Inhoud Toepassingsgebied en inleidende begrippen...31

Inhoud Toepassingsgebied en inleidende begrippen................................................................................31 Verantwoording en bibliografie...................................................................................................32 1. Personeel toepassingsgebied....................................................................................................34 1.1. Onderworpen personen ...................................................................................................34 1.1.1. Rechtspersoonlijkheid........................................................................................34 1.1.2. Exploitatie van een onderneming / verrichtingen van winstgevende aard .........36 1.1.2.1. Exploitatie van een onderneming......................................................36 1.1.2.2. Verrichtingen van winstgevende aard...............................................37 1.1.3. Fiscaal domicilie in België ................................................................................42 1.2. Niet onderworpen personen ............................................................................................47 1.2.1. Onvoorwaardelijk uitgesloten personen (artikel 180 WIB) ...............................47 1.2.2. Vzw’s en andere rechtspersonen die geen winstoogmerk nastreven .................48 1.2.2.1. Bedoelde rechtspersonen ..................................................................48 1.2.2.2. De bevoorrechte activiteiten (artikel 181 WIB)................................49 1.2.2.3. De bevoorrechte verrichtingen (artikel 182 WIB) ............................51 1.2.2.3.1. Alleenstaande of uitzonderlijke verrichtingen ...............................51 1.2.2.3.2. Beleggen van fondsen ....................................................................52 1.2.2.3.3. Verrichtingen die slechts bijkomstig op nijverheids-, handels- of landbouwverrichtingen betrekking hebben of niet volgens nijverheids- of handelsmethoden wordt uitgevoerd ......................................................................................52 1.2.2.3.4. Alles of niets ..................................................................................55 1.2.2.3.5. Procedurele aspecten......................................................................55 1.3. Recente rechtspraak ........................................................................................................56 1.4. Fiscale eenheid ...............................................................................................................57 1.5. Intra-Europese vennootschap..........................................................................................57 2. Materieel toepassingsgebied ....................................................................................................58 2.1. Algemene principes voor de vaststelling van de winst ...................................................58 2.1.1. Verwijzing naar de personenbelasting ...............................................................58 2.1.2. Professionalisatie ...............................................................................................58 2.1.3. Annaliteitsbeginsel.............................................................................................58 2.1.3.1. Algemeen ..........................................................................................58 2.1.3.2. Duur van het boekjaar.......................................................................59 2.1.3.3. Voorwaardelijke rechten - eigendomsvoorbehoud ...........................60 2.1.3.4. Retroactiviteitsclausules ...................................................................64 2.1.3.5. Uitzonderingen..................................................................................64 2.1.4. Primauteit van het boekhoudrecht .....................................................................65 2.1.5. Eenheid van bedrijfseconomische en fiscale jaarrekening – bindende kracht van de jaarrekening .................................................................................66 2.1.5.1. Principe .............................................................................................66 2.1.5.2. Bindende kracht van de jaarrekening................................................66 2.1.5.3. Munteenheid .....................................................................................70 2.1.6. IAS/IFRS - normen............................................................................................70 2.1.7. Technische bepaling van de belastbare winst ....................................................71 2.2. Het winstbegrip in de personenbelasting ........................................................................72

6

INHOUD

2.3. 2.4. 2.5. 2.6.

2.7.

2.2.1. Winst uit de eigenlijke exploitatie .....................................................................72 2.2.2. Meerwaarden .....................................................................................................73 2.2.3. Verdoken reserves..............................................................................................73 De netto-actief benadering..............................................................................................74 De dynamische benadering.............................................................................................74 Bijzondere systemen tot vaststelling van de belastbare winst ........................................75 Bewijslast........................................................................................................................79 2.6.1. Klassieke visie ...................................................................................................79 2.6.2. Andere visie .......................................................................................................80 Simulatie en rechtsmisbruik............................................................................................83 2.7.1. Simulatie ............................................................................................................83 2.7.2. Rechtsmisbruik ..................................................................................................85 2.7.2.1. Belastingontduiking versus belastingontwijking ..............................85 2.7.2.2. Antirechtsmisbruikbepaling ..............................................................86 2.7.2.2.1. Stap 1 – De belastingadministratie levert het bewijs van fiscaal misbruik ..............................................................................87 2.7.2.2.2. Stap 2 – Tegenbewijs door belastingplichtige................................95 2.7.2.2.3. Stap 3 – Het herstel ........................................................................98 2.7.2.2.4. Voorafgaande beslissing in fiscale zaken.....................................101 2.7.2.2.5. Aanslagtermijnen .........................................................................102 2.7.2.2.6. Belastingvermeerdering ...............................................................102 2.7.2.2.7. Inwerkingtreding..........................................................................103

