1
INHOUDSOPGAVE
1.
Inleiding
2
2.
De organisatie
2
3.
Identiteit Inloophuis Waterwijk
3
4.
Beleid Gemeente Lelystad
4
5.
Beleid overige organisaties in Lelystad
5
6.
Beleidsrichting IWW
6
7.
Speerpunten van beleid
7
1. Inleiding
2
Het is alweer 17 jaar geleden. Op 3 maart 1990 werd het Inloophuis Waterwijk geopend. Opgezet om uitvoering te geven aan de diaconale (maatschappelijke) taken van twee kerken: de PKN (destijds Federatie Hervormde gemeente en Gereformeerde kerk) en de Pax Christi Parochie. Het plan voor en de ontwikkeling van het Inloophuis is nauw verbonden geweest met aard van de wijk waarin het inloophuis zich bevindt, een sociaal kwetsbare nieuwbouwwijk. Vanuit de kerken zag men dat er een grote behoefte was aan een ontmoetingsplaats in de toen nog kersverse en zich snel ontwikkelende Waterwijk, die al heel gauw een probleemwijk werd. Leegstand, criminaliteit, drugs, diefstal, sociaal isolement, schuldenproblematiek etc. Er werd gezocht naar een andere manier van aanwezig zijn in deze wijk. De twee kerken, het Inloophuis en de oecumenische werkgroep Waterwijkvieringen waren in de beginjaren sterk met elkaar verbonden. Door interne kerkelijke veranderingen kwamen deze verbanden vanaf 1992 losser van elkaar te staan. De Coördinator was vanaf die tijd in dienst bij de Stichting Inloophuis Waterwijk. Vanaf 2001 maakt de Stichting Inloophuis Waterwijk deel uit van het IDO (Interkerkelijk Diaconaal Overleg). Door de jaren heen heeft het ontmoeten van de medemens centraal gestaan. In de loop van de tijd zijn de accenten hier binnen gewijzigd. Steeds meer ontstond de behoefte om missie en visie uit te werken in een beleidsnotitie, waardoor er meer beleidsmatig gewerkt kan worden en minder ad hoc. Onlangs heeft het IDO een bedrijfsplan 2007-2010 opgesteld. In samenhang hiermee geeft deze beleidsnotitie de specifieke opdracht en taken van het Inloophuis weer. Daarbij is in het bijzonder gebruik gemaakt van input van de gastheren en gastvrouwen van het Inloophuis. Bestuur, gastvrouwen en gastheren en beroepskrachten zijn twee avonden bij elkaar geweest om samen te bespreken wat het hart vormt van het Inloophuis. De door hen aangedragen ideeën vormen een wezenlijk onderdeel van deze beleidsnotitie.
2. De organisatie Het IDO De Interkerkelijke Stichting Inloophuis Waterwijk is sinds 2001 één van de werkstichtingen van de Stichting Interkerkelijk Diaconaal Overleg (IDO). In het IDO participeren de volgende kerkgemeenschappen in Lelystad: - de Protestantse kerk Lelystad (PKN) - de Hervormde Pastoraatsgemeente (die deel uitmaakt van de PKN) - de Rooms-katholieke Kerk, Pax Christi Parochie - de Baptistengemeente Lelystad - de Christelijk Gereformeerde Kerk/Nederlands Gereformeerde Kerk - de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt - de Evangelische Kerk De Pijler (aangesloten vanaf oktober 2006) Naast het Inloophuis Waterwijk zijn ook de Stichting Interkerkelijke Schuldhulpverlening Lelystad (ISL), Stichting Wijzer (Inloophuis Open Veste) en de Voedselbank in het IDO vertegenwoordigd. Het IDO stelt zich ten doel: Het coördineren en initiëren van de uitvoering van diaconale taken van de bij de stichtingen aangesloten kerken; Het verwerven van geldmiddelen ter bevordering van de door de deelnemers (werkstichtingen) uitgevoerde taken, doelstellingen en projecten (Statuten art. 4.1)
3
Inloophuis Waterwijk (IWW) Het Inloophuis Waterwijk heeft een zelfstandig bestuur dat verantwoordelijk is voor de inhoudelijke beleidsvoering van het Inloophuis. De dagelijkse leiding is in handen van een Coördinator (16 uur) en een Sociaal Werker (34 uur). Ongeveer 25 getrainde gastvrouwen en gastheren zorgen ervoor dat de gasten zich thuis voelen en dat de activiteiten goed kunnen verlopen. Samenwerking ISL Met de werkstichting Interkerkelijke Schuldhulpverlening Lelystad wordt intensief samengewerkt. Dit wordt vooral vergemakkelijkt door de gezamenlijke huisvesting en de enthousiaste en stimulerende inzet van de Coördinator die zowel in dienst is van ISL als IWW. Voor een belangrijk deel betreft het werk van beide stichtingen dezelfde mensen.
