2012 zal daadkrachtig worden begonnen met het invullen van de genoemde leemten in het groenbeleid van de Gemeente Losser. Het al aanwezige groenbeheerprogramma MI2 Groen zal opnieuw beoordeeld worden. Ook zal in overleg met de gemeente Enschede een verdere oriëntatie plaatsvinden op het door hen gehanteerde beheerprogramma. Om de gegevens voor het beheerprogramma te actualiseren zal een complete nulinventarisatie van het gemeentelijk groen worden uitgevoerd, met het doel om daarna inzicht te kunnen behouden in omvang en kwaliteit van het openbaar groen. In de tweede helft van 2012 zal invulling worden gegeven aan het groenstructuurplan voor de (kernen van) gemeente Losser. Ook zal nader onderzocht moeten worden welke partijen zullen worden ingezet bij het beheer van het openbaar groen, naast de eigen buitendienst. Dit vooral vanwege de nieuwe positie van TopCraft vanaf het jaar 2013.

Bermen en Sloten. Huidig beleid Voor het onderhoud van de Bermen en Sloten is er tot op heden geen specifiek beleid vastgesteld. Het uitvoeringsbeleid is erop gericht dat de bermen en sloten hun ondersteunende functie aan het wegbeheer kunnen vervullen. De budget voor groot onderhoud bermen 2011 (en de reservering voor 2012) is ingezet voor het verbeteren van de bermen langs de Lutterstraat/Lossersestraat in het kader van het project inrichting 60 km/uur zone tussen Losser en De Lutte. Toekomstig beleid Het beleidsplan voor bermen en sloten wordt meegenomen de startnotitie “Integraal beheer openbare ruimte”.

Gebouwen / MOP Huidig beleid Voor het onderhoud van de gemeentelijke Gebouwen (incl. Scholen Sportgebouwen, zwembad, gemeentehuis e.d.) is er tot op heden geen beleid vastgesteld. Er wordt gewerkt met een actueel Meerjaren onderhoudsplanning (MOP). Er zijn binnen de gemeente Losser 112 gemeentelijke objecten (standdatum 31-12-2010) De totale WOZ-waarde is M€44; De boekwaarde is M€19. 63 gebouwen worden door de gemeente Losser onderhouden. Hiervoor is structureel een bedrag van € 957.000 benodigd en beschikbaar. Het restantbedrag van 2011 is € 387.000 (Onderwijsgebouwen € 79.000 overige gebouwen € 308.000) en wordt conform besluit najaarsnota in de nieuw gevormde reserve MOP gebouwen gestort. Dit overschot op het budget MOP 2011 heeft te maken met de pieken en dalen in het meerjaren onderhoudsplan (MOP) en een aanbestedingsvoordeel van ca. 10%. Voor 2012 staat een onderhoudsinspanning van ca € 1.472.000 gepland. Toekomstig beleid Na de privatisering van de buitensportaccomodaties per 01-01-2012 zullen nog eens 9 gebouwen uit het onderhoud door de gemeente Losser worden geschrapt en blijven 54 gebouwen over. Het budget MOP 2012 zal daarom conform de ramingen structureel met € 45.000 worden verlaagd naar een bedrag van € 912.000 De lijst van gemeentelijke objecten vormt het de basis voor keuzes in het aanhouden danwel afstoten van gebouwen. Daarbij spelen budgettaire redenen maar ook de wens om de mogelijkheden van verdere privatisering nader te bekijken een rol. Dit heeft namelijk weer invloed op het budget dat benodigd is voor het nog vaststellen MOP in de toekomst.

101

Ondergrondse afvalcontainers Huidig beleid In het recente verleden is € 280.000 beschikbaar gesteld voor de aanschaf van ondergrondse afvalcontainers. Omdat een aantal omringende gemeenten ook geld beschikbaar stelden is gekozen dit project gezamenlijk Europees aan te besteden (kwantiteitsvoordeel). De Europese aanbesteding is in eerste instantie echter mislukt waardoor het gehele project een forse vertraging heeft opgelopen. In 2011 is volop ingezet op de uitvoering van dit project. Inmiddels is het project grotendeels gereed. Toekomstig beleid De nadruk in 2012 ligt op de ondergrondse containers voor glas en textiel. Daarnaast is op enkele locaties het plaatsen van ondergrondse containers gecombineerd met integrale uitvoeringsprojecten (bijvoorbeeld Hart voor Overdinkel, fase I).

102

D. FINANCIERING In de jaarrekening 2011 blikken we terug op wat er is geschreven in de paragraaf financiering bij de begroting 2011. Met andere woorden: er wordt verantwoording afgelegd over datgene wat is geraamd c.q. werd verwacht in de financieringsparagraaf bij de begroting 2011. Doelstellingen van het treasurybeleid De Wet fido (Wet financiering decentrale overheden) geeft de kaders aan waarbinnen decentrale overheden de treasuryactiviteiten moeten uitvoeren. Het doel hiervan is de bevordering van een gezonde financiering en handhaving van de positie van decentrale overheden op de kapitaalmarkt. De doelstellingen van het treasurybeleid zijn vastgelegd in de Financiële beheersverordening 2007, ook wel artikel 212 genaamd. Deze verordening is aangepast aan de duale rollen van de gemeenteraad en ons college en is vastgesteld door de raad op 2 oktober 2007. Bovendien past deze aanpassing binnen het project terugdringing van administratieve regels. Risicobeheer Onder financiële risico’s worden zowel renterisico’s (van vaste en vlottende schuld) als kredietrisico’s, liquiditeitenrisico’s en koersrisico’s verstaan. De Wet fido geeft een aantal verplichte elementen aan die het risico beperken. Een belangrijke eis uit de wet fido is dat de uitvoering van de treasuryfunctie uitsluitend de publieke taak dient en dat het beheer verstandig dient te zijn. De gemeente Losser had en heeft in het afgelopen jaar geen uitzettingen gedaan met overtollige middelen. Omslagrente Bij de toerekening van rente door middel van kapitaallasten wordt uitgegaan van een gemiddelde rekenrente, ook wel de omslagrente genoemd. In de begroting 2011 werd de rekenrente op 5,5% gesteld bij wijze van voorcalculatie, welke ook is gehanteerd voor de rekening. Rente- risiconorm Het uitgangspunt van de renterisiconorm is het beheersen van de renterisico’s op de langlopende schulden (schulden met een looptijd van één jaar of langer). Dit gebeurt door het aanbrengen van spreiding in de looptijden van de leningen. Hiermee wordt voorkomen dat een groot deel van de leningen tegelijk opnieuw moet worden afgesloten, met het risico van snel oplopende rentelasten. Uit de onderstaande tabel blijkft dat de rente-risiconorm niet is overschreden in 2011: Berekening renterisiconorm (x € 1.000) Begrotingstotaal (1) Vastgesteld percentage (2) Renterisiconorm (1) x (2) = (3) Aflossingen (4) Ruimte onder renterisiconorm (3) - (4)

Begroting 2011 50.893

Jaarrekening 2011 50.893

20% 10.179 2.571 7.608

20% 10.179 2.891 7.288

Kasgeldleningen In 2011 zijn er geen kasgeldleningen afgesloten.

103

Vaste geldleningen In 2011 zijn geen langlopende geldleningen afgesloten. Ook renteherzieningen en vervroegde aflossingen van reeds bestaande vaste geldleningen hebben in 2011 niet plaatsgevonden. Kasgeldlimiet Voor het bepalen van de liquiditeitspositie – de mate waarin op korte termijn aan de verplichtingen kan worden voldaan – is de kasgeldlimiet belangrijk. De kasgeldlimiet volgens de Wet fido is het bedrag dat de gemeente als gemiddelde netto vlottende schuld (vlottende schulden -/- vlottende middelen) maximaal mag hebben. Uit de onderstaande tabel blijkt dat de kasgeldlimiet gedurende geheel 2011 niet is overschreden: (x € 1.000) Omvang begroting per 1 januari 2011 grondslag

1e kwartaal

2e kwartaal

3e kwartaal

4e kwartaal

50.893

50.893

50.893

50.893

Toegestane kasgeldlimiet: - in % van de grondslag - omvang kasgeldlimiet

8,5% 4.326

8,5% 4.326

8,5% 4.326

8,5% 4.326

Toets kasgeldlimiet: Gemiddelde overschot vlottende middelen Gemiddeld opgenomen vlottende schuld Toegestane kasgeldlimiet Ruimte onder kasgeldlimiet

718

433

290 4.326 4.036

669 4.326 3.657

4.326 5.043

4.326 4.759

Samenwerking Enschede In 2011 is een begin gemaakt met het integreren van de treasuryfunctie in het Enschedese werkproces. In 2012 zal derhalve een treasurystatuut aan de raad worden aangeboden waarin deze samenwerking gestalte krijgt.

104

E. BEDRIJFSVOERING Samenwerking Samenwerking Enschede op het terrein van publieksdienstverlening en bedrijfsvoering Per 1 maart 2011 is de samenwerking met de gemeente Enschede op de terreinen bedrijfsvoering en publieksdienstverlening een feit geworden. De samenwerking verloopt naar behoren. Het betreft het eerste jaar van samenwerking nu. Op onderdelen zullen er nog verbeteringen plaatsvinden. De dienstverleningsovereenkomsten zijn getekend. De totale besparing voor gemeente Losser en Enschede is geraamd op € 300.000. Deze besparing is op basis van 50-50 toegewezen aan beide gemeenten. In de begroting van Losser is voor 2011 een stelpost Samenwerking Enschede onder het programma Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien opgenomen van € 150.000. In Losser is er in 2011 een besparing gerealiseerd van € 168.000 op de onderdelen ICT (kapitaallasten) en diverse exploitatiebudgetten van de programma’s bestuur & dienstverlening en veiligheid. De totale besparing in Enschede bedraagt € 160.000 waardoor de totale besparing in 2011 op € 328.000 komt. Informatiemanagement De daadwerkelijke migratie van de ICT systemen heeft plaatsgevonden in 2011. De apparatuur op de bureaus in Losser is vervangen. Het ICT beheer wordt nu volledig door Enschede uitgevoerd. Personeel & organisatie De personeels- en salarisadministratie van Losser en Enschede zijn per 1 januari 2012 helemaal in elkaar geschoven. De administratieve p&o-taken worden vanuit Enschede aangeboden. Financiën Inherent aan de uitbesteding van de bedrijfsvoering aan Enschede is het implementeren van het financiële proces in het Enschedese. Dit betekent dat de financiële administratie van Losser (Decade) vanaf 2012 in de Enschedese administratie (Coda) is geïmplementeerd. Een van de grote veranderingen voor de Losserse medewerkers is dat in 2012 het factuurproces is gedigitaliseerd. Huisvesting en services Vanaf het moment waarop de samenwerking met de gemeente Enschede is ingegaan is de afdeling Huisvesting en Services gestart met implementatie van het “Enschedees model” ten behoeve van de bedrijfsvoering in Losser. Dit is conform de afspraak Losser bepaalt wat en Enschede hoe. Belangrijke veranderingen in de transformatie naar het “Enschedees model” zijn: reprografie, catering,kantoorbenodigdheden en papier, reserveringen vergaderruimtes en overige faciliteiten, coördinatie ontvangsten en recepties, toegangsbeveiliging gebouwen en terreinen, huisvestingsplan gemeentehuis Losser. Inkoop Sinds april 2011 wordt er tussen Losser en Enschede op het gebied van inkoop samen gewerkt. Vanaf deze periode zijn ondermeer de inkoopvoorwaarden vastgesteld, zijn deze gepubliceerd in de pers, internet en intranet. Er is een inkoopwegwijzer conform de huidige afspraken in Losser. Er is vanuit Enschede betrokkenheid bij diverse inkooptrajecten.

105

Samenwerking Enschede op het terrein van Werk en Inkomen en Zorg De colleges van burgemeester en wethouders van de gemeenten Enschede en Losser hebben in 2011 de intentie uitgesproken om de taken en de medewerkers van de afdeling Werk, Inkomen en Zorg van de gemeente Losser onder te brengen bij de gemeente Enschede. Er wordt een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd en de besluitvorming over “go – no go” en over het transitieproces staat gepland in juni 2012. Samenwerking Veiligheidsregio Op 14 februari 2011 heeft het Algemeen Bestuur (AB) van de Veiligheidsregio Twente het principebesluit genomen om te komen tot één brandweer in Twente. Dit principebesluit sluit aan bij een voorstel waarmee in 2009 is ingestemd. Toen is er besloten een Veiligheidsregio op te richten waarbinnen een meer gecoördineerde aanpak van rampen en crisisbeheersing centraal staat en waarvan de opschaling van de brandweer naar regionaal niveau een onderdeel is. De koers in Twente sluit aan bij de motie die de Tweede Kamer in november 2010 heeft aangenomen over de verplichte samenwerking van brandweerkorpsen We verwijzen u voor meer informatie graag naar het principebesluit Regionalisering brandweer zoals dat is behandeld in de commissie Bestuur en Samenleving van 17 april 2012. Samenwerking Regionale Uitvoeringsdiensten In 2011 zijn de voorbereidingen getroffen voor de samenwerking van de afdeling vergunningverlening in een regionale uitvoeringsdienst. In 2012 gaan deze voorbereidingen door en de streefdatum voor de samenwerking is 1 januari 2013. Naar verwachting wordt de bestuursovereenkomst Regionale uitvoeringsdienst in het voorjaar van 2012 getekend. Samenwerking GBT Per 1 januari 2011 is de Gemeente Losser voor het taakonderdeel belastingen toegetreden tot het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente. De samenwerking verloopt nu, na de eerste aanvangsproblemen, goed.

Organisatie De nota herijking en doorontwikkeling van de Losserse organisatie is eind 2011 vastgesteld. De organisatie wordt in 2012 conform deze nota verder vorm gegeven. De essentie van de nota herijking is, dat er een bijgestelde koers voor de aanpassing van de organisatiestructuur is voorgesteld ten opzichte van de nota doorontwikkeling organisatie gemeente Losser uit 2009. In 2012 worden de afdelingen Welzijn en Ruimtelijke en Economische Ontwikkelingen (REO) samengevoegd. Moment van samenvoeging is afhankelijk van de komst van de nieuwe leidinggevende van de nieuwe afdeling Beleid, Strategie en Projecten (BSP). Financieel beleid De raad heeft op 12 juli 2011 de kadernota 2012-2015 vastgesteld. Bij deze kadernota hebben we aangegeven dat wij een robuuste koers uit willen zetten, waarbij we ons laten leiden door de maatschappelijke ontwikkelingen tegen de achtergrond van de economische en financiële situatie. Om de ambities van de gemeente waar te kunnen maken hebben we naast bezuinigingen ook middelen vrijgemaakt door bezuinigingen en ombuigingen in te zetten voor nieuwe ontwikkelingen. Dit totaal resulteerde in een meerjarig sluitende begroting die door de provincie is goedgekeurd.

106

Planning en Control In 2011 is de nieuwe IPC cyclus vastgesteld. In 2012 gaan we volgens deze vastgestelde planning werken. P&C cyclus Maart

Mei

Juli

September

Jaarrekening

Afgelopen jaar

Bestuurs rapportage

Lopende jaar

Volgend jaar (en meerjarig)

November

“Staat van Losser”

Kadernota

Programmabegroting

Grondbedrijf In de paragraaf grondbeleid worden de actuele ontwikkelingen met betrekking tot het grondbedrijf verder toegelicht. Dienstverlening In het deelprogramma dienstverlening zijn de actuele ontwikkelingen van de dienstverlening beschreven. Ruimtelijke ontwikkeling In het deelprogramma ruimtelijke ordening zijn de ontwikkelingen van ruimtelijke ordening beschreven. Openbare Werken De ontwikkelingen van de afdelingen openbare werken zijn beschreven binnen het programma landschap en ruimte. Wet maatschappelijke ondersteuning/Zorg Uw raad heeft op 21 juni 2011 de Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Losser 2011 vastgesteld. Deze Verordening is met ingang van 1 juli 2011 in werking getreden. Werk en Inkomen De ontwikkelingen met betrekking tot het onderdeel werk en inkomen worden beschreven in het deelprogramma werk en inkomen. Invoering WABO De invoering van de Wabo heeft plaats gevonden op grond van het minimale vereiste wettelijke niveau. Bij het programma Landschap en ruimte, deelprogramma milieu zijn de verdere ontwikkelingen beschreven.

107

Gemeentelijke subsidies In maart 2011 zijn de beleidsregels voor de structurele waarderingssubsidies vastgesteld. In 2011 zijn met diverse organisaties afspraken gemaakt over de subsidies in de DAP-kaarten. Haalbaarheidsonderzoek Kulturhus Losser en Brede School Losser Zuid De voortgang met betrekking tot het Kulturhus melden we in het deelprogramma kunst en cultuur, de voortgang van de brede school is te vinden bij deelprogramma onderwijs. Basisregistraties De voortgang over 2011 met betrekking tot basisregistratie is gemeld bij het programma bestuur en dienstverlening.

108

F. VERBONDEN PARTIJEN Inleiding Vanwege de bestuurlijke, beleidsmatige en/of financiële belangen en mogelijke risico’s is het gewenst dat in de begroting en het jaarverslag aandacht wordt besteed aan derderechtspersonen, waarmee de gemeente een band heeft. Voor deze paragraaf ligt het criterium daarvoor bij de vraag of de gemeente bij deze partijen een bestuurlijk en financieel belang heeft. Het gaat dan concreet om deelnemingen (vennootschappen), gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen. Onder bestuurlijk belang wordt in dit verband verstaan: het hebben van een zetel in het bestuur of het hebben van stemrecht. Met financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die achtergesteld zijn in geval van faillissement van de verbonden partij en/of dat financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente. Belang voor de gemeenteraad Een gemeente kan grotendeels zelf bepalen hoe een bepaalde taak wordt uitgevoerd. De gemeente kan er bijvoorbeeld voor kiezen de uitvoering zelf ter hand te nemen of deze uitvoering juist te regelen via een gemeenschappelijke regeling met een aantal regiogemeenten. Vaak zijn er ook andere oplossingen mogelijk, zoals het verstrekken van een subsidie aan een private stichting. Het belang van verbonden partijen is dat deze vaak beleid uitvoeren dat de gemeente in principe ook zelf kan (blijven) doen. De gemeente houdt de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. Kernvragen zijn of de doelstellingen van de verbonden partijen nog steeds overeenstemmen met die van de gemeente en of de doelstellingen van de gemeente via de verbonden partijen gerealiseerd worden. Het tweede belang betreft het budgettaire beslag en de financiële risico’s die de gemeente met de verbonden partijen kan lopen en de daaruit voortvloeiende budgettaire gevolgen. De gemeente moet steeds de afweging maken, welke aanpak de beste garantie biedt dat de taak wordt uitgevoerd op een manier zoals de gemeente dat voor ogen staat. De gemeente moet ook afwegen op welke manier de gemeente voldoende inhoudelijk en financieel toezicht heeft binnen de uitvoering van een taak. De kaders voor de omgang met verbonden partijen zijn vastgelegd in de Nota verbonden partijen, die op 20 december 2011 door de gemeenteraad is vastgesteld. A. Gemeenschappelijke regelingen Als gevolg van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) kunnen de raden, de colleges van burgemeester en wethouders en de burgemeesters van twee of meer gemeenten, afzonderlijk of gezamenlijk, ieder voor de eigen gemeente waarvoor zij bevoegd zijn, een gemeenschappelijke regeling treffen ter behartiging van één of meer bepaalde belangen van die gemeenten (artikel 1, lid 1 Wgr).

De gemeente Losser neemt in het 2011 deel aan de volgende gemeenschappelijke regelingen. 1. Regionaal openbaar lichaam Regio Twente Doel: Het behartigen van die belangen, die verband houden met een evenwichtige en harmonische ontwikkeling van zijn rechtsgebied. Het betreffen daarbij de volgende belangen: Volksgezondheid, milieu, ruimtelijke ontwikkeling, verkeer en vervoer, sociaal-economische ontwikkeling, recreatie en toerisme, grensoverschrijdende samenwerking (Euregio), arbeidsvoorziening, welzijn en onderwijs en grondbeleid.

109

Betrokkenen: Raden, colleges en burgemeesters van alle Twentse gemeenten. Bestuurlijk belang: Uitvoering geven aan de plusregio in het kader van de Wgr . Dit is een opgelegde regeling. Doen wat lokaal moet en doen wat regionaal kan. De kwaliteit van de regeling: een rechtspersoonlijkheid bezittend openbaar lichaam, bestaande uit een algemeen bestuur (Regioraad), waarin alle betrokken gemeenten met twee leden zijn vertegenwoordigd, waarvan één uit het college en één uit de leden van de raad en een dagelijks bestuur (DB) waarvan de leden door en uit het midden van de Regioraad worden aangewezen. De gemeente Losser wordt in de Regioraad vertegenwoordigd door wethouder drs. J. Schuddeboom en de heer S. Geissler. Burgemeester mr. drs. M. Sijbom en de heer G.H.J. Aveskamp zijn de beide plaatsvervangers. Ontwikkelingen 2011 Als gevolg van de financieel-economische crisis hebben vele gemeenten te maken gekregen met forse ombuigingsoperaties. De Regio Twente zich bereid verklaard actief deel te nemen aan de financiële opgave waar de Twentse gemeenten voor staan. Het gaat om een bezuinigingsopgave van in totaal € 3 miljoen. Deze opgave is opgesplitst in een verlaging van de gemeentelijke bijdrage van 2,5 miljoen en taakstelling van € 560.000,- voor de Jeugdgezondheidszorg. De verlaging van de gemeentelijke bijdrage moet in het jaar 2012 gerealiseerd zijn. De totale ombuigingsoperatie ligt op schema. Verder zijn de aandelen van afvalbedrijf Twence overgegaan van de Regio Twente naar de invididuele gemeenten. De besluitvorming hierover heeft na een langdurig en gedegen voorbereidingstraject plaatsgevonden in de Regiororaadsvergadering van 11 mei 2011. Daarnaast is er vanuit de Regio Twente op aandrang van de deelnemende gemeenten veel energie gestopt in het verbeteren van de begrotingssystematiek. Dit heeft geresulteerd in het instellen van een auditcommissie vanuit de Regioraad.

In algemene zin kan nog worden gemeld dat de verwachting is dat de Wgr-plus status van de Regio Twente in nabije toekomst komt te vervallen. Toelichting

Bijdrage aan regio Twente diverse beleidsterreinen

Inclusief afrekening 2011

Jaarverslag 2010

Begroting 2011 na wijziging

Jaarverslag 2011

€ 951.185

€ 927.530

€ 927.034

2. Werkvoorzieningschap Oost-Twente (Top-Craft B.V.) Doel: 1. Het zorgdragen dat zoveel mogelijk ingezetenen van de deelnemende gemeenten die volgens een indicatiebeschikking of herindicatiebeschikking tot de doelgroep behoren, betaalde arbeid kunnen verrichten in het kader van de Wsw. De arbeid is gericht op het behouden, dan wel bevorderen van de arbeidsgeschiktheid van de werknemer, mede met het oog op het kunnen gaan verrichten van arbeid onder normale omstandigheden. 2. Het begeleidend laten werken van in de deelnemende gemeenten woonachtige personen die voldoen aan de vereisten, zoals omschreven in artikel 11 Wsw. 3. De mogelijkheid tot het verrichten van taken op het terrein van overige vormen van werkgelegenheid. Betrokkenen: De raden van de gemeenten Dinkelland, Losser en Oldenzaal.

