Inhoudsopgave Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd

1

Inhoudsopgave Introductie 4 1. Alle mythen van tafel: de fabels over calorieën tellen 6 2. Introductie tot voedingscategorieën 10 2.1. Koolhydraten 10 2.2. Eiwitten 12 2.3. Vetten 15 2.4. Opdracht 19 2.5. Ontbijtrecepten 20 3. Top Secret! Wat ‘ze’ niet willen dat je weet over voeding 22 3.1. Wat zit er echt in ons eten… 22 3.2. Kunstmatige toevoegingen: ongevraagd in je eten 27 3.3. Wat is er met onze voeding gebeurd? 31 3.4. De invloed van suikers en kunstmatige zoetstoffen op ons lichaam 34 3.5. Opdracht 40 3.6. Welke voeding gooi je vanaf vandaag echt de deur uit 41 3.7. Lunchrecepten 4. De ‘Gezond’ illusie: Niet zo gezond als je dacht… Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 4.1. De gevaren van ongefermenteerde soja 4.2. Melkproducten: wel of niet gezond ? 4.3. Melkproteïne leidt tot autisme, diabetes en hartaandoeningen 4.4. Het effect van gluten op je gezondheid 4.5. Kippenvlees: de gevaren van fastfood kip 4.6. Opdracht Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 4.7. Lunch- en dinerrecepten 5. Wat mag ik eten? 5.1. Supergroenten die je altijd in huis moet hebben 5.2. Gezond boodschappen doen met een klein budget 5.3. Drinken 5.4. Wat zijn goede combinaties van voeding om samen te eten 5.5. Supplementen: wel of niet nemen, en welke? 5.6. Goede en veilige suikervervangers 5.7. Lunch- en dinerrecepten 6. Introductie tot een balans in onze hormoonhuishouding 6.1. Wat is insuline en wat heeft het voor invloed op mijn lichaam? 6.2. Wat is cortisol en wat doet het in ons lichaam? 6.3. Hoe je met lichaamsbeweging je leptine en insulinegevoeligheid beïnvloedt 6.4. Recepten voor de lekkere trek 7. Voeding is meer dan alleen een brandstof 7.1. Voeding voor je Huid: Verzorg je huid met de juiste voedingsstoffen 7.2. Voeding voor meer Energie: Vitamine B12, een belangrijke energieleverancier 7.3. Opdracht 8. Je volgende stap

2

3

Introductie Gefeliciteerd met je aankoop van 'Voeding die je slank maakt'. Dit is de oorspronkelijke titel van mijn eerste boek, dat ik schreef in 2009, toen ik zo'n 4 jaar actief was als Personal Trainer. De primaire focus van het boek toen was toen voornamelijk: "Wat kan je eten wat je hormoonhuishouding in balans brengt, waardoor je overtollige kilo's zult verliezen". Terwijl de essentie van het boek (Eet uitsluitend wat groen is, wat je kunt plukken, wat zwemt, wat vliegt en wat rent) niet is veranderd, is het boek door de jaren heen verrijkt met talloze nieuwe inzichten over voeding. Een betere titel zou op dit moment zijn: "Voeding die je slank maakt, je een geweldig immuunsysteem, enorm veel energie en een prachtige huid geeft". Ik beantwoord met dit boek primair de vraag: "Wat mag ik eten, dat me een slank lichaam en een geweldige gezondheid brengt". Mijn doel met dit boek is tweeledig: 1. Je bewust maken over wat de voeding die we eten eigenlijk écht met ons lichaam doet; 2. Je nieuwe keuzemogelijkheden geven, goede en gemakkelijke alternatieven voor een blijvend gezond voedingspatroon. In mijn ogen is onwetendheid over voeding één van de primaire redenen waarom overgewicht, diabetes, verhoogde bloeddruk, verhoogd cholesterol en andere levensstijl 'ziekten' (lees: symptomen) in de afgelopen jaren steeds verder zijn toegenomen. We denken: "Ik heb dit altijd gegeten, dus dat zal wel goed zijn", of: "Het was op de TV, dus het zal wel gezond zijn", zonder er over na te denken wat het effect van die voeding op onze hormoonhuishouding, onze cellen, ons immuunsysteem en andere lichamelijke processen is. Het is daarom, naar mijn mening, noodzakelijk eerst bewuster te worden en een betere kijk op voeding te krijgen voordat we veranderingen in ons huidige voedingspatroon kunnen maken. Hoofdstuk 3 "Wat 'ze' niet willen dat je weet over voeding" en hoofdstuk 4 "De 'gezond illusie', niet zo gezond als je dacht..." geven je nieuwe inzichten en leggen de basis om daarna voor jezelf te kunnen bepalen wat je wel en niet meer wil eten. In de tussentijd kom je in dit boek diverse alternatieven en heerlijke recepten tegen, zodat je vanaf vandaag gezonder kunt gaan eten. Met hoofdstuk 5 tracht ik je antwoord te geven op je belangrijkste vragen over voeding, zodat je vanaf nu een nieuw, blijvend gezond voedingspatroon voor jezelf kunt gaan samenstellen. Dit boek richt zich voornamelijk op het eten wat we allemaal kennen en wat in iedere supermarkt verkrijgbaar is. Ben je op zoek naar een verdieping op het gebied van superfoods en het effect van voeding en levensstijl op je hormoonhuishouding, dan verwijs ik je graag door naar één van mijn vervolg programma's zoals het ééndaagse 'Voor Altijd Jong Seminar', ieder kwartaal georganiseerd op diverse plaatsen door het land. Hormonen bepalen waar en hoeveel vet je opslaat. Voeding is de eerste stap tot het in balans brengen van je hormoonhuishouding en met het toepassen van de informatie uit dit boek ben je voor een groot deel op weg. En als je consequent in de praktijk toepast wat je leert in dit boek, dan zul je vet verliezen, veel meer energie hebben, een betere huid krijgen en mogelijk diverse andere

4

verbeteringen ervaren. Hoe dan ook, er is nog een volgende stap, namelijk de invloed van voeding, stress & levensstijl en beweging op je hormoonhuishouding. En daarover geef ik je in hoofdstuk 6 een korte introductie (mijn programma "De Superverbrander Methode" gaat over het in balans brengen van je hormoonhuishouding, het is het vervolg nadat je de principes uit dit boek hebt toegepast). Terwijl ik weet dat er een hele hoop informatie in dit boek staat en we soms kunnen ervaren dat het maken van veranderingen niet gemakkelijk is (maar je hebt de keuze, en ieder klein stapje vooruit draagt bij), wil ik je toch in het laatste hoofdstuk al kennis laten maken met het feit dat voeding zoveel meer is dan alleen een brandstof. Het heeft zulke enorme effecten op o.a. je huid en je energieniveau dat ik perse dit bonus onderdeel aan het boek wilde toevoegen. Al met al heb je hiermee een heel complete bron van informatie over één van de meest primaire invloeden op je energie, je lichaamssamenstelling, je weerstand en algehele gezondheid: wat je eet. Leg het boek op een zichtbare plaats zodat je er regelmatig weer in kunt lezen en deel wat je leert met de mensen om je heen. Want samen een slank en geweldig gezond lichaam bereiken is vele malen leuker dan alleen! Ik wens je het allerbeste en hoop je in de toekomst eens te mogen ontmoeten. Toegewijd aan jouw resultaat, Jesse van der Velde http://www.jessevandervelde.com

5

1. Alle mythen van tafel: de fabels over calorieën tellen Als je een appel en een koekje naast elkaar legt en we vertellen je dat beide soorten voeding ‘hetzelfde’ zijn omdat het caloriegehalte van allebei even hoog is, dan snap je waarschijnlijk wel meteen waarom het tellen van calorieën als hulpmiddel bij het afvallen een erg beperkte visie is. De ene calorie is de andere niet, en je wordt er echt niet gezonder van als je wat minder koekjes dan vroeger eet, zelfs als je daardoor een paar pondjes weet kwijt te raken. Omdat de calorieën van alle verschillende soorten voeding elk op een andere manier zijn gemaakt hebben ze elk een andere invloed op je gewicht of gezondheid. Je wordt dus niet dik omdat je teveel calorieën eet en niet genoeg beweegt, je wordt dik omdat je de verkeerde calorieën eet. Als je gezond wil afvallen dan moet je ‘lege’ calorieën en bewerkte voeding vervangen door échte voedingsstoffen. Een voedingspatroon vol natuurlijke, bij voorkeur biologische onbewerkte voeding is de juiste methode om een gezond gewicht te krijgen en te behouden en je gezondheid te verbeteren. Waarom het tellen van calorieën niet werkt Het is belangrijker om naar de bronnen van calorieën te kijken dan ze te tellen. Als dat niet zo was dan zou je elke dag al je maaltijden kunnen vervangen door een paar speculaasjes en dan zouden de pondjes er nog steeds vanaf vliegen... Oké, je valt misschien een beetje af als je alleen maar een paar koekjes eet en dus minder calorieën binnenkrijgt, maar je wordt er niet gezonder van en je houdt dit voedingspatroon waarschijnlijk ook niet erg lang vol. Als je alle maaltijden zou vervangen door natuurlijke voedzame gerechten in plaats van koekjes dan val je misschien wat minder snel af, maar je levert daarmee wel een waardevolle en langdurige bijdrage aan je gezondheid en je gewicht. En daarin zit het antwoord besloten: de calorieën van alle verschillende soorten voeding zijn niet op dezelfde manier gemaakt, en hebben daardoor geen identieke invloed op je gewicht of gezondheid. Kortom, je wordt niet dik omdat je teveel calorieën eet en niet genoeg beweegt, je wordt dik omdat je de verkeerde calorieën eet. In 2004 bracht het Amerikaanse Center for Disease Control and Prevention (CDC) een rapport uit dat concludeerde dat koolhydraten (suikers en granen) de belangrijkste oorzaak zijn waarom Amerikanen in de laatste 30 jaar veel meer calorieën zijn gaan consumeren. In deze periode schoot het percentage van volwassenen met obesitas omhoog van 14,5 procent in 1971 naar bijna 28 procent in 2010. Eerdere onderzoeken hadden al vastgesteld dat er een relatie was tussen gewichtstoename en een gestegen consumptie van zoute snacks, pizza en andere fast foods; met andere woorden, een grotere consumptie van koolhydraten, voornamelijk in de vorm van granen. De consumptie van koolhydraten, of dit nu is in de vorm van granen (inclusief volkoren graansoorten) of suikers, en dan met name fructose, bepaalt of je in staat bent om je gewicht en gezondheid optimaal te houden.

6

Wanneer je de inname van koolhydraten uit granen en suikers zoveel mogelijk beperkt of geheel elimineert uit je voedingspatroon en voldoende gezonde vetten eet zul je beter in staat zijn je gewicht onder controle te krijgen en je gezondheid te verbeteren. Dit komt omdat fructose en granen het insulinehormoon beïnvloeden, dat een grote rol speelt bij de regulering van vet in het lichaam. Vetten en eiwitten beïnvloeden insuline in veel mindere mate. Dr. Robert Lustig, een expert die veel heeft gepubliceerd over de invloed van suikers op de stofwisseling, stelt dat fructose isocalorisch maar niet isometabolisch is. Dit betekent dat je identieke hoeveelheden calorieën van respectievelijk fructose of glucose, fructose en eiwitten of fructose en vet kan binnen krijgen, maar dat het effect op de stofwisseling van elke combinatie geheel verschillend is ondanks dat de hoeveelheden calorieën exact gelijk zijn. Fructose is zelfs nog veel schadelijker dan andere koolhydraten omdat de overgrote meerderheid hiervan direct wordt omgezet in vet, zowel in je vetweefsel als in je lever. En dit is precies de reden waarom calorieën tellen niet werkt... Zolang als je fructose en granen blijft eten geef je jouw lichaam de opdracht om vet te maken en op te slaan. Het beste alternatief voor calorieën tellen Het meest gezonde voedingspatroon bestaat uit thuis bereide en gekookte maaltijden gemaakt van verse, natuurlijke, bij voorkeur biologische ingrediënten en superfoods. Niet alleen zul je zo profiteren van talloze gezondheidsvoordelen, je zult ook de voldoening voelen van zelf koken en zelf de controle hebben over wat je eet. Als je bewerkte voedingsmiddelen vermijdt, inclusief fast food en veel restauranteten, dan kun je de voornaamste oorzaak van gewichtstoename geheel uit je voedingspatroon weren: fructose. Het zit verborgen in de overgrote meerderheid van bewerkte voeding, met inbegrip van eten waarvan je niet zou verwachten dat ze een zoetstof nodig hebben, zoals bruine bonen en augurken. Als je insulineresistentie, diabetes, hoge bloeddruk, een hoog cholesterolgehalte of obesitas hebt dan kun je het beste je totale dagelijkse fructose-inname beperken tot maximaal 15 gram per dag, met inbegrip van fructose afkomstig uit vers fruit. Nog beter is als je in dat geval zelfs alle bronnen van fructose vermijdt totdat je insuline gestabiliseerd is. Ben je helemaal gezond, eet dan bij voorkeur niet meer dan 25 gram fructose per dag, met een maximum van 15 gram afkomstig uit vers fruit. De volgende tabel kan je helpen om je totale dagelijkse hoeveelheid fructose uit fruit te berekenen.