3. Identiteit Inloophuis Waterwijk Betekenis van het diaconaat Het Inloophuis Waterwijk werkt vanuit de diaconale visie van de bij het IDO aangesloten kerken. Het gaat om de aanwezigheid en inzet van de kerkelijke gemeente daar waar de gemeenschap deze nodig heeft. Ten diepste is dat proberen de liefde waarvan wij geloven dat God die aan mensen schenkt te delen met je medemensen, op de manier die Jezus ons voorgeleefd heeft. Geven en ontvangen. Omdat ieder net zo mens is als jijzelf en een mens niet meer waard wordt als hij veel heeft of kan, maar waardevol is omdat hij mens is. Liefde moet gedaan worden, in aandacht, luisteren naar elkaar, verdriet en vreugde delen, antwoord zijn. Niet hoogdravend, maar intens. Eenvoudig present zijn, ruimte bieden voor ontmoeting, zodat mensen aan het Licht kunnen komen. Gastvrijheid tegenover isolement, om als vrijwilliger soms verrassend veel terug te krijgen. Missie, doel De statutaire doelstelling van het Inloophuis is: het opzetten en bedrijven van een gastvrij Inloophuis voor bewoners van “De Waterwijk” te Lelystad teneinde de sociale contacten binnen de wijk te bevorderen, een betere integratie van de bewoners te bereiken, vraagbaak te zijn en te verwijzen bij hulpvragen (Statuten art. 2). Daarnaast komen ook wel bewoners van andere wijken. De praktijk wijst uit dat de groep mensen die sociaal en/of economisch in de knel zit het meest gebruik maakt van het Inloophuis. De doelstelling van het Inloophuis is in de loop der jaren aangepast aan de doelgroep. Hetzelfde geldt voor de manier van omgaan met de gasten. De huidige visie wordt gekenmerkt door de presentie methode; deze is uitgangspunt van handelen binnen het Inloophuis. Centraal begrip hierbij is: de wederkerigheid in het sociale contact. Door “mèns te zijn voor mekaar” ervaren de gasten dat zij ook als mèns gezien worden en wordt hun gevoel van eigenwaarde en zelfredzaamheid bevorderd. Doelgroep Het Inloophuis wil er zijn voor alle mensen die behoefte hebben aan ontmoeting om welke reden dan ook, ongeacht hun maatschappelijke of religieuze achtergrond.
4
In de praktijk van alle dag ervaren onze gasten wat in de pers genoemd wordt: individualisering, verharding, verzakelijking, tweedeling, digitalisering, amerikanisering, etc. Voor een groot deel van de bezoekers van Inloophuis Waterwijk is de druk vanuit de samenleving en regelgeving regelrecht problematisch. De sterke nadruk op de eigen verantwoordelijkheid blijkt een te hoge drempel om een beroep te kunnen doen op de hulpverlening en op allerlei voorzieningen. Als de mensen dan geen ondersteunend netwerk hebben, dan vallen er gaten. Het zakelijk formuleren van de eigen hulpvraag is voor een aantal mensen gewoon te moeilijk. Zeker als dat via de digitale weg moet plaatsvinden. De kloof tussen rijk en arm, kansrijk en kansloos, autochtoon en allochtoon wordt steeds meer zichtbaar. De grote problemen van mensen in de knel zijn eveneens zichtbaar geworden in de opkomst en groei van de Voedselbank in Lelystad en het sterk groeiend aantal cliënten bij de ISL. Presentiemethode Een kopje koffie is makkelijk ingeschonken, er werkelijk voor en met een ander zijn vraagt heel wat meer. Aandachtige nabijheid, je nauwgezet afstemmen op degene die je nodig heeft, dat is de kern van het werk in het Inloophuis. Aan de hand van de door Prof. Andries Baart beschreven presentie- theorie wordt intensief nagedacht over de vraagstukken die in levensverhalen aan de koffietafel van het Inloophuis concreet worden. Wat betekent het bijvoorbeeld voor je mens zijn als je arm bent en je sociaal overbodig voelt? Baart geeft in zijn boek ook praktische handreikingen om vorm te geven aan betrokkenheid. Deze worden in deskundigheidsbevordering geoefend. Het is de ontmoeting met een ander vanuit het perspectief van ieders waardigheid, met de ontroering door de diepgang daarvan, die de vrijwilligers beschrijven als voor henzelf buitengewoon waardevol. Er gebeurt werkelijk iets.
