Jaarverslag 2005
Inhoud Het Jaarverslag Voorwoord Bestaansrecht en uitgangspunt Het jaar 2005 in een notendop Korte schets van de organisatie Het NMF nader onder de loep Doelgroep Aanvragen Collectie Fondsenwerving Evenementen Samenwerking Communicatie met belanghebbenden Toekomst Bestuursverslag
1 2 4 5 8 9 11 12 20 23 25 26 27 29
De Jaarrekening Balans Staat van baten en lasten Bestemming netto-inkomsten boekjaar Staat van herkomst en besteding der middelen Grondslagen waardering en resultaatbepaling Toelichting op de balans Toelichting op de staat van baten en lasten Toelichting op de uitvoeringskosten Gecomprimeerde staat van baten en lasten versus begroting
33 34 36 37 38 39 45 47 49
Overige Gegevens Verschillenanalyse ‘rekening versus begroting’ Accountantsverklaring
Carin Kleijn pianiste Carin Kleijn heeft van het NMF een Yamaha vleugel (1974) in bruikleen gehad
52 54
Wanneer u het CBF-keur ziet afgebeeld, kunt u er als gever vanuit gaan dat er verantwoord met uw gift wordt omgegaan.
© RVD
Het CBF is een onafhankelijke stichting die al sinds 1925 toezicht houdt op de inzameling van geld voor goede doelen.
Beschermheer Z.K.H. Prins Constantijn
Voorwoord
© Perry Hokke
Het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds (NMF) is het afgelopen jaar meer dan voorheen in het nieuws gekomen – gelukkig met goed nieuws. In het voorjaar van 2005 slaagden we erin de Bergonzi-viool van Herman Krebbers te kopen – een belangrijke aanwinst voor het NMF. Later dat jaar kregen we de Goffriler viool van vioolpedagoge Davina van Wely in bruikleen en kochten we de Goldnagl viool die Isabelle van Keulen jarenlang bespeeld had. Ook ontvingen we een grote financiële toezegging van de Louisa van der Velden Stichting – een grote verrassing was dat, die het het NMF mogelijk maakt heel veel musici te helpen. We verwelkomden Z.K.H. Prins Constantijn der Nederlanden als nieuwe beschermheer en vierden ons 10e Diner Orchestral met bijzondere optredens van onder meer Janine Jansen, Quirine Viersen en Pieter Wispelwey. Jaarbericht, donatiefolder en informatiebulletin kregen een nieuw jasje - de website is in 2006 opgefrist. Het afgelopen jaar was in vele opzichten een goed jaar. Maar in ons vak ben je er nooit. De realiteit is dat het NMF altijd veel geld nodig heeft om de huidige wachtlijst kort te houden. We krijgen de komende drie jaar nog exploitatiesubsidie van de overheid, maar dat is geen garantie voor overheidssteun op langere termijn. Steeds meer musici weten de weg naar het NMF te vinden, maar daardoor stijgen de kosten natuurlijk ook. Muziek is niet mogelijk zonder musici. Musici kunnen niet zonder instrument. De rol van het NMF wordt alleen maar belangrijker nu prijzen van instrumenten blijven stijgen en meer musici afhankelijk worden van het NMF. Het NMF op zijn beurt kan niet zonder een breed draagvlak van muziekliefhebbers die steun geven aan zijn doelstelling. Dankzij u vinden we die muziekliefhebbers en kunnen we ze mobiliseren. Niet in het belang van het NMF, maar in het belang van het muziekleven in Nederland.
Prof. Ir W. Dik voorzitter NMF
Bestaansrecht en uitgangspunt Muziekinstrumenten kosten geld: veel geld. Vaak zoveel dat musici en muziekstudenten zich de aanschaf ervan niet kunnen veroorloven. En dat terwijl een goed instrument geen luxe is, maar een absolute noodzaak voor iemand wiens vak het is te musiceren. Dat betekent voor velen een probleem. Het NMF is opgericht om dat probleem op te lossen. Het geeft muziekinstrumenten in bruikleen aan professionele musici en hen die dat willen worden. In een aantal gevallen verschaft de Stichting ook renteloze leningen aan musici.
Doelstellingen Het NMF heeft zich in de afgelopen tijd ontwikkeld tot een organisatie die in grote lijnen drie specifieke doelen heeft; • Ontwikkeling van muzikaal talent door het uitlenen van instrumenten aan musici. De nadruk ligt hierbij op het helpen van jong talent, conservatorium studenten en beroepsmusici. Maar ook topsolisten die dure instrumenten nodig hebben worden door het NMF bediend. Zo wordt het hoogstaande Nederlandse muziekleven structureel gesteund. • Behoud van cultureel erfgoed. Het NMF rekent het tot haar taak de instrumenten uit de belangrijke Nederlandse vioolbouwschool te behouden voor het nageslacht en deze ook te laten bespelen: het NMF is nadrukkelijk geen museum! Daarnaast stimuleert het NMF de hedendaagse Nederlandse vioolbouw door bij voortduring bouwopdrachten te plaatsen. Het is daarmee een van de belangrijkste opdrachtgevers voor de groep van Nederlandse vioolbouwers. Zo wordt de hoogstaande collectie Nederlandse instrumenten geconserveerd, uitgebreid en beluisterbaar gemaakt en gehouden. • Educatie. Het NMF biedt muziekstudenten de mogelijkheid podiumervaring op te doen, mee te doen aan CD-opnames en masterclasses en begeleidt hen bij het maken van de juiste keuze van een instrument en/of stok. Daarnaast ontwikkelt het NMF momenteel samenwerkingsverbanden met derden (bijvoorbeeld NedPhO GO! en muziekscholen) teneinde het slapende deel van de collectie (wat ongeschikt is voor onze oorspronkelijke doelgroep) in te kunnen zetten bij educatieve projecten. Zo wordt het Nederlandse muziekleven structureel verder ontwikkeld. Kortom: het NMF heeft zich in de afgelopen jaren in een natuurlijke ontwikkeling getransformeerd van een fonds dat instrumenten uitleent tot een belangrijke inspirator van het Nederlandse muziekleven.
Het NMF als goed doel Het NMF is door de overheid aangewezen als een van de ongeveer 16.000 algemeen nut beogende instellingen en wordt dus beschouwd als werkend ten behoeve van de samenleving, meer specifiek ten behoeve van de musici in de samenleving. Iedereen die professioneel muziek maakt of gaat maken en deel neemt aan het Nederlandse muziekleven kan een aanvraag voor een instrument indienen. Daarnaast is het NMF een van de ongeveer 270 goede doelen in Nederland die in het bezit zijn van het CBF-keur. Het NMF voldoet aan alle eisen die het CBF stelt aan het professioneel en doelmatig beheren en besteden van de toevertrouwde gelden.
De unieke positie van het NMF Het NMF is de enige instantie in Nederland die een breed scala van musici aan een instrument helpt, zonder uitsluiting van enig instrument of leeftijdscategorie. Het NMF heeft door haar expertise een unieke positie opgebouwd. Het NMF meent de kennis in huis te hebben om een aanvraag juist te kunnen beoordelen. Het NMF schakelt de juiste kennis en ervaring in (ook van buiten het NMF) om het steeds wisselende aanbod van instrumenten te kunnen beoordelen en weet de match tussen aanvrager en instrument te maken. Het NMF geeft voorlichting aan musici om een juiste keuze te kunnen maken uit het grote en onoverzichtelijke aanbod van muziekinstrumenten. En het NMF kan musici begeleiden gedurende hun loopbaan, zodat zij tijdens de ontwikkeling van hun carrière kunnen terugvallen op de kennis van het Muziekinstrumenten Fonds. Tenslotte zorgt het NMF voor een rechtvaardige verdeling van instrumenten, waarbij degenen die het hardste hulp nodig hebben ook het eerst geholpen worden. Het NMF is daarom veel méér dan alleen een leverancier van instrumenten!
Ontwikkelingen Het jaar 2005 heeft een aantal belangrijke ontwikkelingen binnen het NMF gekend. De collectie werd met een aantal belangrijke instrumenten uitgebreid. De juridische positie van de bruikleners veranderde. PR en promotie van het NMF werden verder opgepakt. Een deel van de collectie is op projectbasis uitleenbaar gemaakt. De bureaubezetting veranderde door het aannemen van twee nieuwe personeelsleden.
Veranderingen komen nooit zomaar. Veranderingen in de muziekwereld hebben uiteraard hun weerslag op beleid en houding van het NMF. Het NMF probeert deze veranderingen nauwgezet te volgen en deze voor te zijn. In dat verband is contact met conservatoria en docenten van groot belang. Zij kennen als geen ander de nieuwe generatie musici en haar behoefte.
Beleid Het beleid van het NMF is erop gericht de binnengekomen gelden zo snel mogelijk te besteden aan instrumenten. Er blijft immers altijd sprake van een vraag naar instrumenten die groter is dan het aanbod van het NMF. Deze discrepantie leidt tot het niet onmiddellijk kunnen helpen van musici en dus tot een wachtlijst. Men dient zich overigens te realiseren dat aanschaf van een goed en in de collectie passend instrument doorgaans enige tijd vergt: ook in dit verband geldt: haastige spoed is zelden goed! Daarnaast dient men onderscheid te maken tussen urgente aanvragen en niet-urgente aanvragen. Voor deze laatste categorie levert een wachtlijst geen onoverkomelijke problemen op. Aangezien er in 2004 een behoorlijk bedrag aan nettoinkomsten was overgebleven, kon er in 2005 een aanzienlijk bedrag meer uitgegeven worden dan er binnengekomen was. Hierbij is in acht genomen dat het NMF de exploitatiekosten voor een jaar reserveert om de continuïteit van het bureau te kunnen garanderen.
Alexander Drozdov pianist Alexander is ondermeer bekend door de serie theatervoorstellingen “Chopin” met actrice Yvonne van den Hurk. Hij heeft een Kawai vleugel (Japan, 2005) van het NMF in bruikleen
Het jaar 2005 in een notendop Financieel in 2005 Baten uit eigen fondsenwerving Kosten uit eigen fondsenwerving Overige baten Beschikbaar uit fondsenwerving Subsidie OCW Overige baten en lasten Projectbijdrage Totaal beschikbaar voor de doelstelling Beheer collectie Verwerven en uitzetten instrumenten Uitvoeringskosten Totaal besteed aan de doelstelling Saldo meer besteed
Operationeel in 2005 709 149 2 562 76 82 33 753 173 994 102 1269
- - - - - - - -
516 -
Alle bedragen x € 1000
De musici Er werden 56 aanvragen van musici voor een instrument goedgekeurd. Van deze aanvragers konden 33 nog in 2005 aan een instrument geholpen worden. Van de wachtlijst konden nog eens 60 musici aan een instrument geholpen worden. Er werd 1 nieuwe geldlening verstrekt. De instrumenten Het NMF kocht 16 strijkinstrumenten en 1 vleugel aan. Uit nalatenschappen en schenkingen kwamen 4 instrumenten in de collectie. Particulieren gaven 3 instrumenten aan het NMF in beheer. De violen van Herman Krebbers en Isabelle van Keulen konden worden verworven. 35 klassieke strijkstokken kwamen beschikbaar voor uitleen op projectbasis, net als een basklarinet en een contrabasklarinet.
Korte schets van de organisatie De doelgroep: musici en hen die dat willen worden.
Het bestuur
Het NMF wil beroepsmusici en hen die dat willen worden helpen. Zij kunnen een beroep doen op het NMF om hen een instrument in bruikleen te geven. Zowel klassieke als niet-klassieke musici kunnen een aanvraag indienen. Er is geen enkel instrument waarvoor geen aanvraag kan worden ingediend, maar in het geval van een aanvraag voor een niet-strijkinstrument wordt doorgaans bij acceptatie van de aanvraag een renteloze lening aangeboden.
Het bestuur bestond in het jaar 2005 uit zeven leden. Voorzitter was Prof. Ir W. Dik. Bestuursleden mogen drie termijnen van vijf jaar volmaken. Daarnaast geldt een maximum leeftijd van 72 jaar. In 2006 zullen twee leden van het bestuur aftreden.
De aanvraag
Een musicus die een aanvraag wil doen, moet voldoende kwaliteit hebben om beroepsmusicus te zijn of dat te worden. Hij komt in aanmerking voor een instrument dat past bij zijn artistieke niveau. Hij mag niet zelf al een instrument van voldoende niveau in eigendom hebben. Hij hoeft niet de Nederlandse nationaliteit te hebben, maar moet in Nederland wonen en hij dient met enige regelmaat deel te nemen aan het Nederlandse muziekleven. De instrumenten van het NMF dienen door het publiek te kunnen worden beluisterd. Een musicus die uitsluitend docent is komt daarom niet in aanmerking voor een instrument. Tenslotte moet het voor hem onmogelijk zijn het instrument zelf aan te schaffen.
De procedure Een instrument dient schriftelijk aangevraagd te worden. Tevens vindt er een intakegesprek plaats. Na een voorselectie door de collectiebeheerder op basis van deze elementen vindt bespreking van de aanvraag plaats in de instrumentencommissie, die bestaat uit een zevental deskundigen. Deze commissie brengt een niet-bindend advies uit aan het bestuur dat uiteindelijk beslist.
Lavinia Meijer harpiste Lavinia Meijer heeft van het NMF een Lyon & Healy harp in bruikleen. De harp is gebouwd in 1998
De samenstelling van het bestuur in 2005 was als volgt: functie
voorzitter Prof. Ir W. Dik Ing. A. van de Beek vice-voorzitter J.P.G.M. Helderman penningmeester Mr D.C. Baron van Wassenaer secretaris Mr J.W.P. Verheugt Francis Wammes Coosje Wijzenbeek
aangetreden
aftreden
2001 1997 1988 2002 1994 2002 1997
2011 2006 2006 2017 2009 2017 2012
Inmiddels is in 2006 de heer H. Hollander benoemt tot opvolger van de heer Helderman als penningmeester van het NMF.
De Commissie Aanvragen en Instrumenten
De Raad van Advies
De Commissie Aanvragen en Instrumenten (kortweg: de instrumenten commissie) is het belangrijkste permanente adviesorgaan van het NMF en bestaat uit deskundigen uit de muziekwereld. De belangrijkste taken van deze commissie zijn enerzijds het beoordelen van de aanvragen door musici, anderzijds het adviseren over het aankoopbeleid en dus over de samenstelling van de collectie instrumenten. Daarnaast fungeert zij als denktank voor het bestuur en bureau.
