INHOUDSOPGAVE. Inleiding 4. Programma 7 Raad 51. Toelichting op de kostenplaatsen 55. Financiële positie 6

Begroting 2012

INHOUDSOPGAVE

Inleiding

4

Programma 7 Raad

51

Financiële positie

6

Toelichting op de kostenplaatsen

55

Paragrafen Lokale Heffingen en algemene dekkingsmiddelen Weerstandsvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid Subsidies

62 71 73 79 83 89 95 98

Recapitulatie-overzicht

12

Programma 1 Wonen en leven in Moerdijk

14

Programma 2 Werken en ondernemen in Moerdijk

21

Programma 3 Meedoen in Moerdijk

28

Programma 4 Veiligheid in Moerdijk

Vaststellingsbesluit

102

Bijlage 1. Overzicht incidentele baten en lasten 2. Overzicht producten behorend bij ieder programma

105 107

34

Programma 5 Duurzaam leven in Moerdijk

40

Programma 6 Samen vóór en mét de klant

45

Inleiding

Inleiding Dit is de tweede beleidsbegroting binnen deze bestuursperiode. Ook deze begroting is gericht op het bereiken van de doelstellingen zoals die zijn verwoord in de raads- en collegeagenda. Deze zijn niet of nauwelijks gewijzigd, maar daar waar nodig aangescherpt en of aangevuld. We vinden het echter van groot belang om vaart in de uitvoering te houden. Samen met de bestuursrapportages ‘nieuwe stijl’ rekenen wij er op dat met deze begroting nu en in de toekomst de kaderstellende en controlerende rol van de gemeenteraad nog beter kan worden ingevuld. Deze bestuursperiode heeft vanaf het begin af aan in teken gestaan van bezuinigingen en de voortdurende economische crisis. De voorliggende begroting is gebaseerd op de situatie medio 2011 en leidt tot een niet-sluitend meerjarenperspectief. De begroting is beleidsarm. Dit betekent dat er geen nieuw beleid in is verwerkt. De keuze voor nieuw beleid komt aan de orde bij het behandelen van het voorstel om te komen tot een sluitend meerjarenperspectief 2012-2015 ‘Gewikt en gewogen’. Nadrukkelijk betekent het niet dat een rem gezet wordt op ontwikkelingen of dat de gemeente gaat afwachten. Juist deze tijd vraagt om slagvaardigheid, ook in tijden dat het in financieel opzicht wat minder goed gaat. De collegeagenda is voor het college daarbij een helder kompas. Wij hopen samen met u tot een duurzaam begrotingsevenwicht te komen.

Financiële positie

Financiële positie Algemeen Voor u ligt de programmabegroting 2012 en de meerjarenprogrammabegroting 2012-2015. De programmabegroting 2012 is de start van het budgetcyclusproces 2012. Later volgen de bestuursrapportages, waarna de jaarrekening en het jaarverslag het sluitstuk vormen. In dit onderdeel van de programmabegroting wordt ingezoomd op de belangrijkste items van de begroting 2012 en de meerjarenbegroting 20122015. Ingegaan wordt op de volgende onderdelen: -begroting 2012-2015 op basis van bestaand beleid -resultaat grondexploitatie -reëel sluitende begroting -begrotingspositie 2012 -meerjarenbegroting 2012-2015 -belastingen/retributies -reserves en voorzieningen -vervangingsinvesteringen -grondslagen begroting 2012 Voor de toetsing en bepaling van het toezichtsregime door de provincie is het van belang om te voldoen aan de volgende voorwaarden: -begroting 2012 is minimaal reëel sluitend of de meerjarenbegroting is in 2015 minimaal reëel sluitend; -begroting wordt vóór 15 november van het jaar voorafgaand aan het begrotingsjaar vastgesteld en toegezonden aan Gedeputeerde Staten; -jaarrekening 2010 is sluitend of heeft een positief resultaat; -jaarrekening van het jaar 2010 is vóór 15 juli 2011 vastgesteld en toegezonden aan Gedeputeerde Staten. Reëel sluitend houdt in dat de begroting structureel in evenwicht is (jaarlijks terugkerende lasten zijn gedekt door jaarlijks terugkerende baten). De provincie heeft laten weten kritisch te kijken naar opgenomen stelposten om de begroting sluitend te krijgen. Wil de provincie een dergelijke stelpost accepteren binnen de toets van een reëel sluitende

begroting, dan moet deze voldoen aan een aantal eisen (waaronder een voldoende concrete onderbouwing). Begroting 2012-2015 op basis van bestaand beleid In het voorjaar van 2011 is in overleg met de Commissie Bestuur en Middelen en de gemeenteraad ervoor gekozen om geen Kadernota 2012 op te stellen en aan te bieden. Binnen de totale planning gericht op het aanbieden van een sluitende concept-begroting 2012 aan de raad in september 2011 was dit niet haalbaar. Besloten is om half september 2011 een ‘kale’ meerjarenbegroting 20122015 aan te bieden op basis van bestaand beleid. Wel is rekening gehouden met de cijfers in de meicirculaire 2011 over het gemeentefonds en met de prognoses van het Centraal Plan Bureau voor de verwachte kostenontwikkelingen in 2012. Deze zijn genoemd in de laatste paragraaf van dit hoofdstuk. Verder zijn de onderhoudsbudgetten geïndexeerd en zijn bijstellingen van ramingen, die zijn voortgekomen uit de stofkamactie, verwerkt in de begroting. Voorstellen voor nieuw beleid, intensivering bestaand beleid en bezuinigingen om te komen tot een sluitende meerjarenbegroting 20122015 worden in een afzonderlijke nota, naast deze begroting, aangeboden aan de raad. Voornamelijk door meevallende cijfers in de meicirculaire 2011 is het begrotingsresultaat (exclusief de grondexploitatie) in de nu aangeboden begroting als volgt: jaar bedrag

2012 108.000

2013 V

408.000

2014 N

401.000

2015 N

1.331.000

N

De hierboven genoemde bedragen zijn elk € 77.000 nadeliger dan de bedragen genoemd in raadsinformatiebrief 2011046 van 28 juli 2011. Na deze datum zijn de opbrengsten van de afvalstoffenheffing en rioolrechten nog neerwaarts bijgesteld op basis van het principe 100% kostendekkendheid en is nog een voordeel verwerkt van € 50.000 in verband met de nieuwe aanbestedingsuitkomsten van het leerlingenvervoer.

Deze cijfers geven een duidelijk ander beeld dan de scenario’s die eind 2010 nog werden gegeven bij de presentatie van de bezuinigingsvoorstellen om te komen tot een sluitende begroting in 2015. Ter verduidelijking daarom de volgende toelichting. Kortingen op gemeentefondsuitkering In het onderdeel “financiële positie” binnen de beleidsbegroting 2011 is aangegeven dat, gelet op de toen bekende gegevens, rekening moest worden gehouden met een jaarlijkse verlaging van de uitkering uit het gemeentefonds van € 700.000 in 2012, oplopend tot € 2.800.000 in 2015. Deze inschatting was gebaseerd op de uitkomsten van de werkgroep “Gemeentefonds” die voor het kabinet opties in beeld bracht voor bezuinigingsvraagstukken op landelijk niveau. Inzet vanuit de zgn. “bouwstenennotitie” In de meerjarenbegroting 2011-2014 was verder rekening gehouden met een aantal keuzes uit de zgn. “bouwstenennotitie” om te komen tot een sluitende meerjarenbegroting. De gemeenteraad heeft bij de behandeling van de begroting de inzet van deze keuzes niet onderschreven en de begrotingen voor de jaren 2012 t/m 2014 voor kennisgeving aangenomen. Op een later moment zou alsnog besloten worden over de te maken keuzes. Dit moment werd gekoppeld aan de te voeren kerntakendiscussie. De omvang van de door het college gedane keuzes liep voor de jaren 2012 tot en met 2014 t.o.v. 2011 op van € 1.000.000 in 2012 tot € 1.400.000 in 2014. Gevolgen van deze 2 onderdelen voor de toekomst Op grond van bovenstaande (ingeschatte korting gemeentefonds en terugdraaien keuzes uit bouwstenennotitie voor de jaren 2012-2014) werd het uiteindelijk tekort voor 2014 berekend op € 3.300.000. Dit bedrag is ook het uitgangspunt geweest voor het plan van aanpak om te komen tot een sluitende meerjarenbegroting 2012-2015. Om de gemeenteraad de ruimte te geven om keuzes te maken is in het plan van aanpak opgenomen de te realiseren ruimte te verhogen met 30%. De inzet in het kader van de taakstelling kwam hierdoor uit op een bedrag van € 4.300.000. In een schematisch overzicht ziet bovenstaande er als volgt uit (de uitkomsten van de grondexploitatie zijn in de cijfers niet opgenomen):

saldo begroting op basis van de meerjarenbegroting 2011-2014

effecten gemeentefonds o.b.v. uitwerking werkgroep (zomer 2010)

opgenomen stelposten uit bouwstenennotitie in mjb 2011-2014

2012 2013

325.000 724.000

-700.000 -1.400.000

-1.040.000 -1.265.000

-1.415.000 -1.941.000

2014 2015

917.000 917.000

-2.100.000 -2.800.000

-1.425.000 -1.425.000

-2.608.000 -3.308.000

jaar

totaal

In het plan van aanpak om te komen tot een sluitende meerjarenbegroting 2012-2015 is aangegeven dat de laatste berichten waren dat in het regeerakkoord de voorziene korting op het gemeentefonds van de werkgroep niet is opgenomen. In de planning behorende bij het plan van aanpak is aangegeven dat zodra duidelijkheid zou zijn met betrekking tot de toekomstige kortingen op het gemeentefonds een herrekening van de financiële positie zou plaatsvinden. Het regeerakkoord is voor wat de betreft de (financiële) relatie met de gemeentelijke overheden uitgewerkt in het bestuursakkoord. Het heeft even geduurd voordat dit akkoord tot stand is gekomen en uiteindelijk is pas in juni 2011 ingestemd met dit akkoord, met uitzondering van de decentralisatie van de Wet werken naar vermogen. Het bestuursakkoord is financieel technisch vertaald en verwerkt in de zgn. mei-circulaire 2011. Op basis hiervan is de prognose voor de algemene uitkering uit het gemeentefonds substantieel anders dan eerder verwacht. Uitkomsten grondexploitatie Zoals aangegeven zijn bovenstaande uitkomsten zonder de effecten zoals deze verwacht worden binnen de grondexploitatie. Deze uitkomsten hebben namelijk geen structureel effect en worden bij de beoordeling door de provincie in het kader van het begrotingstoezicht niet meegenomen. De grondexploitatie-uitkomsten kunnen ingezet worden voor éénmalige activiteiten. Voor de jaren 2012-2015 zijn de verwachtingen in dit kader als volgt: jaar bedrag

2012 226.000

2013 V

93.000

2014 V

1.898.000

2015 V

45.000

V

Begrotingspositie 2012 Rekening houdend met de verwerkte aanpassingen zoals hiervoor is toegelicht is het totaalresultaat van de begroting 2012 € 284.000 voordelig. De opbouw van dit resultaat is als volgt: begrotingspositie 2012 (x € 1.000, V=voordeel en N=nadeel) -resultaat algemene dienst 2.705 N -resultaat grondexploitatie 274 V -resultaat vóór bestemming 2.431 N -mutaties reserves 2.715 V -resultaat ná bestemming 284 V -algemene dienst 58 V -grondexploitatie 226 V

Zoals uit bovenstaand overzicht kan worden opgemaakt bedraagt het resultaat vóór bestemming in het begrotingsjaar 2012 € 2.431.000 nadelig. Door de raad is echter al een aantal besluiten genomen waarbij exploitatieuitgaven en –inkomsten ten laste van en/of ten gunste van reserves worden gebracht. Deze mutaties van reserves heffen het effect van de daarmee samenhangende lasten/ baten binnen het begrotingsjaar 2012 op. Dit gaat voornamelijk om investeringen met maatschappelijk nut die uit de daarvoor bestemde reserve worden gedekt. In het najaar van 2011 zal een andere werkwijze aan de gemeenteraad worden voorgelegd. Het resterende saldo van het begrotingsjaar (resultaat ná bestemming) is het saldo waar nog bestedingen voor gedaan kunnen worden. Dit is voor 2012 een positief saldo van € 284.000. Meerjarenbegroting 2012-2015 Van de uitkomsten van de (meerjaren)begroting 2012 tot en met 2015 kan het volgende overzicht worden gegeven. (x € 1.000; + = voordeel) Jaar Totaal begroting algemene dienst grondexploitatie 2012 + € 284 +€ 58 + € 226 2013 - € 365 - € 458 +€ 93 2014 + € 1.447 - € 451 + € 1.898 2015 - € 1.337 - € 1.381 +€ 44

Het positieve saldo in 2014 van € 1,4 miljoen wordt veroorzaakt door een eenmalig effect uit de grondexploitatie (exploitatiegebied Vlinderbuurt). De cijfers van de meerjarenbegroting zijn berekend met als uitgangspunt de volgende basisgegevens: -post onvoorziene uitgaven gebaseerd op € 0; -rente- en afschrijvingslasten, voortvloeiend uit reeds beschikbaar gestelde kredieten en de vervangingsinvesteringen voor de jaren 2012 t/m 2015; -gemeentefondsuitkering gebaseerd op de meicirculaire 2011; -overige mutaties, zoals die thans zijn in te schatten voor een aantal functies (o.a. indexatie onderhoudsbudgetten, aantal uitkeringsgerechtigden, aantal inwoners, ontwikkeling WOZwaarden). -geen korting algemene uitkering vanaf begroting 2012 van € 700.000 per jaar oplopend tot € 3 miljoen in 2015. -geen effecten uit het regeerakkoord, zoals bijvoorbeeld decentralisatie van rijkstaken naar de gemeentelijke overheid -geen nieuw beleid Bij het interpreteren van de cijfers van de meerjarenbegroting moet bedacht worden dat deze naarmate het jaar verder af komt te liggen van het begrotingsjaar steeds ‘zachter’ worden. Het is daarom niet goed om aan deze cijfers absolute waarde toe te kennen. Het betreft niet meer dan een indicatie voor de toekomst. De voorliggende meerjarenbegroting 2012-2015 is vooralsnog gebaseerd op bestaand beleid. Dit beleid wordt niet uitgesloten bij de te maken heroverwegingen in het kader van deze discussie. De voorliggende begroting biedt nadrukkelijk geen garanties voor het doorlopen van de opgenomen activiteiten in de komende jaren. Het beeld wat deze begroting geeft is een beeld specifiek voor 2012 uitgaande van de huidige situatie. De bezuinigingsopgave zal moeten leiden tot (forse) bijstellingen in de toekomst. Reëel sluitende begroting Om in aanmerking te komen voor het repressieve toezichtsregime van de provincie is het van belang dat de begroting 2012 minimaal reëel sluitend is. Reëel sluitend houdt in dat de begroting structureel in evenwicht is (jaarlijks terugkerende lasten zijn gedekt door jaarlijks terugkerende

baten). Dit betekent dat van het totale voordelige saldo van € 284.000 in 2012 de incidentele lasten en baten (waaronder de grondexploitatie) uitgezonderd moeten worden. Dit overzicht van incidentele lasten en baten is opgenomen in de begroting. Het resultaat van de grondexploitatie in 2012 bedraagt € 226.000 voordelig. Wanneer deze wordt uitgezonderd van het totale resultaat van € 284.000 voordelig resteert een resultaat van € 58.000 voordelig in 2012. In de begroting 2012 zijn echter naast de grondexploitatie nog meer éénmalige baten en lasten opgenomen. Het saldo hiervan is dat de begroting 2012 nadelig wordt beïnvloed tot een bedrag van € 112.000 (de omvang van de eenmalige lasten is groter dan de omvang van de eenmalige baten). Wanneer geen rekening wordt gehouden met de éénmalige baten en lasten levert dit een reëel begrotingsresultaat op van € 170.000 voordelig (zie bijlage). Hiermee lijkt de begroting 2012 te voldoen aan de provinciale toets om in aanmerking te komen voor het repressieve toezichtsregime. Hieromtrent bestaat echter pas zekerheid nadat de provinciale toets daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Belastingen/retributies In de begroting 2012 is met betrekking tot de tarieven van de belastingen en retributies als uitgangspunt gehanteerd, hetgeen is opgenomen in de kadernota 2012. Daarnaast heeft het college een aantal maatregelen getroffen om te komen tot een sluitende begroting. Samen heeft dit geleid tot het volgende: er is rekening gehouden met autonome ontwikkelingen, zoals nieuwbouw en verbouw; toepassing prijsindexcijfer van 2,5%. Dit leidt tot een tariefsverhoging van 2,5% voor de marktgelden, haven- en kadegelden en begraafrechten; een verhoging van de OZB met de index van 2,5%. verhoging van de tarieven hondenbelasting en toeristenbelasting met de index van 2,5% kostendekkendheid afvalstoffenheffing en rioolrechten. Dit leidt tot een verlaging van de tarieven met resp. 0,6% en 0,5%; De lokale lastendruk (het totaal dat een gezinshuishouding moet betalen aan OZB, afvalstoffenheffing en rioolrechten) voor een meerpersoonshuishouden komt in 2012 uit op een bedrag van € 680,95.

Ten opzichte van 2011 (€ 670,70) een verhoging van 1,53%. In deze berekening is uitgegaan van een (gemiddelde) koopwoning met een waarde van € 220.000. Reserves en voorzieningen De omvang van de algemene reserve bedraagt per 1 januari 2012 € 34 miljoen. Hiervan is een bedrag van € 17,5 ondergebracht in de algemene reserve weerstandsvermogen. De algemene reserve heeft een belangrijke functie als algemeen weerstandsvermogen en buffer tegen gecalculeerde risico’s. Bij de begroting 2011 zijn de risico’s voor het laatst geactualiseerd. De omvang van de restrisico’s bedraagt € 9,25 miljoen. Uitgaande van het weerstandsvermogen van € 17,5 miljoen leidt deze omvang van de restrisico’s van € 9,25 miljoen tot een weerstandsratio van 1,9 (afgerond). Dit valt binnen de door de raad vastgestelde ratiobandbreedte van 1,4 / 2,0. Op basis hiervan kan geconcludeerd worden dat nog steeds sprake is van een goede verhouding tussen risico en weerstandsbuffer. De omvang van de diverse bestemmingsreserves bedraagt per 1 januari 2012 € 34,1 miljoen. Deze middelen zijn afgezonderd van de algemene reserve ten behoeve van bepaalde afgesproken activiteiten. Alleen na tussenkomst van de raad kan aan deze afgezonderde gelden een andere bestemming worden gegeven. Bij berekening van dit saldo is ervan uitgegaan dat alle geplande onttrekkingen in 2011 daadwerkelijk hebben plaatsgevonden. In de praktijk zal hier echter geen sprake van zijn, waardoor het werkelijke saldo op 1 januari 2012 hoger zal zijn. Op 1 januari 2012 bedraagt de omvang van de diverse voorzieningen € 25,4 miljoen.

Vervangingsinvesteringen In de begroting 2012 en volgende jaren is rekening gehouden met de lasten van de vervangingsinvesteringen. Hiervan kan het volgende overzicht gegeven worden:

Fysieke structuur -woonruimten -oppervlakte in land (in ha.) -oppervlakte binnenwater (in ha.)

16.220 15.901 2.497

Omschrijving

Sociale structuur -inwoners -inwoners jonger dan 20 jaar -inwoners ouder dan 64 jaar -uitkeringsontvangers -bijstandsontvangers -minderheden

36.685 8.523 6.012 1.873 271 850

Vervanging tractie Sport Kantoorautomatisering Kantoorinventaris Rioleringen Totaal

Investerin- Jaarlast gen 2012 2012 406.200 252.600 581.650 17.900 1.417.700 2.676.050 -

Jaarlast 2013 49.923 24.200 162.359 4.812 98.566 339.860

Jaarlast 2014 66.957 47.899 315.555 8.005 178.791 617.207

Jaarlast 2015 82.628 63.444 467.713 10.122 233.697 857.604

De jaarlast voor 2012 is verwerkt via de reguliere kapitaallasten, behalve indien er sprake is van een afschrijvingstermijn van 1 jaar. Dan wordt de investering gelijk ten laste gebracht van het jaar van vervanging. Een uitgebreid overzicht van de vervangingsinvesteringen is opgenomen in het Bijlagenboek bij de begroting 2012.

Grondslagen begroting 2012 Bij de samenstelling van de begroting 2012 is uitgegaan van de volgende grondslagen: Financiële structuur -salarissen en sociale lasten: 1,00% CAO-aanpassing 2011: 1,0% -norm opleidingen, vorming en training 2,50% v.d. loonsom -norm vervangingen wegens ziekte 3,60% v.d. loonsom -kostenontwikkeling 0.00% -inflatiecorrectie lokale heffingen 2,50% -rente berekend financieringsoverschot 2,75% -rente eigen financieringsmiddelen 2,75% -renteomslagpercentage bestaande investeringen 3,66572% -basisraming uitkering gemeentefonds mei-circulaire 2011

Recapitulatie-overzicht

Recapitulatie-overzicht (bedragen x € 1.000 ) Nummer

Programma

Raming begroting 2012 Baten

Lasten

Lokale heffingen

-1.333

0

Overige baten

-1.555

0

-1.555

24.958

24.958

-2.888

24.958

22.070

Lasten 1

Wonen en leven in Moerdijk Lokale heffingen Overige baten

Werken en ondernemen in Moerdijk Overige baten

-363

0

-363

0

-11.317

17.182

17.182

-11.680

17.182

5.502

-1.305

Lasten 3

Meedoen in Moerdijk Overige baten

-1.305 -165

Veiligheid in Moerdijk Lokale heffingen Overige baten

13.215 -165 4.282

-165

4.282

4.117

-4

0

-4

-180

0

-180

4.482

4.482

4.482

4.302

Lokale heffingen

-20.881

0

-20.881

Algemene uitkeringen

-24.684

0

-24.684

-490

0

-490

Saldo financieringsfunctie

-2.902

0

-2.902

Overige baten

-4.053

0

-4.053

Lasten Samen vóór en mét de klant Overige baten

-53.010 0

Raad Resultaat voor bestemming

5.265

5.265

5.265

-47.745

0

0

970

970

0

970

970

-69.228

71.659

2.431

Lasten 7

14.520

-180

Duurzaam leven in Moerdijk

Dividend

6

-1.305 14.520

0

Lasten 5

0 14.520

4.282

Lasten 4

-1.333

-11.317

Lasten 2

Saldo

Toevoegingen/onttrekkingen aan reserves 1

Kernen

-2.904

1.372

-1.532

2

Industrie en veiligheid

-841

48

-793

3

Sociale cohesie

-114

45

-69

4

Veiligheid

0

0

0

5

Duurzaamheid

-26

0

-26

-295

0

-295

0

0

0

-4.180

1.465

-2.715

-73.408

73.124

-284

6

Bestuur en Organisatie

7

Raad Sub-totaal mutaties reserves Resultaat na bestemming

Programma’s

Programma 1

Wonen en leven in Moerdijk

Doelstelling ‘Kernen’ Een goede leef- en woonomgeving in de eigen kern.

-

Wij wensen het hoofd te bieden aan toenemende bevolkingskrimp en vergrijzing door middel van een adequate koppeling van wonen, werken en recreatie. In dit programma ligt de nadruk op de fysieke leef- en woonomgeving. Naast de inzet op de verbetering van de leef- en woonomgeving in de afzonderlijke kernen, hechten we aan het realiseren van een zodanige samenhang tussen de kernen dat het geheel meer is dan de som der delen. Kortom: Moerdijk als één gemeente, maar waarin de kernen hun eigenheid behouden.

-

Subdoelen 1 Bouwen naar behoefte en kwaliteit woonomgeving Een adequate koppeling van wonen, werken en recreatie brengt, gezien onze bovenregionale bijdrage aan werkgelegenheid, met zich mee dat bouwen naar behoefte verder strekt dan het voorzien in de behoefte van onze eigen bevolking. Onze bovenregionale functie op het gebied van bedrijvigheid dient in onze ogen gepaard te gaan met een regionale functie op het gebied van wonen. In dit kader is het van belang dat wij naast een passend aanbod van woningen voor onze burgers ook voldoende woningen realiseren voor de huisvesting van een deel van bijvoorbeeld werknemers van bedrijven gevestigd op het Havenschap Moerdijk en het toekomstig Logistiek Park Moerdijk. Het promoten van Moerdijk als plezierige woon-, werk- en recreatiegemeente buiten de gemeente in zijn algemeenheid en bij medewerkers van Moerdijkse bedrijven in het bijzonder achten wij in dit kader noodzakelijk. Het door ons en onze partners te leveren aanbod van woningen dient gericht te zijn op de behoefte van de klant, waarbij eerder kwaliteit dan kwantiteit leidend is. Hierbij kijken we nadrukkelijk ook naar de bestaande woningvoorraad en de herstructureringsmogelijkheden. Uitvoering 2012 - Het actualiseren van het woonbeleid, als onderdeel van de paraplunota Maatschappij, op basis van de resultaten van het woningbehoeftenonderzoek; - Het op projectmatige wijze realiseren van de benodigde woningproductie zowel in kwantitatieve als kwalitatieve zin. Voor 2012

wordt op basis van de thans lopende projecten ingezet op de oplevering van 180 tot 200 woningen; Het op basis van de resultaten van het woningbehoefteonderzoek komen tot een woningbouwplanning gericht op het bewerkstelligen van een continue bouwstroom in de kernen in de periode tot 2020; Het samen met partners organiseren van een woon-werk-markt; Het vaststellen van een gemeentelijk monumentenbeleid op basis waarvan cultureel erfgoed wordt beschermd en in stand gehouden. Hiermee wordt tevens bijgedragen aan het verhogen van de kwaliteit van het woon- en leefklimaat, het behouden van de lokale identiteit en het versterken van het toeristisch-recreatief product.

2 Een toekomstbestendig, goed gespreid netwerk van voorzieningen Wij richten ons op het stapsgewijs realiseren van een toekomstbestendig, goed gespreid netwerk van voorzieningen teneinde maatschappelijke doelen op het terrein van onderwijs, sport, welzijn en jeugd in alle kernen te kunnen verwezenlijken. Leidraad is een efficiënte en doelmatige benutting van huidige accommodaties door optimalisatie van schaal- en synergievoordelen via multifunctioneel gebruik en/of clustervorming.Ter behoud maar ook versterking van de sociale cohesie in de kern, zetten wij in dit kader in ieder geval in op het behoud en beschikbaarheid van de basisvoorzieningen (een ruimte met een ontmoetingsfunctie, basisonderwijs (incl. peuterspeelzaalwerk) en de huidige buitensportfaciliteiten) in de 11 kernen binnen onze gemeente alsmede op het kwalitatief goed op orde houden van deze voorzieningen. Uitvoering in 2012 - Het verder vormgeven en uitvoeren van het voorzieningenbeleid mede op basis van de resultaten van de kerntakendiscussie en bezuinigingstaakstelling; - Het faciliteren van het proces gericht op het realiseren van 12 brede scholen in de periode tot en met 2013; - Het via lopende projecten samen met partners feitelijk voorzien in het opwaarderen van het voorzieningenniveau in diverse kernen; - Het op basis van door de raad vast te stellen startdocumenten uitvoering geven aan de haalbaarheidstudies gericht op de herstructurering van het rusthuis De Westhoek in Zevenbergen en het verzorgingstehuis Mauritshof in Klundert; - Het uitvoering geven aan het speelruimtebeleid conform het Uitvoeringsplan Speelruimte 2010-2014. Voor 2012 wordt hierbij ingezet op:

het realiseren van formele speelruimte in de kernen Noordhoek en Fijnaart;
het uitvoering geven aan de norm van 3% formele en/of informele speelruimte voor nieuw te ontwikkelen wijken;
het inrichten van openbare schoolpleinen op basis van aanvragen van schoolbesturen die voldoen aan de door de raad vastgestelde voorwaarden. Het actualiseren en vaststellen van de verordening voorzieningen huisvesting waarin de uitkomsten van de discussienotitie "Lange termijn visie onderwijshuisvesting" van eind 2010 worden verwerkt. Uitvoering geven aan het onderwijshuisvesting programma conform de hierin opgenomen planning; Het in gezamenlijkheid met de schoolbesturen, ieder vanuit de eigen verantwoordelijkheid, inspecteren van scholen (verantwoordelijkheid schoolbesturen) en gemeentelijke gymzalen ouder dan 1994 op de aanwezigheid van asbest. Als blijkt dat betreffende gebouwen sprake is van asbest dat verwijderd moet worden, dan is de gemeente wettelijk verantwoordelijk voor de verwijdering; Het op basis van het door de raad vast te stellen startdocument komen tot een uitwerking van de structuurvisie, inclusief uitvoeringsprogramma, voor de 11 kernen en het buitengebied. Hierbij wordt onder meer ingegaan op welke wijze een continue bouwstroom in alle kernen kan worden gerealiseerd; Het ontwikkelen van een visie zorg als onderdeel van de op te stellen paraplunota Maatschappij.


-

-

-

-

3. Alle voorzieningen voor iedereen bereikbaar Het uitgangspunt voor ons is dat de kernen van Moerdijk onderling goed bereikbaar zijn zowel vanuit utilitair als recreatief oogpunt, waarbij belangrijke aandacht is voor fietsen en openbaar vervoer. De negatieve effecten van mobiliteit (geluids- en trillingshinder, luchtverontreiniging, verminderde doorstroming, verkeersonveiligheid) willen wij hierbij zo veel mogelijk trachten te beperken. Uitvoering in 2012 - Het herijken van het lokaal mobiliteitsplan, mede als onderdeel van de op te op te stellen nota’s “Duurzaamheid” en “Economisch Klimaat”; - Het oplossen van bereikbaarheids- en verkeersveiligheidsknelpunten binnen de gemeente; - Het gefaseerd realiseren van (ontbrekende) fiets- en wandelverbindingen conform de in juli 2011 vastgestelde prioritering.

4.