110

Bestuurlijk belang: De kwaliteit van de regeling: een rechtspersoonlijkheid bezittend openbaar lichaam, bestaande uit een algemeen bestuur (AB) waarin alle betrokken gemeenten met twee leden - aangewezen door de raad van een deelnemende gemeente uit het college - zijn vertegenwoordigd en een dagelijks bestuur (DB) waarvan de leden (naast de voorzitter en secretaris bestaande uit tenminste één en ten hoogste drie leden) door het AB worden aangewezen. De Losserse vertegenwoordiging in het algemeen bestuur bestaat uit de wethouders drs. J.F. Hassink en drs. J. Schuddeboom. Daarnaast is wethouder drs. J.F. Hassink lid van het dagelijks bestuur en van de Raad van Commissarissen. Ontwikkelingen 2011 In het jaarcontract zijn op gebied van detachering en begeleid werken, naast kwantitatieve en financiële vereisten ook kwalitatieve eisen aan mensontwikkeling vastgesteld. Er is een Task Force (vanuit gemeenten en TopCraft) ingesteld om de doorontwikkeling van TopCraft als Mensontwikkelbedrijf een impuls te geven. De geformuleerde ambities zijn echter ingehaald door de ontwikkeling van de Wet werken naar vermogen en als gevolg daarvan de ingezette transitie van het WOT en Top Craft.

Met de ontmanteling van Top Craft en het opbouwen en inrichten van nieuwe uitvoeringsvormen voor de Wsw zijn herstructureringskosten gemoeid. De totale kosten worden geraamd op € 10.264.000,-. Plusminus 75% van deze herstructureringskosten bestaat uit personele verplichtingen zoals loondoorbetaling en wachtgeld. Er is een aanvraag ingediend bij het Rijk voor een tegemoetkoming in de herstructureringskosten ter hoogte van € 2.824.898,-. Als gevolg van de ontmanteling en de berichtgeving daaromtrent, bestaat er het risico dat (potentiële) opdrachtgevers opdrachten niet verlengen of niet aan Top Craft gunnen waardoor de omzet achterblijft en de begroting niet wordt gerealiseerd. Toelichting

Vaststelling bijdrage

Gemeentelijke bijdrage Topcraft

SE omvang en subsidieresultaat verloonde salarissen

Jaarverslag 2010

€ 612.326

Begroting 2011 na wijziging € 915.063

Jaarverslag 2011

€ 933.658

3. Openbaar Lichaam Crematoria Twente Doel: Het door de deelnemende gemeenten gezamenlijk stichten en exploiteren van crematoria (in Twente). Betrokkenen: De raden, colleges en burgemeesters van de gemeenten Almelo, Borne, Dinkelland, Enschede, Haaksbergen, Hengelo (O), Hof van Twente, Losser, Berkelland Oldenzaal, Tubbergen, Wierden en Winterswijk. Bestuurlijk belang: De kwaliteit van de regeling: een rechtspersoonlijkheid bezittend openbaar lichaam, bestaande uit een algemeen bestuur (AB) waarin alle betrokken gemeenten met elk een lid - benoemd door de raad van een deelnemende gemeente uit zijn midden, inclusief de voorzitter, op aanbeveling van het college - en een uit vijf leden bestaand dagelijks bestuur (DB) waarvan de leden door het AB uit zijn midden worden benoemd met dien verstande dat drie van de vijf zetels worden ingenomen door leden van de deelnemende gemeenten, waarvan het inwoneraantal op 1 januari van het jaar waarin de keuze plaats vindt, minder is dan 40.000. De voorzitter en secretaris worden door het AB uit zijn midden benoemd; zij bekleden respectievelijk die functies binnen het dagelijks bestuur.

111

De gemeente Losser wordt in het algemeen bestuur vertegenwoordigd door wethouder Hassink. Ontwikkelingen 2011 De gemeenschappelijke regeling Openbaar Lichaam Crematoria Twente is enig aandeelhouder van Crematoria Twente/Oost Nederland B.V. (hierna CTOB). CTOB is een zelfstandige dienstverlenende organisatie die crematies verzorgt in de regio Twente en Achterhoek. Indien de afgesproken normen voor solvabiliteit en de vermogenspositie van CTOB dit toelaten, wordt uit de winst een uitkering gedaan aan de aandeelhouder. De winst is afhankelijk van het aantal crematies. Het is een landelijk tendens dat het percentage crematies blijft stijgen.

De verwachting is dat in 2012/2013 in Oldenzaal een nevenvestiging van het crematorium kan worden geopend. Belangrijke overweging voor het realiseren van deze vestiging vormde het dichterbij brengen van de dienstverlening voor de inwoners van Noord-Oost Twente. Daarnaast wilde men voorkomen dat de concurrentie in Oldenzaal zou bouwen. Door de opening van de vestiging in Oldenzaal kan de dividenduitkering voor de jaren 2013 en verder onder druk komen te staan, waarbij de verwachting is dat de uitkering zich op termijn zal herstellen. Daarnaast is de CTOB het afgelopen jaar bezig gewenst met het opstellen van een toekomstvisie, waarvan de resultaten naar verwachting in 2012 worden gepresenteerd. Toelichting

Dividend

Verdeling inwoneraantal

Regulier dividend

Jaarverslag 2010

Begroting 2011 na wijziging

Jaarverslag 2011

€ 23.981

€ 31.090

€ 31.090

4. Stadsbank Oost Nederland Doel: Als kredietbank, met inachtneming van wat in de gemeenschappelijke regeling is bepaald, zowel vanuit bedrijfseconomisch als ook vanuit maatschappelijk oogpunt, verantwoord een pakket van al dan niet financiële dienstverlening aan te bieden, in het bijzonder aan ingezetenen in haar rechtsgebied. Betrokkenen: De raden van de gemeenten Aalten, Almelo, Berkelland, Borne, Bronckhorst, Dinkelland, Enschede, Oost-Gelre, Haaksbergen, Hellendoorn, Hengelo (O), Hof van Twente, Lochem, Losser, Montferland, Oldenzaal, Oude IJsselstreek, Rijssen-Holten, Tubbergen, Twenterand, Wierden, Winterswijk. Bestuurlijk belang: Kwaliteit van de regeling: een rechtspersoonlijkheid bezittend lichaam, bestaande uit een algemeen bestuur, waarin elke gemeente is vertegenwoordigd door een door de raad uit zijn midden of uit het college van burgemeester en wethouders aan te wijzen vertegenwoordiger. Het dagelijks bestuur bestaat uit 8 leden, waarin in ieder geval zitting hebben de AB-leden uit de gemeenten Almelo, Hengelo en Enschede. De voorzitter wordt door het AB uit zijn midden aangewezen. De gemeente Losser werd in 2011 door wethouder drs. J.F. Hassink in het Algemeen Bestuur vertegenwoordigd.

112

Ontwikkelingen 2011 De gemeentelijke bijdrage is gestegen ten opzichte van 2010. Om de kosten van schuldhulpverlening niet verder te laten stijgen, zijn in overleg met de Stadsbank maatregelen genomen. De verwachting is dat hierdoor de gemeentelijke bijdrage in 2012 zal dalen. Er wordt meer een beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van de cliënt ten aanzien van zijn schulden. Toelichting

Gemeentelijke bijdrage

Vaststelling bijdrage Afname diensten inwoners gemeente Losser

Jaarverslag 2010

€ 152.787

Begroting 2011 na wijziging € 170.000

Jaarverslag 2011

€ 171.407

5. Gemeentelijke Belastingkantoor Twente Doel: De gemeenschappelijke regeling behartigt de belangen van de deelnemende gemeenten, elk voor zover het hun grondgebied en bevoegdheden betreft op het gebied van: a. heffing en invordering van belastingen; b. de uitvoering van de Wet waardering onroerende zaken, waaronder tevens het verstrekken van vastgoedgegevens aan de deelnemers van derden. Betrokkenen: de colleges van de gemeenten Enschede, Hengelo, Borne, Losser en Haaksbergen Bestuurlijk belang: Kwaliteit van de regeling: een rechtspersoonlijkheid bezittend lichaam, bestaande uit een algemeen bestuur, waarin elke gemeente is vertegenwoordigd door twee door en uit het college van burgemeester en wethouders aan te wijzen vertegenwoordigers. Bij deelname van vijf of meer leden wijst ieder college van de deelnemende gemeenten maximaal één lid aan. De gemeente Losser werd in 2011 door de wethouder drs. J. Schuddeboom en drs. J.F. Hassink in het algemeen bestuur vertegenwoordigd. Vanaf 2012 bestaat de vertegenwoordiging nog maar uit één gemeentelijke vertegenwoordiger. Ontwikkelingen 2011 Binnen Netwerkstad werd op het terrein van de Wet Waardering onroerende Zaken (WOZ) en de heffing en invordering van de gemeentelijke belastingen al geruime tijd samengewerkt om de dienstverlening beter en efficiënter te maken. Op initiatief van de belastingorganisaties van Borne, Hengelo en Enschede zijn deze organisaties in 2009 ondergebracht in één nieuwe organisatie, het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente. Deze is gehuisvest in het stadskantoor van Hengelo met gebruikmaking van het rekencentrum van Enschede. Per 1 januari 2011 is de gemeente Losser toegetreden waarbij de verordeningen zijn geharmoniseerd. De burger merkt van deze wijziging weinig tot niets. De dienstverlening aan het publiek (zoals uitgifte paspoorten en rijbewijzen) is bij de gemeente achtergebleven. Dit geldt ook voor zaken als de besluitvorming over de hoogte van de diverse gemeentelijke tarieven en het al dan niet kwijtschelden van de diverse belastingen.

113

De belangrijkste ontwikkelingen in 2011 hebben betrekking op de teruggave van leges van identiteitskaarten, de maximering van leges voor rijbewijzen en de invoering van een bedrijveninvesteringszone. Toelichting Gemeentelijke bijdrage

Vaststelling bijdrage Afname diensten

Jaarverslag 2011 € 451.000

6. Centrumregeling ambtelijke samenwerking Enschede-Losser Doel: De regeling heeft tot doel een doelmatige en toekomstbestendige uitvoering van taken, die in het takenregister zijn opgenomen. Het gaat vooral om taken die liggen op het gebied van bedrijfsvoering en publieksdienstverlening. Betrokkenen: de colleges en de burgemeesters van de gemeenten Enschede en Losser. Bestuurlijk belang: De gemeenschappelijke regeling heeft de vorm van een centrumregeling, waarbij de gemeente Enschede als centrumgemeente is aangewezen. De taken die in de bij de centrumregeling gevoegde bijlage zijn genoemd, worden door de gemeente Enschede voor de gemeente Losser uitgevoerd. De uitwerking hiervan is vastgelegd in Dienstverleningsovereenkomsten. Ontwikkelingen 2011 In maart 2011 is de samenwerking formeel gestart en zijn de betrokken medewewerkers in dienst getreden van de gemeente Enschede. In eerste instantie werd de bedrijfsvoering en dienstverlening nog vanuit de lokatie Losser aangeboden door deze medewerkers. Gaandeweg het jaar zijn steeds meer medewerkers fysiek overgegaan naar Enschede, en wordt de nodige dienstverlening en bedrijfsvoering aangeboden vanuit Enschede. Dat betekent dat ook de personele samenstelling steeds meer een mix is geworden van oudLosserse en Enschedese medewerkers. De publieksbalie is en blijft fysiek in Losser aanwezig.

2011 is het aanvangsjaar van de samenwerking. Beide partijen (zowel Losser als Enschede) hebben moeten wennen aan de nieuwe situatie. Verschillende processen, procedures en culturen moesten worden samengebracht. Dat gaat in de praktijk niet altijd direct goed. Ook 2012 zal nog in het teken staan van de verdere doorontwikkeling. Losser en Enschede zijn er samen wel in geslaagd de geraamde taakstelling van 300.000 euro te realiseren. Omdat de samenwerking pas op 1 maart 2011 van start is gegaan, zijn de budgetten over 2011 nog in de begroting van Losser opgenomen. 7. Veiligheidsregio Twente Doel: De gemeenschappelijke regeling heeft tot doel de brandweerzorg, de rampenbestrijding, de crisisbeheersing en de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen met behoud van lokale verankering bestuurlijk en operationeel op regionaal niveau te integreren ten einde een doelmatige en slagvaardige hulpverlening te verzekeren, mede op basis van een gecoördineerde voorbereiding. Betrokkenen: de colleges van de veertien Twentse gemeenten. Bestuurlijk belang: Kwaliteit van de regeling: een rechtspersoonlijkheid bezittend lichaam, bestaande uit een algemeen bestuur, waarin elke gemeente is vertegenwoordigd door de burgemeester.

114

Ontwikkelingen 2011 De Wet op de Veiligheidsregio’s is per 1 januari 2011 in werking getreden. Met ingang van die taken zijn de taken van de Hulpverleningsdienst Twente formeel overgegaan naar de Veiligheidsregio Twente. Begrotingstechnisch is de begroting van de Veiligheidsregio Twente uit de de begroting van de Regio Twente genomen. De oprichting van de Veiligheidsregio brengt geen extra kosten met zich mee. De Veiligheidsregio Twente heeft zich het eerst jaar vooral bezig gehouden met het opstellen van de wettelijk verplichte documenten. Daarnaast is het traject van de overgang van de gemeentelijke brandweerkorpsen naar de Veiligheidsregio opgestart.

De begroting 2011 (en daarmee ook de rekening 2011) zijn nog onderdeel van de jaarstukken van de Regio Twente en worden dit jaar nog in die stukken afgehandeld. Rijksgrens overschrijdende samenwerking

8. Euregio Dit is geen formele gemeenschappelijke regeling. De belangen en vertegenwoordiging lopen via de Regio Twente.

B. Deelnemingen Tot de verbonden partijen behoort ook het aandeelhoudersschap. Op basis van BBV 2004 mag dividend pas verantwoord worden in het jaarverslag als het bedrag werkelijk is ontvangen. De aandeelhoudersvergaderingen stellen in de loop van 2011 de jaarrekening 2010 vast en bepalen dan ook de hoogte van de winstuitkering (dividend) over het jaar 2010 hetgeen dus in het jaarverslag 2011wordt verantwoord.

9. Bank Nederlandse Gemeenten De bank, opgericht in 1914, is een structuurvennootschap. De Staat is houder van de helft van de aandelen, de andere helft is in handen van gemeenten (dus ook de gemeente Losser bezit een deel), provincies en een hoogheemraadschap. De BNG is gevestigd in Den Haag en heeft geen nevenvestigingen. De BNG heeft als doel de uitoefening van het bedrijf van bankier ten dienste van overheden. De bank houdt zich binnen die doelstelling onder meer bezig met het aantrekken en uitzetten van gelden, het verzorgen van het betalingsverkeer en het verrichten van valutatranacties.Voor de gemeente Losser is de BNG hoofdbankier. Ontwikkelingen 2011 De winst van de onderneming staat nog steeds onder druk als gevolg van de financiële crisis. Daarnaast schrijven de nieuwe regels de banken voor, dat zij meer risicovermogen moeten aanhouden. De BNG zal derhalve haar eigen vermogen moeten ophogen. Voor de Gemeente Losser kunnen beide zaken tot gevolg hebben dat er voor de komende jaren een lagere dividendopbrengst wordt ontvangen.

De activiteiten voor 2011 waren onder andere: - Het blijven bieden van dienstverlening in het kader van het maatschappelijk belang, ook onder moeilijke marktomstandigheden. - Het handhaven van de excellente status van kredietwaardigheid (AAA-rating). Toelichting

17.550 aandelen

Dividend

Regulier dividend

Jaarverslag 2010 € 43.699

Begroting 2011 na wijziging € 40.365

Jaarverslag 2011 € 40.365

115

10. Vitens N.V. Doel: Uitoefening van een publiek drinkwaterbedrijf, daaronder begrepen de winning, produktie, transport, verkoop en distributie van water.Vitens N.V. is voor de gemeente Losser de leverancier van water. Toelichting

Dividend

Jaarverslag 2010

25.480 aandelen

Regulier dividend

€ 63.248

Begroting 2011 na wijziging € 68.165

Jaarverslag 2011 € 68.165

11. Participatiefonds Wadinko Doelstelling van Wadinko is door participatie maatschappelijke doelen te dienen zoals ontwikkeling bedrijvigheid en bevorderen van werkgelegenheid. Wadinko is volledig eigendom van de provincie Overijssel en diverse gemeenten. Begin 2011 heeft Wadinko meer- en minderheidsbelangen in 26 bedrijven. Bij deze bedrijven zijn 1820 personen werkzaam. Er is voor een bedrag van € 30,4 miljoen belegd. Structureel wordt er geen dividend uitgekeerd. Indien de financiële middelen voor investeringen en reserve aan liquiditeiten de ondergrens van € 15 miljoen overstijgen kan interim dividend worden uitgekeerd. Toelichting 55 aandelen

Dividend Regulier dividend

Jaarverslag 2010 €0

Begroting 2011 €0

Jaarverslag 2011 €0

12. Twence De doelstelling van Twence is: 1. het vanuit de zorgtaak van deelnemende overheden beheren en exploiteren van milieuvoorzieningen, het verlenen van diensten op het gebied van milieubeheersing en het bewerken van huishoudelijk afval. 2. het produceren en leveren van duurzame energie en secundaire grondstoffen. 3. het deelnemen in en financieren van andere ondernemingen en vennootschappen. Twence is een modern afvalbedrijf, dat voor de samenleving een duurzaam rendement wil realiseren zowel op milieu als op financieel gebied. Daarbij worden uit afval en grondstoffen zoveel mogelijk energie en grondstoffen teruggewonnen. De in gebruikneming van een derde afvalverbrandingslijn past in deze visie. Dividenduitkering vindt plaats op basis van inwoneraantallen. Ontwikkelingen 2011 In 2011 is de transitie van het collectieve aandeelhouderschap (Regio Twente) naar het individueel aandeelhouderschap (de deelnemende gemeenten) gerealiseerd. Dit houdt onder meer in dat de deelnemende gemeenten richting geven aan het strategisch beleid van Twence. Om hier invulling aan te geven is in 2011 een concept-strategisch beleidsplan opgesteld. Toelichting

Dividend op basis van inwoneraantallen

Dividend

Regulier dividend

Jaarverslag 2010

€ 83.302

Begroting 2011 na wijziging € 89.225

Jaarverslag 2011

€ 89.225

116

13. Twente Milieu Doel: De vennootschap heeft als doel om hoofdzakelijk ten behoeve van haar aandeelhouders werkzaam te zijn op het gebied van de gemeentelijke taken, zoals inzameling en het (doen) verwerken van afval, reiniging en gladheidsbestrijding, alsmede op het gebied van andere milieuvelden, alsmede het werkplaatsbeheer voor het onderhoud van gemeentelijke voertuigen en machines en het beheer van openbare ruimten en het verrichten van diensten die voorzien in de behartiging van een gemeentelijke taak en/of een openbaar belang, dat alles in de ruimste zin. Twente Milieu is een totaaldienstverlener op het gebied van afvalinzameling. In 1997 is het bedrijf opgericht, als een samensmelting van – inmiddels - zes gemeentelijke reinigingsdiensten: Almelo, Enschede, Hengelo, Hof van Twente, Losser en Oldenzaal. Twente Milieu verleent haar diensten aan deze gemeenten en aan bedrijven in de regio Twente. Losser is aandeelhouder en bezit 5,7 % van de aandelen. Gemiddeld vindt er 2x per jaar een aandeelhoudersvergadering plaats waarin de strategische keuzes van het bedrijf worden besproken en besloten. Twente Milieu keert geen dividend uit. Bij een positief jaarresultaat en een solvabililiteit van 25% wordt het dividend verrekend in de kostprijs van het product en/of geleverde dienst. Ontwikkelingen 2011 Twente Milieu wil zich meer profileren van afvalinzamelaar naar grondstoffenmanager. In 2012 zullen hiervoor voorstellen aan de aandeelhoudende gemeente worden gedaan.

14. Enexis Algemeen Als vervolg op de verkoop van Essent aan RWE is de gemeente Losser aandeelhouder geworden in het netwerkbedrijf Enexis. De vennootschap heeft tot doel: • het (doen) distribueren en het (doen) transporteren van energie, zoals elektriciteit, gas, warmte en (warm) water; • het instandhouden, (doen) beheren, (doen) exploiteren en (doen) uitbreiden van distributie- en transportnetten met annexen voor energie; • het doen uitvoeren van alle taken die ingevolge de Elektriciteitswet 1998 (zoals van tijd tot tijd gewijzigd) en de Gaswet (zoals van tijd tot tijd gewijzigd) zijn toebedeeld aan een netbeheerder zoals daarin bedoeld; het binnen de wettelijke grenzen ontplooien van andere operationele en ondersteunende activiteiten. Toelichting

32.331 aandelen

Dividend

Regulier dividend

Jaarverslag 2010

€17.043

Begroting 2011 na wijziging € 12.549

Jaarverslag 2011

€12.549

15. Attero (voorheen) Essent Milieu Holding NV Is de houdstermaatschappij van Essent Milieu BV. Dit bedrijf kon bij de verkoop Essent niet verkocht worden. Eventuele verkoop in de toekomst zal een extra bate voor de gemeente betekenen. Deze waarde is echter vrij onzeker Toelichting

32.331 aandelen

Dividend

Regulier dividend

Jaarverslag 2010

€2.160

Begroting 2011 na wijziging € 1.620

Jaarverslag 2011

€ 1.620

117

16. Deelnemingen als gevolg van de verkoop van Essent aan RWE • Publiek Belang Elektriciteitsproductie (PBE) BV: in kort geding heeft de rechter bepaald dat het 50% belang van Essent in de NV Elektriciteit Productie maatschappij Zuid-Nederland (waaronder de kerncentrale Borssele) niet aan RWE mocht worden verkocht. Dit belang was ondergebracht in de PBE BV. Er is tussen partijen echter inmiddels een schikking tot stand gekomen. Onder de voorwaarden van de schikking zijn de aandelen alsnog geleverd. Het bedrijf PBE gaat daarmee de volgende fase in, zoals eerder beoogd. PBE zal de zaken afwikkelen die uit de verkoop voortkomen. Daarnaast is PBE verplichtingen aangegaan in het kader van het Convenant borging publiek belang kerncentrale Borssele uit 2009 die nopen tot voortbestaan van PBE in afgeslankte vorm. PBE zal hiervoor nog een beperkt werkkapitaal nodig hebben. • Vordering Enexis BV: omdat Enexis BV over onvoldoende liquide middelen beschikte is er door Essent een zgn. bruglening (totaal € 1.800 miljoen) verstrekt. Deze is niet mee verkocht aan RWE, maar overgedragen aan de aandeelhouders en ondergebracht in deze BV. Het betreft 4 geldleningen (met looptijden van 3. 5, 7 en 10 jaar). Op de balans van de gemeente is deze als verstrekte langlopende geldlening verantwoord. Jaarlijks wordt er rente vergoed over het saldo; • Verkoop Vennootschap BV: garanties door verkopers aan RWE verstrekt zijn overgedragen aan deze BV. Ter verzekering van deze garantstelling is door RWE bedongen dat een deel van de verkoopopbrengst ad € 800 miljoen via deze BV op een aparte bankrekening wordt aangehouden (= General Escrow). Hierop is in 2011 gedeeltelijk afgelost. Daarvan is in de Voorjaarsnota melding gemaakt. • een drietal BV’s ter welke dienen ter zekerheid van mogelijke claims voortvloeiende uit de gehele verkooptransactie. Het betreft: * Cross Border Lease (CBL) Vennootschap BV * Claim Staat Vennootschap BV * Extra Zekerheid Vennootschap BV

118

G.GRONDBELEID Inleiding In het kader van het BBV 2004 dient de gemeente in haar begroting en jaarrekening een afzonderlijke paragraaf op te nemen inzake het grondbeleid. Deze informatie eis vloeit voort uit de (rijks-)nota Op Grond Van Nieuw Beleid (2001) waarin aandacht wordt geschonken aan de wens het gemeentelijk grondbeleid transparanter te maken. Deze paragraaf schetst de kaders en uitgangspunten van het grondbeleid van de gemeente Losser. Doelstelling van deze paragraaf is het geven van inzicht in de huidige en toekomstige ontwikkelingen en de financiële situatie van de grondexploitatie. Aspecten die in deze paragraaf aan de orde komen: • •

wijze waarop de gemeente omgaat met winst- en verliesnemingen; actuele prognoses van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie.