4. Beleid Gemeente Lelystad Wet maatschappelijke ondersteuning Het maatschappelijk doel van de WMO is: meedoen. Meedoen van àlle burgers aan àlle facetten van de samenleving, al of niet geholpen door vrienden, familie of bekenden. Het gaat uit van de onderlinge betrokkenheid en solidariteit tussen mensen. Als meedoen niet kan, is er de ondersteuning vanuit de gemeente. Het eindperspectief van de WMO is een samenhangend lokaal beleid op het gebied van de maatschappelijke ondersteuning en op aanpalende terreinen. Voor mensen die langdurige, zware zorg nodig hebben is en blijft er de AWBZ. De WMO is een nieuwe wet, waarin de volgende bestaande wetten gebundeld worden: Welzijnswet Wet voorzieningen gehandicapten (WVG) Aantal subsidieregelingen uit de AWBZ (o.a. mantelzorgondersteuning, diensten bij wonen en zorg) De Huishoudelijke Verzorging uit de AWBZ De Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) Armoedebeleid De gemeente Lelystad heeft in 2006 (op aangeven van de raad) de nota Integraal Armoedebeleid 2006-2009 met de subtitel ‘Meedoen Mogelijk Maken’ uitgebracht. De raad had in haar programma voor 2006 intensivering van het sociale beleid als speerpunt opgenomen. De doelen van armoedebeleid zijn
5
Het zoveel mogelijk voorkomen van overerving van armoede door educatie, het stimuleren van het ‘scheiden van moeder en kind’-principe, emancipatie en participatie; Het bieden van perspectief door inkomensverbetering door reïntegratie in het arbeidsproces (vrijwillig, betaald, verloning, stages, opleiding, activering, etc.); Benutting van voorliggende inkomensondersteunende voorzieningen en het terugdringen van niet-gebruik; Het voorkomen van sociale uitsluiting, dus gericht op participatie (voor de groep die niet meer kan reïntegreren via arbeid, maar wel via activering en andere vormen van participatie); Budgetbegeleiding, budgetbeheer en schuldhulpverlening.
Het nieuwe Armoedebeleid wordt uitgewerkt in twee sporen. Het 1e spoor is gericht op preventie en zet vooral in op participatie en deelname aan de maatschappij en voorkomen van armoede. Het 2e spoor is repressief en is gericht op het direct (financieel) ondersteunen van minima. Deze nota stelt o.a. ook middelen beschikbaar voor de verdere ontwikkeling van het IDO. Daarnaast wordt er een communicatiecampagne opgestart om het hernieuwde integrale armoedebeleid onder de aandacht te brengen van de doelgroepen.
5. Beleid overige organisaties in Lelystad Verschillende organisaties in Lelystad houden zich bezig met doelgroepen met diverse problemen en/of problematisch gedrag. Het meldpunt Vangnet & Advies van de GGD wordt actief op melding van professionals wanneer er sprake is van vervuiling, verwaarlozing, mishandeling, dreigende huisuitzetting en andere leefbaarheidproblemen in de buurt. Iedere gemeente in Flevoland heeft een eigen werkteam overleg (WTO) dat is samengesteld uit woningbouwcorporatie, politie (signalerend) en hulpverlenende organisaties. Vangnet & Advies kan bij overlast bijvoorbeeld huisbezoeken afleggen voor woningcorporaties, zij kunnen advies verlenen aan organisaties die te maken hebben met multi-problematiek en zorgmijders. In het kader van leefbaarheid in de buurt is in Almere een pilot van het straatteam in volle gang. In het straatteam gaan de verslavingszorg en psychiatrie actief de straat op en richt zich op mensen die ‘daadwerkelijk’ op straat leven. Slaagt dit project dan wordt dit instrument ook in andere gemeenten ingezet. Het Centrum voor Wonen, Zorg & Welzijn Flevoland (Leger des Heils) zet zich via de onderstaande projecten in voor de volgende doelgroepen: Enkeltje zelfstandig. Bedoeld voor zwerfjongeren van 15 tot 25 jaar; Avond- en nachtopvang. Voor mannen en vrouwen vanaf 18 jaar die een dakloos bestaan leiden; Trajectbegeleiding 27+. Bedoeld voor dak- en thuisloze en marginaal gehuisveste mensen die de weg naar de reguliere hulpverlening niet kunnen vinden; Zy aan Zy. De doelgroep bestaat uit tienermoeders van 15 tot en met 25 jaar die over onvoldoende steun- en hulpbronnen beschikken; Deeltijd Dagopvang. Doelgroep (zie avond en nachtopvang).
