Inhoud Inhoud...............................................................................................................................................5 Voorwoord......................................................................................................................................27 Toepassingsgebied en inleidende begrippen................................................................................29 Jaarlijkse indexering aanslagjaar 2011...................................................................................29 Algemene inleiding. Begrippen....................................................................................................33 1. Eénjarigheid van de PB..........................................................................................................34 2. Territorialiteit van de PB........................................................................................................35 2.1. Wie is er aan de personenbelasting onderworpen? .......................................................35 2.2. Vermoeden van rijksinwonerschap ...............................................................................35 2.2.1. Wettelijk vermoeden; ........................................................................................35 2.2.2. Belgische diplomatieke ambtenaren, consulaire beroepsambtenaren en hun inwonende gezinsleden ..............................................................................37 2.2.3. Andere leden van Belgische diplomatieke zendingen en consulaire posten in het buitenland en hun inwonende gezinsleden...................................37 2.2.4. Andere Belgische ambtenaren, zonder diplomatiek of consulair statuut...........37 2.3. Niet-rijksinwoners (Art. 4, WIB 92) .............................................................................38 2.3.1. Algemeen ..........................................................................................................38 2.3.2. Buitenlandse diplomatieke ambtenaren en consulaire beroepsambtenaren die in België zijn geaccrediteerd en hun inwonende gezinsleden .....................38 2.3.3. Andere leden van buitenlandse diplomatieke zendingen en consulaire posten in België en hun inwonende gezinsleden ...............................................38 2.3.4. Andere buitenlandse ambtenaren, zonder diplomatiek of consulair statuut ................................................................................................................38 2.3.5. Ambtenaren van internationale of supranationale organisaties .........................39 3. Grondslag van de personenbelasting......................................................................................40 3.1. Woonstaatprincipe ........................................................................................................40 3.2. Categorieën ...................................................................................................................40 3.3. Netto-inkomen (Art. 6, 104 tot 116, WIB 92)...............................................................41 4. Aangifteformulier...................................................................................................................42 VAK I. Munteenheid, Financiële rekening.................................................................................45 VAK II. Persoonlijke gegevens en gezinslasten..........................................................................47 A. Persoonlijke gegevens ...............................................................................................................48 1. 2. 3. 4. 5.
Toestand op 1 januari van het jaar 2011 (ajr 2011)................................................................48 Gehuwden ..............................................................................................................................49 Gelijkschakeling wettelijk samenwonenden met gehuwden ..................................................51 Alleenstaanden .......................................................................................................................54 Inkomsten van kinderen .........................................................................................................56
6
INHOUD
6. Wijzigingen in 2010...............................................................................................................57 7. Nettobestaansmiddelen niet meer dan 2.830,00 EUR (ajr 2011) ...........................................57 8. Weduwnaar, weduwe /daarmee gelijkgestelde ......................................................................57 9. Toelichting: alleenstaande met kinderlast ..............................................................................58 10. Overlijden van één van de partners:.......................................................................................61 10.1. Eén van beide echtgenoten (man of vrouw) /wettelijk samenwonende partners overlijdt in de loop van het jaar.....................................................................................61 10.1.1. De overlevende echtgenoot/partner kiest voor de vestiging van één gemeenschappelijke aanslag..............................................................................62 10.1.2. De overlevende echtgenoot/partner kiest voor de vestiging van twee afzonderlijke aanslagen .....................................................................................62 10.1.2.1. Aanslag op naam van de nalatenschap .............................................62 10.1.2.2. Aanslag op naam van de overlevende echtgenoot/partner................62 10.2. Beide echtgenoten/wettelijk samenwonende partners overlijden in hetzelfde jaar .......62 10.2.1. Er wordt gekozen voor de vestiging van één gemeenschappelijke aanslag...............................................................................................................63 10.2.2. Er wordt gekozen voor de vestiging van twee afzonderlijke aanslagen ............63 11. Jaar van huwelijk/ jaar van verklaring wettelijke samenwoning, echtscheiding, scheiding van tafel en bed en overlijden ................................................................................64 12. Feitelijke scheiding in de loop van het belastbaar tijdperk ....................................................65 13. Gehuwde personen of wettelijk samenwonenden die beiden rijksinwoner zijn, en van wie één een internationaal ambtenaar is (code 1021-46) .......................................................66 14. Zware handicap (niet voor de gezinsleden; enkel voor de echtgenoten/WS).........................67 15. Huwelijksvermogensstelsels: gemeenschappelijke aanslag gehuwden – wettelijk samenwonenden .....................................................................................................................68 15.1. Gelijkstelling van wettelijke samenwonenden met gehuwden......................................68 15.2. Gemeenschappelijke aanslag ........................................................................................72 15.3. Decumul van de inkomsten van de echtgenoten ...........................................................73 B. Gezinslasten ...............................................................................................................................77 1. Personen ten laste met een zware handicap............................................................................78 1.1. Kinderen........................................................................................................................78 1.2. Andere personen ...........................................................................................................78 1.3. Begrip handicap ............................................................................................................78 1.4. Gehandicapte kinderen die recht geven op bijkomende kinderbijslag ..........................79 1.5. Andere gehandicapte kinderen ......................................................................................79 1.6. Gehandicapte personen (andere dan kinderen tussen 21 en 65 jaar) .............................81 1.6.1. Gehandicapten met een inkomensvervangende tegemoetkoming of met een integratietegemoetkoming ..........................................................................81 1.6.2. RIZIV-invaliden ................................................................................................81 1.6.3. Anderen .............................................................................................................81 2. Het hoederecht over de kinderen: co-ouderschap ..................................................................83 3. Ascendenten opgenomen in het gezin ....................................................................................89 4. Kinderen jonger dan drie jaar waarvoor geen uitgaven voor opvang werden afgetrokken ............................................................................................................................94 5. Overheveling van personen ten laste (Art. 140, tweede lid, en 141, WIB 92) .......................94 6. Plaatsgebrek ...........................................................................................................................95
INHOUD
7
7. Bijlagen ..................................................................................................................................95 8. Personen ten laste...................................................................................................................96 8.1. Welke personen kunnen ten laste zijn? .........................................................................96 8.2. Voorwaarden waaraan personen moeten voldoen om als ten laste te kunnen worden beschouwd........................................................................................................97 8.2.1. Voorwaarden .....................................................................................................97 8.2.1.1. Algemeen .........................................................................................97 8.2.1.2. Deel uitmaken van het gezin van de belastingplichtige....................97 8.2.1.3. Bestaansmiddelen...........................................................................102 8.2.2. Bijkomende vrijstelling m.b.t. onderhoudsuitkeringen betaald aan eigen kinderen...........................................................................................................103 8.2.3. Bijkomende vrijstelling van bezoldiging als bestaansmiddel afkomstig uit studentenarbeid. .........................................................................................104 8.3. Vaststelling van de nettobestaansmiddelen in de praktijk...........................................108 8.3.1.1. Geen bezoldigingen ten laste van de belastingplichtige .................109 9. De belastingvrije som...........................................................................................................110 9.1. Basisbedragen (ajr. 2011: geïndexeerde bedragen).....................................................110 9.2. Verhoging belastingvrije som voor lage en middeninkomens ....................................111 9.3. Toeslag voor kinderen ten laste die jonger zijn dan 3 jaar ..........................................112 9.4. Toeslag voor andere personen ten laste dan kinderen .................................................113 9.5. Toeslag voor alleenstaande met kinderlast..................................................................113 9.6. Toeslag voor zware handicap van andere personen dan kinderen...............................114 9.7. Toeslag voor het jaar van huwelijk of wettelijke samenwoning .................................115 9.8. Aanrekening van de belastingvrije som en van de toeslagen ......................................115 9.8.1. Alleenstaanden ................................................................................................115 9.8.2. Echtgenoten/wettelijk samenwonenden ..........................................................115 9.8.3. Wijze van aanrekening van de belastingvrije som ..........................................116 10. Belastingkrediet voor kinderen ten laste ..............................................................................117 11. Overzicht geïndexeerde bedragen ajr 2011..........................................................................121 VAK III. Inkomsten van onroerende goederen .......................................................................135 1. Voorafgaande opmerkingen .................................................................................................136 1.1. Kadastraal inkomen.....................................................................................................136 1.1.1. Indexering .......................................................................................................137 1.1.2. Bevriezing van het kadastraal inkomen...........................................................137 1.2. Wie moet het onroerend inkomen aangeven? .............................................................138 1.3. Aan- of verkoop ..........................................................................................................138 1.4. Nieuwbouw .................................................................................................................139 1.5. Gewijzigd KI tijdens het belastbaar tijdperk...............................................................139 1.6. Onproductiviteit (art 15 WIB '92, art. 257 WIB’92; inclusief de gewestelijke fiscale bepalingen en art. 371 WIB’92) ......................................................................139 1.6.1. Onproductiviteit van een niet gemeubileerd gebouwd onroerend goed dat tenminste 90 dagen niet in gebruik is genomen en geen inkomsten heeft opgebracht ..............................................................................................140 1.6.2. Gehele of gedeeltelijke vernieling van onroerende goederen..........................140 1.6.3. Vernieling of niet ingebruikneming van materiaal of outillering ....................141 1.7. Onverdeeldheid ...........................................................................................................141