Een passend kwaliteitsniveau van het beheer en het onderhoud van de openbare ruimte De tevredenheid van de inwoners wordt in hoge mate bepaald door de beleving van de eigen woonomgeving. Zij moeten zich thuis voelen in die eigen woonomgeving. Het karakter van de gemeente Moerdijk en de eigen sfeer van de kernen worden zoveel mogelijk gehandhaafd. Het woongenot wordt ook bepaald door de kwaliteit van het onderhoud van de directe leefomgeving. Het aanzien van de openbare ruimte neemt in kwaliteit toe wanneer burgers zich mede verantwoordelijk voelen voor een goed gebruik van de woonomgeving en bereid zijn daarin zelf te investeren. Daarom is een goed samenspel tussen burgers en gemeente belangrijk. Inspraak voor de burger over de wijze waarop de openbare ruimte wordt ingericht en beheerd en adequaat reageren op meldingen en verzoeken m.b.t. het onderhoud zijn hiervoor de instrumenten.

Uitvoering in 2012 - Het voldoen aan en handhaven van het kwaliteitsplan beheer Openbare Ruimte; - Het continueren van de burgerschouw. Kaders - Beleidsplan wonen, portefeuilleverantwoordelijke wethouder Punt. - Kwaliteitsplan beheer Openbare Ruimte, portefeuilleverantwoordelijke wethouder Koevoets; - Meerjaren Onderhoudsplannen, portefeuilleverantwoordelijke: wethouder Koevoets; - Accommodatiebeleid, portefeuilleverantwoordelijke wethouder Koevoets; - Speelruimtebeleid, portefeuilleverantwoordelijke wethouder Koevoets; - Verordening Onderwijshuisvesting, portefeuilleverantwoordelijke wethouder Grootenboer. - Lokaal Mobiliteitsplan 2007-2010/2011, portefeuilleverantwoordelijke wethouder Punt; - Fiets en wandelpadenplan, portefeuilleverantwoordelijke wethouder Punt; - Parkeerbeleidsplan Moerdijk 2010-2013, portefeuilleverantwoordelijke wethouder Punt. .

Effectindicator

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Doelstelling per 1-1-2014

Waardering van woning in de eigen woonkern

7,9

7,8

7,7

7,0-7,9

Waardering van woonomgeving in de eigen woonkern

7,0

7,1

7,2

7,0-7,9

Netto toevoeging woningen

42

22

121

130

180

120

450 (t.o.v. 2010)

15353

15375

15496

15626

15806

15926

-

Waardering van het beheer en onderhoud van de woonbuurt in de eigen woonkern

6,6

6,9

7,0

7,0

Tevredenheid onderwijsvoorzieningen

7,1

7,0

7,1

7,0-7,9

Tevredenheid sportvoorzieningen

7,4

7,4

7,3

7,0-7,9

Beoordeling van de verkeersveiligheid

6,1

6,6

6,5

7,0

Tevredenheid burger over de voorzieningen in de eigen woonkern

6,6

6,6

6,5

7,0

Waardering van de bereikbaarheid van voorzieningen (nieuwe vraag)

-

-

-

Waardering van fietsmogelijkheden binnen de gemeente

7,2

7,2

7,2

1. Kernen Bouwen naar behoefte

Totale woningvoorraad per 1-1 Een toekomstbestendig, goed gespreid netwerk van voorzieningen

Alle voorzieningen voor iedereen bereikbaar

8,0

Baten en lasten programma 1 ( Cijfers x € 1.000 ) Rekening 2010

Begroting 2011

Begroting 2012

Meerjarenbegroting 2014

2013

2015

Lasten

27.143

31.500

24.958

25.043

24.221

23.789

Baten

3.652

2.497

2.888

2.072

2.072

2.072

23.491

29.003

22.070

22.971

22.149

21.717

1.950 5.519

1.359 10.441

1.372 2.904

572 2.382

707 1.568

842 1.114

19.922

19.921

20.538

21.161

21.288

21.445

Resultaat voor bestemming Storting in reserves Onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming Verklaring verschillen resultaat voor bestemming Doorbelasting kostenplaatsen Kapitaallasten Overige verschillen

236 N 805 N 7.974 V

Verschil t.o.v. 2011

6.933 V

Toelichting doorbelasting kostenplaatsen De doorbelasting vindt plaats op basis van de op de kostenplaatsen verantwoorde baten en lasten. De toelichting op de verschillen in baten en lasten 2012 ten opzichte van 2011 treft u bij de betreffende kostenplaatsen aan.

Toelichting kapitaallasten Het nadelig verschil t.o.v. 2011 ad € 805.000 is voornamelijk het gevolg van: Per saldo hogere rentelasten a.g.v. nieuwe investeringen en a.g.v. verhoging van de renteomslag 2012 tot 3,66572% (2011: 2,91356%) Per saldo hogere afschrijvingen investeringen o.a. als gevolg van: Nieuwe investeringen in : - Rioleringen € 82.000 - Nieuwbouw Antoniusschool - 48.000 Aanpassing afschrijvingstermijn: - Tijdelijke huisvesting Regenboog - 280.000 Waartegenover: - Lagere afschrijvingen afgesloten activa

-

410.000 N 395.000 N

15.000

Toelichting overige verschillen De overige verschillen bedragen per saldo € 7.974.000 voordelig. De belangrijkste verschillen t.o.v. 2011 zijn: Investeringen maatschappelijk nut De geraamde investeringen maatschappelijk nut in 2011 op programma 1 bedragen € 7.128.000. Het betreft merendeels restantkredieten van investeringen die in 2010 en eerdere jaren zijn opgevoerd en die in 2011 worden gerealiseerd. Voor 2012 is per saldo een bedrag van € 670.000 aan investeringen maatschappelijk nut geraamd. Voor 2012 ontstaat een voordeel ten opzichte van 2011 van De belangrijkste verschillen m.b.t. investeringen maatschappelijk nut zijn: Overdracht / renovatie woonwagencentrum 2011 € 3.755.000 Toegankelijkheid OV / mobiliteitsmanagement 2011 - 762.000 Project Bosselaar Zuid geraamde bijdragen derden 2012 - 858.000 Waterplan Moerdijk 2011 - 636.000 Diverse investeringen Ruimtelijke Ordening - 173.000 Overige investeringen in 2011 per saldo hoger dan in 2012 - 274.000 e Bij de 2 bestuursrapportage 2011 heeft de gemeenteraad ingestemd met overboeking van de restant kredieten van vervanginginvesteringen t/m 2010 op basis van beheerplannen. Hierdoor

6.458.000 V

-

-

-

-

komt de raming van vervangingen in 2011 uit op € 2.126.000. Vooralsnog wordt er vanuit gegaan dat die investeringen in 2011 worden gerealiseerd. Voor 2012 is uitsluitend de jaarschijf vervangingen uit de beheerplannen opgenomen, tot een bedrag van € 572.000. Hierdoor ontstaat in de begroting 2012 een voordelig verschil ten opzichte van 2011 van 1.554.000 V De belangrijkste verschillen in vervangingen 2012 ten opzichte van 2011 zijn: Vervangingen o.b.v. beheerplan wegen € 1.214.000 Vervangingen o.b.v. beheerplan openbare verlichting € 156.000 Vervangingen o.b.v. beheerplan bruggen / kunstwerken € 111.000 Vervangingen o.b.v. beheerplan groen / speelvoorzieningen € 73.000 Voor de egalisatie van kosten gemoeid met (achterstallig) onderhoud van wegen en gebouwen alsmede die van onderhoud en vervanging van rioleringen vinden jaarlijks stortingen en onttrekkingen aan voorzieningen plaats. In 2011 kan de voorziening achterstallig onderhoud wegen vrijvallen. Daardoor wordt in 2011 € 115.000 ten gunste van de exploitatie gebracht. In 2012 blijft die bate uiteraard achterwege. 115.000 N Met de inwerkingtreding van de WABO is in een aantal gevallen het bevoegd gezag voor de afgifte van de bouwvergunning gewijzigd. De raming van opbrengst bouwleges 2012 is daarop aangepast. Daarbij is rekening gehouden met een tariefsverhoging van de leges van 2,5%. 68.000 N Het bestek onderhoud groen 2012 dient als gevolg van de aanbesteding te worden bijgesteld. 125.000 N Het bestek onderhoud buitensportaccommodaties kan op grond van de aanbesteding daarentegen ten opzichte van 2011 worden verlaagd met 89.000 V Aan externe adviseurs en werken door derden wordt in 2012 € 98.000 minder geraamd dan in 2011. e Bij de 2 bestuursrapportage 2010 was de inzet van externe adviseurs in 2011 op het product ruimtelijke ordening eenmalig verhoogd met € 55.000 ten opzichte van 2012 en volgende jaren. Verder wordt een voordelig resultaat ten opzichte van 2011 geraamd van € 43.000 door een lagere aanbesteding van werken door derden op het product onkruidbestrijding. 98.000 V De bijdrage in de exploitatie van de nieuw te bouwen gymzaal bij de Neerhofschool zal voor het eerst in 2013 worden verwacht. De raming 2012 is daarom verlaagd. Overigens zal de raming 2011 e eveneens verlaagd worden bij de 3 bestuursrapportage 2011 84.000 V

Resteert nog een nadelig verschil ter grootte van € 1.000. Dit bestaat uit een aantal kleinere mutaties.

Mutaties reserves Onderstaand een opsomming van de mutaties 2012 m.b.t. diverse reserves die het uiteindelijk resultaat beïnvloeden (afgerond op duizendtallen). Financieel-technisch worden deze mutaties verwerkt binnen programma 6. Een vergelijking met 2011 is niet zinvol omdat de activiteiten per jaar (gedeeltelijk) verschillend zijn.

Stortingen: Storting in reserve maatschappelijk nut t.b.v. vervangingen beheerplannen Storting in reserve bovenwijks t.b.v. project Bosselaar Zuid Onttrekkingen: Onttrekking reserve maatschappelijk nut t.b.v. het krediet fiets- en wandelpadennetwerk Onttrekking reserve maatschappelijk nut t.b.v. vervangingen o.b.v. beheerplan wegen Onttrekking reserve maatschappelijk nut t.b.v. vervangingen o.b.v. beheerplan openbare verlichting Onttrekking reserve maatschappelijk nut t.b.v. vervangingen o.b.v. beheerplan groen Onttrekking reserve maatschappelijk nut t.b.v. vervangingen o.b.v. beheerplan speelvoorzieningen Onttrekking reserve maatschappelijk nut t.b.v. vervangingen o.b.v. beheerplan bruggen/kunstwerken Onttrekking reserve maatschappelijk nut t.b.v. duurzaam veilige wegen Onttrekking reserve maatschappelijk nut t.b.v. uitvoering parkeerbeleid Onttrekking reserve maatschappelijk nut t.b.v. kosten uitvoering speelruimtebeleid Onttrekking reserve maatschappelijk nut t.b.v. herinrichting Oosterstraat Klundert Onttrekking reserve zwembaden t.b.v. groot onderhoud Niervaert / riolering Bosselaar Onttrekking reserve buitensportaccommodaties Onttrekking reserve voorbereiding begraafplaats Zevenbergen Onttrekking reserve opwaardering Dintelmond Onttrekking herinrichting en overdracht woonwagencentra Onttrekking reserve huisvesting onderwijs Onttrekking algemene reserve t.b.v. grondexploitatie Onttrekking bruto reserve multifunctioneel centrum Fijnaart

€ 1.372.000 € 572.000 - 800.000 € 2.904.000 € 1.000.000 - 253.000 - 154.000 50.000 45.000 70.000 50.000 - 300.000 62.000 58.000 21.000 37.000 10.000 7.000 20.000 - 670.000 9.000 88.000

Programma 2

Werken en ondernemen in Moerdijk

Doelstelling ‘Industrie en bedrijvigheid’ Een goed economisch klimaat. Mede op basis van de raadsagenda is de inzet in dit kader er op gericht de bovenregionale economische potentie van onze gemeente als hoogwaardig industrieel-logistiek knooppunt optimaal te benutten, één en ander uiteraard binnen kaders van duurzaamheid, (fysieke, externe) veiligheid en leefbaarheid. Bijzondere aandacht gaat voorts uit naar het bevorderen van een gezonde ‘lokale bedrijvigheid’. Hierbij gaat het zowel om bedrijvigheid op lokale bedrijventerreinen als om bedrijvigheid in de kernen en in het buitengebied. We wensen in dit kader meer dan in voorafgaande jaren naast een faciliterende rol tevens een regisserende en stimulerende rol in te nemen. Door middel van de 3 O’s, Ondernemen, Onderwijs en Overheid, willen wij integrale bijdragen leveren aan de economische én toeristische ontwikkeling binnen onze gemeente. De “O” van ondernemen heeft uiteraard ook betrekking op ons eigen handelen. Wij richten ons hierbij op het vormgeven van een ondernemende, resultaatgerichte organisatie (zie programma 6), die tijdig inspeelt op in- en externe ontwikkelingen en hierbij een pro-actieve en oplossingsgerichte houding aanneemt. In onze ogen is dit een randvoorwaarde om de regie op gewenste ruimtelijke, economische en maatschappelijke ontwikkelingen ter hand te kunnen nemen. Subdoelen 1. Herijking visie en beleid De economische ontwikkelingsmogelijkheden van onder meer de regio West Brabant hebben ruime aandacht en vormen de agenda van menig platform: - Via het zeehavenoverleg is de samenwerking binnen de Rijn-Schelde Delta (met Vlaanderen/Antwerpen) nieuw leven ingeblazen. Parallel hieraan is een nieuwe Rotterdamse Havenvisie in ontwikkeling, waarin de havens van Rotterdam, Dordrecht en Moerdijk als één volledig geïntegreerd complex worden beschouwd; - De aandacht van het DelTri Platform, een samenwerking tussen de regio’s Rotterdam, Drechtsteden en West-Brabant, is gericht op het verder ontwikkelen van deze regio’s als één maritieme topregio;

-

De West Brabantse gemeenten werken aan de actualisering van de Strategische Agenda voor West Brabant met als regionale speerpunten logistiek, maintenance en biobased economy.

Wij wensen vanuit een eigen visie mede invulling te geven aan het benutten van onze strategische ligging op de as Rotterdam-Antwerpen en de kansen die dit biedt voor de locale economie (in de kernen en het buitengebied). Uitvoering in 2012 - Het uitvoeren van een bedrijvenenquête t.b.v. het verkrijgen van inzicht in het oordeel van Moerdijkse ondernemers over Moerdijk als vestigingslocatie en over de bedrijfsomgeving; - Het mede op basis van het verkregen inzicht opstellen van een Nota Economisch Klimaat, inclusief uitvoeringsprogramma. Deze nota dient als ‘paraplu’ voor de integrale uitwerking van economische ambities en doelstellingen van de gemeente; - Het in samenwerking met de provincie en havenschap opstellen van een eenduidige visie over hoe invulling te geven aan het benutten van de economische potenties van het Haven- en industrieel complex Moerdijk, in harmonie met de kwaliteit van de leefomgeving (duurzaamheid, veiligheid, beleving etc). 2. Optimale benutting van het industrieel-logistiek complex Moerdijk In de strategische visie is het streven weergegeven om Moerdijk op de kaart te zetten als het logistieke knooppunt van Zuid West Nederland. De basis hiervoor vormt het huidige industrie- en zeehaventerrein Moerdijk in combinatie met de voorgenomen uitbreiding van dit complex met een hoogwaardig logistiek park. In de raadsagenda wordt aanvullend specifiek ingezet op een efficiënt, duurzaam en op een voor de omgeving verantwoord gebruik van dit complex. In het kader van dit programma is de aandacht vooralsnog met name gericht op zorgvuldig, duurzaam ruimtegebruik (m.n. het juiste bedrijf op de juiste locatie en intensief ruimtegebruik). Uitvoering in 2012 - Het borgen van zorgvuldig duurzaam ruimtegebruik in de Integrale Herziening Bestemmingsplan Moerdijk;

-

-

Het zorgdragen voor een integrale benadering en aansturing van alle dossiers gerelateerd aan het zeehaven- en industrieterrein Moerdijk; De realisatie van een hoogwaardig logistiek knooppunt door middel van de uitvoering van het project Moerdijk MeerMogelijk, de daaraan gekoppelde intensivering van het ruimtegebruik op het bestaande zeehaven- en industrieterrein én de realisatie van bijbehorende leefbaarheidimpulsen; Het via deelname in het bestuur van het havenschap en participatie in de commissie vestiging er op toezien dat het juiste bedrijf op de juiste plek komt en de beschikbare ruimte duurzaam en intensief benut wordt met aandacht voor veiligheid.

3. Meer ruimte voor lokale bedrijven Voor de leefbaarheid in de kernen achten wij een levensvatbare lokale bedrijvigheid, passend bij de functie van een kern, van groot belang. Om meer ruimte voor lokale bedrijvigheid te verkrijgen gaat onze aandacht uit naar het realiseren van nieuwe lokale bedrijventerreinen, het beter benutten van de huidige lokale bedrijventerreinen, het verruimen van mogelijkheden in het buitengebied en in de kernen, met speciale aandacht voor het bestaande midden- en kleinbedrijf en startende ondernemers. Uitvoering in 2012 - Het verkrijgen van inzicht in de (ruimte)behoeften van bedrijven op bestaande lokale bedrijventerreinen door middel van het verrichten van een bedrijvenbehoeftenonderzoek; - Het vertalen van de uitkomsten van dit onderzoek naar een bedrijventerreinprogramma; - Het op basis van een door de raad vast te stellen startdocument realiseren van nieuwe lokale bedrijventerrein, één en ander conform het vastgestelde Lokaal Vestigingsbeleid; - Het via projecten verbeteren van de centrumfunctie (o.a. winkelfunctie) in diverse kernen; - Het op basis van een door de raad vast te stellen startdocument komen tot een proces gericht op de centrumontwikkeling van Klundert, te beginnen met het opstellen van een visie; - Het stimuleren van het werken aan huis door middel van het verruimen van de mogelijkheden hiertoe in bestemmingsplannen; - Het versterken van de agrarische sector door middel van het verruimen van de mogelijkheden in bestemmingsplannen;

-

Het faciliteren van bedrijven en startende lokale ondernemers bij hun plannen voor vestiging en uitbreiding, in samenwerking met partners zoals KVK en REWIN.

4. Het versterken van de toeristisch-recreatieve product De peilers van ons toeristisch-recreatief product zijn het water, de cultuurhistorie en de natuur en uiteraard de verbindende schakels. De inzet in dit kader is erop gericht te komen tot een optimale benutting van de toeristisch-recreatieve mogelijkheden op een zodanige wijze dat het een bijdrage levert aan het woon- en leefklimaat. Uitvoering in 2012 - Het via het realiseren van toeristisch-recreatieve projecten versterken van de toeristisch-recreatieve structuur: Havenfront Willemstad, Golfbaan Zevenbergen, Waterfront Moerdijk en Fort Sabina, uiteraard op basis van go/no-go besluiten van de raad, waarin ook het financieel perspectief geplaatst wordt; - Het via het gefaseerd realiseren van (ontbrekende) fiets- en wandelverbindingen conform de in juli 2011 vastgestelde prioritering verbeteren van de bereikbaarheid van toeristische trekpleisters; - Het beter beleefbaar en toegankelijk maken van de oevers van de Mark-Dintel-Vliet d.m.v. het uitvoeringsprogramma Waterland; - Het verbreden van de toeristisch-recreatieve mogelijkheden door middel van het verruimen van de mogelijkheden hiertoe in bestemmingsplannen; - Het herijken van de huidige wijze van promotie en het opstellen van een promotieplan; - Het opstellen van een cultuurhistorisch ontwikkelingsplan voor de vesting Willemstad. 5. Betere aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Een belangrijke basis voor het terugdringen van de werkloosheid is naast een adequate uitvoering van onder meer de Wet werk en bijstand, het realiseren van een adequate aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt en bemiddeling van werklozen. Wij achten het van belang onze aandacht in dit kader in het bijzonder te richten op onze jongeren. Het jaar 2012 staat tevens in het teken van de invoering en implementatie van de Wet Werken naar vermogen. Hoewel nog niet precies duidelijk is hoe de wet eruit gaat zien hebben de negen gemeenten, die in West-

Brabant samen de Sociale Werkvoorziening uitvoeren, besloten om ook op dit vlak de handen ineen te slaan. Uitvoering in 2012 - Het in samenwerking met diverse partners verkleinen van de afstand tot de arbeidsmarkt van onze cliënten Wet werk en Bijstand door middel van onder meer instrumenten als het Werkgelegenheidproject Moerdijk, de gerichte inzet van reïntegratiebedrijven, het actief benaderen van werkgevers ter verkrijging van leer/werkstageplaatsen en reguliere banen.Ter ondersteuning van deze dienstverlening wordt regionaal samengewerkt binnen het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid(rpA); - De dienstverlening verbeteren onder meer door een verdergaande regionale samenwerking op het gebied van Werk & Inkomen. De plaats waar de regionale samenwerking vorm krijgt is onder meer het “werkplein” Etten-Leur, waarin samen met het UWV Werkbedrijf wordt samengewerkt. Het jaar 2011 staat met name in het teken van het opstellen van een businesscase, waarin verschillende samenwerkingsmogelijkheden nader worden uitgewerkt. Hierbij dient ook ingegaan te worden op de gevolgen van de recente ontwikkeling aan de zijde van het UWV-bedrijf, inhoudende dat het UWV zich onder meer terugtrekt uit het Werkplein Etten-Leur. In 2012 dient uiteindelijk één en ander concreet vorm gegeven te worden. - Het vanuit een regierol verder versterken van de samenwerking tussen onderwijs-bedrijfsleven-overheid en het mede uitvoering geven aan gezamenlijke vastgestelde projecten onder meer gericht op het realiseren van meer leerlingbouwplaatsen, het faciliteren van startende ondernemers en het organiseren van banenmarkten; - Het organiseren van het jaarlijkse ondernemersontbijt, gericht op kennisuitwisseling en het versterken van netwerken. 6. Meer en beter optreden als regisseur en ondernemer. Onze ondernemende rol willen wij meer invulling geven door middel van het continueren van een actief grondbeleid. Het doen van strategische verwervingen met het oog op het realiseren van onze ruimtelijke opgave (woningbouw, ontwikkeling bedrijventerreinen e.d. o.g.v. de structuurvisie) op (middel)lange termijn is hierbij onontbeerlijk. Ook bij het feitelijke realiseren van gewenste ruimtelijke ontwikkelingen, bij voorkeur met onze partners, dienen wij ons meer als ondernemer op te stellen. Om sturing,

zeggenschap en kostenverhaal bij ontwikkelende partijen in dit kader af te dwingen kan worden beschikt over diverse instrumenten. Echter, gelet op de opgave waar we de komende jaren voor staan, zal het ontbreken van gemeentelijke grondposities tot gevolg hebben dat de markt de moeilijke locaties laat liggen. Voor de feitelijke herontwikkeling van deze locaties zullen we dan veelal een beroep moeten doen op onze reserves. Onze inzet is dan ook met name gericht op het innemen van strategische grondposities, waardoor we naast meer regie, ter realisering van tal van beleidsdoelen, ook meer winst kunnen realiseren, waarmee we op termijn ook aan de complexere herontwikkelingsopgaven kunnen voldoen, zonder daarbij onze reservepositie aan te tasten. Bedrijven van een actieve grondpolitiek vraagt om een actief risicomanagement. Uitvoering in 2012 - Het adequaat volgen en reageren op relevante marktontwikkelingen, wetswijzigingen en nieuwe wetgeving en op grond hiervan het huidige beleid zonodig aanpassen; - Het gecoördineerd inzetten van het publiekrechtelijk instrumentarium ten behoeve van actief grondbeleid, zoals vastgelegd in de nota grondbeleid (onteigeningen, vestigen Wet voorkeursrecht gemeenten, strategische verwervingen); - Het continueren van de bijzondere aandacht voor risicomanagement (weerstandsvermogen, waarderingsrisico's, marktrisico's en organisatorische risico's) en projectcontrol.; - Het evalueren van de nota grondbeleid. Kaders (inclusief portefeuilleverantwoordelijke) - Strategische Visie; - Structuurvisie (wethouder Punt); - Lokaal vestigingsbeleid (wethouder Grootenboer); - Visie glastuinbouw (wethouder Punt); - Fiets- en wandelpadenplan (wethouder Punt); - Ontwikkelingsplan Waterrijk (wethouder Grootenboer); - Beleidsplan Werk & Inkomen (wethouder Grootenboer); - Nota Grondbeleid 2007-2011(wethouder Koevoets). - Nota grondprijzenbeleid (wethouder Koevoets); - Nota uitgiftebeleid (wethouder Koevoets); - Bestuursakkoord Moerdijk MeerMogelijk (wethouders Grootenboer en Koevoets);

2008

Effectindicator

2009

2010

2011

2012

2013

Doelstelling per 1-1-2014

2. Industrie en bedrijvigheid Optimale benutting van het industrieel-logistiek complex Moerdijk

Aantal nieuw vestigers Toename werkgelegenheid a.g.v nieuw vestigers Aantal gerealiseerde hectare inbreiding

Meer ruimte voor lokale bedrijven

Waardering voor het winkelaanbod in de gemeente

6,4

6,5

6,3

7,0

5,8

5,6

6,0

6,0-6,9

Totaal aantal arbeidsplaatsen Aantal arbeidsplaatsen op lokale bedrijventerreinen Aantal bedrijven gevestigd op een woonadres Het versterken van het toeristisch-recreatieve product

Waardering uitgaansmogelijkheden Aantal overnachtingen in hotels Aantal overnachtingen op campings

Betere aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt.

Aantal werklozen Aantal jeugdwerklozen Aantal ww-ers Omvang instroom in de WWB Omvang uitstroom uit de WWB Aantal vacatures

Meer en beter optreden als regisseur en ondernemer

Aantal strategische verwervingen Verworven aantal hectare

Baten en lasten programma 2 ( Cijfers x € 1.000 ) Rekening

Begroting

Begroting

2010

2011

2012

Meerjarenbegroting 2013

2014

2015

Lasten

32.188

27.339

17.182

15.998

16.731

13.196

Baten

26.379

24.621

11.680

10.846

11.920

8.501

5.809

2.718

5.502

5.152

4.811

4.695

Resultaat voor bestemming Storting in reserves

1.182

921

48

48

34

0

Onttrekking aan reserves

2.050

1.552

841

732

2211

210

Resultaat na bestemming

4.941

2.087

4.709

4.468

2.634

4.485

Verklaring verschillen resultaat voor bestemming Doorbelasting kostenplaatsen

207 N

Kapitaallasten

3.760 V

Overige verschillen

6.337 N

Verschil t.o.v. 2011

2.784 N

Toelichting doorbelasting kostenplaatsen De doorbelasting vindt plaats op basis van de op de kostenplaatsen verantwoorde baten en lasten. De toelichting op de verschillen in baten en lasten 2012 ten opzichte van 2011 treft u bij de betreffende kostenplaatsen aan.

Toelichting kapitaallasten Het voordelig verschil t.o.v. 2011 ad € 3.760.000 is voornamelijk het gevolg van: Lagere kapitaallasten in 2012 omdat in 2011 de investering in de aandelen Intergas, alsmede de kapitaalinjectie zijn afgeschreven als gevolg van de verkoop van de aandelen Per saldo lagere rentelasten wegens lagere rente a.g.v. afschrijvingen in 2011, en hogere rente a.g.v. verhoging van de renteomslag 2012 tot 3,66572% (2011: 2,91356%)

3.694.000 V 66.000 V

Toelichting overige verschillen De overige verschillen bedragen per saldo € 6.337.000 nadelig. De belangrijkste verschillen t.o.v. 2011 zijn: Investeringen maatschappelijk nut De geraamde investeringen maatschappelijk nut in 2011 op programma 2 bedragen € 730.000. Het betreft merendeels restant kredieten van investeringen die in 2010 en eerdere jaren zijn opgevoerd en die in 2011 worden gerealiseerd. Voor 2012 is per saldo een bedrag van € 500.000 aan investeringen maatschappelijk nut geraamd. Voor 2012 ontstaat een voordeel ten opzichte van 2011 van 230.000 V De belangrijkste verschillen m.b.t. investeringen maatschappelijk nut zijn: Haalbaarheidsonderzoek Huizersdijk 2011 € 75.000 Uitvoering beleidsplan economie - 60.000 Cofinanciering uitvoering oeverfaciliteiten Waterland - 46.000 Diverse kleinere investeringen per saldo - 49.000 In 2011 heeft de verkoop van aandelen Intergas plaats gevonden. De opbrengst daarvan is in eerste instantie ten gunste van de exploitatie 2011 verantwoord. De opbrengst is aangewend voor de afschrijving van de boekwaarde van de aandelen en kapitaalinjectie. Het restant is ten gunste van de algemene reserve gebracht. Ten opzichte van 2011 betekent de verkoopopbrengst in 2012 een nadeel van 5.168.000 N Actualisatie van de projecten van de grondexploitatie levert een nadeel op ten opzichte van 2011. 1.090.000 N Het verschil wordt veroorzaakt door het dynamische karakter van de diverse exploitaties. Met name in de plannen Kop Rode Vaart Zuid, Vlinderbuurt en Moye Keene is het verwachte saldo van kosten bouw- en woonrijpmaken en verkopen in 2012 nadeliger dan in 2011 omdat in 2011 meer verkopen verwacht worden dan in 2012. Daartegenover worden op het plan Havenfront Willemstad per saldo juist minder kosten bouwrijpmaken / verkopen verwacht dan in 2011. Op programma 2 wordt over 2012 een rijksbijdrage verwacht van € 7.537.000 in de kosten van Sociale Werkvoorziening, WWB inkomen en Participatie educatie en reïntegratie. Over 2011 was dat een bedrag van € 8.086.000. Het nadelig resultaat t.o.v. 2011 bedraagt daarmee 549.000 N

-

-

De belangrijkste verschillen in rijksmiddelen 2012 t.o.v. 2011 zijn: Lagere bijdrage ministerie SZW in participatiebudget / reïntegratie € 272.000 Minder te beschikken over WWB gelden vorige jaren - 70.000 Lagere bijdrage m.b.t. BBZ uitkeringen - 65.000 Lagere rijksbijdrage basiseducatie - 81.000 Lagere rijksbijdrage inburgering - 61.000 In verband met de minder te ontvangen rijksbijdragen basiseducatie en inburgering worden ook de daarmee verband houdende uitgaven (doorbetaling aan educatieve instellingen en inburgeringstrajecten) lager geraamd. In de begroting 2011 is er nog vanuit gegaan dat een bedrag van € 97.000 werd verstrekt aan Surplus ten behoeve van schuldhulpverlening. In 2012 en volgende jaren is dat budget verlaagd omdat wij de schuldhulpverlening zelf gaan uitvoeren. Het personeelsbudget is daartoe verhoogd met € 60.000. Daarnaast is € 37.000 overgeheveld naar het budget maatschappelijk werk – programma 3. Voor programma 2 betekenen deze mutaties een voordeel ten opzichte van 2011 van

142.000 V

97.000 V

Resteert per saldo nog een voordeel ter grootte van € 1.000. Dit bestaat uit een aantal kleinere mutaties.