In het jaar 2005 werd een nieuw lid toegevoegd aan de Raad van Advies van het NMF, vioolbouwer en expert Andreas Post. Met zijn benoeming bestond de Raad in 2005 uit 18 leden. De Raad van Advies is opgericht om het bureau bij te staan in allerlei zaken waarbij extra expertise gewenst of noodzakelijk is. De leden van deze Raad worden op onregelmatige basis geconsulteerd en worden voor onbepaalde tijd aangesteld. In de Raad zitten ondermeer musici, docenten, vioolbouwers en beleidsmakers.
De samenstelling van de commissie in 2005 was als volgt:
De samenstelling van de Raad van Advies in 2005:
Pieter Moerenhout Cyril van Lennep Christian Timm Coosje Wijzenbeek Francis Wammes Monique Bartels
aangetreden 1996 1996 1996 1996 2003 2004
aftreden 2011-2014* 2011-2014* 2011-2014* 2011-2014* 2018 2019
Leden kunnen driemaal vijf jaar zitting nemen in de commissie * In verband met het gelijktijdig aftreden van vier leden van de instrumentencommissie in 2011, is besloten gedurende de periode 2011 tot en met 2014 in elk jaar steeds slechts één lid van de commissie te laten aftreden teneinde niet teveel kennis ineens te verliezen
Vera Beths, violiste Jean Decroos, cellist Ferdinand Erblich, altviolist Piet Honingh, klarinettist Kees Hülsmann, violist Rudolf Koelman, violist Bouw Lemkes, violist Fred J. Lindeman, vioolbouwer Andreas Post, vioolbouwer Henk Rubingh, violist Frans de Ruiter, directeur Koninklijk Conservatorium Den Haag Marien van Staalen, cellist Serge Stam, vioolbouwer Peter Stotijn, contrabassist Christian Timm, adviseur, ex-adjunct directeur Koninklijk Conservatorium Den Haag Jaring Walta, violist Jan Wijn, pianist
De behuizing
Het Bureau Het kantoor van het NMF werd in 2005 bezet door vier medewerkers, waarvan één uitzendkracht. Een medewerker en de uitzendkracht zijn in 2005 nieuw bij het NMF gekomen. Inmiddels is de uitzendkracht in 2006 in vaste dienst gekomen. De bureaumedewerkster, Geertje van der Linden, in dienst sinds het najaar van 2005, is voor de meeste bezoekers en bellers het eerste contact met het NMF. Zij bezet de receptie en zorgt dat alle administratieve taken correct vervuld worden. De collectiebeheerder, Frits Schutte, is het muzikale brein van het NMF en degene die aanvrager en instrument aan elkaar probeert te koppelen. Hij is daarnaast verantwoordelijk voor uitbouw en onderhoud van de collectie muziekinstrumenten. Producente Manon Veenendaal, in dienst sinds begin 2005 organiseert alle evenementen en concerten en is verantwoordelijk voor PR en promotie. Deze functie is een nieuwe binnen het NMF, noodzakelijk geworden door de grote toename van evenementen en andere vormen van promotie. Directeur Marcel Schopman tenslotte is eindverantwoordelijk voor alle zaken binnen het NMF en houdt zich met name ook bezig met fondsenwerving.
Door de sterk toegenomen activiteiten in 2005 is de bezetting van het bureau noodzakelijkerwijs gestegen van 2,4 FTE in 2004 naar 3,0 FTE in 2005. Deze stijging was vooral te danken aan de toegenomen hoeveelheid werk door evenementen. Voor 2006 wordt een verdere stijging voorzien naar 3,6 FTE, eveneens door een verdere uitbreiding van activiteiten. Het salaris van de directeur van het NMF wordt vastgesteld conform de Adviesregeling voor Beloning Directiefuncties van de VFI, de brancheorganisatie van de landelijk wervende goede doelen organisaties.
Het kantoor van het NMF is gevestigd in het oudste stenen woonhuis van Amsterdam, gelegen in het zogenaamde Blaauwlakenblok in het hartje van de binnenstad. Het pand is gebouwd in 1565 en is eigendom van Stadsherstel. Dit rijksmonument bezit ondermeer een uniek renaissanceplafond, een unieke gevel in de stijl van Vredeman de Vries en een tegelvloer uit 1380. In het pand bevindt zich een inspeelkamer waar aanvragers en bruikleners in alle rust de voor hen geschikte muziekinstrumenten uit
Geertje van der Linden
Frits Schutte
Manon Veenendaal
Marcel Schopman
kunnen proberen.
bureaumedewerker
collectiebeheerder
producent
directeur
Het NMF nader onder de loep
Comité van Aanbeveling Theo Olof voorzitter
Zoals elke goed functionerende organisatie is het NMF een dynamische, dus veranderende organisatie. Het NMF van nu is in veel opzichten een andere organisatie dan het NMF dat in 1988 werd opgericht. Gebleven is uiteraard het uitgangspunt, namelijk het helpen van musici. Gekomen is de aandacht voor cultureel erfgoed en educatie. Het NMF vandaag kenmerkt zich door de volgende eigenschappen:
Sterke punten van het NMF • Het NMF bezit een grote en kwalitatief zeer goede collectie instrumenten. • De expertise die het NMF in huis heeft en die het middels inschakeling van derden kan verkrijgen, is zeer hoog. • Het NMF is als geen ander in staat als linking pen te fungeren tussen de vraag van musici en het aanbod van instrumenten. • Het niveau van de gemiddelde NMF bruiklener is hoog. • Het NMF kan flexibel werken door de kleine omvang en korte communicatielijnen, zodat snel besluiten kunnen worden genomen. • Het NMF werkt laagdrempelig zodat bruikleners een intensief contact met en begeleiding van de NMF staf kunnen hebben. • Het NMF heeft een goede, betrouwbare en degelijke reputatie in de muziekwereld. • Het NMF staat open voor samenwerkingsverbanden met derden. • Het NMF biedt een duidelijk zichtbaar resultaat van haar handelen in de vorm van aankopen van instrumenten enerzijds en geholpen musici anderzijds.
Dr. J.E. Andriessen
Mogelijkheden van het NMF • • • • •
oud-voorzitter Nationaal Muziekinstrumenten Fonds
Toename van naamsbekendheid door betere PR. Meer samenwerking met andere partijen. Profiteren van het feit dat er weinig concurrentie in de doelstelling is. Uitbreiden van educatieve activiteiten van het NMF. Toenemende kans op legaten en erfenissen.
voormalig Commissaris van de Koningin in de Provincie Utrecht Prof. Dr. A.J. Bindenga R.A. oud-voorzitter Raad van Bestuur Ernst & Young Anner Bijlsma
Bedreigingen voor het NMF • • • •
Jhr. Drs. P.A.C. Beelaerts van Blokland
cellist
Toenemende concurrentie onder Goede Doelen. Toenemende negatieve publiciteit voor Goede Doelen. Stijging van de kosten van instrumenten. Vergrijzing van het donateurbestand.
Mr M.J. Cohen burgemeester Amsterdam Mr J.H.M. Deiters directie Concertgebouw N.V. Philippe Herreweghe dirigent Janine Jansen violiste Mr P.J. Kalff oud-voorzitter Raad van Bestuur ABN-AMRO Bank N.V. Herman Krebbers violist Jhr Drs D. Laman Trip oud-voorzitter Bestuur ING Nederland Mr C.J.A. van Lede voorzitter Raad van Bestuur Akzo-Nobel N.V. Prof. Drs. R. de Leeuw
Zwakke punten van het NMF
algemeen directeur Rijksmuseum
• De organisatie is afhankelijk van giften van derden en is dus altijd kwetsbaar. • De organisatie is kwetsbaar vanwege de kleine omvang en de gespecialiseerde kennis. • Het PR-beleid van het NMF voldoet nog niet aan de eisen: het NMF is bij velen nog onbekend. • De collectie van het NMF vertoont nog hiaten: met name de categorie van betere strijkinstrumenten is onderbedeeld. • Het publiek beschouwt steun aan cultuur wellicht als een luxe, niet als een noodzaak.
Cornélie Möller Max Möller & Zoon Prof. Frans de Ruiter directeur Koninklijk Conservatorium Den Haag W.E. Scherpenhuijsen Rom oud-Voorzitter Bestuur van het Koninklijk Concertgebouworkest Prof. Dr. Ton Koopman dirigent Jhr. Mr. F.O.J. Sickinghe oud-voorzitter Raad van Bestuur Stork Dr. N. de Voogd
voorzitter Bestuur van het Residentie Orkest
De Doelgroep in 2005 Het aantal bruikleners van het NMF per 1 januari 2006 bedroeg 315. Van de totale groep bruikleners in 2005 is verreweg het grootste deel vrouw, namelijk 65% (205 vrouwen, 110 mannen).
Aangezien een klein aantal bruikleners meerdere instrumenten bespeelt (bijvoorbeeld viool en altviool), waren er meer instrumenten uitgeleend dan er bruikleners zijn, namelijk 324 (per 1 januari 2006).
NMF bruiklener naar geslacht
Er is een aantal redenen waarom niet alle instrumenten op hetzelfde moment uitgeleend kunnen worden. In de eerste plaats bevat de collectie een aantal winkeldochters dat niet (meer) uitgeleend wordt. Dit zijn voor het merendeel instrumenten die in de begintijd van het NMF aan de stichting geschonken zijn en die nu niet meer voldoen aan de huidige hoge kwaliteitseisen. Hoewel ze wel onderdeel uitmaken van het vermogen van de stichting zijn ze in praktische zin niet meer inzetbaar. Het gaat hier om 36 instrumenten in totaal, plus een aantal strijkstokken. In de tweede plaats is er altijd een aantal instrumenten in depot, dat door bruikleners is teruggebracht. Dit is noodzakelijk aangezien het NMF nieuwe bruikleners altijd de mogelijkheid wil geven uit verschillende instrumenten te kiezen. Verder zijn er instrumenten in reparatie en tenslotte zijn er ook instrumenten die niet matchen met de musici die op de wachtlijst staan. De keuze van een musicus voor een instrument is immers een eigen, hoogstpersoonlijke zaak.
35%
man
65%
vrouw
De leeftijd van de bruikleners varieert van 12 jaar tot 65 jaar, met een gemiddelde van 28 jaar. Ruim 46% van de bruikleners is jonger dan 25 jaar: dat was een jaar geleden nog 39,3%. Ruim 65% is jonger dan 30 jaar (dat was 62,1%). De doelgroep van het NMF is daarmee duidelijk de groep jongere musici, hoewel er geen leeftijdrestricties bij het bruikleenbeleid gelden. In onderstaande grafiek is de leeftijdsopbouw van de groep bruikleners te zien.
De wachtlijst op 1 januari 2006 bestond uit 60 namen. De gemiddelde wachttijd van de bruikleners was op dat moment 417 dagen (bijna veertien maanden). De gemiddelde leeftijd van de musici op de wachtlijst bedroeg bijna 27 jaar.
Leeftijd van bruikleners NMF (per 01-01-2006) 25,0%
Jong talent
20,0%
15,0%
10,0%
5,0%
0,0%
Op 1 januari waren dus 324 van de 346 uitleenbare instrumenten in gebruik. Dat betekent dat 94% van de collectie is uitgeleend. Vanwege de hierboven genoemde redenen is dit uitleenpercentage het maximale wat het NMF kan bereiken.
10 t/m 15 jaar
16 t/m 20 jaar
2005
2006
21 t/m 25 jaar
26 t/m 30 jaar
31 t/m 35 jaar
36 t/m 40 jaar
41 t/m 45 jaar
46 t/m 50 jaar
51 t/m 55 jaar
56 t/m 60 jaar
61 t/m 65 jaar
Het merendeel van de bruikleners van het NMF is jonger dan 30 jaar. Dat heeft natuurlijk alles te maken met het feit dat de jongere groep musici en met name de muziekstudenten meestal niet over de financiële middelen beschikken om zich een behoorlijk instrument te kunnen veroorloven. Daarnaast zijn jonge mensen vaak ook nog op zoek naar welk instrument bij hen past en is het daarom op jonge leeftijd niet altijd verstandig een instrument te kopen. In het keuzeproces wat bij het volwassen worden van de musicus hoort, biedt het NMF de musicus de mogelijkheid meerdere instrumenten uit te proberen zonder dat het NMF zelf enig belang heeft bij
Kwartetten
de keuze. Op deze manier kan een musicus een doordachte keuze maken voor een nieuwbouwinstrument of een antiek instrument.
Gedurende 2005 kregen één of meerdere musici uit de volgende kwartetten een instrument van het NMF in bruikleen:
Educatie Het educatieve element is een belangrijk onderdeel van het werk van het NMF. Dat begint natuurlijk al in het begeleiden bij de keuze van instrument en strijkstok: een aspect van het muzikale vak dat vaak schromelijk onderschat wordt bij de gewone beroepsopleidingen en waar het NMF dus een belangrijke rol bij vervult. Daarnaast biedt het NMF musici de mogelijkheid ervaring op te doen door middel van podium optredens. Ook laat het NMF doorgaans eenmaal per jaar CD opnames maken ter promotie van het fonds. Dit biedt musici de kans ervaring op te doen in een muziekstudio. En uiteraard is er de jaarlijkse masterclass, een educatief project bij uitstek. Zo vervult het NMF een educatieve taak als aanvulling op de reguliere opleiding van de muziekstudenten. In 2005 organiseerde het NMF een record aantal evenementen waaraan meer NMF musici dan ooit deelnamen.
• Amstel Kwartet • En-Accord Strijkkwartet • Jenufa Kwartet • Kaleidos Kwartet • Lagos Kwartet • Matangi Kwartet • Romeo Kwartet • Rubens Kwartet • Sietsius Kwartet • Van Dingstee Kwartet • Zephyr Kwartet
Strijkkwartetten
© Marco Borggreve
Speciale vermelding verdient de rol die het NMF speelt bij de ondersteuning van Nederlandse strijkkwartetten. De groep opkomende talentvolle strijkkwartetten wordt in belangrijke mate gesteund door het NMF. Het fonds geeft niet alleen individuele leden van kwartetten steun, maar probeert ook samen met hen een optimale afstemming tussen de instrumenten van de leden van het kwartet te vinden.
10
Aanvragen in 2005 De instrumentencommissie geeft advies over de aanvragen voor instrumenten aan het bestuur. Daarnaast adviseert de instrumentencommissie het bestuur bij uitbreiding van de collectie. De commissie vergadert vier keer per jaar. In 2005 werden (na aftrek van ingetrokken aanvragen) 64 aanvragen door de commissie in behandeling genomen. Er werden acht aanvragen afgewezen die niet voldeden aan de criteria.