8
INHOUD
1.8. Onroerende goederen waarvan het KI niet moet worden aangegeven (art. 12 WIB’92) ......................................................................................................................141 1.9. Materieel en outillering ...............................................................................................142 1.10. Hervormingswet 2001: AJR 2005:..............................................................................143 2. Inkomsten uit onroerende goederen .....................................................................................148 2.1. Belgische inkomsten ...................................................................................................148 2.1.1. Eigen woning die belastingplichtige zelf betrekt of gedeelte van de eigen woning dat belastingplichtige zelf betrekt.......................................................148 2.1.1.1. Gewone woningaftrek (bij toepassing van het oude stelsel tot 31/12/2004) ....................................................................................151 2.1.1.2. Aanvullende woningaftrek .............................................................154 2.1.2. Onroerende goederen die belastingplichtige voor zijn/haar beroep gebruikt (Code 1105-59/2105-29)...................................................................155 2.1.3. Gebouwde onroerende goederen die belastingplichtige niet verhuurt, of die belastingplichtige verhuurt aan natuurlijke personen die ze niet voor hun beroep gebruiken. (Code 1106-58/2106-28) ............................................157 2.1.4. Gronden, materieel en outillage die men niet verhuurt, of die men verhuurt aan natuurlijke personen die ze niet voor hun beroep gebruiken. (Code 1107-57/2107-27) .................................................................................159 2.1.5. Onroerende goederen die men overeenkomstig de pachtwetgeving verhuurt voor land- of tuinbouwdoeleinden (code 1108-56/2108-26) ............159 2.1.6. Onroerende goederen die u verhuurt in andere omstandigheden dan die waarvan sprake hiervoor (code 1109-55/2109-25, 1110-54/2110-24, 1111-53/2111-23, 1112-52/2112-22, 1113-51/2113-21, 1115-49/211519, 1116-48/2116-18)......................................................................................162 2.1.7. Materiaal en outillage (Code 1115-49/1116-48, 2115-19/2116-18)................166 2.1.8. Bedragen verkregen bij de vestiging en de overdracht van een recht van erfpacht of opstal, of van een gelijkaardig onroerende recht...........................169 2.1.8.1. Vestiging van een recht van erfpacht .............................................169 2.1.8.2. Vestiging van een recht van opstal.................................................169 2.1.8.3. Overdracht van het recht van erfpacht of van opstal of van gelijkaardige onroerende rechten (code 1114-50/2114-20)............170 2.1.9. Een onroerend goed dat gemeubeld wordt verhuurd.......................................172 2.2. Buitenlandse inkomsten ..............................................................................................173 2.2.1. Onroerende goederen gelegen in een land waarmee België geen overeenkomst heeft gesloten ...........................................................................176 2.2.1.1. In de EER gelegen eigen woning die u zelf betrekt (of gedeelten ervan dat u zelf betrekt) of die u om beroeps- of sociale redenen niet zelf betrekt (code 1121-43,/2121-13).............176 2.2.1.2. Niet voor het beroep gebruikte gebouwen, materiaal en outillage (Code 1123-41/2123-11) .................................................177 2.2.1.3. Niet voor het beroep gebruikte gronden (Code 1124-40/212410) ..................................................................................................178 2.2.1.4. Bedragen verkregen bij vestiging of overdracht van een recht van erfpacht of opstal, of van een gelijkaardig onroerend recht (Code 1125-39/2125-09) ................................................................178 2.2.2. Onroerende goederen gelegen in een land waarmee België een overeenkomst heeft gesloten ...........................................................................179
9
INHOUD
In de EER gelegen eigen woning die u zelf betrekt (of gedeelten ervan dat u zelf betrekt) of die u om beroeps- of sociale redenen niet zelf betrekt (code 1133-31/2133-01)..............179 2.2.2.2. Niet voor het beroep gebruikte gebouwen, materiaal en outillage (Code 1130-34/2130-04) .................................................180 2.2.2.3. Niet voor het beroep gebruikte gronden (Code 1131-33/2131-03) .....181 2.2.2.4. Bedragen verkregen bij vestiging of overdracht van een recht van erfpacht of opstal, of van een gelijkaardig onroerend recht. (Code 1132-32/2132-02) ......................................................181 2.3. Betaalde erfpacht- of opstalvergoedingen of gelijkaardige vergoedingen (Code 1147-17/2147-84).............................................................................................182 2.2.2.1.
VAK IV. Wedden, lonen, werkloosheidsuitkeringen, wettelijke uitkeringen bij ziekte of invaliditeit, vervangingsinkomsten en brugpensioenen .......................................................185 Algemeen...................................................................................................................................186 1. Belastbare vergoedingen (art. 31 WIB’92) ..........................................................................188 1.1. Wedden en lonen.........................................................................................................188 1.1.1. De eigenlijke bezoldigingen............................................................................188 1.1.2. De met de "eigenlijke bezoldigingen" gelijkgestelde beloningen ...................189 1.1.3. Wedden van burgemeesters en schepenen. .....................................................189 1.1.4. Wedden van bestendige afgevaardigden. ........................................................189 1.1.5. Leden van de parochiale geestelijkheid...........................................................189 1.1.6. Vergoedingen van de arbeiders in de bouwsector. ..........................................190 1.1.7. Inkomsten verkregen vanwege reservekader van de krijgsmacht ...................191 1.1.8. Vergoedingen voor huisvesting en voeding van de werklieden van het bouwbedrijf. ....................................................................................................192 1.1.9. Vergoedingen van vrijwillige brandweerlieden en vrijwilligers van de Civiele Bescherming. ......................................................................................192 1.1.10. Vergoedingen voor kledij:...............................................................................192 1.1.11. Sommen door de werkgever gestort voor de kinderopvang. ...........................192 1.1.12. Vergoedingen verkregen tengevolge van het stopzetten van de werkzaamheid .................................................................................................192 1.1.13. Bezoldigingen uitbetaald ingevolge perioden van arbeidsongeschiktheid. .....193 1.1.14. Bezoldigingen die na het stopzetten van de werkzaamheid worden betaald of toegekend........................................................................................195 1.1.15. Morele schadevergoedingen............................................................................195 1.1.16. Het vakantiegeld..............................................................................................196 1.1.17. Voordelen van alle aard...................................................................................197 1.1.17.1. Ter beschikking stellen van een personenwagen............................198 1.1.17.2. Niet hypothecaire leningen zonder vaste looptijd. .........................208 1.1.17.3. Artikel 18 KB/WIB92: kosteloze verstrekking van verwarming en elektriciteit – VAA ................................................209 1.1.17.4. GSM gebruik RSZ standpunt .........................................................211 1.1.17.5. Beschikking over een onroerend goed............................................212 1.1.17.6. Kosteloze beschikking over een kamer (huispersoneel).................214 1.1.17.7. Kosteloze beschikking over dienstboden, chauffeurs,....................214
10
INHOUD
1.1.17.8. Kosteloze of tegen verminderde prijs verstrekte sociale hoofdmaaltijden aan de personeelsleden van een onderneming...................................................................................214 1.1.17.9. Kosteloze beschikking over een PC en/of internetaansluiting........214 1.1.17.10. Woon - werkverplaatsingen met een ter beschikking gestelde fiets:................................................................................................215 1.1.17.11. Aandelenopties ...............................................................................216 1.1.17.12. Deelname aan een wetenschappelijke manifestatie erkend door de vzw Mdeon door zorgverstrekkers die hun beroepsactiviteit uitoefenen als werknemer of als bedrijfsleider...................................................................................222 1.1.17.13. Belastingstelsel dat moet worden toegepast met betrekking tot de reizen naar het buitenland die in uitvoering van een sponsoringovereenkomst worden aangeboden aan de sponsors of hun gasten. .................................................................................230 1.1.18. Terugname van de belastingvermindering voor werkgeversaandelen.............232 1.1.19. Terugvordering van bezoldigingen .................................................................234 2. Niet belastbare vergoedingen...............................................................................................244 2.1. Terugbetaling woon – werkverkeer.............................................................................246 2.1.1. Soorten vergoedingen......................................................................................246 2.1.2. Soorten vervoer ...............................................................................................247 2.1.3. Combinatie van vervoerswijzen ......................................................................253 2.1.4. Bedrijfsvoorheffing .........................................................................................253 2.1.5. Tabel weektreinkaart 1e klasse NMBS: Tarieven............................................254 2.1.6. Voorbeelden: ...................................................................................................255 2.2. Stakingsvergoedingen betaald door de vakbonden .....................................................257 2.3. Vergoedingen betaald door amateur voetbalclubs van de lagere afdeling ..................257 2.4. Vergoeding voor vrijwilligerswerk .............................................................................258 2.5. Terugbetaalde kosten eigen aan de werkgever............................................................268 2.5.1. Voorwaarden ...................................................................................................268 2.5.2. Bewijs door de administratie...........................................................................269 2.5.3. Bewijsmiddelen...............................................................................................270 2.5.4. Overeenkomstig ernstige normen vastgestelde forfaitaire vergoedingen........271 2.5.5. Andere forfaitaire vergoedingen .....................................................................277 2.6. Sociale voordelen........................................................................................................280 2.6.1. Algemeen ........................................................................................................280 2.6.2. Vrijgestelde sociale voordelen zijn: ................................................................281 2.6.3. Welk deel dient verworpen?............................................................................283 2.6.4. Beperkende lijst met aftrekbare sociale voordelen (Com.I/B. 53/214) ...........283 2.6.5. Sociale hoofdmaaltijden: beperkt aftrekbaar sociaal voordeel........................285 2.6.6. Maaltijdcheques: .............................................................................................286 2.6.7. Invoering nieuw art. 38/1 WIB’92 ..................................................................292 2.6.8. Sport- en cultuurcheques .................................................................................296 2.6.9. De eco-cheque .................................................................................................300 2.6.10. Anciënniteitpremies ........................................................................................304 2.6.11. Huwelijkspremies............................................................................................310 2.6.12. De loonbonus of de niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen.................311 2.6.13. Het PC-privéplan.............................................................................................314
INHOUD
3.