Mutaties reserves Onderstaand een opsomming van de mutaties 2012 m.b.t. diverse reserves die het uiteindelijk resultaat beïnvloeden (afgerond op duizendtallen). Financieel-technisch worden deze mutaties verwerkt binnen programma 6. Een vergelijking met 2011 is niet zinvol omdat de activiteiten per jaar (gedeeltelijk) verschillend zijn. Stortingen: Storting in de reserve bovenwijkse voorzieningen t.l.v. Vlinderbuurt Storting in de reserve bovenwijkse voorzieningen t.l.v. aanleunwoningen Westhoek Onttrekkingen: Onttrekking aan reserve maatschappelijk nut t.b.v. Waterfront Moerdijk Onttrekking aan reserve strategische grondverwerving t.b.v. diverse complexen Onttrekking aan reserve Fort Sabina

€ 48.000 € -

36.000 12.000 € 841.000

€ 500.000 - 321.000 - 20.000

Programma 3

Meedoen in Moerdijk

Doelstelling ‘Sociale cohesie’ Versterken van de sociale cohesie in de kernen. Sociale cohesie staat voor de samenhang in de maatschappij, solidariteit, zorg en verantwoordelijkheid voor elkaar. De samenleving heeft sociaal cement nodig om niet af te brokkelen. Het verenigingsleven, of het nu gaat om sport of cultuur, draagt hier in belangrijke mate aan bij. Activiteiten en initiatieven door vrijwilligers die het welzijn bevorderen worden gewaardeerd en ondersteund. De nadruk ligt op “mee doen”. Dit geldt niet alleen voor de kwetsbare doelgroepen, maar voor alle inwoners. Staat in programma 1 het verbeteren van de leefomgeving in fysieke zin centraal, in dit programma gaat het om het realiseren van een betere leef- en woonomgeving in sociale zin. Bestuursakkoord & Nieuwe wetgeving “Het is van groot belang dat meer mensen mee kunnen doen in de samenleving. Daarbij staat de eigen verantwoordelijkheid en de eigen kracht van de burger en zijn of haar omgeving voorop. Tegelijkertijd is het wenselijk dat de burger, daar waar dat noodzakelijk is, adequaat ondersteund wordt om zolang mogelijk zelfstandig te blijven participeren”. Deze tekst, die letterlijk in het Bestuursakkoord 2011-2015 staat, heeft vergaande consequenties voor gemeenten. Als uitvloeisel van het Bestuursakkoord wordt een aantal elementen uit de AWBZ geschrapt en onder de reikwijdte van de Wmo gebracht. De verantwoordelijkheid komt hiermee bij de gemeenten te liggen. In het Bestuursakkoord wordt daarnaast een verdergaande decentralisatie van taken naar gemeenten aangekondigd. Specifiek gaat het hierom de transitie van de jeugdzorg en de invoering van de Wet Werken naar Vermogen. Hoewel op het moment van dit schrijven de financiële en inhoudelijke kaders nog niet volledig helder zijn, is duidelijk dat deze decentralisatie vanaf 2012/2013 zijn beslag moet krijgen in gemeentelijk beleid. Subdoelen 1. Herijking visie en beleid De basis van ons handelen vormt het beleidsplan Maatschappij 20082011. Naast de looptijd van dit plan vragen het Bestuursakkoord en hierboven aangekondigde nieuwe wetgeving om een actualisatie van dit beleidsplan.

Uitvoering 2012 - Het opstellen van een paraplunota Maatschappij, waarin naast een evaluatie van het beleidsplan Maatschappij 2008-2011 ingegaan wordt op de volgen van het Bestuursakkoord en nieuwe wetgeving voor ons handelen; - Het implementeren van de decentralisatie van extramurale begeleiding vanuit de AWBZ naar de gemeente als rechtstreeks gevolg van de wijziging van de AWBZ als gevolg van het Bestuursakkoord - Het implementeren van het besluit van het ministerie van VWS om alle hulpmiddelen die te maken hebben met “zelfredzaamheid in en om de woning” onder te brengen in de Wmo. 2. Iedereen kan meedoen (zorg) Om dit subdoel te bereiken zetten wij ons er voor in om de maatschappelijke ondersteuning zo te organiseren dat het bijdraagt aan gemeenschapszin en verantwoordelijkheid van de burgers. Als burgers door hun beperkingen niet in staat zijn volwaardig deel te nemen aan de samenleving, dan bieden wij hen hierbij ondersteuning. Hierbij is het faciliteren van zorg op maat een taak van ons als gemeente, waarbij de Wmo ons kader is. Een adequate maatschappelijke ondersteuning levert ook een bijdrage aan de leefbaarheid in alle kernen. Immers, doordat burgers in staat worden gesteld “mee te doen“ aan de samenleving, kan er een krachtige sociale structuur ontstaan. Zelforganisatie, maatschappelijke bindingen en het nemen van eigen verantwoordelijkheid zijn hierbij van grote betekenis. Voor jeugd hebben we als gemeente specifiek beleid. Dit beleid is erop gericht dat kinderen zich veilig tot gezonde en gelukkige volwassenen kunnen ontwikkelen die meedoen in onze samenleving. Ouders en verzorgers worden als dit nodig is ondersteund bij het laten opgroeien en opvoeden van hun kinderen. Uitvoering 2012 - Het vormgeven van regionaal jeugdbeleid met specifieke aandacht voor de transitie van de jeugdzorg; - De verdere ontwikkeling van het Centrum voor Jeugd en Gezin als de front-office voor alle jeugdzorg; - Het bestrijden van overgewicht via het stimuleren van sport en gerichte doe- en voorlichtingsacties (zoals de cursus B-Eat It); - Het samen met onze partners bieden van passende onderwijs- en zorgfaciliteiten met bijzondere aandacht voor het realiseren van een

-

-

-

goede aansluiting van voorschoolse voorzieningen op basisscholen en van basisscholen op voortgezet onderwijs; Het zorgdragen voor een toekomstbestendig peuterspeelzaalwerk. De besluitvorming over de invulling hiervan vindt eind 2011 plaats aan de hand van een onderzoeksrapport waarin 3 scenario’s worden uitgewerkt; Het aanpakken van de laaggeletterdheid door het aanbieden van alfabetiseringscursus voor volwassenen en de organisatie van de jaarlijkse week van de Alfabetisering; Het via schuldhulpverlening mensen in staat te stellen meer “mee te doen” aan de samenleving; Het evalueren en actualiseren van de visie schuldhulpverlening “Grip op de Knip”, als onderdeel van de paraplunota Maatschappij, waarin zo mogelijk ook rekening wordt gehouden met de gevolgen voortvloeiende uit de in te voeren nieuwe Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening.

3. Iedereen doet mee (vrije tijd) Naast de maatschappelijke ondersteuning aan de burger richten wij ons tevens op de ondersteuning van vrijwilligers en verenigingen. Hierbij is de inzet gericht op waardering en inhoudelijke, praktische ondersteuning, waardoor er een aantrekkelijk klimaat ontstaat om vrijwilligerswerk uit te voeren en zelf activiteiten te ontplooien. Vooral sport- en cultuurverenigingen hebben onze aandacht. Daarnaast trachten wij de deelname aan de maatschappij te bevorderen door het stimuleren van deelname aan sportactiviteiten. In dit kader richten wij ons met name op onze jeugd en inactieve doelgroepen. Uitvoering 2012 - Het vaststellen en vervolgens uitvoeren van (een verbreed) vrijwilligersbeleid, waarin tevens specifieke aandacht wordt besteed aan maatschappelijke stages; - Het waarderen van de inzet van vrijwilligers door middel van de uitreiking van een vrijwilligersprijs op een te organiseren gala-avond. De uitreiking van de vrijwilligersprijs zal vanaf dit jaar in combinatie met de huldiging van sportkampioenen en de uitreiking van de cultuurprijs plaatsvinden; - Het waarderen van goed voorbeeldgedrag van jonge inwoners door middel van de invoering van de uitreiking van jeugdlintjes. Het jeugdlintje is een blijk van waardering voor de jonge Moerdijkers die

-

-

-

zich in zetten voor de samenleving en hopelijk een stimulans voor henzelf én anderen zijn om met het goede werk door te gaan; Het (mede) organiseren van één of meer themabijeenkomsten gericht op deskundigheidsbevordering en ondersteuning van verenigingen; Het via gerichte acties en projecten bevorderen van een actieve levensstijl van onze burgers in het algemeen en die van inactieve doelgroepen in het bijzonder; Het via de uitvoering van een herijkt subsidiebeleid komen tot een doelmatigere inzet van middelen. Subsidies worden hierbij meer dan tot nu toegespitst op de ondersteuning van activiteiten van verenigingen die bijdragen aan de realisatie van één of meerdere gemeentelijke (beleids)doelen; Het creëren van een netwerk van aanbieders van sport- en cultuuractiviteiten én onderwijs door middel van het realiseren van combinatiefuncties.

Kaders (verantwoordelijk wethouder); - Beleidsplan maatschappij 2008-2011: “Meedoen” (wethouder Koevoets); - Armoedebeleid, (wethouder Grootenboer); - Plan van aanpak Centrum Jeugd en Gezin (wethouder Grootenboer); - Beleidsplan kunst en cultuur 2008-2012: “Eén cultuur, elf gezichten” (wethouder Koevoets); - Beleidsplan Sport 2009-2013: “Beweging in tekst vervat” (wethouder Koevoets); - Subsidiebeleid (wethouder Koevoets); - Harmonisatie verhuur gemeenschapshuizen (wethouder Koevoets); - Harmonisatie beleid gemeentelijke buitensportaccommodaties (wethouder Koevoets); - Visie schuldhulpverlening “Grip op de Knip” (wethouder Koevoets); - Lokaal Educatieve Agenda 2010-2014 (wethouder Grootenboer).

2008

2009

Waardering van welzijnsvoorzieningen in de gemeente

5,6

5,3

5,9

6,0 –6,9

Mate van sociale cohesie in woonbuurt

-

-

7,5

7.0 –7,9

Mate van tevredenheid over basisonderwijs in de eigen woonbuurt

7,7

6,9

7,4

7.0 –7,9

Waardering voor voorzieningen gezondheidszorg in gemeente.

6,7

7,1

7,1

7.0 –7,9

Waardering van voorzieningen jongeren in gemeente

5,1

4,3

5,3

6,0 –6,9

Waardering van de verenigingen in de gemeente ?

7,4

7,2

7,2

7,0- 7,9

Waardering van culturele voorzieningen in de gemeente

5,9

5,7

6,0

6,0- 6,9

Waardering van het totaal aan voorzieningen

6,4

6,2

6,5

7,0- 7,9

Effectindicator

2010

2011

2012

2013

Doelstelling per 1-1-2014

3. Sociale cohesie Iedereen kan meedoen (zorg)

Aantal verzoeken voor schuldhulpverlening Aantal geslaagde schuldhulpverleningstrajecten Aandeel recidivisten schuldhulpverlening

Iedereen doet mee (vrije tijd)

Baten en lasten programma 3 ( Cijfers x € 1.000 ) Rekening

Begroting

Begroting

2010

2011

2012

Meerjarenbegroting 2013

2014

2015

Lasten

14.943

14.798

14.520

14.483

14.379

14.383

Baten

1.673

1.325

1.305

1.300

1.295

1.295

13.270

13.473

13.215

13.183

13.084

13.088

Storting in reserves

261

63

45

45

0

0

Onttrekking aan reserves

228

290

114

124

0

0

13.303

13.246

13.146

13.104

13.084

13.088

Resultaat voor bestemming

Resultaat na bestemming Verklaring verschillen resultaat voor bestemming Doorbelasting kostenplaatsen Kapitaallasten

120 N 8V

Overige verschillen

370 V

Verschil t.o.v. 2011

258 V

Toelichting doorbelasting kostenplaatsen De doorbelasting vindt plaats op basis van de op de kostenplaatsen verantwoorde baten en lasten. De toelichting op de verschillen in baten en lasten 2012 ten opzichte van 2011 treft u bij de betreffende kostenplaatsen aan.

Toelichting kapitaallasten Het voordelig verschil t.o.v. 2011 ad € 8.000 is voornamelijk het gevolg van: Per saldo lagere rentelasten wegens lagere rente a.g.v. afschrijvingen in 2011 en hogere rente a.g.v. verhoging van de renteomslag 2012 tot 3,66572% (2011: 2,91356%) Lagere afschrijvingslasten 2012 Oudheidkamer De Schuur

2.000 V 6.000 V

Toelichting overige verschillen De overige verschillen bedragen per saldo € 370.000 voordelig. De belangrijkste verschillen t.o.v. 2011 zijn: De geraamde investeringen maatschappelijk nut in 2011 op programma 1 bedragen € 290.000. Het betreft merendeels restantkredieten van investeringen die in 2010 en eerdere jaren zijn opgevoerd en die in 2011 worden gerealiseerd. Voor 2012 is per saldo een bedrag van € 114.000 aan investeringen maatschappelijk nut geraamd. Voor 2012 ontstaat een voordeel ten opzichte van 2011 van 176.000 V De belangrijkste verschillen m.b.t. investeringen maatschappelijk nut zijn: beleidsplan maatschappij 2011 € 126.000 V opheffen belemmeringen gehandicapten 2011 - 40.000 V beleidsplan sport 2010 - 5.000 V mantelondersteuning WMO 2011 - 50.000 V inzet combinatiefuncties in 2012 - 45.000 N In 2012 is het budget Kunstbeoefening en bevordering verlaagd met € 45.000 en toegevoegd aan het budget voor combinatiefuncties. 45.000 V De bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling KCV (deeltaxi) is voor 2012 afgestemd op de begroting 2012 van de KCV. Daarbij is uitgegaan van 42.500 ritten. Het voordelig verschil t.o.v. 2011 bedraagt 68.000 V e In de 2 tranche bij de begroting 2010 is besloten om in het kader van de bezuinigingen grote budgetsubsidies gedeeltelijk af te bouwen. De budgetsubsidies voor onderwijsbegeleiding en leerplicht komen als gevolg daarvan in totaal € 41.000 lager uit dan in 2011. 41.000 V Bij de vaststelling van de begroting 2010 is besloten de vergoeding aan schoolbesturen o.b.v. lokale onderwijsregelingen (harmonisatiegelden) ad € 104.000 in 3 jaar af te bouwen 35.000 V

Resteert nog een voordelig verschil ter grootte van € 5.000. Dit bestaat uit een aantal kleinere mutaties.

Mutaties reserves Onderstaand een opsomming van de mutaties 2012 m.b.t. diverse reserves die het uiteindelijk resultaat beïnvloeden (afgerond op duizendtallen). Financieel-technisch worden deze mutaties verwerkt binnen programma 6. Een vergelijking met 2011 is niet zinvol omdat de activiteiten per jaar (gedeeltelijk) verschillend zijn. Stortingen: Storting in de reserve maatschappelijk nut t.b.v. combinatiefuncties

€ 45.000

Onttrekkingen: Onttrekking aan de reserve maatschappelijk nut t.b.v. combinatiefuncties Onttrekking aan de reserve maatschappelijk nut t.b.v. beleidsplan sport

€ 107.000 - 7.000

Veiligheid in Moerdijk

-

Raadsdoelstelling ‘Veiligheid’ Het creëren van een veilige woon- en leefomgeving.

-

Programma 4

Een veiliger Moerdijk is een gezamenlijke doelstelling van overheid, burgers, bedrijfsleven en onze partners in de veiligheidsketen. Wij willen dat onze inwoners zich veilig voelen. Gevolgen brand Chemie-Pack De grote brand bij Chemie-Pack en de gevolgen hiervan domineren de politiek-bestuurlijke agenda. In 2011 lag hierbij de focus met name op de nazorg van de brand, met bijzondere aandacht voor de beoordeling van de juridische aansprakelijkheid, de juridische afwikkeling van claims én het voorkomen van milieu- en gezondheidsschade. Het jaar 2012 zal met name in het teken staan van nazorg in de vorm van bezinning ten aanzien van de risico’s in onze gemeente en de veiligheidszorg die we hier in de komende jaren tegenover willen zetten. Subdoelen 1. Versterken regierol de Onze gemeente neemt de 4 plaats in op de ranglijst van risicoconcentratiegebieden in Nederland. Binnen de provincie Noord-Brabant huisvest onze gemeente de grootste concentratie aan risicovolle inrichtingen. Daarnaast worden er door onze gemeente (op Brabantse schaal gezien) de meeste gevaarlijke stoffen vervoerd (over de weg, per trein, schip en buisleiding). De hieraan verbonden veiligheidsrisico’s zijn van dien aard dat in het belang van onze burgers een duidelijke regiefunctie van onze kant, zowel naar buiten als naar binnen, vereist is. De brand bij ChemiePack en de gevolgen hiervan hebben ons doen beseffen dat onze prioriteit dient te liggen bij het claimen en het nader vormgeven van onze regierol. Wij dienen er op toe te zien dat onze gemeentelijke organisatie, onze veiligheidspartners, mede-overheden, het bedrijfsleven én onze burgers de vereiste inspanningen leveren ter bevordering van een veilige woon-, werk- en leefomgeving. Uitvoering 2012 - Het verankeren van de regierol (zowel op bestuurlijk als ambtelijk niveau) van de gemeente op het gebied van veiligheid;

-

-

Het beantwoorden van de vraag wat Veiligheid mag kosten en wie hiervoor betaalt. In dit kader wordt allereerst inzicht verschaft in de kosten van de risico’s en risicobeheersing binnen onze gemeente; Het positioneren van de gemeente binnen het regionale, provinciale en landelijke veiligheidsnetwerk; Het opstellen van een strategische samenwerkingsagenda ten aanzien van de veiligheidszorg op het haven- en industrieterrein Moerdijk; Het instellen van een haventeam Moerdijk, bestaande uit alle handhavingpartners met taken op en rondom het industrie- en haventerrein Moerdijk; Het komen tot een integrale benadering en aansturing van de dossiers die een relatie hebben met het industrie- en zeehaventerrein; Het opstellen van een veiligheidsjaarplan waarin de totale inzet van de gemeente en haar veiligheidspartners is opgenomen.

2. Inzicht hebben in en communiceren over de fysieke risico’s In kader van het programmadoel is het noodzakelijk dat we als gemeente inzicht hebben en houden van de fysieke risico’s zowel binnen onze gemeentegrenzen als daarbuiten. Vervolgens achten wij het van groot belang open en transparant te communiceren over de risico’s binnen onze gemeentegrenzen. Langs deze weg menen wij tevens een positieve bijdrage te leveren aan het veiligheidsgevoel van onze burgers. Uitvoering 2012 - Het komen tot een gemeentelijke veiligheidsorganisatie die eind 2012 voldoet aan de kwaliteitscriteria externe veiligheid, zoals vastgelegd in het Programma Brabant-Veiliger 2011-2014; - Het vaststellen van de integrale herziening van het bestemmingsplan Haven- en Industrieterrein Moerdijk, waarin de aanwezige risico’s inzichtelijk zijn gemaakt; - Het toezien op de adequate uitvoering van controles en oefeningen in het kader van Port Security; - Het inrichten van één informatieknooppunt op het haven- en industrieterrein Moerdijk, waarlangs alle veiligheidsgerelateerde informatie wordt ontsloten; - Het toezien op de periodieke actualisatie van het rampenplan en rampenbestrijdingsplannen; - Het toezien op de jaarlijks multidisciplinaire beoordeling en zo nodig de aanpassing van de aanvalsplannen/bereikbaarheidskaarten.

3. Bestrijding overlast en verloedering in kernen In dit kader richten wij ons samen met onze partners op het verbeteren van de veiligheid in kernen, wijken en buurten, waarbij het beperken en voorkomen van overlast een voorname plaats inneemt. Uitvoering 2012 - Het in samenwerking met de politie actief stimuleren en faciliteren van buurtpreventie met specifieke aandacht van lopende initiatieven in Zevenbergen Oud Oost, Zevenbergen West en Sportwijk Fijnaart; - Het bestrijden van buurtoverlast en jeugdoverlast door de inzet van buurtbemiddeling in samenwerking met de woningcorporaties en de gemeente Halderberge; - De bestrijding van huiselijk geweld, op basis van een nog op te stellen uitvoeringsplan “huiselijk geweld en kindermishandeling”; - Het bestrijden van drugsoverlast door de bestuurlijke aanpak van hennepkwekerijen; - Het terugdringen van het aantal woninginbraken tot onder het niveau van 2009 volgens een, gezamenlijk met onze veiligheidspartners, nog op te stellen plan van aanpak; - Het inzetten op specifieke aandacht voor veiligheid(sbeleving) binnen de wijkschouwen; - Het continueren van het overleg Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan; - Het adequaat bestrijden van jeugdoverlast volgens een nog op te stellen gemeentelijk plan van aanpak. 4. Verhogen veiligheid(sgevoel) Het imago van de gemeente en het veiligheidsgevoel van de burger heeft als gevolg van de brand bij Chemie-Pack een flinke deuk opgelopen. Meer dan ooit ligt de nadruk van ons handelen op het verbeteren van de totale veiligheidsbeleving, zowel op sociaal als fysiek vlak. Door al in een vroegtijdige stadium bij de visievorming, beleidsontwikkeling, ruimtelijke ordening en planvorming voldoende aandacht te hebben voor het thema veiligheid (o.a. externe veiligheid, brandpreventie), kunnen de grootste slagen worden gemaakt voor een veiliger Moerdijk. Voorkomen is beter dan genezen. Mochten zich desondanks calamiteiten en incidenten voordoen, dan is het van belang dat we hierop adequaat voorbereid zijn en op basis hiervan adequaat handelen. Bijzondere aandacht gaat uit naar communicatie, zowel tijdens als na calamiteiten en incidenten.

Uitvoering 2012 - Het signaleren van onveilige plaatsen en deze adequaat aanpakken. De wijkschouwen spelen hier een belangrijke rol in; - Het stimuleren van het Keurmerk Veilig Wonen niet alleen binnen de nieuwbouw maar ook binnen de bestaande woningvoorraad. - Het inzetten op het verkorten of compenseren van de aanrijdtijden van ambulance, brandweer en politie, door met name het bewerkstelligen van een optimale dekking- en spreiding van hulpdiensten ten opzichte van de risico’s in de gemeente; - Het verschaffen van een helder inzicht in de veiligheidsrisico’s richting burgers en bedrijfsleven; - Het verschaffen van inzicht in de verantwoordelijkheden van de gemeente en de verschillende veiligheidspartners ten aanzien van deze risico’s; - Het stimuleren van de zelfredzaamheid van burgers en bedrijven en dit faciliteren via de implementatie van een “Veiligheidsalerteringsysteem” en een “Veiligheidsdashboard” op basis van een nog vast te stellen plan van aanpak. Het eerstgenoemde systeem voorziet direct na een incidentmelding in de nodige informatie voor bedrijfshulpverleners op basis waarvan reeds binnen enkele minuten na een incidentmelding de nodige acties ondernomen kunnen worden Het veiligheidsdashboard is vooral bedoeld als een informatievoorziening richting de burger; - Het samen met onze partners verbeteren van de beheersbaarheid van ongevallen, calamiteiten en crisis op het haven- en industrieterrein Moerdijk door een verbetering van de brandweerzorg, politiezorg en medische zorg; - Het intensiveren van rampenoefeningen ten aanzien van de specifieke bedrijfsrisico’s op het industrieterrein Moerdijk, bedrijventerrein Dintelmond en de transportmodaliteiten voor het vervoer van gevaarlijke stoffen; - Het stimuleren van een robuuste scheiding tussen risicobronnen en kwetsbare objecten, via de nog vast te stellen beleidsvisie Externe Veiligheid; - Het uitvoering geven aan het gemeentelijke brandpreventiebeleid bestaande bouw.

Kaders (verantwoordelijke portefeuillehouder) - Bestemmingsplan Haven- en Industrieterrein Moerdijk (wethouder Punt); - Handhavingsprogramma , (burgemeester Klijs); - Beleidsplan Integrale Veiligheid, (burgemeester Klijs); - Beleidsplan Externe Veiligheid (burgemeester Klijs); - Beleidsplan Wonen “een (t)huis voor iedereen” (wethouder Punt).

Effectindicator

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Doelstelling per 1-1-2014

4. Veiligheid bestrijding overlast en verloedering kernen

Beoordeling van veiligheid in de eigen woonkern

7,0

7,2

7,3

7,0-7,9

Verhogen veiligheid(sgevoel)

Oordeel over aanpak gemeente voor verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid binnen de eigen woonkern

5,9

5,8

5,8

6,0-6,9

Verkeersveiligheid in eigen woonbuurt

6,1

6,6

6,5

7,0-7,9

Baten en lasten programma 4 ( Cijfers x € 1.000 ) Rekening

Begroting

Begroting

2010

2011

2012

Meerjarenbegroting 2013

2014

2015

Lasten

5.710

6.867

4.282

4.209

4.180

4.271

Baten

1661

105

165

105

105

105

4.049

6.762

4.117

4.104

4.075

4.166

Storting in reserves

0

0

0

0

0

0

Onttrekking aan reserves

5

2.796

0

0

0

0

4.044

3.966

4.117

4.104

4.075

4.166

Resultaat voor bestemming

Resultaat na bestemming Verklaring verschillen resultaat voor bestemming Doorbelasting kostenplaatsen Kapitaallasten

99 N 1V

Overige verschillen

2.744 V

Verschil t.o.v. 2011

2.646 V

Toelichting doorbelasting kostenplaatsen De doorbelasting vindt plaats op basis van de op de kostenplaatsen verantwoorde baten en lasten. De toelichting op de verschillen in baten en lasten 2012 ten opzichte van 2011 treft u bij de betreffende kostenplaatsen aan.

Toelichting kapitaallasten Het voordelig verschil t.o.v. 2011 ad € 1.000 is het gevolg van: Hogere rentelasten wegens verhoging van de renteomslag 2012 tot 3,66572% (2011: 2,91356%) verminderd met lagere rente a.g.v. afschrijvingen in 2011 per saldo: Vervallen afschrijvingslasten vorming brandweerorganisatie

4.000 N 5.000 V

Toelichting overige verschillen De overige verschillen bedragen per saldo € 2.744.000 voordelig. De belangrijkste verschillen t.o.v. 2011 zijn: -

-

In 2012 zijn de eenmalige uitgaven lager dan in de begroting 2011. Voor een belangrijk deel komt dit doordat in 2011 de lasten van de acute fase en de nafase van de brand bij Chemie Pack in de begroting 2011 zijn opgenomen. Voor 2012 zijn geen middelen geraamd. Dat leidt tot een voordelig verschil in de begroting 2012 van De kosten van een haalbaarheidsonderzoek naar de gezamenlijk brandweer zijn in 2011 opgenomen. In 2012 zijn daarvoor geen middelen meer nodig In 2012 is de bijdrage aan de Veiligheidsregio aangepast aan de meerjarenbegroting 2012-2015. Voor 2012 betekent een en ander een nadelig verschil t.o.v. van 2011 van In het kader van de uitvoering van het actieplan integraal risico- en veiligheidsbeleid is voor 2012 het budget eenmalig verhoogd met € 73.000 ten opzichte van 2011. Hiertegenover is de bijdrage van de provincie voor externe veiligheid verhoogd met € 60.000. Per saldo ontstaat een nadeel van

Resteert nog een nadelig verschil ter grootte van € 3.000. Dit bestaat uit een aantal kleinere mutaties

2.775.000 V 21.000 V 36.000 N

13.000 N

Duurzaam leven in Moerdijk

-

Doelstelling ‘Duurzaamheid’ Het creëren van een duurzame(re) leef- en woonomgeving.

-

Programma 5

Onze inzet is gericht op het verkrijgen en waarborgen van een duurzame leef- en woonomgeving. Vanuit diverse onderdelen van het gemeentelijke beleid kan hieraan een bijdrage geleverd worden. Met het oog op efficiëntie en effectiviteit van beleid streven wij naar een integrale inzet van onze beschikbare middelen en instrumenten. Bij het duurzaam handelen is het van belang dat we niet alleen oog hebben voor het heden, maar juist met name ook voor de toekomstige leef- en woonomstandigheden in onze gemeente. Duurzaamheid gaat hierbij verder dan de focus op milieuaspecten. Het gaat vooral om het vinden van een gezonde en structurele balans tussen soiaal-economische ontwikkelingen, de natuurlijke omgeving en maatschappelijk welzijn. Voor ons staat duurzaamheid derhalve hoog op de agenda. Wij menen als gemeente dan ook in dit kader -daar waar mogelijk- een voorbeeldfunctie te moeten vervullen. Het ultieme doel is het leveren van bijdragen om op termijn te komen tot een CO2-neutrale gemeente. Uitgangspunten hierbij zijn: - Het voorkomen van onnodig energiegebruik; - Het bij voorkeur gebruik maken van duurzame/eindeloze bronnen; - Het verstandig gebruiken van eindige bronnen. Subdoelen 1. De leef- en woonomgeving beschermen en verduurzamen Uitvoering 2012 - Het vastleggen van onze ambities voor de komende jaren in een Nota Duurzaamheid, inclusief het opstellen van een bijbehorend actieprogramma; - Het fungeren als pilotgemeente binnen de regio West Brabant ten aanzien van het ontwikkelen van een duurzaamheidsmonitor, zijnde een instrument waarmee in de toekomst de vorderingen op het gebied van duurzaamheid kunnen worden gemonitord; - Het realiseren van een duurzaam Logistiek Park Moerdijk als onderdeel van de bestuursovereenkomst Moerdijk MeerMogelijk; - Het ontwikkelen en realiseren van ecologische verbindingszones;

-

-

2.