Aantal geholpen nieuwe aanvragers in 2005
41% wachtlijst
Aanvragen 2005
13% afgewezen
59% instrument
87% toegewezen
Van de goedgekeurde aanvragen konden er 33 binnen het kalenderjaar gehonoreerd worden, 23 aanvragers kwamen op de wachtlijst. Dat betekent dat het NMF 59% van de nieuwe aanvragers heeft kunnen helpen in het kalenderjaar waarin hun aanvraag behandeld werd.
Rubens Kwartet Alle leden van het kwartet bespelen instrumenten uit de collectie van het NMF
11
Uiteraard wil het NMF graag zoveel mogelijk mensen zo snel mogelijk helpen. Zeker bij jongeren en meer getalenteerde musici telt een goed instrument erg zwaar. Het zijn dan ook juist deze categorieën die het NMF “voortrekt” bij de verdeling van instrumenten, omdat bij hen de meeste muzikale winst is te behalen. Het NMF wil ernaar streven het hierboven genoemde percentage binnen drie jaar te verhogen naar 80%. Naast deze 33 nieuwe bruikleners zijn er in 2005 ook nog aanvragers uit vorige jaren aan een instrument geholpen. Het gaat hierbij om 60 musici.
De collectie in 2005 De collectie van het NMF omvat per einde 2005 382 instrumenten. Het gaat hierbij zowel om instrumenten in eigendom, als om instrumenten in beheer gegeven aan het NMF door derden. Het overgrote deel van deze collectie bestaat uit strijkinstrumenten. Daarnaast bezit het NMF nog een aantal vleugels en harpen en een enkel blaasinstrument. In nevenstaande tabel is de exacte verdeling per instrument aangegeven. Naast deze instrumenten bezit het NMF 257 stokken in eigendom en heeft het 60 stokken in beheer van derden. Om de instrumenten en stokken veilig te vervoeren zijn er ook nog 161 kisten en dergelijke aangekocht en zijn er aan het NMF 19 in beheer gegeven.
Verhouding eigendom-bruikleen (in waarde)
12% Waarde bruikleen
In vergelijking tot voorgaande jaren stijgt de verhouding instrumenten in eigendom versus bij het NMF in beheer zijnde instrumenten steeds. Dit komt met name doordat de hoeveelheid in bruikleen gegeven instrumenten min of meer gelijk blijft, terwijl het NMF steeds nieuwe instrumenten aan de collectie kan toevoegen door schenkingen en aankopen. De verzekerde waarde van de NMF-collectie
88% Waarde eigendom
16
In aantallen instrumenten is het deel van de collectie van het NMF wat in eigendom is 79% van de totale collectie.
14
Verhouding eigendom - bruikleen (in aantallen)
Waarde in miljoenen E
12
21%
10
Bruikleen
8 6 4 2 0
eigendom
bruikleen
79% Eigendom
Was het percentage eigen instrumenten in waarde in 1997 nog 75 %, van de totale collectie, drie jaar later was dit gestegen tot 82 % en per begin 2006 is dit percentage zelfs 88 %.
12
De NMF collectie per 1/1/2006 Soort Eigendom
In beheer bij NMF Totaal
Waarde eigendom
303 257 161
79 60 19
382 € 317 € 180 €
13.810 € 643 € 88 €
1.795 € 156 € 4 €
15.606 799 92
Totale collectie
721
158
879 €
14.542 €
1.956 €
16.498
Aanwinsten In 2005 zijn in totaal vierentwintig instrumenten toegevoegd aan de collectie, waarvan tweeëntwintig in eigendom. Het gaat om zeven violen, vier altviolen, vier celli, één bas en één vleugel die werden aangekocht. Twee violen, een piano en een vleugel werden geschonken en twee violen en een cello werden door particulieren in beheer gegeven aan het NMF. Vier instrumenten (één viool en drie vleugels) werden om verschillende redenen afgestoten en zes instrumenten (vier violen, een cello en een alt) die in beheer waren bij het NMF werden door de eigenaars teruggevraagd. Netto kwamen er uiteindelijk veertien instrumenten bij. Veranderingen in aantal instrumenten 2005
violen celli alten bassen vleugels Erbij Eraf Toename
totaal
11 5
5 1
4 1
1 0
3 3
24 10
6
4
3
1
0
14
Aankoopbeleid
Het NMF gaf haar een cello van Jaap Bolink (Hilversum, 2001) en een cellostrijkstok van J.P. Lauxerrois (Parijs) in bruikleen
Totaal
Instrumenten Stokken Accessoires
Jozien Jansen celliste
Waarde in beheer
Bij het aankoopbeleid wordt uiteraard allereerst rekening gehouden met de samenstelling van de huidige wachtlijst en de te verwachten nieuwe aanvragen. Op basis daarvan wordt de prioriteit bepaald, dat wil zeggen welk soort en kwaliteit van instrument gewenst is. In principe koopt het NMF alleen strijkinstrumenten aan: de redenen hiervoor zijn enerzijds het feit dat de nood bij bespelers van deze instrumenten vaak het hoogst is vanwege de hoge aankoopprijs in verhouding tot andere instrumenten en anderzijds omdat deze instrumenten in zijn algemeenheid in waarde stijgen over de jaren. Blaasinstrumenten daarentegen zijn veel goedkoper en verliezen hun waarde vrij snel. Aan goedgekeurde aanvragen van blaasinstrumenten wordt daarom
13
Afgeronde bedragen x 1.000
meestal een renteloze lening verstrekt waardoor de aanvrager in staat is zelf een instrument aan te schaffen. In 2005 werd één nieuw geldlening verschaft voor de aankoop van een dwarsfluit.
Onderhoud Voor de instrumenten uit de NMF-collectie geldt uiteraard een zorgplicht, zowel voor de bruiklener als voor het NMF zelf. De bruiklener wordt daarom verplicht om jaarlijks een door het NMF aan te wijzen erkende expert een onderhoudscontrole te laten uitvoeren. Eventueel daarbij geconstateerde gebreken dienen te worden verholpen. De instrumenten worden bij deze controle ook meteen getaxeerd. Nagenoeg alle onderhoudsrapporten voor het jaar 2005 zijn binnengekomen.
Geldleningen Het NMF koopt in principe alleen strijkinstrumenten aan. Voor andere instrumenten wordt zoals vermeld een geldlening verstrekt. Per 1 januari 2006 zijn er zestien geldleningen lopende, waarvan negen voor blaasinstrumenten.
Cultureel Erfgoed: bescherming, behoud en verwerving In tegenstelling tot de Italiaanse vioolbouwschool is van de Nederlandse vioolbouw school veel minder bekend hoe waardevol en belangrijk deze is. Feitelijk is de Nederlandse school zwaar onderschat. Eind 17e , begin 18e eeuw bezat met name Amsterdam een aantal belangrijke vioolbouwers, zoals Jacobs en Rombouts. Later in de 18e en 19e eeuw kwam de Haagsche school met de familie Cuypers in bloei. In de 20e eeuw kwam er opnieuw een interessante groep mensen naar voren, deels vanuit het buitenland, zoals Max Möller I, Johann Stuber, Wilhelm Paul Kunze en Eberhard Uebel.
Ook nu bezit Nederland een flink aantal gerenommeerde bouwers. Jarenlang is het belang van de Hollandse school en de instrumenten die zij maakte onderschat. Pas nadat met name buitenlandse beleggers hun oog lieten vallen op deze instrumenten en violen in grote aantallen naar het buitenland verdwenen en (dus) in prijs stegen, kwam de aandacht voor deze ten onrechte vergeten groep weer op. Het NMF speelt bij de hernieuwde aandacht voor eigen erfgoed een leidende rol. De prijs kwaliteitsverhouding van deze instrumenten is nog steeds zeer aantrekkelijk en mede daarom heeft het NMF een grote belangstelling voor Hollandse instrumenten. In feite doet het NMF daarmee aan behoud van Nederlands cultureel erfgoed. Maar het gaat nog verder. In een enkel geval slaagt het NMF er ook in Nederlandse instrumenten van hoge kwaliteit terug te halen uit het buitenland om ze hier weer bespeel- en beluisterbaar te maken op de Nederlandse concertpodia. Zo kocht het NMF onlangs een Lefèbvre viool, voorheen in Duits bezit en probeert het in 2006 een van de mooiste Rombouts violen die bekend zijn terug te halen uit Amerika.
In 2005 werden zestien strijkinstrumenten door het NMF aangekocht: tien daarvan waren instrumenten van Hollandse bouwers. Dat betekent dat 62% van alle aangekochte strijkinstrumenten van Hollandse bodem kwam. NMF aankopen in 2005
38%
Niet-Hollandse instrumenten
62% Hollandse School
Aankopen van Hollandse meesters in 2005
Viool
Altviool
Cello
Duwaer, Herman (1886)
Rombouts, Pieter (1700)
Antiek
Cuypers, Johannes (1766)
Möller, Max I (1946)
Bolink, Jaap (1995)
Francois, Guust (2005)
Hedendaags
Maas, Bas (2005)
Royé, Daniel (2004)
Steinhauer, Annelies (1995)
Contrabas
Royé, Daniel (2005)
Buitenlandse aankopen in 2005
Viool
Altviool
Cello
Bergonzi, Michel Angelo (1750)
Pistucci, Giovanni (1910)
Fendt, Bernard (1825)
Antiek
Soffritti, Ettore
Chiocchi, Gaetano (1870)
Hedendaags
Goldnagl, Federico (1993)
Contrabas
14
Buitenlandse aankopen
NMF-Collectie
Uiteraard koopt het NMF niet alleen Hollandse instrumenten aan. In 2005 werden zes strijkinstrumenten van buitenlandse afkomst aangeschaft. De belangrijkste daarvan is de Bergonzi viool, waarop Herman Krebbers 53 jaar lang heeft gespeeld. Het is één van de meest waardevolle instrumenten uit de NMF-collectie.
Amsterdamse School
Instrument
Jacobs, Hendrik
Viool
1693
Jacobs, Hendrik
Viool
1670
Jacobs, Hendrik
Viool
1699
Jacobs, Hendrik
Viool
1690
Kleynman, Cornelis
Viool
1690
Rombouts, Pieter
Altviool
1700
Rombouts, Pieter
Cello
1690
Verbeek, Gijsbert
Viool
1682
onbekend, oud-Amsterdams
Viool
1702
Cuypers, Johannes Bernardus
Viool
1814
Cuypers, Johannes Franciscus
Viool
1812
Cuypers, Johannes Theodorus
Viool
1797
Cuypers, Johannes Theodorus
viool*
1782
Cuypers, Johannes Theodorus
Altviool
1766
Cuypers, Johannes Theodorus
Viool
1808
Cuypers, Johannes Theodorus
Viool
1760
Cuypers, Johannes Theodorus
Altviool
1776
Cuypers, Johannes Theodorus
Cello
1770
Cuypers, Johannes Theodorus
viool*
1793
Vastlegging Vanwege het grote belang van de Nederlandse vioolbouwschool heeft het NMF besloten deze instrumenten uit haar collectie ook uitvoerig te documenteren. Dat betekent dat naast de vastlegging met digitale fotografie voor eigen archivering, in het najaar van 2005 ook een project gestart is waarbij klank en uiterlijk van de instrumenten aan het publiek gepresenteerd worden. Er worden geluidsopnames gemaakt van alle instrumenten uit de 17e eeuwse Amsterdamse en eind 18e, begin 19e eeuwse Haagsche school uit de collectie van het NMF, die op deze manier beluisterd en bekeken kunnen worden. In totaal gaat het hierbij om zo’n 20 instrumenten. Naar verwachting wordt dit project in 2006 afgerond.
Nieuwbouw Prof. Herman Krebbers en Prof. Ir W. Dik met de Bergonzi viool, aangekocht in 2005
Het NMF richt zich in zijn aankoopbeleid niet alleen op antieke instrumenten. Het NMF realiseert zich ten volle dat er ook nu een belangrijke groep instrumentenbouwers bestaat en plaatst bij hen regelmatig opdrachten zodat deze belangrijke bedrijfstak gesteund blijft worden. De voordelen van nieuwbouw zijn legio: musici kunnen zelf mede een bouwer uitzoeken die hem of haar aanspreekt. Men kan het hele bouwproces volgen. Het instrument kan passend gemaakt worden voor de aanvrager. De kwaliteit van de meeste nieuwbouwinstrumenten is zeer goed te noemen en de kosten van een nieuwbouwviool zijn doorgaans veel lager dan die van een antiek instrument. Tenslotte steunt het NMF door het geven van bouwopdrachten de Nederlandse vioolbouwindustrie. Ongeveer 10% van de waarde van de collectie instrumenten van het NMF bestaat uit nieuwbouwinstrumenten, 90% uit oudere instrumenten. In aantallen is deze verhouding ongeveer 30% tegen 70%, wat uiteraard te maken heeft met de doorgaans hogere waarde van oudere instrumenten. In 2005 waren zeven van de zestien aangekochte strijkinstrumenten nieuwbouw (44%), negen waren antiek (56%).
Bouwjaar
Haagse School
* instrument, in beheer bij het NMF
NMF aankopen in 2005
56% Antiek
44% Hedendaags
15
Instrumenten De omvang van de collectie instrumenten steeg per saldo van 358 (peildatum 1 april 2005) naar 382 (peildatum 1 januari 2006). In waarde steeg de collectie instrumenten van ruim € 14,5 miljoen naar ruim € 15,5 miljoen.
Totaal
Waarde
eigendom
Soort
Strijkinstrumenten
viool
viool (1/4, etc.)
altviool
Eigendom
Bruikleen
Waarde
Totaal
in beheer
133
40
173 €
7.347 €
975 €
8.322
17
2
19 €
105 €
2 €
107
viool (barok)
4
1
5 €
44 €
16 €
60
viool (tenor)
1
0
1 €
12 €
0 €
12
29
12
41 €
769 €
476 €
1.245
altviool (3/4)
1
0
1 €
2 €
0 €
2
altviool (barok)
1
1
2 €
10 €
11 €
21
cello
52
14
66 €
4.494 €
225 €
4.719
cello (1/4, etc.)
5
3
8 €
91 €
14 €
105
cello (barok)
contrabas
5
0
5 €
90 €
0 €
90
19
0
19 €
366 €
0 €
366
contrabas (7/8)
1
0
1 €
19 €
0 €
19
bas-gamba
1
0
1 €
1 €
0 €
1
Snaarinstrumenten
forte-piano
1
0
1 €
24 €
0 €
24
clavecimbel
1
0
1 €
8 €
0 €
8
harp
7
0
7 €
8 €
0 €
86
piano
3
0
3 €
12 €
0 €
12
vleugel
17
4
21 €
288 €
70 €
358
Blaasinstrumenten
fluit
0
2
2 €
0 €
5 €
5
hobo
1
0
1 €
2 €
0 €
2
klarinet
2
0
2 €
5 €
0 €
5
basklarinet
1
0
1 €
7 €
0 €
7
contrabas-klarinet
1
0
1 €
19 €
0 €
19
Subtotaal
Instrumenten
303
79
382 €
13.810 €
1.795 €
15.606
Afgeronde bedragen x 1.000
16
Een wat grover, maar desalniettemin nuttig overzicht, is de verdeling van de collectie in groepen instrumenten. De NMF-collectie bestaat dan uit de volgende onderdelen:
Strijkstokken
Aantal instrumenten naar soort
Dit onderdeel van de collectie bestaat uit vioolkisten, transportkarren voor harpen en dergelijke. Deze zijn bedoeld voor het veilig vervoeren van instrumenten. Het aantal accessoires steeg van 169 naar 180 stuks (zie tabel op pagina 18).