4. 5.
6.
7.
8.
9.
11
2.7. Doctoraatsbeurzen.......................................................................................................316 2.8. Eenmalige innovatiepremies .......................................................................................318 2.9. Vergoedingen toegekend aan kunstenaars ..................................................................319 Afzonderlijk belastbare inkomsten.......................................................................................325 3.1. Vervroegd vakantiegeld (Code 1251-10/ 2251-77).....................................................325 3.2. Achterstallen (Code 1252-09/2252-76).......................................................................326 3.3. Opzeggingsvergoedingen (code 1253-08/2253-75) ....................................................327 3.4. Door een openbare overheid betaalde bezoldigingen van december die in …..voor het eerst in dezelfde maand zijn betaald (code 1247-14/2247-81)................330 3.5. De inschakelingvergoedingen (code 1245-16/2245-83) .............................................330 3.6. De gewestelijke weerwerkpremie ...............................................................................331 3.7. Nieuw statuut sportbeoefenaars (code 1273-80/2273-55 tot 1280-78/2280-48) .........332 Niet ingehouden persoonlijke sociale bijdragen (Code 1257-04 en 2257-71) .....................352 Andere beroepskosten (Code 1258-03/ 2258-70) ................................................................354 5.1. Wettelijk forfait...........................................................................................................354 5.2. Forfait voor verre verplaatsingen (Code 1256 -05/2256-72) ......................................356 5.3. Werkelijke beroepskosten: algemeen (Code 1258-03/2258-70) .................................357 De vervangingsinkomens .....................................................................................................359 6.1. Inleiding: .....................................................................................................................359 6.2. Berekening van de belastingvermindering ..................................................................361 6.2.1. Beperking van de belastingvermindering........................................................361 6.2.2. Afbouwregeling...............................................................................................362 6.2.3. Beperking tot de evenredige belasting ............................................................363 6.2.4. Omdeling vermindering voor werkloosheidsuitkeringen en nieuwe brugpensioenen (ajr. 2005)..............................................................................363 6.2.5. Volledige belastingvrijstelling ........................................................................364 6.2.6. Gevolgen van de belastinghervorming............................................................368 6.3. Werkloosheidsuitkeringen...........................................................................................369 6.3.1. Uitkeringen zonder anciënniteitstoeslag..........................................................369 6.3.2. Uitkeringen met anciënniteitstoeslag ..............................................................370 6.3.3. Aftrekbare beroepskosten................................................................................372 6.4. Wettelijke uitkeringen bij ziekte of invaliditeit...........................................................373 6.5. Vervangingsinkomsten................................................................................................375 6.6. Brugpensioenen...........................................................................................................381 Inhoudingen voor aanvullend pensioen van een groepsverzekering of voorzorginstelling ................................................................................................................383 7.1. Gewone bijdragen en premies (Code 1285-73/2285-43) ............................................383 7.2. Bijdragen en premies voor individuele voortzetting (code 1283-75/2283-45) ...........385 Overuren die recht geven op een overwerktoeslag (code 1246-15/2246-82/1233-28/2233-95/1234-27/2234-94) (niet van toepassing op overheidspersoneel)........................................................................386 Bedrijfsvoorheffing (Code 1286-72/2286-42) .....................................................................387 9.1. Samenvattend overzicht: voor meer informatie zie.....................................................388 9.2. Niet doorstorting van de BV t.b.v. 0,25 % van de verschuldigde BV in het kader van een inhaalbeweging van de concurrentiekracht....................................................393 9.3. Bevrijdende BV voor zeelieden ..................................................................................393 9.4. De federale jobkorting ................................................................................................394 9.5. De Vlaamse jobkorting ...............................................................................................395
12
INHOUD
10. Bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid (1287-71/2287-41) .....................................397 11. Overheidspersoneel zonder arbeidsovereenkomst. (code 1290-68/2290-38).......................399 12. Roerende voorheffing op in A 1 of A 6 vermelde inkomsten uit auteursrechten, naburige rechten en wettelijke en verplichte licenties (code 1299-59/2299-29) ..................402 13. Helpende gezinsleden van zelfstandigen..............................................................................403 14. Inkomsten of kosten van buitenlandse oorsprong ................................................................404 15. Huwelijksquotiënt ................................................................................................................419 VAK V. Pensioenen: Algemeen .................................................................................................421 1. Pensioenen ...........................................................................................................................422 1.1. De taks op het lange termijnsparen .............................................................................423 1.1.1. Toepassingsgebied ..........................................................................................423 1.1.2. Het taxatiestelsel .............................................................................................423 1.1.3. Het tarief van de taks.......................................................................................424 1.2. Belastbaarheid in de personenbelasting ......................................................................424 1.2.1. Andere inkomsten dan uit pensioensparen ......................................................424 1.2.2. Inkomsten uit het pensioensparen ...................................................................430 1.2.3. Niet belastbare pensioenen..............................................................................431 2. Vergoedingen wegens bestendige derving (code 1217-44/2217-14) ...................................432 3. Overbrenging van de woonplaats of zetel van fortuin naar het buitenland ..........................434 4. Pensioen toegekend door een internationale instelling ........................................................438 5. Fiscale behandeling van de premies van collectieve verzekeringen geneeskundige verzorging en van premies van verzekeringen fysiologische en/of economische invaliditeit ............................................................................................................................439 De nieuwe wet op de aanvullende pensioenen WET van 28 april 2003..................................457 1. Collectieve pensioenplannen vanaf 1/1/2004.......................................................................462 1.1. Premie .........................................................................................................................462 1.1.1. Aftrekbaarheid van de premie bij de werkgever/onderneming .......................462 1.1.2. Belastbaarheid van de premie bij de werknemer/bedrijfsleider (schema I,A).......468 1.2. Verzekeringstaks.........................................................................................................469 1.3. Belastbaarheid van de uitkeringen ..............................................................................469 2. Winstdeelname.....................................................................................................................479 3. Renten ..................................................................................................................................480 4. Cafetariaplannen en plannen met meerdere toezeggingen ...................................................481 5. Sociale collectieve pensioentoezeggingen ...........................................................................482 5.1. Premie .........................................................................................................................483 5.1.1. Aftrekbaarheid van de premie .........................................................................483 5.1.2. Belastbaarheid van de premie..........................................................................483 5.2. Verzekeringstaks.........................................................................................................483 5.3. Belastbaarheid van de uitkeringen ..............................................................................484 6. Individuele pensioentoezeggingen .......................................................................................485 6.1. Premie .........................................................................................................................487 6.1.1. Aftrekbaarheid van de premie bij de werkgever/onderneming .......................487 6.1.2. Belastbaarheid van de premie bij de werknemer/bedrijfsleider ......................488 6.2. Verzekeringstaks.........................................................................................................488
INHOUD
13
6.3. Belasting van de uitkeringen.......................................................................................488 7. De individuele pensioentoezeggingen aan zelfstandige bedrijfsleiders ...............................491 8. Interpretatie van het begrip “effectief actief”.......................................................................497 8.1. Wettelijke pensioenleeftijd..........................................................................................497 8.2. Referentieperiode voor de wettelijke pensioenleeftijd ................................................497 8.3. Effectief actief.............................................................................................................498 9. Overdracht van extralegale pensioenreserves: Aanpassingen aan artikel 364ter, WIB 92......502 10. De individuele voortzetting..................................................................................................505 10.1. De premie....................................................................................................................505 10.2. Verzekeringstaks.........................................................................................................506 10.3. Belasting van de uitkering...........................................................................................506 11. Aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid ................................................................507 11.1. Premie .........................................................................................................................507 11.1.1. Aftrekbaarheid van de premie bij de werkgever/onderneming .......................507 11.1.2. Belastbaarheid van de premie bij de werknemer/bedrijfsleider ......................507 11.2. Verzekeringstaks.........................................................................................................508 