6
6. Beleidsrichting IWW Profilering Binnen het IDO wordt hardop de vraag gesteld: Zijn de geformuleerde doelen in de WMO van meedoen in de samenleving en de solidariteit tussen de mensen wel haalbaar en vertoont het vangnet voor de zwakken niet te veel gaten? Deze ontwikkelingen vinden plaats in een tijd waarin het IDO constateert dat de vereenzaming groeit en dat het aantal sociaal zwakken in de samenleving voortdurend toeneemt, terwijl de kerken en diaconieën dit niet allemaal op kunnen vangen. Met betrekking tot de beleidsterreinen welzijn en dienstverlening positioneert Inloophuis Waterwijk zich vanuit haar diaconale functie. Dat betekent dat Inloophuis Waterwijk er vooral wil zijn voor die medemens die geborgenheid en veiligheid zoekt, die medemens die geen ondersteunend netwerk heeft, zich bij een buurthuis of andere instanties niet (meer)welkom voelt of niet meer terecht kan. Het Inloophuis levert die aandacht en maatschappelijk hulp die de spankracht van de andere instanties of de eigen kerkelijke gemeente overstijgt. Dit helemaal in de lijn van het IDOmotto: “Helpen wie geen helper heeft”. Activiteiten Er is een duidelijke samenhang tussen de hoogte van het inkomen of de uitkering en het in een sociaal isolement raken. We zien mensen met een psychiatrische aandoening die zelfstandig moeten functioneren en dat niet redden. De doorsnee bezoeker is niet veel goedheid meer gewend en erg argwanend en wantrouwig geworden in het leven. Juist deze groep mensen is gebaat bij activiteiten waarin warme menselijke aandacht de ruimte krijgt. Daarom organiseert Inloophuis Waterwijk alleen activiteiten die nauw aansluiten bij de wensen en behoeften van deze doelgroep. Zij hebben alle tot doel: Dat bezoekers zich weer méns gaan voelen. Daarom staat in eerste instantie de mens zelf centraal en daarna pas zijn problemen. Een mens is meer dan zijn problemen! Activiteiten in de buurt Het is belangrijk hierbij goed de eigen missie en visie voor ogen te houden. Het gaat niet om (het uitbreiden van) het aantal contacten op zichzelf, maar om bekend en beschikbaar te zijn voor diegenen die dat nodig hebben. In dat licht is het belangrijk om: over en weer op de hoogte zijn van de activiteiten van het buurthuis De Bever en het Wijkgericht Werken door o.a. de reeds gelegde contacten uit te breiden of te versterken • een publiciteitsplan te ontwikkelen met daarin o.a. - folder van activiteiten, in ieder geval verspreiden bij het buurthuis De Bever, Wijkgericht Werken, de gezondheidscentra/ huisartsen/ apotheek, Sociale Dienst, De Boer supermarkt; - voorlichting geven aan artsen, zorginstellingen en wijkverpleging; - (opnieuw) organiseren van pannenkoekendag; - organiseren van een burendag op uitnodiging door IWW; - plaatsen van sandwichbord bij opening met openingstijden. • in te spelen op de behoeften en wensen van wijkbewoners is het belangrijk dat dit proefproject Exposure verder uitgebouwd wordt. •
7
Deskundigheid van beroepskrachten De kwaliteit van het werk wordt in aanzienlijke mate bepaald door de beschikbare capaciteit (kwantitatief en kwalitatief) van de medewerkers en door de interne mogelijkheden van informatieoverdracht en communicatie. Deskundigheid vraagt om onderhoud, maar ook om vergroten van kennis en vaardigheden. Zeker bij een complexe doelgroep zoals die van het Inloophuis. Hierbij is het bezoeken van cursussen en trainingen van groot belang. Daarnaast is het belangrijk om de mogelijkheden tot intervisie, werkbegeleiding en functioneel overleg binnen het IDO te onderzoeken. Voor deskundigheidsbevordering is een jaarlijks structureel budget noodzakelijk Deskundigheidsbevordering vrijwilligers Voor Inloophuis Waterwijk heeft het vrijwilligerswerk een dubbele betekenis. Enerzijds is het een uitstekende manier om aan de samenleving deel te nemen. Maar het is geen gemakkelijke doelgroep om mee te werken. Van de vrijwilligers wordt veel gevraagd: aandacht, zorg, inlevings-, incasserings- en uithoudingsvermogen. Anderzijds zijn de vrijwilligers medewerkers: zij bouwen aan het imago van het Inloophuis en werken mee aan tal van activiteiten zoals: gastvrouw/gastheerschap, koken, opruimen en schoonmaken, verkoop tweedehands kleding, organiseren en uitvoeren van activiteiten en signaleringsactiviteiten in wijk (Exposure). Om kwaliteit van het werk te kunnen garanderen is structurele deskundigheidsbevordering en dagelijkse ondersteuning door beroepskrachten noodzakelijk.
7. Speerpunten van beleid Ten aanzien van ruimte: • • •
het uitbouwen van de huiskamer door het plaatsen van een serre (door de grote drukte zijn er te weinig rustige plekken voor een goed gesprek) verbouwing van de keuken (noodzakelijk om de kook en eet activiteiten beter te kunnen uitvoeren) kinderwagens, buggy’s en rolstoelen buiten onder een (te plaatsen?) afdak
Voor gerichte activiteiten: • Uitbreiding opening in het weekend, als eerste op de vrijdagavond: samen koken, samen eten Ten aanzien van de kledingverkoop, • verkooptijden elke week eenduidig en hetzelfde tijdstip • zoeken van tweede vrijwilliger voor de maandagverkoop van half twee tot half drie • verkoop op woensdagmiddag, voorwaarde: beschikbaarheid van twee vrijwilligers Wat betreft de toerusting van vrijwilligers, er is behoefte aan steeds terugkerende • deskundigheidsbevordering t.a.v. praktisch handelen, taakgericht • deskundigheidsbevordering betreffende de visie van waaruit gewerkt wordt. Zorg voor inlopers: • plan ontwikkelen om het stiltehoekje beter te doen functioneren. • foto’s voor de gedachtenismuur aanbrengen • op de voorhand rooster maken voor beschikbaarheid voor opzoeken zieken in het ziekenhuis Algemeen: • De schoonmaak van het huis verbeteren
8
INHOUDSOPGAVE
8.