Reserves A. Belastbare gereserveerde winst .............................................................................107 Inleidende beschouwingen.........................................................................................................108 1. Belastbare reserves in het kapitaal en belastbare uitgiftepremies ..........................................109 1.1. Gestort kapitaal.............................................................................................................109 1.1.1. Het maatschappelijk kapitaal ...........................................................................109 1.1.1.1. Algemeen ........................................................................................109 1.1.1.2. Aandelenruil....................................................................................110 1.1.1.3. Inbreng van een bedrijfsafdeling.....................................................110 1.1.1.4. Inbreng Belgische inrichting buitenlandse vennootschap ...............111 1.1.1.5. Grensoverschrijdende reorganisatieverrichtingen...........................111 1.1.1.6. Omzetting vzw in vennootschap met sociaal oogmerk ...................111 1.1.1.7. Netto actief verzekeringsonderneming ...........................................112 1.1.2. De uitgiftepremie .............................................................................................112 1.1.2.1. Algemeen ........................................................................................112 1.1.2.2. Toegestaan kapitaal.........................................................................114 1.1.2.3. Coöperatieve vennootschap ............................................................114 1.1.3. Winstbewijzen .................................................................................................115 1.2. Belaste reserves in kapitaal en belaste uitgiftepremies .................................................116 1.3. Belastingvrije reserves in kapitaal ................................................................................119 2. Belastbaar gedeelte van de herwaarderingsmeerwaarden......................................................120 3. Wettelijke reserve ..................................................................................................................128 4. Onbeschikbare reserves .........................................................................................................128 5. Beschikbare reserves .............................................................................................................129 6. Overgedragen winst of verlies ...............................................................................................129 7. Belastbare voorzieningen.......................................................................................................131

INHOUD

7

8. Andere in de balans vermelde reserves..................................................................................133 9. Andere belastbare reserves (+)/(-) .........................................................................................133 10. Onzichtbare reserves............................................................................................................134 10.1. Begripsomschrijving.....................................................................................................134 10.1.1. Oprichtingskosten ............................................................................................134 10.1.2. Immateriële vaste activa ..................................................................................135 10.1.3. Materiële vaste activa ......................................................................................137 10.1.3.1. Algemeen ........................................................................................137 10.1.3.2. Investering of kost?.........................................................................140 10.1.3.2.1. Duurzaamheid ..............................................................................140 10.1.3.2.2. Nuttigheid ....................................................................................140 10.1.3.2.3. Economische eenheid...................................................................141 10.1.3.2.4. Materialiteitsgrens........................................................................141 10.1.3.2.5. Enkele toepassingsgevallen..........................................................142 10.1.4. Financiële vaste activa .....................................................................................143 10.1.4.1. Begrip .............................................................................................143 10.1.4.2. Belang .............................................................................................144 10.1.4.3. Onderscheid met geldbeleggingen ..................................................144 10.1.5. Vorderingen op meer dan één jaar ...................................................................145 10.1.6. Voorraden ........................................................................................................146 10.1.7. Bestellingen in uitvoering ................................................................................148 10.1.8. Vorderingen op ten hoogste één jaar................................................................150 10.1.9. Geldbeleggingen ..............................................................................................150 10.1.10. Liquide middelen .............................................................................................151 10.1.11. Overlopende rekeningen van het actief............................................................151 10.1.12. Schulden op meer dan één jaar ........................................................................151 10.1.13. Schulden op ten hoogste één jaar.....................................................................151 10.1.14. Overlopende rekeningen van het passief .........................................................152 10.2. Waarderingsregels ........................................................................................................152 10.2.1. Algemene principes .........................................................................................152 10.2.2. Aanschaffingswaarde.......................................................................................155 10.2.2.1. Algemeen ........................................................................................155 10.2.2.1.1. Aanschaffingsprijs .......................................................................155 10.2.2.1.2. Vervaardigingsprijs......................................................................155 10.2.2.1.3. Inbrengwaarde..............................................................................157 10.2.2.2. Kosteloze verkrijging (algemeen)...................................................159 10.2.2.2.1. Verkrijging om niet ......................................................................159 10.2.2.2.2. Met verkrijging om niet gelijkgestelde handelingen ....................160 10.2.2.2.3. Gedeeltelijke verkrijging om niet.................................................160 10.2.2.2.4. Verwante ondernemingen ............................................................160 10.2.2.2.5. Quid om niet verkregen handelsgoederen? ..................................160 10.2.2.2.6. Fiscale gevolgen...........................................................................161 10.2.2.3. Kosteloze verkrijging (van opstallen) .............................................165 10.2.2.4. Groenestroom- en warmtekrachtcertificaten...................................167 10.2.2.5. Verkrijging tegen te hoge waarde (de overprijs).............................168 10.2.2.6. Opsplitsing grond / gebouw ............................................................169 10.2.2.7. Activa met identieke technische of juridische kenmerken ..............171 10.2.2.8. Ijzeren voorraad ..............................................................................171