41
overig
20
Contrabas
198 Viool
Cello
44
Altviool
De gemiddelde waarde per instrument in 2005 is simpel uit het bovenstaande af te leiden. Het blijkt dat de gemiddelde waarde van een cello uit de NMFcollectie het hoogst is: maar liefst ruim € 62.000. Gemiddelde waarde per NMF instrument naar soort per 31/12/2005
` 70.000
` 60.000
` 50.000
` 40.000
` 30.000
` 20.000
` 10.000
` 0
cello
Rosanne speelt op een viool gebouwd door Erhard
` 62.211
Uebel (Amsterdam, 1942), in het bezit van het NMF
17
Accessoires
De totale collectie
79
Rosanne Philippens violiste
De collectie stokken steeg van 292 naar 317 (zie tabel op pagina 18).
viool ` 42.859
altviool ` 28.865
contrabas ` 19.309
overige instrumenten ` 12.996
De drie onderdelen samen (instrumenten, stokken en accessoires) vormen de totale collectie van het NMF. De tabel op pagina 18 geeft de ontwikkeling van de collectie over de jaren weer. In de grafiek op pagina 19 is de ontwikkeling van de collectiewaarde van het NMF in één oogopslag te zien.
Totaal
Waarde
Soort
eigendom
Strijkstokken
viool
viool (1/4, etc.)
viool (barok)
altviool
altviool (barok)
cello
contrabas
Subtotaal
Stokken e.a.
Eigendom
Bruikleen
Waarde
Totaal
in beheer
150
28
178 €
364 €
86 €
450
15
3
18 €
7 €
0 €
7
4
0
4 €
3 €
0 €
3
23
13
36 €
53 €
13 €
66
1
0
1 €
1 €
0 €
1
43
15
58 €
181 €
56 €
237
cello (1/4, etc.)
5
1
6 €
2 €
0 €
2
cello (barok)
1
0
1 €
1 €
0 €
1
15
0
15 €
29 €
0 €
29
257
60
317 €
643 €
156 €
799
Accessoires
vioolkisten
70
10
80 €
28 €
2 €
30
altvioolkisten
22
5
27 €
11 €
1 €
13
cellokisten
51
4
55 €
42 €
0 €
43
contrabasfoudraal
9
0
9 €
2 €
0 €
2
harptransportkar
9
0
9 €
2 €
0 €
2
Subtotaal
Accessoires
161
19
180 €
88 €
4 €
92
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Afgeronde bedragen x 1.000
Waarde collectie NMF (in miljoenen €)
1997
1998
eigendom
3,8
5,1
6,5
9,3
10,5
12
12,7
13,2
14,5
bruikleen
1,3
1,7
2,1
2
2,1
2
2,1
1,9
2,0
totaal
5,1
6,8
8,6
11,3
12,6
14
14,8
15,1
16,5
18
De verzekerde waarde van de NMF-collectie 18
Zoals te zien valt uit voorgaande grafiek is de collectie vanaf 1998 bijna twee en een half keer zoveel waard geworden, uiteraard ook door aankopen. In aantallen echter bedroeg de stijging slechts 66%.
Waarde in miljoenen E
16 14
Projectuitleen
12
In 2005 is begonnen met het uitlenen van een deel van de collectie op projectbasis. Het gaat hierbij om een aantal klassieke en barokke strijkstokken (35 stuks) alsmede om een basklarinet en een contrabasklarinet. Deze instrumenten en stokken waren in het verleden in permanente bruikleen gegeven aan het Nationaal Jeugd Orkest (NJO) die deze instrumenten en stokken echter slechts gedurende twee korte periodes van het jaar gebruikte. Het NMF heeft daarom besloten de collectie terug te halen en beschikbaar te stellen aan derden, zodat deze een groter deel van het jaar gebruikt kunnen worden. Meer musici worden aldus geholpen. Het NJO behoudt het eerste recht op deze stokken en instrumenten tijdens de twee concertperiodes. Buiten deze periodes om hebben bijvoorbeeld het Matangi en het En-Accord Strijkkwartet gebruik gemaakt van stokken uit deze collectie.
10 8 6 4 2 0
eigendom
bruikleen
totaal
De waarde van de collectie is over de jaren heen niet alleen groter geworden door de toename van het aantal instrumenten, maar ook door de waardestijging van de collectie zelf. Indexeren we de ontwikkeling van aantallen en waarde van de collectie, bijvoorbeeld met 1998 = 100, dan ontstaat onderstaande grafiek. Verhouding waarde-aantallen NMF-collectie 300 250
241
200
206
218
222
185 166
150 100
126 113
100
123
130
141
147
155
166
50
Daniel Rowland violist
0
1998
1999
waarde
Daniel speelde in 2005 op een viool van Nicolas Lupot (Parijs, 1808)
19
2000 aantallen
2001
2002
2003
2004
2005
Fondsenwerving Inkomsten De inkomsten van het NMF komen uit verschillende bronnen, waarvan het relatieve belang per jaar nogal kan verschillen. De belangrijkste vijf inkomstenbronnen zijn inkomsten van particulieren, van bedrijven, van fondsen en stichtingen, van de overheid en van bruikleners. Er zijn daarnaast nog wat kleine posten zoals rentebaten, verkoop artikelen en dergelijke. Voornaamste inkomstenbronnen NMF
stegen. Waarschijnlijk zal het in de toekomst steeds moeilijker worden deze post op niveau te kunnen houden. Veel fondsen geven aan dat hun gemiddelde bijdrage aanzienlijk gaat dalen door het steeds groter wordende aantal aanvragen om hulp. Bovendien bestaat er soms aarzeling om een schenking aan een ander fonds te doen. Een soms gehoord argument is dat men liever zelf rechtstreeks particuliere aanvragen honoreert. Hoewel deze opvatting uiteraard door het NMF gerespecteerd wordt, is het kunnen oordelen over musici en instrumenten een deskundigheid en zorgvuldigheid te vereisen die het NMF bij uitstek in huis heeft. Overheid De overheid honoreerde de aanvraag van het NMF met het opnieuw toekennen van subsidie voor het jaar 2005, zij het in eerste instantie slechts voor een periode van één jaar vanwege de overweging dat het NMF een ondersteunende instelling is. In 2005 kwam het bericht dat de hernieuwde aanvraag van het NMF geaccepteerd werd zodat ook in de periode 2006 tot en met 2008 een jaarlijks bedrag van ruim € 75.000 kan worden verwacht als ondersteuning van de exploitatiekosten van het NMF. Hiermee bevestigt de overheid het belang dat terecht gehecht wordt aan het voortbestaan van het NMF.
Particulieren Bij deze post onderscheiden we eenmalige giften en periodieke donaties, waaronder lijfrentes. Daarnaast ontvangen we van particulieren schenkingen in natura, legaten en erfenissen. Het aantal particuliere donateurs daalde in 2005 ten opzichte van de jaren ervoor. Het aantal lijfrentes bleef constant.
Bedrijven Het gaat hierbij met name om het verkopen van tafels voor het jaarlijkse sponsordiner (Diner Orchestral) en incidentele schenkingen. De tafelverkoop aan bedrijven steeg licht in 2005, maar de incidentele schenkingen daalden.
Bruikleners Bruikleners betalen een onkostenvergoeding als compensatie voor de diensten van het NMF. Aangezien deze vergoeding gekoppeld is aan de waarde van de instrumenten, is dit een per jaar stijgende post. Dit geldt ook onverkort voor het jaar 2005. Overigens zal dit systeem in de toekomst vervangen gaan worden door een ander, in de ogen van het NMF beter systeem van vergoeding. Sommige bruikleners zijn door de stijgende instrumentprijzen in betalingsproblemen gekomen of moeten zelfs afzien van bruikleen van een door hen gewenst instrument. Uiteraard is dat niet de bedoeling van het NMF. Met name de hogere bruikleenvergoedingen zullen daarom vanaf 2007 worden verlaagd. Dat zal naar verwachting wel leiden tot een lichte daling van deze inkomsten van het NMF.
Fondsen Afgelopen jaar was een goed jaar voor inkomsten uit (vermogens)fondsen. Van de zestien aanvragen bij vermogensfondsen werden er twaalf gehonoreerd, waardoor per saldo de inkomsten uit vermogensfondsen met ruim 250%
20
Beleggingsbeleid
Financiën
Het NMF heeft als beleid binnengekomen gelden zo snel mogelijk om te zetten in instrumenten. Uiteraard gebeurt dit met zorgvuldigheid en deskundigheid als uitgangspunten. Dat betekent dat een overschot aan liquiditeiten niet of slechts gedurende een korte periode bij het NMF aanwezig zal zijn. Gelden worden dus niet belegd. Wel houdt het NMF altijd minimaal één jaar exploitatiekosten als buffer, zodat een periode van tegenvallende inkomsten overbrugd kan worden. De beschikbare gelden worden uitgezet op een spaarrekening en een flexibel kwartaaldeposito.
De totale inkomsten per jaar van de stichting fluctueren nogal over de jaren, met name door het grote verschil wat door een enkel legaat of schenking veroorzaakt wordt. Over de jaren heen echter is er wel een redelijk constante ontwikkeling te zien van een licht dalende inkomstenstroom. Zo bedroegen de gemiddeld te besteden gelden over de periode 1998 tot en met 2005 € 1.060.000 per jaar. Over de periode 2002 – 2003 was dit gemiddelde € 1.035.000 per jaar en over de jaren 2004 – 2005 € 986.000 per jaar. De kosten toonden een tegenovergestelde beweging. Na een bijna verdubbeling van de kosten in de periode 1998 – 2002 was er een stabilisatie in 2003 en 2004 en een stijging in 2005.
Kosten Conform de voorschriften van het CBF mogen de kosten van eigen fondsenwerving niet meer dan 25% van de baten uit eigen fondsenwerving bedragen. Dit percentage steeg de afgelopen jaren gestaag tot 23% in 2003. In 2004 daalde dit naar 10%. In 2005 bedraagt het percentage 21%. Dit komt met name door extra uitgaven op het gebied van promotie, noodzakelijk om de inkomsten van particulieren structureel te verhogen alsmede door lagere inkomsten uit fondsenwerving.
Beschikbare gelden en kosten NMF 1.600 1.400 1.200 1.000
In 2005 bedroegen de inkomsten voor exploitatie (bruikleenvergoeding, specifiek voor exploitatie bedoelde giften en subsidies) ruim € 215.000. De exploitatiekosten bedroegen ruim € 428.000. Per saldo was er dus een tekort voor exploitatie van € 213.000. In 2006 bedraagt de financieringsbehoefte (inclusief verwerving gelden) € 433.000. Hiervan wordt ongeveer € 135.000 gedekt door inkomsten uit bruikleenvergoeding en rentebaten. Het restant, bijna € 300.000 zal gedekt moeten worden door inkomsten uit fondsenwerving en evenementen. Subsidie van de overheid, in 2006 betaalt het Ministerie van OCW € 75.752, is een hoogst nodige ondersteuning van het werk van het NMF.
800 600 400 200 0
1998
1999
2000
2001
2002
Kosten eigen fondsenwerving
2003
2004
2005
Totaal beschikbare gelden
In onderstaande tabel zijn de bedragen per jaar vermeld (x €1.000).
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Totaal beschikbare gelden
814
1.336
1.250
1.037
1.388
683
1.219
753
57
67
85
93
107
109
110
149
Jascha Albracht cellist Jascha heeft een Bernardel Père, gebouwd in Parijs,
Kosten eigen fondsenwerving
1865 in bruikleen
21
De uitgangspunten voor de financiële ontwikkeling op langere termijn zijn duidelijk: structurele verhoging van de beschikbare gelden, met minder afhankelijkheid van incidentele giften enerzijds en beheersing van de kosten anderzijds.
Donateurs en transparantie Donateurs en anderen die het NMF steunen hebben het recht te weten wat er met hun steun gedaan wordt. Transparantie is een belangrijk onderdeel bij het optimaal functioneren van een goed doel. Het NMF probeert de transparantie te verhogen door enerzijds middels jaarverslag, website, en nieuwsbrieven duidelijke en volledige informatie te verschaffen. Anderzijds doet zij dit door middel van het organiseren van openbare evenementen. Tijdens deze evenementen bespelen bruikleners van het NMF de aan hen in bruikleen gegeven instrumenten. Zo ziet de donateur letterlijk wat er met zijn geld gebeurt en legt het NMF door deze openheid als het ware verantwoording af van haar handelen. Daarnaast is er sinds 2004 elk jaar open huis gehouden bij het NMF. Het kantoor wordt een dag opengesteld voor iedereen die geïnteresseerd is in het NMF en haar medewerkers. In de toekomst zal de hele collectie openbaar worden gemaakt op de website van het NMF, waardoor iedere geïnteresseerde onmiddellijk kan zien welke instrumenten in eigendom zijn van het NMF en welke aangeschaft worden. Op alle mogelijke manieren wordt aldus geprobeerd drempels laag te houden of te verwijderen en duidelijke en volledige informatie te verschaffen.