7

Fruit

Portie

Fructose (gr.)

Fruit

Portie

Fructose (gr.)

Limoen

1 medium

0

Boysenbes

200 gr.

4.6

Citroen

1 medium

0.6

Mandarijn

1 medium

4.8

Veenbessen

200 gr.

0.7

Nectarine

1 medium

5.4

Passiefruit

1 medium

0.9

Perzik

1 medium

5.9

Pruim

1 medium

1.2

Navelsinaasappel

1 medium

6.1

Abrikoos

1 medium

1.3

Papaja

6.3

Guave

2 medium

2.2

1/2 medium

Honingmeloen

1/8 med. meloen

6.7

Banaan

1 medium

7.1

Bosbessen

200 gr.

7.4

Dadel (Medjool)

1 medium

7.7

Appel

1 medium

9.5

Sharonfruit

1 medium

10.6

Watermeloen

1/16 med. meloen

11.3

Dadel (Deglet Nour)

1 medium

Cantaloupe meloen

1/8 van med. meloen

2.8

Frambozen

200 gr.

3.0

Clementine

1 medium

3.4

Kiwi

1 medium

3.4

2.6

Bramen

200 gr.

3.5

Carambola

1 medium

3.6

Peer

1 medium

11.8

Zoete kersen

10

3.8

Rozijnen

50 gr.

12.3

Aardbeien

200 gr.

3.8

200 gr.

12.4

Zure kersen

200 gr.

4.0

Pitloze druiven (groen of rood) Mango

4.0

1/2 medium

16.2

Ananas

1 schijfje (plm. 9 x 2 cm)

Abrikozen, gedroogd

200 gr.

16.4

1/2 medium

4.3

Vijgen, gedroogd

200 gr.

23.0

Grapefruit, roze of rood

Tabel 1.1: Fructosegehaltes in fruit De sleutel tot gewichtsverlies en een optimale gezondheid is kijken naar de voedingsstoffen die in je eten zitten. Als je voor het ontbijt kunt kiezen uit een caloriearme granenreep (bijvoorbeeld de gemiddelde 'gezonde' snack zoals een fruitreep) die geen enkele voedingswaarde heeft of een vers gemaakte smoothie gemaakt van superfoods zoals: 8

• • • • • •

hennepzaad, lijnzaad, gojibessen, bananen, zwarte bessen en bijenpollen,

zonder ook maar één keer naar de calorieën te kijken, dan vertelt je intuïtie waarschijnlijk wel waar je de dag veel gezonder mee kan beginnen. Wanneer je voeding eet die je lichaam nodig heeft en waarvan je er goed uitziet en je lekker voelt, dan hoef je jezelf nooit zorgen te maken over de calorieën, want elk ingrediënt vult het lichaam letterlijk met de brandstof die het nodig heeft om zo energiek mogelijk te zijn. En daarmee win je veel meer dan alleen een paar pondjes eraf!

9

2. Introductie tot voedingscategorieën

2.1. Koolhydraten In 2008 had meer dan de helft van de volwassenen in de Europese Unie overgewicht of obesitas, dit is meer dan een verdubbeling ten opzichte van 1988. Eén van de oorzaken van deze sterke toename is dat mensen denken dat ze alleen maar aankomen van vet. Als gevolg daarvan eten velen steeds meer bewerkte voedingsmiddelen die weliswaar een laag vetgehalte hebben, maar rijk zijn aan koolhydraten. Juist deze koolhydraten zijn een van de grootste boosdoeners van gewichtstoename. Koolhydraten, in de volksmond vaak suikers of sacharides genoemd, voorzien je lichaam van energie in de vorm van glucose. Indien je teveel glucose eet kan je lichaam het niet allemaal meteen verbranden. Het lichaam slaat dit overschot dan op in vet, als een soort “reserve”. Koolhydraten zijn onder te verdelen in vier chemische groepen: monosacharides, disacharides, oligosacharides en polysacharides. Monosacharides en disacharides zijn vaak herkenbaar in de vorm van suiker en vind je terug in voedingsmiddelen zoals snoep, fruit, koekjes en gebak. De meer complexe oligosacharides en polysacharides zijn zetmeelsoorten die je terug vindt in bonen, noten, groenten en volkorengranen. Veel mensen weten niet dat je koolhydraten eigenlijk helemaal niet nodig hebt, ze zijn niet noodzakelijk om te overleven. Als je nooit koolhydraten eet, zoals bijvoorbeeld veel traditionele Innuït doen, zou je kerngezond zijn mits je voldoende hoogwaardige eiwitten, vetten, water en mineralen eet. Welke koolhydraatrijke voeding is gezond? Koolhydraten zitten in zowel granen en groenten, maar het eten van groenten is erg gezond dus een geheel koolhydraatloos voedingspatroon is niet aan te bevelen. Je lichaam geeft bovendien de voorkeur aan koolhydraten uit groenten boven granen omdat groenten de omzetting van koolhydraten naar suikers zoals glucose vertragen en daarmee dus een minder grote invloed hebben op je insulinewaarden. Koolhydraten uit granen daarentegen zorgen voor een sterke stijging van je insulinewaarde en vertragen de vetverbranding in je lichaam. Wanneer je groenten koopt kun je het beste biologische, lokaal geteelde groenten kiezen. Door biologische groenten te eten krijg je minder gevaarlijke pesticiden binnen en bovendien is het wetenschappelijk bewezen dat ze tot wel vijf keer zoveel gezonde voedingsstoffen bevatten dan nietbiologische groenten. De meeste mensen vinden ook dat biologische groenten veel beter smaken. Mocht je niet de mogelijkheid hebben om biologische groenten te kopen vergeet dan niet dat je beter niet-biologische groenten kan eten dan helemaal geen groenten.

10

Koolhydraatrijke voeding die je beter kunt vermijden

•

Als je lichaam granen tolereert en je hebt geen last van sterke insulineschommelingen dan zou je een kleine hoeveelheid biologische volkorengranen aan je voedingspatroon kunnen toevoegen. Maar het beste kun je helemaal geen graanproducten en producten met gluten eten, met inbegrip van griesmeel en durum meel dat in pasta zit. Ook voor de vezels hoef je geen volkorengranen en graanproducten te eten, want de meeste vezels kun je uit groenten halen.

•

Veel mensen denken dat maïs een groentesoort is, maar het tegendeel is waar, het is een graansoort. Het beste kun je dus alle soorten maïsproducten vermijden, inclusief popcorn en tortillachips. Maïs en maïsproducten zijn moeilijk te verteren voor het lichaam en daarnaast kan maïs schimmels bevatten. Eén op de drie mensen is allergisch voor schimmels, en zelfs een beperkte blootstelling aan deze mycotoxinen kan een scala aan gezondheidsproblemen veroorzaken, waaronder kanker, hartziekten, astma, multiple sclerosis en diabetes. Kijk bij bewerkte voedingsmiddelen altijd op de verpakking of er maïs in zit. Wordt in één van de eerste vijf ingrediënten maïs genoemd dan kun je het product beter niet kopen.

•

Ook aardappelen zijn een belangrijke bron van koolhydraten, en dus helemaal niet zo gezond voor je als moeder en grootmoeder altijd beweerden. De insulinewaarden stijgen sterk na een aardappelrijke maaltijd, maar als je geen problemen hebt met je gewicht en geen diabetes of een hoog cholesterolgehalte hebt dan kun je af en toe wat aardappelen eten als onderdeel van een eiwitrijke maaltijd. Eet echter nooit frites, want die zitten vol met slechte oliën en transvetten.

11

2.2. Eiwitten Steeds meer mensen ontdekken de gezondheidsvoordelen van groenten en fruit, en hebben hun voedingspatroon sterk aangepast om ervoor te zorgen dat ze per dag tot wel negen porties van deze heilzame voedingsbronnen uit onze natuur kunnen eten. Om ruimte te kunnen maken voor al die groenten en fruit halen veel mensen vaak eiwitrijke voeding uit hun dagelijkse maaltijden, vaak ook omdat ze denken dat het helpt bij afvallen. Dit is echter niet zo verstandig, omdat recente onderzoeken hebben aangetoond dat eiwitten een essentiële bijdrage leveren aan de structuur en integriteit zo’n beetje van elk deel van het lichaam, en helpen om vet efficiënter te verbranden. Waarom eiwitten zo belangrijk zijn voor onze gezondheid Elke cel in het menselijk lichaam bevat eiwit. Het is een hoofdbestanddeel van de huid, spieren, organen en klieren en zit in alle lichaamsvloeistoffen, met uitzondering van gal en urine. Eiwitten dragen bij aan de reparatie van cellen en helpen het lichaam om nieuwe te maken. Zonder voldoende eiwitten is ons lichaam niet in staat om te overleven en zichzelf te vernieuwen. Eiwitten zijn vooral belangrijk voor de groei en ontwikkeling van baby’s, kinderen en tieners en onontbeerlijk tijdens de zwangerschap. Bovendien verbeteren ze je weerstand en antioxidant-functie, helpen bij de opbouw van HDL cholesterol, verbeteren de insulinefunctie en beïnvloeden de snelheid van de stofwisseling, wat belangrijk is tijdens het afvallen. Ook dragen eiwitten bij aan het krijgen van een verzadigd gevoel, en eiwitten zijn daarmee van ongekend belang voor het lichaam om het ideale gewicht te bereiken en te behouden. Volgens de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) hebben mensen bij een voedingspatroon van 2000 calorieën per dag dagelijks 50 gram eiwitten nodig. Dit is het minimum dat het menselijk lichaam nodig heeft voor de ondersteuning van de lichaamsstructuur en DNA synthese, maar hierbij is geen rekening gehouden met de extra eiwitten die nodig zijn om spieren te behouden, bijvoorbeeld wanneer je regelmatig aan sport doet of bezig bent met afvallen. De hoeveelheid hoogwaardige eiwitten dient in zulke gevallen dus groter te zijn dan deze basishoeveelheid, zodat eiwitten doelmatig kunnen bijdragen aan een gezonde spierfunctie en het ondersteunen van gewichtsverlies via het verbranden van calorieën. De beste eiwitten zijn niet per definitie dierlijke eiwitten Velen van ons zijn opgegroeid met de boodschap dat je veel vlees en zuivel moet eten om voldoende hoogwaardige eiwitten binnen te krijgen. Maar er zit een keerzijde aan het eten van dierlijke eiwitten. Nierfalen, osteoporose, kanker, hart- en vaatziekten, jicht en een futloos gevoel zijn allemaal potentiële negatieve effecten van een voedingspatroon dat veel dierlijke eiwitten bevat. De afhankelijkheid van dierlijke eiwitten legt bovendien niet alleen een zwaar beslag op het lichaam, het is ook erg belastend voor het milieu en de dieren die deze eiwitten moeten produceren. Dat ons lichaam geen dierlijke eiwitten nodig heeft blijkt wel uit het traditioneel vegetarische voedingspatroon van veel volkeren in Azië; ze verrichten vaak zware fysieke arbeid en hebben relatief veel minder last van de meest voorkomende westerse volksziekten zoals hart- en vaatziekten en kanker. De mythe dat we veel vlees moeten eten is afkomstig van de westerse vleesindustrie.

12

Echter, tenzij dierlijke eiwitten niet zijn vergiftigd met schadelijke stoffen zoals hormonen en antibiotica is het eigenlijk niet geschikt voor menselijke consumptie. Het enige vlees dat eetbaar is, is afkomstig van dieren van biologische boerderijen. Biologisch vlees is duurder omdat het meer geld kost om het te produceren. Maar aangezien vlees maar een klein deel hoeft uit te maken van je voedingspatroon, zijn deze extra kosten makkelijk te verwaarlozen. Dierlijke eiwitten kunnen niet direct door het menselijk lichaam worden opgenomen, ze moeten eerst afgebroken en hergegroepeerd worden in het spijsverteringsstelsel voordat er menselijke eiwitten van kunnen worden gemaakt. Alle menselijke eiwitten in ons lichaam zijn samengesteld uit aminozuren, waarvan er twaalf door het lichaam zelf worden aangemaakt. De andere negen worden essentiële zuren genoemd, en moeten uit voeding gehaald worden. De meeste dierlijke producten, zoals vlees en zuivel, bevatten al deze essentiële zuren die nodig zijn bij de hergroepering tot menselijke eiwitten. Omdat dierlijke eiwitten alle essentiële aminozuren bevatten worden ze ook wel volwaardige eiwitten genoemd. Alle plantaardige eiwitten bevatten ook alle negen essentiële aminozuren, echter bij de meeste plantaardige eiwitten zijn een of twee van de aanwezige aminozuren van een zeer laag gehalte vergeleken met dierlijke producten, en daarom worden plantaardige eiwitten ook wel onvolwaardige eiwitten genoemd. De aminozuren in groenten zijn verder van dezelfde kwaliteit als dierlijke aminozuren en kunnen net zo effectief door het menselijk lichaam worden opgenomen. De beste bronnen van eiwitten •

Biologische scharreleieren: de meest gezonde manier is om ze rauw te eten, omdat er oxidatie plaatsvindt als je ze bakt of kookt. Staat het idee van een rauw ei eten je een beetje tegen, klop ze dan op tot een meringue of mix het door een groene smoothie of groentesap als je aan het juicen bent. Je hoeft niet bang te zijn om salmonella op te lopen, want het risico op salmonella bij biologische scharreleieren is zeer laag.