Inleiding
2
9.
De organisatie
2
10. Identiteit Inloophuis Waterwijk
3
11. Beleid Gemeente Lelystad
4
12. Beleid overige organisaties in Lelystad
5
13. Beleidsrichting IWW
6
14. Speerpunten van beleid
7
9
1. Inleiding Het is alweer 17 jaar geleden. Op 3 maart 1990 werd het Inloophuis Waterwijk geopend. Opgezet om uitvoering te geven aan de diaconale (maatschappelijke) taken van twee kerken: de PKN (destijds Federatie Hervormde gemeente en Gereformeerde kerk) en de Pax Christi Parochie. Het plan voor en de ontwikkeling van het Inloophuis is nauw verbonden geweest met aard van de wijk waarin het inloophuis zich bevindt, een sociaal kwetsbare nieuwbouwwijk. Vanuit de kerken zag men dat er een grote behoefte was aan een ontmoetingsplaats in de toen nog kersverse en zich snel ontwikkelende Waterwijk, die al heel gauw een probleemwijk werd. Leegstand, criminaliteit, drugs, diefstal, sociaal isolement, schuldenproblematiek etc. Er werd gezocht naar een andere manier van aanwezig zijn in deze wijk. De twee kerken, het Inloophuis en de oecumenische werkgroep Waterwijkvieringen waren in de beginjaren sterk met elkaar verbonden. Door interne kerkelijke veranderingen kwamen deze verbanden vanaf 1992 losser van elkaar te staan. De Coördinator was vanaf die tijd in dienst bij de Stichting Inloophuis Waterwijk. Vanaf 2001 maakt de Stichting Inloophuis Waterwijk deel uit van het IDO (Interkerkelijk Diaconaal Overleg). Door de jaren heen heeft het ontmoeten van de medemens centraal gestaan. In de loop van de tijd zijn de accenten hier binnen gewijzigd. Steeds meer ontstond de behoefte om missie en visie uit te werken in een beleidsnotitie, waardoor er meer beleidsmatig gewerkt kan worden en minder ad hoc. Onlangs heeft het IDO een bedrijfsplan 2007-2010 opgesteld. In samenhang hiermee geeft deze beleidsnotitie de specifieke opdracht en taken van het Inloophuis weer. Daarbij is in het bijzonder gebruik gemaakt van input van de gastheren en gastvrouwen van het Inloophuis. Bestuur, gastvrouwen en gastheren en beroepskrachten zijn twee avonden bij elkaar geweest om samen te bespreken wat het hart vormt van het Inloophuis. De door hen aangedragen ideeën vormen een wezenlijk onderdeel van deze beleidsnotitie.
2. De organisatie Het IDO De Interkerkelijke Stichting Inloophuis Waterwijk is sinds 2001 één van de werkstichtingen van de Stichting Interkerkelijk Diaconaal Overleg (IDO). In het IDO participeren de volgende kerkgemeenschappen in Lelystad: - de Protestantse kerk Lelystad (PKN) - de Hervormde Pastoraatsgemeente (die deel uitmaakt van de PKN) - de Rooms-katholieke Kerk, Pax Christi Parochie - de Baptistengemeente Lelystad - de Christelijk Gereformeerde Kerk/Nederlands Gereformeerde Kerk - de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt - de Evangelische Kerk De Pijler (aangesloten vanaf oktober 2006) Naast het Inloophuis Waterwijk zijn ook de Stichting Interkerkelijke Schuldhulpverlening Lelystad (ISL), Stichting Wijzer (Inloophuis Open Veste) en de Voedselbank in het IDO vertegenwoordigd. Het IDO stelt zich ten doel:
10
Het coördineren en initiëren van de uitvoering van diaconale taken van de bij de stichtingen aangesloten kerken; Het verwerven van geldmiddelen ter bevordering van de door de deelnemers (werkstichtingen) uitgevoerde taken, doelstellingen en projecten (Statuten art. 4.1)
Inloophuis Waterwijk (IWW) Het Inloophuis Waterwijk heeft een zelfstandig bestuur dat verantwoordelijk is voor de inhoudelijke beleidsvoering van het Inloophuis. De dagelijkse leiding is in handen van een Coördinator (16 uur) en een Sociaal Werker (34 uur). Ongeveer 25 getrainde gastvrouwen en gastheren zorgen ervoor dat de gasten zich thuis voelen en dat de activiteiten goed kunnen verlopen. Samenwerking ISL Met de werkstichting Interkerkelijke Schuldhulpverlening Lelystad wordt intensief samengewerkt. Dit wordt vooral vergemakkelijkt door de gezamenlijke huisvesting en de enthousiaste en stimulerende inzet van de Coördinator die zowel in dienst is van ISL als IWW. Voor een belangrijk deel betreft het werk van beide stichtingen dezelfde mensen.