22
Lijst van NMF-evenementen 2005 Concert i.s.m. Amsterdam Sinfonietta Zaterdag 5 maart 2005, 20.15 uur Concertgebouw Kleine Zaal, Amsterdam Janine Jansen en Amsterdam Sinfonietta Muziek in de Bakkerswinkel Zondag 10 april 2005, 10.00 uur De Bakkerswinkel-centrum, Amsterdam Rodin Pianotrio Muziek in de Bakkerswinkel Zondag 8 mei 2005, 10.00 uur De Bakkerswinkel-centrum, Amsterdam Laura Hendriks, altviool; Jur de Vries, cello 3x Muziek! Zondag 22 mei 2005, 10.00 uur De Bakkerswinkel-centrum, Amsterdam Lagos Strijkkwartet Muziek en Beeld, Ernst&Young Donderdag 16 juni 2005, 19.00 uur Ernst&Young, Den Haag Lisanne Soeterbroek, viool; Laura Hendriks, altviool Muziek in de Bakkerswinkel Zondag 3 juli 2005, 10.00 uur De Bakkerswinkel-centrum, Amsterdam Myrthe Helder en Marlene Hemmer, viool NMF cello-klanktest i.s.m Grachtenfestival Zondag 21 augustus 2005, 14.00 uur Felix Meritis, Amsterdam Johan van Iersel, cello; Jeroen Bal, piano Muziek in de Bakkerswinkel Zondag 4 september 2005, 10.00 uur
Evenementen Waarom Het NMF organiseert al een aantal jaren concerten en evenementen, maar doet dat het laatste jaar in verhevigde mate. Deze evenementen (meestal, maar niet altijd zijn dit concerten) organiseert het NMF met name om haar naamsbekendheid te vergroten – naamsbekendheid is uiteraard een absolute voorwaarde voor een succesvolle fondsenwerving. Het gaat dus niet om directe inkomsten uit kaartverkoop maar om inkomsten op de lange termijn doordat door de evenementen meer donateurs geworven worden. Dat is een stabielere, want meer structurele inkomstenpost. Door de vaak relatief lage toegangsprijs hoopt het NMF de drempel te verlagen en een zo groot mogelijk publiek te trekken. Dat dit werkt blijkt wel uit het feit dat het merendeel van de door het NMF georganiseerde evenementen in 2005 uitverkocht was. De relatief lage inkomsten worden gebruikt om de onkosten van artiesten te betalen (€ 80 per optreden voor bruikleners) en publiciteit mee te bekostigen.
Voor wie Doorgaans wordt voor een evenement gekozen dat afwijkt van een “doorsnee” concert, hetzij qua inhoud, hetzij qua locatie. Binnen het NMF leeft de overtuiging dat, mits goed georganiseerd, er minstens vier partijen belang kunnen hebben bij een NMF evenement. In de eerste plaats is dat het NMF zelf, omdat er op deze manier publiciteit wordt gegenereerd, hard nodig voor de fondsenwerving. In dat kader worden ook bij elk NMF concert folders en kaarten uitgedeeld en houdt een medewerker van het NMF een toespraak. In de tweede plaats heeft de bruiklener hier voordeel bij. Veel van de bruikleners van het NMF zijn jongere musici die graag podiumervaring opdoen, als onderdeel van hun leerproces. Het NMF biedt hen die kans. In de derde plaats zijn deze evenementen ook aantrekkelijk voor het publiek. Tenslotte bieden de evenementen de donateurs de kans te zien wat er met hun geld gebeurt, aangezien er gespeeld wordt op instrumenten die het NMF met behulp van donaties heeft kunnen aankopen.
Bestaande evenementen Het NMF organiseert al enige jaren een drietal evenementen, namelijk een avond voor bedrijven, het zogeheten Diner Orchestral, een concert voor particuliere donateurs, het zogeheten Presentatieconcert en een openbare masterclass voor bruikleners.
De Bakkerswinkel-centrum, Amsterdam Trio Stotijn
23
Het Diner Orchestral vond dit jaar plaats op 11 oktober in de Olofskapel in Amsterdam. Aangezien het de 10e keer was dat deze avond plaatsvond, was de artistieke bezetting van een bijzondere kwaliteit. Onder andere Janine Jansen (lid van het Comité van Aanbeveling) en bruikleners Quirine Viersen en Pieter Wispelwey traden op. Het Presentatieconcert stond in het thema van “Hollandse Meesters”, het NMF thema voor 2006. Tijdens het concert in de kleine zaal van het Concertgebouw werd uitsluitend Nederlandse muziek uit de 19e en 20e eeuw gespeeld. De masterclass tenslotte vond plaats in Cristofori in Amsterdam en was voor de eerste keer in de geschiedenis van het NMF gewijd aan de contrabas. De dag stond onder leiding van twee masters, Peter Leerdam en Hein van de Geyn, die respectievelijk klassieke en jazzmuziek aan de orde lieten komen.
Het resultaat van de bestaande evenementen Voor de drie bestaande evenementen is de doelstelling om quitte te spelen met masterclass en presentatieconcert en geld te verdienen met het Diner Orchestral. In 2005 werd bij twee van deze drie evenementen aan de doelstellingen voldaan. Het bleek moeilijker dan ooit om de zaal voor het Diner Orchestral vol te krijgen doordat bedrijven lang aarzelden met het kopen van een tafel. Uiteindelijk lukte dit op het nippertje toch. Door een verhoogde toegangsprijs en recordbijdrages voor de loterij en de acceptgiro actie op de avond zelf werd toch een goed resultaat behaalt. Netto werd € 30.000 verdiend. Het jaarlijkse presentatieconcert was inhoudelijk-muzikaal zeer geslaagd en de receptie na afloop werd zeer druk bezocht. Omdat we er echter niet in slaagden een sponsor te vinden en toegang traditiegetrouw gratis is, leverde deze avond een verlies op van € 15.000. De nieuwe beschermheer van het NMF, Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Constantijn was samen met zijn echtgenote deze avond aanwezig. De masterclass werd drukker bezocht dan gewoonlijk, ongetwijfeld door het speciale karakter van de dag. Financieel werd quitte gespeeld (er waren nauwelijks kosten, maar ook geen inkomsten), wat het uitgangspunt van deze dag is.
Lijst van evenementen 2005 (vervolg)
Nieuwe evenementen In het jaar 2005 zijn drie NMF concertseries van start gegaan. Er werd begonnen met een serie informele ontbijtconcerten in de Bakkerswinkel in Amsterdam centrum. Deze zondagochtendserie, in de ruimte ingericht door meubelontwerper Piet Hein Eek mag een groot succes worden genoemd, want alle zes in 2005 gehouden concerten waren uitverkocht. Een tweede serie is gestart in het Landgoed Duin- en Kruidberg te Santpoort: daar werden in de majestueuze Lodewijk zaal twee concerten in combinatie met lunch of high tea georganiseerd: ook deze waren beide uitverkocht. Tenslotte werd in samenwerking met de Nederlandse StrijkKwartet Akademie een serie gratis lunchconcerten in de nieuwe zaal van het Muziektheater aan ‘t IJ geprogrammeerd. Het eerste concert hier trok tussen de vier- en de vijfhonderd bezoekers, veel meer dan verwacht. Met het organiseren van deze series probeert het NMF zijn naamsbekendheid onder muziekliefhebbers (potentiële donateurs) te vergroten. Meer bekendheid leidt tot meer mogelijkheden voor inkomstenwerving. De series die het NMF organiseert, trekken hoofdzakelijk publiek dat onbekend is met het NMF – aldus boort het NMF nieuwe mogelijkheden aan. In totaal steeg het aantal evenementen aanzienlijk. Waren er in 2003 nog drie openbare activiteiten, in 2004 verdubbelde dit aantal naar zes, en in 2005 werden er maar liefst zestien evenementen georganiseerd. Een verdere groei naar bijna twintig evenementen in 2006 is voorzien. Het NMF bereikt daarmee op een directe, persoonlijke, prettige en effectieve (want kostenbesparende) wijze ongeveer 4.000 toegewijde muziekliefhebbers per jaar.
Aantallen NMF evenementen per jaar
High Tea-concert Zondag 4 september 2005, 14.00 uur Landgoed Duin&Kruidberg, Santpoort Trio Stotijn NMF Open Dag Zaterdag 10 september 2005, 10.00 -17.00 uur NMF, Sint Annenstraat 12, Amsterdam
18
16
Alexander Drozdov, piano; Sanne Hunfeld, viool Gratis lunchconcert Donderdag 15 september 2005, 12.30 uur
6 3
3
3
2001
2002
2003
Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam Alexander Drozdov, piano 2004
2005
2006 (schatting)
10e Diner Orchestral Dinsdag 11 oktober 2005, 18.30 uur St. Olofskapel, Amsterdam
Het resultaat van nieuwe evenementen
Janine Jansen, Quirine Viersen, Pieter Wispelwey,
Uitgangspunt bij de nieuwe evenementen was het vergroten van de naamsbekendheid van het NMF en het in financieel opzicht quitte spelen. Bij de meeste evenementen werd steekproefsgewijs gevraagd of de aanwezigen het NMF kenden. Gezien het grote aantal mensen wat hier “nee” op antwoordde, is aan de eerste doelstelling voldaan. Financieel werd nagenoeg quitte gespeeld.
Amsterdam Sinfonietta, Carin Kleijn, Amstelveen Klezmer Band Muziek in de Bakkerswinkel Zondag 6 november 2005, 10.00 uur De Bakkerswinkel-centrum, Amsterdam Gwyneth Wentink, harp; Remy van Kesteren, harp
Op de langere termijn moet het aantal donateurs en sponsors mede door deze concerten gaan stijgen. In 2006 verwachten we daar de eerste resultaten van te zien.
High Tea-concert Zondag 6 november 2005, 14.00 uur Landgoed Duin&Kruidberg, Santpoort Gwyneth Wentink, harp; Remy van Kesteren, harp Masterclass Contrabas Zaterdag 12 november 2005, 10.00-22.00 uur Cristofori, Amsterdam Peter Luit, Heyn van de Geyn, Julianne Vogel, Tessa Helder, Arjen Leendertz, Marijn van Prooijen, Annemarie Uytendaal, contrabas; Ellister van der Molen, trompet; Ariane Karres, piano
24
Samenwerking NMF Presentatieconcert Donderdag 1 december 2005, 20.15 uur Concertgebouw Kleine Zaal, Amsterdam Fancy Fiddlers, Matangi Kwartet, Elisabeth Perry, viool & Michelle Mares, piano
Voor een relatief kleine organisatie als het NMF die heel veel geld nodig heeft om haar doelstellingen te verwezenlijken, is samenwerking met derden een absolute noodzaak. Samenwerking kan financiële, publicitaire en praktische voordelen opleveren. Het NMF zoekt daarom zoveel mogelijk partners in haar werk. In 2005 ging het NMF een samenwerkingsverband aan met: Amsterdam Sinfonietta Cristofori, Amsterdam Grachtenfestival, Amsterdam De Bakkerswinkel, Amsterdam-Centrum Landgoed Duin- en Kruidberg, Santpoort Het Muziekgebouw aan ‘t IJ, Amsterdam Ook in 2006 zal met deze partijen (en mogelijk andere) worden samen gewerkt.
Resultaten van samenwerking Met de samenwerkende partners werd veelal de constructie gehanteerd dat het NMF artiesten om niet aanbiedt en de concertlocatie de zaal om niet levert. Kosten voor publiciteit en opbrengsten worden veelal gedeeld. Deze vorm van samenwerking biedt de mogelijkheid evenementen op locaties te houden die anders onbetaalbaar zouden zijn. Deze vormen van samenwerking vergroot de naamsbekendheid van het NMF sterk. Met Amsterdam Sinfonietta werd een samenwerking aangegaan voor het concert op 5 maart 2005 in het Concertgebouw te Amsterdam waar Janine Jansen, lid van het Comité van Aanbeveling, soleerde. Het NMF nam kaarten af voor dit concert en bood deze aan haar donateurs aan. In ruil daarvoor kreeg het NMF de mogelijkheid zichzelf te promoten bij ruim tweeduizend muziekliefhebbers.
25
Communicatie met belanghebbenden Als direct belanghebbenden (“stakeholders”) bij het NMF kan men aanvragers, bruikleners, conservatoria, orkesten en ensembles, donateurs, sponsors, de overheid, instrumentenbouwers, andere goede doelen, de pers en het muziekpubliek noemen. Het NMF probeert met al deze groepen op de voor hen meest geëigende manier te communiceren. Uiteraard zijn er ook een aantal communicatiemiddelen die voor elke groep beschikbaar zijn geweest. Bij het NMF gaat het daarbij om het jaarverslag (in 2005 voor het eerst ook te downloaden van het internet), om het zogenaamde winter- en zomerbulletin waarin verslag wordt gedaan van de activiteiten van het NMF en om de website van het NMF (www.muziekinstrumentenfonds.nl). Het NMF is van mening dat de drempel voor bruikleners en aanvragers zo laag mogelijk moet zijn. Het NMF is een instantie die er juist voor hen is. Dat betekent dat contact met hen wordt aangemoedigd zodat eventuele vragen of problemen in een vroeg stadium naar boven komen. Alle medewerkers van het NMF zijn daarom zo veel mogelijk aanspreekbaar – omgekeerd proberen de NMF medewerkers ook concerten en examens van de bruikleners te bezoeken. Kennismakingsgesprekken, waarmee vanaf begin 2005 gestart is en jaarlijkse evaluatieformulieren, eveneens voorjaar 2005 voor het eerst verzonden, helpen de persoonlijke contacten beter te maken. Vanaf 2006 komt ook een bulletin speciaal voor bruikleners beschikbaar. Conservatoria, orkesten en ensembles profiteren direct en indirect van de betere instrumenten van hun leerlingen en leden. Met een aantal van deze instanties (de conservatoria van Amsterdam, Den Haag en Utrecht) zijn in 2005 contacten geweest. Voor wat betreft orkesten en ensembles gaat het om Amsterdam Sinfonietta, het NJO, het NJSO (Nederlands Jeugd Strijkorkest), het Koninklijk Concertgebouworkest en het Combattimento Consort Amsterdam. Toch valt er op dit terrein in de komende jaren nog veel meer te doen.
Lijst van optredende artiesten tijdens NMF evenementen in 2005
Het contact met mogelijke sponsoren is voor verbetering vatbaar. In dat kader gaat het NMF vanaf 2006 werken met zogenaamde NMF ambassadeurs, met name gericht op het bedrijfsleven. In 2005 bleek de animo voor sponsoring van het NMF onder het bedrijfsleven gering.
Viool Cecilia Bernardini Susanne Broekhuysen Maria Dingjan Boglarko Erdos
De overheid ziet een aantal van haar taken de afgelopen jaren door het NMF uitgevoerd worden. Te denken valt aan het stimuleren van hoogstaande muziekbeoefening, het behouden van cultureel erfgoed en het stimuleren van Nederlandse vioolbouw. Zij wordt uiteraard geïnformeerd via het speciaal voor Ministerie van OCW gemaakte jaarverslag, dat voldoet aan de door OCW in de subsidievoorwaarden gestelde regels.
Ron de Haas Myrthe Helder Marlene Hemmer Juriette van der Hoeven Sanne Hunfeld Janine Jansen Jan Koomen
Met de instrumentenbouwers in Nederland is veelvuldig contact. Het gaat daarbij zowel om advies bij aankopen, als ook om taxaties en onderhoud. Daarnaast is het NMF ook een belangrijke klant voor sommigen uit deze vakgroep. Op de jaarvergadering van de Nederlandse Groep van Viool- en Strijkstokkenmakers (NGV) waren de directeur en collectiebeheerder van het NMF aanwezig om wederzijdse belangen te bespreken. Ook vergaderde het bestuur van de NGV eenmaal met het NMF om verdere samenwerking te bespreken.