•

Vis: een uitstekende bron van vetarme eiwitten. Echter, de meeste vis van tegenwoordig is door de wereldwijde milieuvervuiling vergiftigd met kwik en eigenlijk daardoor niet meer geschikt voor menselijke consumptie. Vis met een laag risico op kwik zijn sardines, ansjovis, heilbot, wilde zeezalm, schelvis en tilapia, mits niet gekweekt maar vers uit de zee gevangen. Een gezonder alternatief voor vis is Krill Oil, dat tevens vol omega-3 vetzuren zit en 50 keer zoveel antioxidanten bevat dan visolie. Deze antioxidanten voorkomen dat de omega-3 vetzuren in je lichaam oxideren voordat ze zijn opgenomen in je celweefsel. Bovendien gaat de omega-3 in Krill Oil een verbinding aan met fosfolipiden waardoor opname van omega-3 in het lichaam wordt vergroot. Je hebt er daardoor veel minder van nodig, en bovendien krijg je bij Krill Oil geen last van oprispingen en boeren zoals bij gewone visolie.

13

•

Er zijn slechts vijf plantaardige voedingsmiddelen die volwaardige eiwitten bevatten en daarom als de belangrijkste eiwitbron in een maaltijd kunnen dienen: o Quinoa: het pseudograan dat al werd gegeten door de Inca’s, en tevens een goede vervanger is voor graan of rijst. o Boekweit: het lijkt op een graan, maar is net zoals quinoa een pseudograan, dat vaak als graanvervanger gegeten wordt. In Azië wordt boekweit veel gebruikt voor het maken van noedels. o Hennepzaad: wordt vaak gebruikt voor het maken van hennepolie, alcoholvrije dranken en siroop o Gefermenteerde sojabonen: door sojabonen 72 uur te laten weken vindt fermentatie plaats, waarna ze veilig zijn om te eten. Ook producten als tempé en sojasaus zijn gemaakt van gefermenteerde soja. o Blauwgroene algen (b.v. spirulina, chlorella): een zeer eiwitrijk superfood, dat twaalf keer zoveel verteerbare eiwitten bevat dan rundvlees.

•

Voeding die grote hoeveelheden onvolwaardige eiwitten bevatten zijn bonen, erwten, noten, zaden en veel granen. Door bonen, linzen of erwten te combineren met bruine rijst creëer je heerlijk volwaardige eiwitrijke maaltijd.

Eiwitrijke voeding die je beter kan vermijden •

Gepasteuriseerde zuivel: de meeste melk zit vol met hormonen, pesticiden en antibiotica. Maar ook biologische melk die al deze schadelijke stoffen niet bevat is niet gezond, want als zuivel gepasteuriseerd of gehomogeniseerd is veranderen de melkeiwitten, met name de caseïne, van structuur en zorgen zo voor allergieën. Bovendien bevat melk in verhouding veel minder eiwitten dan de reclames je doen geloven, en men vermoedt dat de gehomogeniseerde vetten in melk het risico op hart- en vaatziekten verhogen.

•

Niet-biologisch vlees: veel vlees afkomstig van niet-biologische bronnen zit vol met hormonen, vergiffen, pesticiden en andere schadelijke stoffen die niet in de voedselketen thuishoren. Voorverpakt vlees uit supermarkten wordt daarnaast behandeld met het kankerverwekkende natriumnitriet, dat gebruikt wordt om vlees langer houdbaar te maken.

•

Kaas: een erg vetrijk voedingsmiddel dat rijk is aan verzadigde dierlijke vetten. Met kaas vliegen de pondjes eraan en verhoog je je risico op aderverkalking.

•

Ongefermenteerde soja: vaak beschouwd als een van de gezondste voeding die er is, maar dit hangt af van wat voor soort soja je eet. Ongefermenteerde soja zit vol fyto-oestrogenen, die het vrouwelijke hormoon oestrogeen imiteren. Eet daarom geen tofoe, soja-eiwitproducten en sojamelk.

•

Eiwitpoeders/proteïnepoeders met kunstmatige zoetstoffen zoals aspartaam, sacharine of sucralose: Kunstmatige zoetstoffen verstoren je spijsvertering en bovendien is aspartaam in verband gebracht met neurologische ziektes en vernietiging van zenuwcellen. Gebruik je dit soort poeders, ga dan op zoek naar poeders die gezoet zijn met de volledig natuurlijke en suikervrije zoetstof stevia en koop nooit eiwitpoeders op basis van ongefermenteerde soja.

14

Breng die eiwitten dus terug in je voedingspatroon als je daar de laatste tijd op bezuinigd hebt, want ze zijn onmisbaar voor je lichaam. Vooral als je veel aan sport doet of bezig bent met afvallen heb je voldoende eiwitten nodig, want eiwitten stimuleren de verbranding van vet. Een van de beste bronnen van dierlijke eiwitten is Krill Oil, maar ook vegetarische superfoods als blauwgroene algen, quinoa en boekweit barsten van de volwaardige plantaardige eiwitten

2.3. Vetten In de supermarkt vliegen de kreten over vet om je oren: “vetarm”, “geen transvet”, “rijk aan omega3 vetzuren”... maar wat is vet nou eigenlijk, welke functie heeft het in je lichaam en welke vetten zijn wel en niet gezond? Zowel mensen, dieren als planten slaan vetten op, die op een later moment kunnen worden omgezet in energie. Ons lichaam kan op zeer beperkte schaal zelf vetzuren aanmaken, maar de meeste vetten krijgen we binnen via onze voeding, van zowel plantaardige als dierlijke producten. Vetten zijn onder te verdelen op basis van de aanwezige vetzuren en andere bestanddelen. Ook oliën zijn vetten, maar blijven vloeibaar op kamertemperatuur en worden daarom zo genoemd. De meest bekende indeling van vetzuren is die in verzadigde en onverzadigde vetzuren. Onverzadigde vetzuren zijn ook nog onder te verdelen in enkelvoudige en meervoudige onverzadigde vetzuren, afhankelijk van hoe de aanwezige vetzuren aan elkaar gebonden zijn. Welke onverzadigde en verzadigde vetten zijn gezond Onverzadigde vetten bevatten onverzadigde vetzuren en komen vooral voor in plantaardige oliën. De meest gezonde plantaardige olie is olijfolie, omdat hierin de verhouding tussen onverzadigde en verzadigde vetten het meest optimaal is. Verzadigde vetten bevatten verzadigde vetzuren en zitten in dierlijke producten zoals boter, kaas, volle melk, ijsjes, room en vetrijk vlees. Ze zijn ook terug te vinden in sommige tropische planten en plantaardige oliën zoals kokosnoot, palm en palm kernel. Tot op de dag van vandaag wordt je door de reclame wijsgemaakt dat je risico op hartaanvallen toeneemt als je verzadigde vetten eet, en in de volksmond wordt vaak beweerd dat onverzadigde vetten gezonder zijn dan verzadigde vetten, maar dit is niet helemaal waar. Verzadigde vetten uit dierlijke en plantaardige voeding zorgen, zolang het geen transvetten zijn, voor een sterk geconcentreerde hoeveelheid energie in je voedingspatroon, en ze vormen de bouwstenen voor celmembranen en een verscheidenheid aan hormonen en hormoonachtige stoffen, die samen zorgen voor sterke botten, een gezonde lever-, hart-, en longfunctie, een goedwerkende zenuwsignaalwerking en een sterk immuunsysteem. Daarnaast gedragen verzadigde vetten zich als transportmiddel voor belangrijke vetoplosbare vitamines A, D, E en K. Ook is verzadigd vet nodig voor de omzetting van caroteen in vitamine A, voor de absorptie van mineralen en de ondersteuning van andere biologische processen. Bovendien zorgen verzadigde vetten ervoor dat je vertering wordt vertraagd waardoor je langer een verzadigd gevoel houdt. In

15

tegenstelling tot wat vaak wordt beweerd hebben mensen verzadigde vetten dus nodig, als onderdeel van een gebalanceerd voedingspatroon. Een gezonde bron van verzadigde vetten is kokosolie. Kokosolie stolt bij 29 C dus in Nederland is het meestal te koop in de vorm van vet . Twee derde van de verzadigde vetten in kokosolie zijn middellange-keten vetzuren. Dit type vetzuren hoeft, in tegenstelling tot langeketen-vetzuren zoals in andere plantaardige oliën, niet door de lever en galblaas te worden verteerd en geëmulgeerd, wat betekent dat de energie uit deze olie direct vrijkomt in het lichaam en de stofwisseling in het lichaam verhoogt, waardoor je een betere verbranding en circulatie in het lichaam krijgt. Mensen met een verstoorde vetvertering of bij wie de galblaas verwijderd is kunnen alleen kokosolie eten en geen andere soorten oliën en vetten, omdat deze zo makkelijk wordt opgenomen door het lichaam. Middellangeleten-vetzuren staan er ook om bekend dat ze antimicrobiële en schimmelremmende eigenschappen hebben en versterken daarmee het immuunsysteem. Ook is kokosolie heel gezond voor mensen met een schildklierafwijking, omdat het de stofwisseling helpt verhogen en meer energie geeft. Daarnaast helpen deze vetzuren bij gewichtsverlies, cholesterolverlaging en diabetes, en het vermindert het risico op hart- en vaatziekten. Het voordeel kokosolie is ook dat het in tegenstelling tot andere plantaardige oliën niet beschadigt bij verhitting, zodat er geen schadelijke stoffen kunnen vrijkomen tijdens het koken die weer niet goed zijn voor je gezondheid. Het grote verschil tussen verzadigde vetten en transvetten Transvetten vind je terug in bijvoorbeeld gefrituurde en sterk bewerkte producten, en zijn erg schadelijk voor de gezondheid. Transvetten zijn verzadigde vetten die worden gevormd wanneer plantaardige oliën uitharden, ook vaak hydrogenatie genoemd. Bij dit proces wordt het LDL-gehalte, ofwel het “ongezonde cholesterol” verhoogd en het HDL-gehalte, het “gezonde cholesterol”, verlaagd. Een te hoog LDL-gehalte is verantwoordelijk voor hart- en vaatziekten, aderverkalking, diabetes type 2 en andere ziekten. In het verleden zijn er veel wetenschappelijke onderzoeken verricht naar het verband tussen vet en allerlei ziekten en aandoeningen, maar wat deze onderzoeken vaak verzuimden is onderscheid te maken tussen transvetten en verzadigde vetten. Inmiddels is aangetoond dat het effect van verzadigde vetten op de gezondheid veel minder schadelijk is dan het effect van transvetten. Waarom omega-3 vetzuren essentieel zijn voor een goede gezondheid Alle omega vetzuren zijn meervoudig onverzadigde vetten. Tegenwoordig zijn omega vetzuren erg populair in de marketingcampagnes van levensmiddelenproducenten. Met name omega-3 wordt het liefst zoveel mogelijk genoemd, omdat wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond dat Omega-3 vetzuren essentieel zijn voor een goede gezondheid. Deze vetzuren verbeteren onder andere de celreactie op insuline en neurotransmitters, en ondersteunen het reparatieproces van cellen wanneer deze beschadigd zijn, waarmee ze bijdragen aan een verlaagd risico op hart- en vaatziekten, kanker, hersenbloedingen, Alzheimer, artritis en andere degeneratieve ziektes. Omega-3 vetzuren zitten onder andere in lijnzaad en walnoten, maar de beste bron van omega-3 is vis en visolie. Hierin zitten twee vetzuren, DHA en EPA, die belangrijk zijn bij de bestrijding van ziektes. Helaas is de meeste vis tegenwoordig zwaar vergiftigd met kwik, waardoor het eten van vis

16

niet meer zo gezond is. Een bron van omega-3 die wel nog steeds aan te raden is, is Krill Oil. Dit is een visolie gemaakt van Krill, een schaaldiertje dat in de poolzeeën leeft. De omega-3 in Krill Oil is verbonden aan fosfolipiden waardoor de absorptiegraad hoger is, zodat je er minder van nodig hebt. Bovendien veroorzaakt het geen oprispingen en boertjes, zoals vaak bij gewone visolie het geval is. Daarnaast zit Krill Oil vol met krachtige antioxidanten, ongeveer vijftig keer meer dan in visolie. Deze voorkomen dat de sterk bederfelijke omega-3 vetzuren oxideren voordat ze kunnen worden opgenomen door je celweefsel. De gezondheidsvoordelen van omega-6 vetzuren Ook omega-6 vetzuren zijn belangrijk voor een goede gezondheid, omdat het lichaam ze niet zelf kan maken; je moet er dus voor zorgen dat ze dagelijks in je voedingspatroon voorkomen. Omega-6 vetzuren ondersteunen onze hart- en bloedvaten, het integumentaire systeem (dat ons lichaam via de huid tegen beschadigingen van buitenaf beschermt), de celstructuur, de hersenen, de ogen en het bewegingsapparaat, en het biedt bescherming aan het maag-darmkanaal. Als je zoveel mogelijk gezondheidsvoordelen wil halen uit omega-6 vetzuren dan is het belangrijk om ongezonde, sterk bewerkte plantaardige oliën in je voedingspatroon zoveel mogelijk te vervangen door de veel gezondere biologische, koudgeperste oliën. Gezonde biologische plantaardige oliën die rijk zijn aan omega-6 vetzuren zijn bijvoorbeeld olijfolie, pompoenzaadolie en hennepzaadolie. Soort vet Enkelvoudig onverzadigd