Winst- en verliesnemingen Algemene principes zijn: • winst wordt pas genomen als deze daadwerkelijk is verdiend (realisatieprincipe); • verlies wordt genomen als dit voorzien wordt (voorzichtigheidsprincipe). De volgende winstnemingprincipes worden gehanteerd binnen de grondexploitatie: • bij liquidatie van een complex; • partiële liquidatie (op een deel van een complex); • gedeeltelijke winstneming (indien geïnvesteerd vermogen is omgeslagen in een tegoed); • bij excessieve winst op een (grond) transactie. Wanneer bij in exploitatie genomen complexen blijkt dat de waarde van toekomstige kosten en opbrengsten en geïnvesteerd vermogen een tekort vertoont, is er sprake van verlies. Het verlies dient direct te worden genomen ten laste van de grondexploitatie (jaarresultaat). In de volgende paragrafen worden het jaarresultaat van de grondexploitatie 2011 toegelicht. Ook wordt aangegeven dat er een voorziening van € 5 miljoen wordt getroffen voor de waardering van de NNIEG gronden. Als reactie op o.a. de economische omstandigheden is er een aanscherping van de BBV-regelgeving voor wat betreft de waardering van de gronden per 1 januari 2013.

Jaarresultaat grondexploitatie 2011 In onderstaande tabel is het jaarresultaat weergegeven van de grondexploitatie in 2011. Jaarresultaat Grondexploitatie 2011 in hoofdlijnen (bedragen in €) Omschrijving Actieve exploitatie Toekomstige exploitatie (NNIEGG) Ruilgronden Erfpacht gronden Sub resultaat Voorziening t.b.v NNIEGG Totaal resultaat

Mutaties

Nadelig/Voordelig

95.000 519.500 25.000 500

Voordelig Nadelig Nadelig Voordelig

449.000 5.000.000 5.449.000

Nadeel Nadeel Nadeel

119

Hiervan verantwoord (afgerond): Op thema L&R

5.335.000

Nadeel

Op thema A&D

114.000

Nadeel

T.l.v. reserve grondexploitatie

469.000

Nadeel

4.980.000

Nadeel

T.l.v. algemene reserve

Bij de actieve grondexploitatie is een voordelig resultaat behaald van € 95.000 door verkoop van twee kavels in het Lomanskamp. Vanwege de economische omstandigheden is bij de toekomstige grondexploitaties de toename van de boekwaarde als verlies genomen. Hierdoor is er een nadelig resultaat behaald van € 519.500. Zie ook de toelichting op de tabel met de grondvoorraad voor een specificatie. De ruilgronden brengen een nadelig resultaat teweeg van € 25.000 wat wordt veroorzaakt door rentekosten. De post erfpacht gronden heeft een voordelig resultaat behaald van € 500. Al met al bedraagt het nadelige resultaat voor de reserve grondexploitatie € 449.000. Door fonds opslagen is er € 114.000 toegevoegd aan de reserve. Conform de bepalingen van de Nota Reserves en Voorzieningen 2011 komt in geval van een positief resultaat 50% ten gunste van de reserve grondexploitatie en 50% ten gunste van de vrij besteedbare algemene reserve. Een nadelig resultaat echter komt volledig ten laste van de reserve grondexploitatie. Bovenstaande resulteert in een reserve stand van € 20.000. Echter, door het treffen van een voorziening voor de nog niet in exploitatie genomen gronden (NNIEGG) gronden van totaal € 5.000.000 is ook het restant van deze reserve aangesproken waardoor de reserve nihil is geworden. Onderstaande tabel geeft het verloop van de reserve grondexploitatie weer. Verloop reserve grondexploitatie

Saldo per 1-1-2007

Bestemming

Storting o.b.v.

resultaten

grondverkopen

0,00

vorming reserve in 2007 (bestemming 2006)

10.000,00

Saldo per 1-1-2008, cf jaarverslag 2007

10.000,00

0,00

Totaal

0,00 10.000,00

0,00

toevoeging wegens verkopen 2008

10.000,00 0,00

toevoeging 50% resultaat 2008 (via 980)

99.146,03

Saldo per 1-1-2009, cf jaarverslag 2008

109.146,03

99.146,03 0,00

109.146,03

toevoeging wegens verkopen 2009 (via 980)

-5.202,84

-5.202,84

saldo reserve stadsuitleg (ivm opheffing)

33.305,54

33.305,54

toevoeging 50% resultaat 2009 (via 980)

150.210,76

150.210,76

af: aanwending tbv herontw.Aloysiusloc

-20.000,00

-20.000,00

Saldo per 1-1-2010, cf jaarverslag 2009

239.356,79

toevoeging wegens verkopen 2010 toevoeging 50% resultaat 2010 Saldo per 1-1-2011, cf jaarverslag 2010

onttrekking t.b.v. voorziening NNIEGG Saldo per 1-1-2012, cf jaarverslag 2011

267.459,49

9.450,00

9.450,00

78.742,74 318.099,53

toevoeging wegens verkopen 2011 (via 980) onttrekking resultaat 2011

28.102,70

78.742,74 37.552,70 113.840,00

355.652,23 113.840,00

-448.970,05

-448.970,05

-20.522,18

-20.522,18

-151.392,70

151.392,70

0,00

120

Actuele vermogenspositie grondexploitatie De financiële uitkomsten over 2011 van de grondexploitatie worden in deze paragraaf verantwoord. Jaarlijks worden de uitkomsten van de grondexploitatie afgezet tegen de kostprijsopzetten en worden verschillen die zich voordoen ten opzichte van de kostprijsopzet tot het jaarresultaat gerekend. De uitgaven en inkomsten worden verwerkt in de boekwaarde zodat deze overeenkomt met het bedrag van de kapitaalsuitgaven aan het einde van het dienstjaar. Jaarlijks wordt de exploitatie herzien met als vertrekpunt de boekwaarde. De vermogenspositie van de grondexploitatie bestaat uit twee componenten, te weten: • het geïnvesteerde vermogen van de complexen per 31-12-11 (boekwaarde); • de prognoses van de complexen (exploitatieopzetten).

Het laatste onderdeel is belangrijk bij de beoordeling van de resultaatontwikkeling in de komende jaren (winstgevendheid grondexploitatie) en bij de beoordeling van de actuele vermogenspositie van de grondexploitatie. In het kader van de transparantie is de gemeente in 2008 begonnen met het overleg grondbeleid/-bedrijf. Tweemaal per jaar is er bestuurlijk overleg. Viermaal per jaar wordt op ambtelijk niveau de dagelijkse voortgang van complexen, status van voorraden en eventuele risico’s in kaart gebracht. Zo ook de invloed van het huidige klimaat van de woningmarkt op het grondbedrijf. Vanwege de gevolgen waarmee het grondbedrijf geconfronteerd wordt, is dit jaar wederom een worst case analyse toegevoegd in de laatste kolom. Hierin wordt inzichtelijk gemaakt wat de consequenties zijn indien uitsluitend de verkoop van kavels vier jaar langer duurt dan geraamd. Daarnaast is er afstemming van vraag naar en aanbod van nieuwe woningen. In afstemming met de provincie is het contingent aan te realiseren woningen bijgesteld. In plaats van 430 woningen tot 2015 mogen er 331 woningen worden gerealiseerd. In 2012 vindt evaluatie plaats, waarnaar bijstelling van het contingent mogelijk is. Voor de NNIEGG, hebben we aan de hand van aannames gekeken naar een indicatie van hoeveel nieuwe woonkavels gerealiseerd kunnen worden. De NNIEGG bevat een potentiële uitbreiding van ca. 700 nieuwe woonkavels. Deze gronden zijn destijds verworven met een tijdshorizon die verder reikt dan de periode waar de woonvisie betrekking op heeft. De onzekere marktomstandigheden vragen om een kritische blik op de daadwerkelijke behoefte. Pas na definitieve bijstelling van de woonvisie kunnen we de analyse maken welke woningaantallen reeël zijn. In potentie kan dit tot ingrijpende financiële consequenties leiden. Het college anticipeert hierop door het op voorhand treffen van een voorziening van € 5 miljoen en het niet verhogen van de boekwaarden van de NNIEGG. Specificatie van deze NNIEG gronden kunt u vinden in de tabel met de grondvoorraad. In exploitatie genomen plannen (bedragen in €) Boekwaarde 31-12-2011

Prognose eindresultaat

Einddatum prognose

Resultaat per 1-1-2012

Worst case resultaat per 1-1-2012

2.863.000

3.296.000

31-12-2017

2.390.000

403.000

-49.000

614.000

31-12-2012

582.000

468.000

9.000

44.000

31-12-2012

42.000

17.000

1.377.000

502.000

31-12-2019

327.000

13.000

nvt

nvt

nvt

nvt

nvt

Geurmeij

1.340.000

1.178.000

31-12-2016

901.000

143.000

Totaal

5.540.000

5.634.000

4.242.000

1.044.000

Complex Saller Lutte Zuid Lutte Noord Luttermolenveld Lomanskamp

121

Saller Het complex de Saller bestaat uit een gerealiseerd deel (1e fase) en een deel dat in ontwikkeling is (2e fase). De 2e fase bestaat uit drie delen (2A, 2B en 2C). Om boekhoudkundige redenen is de exploitatieopzet van de Saller in 2004 gesplitst. Vanaf 2006 is de Saller weer verenigd in één complex. Gelijktijdig met het bestemmingsplan is de exploitatieopzet in 2010 vastgesteld door de raad. Evenals de bouw en woonrijp werkzaamheden van fase 2A is de verkoop van kavels gestart. Dit verloopt in 2011 voorspoedig. De bouwrijp werkzaamheden van fase 2A zijn nagenoeg afgerond. Over de projectmatige realisatie van een groot deel van het plangebied zijn contractuele afspraken gemaakt. Voordeel is dat ondanks de slechte marktomstandigheden een groot deel van de opbrengsten hiermee is zekergesteld. De gemeente heeft daarnaast opbrengsten gerealiseerd door de verkoop van kavels bestemd voor particulier opdrachtgeverschap en zorgwoningen. Ultimo 2011 bedraagt de boekwaarde € 2.863.000. Na herziening van de grondexploitatie bedraagt het geraamde eindresultaat ultimo 2017 € 3.296.000 positief. Omgerekend naar 1-1-2012 (contante waarde) bedraagt het resultaat € 2.390.000 positief. Vanwege marktomstandigheden heeft onze contract partner een beroep gedaan op temporisatie. Mogelijk gevolg is dat de uitvoering van de grondexploitatie wordt vertraagd. Partijen zijn momenteel in overleg over de te volgen koers. Het geraamde resultaat behoeft in dit opzicht nuance, aangezien als uitgangspunt de planning conform het contract is gehandhaafd. Wanneer meer duidelijkheid is over de definitieve koers wordt dit in de grondexploitatie verwerkt en aan de raad gecommuniceerd. In de worst case analyse worden buiten de gerealiseerde en zekergestelde opbrengsten uit fase 2A uitsluitend de resterende kavelopbrengsten met vier jaar vertraagd. De winstgevendheid van het complex neemt hierdoor verhoudingsgewijs minder, maar toch aanzienlijk af. Dit komt doordat het merendeel van de opbrengsten nog wel gerealiseerd dienen te worden. Door het vertragen van de resterende opbrengsten is de werking van de negatieve rentecomponent sterk aanwezig. Per 1-1-2012 bedraagt het resultaat € 403.000. Niettemin is het gunstig dat in dit scenario het complex winstgevend blijft. Dit geeft aan dat het complex de nodige buffers heeft. Lutte-Zuid Dit complex is in 2004 in exploitatie genomen. Het complex bevat de realisatie van een bedrijventerrein en een woningbouwgedeelte. Alle kavels op het bedrijventerrein zijn ultimo 2007 verkocht en van dit deelplan is tevens het woonrijp maken afgerond. In boekjaar 2009 en 2010 zijn winsten gerealiseerd van € 350.000 respectievelijk € 170.000. Het bouwrijp maken van het woningbouwgedeelte is gereed. In 2009 is gestart met de woonrijpwerkzaamheden. De nog uit te voeren werkzaamheden zijn minimaal. Ondanks inspanningen van het college om de verkoop van de laatste vier kavels te bespoedigen, ondervindt de woningmarkt een moeizaam herstel. Daarom schuiven we de verwachte sluiting van dit complex een jaar door met de alom aanwezige kans dat in 2012 de laatste vier kavels niet verkocht worden. Omdat de boekwaarde negatief is, heeft vertraging minimaal nadeel op het resultaat. Het geraamde resultaat zal voorzichtig richting het gepresenteerde resultaat van het worst case scenario bewegen. De boekwaarde van het complex ultimo 2011 bedraagt € 49.000 negatief. Na herziening bedraagt het eindresultaat ultimo 2012 € 614.000 positief. Omgerekend naar 1-1-2012 bedraagt het resultaat € 582.000 positief. Ingeval van het worst case scenario blijft het resultaat overtuigend positief. Per 1-12012 bedraagt deze € 468.000. Dit heeft er vooral mee te maken dat het merendeel van de verkopen al gerealiseerd is. Slechts een relatief klein deel van de opbrengsten moet nog gerealiseerd worden. Vandaar dat de negatieve rentecomponent van de uitgestelde opbrengsten niet zo zwaar weegt.

122

Lutte-Noord (hoek Bentheimerstr./Dorpstr.) Vanwege marktomstandigheden kan ook dit complex niet in 2011 worden afgesloten. Er is nog één woonkavel te koop. Ondanks inspanningen van het college om de verkoop te bespoedigen is er weinig animo. In boekjaar 2008 is een winst gerealiseerd van €130.000. De uitvoering van de woonrijp werkzaamheden in 2011 zijn beperkt om de rentekosten te beperken. We schuiven de veronderstelde afsluiting van het complex met een jaar door naar 2012. De boekwaarde ultimo 2011 bedraagt € 9.000. Na herziening bedraagt het geraamde eindresultaat ultimo 2012 € 44.000 positief. Omgerekend naar 1-1-2012 bedraagt het resultaat € 42.000 positief. Ingeval van het worst case scenario blijft het resultaat positief. Per 1-1-2012 bedraagt deze € 17.000. De negatieve rentecomponent van de uitgestelde opbrengsten weegt niet zwaar, omdat slechts een relatief klein deel van de opbrengsten nog gerealiseerd moet worden. Luttermolenveld Het bestemmingsplan Luttermolenveld is in februari 2009 in werking getreden en vanaf januari 2010 is het plan onherroepelijk. Eind 2010 heeft de gemeente conform de overeenkomst van februari 2006 ca. 11.000 m² bouwrijpe grond afgenomen van de projectontwikkelaar. De resterende werkzaamheden zijn minimaal. In 2011 zijn onvoorziene advieskosten vanuit het verleden in rekening gebracht. De boekwaarde per 1-1-2012 bedraagt € 1.377.000. Na herziening van de grondexploitatie bedraagt het eindresultaat ultimo 2019 € 502.000 positief. Omgerekend naar 1-1-2012 bedraagt het resultaat € 327.000 positief. Ingeval van het worst case scenario neemt de winstgevendheid van het complex aanzienlijk af. Per 1-1-2012 bedraagt het resultaat € 13.000. Dit heeft te maken met dat het complex in de beginfase zit en er dus nog geen verkopen zijn gerealiseerd. Door het uitstellen van de opbrengsten is de werking van de negatieve rentecomponent van maximale invloed. Niettemin blijft het complex winstgevend. Lomanskamp In boekjaar 2008 en 2010 zijn winsten gerealiseerd van € 108.000 respectievelijk € 60.000. In 2011 zijn de laatste twee kavels verkocht. Dit betekent dat het complex afgesloten kan worden. Na aftrek van de resterende kosten bedraagt de winst over 2011 € 95.190. Het worst case scenario is niet meer van toepassing omdat de laatste kavels al verkocht zijn. Geurmeij In Overdinkel zijn plannen ontwikkeld om aan de Weverstraat woningbouw te realiseren. Het programma voorziet in 93 kavels. Het bestemmingsplan “De Geurmeij” is op 17 juni 2008 door de gemeenteraad vastgesteld en op 27 januari 2009 door Gedeputeerde Staten goedgekeurd. Tegen de beslissing van Gedeputeerde Staten is beroep ingesteld bij de Raad van State. Dit beroep is op 18 augustus jl. ongegrond verklaard door de Raad van State. Hiermee is het bestemmingsplan van kracht. Er waren nog drie private grondeigenaren in het plangebied. Met één grondeigenaar is inmiddels overeenstemming bereikt. De onderhandelingen met de overige twee grondeigenaren verlopen moeizaam. Onteigening wordt overwogen wanneer geen overeenstemming bereikt kan worden. Indien minnelijk niet tot overeenstemming wordt gekomen en de inzet van het gemeentelijk grondbeleidinstrumentarium niet tot het gewenste resultaat leidt dan kan dit gevolgen hebben voor het gepresenteerde resultaat. Wanneer meer duidelijkheid is over de uitkomst van de onderhandelingen wordt dit in de grondexploitatie verwerkt en aan de raad gecommuniceerd. Anticiperend op de onderhandelingen met de grondeigenaren worden de mogelijkheden van een gefaseerde ontwikkeling onderzocht. Met het oog op de huidige situatie van de woningmarkt beperkt een gefaseerde uitvoering het financiële risico op onverkoopbare kavels en hiermee tevens het renterisico. Anderzijds nemen uitvoeringskosten toe. Vooralsnog hanteren we de oorspronkelijke uitgangspositie.

123

Desondanks heeft vertraging een negatief effect op het geraamde resultaat. De boekwaarde is door rentekosten en een grondaankoop opgelopen. Daarnaast is een opbrengst gerealiseerd door de verkoop van de bestaande woning. Hierdoor neemt de boekwaarde weliswaar af. Echter, de woning heeft minder dan de getaxeerde waarde opgebracht. Hierdoor wordt het geraamde resultaat lager. Al met al bedraagt ultimo 2011 de boekwaarde € 1.340.000. Na herziening van de grondexploitatie bedraagt het eindresultaat ultimo 2016 € 1.178.000 voordelig. Omgerekend naar 1-1-2012 bedraagt het resultaat € 901.000. Ingeval van het worst case scenario neemt de winstgevendheid van het complex aanzienlijk af. Per 1-1-2012 bedraagt het resultaat € 143.000. Dit komt vooral doordat het complex in de beginfase zit en er dus nog geen verkopen zijn gerealiseerd. Door het uitstellen van de opbrengsten is de werking van de negatieve rentecomponent van maximale invloed. Niettemin is het positief dat het complex ook winstgevend blijft in het worst case scenario.

Overzicht met betrekking tot (nog) niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG) Groep Restpercelen

NNIEGG

Ruilgronden

Gronden in erfpacht

TOTAAL

Omschrijving Losser

Oppervlakte in Boekwaarde 31- Getroffen m² 12-’11 in € voorziening 2.201 9.100

Totaal restpercelen Losser ’t Zijland vm Top Craft terrein Overdinkel De Lutte Glane

2.201 151.085 15.921 25.836 59.656 27.264 5.244

9.100 4.994.000 -8.000 1.688.000 1.323.000 781.000 24.000

Totaal toekomstige expl. Losser Overdinkel Glane

285.006 93.983 48.760 14.145

8.802.000 427.000 166.000 15.000

Totaal ruilgronden Losser (tennishal) Losser (carnavalsvereniging) De Lutte (carnavalsvereniging)

156.888 4.250 3.156 1.990

608.000 91.000 7.000 2.000

Totaal erfpacht

9.396 456.223

100.000 9.519.100

3.621.000

735.000 644.000

5.000.000

Gecorrigeerde boekwaarde 9.100 9.100 1.373.000 -8.000 1.688.000 588.000 137.000 24.000 3.802.000 427.000 166.000 15.000 608.000 91.000 7.000 2.000

5.000.000

100.000 4.519.100

In reactie op de economische omstandigheden heeft het college besloten om de boekwaarden niet te verhogen van de NNIEGG, met uitzondering van het Topcraft-terrein en ’t Zijland. Hiervan is op voorhand aannemelijk dat ze in exploitatie worden gebracht. Verder volgt in de loop van 2012 de definitieve bijstelling van de woonvisie. Waarna de analyse gemaakt kan worden, welke toekomstige woningaantallen reeël zijn. In de huidige markt is het niet ondenkbaar dat voor een aantal gronden zal blijken dat deze in de toekomst niet in ontwikkeling worden gebracht, in tegenstelling tot wat in het verleden wel werd gedacht. Dit is van invloed op de waardering van deze gronden, met in ingrijpende financiële consequenties. De door de accountant gehanteerde BBV-regels hieromtrent zijn aangescherpt. Hierop anticiperend heeft het college besloten om op voorhand een voorziening te treffen voor de NNIEGG ter hoogte van het verschil tussen de boekwaarde en de marktwaarde op basis van de huidige bestemming. De huidige bestemming is overwegend agrarisch. Al met al bedraagt de getroffen voorziening in totaal € 5.000.000 afgerond. Voor de dekking van deze voorziening wordt het restant van de reserve grondexploitatie ingezet voor een bedrag van € 20.000. Voor de dekking van de resterende € 4.980.000 wordt een beroep gedaan op de algemene reserve. In de afzonderlijke toelichtingen volgt hierna een specificatie.

124

Omdat de reservepositie afneemt met € 5.000.000 daalt de bespaarde rente op de reserves. Een ander gevolg van de nieuwe wijze van waarderen van de gronden is dat er niet, zoals in het verleden gebruikelijk was, kosten en rente aan de waarde van de NNIEG-gronden kunnen worden toegevoegd, hierdoor werd in het verleden de boekwaarde hoger, deze kosten komen de komende jaren ten laste van de exploitatie. Het nadelige verschil in toe te rekenen rentekosten bedraagt ca. € 390.000.

Restpercelen Losser Het perceel gelegen aan de Veldzijde wordt mogelijk verkocht aan een omwonende. De percelen gelegen aan de Wilgenkamp zijn vanwege vervuiling deels afgeboekt. Het resterende deel kan verkocht worden.