11.3. Belasting van de uitkeringen.......................................................................................509 12. Vrij aanvullend pensioen zelfstandigen (VAPZ) .................................................................515 VAK VI. Ontvangen onderhoudsuitkeringen ..........................................................................521 1. Ontvangen onderhoudsuitkeringen ......................................................................................522 1.1. Voorwaarden:..............................................................................................................522 1.2. Niet gekapitaliseerde uitkeringen (Code 1192-69/2192-39) .......................................524 1.3. Gekapitaliseerde uitkeringen tot onderhoud (Code 1194-67/2194-37) .......................525 VAK VII. Vorige verliezen en aftrekbare bestedingen ...........................................................527 1. Nog compenseerbare beroepsverliezen van vorige belastbare tijdperken............................528 2. Aftrekbare bestedingen ........................................................................................................531 2.1. Aftrekbare uitkering tot onderhoud.............................................................................532 2.2. Giften (Code 1393-62 en 2393-32 en/of 1394-61)......................................................546 2.3. Aftrekbaar bedrag van de uitgaven voor opvang van kinderen jonger dan 12 jaar (Code 1384-71) ...........................................................................................................560 2.3.1. Leeftijd van de kinderen..................................................................................560 2.3.2. In aanmerking te nemen kinderen ...................................................................561 2.3.2.1. Kinderen ten laste...........................................................................561 2.3.2.2. Kinderen van minder dan twaalf jaar .............................................563 2.3.3. In aanmerking te nemen beroepsinkomsten ....................................................565 2.3.4. Beoogde uitgaven............................................................................................567 2.3.5. Opvanginstellingen en opvangvoorzieningen .................................................569 2.3.5.1. Bedoelde opvangvormen ................................................................570 2.3.5.2. Uitbreiding van de opvangvoorzieningen naar de opvangvoorzieningen in de Europese Economische Ruimte..........573 2.3.5.3. Niet bedoelde opvangvormen.........................................................574 2.3.6. Aftrekbaar bedrag............................................................................................575 2.3.7. Attesten ...........................................................................................................576 2.3.7.1. Attesten ..........................................................................................579
14
INHOUD
2.3.7.2. 2.3.7.3. 2.3.7.4. 2.3.7.5. 2.3.7.6. 2.3.7.7. 2.3.7.8.
2.4.
2.5.
2.6. 2.7. 2.8.
Jaar waarvoor het attest moet worden opgesteld ............................580 Vak I...............................................................................................581 Vak II .............................................................................................581 Uitreiking van het attest .................................................................584 Ontstentenis van het attest of onvolledig attest ..............................588 Opmaak attest - voorbeelden ..........................................................588 Terugbetaling in geval van niet deelname van een kind aan een opvang .....................................................................................591 2.3.8. Onverenigbaarheid ..........................................................................................591 2.3.9. Concrete werkwijze.........................................................................................592 2.3.10. Praktische voorbeelden: ..................................................................................594 Niet door subsidies gedekt gedeelte van de uitgaven voor het onderhoud en restauratie van niet verhuurde, voor het publiek toegankelijke eigendommen die beschermd zijn overeenkomstig de wetgeving op het behoud van Monumenten en Landschappen of een gelijkaardige wetgeving in een andere LS van de EER (code 1385-70/2385-40)..............................................................................................596 Bijzondere bijdragen voor sociale zekerheid die, met betrekking tot de jaren 1982 tot 1988, in 2010 aan de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening zijn betaald. (Code 1388-67) ...........................................................................................................599 Bezoldiging van een huisbediende (code 1389-66) ....................................................600 Bijkomende intrestaftrek.............................................................................................603 Volgorde van aanrekenen............................................................................................603
VAK VIII. Intresten en kapitaalaflossingen van leningen en premies van individuele levensverzekeringen die recht geven op belastingvoordeel ......................................................605 1. Inleiding: huwelijksvermogensstelsels: gemeenschappelijke aanslag gehuwden – wettelijk samenwonenden ....................................................................................................606 1.1. Gelijkstelling van wettelijke samenwonenden met gehuwden....................................606 1.1.1. Algemeen ........................................................................................................606 1.1.2. Het huwelijk ....................................................................................................606 1.1.3. Wettelijke samenwoning .................................................................................609 1.2. Gemeenschappelijke aanslag ......................................................................................610 1.2.1. Definitie ..........................................................................................................610 1.2.2. Afwijkingen.....................................................................................................610 1.2.3. Voorbeelden ....................................................................................................611 1.3. Decumul van de inkomsten van de echtgenoten .........................................................611 1.3.1. Inleiding ..........................................................................................................611 1.3.2. Beroepsinkomsten ...........................................................................................612 1.3.3. Diverse inkomsten vermeld in art. 90, 1° tot 4°, WIB 92................................612 1.3.4. Andere inkomsten dan beroepsinkomsten en dan diverse inkomsten vermeld in art. 90, 1° tot 4°, WIB 92 ..............................................................612 1.3.5. Inwerkingtreding .............................................................................................613 1.3.6. Tabel die voor bepaalde inkomsten aangeeft bij welke echtgenoot die inkomsten belastbaar zijn wanneer een gemeenschappelijke aanslag wordt gevestigd ...............................................................................................613
INHOUD
15
2. Intresten en kapitaalsaflossingen van leningen en premies van individuele levensverzekeringen die recht geven op een belastingvoordeel; regeling van toepassing vanaf 01/01/2005: nieuw stelsel .........................................................................615 2.1. Fiscale wetgeving vanaf 1 januari 2005: de woonbonus.............................................615 2.1.1. Vrijstelling van het kadastraal inkomen van de eigen woning ........................615 2.1.2. Aftrek voor de eigen en enige woning ............................................................617 2.1.2.1. Algemeen .......................................................................................617 2.1.2.2. Begrip woning ................................................................................618 2.1.2.3. Enige woning..................................................................................620 2.1.2.4. Eigen woning..................................................................................624 2.1.2.5. Verwerven of behouden .................................................................629 2.1.3. Welke uitgaven?..............................................................................................636 2.1.3.1. Algemeen .......................................................................................636 2.1.3.2. Intresten en kapitaalaflossingen .....................................................637 2.1.3.2.1. De hypotheek van alle schulden ..................................................637 2.1.3.2.2. Aanpassing aan EER ...................................................................639 2.1.3.2.3. Een lening afgesloten binnen de EER .........................................641 2.1.3.2.4. Een looptijd van tenminste 10 jaar ..............................................641 2.1.3.2.5. Vervroegde terugbetaling hypothecaire lening............................642 2.1.3.2.6. Gedeeltelijke afstand commissieloon hypothecaire lening..........644 2.1.3.3. Premies schuldsaldoverzekering ....................................................645 2.1.3.3.1. Vanaf 1 januari 2008 werd de begunstigingsclausule verder verfijnd ........................................................................................647 2.1.3.3.2. Vermelding van de éénmalige SSV op het attest.........................649 2.1.3.3.3. Afschaffing betaling levensverzekeringspremies met terugwerkende kracht ..................................................................652 2.1.3.4. Bedrag van de aftrek.......................................................................653 2.1.3.4.1. Basisbedrag..................................................................................653 2.1.3.4.2. Tienjarige verhogingen................................................................653 2.1.3.5. Verdeling en optimalisatie..............................................................656 2.1.3.6. Aanrekeningregels van de aftrekbare bestedingen .........................660 2.1.3.7. Verplichting tot aftrek ....................................................................661 2.2. Andere leningen vanaf 1 januari 2005 ........................................................................662 2.2.1. Intrestaftrek en belastingvermindering voor het lange termijnsparen .............662 2.2.2. Combinatie aftrek enige en eigen woning en lange termijnsparen..................663 2.2.3. Keuzemogelijkheid oud en nieuw stelsel? ......................................................666 2.2.3.1. Overgangsbepalingen .....................................................................666 2.2.3.2. Er is geen lening van na 1 januari 2005..........................................667 2.2.3.3. Er is een herfinancieringslening van na 1 januari 2005..................668 2.2.3.4. Er is een bijkomende lening van na 1 januari 2005........................668 2.3. De belastingvermindering van leningen gesloten vanaf 1.01.2009 ter financiering van energiebesparende uitgaven (code 1432-21) ....................................671 2.4. Combinatie van het oude en nieuw stelsel inzake woningfiscaliteit ...........................676 2.5. Overzichtschema’s ......................................................................................................696 2.6. Wet houdende diverse bepalingen 27 december 2005 (BS 30/12/2005).....................703 2.7. Wijziging van de attesten n.a.v. de invoering van de groene lening ...........................704 VAK IX. (Uitgaven die recht geven op) belastingverminderingen.........................................711
16
INHOUD
1. 2. 3. 4.