Meervoudig onverzadigd

Verzadigd

Gezond Koudgeperste olijfolie (bevat ook wat meervoudig onverzadigde vetzuren met omega-3), avocado (bevat ook wat meervoudig onverzadigde vetzuren met omega6) Omega-3: Lijnzaad, walnoten, Krill Oil Omega-6: Pompoenolie, hennepzaadolie Kokosolie, kokosnoot, roomboter, dierlijk vet

Ongezond Plantaardige margarines, arachideolie, koolzaadolie

Zonnebloemolie, maïsolie, sojaolie, notenolie, vette vis, sommige margarines. Zuivelproducten (o.a. kaas, melk, ijsjes, room), gefrituurde producten, transvetten uit veel bewerkte levensmiddelen

Tabel: 2.3.1 Overzicht gezonde en ongezonde vetten Waarom de juiste omega-6/3 verhouding zo belangrijk is De meeste mensen in de westerse landen consumeren veel te weinig omega-3 en veel te veel omega-6 vetzuren. De ideale omega-6/3 ratio is 2:1 of 1:1, maar tegenwoordig ligt die bij de meesten tussen de 15:1 en 50:1! Symptomen van een omega-3 tekort zijn onder andere: vertraagde alertheid, depressies, gewichtstoename, afbrokkelende vingernagels, allergieën, artritis, slaapproblemen, geheugenstoornissen, droog haar, droge huid, concentratieproblemen en vermoeidheid. Wanneer je omega-6/3 ratio te hoog is en je de inname van omega-6 vetzuren niet terugbrengt naar acceptabele hoeveelheden zul je, zelfs als je extra omega-3 supplementen inneemt, geen gezondheidsvoordelen behalen uit omega-3 vetzuren. Bij een te hoge omega-6/3 verhouding is het daarom belangrijk om

17

niet alleen de inname van omega-3 vetzuren te verhogen, maar ook om de consumptie van omega-6 vetzuren sterk terug te dringen. De functie van Omega-9 vetzuren en de rol die Omega-3 en Omega-6 daarbij hebben Alhoewel je er niet vaak over hoort is omega-9 de meest voorkomende vetzuur in de natuur, en ook ons voedingspatroon heeft er meestal geen tekort aan. Omega-9 is een enkelvoudige onverzadigde vetzuur dat ook bekend staat als oliezuur. Omega-9 vetzuren spelen een belangrijke rol bij het verlagen van het cholesterolgehalte en het stimuleert gezonde ontstekingsreacties. Ook draagt omega-9 bij aan de productie van prostaglandines, welke veel gezondheidsvoordelen hebben. Omega-9 is technisch gezien geen essentiële vetzuur omdat het lichaam dit vetzuur in kleine hoeveelheden zelf kan aanmaken, mist er voldoende omega-3 en omega-6 vetzuren in het lichaam aanwezig zijn. Omega-9 vetzuren dienen daarom in een gezonde verhouding in het lichaam aanwezig te zijn, net zoals omega-3 en omega-6. Wanneer het lichaam een te laag omega-3 of omega-6 gehalte heeft probeert het lichaam dit te compenseren door omega-9 vetzuren aan te maken die dan hun plaats innemen. De olie die door onze huidklieren wordt aangemaakt is hetzelfde omega-9 vetzuur dat royaal aanwezig is in olijfolie. Andere goede bronnen van omega-9 zijn avocado’s, pindakaas, noten en zaden.

18

2.4. Opdracht Nu je enkele voorbeelden hebt gekregen over wat goede en minder goede keuzes zijn kan je voor jezelf een globale basisindeling maken van wat je op een dag gaat eten. Je zult nog niet alles perfect weten, maar vul met wat je nu weet onderstaande schema in om het fundament te leggen voor een gezondere levensstijl. Maaltijd Ontbijt Snack 1 Lunch Snack 2 Diner Snack 3

Dit at ik eerst

Alternatief 1

Alternatief 2

Alternatief 3

19

2.5. Ontbijtrecepten Zoete quinoa (“kienwah”) Quinoa is de moeder van alle granen (een superzaad) zonder gluten en met een noot-achtige smaak. Quinoa groeit aan een plant in Zuid-Amerika en is een kwalitatief hoogwaardig voedingsmiddel dat al zo’n 5000 jaar oud is. In Nederland raken steeds meer mensen bekend met quinoa. De kleine ronde korreltjes barsten ongeveer uit hun voegen van de eiwitten, vitamines B en E en mineralen als magnesium, calcium, ijzer, zink en koper. De hoogwaardige kwaliteit van de eiwitten van quinoa wordt bepaald door het juiste gehalte aan aminozuren. De eiwitten in quinoa bevatten alle essentiële aminozuren die het menselijk lichaam niet zelf aan kan maken, deze aminozuren moeten we dus uit onze voeding halen. Een ander voordeel van quinoa is dat het je een verzadigd gevoel geeft en veel energie om je dag goed mee te beginnen. Je kunt quinoa in diverse kleuren kopen: lichtgeel, bruin, rood en zwart. Benodigdheden • • • • • • • • •

60 gram quinoa (bij voorkeur rode) 120 ml water 1 el kaneel handje blauwe bessen handje gojibessen 1 el rozijnen 1 el zonnebloempitten 2 el ongebrande pecannoten eventueel als versiering wat kokossnippers

Bereiding 1. was de quinoa grondig, het buitenste laagje is bitter 2. breng de quinoa met het water aan de kook 3. laat de quinoa ongeveer 12 minuten op laag vuur doorgaren (af en toe even roeren) tot de korrels zacht zijn geworden 4. schep de quinoa in een kom en roer de kaneel erdoor 5. voeg vervolgens de rest van de ingrediënten toe In plaats van water kun je ook kokosmelk of amandelmelk gebruiken. Daarnaast kun je eindeloos variëren met soorten fruit en noten, je kunt quinoa met van alles combineren (zoet en hartig) ook als lunch of diner met andere toevoegingen. Bijvoorbeeld met groenten, in een salade of in soepen.

20

Heerlijke gevulde omelet Dit recept bevat eiwitten, gezonde vetten, vitamines en mineralen. Genoeg voor een goede start van de dag (helemaal als je hier nog een lekkere groene smoothie bij maakt). Eiwitten zijn de bouwstenen voor gezonde cellen, spieren, hormoonproductie en enzymen, die op hun beurt weer verantwoordelijk zijn voor alle processen in je lichaam. Van het transporteren van voedingsstoffen naar en binnen de cellen tot het communiceren tussen cellen, je stofwisseling en ga zo maar door: eiwitten zijn dus enorm belangrijk! Gebruik bij voorkeur (biologische) vrije uitloopeieren. Benodigdheden • • • • • • •

kokosolie ½ sjalotje 1 heel ei en 3 eiwitten een handje bladspinazie 2 plakjes gerookte zalmfilet 5 cherrytomaatjes verse dille

Bereiding 1. klop in een kom het hele ei en de 3 eiwitten, zo wordt de omelet lekker luchtig 2. snij de zalmplakjes en tomaatjes in kleine stukjes en voeg die toe 3. neem de bladspinazie en meng die mee in de kom (je kunt ze eventueel in wat kleinere stukjes knippen als je grote bladeren hebt) 4. voeg een snufje zout en peper toe en wat verse dille 5. klop het geheel nog een halve minuut 6. verhit kokosolie in een koekenpan, fruit hier het halve sjalotje in en giet het mengsel er gelijkmatig bij 7. zet het vuur een halve minuut op de hoge stand en daarna op laag vuur met een deksel erop 8. draai na een paar minuutjes de omelet om, als de omelet een lichtbruine kleur krijgt is hij klaar Als de omelet niet voldoende voor je is als ontbijt of lunch dan kun je er nog wat extra groente of een halve avocado aan toevoegen.

Dit zijn voorbeeldrecepten uit Annemieke's Keuken afkomstig van Jessevandervelde.com. Voor meer (andere) recepten van Annemieke kijk op www.annemiekeskeuken.nl

21

3. Top Secret! Wat ‘ze’ niet willen dat je weet over voeding

3.1. Wat zit er echt in ons eten… Als je een supermarkt binnen loopt dan zou je in eerste instantie denken dat de indeling min of meer willekeurig is. Maar bezoek eens een paar verschillende supermarkten en je zult ontdekken dat er een steeds weer terugkerend patroon is. Verse groente en fruit zijn meestal te vinden bij de ingang. De afbak-bakkerij, die allerlei heerlijke verse geuren verspreidt en je naar de andere kant van de winkel lokt, bevindt zich helemaal achterin. Bij de kassa en aan het begin en eind van elke gang staan displays die overladen zijn met koekjes, chocola, snacks en chips. Biologische producten en supplementen zijn meestal niet zo makkelijk te vinden en liggen ergens op een paar schappen in een van de gangen verscholen. Ook de indeling van de schappen zelf is strategisch bepaald. De meest winstgevende producten liggen op ooghoogte (en op de snoepafdeling zelfs op kinder-ooghoogte); als je liever de goedkopere of gezondere alternatieven wil hebben dan moet je bukken of op je tenen gaan staan om erbij te komen. De ziekmakers in de supermarkt Winkelontwerpers weten precies hoe ze impulsaankopen kunnen stimuleren door klanten te dwingen langs allerlei schappen en displays te lopen die met opzet volgeladen zijn met de meest commercieel lucratieve producten. Echter, deze producten hebben ook meestal de laagste voedingswaarde. Elke supermarkt in Nederland verkoopt behalve ongezonde en ziekmakende snacks, koekjes en frisdranken ook een groot arsenaal aan andere voedingsmiddelen waarvan je op het eerste gezicht niet zou denken dat je lichaam er ziek van wordt. De schappen van de meeste supermarkten liggen bijvoorbeeld vol met ‘gezonde’ producten gemaakt van geraffineerde witte meel, zoals brood en pasta. Deze witte meel, ook vaak bloem genoemd, haalt essentiële voedingsstoffen uit het lichaam zodat je een tekort krijgt aan vitamine B en mineralen als magnesium en zink, die kinderen bijvoorbeeld nodig hebben om een gezond zenuwstelsel op te bouwen en die gedragsproblemen op latere leeftijd helpen voorkomen. Naast deze geraffineerde graanproducten verkoopt vrijwel elke supermarkt ook producten met chemicaliën die kanker veroorzaken (natriumnitriet), hartziekten veroorzaken (gehydrogeneerde oliën), en frisdranken die botontkalking en botverlies veroorzaken. Terwijl levensmiddelenfabrikanten blijven volhouden dat al hun ingrediënten gezond en goed voor je zijn, houden ze op hetzelfde moment informatie achter zodat je minder goed in staat bent gezondere keuzes te maken als je boodschappen doet. Gelukkig zijn er steeds meer artsen, onderzoekers, voedingsdeskundigen en onafhankelijke consumentenorganisaties zoals foodwatch die de waarheid over eten aan het licht brengen. Wat zit er allemaal precies in ons eten In onderstaand overzicht staan de meest giftige en ziekmakende ingrediënten die verstopt zitten in voedingsmiddelen. Deze stoffen veroorzaken onder andere kanker, diabetes en hartziekten, en leiden tot miljoenen euro’s aan onnodige extra kosten voor de gezondheidszorg.