Maria Paula Majoor Wiesje Nuiver Elisabeth Perry Janneke van Prooijen Marie-José Schrijner Lisanne Soeterbroek Sophia Torrenga Daniel Torrico Menacho
Hoewel er sprake kan zijn van conflicterende belangen, staat het NMF toch op het standpunt dat ook samenwerking tussen goede doelen mogelijk moet zijn. Er kan geleerd worden van de ervaring van anderen en soms kan men iets voor elkaar betekenen. In dit kader werden in 2005 contacten gelegd met een aantal fondsen. Het NMF hoopt in de toekomst daarmee ook daadwerkelijk synergie te kunnen bereiken.
Catharina Ungvari Bert Vos Iefke Wang Altviool Ernst Grapperhaus Laura Hendriks Karsten Kleijer
De pers werd in 2005 met enige regelmaat op de hoogte gehouden van de activiteiten van het NMF. Naast het voor iedereen beschikbare nieuwsbulletin werden in 2005 zes persberichten uitgestuurd.
Kyra Philippi Cello Jascha Albracht Nander Cirkel
Donateurs worden zoveel mogelijk op de hoogte gehouden van de activiteiten en ontwikkelingen van het NMF. Zij ontvangen naast het gewone bulletin een evenementenagenda en worden uitgenodigd voor het jaarlijkse presentatieconcert in december. Diegenen die een instrument hebben geschonken aan het NMF of een belangrijke bijdrage voor een specifiek instrument hebben verschaft, worden geïnformeerd wie op hun instrument speelt. Als er een concert wordt gegeven met dit instrument kunnen zij dit desgewenst ook bijwonen.
Het muziekpubliek tenslotte wordt geïnformeerd over het NMF middels de evenementen die het NMF organiseert. Daarnaast verplicht het NMF al zijn bruikleners bij concerten en CD-opnames en dergelijke altijd in hun biografie te vermelden dat zij op een instrument van het NMF spelen.
Mariette Freijzer Sanne van der Horst Johan van Iersel Maarten Mostert Bas de Roode Veerle Schutjens Quirine Viersen Jur de Vries
26
Pieter Wispelwey
De Toekomst Contrabas Reineke Broekhans Hein van de Geyn Tessa Helder Arjen Leendertz Peter Luit Marijn van Prooijen Gregor Schaefer Erik Spaepen Rick Stotijn Annemarie Uytendaal Julianne Vogel Piano
Klachten
Beleid
Bij de omzetting van bruikleencontracten van onbepaalde tijd naar bepaalde tijd (namelijk vijf jaar voor al bestaande contracten en zes jaar voor nieuwe contracten) is geprobeerd grote zorgvuldigheid te betrachten en de belanghebbenden zo goed en volledig mogelijk te informeren. Desalniettemin bleek deze wijziging voor bestaande bruikleners een gevoelige kwestie. Eenentwintig bruikleners maakten gebruik van de uitnodiging een reactie te geven op ons voornemen: de meesten daarvan toonden zich ongerust over de consequenties voor hun situatie. Deze musici werden uitgenodigd voor een persoonlijk gesprek met de directeur (en soms de collectiebeheerder) om tekst en uitleg te geven over de nieuwe situatie. Het overgrote deel van de musici kon zich daarna vinden in de nieuwe regeling. Een kleine minderheid bleef helaas ontevreden.
Aan de uitgangspunten van het beleid zoals deze er nu liggen zal niet getornd worden. Het doel blijft om musici en muziekstudenten aan een bij hen passend instrument te helpen. De groep van professionele beoefenaars van muziek en zij die dat willen worden blijft de doelgroep van het NMF. Het criterium dat tot nu toe gold, namelijk het woonachtig zijn in Nederland, heeft het NMF inmiddels laten vallen. Door de toegenomen mobiliteit is het tegenwoordig goed mogelijk in het buitenland te wonen en toch een rol in het Nederlandse muziekleven te vervullen.
Jeroen Bal Jan Broekhuysen Alexander Drozdov Ariane Karres
Er kwamen twee klachten naar aanleiding van mailingen van mensen die geen post meer van ons wensten te ontvangen. Deze ontvingen een excuusbrief en zijn van de verzendlijst gehaald.
Cultureel erfgoed Het NMF blijft het bewaren van cultureel erfgoed als een belangrijk deel van haar werk beschouwen. Bij de verdere uitbouw van zijn collectie zal getracht worden een voor de Nederlandse vioolbouw evenwichtige en veelzijdige samenstelling te bereiken. Uiteraard blijft altijd het belang van de potentiële bruiklener de eerste prioriteit in het aankoopbeleid.
Educatieprojecten Het NMF heeft een kleine collectie strijkinstrumenten die voor het huidige doel niet geschikt zijn en tegelijkertijd niet verkocht kunnen worden, omdat deze aan de stichting geschonken zijn en de schenkers inmiddels overleden zijn. Het NMF heeft het voornemen deze onder te brengen in een speciale educatiecollectie zodat zij mogelijk op andere voorwaarden uitgeleend kunnen worden, en aldus toch in overeenstemming met de wensen van de schenkers gebruikt kunnen worden. Er is hiertoe al overleg met enige instellingen opgestart, waaronder NedPhO Go!, het activiteitenprogramma van het Nederlands Philharmonisch Orkest te Amsterdam. Ook muziekscholen zouden in beperkte mate aan dit project kunnen meedoen.
Carin Kleijn Laura de Lange Michelle Mares Anne van Nieukerken Mirjam Wagter Smitt Harp Remy van Kesteren Gwyneth Wentink Overig Geert Chatrou (kunstfluit)
Flexibeler bruikleen
David Jansen (clavecimbel)
Met het afstappen van de bruikleencontracten van onbepaalde tijd in 2004 heeft het NMF een duidelijk signaal afgegeven. Niet langer is het doel een musicus een instrument voor het leven te geven. Veeleer wil het NMF trachten een instrument te leveren dat past bij de ontwikkelingsfase van de musicus. Ontwikkelt de musicus zich, dan kan hij een ander, meer passend instrument in bruikleen krijgen. Deze situatie biedt voordelen voor zowel de musicus als het NMF, dat immers zijn collectie ziet doorstromen en aan de onderkant van de collectie jonge mensen beter, want sneller kan helpen. Het NMF wil de musici ook meer dan voorheen duidelijk maken dat indien dat mogelijk is het hebben van een eigen instrument op lange termijn wellicht een beter alternatief is dan het bespelen van een bruikleeninstrument.
Ellister van der Molen (trompet) en de Fancy Fiddlers
27
Talentontwikkeling en aankoopbeleid
Evenementen
Kijkende naar de aanvragen van de afgelopen jaren en de wachtlijst, valt het op dat het NMF met name problemen heeft om de echt grote talenten in Nederland te helpen met een goed instrument. We hebben het over de categorie aanstormend talent. Het is het soort instrument dat veelal kostbaarder is. In deze categorie heeft het NMF eenvoudigweg te weinig mogelijkheden. Het is de bedoeling met name deze categorie instrumenten in de toekomst aan te kopen. Dat betekent waarschijnlijk minder aankopen, maar met een gemiddeld hogere aankoopprijs.
Het NMF wil naast openbare evenementen ook besloten evenementen op maat voor particulieren gaan organiseren. Dit is al op bescheiden schaal gebeurd in 2005, maar zal hopelijk in de toekomst vaker plaatsvinden. Het gaat hierbij om verjaardagen, jubilea en afscheidsrecepties en dergelijke waarbij het NMF in samenspraak met de betrokkene de muziek verzorgt. Het NMF vraagt daarvoor een bescheiden vergoeding en krijgt in ruil daarvoor donaties van de aanwezigen, die dit veelal geven als (of in plaats van) een cadeau aan de jarige of jubilaris. Veel mensen vinden een bijdrage aan een goed doel een mooi geschenk voor zichzelf en het NMF doet op deze manier ook daadwerkelijk iets terug door het evenement muzikaal in te vullen. Een originele manier van fondsenwerving die alle partijen iets oplevert.
Bruikleenvergoedingssysteem Binnen het NMF is het besef gegroeid dat het huidige bruikleenvergoedings systeem niet langer geschikt is. De bijdrage van de bruiklener is momenteel gekoppeld aan de waarde van het instrument. Door de steeds stijgende waarde van deze instrumenten dreigt de bijdrage voor veel musici onbetaalbaar te worden. Daarnaast maakt het huidige systeem geen onderscheid tussen beroepsmusici en studenten. Momenteel wordt er daarom gewerkt aan een nieuw systeem van bruikleenvergoeding waarmee bovengenoemde probleem opgelost zouden kunnen worden. De bedoeling is dat dit systeem in 2007 ingaat. Naar verwachting zal dit de stichting in het eerste jaar circa € 25.000 minder inkomsten opleveren.
Jaarthema Het jaar 2006 heeft als thema “Hollandse Meesters”. Dit thema loopt als een rode draad door de belangrijkste activiteiten van dit jaar, met name bij het Presentatieconcert in december 2005 (waar de aftrap voor dit jaar gegeven werd), het Diner Orchestral in oktober 2006 en bij een speciaal te organiseren themaweekend in het najaar van 2006. Het is de bedoeling elk jaar een thema te kiezen en de invulling van genoemde evenementen daarop af te stemmen. Voor 2007 is het thema “Kwartetten” gekozen.
Een nationaal fonds Het NMF is een nationaal fonds. Dat betekent dat we ons niet willen beperken tot een klein deel van ons land als het om evenementen en dergelijke gaat. Traditiegetrouw spelen de meeste van onze activiteiten zich in de hoofdstad af, maar vanaf 2006 willen we ook buiten Amsterdam van ons laten horen. Momenteel onderzoeken we samen met het Conservatorium van Utrecht de mogelijkheden een concertserie te starten in het Gebouw voor Kunsten & Wetenschappen, het oudste openbare concertgebouw van Nederland. Daarnaast wil het NMF graag in Den Haag een aantal activiteiten ontwikkelen.
De bruiklener als Ambassadeur Meer dan wie of wat dan ook bewijst het spel van onze bruikleners de noodzaak van het bestaan van het NMF. Het gaat bij het NMF niet alleen om instrumenten, het gaat om het vinden van de magische combinatie van hoogstaand instrument met een talentvolle musicus. Want in die samensmelting van mens en instrument kan, als aan alle voorwaardes voldaan is, iets magisch ontstaan – het werkelijk tot leven wekken van muzieknoten. Het NMF wil graag in ieders belang een rol spelen in deze momenten van magie en passie. Het NMF kan dat ook, dankzij de steun van velen en de kennis die het fonds opgebouwd en verzameld heeft. Geen betere pleitbezorger voor het NMF dan zijn bruiklener. En omdat de huidige bruikleners ook toekomstige bruikleners kunnen helpen, heeft het NMF het afgelopen jaar in toenemende mate een beroep gedaan op deze groep om zijn boodschap over te brengen. Om dat nog succesvoller te laten zijn, zal het NMF vanaf 2006 gebruik gaan maken van NMF Ambassadeurs: bruikleners die zich volop, met enthousiasme en plezier willen inzetten voor het NMF en die het NMF kan inzetten bij haar fondsenwerving. Hopelijk kan dit ambitieuze programma meehelpen het NMF verder te laten groeien: zodat de wens van iedereen die bij het NMF betrokken is, namelijk mensen te helpen, ook in de komende jaren vervuld kan worden. In het belang van iedereen die van muziek en mensen houdt. Dat is ons doel, dat is onze passie.
Drs. Marcel Schopman directeur NMF
28
Bestuursverslag Het bestuur bestond in 2005 uit zeven leden. Tijdens het verslagjaar traden geen veranderingen op in de samenstelling van het bestuur. Het bestuur was als volgt samengesteld: Prof. Ir W. Dik, voorzitter Ing. A. van de Beek, vice-voorzitter J.P.G.M. Helderman, penningmeester Mr. D.C. Baron van Wassenaer, secretaris Mr. J.W.P. Verheugt Mevrouw Francis Wammes Mevrouw Coosje Wijzenbeek Het NMF streeft ernaar het bestuur zo samen te stellen dat alle noodzakelijke soorten kennis en contacten vertegenwoordigd zijn. Naast algemeen bestuurlijke elementen gaat het daarbij ook met name om kennis van het Nederlandse muziekleven en kennis van instrumenten. De bestuursleden hebben allen een gezamenlijke bevoegdheid met andere bestuurders. Het bestuur krijgt geen vergoeding voor haar werkzaamheden. De leden ontvingen in 2005 een onkostenvergoeding voor gemaakte reis- en telefoonkosten ten behoeve van de stichting. Tijdens het verslagjaar 2005 werd viermaal vergaderd door bestuur en directie. Vaste gespreksonderwerpen waren daarbij de rapportage van de instrumentencommissie, de vaststelling van het aankoopbudget, een overzicht van de fondsenwerving en de daarmee verband houdende activiteiten en personele zaken. Ook de samenwerkingsverbanden tussen NMF en derden waren voortdurend onderwerp van gesprek. Naast deze vergaderingen is er met regelmaat contact tussen de directeur en individuele leden van het bestuur over een variëteit aan onderwerpen. Tenslotte vergaderde het bestuur eenmaal zonder directeur, om in lijn met de gebruikelijke governance over het functioneren van deze laatste te spreken. Het bestuur is verder in principe voltallig aanwezig bij het jaarlijkse sponsordiner in oktober en het jaarlijkse donateurconcert in december.