Nog niet in exploitatie genomen gronden (NNIEGG) Losser Wanneer de werkzaamheden en bouwactiviteiten van Saller zijn afgerond, kunnen de overige gronden in Losser noord worden gebruikt voor een eventuele verdere ontwikkeling van de Saller. Momenteel worden deze gronden deels verpacht. Daarnaast maken tevens de percelen bij de Steenfabriek (excl. opstallen) en Gronausestraat (incl. opstallen) deel uit van de toekomstige exploitatie Losser. De toename van de boekwaarde in 2011 is volledig als verlies genomen. Deze bedraagt € 253.000. Daarnaast hadden de panden aan de Gronausestraat een boekwaarde hoger dan de marktwaarde. Daarom is een incidentele afboeking gerealiseerd van € 121.000. Omdat de huidige bestemming overwegend agrarisch is, bedraagt de getroffen voorziening voor deze gronden € 3.621.000. ‘t Zijland Er is een overeenkomst gesloten tussen woningstichting Domijn (voorheen SWL) en de gemeente. De gemeente neemt de in bezit zijnde gronden van Domijn over en maakt het geheel bouw- en woonrijp. De gemeente krijgt voor deze werkzaamheden een vaste vergoeding. Voor aanvang van de werkzaamheden zal het complex in exploitatie worden genomen. Thans valt het nog onder de toekomstige exploitatie. Vervolgens levert de gemeente de gronden waarop gebouwd gaat worden terug aan Domijn. De Raad van State heeft in juli 2008 het beroep tegen het bestemmingsplan ‘t Zijland verworpen. Dat betekent dat er geen planologische beletselen meer zijn om te starten. Echter, door verslechterende marktomstandigheden is het oorspronkelijk voorgenomen bouwplan economisch onhaalbaar voor Domijn. De gemeente is in gesprek met Domijn om te komen tot een voor de gemeente en Domijn aanvaardbaar plan. Daarbij wordt ook beoordeeld of fasering van de plannen mogelijk is. De reeds overeengekomen (financiële) uitgangspunten vormen het vertrekpunt voor het nieuwe overleg. Gezien de nauwe afstemming tussen het bestemmingsplan en het oorspronkelijke bouwplan, is de verwachting dat een wijziging van het bestemmingsplan noodzakelijk is, indien er nieuwe plannen worden gepresenteerd. Dit zal tot vertraging leiden. Het voorziene tekort van ca. € 97.000 is reeds in 2005 verwerkt in de boekwaarde. Ultimo 2011 is de boekwaarde € 8.000 negatief. Omdat de boekwaarde negatief is heeft vertraging geen nadelig rente effect op het resultaat. Voormalig Top Craft terrein Op 30 maart 2007 is het voormalig Top Craft terrein met opstallen aan de Ravenhorsterweg te Losser aangekocht voor een bedrag van € 1.520.000 inclusief kosten. De totale boekwaarde ultimo 2011 bedraagt € 1.688.000. Het terrein is in beginsel bestemd voor toekomstige woningbouw onder meer in de vorm van collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO). Voor de exploitatie van dit terrein bestaan nog enige risico’s

125

door de aanwezigheid van een rioolwaterzuivering en de ligging bij de Dinkel. Tot vorig jaar werden de rentekosten gedekt door de verhuur van de opstallen. De stijging van de boekwaarde kwam vooral door beheers- en voorbereidingskosten. Door huuropzegging van een gebruiker zijn de huuropbrengsten afgenomen. Dit verklaart de toename van de boekwaarde. Actie is ondernomen om nieuwe huurders te werven. Tot op heden heeft dit niet het gewenste resultaat opgeleverd. Het college heeft daarom middelen vrijgemaakt om deze locatie met prioriteit te exploiteren. Overdinkel De percelen gelegen aan de Invalsweg, Goormatenweg en P. van Laakstraat hebben overwegend een agrarische bestemming. De getroffen voorziening bedraagt derhalve € 735.000. De toename van de boekwaarde in 2011 van € 95.000 is volledig als verlies genomen. Nabij deze percelen heeft in 2011 een grondruil plaats gevonden. De Lutte Toekomstige woningbouwplannen in de Stockakker zijn afhankelijk van de ontwikkelingen omtrent vliegveld Twente en het Luttermolenveld. De toename van de boekwaarde in 2011 van € 48.000 is volledig als verlies genomen. Aangezien ook hier de huidige bestemming agrarisch is, bedraagt de getroffen voorziening € 644.000.

Met de projectontwikkelaars Luttermolenveld is in 2006 overeengekomen dat zij aan de gemeente ca. 11.000 m² bouwrijpe grond zullen leveren. Eind 2010 is de grond door de gemeente afgenomen. Deze aankoop is verwerkt in de boekwaarde per 1-1-2011 van de toekomstige exploitatie De Lutte. Halverwege 2011 is de exploitatieopzet van het Luttermolenveld vastgesteld door de Raad. Waarna de boekwaarde van het Luttemolenveld van de toekomstige exploitatie overgeheveld kon worden naar het in exploitatie genomen complex Luttermolenveld. De boekwaarde per 1-1-2011 bedraagt €1.257.000. Zie ook de toelichting bij de ‘in exploitatie genomen plannen’. Glane Toekomstige woningbouwplannen in de Meulderinksesch zijn afhankelijk van de aanwezige milieuhindercirkel. Onderzoek heeft uitgewezen dat er mogelijkheden zijn om circa vijf bouwkavels te realiseren. Dit perceel behoeft een relatief lage afboeking van € 2.000.

Ruilgronden Losser Percelen ten zuiden van de Honingloweg worden momenteel verpacht. Thans is er deels sprake van bodembescherming in verband met grondwateronttrekking. Tenslotte wordt het perceel ten zuiden van de Hoofdstraat tussen de Dinkel en het industrieterrein in bezit gehouden als toekomstig ruilverkavelingsgebied. Overdinkel De percelen aan de Tiekenveenweg worden verpacht. De bodem is verontreinigd. Het betreft de oude stortplaats van de gemeente. Het perceel aan de Pastoor van Laakstraat wordt eveneens verpacht en wordt mogelijk betrokken bij een grondruil. Glane De percelen rondom de Gronausestraat en de Glanergrensweg hebben strategisch een gunstige ligging. De gemeente wenst ze in bezit te houden om in de toekomst mogelijk te betrekken bij ruilverkaveling.

126

VI. FINANCIELE REKENING a. Programmarekening 2011 Programma

Prim. begroting 2011

Begr. na wijz. 2011

Rekening 2011

Lasten

1.187

1.254

763

Baten

96

96

100

1091

1.158

663

Lasten

17.869

18.244

20.365

Baten

11.920

11.908

9.864

5.949

6.336

10.501

Lasten

25.130

26.256

26.473

Baten

11.256

11.377

11.724

13.874

14.879

14.749

Lasten

1.807

1.806

1.739

Baten

42

42

130

1.765

1.764

1.609

Lasten

3.659

4.258

4.273

Baten

397

397

613

3.262

3.861

3.660

Toerisme en economie

Netto budget Landschap en ruimte

Netto budget Leefbaarheid en maatsch. Ontwikkeling

Netto budget Veiligheid

Netto budget Kwaliteit bestuur en dienstverlening

Netto budget Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Lasten

533

458

718

Baten

24.658

25.500

25.667

-24.125

-25.042

-24.949

Lasten

50.185

52.276

54.331

Baten

48.369

49.320

48.098

-1.816

-2.956

-6.233

-1.816 nadeel

-2.956 nadeel

-6.233 nadeel

709

1.355

3.425

2.525

4.311

5.248

1.816

2.956

1.823

0

0

-4.410

Netto budget Totaal Beleidsthema's

Netto budget Resultaat voor bestemming=tot. alle thema's Reserves Lasten Baten Saldo mutatie reserves Resultaat na bestemming

127

Toelichting verschillen op hoofdlijnen Programma Toerisme en economie

Saldo begroting 2011 na wijziging

Saldo rekening 2011

Verschil

V/N

-1.158

-663

495

V

Verklaring verschil Kapitaallasten

7

V

Kostenplaatsen

-103

N

Onderhoud gebouwen

581

V

Toerisme

8

V

Overige

2

V

-4.165

N

Landschap en ruimte

-6.336

-10.501

Verklaring verschil Kapitaallasten

186

V

Kostenplaats

-236

N

Wegenonderhoud

648

V

Onderhoud groen kosten van derden

-23

N

Bestemmingsplannen (kosten tlv reserve)

-33

N

Bestemmingsplannen

42

V

Samenwerking Landschapsbescherming

27

V

Cofinanciering Vitalisering landelijk gebied

-20

N

Grondexploitatie

-5.335

N

Wegmeubilair

28

V

Reparatie verhardingen kunstwerken A1

50

V

Verwerkings- en inzamelingskosten afvalstoffen

269

V

Diverse kosten derden milieu

27

V

Project groene blauwe diensten

26

V

Legesopbrengsten bouwvergunningen etc.

100

V

Overige

79

V

130

V

Kapitaallasten

141

V

Kostenplaatsen

96

V

MOP(meerjarenonderhoud gebouwen)

-129

N

MOP onderwijsaccommodaties

104

V

Zwembad Brilmansdennen kosten van derden

26

V

Nationaal Actieplan Sport & Bewegen

-41

N

Afkoopsom privatisering buitensport

282

V

Sporthal de Fakkel

15

V

-103

N

Jeugdgezondheidszorg

88

V

RMC

42

V

Leerlingenvervoer

-44

N

Leefbaarheid en Maatsch. Ontwikkelingen

-14.879

-14.749

Verklaring verschil

Multifunctionele accommodatie /St. Man

OKE middelen

58

V

WMO vergoedingen

-12

N

Sociale werkvoorziening

21

V

-385

N

Bijzondere Bijstand

-34

N

Participatiebudget

-122

N

Bijstand (WWB)

Kwijtschelding

25

V

Bruto Bijstand Zelfstandigen

115

V

Overige

-13

N

128

Saldo begroting 2011 na wijziging

Saldo rekening 2011

Verschil

V/N

-1.764

-1.609

155

V

Kostenplaatsen

39

V

Externe veiligheid

34

V

Brandweer diverse uitgaven/inkomsten derden

57

V

Overige

25

V

201

V

Programma Veiligheid Verklaring verschil

Kwaliteit bestuur en dienstverlening

-3.861

-3.660

Verklaring verschil Kostenplaatsen

42

V

Pensioenvoorziening wethouders

-63

N

Wachtgeldvoorziening vm wethouders

31

V

Uitwerking Kaders Kadernota 2012-2015

500

V

Transitiekosten ivm samenwerking Enschede/gbt

-321

N

12

V

-93

N

-303

N

Overige

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

25.042

24.949

Verklaring verschil Kapitaallasten Kostenplaatsen Stelposten personele kosten Stelpost incidentele loonontwikkeling

87

V

-121

N

55

V

Stelpost samenwerking Enschede

-150

N

Voormalig personeel

-130

N

Algemene uitkering

521

V

Onvoorzien

17

V

Beleggingen

202

V

Overige kosten algemeen (dubieus, oninbaar)

-50

N

Uitvoeringskosten WOZ

-169

N

Toeristenbelasting

-34

N

Overige

-18

N

-1.133

N

Mutaties reserves

2.956

1.823

Verklaring verschil Reserve MOP

-387

N

Onderhoud kunstwerk Bewwerskamp Reserve afronding bestemmingsplannen buitengebied

-50

N

-87

N

Reserve bestemmingsplannen buitengebied

33

V

Reserve wegen

-648

N

Reserve reiniging

-334

N

Reserve grondexploitatie

355

V

Reserve conjunctuurfonds eigen risico WWB

-144

N

Reserve conjunctuurfonds Transitiekosten

321

V

Reserve conjunctuurfonds Personele kosten

130

V

Reserve MAN

103

V

Reserve uitwerking kaders Kadernota

-500

N

Reserve riolering

-13

N

Reserve NASB

41

V

Overige

47

V

-4.410

N

Jaarresultaat te bestemmen

0

0

Een nadere toelichting op bovenstaande verschillen is opgenomen bij de per thema opgestelde analyse van de budgettaire afwijkingen.

129

b. Begrotingsrechtmatigheid Exploitatie Op grond van art. 28 van de BBV moet in de toelichting op de programmarekening een analyse van afwijkingen tussen de begroting na wijziging en de programmarekening worden opgenomen. Dit om de begrotingsrechtmatigheid aan te tonen. In art. 189, lid 4 van de Gemeentewet is bepaald dat slechts uitgaven mogen worden gedaan tot de bedragen die op de begroting staan. Overschrijding van de lasten is daarmee strijdig en is in principe onrechtmatig. Er zijn echter situaties denkbaar waarbij de overschrijdingen binnen het door de raad uiteengezette beleid zijn gebleven, zoals compensatie van hogere kosten door direct gerelateerde hogere opbrengsten en kostenoverschrijdingen bij openeinde regelingen. Deze onrechtmatigheid kan in de programmarekening rechtgetrokken worden als de uitgaven “passend binnen het door de raad uitgezette beleid” zijn. Begrotingsrechtmatigheid

Begroting na wijziging 2011 BATEN (bedragen * € 1.000) LASTEN

Rekening 2011 LASTEN BATEN

Onder - / Overschrijding (=-) LASTEN BATEN

Totale onder -/ Waarvan Overschrijding onrechtmatig (=-)

Categorie

Toerisme en economie (T&E)

1.254

96

763

100

491

4

495

0

---

Landschap en ruimte (L&R)

18.244

11.908

20.365

9.864

-2.121

-2.044

-4.165

0

1,2

Leefbaarheiden en maatsch. Ontwikkelingen (L&M)

26.256

11.377

26.473

11.724

-217

347

130

0

1,3

Veiligheid (VEI)

1.806

42

1.739

130

67

88

155

0

---

Kwaliteit bestuur en dienstverlening (B&D)

4.258

397

4.273

613

-15

216

201

0

1,3

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien (ALG) exclusief mutaties in reserves

458

25.500

718

25.667

-260

167

-93

0

2,3

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien (ALG) mutaties reserves

1.355

4.311

3.425

5.248

-2.070

937

-1.133

0

3

53.631

53.631

57.756

53.346

-4.125

-285

-4.410

TOTAAL

Toelichting categorie uit kadernota 2010 Platform Rechtmatigheid provincies en gemeenten 1. kostenoverschrijdingen die worden gecompenseerd door direct gerealiseerde opbrengsten 2. kostenoverschrijdingen die worden gecompenseerd door opbrengsten die niet direct gerelateerd zijn 3. mutaties in reserves waarover de Raad wel heeft besloten maar waarvan de hoogte van de bedragen bij de jaarrekening worden vastgesteld

Toelichting Bovenstaande kostenoverschrijdingen zijn hieronder weergegeven en nader toegelicht. De afwijkingen passen binnen het door de Raad geformuleerde beleid en zijn daarmee rechtmatig. Met de vaststelling van deze jaarrekening worden de overschrijdingen formeel geautoriseerd. Programma Landschap en ruimte (L&R) Dit programma laat op de lastenzijde van diverse producten een overschrijding zien. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door uitvoering van incidentele projecten waarvoor bijdragen (van provincie/regio) zijn ontvangen. De kosten die in 2011 zijn gemaakt zijn verrekend met deze ontvangsten. Het betreft o.a. de projecten: • Hart van Overdinkel • PmjP projecten • Toegankelijk maken bushaltes • Rup projecten • Woonservice gebieden • Prestatie afspraak Wonen

130

Verder bestaat het nadeel op de lasten zijde van dit programma uit de grondexploitatie voor een totaal bedrag van 2,6 miljoen. Dit bestaat uit de getroffen voorziening op de NNIEG gronden van 5 miljoen en een voordeel op de activering van onderhanden werk van 2,4 miljoen door achterblijvende investeringen op basis van verwachte uitgaven exploitatie opzetten. Programma Leefbaarheid en maatschappelijke ontwikkeling (L&M) De overschrijding van de lasten met € 217.000 is een saldo van de overschrijdingen op diverse producten w.o. Leerlingenvervoer, WMO, WWB, Bijzondere Bijstand en een voordeel op de privatisering buitensport. • De beïnvloedbare uitgaven van het leerlingenvervoer zijn € 44.000 hoger uitgevallen dan begroot. Gevolg van de aangepaste verordening II Vervoer. • WMO: de totale WMO heeft per saldo hogere uitgaven van € 144.000. Voornamelijk de kosten van vervoersvoorzieningen zijn hoger omdat er meer beroep is gedaan op deze regeling. Zijn feitelijk onontkoombare kosten en betreft geen nieuw beleid; Deze meerkosten zijn gecompenseerd door een hogere eigen bijdrage. In totaal is in vergelijking met de begroting ook € 140.000 meer ontvangen. • Hogere kosten Bijzondere Bijstand per saldo € 29.000 doordat er meer beroep op deze regeling is gedaan. Onontkoombare kosten, geen nieuw beleid. • De kosten van re- integratie activiteiten zijn € 122.000 hoger dan begroot. Doordat er geen uren verantwoord zijn op het partipatiebudget, die wel waren begroot, laat het totale participatiebudget geen overschrijding zien. • Kosten Nationaal Actieplan Sport en Bewegen € 41.000 in 2011 worden verrekend met de hiervoor ingestelde reserve. • De kosten voor de de multifunktionele accommodatie van € 103.000 worden verrekend met de daarvoor ingestelde reserve. • De kosten van jeugd-en jongeren werk zijn overschreden met € 100.000. Dit zijn de kosten gemaakt voor het centrum van jeugd en gezin waarvoor aan de baten zijde een subsidie inkomst tegenover staat. Programma Kwaliteit Bestuur en Dienstverlening (B&D) Per saldo laat de lasten kant van dit programma een kleine overschrijding zien. • Op grond van actuariële berekeningen is € 63.000 meer aan de pensioenvoorziening wethouders toegevoegd dan geraamd. Dit zijn onontkoombare kosten. De wachtgeldverplichting van de wethouders is daarentegen o.b.v. deze berekeningen € 31.000 voordeliger. • De lasten van burgemeester en wethouders laat een forse overschrijding zien. Dit betreft een storting van een wethouder in het pensioenfonds. Een zelfde bedrag is ook ontvangen waardoor dit budgettair verloopt en het geen onrechtmatige uitgaaf betreft. • Uitbetaling van de verlof uren van het personeel dat is overgegaan naar Enschede heeft geleid tot hogere uitgaven op de post Samenwverkingsverbanden van € 48.000 • Hogere uitgaven aan rijbewijzen en reisdocumenten van € 72.000 worden aan de baten zijde opgevangen door extra legesopbrengsten.

131

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien toevoegingen aan reserves (ALG): Betreft toevoeging aan reserves van bedragen op het programma ALG aan de kostenzijde m.b.t. voordelen die optreden bij andere programma’s, dit conform de handelwijze zoals is vastgesteld door de raad. • Bespaarde rente € 255.000 over de ijzeren algemene reserve, conform begroting 2011 • Instellen reserve MOP gebouwen niet bestede middelen ad € 308.000 conform raadsbesluit 20 december 2011 najaarsnota. • Instellen reserve MOP gebouwen Onderwijs niet bestede middelen ad € 79.000 conform raadsbesluit najaarsnota 2011. • Instellen reserve Uitwerking Kaders Kadernota 2012-2015 ad € 500.000 conform raadsbesluit 12 juli 2011. • Toevoeging reserve grondexploitatie opslag gerealiseerde verkopen € 114.000. • Toevoeging reserve wegen van € 648.000 verschil begroting en realisatie (budgettaire neutraliteit). • Toevoeging reserve reiniging van € 177.000 verschil begroting en realisatie. • Toevoeging reserve lampen van € 2.000 tot het maximum van € 50.000. In de begroting was uitgegaan van € 12.000. (voordeel van € 10.000)

Kapitaalkredieten Bij de rechtmatigheidcontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk toetsingscriterium. Kredietoverschrijdingen zijn in principe onrechtmatig. Volgens het toetsingskader 2011 van het Platform Rechtmatigheid provincies en gemeenten zijn er situaties denkbaar waarbij de overschrijdingen binnen het door de raad uitgezette beleid en binnen het doel blijven waarvoor het krediet beschikbaar is gesteld.

Zoals uit onderstaande opstelling blijkt is een aantal kredieten overschreden. De redenen van overschrijding worden hierna toegelicht. Kredieten waarvan per 31-12-2011 de kredietenoverschrijding groter dan €5.000 bedraagt: Totaal Uitg.-/-Ink. Uitg.-/-Ink. Totale Restant Kapitaalwerk krediet t/m 2010 t/m 2011 besteding krediet KW560007A Restant recr.voorz.2004 95.687 6.968 111.774 118.742 -23.055 KW990021 Aanp. Geb. aan gebruiksvergunning (begr.'05) 73.000 33.628 53.777 87.405 -14.405

KW56007A Restant recr. Voorz.2004 De overschrijding op dit project bestaat voornamelijk uit uren die toegeschreven zijn aan dit project waar bij de kredietaanvraag geen rekening mee is gehouden. KW990021 Aanp.Geb.aan gebruiksvergunning (begr’05) De kosten voor het aanpassen van de noodverlichting en vluchtwegarmaturen zijn uiteindelijk duurder uitgevallen dan vooraf aangenomen. Dit heeft geleid tot meerwerk in de opdracht aan Winkels. Tevens zijn de brandkleppen vooraf geinventariseerd, achteraf bleken er uiteindelijk meer brandkleppen nodig te zijn i.v.m. een andere/betere uitvoering van de brandscheidingen. Conclusie Gesteld kan worden dat de bovengenoemde overschrijdingen passen binnen het door de raad uitgezette beleid en blijven binnen het doel waarvoor het krediet beschikbaar is gesteld.

132

c. Aanwending onvoorzien Ontwikkeling onvoorzien 2011 (overige kosten) In de begroting 2011 is voor onvoorziene uitgaven een tweetal stelposten opgenomen van respectievelijk € 64.000 en € 12.500. In de onderstaande twee tabellen wordt de ontwikkeling en de stand weergegeven. Onvoorziene mutaties Inventaris Sportcafé de Fakkel In december 2010 is het sportcafé de Fakkel “technisch ontruimd”. Feitelijk is de inventaris blijven staan, echter hier had de belastingdienst beslag op laten leggen. In januari heeft er een openbare executieveiling plaatsgevonden. Tijdens deze veiling is er een gedeelte van de inventaris teruggekocht. In de voorjaarsnota 2011 is besloten om deze kosten te dekken uit het budget onvoorzien. Inwonersenquête over de begroting 2012 Om voor 2012 een sluitende begroting te kunnen presenteren moet er circa 1 tot 2 miljoen euro worden bezuinigd. Het college van B&W zou graag op hoofdlijnen willen weten welke prioriteiten de inwoners van Losser in dit verband stellen. Een inwonersenquête onder de burgers biedt hierbij een uitkomst. In de voorjaarsnota 2011 is door u besloten om deze kosten te dekken uit het budget onvoorzien. Uitvoeringsbudget notitie “Mensenwerk” Op 20 december 2011 heeft u dit budget beschikbaar gesteld voor het opstellen van een uitvoeringsplan, als bedoeld in de notitie “mensenwerk”. Onvoorziene uitgaven ondersteuning raad In de loop van dit jaar zijn er diverse extra (onontkoombaar en onuitstelbaar) kosten geweest. Waar onder sollicitatiekosten van de nieuwe burgemeester, kosten nostalgische raad en een vervanging van de geluidsinstallatie.Vanuit het budget onvoorzien is €12.500 overgeheveld naar de overige kosten voor de raad, conform besluit najaarsnota.