22

Als je wil voorkomen dat je ziek wordt, lees dan altijd de ingrediënten op de verpakking van producten en zorg ervoor dat je alle onderstaande stoffen vermijdt: Stof Acrylamiden (zie ook h.3.3)

Aspartaam (zie ook h. 3.2, en h.3.4)

BPA (Bisphenol-A)

Caseïne

Fosforzuur

Fructoseglucosesiroop (zie ook h.3.4)

Geautoliseerde Eiwitten

Wat is het en wat doet het Giftige, kankerverwekkende chemicaliën die zich vormen in voeding wanneer koolhydraten worden blootgesteld aan hoge temperaturen door bakken, frituren en grillen. Een chemische zoetstof die neurologische aandoeningen, hersenbloedingen, wazigheid en migraine kan veroorzaken. Een chemische stof die hormonen nabootst. BPA is in zeer lage dosering aanwezig maar is kankerverwekkend, veroorzaakt onvruchtbaarheid en verstoort de hormoonhuishouding. Mannen kunnen bijvoorbeeld last krijgen van borstvorming. Dit zijn koemelkeiwitten

Het zuur dat in frisdrank wordt gebruikt om kooldioxide op te lossen en prik aan frisdrank te geven. Fosforzuur is bijtend als je het over stalen spijkers giet. Het wordt ook door steenhouwers gebruikt om rotsen mee te etsen en het leger gebruikt het als roestverwijderaar op schepen. Fosforzuur is erg schadelijk voor tandglazuur, Google maar eens op “Mountain Dew Mouth” om tanden te zien die verrot zijn door deze stof. Een sterk bewerkte vloeibare suiker die onttrokken wordt met behulp van het chemische oplosmiddel glutaraldehyde en vaak vervuild is met kwik. Deze zoetmaker wordt in verband gebracht met diabetes, obesitas en stemmingsstoornissen Een zeer bewerkte vorm van eiwitten die vrije glutamaat bevat en gebruikt wordt om de chemische smaakversterker MSG (monosodium glutaminaat) te imiteren

Waar zit het in Acrylamiden zitten overal in, van broodkorsten tot chips, en omdat het geen bewust toegevoegd ingrediënt is hoeven ze NIET op het etiket vermeld te worden. Aspartaam zit onder andere in frisdranken, kauwgom, snoep, jam, toetjes, yoghurt, kauwbare vitamines en suikervrije dropjes. in bijna alle plastic voedselverpakkingen

Gek genoeg wordt deze stof veel gebruikt in sojakaasproducten die vaak worden verkocht als een goed alternatief voor producten gemaakt met koemelk Frisdranken bevatten bijna zonder uitzondering allemaal fosforzuur.

Te vinden in duizenden levensmiddelen, met inbegrip van producten waarin je het niet zo snel verwachten zoals pizza, sauzen en slasauzen

Kan voorkomen in o.a. bouillonblokjes, sauzen en soepen in poedervorm, dressings en chips

23

Stof Gedeeltelijk gehydrogeneerde oliën

Gehomogeniseerde Melk

Gehydrolyseerde voedingseiwit

Genetisch Gemodificeerde Ingrediënten (GMO)

Gestructureerde Plantaardige Eiwitten

Gistextract

Wat is het en wat doet het Oliën die bewerkt zijn met behulp van chemische katalysatoren om ze stabieler te maken op kamertemperatuur. Op deze manier worden transvetten gemaakt, die een verhoogde kans geven op aderverkalking en “stroperig bloed”, dat het hart met moeite kan rondpompen. Meestal geeft de arts in dit geval de diagnose “hoge bloeddruk” en schrijft vervolgens bloedverdunnende medicatie voor die technisch gesproken niet veel afwijken van rattengif (warfarine). De vetten in deze melk zijn kunstmatig aangepast om ze in kleinere moleculen te veranderen, zodat ze evenwichtig in de melk verdeeld blijven waardoor het melkvet niet schift. Alhoewel gehomogeniseerde melk er smakelijker uitziet dan geschifte melk veroorzaakt het ook hartziekten en draagt het bij aan melkallergieën. Een sterk bewerkte vorm van meestal soja-eiwitten die verwerkt zijn om de vrije glutamaten (MSG) vrij te laten komen.

Bijna alle maïs, soja en katoen zijn GMO, maar vaak wordt dit niet op het etiket genoemd omdat levensmiddelenfabrikanten absoluut niet willen dat mensen weten welke voedingsmiddelen GMO’s bevatten. GMO’s worden in verband gebracht met onvruchtbaarheids-problemen en kunnen zelfs ervoor zorgen dat de bacteriën die zich in je lichaam bevinden pesticiden produceren en laten vrijkomen in je eigen lichaam. Meestal gemaakt van soja-eiwitten die verkregen worden uit genetisch gemodificeerde sojabonen en dan verwerkt worden met behulp van hexaan, een explosief chemisch oplosmiddel (zie bij Soja-eiwit). Een verborgen vorm van MSG die tot wel 14% vrije glutamaten bevat en gebruikt wordt in veel “natuurlijke” voedingsmiddelen die zeggen dat ze geen MSG bevatten.

Waar zit het in Fast-food, margarines, bakoliën en bewerkte voedingsmiddelen met transvetten, waaronder chips en te frituren diepvries producten zoals kipnuggets.

Melk en andere zuivelproducten

Wordt vaak gebruikt als smaakversterker. MSG staat erom bekend dat het gedrag van kinderen beïnvloedt, maar is desondanks vaak terug te vinden in babymelk en kindervoeding, zij het verborgen in dit voedingseiwit Veel maïs, soja en bewerkte producten die maïs of soja als ingrediënt bevatten. Als je geen biologische maïs of soja eet, eet je zeer zeker GMO maïs of soja.

Wordt veel verwerkt in vegetarische producten zoals “vegetarische hamburgers” (die overigens meestal ook MSG en gistextract bevatten).

Je vindt gistextract in duizenden producten in de supermarkt, van soepen tot chips en zelfs in vers vlees!

24

Stof Gluten

Kleurstoffen (zie ook h.3.2)

Maïssiroop Natrium (zout)

Natriumnitriet

Propyleenglycol

Soja-eiwitten

Wat is het en wat doet het In het spijsverteringsstelsel kunnen gluten zich vastklampen aan de dunne darmwand en zo spijsverterings- en immuunsysteemproblemen veroorzaken . Overgevoeligheid voor gluten komt tegenwoordig heel veel voor. Vrijwel iedereen heeft in meer of mindere mate last van glutenintolerantie en mensen bij wie een overgevoeligheid voor gluten niet is vastgesteld lopen een verhoogde kans op lymfeklierkanker en andere auto-immuunziekten zoals het syndroom van Sjorgen en de schildklierafwijking van Hashimoto. Een van de meest gebruikte en gevaarlijke toevoegingen die verantwoordelijk zijn voor bijvoorbeeld gedragsproblemen in kinderen. Bijna alle kleurstoffen worden gemaakt van petroleum, en velen zijn verontreinigd met aluminium. Binnen de EU zijn fabrikanten tegenwoordig verplicht om alle kleurstoffen op het etiket te vermelden. Dit is gewoon een andere naam voor fructoseglucosesiroop (zie eerder). Bewerkt wit zout bevat een zeer laag gehalte aan sporenmineralen en wordt in de holistische voedingsindustrie daarom ook vaak “dood zout” genoemd, omdat het ziekte en dood bevordert. Wit zout is net zoals geraffineerde witte meel en suiker erg slecht voor je gezondheid. En laat je niet voor de gek houden door “zeezout” in de supermarkt; alle zout komt namelijk uit de zee als je maar ver genoeg terug in de tijd gaat, dus ze kunnen elk zout bestempelen als zeezout! Een kankerverwekkende rode kleurstof die toegevoegd wordt aan bewerkte vleesproducten om ze er vers uit te laten zien. Deze stof wordt sterk in verband gebracht met hersentumoren, alvleesklierkanker en darmkanker. Natriumnitriet is absoluut een vergif, talloze kinderen sterven elk jaar aan kanker veroorzaakt door natriumnitriet Een vloeistof die gebruikt wordt in de auto-industrie om terreinauto’s winterklaar te maken.

Soja-eiwit is het “junkeiwit” van de voedingsindustrie. Het wordt gemaakt van genetisch gemodificeerde sojabonen (vaak geteeld in China) die vervolgens worden blootgesteld aan hexaan, een chemisch oplosmiddel dat letterlijk kan exploderen

Waar zit het in Dit is een eiwit die voorkomt in graan, gerst, haver, spelt, kamut en rogge. Gluten worden vaak als vulmiddel gebruikt en zijn plakkerige eiwitten die wanneer ze met water in contact komen lijmachtig worden. Iedereen die chronische ontstekingen heeft zou direct moeten overwegen om gluten uit het voedingspatroon te verwijderen. Bruine rijst, quinoa, gierst en gekiemde granen zijn dan veel verstandigere keuzes.

Kleurstoffen zitten in heel veel producten, variërend van frisdranken en snoep tot zelfs soepen en sauzen.

Wordt vaak gebruikt in babymelkproducten Bijna alle bewerkte levensmiddelen bevatten bewerkt wit zout.

Te vinden in o.a. spek, hotdogs, ham, vleeswaren, salami en bijna alle andere bewerkte vleesproducten

Het wordt ook gebruikt om nepbessen te maken (gecombineerd met kunstmatige kleurstoffen en maïssiroop) die je vaak in muffins, bagels en brood ziet. De eiwitbron die met name gebruikt wordt voor het maken van “proteïnerepen”, inclusief de repen die veel gegeten worden door bodybuilders.

25

Stof Sucralose (zie ook h.3.4)

Suiker (zie ook h.3.4 en h.5.6)

Waterstofchloride

Wat is het en wat doet het De sucralosemoleculen bevatten een chlooratoom. Onderzoekers hebben herhaaldelijk vastgesteld dat kunstmatige zoetstoffen mensen dik maken omdat ze gewichtstoename stimuleren Het gebleekte, voedingsarme bijproduct van suikerrietverwerking. Wanneer suikerriet verwerkt wordt verdwijnen bijna alle mineralen en vitamines in de rietsuikermelasse, een “goede” stof uit de rietsuikersappen die vaak wordt gevoerd aan vee omdat elke boer weet dat vee goede voeding nodig heeft om in leven te blijven. Verbazingwekkend genoeg blijven medici volhouden dat suiker eten prima voor mensen is. Suiker stimuleert diabetes, obesitas, stemmingsstoornissen en voedingstekorten. Als je iets ziet dat waterstofchloride bevat, zoals Pyridoxine Hydrochloride of Thiaminedichloorhydraat, dan heb je te maken met de chemische vormen van vitamine B die producenten toevoegen om een hogere dagelijkse aanbevolen hoeveelheid aan vitamines te kunnen claimen. Echter, dit zijn synthetische, chemische vormen van vitamines, geen echte vitamines uit voeding of planten, die vrijwel nutteloos zijn en zelfs slecht voor je kunnen zijn. Kijk ook uit voor niacinamide en cyanocobalamine (synthetische vitamine B-12).

Waar zit het in Een kunstmatige zoetstof die verkocht wordt als Splenda.

Veel bewerkte levensmiddelen bevatten toegevoegde suikers, zoals bakkersproducten, ontbijtgranen, crackers en sauzen.

Vitamine B supplementen, vruchtenyoghurt, soepen, vermagerings-shakes, mousserende wijnen

Tabel 3.1.1. De meest giftige en ziekmakende ingrediënten in voedingsmiddelen Waarom al die toevoegingen Je vraagt je misschien af waarom deze stoffen allemaal in voedingsmiddelen zitten. Het antwoord is eenvoudig: om het eten aantrekkelijker te laten ogen, ruiken en smaken. Wanneer voeding bewerkt wordt gaan namelijk niet alleen kostbare voedingsstoffen en vezels verloren, de structuur, natuurlijke variatie en smaken verdwijnen ook. Wat er na bewerking overblijft is een bleek, onaantrekkelijk “pseudovoedingsmiddel” dat de meeste mensen er niet lekker uit zouden vinden zien. Daarom stoppen levensmiddelenfabrikanten er weer voedingsstoffen, smaak, kleur en structuur in om het aantrekkelijker te maken. De meeste toevoegingen in voedingsmiddelen zijn bedoeld om: • te zorgen dat producten niet te snel bederven • te voorkomen dat vetten en oliën ranzig worden of in smaak veranderen • te zorgen dat voedingsmiddelen niet verkleuren • de producten te verrijken met synthetische vitamines en mineralen (omdat deze verloren waren gegaan tijdens de bewerking)

26

•

de smaak, structuur en het uiterlijk te verbeteren. Bij levensmiddelen die speciaal gericht zijn op kinderen worden vaak felle kleuren toegevoegd om de aandacht van kinderen te trekken en om voeding “leuk” te maken.

Misleidende etiketten Ook als je trouw de etiketten controleert, lees de ingrediënten dan altijd met een kritische blik. Producenten weten namelijk heel goed hoe ze je kunnen misleiden. In de lijst van ingrediënten dient datgene dat het grootste bestanddeel van het product uitmaakt als eerste te worden genoemd. Sommige consumenten zouden zich een hoedje schrikken als ze een doos ontbijtgranen zien dat zegt “Ingrediënten: suiker, volkoren graan, maïs,...”. Daarom gebruikt de producent drie of vier verschillende soorten suiker die ieder een kleiner onderdeel van het totaal bevatten, zodat ze die niet bovenaan het lijstje hoeven te zetten. Je leest dan dus: “Ingrediënten: volkoren graan, suiker, maïssiroop, maïssiroop bestanddelen, ...” Op die manier lijkt het product voor het grootste deel uit “volkoren graan” te bestaan, maar in werkelijkheid bestaat dit ontbijtproduct voor meer dan vijftig procent uit suikers! Hoe weet je dat je eerlijke voeding koopt • • • • • •

Doe boodschappen op een biologische markt, in een biologische winkel of natuurvoedingswinkel Let op de bekende biologische keurmerken, zodat je zeker weet dat het product biologisch is. Lees de ingrediënten op de verpakking! Als je chemicaliën ziet staan die je niet kunt uitspreken koop het product dan niet Koop meer onbewerkte voedingsmiddelen en vermijd bewerkte kant-en-klaar maaltijden die vol zitten met ziekteverwekkende voedingsstoffen Eet voedingrijke superfoods. Ga zelf je eigen groentes telen! Het lekkerste eten komt uit je eigen tuin.