Lisanne Soeterbroek violiste Lisanne is bruikleenster van het NMF en bespeelt een viool van Jean Baptiste Vuillaume (Parijs, 1860)
De financiële positie en het exploitatieresultaat van het NMF zijn bevredigend te noemen. Er waren in 2005 weliswaar minder inkomsten dan begroot, maar de redenen daarvoor zijn begrijpelijk en deels ook van incidentele aard. Ook
29
de hogere kosten dan begroot zijn verdedigbaar. Het bestuur verwacht op de langere termijn een duidelijke verbetering van de financiële situatie. Er is sprake van een grote vordering (nog te besteden projectbijdrage van de Louisa van der Velden Stichting). Het optimisme wordt ook ingegeven door de behaalde prestaties in 2005. Het gaat hierbij zowel om een forse stijging van het aantal georganiseerde evenementen als om de promotie- en publiciteitsactiviteiten gedurende het jaar. Voor het jaar 2006 staan wederom nieuwe activiteiten gepland. Een belangrijk onderdeel blijft daarbij de samenwerking met derden. Door bundeling van krachten denkt het NMF in de toekomst haar rol bij de instandhouding en uitbreiding van de kwaliteit van het Nederlandse muziekleven alleen nog maar te vergroten. Behoud van Nederlands cultureel erfgoed en educatie blijven daarbij belangrijke kernwoorden. Voor een toelichting op bovenstaande wordt verwezen naar de jaarrekening en het activiteitenverslag. Amsterdam, 1 mei 2006
Prof. Ir W. Dik voorzitter
de nieuwe website www.muziekinstrumentenfonds.nl
JAARREKENING 2005
BALANS
(Alle bedragen x EUR 1.000)
Ultimo 2005
Ultimo 2004
_________________________
_________________________
14.542 9 _______
13.194 3 _______
Activa Materiële vaste activa Muziekinstrumenten Inventaris
Financiële vaste activa Leningen Vorderingen Projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting Nieuwbouwprojecten Nalatenschappen in geld Overige
14.551
13.197
21
34
900 146 - 131 _______
151 644 151 _______
1.177
946
Liquide middelen
542 _______
403 _______
Totaal
16.291 =======
14.580 =======
Passiva Eigen vermogen • Besteedbaar vermogen 761 • Vastgelegd vermogen: fonds activa doelstelling 14.563 fonds activa bedrijfsvoering 9 _______
1.272 13.226 3 _______
Totaal eigen vermogen
15.333
14.501
Schulden op lange termijn
-
2
Nog te besteden projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting
867
-
Esther van der Eijk altvioliste
Schulden op korte termijn
91 _______
77 _______
Esther van der Eijk heeft van het NMF een Pieter Rom-
Totaal
16.291 =======
14.580 =======
bouts altviool in bruikleen. De altviool is gebouwd in Amsterdam, rond 1700
33
STAAT VAN BATEN EN LASTEN (Alle bedragen x EUR 1.000)
2005
2004
_________________________
_________________________
Baten uit eigen fondsenwerving • donaties/ giften/ schenkingen in geld • Stichting Coins for Care • nieuwbouwproject instrumenten • schenkingen in natura • nalatenschappen in natura • nalatenschappen in geld
410 - 80 37 40 92 _______
100 3 85 48 102 683 _______
• overige baten (evenementen) • bijdrage exploitatie
659 30 20 _______
1.021 32 14 _______
709 Kosten eigen fondsenwerving • verwervingskosten 47 30 • uitvoeringskosten eigen organisatie 1) 102 80 _______ _______
1.067
2)
2)
149 _______
110 _______
Netto baten Baten uit verkoop artikelen
560 2 _______
957 0 _______
Totaal eigen fondsenwerving Aandeel in acties van derden
562 - _______
957 45 _______
Beschikbaar uit fondsenwerving
562
1.002
Subsidies Ministerie OCW • (Meerjaren)subsidie • Subsidie instrumenten
76 - _______
75 17 _______
Projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting Overige baten en lasten
76 33 82 _______
92 125 _______
Totaal beschikbaar voor de doelstelling
753 ........
1.219 ........
34
2005
2004
_________________________
_________________________
Totaal beschikbaar voor de doelstelling
753 ........
1.219 ........
173
122
Besteed aan de doelstelling: Beheer collectie • uitvoeringskosten eigen organisatie1) Verwerving en uitzetten collectie • aankopen instrumenten • aankopen instrumenten subsidie Ministerie OCW • aankopen instrumenten projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting • nieuwbouwproject • restauraties instrumenten • schenkingen instrumenten • nalatenschappen in natura • verkopen instrumenten • afwaardering als gevolg van schade Totaal besteed aan instrumenten • uitvoeringskosten eigen organisatie1)
883
111
-
17
33 84 18 37 45 80 26 _______
89 48 97 1 27 _______
994 102 _______
334 80 _______
1.096 _______
414 _______
Totaal besteed aan de doelstelling
1.269 ........
536 ........
Netto-inkomsten
516 =======
683 =======
1) 2)
Maria-Paula Majoor violiste Maria-Paula is primarius van het Matangi Kwartet. Zij speelt op een Hendrik Jacobs viool (Amsterdam, 1690), een van de Hollandse Meesters van het NMF. Twee van de drie andere leden van het Matangi Kwartet spelen ook op instrumenten van het NMF
35
Zie toelichting op de uitvoeringskosten (blz. 47) Uitgedrukt in de baten uit fondsenwerving: 21 % (2004: 10 %)
BESTEMMING NETTO-INKOMSTen BOEKJAAR (Alle bedragen x EUR 1.000)
2005
2004
_________________________
_________________________
Bestemming netto-inkomsten: Besteedbaar vermogen
516
683
_______
_______
Totaal
516 =======
683 =======
36
Staat van herkomst en besteding der middelen (Alle bedragen x EUR 1.000)
2005
Werkelijk 2004
_________________________
_________________________
Netto-inkomsten staat van baten en lasten
516
683
Aanschaf inventaris Afschrijving inventaris
11 5
2
Vervallen aflossingen op verstrekte leningen Verstrekte leningen
18 5
25 8
Aflossingen op opgenomen leningen
2
1
Afname vooruitontvangen subsidie Ministerie OCW
-
17
Toename nog te besteden projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting
867
-
Toename vlottende activa minus vlottende passiva
217 _______
549 _______
Toename (Afname) liquide middelen
139 =======
135 =======
Mascha van Nieuwkerk celliste Mascha is een van de jongere bruikleensters van het NMF. Zij speelt op een cello van Jaap Bolink (Hilversum, 1984)
37
grondslagen waardering en resultaatbepaling Algemeen Alle bedragen in de hierna volgende cijferopstellingen zijn afgerond op EUR 1.000. De jaarrekening is opgesteld conform de Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende instellingen.
Balans De muziekinstrumenten worden bij verkrijging gewaardeerd tegen de aanschafwaarde, vermeerderd met eventuele restauratiekosten om het instrument gereed te maken voor gebruik, waarna ultimo boekjaar herwaardering plaatsvindt tot de verzekerde waarde per 31 december. Deze waarde wordt in beginsel vervolgens ieder jaar vastgesteld. Muziekinstrumenten die worden geschonken alsmede verkregen uit nalatenschappen worden eveneens tegen verzekerde waarde opgenomen. Herwaarderingen worden rechtstreeks verantwoord in het eigen vermogen onder het ‘fonds activa doelstelling’. Binnen het eigen vermogen geeft dit fonds het bedrag aan dat duurzaam is vastgelegd in muziekinstrumenten die voor onbepaalde tijd in bruikleen worden gegeven aan musici. De inventaris wordt gewaardeerd tegen aanschafwaarde. Vanaf 2001 worden uitsluitend investeringen geactiveerd met een aanschafwaarde groter dan EUR 2.500. Investeringen lager dan dit bedrag worden verantwoord onder kantoorkosten. Jaarlijks wordt een lineaire afschrijving in mindering gebracht die is gebaseerd op de verwachte levensduur. De afschrijvingspercentages bedragen voor nieuwe investeringen voor computers 33 1/3 , kantoorinventaris 25 en overige inventaris 10. De overige vorderingen en schulden worden, tenzij anders vermeld, gewaardeerd op nominale waarde.
Staat van baten en lasten De baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop zij betrekking hebben. De schenkingen en nalatenschappen in natura betreffen muziekinstrumenten die bij verkrijging worden gewaardeerd tegen verzekerde waarde. De nalatenschappen in geld worden verantwoord tegen nominale waarde. Baten uit nalatenschappen worden opgenomen in het boekjaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. De uitvoeringskosten, gespecificeerd in een afzonderlijke staat, worden in de staat van baten en lasten toegerekend aan drie te onderscheiden activiteiten: • fondsenwerving; • kosten werving en uitzetten collectie; • kosten beheer collectie. De toerekening vindt plaats op basis van een verdeelsleutel voor de totale jaarkosten, tenzij kosten direct toerekenbaar zijn aan één van de drie genoemde activiteiten.
38
toelichting op de balans Muziekinstrumenten Stand 1 januari 2005 Bij: aankopen uit eigen middelen 883 aankopen instrumenten projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting 33 nieuwbouwproject 84 restauraties 18 verkopen 80 afwaardering als gevolg van schade 26 _______ 912 herwaardering schenkingen in natura boekjaar 37 herwaardering nalatenschappen in natura boekjaar 45 _______ Bij: herwaardering tegen verzekerde waarde Stand 31 december 2005
13.194
994 _______ 14.188 354 _______ 14.542 =======
Inventaris Aanschafwaarde 1 januari 2005 Bij: aanschaffingen automatiseringsapparatuur en software Cumulatieve aanschafwaarde 31 december 2005 Af: afschrijving tot en met 2004 4 afschrijving 2005 5 _______ Cumulatieve afschrijving tot en met 2005 Stand 31 december 2005
Ksenia Kouzmenko pianiste Ksenia speelt op een Grotrian Steinweg (bouwjaar 1992) uit de collectie van het NMF
39
7 11 _______ 18
9 _______ 9 =======
Leningen Leningen zijn renteloos verstrekt in het kader van de doelstelling musici leningen te verstrekken voor de aanschaf van niet duurzame muziekinstrumenten. Stand 1 januari 2005 (15 leningen) Bij: verstrekte lening Af: ontvangen aflossingen 13 nog te ontvangen aflossingen met vervaldata tot en met 2005 5 _______ Stand 31 december 2005 (16 leningen)
34 5 _______ 39
18 _______ 21 =======
Vorderingen Projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting In 2005 heeft de Louisa van der Velden Stichting een projectbijdrage toegekend van tenminste EUR 900.000 ten behoeve van de realisatie van projecten ten behoeve van aanschaf en nieuwbouw van muziekinstrumenten. Deze subsidie dient besteed te worden binnen de periode 2005 – 2009. De aan het NMF toekomende gelden worden toegekend op grond van declaratiebasis gedurende de realisatie van het project. Voor zover de projecten ultimo 2009 nog niet zijn gerealiseerd komt de toezegging te vervallen. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting op ‘nog te besteden projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting’ (blz. 44) alsmede in de staat van baten en Lasten opgenomen ‘Projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting’ (blz. 35).
Nieuwbouwprojecten Instellingen hebben voor nieuwbouwprojecten van muziekinstrumenten bijdragen toegezegd. Aan instrumentenbouwers zijn opdrachten verstrekt. De vordering ultimo 2005 is als volgt samengesteld: Stand 1 januari 2005 Bij: toegezegde bijdragen 2005 Af: ontvangen voor gereedgekomen instrumenten
151 80 _______
Stand 31 december 2005
146 =======
231 85 _______
40
Nalatenschappen in geld Finale afwikkeling van de vorderingen ultimo 2004, totaal EUR 644.000, heeft in 2005 plaatsgevonden. Nalatenschappen in geld worden verantwoord tegen nominale waarde in het boekjaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.
Overige vorderingen Bijdragen (donaties/ giften/ schenkingen in geld) Bijdragen evenementen Bijdrage exploitatie Nog te ontvangen instrumenten mede uit hoofde van legaat Gefactureerde bijdragen/verzekeringspremies musici Nog te ontvangen aflossingen verstrekte leningen tot en met 2005 Te verrekenen omzetbelasting Te ontvangen schadeuitkeringen Verdiende, niet vervallen rente geldmiddelen Nog te ontvangen pensioenpremies Te vorderen sociale lasten / loonheffing Vooruitbetaling sociale lasten Vooruitbetaalde slottermijn nieuwbouw-instrument Vordering ziekengeld verzekeringsmaatschappij Vooruitbetaalde kosten promotie-CD 2006 Overige
2005 _______
2004 _______
28 9 20 - 17 1 35 1 2 - - - - - 13 5 _______
4 25 7 3 7 23 27 3 6 2 4 19 14 7 _______
131 =======
151 =======
Liquide middelen De liquide middelen zijn in belangrijke mate uitgezet op een ‘Internet Spaarrekening’ alsmede ‘flexibel kwartaal deposito’. Deze spaarrekening is gekoppeld aan de rekening-couranten en direct opeisbaar. Per 31 december 2005 is de rente op de Internet Spaarrekening 2,3% en is de basis rente resp. toprente op de flexibel kwartaal deposito 1,96 resp. 2,3%. De post liquide middelen is als volgt te specificeren:
Heelen Oomen klarinettiste Sjaan Oomen violiste Heleen Oomen bespeelt een set Wurlitzer klarinetten (1979), aangeschaft met behulp van het NMF.
Postbank ABN-AMRO (Internet spaarrekening) ABN-AMRO (rekening-courant) Fortis Bank (rekening-courant) Fortis Bank (flexibel kwartaal deposito) Kas
Sjaan Oomen heeft van het NMF een Chardon (Père et fils) viool in bruikleen. De viool is gebouwd in Parijs, 1908
41
2005 _______
2004 _______
112 206 6 18 200 - _______
2 335 43 22 1 _______
542 =======
403 =======
Eigen vermogen Stand 1 januari 2005 Bij: aanschaf instrumenten, gefinancierd met eigen vermogen 912 herwaardering instrumenten 436 _______ Af: bestemming netto-inkomsten boekjaar (zie blz. 36) Stand 31 december 2005
14.501
1.348 _______ 15.849 516 _______ 15.333 =======
Het eigen vermogen is nader te splitsen in drie componenten: Fonds activa doelstelling Fonds activa bedrijfsvoering Besteedbaar vermogen
14.563 9 761 _______ 15.333 =======
42
Het verloop per component van het eigen vermogen kan als volgt worden weergegeven:
Fonds activa doelstelling Stand 1 januari 2005 Bij: aanschaf instrumenten, gefinancierd met eigen vermogen 912 herwaardering instrumenten 436 _______ Af: toevoeging besteedbaar vermogen Stand 31 december 2005
13.226
1.348 _______ 14.574 11 _______ 14.563 =======
Het Fonds activa doelstelling betreft ultimo 2005 de financiering van: Muziekinstrumenten Verstrekte leningen Gefinancierd met eigen vermogen
14.542 21 _______ 14.563 =======
Fonds activa bedrijfsvoering Stand 1 januari 2005 Bij: onttrekking besteedbaar vermogen Stand 31 december 2005
3 6 _______ 9 =======
Besteedbaar vermogen Stand 1 januari 2005 Af: bestemming netto-inkomsten boekjaar (zie blz. 36) 516 toevoeging fonds activa bedrijfsvoering 6 _______ Bij: onttrekking fonds activa doelstelling Stand 31 december 2005
Remy van Kesteren harpist Remy is één van de aanstormende talenten op de harp. Hij bespeelde in 2005 een Salvi harp (model Diana) uit de collectie van het NMF
43
1.272
522 _______ 750 11 _______ 761 =======
Schulden op lange termijn Lening
=======
Het verloop van deze post is: Stand 1 januari 2005 Af: omzetting renteloze lening in schenking Stand 31 december 2005
2 2 _______ =======
De in 1993 ontvangen renteloze lening is in 2005 omgezet in een schenking.