8

INHOUD

10.2.2.9. Vreemde valuta ...............................................................................172 10.2.2.10. Vruchtgebruik .................................................................................173 10.2.2.10.1. Economische waarde....................................................................173 10.2.2.10.2. Forfaitaire waarde ........................................................................174 10.2.2.10.3. Periodieke vergoeding..................................................................175 10.2.2.10.4. Gevolgen overwaardering vruchtgebruik.....................................175 10.2.2.11. Aanschaffing tegen lijfrente............................................................177 10.2.3. Waarde in het economisch verkeer ..................................................................179 10.3. Belastbare waardeverminderingen................................................................................181 10.3.1. Principe............................................................................................................181 10.3.2. Toepassingen ...................................................................................................183 10.3.2.1. Waardeverminderingen op materiële vaste activa ..........................183 10.3.2.1.1. Algemeen .....................................................................................183 10.3.2.1.2. Vervuilde terreinen ......................................................................183 10.3.2.1.3. Aankoopkosten (grond)................................................................184 10.3.2.2. Waardeverminderingen op financiële vaste activa en andere geldbeleggingen ..............................................................................189 10.3.2.2.1. Financiële vaste activa .................................................................189 10.3.2.2.2. Reconstitutiemeerwaarden ...........................................................189 10.3.2.2.3. Geldbeleggingen ..........................................................................190 10.3.2.3. Waardeverminderingen op voorraden.............................................190 10.3.2.4. Waardeverminderingen op vorderingen..........................................192 10.4. Overdreven afschrijvingen............................................................................................192 10.4.1. Principe............................................................................................................192 10.4.2. Fiscale verwerking van de niet aanvaardbare afschrijvingen...........................196 10.4.2.1. Verworpen uitgave..........................................................................196 10.4.2.2. Afschrijvingsexcedenten - onzichtbare reserve...............................196 10.4.2.3. Onderscheid en belang....................................................................197 10.4.3. Afschrijvingsystemen ......................................................................................197 10.4.3.1. Lineaire methode ............................................................................197 10.4.3.2. Degressieve methode ......................................................................198 10.4.3.3. Andere fiscaal toegelaten methodes................................................202 10.4.3.4. Andere methodes ............................................................................203 10.5. Afschrijvingsduur .........................................................................................................205 10.5.1. Oprichtingskosten ............................................................................................205 10.5.2. Immateriële vaste activa ..................................................................................205 10.5.3. Materiële vaste activa ......................................................................................216 10.5.3.1. Wettelijke bepalingen .....................................................................216 10.5.3.2. Administratief standpunt.................................................................216 10.5.3.3. Rechtspraak.....................................................................................218 10.5.3.3.1. Onroerende goederen ...................................................................218 10.5.3.3.2. Installaties, machines en uitrusting ..............................................222 10.5.3.3.3. Vakliteratuur ................................................................................223 10.5.3.3.4. Platencollectie ..............................................................................223 10.5.3.3.5. Meubilair......................................................................................223 10.5.3.3.6. Rollend materieel .........................................................................223 10.5.3.3.7. Bijkomende kosten.......................................................................225 10.5.3.3.8. Begin afschrijvingsduur ...............................................................226