Het bevorderen van duurzaam bouwen door middel van het maken van prestatie-afspraken met partners (corporaties, ontwikkelaars), vast te leggen in door de raad vast te stellen startdocumenten; Het uitvoering geven aan het nog vast te stellen “Meerjarenprogramma Duurzame Verbindingen Moerdijk 2011-2015”, voortvloeiend uit vastgestelde Intentieovereenkomst Duurzame Verbindingen Moerdijk. Dit programma is onder andere gericht op het bevorderen van hergebruik van reststromen, onderlinge kennisuitwisseling, tegengaan van overlast voor de omgeving, goede communicatie met de omgeving en versterking van de sociale duurzaamheid, alles in relatie met het haven- en industrieterrein Moerdijk; Het implementeren van klimaatadaptatie, inhoudende dat waar mogelijk bij ontwikkelingen ingespeeld wordt op de effecten van klimaatveranderingen (wateroverlast/droogte). Naast het oplossen van knelpunten zullen de inspanningen in dit kader er op gericht zijn de oplossingen waar mogelijk te koppelen aan kansen voor recreatie, landbouw, natuur en de beleving van burgers; Het uitvoeren van geluidwerende maatregelen bij woningen met een te hoge geluidbelasting als gevolg van wegverkeerslawaai van gemeentelijke wegen. Het streven is om in dit kader minimaal 10 woningen per jaar aan te pakken. De kosten en dekking hiervan worden eind 2011 in beeld gebracht. Hierbij wordt ingezet op maximale subsidieverwerving; Het voorkomen, scheiden en duurzaam verwerken van afval(stromen)

Uitvoering 2012 - Het bevorderen van aandacht voor afvalscheiding en -verwerking door middel van een structureel communicatie en educatie offensief; - Het stellen van hogere eisen voor de duurzame verwerking van afvalstromen bij de aanbesteding van afvalcontracten; - Het stimuleren van de bewustwording bij burgers, ondernemers en scholen door middel van een adequate inzet van voorlichting en de organisatie van een jaarlijkse inzameldag zwerfvuil.

3.

Terugdringen energiegebruik en stimuleren gebruik duurzame energiebronnen

Uitvoering 2012 - Het bevorderen van hergebruik van reststromen door bedrijven, zowel onderling als in relatie tot projecten buiten het industrieterrein Moerdijk door middel van deelname in de stuurgroep Duurzame Verbindingen Moerdijk en de Stuurgroep Energyweb; - Het stimuleren van de productie van duurzame energie met o.a. windenergie door middel van uitvoering van het project Windpark Oud Dintel en mogelijke uitbreiding van windenergie op het industrieterrein Moerdijk; - Het als uitwerking van de intentieverklaring Duurzame Verbindingen Moerdijk (2010) starten van een proces gericht op het verduurzamen van de glastuinbouw in de Spiepolder. Naast de ontwikkeling van de glastuinbouw en de realisatie van een biovergistingsinstallatie in het gebied van Spiepolder en Langeweg zal dit project gericht zijn op het realiseren van een fysieke koppeling van restwarmtestromen van en naar het bedrijventerrein Moerdijk. Basis voor dit project is zoals gebruikelijk een door de raad vast te stellen startdocument. Kaders (verantwoordelijke portefeuillehouder) - Beleidsplan Milieu (wethouder Punt); - Startdocument Nota Duurzaamheid (wethouder Punt); - Bestuursovereenkomst Moerdijk MeerMogelijk (wethouders Grootenboer en Koevoets); - Uitvoeringsnota Millenniumgemeente (wethouder Punt); - Nota Windenergie (wethouder Punt).

Effectindicator

2008

2009

7,6

7,4

2010

2011

2012

2013

Doelstelling per 1-1-2014

5. Duurzaamheid Goede scheiding en duurzame verwerking van huishoudelijk afval(stromen)

Mate van tevredenheid over inzamelen van huisafval

Papierinzameling in kg/inw/per jaar: Streven Realisatie

Terugdringen energiegebruik en stimuleren gebruik duurzame energiebronnen

7,4

7.0-7,9

90 73

Kunstofinzameling in kg/inw/per jaar Streven Realisatie

-

CO2-uitstoot in kiloton industrieterrein Moerdijk; snelwegen kernen totaal

-

15 17

4200

15

15

15

Baten en lasten programma 5 ( Cijfers x € 1.000 ) Rekening

Begroting

Begroting

2010

2011

2012

Meerjarenbegroting 2013

2014

2015

Lasten

5.679

4.647

4.482

4.691

4.530

4.507

Baten

1222

105

180

180

180

180

Resultaat voor bestemming

4.457

4.542

4.302

4.511

4.350

4.327

58

0

0

0

0

0

Onttrekking aan reserves

6.463

550

26

234

26

0

Resultaat na bestemming

-1.948

3.992

4.276

4.277

4.324

4.327

Storting in reserves

Verklaring verschillen resultaat voor bestemming Doorbelasting kostenplaatsen Kapitaallasten

22 N 0V

Overige verschillen

262 V

Verschil t.o.v. 2011

240 V

Toelichting doorbelasting kostenplaatsen De doorbelasting vindt plaats op basis van de op de kostenplaatsen verantwoorde baten en lasten. De toelichting op de verschillen in baten en lasten 2012 ten opzichte van 2011 treft u bij de betreffende kostenplaatsen aan.

Toelichting overige verschillen De overige verschillen bedragen per saldo € 262.000 voordelig. De belangrijkste verschillen t.o.v. 2011 zijn: In 2011 zijn restantkredieten maatschappelijk nut opgenomen tot een bedrag van € 123.000. Dat bedrag is benodigd voor de afwikkeling van de investeringen in het milieubeleidsplan en de uitvoering van het milieubelevingsonderzoek 2009. In 2012 zijn geen investeringen maartschappelijk nut geraamd waardoor een voordelig verschil ontstaat t.o.v. 2011 van. 123.000 V Moerdijk heeft een deelnemersovereenkomst afgesloten met Nedvang in het kader van gescheiden inzamelen van (onder meer) verpakkingsafval. Op grond daarvan verwachten wij van Stichting Afvalfonds over 2012 een vergoeding van € 176.000. Over 2011 werd nog een vergoeding van € 101.000 geraamd. Hiertegenover zijn de geraamde kosten van inzameling in 2012 € 70.000 hoger. Per saldo een effect van € 5.000 voordelig. In 2011 bedroeg het budget voor aanpak vervuiling openbare ruimte € 58.000. In 2012 wordt hiervan de uitbreiding van de BOA-capaciteit met een toezichthouder taakaccent openbare ruimte betaald. In een eerdere bezuinigingsronde is besloten dit budget af te ramen. Hierdoor ontstaat op programma 5 een voordeliger resultaat van € 55.000. 60.000 V In 2011 wordt nog € 100.000 geraamd wegens besteding van gelden die worden toegekend o.g.v de Stimuleringsregeling Lokale Klimaatinitiatieven (Slok-gelden). De ontvangen bijdrage maakt onderdeel uit van de algemene uitkering en wordt verantwoord onder programma 6. 100.000 V Het budget werken voor derden op het product milieucommunicatie is in 2012 t.o.v. 2011 met € 25.000 verhoogd t.b.v. het verzorgen van afvallessen (“Koos de Vuilnisman”) op basisscholen en t.b.v. uitvoering milieuweken en projecten 25.000 N Resteert nog een voordelig verschil ter grootte van € 4.000. Dit bestaat uit een aantal kleinere mutaties.

Mutaties reserves Onderstaand een opsomming van de mutaties m.b.t. diverse reserves die het uiteindelijk resultaat beïnvloeden (afgerond op duizendtallen). Financieel-technisch worden deze mutaties verwerkt binnen programma 6. Een vergelijking met 2011 is niet zinvol omdat de activiteiten per jaar (gedeeltelijk) verschillend zijn. Onttrekkingen: Onttrekking aan reserve risico bodemsanering t.b.v. extra kosten bodemsanering

€ 26.000

Programma 6

Samen vóór en mét de klant

Doelstelling ‘Bestuur en organisatie’ Een efficiënte en effectieve dienstverlening aan inwoners, bezoekers, verenigingen, bedrijven en (maatschappelijke) instellingen. “Zeggen wat je doet” en “doen wat je zegt” zijn hierbij de uitgangspunten. Onze dienstverlening wordt daarbij zodanig vormgegeven dat gekomen wordt tot een transparante, efficiënte en effectieve inzet van onze beperkte middelen, waarbij aangesloten wordt bij de verschillende rollen van de klant. Onze inzet is gericht op de ontwikkeling van de organisatie als dienstverlener (samen vóór de klant) en als vormgever (samen mét de klant). Hierbij stellen wij ons tot doel dat Moerdijk in 2015: - Een klantgerichte, flexibele en dynamische organisatie is, die op basis van de behoefte en logica van de klant op een efficiënte wijze publieke diensten aanbiedt; - Het portaal van de gehele overheid is voor haar inwoners, waarbij samen met partners in de keten naar een maximale toegevoegde waarde wordt gestreefd; - Bekend staat als een ondernemende, resultaatgerichte organisatie, betrouwbaar in haar handelen, die in het belang van de samenleving, tijdig inspeelt op in- en externe ontwikkelingen en hierbij een proactieve en oplossingsgerichte houding aanneemt; - Voor marktpartijen en maatschappelijke instellingen een volwaardig regisserende partner is in het bereiken van gewenste ruimtelijke en maatschappelijke effecten. Subdoelen 1. Verbeteren van de dienstverlening De basis voor het realiseren van dit doel is het verwezenlijken van de zogenaamde Antwoord© ambities teneinde het Overheidsloket van de toekomst te worden. Betreffende ambities zijn: - Duidelijke ingang: Burgers en ondernemers hebben per kanaal een duidelijk ingang waar ze met al hun vragen aan de overheid terecht kunnen;

-

-

-

-

Altijd bereikbaar: Burgers en ondernemers zijn vrij om de manier en het moment van dienstverlening te kiezen. Het maakt niet uit via welk kanaal ze hun vraag stellen, ze krijgen altijd hetzelfde betrouwbare antwoord; Direct antwoord: Burgers en ondernemers krijgen direct antwoord (of een product) of worden goed doorverwezen, waardoor sprake is van samenhangende overheidsdienstverlening. De burger hoeft zijn vraag maar één keer te stellen en gegevens slechts één keer door te geven; 80% in één keer goed: Doelstelling is dat het Klant Contact Centrum (KCC) van gemeenten gemiddeld 80% van de vragen aan de overheid in één keer goed afhandelt. De overige 20% van de vragen worden vraaggericht en gecontroleerd afgehandeld. Dit kan zijn door de (vakafdeling van de) gemeente of door een andere overheidsorganisatie; Echt geholpen: Burgers en ondernemers worden echt geholpen, binnen de gestelde termijn. De overheidsorganisaties zijn om de burger georganiseerd in plaats van dat de burger zijn weg binnen de overheid moet kennen.

Uitvoering 2012 Het realiseren van de Antwoord© ambities richt zich in 2012 concreet op: - Het vormgeven van een Klantcontactcentrum; - Het realiseren van diverse verbeteropties, die zowel voor klanten als voor de interne organisatie voordeel opleveren voor wat betreft bereikbaarheid, persoonlijk contact, termijnen en meldingen. In dit kader richten wij ons specifiek op:
Het verbeteren van de telefonische bereikbaarheid;
Het invoeren van het telefonisch spreekuur voor diverse vakgebieden;
Het verbeteren van de website en de gemeentelijke voorlichtingspagina in de Moerdijkse Bode;
Het vorm en inhoud geven aan het werken op afspraak in relatie tot de openingstijden;
Het opstellen van servicenormen voor de dienstverlening;
Het doorvoeren van specifieke verbeteringen ten aanzien van de afhandeling van meldingen openbare ruimte (signaal uit burgerenquête 2010);
Het stimuleren van de organisatie om eerder en vaker het persoonlijk contact te zoeken met de klant ter afhandeling van verzoeken en ter motivering van te nemen beslissingen;






Het sturen op het ‘halen’ van de termijnen van afhandeling van verzoeken van klanten en een juiste inhoudelijke afhandeling; Het verbreden van onze dienstverlening door middel van digitalisering van de vergunningverlening, subsidieverstrekking e.d; Het evalueren van het instrument van de burgerparticipatie ter beoordeling van de klanttevredenheid van de burger.

2. Verhogen betrokkenheid van de burgers Wij willen hiertoe met alle participanten binnen de samenleving (burgers, bedrijven, belangengroeperingen, verenigingen etc.) meer in gesprek, waarbij uitgangspunt is dat ieder vanuit zijn of haar invalshoek een positieve bijdrage levert aan het proces. Dit houdt in dat meer wordt geredeneerd vanuit vraagsturing en beter wordt ingespeeld op signalen. Binnen communicatie staat zenden én ontvangen centraal. Uitvoering 2012 - Het uitvoeren van kerncontactavonden op basis van een vernieuwde aanpak; - Het uitvoeren van (wijk)schouwen per kern; - Het verder inbedden van de nota “beginspraak op maat” in gemeentelijke processen; - Ter bevordering van de betrokkenheid van burgers bij de politiek wordt jaarlijks een begrotingskrant uitgegeven, waarin de burgers in begrijpelijke taal kennis kunnen nemen van de begroting. 3. Een transparantere inzet van middelen Jaarlijks wordt onze dienstverlening financieel vertaald in een begroting. Meer dan ooit te voren is de inzet hierbij gericht op het voorleggen van een sluitende begroting in meerjarenperspectief. De komende jaren ligt daarbij voorts de uitdaging de transparantie van de inzet van middelen te vergroten. Uitvoering 2012 - Naast het uitgeven van een jaarlijkse begrotingskrant wordt ingezet op het meer transparant maken van de budgetcyclusproducten. In dit kader zal onder meer aandacht worden besteed aan de mate van kostendekkendheid van retributies in de paragraaf lokale heffingen. 4.

Een efficiëntere inzet van middelen

In het kader van een efficiëntere inzet van middelen wordt in 2012 met name gekeken naar het mogelijk anders organiseren van onderdelen van onze dienstverlening, zowel binnen de eigen gemeentelijke organisatie als in samenwerking met andere partners. Uitvoering 2012 - Het verkennen van de mogelijkheden tot regionale samenwerking bij het vormgeven van een Klantcontactcentrum; - Het verrichten van onderzoek naar het mogelijk combineren van de activiteiten van het Gemeentelijk Informatiecentrum, de receptie en de snelbalie; - Het verrichten van een onderzoek naar de mogelijkheden en de gevolgen om met betrekking tot de onderdelen “heffen en innen van belasting” aan te sluiten bij de gemeenschappelijke regeling belastingsamenwerking West Brabant; - Het vormgeven van één afdeling Bedrijfsvoering door samenvoeging van de afdeling I&F en FPJ; - Het verkennen cq. vormgeven van de verdergaande regionale samenwerking op de terreinen van Werk & Inkomen; - Het in een regionaal bureau implementeren van samenwerking op het gebied van leerplicht en voortijdig schoolverlaten; - Het in regionaal verband implementeren van de nieuwe Wet Werken naar vermogen; - Het organiseren van een goede afstemming van gemeentelijke taken op de taken van de RUD in oprichting. Kaders (verantwoordelijke portefeuillehouder) - Begroting 2012, meerjarenbegroting (wethouder Fakkers); - Nota “Beginspraak op maat” (wethouder Fakkers); - Dienstverleningsvisie 2010 (wethouder Fakkers).

2008

2009

Waardering burger voor gemeentelijke dienstverlening; voor telefonisch contact voor schriftelijk contact digitaal contact voor persoonlijk contact ; voor website

6,8

6,8

6,9

7,0 6,5 5,9 7,5 6,6

7,1 6,5 5,7 7,6 6,6

7,1 6,4 6,5 7,5 6,8

Waardering burger betrokkenheid bij het totstandkomen van beleid

5,7

4,7

4,8

6,5

Percentage inwoners dat regelmatig lokale politieke ontwikkelingen volgt

31%

31%

37%

40%

Waardering gemeentelijke informatie

6,9

6,7

7,0

7.0-7,9

Effectindicator

2010

2011

2012

2013

Doelstelling per 1-1-2014

6. Bestuur en organisatie Verbeteren van de dienstverlening

Verhogen betrokkenheid van de burgers

7,5

Baten en lasten programma 6 ( Cijfers x € 1.000 ) Rekening

Begroting

Begroting

2010

2011

2012

Meerjarenbegroting 2013

2014

2015

Lasten

6.571

6.260

5.265

5.256

5.210

5.193

Baten

54.393

53.605

53.010

54.221

52.860

52.164

Resultaat voor bestemming

-47.822

-47.345

-47.745

-48.965

-47.650

-46.971

Storting in reserves

6.956

8.498

0

1.407

0

0

Onttrekking aan reserves

1.365

6.117

295

168

168

168

-42.231

-44.964

-48.040

-47.726

-47.818

-47.139

Resultaat na bestemming Verklaring verschillen resultaat voor bestemming Doorbelasting kostenplaatsen Kapitaallasten

694 V 4N

Overige verschillen

290 N

Verschil t.o.v. 2011

400 V

Toelichting doorbelasting kostenplaatsen De doorbelasting vindt plaats op basis van de op de kostenplaatsen verantwoorde baten en lasten. De toelichting op de verschillen in baten en lasten 2012 ten opzichte van 2011 treft u bij de betreffende kostenplaatsen aan.

Toelichting kapitaallasten Het nadelig verschil t.o.v. 2011 ad € 4.000 is het gevolg van: Hogere rentelasten wegens verhoging van de renteomslag 2012 tot 3,66572% (2011: 2,91356%)

4.000 N

Toelichting overige verschillen De overige verschillen bedragen per saldo € 290.000 nadelig. De belangrijkste verschillen t.o.v. 2011 zijn: In 2011 is nog een bedrag van € 224.000 geraamd wegens investeringen maatschappelijk nut. Het gaat om restantkredieten uit 2010 die in 2011 worden afgewikkeld. In 2012 zijn hiervoor geen kosten meer geraamd. Hierdoor ontstaat in 2012 een voordelig verschil t.o.v. 2011 van De belangrijkste verschillen m.b.t. investeringen maatschappelijk nut zijn: Uitvoeringskosten doorontwikkeling organisatie 2011 215.000 V Ontwikkelen strategische visie 9.000 V In 2012 vinden (naar verwachting) geen verkiezingen plaats. In 2011 werden verkiezingen gehouden voor Provinciale Staten. Hierdoor ontstaat in 2012 een voordelig verschil van De kosten van burgerparticipatie bedoeld om werkvormen te ontwikkelen voor de implementatie van inspraak op maat zijn in 2012 verlaagd met € 30.000 Daarnaast was in 2011 een restant budget uit e 2010 opgenomen wegens overige kosten communicatie van € 13.000. Dat bedrag wordt bij de 3 bestuursrapportage 2011 afgeraamd. In totaal komt 2012 hierdoor t.o.v. 2011 voordeliger uit De stelpost kosten voormalig personeel betreft de FPU kosten voormalig personeel en deeltijd FPU voormalig personeel. De raming daarvan loopt af omdat alleen medewerkers geboren vóór 1950 van de regeling gebruik kunnen maken. Dit betekent in 2012 een verwacht voordelig verschil t.o.v. 2011 van Verder is een taakstelling bezuiniging opgelegd door middel van doorberekening van ambtelijke uren aan investeringen. Die taakstelling loopt jaarlijks met € 15.000 af. De geraamde opbrengst wegens reinigingsrechten en afvalstoffenheffing is in 2012 lager dan in 2011 omdat ook de kosten daarvoor lager uitpakken. Een dekking van meer dan 100% is niet toegestaan. Het voordeel als gevolg van de lagere kosten wordt verantwoord onder programma 5 Naar aanleiding van het kohier rioolrechten 2011 is de opbrengst 2012 bijgesteld op basis van het aantal aansluitingen. In 2012 gaan wij met een nieuw taxatiebureau werken m.b.t. uitvoering WOZ. De aanbesteding kwam ruim € 42.000 gunstiger uit dan in 2011. Als gevolg van de ontwikkeling van de boekwaarde van de grondcomplexen zal de door het grondbedrijf aan de algemene dienst te vergoeden rente over 2012 naar verwachting lager uitkomen dan in 2011. Daarnaast werd in 2011 nog rente geraamd wegens uit te zetten deposito’s. De cash flow is inmiddels zodanig dat geen deposito’s meer uitgezet zullen worden in 2012. Het effect voor 2012 t.o.v. 2011 is

224.000 V

35.000 V

43.000 V

65.000 V 15.000 N

60.000 N 48.000 N 42.000 V

93.000 N

-

-

-

In 2011 valt de belegging in een hedgefund vrij. In de begroting 2011 is nog rekening gehouden met een meerjarig rendement van 3% wat neerkomt op een bedrag van € 1.350.000. In de begroting 2011 is tevens verwerkt dat dit bedrag in de algemene reserve zou worden gestort. 1.350.000 N De bespaarde rente vanwege de inzet van eigen financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen) is in 2012 € 314.000 hoger dan in 2011. Over de geraamde boekwaarde van reserves en voorzieningen wordt 2,75% bespaarde rente uitgekeerd. Het geraamde bedrag aan reserves en voorzieningen bedroeg volgens de begroting 2011 per 1-1-2011 € 82,1 mln. Voor 2012 is dat € 93,5 mln. 314.000 V Hogere opbrengst OZB 2012 als gevolg van prijsontwikkeling en uitbreiding. 558.000 V

Resteert nog een nadelig verschil ter grootte van € 5.000. Dit bestaat uit een aantal kleinere mutaties. Mutaties reserves Onderstaand een opsomming van de mutaties m.b.t. diverse reserves die het uiteindelijk resultaat beïnvloeden (afgerond op duizendtallen). Financieel-technisch worden deze mutaties verwerkt binnen programma 6. Een vergelijking met 2011 is niet zinvol omdat de activiteiten per jaar (gedeeltelijk) verschillend zijn. Onttrekkingen: Onttrekking aan reserve rente egalisatie aanvulling rendement tot 4,5% Onttrekking aan reserve sportcomplex Klundert Onttrekking aan reserve aanpassing gemeentehuis Onttrekking aan reserve BTW compensatiefonds ter egalisatie budgettaire consequenties

€ 295.000 € 126.000 - 83.000 - 3.000 - 83.000

Programma 7

Raad

In dit programma staan centraal: - Het verder verbeteren van de rol en positie van de raad binnen de gemeente Moerdijk; - Het betrekken van de burger bij het besluitvormingsproces. Lokale beleidskaders Vergadermodel gemeente Moerdijk (2007) De uitgangspunten van het vergadermodel zijn in de notitie ‘wijziging vergadermodel gemeente Moerdijk’ uiteengezet. Notitie werkwijze gemeenteraad (2007) In deze notitie zijn de afspraken verwoord, waarmee de organisatie rondom commissie - en raadsvergaderingen en de informatievoorziening tussen college en raad effectief en efficiënt is ingericht. toezeggingenlijsten (2009) Naar aanleiding van een onderzoek door de Rekenkamer zijn nadere afspraken gemaakt over het gebruik van de toezeggingenlijst. Bij dit onderzoek is ook de afwikkeling van actiepunten betrokken. Raadsagenda 2010 – 2014 Na de gemeenteraadsverkiezingen is een raadsagenda opgesteld waarin de gemeenteraad de hoofdpunten van beleid voor de komende raadsperiode heeft vastgelegd. Verordeningen 2003 Inspraakverordening 2007 Reglement van orde voor de vergaderingen en andere werkzaamheden van de gemeenteraad 2007 Referendumverordening 2007 Verordening Rekeningcommissie 2008 Verordening Rekenkamercommissie 2010 Verordening voorziening wethouder, raads- en commissieleden Verordening ambtelijke bijstand en fractieondersteuning 2011 Verordening voor de raadscommissies

Baten en lasten programma 7 ( Cijfers x € 1.000 ) Rekening

Begroting

Begroting

2010

2011

2012

Meerjarenbegroting 2013

2014

2015

897

936

970

977

965

967

0

0

0

0

0

0

897

936

970

977

965

967

Storting in reserves

0

0

0

0

0

0

Onttrekking aan reserves

0

0

0

0

0

0

897

936

970

977

965

967

Lasten Baten Resultaat voor bestemming

Resultaat na bestemming Verklaring verschillen resultaat voor bestemming Doorbelasting kostenplaatsen

26 N

Kapitaallasten

10 N

Overige verschillen

2V

Verschil t.o.v. 2011

34 N

Toelichting doorbelasting kostenplaatsen De doorbelasting vindt plaats op basis van de op de kostenplaatsen verantwoorde baten en lasten. De toelichting op de verschillen in baten en lasten 2012 ten opzichte van 2011 treft u bij de betreffende kostenplaatsen aan.

Toelichting kapitaallasten e

Naar aanleiding van de 1 bestuursrapportage 2010 zijn in de begroting 2011 de kapitaallasten gecorrigeerd van de aanschaf van een aantal laptops. Die aanschaf ging immers niet door. Naar later bleek waren de kapitaallasten van de laptops niet in de begroting 2011 opgenomen. De correctie is teruggedraaid op de post vervangingsinvesteringen (zie hierna onder overige verschillen) Daardoor ontstaat in 2012 een nadelig verschil t.o.v. 2011 op kapitaallasten van Hogere rentelasten wegens verhoging van de renteomslag 2012 tot 3,66572% (2011: 2,91356%)

9.000 N 1.000 N

Toelichting overige verschillen De overige verschillen bedragen per saldo € 2.000 voordelig en worden veroorzaakt door: Hogere geraamde wettelijke vergoedingen raad en raadscommissies 2012 Lagere vervangingsinvesteringen (zie toelichting hiervoor onder kapitaallasten)

7.000 N 9.000 V

Toelichting op de kostenplaatsen

Toelichting baten en lasten op de kostenplaats kapitaallasten ( Cijfers x € 1.000 ) Lasten

Rekening 2010

Begroting 2011

Begroting 2012

Meerjarenbegroting 2014

2013

2015

Rente algemeen Rente lang geld Rente eigen financieringsmiddelen Afschrijvingen Saldi kostenplaatsen

0 442 4.038 4.275 0

2 393 2.259 6.901 0

0 441 2.573 3.636 0

0 376 2.573 3.985 366

0 294 2.573 3.845 420

0 265 2.573 3.374 298

Totaal lasten kostenplaats

8.755

9.555

6.650

7.300

7.132

6.510

Baten

Doorberekende kapitaallasten Totaal baten kostenplaats

Rekening 2010

Begroting 2011

Begroting 2012

Meerjarenbegroting 2014

2013

2015

8.755

9.555

6.650

7.300

7.132

6.510

0

0

0

0

0

0

Toelichting verschillen t.o.v. 2011 Verschil lasten: € 2.905.000 V Het voordelig verschil aan lasten op de kostenplaats kapitaallasten wordt veroorzaakt door de navolgende ontwikkelingen: In 2011 is de afschrijving geraamd van de boekwaarde van de aandelen en de kapitaalinjectie Intergas. De afschrijving 2011 bedraagt € 3.694.000. Dit levert in 2012 op de kostenplaats kapitaallasten een voordeel op ten opzichte van 2011. Hogere afschrijvingen geraamd voor een aantal nieuwe investeringen en vanwege wijziging van de afschrijvingstermijn. De belangrijkste zijn: o Wijziging afschrijvingstermijn tijdelijke huisvesting Regenboog € 280.000 o Afschrijving investeringen in riolen / rioolgemalen - 82.000 o Afschrijving investering Antoniusschool - 48.000 o Kleinere verschillen in afschrijving per saldo nadeliger - 19.000

€ 3.694.000 V -

429.000 N

-

-

-

De toegerekende rente vanwege de inzet van eigen financieringsmiddelen is in 2012 hoger dan in 2011. Over de geraamde boekwaarde van reserves en voorzieningen wordt 2,75% rente berekend. Het geraamde bedrag aan reserves en voorzieningen bedroeg volgens de begroting 2011 per 1 januari 2011 € 82,1 mln. Per 1 januari 2012 is dat € 93,5 mln. - 314.000 N In de begroting 2012 is de rente verwerkt van een vaste geldlening van € 5 mln. met een rente percentage van 1,85% looptijd 1 november 2010 tot 1 augustus 2013. In de begroting 2011 was de rente van een lening verwerkt van eveneens € 5 mln. met een rentepercentage van 1,23%, looptijd tot 2 augustus 2011. Hierdoor is in 2012 € 56.000 meer aan rente verwerkt. Vanwege aflossing 2011 is op andere vaste geldleningen € 8.000 minder rente verschuldigd. Per saldo 2012 nadeliger - 48.000 N In 2011 is per saldo nog € 2.000 aan rente voor vervangingsinvesteringen geraamd. Dat bedrag wordt e bij de 3 bestuursrapportage 2011 afgeraamd. 2.000 V

Verschil baten: € 2.905.000 N De doorberekening van de kapitaallasten aan de diverse programma”s en de overige kostenplaatsen is € 2.905.000 lager en levert op deze kostenplaats een nadeel op. Bij de diverse programma’s en overige kostenplaatsen wordt de doorbelasting van kapitaallasten t.o.v. 2011 toegelicht.