Algemeen .............................................................................................................................712 Betalingen voor pensioensparen (Code 1361-94 – 2361-64) ...............................................714 Stortingen voor het verwerven van nieuwe werkgeversaandelen (code 1362-93/2362-63) .......718 a. Betalingen gedaan voor prestaties in het kader van plaatselijke werkgelegenheidsagentschappen (code 1365-90/2365-60)..................................................721 4. b. Betalingen gedaan voor prestaties in het kader van dienstencheques (code 1364-91/2364-61).......................................................................................................723 5. De geregistreerde Winwin-leningen (code 1377-78, 1378-77, 1379-76 en 2377-48, 2378-47, 2379-46)................................................................................................................728 6. De Vlaamse renovatieovereenkomst (code 1333-25/2333-92) ............................................731 7. Belastingvermindering voor energiebesparende uitgaven (code 1334-24, 2334-91 en 1335-23, 1336-22, 1337-21, 1338-20, 1339-19, 1340-18, 1341-17, 1342-16,1343-15,1344-14) ..................................................................................................738 7.1. Bedoelde belastingplichtigen ......................................................................................738 7.2. Welke uitgaven (Art. 145/24 WIB’ 92) ......................................................................741 7.3. Bedoelde woning ........................................................................................................743 7.4. Geregistreerd aannemer ..............................................................................................744 7.5. Betaling van de uitgaven.............................................................................................745 7.6. Bedrag van de belastingvermindering.........................................................................746 7.7. Spreiding van de belastingvermindering voor energiebesparende investeringen in de tijd vanaf aanslagjaar 2010.................................................................................748 7.8. Uitbreiding belastingvermindering energiebesparende investeringen: isolatie van daken wordt uitgebreid met muren en vloeren indien de uitgaven werkelijk zijn betaald in 2009 en 2010 .......................................................................................749 7.9. Aanpassing van artikel 145/24 WIB’92 waardoor de belastingvermindering voor energiebesparende uitgaven enkel nog van toepassing is voor uitgaven uitgevoerd aan woningen ouder dan 5 jaar..................................................................750 7.10. Uitbreiding van het belastingkrediet ...........................................................................751 7.11. De verhoogde belastingvermindering voor zonneboilers............................................751 7.12. Overgedragen verminderingen voor in 2009 betaalde uitgaven voor werken aan de woning die bij de aanvang ervan 5 jaar of langer in gebruik genomen was ...........752 7.13. Hebt u in 2010 beroepsinkomsten verkregen die bij overeenkomst zijn vrijgesteld en die niet in aanmerking komen voor de berekening van de belasting op andere inkomsten? ..................................................................................752 7.14. Aanrekening van de belastingverminderingen ............................................................753 7.15. Bij te houden bewijsstukken .......................................................................................755 7.16. De inkomsten uit groenestroomcertificaten ................................................................756 7.17. Vragen en antwoorden betreffende energiebesparende investeringen ........................762 8. Lage energiewoningen, passiefhuizen en nul energiewoningen (code 1367-88 (passiefwoning) code 1347-11 (lage energiewoning) en code 1348-10 (nulenergiewoning)).............................................................................................................776 9. Belastingvermindering voor uitgaven voor de vernieuwing van uw enige en sedert ten minste 15 jaar in gebruik genomen woning, gelegen in een zone voor positief grootstedelijk beleid. (code 1396-59, 2396-29) ...................................................................781 10. Belastingvermindering voor uitgaven voor de vernieuwing van een woning verhuurd via een sociaal verhuurkantoor (code 1395-60/2395-30).....................................................790 11. Vermindering voor uitgaven ter beveiliging van woningen tegen inbraak of brand. (code 1382-73, 2382-43 en indien huurder 1382-72)...........................................................792
INHOUD
17
12. Betalingen in het kader van allerhande fondsen...................................................................797 12.1. Kringloopfonds (geen toep. ajr 05,06, 07, 08, 09, 2010 en 2011)...............................797 12.2. Startersfonds (code 1386-69/2386-39) toepassing ajr 2010........................................798 12.3. Fonds ter reductie van de globale energiekost (art. 145/29 WIB’92)..........................800 12.4. Ontwikkelingsfondsen voor microfinanciering in ontwikkelingslanden: code 1323-35/2323-05 (toepassing in ajr 2011) (art. 145/32 WIB’92) ...............................802 13. Belastingvermindering voor het verwerven van obligaties uitgegeven door de “Caisse d’investissement de Wallonie” (toepassing ajr 2010) ..........................................................806 14. Vermindering voor de uitgaven met het oog op de verwerving van een elektrisch voertuig en een oplaadpunt aan de buitenkant van de woning (art. 145/28 WIB’92) (code 1324-34/2324-04, 1325-33/2325-03, 1326-32/2326-02 en 1327-31).........................809 VAK X. Belastingkrediet............................................................................................................813 VAK XI. Voorafbetalingen ........................................................................................................819 VAK XII. Rekeningen in het buitenland ..................................................................................823 VAK XIII. Beroep en ondernemingsnummer ..........................................................................825 VAK XIV. Inkomsten van kapitalen en roerende goederen ...................................................827 1. 2. 3. 4.
Inleidende begrippen............................................................................................................828 De schuldenaar van de RV: art. 261 WIB’92.......................................................................831 De opeisbaarheid van de RV; Artikel 267 ...........................................................................833 Niet als inkomsten van roerende goederen en kapitalen belastbare inkomsten; Artikel 21 WIB’92 ...........................................................................................................................834 5. De invoering van de Europese spaarrichtlijn: uitwisseling van gegevens............................837 6. Inkomsten van kapitalen vóór aftrek van de innings- en bewaringskosten ..........................847 6.1. Niet verplicht aan te geven inkomsten. (Art. 313, WIB 92)........................................848 6.1.1. Algemeen ........................................................................................................848 6.1.2. Betreffende inkomsten uit aandelen of belegde kapitalen...............................849 6.1.3. Aandelenleningen (Stock-lending)..................................................................850 6.1.4. Tarieven ..........................................................................................................850 6.1.4.1. Met een roerende voorheffing van 25 % (Code 1160-04/216071) ..................................................................................................851 6.1.4.2. Met een roerende voorheffing van 15 % (code 1162-02/216269) ..................................................................................................851 6.1.4.3. Met een roerende voorheffing van 10 % (code 1163-01/216368) ..................................................................................................851 6.2. Verplicht aan te geven inkomsten ...............................................................................852 6.2.1. Categorieën: ....................................................................................................852 6.2.1.1. Dividenden van de door de Nationale Raad van de Coöperatie erkende coöperatieve vennootschappen, coöperatieve participatievennootschappen uitgezonderd (wet van 22/5/2001: werknemersparticipatie), waarop geen RV is geheven (code 1165-96/2165-66 – 1166-95/2166-65) ...................852
18
INHOUD
6.2.1.2.