INHOUD

9

10.5.3.3.9. Proratering van de eerste afschrijvingsannuïteit ..........................228 10.5.3.4. Einde afschrijvingsduur ..................................................................228 10.5.3.5. Motivering bericht van wijziging....................................................231 10.5.4. Aanvullende of uitzonderlijke afschrijvingen en terugname van afschrijvingen ..................................................................................................231 10.5.5. Taxatie - Aanpassing van de boekhouding - Detaxatie....................................232 10.5.6. Inhalen van afschrijvingstekorten ....................................................................236 10.5.7. Bijzondere attentiepunten ................................................................................238 10.5.7.1. Vruchtgebruik – Blote eigendom....................................................238 10.5.7.2. Erfpacht – Recht van opstal ............................................................245 10.5.7.3. Kosten aan gehuurde gebouwen .....................................................250 10.5.8. Toepassingen ...................................................................................................252 10.5.8.1. Software – Toepassing artikel 63 WIB ...........................................252 10.5.8.2. Toepassing artikel 64 WIB .............................................................254 10.5.8.3. Herschatting grondwaarde – Wijziging afschrijvingspercentage – Aanpassen boekhouding........................256 10.5.8.4. Activa in kosten ..............................................................................259 10.5.8.5. Aankoopkosten personenwagen – Toepassing artikel 65 WIB.......260 10.6. Andere onderschattingen van activa en overschattingen van passiva...........................265 10.6.1. Financiële vaste activa .....................................................................................265 10.6.2. Vorderingen op meer dan één jaar ...................................................................266 10.6.3. Voorraden ........................................................................................................269 10.6.4. Bestellingen in uitvoering ................................................................................274 10.6.4.1. Winstuitdrukking volgens de voortschrijding van de werken.........274 10.6.4.2. Winstuitdrukking na afwerking van de werken ..............................274 10.6.5. Vorderingen op ten hoogste één jaar................................................................275 10.6.5.1. Algemeen ........................................................................................275 10.6.5.2. Vorderingen (maandelijks lastenpercentage) ..................................275 10.6.5.3. Door te rekenen kosten ...................................................................275 10.6.6. Geldbeleggingen en liquide middelen..............................................................275 10.6.6.1. Algemeen ........................................................................................275 10.6.6.2. Vastrentende effecten......................................................................276 10.6.6.3. Inschrijvingsrechten en warrants ....................................................277 10.6.6.4. Opties..............................................................................................279 10.6.6.5. Transactionele vergoeding ..............................................................281 10.6.7. Overlopende rekeningen van het actief............................................................281 10.6.7.1. Over te dragen kosten .....................................................................281 10.6.7.2. Toe te rekenen opbrengsten ............................................................282 10.6.8. Schulden ..........................................................................................................282 10.6.8.1. Algemeen ........................................................................................282 10.6.8.2. Niet ingekohierde lokale taksen......................................................284 10.6.8.3. Voorziening voor vakantiegeld.......................................................284 10.6.8.4. Waarborg op verpakkingen.............................................................286 10.6.8.5. Kwijtschelding van schulden ..........................................................287 10.6.8.6. Derdenrekening...............................................................................287 10.6.8.7. Creditering rekening courant ..........................................................287 10.6.9. Overlopende rekeningen van het passief .........................................................288 11. Aanpassingen in meer van de begintoestand der reserves ...................................................292

10

INHOUD

11.1. Meerwaarden op aandelen (code 006) ..........................................................................292 11.1.1. Bedoelde meerwaarden....................................................................................292 11.1.2. Reconstitutiemeerwaarden...............................................................................296 11.1.3. Niet bedoelde meerwaarden.............................................................................297 11.1.3.1. Uitgedrukte, niet gerealiseerde meerwaarden .................................297 11.1.3.2. Meerwaarden gerealiseerd in het kader van een belastingvrije reorganisatie....................................................................................297 11.1.3.2.1. Verrichtingen tot en met 11 januari 2009.....................................297 11.1.3.2.2. Verrichtingen vanaf 12 januari 2009............................................299 11.1.3.3. Meerwaarden vastgesteld naar aanleiding van de lening van aandelen ..........................................................................................301 11.1.3.4. Meerwaarden gerealiseerd op aandelen behorende tot de handelsportefeuille..........................................................................301 11.1.4. Voorwaarden....................................................................................................302 11.1.4.1. Taxatievoorwaarde..........................................................................302 11.1.4.2. Permanentievoorwaarde..................................................................304 11.1.4.3. Kleine vennootschap.......................................................................305 11.1.5. Bedrag van de meerwaarde..............................................................................305 11.1.5.1. Verkoopkosten ................................................................................305 11.1.5.1.1. Tot en met aanslagjaar 2006 ........................................................305 11.1.5.1.2. Vanaf aanslagjaar 2007 ................................................................306 11.1.5.2. Disconto ..........................................................................................307 11.1.5.2.1. Wisselkoersverschillen.................................................................307 11.2. Definitieve vrijstelling tax shelter erkende audiovisuele werken (Code 008) ..............309 11.3. Vrijgestelde gewestelijke steunmaatregelen (Code 014) ..............................................309 11.3.1. Vrijgestelde bedragen met ingang van aanslagjaar 2007 .................................309 11.3.2. Vrijgestelde bedragen met ingang van aanslagjaar 2008 .................................310 11.3.3. Boekhoudkundige verwerking .........................................................................310 11.4. Definitieve vrijstelling winst voortvloeiend uit de homologatie van een reorganisatieplan en uit de vaststelling van een minnelijk akkoord (code 019) ...........313 11.5. Andere (Code 007) .......................................................................................................315 11.5.1. Formele kapitaalvermindering .........................................................................315 11.5.2. Terugbetaling van belastingen .........................................................................315 11.5.3. Meerwaarde personenwagens ..........................................................................316 11.5.4. Neerwaartse correctie (artikel 185, §2 WIB) ...................................................316 12. Aanpassingen in min van de begintoestand der reserves .....................................................317 Reserves B. Vrijgestelde gereserveerde winst ...........................................................................319 1. Waardeverminderingen op handelsvorderingen ....................................................................320 1.1. Voorwaarden voor belastingvrijstelling........................................................................320 1.1.1.1.1. Materiële voorwaarden.................................................................320 1.1.1.1.2. Formele voorwaarden ..................................................................324 1.1.1.1.3. Kwantitatieve beperking ..............................................................325 1.2. Latere bestemming van de geboekte waardeverminderingen op vorderingen ..............326 1.3. Definitieve verliezen op vorderingen............................................................................326 1.3.1. Fiscale kwalificatie ..........................................................................................326 1.3.2. Bewijs ..............................................................................................................327 1.3.2.1. Faillissement ...................................................................................328