Toelichting baten en lasten op de kostenplaats personeelslasten en overige kosten ( Cijfers x € 1.000 )

Lasten Baten Per saldo door te berekenen

Rekening

Begroting

Begroting

2010

2011

2012

Meerjarenbegroting 2013

2015

20.291

20.031

20.042

20.343

20.555

20.613

714

649

527

523

519

515

19.577

19.382

19.515

19.820

20.036

20.098

Verklaring verschillen Kapitaallasten

2014

26 V

Overige verschillen

160 N

Verschil t.o.v. 2011

134 N

Toelichting kapitaallasten De verlaging kapitaallasten t.o.v. 2011 ad € 26.000 is voornamelijk het gevolg van: Hogere afschrijvingen investeringen informatiesystemen Hogere afschrijving overige investeringen per saldo Hogere rentelasten vanwege verhoging van de renteomslag 2012 tot 3,66572% (2011: 2,91356%) Lagere rentelasten a.g.v. vermindering boekwaarde verstrekte leningen

€ 28.000 N - 1.000 V - 11.000 N - 64.000 V

Toelichting overige verschillen De overige verschillen bedragen per saldo € 160.000 nadelig. De belangrijkste verschillen t.o.v. 2011 zijn: -

-

-

-

De salarissen en sociale lasten komen in de begroting € 300.000 hoger uit. Tot een bedrag van € 195.000 betreft dit een correctie van een in 2011 ten onrechte opgenomen stelpost. De hogere salarislasten worden verder tot een bedrag van € 105.000 veroorzaakt door de loonindex van 1% en voor € 50.000 door het structureel opnemen van overwerk, voornamelijk in het kader van gladheidbestrijding. Hiertegenover wordt per saldo € 50.000 bespaard op fte’s De posten voor inhuur derden en inhuur bij vacatures en ziekte zijn verlaagd t.o.v. 2011 In de begroting 2011 is een bedrag geraamd van € 100.000 voor opstellen personeelsbeleid 2011. Dat bedrag wordt vervolgens gedekt uit de reserve maatschappelijk nut. Omdat het om een eenmalig budget gaat levert dat in de begroting 2012 een voordelig verschil op van Minder ontvangen rente verstrekte leningen o.b.v. hypotheekverstrekkingen aan personeel en aan het regionaal archief als gevolg van ontvangen aflossingen in 2011 In 2011 is voor organisatiekosten en gratificaties bij diensttijdjubilea een bedrag opgenomen van € 21.000. Dat is op basis van ervaringscijfers het gemiddeld benodigde bedrag. In 2012 worden de navolgende diensttijdjubilea voorzien: 6 medewerkers 25 jaar overheidsdienst; 2 medewerkers 25 jaar gemeentedienst 5 medewerkers 40 jaar overheidsdienst (waarvan 3 medewerkers 40 jaar gemeentedienst) Hierdoor pakt het bedrag voor diensttijdjubilea in 2012 hoger uit Overige kleinere verschillen per saldo nadeliger

300.000 N 224.000 V

100.000 V 123.000 N

41.000 N 20.000 N

Toelichting baten en lasten op de kostenplaats huisvesting (gemeentehuis en gemeenteloods) ( Cijfers x € 1.000 ) Rekening

Begroting

Begroting

2010

2011

2012

Meerjarenbegroting 2013

2014

2015

Lasten

805

910

930

953

953

953

Baten

21

20

20

20

20

20

784

890

910

933

933

933

Per saldo door te berekenen

Verklaring verschillen Kapitaallasten

16 N

Overige verschillen

4N

Verschil t.o.v. 2011

20 N

Toelichting kapitaallasten De hogere kapitaallasten t.o.v. 2011 ad € 16.000 zijn voornamelijk het gevolg van: Hogere rentelasten vanwege nieuwe investeringen en verhoging van de renteomslag 2012 tot 3,66572% (2011: 2,91356%) Hogere afschrijvingen nieuwe investeringen kantoorinventaris 2010

€ 9.000 N - 7.000 N

Toelichting overige verschillen De overige verschillen bedragen per saldo € 4.000 nadelig. De belangrijkste verschillen t.o.v. 2011 zijn: -

In het kader van de doorlichting van de bedrijfsvoering zijn ten aanzien van het gemeentehuis de ramingen van huur kunst, beveiliging en groenvoorziening voor 2012 bijgesteld Hiertegenover is de raming voor schoonmaakkosten gemeentehuis verlaagd met

€ 14.000 N - 10.000 V

Paragrafen

Paragraaf Lokale heffingen en algemene dekkingsmiddelen 2012 1.

Lokale heffingen

De lokale heffingen bestaan uit de gemeentelijke belastingen en rechten. Naast de onroerende-zaakbelastingen (OZB) zijn de afvalstoffenheffing, de reinigingsrechten en de rioolheffing van groot belang voor het totaal beeld van de lokale lasten. Hieronder wordt een beeld gegeven van de geraamde opbrengsten 2011 en 2012 van de diverse gemeentelijke belastingen/rechten, de kwijtschelding gemeentelijke belastingen, en de gevolgen voor de lastendruk gezinsgebonden belastingen. Overzicht lokale heffingen Onderstaande tabel geeft weer welke opbrengsten uit lokale heffingen worden geraamd als dekkingsmiddel in de begroting 2012. Ten opzichte van 2011 zullen deze inkomsten met gemiddeld 1,78% stijgen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de prijsindex van 2,50 %, autonome ontwikkelingen en enkele correcties.

* Ramingen 2011 incl. wijzigingen ** Inclusief areaaluitbreiding

De prijsindex die voor 2012 wordt gehanteerd bedraagt 2,5%. Voor de jaren 2013, 2014 en 2015 wordt de nullijn gehanteerd. Voor de rioolheffing en afvalstoffenheffing geldt het uitgangspunt van 100% kostendekkendheid. Voor enkele retributies geldt een uitzondering op dat principe. U moet daarbij denken aan de tarieven voor de markten in kleine kernen en de haven Moerdijk. De tariefdifferentiaties, zoals tussen één- en meerpersoonshuishoudens bij de afvalstoffenheffing en de rioolheffing, blijven gehandhaafd. De algemene uitgangspunten voor de belastingen en retributies voor 2012 zijn als volgt: toepassing prijsindexcijfer van 2,5%; kostendekkendheid afvalstoffenheffing en rioolheffing; er is rekening gehouden met autonome ontwikkelingen, zoals nieuwbouw en verbouw. Toelichting per belasting/recht

Toelichting lokale heffingen (Bedragen x € 1.000) Product Onroerende-zaakbelastingen (OZB) Hondenbelasting Toeristenbelasting Afvalstoffenheffing/ reinigingsrecht Rioolheffing Leges Haven- en kadegelden Marktgelden Begraaf- en onderhoudsrechten Totaal lokale heffingen

Tariefbeleid

Mutatie Begroting Begroting Nominaal 2011 * 2012 11.940 12.498 558

Mutatie In % ** 4,67%

171 147 4.047

180 113 3.987

9 -34 -60

5,26% -23,13% -1,48%

3.534 1.998 359 31 120

3.485 1.989 368 32 93

-49 -9 9 1 -27

-1,39% -0,45% 2,51% 3,23% -22,50%

22.347

22.745

398

1,78%

Onroerende-zaakbelastingen Beleid onroerende-zaakbelastingen De opbrengsten m.b.t. onroerende-zaakbelastingen gelden als een algemeen dekkingsmiddel. Als zodanig zou de OZB gebruikt kunnen worden als sluitpost van de begroting. Met ingang van 2012 gelden weer nieuwe vastgestelde taxatiewaarden naar een waardepeildatum van 1 januari 2011. De nieuwe taxatiewaarden zijn pas in het najaar van 2011 bekend. In de begroting is vooralsnog uitgegaan van de economische waarden naar de oude waardepeildatum 1 januari 2010 en een aanpassing van de huidige tarieven met het prijsindexcijfer van 2,5%. De OZB-tarieven voor 2012 worden definitief vastgesteld in de belastingverordeningen die de raad in december 2011 krijgt aangeboden. In deze voorstellen wordt uitgegaan van de nieuwe taxatiewaarden. Uitgangspunt daarbij blijft dat bij een stijging van de totale economische waarden de tarieven zullen dalen, terwijl bij een daling van de waarden de tarieven zullen stijgen. Dit kan overigens wel betekenen dat in individuele gevallen de aanslag OZB hoger of

lager zal zijn. Dit wordt dan veroorzaakt door een afwijking van de nieuwe taxatiewaarde t.o.v. de gemiddelde ontwikkeling. Ten opzichte van 2011 wordt wel rekening gehouden met een meeropbrengst op basis van het prijsindexcijfer en de autonome ontwikkelingen (nieuwbouw en verbouw).

Tarieven

2009

2010

2011

2012

OZB-eigenaren woningen

0,0736%

0,0737%

0,0799%

0,0817%

OZB-eigenaren niet woningen

0,1777%

0,1745%

0,1777%

0,1867%

OZB-gebruikers niet-woningen

0,1420%

0,1394%

0,1390%

0,1472%

Relatie OZB met de algemene uitkering Er bestaat een relatie tussen de OZB en de algemene uitkering uit het gemeentefonds. De Financiële Verhoudingswet regelt onder meer de verdeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds over de gemeenten. De algemene uitkering wordt verdeeld met behulp van verdeelmaatstaven die de verschillen in kosten weerspiegelen, maar ook de verschillen in belastingcapaciteit. De belastingcapaciteit is een afgeleide van de totale waarde van alle onroerende zaken binnen de gemeente. Van de waarde van woningen wordt 80% meegerekend, van de waarde van niet-woningen 70%.

Voor de berekening van de tarieven 2012 OZB wordt rekening gehouden met:

Hierop worden zogenaamde rekentarieven toegepast (0,0935% van 80% van de totale WOZ-waarden woningen voor eigenaren woningen, 0,1010% van 70% van de totale WOZ-waarden voor gebruikers niet-woningen en 0,1253% voor eigenaren niet-woningen). De uitkomsten hiervan worden gekort op de algemene uitkering van de betreffende gemeente. De aftrek in de algemene uitkering 2011 bedraagt voor eigenaren woningen € 2.643.000, voor gebruikers niet-woningen € 2.111.000 en voor eigenaren niet-woningen € 2.682.000. Hierbij is rekening gehouden met de waardepeildatum 1 januari 2010 en de hierboven genoemde rekentarieven. Bij de nieuwe taxatiewaarden met de waardepeildatum 1 januari 2011, die pas in het najaar van 2011 bekend zijn, behoren andere aangepaste rekentarieven op basis van een percentage van de WOZ-waarden, zoals ook bij de tariefsberekening van de OZB zal gebeuren.

-

Het OZB-tarief dat de gemeente hanteert, heeft geen effect op de aftrekpost in de algemene uitkering. Alleen de WOZ-waarden hebben invloed op de algemene uitkering.

Opbrengsten (x 1.000)

2009

2010

Begroot Begroot 2011 2012

OZB-eigenaren woningen

€ 2.696

€ 2.703

€

2.807

€

2.870

OZB-eigenaren niet woningen

€ 5.315

€ 5.337

€

5.331

€

5.602

OZB-gebruikers niet-woningen

€ 3.796

€ 3.823

€

3.801

€

4.026

Nieuwe taxatieuitkomsten; Verhoging op basis van prijsindexcijfer (2,5%); Autonome ontwikkelingen (nieuwbouw/verbouw/objecten in aanbouw);

Afvalstoffenheffing/reinigingsrecht Uitgangspunt is dat de totale kosten van afvalverwijdering worden gedekt door de afvalstoffenheffing/reinigingsrechten. De tarieven afvalstoffenheffing voor 2012 worden op basis van deze uitgangspunten met ongeveer 0,6 % verlaagd. Voor de begrotingsraming 2012 van de afvalstoffenheffing is rekening gehouden met: - 100% kostendekkendheid in 2012; - Bij de berekening van het kostendekkingspercentage wordt de compensabele BTW meegenomen als kostencomponent; - De kostentoerekening gemeentelijke heffingen; - Handhaving tariefdifferentiatie alleenstaanden en meerpersoonshuis-houdens, waarbij alleenstaanden 75% van het tarief van meerpersoonshuis-houdens betalen; - 11.271 meerpersoonshuishoudens en 3.763 alleenstaanden. - Verhoging van geraamde kwijtschelding met € 15.000 naar € 80.000. Tarieven

2009

Afvalstoffenheffing eenpersoons huishouden Afvalstoffenheffng meerpersoons huishouden Extra duobak per stuk Afvalstoffenheffing zonder duobak 1 pers. Afvalstoffenheffing zonder duobak meerpers.

€ € € € €

202,00 270,00 88,40 115,50 183,60

Reinigingsrecht per duobak ( excl. btw )

€ 270,00

2010 € € € € €

203,40 271,20 87,30 114,00 181,35

€ 271,20

2011 € € € € €

207,85 277,10 92,40 116,00 184,60

€ 277,10

2012 € € € € €

206,65 275,50 91,85 115,35 183,55

€ 275,50

Begroot Baten ( * 1.000 ) Afvalstoffenheffing / reinigingsrecht

€

3.887

€

3.867

€

4.047

€

3.987

Rioolheffing Als gevolg van lagere kosten (minder uren) zijn de tarieven verlaagd met ongeveer 0,5%. Voor de begrotingsraming 2012 van de rioolheffing is rekening gehouden met: - Het GRP 2007-2011; - De kostentoerekening gemeentelijke heffingen; uitgezonderd het bedrag aan kwijtschelding - Handhaving tariefdifferentiatie woningen, bedrijven, bejaardenhuizen en overige gebouwen; - Handhaving tariefdifferentiatie alleenstaanden en meerpersoonshuishoudens, waarbij alleenstaanden 75% van het tarief van meerpersoonshuishoudens betalen; - 10.826 meerpersoonshuishoudens en 3.600 alleenstaanden; - Bij de berekening van het kostendekkingspercentage wordt de compensabele BTW meegenomen als kostencomponent. Tarieven Rioolheffing eenpersoons huishouden Rioolheffing meerpersoons huishouden Rioolheffing bedrijf-woning met bedrijf Rioolheffing overige gebouwen Rioolheffing bedr. ruimten < 100 m²

2009 € € € € €

152,00 203,00 336,50 83,00 203,00

2010 € € € € €

163,50 218,00 361,50 89,00 218,00

2011 € € € € €

170,70 227,60 377,80 93,30 227,60

2012 € € € € €

169,85 226,45 375,90 92,85 226,45

Begroot Baten ( * 1.000 ) Rioolheffing

€ 3.079

€ 3.614

€ 3.534

€ 3.485

Hondenbelasting De hondenbelasting geldt als een algemeen dekkingsmiddel. Voor de begrotingsraming 2012 van de hondenbelasting is rekening gehouden met: - Verhoging op basis van prijsindexcijfer (2,50%) - Autonome ontwikkelingen (toe- of afname aantal honden); Tarieven hondenbelasting 1 hond hondenbelasting 2 honden geregistreerde kennel

2010 € € €

33,25 84,30 171,15

2011 € € €

2012

39,55 100,30 203,65

€ € €

40,55 102,80 208,75

Begroot Baten Opbrengst Hondenbelasting

2010 €

140.000

2011 €

171.000

2012 €

180.000

Toeristenbelasting Deze belasting geldt als een algemeen dekkingsmiddel en wordt geheven van degene die gelegenheid biedt tot verblijf met overnachten binnen de gemeente. Voor de begrotingsraming 2012 van de toeristenbelasting is rekening gehouden met: - Verhoging op basis van prijsindexcijfer (2,50%) - Autonome ontwikkelingen Het tarief voor 2010 bedraagt per persoon, per overnachting € 0,93 (was € 0,91). De geraamde opbrengst bedraagt voor 2012 € 113.000 (2011 € 147.000). Het aantal overnachtingen in het jaar 2010 is fors teruggelopen. Bij het opstellen van de begroting 2012 is op basis van deze gegevens een doorrekening gemaakt naar 2012. De raming voor 2011 zal nog worden bijgesteld. Baatbelasting In 2007 zijn in verband met de aanleg van riolering in het buitengebied de eigenaren van gebate percelen een eigen bijdrage verschuldigd. De eigenaren die

geen overeenkomst met de gemeente zijn aangaan krijgen een aanslag baatbelasting opgelegd. Deze aanslag wordt ineens voor het totaalbedrag opgelegd, waarbij belastingplichtigen de mogelijkheid hebben een verzoek in te dienen om het aanslagbedrag verspreid over vijf jaren te voldoen. 5 belastingplichtigen maken gebruik van de mogelijkheid tot het betalen van een jaarlijkse aanslag. Hiervoor is een bedrag voor 2012 van € 4.400 geraamd. Leges Er worden leges geheven voor onder andere bouw- en sloopvergunningen, reisdocumenten, burgerlijke stand en APV. Voor de begrotingsraming 2012 is voor de leges rekening gehouden met: - Kostendekkendheid diverse onderdelen; - Verhoging tarieven op basis van prijsindexcijfer (2,50%); - Wettelijke kaders (bijv. maximum tarief paspoorten); - Autonome ontwikkelingen (aantal bouwvergunningen, aantal reisdocumenten, enz.). De geraamde opbrengst van bouwleges bedraagt voor 2012 € 1.282.000 ( 2011 € 1.350.000) en voor de overige leges € 707.000 (2011: € 648.000). Haven- en kadegelden Voor de begrotingsraming 2012 van de havens in Willemstad en Moerdijk is rekening gehouden met: - Verhoging tarieven op basis van prijsindexcijfer (2,50%); - Autonome ontwikkelingen (aantal abonnementen, aantal passanten, enz.). De geraamde opbrengst voor 2012 bedraagt € 368.000 (2011 € 359.000). Marktgelden Voor de begrotingsraming 2012 van de markten is rekening gehouden met een verhoging van de tarieven op basis van het prijsindexcijfer (2,50%). De geraamde marktgelden bedragen voor 2012 € 32.000 (2011 € 31.000). Graf- en begraafrechten Voor de begrotingsraming 2012 van de graf- en begraafrechten is rekening gehouden met een verhoging van de tarieven op basis van het prijsindexcijfer (2,50%). De geraamde graf- en begraafrechten voor 2012 bedragen in totaal € 93.000 (2011: € 120.000; deze raming wordt nog bijgesteld tot € 102.000).

Kwijtschelding gemeentelijke belastingen Kwijtschelding kan in principe voor elke gemeentelijke belasting worden verleend. Uitgangspunt bij het verlenen van kwijtschelding is het ontbreken van draagkracht. Die draagkracht moet steeds individueel worden beoordeeld. Bij de beoordeling van de draagkracht kan worden aangesloten bij het rijksbeleid (95% bijstandsnorm). Gemeenten kunnen er voor kiezen die kwijtscheldingsnorm te verruimen tot maximaal 100% van de bijstandsnorm. In de gemeente Moerdijk wordt met ingang van 2005 kwijtschelding verleend voor de onroerende-zaakbelastingen (OZB), de rioolheffing en de afvalstoffenheffing, met toepassing van 100% van de bijstandsnorm. In 2007 is gestart met het verstrekken van automatische kwijtschelding aan bijstandsgerechtigden. Kwijtschelding 2009 Aantal verzoeken Automatische kwijtschelding Toegekende verzoeken Afgewezen verzoeken Totaalbedrag kwijtschelding

Begroot 2011

2010

2012

396 422 400 435 191 213 213 215 130 118 103 120 75 91 84 100 € 144.000 € 134.000 € 111.000 € 125.000

Gevolgen lastendruk gezinsgebonden belastingen* De “belastingdruk” voor een meerpersoonshuishouden met een (gemiddelde) koopwoning ziet er als volgt uit: Omschrijving

2010

2011

2012 %

Gemiddelde WOZ waarde

€ 240.000

€ 236.000

€ 236.000

OZB-eigenaar Afvalstoffenheffing Rioolheffing

€ € €

€ € €

€ € €

176,00 271,20 218,00

188,00 277,10 227,60

192,00 275,50 226,45

2,08% -0,58% -0,51%

Totaal € 665,20 € 692,70 € 693,95 0,18% * Om beter te kunnen vergelijken met andere gemeenten is aansluiting gezocht bij gegevens uit de Coelo Toelichting: Dit betekent een toename van de belastingdruk met circa 0,18 % ten opzichte van 2011.

Woonlasten per gemeente in de regio West-Brabant* (OZB, rioolheffing en renigingsheffing: woning met een gemiddelde waarde; euro per jaar per huishouden)

2011 Woonlasten Woonlasten

2010 rangnummer** Woonlasten Woonlasten

rangnummer**

1 persoons- meer persoons- meer persoons- 1 persoons- meer persoons- meer persoonshuishouden huishouden

huishouden

huishouden huishouden

in Nederland

1 Gilze en Rijen 2 Baarle-Nassau 3 Etten-Leur 4 Tholen 5 Oosterhout 6 Steenbergen 7 Geertruidenberg 8 Moerdijk 9 Halderberge 10 Dongen 11 Breda 12 Zundert 13 Rucphen 14 Drimmelen 15 Alphen-Chaam 16 Woensdrecht 17 Werkendam 18 Roosendaal 19 Bergen op Zoom

€ € € € € € € € € € € € € € € € € € €

Totaal Noord-Brabant € * Bron Coelo ** Nr 1 heeft de laagste woonlasten

491 404 656 545 674 680 588 566 562 587 640 594 660 606 626 619 643 715 822

€ € € € € € € € € € € € € € € € € € €

563 568 656 669 674 680 689 692 693 693 694 695 724 743 745 749 761 780 822

590 €

671

23 28 159 187 200 214 232 242 244 248 249 255 306 330 336 338 356 372 407

huishouden in Nederland

€ € € € € € € € € € € € € € € € € € €

481 418 634 525 695 588 578 542 551 575 625 585 649 630 612 613 614 706 801

€ € € € € € € € € € € € € € € € € € €

553 597 634 646 695 671 681 665 682 679 680 688 711 793 733 741 730 772 801

€

579 €

663

25 61 135 161 271 220 247 208 248 241 245 258 313 395 334 349 326 379 402

Overzicht kosten- en baten per belastingproduct In onderstaand overzicht is (afgerond op duizendtallen), per belastingproduct aangegeven welke kosten en baten op basis van de begroting 2012 worden toegerekend aan deze producten. Belastingproduct

Kosten

Baten

Saldo product

OZB (incl. product uitvoering WOZ)

366.000

12.498.000

12.132.000 V

Hondenbelasting

0

180.000

180.000 V

Toeristenbelasting

0

113.000

113.000 V

Afvalstoffenheffing/ Reinigingsrecht

3.987.000

3,987.000

0 -

Rioolheffing

2.630.000

3,485,000

* 855.000 V

Leges (Bouw)

1.519.000

1.282.000

237.000 N

Leges (Overig)

1.987.000

707.000

1.280.000 N

453.000

368.000

85.000 N

67.000

32.000

35.000 N

134.000

93.000

41.000 N

Havens Weekmarkten Begraafplaatsen

* = meeropbrengst obv GRP wordt toegevoegd aan de voorziening riolering

Algemene dekkingsmiddelen De gemeente kent een aantal algemene dekkingsmiddelen die ingezet kunnen worden op diverse beleidsterreinen. De gemeente mag die middelen naar eigen inzicht besteden. Voor een deel zijn de algemene dekkingsmiddelen niet beïnvloedbaar. U moet daarbij denken aan de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Voor een deel kan de gemeente de omvang van haar algemene dekkingsmiddelen zelf bepalen. Dit gedeelte wordt afgebakend door het eigen belastinggebied (zie onderdeel 1). Overzicht algemene dekkingsmiddelen (bedragen x € 1.000) Begroting 2011

Begroting 2012

Belastingen

12.258

12.791

Algemene uitkering (excl. Integratie- en decentralisatieuitkeringen)

24.535

24.684

490

490

Saldo financieringsfunctie

3.291

2.920

Totaal algemene dekkingsmiddelen

40.574

40.885

Dividenden / winstuitkeringen

Toelichting overzicht algemene dekkingsmiddelen Belastingen De toelichting op de belastingen is opgenomen bij onderdeel 1. Lokale heffingen. Algemene uitkering uit het Gemeentefonds De algemene uitkering 2012 uit het gemeentefonds stijgt ten opzichte van 2011. Bij de berekening is rekening gehouden met de meicirculaire 2011. Daarnaast is uitgegaan van de meest recente hoeveelheidscijfers zoals aantal woonruimten, aantal inwoners etc. De geraamde opbrengst (excl. integratie-en decentralisatieuitkeringen) bedraagt voor 2012 € 24.684.000. In 2011 was een opbrengst geraamd van € 24.535.000 e (inclusief de aanpassing bij de 1 bestuursrapportage 2011). Dividenden / winstuitkeringen Onze gemeente ontvangt jaarlijks de volgende dividenden/ winstuitkeringen: − Uit het aandelenbezit Bank Nederlandse Gemeenten. Voor 2012 is een dividend van € 50.000 geraamd (over 2011 was € 50.000 geraamd); − Uit het obligatiebezit Rentefonds Europa. Voor 2012 is een dividend geraamd van € 440.000 (in 2011 was € 440.000 geraamd); Saldo financieringsfunctie Bij de opstelling van de begroting 2012 is rekening gehouden met een bedrag van € 17.500.000 aan liquide middelen. Het totale rendement wordt geraamd op € 787.500. Hiervan is een bedrag ad € 440.000 verantwoord als dividend. In 2011 was geraamd € 1.032.000 inclusief bovengenoemd dividend. Vanwege de verplichting dat in de berekening van het omslagpercentage de rente over eigen financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen) moet worden opgenomen, wordt de bespaarde rente ter grootte van € 2.573.000 verantwoord in de exploitatie. Voor de berekening is uitgegaan van een rentepercentage van 2,75%. In 2011 was de opbrengst van de bespaarde rente in de exploitatie, waarbij ook is uitgegaan van een rentepercentage van 2,75%, € 2.259.000. Post onvoorzien De post onvoorziene uitgaven is vanaf het jaar 2011 niet meer geraamd. Indien er onvoorziene uitgaven in het begrotingsjaar plaatsvinden zullen er keuzes gemaakt moeten worden binnen de begroting 2012 die ingezet kunnen worden

als dekking voor de onvoorziene uitgaven. Indien er geen keuzes gemaakt worden dan zullen deze uitgaven worden toegevoegd aan het begrotingssaldo. Bij een tekort zal de dekking plaatsvinden door een bijdrage uit de algemene reserve. De post onvoorziene uitgaven werd sinds 2005 alleen nog maar geraamd voor onvoorziene incidentele uitgaven, omdat ervan uitgegaan wordt dat nieuw beleid en vervangingsinvesteringen goed geraamd zijn zodat er geen budgetruimte in de post onvoorzien benodigd is voor structurele wijzigingen.

Paragraaf Weerstandsvermogen 2012

•

In de paragraaf Weerstandsvermogen wordt ingegaan op de vraag in hoeverre de gemeente in staat is om financiële tegenvallers op te vangen. Om dat te kunnen beoordelen is inzicht nodig in de omvang en achtergronden van de aanwezige risico’s en de aanwezige weerstandscapaciteit.

• •

Op 18 december 2007 heeft het college de notitie “aanzet tot risicomanagement gemeente Moerdijk”, waarin ook een plan van aanpak voor de realisatie van risicomanagement is opgenomen, vastgesteld. In 2008 heeft een inventarisatie plaatsgevonden van de belangrijkste risico’s met beheersmaatregelen en de restrisico’s inclusief de financiële omvang daarvan. Deze inventarisatie is al meerdere malen geactualiseerd. De recentste actualisatie dateert van maart 2011. Het restrisico per maart 2011 bedraagt € 9,25 miljoen. Met name de onderstaande risico’s en / of daaraan gerelateerde aspecten worden onder de aandacht gebracht: • In het Bestuursakkoord is de decentralisatie van een aantal rijkstaken in combinatie met bezuinigingen en maximale beleidsvrijheid opgenomen. De belangrijkste decentralisaties zijn de jeugdzorg, begeleiding AWBZ en werken naar vermogen, waarmee de gemeenten een nog belangrijker rol krijgen op het sociaal terrein. De financiële gevolgen naar de gemeenten zijn op dit moment nog niet helder. Ook de uitwerking van het Bestuursakkoord is nog niet helder. Met de taken die over komen zal zowel incidenteel voor de implementatie als structureel extra capaciteit benodigd zijn. Om de financiële gevolgen te beperken zal een integrale aanpak nodig zijn vanuit de verschillende gemeentelijke disciplines, de regio en met de ketenpartners. • De veranderingen rondom de sociale werkvoorziening en de (financiële) gevolgen daarvan voor de gemeente zijn nog onduidelijk. Wel is al bekend dat de meerjarenbegroting van de WVS-groep tekorten laat zien. • In de meerjarenbegroting wordt uitgegaan van een daling van het aantal uitkeringsgerechtigden. Er bestaat een risico dat de verwachte daling niet of in mindere mate gaat plaatsvinden. Dit hangt af van het economisch herstel;

•

•

•

Van de projecten zijn de risico’s in beeld gebracht maar nog niet financieel vertaald; Het overzicht van aansprakelijkheidsclaims is geactualiseerd; Er is sprake van een aantal openeinderegelingen, zoals onder andere WWB, WMO en gemeenschappelijke regelingen; Met de bezuinigingsronde om de begroting 2011 sluitend te krijgen, zijn alle budgetten kritisch doorgelopen. Hiermee is lucht die nog in de begroting zat geschrapt. Dit heeft gevolgen ten aanzien van de flexibiliteit om eventuele financiële tegenvallers op te kunnen vangen; Het is nog niet duidelijk wat de (financiële) gevolgen van de brand bij Chemie-Pack voor de gemeente zijn. Naast fysieke kosten, mogelijke juridische kosten i.c.m. schadeclaims gaat het hier om kosten gerelateerd aan noodzakelijke organisatorische kosten voor het taakveld veiligheid. Mogelijke onderuitputting van de reserve onderwijshuisvesting als gevolg van toekomstige investeringen.

Weerstandsvermogen en weerstandsratio Om de restrisico’s te ondervangen moet de gemeentelijke organisatie beschikken over een financiële buffer, het weerstandsvermogen. Dit weerstandsvermogen geeft antwoord op de vraag in hoeverre de gemeente in staat is om nog niet afgedekte risico’s op te vangen Als de omvang van de restrisico’s inzichtelijk is, kan de omvang van het weerstandsvermogen bepaald worden. Alvorens de omvang bepaald kan worden moet eerst de weerstandsratio bepaald worden. De weerstandsratio is de verhouding tussen de benodigde weerstandscapaciteit en de beschikbare weerstandscapaciteit. Deze weerstandscapaciteit bestaat uit (stille) reserves, de onbenutte belastingcapaciteit en eventuele bezuinigingsmogelijkheden. De weerstandsratio op dit moment bedraagt 3,7 hetgeen door het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement als uitstekend wordt beoordeeld (beschikbare weerstandscapaciteit € 34,0 miljoen (algemene reserve per 01-01-12) gedeeld door benodigde weerstandscapaciteit € 9,25 miljoen).

De raad heeft in oktober 2008 besloten naar de toen geldende omvang van de restrisico’s (€ 8.740.000) een weerstandsratio van 2,0 te hanteren voor het bepalen van de omvang van het weerstandsvermogen, met dien verstande dat deze omvang van het weerstandsvermogen (€ 17.480.000) gehanteerd blijft zolang deze binnen de ratiobandbreedte van 1,4 / 2,0 valt.

Uitgaande van het weerstandsvermogen van € 17,48 miljoen komt men bij de huidige omvang van de restrisico’s van € 9,25 miljoen uit op een weerstandsratio van 1,9 (afgerond). Dit valt binnen de eerdergenoemde ratiobandbreedte van 1,4 / 2,0. De algemene reserve (de buffer) die vrij besteedbaar is bedraagt dan € 16,5 miljoen. Indien de algemene reserve wordt aangewend voor dat bedrag ontstaat er een rentederving van ongeveer € 453.000.

Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen 2012 Inleiding De gemeente Moerdijk heeft een totale oppervlakte van circa 185 km². Een groot deel hiervan bestaat uit openbare ruimte welke door de gemeente wordt beheerd. Een aanzienlijk deel van de gemeentelijke middelen is nodig voor het onderhoud van in het verleden gerealiseerde kapitaalgoederen voor wegen, groen, openbare verlichting, verkeersborden, bruggen / kunstwerken, speelvoorzieningen, objecten, gebouwen / eigendommen, buitensportaccommodaties en havens. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau én uiteraard de (jaarlijkse) lasten. In de vastgestelde beheerplannen zijn gegevens opgenomen met betrekking tot kwantiteit, kwaliteit en het onderhoudsniveau alsmede een meerjarenplanning van de onderhoudsmaatregelen en daarmee gepaard gaande kosten. Het beleid van de gemeente Moerdijk ten aanzien van het onderhoud kapitaalgoederen is opgenomen in diverse nota’s, waaronder “Beeldkwaliteit in de gemeente Moerdijk” en het “Gemeentelijk Rioleringsplan” (GRP 2007-2011). Alle beheerplannen zijn onderbouwd en worden periodiek geactualiseerd. Hierbij wordt bepaald welk bedrag jaarlijks nodig is om de kwaliteit op het vastgestelde niveau te houden. Het actueel houden van de diverse beheerplannen en het jaarlijks nacalculeren van de geplande uitgaven is van belang om de betrouwbaarheid van de beheerplannen vast te stellen. Beeldkwaliteit in de gemeente Moerdijk In 2005 zijn de beheerplannen vastgesteld waarin de openbare ruimte vooral sectoraal werd benaderd (groen, wegen, straatmeubilair, openbare verlichting etc.) Inmiddels is de noodzaak erkend om hier nu veel meer integraal naar te kijken. Immers een bewoner beleeft niet zozeer de afzonderlijke onderdelen van de openbare ruimte maar vooral het geheel

daarvan. Beeldkwaliteit is een integrale benadering van de openbare ruimte. Het is een helder communicatiemiddel voor burgers, bestuurders en beheerders. In de raadsvergadering van 16 december 2010 is het beleidskader beeldkwaliteit voor de gemeente Moerdijk vastgesteld. Het beleidskader beeldkwaliteit heeft tot doel het vastleggen van de wijze waarop in de gemeente Moerdijk gewerkt wordt met beeldkwaliteit en het beschrijven en vaststellen van de kwaliteitsambities. Hiermee krijgen de bewoners een duidelijk beeld van wat zij van de openbare ruimte mogen verwachten en welke rol zij daarbij hebben, en weet de ambtelijke organisatie wat zij moet (doen) realiseren. Het Beleidskader Beeldkwaliteit is opgebouwd uit een aantal elementen: 1. Het werken met beeldkwaliteit in de gemeente Moerdijk. Het Beleidskader bevat daartoe een beschrijving van de verschillende gehanteerde kwaliteitsniveaus en de te onderscheiden gebieden (structuurelementen). 2. Het vaststellen van de onderhoudsambitie. Dit is de beeldkwaliteit die u als ambitie stelt voor het beheer van de openbare ruimte (verharding, groen, meubilair, verlichting, bruggen/kunstwerken en verzorging). Die kwaliteit kan waar gewenst gedifferentieerd worden: - Naar locaties (bijv. een hogere kwaliteit verhardingen in het centrum of juist een lagere kwaliteit op een bedrijventerrein); - Per aspect (technisch en verzorgend onderhoud). Op basis van de beschikbare budgetten en de kwaliteitsbeoordelingen zijn de volgende kwaliteitsniveaus vastgesteld voor alle aspecten/thema’s: • Standaard kwaliteitsniveau voor de centrumgebieden en woongebieden; • Kwaliteitsniveau minimaal voor de bedrijfsterreinen, de verbindingswegen/lintbebouwing en het buitengebied.

Beheerproducten Wat gaan we hier voor doen?





de kwaliteitstoetsing. De huidige (beheer-)kwaliteit is bepaald met behulp van twee vormen van kwaliteitstoetsing. Allereerst de toetsing door de bewoners met behulp van de bewonerschouwen. Ten tweede een ambtelijke nulmeting, die in de periode juli 2010 heeft plaatsgevonden; De vastgestelde kwaliteit zal 1x per jaar door de bewoners in de verschillende dorpen, kernen en wijken worden beoordeeld door middel van de burgerschouw. Op basis van deze beoordeling wordt de openbare ruimte door de bewoners gewaardeerd met een gemiddeld ‘rapportcijfer’ .

Middelen / instrumenten Kwaliteitsplan beheer Openbare Ruimte Het Kwaliteitsplan BOR is het basisplan waarin alle beeld- en kwaliteitseisen staan beschreven inclusief de vertaling naar maatregelen en benodigde kosten per kwaliteitsniveau. o

Handboek Beeldkwaliteit Het handboek is een vertaling van het Kwaliteitsplan in beelden en kwaliteitsniveaus, de basis waarop de organisatie de beeldkwaliteit van het beheer van de openbare ruimte beoordeelt.

o

Schouwfolder burgerschouw De schouwfolder is het document met behulp waarvan de bewoners het beheer van de openbare ruimte beoordelen. Zij doen dit op een hoger abstractieniveau dan de organisatie en kijken daarbij ook veel meer integraal naar de omgeving.

In de gemeente Moerdijk zijn de volgende beheerproducten benoemd: • wegen; • openbare verlichting; • groen; • rioleringen; • gebouwen; • speelvoorzieningen; • buitensportaccommodaties; • verkeersborden; • bruggen/kunstwerken; • havens, en • objecten. Hierna gaan wij verder in op genoemde producten. Wegen De huidige werkwijze is dat jaarlijks alle wegen worden geïnspecteerd en dat de meest noodzakelijke maatregelen worden bepaald. In het kader van bezuinigingen is besloten dit niet meer jaarlijks te doen, maar 2-jaarlijks. In het beleidskader beeldkwaliteit van de gemeente is aangegeven dat de huidige gemiddelde kwaliteit van zowel de asfalt- als de elementenverhardingen op een standaardniveau voor de centrumgebieden en woongebieden, en minimaal niveau voor de bedrijfsterreinen, de verbindingswegen / lintbebouwing en het buitengebied komt te liggen. Dit is de ondergrens van verantwoord wegbeheer. Zoals in het beheerplan staat vermeld is de beheerstrategie erop gericht de kwaliteit van alle verhardingen op het vastgestelde niveau te brengen en te houden. Het resultaat is een wegennet dat onder normale omstandigheden door alle verkeersdeelnemers veilig en comfortabel gebruikt kan worden. Verder is de strategie gericht op een duurzame instandhouding, waarbij iedere vorm van kapitaalvernietiging wordt geminimaliseerd.

In 2012 zal ca. € 2.000.000 in de voorziening worden gestort. Het saldo van deze voorziening t.w. ca. € 2.500.000 geeft een vertekend beeld omdat van ProRail en de provincie ontvangen afkoopsommen ad € 921.000 en € 664.000, welke bedoeld zijn voor onderhoud gedurende meerdere jaren, aan deze voorziening zijn toegevoegd. Voor vervangingsinvesteringen (maatschappelijk nut) is € 247.500 beschikbaar. In het kader van de bezuinigingen bij de begroting 2011 is dit budget met 50% teruggebracht van € 495.000 naar € 247.500. Openbare verlichting Zoals in het beeldkwaliteit gemeente Moerdijk staat vermeld is de beheersstrategie openbare verlichting erop gericht de kwaliteit van de lichtmasten op een verantwoord standaardniveau voor de centrumgebieden en woongebieden, en minimaal niveau voor de bedrijfsterreinen, de verbindingswegen / lintbebouwing en het buitengebied te brengen en te houden. Uitgangspunt hierbij is dat de openbare verlichting naar behoren werkt en geen aanleiding geeft tot onveilige situaties of ongevallen. Het resultaat is een openbare verlichting die onder normale omstandigheden overal voor een aanvaardbaar verlichtingsniveau zorgt in functie van de geplaatste lichtmast, het gebruikte armatuur en de daarin aanwezige lamp. Ook is de strategie gericht op een duurzame instandhouding, waarbij iedere vorm van kapitaalvernietiging wordt geminimaliseerd. Door meer uniformiteit in de materiaalkeuze en duurzame toepassingen moet er op termijn geld te besparen zijn op het onderhoud openbare verlichting. Het beheerplan openbare verlichting is nu opgesteld op basis van het juiste areaal en betreft het vervangen van lampen, armaturen, vervangen van lichtmasten en het conserveren van masten. In de begroting 2012 is een bedrag opgenomen van € 50.518 voor dagelijks onderhoud en € 151.000 voor vervangingsinvesteringen (maatschappelijk nut). In het kader van de bezuinigingen bij de begroting 2011 is dit budget met € 100.000 verlaagd van € 251.000 naar € 151.000.

Groen Zoals in het beheerplan staat vermeld is de beheerstrategie erop gericht de kwaliteit van het groen op een standaard niveau voor de centrumgebieden en woongebieden, en minimaal niveau voor de bedrijfsterreinen, de verbindingswegen / lintbebouwing en het buitengebied te brengen en te houden dat past in de beleving van de burgers. Bij bomen is de beheerstrategie met name op veiligheid gericht, bij beplanting en het overige groen met name op een goede verzorging en uitstraling, zonder luxe. Het onderhoud van het groen wordt uitgevoerd volgens het beheerplan groen waarin het beeldkwaliteitsniveau is vastgelegd. In de begroting is een bedrag opgenomen van ca. € 1.200.000 voor het onderhoud. Rioleringen Op grond van de Wet milieubeheer zijn gemeenten verplicht om een gemeentelijk rioleringsplan (GRP) vast te stellen. Het huidige GRP heeft een looptijd van 2007-2011. Het GRP zal worden herzien voor de periode 2012-2016, de voorbereidingen hiervoor zijn in 2011gestart. Het nieuwe “verbrede” GRP zal conform de wet gemeentelijke watertaken (1/1-08) worden opgesteld waarbij over te maken keuzes wordt geadviseerd. Echter zal pas in de loop van 2012 het nieuwe GRP worden vastgesteld. Hierdoor zal in 2012 het lopende GRP van 2007-2011 worden gehanteerd en zal het nieuwe GRP van kracht gaan in 2013. Het dagelijks onderhoud aan de riolering zal worden uitgevoerd volgens het vastgestelde GRP. Dit onderhoud is op basis van de beheerstrategie vertaald in het rioolbeheerplan. Jaarlijks wordt 10% van de vrijvervalriolering geïnspecteerd en worden daaruit de onderhoudsmaatregelen bepaald. In de begroting 2012 is een bedrag opgenomen van € 532.000 voor onderhoud van wijkgemalen, vrijvervalriolen, drukriolering en infiltratie/retentievoorzieningen.

De onderzoeksuitgaven voor 2012 zijn begroot op € 48.000. Daarnaast is jaarlijks € 1.370.000 benodigd voor het vervangen van 2,7 km vrijvervalriolering. Jaarlijks is € 250.000 benodigd voor milieumaatregelen zoals afkoppelen. Voor het uitvoeren van maatregelen grondwater is jaarlijks ca € 10.000 benodigd. Bovengenoemde bedragen zijn op prijspeil 1 januari 2007 en moeten dan ook voor de toekomst met de optredende inflatie worden geïndexeerd. 0p basis van het GRP zijn nagenoeg alle in aanmerking komende woningen in het buitengebied aangesloten op de drukriolering. Gebouwen De huidige kwaliteit van de diverse gebouwen is sterk gevarieerd en wordt grotendeels bepaald door onder andere de ouderdom van het gebouw en de ouderdom van de aanwezige installaties. Historische gebouwen die op de monumentenlijst staan hebben een hoge kwaliteit evenals nieuwe gebouwen. De kwaliteit van de gebouwen die niet recent zijn gebouwd en ook geen historische waarde hebben is zeer verschillend. Zoals in het beheerplan staat vermeld is de beheerstrategie erop gericht de kwaliteit van de gebouwen op een basisniveau te brengen en te houden zodat de instandhouding van de gebouwen gewaarborgd blijft. De gemeente Moerdijk besteedt jaarlijks een significant deel van haar middelen aan het beheer en gebruik van vastgoed. Als gevolg van de economische crisis zal de gemeenteraad noodgedwongen keuzes moeten maken om vanaf het begrotingsjaar 2012 te bezuinigen op de gemeentelijke kosten. In 2011 is een onderzoek gestart naar de vastgoedkosten die de gemeente Moerdijk maakt. Hiervan is een opzet gemaakt en de resultaten zijn opgenomen in de bezuinigingsvoorstellen. Omdat het beheerplan in de eerste jaren van de planperiode een relatief hoge uitputting aangeeft, is het saldo van de voorziening relatief hoog.

Buitensportaccommodaties Het beeldkwaliteit van het groen op sportvelden is standaardniveau. De beheerstrategie is erop gericht de kwaliteit van het groen en de grassportvelden op een standaardniveau te brengen en te houden, zodanig dat aan de landelijke normen van NOC*NSF wordt voldaan. Het accent ligt hierbij niet op het groen, maar op de duurzame instandhouding van de velden. De bespeelbaarheid is hierbij het belangrijkste aandachtspunt. De kwaliteit van de grassportvelden moet zodanig zijn dat er tijdens het speelseizoen op gespeeld kan worden. Het onderhoud van de buitensportaccommodaties wordt uitgevoerd op basis van de beschreven kwaliteitseisen volgens het beheerplan. Hiervoor is ca.€ 500.000 beschikbaar. Het beheerplan buitensport wordt momenteel geactualiseerd.

Bruggen/kunstwerken De beheerstrategie van de bruggen/kunstwerken is erop gericht een standaardniveau voor de centrumgebieden en woongebieden, en minimaal niveau voor de bedrijfsterreinen, de verbindingswegen / lintbebouwing en het buitengebied te brengen en te behouden. Uitgangspunt is hierbij dat de veiligheid van de gebruikers en de stabiliteit van de bruggen/kunstwerken gewaarborgd is. De kwaliteit vormt nooit een belemmering voor de doorstroming van het verkeer. De afscherming van de randen (hekken, balustrades) wordt zodanig onderhouden dat de onderhoudstoestand nimmer aanleiding geeft tot calamiteiten (vallen en stoten). De strategie is gericht op duurzame instandhouding, waarbij iedere vorm van kapitaalvernietiging wordt geminimaliseerd. In de begroting is het benodigde budget van € 40.000 beschikbaar voor onderhoud. Voor de vervangingsinvesteringen (maatschappelijk nut) is € 68.000 beschikbaar.

Objecten

Speelvoorzieningen

De beheerstrategie is erop gericht de uitstraling die deze bijzondere categorie aan objecten in de openbare ruimte inneemt te handhaven. Voorkomen moet worden dat door constructieve gebreken of vervuiling, verloedering ontstaat. Eenmaal ontstane schade of opzettelijk aangebrachte vervuiling (posters, stickers of graffiti) mag geen aanleiding geven tot vandalisme en dient derhalve op korte termijn hersteld te worden.

De beheerstrategie is erop gericht de kwaliteit van de speeltoestellen op een verantwoord minimaal standaardniveau te brengen en te houden. Uitgangspunt hierbij is dat toestellen, voldoen aan het attractiebesluit, naar behoren werken en geen aanleiding geven tot onveilige situaties of ongevallen.

In de begroting is het benodigde budget van € 70.000 beschikbaar. Jaarlijks wordt bekeken wat op basis van meldingen en eigen waarneming nodig is voor het onderhoud van de objecten.

Om de kwaliteit van de speelvoorzieningen te monitoren vindt jaarlijks een inspectieronde plaats, waarbij de gebreken worden vastgelegd in een logboek. Hiermee voldoen we aan de wettelijke verplichting. In de begroting is een bedrag opgenomen van € 56.000 voor onderhoud en € 44.000 voor de vervangingsinvesteringen (maatschappelijk nut).

Verkeersborden Haven Moerdijk De beheerstrategie van verkeersborden is erop gericht een standaardniveau voor de centrumgebieden en woongebieden, en minimaal niveau voor de bedrijfsterreinen, de verbindingswegen / lintbebouwing en het buitengebied te brengen en te behouden voor de verkeersborden in de gemeente Moerdijk. Uitgangspunt is hierbij dat de verkeersaanduiding van de verkeersborden zowel overdag als ’s nachts gewaarborgd is. De kwaliteit van de verkeersborden is dusdanig dat de verkeersregels correct geïnterpreteerd kunnen worden en de verkeersborden aanleiding geven tot een goede doorstroming van het verkeer. Bij deze kwaliteit komt de waarschuwingsfunctie van de verkeersborden tot zijn recht, zowel overdag als ’s nachts. Voor het beheerplan verkeersborden is € 50.000 beschikbaar. Dit bedrag is opgebouwd uit onderhoudskosten en vervangingskosten. In de praktijk is onderhoud vaak vervangen.

Er is nog geen besluit genomen over de toekomstige functie van de haven Moerdijk. Daarom is de beheerstrategie van de haven erop gericht om een minimum kwaliteitsniveau te behouden waarbij de functie en veiligheid van de gebruikers gewaarborgd blijft. Er is geen budget beschikbaar om werkzaamheden uit te voeren op basis van een beheerplan. Omdat deze situatie al een aantal jaren bestaat is het mogelijk dat, zoals in 2008, toch middelen beschikbaar moeten komen om de huidige functie en veiligheid van de haven te kunnen behouden. In de begroting is een bedrag van € 10.000 opgenomen voor het dagelijks onderhoud.

Jachthaven Willemstad De beheerstrategie van de jachthaven is erop gericht een standaardkwaliteitsniveau te behouden. Verder moet de veiligheid van de gebruikers en de stabiliteit en betrouwbaarheid van de constructies gewaarborgd zijn en moet sprake zijn van duurzame instandhouding, waarbij iedere vorm van kapitaalvernietiging wordt geminimaliseerd. In de begroting is een bedrag opgenomen van € 48.000 voor het jaarlijks onderhoud. In 2009 is het grootste deel van de steigers (incl. elektra) van de jachthaven vervangen. Het onderhoudsplan haven Willemstad moet nog worden geactualiseerd voor de jaren 2012 t/m 2017.

Paragraaf financiering 2012 Interne ontwikkelingen Inleiding In deze paragraaf worden de beleidsvoornemens voor het jaar 2012 voor wat betreft het onderdeel treasury uiteen gezet. Het beleid en de verantwoording moeten voldoen aan de wet Financiering Decentrale Overheden (FIDO) en aan de regels en eisen gesteld in het treasurystatuut. De kaderstellende uitgangspunten van het treasurystatuut zijn vastgelegd in de financiële verordening (artikel 212 Gemeentewet). Overtollige liquide middelen worden alleen uitgezet bij banken/instellingen die voldoen aan de eisen gesteld in het statuut. Door te werken volgens de wet FIDO en het statuut blijft het rendement voor de gemeente soms beperkt, maar wordt er ook zo min mogelijk risico gelopen. Ontwikkelingen Externe ontwikkelingen De verwachtingen voor wat betreft de economische ontwikkeling en rentevisie worden door ons gehaald uit de publicaties van diverse grote banken en financiële instellingen. Maandelijks worden deze ontwikkelingen gevolgd. Voorts worden wij door onze contactpersonen regelmatig op de hoogte gehouden van actuele belangrijke ontwikkelingen. Ontwikkelingen De financiële markten zijn nog steeds onzeker. Zo zijn er een aantal landen die financiële steun nodig hebben om aan hun betalingsverplichting te kunnen voldoen. De VS die hun schulden plafond hebben verhoogd om aan hun betalingsverplichting te kunnen voldoen. APG Investments Services houdt deze ontwikkelingen in de gaten voor wat betreft de obligaties die in de rentefondsen zitten waarin door ons wordt belegd. Het deelnamepercentage in obligaties van probleemlanden is erg laag en daar waar mogelijk probeert men deze obligaties uit de rentefondsen te halen.

Beleggingen < 1 jaar Er zal weinig belegd worden voor kortere tijd in 2012 omdat er weinig tot geen overliquiditeit aanwezig is. Indien er een overschot ontstaat die wel uitgezet kan worden dan is het verwachte rendement laag (rond de 1,5 %). Beleggingen > 1 jaar Met ingang van 2005 is in totaal € 25 miljoen belegd voor langere tijd in 4 verschillende fondsen, namelijk twee garantiefondsen en twee rentefondsen. In 2011 is één garantiefonds vrijgevallen met een waarde van € 7,5 miljoen. In de tabel hieronder vindt u de onderverdeling van de nog lopende beleggingen. Naam

Rating

Periode

Belegd bedrag 7.500.000

beschikbaar per 01-08-2013

Garantiefonds 8 jaar

AA

01-08-05/ 01-08-13

Rentefonds 1-3 jaar

AA

Vanaf 01-08-05

7.500.000

Rentefonds 4-7 jaar

AA

Vanaf 01-08-05

2.500.000

soort

Rendement

maandelijks

Deel vast, deel aandelenconstructie obligaties

minimaal 2,5 % maximaal 6,78% jaarlijks dividend

Maandelijks

obligaties

jaarlijks dividend

Met de vrijval van het garantiefonds in 2013 is rekening gehouden in de meerjarenbegroting. Toelichting per belegging 1. garantiefonds 8 jaar Er heeft over de periode 28 juli 2010 – 28 juli 2011 geen click plaatsgevonden. De Eurostoxx noteerde op aan het begin van de periode 2.766,11 tegen 2.692,76 aan het einde van de periode. Er zijn nog twee clicks te gaan. Een click wil zeggen dat dit rendement is vastgezet voor het afgelopen jaar Dit wil nog niets zeggen over het eindrendement na 8 jaar, want dit is een

optelsom van alle in 8 jaar vastgestelde clicks. Het totale rendement tot op heden bedraagt 20,34% (6 clicks) terwijl ons minimum rendement is vastgesteld op 20% (8 jaar van 2,5%).

Het gemiddeld rendement op de lange beleggingen (zonder rekening te houden met de huidige waarden van de rentefondsen) voor 2011 komt voorlopig uit op 3,01 %.

2. rentefonds 1-3 jaar De waarde van dit fonds was ultimo juli 2011 € 6.541.000 (nominale waarde € 7.500.000). Deze waarde zegt niets over het uiteindelijke rendement van dit fonds. Het fonds belegt in obligaties met een looptijd tussen de 1 en 3 jaar. Over 2011 bedroeg het uitgekeerde dividend 3,24 %

Verloop rente-egalisatie reserve

3. rentefonds 4-7 jaar De waarde van dit fonds was ultimo juli 2011 € 2.207.000 (nominale waarde € 2.500.000). Deze waarde zegt niets over het uiteindelijke rendement van dit fonds. Het fonds belegt in obligaties met een looptijd tussen de 4 en 7 jaar. Over 2011 bedroeg het uitgekeerde dividend 3,79 % Gemiddeld rendement beleggingen t/m juli 2011 Product 1. garantiefonds 8 jaar 2. rentefonds 1-3 jaar 3. rentefonds 4-7 jaar

Belegging € 7.500.000 € 7.500.000 € 2.500.000

Totaal rendement 20,34 % * -/- 9,52 % ** -/- 7,92 % **

* Bij de berekening van het rendement van het garantiefonds is uitgegaan van het totale rendement (periode van 8 jaar) dat wordt ontvangen op basis van de clicks die hebben plaatsgevonden. ** Bij de berekening van het rendement op de rentefondsen is uitgegaan van de dividenduitkering verminderd met de waardedaling van deze fondsen. De berekening van de waardedaling van de fondsen heeft plaatsgevonden per juli 2011. De waarden van de fondsen wijzigen maandelijks. Gelet op de berekening van het individuele rendement van de beleggingen t/m juli 2011 lijkt het of we in 2011 verlies hebben geleden op twee langdurige beleggingen. Als wij op dit moment daadwerkelijk geld nodig zouden hebben, zouden wij ook verlies lijden. Echter ons beleid is er op gericht om langdurig te beleggen met middelen die wij voorlopig niet nodig hebben. De waarde van de rentefondsen fluctueert en pas als de nominale waarde bereikt is zal worden overwogen om de rentefondsen op te nemen. Tot nu toe worden goede rendementen behaald in de vorm van het jaarlijks uitgekeerde dividend.

Stand per 01-01-2012 Verwachte onttrekking 2012 Verwachte stand per 31-12-2012

€ 1.713.000 € 126.000 € 1.587.000

Er wordt jaarlijks een bedrag van € 787.500 (4,5% van 17,5 miljoen euro) aan rendement op de beleggingen in de exploitatie opgenomen. De dividenduitkeringen die worden ontvangen op de rentefondsen en het minimumrendement van 2,5% dat wordt gegarandeerd op het garantiefonds van 8 jaar, worden in de exploitatie verantwoord. De koerswinsten die worden gerealiseerd mogen ingevolge de BBV-voorschriften niet ten gunste van de exploitatie worden verwerkt. Deze mogen pas aan het einde van de periode worden meegenomen. Om voor de begroting/jaarrekening een schommeleffect te voorkomen is een rente-egalisatiereserve gevormd waarvan jaarlijks een bedrag vrijvalt ten gunste van de exploitatie. Gedurende de looptijd van de diverse producten is in de begroting zodoende sprake van een gelijke opbrengst. Product

Rentefondsen dividend Beleggingen minimum rendement Overige rente-inkomsten Onttrekking uit reserve t.g.v. exploitatie Totaal

Realisatie

€

2011 361.000

Verwachte realisatie 2011 € 440.000

Begroting

€

203.000

€ 221.000

€

221.000

€

0

€

0

€

0

€

417.000

€

320.000

€

126.000

€

981.000

€

981.000

€

787.000

€

2012 440.000

Risicobeheer Kasgeldlimiet De werkelijke omvang van de kasgeldlimiet wordt getoetst aan de wettelijke norm uit hoofde van de wet FIDO. Het percentage wordt bij ministeriële regeling vastgesteld en bedraagt thans 8,5% van het totaal van de begroting van de programma’s. In absolute zin komt dit voor 2012 neer op een bedrag van afgerond € 6,1 miljoen. Tot het bedrag van de kasgeldlimiet is het de gemeente toegestaan om activa te financieren met kort geld. Bij dreigende structurele overschrijding van de kasgeldlimiet moet herfinanciering plaatsvinden met langlopende geldleningen. Doordat de gemeente Moerdijk geen vlottende korte schuld heeft in verhouding tot de vlottende middelen voldoet de ruimte van de kasgeldlimiet ruimschoots. Dit geeft aan dat er niet hergefinancierd hoeft te worden. Renterisiconorm Het doel van de renterisiconorm is het beperken van de gevolgen van een stijgende kapitaalmarktrente op de rentelasten van de organisatie. Dit wordt bereikt door een limiet te stellen aan dat deel van de vaste schuld waarover het rentepercentage in een bepaald jaar moet worden aangepast aan de op dat moment geldende markttarieven. De renterisiconorm voor de gemeente is bepaald op 20% van het totaalbedrag van de vaste schuld per 1 januari van het begrotingsjaar. De renterisiconorm heeft minimaal een omvang van € 2,5 miljoen. Voor Moerdijk geldt de minimumnorm, daar 20 % van de vaste schuld uitkomt op afgerond € 2,27 miljoen. Hiernaast wordt een overzicht gegeven van de langlopende leningen van de gemeente.

nummer

5 10 12 14

Omschrijving

Rente %

Saldo 1-1-2011

Saldo 31-12-2011

Zero coupon 400.087.519 400.088.112 B.N.G. Totaal

0,000 5,550 5,440 1,850

850.625 51.050 5.445.362 5.000.000 11.347.037

835.375 34.033 4.991.582 5.000.000 10.860.990

laatste jaar aflossing 2020 2014 2023 2013

Doordat de gemeente Moerdijk naar verhouding weinig leningen heeft, wordt ruimschoots voldaan aan de renterisiconorm. Bij de genoemde leningen is geen sprake van een renteherziening gedurende de looptijd van de leningen. Gemeentefinanciering Rentekosten en renteopbrengsten De kosten die gemaakt worden om te beleggen (zoals bewaarkosten, bemiddelingskosten en uren financiële medewerkers) worden apart verantwoord op de desbetreffende producten. Een deel van de rente-opbrengsten wordt zo mogelijk gehaald uit beleggingen op korte termijn, voornamelijk in deposito’s. Het andere deel van de rente-opbrengsten komt van de beleggingen op lange termijn. Door een spreiding van het soort producten wordt het risico zoveel mogelijk geminimaliseerd. EMU-saldo Het EMU-saldo heeft betrekking op het vorderingensaldo van de gemeente op transactiebasis. Het geeft het saldo weer van de inkomsten en uitgaven op de lopende en kapitaalrekening. De veranderingen in de vorderingen en schulden op de financiële balans van de gemeenten geven inzicht in de wijze waarop de gemeenten (per saldo) hun tekort hebben gefinancierd of hun overschot hebben uitgezet. Hieronder de berekening van het EMU-saldo t.b.v. de begroting 2012.

Berekening EMU-saldo begroting

jaarrekening begroting

2011 1.176

2010 -4.153

2012 2.431

Afschrijving t.l.v. de exploitatie

3.207

4.275

3.634

+/+ 3

Bruto dotaties aan de post voorzieningen t.l.v. de exploitatie

4.184

6.459

4.027

-/- 4

Uitgaven aan investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd

605

11.993

2.603

+/+ 5

De in mindering op onder 4 bedoelde investeringen gebrachte ontvangen bijdrage van het Rijk, de provincies, de Europese Unie en overige

3.244

6.485

1.702

+/+ 6a

Verkoopopbrengsten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs)

-/- 6b

Boekwinst op desinvesteringen in (im)materiële vaste activa

-/- 7

Uitgaven aan aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d.

+/+ 8a

Verkoopopbrengsten van grond (tegen verkoopprijs)

-/- 8b

Boekwinst op de verkopen

-/- 9

Betalingen ten laste van de voorzieningen

2.577

3.649

2.662

-/- 10

Betalingen die niet via de exploitatie lopen maar rechtstreeks ten laste van de reserves worden gebracht en die nog niet vallen onder één van de ander genoemde posten

-/- 11b

Boekwinst bij verkoop van deelnemingen en aandelen 8.629

-2.576

6.529

1

Exploitatiesaldo voor toevoeging aan cq onttrekking uit reserves (BBV art. 17c)

+/+ 2

Berekend EMU-saldo

Paragraaf bedrijfsvoering 2012 Algemeen In 2012 en volgende jaren zal de gemeentelijke organisatie en dienstverlening zich doorontwikkelen met het oog op meer efficiency, betere kwaliteit, mede ingegeven door de bezuinigingen en externe ontwikkelingen. Er wordt o.a. vorm gegeven aan een Klant Contact Centrum (KCC) en samenwerking met andere gemeenten in de regio

Chemie-Pack In 2012 zullen we nog steeds worden geconfronteerd met de gevolgen van de brand bij Chemie-Pack van 5 januari 2011. Wel zal de projectorganisatie Herstel en Nazorg zijn overgedragen aan de staande organisatie. Zo zullen op het gebied van het kostenverhaal naar waarschijnlijkheid nog jaren van juridische procedures volgen. Dit brengt met name voor de bedrijfsvoering een coördinerende taak met zich mee en hiervoor zal capaciteit uit de organisatie worden ingezet. Vooralsnog wordt ervan uitgegaan dat dit capaciteitsvraagstuk grotendeels intern kan worden opgevangen. Dit geldt niet voor de juridische –en milieuaspecten. Daarvoor moet een beroep op externen worden gedaan.