Onvoorziene uitgaven Budget 2011 Inventaris Sportcafé De Fakkel Inwonersenquête over de begroting 2012 Uitvoeringsbudget notitie “mensenwerk” Stand onvoorzien 2011

Uitgaven

Stand 64.000

1.738 9.880 35.000 17.382

Onvoorzien budget raad: Onvoorziene uitgaven Budget 2011 Onvoorziene uitgaven ondersteuning raad Stand onvoorzien 2011

Uitgaven

Stand 12.500

12.500 0

133

d. Incidentele baten en lasten Incidentele en structurele lasten en baten bedragen x € 1.000

Begroting 2011

Lasten 1. Toerisme en economie Structurele lasten Incidentele lasten 2. Landschap en ruimte Structurele lasten Incidentele lasten 3. Leefbaarheid en maatschappelijke ontw. Structurele lasten Incidentele lasten 4. Veiligheid Structurele lasten Incidentele lasten 5. Bestuur en dienstverlening Structurele lasten Incidentele lasten 6. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Structurele lasten Incidentele lasten totale lasten Baten 1. Toerisme en economie Structurele baten Incidentele baten 2. Landschap en ruimte Structurele baten Incidentele baten 3. Leefbaarheid en maatschappelijke ontw. Structurele baten Incidentele baten 4. Veiligheid Structurele baten Incidentele baten 5. Bestuur en dienstverlening Structurele baten Incidentele baten 6. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Structurele baten Incidentele baten

T&E L&R L&M

VEI B&D

ALG

totale baten Specificatie incidentele lasten - Opstartsubsidie Nieuwe VVV - Voorziening NIEG-gronden - Afkoopsom Privatisering Buitensport - Kunstgras brede sportaccommodatie Brilmansdennen - Bijdrage Muziekschool - Re-intregratieactiviteiten Participatiebudget - Voorbereidingsbudget Notitie Mensenwerk - Cofinanciering Cultuurbeleid OVERAL - Bepakking Tankautospuiten (BIZA) - Tweehonderd jaar gemeente Losser - Pensioenvoorziening Wethouders - Inwonersenquete Begroting 2012 - Dubieuze debiteuren en oninbaarverklaringen - Invoering Basisregistratie - Incidentele personeelslasten / tijdelijke inhuur - Toevoeging aan Bestemmingsreserves - Bespaarde Rente (exclusief rente over de ijzeren algemene reserve) totaal incidentele lasten

Specificatie incidentele baten L&M - Bruto Bijstand Zelfstandigen VEI - APV, dwangsom B&D - Vrijval Wachtgeldvoorziening Wethouders - Hogere opbrengst Bouwleges ALG - Beleggingen - Algemene uitkering - Algemene reserve privatisering Buitensport - Algemene reserve in tekort begroting 2011 - Algemene reserve Bijdrage tekort Muziekschool - Bespaarde Rente totaal incidentele baten Saldo incidentele lasten/baten

Rekening 2011

1.254 1.214 40 18.244 18.244 0 26.256 25.381 875 1.806 1.795 11 4.258 4.207 51 1.813 662 1.151

763 723 40 20.365 15.365 5.000 26.473 25.824 649 1.739 1.728 11 4.273 4.160 113 4.143 1.911 2.232

53.631

57.756

96 96 0 11.908 11.908 0 11.377 11.377 0 42 42 0 397 397 0 29.811 26.775 3.036

100 100 0 9.864 9.864 0 11.724 11.609 115 130 117 13 613 482 131 30.915 27.156 3.759

53.631

53.346

40 0 313 400 114 0 35 13 11 51 0 0 0 60 0 250 841

40 5.000 0 400 114 122 0 13 11 42 61 10 50 0 476 865 841

2.128

8.045

0 0 0 0 0 0 235 1.646 59 1.096

115 13 31 100 202 521 235 1.646 59 1.096

3.036

4.018

908 voordeel

-4.027 nadeel

134

VII. BALANS PLUS TOELICHTING

Balans 2011 plus toelichting

135

Balans per 31 december ACTIVA (bedragen x € 1.000,-)

Ultimo 2011

Ultimo 2010

Vaste activa Immateriële vaste activa - Kosten sluiten geldleningen/saldo agio/disagio - Kosten onderzoek en ontwikkeling - Overige immateriële vaste activa Materiële vaste activa - Investeringen met een economisch nut - gronden uitgegeven in erfpacht - overige investeringen met economisch nut - Investeringen in de openbare ruimte maatschappelijk nut Financiële vaste activa - Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen - gemeenschappelijke regelingen - Leningen aan: - woningbouwcorporaties - Overige langlopende geldleningen u/g - Overige uitzettingen rentetypische looptijd => 1 jaar - Bijdragen aan activa in eigendom van derden

2 0 2 0

3 0 3 0

35.510 100 35.180 230

33.986 100 33.715 171

9.274

10.176

46 76

46 76

0 9.152 0 0

0 10.054 0 0

Totaal vaste activa

44.786

44.165

9.968

15.166

Vlottende activa Voorraden - Grond- en hulpstoffen: - niet in exploitatie genomen bouwgronden - overige grond- en hulpstoffen - Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie

4.418 11 5.539

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar - Vorderingen op openbare lichamen - Overige vorderingen

4.482 1.176

Liquide middelen - Kassaldi - Bank- en girosaldi Overlopende activa - Overige nog te ontvangen bedragen en vooruitbet. bedr.

10.713 8 4.445 5.658

5.755 4.618 1.137

413 2 411

848 3 845

22 22

218 218

Totaal vlottende activa

16.061

21.987

Totaal-generaal

60.847

66.152

136

Balans per 31 december PASSIVA (bedragen x € 1.000,-)

Ultimo 2011

Ultimo 2010

Vaste passiva Eigen vermogen - Algemene reserve - Bestemmingsreserves - Resultaat vorig boekjaar (Iv3) - Nog te bestemmen resultaat Voorzieningen - Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s - Onderhoudsegalisatievoorzieningen - Door derden beklemde middelen specifieke aanwending Vaste schulden met een rentetypische looptijd => 1 jaar - Onderhandse leningen van: - binnenlandse pensioenfondsen - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - binnenlandse bedrijven - Waarborgsommen

14.985 7.263 12.132 0 -4.410

21.218 7.576 11.671 0 1.971

2.967 2.965 0 2

2.884 2.882 0 2

32.364 0 32.342 0 22

Totaal vaste passiva

35.292 0 35.263 0 29

50.316

59.394

Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar - Kasgeldleningen - Bank- en girosaldi - Overige schulden

0 1.662 4.290

Overlopende passiva - Ontvangen voorschotbedragen van Eur. en Ned. overheid - Overige vooruit ontvangen bedragen

4.522 57

5.952

4.087 0 13 4.074

4.579

2.671 2.598 73

Totaal vlottende passiva

10.531

6.758

Totaal-generaal

60.847

66.152

Gewaarborgde geldleningen

26.133

26.431

137

Kasstroom overzicht 2011 bedragen x € 1.000

2011

2010

Kasstroom: A:

nettokasstroom operationele activiteiten Resultaat

-4.410

1.971

Afwaardering handmatig materiële activa Afschrijvingen immateriële en materiële vaste activa Afschrijvingen financiële vaste activa Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Dotatie aan voorzieningen Onttrekking aan voorzieningen Mutatie vorderingen en overlopende activa Mutatie kortlopende schulden en overlopende passiva Mutatie voorraden (excl.grondexploitatie)

0 2.546 0 3.424 -5.247 383 -300 293 3.773 0

0 2.439 0 3.231 -4.369 500 -429 -2.065 -33 0

Netto kasstroom uit operationele activiteiten B.

462

1.245

netto kasstroom investeringsactiviteiten Investeringen Desinvesteringen Mutatie boekwaarde grondexploitatie Verstrekte langlopende geldlening Aflossing verstrekte geldleningen/kapitaalverstekkingen Vermindering financiële vaste activa Mutatie effecten

-5.618 1.549 5.198 -279 926 255 0

Netto kasstroom investeringsactiviteiten

-4.083 310 -2.539 -219 2.467 185 0 2.031

-3.879

C. netto kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie langlopende schulden

-2.928

Netto kasstroom financieringsactiviteiten

2.767 -2.928

2.767

-435

133 toename

Netto kasstroom Losser afname Mutatie liquide middelen: Saldo liquide middelen begin boekjaar Saldo liquide middelen einde boekjaar

848 413

715 848

Mutatie liquide middelen

-435 afname

133 toename

138

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Inleiding De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten 2004 (BBV2004) daarvoor geeft. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij anders aangegeven worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Winst wordt genomen op moment van realisatie. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het betreffende boekjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar wordt gesteld. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidsgerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt. Daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke.

Balans Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs, verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden geactiveerd indien daadwerkelijk het tot stand komen van een activum wordt gerealiseerd. Kosten geldleningen/disagio worden in 5 jaar afgeschreven. Materiële vaste activa met economisch nut Investeringen met een economisch nut zijn alle investeringen die bijdragen aan de mogelijkheid tot verwerven van middelen en/of die verhandelbaar zijn. Deze investeringen moeten worden geactiveerd. Resultaat afhankelijk afschrijven is niet toegestaan en reserves welke gevormd zijn mogen niet in mindering worden gebracht op deze activa. Ter indicatie van welke activa hier onder andere onder vallen: gebouwen, riolering, tolwegen etc. Voor de afschrijving van de materiële vaste activa met economisch nut worden de termijnen gehanteerd zoals beschreven is in onderdeel 3 Financieel beleid, artikel 7 van de verordening 212. Deze verordening is geactualiseerd bij raadsbesluit van 2 oktober 2007. Voorbeelden zijn dat nieuwbouw in 40 jaar wordt afgeschreven, renovaties van gebouwen in 25 jaar, transportmiddelen in 8 jaar en op grond wordt helemaal niet afgeschreven. Activa met een verkrijgingsprijs van minder dan € 10.000 worden niet geactiveerd.

De in erfpacht uitgegeven percelen (activa met economisch nut) zijn gewaardeerd tegen de prijs die als basis heeft gediend voor de canonberekening. De overige materiële vaste activa met economisch nut zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op

139

de desbetreffende investering in mindering gebracht. Afschrijving vindt dan plaats op basis van de netto - investering. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering overigens niet plaatsgevonden. Dergelijke afwaarderingen worden teruggenomen als ze niet langer noodzakelijk blijken.

Materiële vaste activa met uitsluitend maatschappelijk nut Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een (meerjarig) maatschappelijk nut zijn enerzijds van groot belang voor gemeenten, anderzijds gaat het om investeringen die meestal niet worden vervangen, maar vaak wel veel onderhoud met zich meebrengen. De voorkeur bestaat om op deze investeringen niet te activeren. Dit zou kunnen betekenen dat gemeenten belangrijke investeringen niet meer zouden kunnen doen. Te denken valt aan investeringen in wegen, water, bruggen e.d. Wel is het wenselijk, indien tot activering wordt overgegaan, deze investeringen in zo korte termijn af te schrijven, ook bijdragen vanuit de reserves mogen hier wel in mindering worden gebracht op het activum en er mag resultaatafhankelijk worden afgeschreven. De boekwaarde van deze activa kunnen als nog te dekken investeringsrestanten worden beschouwd. Materiële vaste activa met maatschappelijk nut worden, indien activering plaats vindt door raadsbesluit, lineair afgeschreven over de verwachte levensduur van het actief of een kortere, door de raad aan te geven tijdsduur. Voorbeelden van materiële vaste activa met maatschappelijk nut zijn wegen met een gebruiksduur van 35 jaar, openbare verlichting met 25 jaar en speelterreinen met 10 jaar. Voor de exacte beschrijving van de gebruiksduur wordt verwezen naar de verordening 212. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen zijn opgenomen tegen nominale waarde, dan wel de lagere marktwaarde. Verstrekte geldleningen zijn opgenomen tegen de oorspronkelijk verstrekte geldlening minus de ontvangen aflossingen, dan wel de lagere marktwaarde. Bijdragen aan activa in eigendom van derden zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen verminderd met afschrijvingen. Deze bijdragen mogen alleen worden geactiveerd indien de gemeente de gestelde voorwaarden op basis waarvan het activum aan de publieke taak moet bijdragen kan handhaven/afdwingen. Indien dit niet het geval is, dan dient de boekwaarde afgeboekt te worden. Voorraden De boekwaarde van de grondexploitatie is gesplitst in onderhanden werk (gronden in exploitatie) en (nog) niet in exploitatie genomen gronden. De als onderhanden werken opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs dan wel lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen, kosten bouw- en woonrijpmaken etc.), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. De nog niet in exploitatie genomen gronden zijn weer onderverdeeld in restpercelen, gronden toekomstige exploitatie en ruilgronden. De ruilgronden worden gewaardeerd tegen maximaal € 4,54/m2 (Losser) resp. € 3,40/m2 (kerkdorpen). Indien de jaarlijkse netto - lasten de boekwaarde boven deze bedragen dreigen te brengen, wordt het meerdere als jaarresultaat genomen. De gronden toekomstige exploitatie zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs (incl. rentebijschrijving t/m 2010) c.q. lagere marktwaarde. De overige voorraden zijn gewaardeerd tegen kostprijs.

140

Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening gevormd welke in mindering is gebracht. Liquide middelen en overlopende activa Deze worden tegen nominale waarde opgenomen. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betreffende verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De pensioenverplichtingen van de wethouders zijn gebaseerd op actuariële berekeningen (contante waarde). Vaste schulden Deze worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. Vlottende passiva Deze worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Overlopende passiva In artikel 44, lid 2 BBV wordt voorgeschreven dat de nog te besteden middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is, onder voorzieningen moeten worden verantwoord. Dit bleek in de praktijk vooral bij specifieke uitkeringen lastig toe passen. Daarom heeft de wetgever deze regel gewijzigd. Met ingang van het boekjaar 2008 dienen de niet-bestede middelen van uitkeringen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel (“geoormerkt”), als “vooruitontvangen” op de balans te worden verantwoord onder de post overlopende passiva. Gegarandeerde geldleningen Voor zover leningen door de gemeente zijn gegarandeerd is buiten telling het totaalbedrag van de gegarandeerde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaat uit liquide middelen. Ontvangen en betaalde interest wordt opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.

141

Toelichting op de balans per 31 december (bedragen x € 1.000)

VASTE ACTIVA Algemeen Voor een meer gedetailleerde specificatie van de vaste activa wordt verwezen naar de in de bijlagen opgenomen staat van geactiveerde kapitaaluitgaven. Immateriële vaste activa Het onderstaande overzicht geeft de indeling en het verloop weer van de immateriële vaste activa in 2011: Boekwrde Uitgaven 1-1-‘11

Kosten afsluiten geldleningen/saldo Agio/disagio Kosten onderzoek en ontwikkeling Overige immateriële vaste activa

0 3 0

Totaal

3

Bijdragen Afwaard./ Afschrijv. Boekwrde desinvest. 31-12-‘11

0

0

0

1

2

1

2

Materiële vaste activa Het onderstaande overzicht geeft het verloop weer van de boekwaarde van de erfpachtgronden:

Boekwrde Uitgaven 1-1-‘11 Gronden uitgegeven in erfpacht

100

Totaal

100

Bijdragen Afwaard./ Afschrijv. Boekwrde desinvest. 31-12-‘11 100 0

0

0

0

100

Het onderstaande overzicht geeft de indeling en het verloop weer van de boekwaarde van de investeringen materiële vaste activa met economisch nut (dus excl. de erfpachtgronden): Boekwrde Uitgaven 1-1-‘11

Bijdragen Afwaard./ Afschrijv. Boekwrde desinvest. 31-12-‘11

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen ca Grond-, weg-, en waterbouwk. Vervoermiddelen Machines, apparaten, installaties Overige materiële vaste activa

1.828 26 15.032 14.447 713 1.339 330

3.040 1.071 161 958 79

397 854 19 39

Totaal

33.715

5.309

1.309

254 49

1 1.060 639 107 346 79

1.828 25 16.615 14.025 748 1.697 242

303

2.232

35.180

142

Het onderstaande overzicht geeft de indeling en het verloop weer van de boekwaarde van de investeringen materiële vaste activa in de openbare ruimte met maatschappelijk nut: Boekwrde Uitgaven 1-1-‘11 Gronden en terreinen Grond-, weg-, en waterbouwk. Machines, apparaten, installaties Overige materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen

0 171 0 0 0

Totaal

171

Bijdragen Afwaard./ Afschrijv. Boekwrde desinvest. 31-12-‘11

309

240

309

240

0

10

230

10

230

Een nadere specificatie van de uitgaven en bijdragen is opgenomen in de kredietenoverzichten zoals deze zijn opgenomen bij de thema’s. Financiële vaste activa Het onderstaande overzicht geeft de indeling en het verloop weer van de boekwaarde van de financiële vaste activa over 2011: Boekwrde Uitgaven 1-1-‘11 Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen - gemeenschappelijke regelingen Leningen aan woningcorporaties Overige langlopende geldl. U/g Overige uitzettingen rentetypische Bijdr.aan activa eigendom derden Af: voorziening Escrow vm Essent

219 76 0 10.054 0 0 -173

279

Totaal

10.176

279

Bijdragen Voorziening Afschrijv./ Boekwrde Aflossing 31-12-‘11

77

1.181

142 76 0 9.152 0 0 -96

1.258

9.274

77 0

77

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Onder de voorraden wordt ook de boekwaarde verantwoord met betrekking tot gronden opgenomen onder de grondexploitatie. Volledigheidshalve wordt verwezen naar de voorgeschreven paragraaf grondexploitatie. De getroffen voorziening voor de NNIEG gronden is verrekend met deze activa post op de balans omdat deze voorziening een waarde correctie betreft. Ontwikkeling van de boekwaarde van niet in exploitatie genomen bouwgronden: Niet in exploitatie

Boekwrde Overhev. ohw Uitgaven/ Resultaat Boekwrde Gemid. 1-01-11 Luttermolenveld Inkomsten incl.voorziening 31-12-11 Boekw./m2

Restpercelen Gronden toekomstige exploitatie Ruilgronden

9 10.096 608

-1.377

601 26

-5.519 -26

9 3.801 608

Totaal

10.713

-1.377

627

-5.545

4.418

€ 4,14 € 14,66 € 3,88

143

Ontwikkeling van de boekwaarde van in exploitatie genomen bouwgronden: Verwacht eindresultaat

Te realiseren Inkomsten

te maken kosten

Boekwrde 31-12-‘11

Resultaat 2011

Inkomsten

Investering

Overboek. NNIEG * naar OHW

Boekwrde 1-1-‘11

Exploitatie

De Saller Lomanskamp De Lutte Zuid bedrijven&woningen De Lutte Noord Hoek Bentheimer-/Dorpstr De Geurmeij Luttermolenveld

3.049 0

1.894 22

2.080 117

0 95

2.863 0

-52

3

0

0

-49

56

621

614

8

1

0

0

9

63

116

44

1.440 0

1.377

139 0

240 0

0 0

1.339 1.377

3.189 787

5.707 2.666

1.179 502

Totaal

4.445

1.377

2.059

2.437

95

5.539

16.296 27.474

5.639

12.201 18.364 -

Zie ook paragraaf grondbeleid voor nadere toelichtingen. * Nog Niet In Exploitatie Genomen Gronden

Uitzettingen korter dan één jaar Boekwaarde ultimo 2011

Boekwaarde ultimo 2010

Vorderingen af: voorziening dubieuze debiteuren

5.745 -87

5.907 -152

Totaal

5.658

5.755

Onder deze vorderingen zijn vorderingen opgenomen waarvan facturen zijn verzonden (de zgn. open posten) voor in totaal € 2.130.000. Het resterende deel betreft nog te ontvangen posten, meestal gebaseerd op berekeningen of opgaves (bijv. BTW € 2.068.000).

Liquide Middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten: Boekwaarde ultimo 2011

Boekwaarde ultimo 2010

Kassaldi Banksaldi

2 411

3 845

Totaal

413

848

144

3.300 -

Overlopende activa De post overlopende activa kan als volgt worden onderscheiden: Boekwaarde ultimo 2011

Boekwaarde ultimo 2010

Vooruitbetaalde bedragen Overige overlopende activa

9 13

194 24

Totaal

22

218

VASTE PASSIVA Nota reserves en voorzieningen 2006 De gemeenteraad heeft op 7 november 2006 de “Nota reserves en voorzieningen 2006” vastgesteld. Hiermee zijn beleidsuitgangspunten en beleidsregels vastgesteld ten aanzien van reserves en voorzieningen. De belangrijkste uitgangspunten zijn: • er wordt een ijzeren algemene reserve ad € 3.600.000,00 gevormd zijnde 10% van het begrotingstotaal en een algemene risicoreserve ad € 1.800.000,00 zijnde 5% van het begrotingstotaal. De ijzeren algemene reserve is bedoeld om algemene risico’s op te kunnen vangen. De algemene risicoreserve is bedoeld als risicodekking voor initiatieven en ondernemerschap bij het uitvoeren van de beleidsprogramma’s. Op 12 mei 2009 is bij het ombuigingsbesluit besloten de “ijzeren algemene reserve” met € 1.500.000 te verhogen, wat mogelijk is omdat de vermogenspositie stijgt door de verkoop van aandelen Essent. Hiermee is de omvang bepaald op € 5.100.000; • in de begroting van 2011 is rekening gehouden met de bespaarde rente over de ijzeren algemene reserve voor een bedrag van € 255.000. • indien de genoemde € 1.800.000,00 dient te worden aangesproken, zal deze op peil worden gebracht door alle meevallers aan deze reserve toe te voegen totdat het vastgestelde minimum weer is bereikt; • Indien de genoemde € 3.600.000,00 (verhoogd naar € 5.100.000) dient te worden aangesproken dienen er direct bezuinigingsmaatregelen te worden getroffen. Conform de afspraak in het collegeakkoord 2010-2014 is de “Nota weerstandsvermogen en risicomanagement” en de “Nota reserves en voorzieningen” in 2011 geactualiseerd. De nieuwe nota’s zijn door uw raad 20 december 2011 vastgesteld. De weerstandcapaciteit is ten behoeve van deze jaarrekening nog conform de “Nota reserves en voorzieningen 2006” bepaald. In 2012 zal dit conform de Nota reserves en voorzieningen 2011 gebeuren. (Zie ook paragraag B “Weerstandsvermogen”.

145

Eigen Vermogen Algemene reserve Het verloop in 2011 van de algemene reserve wordt in onderstaand overzicht weergegeven: Reserve

Boekwrde 1-1-‘11

Toevoeging

Onttrekking of vrijval

Bestem- Verminde- Boekwrde ming ring ter 31-12-‘11 resultaat dekking van 2010 afschrijv.

Algemene reserves: IJzeren algemene reserve (10%) Algemene risicoreserve (5%) Vrije algemene reserve

5.100 1.800 676

1.346

2.844

1.185

Totaal

7.576

1.346

2.844

1.185

5.100 1.800 363 0

7.263

Bij raadsbesluit van 21 juni 2011 ter vaststelling van het jaarverslag 2010 is door de raad een bestemming gegeven aan het (voordelig) jaarresultaat 2010 ad € 1.971.000. Hierbij is besloten € 1.185.000 aan de algemene reserve toe te voegen. Let wel hier is dus geen rekening gehouden met het nadelige jaarresultaat van 2011. Dit resultaat wordt in 2012 verwerkt. De overige mutaties 2011 betreffen de volgende posten: Onttrekkingen: Bijdrage tekort conform begroting 2011 Amendement Buurtgericht werken Bespaarde rente over de ijzeren algemene reserve conform begroting 2011 Bijdrage incidenteel tekort Muziekschool Bijdrage in tekort voorjaarsnota Bijdrage privatisering buitensportaccommodaties Bijdrage investeringsbudget kadernota

Toevoegingen: Bespaarde rente 2011 (via voorjaarsnota) Voordeel najaarsnota

Raad bij begroting Raad bij begroting Raad bij begroting

1.646.000 3.000 255.000

Raad 10 mei 2011 Raad 21 juni 2011 Raad 21 juni 2011

59.000 146.000 235.000

Raad 12 juli 2011

500.000

Totaal onttrekkingen

2.844.000

Raad 21 juni 2011 Raad 20 december 2011

1.096.000 250.000

Totaal toevoegingen

1.346.000

146

Bestemmingsreserves Een nadere indeling en het verloop in 2011 van de bestemmingsreserves worden in onderstaand overzicht weergegeven: Reserve

Boekwrde Toevoe- Onttrek- Bestem- Verminde- Boekwrde 1-1-‘11 ging king of ming ring ter 31-12-‘11 vrijval resultaat dekking van 2010 Afschrijv.