Inkomsten van erkende vennootschappen met een sociaal oogmerk waarop geen RV is geheven. (code 1167-94/216764, 1168-93/2168-63).....................................................................853 6.2.1.3. Inkomsten van gewone Belgische spaardeposito's waarop geen RV is geheven (code 1151-13/2151-80) ................................854 6.2.1.4. Andere inkomsten zonder roerende voorheffing ............................855 6.2.1.4.1. Van Belgische oorsprong (code 1441-14/2441-81, 144213/2442-80, 1443-12/2443-79)....................................................855 6.2.1.4.2. Inkomsten zonder roerende voorheffing uit een andere lidstaat van de EER die zijn geïnd of ontvangen in het buitenland zonder tussenkomst van een in België gevestigde tussenpersoon. (code 1444-11/24444-78, 1445-10/2445-77, 1446-09/2446-76) ........................................................................856 6.2.1.4.3. Andere inkomsten van buitenlandse oorsprong...........................859 6.2.1.5. Netto inkomen van verhuring, verpachting, gebruik of concessie van roerende goederen en rechten. (Code 115608/2156-75, 1157-07/2157-74) Art. 17, WIB 92 ............................859 6.2.1.6. Inkomsten begrepen in lijfrenten of tijdelijke renten pensioenen uitgezonderd (Code 1158-06/2158-73, 115905/2159-72) Art. 17 en 20, WIB 92 ...............................................861 7. Innings- en bewaringskosten betreffende aangegeven inkomsten (Code 117091/2170-61)..........................................................................................................................863 8. Belastingstelsel inzake de cessie of concessie van auteursrechten, naburige rechten en wettelijke en verplichte licenties ..........................................................................................864 9. Inkomsten waarop een bijzonder aanslagstelsel van toepassing is.......................................873 10. Gelijkschakeling van winstbewijzen met gestort kapitaal....................................................874 VAK XV. Diverse inkomsten .....................................................................................................877 Algemeen...................................................................................................................................878 1. Diverse inkomsten van roerende aard ..................................................................................878 1.1. Niet verplicht aan te geven inkomsten ........................................................................878 1.2. Verplicht aan te geven inkomsten ...............................................................................879 1.2.1. Onderverhuring of overdracht van huur van al dan niet gemeubileerde onroerende goederen .......................................................................................879 1.2.2. Concessies op plakbrieven en reclamedragers (code 1184-77/2184-47 – 1186-75/2186-45)............................................................................................882 1.2.3. Loten van effecten van leningen van buitenlandse oorsprong die niet in België zijn geïnd .............................................................................................883 1.2.4. Ontvangen bedragen uit de verhuring van jacht-, vis- en vogelvangstrechten..........................................................................................884 1.2.5. Vergoedingen voor ontbrekende coupon (1197-64, 2197-34/1198-63, 2198-33/1199-62, 2199-32) ............................................................................884 2. Andere diverse inkomsten....................................................................................................885 2.1. Winsten of baten behaald uit toevallige of occasionele prestaties ..............................885 2.2. Prijzen, subsidies, renten of pensioenen aan geleerden, schrijvers en kunstenaars (Art. 90, 2° en 98, eerste lid, WIB 92,Art. 53, KB/WIB 92).......................................888
INHOUD
19
2.3. Persoonlijke vergoedingen uit de exploitatie van een uitvinding, toegekend aan onderzoekers ...............................................................................................................891 2.4. Overdracht van in België gelegen ongebouwde onroerende goederen of zakelijke rechten m.b.t. die goederen..........................................................................893 2.5. Overdracht van in België gelegen gebouwde onroerende goederen of zakelijke rechten met betrekking tot zulke goederen (art 90,10° WIB’92) ................................897 2.6. Belastbare bedragen van de meerwaarden op aandelen die, buiten het normaal beheer van een privévermogen, zijn verwezenlijkt vanaf 1.12.2009 (code 116992/2169-62).................................................................................................................901 2.7. Belastbare bedrag van de meerwaarde, verwezenlijkt ter gelegenheid van de gehele of gedeeltelijke overdracht van belangrijke deelnemingen aan rechtspersonen gevestigd buiten de EER (code 1174-87/2174-57) (art. 90,9° WIB’92) .....................................................................................................903 VAK XVI. Bezoldigingen van bedrijfsleiders ..........................................................................907 1. Algemeen .............................................................................................................................908 2. Fiscaal regime ......................................................................................................................911 2.1. Inkomsten van Belgische oorsprong ...........................................................................911 2.1.1. De bezoldigingen van bedrijfsleiders omvatten ..............................................911 2.1.2. Vervangingsinkomsten....................................................................................912 2.1.3. Tantièmes ........................................................................................................912 2.1.4. Vakantiegeld ...................................................................................................912 2.1.5. Voordelen van alle aard...................................................................................913 2.1.6. Aandelenopties toegekend in 2010 (code 1404-51/2404-21) en van 1999 tot 2009 (1414-41/2414-11) ............................................................................915 2.1.7. Als bezoldigingen aan te merken huurinkomsten (code 1401-54/2401-24).......915 2.1.8. Vervroegd vakantiegeld (Code 1402-53/2402-23)..........................................926 2.1.9. Opzeggingsvergoedingen (Code 1403-52/2403-22) .......................................927 2.1.10. Inschakelingsvergoedingen (1413-42/2413-12) ..............................................927 2.1.11. Niet recurrente resultaatgebonden voordelen (1418-37/2418-07)(142035/2420-05) .....................................................................................................927 2.1.12. Niet ingehouden persoonlijke sociale bijdragen (Code 1405-50/2405-20) .....927 2.2. Inkomsten van buitenlandse oorsprong.......................................................................930 2.2.1. Buitenlandse vennootschappen gelegen in een land met dubbelbelastingverdrag ...................................................................................930 2.2.2. Buitenlandse vennootschappen gelegen in een land zonder dubbelbelastingverdrag ...................................................................................930 2.3. Herkwalificatie van intrest in dividenden (art. 18 WIB’92)........................................930 2.4. Tarief en berekeningsgrondslag ..................................................................................939 2.4.1. Het forfait ........................................................................................................939 2.4.2. Werkelijke beroepskosten (Code 1406-49/2406-19).......................................941 2.4.3. Specifieke werkelijke beroepskosten van bedrijfsleiders ................................942 2.4.3.1. Ten laste genomen verlies van bedrijfsleiders................................942 2.4.3.2. De aftrek van intresten van leningen ..............................................943 2.4.3.3. De afstand van bezoldigingen aan de vennootschap ......................944 VAK XVII. Wints uit nijverheids-, handels- of landbouwondernemingen ...........................947
20
INHOUD
1. Algemeen .............................................................................................................................948 1.1. Welke belastingplichtigen kunnen winst behalen? .....................................................948 1.2. Belastbaarheid.............................................................................................................948 1.2.1. Verrichtingen uitgevoerd door de onderneming of door haar tussenkomst .....................................................................................................949 1.2.2. Een waardevermeerdering van activa of een waardevermindering van passiva wanneer deze zijn uitgedrukt of verwezenlijkt ...................................950 1.2.3. Latente meerwaarden op financiële vaste activa en andere effecten in portefeuille ......................................................................................................950 1.2.4. Onderwaardering van activa of overwaardering van passiva ..........................951 2. Brutowinst van de eigenlijke exploitatie (Code 1600-49/2600-19) .....................................953 2.1. Vaststelling brutowinst ...............................................................................................953 2.1.1. De belastingplichtige voert een volledige boekhouding volgens het principe van het dubbel boekhouden...............................................................953 2.1.2. De belastingplichtige voert een vereenvoudigde boekhouding .......................953 2.1.3. Tegenberekening door de administratie ..........................................................954 2.1.4. Forfaitaire taxatie ............................................................................................954 2.1.5. Vaststelling belastbare winst ...........................................................................954 2.2. Winstbestanddelen ......................................................................................................955 2.2.1. Het loon dat betrokkene zichzelf of zijn echtgenote heeft toegekend; ............956 2.2.2. De voordelen van alle aard..............................................................................956 2.2.3. Speculaties met koopwaar ...............................................................................957 2.2.4. De sommen gebruikt om geleende kapitalen geheel of gedeeltelijk terug te betalen .........................................................................................................958 2.2.5. De bedragen die ten onrechte rechtstreeks als kost op het resultaat drukken............................................................................................................958 2.2.6. Vergoedingen verkregen tijdens de exploitatie als compensatie van een verminderde activiteit......................................................................................958 2.2.7. Abnormale of goedgunstige voordelen (art. 26 WIB’92)................................959 2.2.8. Vergoedingen verkregen tot herstel van een tijdelijke winstderving ..............960 2.2.9. Subsidie aan jongeren......................................................................................962 2.2.10. Rentesubsidies binnenvaartuigen ....................................................................962 3. Voorheen vrijgestelde winst die belastbaar wordt (Code 1601-48/2601-18) .......................964 3.1. Vrijstelling wetenschappelijk personeel......................................................................964 3.2. Vrijstelling voor bijkomend personeel........................................................................965 4. Financiële opbrengsten (Code 1602-47/2602-17)................................................................966 5. Meerwaarden verkregen tijdens de uitoefening van de beroepswerkzaamheid ...................968 5.1. Plaats op de aangifte ...................................................................................................968 5.2. “Activa gebruikt voor de uitoefening van het beroep” (art. 41 WIB’92)....................968 5.3. De niet-uitgedrukte en niet-verwezenlijkte meerwaarde (latente meerwaarden) ........969 5.4. Uitgedrukte, niet verwezenlijkte meerwaarde.............................................................970 5.5. Verwezenlijkte meerwaarden......................................................................................971 5.6. Bedrag van de meerwaarde: bruto-netto (art. 43 WIB’92)..........................................972 5.7. Speciale gevallen.........................................................................................................976 5.7.1. Vordering op de verzekeringsmaatschappij ....................................................976 5.7.2. Gedeeltelijk beroepsmatig gebruikte activa: gemengd gebruik.......................977 5.7.3. Akten van vervreemding onder ontbindende voorwaarde...............................978 5.8. Monetaire meerwaarden (art 44 §1, 2°) ......................................................................979
INHOUD
21