Je voedingspatroon mag zeker wel uit felgekleurde en geurige voedingsmiddelen bestaan, maar dan alleen voedingsmiddelen die van nature deze kleur, geur en smaak hebben. Rode paprika’s, paarse aubergines, groene spinazie, bosbessen en rode bieten zijn allemaal voorbeelden van gezonde voeding waarvan de felle kleuren een teken zijn dat ze voedingsstoffen bevatten die belangrijk voor je zijn, Dit zijn de kleurstoffen die je nodig hebt in je voedingspatroon... niet de door de mens gemaakte kleurstoffen die je in de meeste bewerkte producten vindt. Je kunt kunstmatige kleur-, geur- en smaakstoffen dus heel erg makkelijk vermijden: koop gewoon verse voeding en geen bewerkte voeding!

3.2. Kunstmatige toevoegingen: ongevraagd in je eten De westerse consument besteedt ongeveer 90 procent van haar boodschappenbudget aan bewerkte levensmiddelen, die vaak vol kunstmatige toevoegingen, conserveringsmiddelen en kleur- en smaakstoffen zitten. Soms worden deze toevoegingen niet eens expliciet genoemd in de productinformatie op de verpakking, of er worden allerlei ingewikkelde en moeilijk uit te spreken

27

termen gebruikt met als doel de consument om de tuin te leiden. Want dat veel kunstmatige toevoegingen ten koste gaan van je gezondheid zal wel niet als een verrassing komen. Het effect van kunstmatige toevoegingen op de gezondheid Kunstmatige toevoegingen zitten in bijna alle bewerkte levensmiddelen, van koekjes en chips tot vaak “gezonder” ogende voeding als bakkersproducten, vleeswaren, kippenbouillon en fruitcocktails. Deze niet-natuurlijke toevoegingen zijn bedoeld om producten langer houdbaar te maken, aantrekkelijker te laten ogen of lekkerder te laten smaken of ruiken. Vooral voedingsmiddelen die speciaal bestemd zijn voor kinderen, zoals bijvoorbeeld snoep, frisdranken en vrolijke toetjes, zitten vol met kunstmatige geur-, kleur- en smaakstoffen met als doel de aandacht van kinderen te trekken en de producten ‘leuker’ te maken. De vraag of kunstmatige toevoegingen zoals kunstmatige kleurstoffen verantwoordelijk zijn voor gedragsproblemen bij kinderen staat al jaren ter discussie. Echter, een onderzoek in het gerenommeerde medisch tijdschrift The Lancet heeft uitgewezen dat een grote hoeveelheid kleurstoffen en het conserveringsmiddel natriumbenzoaat - dat in veel frisdrank, fruitsappen en slasauzen zit – kinderen aantoonbaar hyperactief maakt en verantwoordelijk is voor concentratieverlies. Als gevolg van deze onderzoeksresultaten heeft de British Food Standard Agency (FSA) inmiddels een waarschuwing voor ouders uitgebracht, waarin staat dat ze de inname van producten met deze toevoegingen zoveel mogelijk moeten beperken als ze merken dat dit van invloed is op het gedrag van hun kinderen. Een ander artikel dat in 2008 werd gepubliceerd in de Britse krant The Independent meldde dat men in Groot Brittannië van plan is kunstmatige kleurstoffen (maar niet het conserveringsmiddel natriumbenzoaat) uit honderden producten te verwijderen omdat de eerdergenoemde onderzoeksresultaten ook aan het licht brachten dat bepaalde E-nummers net zoveel schade toebrengen aan de hersenen van kinderen als lood in benzine, en bovendien een achteruitgang van het IQ veroorzaken. Vertegenwoordigers van de Britse FSA adviseerden aan de levensmiddelenindustrie om vrijwillig zes kleurstoffen die in het onderzoek genoemd werden uiterlijk in 2009 te verwijderen uit de producten, en ze te vervangen door zoveel mogelijk natuurlijke alternatieven.

28

12 kunstmatige toevoegingen die je zoveel mogelijk moet vermijden Als toevoegingen slecht zijn voor kinderen, dan zijn zij bijna zonder uitzondering ook ongezond voor volwassenen. De volgende keer dat je naar de supermarkt gaat en bewerkte voedingsmiddelen koopt, kijk dan eens op de verpakking welke ingrediënten er allemaal in zitten. Als je één van onderstaande stoffen tegenkomt, dan kun je het product beter laten staan en een gezonder alternatief kiezen. 1. Natriumnitraat (ook vaak Natriumnitriet genoemd): een conserveringsmiddel, kleurstof en smaakstof die vaak toegevoegd wordt aan spek, ham, worstjes, luncheon meat, gerookte vis en corned beef. Onderzoeken hebben het eten van deze stof in verband gebracht met verschillende soorten kanker. 2. Butylhydroxyanisool (BHA) en butylhydroxytolueen (BHT): deze worden gebruikt als conserveringsmiddel in veel voedingsmiddelen, zoals ontbijtgranen, kauwgom, chips en plantaardige oliën. Beide stoffen zijn oxidanten die mogelijk reactieve kankerverwekkende verbindingen in je lichaam kunnen maken. 3. Propylgallaat: een conserveringsmiddel dat vaak wordt gebruikt in combinatie met BHA en BHT. Deze is vaak terug te vinden in vleesproducten, kippenbouillon en kauwgom. Dierproeven hebben uitgewezen dat deze stof kankerverwekkend is. 4. Monosodiumglutamaat (MSG): dit is een aminozuur dat hoofdpijn en misselijkheid kan veroorzaken. Het wordt vaak gebruikt als smaakversterker in soepen, slasauzen, chips en diepvriesmaaltijden. Ook in restaurants worden maaltijden vaak met deze stof bereid. Dierproeven hebben aangetoond dat MSG zenuwcellen in de hersenen van babymuizen beschadigt. 5. Transvetten: het is bewezen dat deze vetten hartziekten veroorzaken. Restaurants, met name fast-food ketens, verkopen vaak producten die vol zitten met transvetten. 6. Aspartaam (zie ook h.3.4 en h.5.6): deze zoetstof wordt verkocht onder merknamen als Nutrasweet en Equal, en zit ook in zogenaamde dieetproducten zoals ‘slanke’ toetjes, gelatines, drankmixen en frisdranken. Deze stof kan kanker en neurologische problemen veroorzaken, zoals duizeligheid en hallucinaties. 7. Acesulfaam-K (zie ook h.3.4 en h.5.6): een kunstmatige zoetstof die nog vrij nieuw is en vaak wordt gebruikt in bakkersproducten, kauwgom en gelatinetoetjes. Men heeft vermoedens dat onderzoeksresultaten van de testen met deze stof vervalst zijn, en sommige onderzoeken hebben aangetoond dat deze zoetmaker kanker bij ratten veroorzaakt. 8. Kleurstoffen: er worden nog steeds kunstmatige kleurstoffen gebruikt waarvan dierproeven hebben aangetoond dat ze onder andere schildklierkanker, blaaskanker en nier- en bijniertumoren veroorzaken. Deze kleurstoffen zitten in o.a. drankjes, snoep, bakkersproducten, diervoeding, kersen, fruitcocktails, worstjes en gelatines. De meest gevaarlijke kleurstoffen zijn: • E102 (tartrazine): veroorzaakt hyperactiviteit en slapeloosheid

29

• • • • •

E104 (quinoline yellow): verantwoordelijke voor hyperactiviteit en allergieën en is kankerverwekkend E110 (sunset yellow): zorgt voor hyperactiviteit, buikpijn, astma en slapeloosheid E122 (carmoisine): veroorzaakt hyperactiviteit, allergie, astma en huidoedeem E124 (ponceau 4R): leidt tot hyperactiviteit, netelroos en astma E129 (allura red): verantwoordelijk voor huidallergie en is kankerverwekkend

9. Olestra: een kunstmatige vetstof die in ‘light’ chips zit en ernstige diarree, buikpijnen en gasvorming kan veroorzaken. Olestra belemmert ook de absorptie van gezonde vitamines die in vetoplosbare carotenoïden in fruit en groente zitten. 10. Kaliumbromaat: wordt gebruikt als toevoeging in sommige soorten witte meel, broodsoorten en broodjes om deze meer volume te geven. Het is bekend dat deze stof kanker veroorzaakt bij dieren, en zelfs een kleine hoeveelheid in brood kan schadelijk zijn voor mensen. 11. Natriumbenzoaat: een zeer schadelijk conserveringsmiddel dat gebruikt wordt om schimmelvorming tegen te gaan, maar ook gezonde cellen in het menselijk lichaam doodt. Het is in staat zuurstof naar de cellen af te sluiten, het immuunsysteem te verzwakken en kanker te veroorzaken. Vaak wordt deze stof slechts vermeld als ‘conserveringsmiddel’ op de verpakking. Het wordt gebruikt in duizenden producten, zelfs in producten die beweren dat ze geheel natuurlijk zijn. Natriumbenzoaat is van nature in zeer lage concentratie aanwezig in veel fruit, maar de natriumbenzoaat die we hier bedoelen is kunstmatig en wordt en een laboratorium gefabriceerd. De voedselautoriteiten zeggen dat deze stof veilig is omdat het slechts in een heel kleine hoeveelheid aanwezig is in producten, maar let erop dat je deze stof niet combineert met voeding die vitamine C of E bevat, omdat er dan benzeenvorming ontstaat, en benzeen is kankerverwekkend. Natriumbenzoaat zit onder andere in augurken, slasauzen, jam, azijn, fruitsappen, dipsauzen, kaas, ketchup en frisdrank. 12. Natriumchloride: beter bekend als zout. Een van de meest populaire smaakversterkers, maar een teveel aan zout is slecht voor je gezondheid en kan een hoge bloeddruk, hartaanval, hersenbloeding en nierfalen veroorzaken. De gevaren van kunstmatige toevoegingen in medicijnen en cosmetica Niet alleen bewerkte voeding zit vol kunstmatige toevoegingen, ook in cosmetica en medicijnen vind je ze terug. Natriumbenzoaat zit bijvoorbeeld in mondwater, tandpasta en hoestdrankjes, en zelfs in crèmes, lotions en honderden make-up producten. Als kunstmatige toevoegingen verboden zijn in voeding wil dat niet zeggen dat ze verboden zijn in medicijnen en cosmetica, inclusief medicijnen die voor baby’s en kinderen bestemd zijn. De achterliggende gedachte is dat ze slechts in zeer kleine hoeveelheid aanwezig zijn in medicijnen, en maar voor een korte periode worden ingenomen of gebruikt. Toevoegingen die vaak verboden zijn in voeding maar nog steeds volop in medicijnen zitten zijn onder andere maltitol, sorbitol, benzoaat, conserveringsmiddelen op basis van sulfiet en chloroform. Vraag je dokter of specialist dus altijd welke kunstmatige toevoegingen in je medicijnen zitten, en bekijk ook de ingrediënten die vermeld staan op cosmeticaproducten voordat je ze koopt.

30

Andere kunstmatige toevoegingen: slecht voor de gezondheid of niet? Naast bovenstaande lijst zijn er ook heel veel kunstmatige conserveringsmiddelen en zoet- en kleurstoffen die niet worden aangemerkt als schadelijk voor de gezondheid. Toch zou je ook deze stoffen zoveel mogelijk moeten vermijden. Ze hebben namelijk geen toegevoegde voedingswaarde en kunnen gezondheidsrisico’s op de lange termijn veroorzaken. Wil je je voedingspatroon gezond en uitgebalanceerd houden, kies dan zoveel mogelijk voor verse of onbewerkte natuurlijke biologische voedingmiddelen in plaats van bewerkte levensmiddelen... dan weet je in ieder geval wat je eet !

3.3. Wat is er met onze voeding gebeurd? Ruim vier jaar geleden won Al Gore de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn film “An Inconvenient Truth” en het werk dat hij verzet heeft tegen de opwarming van de aarde. Ondanks dat deze film de meest sceptische politici heeft wakker geschud is er sindsdien eigenlijk niet veel veranderd op het gebied van internationale milieuwetgeving. Nog steeds vervuilt de mensheid haar omgeving op grote schaal en brengt daarmee niet alleen de gezondheid en het welzijn van de aarde in gevaar, maar ook die van onszelf, onze kinderen en onze kinds kinderen.