3. Identiteit Inloophuis Waterwijk Betekenis van het diaconaat Het Inloophuis Waterwijk werkt vanuit de diaconale visie van de bij het IDO aangesloten kerken. Het gaat om de aanwezigheid en inzet van de kerkelijke gemeente daar waar de gemeenschap deze nodig heeft. Ten diepste is dat proberen de liefde waarvan wij geloven dat God die aan mensen schenkt te delen met je medemensen, op de manier die Jezus ons voorgeleefd heeft. Geven en ontvangen. Omdat ieder net zo mens is als jijzelf en een mens niet meer waard wordt als hij veel heeft of kan, maar waardevol is omdat hij mens is. Liefde moet gedaan worden, in aandacht, luisteren naar elkaar, verdriet en vreugde delen, antwoord zijn. Niet hoogdravend, maar intens. Eenvoudig present zijn, ruimte bieden voor ontmoeting, zodat mensen aan het Licht kunnen komen. Gastvrijheid tegenover isolement, om als vrijwilliger soms verrassend veel terug te krijgen. Missie, doel De statutaire doelstelling van het Inloophuis is: het opzetten en bedrijven van een gastvrij Inloophuis voor bewoners van “De Waterwijk” te Lelystad teneinde de sociale contacten binnen de wijk te bevorderen, een betere integratie van de bewoners te bereiken, vraagbaak te zijn en te verwijzen bij hulpvragen (Statuten art. 2). Daarnaast komen ook wel bewoners van andere wijken. De praktijk wijst uit dat de groep mensen die sociaal en/of economisch in de knel zit het meest gebruik maakt van het Inloophuis. De doelstelling van het Inloophuis is in de loop der jaren aangepast aan de doelgroep. Hetzelfde geldt voor de manier van omgaan met de gasten. De huidige visie wordt gekenmerkt door de presentie methode; deze is uitgangspunt van handelen binnen het Inloophuis. Centraal begrip hierbij is: de wederkerigheid in het sociale contact. Door “mèns te zijn voor mekaar” ervaren de gasten dat zij ook als mèns gezien worden en wordt hun gevoel van eigenwaarde en zelfredzaamheid bevorderd.
11
Doelgroep Het Inloophuis wil er zijn voor alle mensen die behoefte hebben aan ontmoeting om welke reden dan ook, ongeacht hun maatschappelijke of religieuze achtergrond. In de praktijk van alle dag ervaren onze gasten wat in de pers genoemd wordt: individualisering, verharding, verzakelijking, tweedeling, digitalisering, amerikanisering, etc. Voor een groot deel van de bezoekers van Inloophuis Waterwijk is de druk vanuit de samenleving en regelgeving regelrecht problematisch. De sterke nadruk op de eigen verantwoordelijkheid blijkt een te hoge drempel om een beroep te kunnen doen op de hulpverlening en op allerlei voorzieningen. Als de mensen dan geen ondersteunend netwerk hebben, dan vallen er gaten. Het zakelijk formuleren van de eigen hulpvraag is voor een aantal mensen gewoon te moeilijk. Zeker als dat via de digitale weg moet plaatsvinden. De kloof tussen rijk en arm, kansrijk en kansloos, autochtoon en allochtoon wordt steeds meer zichtbaar. De grote problemen van mensen in de knel zijn eveneens zichtbaar geworden in de opkomst en groei van de Voedselbank in Lelystad en het sterk groeiend aantal cliënten bij de ISL. Presentiemethode Een kopje koffie is makkelijk ingeschonken, er werkelijk voor en met een ander zijn vraagt heel wat meer. Aandachtige nabijheid, je nauwgezet afstemmen op degene die je nodig heeft, dat is de kern van het werk in het Inloophuis. Aan de hand van de door Prof. Andries Baart beschreven presentie- theorie wordt intensief nagedacht over de vraagstukken die in levensverhalen aan de koffietafel van het Inloophuis concreet worden. Wat betekent het bijvoorbeeld voor je mens zijn als je arm bent en je sociaal overbodig voelt? Baart geeft in zijn boek ook praktische handreikingen om vorm te geven aan betrokkenheid. Deze worden in deskundigheidsbevordering geoefend. Het is de ontmoeting met een ander vanuit het perspectief van ieders waardigheid, met de ontroering door de diepgang daarvan, die de vrijwilligers beschrijven als voor henzelf buitengewoon waardevol. Er gebeurt werkelijk iets.