INHOUD

11

1.3.2.2. Andere.............................................................................................330 1.4. Uitbreidingen ................................................................................................................333 1.4.1. Btw...................................................................................................................333 1.4.2. Wet betreffende de continuïteit van ondernemingen en faillissementwet........334 1.4.2.1. WCO ...............................................................................................334 1.4.2.1.1. Juridische analyse ........................................................................335 1.4.2.1.2. Fiscale relevantie..........................................................................335 1.4.2.2. Het faillissement .............................................................................337 1.4.2.2.1. Juridische analyse ........................................................................337 1.4.2.2.2. Fiscale relevantie..........................................................................339 1.5. Voorbeeld .....................................................................................................................339 1.5.1. Gegevens .........................................................................................................339 1.5.2. Boekhoudkundige verwerking .........................................................................340 1.5.3. Fiscale verwerking...........................................................................................341 1.5.3.1. Vennootschapsbelasting..................................................................341 1.5.3.1.1. Aangifte vennootschapsbelasting.................................................341 1.5.3.1.2. Formulier 204.3............................................................................341 1.5.3.2. Btw..................................................................................................341 2. Voorzieningen voor risico's en kosten ...................................................................................343 2.1. Voorwaarden ................................................................................................................343 2.1.1. Materiële voorwaarden ....................................................................................343 2.1.2. Formele voorwaarden ......................................................................................345 2.2. Casuïstiek......................................................................................................................347 2.2.1. Aansprakelijkheid ............................................................................................347 2.2.1.1. Professionele aansprakelijkheid......................................................347 2.2.1.1.1. Algemeen .....................................................................................347 2.2.1.1.2. Tienjarige aansprakelijkheid van architecten en aannemers ........347 2.2.1.2. Productaansprakelijkheid ................................................................347 2.2.1.2.1. Algemeen .....................................................................................347 2.2.1.2.2. Waarborg en garantieverplichtingen ............................................348 2.2.1.3. Hangende geschillen .......................................................................349 2.2.2. Personeel – Brugpensioen - Pensioen ..............................................................350 2.2.2.1. Ontslag ............................................................................................350 2.2.2.2. Brugpensioen ..................................................................................351 2.2.2.3. Pensioenen ......................................................................................351 2.2.2.4. Overlijdensdekking .........................................................................354 2.2.3. Andere .............................................................................................................354 2.2.3.1. Herstelling.......................................................................................354 2.2.3.2. Verhuiskosten .................................................................................355 2.2.3.3. Beurs- en foirekosten ......................................................................355 2.2.3.4. Registratierechten (beroepsverkoper) .............................................355 2.2.3.5. Bodemsanering ...............................................................................356 2.2.3.6. Termijncontracten ...........................................................................357 2.2.3.7. Interesten.........................................................................................357 2.2.3.8. Bonus personeel ..............................................................................358 2.2.3.9. Verhuurgarantie ..............................................................................358 2.2.3.10. Recupelbijdrage ..............................................................................358 2.2.3.11. Kalversterfte....................................................................................359