Grondexploitatie Herontwikkeling Aloysiuslocatie Reiniging Riolering Onderhoud Wegen Uitwerking Kaders Kadernota 2012-2015 Bijdrage MAN Organisatie – ontwikkelingen Conjunctuur-/frictiefonds Personele lasten samenw.Enschede e Bouw 2 Kulturhus Overdinkel Onderhoud gebouwen MOP 2010 Onderhoud gebouwen MOP Onderwijs Periodiek medisch onderzoek Ambtenaren 2010 Onderhoud kunstwerk Bewwerskamp Renovatie Cotoneastervakken 2010 Verplaatsing markt Stroomvoorziening Dorpsvisies/uitv.Leefbaarheidsagenda OKE wetgeving harmonisatie 2010 Certificering energieprestatie gebouwen ‘10 Implementatie omgevingsvrg. (WABO) Actual.bestemmingspl. Zoeker Esch Actualiseren bestemmingsplannen Vervolgprocedures VVH Cofin. Revitalisering landelijk gebied Inburgering ROC twente 2010 Nat. Actieplan Sport en Bewegen Belasting onttrekking grondwater Onderhoud gebouwen MOP Onderhoud gebouwen MOP 2011 Onderwijspakket/meubilair Martinus Integraal Huisvestingsplan Onderwijs Bestemmingsplan Buitengebied 2010 CAO-afspraak gratificatiebudget Samenwerking Groene Diensten Impuls brede school sport en cultuur Verv. Lampen openbare verlichting Akoestische aanp. Gronausesstraat

355 14 1.987 2.364 633 0 103 38 1.037 249

Egal.res.investeringsbijdrages

3.717

Totaal

114

11.671

0 14 2.164 2.110 1.281 500 0 38 685 249

177 254 648 500 103 250

400 0 0 0 0 0 0 86 0 0 18 5 33 63 136 0 132 42 12 0 13 21 0 2 24 39 48 100

469

702

100

225

225 25

23 25 13 53 25 3 5 33 107 31 41

400 0 25

9 50 23 25

9 50 0 0 73 0 0 15 0 0 63 117 6 91 42 0 387 0 2 86 2 50 38 50 100

53 25

88 37

12 387 13 19 14

100 26

1 2

232 2.078

2.403

3.485 786

0

12.132

147

Reserve grondexploitatie De grondexploitatie is een vrij risicovolle activiteit. Om deze risico’s op te kunnen vangen, zonder de algemene risicoreserve, de ijzeren algemene reserve of de vrije algemene reserve aan te moeten spreken, in 2007 is door uw raad besloten een reserve grondexploitatie te vormen. Hierbij is bepaald dat indien het jaarresultaat van de overige gemeentelijke activiteiten een negatief saldo vertoont, dit eerst wordt aangevuld. Het meerdere wordt voor 50% bestemd voor de algemene reserve en de andere 50% voor de reserve grondexploitatie. In geval van een tekort op de grondexploitatie wordt dit eerst ten laste van deze reserve gebracht, een eventueel resterend tekort komt ten laste van de algemene middelen. Het negatieve resultaat in 2011 van totaal € 449.000 is volledig ten laste van deze reserve gebracht. De overige € 20.000 van de reserve is ingezet voor de te vormen voorziening NIEG gronden waarmee het saldo van de reserve nihil is. Reserve Herontwikkeling Aloysiuslocatie Door de raad is op 20 februari 2009 besloten € 20.000 beschikbaar te stellen voor de herontwikkeling van de Aloysiuslocatie ten laste van de reserve grondexploitatie. In 2009 bedroegen de kosten € 6.000, voor de resterende € 14.000 is deze reserve gevormd. In 2010 en 2011 zijn geen kosten gemaakt. Reserve reiniging Bij raadsbesluit van 16 december 2008 is besloten de voorziening reiniging om te vormen tot de bestemmingsreserve reiniging. Het saldo tussen lasten en baten met betrekking tot de afvalinzameling wordt jaarlijks verrekend met deze reserve. Dit saldo wordt in volgende begrotingsjaren in de tarieven verwerkt. Op deze wijze worden behoudens (autonome) kostenstijgingen onregelmatige schommelingen in de tarieven beperkt. Voor 2011 was het saldo tussen lasten en baten € 177.000 voordelig, hetgeen is toegevoegd aan deze reserve. Dit voordeel is voornamelijk het gevolg van lagere verwerkingskosten. Reserve riolering Bij raadsbesluit van 16 december 2008 is besloten de voorziening riolering om te vormen tot de bestemmingsreserve riolering. Het saldo tussen lasten en baten met betrekking tot de riolering wordt jaarlijks verrekend met deze reserve. Dit saldo wordt het eerstvolgende begrotingsjaar in de tarieven verwerkt. Op deze wijze worden behoudens (autonome) kostenstijgingen onregelmatige schommelingen in de tarieven beperkt. De hoogte van het rioolrecht is gebaseerd op het kostendekkingsplan dat onderdeel is van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Voor 2011 was het saldo tussen lasten en baten € 254.000 nadelig, hetgeen is onttrokken aan deze reserve. Reserve onderhoud wegen Bij de op 12 mei 2009 vastgestelde bezuinigingsoperatie is besloten dat jaarbudgetten onderhoud wegen volledig voor dit doel mogen worden aangewend. Dat betekent dat een overschot via een reserve beschikbaar blijft. Het totale voordeel van € 648.000 op groot onderhoud wordt toegevoegd aan de reserve. Reserve Uitwerking Kaders Kadernota 2012-2015 Op 12 juli 2011 heeft de raad besloten bij het vaststellen van de kadernota 2012 dit investeringsbudget beschikbaar te stellen voor het realiseren van de benodigde structurele ombuigingen.

148

Reserve bijdrage MAN De raad heeft op 3-7-2007 besloten ten laste van de algemene reserve € 102.500 extra beschikbaar te stellen voor de multifunctionele accommodatie (MAN). In 2011 zijn de kosten gemaakt waardoor de reserve komt te vervallen. Reserve organisatie - ontwikkelingen Deze reserve is bedoeld voor dekking van de risico’s voortvloeiende uit mogelijke verplichtingen en kosten als gevolg van het organisatie - ontwikkelingstraject. Teneinde slagvaardig op te kunnen treden is het in het belang van de kwaliteitsborging van de bedrijfsvoering hiertoe dekking beschikbaar te hebben. In 2011 zijn geen kosten ten laste van deze reserve gebracht, de resterende € 38.000 is nodig voor de komende organisatieontwikkelingen. Conjunctuur-/frictiefonds Op 12 mei 2009 heeft de raad bij het vaststellen van de bezuiniging besloten tot het instellen van een conjunctuur-/frictiefonds in 2010 van € 1.000.000. Deze is bedoeld voor het opvangen van tijdelijke, conjuncturele tegenvallers, waarbij te denken valt aan bijvoorbeeld niet door het rijk gecompenseerde uitkeringsgelden en teruglopende leges. Tevens bedoeld voor opvang frictiekosten in de vorm van eenmalige personele effecten als uitvloeisel van de organisatorische aanpassingen. Ook de samenwerking met Enschede en de daaruit voortvloeiende frictiekosten vallen hieronder. Er ligt een nauw verband met de Reserve personele lasten samenwerking Enschede. Op basis van de begrotingscijfers is het bedrag van € 1.000.000 net voldoende om het verwachte, conjuncturele nadeel op de uitkeringskosten te dekken voor de vastgestelde periode van 4 jaar. Om ook andere conjuncturele tegenvallers en eventuele frictiekosten op te vangen, is in de MJB 2010-2013 besloten in 2010 en in 2011 in beide jaren € 250.000 aan dit fonds toe te voegen. Dit is in het meerjarige overzicht van de reserves en voorzieningen verwerkt. In het kader van de overgang naar Enschede en het GBT is een inventarisatie gemaakt van de bestaande verlof-/plus uren en spaarverlof per 31-12-2010 van het personeel dat naar Enschede en het GBT over is gegaan. De hierbij behorende lasten ad € 213.000 zijn in 2010 verantwoord en zijn conform afspraak t.l.v. het conjunctuur-/frictiefonds gebracht. Bij het jaarverslag 2010 is er € 100.000 bestemd voor de samenwerking Losser – Enschede en toegevoegd aan de reserve. De totale transitiekosten voor de samenwerking Losser – Enschede & het GBT bedragen in 2011 € 421.000. Deze kosten bestaan voornamelijk uit projectkosten ICT inz. migratie ICT-omgeving, onderbezetting DDC a.g.v. zaakgericht werken en invoering Wabo, inhuur DIV medewerker, vervanging toegangscontrolesystemen en een aantal kleinere uitgaven. Bij de inventarisatie van de kosten is er ook vanuit gegaan dat het volledige eigen risico WWB ten laste van het conjunctuurfonds zou worden gebracht. Door een voordeel op de algemene uitkering, voor het gedeelte WWB, is er besloten om geen volledig beroep te doen op het conjunctuurfonds, maar voor het restant van € 151.000. Daarnaast is er in 2011 een voorziening gevormd van € 130.000 voor uitstroom van een personeelslid. Deze is ten laste van de reserve conjunctuurfonds gebracht. Reserve personele lasten samenwerking Enschede Op 6 juli 2010 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2009 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve ad € 249.000. Deze is bedoeld voor de opvang personele lasten in verband met de overheveling van de bedrijfsvoering naar Enschede. Hier ligt een nauwe relatie met het frictiefonds. Bij de bestuursrapportage 2012 wordt voorgesteld deze reserve samen te voegen met bovenstaande reserve conjunctuur/frictiefonds. In de praktijk worden beide reserves namelijk als een geheel beschouwd.

149

Reserve bouw Kulturhus (Overdinkel) In de begroting 2006 is er van uitgegaan dat er € 400.000 zou worden geïnvesteerd cq zou worden bijgedragen in de bouw van het Kulturhus Overdinkel. In de nota reserves en voorzieningen is er van uitgegaan dat deze investering/bijdrage ineens zou worden afgeboekt. Aangezien in 2006 geen uitgaven zijn geweest en het wenselijk is deze middelen te reserveren, is deze reserve toen gevormd. In 2011 zijn nog geen kosten gemaakt. Uitvoering ligt bij de woningbouwvereniging Domijn. Reserve Onderhoud gebouwen MOP 2010 Op 21 juni 2011 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2010 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve. Van deze verplichtende bestemmingen is in 2011 voor een bedrag van € 203.000 aan kosten gemaakt. Restant toegevoegd aan de nieuwe algemene reserve MOP. Reserve kan worden opgeheven. Reserve Onderhoud gebouwen MOP Onderwijs 2010 Op 21 juni 2011 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2010 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve. In 2011 zijn de kosten nog niet gemaakt. De reserve is samengevoegd met de nieuwe algemene reserve MOP waardoor deze reserve kan worden opgeheven. Reserve Periodiek medisch onderzoek Ambtenaren Op 21 juni 2011 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2010 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve. In verband met de samenwerking Enschede is dit onderzoek gezamenlijk opgepakt. De kosten zijn begin 2012 gemaakt. Reserve Onderhoud kunstwerk Bewwerskamp (A1) Op 21 juni 2011 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2010 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve. De kosten voor de renovatie van de verharding wordt gelijktijdig uitgevoerd met het groot onderhoud dat Rijkswaterstaat heeft gepland aan dit kunstwerk. Rijkswaterstaat zou dit groot onderhoud medio 2011 uitvoeren. De uitvoering heeft echter nog niet plaatsgevonden zodat de reserve nog in stand moet worden gehouden. Reserve Renovatie Contoneastervakken 2010 Op 21 juni 2011 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2010 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve. De verplichting voor de uitvoer van de renovatie van het groen was reeds aangegaan in 2010. De gemaakte kosten in 2011 zijn volledig ten laste van de reserve gebracht waardoor deze reserve wordt opgeheven. Reserve Verplaatsing markt stroomvoorziening Op 21 juni 2011 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2010 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve. In 2011 is de markt inclusief stroomvoorziening verplaatst naar het Raadhuisplein. De kosten zijn ten laste van deze reserve gebracht waardoor deze reserve kan worden opgeheven. Reserve Dorpsvisies/uitvoering leefbaarheidsagenda Op 30 juni 2009 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot instellen van deze bestemmingsreserve ad € 128.000. De leefbaarheid van de kerkdorpen en burgerparticipatie zijn speerpunten uit het collegeprogramma. Hiertoe zijn samen met burgers dorpsvisies opgesteld en is door de raad middels amendement bij de voorjaarsnota op 24 juni 2008 budget voor de uitvoering beschikbaar gesteld. De nietbestede middelen per 31-12-2008 zijn op deze wijze beschikbaar voor uitvoering na 2008. In 2009 was € 21.000 besteed en in 2010 eveneens € 21.000, zodat per ultimo 2010 nog € 86.000 resteert. In 2011 is er voor € 13.000 besteed. Voor de kerkdorpen De Lutte en

150

Beuningen is de “pot”’ leeg. Het resterende bedrag in de reserve is nog bestemd voor de kerkdorpen Overdinkel, Losser en De Glane. Reserve OKE wetgeving/harmonisatie Op 21 juni 2011 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2010 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve. Uitgangspunt hierbij was dat het peuterspeelzaalwerk in 2011 zou stoppen, waardoor ouders aanspraak zouden maken op de regeling tegemoet koming kosten kinderopvang. Cluster heeft echter besloten het peuterspeelzaalwerk per augustus 2012 te beëindigen. Hierdoor is er geen aanspraak gemaakt op de reserve en kan deze worden opgeheven. Reserve Certificering energieprestaties gebouwen 2010 Op 21 juni 2011 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2010 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve. Parkstad energiediensten heeft dit in 2011 uitgevoerd. Reserve wordt opgeheven. Reserve Implementatie omgevingsvergunning (WABO) Op 30 juni 2009 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot instellen van deze bestemmingsreserve. In 2008 was € 245.000 door de raad beschikbaar gesteld. Er was € 88.000 besteed, voor het restant ad € 157.000 is deze bestemmingsreserve gevormd. Met betrekking tot de definitieve implementatie wordt “gemikt” op medio 2010. In 2009 en 2010 is er € 139.000 besteed, in 2011 € 3.000. Het resterende deel ad € 15.000 is nodig voor afronding van dit project. Reserve actualiseren bestemmingsplan Zoeker Esch Bij bestemming van het jaarresultaat 2006 is € 11.000 beschikbaar gesteld. In 2007 is voor € 6.000 besteed, in 2008, 2009 en 2010 niets aangezien het project als gevolg van een nog uit te voeren geluidsonderzoek stagnatie heeft opgelopen. In 2011 is dit uitgevoerd zodat de reserve kan worden opgeheven. Reserve actualiseren bestemmingsplannen Bij bestemming van het jaarresultaat 2006 is € 200.000 beschikbaar gesteld voor het actualiseren en digitaliseren van bestemmingsplannen en dan met name het bestemmingsplan buitengebied. Dit project strekt zich over meerdere jaren uit. In 2007 t/m 2010 is € 167.000 besteed, zodat per 1-1-2011 nog een bedrag beschikbaar is van € 33.000 resteert. In 2011 is het restant bedrag van de reserve aangesproken en kan de reserve worden opgeheven. Reserve vervolgprocedures VVH In 2008 is door de raad op 28 februari ten laste van de algemene reserve € 340.000 beschikbaar gesteld voor het wegwerken van achterstanden op het gebied van bouw- en milieuvergunningen. De achterstanden zijn weggewerkt, maar er dient nog een afronding plaats te vinden met name ten aanzien van juridische procedures. Het niet bestede budget ad € 63.000 is toegevoegd aan deze reserve. In 2009 waren geen kosten gemaakt. Op 6 juli 2010 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2009 besloten tot het bestemmen van een bedrag ad € 23.000 i.v.m. werkzaamheden milieu MER/IPPC, hetgeen onderdeel uitmaakt van de genoemde vervolgprocedures. In 2010 is voor € 23.000 aan kosten gemaakt, zodat nog € 63.000 resteert voor deze reserve. Het gebruik van externen wordt zoveel mogelijk beperkt. Daarnaast zijn door aanvragers/omwonenden vervolgprocedures (nog) niet gestart. Het resterende bedrag is nodig om de te verwachten procedures af te kunnen wikkelen. Reserve Cofinanciering revitalisering landelijk gebied Op 30 juni 2009 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve ad € 67.000. Het betreft

151

cofinancieringsmiddelen ten behoeve van Vitalisering Landelijk Gebied (PmjP) en kan doorlopen tot 2013. Jaarlijks is in de begroting een bedrag van € 100.000 voor cofinanciering beschikbaar in de exploitatie. In 2009 zijn weinig kosten gemaakt en heeft de raad op 6 juli 2010 bij bestemming van het jaarresultaat 2009 besloten het resterende bedrag ad € 69.000 aan deze reserve toe te voegen. Per saldo is derhalve per 1-1-2010 € 136.000 beschikbaar. In 2010 is van de beschikbare € 100.000 in de exploitatie € 12.000 besteed en wordt voorgesteld het resterende bedrag ad € 88.000 via bestemming van het jaarresultaat aan deze reserve toe te voegen. Op deze wijze blijven de cofinancieringsmiddelen meerjarig beschikbaar en kunnen in combinatie met de PmjP gelden worden aangewend. Per saldo is dan per 1-1-2011 € 224.000 beschikbaar. In 2011 is er voor totaal € 207.000 aan co-fianciering uitgegeven. Hiervan is een ton verrekend met het reguliere budget en € 107.000 verrekend met de reserve. Reserve Inburgering ROC Twente Op 21 juni 2011 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2010 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve. Betreft een restant van een extra bijdrage van het rijk. Het traject kent een meerjarig verloop. In 2011 is er voor € 31.000 aan kosten gemaakt. Het restant van € 6.000 wordt in 2012 uitgegeven. Reserve Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) Op 30 juni 2009 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve. Voor de 1e tranche impuls Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) is in 2008 € 46.000 beschikbaar gesteld als decentralisatie-uitkering via het gemeentefonds. Aanwending vindt in een later stadium plaats, derhalve is deze reserve gevormd in 2008. De projectperiode loopt van 2008 t/m 2010, mogelijk nog een aantal jaren langer. In 2009 is een bedrag ontvangen van € 110.000 en per saldo € 24.000 aan kosten gemaakt. De raad heeft bij bestemming van het jaarresultaat 2009 besloten het resterende bedrag ad € 86.000 aan deze reserve toe te voegen, waardoor het saldo van deze reserve per 1-12010 € 132.000 bedraagt.. In 2010 is een bedrag ontvangen van € 55.000 en per saldo € 19.000 aan kosten gemaakt. Via bestemming van het jaarresultaat wordt voorgesteld het restant ad € 36.000 aan deze reserve toe te voegen. Dit is echter niet verwerkt in het daadwerkelijke bestemmingsvoorstel 2010 dat aan u is voorgelegd waardoor het restant van 2010 dus ook boekhoudkundig niet is toegevoegd aan deze reserve. In 2011 vragen wij u dit alsnog te bestemmen bij het jaarresultaat. De gemaakte kosten in 2011 van € 41.000 zijn verrekend met de reserve. Reserve Belasting onttrekking grondwater Op 30 juni 2009 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot instellen van deze bestemmingsreserve. Bij de najaarsnota 2008 was op basis van een vooraankondiging aangegeven dat over de periode 2003-2008 een incidentele naheffing zou plaatsvinden ad € 42.000. In 2009 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de gemeenten ten onrechte geconfronteerd zijn met naheffingsaanslagen. De uitleg van de Hoge Raad is door een wetswijziging met ingang van 1 januari 2011 echter weer teruggedraaid! Gevolg hiervan is dat de gemeente wel belastingsplichtig is voor de grondwaterbelasting. In 2012 wordt de definitieve aanslag verwacht. Reserve Onderhoud gebouwen MOP Op 6 juli 2010 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2009 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve ad € 46.000. In 2010 is voor € 34.000 aan kosten gemaakt. Reserve opgeheven en betrokken bij nieuwe algemene reserve MOP.

152

Reserve Onderhoud gebouwen MOP 2011 Op 20 december 2011 heeft de gemeenteraad besloten o.b.v. de najaarsnota tot het instellen van een reserve voor de MOP gebouwen, inclusief de gebouwen van het Onderwijs. Dit omdat het MOP meerjarig is onderbouwd en planmatig wordt weggezet. Het voordelige saldo op het Mop gebouwen Algemeen ad € 308.000 en het voordelige saldo op het MOP Onderwijs van € 79.000 zijn op basis van het genomen besluit in deze reserve gestort. Reserve Onderwijsleerpakket/meubilair Martinusschool Op 6 juli 2010 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2009 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve ad € 13.000. De kosten zijn in 2010 ten laste van het MOP budget geboekt waardoor de reserve kan worden opgeheven. Reserve Integraal huisvestingsplan onderwijs Op 6 juli 2010 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2009 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve ad € 36.000. In 2010 is voor € 15.000 aan kosten gemaakt. In 2011 bedroegen de kosten €19.000 en zijn verrekend met de reserve. Reserve CAO afspraak gratificatiebudget Op 6 juli 2010 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2009 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve ad € 4.000. In de CAO voor gemeenteambtenaren is afgesproken dat middelen die hiervoor jaarlijks o.b.v. de CAO afspraken zijn bepaald en niet zijn besteed, beschikbaar blijven voor gratificaties. In 2010 is voor € 2.000 aan kosten gemaakt, zodat per 31-12-2010 nog € 2.000 resteert. Geen uitgaven in 2011. Reserve Samenwerkingsovereenkomst Groene Diensten Op 6 juli 2010 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2009 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve ad € 24.000.Voorgesteld wordt het beschikbare budget van 2011 ook via bestemming van het jaarresultaat toe te voegen aan deze reserve. In totaal zal € 75.000 gestort worden in het groenfonds tbv de contracten Groene en Blauwe diensten. Deze storting vindt plaats in 2012. Reserve Impuls Brede school sport en cultuur Op 6 juli 2010 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2009 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve ad € 62.000. In maart 2009 is hiertoe door de gemeente een (meerjarig) convenant met het rijk gesloten. In 2010 is € 23.000 meer uitgegeven dan het in 2010 beschikbare bedrag, hetgeen kan worden gedekt uit het in 2009 bestemde deel ad € 62.000. Hierdoor resteert nog € 39.000 in 2011. De gemaakte kosten in 2011 zijn € 1.000 hoger dan het reguliere budget, hetgeen met de reserve is verrekend. Vervanging lampen openbare verlichting Deze reserve is bedoeld voor de vervanging van de lampen van openbare verlichting elke 4 jaar. Jaarlijks wordt een bedrag gereserveerd. Maximum saldo reserve is bepaald op € 50.000. Per ultimo 2009 bedroeg het saldo € 36.000, in 2010 is de jaarschijf ad € 12.000 toegevoegd, waardoor het saldo per ultimo 2010 € 48.000 bedraagt. In 2011 is deze reserve aangevuld met € 2.000 tot het maximum bedrag.

153

Akoestische aanpassingen Gronausestraat/omgeving De Pol I.v.m. vergunningverlening en bestemmingsplanprocedure de Pol is het noodzakelijk op grond van hogere grenswaarden akoestische aanpassingen te verrichten aan woningen in de omgeving. Bij de najaarsnota is hiertoe € 100.000 beschikbaar gesteld op thema L&R, hetgeen in 2010 nog niet is besteed. Conform de besluitvorming is het niet bestede bedrag toegevoegd aan een gevormde bestemmingsreserve. Afhankelijk van de te kiezen zoneringsvariant wordt het aantal te saneren woningen bepaald. In 2012 zal de variant duidelijk zijn en een start worden gemaakt met de aanpassingen aan de woningen. Egalisatiereserve investeringsbijdragen Op grond van BBV2004 mogen bijdragen uit eigen reserves in investeringen met economisch nut niet in mindering worden gebracht op de boekwaarde van deze investeringen. Hier is sprake van de zgn. bruto - verantwoording. In de praktijk houdt dit in dat er een jaarlijkse vrijval van deze reserve plaatsvindt op basis van de afschrijvingstermijn van het betreffende activum. Hierbij wordt ook rekening gehouden met rente, zodat e.e.a. hetzelfde effect heeft als een netto - verantwoording, zij het dat de vrijval op grond van de regelgeving niet geschiedt via het betreffende product (functie) maar via functie 980 en op deze wijze dus via de bestemming.

Vrijval in 2011 bedraagt € 232.000.

Voorzieningen

Het verloop in 2011 van de voorzieningen wordt in onderstaand overzicht weergegeven: Voorziening

Boekwrde 1-1-‘11

Toevoeging

Aanwending

Vrijval

Boekwrde 31-12-‘11

Bestaande risico’s, te verwachten Verplichtingen of verliezen WVG, aanvragen in behandeling Wachtgeldverpl. vm wethouders Pensioenvoorzieningen wethouders Uitstroom personeel

64 257 2.561 0

253 130

43 131 92 3

31

21 95 2.722 127

Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwenDingsrichting Kunstwerk Langenkamp Totaal

2 2.884

2 383

269

31

2.967

WVG aanvragen in behandeling Het eindsaldo van€ 21.000 betreft in dit geval aanvragen om een vergoeding woningaanpassingen ad € 16.500 en rolstoelen/scootmobielen ad € 4.500 in het kader van de Wet Voorziening Gehandicapten die in het boekjaar (meestal eind van het jaar) zijn ingediend, maar waarop nog geen beschikking is afgegeven en welke naar verwachting binnenkort (in het volgende boekjaar) tot een beschikking zullen leiden.