4. Beleid Gemeente Lelystad Wet maatschappelijke ondersteuning Het maatschappelijk doel van de WMO is: meedoen. Meedoen van àlle burgers aan àlle facetten van de samenleving, al of niet geholpen door vrienden, familie of bekenden. Het gaat uit van de onderlinge betrokkenheid en solidariteit tussen mensen. Als meedoen niet kan, is er de ondersteuning vanuit de gemeente. Het eindperspectief van de WMO is een samenhangend lokaal beleid op het gebied van de maatschappelijke ondersteuning en op aanpalende terreinen. Voor mensen die langdurige, zware zorg nodig hebben is en blijft er de AWBZ. De WMO is een nieuwe wet, waarin de volgende bestaande wetten gebundeld worden: Welzijnswet Wet voorzieningen gehandicapten (WVG) Aantal subsidieregelingen uit de AWBZ (o.a. mantelzorgondersteuning, diensten bij wonen en zorg) De Huishoudelijke Verzorging uit de AWBZ De Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ)
12
Armoedebeleid De gemeente Lelystad heeft in 2006 (op aangeven van de raad) de nota Integraal Armoedebeleid 2006-2009 met de subtitel ‘Meedoen Mogelijk Maken’ uitgebracht. De raad had in haar programma voor 2006 intensivering van het sociale beleid als speerpunt opgenomen. De doelen van armoedebeleid zijn Het zoveel mogelijk voorkomen van overerving van armoede door educatie, het stimuleren van het ‘scheiden van moeder en kind’-principe, emancipatie en participatie; Het bieden van perspectief door inkomensverbetering door reïntegratie in het arbeidsproces (vrijwillig, betaald, verloning, stages, opleiding, activering, etc.); Benutting van voorliggende inkomensondersteunende voorzieningen en het terugdringen van niet-gebruik; Het voorkomen van sociale uitsluiting, dus gericht op participatie (voor de groep die niet meer kan reïntegreren via arbeid, maar wel via activering en andere vormen van participatie); Budgetbegeleiding, budgetbeheer en schuldhulpverlening. Het nieuwe Armoedebeleid wordt uitgewerkt in twee sporen. Het 1e spoor is gericht op preventie en zet vooral in op participatie en deelname aan de maatschappij en voorkomen van armoede. Het 2e spoor is repressief en is gericht op het direct (financieel) ondersteunen van minima. Deze nota stelt o.a. ook middelen beschikbaar voor de verdere ontwikkeling van het IDO. Daarnaast wordt er een communicatiecampagne opgestart om het hernieuwde integrale armoedebeleid onder de aandacht te brengen van de doelgroepen.
5. Beleid overige organisaties in Lelystad Verschillende organisaties in Lelystad houden zich bezig met doelgroepen met diverse problemen en/of problematisch gedrag. Het meldpunt Vangnet & Advies van de GGD wordt actief op melding van professionals wanneer er sprake is van vervuiling, verwaarlozing, mishandeling, dreigende huisuitzetting en andere leefbaarheidproblemen in de buurt. Iedere gemeente in Flevoland heeft een eigen werkteam overleg (WTO) dat is samengesteld uit woningbouwcorporatie, politie (signalerend) en hulpverlenende organisaties. Vangnet & Advies kan bij overlast bijvoorbeeld huisbezoeken afleggen voor woningcorporaties, zij kunnen advies verlenen aan organisaties die te maken hebben met multi-problematiek en zorgmijders. In het kader van leefbaarheid in de buurt is in Almere een pilot van het straatteam in volle gang. In het straatteam gaan de verslavingszorg en psychiatrie actief de straat op en richt zich op mensen die ‘daadwerkelijk’ op straat leven. Slaagt dit project dan wordt dit instrument ook in andere gemeenten ingezet. Het Centrum voor Wonen, Zorg & Welzijn Flevoland (Leger des Heils) zet zich via de onderstaande projecten in voor de volgende doelgroepen: Enkeltje zelfstandig. Bedoeld voor zwerfjongeren van 15 tot 25 jaar; Avond- en nachtopvang. Voor mannen en vrouwen vanaf 18 jaar die een dakloos bestaan leiden; Trajectbegeleiding 27+. Bedoeld voor dak- en thuisloze en marginaal gehuisveste mensen die de weg naar de reguliere hulpverlening niet kunnen vinden; Zy aan Zy. De doelgroep bestaat uit tienermoeders van 15 tot en met 25 jaar die over onvoldoende steun- en hulpbronnen beschikken; Deeltijd Dagopvang. Doelgroep (zie avond en nachtopvang).