12

INHOUD

2.2.3.12. Storten van afval .............................................................................359 2.3. Latere bestemming van de geboekte voorzieningen voor risico's en kosten.................360 3. Uitgedrukte maar niet verwezenlijkte meerwaarden..............................................................365 4. Verwezenlijkte meerwaarden ................................................................................................366 4.1. Gespreid te belasten verwezenlijkte meerwaarden .......................................................366 4.1.1. Meerwaarden op bepaalde effecten .................................................................366 4.1.2. Meerwaarden op materiële en immateriële vaste activa ..................................367 4.1.2.1. Meerwaarden ..................................................................................367 4.1.2.1.1. Gedwongen meerwaarden ............................................................367 4.1.2.1.2. Vrijwillig verwezenlijkte meerwaarden .......................................369 4.1.2.1.3. Sale and lease back ......................................................................373 4.1.2.2. Aard van de activa ..........................................................................375 4.1.2.3. Bedrag van de meerwaarde .............................................................378 4.1.2.4. De herbelegging ..............................................................................378 4.1.2.5. De herbeleggingstermijn .................................................................380 4.1.2.6. Gespreide belasting.........................................................................382 4.1.2.7. Formaliteiten...................................................................................384 4.1.2.8. Boekhoudkundige verwerking ........................................................384 4.1.2.9. Toepassing ......................................................................................386 4.1.2.9.1. Gegevens......................................................................................386 4.1.2.9.2. Berekening van de meerwaarde ...................................................387 4.1.2.9.3. Journaalposten boekjaar 31/12/N10 .............................................387 4.1.2.9.4. Berekening van de terug te nemen gespreid te belasten meerwaarde ..................................................................................387 4.1.2.9.5. Boeking terugname ......................................................................389 4.1.2.9.6. Verwerking in aangifte vennootschapsbelasting ..........................389 4.1.2.10. Evaluatie .........................................................................................390 4.2. Andere verwezenlijkte meerwaarden............................................................................391 4.2.1. Het monetaire gedeelte van verwezenlijkte meerwaarden ...............................391 4.2.2. Meerwaarde op aandelen verkregen of vastgesteld naar aanleiding van een fusie, splitsing of omzetting van vennootschappen ...................................391 4.2.3. Meerwaarde bij inbreng van een bedrijfsafdeling of van een algemeenheid van goederen.............................................................................391 4.2.4. Meerwaarden (oud stelsel)...............................................................................392 4.2.4.1. De vóór 1 januari 1990 vastgestelde of verwezenlijkte meerwaarden...................................................................................392 4.2.4.1.1. Gedwongen meerwaarden ............................................................392 4.2.4.1.2. Niet monetair gedeelte van verwezenlijkte meerwaarden............393 4.2.4.2. Het niet monetaire gedeelte van de tot en met het aanslagjaar 1991 vrijwillig verwezenlijkte meerwaarden op bepaalde aandelen ..........................................................................................394 4.2.4.3. Meerwaarden ten gevolge van devaluatie .......................................394 4.3. Meerwaarden op bedrijfsvoertuigen .............................................................................395 4.3.1. Bedrijfsvoertuigen ...........................................................................................395 4.3.2. Gedwongen versus vrijwillig verwezenlijkte meerwaarden ............................395 4.3.3. Bedrag van de meerwaarde..............................................................................396 4.3.4. Herbelegging....................................................................................................396 4.3.5. Andere voorwaarden........................................................................................398