Slagvaardige organisatie Met ingang van 1 april 2009 wordt volgens de nieuwe organisatieopzet gewerkt. Ontwikkelingen staan echter niet stil en dit betekent feitelijk dat continue nagedacht wordt of de organisatieopzet nog past en /of aanpassingen noodzakelijk zijn. In de college-agenda 2010-2014 is voor de organisatie de volgende doelstelling voor 2015 opgenomen: • Efficiënt en klantgericht publieke diensten aanbieden • In 2015 het portaal van de overheid zijn • Regisserende partner voor marktpartijen en maatschappelijke instellingen zijn. Dit is vertaald in een visie-document met als titel “Samen werken aan: vormgeven en dienstverlenen”. Hierbij staat de gemeente als vormgever voor “Samen vormgeven aan de samenleving”, waarbij samen betekent ‘samen met de klant’. De gemeente als

dienstverlener staat hierbij voor “Samen realiseren van gemeentelijke producten en diensten”, waarbij samen betekent ‘samen voor de klant’. Concreet willen wij: • Een organisatie die beweegt, verbindt en richting geeft • Waar digitalisering, klant- en externe gerichtheid zijn geoptimaliseerd • Waar de bezuinigingsopgave is opgelost • Waar effectiviteit en efficiency geen loze kreten zijn • Waar transparantie normaal is en nieuwe media worden benut • Waar innovatie en ondernemen in de genen zit, waar we het vooral samen doen, verantwoordelijkheid nemen een must is • Waar samenwerken met andere overheden en het bedrijfsleven en het onderwijs vanzelfsprekend is • Waar het bedrijfsmatig werken en de traditionele bureaucratische waarden een goede en nieuwe balans hebben gevonden. In 2011 en 2012 zal voortvarend gewerkt worden om bovengenoemde doelstelling een stap dichterbij te brengen. Formatieve omvang en bijbehorende kosten Bij de Kadernota 2011 is een taakstelling opgelegd aan de organisatie om binnen de formatieomvang te komen tot een besparing van € 500.000. Bij de vaststelling van de begroting is hiernaast nog een taakstellende opdracht gegeven om op de totale bedrijfsvoeringskosten, exclusief formatie, te komen tot een besparing van € 439.000. De eerst genoemde opdracht is gerealiseerd voordat de begroting 2011 aan de gemeenteraad is aangeboden en dus verwerkt in de e conceptbegroting 2011. In de 2 bestuursrapportage 2011 is gemeld e dat inmiddels ook de 2 opdracht, reductie bedrijfsvoeringskosten excl. formatie, is behaald. Het gaat hierbij uiteindelijk om een bedrag van € 450.000. In totaal is dus bijna een bedrag aan besparingen gerealiseerd van € 1 miljoen ten opzichte van het jaar 2010. Gelet op het feit dat hier sprake is van aanpassingen van de begroting met een structureel karakter, werken deze aanpassingen ook door in de jaren na 2011, t.w. 2012 en volgende jaren.

De vergelijking tussen de formatieomvang en loonkosten 2012 ten opzichte van 2011 geeft het volgende overzicht: jaar fte loonsom 2011 254,82 € 14.787.000 2012 254,08 € 14.949.000

het kennis nemen van het meerjarenperspectief zullen de uiteindelijke keuzes gemaakt worden in dit kader. Het is hierbij zeer wel mogelijk dat afgeweken wordt van de voorgestelde keuzes van het college. Het voorstel van het college is het eindproduct van het plan van aanpak inzake de taakstelling.

De toename van de loonkosten worden veroorzaakt door de reguliere salarisaanpassingen (CAO-verplichtingen) en de periodieke verhogingen, waar medewerkers gelet op de CAR/UWO-bepalingen recht op hebben. Verder laat bovenstaand overzicht zien dat de uitbreiding van de formatie met 2 fte voor de taken waterbeheer/riolering (raadsbesluit december 2011) niet heeft geleid tot een groei van de formatie.

In 2012 en volgende jaren zullen de uiteindelijke keuzes van de gemeenteraad in het kader van een gezonde financiële positie van de gemeente moeten worden geïmplementeerd. Dit zal van de organisatie creativiteit en doorzettingsvermogen vergen.

Financiën Begroting De begroting 2012-2015 bestaat financieel gezien uit twee onderdelen, t.w.: a. de meerjarenbegroting 2012-2015, gebaseerd op de begroting 2011 bij ongewijzigd beleid; b. een aanbiedingsnota van het college waarin voorstellen zijn verwoord om te komen tot een sluitend meerjarenperspectief. Ad.a In deze meerjarenbegroting wordt uitgegaan van de jaarschijf 2012 uit de meerjarenbegroting 2011-2014. Er zijn in deze begroting geen ontwikkelingen verwerkt voor nieuw beleid e.d. Wel zijn een aantal budgetten aangepast op basis van autonome ontwikkelingen, zoals bij de onderdelen kapitaallasten, salarissen, gemeentefondsuitkering, belastingen en grondexploitatie. Verder zijn ook de aanpassingen verwerkt die voortkomen uit de zgn. ‘stofkammethodiek’. Dit was een onderdeel van de actiepunten uit het plan van aanpak om te komen tot een sluitende begroting in meerjarenperspectief. Ad b. Dit betreft, conform de afspraken, een voorstel vanuit het college met maatregelen om te komen tot een sluitende meerjarenbegroting. Bij de raadsvergadering voor de vaststelling van de begroting 2012 en

In het beleidsgedeelte van de begroting ligt de nadruk nog meer op het in beeld brengen van de gewenste effecten van het voorgestane beleid. Dit beleid moet passen in de in de collegeagenda opgenomen en aangegeven doelen. Deze ontwikkeling zal ook de komende jaren nog de nodige inspanningen vergen. Een en ander is van belang om tussentijds, bij de bestuursrapportages, en achteraf bij de jaarrekeningen, verantwoording af te kunnen leggen. Decentralisatie rijkstaken in relatie tot de algemene uitkering Gezamenlijk met de vakafdelingen zal zoveel mogelijk worden geanticipeerd op de gevolgen die samenhangen met overdracht van rijkstaken naar de gemeenten. Deze overdracht staat voor een aantal taken gepland met ingang van 2013. Het is belangrijk om goed zicht te hebben op de budgetten die met deze overdracht gepaard gaan en de kosten die nodig zijn om de taken op gemeentelijke niveau uit te kunnen voeren. Bestuursrapportages In 2011 is gestart met een andere wijze van opstellen en gegevensverstrekking in de tussenrapportages. 2011 is hierbij genomen als ‘leerjaar’. Afgesproken is dat sprake is van een groeidocument, waarbij verwacht wordt dat aan het eind van 2011 een en ander dusdanig geëvalueerd is dat sprake is van een uitgekristalliseerd document. In 2012 zullen we op basis van de ervaringen en bijstellingen in 2011 4 bestuursrapportages aan de raad aanbieden. Steeds zal getracht worden binnen een maand na afloop van het kwartaal de rapportage aan de raad ter beschikking te stellen.

SEPA SEPA staat voor Single Euro Payments Area en betekent de weg naar één Europese betaalmarkt. In 2012 zal verder gewerkt worden aan de maatregelen die nodig zijn om tijdig aan de verplichtingen in dit kader te kunnen voldoen. Eind 2012 zal de organisatie dermate moeten zijn voorbereid dat het onderdeel ‘Europese overschrijvingen’ toepasbaar is binnen de gemeentelijke administraties. Alhoewel betalingen aan bedrijven buiten Nederland niet veel voorkomen, zal alles hiervoor toch moeten zijn ingericht. Eind 2013 geldt hetzelfde voor het incasso-gebeuren. Financiële administratie In 2012 staan de volgende zaken in dit kader centraal: -workflow e Verwacht wordt dat in het 1 half jaar van 2012 alle afdelingen gebruik maken van de workflow binnen het financieel pakket (Coda Financials). Met de implementatie van deze workflow is in 2010 gestart. Na wat ‘aanloopproblemen’ wordt het op deze wijze verwerken van de nota’s nu voortvarend uitgerold in de organisatie. Na de implementatie in alle organisatieonderdelen is het niet meer nodig om de papieren nota’s fysiek rond te laten gaan. Alle handelingen die nodig zijn om een ingekomen nota uiteindelijk om te zetten in een betaling aan de leverancier kunnen dan via het geautomatiseerd systeem worden afgedaan. -verplichtingenadministratie In 2012 zal, na een upgrade van het financieel pakket, gestart worden met de invoering van een verplichtingenadministratie. Door verplichtingen vast te leggen op het moment dat deze worden aangegaan, is nog beter inzichtelijk te maken hoe het gedurende een jaar staat met het beslag op de beschikbaar gestelde budgetten. Digitale Nota Sinds eind 2011 is het mogelijk om in plaats van een papieren nota een Digitale Nota te ontvangen. Afnemers, waaronder ook belastingbetalers, van gemeentelijke producten kunnen aangeven dat zij voortaan liever een Digitale Nota ontvangen. Het toepassen van Digitale Nota’s past in het streven naar een toename van de gemeentelijke dienstverlening via de elektronische snelweg. In 2011

is echter tot heden hier zeer sporadisch gebruik van gemaakt. In 2011 en 2012 zal deze wijze van het ontvangen van een nota nadrukkelijk onder de aandacht gebracht worden van onze burgers en bedrijven.

Planning & Control Rechtmatigheid De afgelopen jaren is de financiële rechtmatigheid op orde gebracht. Voor 2012 is het belangrijk dat ondanks bezuinigingen en toenemende werkdruk dit niveau wordt vastgehouden. De interne controle is goed in de lijn geborgd, maar blijft nog wel aandacht vragen. Met name het proces van de zogenaamde SiSaverantwoording (specifieke doeluitkeringen en ontvangen subsidies) daarin. In 2012 zal de verbetering van de projectbeheersing, waarmee in 2010 een goede aanvang is gemaakt, verder ter hand worden genomen. In het Interne controleplan wordt per jaar aangegeven welke controles wanneer en door wie moeten worden uitgevoerd. Dit gebeurt aan de hand van een risicoanalyse per proces. In de afgelopen jaren zijn voor alle processen checklisten gemaakt die aansluiten bij het normenkader dat geldt. Het interne controleplan 2012 zal in december 2011 worden vastgesteld door het college. Doelmatigheid Het onderzoeksprogramma 2012 zal in december 2011 worden vastgesteld door het college. De gedachte is om in 2012 één (formeel) art. 213a-onderzoek uit te voeren. Daarnaast zal verder gegaan worden met het uitvoeren van de zogenaamde nazorgonderzoeken. Bij een nazorgonderzoek wordt bezien in hoeverre de aanbevelingen van een art. 213a- of rekenkameronderzoek zijn uitgevoerd en of ze tot verbeteringen hebben geleid. Voorts zullen in 2012 nog twee onderzoeken (art. 213a en nazorgonderzoek) worden uitgevoerd die in 2011 op het programma stonden, maar vanwege prioriteitstelling (i.v.m. Chemie Pack) doorgeschoven zijn.

Risicomanagement De belangrijkste doelen van het risicomanagement zijn: - het risicobewustzijn van de gemeentelijke organisatie te stimuleren en verhogen; - het weerstandsratio te bepalen, zodat aan de hand daarvan de omvang van het weerstandsvermogen kan worden bepaald. In oktober 2008 heeft uw raad ten behoeve van het bepalen van het benodigde weerstandsvermogen de weerstandratio voor Moerdijk vastgesteld op 2,0. Dit komt neer op een weerstandsvermogen van € 17,5 mln.. Dit is het bedrag van de toen ingeschatte financiële risico’s keer ratio 2,0. Het bedrag voor het benodigde weerstandsvermogen blijft gehanteerd zolang dit binnen de ratiobandbreedte valt van 1,4-2,0. Bij de bezuinigingsvoorstellen in het kader van het sluitend maken van de (meerjaren)begroting zal in kaart gebracht worden welke risico’s het doorvoeren van de bezuinigingen met zich mee brengen. De bezuinigingen kunnen van invloed zijn op het risicoprofiel van de gemeente. Zo kan het bedrag van de risico’s toenemen waardoor er meer weerstandsvermogen nodig is. Verder kan uw raad de weerstandratio wijzigen. Een bijstelling naar beneden leidt er toe dat er minder weerstandsvermogen in de algemene reserve hoeft te zitten.

met name een vereenvoudiging van het procesrecht. Dit geschiedt mede door invoering van de ”Wet nadeelcompensatie en schadevergoeding bij onrechtmatig overheidshandelen” binnen de Awb, waardoor het voor de burger gemakkelijker wordt om een schadevergoeding te verkrijgen. De Wob (Wet openbaarheid van bestuur) zal gewijzigd worden waardoor de overheid met name het oneigenlijk gebruik van onbeperkt gegevens opvragen kan inperken. Gemeentelijk regelgeving Bij de toets op regelgeving zal de door de VNG ontwikkelde LET (Lokale Effecten Toets) worden gebruikt. Voorts zal de focus gericht zijn op vereenvoudiging en vermindering van indieningvereisten die aan burgers gesteld worden. Regionaal wordt de samenwerking voor het opstellen van gemeentelijke regelgeving gezocht. Doel hiervan is een betere afstemming van regelgeving en waar mogelijk afstemming en uniformering. Juridische control In samenwerking met concerncontrol wordt in de ontwikkeling van zowel het risico- als procesmanagement de juridische control verder geïntegreerd, zodat een integrale aanpak wordt gerealiseerd.

Procesmanagement Vanuit het doorontwikkelingsproces zal gekeken worden naar een verbetering van de inrichting van de primaire processen en het realiseren van een adequate aansluiting van de ondersteunende processen op de primaire processen. Sommigen werkprocessen zullen opnieuw moeten worden ingericht, te denken valt daarbij aan het opzetten van een klantcontactcentrum.

Bezwaar Het aantal bezwaarschriften is na een sterke afname van de laatste jaren, inmiddels stabiel te noemen. De mediationmethode die door sociale zaken in de bezwaarfase wordt gehanteerd, werpt eveneens vruchten af. Wij zullen die aanpak ook breder in de organisatie toepassen. In het algemeen zal mediation bij geschillen steeds vaker ingezet worden om op deze manier conflicten op te lossen.

Juridische kwaliteitszorg en juridische control

Informatisering en automatisering

Nieuwe wet- en regelgeving Ingrijpende wetswijzigingen voor de gemeente zijn er momenteel voor 2012 niet te verwachten. Een aantal aanvullingen binnen de Awb (algemene wet bestuursrecht) zal plaatsvinden. Dit betekent

Infrastructuur De werpklekinrichting zal worden gemoderniseerd. Hiermee wordt een start gemaakt in 2011 en zal dit verder zijn beslag krijgen in

2012. Hierbij kan gedacht worden aan nieuwe pc’s, upgrade van Windows en Office omgeving. Om zoveel mogelijk in de regio tot samenwerking te komen heeft de gemeente Moerdijk zich geconformeerd aan de zogenaamde regionale I en A architectuur. Dit betekent dat we bij vervangingen er zoveel mogelijk naar streven om hierop aan te sluiten. Digitalisering externe dienstverlening In de begroting 2011 zijn de ontwikkelingen op het gebied van de digitalisering van de dienstverlening uitvoerig beschreven. Er is een veelvoud aan activiteiten beschreven die nodig zijn om te komen tot een betere op de klant afgestemde dienstverlening. Het door de directie vastgestelde realisatieprogramma Edienstverlening Moerdijk geeft inzicht in deze activiteiten. Het realisatieprogramma is grotendeels gebaseerd op het Nationaal Uitvoeringsprogramma, dat bestaat uit een groot aantal bouwstenen. Deze bouwstenen vormen gezamenlijk de basis-infrastructuur voor de E-overheid. Implementatie van deze bouwstenen maakt uitwisseling van gegevens en informatie tussen overheidsinstellingen onderling en met burgers mogelijk. Een aantal van deze bouwstenen is reeds geïmplementeerd. De door de raad vastgestelde visie op Dienstverlening Moerdijk geeft een aantal speerpunten voor de komende jaren. Om hieraan invulling te geven heeft de gemeente de ambitie uitgesproken om een Klant Contact Centrum (KCC) in te richten als snelle en herkenbare ingang voor de burgers naar de gemeente maar ook de andere overheden. De gemeente zal hier vragen beantwoorden en aanvragen in gang zetten. Daar waar geen afdoende antwoord gegeven kan worden dient doorverwijzing plaats te vinden naar andere overheidsorganisaties. De fasegewijze ontwikkeling van een KCC zal in 2012 verder zijn beslag krijgen. Om het KCC te ondersteunen is het nodig om diverse ondersteunende systemen te implementeren. Een belangrijke voorziening is het zogenaamd zaaksysteem. In dit zaaksysteem zal o.a. alle relevante informatie over aanvragen van de burger zijn opgeslagen zodat we de burger op snelle en kordate wijze van dienst kunnen zijn. Dat betekent dat nieuwe software geïmplementeerd en

bestaande software moet worden vervangen of aangepast. In de toekomst zal de burger ook via de website het eerder genoemde zaaksysteem kunnen raadplegen, zodat men de voortgang van verzoeken/aanvragen kan volgen. Behalve de standaardisatie van (technische) infrastructuren is de standaardisatie en kwaliteit van gegevens van essentieel belang. Het gebruik van authentieke registraties is verplicht gesteld, ook binnengemeentelijk. Diverse authentieke registraties zijn inmiddels operationeel. (o.a. GBA en de BAG). Voor 2012 staat de verdere ontwikkeling van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) gepland. Binnengemeentelijk gebruik van de registraties zorgt er o.a. voor dat voldaan wordt aan de Wet Eenmalige Uitvraag en dat de bij de gemeente bekend zijnde gegevens niet nogmaals door de burger hoeven te worden aangeleverd. Voor 2012 staan ook op dit terrein aanpassingen en gebruik van zogenaamde prefill van diverse formulieren gepland.

Digitalisering interne dienstverlening Naast de ondersteuning t.b.v. de externe dienstverlening zal ook de digitalisering van de interne dienstverlening in 2011 een doorontwikkeling kennen. Digitaal zaakgericht werken zal fasegewijs worden ingevoerd in de organisatie. Het resultaat hiervan moet zijn een verhoging van de efficiency van documentafhandeling zodat onze burgers sneller geïnformeerd kunnen worden. Dossiervorming en archivering De dossiervorming vindt plaats op of nabij de afdelingen en niet meer centraal. Bijzondere aandacht zal ook in 2012 worden besteed aan de inkoopdossiers en de dossiers betreffende inhuur externen. Vanaf 2009 is invulling gegeven aan het zogenaamde documentair structuurplan dat tevens de basis is voor de digitale dossiervorming en archivering. Doelstelling daarbij is om op termijn te komen tot volledig digitale dossiers en digitale archieven die volledig voldoen aan de eisen van de archiefwet, zodat de papieren dossiers kunnen vervallen. Voor diverse processen is inmiddels een start gemaakt om te komen tot een volledig digitaal dossier, zodat papier niet bewaard hoeft te worden. Ook voor 2012 zal hierin een verdere doorontwikkeling plaatsvinden.

In 2010 is een start gemaakt met de verdere digitalisering van het kwetsbare oud archief door het Regionaal Archief West Brabant. Daarmee wordt voorkomen dat de onlangs tegen hoge kosten gerestaureerde archiefstukken weer door de handen van medewerkers en publiek gaan en daarmee verder verslijten. Daarnaast wordt het mogelijk om de oud-archiefstukken via de website in te zien. Het plan is om in de komende jaren dit digitaliseringstraject voort te zetten. In het kader van de bezuinigingen is dit traject getemporiseerd (het verlengen van de termijn van 4 jaar naar 6 jaar levert een voordeel op van € 9.000 per jaar).

Paragraaf Verbonden partijen 2012 De gemeente Moerdijk heeft bestuurlijke en financiële belangen in verbonden partijen. Deze verbonden partijen voeren beleid uit voor de gemeente. Uiteraard met inachtneming van de eigen beleidsmatige en financiële verantwoordelijkheden ten aanzien van deze partijen. De verbonden partijen zijn als volgt onder te verdelen: - Gemeenschappelijke regelingen; - Vennootschappen; - Stichtingen en verenigingen. Gemeenschappelijke regelingen: 1. Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-West-Noord 2. Buro Halt regio Breda 3. Havenschap Moerdijk 4. Regio West-Brabant (RWB) 5. Milieu en Afval Regio Breda (MARB) 6. Openbare Gezondheidszorg West-Brabant 7. Regionale Milieudienst West-Brabant (RMD) 8. Regionaal Archief West-Brabant 9. Raad van Toezicht openbaar basisonderwijs West-Brabant 10. Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant 11. Werkvoorzieningschap West Noord-Brabant (WVS groep) 12. Schoolverzuim en VSV Regio West-Brabant Vennootschappen: 13. NV Bank Nederlands Gemeenten 14. Brabant Water NV 15. Intergas NV 16. NV Rewin West-Brabant Stichtingen en verenigingen: 17. Stichting Inkoopbureau West-Brabant 18. Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) Een algemene toelichting op de diverse verbonden partijen is te vinden op de gemeentelijke website www.moerdijk.nl in de map Politiek en Bestuur.

Aan de besturen van de gemeenschappelijke regelingen is aangegeven dat voor elk van de jaren 2012, 2013 en 2014 een verlaging van de gemeentelijke bijdrage van 3% per jaar dient te worden bereikt. Voor 2012 heeft het merendeel van de regelingen hieraan voldaan. Voor 2013 en 2014 zullen de meeste regelingen hiervoor nog extra besparingen moeten realiseren. Hieronder volgt aanvullend enige beknopte informatie per regeling over de doelstelling en de verwachte belangrijke ontwikkelingen in 2012.

GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN 1. Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-West-Noord (RAV) Doelstelling: Het verlenen of doen verlenen van ambulancezorg. Belangrijke ontwikkelingen in 2012: De aanrijdtijden van de ambulances in de gemeente Moerdijk blijven een aandachtspunt. Per 1 juli 2010 is er in Klundert overdag een tweede ambulance gestationeerd en zijn de aanrijdtijden hierdoor aanzienlijk verbeterd. In de eerste helft van 2010 was de overschrijding in geheel e Moerdijk namelijk 41,2% en in de 2 helft van 2010 25,2%. De komst van de tweede ambulance is niet structureel, maar zou dit gezien de aanrijdtijden wel moeten worden. Hier is in het AB overleg van de RAV van juli 2011 aandacht voor gevraagd.

2. Bureau Halt regio Breda Doelstelling: Het terugdringen en voorkomen van vandalistisch gedrag van jongeren in de leeftijdscategorie van 12 tot 18 jaar, door middel van voorlichting, alternatieve afdoening in plaats van een justitiële reactie en het wegnemen van oorzaken die leiden tot deze vormen van criminaliteit onder jongeren. Het verschaffen van inzicht in de aan vandalisme ten grondslag liggende oorzaken en achtergronden en hoe die kunnen worden weggenomen.

Belangrijke ontwikkelingen in 2012: Op dit moment worden er gesprekken gevoerd om af te stemmen op welke wijze de Halt-activiteiten bekostigd zullen worden. 3. Havenschap Moerdijk Doelstelling: Het Havenschap verricht dienstverlenende en uitvoerende werkzaamheden ten behoeve van ontwikkeling, aanleg, uitgifte, beheer en exploitatie van het industrie- en haventerrein Moerdijk en draagt op deze wijze bij aan de economische groei van de regio in het algemeen en van de gemeente Moerdijk in het bijzonder. Belangrijke ontwikkelingen in 2012: • Invulling van de rol van het Havenschap in Logistiek Park Moerdijk is een belangrijk onderwerp in 2012. • Intensivering van het zeehaven- en industrieterrein en de uitgifte (in erfpacht) van de voormalige Shell-grondreserve wordt voortgezet. • Vervolg aan realisatie Duurzaam Haven- en Industrieterrein Moerdijk (DHM)/Duurzame Verbindingen Moerdijk (DVM) • Actualisering mandaatstelsel en aanpassing GR aan Wet dualisering. • Havenvisie Moerdijk 4. Regio West-Brabant (RWB) Dit betreft een nieuwe GR die is ontstaan uit een fusie van de volgende regelingen: Kleinschalig Collectief Vervoer, Regiobureau Breda, SES West-Brabant en Milieu en Afval Regio Breda (afval- en milieutaken). Doelstelling: Opstellen, bewaken en uitvoeren van de strategische agenda en strategische visie voor West-Brabant. Daarnaast regionale samenwerking op de volgende specifieke beleidsterreinen: duurzaamheid, middelen, mobiliteit, kleinschalig collectief vervoer, sociaal-economische zaken, zorg, welzijn & onderwijs, ruimtelijke ontwikkeling & volkshuisvesting. Voor elk beleidsterrein is een Bestuurscommissie gevormd.

Belangrijke ontwikkelingen in 2012: • Versterken van de positie van de regio West-Brabant met goede balans tussen economie, ecologie en sociaal-maatschappelijke belangen • Verder vormgeven en invullen regionale samenwerking • Stimuleren duurzame ontwikkeling 5. Milieu en Afval Regio Breda (MARB) Doelstelling: Regionale samenwerking op het gebied van de nazorg gesloten stortplaatsen Bavel-Dorst en Zevenbergen. Belangrijke ontwikkelingen in 2012: De gemeenschappelijke regeling MARB is omgevormd tot de GR Nazorg gesloten stortplaatsen Bavel-Dorst en Zevenbergen. De milieu- en afvaltaken zijn overgedragen aan de nieuwe GR Regio West-Brabant en maken onderdeel uit van de bestuurscommissie Duurzaamheid.

6. Openbare Gezondheidszorg West-Brabant (GROGZ) Doelstelling: Inhoud geven aan de voor de 18 deelnemende gemeenten noodzakelijke en de door de deelnemende gemeenten gewenste samenwerking op het terrein van de openbare gezondheidszorg en de preventieve gezondheidszorg. Belangrijke ontwikkelingen in 2012: De nieuwe Wet publieke gezondheid (Wpg) is per 1 december 2008 in werking getreden. De Wpg vervangt drie wetten op het terrein van de publieke gezondheid; de Infectieziektewet, de Quarantainewet en de Wet collectieve preventie volksgezondheid (Wcpv). De GGD speelt een cruciale rol bij de bestrijding van infectieziekten. Die rol blijft in de nieuwe wet onveranderd. Nieuw is art 5a Wpg over de ouderengezondheidszorg en art 14 lid 2 bepaalt dat het college van B&W

vrij is taken (zie art 5 lid 2 a t/m d) op het vlak van de jeugdgezondheidszorg over te laten aan een ander dan de GGD. Het centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) dient uiterlijk eind 2011 gerealiseerd te zijn. In Moerdijk zal het CJG vanaf 15 september 2011 operationeel zijn. De gemeente ontvangt specifieke middelen via de Brede Doeluitkering voor o.a. het opzetten van het Centrum voor jeugd en Gezin. Momenteel is de jeugdgezondheidszorg verdeeld: nul tot vier jarigen worden door de thuiszorgorganisaties bediend en vier tot negentien jarigen door de GGD. Het doel is om te komen tot een doorlopend proces voor nul tot negentien jaar, op basis van een gemeenschappelijke visie, geborgd in één contract tussen gemeente en betrokken instellingen. Op verzoek van de gemeenten om tot één rechtspersoon te komen hebben de jeugdzorgaanbieders een bedrijfscoöperatie opgericht onder de naam iJGZ West Brabant: Stichting Careyn, Stichting Thuiszorg West-Brabant, Thebe Jeugdgezondheidszorg B.V. en de GGD West-Brabant. De gemeente Moerdijk heeft in april 2011 ingestemd met het Voltooid beeld, de besturingsfilosofie van de bedrijfscoöperatie en heeft het voornemen geuit hier het alleenrecht op te vestigen. In 2009 heeft de gemeenteraad van de gemeente Moerdijk ingestemd met de heroverweging van het basistakenpakket (BTP) van de GGD WestBrabant voor de jaren 2009-2012. In 2012 moet er een nieuw basistakenpakket opgesteld worden.

7. Regionale Milieudienst West-Brabant (RMD) Doelstelling: Regionale samenwerking op het gebied van milieu, waaronder vergunningverlening, handhaving, communicatie, inzet specialisten en beleidsontwikkeling, om te komen tot efficiënt milieubeleid en –uitvoering, kennisuitwisseling en uniformiteit. Belangrijke ontwikkelingen in 2012: Verdergaande bezuinigingsopgave en ontwikkeling van de regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s).

8. Regionaal Archief West-Brabant Doelstelling: Het beheer en toezicht van de naar deze archiefbewaarplaats overgebrachte archieven. Daarnaast heeft het regionaal archief het doel om deze archieven voor publiek toegankelijk te maken. Belangrijke ontwikkelingen in 2012: Verdere uitvoering van het Digitaliseringsplan 2009-2012; dit is gericht op het verbeteren van de toegankelijkheid van de diverse aanwezige archieven, via digitalisering en verbetering van de website. Daarbij is het ook belangrijk om de bekendheid en betekenis van het Centraal Archief in de regio te vergroten.

9. Stichting Openbaar Onderwijs West-Brabant Doelstelling: Het voorzien in een kwalitatief en kwantitatief aanbod van onderwijs voor leerlingen van 4 tot 12 jaar. Belangrijke ontwikkelingen in 2012: De Stichting Openbaar Basisonderwijs West-Brabant is benaderd door de Stichting LeerSaam, openbaar onderwijs Etten-Leur (totaal 750 leerlingen) in de gemeente Etten-Leur, en door Stichting SOM (Samen Onderwijs Maken), openbaar onderwijs in de gemeenten Bergen op Zoom, Woensdrecht, Steenbergen en Reimerswaal (totaal 1250 leerlingen). Er vinden verkennende gesprekken plaats met beide stichtingen over wenselijkheid en mogelijkheid tot samengaan. Daarnaast is verdere kostenbeheersing belangrijk vanwege noodzakelijke bezuinigingen om de exploitatiebegroting sluitend te houden.

10. Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant

12. Schoolverzuim en VSV Regio West-Brabant

Doelstelling: Binnen het werkgebied van de regio de fysieke veiligheid te vergroten en de kwaliteit van de rampenbestrijding en crisisbeheersing te verbeteren. Het vergroten van de slagkracht van en de samenwerking tussen de hulpverleningsdiensten.

Doelstelling: Via samenwerking op het gebied van uitvoering van de Leerplichtwet het schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten in de regio verder te beperken.

Belangrijke ontwikkelingen in 2012: • Versterken van de positie in de regio door te investeren in de relatie en samenwerking met private en publieke partners • Multidisciplinaire en integrale advisering op het gebied van risicobeheersing • Investeren in kennis, kunde en ervaring van de medewerkers

Belangrijke ontwikkelingen in 2012: Dit betreft een nieuwe gemeenschappelijke regeling die vanaf 1 januari 2012 vanuit centrumgemeente Breda zal gaan werken. Totaal nemen hierin 18 gemeenten uit de regio West-Brabant deel. Het eerste jaar zal vooral in het teken staan van het efficiënt inrichten van de nieuwe organisatie en het invoeren van een eenduidige en consistente handhavingstrategie op de naleving van de Leerplichtwet.

11. Werkvoorzieningschap West Noord-Brabant (WVS groep)

VENNOOTSCHAPPEN

Doelstelling: WVS groep biedt op grond van de Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw) mensen met een (grote) achterstand op de arbeidsmarkt kansen zichzelf door middel van arbeid te ontwikkelen. Doel is het vinden van regulier werk of werk in een (meer) beschutte omgeving. WVS groep voert haar missie uit in aansluiting op het beleid van de deelnemende gemeenten.

13. NV Bank Nederlands Gemeenten (BNG)

Belangrijke ontwikkelingen in 2012: Voor 2012 staat de WVS groep voor de zware opdracht om een aanvankelijk geraamd exploitatietekort van € 4 miljoen te dekken. Het eigen vermogen van de WVS groep is niet voldoende om dit tekort op te vangen. Het tekort is een gevolg van een door het rijk doorgevoerde bezuiniging op de subsidie per SE (WSW-medewerker). Tot en met uiterlijk 2015 loopt deze subsidie zelfs nog verder terug. Het Algemeen Bestuur van de WVS groep zal in het najaar van 2011 een plan dienen vast te stellen waarmee de noodzakelijke besparingen via strategische beleidskeuzes en concrete maatregelen kunnen worden gerealiseerd. Hierin zal zeker ook een rol zijn weggelegd voor de deelnemende gemeenten, bijvoorbeeld door meer diensten te laten uitvoeren door personeel van de WVS groep.

Doelstelling: De BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. De BNG biedt financiële diensten op maat, zoals kredietverlening, betalingsverkeer, advisering en elektronisch bankieren. Belangrijke ontwikkelingen in 2012: De dividenduitkeringen voor de komende jaren staan onder druk vanwege de extra dividenduitkeringen in de jaren 2006 en 2007 van in totaal € 1 miljard en het uitlopen van leningen met relatief hoge marges. Ondanks de financiële crisis heeft de BNG in 2010 een goed resultaat gerealiseerd van € 257 miljoen. De BNG keert 50% van de nettowinst na belastingen uit aan de aandeelhouders. In 2010 is € 67.500 aan dividend uitgekeerd. De gemeente Moerdijk bezit 27.027 aandelen van € 2,50 nominaal. Dit betekent een belang van afgerond 0,05%. In de begroting 2012 is rekening gehouden met een dividenduitkering van € 50.000 (1,85 per aandeel).

14. Brabant Water NV

16. NV Rewin West-Brabant

Doelstelling: De levering van drinkwater van hoge kwaliteit, water op maat en watergerelateerde producten en diensten.

Doelstelling: De regionale ontwikkelingsmaatschappij NV REWIN West-Brabant is een uitvoeringsorganisatie van 18 West-Brabantse gemeenten en heeft als doel het versterken van de regionaal economische ontwikkeling van WestBrabant. REWIN informeert bedrijven bij kantoor- en bedrijfsvestiging, begeleidt West-Brabantse bedrijven bij groei en financiering en ontwikkelt regionale projecten voor versterking van de economische structuur. Ook levert REWIN op verzoek maatwerk aan West-Brabantse gemeenten uit het landelijke gebied bij lokaal economische problemen.

Belangrijke ontwikkelingen in 2012: In de aandeelhoudersvergadering van november 2006 is het financieel e beleid voor de 2 Planperiode van Brabant Water NV vastgesteld (2007 t/m 2012). De belangrijkste elementen daarvan zijn dat in deze periode enerzijds sprake zal zijn van een restrictief tarievenbeleid en anderzijds dat eventuele positieve bedrijfsresultaten volledig zullen worden aangewend voor vermindering van de schuldenlast van de onderneming. Hiermee worden de (gebonden) klanten van heden en morgen in balans bediend. Dit betekent dat geen dividenduitkeringen zullen worden gedaan aan de aandeelhouders. De gemeente Moerdijk bezit 53.002 aandelen, zijnde 1,9% van het totaal. 15. Intergas NV Doelstelling: Het verzorgen van een optimale energielevering op een veilige en betrouwbare manier. Belangrijke ontwikkelingen in 2012: In 2011 zijn de aandelen van de Intergas Holding B.V. verkocht aan Enexis. De aandeelhoudersvergadering heeft hiertoe in juni 2011 besloten. De met de verkoop gemoeide opbrengst bedroeg afgerond € 100 miljoen. € 80 miljoen is in 2011 uitgekeerd aan de aandeelhouders. Een bedrag van € 20 miljoen is achtergehouden voor mogelijke risico’s. De Holding zal nog enige tijd bestaan om de verkoop af te wikkelen waaronder de afwikkeling van de Escrow van € 20 mln., de overgang van het personeel, de ontvlechting etc. Binnen 1 jaar na de verkoop zal € 15 miljoen van de Escrow kunnen worden afgewikkeld. Als er geen claims/risico's komen kan dit bedrag worden uitgekeerd. De resterende € 5 mln wordt aangehouden voor eventuele fiscale risico's uit de verkoop. Deze zal in 2017 vrij vallen. De kans wordt hoog ingeschat dat er geen beroep gedaan hoeft te worden op de Escrow. Mocht dit zo zijn dan zal de gemeente Moerdijk in 2012 een bedrag tegemoet kunnen zien van circa € 900.000.

Belangrijke ontwikkelingen in 2012: Uitvoering van “Productplan 2012”. De prestatienormen voor 2012 zijn opgesteld bij een bezuinigingstaakstelling van 3%. • 80 nieuwe vestigers, waarvan 5 Chinese vestigers en 9 vestigers uit de speerpuntsectoren; • Bevorderen van investeringen bij 25 bestaande MKB-bedrijven, waardoor er arbeidsplaatsen behouden blijven en nieuwe arbeidsplaatsen bijkomen: in totaal 400. • Uitvoering strategische agenda In 2011-2012 vindt strategische heroriëntatie van Rewin plaats. Dit in het licht van de bezuinigingsopgave, de opdrogende subsidiestromen en de Strategische Agenda West-Brabant.

STICHTINGEN EN VERENIGINGEN 17. Stichting Inkoopbureau West-Brabant Doelstelling: Het uitvoeren van en adviseren in een gezamenlijk inkoop- en aanbestedingsbeleid ter professionalisering, evenals voor het behalen van voordelen op zowel financieel, kwalitatief als procesmatig gebied voor de zelfstandige gemeenten.

Belangrijke ontwikkelingen in 2012: Binnen de Stichting Inkoopbureau West-Brabant zijn in 2012 geen bijzonderheden te verwachten. 18. Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) Doelstelling: De leden collectief en individueel bijstaan bij de vervulling van hun bestuurstaken. Voor de leden of groepen van leden afspraken maken met andere overheden over het arbeidsvoorwaardenbeleid in de overheidssector en overeenkomsten inzake de arbeidsvoorwaarden van personeel in de sector gemeenten aan te gaan met werknemersorganisaties. Belangrijke ontwikkelingen in 2012: Er zijn in 2012 geen bijzondere ontwikkelingen te verwachten.

Paragraaf Grondbeleid 2012

ontwikkelaars enerzijds en de complexe ontwikkelingsopgave in de gemeente Moerdijk anderzijds.

Inleiding In deze paragraaf grondbeleid wordt een beknopte toelichting gegeven op de bijzonderheden in het te voeren grondbeleid in 2012 en verder. Aan de volgende punten uit het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) is aandacht besteed bij het opstellen van de paragraaf Grondbeleid voor de begroting 2012: - Een korte terugblik op de hoofdlijnen; - Een visie / actieprogramma grondbeleid 2012; - Een aanduiding van de wijze waarop de gemeente het grondbeleid uitvoert; - Woningbouw; - Grondexploitatie en projecten: een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie; Terugblik Het college heeft met betrekking tot grondbeleid het volgende geformuleerd: ”Vastleggen op welke wijze (ruimtelijke) ontwikkelingen door middel van grondbeleid kunnen worden gerealiseerd dan wel geoptimaliseerd”. Deze ambitie heeft zijn uitwerking gekregen in de Nota grondbeleid 2007-2011, die door uw raad is vastgesteld op 13 december 2007. Tussentijds heeft een rekenkameronderzoek plaatsgevonden, zijn actiepunten uit dit rekenkameronderzoek opgepakt en afgerond, is gestart met het strategisch verwerven, zijn gemeentelijke voorkeursrechten gevestigd is de structuurvisie vastgesteld en is gewerkt aan de implementatie van de grondexploitatiewetgeving. Ook kan in de afgelopen jaren de trend worden gesignaleerd dat de inkomsten uit de grondexploitatie verder afnamen en dat gelet op de marktsituatie deze lijn bij ongewijzigd beleid zal doorzetten. College agenda 2010-2014

Uitgangspunt van de nota grondbeleid 2007-2011 van de gemeente Moerdijk is op een actieve dan wel actief - faciliterende wijze bijdragen aan het tot stand komen van ruimtelijke ontwikkelingen. De uitdaging van het toekomstige grondbeleid zit in de haalbaarheid en financiering van ruimtelijk ontwikkelingen omdat deze verder onder druk komen te staan. Inkomsten dalen en risico’s nemen toe door de afnemende kapitaalkracht van

De komende jaren zal dus tot een nieuwe efficiënte en ondernemende manier van werken moeten worden gekomen, die uitgaat van de nieuwe financiële - en vastgoedwerkelijkheid, zoals veranderende bevolkingssamenstelling, en de economische, woningbouwcrisis waarvan de gevolgen nog lang merkbaar zullen zijn. Ook betekent dit, meer dan voorheen, dat er keuzes gemaakt moeten worden. In 2012 zal in samenhang met de structuurvisie welke als basis dient voor de ruimtelijke ontwikkelingsopgave, het onderdeel kostenverhaal, meer specifiek; beleid ten behoeve van de bovenwijkse voorzieningen, het groenfonds en het fonds ruimtelijke ontwikkeling, in de praktijk worden gebracht. Verder zal in 2012 bijzondere aandacht worden geschonken aan het nieuwe grondprijzen - en uitgiftebeleid, risicomanagement en zal begin 2012 de nota grondbeleid worden herzien, waarbij de focus zal liggen op strategie en risicomanagement. Grondbeleid algemeen

Het grondbeleid van de gemeente heeft grote invloed op en samenhang met de realisatie van diverse onderdelen in de begroting. Het grondbeleid is dienstbaar aan diverse gemeentelijke doelstellingen. Het dient te worden ingezet om doelstellingen van de andere beleidsaspecten binnen de gemeente mede mogelijk te maken. Denk hierbij vooral aan ruimtelijke ordening en volkshuisvesting. Daarnaast heeft het grondbeleid een grote financiële impact. De eventuele baten, maar vooral de financiële risico’s zijn van belang voor de algehele (financiële) positie van de gemeente Moerdijk. Er is de afgelopen jaren veel nieuwe wetgeving in werking getreden en wordt ook in 2012 nog nieuwe wetgeving verwacht. Met name van belang zijn de effecten van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro), grondexploitatiewet en ook de grondbeleidsinstrumenten zoals Wet voorkeursrecht

gemeenten (Wvg) en Onteigening zijn continu aan veranderingen in wetgeving en jurisprudentie onderhevig. Dit maakt (gebieds)ontwikkelingen er niet makkelijker op maar biedt tevens kansen en mits goed toegepast kan dit bijdragen aan kwalitatief betere en financieel efficiëntere, ruimtelijke ontwikkelingen. Wijze van Grondbeleid De Nota grondbeleid 2007-2011 geeft aan dat per project wordt beoordeeld welke genoemde vorm van grondbeleid het meest geschikt is voor de specifieke ontwikkeling. Dat kan door middel van actief grondbeleid of door middel van faciliterend grondbeleid. Zoals verwacht stelden marktpartijen zich in 2011 als gevolg van de crisis, terughoudend op. Dit blijkt uit grote projecten zoals Huijzersdijk maar ook kleinere opgaven zoals Bult van Pars en Kop Roode Vaart. De verwachting is dat dit ook in 2012 nog steeds het geval zal zijn. Om het stilvallen van projecten te voorkomen is een actievere en dus meer risicodragende rol van de gemeente in sommige projecten onvermijdelijk. Als gevolg hiervan wordt de reikwijdte van de gemeentelijke grondexploitatie als toetsings - en onderhandelingsinstrument steeds belangrijker. In de Nota Grondbeleid 2012 en verder, zal hier extra aandacht naar uitgaan. Woningbouw

Zoals eerder gesteld is Grondbeleid dienstbaar aan diverse beleidsaspecten van de gemeente Moerdijk. Met name de relatie met ruimtelijke ordening – volkshuisvesting verdient in deze paragraaf extra aandacht. Met het vaststellen, op 28 juni 2007, van het beleidsplan Wonen 2007-2011 “Een (t)huis voor iedereen” heeft uw raad het nieuwe beleid voor het wonen vastgesteld en kennis genomen van de woningbouwplanning. In de kwartaalrapportages zal periodiek de voortgang van de woningbouw worden weergegeven. De woningen worden gebouwd in de kernen conform het beleidsplan Wonen, naar behoefte volgens het Woningbehoefteonderzoek dat in 2006 is uitgevoerd, naar mogelijkheden en signalen vanuit de markt. De gemeente mag op basis van het provinciale beleid en de aanvullende afspraken tot 2020 in totaal 2225 woningen bouwen. Van dit aantal zijn er in e 2010 in totaal 121 woningen netto toegevoegd en in de 1 helft van 2011 in totaal 23 woningen opgeleverd en géén woningen gesloopt (een netto toename van 23 woningen). Dat is het resultaat van de realisatie van onder meer de projecten in Noordhoek 17 huurappartementen en

4 koopappartementen aan de Lage Wip- en Langenoordstraat te Zevenbergen. Voor de komende periode rest zodoende een aantal van 2081 woningen. Voor 2011 is de verwachte woningbouwproductie, in termen van feitelijk opgeleverde woningen, circa 130 woningen. Deze woningen komen voor een groot deel voort uit de in 2010 in aanbouw genomen woningen. Het betreft vooral woningen vanuit de volgende projecten: 17 huurappartementen in Noordhoek, 12 huur- en koopappartementen in de Oosterstraat te Klundert en 4 koopappartementen en 3 grondgebonden koopwoningen in de Lage Wip- en Langenoordstraat te Zevenbergen, 1e fase project Rodeborg te Klundert (46 koopwoningen en 14 huurwoningen), 1e & 2e fase project Groenaert te Fijnaart (85 grondgebonden koopwoningen) en project Serena (Cura & Corona) te Zevenbergen 25 senioren huurappartementen en 24 grondgebonden koopwoningen. Hierbij wordt opgemerkt dat bij de “omvangrijkere” projecten de oplevering van woningen over meerdere jaren plaatsvindt. In aanvulling op bovengenoemde productie, worden in 2011 naar verwachting ongeveer 220 woningen in aanbouw genomen met verwachte oplevering in 2012. Dit is het resultaat van de volgende projecten de 1e fase van het project Bosselaar-Zuid te Zevenbergen, 2e fase project Rodeborg te Klundert, 3e fase Groenaert te Fijnaart en overige kleinere projecten. Gezien de hoeveelheid aan verleende bouwvergunningen is de verwachting dat daarnaast ook talrijke particuliere initiatieven in 2012 tot woningbouw zullen leiden.

Grondexploitatie en Projecten(prognose 2011)

Analyse toekomstig resultaat op eindwaarde (bedragen x 1.000) ( Betreft complexen in exploitatie ) Boekwaarde toekomstige 31-12-2011 kosten inkomsten Sporenbergstraat Vlinderbuurt Sancta Maria Zoetendaal Even.terr. Klundert Herontw. Lindonk

738 -948 -229 -128 -1.258 835

741 187 175 682 1.024 332

1.538 1.280 187

verwacht eind resultaat -59 -2.041 -241 554 -234 1.167

Voor de twee positieve bedragen is een voorziening gevormd. Winstneming

In de nota grondbeleid wordt hieromtrent het volgende opgemerkt: Verliezen moeten worden genomen zodra deze blijken (voorzichtigheidsbeginsel). Winsten mogen pas worden genomen als deze ook daadwerkelijk zijn gehaald (realisatiebeginsel). Onder bepaalde voorwaarden kan tussentijdse winstneming aanvaardbaar zijn. Bij grote projecten, die meerdere jaren duren, is het mogelijk om op basis van reeds vastgestelde richtlijnen tussentijds winst te nemen. In de nota grondbeleid 2007-2011 is dit verder uitgewerkt. In 2012 zal het winst - en verliesnemingsbeleid in lijn met de aanbevelingen van de accountant op onderdelen worden aangepast.

Stand van zaken reserves, stand per 01-01-2012 0500001 Reserve Bovenwijks € 15.039.000 0500110 Reserve strategische verwerving € 3.157.000

Paragraaf subsidies 2012 1. Inleiding Als uitvloeisel van de aanbevelingen van het Rekenkamer onderzoek naar de doelmatigheid van subsidieverlening, is er voor gekozen uw raad jaarlijks te informeren over de inzet van subsidies via een hiertoe toegesneden paragraaf in de beleidsbegroting en een verantwoording hiervan in de jaarrekening. Voor wat betreft subsidies staat de periode 2011-2014 in het teken van enerzijds het realiseren van een taakstellende bezuiniging en anderzijds het herijken van het gemeentelijk subsidiebeleid. In het kader van de taakstellende bezuiniging wordt uitvoering gegeven aan het korten van instellingen die thans omvangrijke (budget)subsidies ontvangen voor het uitvoeren van een aantal overeengekomen taken. Het gaat concreet om het gefaseerd realiseren van een bezuiniging van totaal € 360.000 in de periode 2012-2014. Op basis van de evaluatie van de huidige subsidiebeleid, waarbij kritisch gekeken wordt naar de huidige inzet van subsidies, willen we komen tot een herijking van het subsidiebeleid. Een doelmatige inzet van middelen staat hierin centraal. Subsidies worden meer toegespitst op de ondersteuning van activiteiten van verenigingen die bijdragen aan de realisatie van één of meerdere gemeentelijke (beleids)doelen. Bij de herijking van het subsidiebeleid wordt voorts een klantgerichte uitvoering voorgestaan onder het motto ‘minder regels, meer service’, welke mede met de betrokkenen: in 2011-2012 invulling wordt gegeven. In dit kader zal onder meer aandacht uitgaan naar vereenvoudiging en verbetering van het subsidieproces, de digitalisering van het subsidieproces en de maatschappelijke betrokkenheid van het verenigingsleven. 2. Soorten subsidies In Moerdijk is nu sprake van drie vormen van subsidies: a. Incidentele subsidies; b. Waarderingssubsidies; c. Budgetsubsidies.

Ad a. Incidentele subsidies Incidentele subsidies worden beschikbaar gesteld voor specifieke gebeurtenissen. Thans worden in dit kader de volgende subsidies onderscheiden: Startsubsidie Dit is een incidentele subsidie die wordt verleend voor de kosten die zijn gemaakt om als rechtspersoon te kunnen functioneren. Het gaat hierbij om een vast bedrag van € 285 ter vergoeding van kosten voor inschrijving bij de Kamer van Koophandel en notariskosten voor het opstellen van statuten. Op grond van overlegging van nota’s van kamer van Koophandel en notaris wordt het vaste bedrag aan de betreffende organisatie beschikbaar gesteld. Dit wordt bekostigd uit het budget van de projectsubsidies. Bekersubsidie Dit is een incidentele subsidie, die wordt verleend voor de kosten van bekers bij (vooral sport)toernooien. Het gaat om een bedrag van 60 euro per beker. Bij de herijking van het beleid werd duidelijk dat steeds vaker de bedragen worden meegenomen in project- of waarderingsaanvragen. In 2012 zullen we proberen dat structureel te maken. Jaarlijks is hiervoor (tezamen met de jubileumsubsidies) een budget van € 2.500 beschikbaar via het verenigingenloket. Jubileumsubsidie Dit is een financiële bijdrage die beschikbaar wordt gesteld als een vereniging of organisatie 25 jaar of een veelvoud daarvan bestaat. Een rechtspersoon kan die onder overlegging van een bewijsstuk van de datum van oprichting aanvragen. Op basis van het op 2 oktober 2007 genomen uitvoeringsbesluit is voor een 25-jarig bestaan € 125 beschikbaar. Jaarlijks is voor deze vorm van subsidiëring (tezamen met de bekersubsidies) een totaal budget van € 2.500 beschikbaar via het verenigingenloket. Projectsubsidie Dit is een bijdrage in de kosten van eenmalige activiteiten die aanvullend zijn op het al bestaande aanbod van activiteiten in het culturele en maatschappelijk leven in de gemeente. Voor projectsubsidies is op 29 april 2008 een beleidsregel vastgesteld, waarin is aangegeven aan welke criteria moet worden voldaan en wat de maximale subsidiebedragen zijn.

Hierbij zijn voor jeugdactiviteiten en culturele activiteiten specifieke criteria opgenomen. Een aanvraag voorzien van een begroting en activiteitenplan dient minimaal vier weken voorafgaand aan de activiteit te worden ingediend. Op basis van de hierboven vermelde beleidsregels wordt deze getoetst en beschikt. Ontvangers van een projectsubsidie boven de € 1.000 dienen verantwoording af te leggen via een activiteitenverslag en een financieel verslag, op basis waarvan de subsidie definitief wordt vastgesteld. Voor projectsubsidies is voor 2012 een budget van € 32.000 beschikbaar. Evenementensubsidie Voor de zogeheten hallmarkevenementen kan subsidie worden verleend. Het gaat hierbij om grootschalige evenementen met een bovenregionaal karakter. De doelstelling is: het versterken van Willemstad als toeristisch centrum en het verbeteren van het imago van de gemeente Moerdijk als geheel, zoals is vastgelegd in de Evenementennota. De subsidieverlening is beperkt tot drie grootschalige hallmarkevenementen, die langzaamaan worden afgebouwd, waarbij 2012 het laatste jaar is. Voor evenementensubsidie is thans een jaarlijks budget van € 28.000 beschikbaar. Bij de herijking van het subsidiebeleid vindt er heroverweging plaats van de inzet van deze middelen. b.. Waarderingssubsidies. Een waarderingssubsidie is een structurele subsidie waarmee activiteiten worden beloond, die in belangrijke mate bijdragen aan het culturele en maatschappelijk leven in de gemeente, zonder deze naar aard en inhoud te beïnvloeden. Voor de waarderingsubsidies zijn per cluster van activiteiten, waaronder toneel, muziek en binnensport, door de raad beleidsregels vastgesteld. Hierin is opgenomen aan welke criteria moet worden moet voldaan om voor een subsidie in aanmerking te komen. Op basis van deze beleidsregels worden de jaarlijks ingediende aanvragen, bestaande uit activiteitenplan en begroting, beoordeeld. Voor subsidiebedragen van meer dan € 1.000 dient verantwoording afgelegd te worden door middel van een inhoudelijk en financieel verslag, op basis waarvan de subsidie definitief wordt vastgesteld. Jaarlijks ontvangen ruim 200 verenigingen, veelal draaiende op uitsluitend vrijwilligers, een waarderingsubsidie. Dat is goed voor de door het College en de Gemeenteraad nagestreefde sociale cohesie in alle kernen.

Redenen waarom vooralsnog is besloten om niet op deze subsidies te bezuinigen. Voor de waarderingssubsidies is er jaarlijks een budget van € 490.000 beschikbaar. Vooruitlopend op de herijking van het subsidiebeleid is de verwachting dat door een efficiëntere en doelmatigere inzet van waarderingssubsidies het budget structureel met € 20.000 kan worden teruggebracht. c. Budgetsubsidies. Een budgetsubsidie is een subsidie, waarbij de instelling of organisatie een gemaximeerd taakstellend bedrag krijgt verleend voor een periode van minimaal één en maximaal vier jaar om een tevoren overeengekomen activiteitenaanbod uit te voeren. Deze budgetsubsidies worden gehanteerd bij professionele instellingen, zoals bijvoorbeeld Surplus Welzijn, en vrijwilligerorganisaties zoals bijvoorbeeld De Kernen of De Kinderboerderij die voor de gemeente een accommodatie exploiteert. Voor 2012 hebben we in dit kader een subsidierelatie met 12 professionele instellingen en 16 vrijwilligersorganisaties De subsidieverlening vindt deels op basis van wettelijke taken en deels op basis van autonome taken plaats. Zo dient de gemeente op grond van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning het algemeen maatschappelijk werk in stand te houden. Daarentegen is het instandhouden van de kinderboerderij een autonome taak. Met een budgetgesubsidieerde instelling of organisatie worden jaarlijks prestatieafspraken gemaakt. De instelling of organisatie dient jaarlijks een jaarrekening en een inhoudelijk verslag te overleggen. Ten aanzien van budgetsubsidies bij instellingen waar personeel in dienst is, is in 2010 en 2011 bezuinigd doordat de prijscompensatie door de gemeente was bepaald op respectievelijk 1 en 0%; terwijl de feitelijk stijging conform CAO-Welzijn op circa 2% lag. Hier bovenop dient in de periode 2012-2014 aan een taakstellende bezuiniging uitvoering te worden gegeven. Het gaat concreet om het gefaseerd realiseren van een bezuiniging van totaal € 360.000 in de periode 2012-2014. De taakstelling voor 2012 is dienovereenkomstig een te realiseren bezuiniging van € 120.000. Concreet gaat het om de subsidieverstrekking aan de volgende (grote) instellingen: bibliotheek VANnU, De Roef, Thebe en TWB, Edux, HOOM, Amadeus, ROC, De Waarden en Surplus. In 2011 wordt aan deze organisaties in totaal € 3.496.000 aan budgetsubsidies verstrekt. Voor 2012 wordt deze bijdrage gekort met € 120.000. De prestatieafspraken met genoemde instellingen worden in de tweede helft van 2011 definitief

gemaakt. Onder meer via raadsinformatiebrieven en bestuursrapportages wordt uw raad van de prestatieafspraken per instelling, de hierbij behorende omvang van de budgetsubsidie als mede de daadwerkelijke resultaten op de hoogte gebracht.

Vaststellingsbesluit

VASTSTELLINGSBESLUIT

De Raad van de gemeente Moerdijk;

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d.13 september 2011; gelet op artikel 191 van de Gemeentewet;

BESLUIT:

De begroting voor het begrotingsjaar 2012 vast te stellen.

Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van 10 november 2011. de griffier,

J.A.M. Hereijgers

de voorzitter,

J.P.M. Klijs

Bijlagen

Incidentele baten en lasten

Overzicht incidentele baten en lasten begroting 2012 Conform artikel 19 lid c van het Besluit Begroting en Verantwoording.

2012 Onderwerp

Programma 1 Kernen Uitvoering fiets- en wandelpadennetwerk

Lasten

2013 Baten

300.000

300.000

Onderwijshuisvesting

400.000

400.000

62.500

62.500

Ontwikkeling voorbereiding Bosselaar Zuid

800.000

800.000

Programma 2 Industrie en bedrijvigheid Bouwgrondexploitaties Waterfront Moerdijk

500.000

226.331 500.000

Uitkeringen WWB, incl. uitvoeringskosten

171.773

Programma 3 Sociale cohesie Lokale onderwijsregelingen Budgetsubsidie onderwijs Combinatiefuncties onderwijs

-34.000 -25.000 106.985

Resultaat incl. incidentele baten en lasten Saldo incidentele baten en lasten Resultaat excl. incidentele baten en lasten

Lasten

2015 Baten

Lasten

Baten

400.000

400.000

400.000

500.000

93.153 1.897.959 500.000 2.000.000 2.000.000

Toelichting

Lasten worden volledig gedekt uit reserve maatschappelijk nut. Doorschuiving uit 2011 van € 300.000. Lasten worden volledig gedekt uit reserve maatschappelijk nut. Afschrijving tijdelijke huisvesting Regenboog, gedekt uit de egalisatiereserve onderwijs huisvesting Bijdrage van derden wordt volledig gestort in reserve maatschappelijk nut. Bijdrage van derden wordt volledig gestort in reserve bovenwijks.

400.000

44.660 Saldo bouwgrondexploitaties Lasten worden volledig gedekt uit reserve maatschappelijk nut.

262.596

106.985

Programma 5 Duurzaamheid Sanering gasfabriek Klundert

Totaal

2014 Baten

1.000.000 1.000.000 1.000.000 1.000.000

Mobiliteitsplan: uitvoering parkeerbeleid

Uitvoering speeltuin beleid

Lasten

106.985

106.985

207.585

207.585

Vanaf 2013 geen bijdrage meer In 2013 gaat bijdrage omlaag Lasten worden volledig gedekt uit reserve maatschappelijk nut.

Lasten worden volledig gedekt uit reserve maatschappelijk nut.

3.282.258 3.395.816 2.477.166 2.307.723 2.400.000 4.297.959

284.180 113.558 170.622

-364.038 -169.443 -194.595

1.447.997 1.897.959 -449.962

0

44.660

-1.337.211 44.660 -1.381.871

Producten per programma