5.8.1. Berekening van het monetair gedeelte (= vrijgesteld deel): ............................979 5.8.2. Herwaarderingscoëfficiënten (art. 2 § 7 WIB’92);..........................................979 5.9. Meerwaarden op ongebouwde onroerende goederen (art.44 §2 WIB’92) ..................980 5.10. Meerwaarden op aandelen...........................................................................................980 5.10.1. Meerwaarden op aandelen n. a. v. een fusie, een splitsing of het aannemen van een andere rechtsvorm volgens art. 211, §1 of 214, §1 WIB’92 (art. 45, §1 WIB’92)..........................................................................980 5.10.2. Meerwaarden verkregen n.a.v. de inbreng van aandelen.................................981 5.11. Vrijstelling van meerwaarden op aandelen die toegelaten zijn tot verhandeling op een gereglementeerde markt en die zijn verkregen of vastgesteld naar aanleiding van de lening van die aandelen (aandelenleningen cfr. art. 45, § 2 WIB92) .......................................................................................................................982 5.12. Meerwaarde op personenwagens ................................................................................984 5.13. Wijze van taxatie: overzicht........................................................................................984 5.13.1. Verwezenlijkt meerwaarde op materiële vaste activa < 5 jaar: .......................985 5.13.2. Verwezenlijkte meerwaarde op FVA en aandelen < 5 jaar .............................985 5.13.3. Verwezenlijkte meerwaarden op MVA > 5 jaar: 16.5 % (Art. 171,4° a WIB'92)...........................................................................................................986 5.13.4. Verwezenlijkte meerwaarden op FVA en aandelen > 5 jaar: 16.5 % (Art. 171,4° a WIB'92).............................................................................................986 5.13.4.1. Algemene regel ..............................................................................986 5.13.4.2. Werkwijze ......................................................................................986 5.13.4.3. Vergoedingen voor afstand van immateriële activa (art.171, 1°, c en 4° b WIB'92) .....................................................................987 5.13.4.4. Vlottende activa..............................................................................988 5.14. Uitgestelde taxatie ingeval van wederbelegging (art.47 WIB’92) ..............................988 5.14.1. Principe ...........................................................................................................988 5.14.2. Herbeleggingsactief.........................................................................................989 5.14.3. Wederbeleggingstermijn .................................................................................991 5.14.4. Belastbaar deel van de meerwaarde ................................................................993 5.14.5. Stopzetting, vervreemding, buitengebruikstelling, niet vervullen van de formaliteiten ....................................................................................................993 5.14.6. Opgave 276 K .................................................................................................994 5.15. Meerwaarde op de vervreemding van bedrijfsvoertuigen (Art. 44bis WIB’92)..........996 5.16. Vrijstelling meerwaarden behaald op binnenschepen bestemd voor de commerciële vaart (art. 44ter WIB’92) .....................................................................1000 5.17. Onteigeningsvergoedingen, andere dan aan landbouwers betaald (Comm.47/93 tot 47/96)...................................................................................................................1002 6. Vergoedingen verkregen tijdens de exploitatie ..................................................................1005 7. Vergoedingen verkregen tot herstel van een tijdelijke winstderving .................................1014 8. Werkelijke beroepskosten ..................................................................................................1015 8.1. Voorwaarden van aftrekbaarheid ..............................................................................1015 8.2. Niet als beroepskosten aftrekbare uitgaven...............................................................1018 8.3. Nettoresultaat ............................................................................................................1019 8.4. Overzicht van de beroepskosten................................................................................1020 8.4.1. Onroerende goederen ....................................................................................1020 8.4.2. Intresten.........................................................................................................1022 8.4.3. Bezoldigingen van het personeel (art. 52,3° WIB’92) ..................................1023
22
INHOUD
8.4.3.1. Helper van zelfstandigen ..............................................................1024 8.4.3.2. Het vakantiegeld...........................................................................1024 8.4.4. Sociale bijdragen en VAPZ...........................................................................1024 8.4.5. Terugbetaalde kosten eigen aan de werkgever ..............................................1028 8.4.6. Erelonen en commissies ................................................................................1034 8.4.7. Afschrijvingen (Art. 52, 6° en 61 tot 65, WIB’92) ........................................1038 8.4.7.1. Algemeen .....................................................................................1038 8.4.7.2. Soorten afschrijvingen..................................................................1041 8.4.7.3. De bijkomende kosten, onrechtstreekse productiekosten en oprichtingskosten .........................................................................1042 8.4.7.4. Afschrijvingspercentages: (com.I.B. 61/129)...............................1043 8.4.8. Studiekosten ..................................................................................................1047 8.4.9. Documentatiekosten en vakliteratuur ............................................................1047 8.4.10. Kosten van fiscaal advies en bijdragen aan beroepsverenigingen .................1047 8.4.11. Bureelkosten, telefoon, portkosten, bureelbenodigdheden, enz. ...................1048 8.4.12. Verzekeringspremies.....................................................................................1048 8.4.13. Reclamekosten ..............................................................................................1048 8.4.14. Diefstal, verduistering ...................................................................................1049 8.4.15. Betalingen ter bevordering van kinderopvang van minder dan drie jaar.......1049 8.4.16. Startercheque en opleidingscheque ...............................................................1050 8.4.16.1. Startercheque................................................................................1050 8.4.16.2. Opleidingcheque...........................................................................1050 8.4.17. Dienstencheque voor moederschapshulp ......................................................1053 8.4.18. Kosten van vervreemding..............................................................................1054 8.4.19. 120 % aftrekbare kosten:...............................................................................1057 8.4.19.1. Kosten voor gemeenschappelijk vervoer van personeelsleden tussen de woonplaats en de plaats van tewerkstelling ..................1057 8.4.19.2. Beveiligingskosten .......................................................................1061 8.4.19.3. Kosten gemaakt om het woon-werkverkeer per fiets aan te moedigen ......................................................................................1061 8.4.20. Niet aftrekbare kosten ...................................................................................1062 8.4.20.1. Persoonlijke uitgaven (Art. 53, 1°, WIB 92) .................................1062 8.4.20.2. Belastingen ...................................................................................1062 8.4.20.3. Geldboeten (art 53,6°) ..................................................................1064 8.4.20.4. Kledijkosten (art. 53,7°) ...............................................................1067 8.4.20.5. Kosten van jacht, visvangst, pleziervaartuigen en lusthuizen (art. 53,9°) ....................................................................................1067 8.4.20.6. Kosten die op een onredelijke wijze de beroepsbehoeften overtreffen.(art 53,10°en 11° en com. 53/181).............................1068 8.4.20.7. Sommen betaald of toegekend aan niet-rijksinwoners die een bevoorrecht belastingstelsel genieten ...........................................1068 8.4.20.8. Aftrekbare sociale voordelen........................................................1069 8.4.21. Autokosten ....................................................................................................1069 8.4.21.1. Algemeen .....................................................................................1069 8.4.21.2. Overzicht van de autokosten ........................................................1070 8.4.21.2.1. Autokosten die onder de 75 % begrenzing vallen .....................1070 8.4.21.2.2. Kosten die niet onder die begrenzing vallen..............................1074 8.4.21.2.3. Niet aftrekbare kosten: verkeersboeten......................................1075
INHOUD
23
8.4.21.3. Gemeenschappelijk georganiseerd vervoer ..................................1077 8.4.21.4. Kosten gemaakt om het gebruik van de fiets door personeelsleden aan te moedigen in het kader van het woonwerkverkeer (art. 64ter WIB’92)..................................................1077 8.4.21.5. Woon-werk verkeer......................................................................1077 8.4.21.5.1. Het gebruik van de 0,15 euro per kilometer ..............................1077 8.4.21.5.2. De motorfiets .............................................................................1080 8.4.21.5.3. Samenrijdende echtgenoten .......................................................1081 8.4.21.5.4. Andere dan autokosten: art. 66bis WIB’92 ...............................1081 8.4.21.6. Doorgerekende kosten..................................................................1090 8.4.22. Restaurant- en receptiekosten, relatiegeschenken en reclameartikelen .........1090 8.4.22.1. Restaurantkosten ..........................................................................1090 8.4.22.2. Receptiekosten .............................................................................1094 8.4.22.3. Relatiegeschenken ........................................................................1095 8.4.22.4. Voorgeschoten/doorgerekende kosten..........................................1096 9. Vrijstellingen en aftrekken.................................................................................................1098 9.1. Vrijgestelde waardeverminderingen (code 1609-40/2609-10)..................................1098 9.2. Voorzieningen voor risico's en kosten (code 1609-40/2609-10)...............................1099 9.3. Speciaal geval: Wet betreffende de continuïteit van ondernemingen (code 160841/2608-11)...............................................................................................................1100 9.4. Vrijstelling voor bijkomend personeel......................................................................1102 9.4.1. Vrijstelling voor bijkomend personeel voor de uitvoer en de integrale kwaliteitszorg (Code 1612-37/2612-07)........................................................1102 9.4.2. Vrijstelling voor bijkomend laaggeschoold personeel (code 161336/2613-06 en 1666-80/2666-50)..................................................................1104 9.4.3. Stage in de onderneming (code 1622-27/2622-94 en 1678-68/2678-38) ......1108 9.5. Investeringsaftrek (Code 1614-35/2614-05 en 1662-84/2662-54)............................1109 9.5.1. Algemeen ......................................................................................................1109 9.5.2. Verhoogde investeringsaftrek voor rookafzuig- of verluchtingssystemen in rookkamers van horeca-inrichtingen. ........................................................1112 9.5.3. Investering in beveiliging..............................................................................1114 9.5.4. Verhoogde investeringsaftrek voor de beveiliging van bedrijfsvoertuigen vanaf ajr 2010................................................................................................1117 9.5.5. Verhoogde investeringsaftrek voor de installatie van oplaadstations voor elektrische voertuigen ...................................................................................1118 10. Vrijstelling van opbrengsten geboekt ingevolge de homologatie van een reorganisatieplan of de vaststelling van een minnelijk akkoord door de rechtbank (code 1608-41/2608-11).....................................................................................................1123 11. Toekenning aan de meewerkende echtgenoot of wettelijk samenwonende partner ...........1125 12. Beroepsverliezen van het belastbaar tijdperk.....................................................................1128 12.1. Definiëring (art 23 § 2 WIB'92) ................................................................................1128 12.2. Bewijs van het verlies ...............................................................................................1128 12.3. Aanrekening van het verlies......................................................................................1129 13. Inkomsten of kosten van buitenlandse oorsprong (rubriek 17) ..........................................1132 14. Feitelijke vereniging (rubriek 18 tot 19) ............................................................................1133 VAK XVIII. Baten....................................................................................................................1135
24
INHOUD
1. 2. 3. 4.