154

Wachtgeldverplichtingen vm wethouders Voor wachtgeldverplichtingen voor voormalige wethouders is op grond van de regelgeving BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) een voorziening gevormd. Per 1-1-2011 bedroeg deze voorziening € 257.000. In 2011 is een bedrag van € 131.000 als wachtgelduitkering ten laste van deze voorziening gebracht, zodat nog € 126.000 resteert. Voor 2 voormalig wethouders is in totaal € 95.000 per 31-12-2011 aan wachtgeldverplichtingen nodig voor de periode tot en met 2013. Dat houdt in dat er een vrijval van € 31.000 in 2011 heeft plaatsgevonden. Pensioenvoorzieningen Op grond van BBV2004 dient voor de pensioenverplichtingen die de gemeente heeft jegens bestuurders en oud-bestuurders dan wel jegens hun nabestaanden een voorziening te worden gevormd. Jaarlijks zal moeten worden beoordeeld op basis van een actuariële berekening of de voorziening nog toereikend is. Per 1-1-2011 bedroeg deze voorziening € 2.561.000. In 2011 is een bedrag van € 92.000 als pensioenuitkering ten laste hiervan gebracht, zodat nog € 2.469.000 resteert. Hieraan is in 2011 wegens overdracht pensioenkapitaal van een wethouder ad € 76.000 aan toegevoegd, dat is ontvangen van de pensioenuitvoerder van deze voormalig wethouder. Hiermee komt de voorziening op € 2.545.000. Op basis van actuariële gegevens is een voorziening nodig van € 2.722.000 per 31-12-2011. Dat houdt in dat om de voorziening op dit berekende (actuarieel) niveau te krijgen er een toevoeging noodzakelijk is van € 177.000. In de begroting was uitgegaan van een toevoeging van € 114.000. Een nadeel derhalve van € 63.000. Uitstroom personeel Door een onontkoombaar uitstroom van een personeelslid is er een verplichting ontstaan voor de komende tien jaar. Op basis van actuele gegevens ultimo 2011 is de hoogte van de voorziening berekend op maximaal € 130.000 . In 2011 is een bedrag van € 3.000 als betalingsverplichting ten laste van deze voorziening gebracht, zodat nog € 127.000 resteert voor de komende jaren. Kunstwerk Langenkamp De ABN/AMRO heeft in het kader van het nieuwe kantoor aan de Langenkamp een schenking gedaan, welke bedoeld is voor een kunstwerk in de omgeving van de Langenkamp. Dit kunstwerk is nog niet geplaatst.

155

Vaste schulden met een rentetypische looptijd > 1 jaar Een nadere indeling en het verloop in 2011 van de vaste schulden wordt in onderstaand overzicht weergegeven: Boekwrde 1-1-‘11 Binnenlandse Pensioenfondsen Binnenlandse banken en overige Binnenlandse bedrijven Waarborgsommen

0 35.263 0 29

Totaal

35.292

Vermeer-deringen

Aflos-singen

Boekwrde 31-12-‘11

2.921

32.342

3

10

22

3

2.931

32.364

De totale rentelast voor het jaar 2011 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt € 1.528.000; dit was over 2010 € 1.461.000. VLOTTENDE PASSIVA Netto vlottende schulden Per 31-12-2011 bedraagt het totaal aan vlottende schuld € 5.952.000. Hieronder is o.a. opgenomen € 3.542.000 aan crediteuren open posten. Verder zijn er diverse verplichtingen opgenomen, zoals: − € 202.000 aan verplichtingen WVG − € 157.500 energie zwembad − € 32.000 Veiligheids regio − € 130.000 WSW verplichting

156

Overlopende passiva Overlopende passiva

Boekwrde 1-1-2011

Vermeer- Verminde- Boekwrde dering ring 31-12-‘11

Vooruitontvangen m.a.w. van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel: Bijzonder basisonderwijs -constructiefouten / buitenvandalisme RMC gelden Uitv.progr. landelijk gebied pMJP2007-2013 ISV-2 project Geluidssanering ISV-2 project 7 woningen Gronausestraat BDU uniforme deel BDU Centra voor jeugd en gezin Externe Veiligheid 2010 Duurzame inzetbaarheid A&O fonds Hart van Overdinkel/sociaal flankerend beled Prestatie Afspraak Wonen (Wonen, Zorg, Welzijn) Prestatie Afspraak Wonen (Binnenst..Vernieuwing) Project ZUT 7/8 – RUP project Zuid Twente Toegankelijk maken bushaltes Verbetering binnenklimaat huisvesting primair Onderwijs Sport Lokaal Samen De Overdinkel Generator Klimaat bestendig bouwen Overdinkel IMG project Hart van van Overdinkel Compensatie ID kaarten

10 13 1.887 2 72 38 119 10 14 3 16 175 45 128

42 862

55 154 2

332 86

370 205 10 14 3 127

111 65

45 82

66 0 0 0 0 0

12 163 150 1.400 80

104 74

0 1 106 150 1.296 6

2.598

3.303

1.379

4.522

Vooruitontvangen bedragen Overige overlopende passiva

66 7

42

55 3

53 4

Saldo overige

73

42

58

57

Saldo vooruitontvangen

66 11 57

10 0 2.595 0 72 0 0 0 0 0 0 240 0 46

Overige vooruit ontvangen bedragen:

157

Bijzonder Basisonderwijs Alle voorzieningen van het openbaar onderwijs zijn overgedragen aan Consent behalve de voorziening constructiefouten en buitenvandalisme is bij de gemeente gebleven. In 2011 zijn er geen schades geweest. RMC In 2011 zijn er meer kosten gemaakt dan we aan middelen hebben ontvangen van het ministerie van OC&W. De meerkosten betreffen voornamelijk inzet van ambtelijke uren. Deze zijn verrekend met het saldo waardoor er voor RMC middelen geen saldo meer als overlopend passivum wordt aangemerkt. Project Uitvoeringsprogramma Landelijk Gebied (pMJP2007-2013) In de jaren 2007 t/m 2010 is van de provincie Overijssel een voorschot van totaal € 2.091.000 voor dit meer jarig project ontvangen. De totale kosten tot en met 2010 zijn € 204.000 waardoor de stand van deze reserve per 1 januari 2011 € 1.887.000 was. Voor de jaarschijf 2011 een voorschot van € 495.000 ontvangen en heeft er een afrekening plaatsgevonden over 2008-2010 van € 367.000. Totale uitgaven in 2011 € 154.000 waardoor het saldo van dit passief op € 2.595.000 staat. ISV – 2 project Geluidssanering Het saldo van dit passief was het restant van een beschikking uit 2008 voor gevelisolatie dat, in overleg met de Provincie, is ingezet voor onderstaand ISV 2 project sanering verkeerslawaai Gronausestraat. ISV-2 Project sanering verkeerslawaai/ 7 woningen Gronausestraat In 2009 is er door de provincie Overijssel een ISV2- subsidie verstrekt van maximaal € 90.300 voor een zevental woningen aan de Gronausestraat in Losser. Hiervan is reeds 80% door de provincie overgemaakt. Daadwerkelijke uitvoer heeft in 2011 nog niet plaatsgevonden. Er is voor een bedrag van € 2.000 aan kosten gemaakt voor begeleiding van de aanbesteding. Deze kosten zijn verrekend met het saldo op ISV-2 project geluidssanering, zie hier boven. BDU uniforme deel Het programmaministerie Jeugd en Gezin keert de Brede Doeluitkering Centra Jeugd en Gezin uit voor de jaren 2008 t/m 2011. Het uniforme deel is hier een onderdeel van en wordt op basis van voorschotten doorbetaald aan de Regio Twente. De brede doel uitkering is volledig besteed. BDU Centra voor jeugd en gezin Zie bovenstaande passiva. In 2011 is door stichting Cluster het centrum voor jeugd en gezin gerealiseerd. De brede doel uitkering is hiermee volledig besteed. Externe Veiligheid 2010 Het project “Versterking organisaties” is een meerjarig programma van de Provincie Overijssel voor de jaren 2006-2010. In 2010 is het laatste voorschot van € 9.533,25 ontvangen. Afrekening heeft plaatsgevonden in 2011 waardoor het passivum vervalt. Duurzame inzetbaarheid A&O Fonds Voor deze stimuleringsregeling om gemeenten te ondersteunen hun personeel duurzaam inzetbaar te houden is een voorschot van € 14.220 ontvangen van het A&O fonds. Onderzoeksfase is afgerond, afrekening vind plaats na implementatie van het plan. Er zijn nog geen kosten derden gemaakt. In 2010 is reeds gemeld dat i.v.m de samenwerking Enschede de kans bestaat dat de implementatie in haar geheel niet wordt doorgevoerd en aangesloten wordt bij Enschede. Dit is gemeld aan het A&O fonds. Deze heeft de voorlopige beschikking ingetrokken en het uitbetaalde voorschot teruggevorderd.

158

Hart van Overdinkel sociaal flankerend beleid Van de Provincie Overijssel is € 20.000 ontvangen voor het opstellen van een uitvoeringsplan voor bovenstaande. Stichting Cluster voert dit uit en heeft hiervoor een voorschot van € 17.000 ontvangen. In 2011 heeft de afrekening plaats gevonden en is het resterende bedrag van € 3.000 ook uitgekeerd aan Cluster. Prestatie afspraak Wonen (Wonen, Zorg, Welzijn) Er zijn meerjarige prestatie afspraken gemaakt met de provincie om de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de gemeente en provincie ten aanzien van het woonbeleid te benadrukken. Een onderdeel van deze afspraak is dat de gemeente Losser een beleidsvisie ontwikkelt voor het thema wonen en zorg. De Provincie heeft op basis van het percentage 65 plussers € 371.150 over voor de ontwikkeling èn realisatie van deze beleidsvisie. In 2010 is er 10% als voorschot overgemaakt waarvan voor € 21.000 betalingen aan bureau Zinia zijn gedaan. Stand passivum op 1 januari nog € 16.000. In 2011 is een voorschot van 30% ontvangen en voor een bedrag van € 127.000 aan kosten gemaakt waardoor het passivum is opgeheven. Prestatie afspraak Wonen (Binnenstedelijke vernieuwing) Voor het realiseren van woningen binnen feitelijk bebouwd gebied heeft de Provincie een subsidiebeschikking afgegeven van maximaal € 875.000. Deze prestatie afspraak loopt van 2010 – 2015. In 2010 is aan voorschot 20% € 175.000 ontvangen.In 2011 is het tweede voorschot van € 65.000 ontvangen. Er zijn nog geen kosten gemaakt. Project Zut 7/8 – RUP Project Zuid Twente Voor de verkeersveiligheid buiten de bebouwde kom heeft de Regio Twente een subsidie toegekend van € 45.000 voor verkeersveiligheid buiten de bebouwde kom. Project is afgerond in 2011 en de kosten zijn verrekend met het reeds ontvangen maximale voorschot. Toegankelijk maken bushaltes De regio Twente heeft een voorschot overgemaakt van € 127.872 voor het toegankelijk maken van bushaltes om bij te dragen aan de verbetering van de kwaliteit van het openbaar vervoer in Twente. Het voorschot van 60% bestaat voor € 25.575 uit een bijdrage van het OV- streekfonds en € 102.297 is betaalbaar gesteld vanuit het project “Halteplan Twente”. Het project is afgerond en de kosten zijn lager uitgevallen dan begroot. Afwikkeling subsidie vindt plaats in 2012. Het te veel ontvangen aan subsidie zal terugbetaald moeten worden aan de regio. Verbetering binnenklimaat huisvesting primair onderwijs, subsidie De gemeente Losser heeft in het kader van de regeling binnenklimaat scholen voor € 209.145 aan projecten ingediend bij het ministerie van Onderwijs. Zij heeft hier een specifieke uitkering beschikbaar gesteld van 60% totaal € 128.287. Samen met de provincie moet de gemeente Losser voor de resterende 40% cofinanciering zorgen. De projecten zijn inmiddels uitgevoerd en de afrekenopstelling is opgemaakt. In verband met de niewbouw van de brede school in Losser en de nieuwbouw van het Kompas zijn de daken van deze scholen niet vervangen. In eerste instantie waren deze wel opgevoerd. De subsidie die hiervoor is ontvangen (€ 26.571) moet worden terugbetaald aan het ministerie. Sport Lokaal Samen Voor de deelname aan dit project is 80% voorschot ontvangen van Vereniging Sport en Gemeenten. Doel is het opzetten van een lokaal netwerk zodat de samenwerking tussen de gemeente, de sport en het onderwijs bestuurlijk worden verankerd. De eindrapportage is inmiddels ingediend. Afwikkeling vindt plaats in 2012.

159

De Overdinkel Generator Van de provincie Overijssel is een totale subsidie beschikking van € 181.800 ontvangen voor dit project in het kader van het Sociaal Flankerend Beleid. In 2011 is een voorschot van € 163.620 ontvangen en is er voor een bedrag van ruim € 57.000 aan uitgaven gedaan. Project loopt tot 1 december 2013. Klimaat bestendig bouwen Overdinkel Voor de uitvoering van het project “klimaatbestendig bouwen in Hart van Overdinkel” is een subsidiebeschikking van de provincie Overijssel ontvangen van maximaal € 450.000. In 2011 is een voorschot van € 150.000 ontvangen en zijn er nog geen kosten gemaakt. IMG project Hart van Overdinkel De provincie heeft voor de uitvoering van het ingediende programma Hart van Overdinkel een subsidiebeschikking afgegeven van € 1.400.000. De prestatie moet voor 1 juli 2014 zijn geleverd. Het volledige bedrag is in 2011 al ontvangen. De subsidibale kosten van € 104.000 voor 2011 zijn hiermee verrekend. Compensatie ID kaarten Op basis van de aangedragen gegevens door de Publieksbalie is er een bedrag van € 72.000 ontvangen ter compensatie van “misgelopen” inkomsten als gevolg van het gratis verstrekken van de Nederlandse Identiteitskaart. Het ministerie heeft alle declaraties vergoedt maar nog niet alle burgers, die er recht op hebben, zijn in 2011 bij de Publieksbalie langs geweest. De betreffende burgers zijn middels een brief op de hoogte gesteld van de beschikbare compensatie.

GEWAARBORGDE GELDLENINGEN Hieronder volgt het verloopoverzicht volgens artikel 57 BBV van de gewaarborgde geldleningen. Restant geldlening begin dienstjaar

Bedrag borging 1-1-‘11

Bedrag borging 31-12-‘11

50 % 100 %

50.550 1.156

25.275 1.156

25.269 864

Totaal

51.706

26.431

26.133

Percentage borging door de Gemeente Losser

In 2011 zijn er geen nieuwe garantstellingen afgegeven. Echter conform raadsvoorstel van 15 februari 2011 is er een nieuwe achtervangovereenkomst vastgesteld met Waarborgfonds Sociale Woningfonds ten behoeve van Woningstichting Domijn.

NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN Tot de niet uit de balans blijkende verplichtingen worden de meerjarige contracten zoals langlopende huur- en leaseverplichtingen of onderhoudscontracten gerekend. Daarnaast vallen de overlopende verplichting voor het vakantiegeld en de verlofuren hieronder. Deze mogen o.b.v. BBV niet meer als verplichting in de balans worden opgenomen. De gemeente Losser kent geen langlopende huur- en leaseverplichtingen groter dan € 100.000.

160

CONTROLEVERKLARING

161

162

163

164

BIJLAGE A Jaarverslag per programma op productniveau

165

Jaarverslag per programma op productniveau Lasten. Lasten Product

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

171.817

186.463

211.213

-

-

168

56040 LAGA (Landesgartenschau) algemeen eenmal

76.037

74.626

73.962

Totaal PRO010 Toerisme en verblijfsrecreatie

247.854

261.089

285.343

PRO01 Toerisme en Economie PRO010 Toerisme en verblijfsrecreatie 56031 Recreatie en Toerisme 56032 Kampeerontheffingen

PRO011 Economische zaken 31011 Beheer en exploitatie markten 31012 Bedrijvencontacten 33011 Deelnemingen nutsbedrijven

17.715

50.439

55.855

287.200

942.883

418.175

4.084

65

4.084

Totaal PRO011 Economische zaken

308.999

993.387

478.114

Totaal PRO01 Toerisme en Economie

556.853

1.254.476

763.457

PRO02 Landschap en Ruimte PRO020 Natuur en landschap 55001 Landschapsbescherming (incl. boomfeestda

84.588

49.564

29.583

983.737

1.134.330

1.157.857

1.068.325

1.183.894

1.187.440

213.810

43.848

207.322

81.235

202.678

122.279

81030 Lokaal beleid ruimtelijke ordening

551.203

580.236

836.988

81040 Bovenlokaal beleid Ruimtelijke ordening

121.700

34.223

61.590

81050 Specifieke projekten ruimtelijke ordenin

262.899

659.946

512.486

59.847

107.605

57.325

128.663

142.437

175.616

56011 Plantsoenen en Openbaar Groen Totaal PRO020 Natuur en landschap PRO021 Ruimtelijke ordening 81000 Ruimtelijke ordening 81020 Besluiten Ruimtelijk Ordening

81060 Informatievoorziening REO 81070 Handhaving ruimtelijk ordening 83000 Grondexploitatie algemeen Totaal PRO021 Ruimtelijke ordening

3.626.406

6.566.000

9.333.611

5.045.763

8.336.973

11.307.217 1.113.012

PRO022 Wegen en verkeer 1.417.217

1.752.603

21025 Kunstwerken

135.497

133.817

30.865

21026 Bermen en sloten

180.918

191.900

158.795

21011 Wegbeheer

21027 Wegmeubilair

56.894

81.340

96.045

21028 Straatverlichting en verkeersregelinstal

118.941

100.130

82.936

21029 Gladheidsbestrijding

374.698

136.900

86.876

21030 Straatreiniging

129.149

158.522

135.596

21032 Wegmarkeringen 21111 Verkeersbeleid 21211 Openbaar vervoer 23011 Luchthaven Twente 24011 Watergangen en vijvers Totaal PRO022 Wegen en verkeer

14.382

20.000

20.697

217.274

167.968

267.188

56.061

29.188

120.732

250

250

250

22.059

24.995

23.507

2.723.340

2.797.613

2.136.499

PRO023 Milieu 72111 Huis- aan huis Inzameling afval

1.229.261

1.272.148

1.240.428

72112 Afvalbrengpunt

391.499

498.043

406.436

72115 Overige afvalverwijdering

198.337

178.001

129.568

90.214

77.628

92.487

2.000.019

2.084.354

2.124.391

71.673

66.365

74.464

72119 Afvalstoffenheffing reinigingsrechten 72210 Riolering (gecombineerd) 72219 Rioolrechten

166

Lasten Product 72311 Milieu algemeen

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

576.383

668.315

592.900

72319 Plaagdier ongedierte bestrijding

18.908

18.202

13.965

72340 Informatievoorziening

20.910

28.525

15.202

72355 Bodembescherming

41.508

36.125

24.949

72360 Geluidhinder

21.137

49.567

31.397

4.659.849

4.977.273

4.746.187

82011 Volkshuisvestingsbeleid

93.087

61.785

87.705

82019 Toezicht woningbouwcorporaties

93.128

-

-

82101 Dorpsvernieuwing verbetering

20.888

-

128.082

Totaal PRO023 Milieu PRO024 Volkshuisvesting

82230 Onroerende zaken aan-verkoop & verhuur 82250 Vergunningverlening 82280 Informatievoorziening

85.710

64.492

95.187

612.076

653.663

560.383

3.838

7.500

3.657

80.804

144.000

97.354

6.976

17.400

14.632

-

-

-

996.507

948.840

987.000

14.493.784

18.244.593

20.364.343

53011 Buitensportaccomodaties

94.972

246.917

272.587

53021 Binnensportaccomodaties

719.939

568.707

629.265

1.116.137

1.126.432

1.156.701

53032 Sport algemeen

370.289

605.158

663.999

53110 Onderhoud groene sportvelden en terreine

234.225

597.244

341.392

2.535.562

3.144.458

3.063.944 27.157

82290 Externe advisering 82291 Bouwbeleid 82310 Baten leges bouwvergunning Totaal PRO024 Volkshuisvesting Totaal PRO02 Landschap en Ruimte PRO03 Leefbaarheid en maatschappelijke ontwikk PRO030 Sport

53031 Zwembad Brilmansdennen

Totaal PRO030 Sport PRO031 Onderwijs 42022 Materiele voorz. instandh.openb.basisond

28.004

24.618

42031 Huisvesting openbaar basisonderwijs

1.004

-

1.408

42150 Huisvesting openbaar basisonderwijs

62.276

55.810

55.677

42220 Materiele voorzieningen bijzonder basiso 42310 Huisvesting bijzonder basisonderwijs 43210 Bijzonder (voortgezet) speciaal onderwij

154.943

150.967

160.396

1.156.164

1.333.649

1.132.129

-

2.900

6.638

22.015

196.744

199.062

237.488

217.815

229.569

5.509

30.610

16.228

48031 Uitvoering leerplichtwet

124.383

156.196

130.564

48032 Leerlingenvervoer

572.423

603.743

641.157

5.226

8.135

5.356

291.722

365.555

309.723

2.661.157

3.146.742

2.915.064

51011 Bibliotheek

521.247

501.079

499.534

51111 Muziekschool

336.695

346.180

334.327

51121 Vormings- en ontwikkelingswerk

5.690

5.582

4.301

54011 Amateuristische kunstbeoefening

47.136

43.776

47.094

44310 Huisvesting bijzonder voortgezet onderwi 48011 Lokaal Ondwerwijsbeleid 48012 Autonoom gemeente beleid basisonderwijs

48033 Onderwijsraad 65011 Kinderopvang Totaal PRO031 Onderwijs PRO032 Kunst en cultuur

54012 Kunstwerken en tentoonstellingen

983

1.006

2.569

202.489

119.563

235.003

54111 Monumenten

45.488

52.008

43.190

56021 Kermis

37.361

44.955

42.682

54013 Overige culturele activiteiten

167

Lasten Product 56022 Evenementen

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

-

51.000

42.067

1.197.089

1.165.149

1.250.767

58011 Speeltuinen en speelplaatsen

160.124

158.979

140.476

62025 Maatschappelijke dienstverlening

294.584

309.424

294.173

8.362

8.364

8.362

83.172

72.990

67.573

63011 Sociaal-Cultureel Werk Algemeen

483.501

556.981

643.434

63013 Jeugd- en jongerenwerk

265.563

280.027

384.539

6.228

20.554

71.432

1.301.534

1.407.319

1.609.989

Totaal PRO032 Kunst en cultuur PRO033 Sociaal cultureel werk en maatschappelij

62026 Registratie Discriminatie 62031 Ouderen(zorg)beleid

63014 Club- en buurthuiswerk Totaal PRO033 Sociaal cultureel werk en maatschappelij PRO034 Zorg en volksgezondheid

58.212

37.100

51.527

62225 Maatschappelijke dienstverlening

3.344.537

2.898.394

2.868.112

65210 WVG

1.376.240

1.436.045

1.599.089

-

1.686

-

71410 Openbare gezondheidszorg

320.392

337.020

320.261

71510 Jeugdgezondheidszorg, uniforme deel

348.390

358.100

348.735

2.921

13.427

13.487

5.450.692

5.081.772

5.201.211

61010 Beleidsontw. Materiele Hulpverlening

98.026

88.200

108.634

61015 Juridische toetsing sociale zekerheid

30.974

49.000

16.741

4.491.318

4.301.536

4.553.487

61017 Terug- en invordering

47.876

60.200

58.003

61019 Debiteurenadministratie

11.482

43.400

12.093

-

1.000

-

106.180

65.450

87.917

61034 individuele zorg participatie

71111 Ambulancevervoer

72411 Begraafplaatsen Totaal PRO034 Zorg en volksgezondheid PRO035 Werk en inkomen

61016 Uitkeringsadministratie

61020 Bezwaar- en beroeprsprocedures 61023 Clientenarchief 61031 Jaarwerk Sociale Zekerheid 61032 Bijzonder Onderzoek 61111 Sociale Werkvoorziening