Een wereldwijde catastrofe is onafwendbaar als we op dezelfde voet doorgaan. We kunnen het ons niet meer permitteren om rustig achterover te leunen en onze ogen te sluiten voor wat er in de 31

wereld gebeurt. We maken namelijk allemaal onderdeel uit van dit levende, ademende organisme dat we de planeet aarde noemen. We hebben de aarde veel meer nodig dan dat de aarde ons nodig heeft. Als we goed voor de aarde zorgen zal de aarde op haar beurt goed voor ons zorgen, maar als we alles vanzelfsprekend blijven vinden en onze natuurlijke bronnen misbruiken zoals we pakweg de laatste eeuw hebben gedaan, dan zal de natuur zich tegen ons keren en zullen we allemaal de gevolgen ondervinden. Maar wat heeft dit nou allemaal te maken met onze persoonlijke gezondheid en goede voeding? Alles! Wat we eten, drinken, ademen, gebruiken, weggooien, veranderen, toevoegen en eraf halen is allemaal aan elkaar gerelateerd en van elkaar afhankelijk. Hoe de meeste mineralen uit onze voeding zijn verdwenen Al meer dan een eeuw, sinds het begin van de industrialisatie, groeit de wereldbevolking in een rap tempo en vermenigvuldigt zich sneller dan de moderne mensheid zich ooit hadden kunnen voorstellen. Na de Tweede Wereldoorlog adverteerde Amerikaanse witgoedfabrikant General Electric met de zin “Vooruitgang is ons belangrijkste product”. Echter, ongebreidelde vooruitgang heeft een flink prijskaartje, in de vorm van lucht- en watervervuiling, verhoogde dagelijkse stress, lagere voedingswaarden in het eten dat we elke dag tot ons nemen, en nieuwe ziektes die aan alle bovengenoemde zaken gerelateerd zijn. Nieuwe medische technologieën kun niet veel betekenen voor de problemen die ontstaan door de zogenaamde vooruitgang die wij allen zo koesteren. Het beste wat medici kunnen doen is symptomen bestrijden. Onze levenswijze is enorm veranderd sinds grootmoederstijd. Toen oma klein was hadden de meeste mensen een moestuin of een volkstuintje waar het overgrote deel van de dagelijkse maaltijd vandaan kwam. Elk tuintje had een composthoop dat gebruikt werd om essentiële mineralen en andere voedingsstoffen op te slaan. Het jaar erna werd de compost uitgestrooid over de moestuin en zo gebruikt als mest waar de nieuwe groenten op groeiden. Die tijden zijn grotendeels vervlogen. De conditie van de bodem, die de basis vormt van onze voedselketen, is er vandaag de dag slecht aan toe. Met name de hoeveelheid mineralen in de gemiddelde landbouwgrond is sterk gedaald. Planten zoals groenten, fruit en noten absorberen mineralen uit de grond en gebruiken zonlicht, schone lucht en water om vitamines, aminozuren en vetzuren te maken. Maar planten maken zelf geen mineralen aan, die moeten ze uit de grond halen. Als de grond waarop planten groeien niet behandeld wordt kan er binnen vijf tot tien jaar een groot gebrek aan essentiële mineralen in de bodem ontstaan. Meststoffen zijn daarom van cruciaal belang om de ontbrekende mineralen weer terug in de grond te krijgen. Helaas worden er in de laatste honderd jaar grotendeels commerciële kunstmeststoffen gebruikt die slechts een kleine hoeveelheid van de mineralen aanvullen die nodig zijn voor een rijke bodem en een goede gezondheid. Al meer dan vijftig jaar is NPK de wereldwijde standaard voor kunstmest binnen de agrarische sector. NPK bevat de slechts drie van de negentig mineralen die in de aarde voor zouden moeten komen: stikstof, kalium en fosfor. Deze drie mineralen zorgen ervoor dat gewassen snel en goed groeien. Het is niet erg winstgevend voor een agrarisch bedrijf om de grond aan te vullen met de andere 87 sporenmineralen zoals zink, koper en selenium. Een boer moet ook zijn brood verdienen en de waarde van groente en fruit wordt bepaald door het gewicht, niet door de hoeveelheid sporenmineralen die in de gewassen zitten.

32

De gevaren voor je gezondheid van een mineralentekort Onderzoekers van Reading University en Rothamsted Research in Engeland ontdekten bovendien een relatie tussen mineralentekorten in de bodem en de kankerverwekkende stof acrylamide. Zij teelden drie soorten wintergraan op grond met een zwaveltekort en ontdekten dat dit graan meer dan 30 keer de normale hoeveelheid aminozuren bevatten. Wanneer meel gemaakt werd van dit graan en vervolgens 20 minuten verhit werd op 160 graden Celsius, nam de hoeveelheid acrylamide tot wel 5 keer toe. Acrylamide kreeg grotere bekendheid in 2002, toen de Zweedse voedselautoriteit opeens hoge waarden van acrylamide en koolhydraten in voedingsmiddelen aantroffen. Dit onderzoek, dat gepubliceerd is in de Journal of Agricultural and Food Chemistry, is onderdeel van een initiatief van de levensmiddelenindustrie om acrylamiden in voeding te verminderen door de basis van de voedselketen te onderzoeken. Experts zeggen dat het probleem met mineralentekorten in de grond is ontstaan door de afname in het gebruik van meststoffen die met sulfaat verrijkt zijn, en door toegenomen gewasopbrengsten per hectare waardoor de bodem uitgeput raakt. Sinds deze ontdekking zijn er wereldwijd meer dan 200 onderzoeksprojecten uitgevoerd die het ontstaan van verhoogde concentraties acrylamiden bestuderen. De bevindingen worden centraal gecoördineerd door nationale regeringen, de EU en de VN. De Confederation of Food and Drink Industry van de EU heeft daarnaast richtlijnen uitgebracht voor producenten hoe zij de hoeveelheid acrylamide in hun producten kunnen reduceren en deze richtlijnen worden steeds bijgewerkt zodra er nieuwe onderzoeksresultaten bekend zijn. Echter, het verband tussen bodemuitputting en de schadelijke effecten op voeding is al sinds 1936 bekend en men weet dus al geruime tijd hoe ernstig de gevolgen van mineralentekorten in de grond kunnen zijn voor onze gezondheid. Bij de Wereldmilieutop van Rio in 1992 werden statistieken getoond waarin werd aangegeven dat Amerikaanse landbouwgrond voor 85% uitgeput is, het hoogste percentage van bodemuitputting in de wereld. Dat is inmiddels 19 jaar geleden en sindsdien is er niet veel gedaan om het proces van bodemverarming om te keren. Veel onderzoekers experimenteren de laatste jaren met waardevolle oplossingen voor bodemuitputting. Men is het er vrijwel unaniem over eens dat de bodem een biologisch goedwerkend ecosysteem moet zijn. Moderne agrarische technieken hebben geleid tot een steriel ecosysteem waarin micro-organismen, voedingsstoffen, en zelfs leven afwezig zijn, want door het gebruik van kunstmest zijn alle goede bacteriën die nodig zijn voor een mineraalrijke bodem verdwenen. Maar echte constructieve oplossingen voor het tekort aan mineralen in de grond zijn er nog niet. Hoe je ervoor kunt zorgen dat je voldoende mineralen binnen krijgt Wat je zelf zou kunnen doen om een tekort aan mineralen in je lichaam aan te vullen is colloïdale mineralensupplementen nemen. Deze zijn verkrijgbaar in vloeibare vorm en het absorptiepercentage is 98 procent; de stofdeeltjes in de vloeistof zijn kleiner dan een rode bloedcel en worden “negatief geladen”, waarmee het de manier waarop Moeder Natuur mineralen aan je levert imiteert... door ze te eten en absorberen uit een verscheidenheid aan fruit, groenten en andere eetbare planten.

33

Verder kun je vitamine- en mineralentekorten aanvullen door dagelijks veel verschillende soorten biologisch fruit en groente te eten. Planten die heel veel goede vitamines en mineralen bevatten zijn: • biologische yams • zoete aardappelen • rijst • kiemen • noten • zaden Eet altijd zoveel mogelijk biologisch, want dan weet je zeker dat ze geteeld zijn zonder gebruik van chemische pesticiden. Bovendien worden deze producten vaak verbouwd op kleinere boerderijen waar de kans groter is dat er meer mineralen in de grond zitten. En natuurlijk is biologische groente en fruit ook veel lekkerder!

3.4. De invloed van suikers en kunstmatige zoetstoffen op ons lichaam Tegenwoordig komen de meeste calorieën in ons voedingspatroon uit suikers. Dit is echter niet altijd zo geweest. In het jaar 1700 at de gemiddelde Amerikaan zo’n 4 pond suiker per jaar. Honderd jaar later was de suikerconsumptie gestegen tot 18 pond per jaar, en in 1900 at de gemiddelde Amerikaanse volwassene zelfs 90 pond per jaar. En ook daar hield de stijging niet op. Tegenwoordig eet meer dan de helft van alle Amerikanen een half pond suiker per dag... wat neer komt op 180 pond per jaar. En de gemiddelde Nederlander gaat ook al aardig die kant op. Al deze suikers krijgen wij niet binnen via het schepje suiker in de koffie. Vrijwel alle bewerkte levensmiddelen, van vleeswaren, chips, Worcestershire saus en smeerkaas tot frisdranken, fruitsappen en sportdrankjes, zitten vol suikers. Zelfs de doorsnee babymelk bevat net zoveel suiker als een blikje cola. De tien grootste gevaren van suiker Overconsumptie van suikers is de oorzaak van de overgewichtepidemie in de westerse wereld. Maar zelfs als je zelf geen last hebt van een paar kilo’s teveel kun je suiker het beste helemaal uit je voedingspatroon elimineren, omdat suikers ook een heleboel andere schadelijke effecten op je gezondheid hebben. Suiker kan onder andere leiden tot of sterk bijdragen aan: 1. Verzwakking van het immuunsysteem en aantasting van de weerstand tegen infectieziekten. 2. Een hoge bloeddruk en een hoog cholesterolgehalte, wat kan leiden tot hart- en vaatziekten. 3. Kanker, omdat suiker de kankercellen “voedt”. Suiker is in verband gebracht met de ontwikkeling van borst-, eierstok-, prostaat-, endeldarm-, alvleesklier-, galblaas-, maag- en longkanker. 4. Een toename van de nuchtere waarden van glucose en zo reactieve hypoglycemie veroorzaken. 5. Overgewicht en obesitas. 6. Een vermindering van insulinegevoeligheid waardoor een abnormaal hoge insulinewaarde en zelfs diabetes kan ontstaan.

34

7. Vroegtijdige veroudering. De meest belangrijke stof die veroudering veroorzaakt is insuline, welke wordt geactiveerd door suiker. Bovendien kan suiker botontkalking versnellen. 8. Snelle toename van adrenaline, hyperactiviteit, angst, concentratiestoornissen en chagrijnigheid bij kinderen. Bovendien kan suiker leiden tot leerstoornissen en het leervermogen bij kinderen verminderen, en verergert suiker de symptomen van ADHD. 9. Auto-immuunziekten zoals artritis, astma en multiple sclerosis 10. Ongecontroleerde ontwikkeling van Candida Albicans (schimmelinfecties). Waarom we suiker zo lekker vinden Van suiker word je dik, dat weten we allemaal. Vandaag de dag heeft 32 procent van de Amerikanen obesitas en nog eens een derde heeft overgewicht. Vergelijk dat eens met een onderzoek uit 1890, toen het percentage mensen van blanke Amerikaanse mannen rond de vijftig met obesitas slechts 3,4 procent was. In 1975 was het obesitaspercentage in Amerika reeds toegenomen tot 15 procent, en sindsdien is het dus ruim verdubbeld. Door overgewicht neemt de kans op dodelijke aandoeningen zoals hartziekten, nierziekten en diabetes toe. In 1893 waren er minder dan drie gevallen per 100.000 mensen in Amerika. Tegenwoordig hebben bijna 8.000 van de 100.000 Amerikanen diabetes. Maar waarom eten wij zoveel suikers? Recente onderzoeken hebben aangetoond dat suiker extreem verslavend is, zelfs zo erg dat ratten in een proef de voorkeur gaven aan suiker boven cocaïne. Onderzoekers vermoeden dat de zoetreceptoren (twee eiwitreceptoren die zich op de tong bevinden), zich niet hebben aangepast aan de enorm toegenomen suikerconsumptie van tegenwoordig. De abnormaal hoge stimulatie van deze receptoren, welke als gevolg van ons suikerrijke voedingspatroon plaatsvindt, zorgt voor overmatige beloningssignalen in de hersenen die het normale zelfregulerende mechanisme van suikerinname dwarsbomen en daardoor tot verslaving leiden. Daarnaast raakt het lichaam gewend aan de grote hoeveelheden suiker, waardoor het deze steeds beter weet te verteren. Maar hoe meer suiker je verteert, hoe slechter het is voor je lichaam. Gelukkig is het verslavende effect van suiker niet onomkeerbaar, want als je twee weken helemaal geen suiker eet neemt de gewenning aan suiker snel af .