INHOUD

13

4.4. Meerwaarden binnenschepen........................................................................................399 4.4.1. Binnenschepen .................................................................................................399 4.4.2. Gedwongen versus vrijwillig verwezenlijkte meerwaarden ............................400 4.4.3. Bedrag van de meerwaarde..............................................................................400 4.4.4. Herbelegging....................................................................................................400 4.4.5. Andere voorwaarden........................................................................................401 4.5. Meerwaarden op zeeschepen ........................................................................................402 5. Investeringsreserve ................................................................................................................403 5.1. Bedrag...........................................................................................................................403 5.2. Beperkingen..................................................................................................................404 5.2.1. Absolute beperking ..........................................................................................404 5.2.2. Belaste reserves ...............................................................................................404 5.2.3. Voorbeeld ........................................................................................................404 5.3. Voorwaarden ................................................................................................................406 5.3.1. Kleine vennootschap........................................................................................406 5.3.2. Onaantastbaarheidsvoorwaarde .......................................................................407 5.3.3. Investeringsverplichting...................................................................................407 5.3.4. Formele voorwaarde ........................................................................................408 5.3.5. Geen cumul met aftrek voor risicokapitaal ......................................................408 6. Tax - Shelter erkende audiovisuele werken ...........................................................................410 6.1. Vrijstelling ....................................................................................................................410 6.2. Belastbaar tijdperk vrijstelling......................................................................................410 6.3. Begrenzing....................................................................................................................411 6.4. Voorwaarden ................................................................................................................411 6.4.1. De raamovereenkomst .....................................................................................411 6.4.2. In aanmerking komend werk ...........................................................................413 6.4.3. Productievennootschap ....................................................................................414 6.4.4. Andere .............................................................................................................414 6.5. Definitieve vrijstelling ..................................................................................................416 6.6. Boekhoudkundige aspecten ..........................................................................................416 6.6.1. Rechten en verplichtingen uit de raamovereenkomst ......................................416 6.6.2. Onaantastbaarheidsvoorwaarde .......................................................................417 6.7. Evaluatie .......................................................................................................................418 7. Winst voortvloeiend uit de homologatie van een reorganisatieplan en uit de vaststelling van een minnelijk akkoord ................................................................................420 8. Andere vrijgestelde bestanddelen ..........................................................................................421 8.1. Kosten van collectief vervoer .......................................................................................421 8.1.1. Gemeenschappelijk woon-werkverkeer...........................................................421 8.1.2. Bedoelde voertuigen ........................................................................................422 8.1.3. Bedoelde kosten...............................................................................................422 8.1.4. Meer- en minderwaarden .................................................................................423 8.1.5. Onaantastbaarheidsvoorwaarde .......................................................................424 8.2. Kosten van beveiliging .................................................................................................425 8.2.1. Bedoelde vrijstelling ........................................................................................425 8.2.2. Bedoelde vennootschappen..............................................................................426 8.2.3. Onaantastbaarheidsvoorwaarde .......................................................................426 8.3. Kosten fietsgebruik voor woon-werkverkeer................................................................426 8.4. Personenwagens met een CO2-uitstoot van 0 gram ......................................................426

14

INHOUD

8.5. Kapitaalsubsidies ..........................................................................................................427 8.6. Vrijstellingen voor specifieke sectoren.........................................................................428 8.7. Vrijgestelde reserves die thans niet meer aangelegd kunnen worden ...........................429 8.7.1. Voorziening voor sociaal passief .....................................................................429 8.7.2. Investeringsreserve ..........................................................................................429 8.7.3. Fiscaal toegelaten afschrijvingen boven de aanschaffingswaarde ...................430 8.7.4. Winsten besteed aan de afkoop van FIV-aandelen ..........................................430 8.7.5. Vrijgestelde reserves van innovatievennootschappen......................................430 Verworpen uitgaven ....................................................................................................................433 1. Beroepskosten: Algemene voorwaarden................................................................................434 1.1. Algemeen......................................................................................................................434 1.1.1. Wettekst ...........................................................................................................434 1.1.2. Kosten ..............................................................................................................434 1.1.2.1. Winstderving...................................................................................434 1.1.2.2. Minderwaarden ...............................................................................434 1.1.2.3. Winstdeelname................................................................................436 1.1.2.4. Tantièmes........................................................................................436 1.1.3. Voorwaarden....................................................................................................436 1.2. Gedaan of gedragen tijdens het belastbaar tijdperk ......................................................436 1.2.1. Belastbaar tijdperk ...........................................................................................437 1.2.2. Betaald .............................................................................................................437 1.2.3. Gedragen..........................................................................................................437 1.2.4. Zekere en vaststaande schuld...........................................................................438 1.2.5. “En” of “Of” ....................................................................................................440 1.2.6. Toepassingen ...................................................................................................441 1.2.6.1. Vooruitbetaalde kosten ...................................................................441 1.2.6.2. Bezoldiging bestuurder ...................................................................442 1.3. Om belastbare inkomsten te verkrijgen of te behouden................................................444 1.3.1. Belastbare inkomsten.......................................................................................444 1.3.2. Intentioneel element?.......................................................................................447 1.3.3. Toepassing: schadevergoeding ........................................................................449 1.3.4. Bewijs ..............................................................................................................453 1.4. Noodzakelijk voor de beroepswerkzaamheid ...............................................................454 1.4.1. Algemeen.........................................................................................................454 1.4.2. Toepassing: gratis ter beschikking stellen van een onroerend goed ................459 1.4.3. Bewijs ..............................................................................................................463 1.5. Verantwoording van de echtheid en het bedrag............................................................464 1.6. Kunnen kosten gedeeltelijk verworpen worden? ..........................................................471 1.6.1. Op basis van artikel 49 WIB? ..........................................................................471 1.6.2. Andere?............................................................................................................472 1.6.2.1. Artikel 53, 10° WIB........................................................................472 1.6.2.2. Voordelen .......................................................................................473 2. Verworpen uitgaven...............................................................................................................474 2.1. Niet aftrekbare belastingen (Code 029) ........................................................................474 2.2. Gewestelijke belastingen, heffingen en retributies (code 028) .....................................476 2.3. Geldboeten, verbeurdverklaringen en straffen van alle aard (Code 030)......................478 2.3.1. Algemeen.........................................................................................................478