1.704

800

800

30.336

28.134

28.250

6.097.860

6.009.336

5.924.672

61114 Langdurig Werklozen

111.172

5.550

19.488

61121 Project Sociale Vernieuwing

252.798

-

-

61410 Bijzondere Bijstand

327.042

246.800

298.554

61420 Schuldhulpverlening

171.001

190.162

182.940

61430 Vangnetconstructie

11.386

9.500

10.605

106.321

136.000

74.835

-5

-

-

1.449.976

1.075.790

1.054.627

Totaal PRO035 Werk en inkomen

13.345.447

12.310.858

12.431.646

Totaal PRO03 Leefbaarheid en maatschappelijke ontwikk

26.491.481

26.256.298

26.472.621

61440 Kwijtschelding algemeen 62110 Vreemdelingen 62310 Participatiebudget

PRO04 Veiligheid PRO040 Openbare orde en sociale veiligheid 14010 Algemene plaatselijke verordening

214.083

259.315

218.433

14012 Opvang zwerfdieren

20.648

15.540

12.080

14020 Bijzondere wetten

20.867

2.827

3.240

14030 Politie

42.155

32.800

32.328

14040 HALT-project Totaal PRO040 Openbare orde en sociale veiligheid

5.648

5.700

5.663

303.401

316.182

271.744

PRO041 Brandweer

168

Lasten Product

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

12020 Bedrijfsvoering

499.856

350.884

401.673

12030 Operationele voorbereiding

771.081

835.388

812.115

12040 Risicobeheersing

99.746

111.804

87.003

12050 Rampenbestrijding

93.191

103.792

79.067

12070 Repressie parate zorg

86.223

87.320

87.372

Totaal PRO041 Brandweer

1.550.097

1.489.188

1.467.230

Totaal PRO04 Veiligheid

1.853.498

1.805.370

1.738.974

00101 Raad

183.551

188.512

188.901

00102 Burgemeester en wethouders

939.281

579.406

690.309

3.529

4.800

4.800

00213 Bestuursondersteuning

635.171

649.822

538.009

00218 Bestuursondersteuning P&O

420.917

PRO05 Kwaliteit bestuur en dienstverlening PRO050 Bestuur

00103 Dorpsraden en overlegorganen

218.527

600.000

00221 Productenbegroting

45.764

76.000

76.000

00224 Jaarrekening

99.123

132.600

128.535

00227 Cie advies behand.bezwaar en beroepsschr

48.037

41.450

32.229

00229 Bestuursondersteuning gemeentesecretaris

113.500

58.918

74.741

99.786

70.003

79.076

00510 Regio Twente en andere bestuurlijke same

176.605

45.310

141.832

00610 Ondersteuning raad

295.453

260.975

266.747

00620 Programmabegroting

48.004

40.180

35.205

00621 Managementrapportages/jaarplan

35.036

39.150

36.000

00622 Programmajaarverslag

44.908

56.550

49.335

-

3.150

-

2.986.275

2.846.826

2.762.636

00230 Juridische Advisering

00623 Marap-Berap Totaal PRO050 Bestuur PRO051 Communicatie 00241 Voorlichting, promotie en representatie Totaal PRO051 Communicatie

239.506

251.225

239.034

239.506

251.225

239.034

8.625

10.500

10.634

792

2.400

2.400

212.250

211.200

211.200

PRO052 Dienstverlening 00228 Klachtencommissie 00242 Archiefonderzoek 00311 Gemeentelijke Basisadministratie persoon 00312 Applicatiebeheer bevolkingssysteem

17.359

24.000

24.000

280.292

196.150

268.156

00314 Verkiezingen

90.666

56.400

61.929

00315 Overige Burgerzaken

42.961

42.400

42.400

8.555

20.000

20.000

87.404

104.404

109.555

00313 Rijbewijzen en reisdocumenten

00316 Internationaal privaatrecht en brondocum 00317 Burgerlijke stand 00318 Straatnaamgeving 00413 Secretarieleges rijbewijzen en reisdocum 00415 Secretarieleges geslachtsnaamwijziging

53.438

63.277

48.644

104.015

100.000

108.192

15.482

12.750

13.045

921.839

843.481

920.155

365.271

316.430

350.981

3.066

-

-

368.337

316.430

350.981

4.515.957

4.257.962

4.272.806

00417 Secretarieleges burgerlijke stand Totaal PRO052 Dienstverlening PRO053 Integrale handhaving 82260 Handhaving beschikking 82270 Handhaving bestaande bouw gebruik Totaal PRO053 Integrale handhaving Totaal PRO05 Kwaliteit bestuur en dienstverlening PRO06 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

169

Lasten Product

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

PRO060 Financiering 91311 Beleggingen 91410 Geldleningen uitzettingen 1jr. Totaal PRO060 Financiering

2.269

2.267

2.269

202.039

154.401

151.987

204.308

156.668

154.256

PRO061 Belastingen 93010 Uitvoering wet WOZ

393.781

429.015

291.091

94010 Lasten heffing en invordering OZB

57.822

47.320

54.156

94020 Lasten heffing en invordering Hondenbela

11.940

11.015

6.769

94030 Lasten heffing en invordering Toeristenb

3.257

4.800

-

94040 Lasten heffing en invordering Forensenbe

12.214

2.400

-

479.014

494.550

352.016

Totaal PRO061 Belastingen PRO063 Onvoorzien 92212 Onvoorziene uitgaven en stelposten

-

-198.981

-

Totaal PRO063 Onvoorzien

-

-198.981

154.880

PRO064 Diversen 92213 Voormalig personeel

34.717

22.722

96010 Saldo kostenplaatsen

102.532

-16.646

58.695

-

-

308.217

100.693

12.500

115.812

-

-

648.295

272.353

-

177.026

98031 Mutaties reserves, Onderwijs

-

-

79.147

98050 Mutaties reserves, Bestuur

-

-

500.000

98062 Mutaties reserves, Alg.dekkingsmiddelen

2.859.396

1.341.318

1.596.317

99010 Saldo rekening baten en lasten na bestem

1.971.162

-

-4.409.684

Totaal PRO064 Diversen

5.340.853

1.359.894

-771.295

Totaal PRO06 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

6.024.175

1.812.131

-265.023

53.935.748

53.630.830

53.347.178

98011 Mutaties reserves, economische zaken 98021 Mutaties reserves, Ruimtelijke Ordening 98022 Mutaties reserves, Wegen en Verkeer 98023 Mutaties reserves, Milieu

Totaal rapport

170

Jaarverslag per programma op productniveau Baten. Baten Product

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

56031 Recreatie en Toerisme

-

-

-5.000

56032 Kampeerontheffingen

-

-

-1.101

56040 LAGA (Landesgartenschau) algemeen eenmal

-37.224

-34.412

-34.412

Totaal PRO010 Toerisme en verblijfsrecreatie

-37.224

-34.412

-40.513

PRO01 Toerisme en Economie PRO010 Toerisme en verblijfsrecreatie

PRO011 Economische zaken 31011 Beheer en exploitatie markten

-1.000

-

-564

31012 Bedrijvencontacten

-33.114

-30.700

-37.265

31111 Baten marktgelden

-19.799

-26.700

-16.960

-4.084

-4.100

-4.084

Totaal PRO011 Economische zaken

-57.997

-61.500

-58.873

Totaal PRO01 Toerisme en Economie

-95.221

-95.912

-99.386

-1.368

33011 Deelnemingen nutsbedrijven

PRO02 Landschap en Ruimte PRO020 Natuur en landschap 55001 Landschapsbescherming (incl. boomfeestda

-1.663

-1.000

-19.562

-19.503

-6.548

-21.225

-20.503

-7.916

81020 Besluiten Ruimtelijk Ordening

-40.067

-1.250

-5.017

81030 Lokaal beleid ruimtelijke ordening

-23.407

-2.000

-236.958

56011 Plantsoenen en Openbaar Groen Totaal PRO020 Natuur en landschap PRO021 Ruimtelijke ordening

81040 Bovenlokaal beleid Ruimtelijke ordening

-92.052

-

-42.000

81050 Specifieke projekten ruimtelijke ordenin

-145.155

-364.842

-154.289

83000 Grondexploitatie algemeen Totaal PRO021 Ruimtelijke ordening

-3.793.341

-6.566.000

-3.998.481

-4.094.022

-6.934.092

-4.436.745

-20.027

-23.500

-36.337

-

-

-307

-3.210

-

-

3.577

-37.777

-45.000

PRO022 Wegen en verkeer 21011 Wegbeheer 21026 Bermen en sloten 21029 Gladheidsbestrijding 21111 Verkeersbeleid 21211 Openbaar vervoer Totaal PRO022 Wegen en verkeer

-

-

-81.971

-19.660

-61.277

-163.615

PRO023 Milieu 72111 Huis- aan huis Inzameling afval

-8.337

-2.200

-4.212

72112 Afvalbrengpunt

-109.332

-85.000

-114.470

72115 Overige afvalverwijdering

-121.833

-1.500

-78.979

72210 Riolering (gecombineerd)

-5.319

-9.629

-63.864

-

-2.000

-

-4.011

-3.000

-1.240

72319 Plaagdier ongedierte bestrijding 72355 Bodembescherming 72360 Geluidhinder 72510 Baten afvalstoffenheffing reinigingsrech 72610 Baten rioolheffing (gecombineerd) Totaal PRO023 Milieu

-

-

-2.786

-2.165.586

-2.196.173

-2.192.162

-1.990.462

-2.031.981

-2.024.843

-4.404.880

-4.331.483

-4.482.556 -4.038

PRO024 Volkshuisvesting 82011 Volkshuisvestingsbeleid

-4.639

-10.000

82019 Toezicht woningbouwcorporaties

-93.128

-

-

82101 Dorpsvernieuwing verbetering

-20.888

-

-127.572

82230 Onroerende zaken aan-verkoop & verhuur

-27.253

-61.600

-62.935

171

Baten Product 82280 Informatievoorziening 82310 Baten leges bouwvergunning 82320 Baten leges welstandsadvies Totaal PRO024 Volkshuisvesting Totaal PRO02 Landschap en Ruimte

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

-4.584

-2.168

-666

-587.317

-440.300

-541.922

-40.685

-46.000

-37.174

-778.494

-560.068

-774.307

-9.318.281

-11.907.423

-9.865.139

PRO03 Leefbaarheid en maatschappelijke ontwikk PRO030 Sport 53011 Buitensportaccomodaties

-33.363

-62.285

-63.642

53021 Binnensportaccomodaties

-226.235

-188.008

-205.889

53031 Zwembad Brilmansdennen

-324.115

-317.933

-331.826

53032 Sport algemeen

-120.425

-

-11.906

-65.129

-145.028

-139.188

-769.267

-713.254

-752.451

53110 Onderhoud groene sportvelden en terreine Totaal PRO030 Sport PRO031 Onderwijs 42022 Materiele voorz. instandh.openb.basisond

-

-

-311

42150 Huisvesting openbaar basisonderwijs

-10.929

-10.414

-11.032

42310 Huisvesting bijzonder basisonderwijs

-30.664

-2.338

-2.338

48011 Lokaal Ondwerwijsbeleid

-76.153

-103.941

-103.941

48031 Uitvoering leerplichtwet

-43.975

-40.800

-55.436

-6.824

-9.000

-9.805

-16.433

-15.930

-16.673

-184.978

-182.423

-199.536

51111 Muziekschool

-58.311

-18.826

-19.172

54013 Overige culturele activiteiten

-54.941

-

-64.161

54111 Monumenten

-15.884

-16.010

-15.972

56021 Kermis

-21.430

-21.500

-21.000

-150.566

-56.336

-120.305

-18.958

-3.520

-3.520

-500

-2.193

-7.324

63011 Sociaal-Cultureel Werk Algemeen

-31.546

-30.134

-27.908

63013 Jeugd- en jongerenwerk

-45.906

-84.316

-204.836

-

-

-22.000

-96.910

-120.163

-265.588

62225 Maatschappelijke dienstverlening

-364.213

-262.500

-376.074

65210 WVG

-113.450

-102.000

-129.081

71510 Jeugdgezondheidszorg, uniforme deel

-315.789

-317.855

-370.959

71610 Jeugdgezondheidszorg, maatwerkdeel

-

-

-9.809

-243

-600

-1.345

-793.695

-682.955

-887.268

61016 Uitkeringsadministratie

-4.316.798

-3.616.937

-3.567.135

61111 Sociale Werkvoorziening

-5.426.109

-5.042.473

-4.987.507

-11.476

-

-

-206.652

-

-

-63.801

-60.000

-61.633

48032 Leerlingenvervoer 65011 Kinderopvang Totaal PRO031 Onderwijs PRO032 Kunst en cultuur

Totaal PRO032 Kunst en cultuur PRO033 Sociaal cultureel werk en maatschappelij 58011 Speeltuinen en speelplaatsen 62031 Ouderen(zorg)beleid

63014 Club- en buurthuiswerk Totaal PRO033 Sociaal cultureel werk en maatschappelij PRO034 Zorg en volksgezondheid

73211 Baten begraafplaatsrechten Totaal PRO034 Zorg en volksgezondheid PRO035 Werk en inkomen

61114 Langdurig Werklozen 61121 Project Sociale Vernieuwing 61410 Bijzondere Bijstand 61420 Schuldhulpverlening 62310 Participatiebudget

-31.620

-45.000

-35.527

-1.247.240

-857.762

-847.296

172

Baten Product

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

Totaal PRO035 Werk en inkomen

-11.303.696

-9.622.172

-9.499.098

Totaal PRO03 Leefbaarheid en maatschappelijke ontwikk

-13.299.112

-11.377.303

-11.724.246

-24.345

-10.000

-49.934

-1.895

-5.000

-181

-26.240

-15.000

-50.115

-

-7.513

-

-4.987

-4.500

-5.075

PRO04 Veiligheid PRO040 Openbare orde en sociale veiligheid 14010 Algemene plaatselijke verordening 14020 Bijzondere wetten Totaal PRO040 Openbare orde en sociale veiligheid PRO041 Brandweer 12012 Brandweer en rampenbestrijding 12020 Bedrijfsvoering 12030 Operationele voorbereiding

-118.179

-14.512

-74.608

Totaal PRO041 Brandweer

-123.166

-26.525

-79.683

Totaal PRO04 Veiligheid

-149.406

-41.525

-129.798

-106.545

PRO05 Kwaliteit bestuur en dienstverlening PRO050 Bestuur 00102 Burgemeester en wethouders

-89.735

-

00230 Juridische Advisering

-329

-

-146

Totaal PRO050 Bestuur

-90.064

-

-106.691 -5.766

PRO052 Dienstverlening 00311 Gemeentelijke Basisadministratie persoon

-45

-

-8.526

-8.500

-9.351

-320.920

-320.000

-425.154

00415 Secretarieleges geslachtsnaamwijziging

-20.799

-18.250

-19.693

00417 Secretarieleges burgerlijke stand

-56.710

-50.000

-45.889

Totaal PRO052 Dienstverlening

-407.000

-396.750

-505.853

Totaal PRO05 Kwaliteit bestuur en dienstverlening

-497.064

-396.750

-612.544

00411 Secretarieleges GBA 00413 Secretarieleges rijbewijzen en reisdocum

PRO06 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien PRO060 Financiering 91311 Beleggingen 91410 Geldleningen uitzettingen 1jr. Totaal PRO060 Financiering

-240.676

-323.582

-525.535

-1.688.631

-1.953.939

-1.648.930

-1.929.307

-2.277.521

-2.174.465

PRO061 Belastingen 93110 Opbrengst OZB-gebruikers

-445.039

-471.500

-457.750

93210 Opbrengst OZB-eigenaren

-3.164.995

-3.225.000

-3.220.976

93510 Opbrengst Forensenbelasting

-28.587

-20.000

-21.116

93610 Opbrengst Toeristenbelasting

-183.999

-180.000

-146.166

93710 Opbrengst Hondenbelasting Totaal PRO061 Belastingen

-209.257

-207.000

-205.363

-4.031.877

-4.103.500

-4.051.371

PRO062 Algemene uitkering 92111 Algemene uitkering Totaal PRO062 Algemene uitkering

-19.589.694

-19.187.119

-19.708.550

-19.589.694

-19.187.119

-19.708.550 266.233

PRO064 Diversen 96010 Saldo kostenplaatsen

-654.975

66.253

98010 Mutaties reserves, Toerisme en verblijfs

-48.761

-38.761

-39.882

98011 Mutaties reserves, economische zaken

-29.674

-112.874

-112.874

98020 Mutaties reserves, Natuur & Landschap

-95.179

-23.300

-23.300

98021 Mutaties reserves, Ruimtelijke Ordening

-121.393

-213.867

-641.598

98022 Mutaties reserves, Wegen en Verkeer

-211.352

-50.000

-

98023 Mutaties reserves, Milieu

-256.177

-429.879

-260.112

98030 Mutaties reserves, Sport

-98.899

-335.350

-421.403

173

Baten Product 98031 Mutaties reserves, Onderwijs 98032 Mutaties reserves, Kunst en cultuur 98033 Mutaties reserves, Soc.cult. Werk en maa 98034 Mutaties reserves, Zorg & Volksgezond 98035 Mutaties Reserves, Werk & Inkomen 98041 Mutaties Reserves, Brandweer 98050 Mutaties reserves, Bestuur 98052 Mutaties reserves, Dienstverlening 98060 Mutaties Reserves, Financiering 98062 Mutaties reserves, Alg.dekkingsmiddelen Totaal PRO064 Diversen

Rekening 2010

Begroting 2011

Rekening 2011

-30.518

-89.973

-105.158

-

-59.321

-59.321

-13.086

-66.236

-138.877

-

-295.300

-151.110

-25.350

-37.078

-31.371

-

-19.653

-19.653

-8.000

-600.000

-1.050.917

-425.512

-116.450

-118.917

-1.624

-26.485

-20.618

-3.005.286

-1.795.503

-2.052.801

-5.025.786

-4.243.777

-4.981.679

Totaal PRO06 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

-30.576.664

-29.811.917

-30.916.065

Totaal rapport

-53.935.748

-53.630.830

-53.347.178

174

BIJLAGE B SiSa Verklaringen

175

176

177

178

179

180

181

182

183

184

185

186

187

188

BIJLAGE C IMG (Investeringen met Gemeenten)

189

190

Bijlage C. IMG Verantwoording

Aard controle

Besteed tlv In de provinciale verlenings- middelen jaar Project beschikking 2011 Beschikkingsafgerond / opgenomen (conform nummer eindverantwo subsidie voor baten/lastenprovincie ording Ja-nee dit project stelsel) D1 D1 R R

Hart van Overdinkel

2011/0025126 nee

Externe veiligheid

2011/009847

nee

Externe veiligheid

2011/010099

ja

Besteed tlv gemeentelijke middelen jaar 2011 (conform baten /lastenstelsel) R

Cumulatief Cumulatief besteed tlv besteed tlv provinciale gemeentelijke middelen t/m middelen t/m jaar 2011 jaar 2011 (conform (conform baten/lastenstel baten/lastensel) stelsel) R R

Geplande einddatum D1

1.400.000

103.919

66.894

103.919

66.894

1-7-2014

39.930

9.982

15.945

9.982

15.945

31-12-2014

6.347

6.374

0

6.374

0

31-12-2011

Opstelllen uitvoeringsplan HvO

2010/0173165 nvt

20.000

NVT

NVT

NVT

NVT

Klimaatbestendig bouwen

2010/0196715 nee

450.000

0

0

0

0

Optionele toelichting op één van de voorgaande kolommen D1

17-12-2010 heeft de gemeente Losser een definitieve vaststelling van de subsidie ontvangen. Voor de definitieve vaststelling verwijs ik u naar de brief met kenmerk NVT 2010/0220471

1-1-2014

191

192

BIJLAGE D Lijst van afkortingen

193

194

Bijlage D. Lijst van afkortingen A AAA rating (triple-A) AB AU ATB Awb AWBZ

Hoogste rating voor kredietwaardigheid Algemeen Bestuur Algemene uitkering All Terrain Bike Algemene wet Bestuursrecht Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten

B BBV BCF BDU BGT BIZ BIZA BRIM BSP BSO BTW BV BZK

Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten Btw compensatiefonds Brede doeluitkeringen Basiskaart grootschalige topografie Bedrijven investeringszone Binnenlandse Zaken Besluit rijkssubsidiëring instandhouding monumenten Beleid, Strategie en Projecten Buiten Schoolse Opvang Belasting Toegevoegde Waarde Besloten Vennootschap Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

C CAK CAO CBL CBS CJG COELO CPO CTOB

Centraal administratiekantoor Collectieve Arbeidsovereenkomst Cross Border Lease Centraal Bureau voor de Statistiek Centrum voor Jeugd en Gezin Centrum voor onderzoek van de economie van lagere overheden Collectief Particulier Opdrachtgeverschap Crematoria Twente/Oost Nederland BV

D DAP DB DV

Dossier afspraken en procedures Dagelijks Bestuur Duurzaam veilig

E EMU EPZ

Economische en Monetaire Unie Elektriciteits-Productiemaatschappij Zuid-Nederland

F FUWA

Funktie waarderingsronde

G GBA GBT GGD GRP

Gemeentelijke Basis Administratie Gemeenschappelijk Belastingkantoor Twente Gemeenschappelijke gezondheids dienst Gemeentelijk Rioleringsplan

195

I IAU ICT IGO IHP IMG IOAW/IOAZ IPPC ISV Iv3

Incidenteel aanvullende uitkering Informatie en Communicatie Technologie Integraal Groot Onderhoud Integraal Huisvestingsplan Investeren Met Gemeenten Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen Integrated Pollution Prevention and Control Investeren in stedellijke vernieuwing Informatie voor derden

K KiZ

Kwaliteit en zelfbeheer

L LAGA LED

Landesgartenschau Light Emmitting Diode

M MAN MER MJB MOP MT

Multifunctionele accommodatie Nilantspad Milieu effect rapportage Meerjarige begroting Meerjarenonderhoudplanning Managementteam

N NASB NNIEG G NOT NUT NV NVMP

Nationaal Actieplan Sport en Bewegen Nog niet in exploitatie genomen gronden Noordoost Twente Nodeloze Uitrukken Terugdringen Naamloze Vennootschap Nederlandse Verwijdering Metalektro Producten

O OZB OKE

Onroerendezaakbelasting Ontwikkelingskansen Kwaliteit en Educatie

P PBE P&C-cyclus PGB PHS PmjP

Publiek Belang Electriciteitsproductie BV Planning&Control cyclus Persoons Gebonden Budget Programma hoogfrequent spoorvervoer Provinciaal meerjaren programma

R REO RMC ROZ RUD RUDDO RUP RCE RWE

Ruimtelijke en Economische Ontwikkelingen Regionaal meld en coördinatiepunt Regionale organisatie zelfstandigen Regionale uitvoeringsdiensten Regeling Uitzettingen van Derivaten Decentrale Overheden Regionale Uitvoeringsprojecten Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Rheinisch-Westfalisches Elektrizitatswerk

196

S SW SZW

Sociale Werkvoorziening Sociale Zaken en Werkgelegenheid

T TBT TOOM

Twents Bureau voor Toerisme Terugdringing Ongewenste en Onechte Meldingen

U UWV

Uitvoerder van de sociale werknemersverzekeringen

V VAB vGRP VNG VOMOL VROM VRT VVE VVH VVV

Vrijkomende agrarische bebouwing Vernieuwde Gemeentelijk Rioleringsplan Vereniging van Nederlandse Gemeenten Veilig omgaan met opvallend landbouwverkeer Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieu Veiligheidsregio Twente Voor- en Vroegschoolse Educatie Vastgoed, Vergunningen en Handhaving Vereniging Voor Vreemdelingenverkeer

W WABO Wet fido Wgr WIZ WiW WMO WOT WOZ Wsw Wvg WWB WZ

Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht Wet financiering decentrale overheden Wet gemeenschappelijke regelingen Werk Inkomen en Zorg Wet inschakeling werkzoekenden Wet Maatschappelijke Ondersteuning Wet op het Onderwijstoezicht Wet waardering Onroerende Zaken Wet sociale werkvoorziening Wet voorziening gehandicapten Wet Werk en Bijstand Welzijn

Z ZUT

Zuid Twente

197