35

Alle soorten veelgebruikte suikers op een rij In onze voeding zitten allerlei verschillende soorten suikers die elk een ander effect hebben op ons lichaam omdat deze ieder op een andere manier worden verteerd. Voordat we daar dieper op ingaan volgt hier daarom eerst een overzicht van alle soorten suikers die je in bewerkte voedingsmiddelen terugvindt: •

•

• • •

Dextrose, fructose en glucose zijn allemaal monosaccharides, beter bekend als enkelvoudige suikers. Glucose en dextrose zijn eigenlijk hetzelfde, maar fabrikanten gebruiken vaak liever “dextrose” in de productinformatie. Fructose wordt op een andere manier door het lichaam verteerd dan glucose en dextrose. Enkelvoudige suikers kunnen worden gecombineerd om er meervoudige suikers van te maken, zoals disaccharide sucrose (tafelsuiker), dat voor de helft uit glucose en voor de helft uit fructose bestaat. Glucose-fructosesiroop (HFCS) is een meervoudige suiker en bestaat voor 55 procent uit fructose en voor 45 procent uit glucose Ethanol (drinkbare alcohol) is geen suiker, maar bier en wijn bevatten naast alcohol ook suikerresidu en zetmeel. Agavesiroop wordt vaak onterecht “natuurlijk” genoemd. Het is zeer bewerkt, bevat ongeveer 80 procent fructose en heeft bijna niets met de originele agaveplant van doen. Natuurlijke zoetstoffen, zoals honing dat indien niet bewerkt voor 53 procent uit fructose bestaat.

Hoe ons lichaam suikers verwerkt Het menselijk lichaam haalt haar energie uit glucose. Elke cel in je lichaam, elke bacterie, en zelfs elk levend wezen op de aarde gebruikt glucose om er energie uit te halen. Echter, tegenwoordig wordt niet glucose maar fructose als bron voor suiker gebruikt. Ongeveer 55 procent van alle zoetstoffen die gebruikt worden bij de productie van voeding en drank zijn gemaakt met het fructoserijke glucose-fructosesiroop (High Fructose Corn Syrup, ofwel HFCS), dat van maïs wordt gemaakt. In de jaren zeventig schakelden de fabrikanten massaal over op HFCS toen men ontdekte dat het niet alleen veel goedkoper was om te maken maar ook zo’n 20 procent goedkoper was dan gewone tafelsuiker. Fructose is van nature aanwezig in groente en fruit, waar het vermengd is met vitamines, mineralen, enzymen en goede fytovoedingsstoffen. Al deze gezonde voedingsstoffen brengen samen de negatieve effecten van fructose in balans. Echter, in bewerkte levensmiddelen, inclusief veel fruitsappen, wordt fructose niet in balans gebracht omdat alle goede voedingsstoffen uit deze producten zijn verdwenen. Fructose is dus op zichzelf dus niet ongezond, maar de enorme doses die je binnen krijgt maken het schadelijk. Ten eerste verteert je lichaam fructose op een hele andere manier dan glucose. De stofwisseling van fructose komt in het geheel neer op de lever, dit in tegenstelling tot glucose dat maar voor 20 procent wordt afgebroken door de lever. Bijna elke cel in je lichaam gebruikt glucose, dat gewoonlijk meteen wordt “verbrand” nadat je het eet. Fructose daarentegen wordt omgezet in vet (VLDL en triglyceriden). Maar dat je er dik van wordt is niet het enige probleem. Bij de vertering van fructose

36

komt urinezuur vrij, dat voor een vermindering van stikstofmonoxide zorgt, de hoeveelheid angiotensine verhoogt en je gladde spiercellen samentrekt, waardoor de bloeddruk toeneemt en mogelijk de nieren worden beschadigd, ook bij kinderen. Een verhoogd gehalte urinezuur leidt ook tot chronische, laagactieve ontstekingen, die verreikende consequenties voor je gezondheid hebben. Het beste kun je daarom ook alcoholische dranken vermijden omdat deze net zoals fructose de urinezuurwaarden doen toenemen en daardoor dezelfde schadelijke effecten hebben. Met name van bier neemt het gehalte urinezuur in je lichaam sterk toe, omdat het een rijke bron van guanosine is, een purinesoort die vrijwel direct door je lichaam wordt opgenomen. Fructose houdt bovendien je stofwisseling voor de gek en brengt je hongermechanisme in verwarring. Door fructose wordt de aanmaak van insuline verstoord, waardoor ghreline (het “hongerhormoon”) niet wordt onderdrukt en de leptine (het “verzadigingshormoon”) niet wordt gestimuleerd, wat er samen voor zorgt dat je meer gaat eten en weerstand tegen insuline ontwikkelt. Fructose leidt daardoor tot een snelle gewichtstoename (het welbekende “bierbuikje”), een afname van HDL, een toename van LDL, verhoogde triglyceride waarden, verhoogde bloedsuikers en een hoge bloeddruk; met andere woorden, het klassieke stofwisselingssyndroom. Bovendien heeft de stofwisseling van fructose grote overeenkomsten met de stofwisseling van ethanol, dat veel schadelijke effecten heeft zoals niet-alcoholische leververvetting. Eigenlijk werkt fructose het hetzelfde als alcohol, maar dan zonder aangeschoten te worden! Uit recent onderzoek is zelfs gebleken dat glucose de absorptie van fructose versnelt, wat betekent dat de gevaren van HFCS nog veel groter zijn dan men aanvankelijk dacht. Zelfs als je geen frisdranken neemt of fruit eet is het heel makkelijk om ongemerkt de dagelijkse aanbevolen maximale hoeveelheid fructose van 25 gram te overschrijden. Alleen als je veel verse voeding eet, een natuurlijk voedingspatroon hebt en voldoende beweegt blijf je mogelijk binnen de maximale waarden. Gelukkig heeft je lichaam verbazingwekkende capaciteiten om zichzelf te genezen zodra het de juiste voedingsstoffen binnen krijgt, en ook de lever beschikt over ongelooflijke mogelijkheden om zichzelf te herstellen. Zelfs als je al je hele leven veel te veel suikers eet en vandaag besluit om die uit je voedingspatroon te halen dan zal je gezondheid sterk verbeteren en zul je de vitaliteit terugkrijgen zoals de natuur die bedoeld had. De voornaamste suikervervangers en waarom je ze moet vermijden Omdat iedereen weet dat je dik wordt van suiker zie je vooral sinds de laatste tien jaar steeds meer suikervrije producten in de winkel liggen, van suikervrije drop tot “slanke” toetjes en “light” frisdranken. Een groot Amerikaans onderzoek onder 80.000 vrouwen heeft echter aangetoond dat zij die vaak kunstmatige zoetstoffen binnen krijgen meer aankomen dan mensen die al deze zoetmakers niet eten. De oorzaak daarvan is dat kunstmatige zoetstoffen de behoefte aan suikers verhogen en je hongergevoel versterken. Wanneer je smaakpapillen suiker proeven, krijgt de alvleesklier een boodschap van de hersenen om insuline af te geven, wat nodig is om suiker aan de cellen door te geven. Echter, wanneer je kunstmatige zoetstoffen eet krijg je in plaats van suiker een combinatie van eiwitten in je lichaam. De insuline is nu in de bloedbaan op zoek naar de suikers maar kan die niet vinden en verwijdert in plaats daarvan daarom maar de in het bloed aanwezige bloedsuikers, waardoor je bloedsuikerspiegel

37

omlaag gaat. Je lichaam reageert daarop met een hongergevoel en krijgt behoefte aan suikers om de bloedsuikerspiegel weer op peil te brengen. Maar niet alleen de stofwisseling raakt door kunstmatige zoetstoffen ernstig verstoord, de meeste zoetstoffen hebben ook nog andere schadelijke bijwerkingen: •

•

• •

•

•

Aspartaam is een veelgebruikte zoetstof waarvan bekend is dat het ernstige schade kan toebrengen aan het centrale zenuwstelsel. Zodra aspartaam in je lichaam wordt verteerd wordt het omgezet in twee zeer prikkelende neurotransmitter aminozuren (aspartaamzuur en fenylalanine), methyl alcohol en formaldehyde. Aspartaam is verantwoordelijk voor meer dan 75 procent van alle bijwerkingen op voeding die door de Amerikaanse voedselautoriteit FDA zijn gerapporteerd. Honderden piloten hebben in een onderzoek aangegeven dat ze na het eten van voeding met kunstmatige zoetstoffen last hadden van geheugenverlies en verwarring, hoofdpijn, beroertes, visuele stoornissen en reacties van het maag-darmkanaal. Als zwangere vrouwen grote hoeveelheden light-dranken drinken om gewichtstoename te voorkomen kan er een ophoping van methylalcohol in de placenta plaatsvinden, wat kan leiden tot geestelijke handicaps bij de foetus. Ook lopen ze het risico van ondervoeding omdat problemen van het maag-darmkanaal en diarree in verband worden gebracht met zoetstoffen. Sacharine is de oudst bekende kunstmatige zoetstof en werd al in 1879 ontdekt. In de jaren zestig kwam sacharine in opspraak toen bleek dat deze zoetstof blaastumoren bij ratten veroorzaakte. Men beweert echter dat het ontstaan van tumoren bij mensen na gebruik van sacharine nooit bewezen is. Acesulfame K is volgens een rapport dat in 1996 gepubliceerd werd door de British Medical Journal kankerverwekkend. Tagatose is een vrij nieuwe zoetstof die hyperurikemie kan veroorzaken, een stofwisselingsstoornis waarbij je extreem veel urinezuur in je bloed hebt. Deze aandoening leidt volgens sommige onderzoekers tot ischemische hartaandoeningen en is in verband gebracht met lipide-afwijkingen, hoge bloeddruk, beroerte en pre-eclampsie. Deze zoetstof heeft een zeer negatieve invloed op diabetes omdat door hyperurikemie schade wordt toegebracht aan de alvleesklier, en ook andere organen en weefsels in het lichaam kan beschadigen. Als je teveel urinezuur in je bloed hebt ben je bovendien vatbaar voor jicht, een pijnlijke aandoening van de gewrichten. Gehydrogyneerde suikers, ook vaak suikeralcohol genoemd, zoals xylitol, glycerol, sorbitol, maltitol, mannitol en erythritol zijn noch suikers noch alcohol, maar worden steeds meer gebruikt als zoetstof. Ze worden vrijwel in zijn geheel geabsorbeerd in de dunne darm en hebben veel minder calorieën dan suikers, maar ze veroorzaken een opgeblazen gevoel, diarree en flatulentie. Sucralose, ook vaak Splenda genoemd, is geen suiker ondanks de naar suiker klinkende naam. Het is een gechloreerde kunstmatige zoetstof die, ook wat betreft de gevaren voor je gezondheid, lijkt op sacharine en aspartaam.

38

Welke zoetstoffen zijn wel gezond voor je? Het beste kun je helemaal geen suikers of kunstmatige zoetstoffen te gebruiken, want alleen op die manier houd je de insulinewaarden in balans. Doe daarom liever geen suiker of zoetje in je koffie, thee of smoothie en vermijd bewerkte voedingsmiddelen (die veel suikers of suikervervangers bevatten) zoveel mogelijk. Heb je af en toe toch behoefte aan een zoete smaak, kies dan voor natuurlijke alternatieve zoetstoffen die in de natuurwinkel te koop zijn, zoals stevia.

39

3.5. Opdracht Het laten staan van suiker is voor veel mensen een grote uitdaging. We zijn zo gewend aan suiker en ons lichaam blijft er om vragen. Het hoeft echter geen uitdaging te zijn om er vanaf te blijven. Je kunt vanuit een staat van rust nieuwe structuur in je leven vinden. Het begint allemaal met een besluit: het besluit dat je suiker zult gaan vervangen met goede voedingsstoffen. Het direct vinden van een vervangend voedingsmiddel wat voor jou werkt zorgt er voor dat je zo goed als moeiteloos van suiker kunt afblijven. Kies een aantal vervangende voedingsmiddelen op basis van de kennis die je nu hebt en vul dit schema later aan met nieuw opgedane kennis

Snacks die ik graag at

Alternatief 1

Alternatief 2

Alternatief 3

(met suiker of suikervervangers)

40

Tot zover het introductie e-book ‘Voeding die je slank maakt’, download het volledige e-book op: http://www.gezondegewoontes.nl/index_promo.php Verder o.a. in dit e-book:

3.6. 3.7. 4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6. 5.7. 6. 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 7. 7.1. 7.2. 7.3.

Welke voeding gooi je vanaf vandaag echt de deur uit 41 Lunchrecepten De ‘Gezond’ illusie: Niet zo gezond als je dacht… Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. De gevaren van ongefermenteerde soja Melkproducten: wel of niet gezond ? Melkproteïne leidt tot autisme, diabetes en hartaandoeningen Het effect van gluten op je gezondheid Kippenvlees: de gevaren van fastfood kip Opdracht Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Lunch- en dinerrecepten Wat mag ik eten? Supergroenten die je altijd in huis moet hebben Gezond boodschappen doen met een klein budget Drinken Wat zijn goede combinaties van voeding om samen te eten Supplementen: wel of niet nemen, en welke? Goede en veilige suikervervangers Lunch- en dinerrecepten Introductie tot een balans in onze hormoonhuishouding Wat is insuline en wat heeft het voor invloed op mijn lichaam? Wat is cortisol en wat doet het in ons lichaam? Hoe je met lichaamsbeweging je leptine en insulinegevoeligheid beïnvloedt Recepten voor de lekkere trek Voeding is meer dan alleen een brandstof Voeding voor je Huid: Verzorg je huid met de juiste voedingsstoffen Voeding voor meer Energie: Vitamine B12, een belangrijke energieleverancier Opdracht

41