13
6. Beleidsrichting IWW Profilering Binnen het IDO wordt hardop de vraag gesteld: Zijn de geformuleerde doelen in de WMO van meedoen in de samenleving en de solidariteit tussen de mensen wel haalbaar en vertoont het vangnet voor de zwakken niet te veel gaten? Deze ontwikkelingen vinden plaats in een tijd waarin het IDO constateert dat de vereenzaming groeit en dat het aantal sociaal zwakken in de samenleving voortdurend toeneemt, terwijl de kerken en diaconieën dit niet allemaal op kunnen vangen. Met betrekking tot de beleidsterreinen welzijn en dienstverlening positioneert Inloophuis Waterwijk zich vanuit haar diaconale functie. Dat betekent dat Inloophuis Waterwijk er vooral wil zijn voor die medemens die geborgenheid en veiligheid zoekt, die medemens die geen ondersteunend netwerk heeft, zich bij een buurthuis of andere instanties niet (meer)welkom voelt of niet meer terecht kan. Het Inloophuis levert die aandacht en maatschappelijk hulp die de spankracht van de andere instanties of de eigen kerkelijke gemeente overstijgt. Dit helemaal in de lijn van het IDOmotto: “Helpen wie geen helper heeft”. Activiteiten Er is een duidelijke samenhang tussen de hoogte van het inkomen of de uitkering en het in een sociaal isolement raken. We zien mensen met een psychiatrische aandoening die zelfstandig moeten functioneren en dat niet redden. De doorsnee bezoeker is niet veel goedheid meer gewend en erg argwanend en wantrouwig geworden in het leven. Juist deze groep mensen is gebaat bij activiteiten waarin warme menselijke aandacht de ruimte krijgt. Daarom organiseert Inloophuis Waterwijk alleen activiteiten die nauw aansluiten bij de wensen en behoeften van deze doelgroep. Zij hebben alle tot doel: Dat bezoekers zich weer méns gaan voelen. Daarom staat in eerste instantie de mens zelf centraal en daarna pas zijn problemen. Een mens is meer dan zijn problemen! Activiteiten in de buurt Het is belangrijk hierbij goed de eigen missie en visie voor ogen te houden. Het gaat niet om (het uitbreiden van) het aantal contacten op zichzelf, maar om bekend en beschikbaar te zijn voor diegenen die dat nodig hebben. In dat licht is het belangrijk om: over en weer op de hoogte zijn van de activiteiten van het buurthuis De Bever en het Wijkgericht Werken door o.a. de reeds gelegde contacten uit te breiden of te versterken • een publiciteitsplan te ontwikkelen met daarin o.a. - folder van activiteiten, in ieder geval verspreiden bij het buurthuis De Bever, Wijkgericht Werken, de gezondheidscentra/ huisartsen/ apotheek, Sociale Dienst, De Boer supermarkt; - voorlichting geven aan artsen, zorginstellingen en wijkverpleging; - (opnieuw) organiseren van pannenkoekendag;
•
14
- organiseren van een burendag op uitnodiging door IWW; - plaatsen van sandwichbord bij opening met openingstijden. • in te spelen op de behoeften en wensen van wijkbewoners is het belangrijk dat dit proefproject Exposure verder uitgebouwd wordt. Deskundigheid van beroepskrachten De kwaliteit van het werk wordt in aanzienlijke mate bepaald door de beschikbare capaciteit (kwantitatief en kwalitatief) van de medewerkers en door de interne mogelijkheden van informatieoverdracht en communicatie. Deskundigheid vraagt om onderhoud, maar ook om vergroten van kennis en vaardigheden. Zeker bij een complexe doelgroep zoals die van het Inloophuis. Hierbij is het bezoeken van cursussen en trainingen van groot belang. Daarnaast is het belangrijk om de mogelijkheden tot intervisie, werkbegeleiding en functioneel overleg binnen het IDO te onderzoeken. Voor deskundigheidsbevordering is een jaarlijks structureel budget noodzakelijk Deskundigheidsbevordering vrijwilligers Voor Inloophuis Waterwijk heeft het vrijwilligerswerk een dubbele betekenis. Enerzijds is het een uitstekende manier om aan de samenleving deel te nemen. Maar het is geen gemakkelijke doelgroep om mee te werken. Van de vrijwilligers wordt veel gevraagd: aandacht, zorg, inlevings-, incasserings- en uithoudingsvermogen. Anderzijds zijn de vrijwilligers medewerkers: zij bouwen aan het imago van het Inloophuis en werken mee aan tal van activiteiten zoals: gastvrouw/gastheerschap, koken, opruimen en schoonmaken, verkoop tweedehands kleding, organiseren en uitvoeren van activiteiten en signaleringsactiviteiten in wijk (Exposure). Om kwaliteit van het werk te kunnen garanderen is structurele deskundigheidsbevordering en dagelijkse ondersteuning door beroepskrachten noodzakelijk.
7. Speerpunten van beleid Ten aanzien van ruimte: • • •
het uitbouwen van de huiskamer door het plaatsen van een serre (door de grote drukte zijn er te weinig rustige plekken voor een goed gesprek) verbouwing van de keuken (noodzakelijk om de kook en eet activiteiten beter te kunnen uitvoeren) kinderwagens, buggy’s en rolstoelen buiten onder een (te plaatsen?) afdak
Voor gerichte activiteiten: • Uitbreiding opening in het weekend, als eerste op de vrijdagavond: samen koken, samen eten Ten aanzien van de kledingverkoop, • verkooptijden elke week eenduidig en hetzelfde tijdstip • zoeken van tweede vrijwilliger voor de maandagverkoop van half twee tot half drie • verkoop op woensdagmiddag, voorwaarde: beschikbaarheid van twee vrijwilligers Wat betreft de toerusting van vrijwilligers, er is behoefte aan steeds terugkerende • deskundigheidsbevordering t.a.v. praktisch handelen, taakgericht • deskundigheidsbevordering betreffende de visie van waaruit gewerkt wordt. Zorg voor inlopers: • plan ontwikkelen om het stiltehoekje beter te doen functioneren. • foto’s voor de gedachtenismuur aanbrengen • op de voorhand rooster maken voor beschikbaarheid voor opzoeken zieken in het ziekenhuis
15
Algemeen: • De schoonmaak van het huis verbeteren
16