Op wie van toepassing?......................................................................................................1136 Bijzondere gevallen............................................................................................................1137 Belastbaar tijdstip...............................................................................................................1145 Ontvangsten uit de uitoefening van het beroep (Code 1650-96 - 2650-66) .......................1149 4.1. Welke ontvangsten? ..................................................................................................1149 4.2. Ontvangsten verkregen door sportbeoefenaars voor hun sportieve activiteiten (1658-88/2658-58) ....................................................................................................1150 4.3. Ontvangsten verkregen door opleiders, trainers en begeleiders voor hun activiteiten ten behoeve van sportbeoefenaars (1659-87 /2659-57)..........................1150 4.4. Achterstallige erelonen (Code 1652-94/2652-64).....................................................1150 4.5. Voorheen vrijgestelde baten die belastbaar worden (code 1651-95/2651-65) ..........1151 5. Meerwaarden (Code 1653-93/2653-63 – 1654-92/2654-62) .............................................1152 6. Kosten van vervreemding van activa (code 1674-72/2674-42)..........................................1153 7. Vergoedingen (Code 1655-91/2655-61-1667-79/2667-49-1661-85/2661-55)...................1154 8. Sociale bijdragen (Code 1656-90 – 2656-60) ....................................................................1156 9. Andere beroepskosten (andere dan die vermeld in a & b; code 1657-89 of code 2657-59).............................................................................................................................1159 9.1. Wettelijk forfait.........................................................................................................1159 9.2. Werkelijke beroepskosten .........................................................................................1160 10. Vrijstelling voor bijkomend personeel (code 1666-80/2666-50) .......................................1169 11. Vrijstelling voor tewerkstelling van stagiairs (en 1678-68/2678-38).................................1169 12. Investeringsaftrek (Code 1662-84/2662-54) ......................................................................1169 13. Toekenning aan de meewerkende echtgenoot of wettelijk samenwonende (Code 1663-83/ 2663-53)..............................................................................................................1170 14. Inkomsten of kosten uit een feitelijke vereniging (rubrieken 18 en 19).............................1172 15. Akkoorden met de belastingadministratie..........................................................................1173 15.1. Individuele akkoorden...............................................................................................1173 15.2. Collectieve akkoorden (art 342 WIB'92) ..................................................................1174 VAK XIX. Voorheffingen ........................................................................................................1175 1. 2. 3. 4.
Roerende voorheffing (Code 1756-87 - 2756-57)..............................................................1176 Forfaitair gedeelte van de buitenlandse belasting: FBB (Code 1757-86/2757-56) ............1177 Bedrijfsvoorheffing (Code 1758-85/ 2758-55) ..................................................................1178 Verrekenbaar belastingkrediet ...........................................................................................1179
VAK XX. Bezoldigingen van meewerkende echtgenoten en wettelijk samenwonende partners ......................................................................................................................................1183 1. Categorieën ........................................................................................................................1184 2. Fiscaal ................................................................................................................................1185 VAK XXI. Winst en baten van een vorige beroepswerkzaamheid.......................................1189 1. De eerste categorie; Stopzettingsmeerwaarden ..................................................................1191 1.1. Belastbaar tijdstip......................................................................................................1192 1.2. Bedrag van de stopzettingsmeerwaarde ....................................................................1193 1.3. Vrijgestelde stopzettingsmeerwaarden......................................................................1193
INHOUD
25
1.4. Belastbare stopzettingsmeerwaarden ........................................................................1193 1.4.1. Materiële en financiële vaste activa en aandelen...........................................1194 1.4.2. Immateriële vaste activa (van toepassing vanaf 6/4/92)................................1194 1.4.3. Stopzettingsmeerwaarden met betrekking tot voorraden en bestellingen in uitvoering; .................................................................................................1195 1.5. Bijzondere gevallen...................................................................................................1195 1.5.1. Betaling in schijven (Comm.I.B. 28/30): ......................................................1195 1.5.2. Betaling prijs op lijfrente (Comm.I.B. 28/30): ..............................................1196 1.5.3. Betaling prijs met toekomstige winsten (of omzet) van de overnemer (Com.I.B. 28/31): ..........................................................................................1196 2. Winsten en baten die overeenstemmen met de voorheen afgetrokken werkelijk kosten van vervreemding van activa waarop na de stopzetting een (al dan niet belastbare) stopzettingsmeerwaarde is verwezenlijkt. (code 1693-53/2693-23 en 1696-50/2696-20)...............................................................................................................1198 3. Landbouwpremies die afzonderlijk belastbaar zijn tegen 12,5 % of 16,5 % .....................1199 4. De tweede categorie: winsten of baten behaald na stopzetting ..........................................1200 4.1. Winst of baten behaald of vastgesteld na de stopzetting (code 1695-51/2695-21) ...1200 4.2. Compensatievergoedingen ........................................................................................1200 4.3. Tijdstip van belastbaarheid .......................................................................................1201 4.4. Tarief.........................................................................................................................1201 5. Na de stopzetting verkregen baten voor sportieve activiteiten verricht tijdens een vorige beroepswerkzaamheid als sportbeoefenaar (1688-58 - 2688-28)............................1203 6. Na de stopzetting verkregen baten voor sportieve activiteiten ten behoeve van sportbeoefenaars, verricht tijdens een vorige beroepswerkzaamheid als opleider, trainer of begeleider (1689-57/2689-27) ............................................................................1203 7. Werkelijke beroepskosten gedaan of gedragen na de stopzetting (Code 1697-49/2697-19) ....1204 8. Meerwaarden ingevolge de voortzetting van de onderneming, de beroepswerkzaamheid of één of meer bedrijfsafdelingen of takken van beroepswerkzaamheid (voortzettingsstelsel art. 46 WIB’92, §1, 1°) .................................1206 8.1. Wanneer van toepassing............................................................................................1206 8.2. Gevolgen voor de overlater.......................................................................................1206 8.3. Gevolgen voor de overnemer ....................................................................................1207 9. Meerwaarde ingevolge de inbreng in een vennootschap van één of meer bedrijfsafdelingen of takken van werkzaamheid of van algemeenheid van goederen (art. 46 WIB’92, §1, 2°) .....................................................................................................1208 9.1. Voorwaarden om van een volledige maar tijdelijke vrijstelling te kunnen genieten .....................................................................................................................1208 10. Meerwaarden bij een inbreng van een land- of tuinbouwonderneming in een landbouwvennootschap (art.46 §1,3° WIB’92)..................................................................1212 10.1. Inbreng in een landbouwvennootschap zonder fiscale rechtspersoonlijkheid...........1212 10.2. Inbreng in een landbouwvennootschap met fiscale rechtspersoonlijkheid................1213 VAK XXII. Eerste vestiging als zelfstandige..........................................................................1215 VAK XXIII. Verrekenbare woonstaatheffing........................................................................1219 Lijst van dagelijkse forfaitaire verblijfsvergoedingen van toepassing vanaf 1.4.2010.........1223