Nog te besteden Projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting Dit betreft de per 31 december 2005 nog niet bestede projectbijdrage van de Louisa van der Velden Stichting van EUR 900.000. Van het in 2005 toegekende bedrag van EUR 900.000 is in 2005 EUR 32.806 in de staat van baten en lasten verantwoord als ‘projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting’. Dit bedrag komt overeen met het voor aanschaf van instrumenten bestede bedrag. Het voor 2006 tot en met 2009 resterende deel van EUR 867.194 is als ‘nog te besteden Projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting’ verantwoord. Voor een nadere toelichting wordt tevens verwezen naar de toelichting op de vordering ‘Projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting’ (blz. 40) alsmede in de Staat van Baten en Lasten opgenomen ‘Projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting’ (blz. 35)
Schulden op korte termijn Aankoop/restauratie muziekinstrumenten Te betalen loonheffing/sociale lasten Reservering vakantierechten Te betalen gratificatie Reservering pensioenpremies Te betalen kosten evenementen Te betalen successie- en schenkingsrechten Vooruitontvangen bijdrage promotie-CD 2006 Overige te betalen kosten
2005 _______
2004 ______
2 13 13 - 15 7 11 2 28 _______
7 17 4 4 1 19 25 _______
91 =======
77 =======
44
TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN Overige baten (evenementen) Diner Orchestral, Sint Olofskapel te Amsterdam, 11 oktober 2005 Bijdragen bedrijven (inclusief opbrengst loterij: 6) 51 Af: huur zaal, kosten catering, honoraria musici e.d. 21 _______ Voordelig saldo
30 =======
Baten uit verkoop artikelen Promotie-CD Netto-omzet (opbrengst verkoop)
2 =======
2005 _______
2004 _______
3 27 3 10 4 _______
2 11 7 8 2 _______
47 =======
30 =======
Verwervingskosten Deze kosten zijn als volgt samengesteld: - porti/drukwerk voor jaarlijkse mailing - PR- en werving - contributies/ bijdragen Fondsenwervende Instellingen - nieuwsbrieven 2005/ 2004 - onderhouden/updaten website
Noa Eyl violist Noa Eyl heeft van het NMF een Martin Leopold Widhalm viool in bruikleen. De viool is gebouwd in Nürnberg, in 1783
45
Subsidies Ministerie OCW De subsidiebate van EUR 75.752 betreft de voor 2005 toegekende subsidie in het kader van de cultuurnota 2005 – 2008. Dit bedrag is in 2005 geheel ontvangen. In het kader van deze cultuurnota is de Stichting voor de jaren 2005 tot en met 2008 EUR 301.559 toegekend ter dekking van de exploitatiekosten. In 2005 heeft het Ministerie OCW de toegekende meerjaren subsidie 2001 tot en met 2004 van EUR 292.687 en incidentele subsidie voor de aanschaf van instrumenten van EUR 907.561, te besteden in de periode 2001 – 2004, defintief op deze bedragen vastgesteld. Het totaal van de vastgestelde subsidies van EUR 1.200.248 is in voornoemde jaren als voorschot ontvangen en in de jaarrekeningen 2001 – 2004 verantwoord.
Projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting Ten laste van de toegekende projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting zijn in 2005 voor EUR 32.806 instrumenten aangekocht. Deze zijn verantwoord in de staat van baten en lasten als ‘Projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting’. Voor de periode 2005 – 2009 is hiervoor EUR 900.000 toegekend. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting ‘Vordering’ en ‘Nog te besteden’ Projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting (zie bladzijden 40 resp. 44).
2005 _______
2004 _______
126 8 - 32 16 4 _______
125 9 14 5 _______
82 =======
125 =======
4 20 _______
20 15 _______
16 =======
5 =======
Overige baten en lasten Bijdragen musici in exploitatie Rentebaten Kosten beëindiging arbeidsovereenkomst Netto-opbrengst verkoop instrumenten Netto-resultaat concerten 1) Reservering pensioenlasten Totaal
1) Het netto-resultaat concerten kan als volgt worden gespecificeerd: Kaartverkoop /Bijdragen sponsors Af; huur zaal, kosten catering, honoraria musici Voordelig/ (nadelig) saldo
46
toelichting op de uitvoeringskosten VERDELING UITVOERINGSKOSTEN NAAR BESTEMMING
Doelstelling
Fondsen-
Werkelijk
Begroting
Begroting
Werkelijk
werving
2005
2005
2006
2004
Verwerven
en uitzetten
Beheer
Collectie
Collectie
Personeelskosten 1) Salarissen
50,7
67,6
50,7
169
174
195
Bijdrage zorgverzekeringswet
0,0
0,0
0,0
0
0
7
154 0
Sociale lasten
5,1
6,8
5,1
17
17
19
14
Pensioenlasten
1,8
2,4
1,8
6
7
13
4
Vaste vergoedingen
1,5
2,0
1,5
5
5
6
7
Overige 2)
9,3
12,4
9,3
31
15
12
4
68,4
91,2
68,4
228
218
252
183
Organisatiekosten 1) Afschrijving inventaris
1,5
2,0
1,5
5
7
6
2
Huisvestingskosten
4,8
6,4
4,8
16
16
21
15
Kantoorkosten
9,9
13,2
9,9
33
25
29
22
Kosten bestuur/representatie
0,6
0,8
0,6
2
2
2
1
Administratiekosten (uitbesteed)
7,5
10,0
7,5
25
22
22
21
Automatiseringskosten
2,4
3,2
2,4
8
5
6
4
Accountantskosten
1,8
2,4
1,8
6
7
7
5
Advieskosten derden
2,1
2,8
2,1
7
5
7
5
Overige uitvoeringskosten
3,3
4,4
3,3
11
5
5
8
33,9
45,2
33,9
113
94
105
83
Beheer collectie 1)
Oninbare vorderingen musici
0,0
3,0
0,0
3
1
1
0
Restauratie/ onderhoud instrumenten
0,0
33,0
0,0
33
30
29
20
Resultaat schades minus ontvangen bijdragen 3)
0,0
0,0
0,0
0
4
6
-4
0,0
36,0
0,0
36
35
36
16
Wiesje Nuiver violiste
Totaal uitvoeringskosten
102,3
172,4
102,3
377
347
393
Wiesje Nuiver heeft van het NMF een
De belangrijkste verschillen tussen begrote en werkelijke cijfers over 2005 worden toegelicht op blz. 52 en 53 .
Matteo Goffriler viool in bruikleen. De viool is gebouwd in Venetië, in 1699
47
282
Begroting 2006
Begroting 2005
Werkelijk 2005
Werkelijk 2004
3.6
3.2
3.0
2.4
Totaal bezoldiging bestuurders
-
-
-
-
Leningen, voorschotten en garanties verstrekt aan bestuurders
-
-
-
-
Gemiddeld aantal personeelsleden*)
*) uitgedrukt in fulltime arbeidsplaatsen
Toelichting op ‘Verdeling uitvoeringskosten naar bestemming’
1) Personeelskosten en organisatiekosten zijn toegerekend op basis van een verdeling 30/40/30%. 2) In de overige personeelskosten zijn de kosten van uitzendkrachten van EUR 19 opgenomen. 3) Hierin zijn opgenomen de bijdragen van de musici ten behoeve van dekking eigen risico, de kosten voor reparaties en schade-uitkeringen, alsmede niet verrekenbare verzekeringspremies.
48
Gecomprimeerde staat van baten en lasten met ter vergelijking begroting
Begroting 2006
Begroting 2005
Werkelijk 2005
Werkelijk 2004
350 - 80 45 - - _______
350 - 68 45 - - _______
410 - 80 37 40 92 _______
100 3 85 48 102 683 _______
475 35 25 _______
463 35 25 _______
659 30 20 _______
1.021 32 14 _______
535
523
709
1.067
• verwervingskosten • uitvoeringskosten eigen organisatie
40 107 _______
23 94 _______
47 102 _______
30 80 _______
147 _______
117 _______
149 _______
110 _______
Netto baten Baten uit verkoop artikelen
388 - _______
406 - _______
560 2 _______
957 _______
Totaal eigen fondsenwerving Aandeel in acties van derden
388 - _______
406 - _______
562 - _______
957 45 _______
Beschikbaar uit fondsenwerving Subsidies Ministerie OCW Projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting Overige baten en lasten
388 75 - 135 _______
406 75 - 145 _______
562 76 33 82 _______
1.002 92 125 _______
598
626
753
1.219
159
122 334 80 _______
Baten uit eigen fondsenwerving • • • • • •
donaties/ giften/ schenkingen in geld Stichting Coins for Care nieuwbouwproject instrumenten schenkingen in natura nalatenschappen in natura nalatenschappen in geld
• overige baten (evenementen) • bijdrage exploitatie
Kosten eigen fondsenwerving
Totaal beschikbaar voor de doelstelling
Besteed aan de doelstelling
Rick Stotijn contrabassist Rick bespeelt een contrabas van Derek High (Reutlingen, 2001), uit de collectie van het NMF
Beheer collectie • uitvoeringskosten eigen organisatie 179 Verwerving en uitzetten collectie • totaal besteed aan instrumenten 312 • uitvoeringskosten eigen organisatie 107 _______
373 94 _______
173 994 102 _______
419 _______
467 _______
1.096 _______
414 _______
Totaal besteed aan de doelstelling
598 ........
626 ........
1.269 ........
536 ........
Netto-inkomsten
- =======
- =======
516 =======
683 =======
49
twee advertenties uit de campagne in Preludium
overige gegevens
verschillen-analyse ‘rekening versus begroting’ In deze verschillen-analyse worden uitsluitend de belangrijkste verschillen tussen de begroting 2005 en de werkelijke baten en lasten geanalyseerd.
Noten Uitvoeringskosten (zie blz. 47)
Begroting 2005
Werkelijk 2005
Verschil
Personeelskosten 1 Organisatiekosten 2 Beheer collectie
218 94 35 _______
228 113 36 _______
10 19 1 _______
Totaal uitvoeringskosten Staat van baten en lasten (zie blz.49)
347 =======
377 =======
30 =======
Beschikbaar uit fondsenwerving
3
406
562
156
Projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting
4
-
33
33
Overige baten en lasten
5
145
82
63
Totaal besteed aan instrumenten
6
373
994
621
1) De personeelskosten zijn t.o.v. de begroting EUR 10 hoger voornamelijk als gevolg van: - meerkosten vervanging uitdienstgetreden personeelslid (EUR -/- 7) door uitzendkrachten (EUR +19), per saldo EUR 12; - niet doorgegane kosten opleiding alsmede afscheid personeelslid EUR 4. 2) Organisatiekosten: - kantoorkosten: - telefoon-, schoonmaak-, onderhoudskosten inventaris en overige kantoorkosten - drukkosten jaarverslag (w.o. kosten fotosessies)
5 3 _______
8 - administratie- en automatiseringskosten 6 - overige uitvoeringskosten: - advertentiekosten (geen PR) 3 - kosten penningen 2 _______ 5 _______ 19 =======
52
3) Het gerealiseerde totaalbedrag ‘beschikbaar uit fondsenwerving’ is t.o.v. de begroting EUR 156 hoger voornamelijk als gevolg van: - stijging baten uit eigen fondsenwerving van EUR 186. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat deze baten grotendeels incidenteel zijn en derhalve per jaar sterk kunnen wisselen, bijv. donaties/giften/ schenkingen alsmede nalatenschappen; - stijging in mindering gebrachte verwervingskosten van EUR 24 voornamelijk als gevolg van: - kosten PR van EUR 16; voonamelijk als gevolg van evenementen ten behoeve van PR-doeleinden van EUR 12 en kosten fotosessies ten behoeve van PR-materiaal van EUR 4; - kosten totstandkoming nieuwsbrieven (voornamelijk drukkosten) van EUR 5; 4) De projectbijdrage Louisa van der Velden Stichting is in 2005 toegekend en derhalve niet begroot. Voor een toelichting op deze post wordt verwezen naar de onderscheiden posten in deze jaarrekening. 5)
De overige baten en lasten zijn t.o.v. de begroting EUR 63 lager voornamelijk als gevolg van: - geringe toename van de bijdragen musici in de exploitatie van EUR 6 o.a. als gevolg van het niet direct uitlenen van in 2005 aangeschafte instrumenten; - daling rentebaten t.o.v. de begroting van EUR 5 voornamelijk als gevolg van niet begrote stijging van bestedingen aan instrumenten; - negatieve netto-opbrengst verkoop instrumenten van EUR 32 die naar hun aard incidenteel zijn; - negatief netto resultaat concerten van EUR 16 waarvoor in 2005 geen bijdrage van sponsors is ontvangen.
6) Gedurende het boekjaar is EUR 621 meer besteed aan de verkrijging van muziekinstrumenten. Dit is voornamelijk te verklaren door de besteding van in voorgaande jaren toegekende nalatenschappen in geld. Voorts wordt de aankoop van instrumenten bepaald door het aanbod van geschikte instrumenten. Hierdoor loopt de besteding van ontvangen gelden in de tijd niet synchroom met de ontvangst van de gelden en zijn afwijkingen met de begroting verklaarbaar.
Sanne Hunfeld violiste Sanne speelt met een strijkstok van Andreas Grütter (Amsterdam, 2004), haar in bruikleen gegeven door het NMF
53
accountantsverklaring
54
Cecilia Bernardini violiste Cecilia Bernardini heeft van het NMF een vioolstrijkstok gebouwd door de Tourte School in bruikleen
Stichting Nationaal Muziekinstrumenten Fonds
Sint Annenstraat 12
1012 HE Amsterdam
t 020 622 1255 f 020 622 1256 e
[email protected] i www.muziekinstrumentenfonds.nl
De Stichting is statutair gevestigd te Amsterdam
Inschrijving Kamer van Koophandel en Fabrieken te Amsterdam nr. 41205257
Bankrelaties
ABN-AMRO Bank 55 50 28 666
Fortis Bank
83 88 09 790
Postbank
55 80 15
bruikleners omslag
foto’s bruikleners NMF / Sjaak Ramakers
Wiesje Nuiver violiste
grafisch ontwerp www.hoogmoed.nl
Lavinia Meijer harpiste
druk www.jubels.nl
Heelen Oomen klarinettiste | Sjaan Oomen violiste Noa Eyl violist