15

INHOUD

2.3.2. 2.3.3. 2.3.4. 2.3.5. 2.3.6. 2.3.7. 2.3.8. 2.3.9. 2.3.10. 2.3.11. 2.3.12.

Verkeersboeten ................................................................................................478 Btw-boeten.......................................................................................................480 Administratieve geldboeten inzake registratierechten .....................................481 Proportionele boete taks op de beursverrichtingen ..........................................481 Sociale boetes ..................................................................................................481 E.E.G.–boetes wegens kartelvorming ..............................................................481 Boete eurovignet ..............................................................................................482 Belastingverhoging beurstaks ..........................................................................483 Boete of bijdrage laattijdige neerlegging jaarrekening ....................................483 Boete emissierechten - groenestroomcertificaten ............................................483 Enkel strafrechtelijke geldboeten en geldboeten met betrekking tot de niet aftrekbare inkomstenbelastingen?.............................................................484 2.4. Niet aftrekbare pensioenen, kapitalen, werkgeversbijdragen en –premies (Code 031) ....................................................................................................................485 2.4.1. Het Belgisch pensioenstelsel............................................................................485 2.4.1.1. De eerste pijler: het wettelijk pensioen ...........................................485 2.4.1.2. De tweede pijler: het bovenwettelijk bedrijfspensioen ...................485 2.4.1.2.1. De Wet op de aanvullende pensioenen.........................................485 2.4.1.2.2. Technieken ...................................................................................488 2.4.1.3. De derde pijler: het individueel bovenwettelijk pensioen ...............491 2.4.2. Andere dekkingen ............................................................................................492 2.4.3. Bedoelde kosten...............................................................................................493 2.4.3.1. Aftrekbare kosten............................................................................493 2.4.3.1.1. Pensioenen, renten of als zodanig geldende toelagen ..................493 2.4.3.1.2. Werkgeversbijdragen en -premies................................................493 2.4.3.1.3. Premies bedrijfsleidersverzekeringen ..........................................494 2.4.3.1.4. Premietaksen – Sociale zekerheidsbijdragen ...............................494 2.4.3.1.5. Andere rechtverkrijgenden – collectieve verkoopsverzekering ....................................................................495 2.4.3.2. Voorwaarden...................................................................................495 2.4.3.3. Beperkingen ....................................................................................497 2.4.3.3.1. Toezeggingen bij overlijden.........................................................497 2.4.3.3.2. Toezeggingen bij pensionering ....................................................497 2.4.3.3.3. Toezeggingen bij arbeidsongeschiktheid .....................................514 2.4.3.3.4. Cafetariaplannen en solidariteitstoezeggingen .............................515 2.4.3.4. Algemene voorwaarden inzake beroepskosten ...............................515 2.4.3.5. Formele verplichtingen ...................................................................515 2.4.3.6. Toepassing ......................................................................................517 2.5. Niet aftrekbare autokosten en minderwaarden op autovoertuigen (Code 032).............518 2.5.1. Algemeen.........................................................................................................518 2.5.2. Bedoelde voertuigen ........................................................................................519 2.5.3. Niet bedoelde voertuigen .................................................................................520 2.5.4. Aan de aftrekbeperking onderworpen kosten ..................................................522 2.5.5. Niet aan de aftrekbeperking onderworpen kosten............................................522 2.5.6. Aftrekbeperking ...............................................................................................523 2.5.6.1. Vroegere regeling ...........................................................................523 2.5.6.2. Nieuwe regeling ..............................................................................524 2.5.6.2.1. Principe ........................................................................................524

16

INHOUD

2.5.6.2.2. Cijfermatige uitwerking ...............................................................526 2.5.6.2.3. Praktisch.......................................................................................528 2.5.7. Bijzondere gevallen .........................................................................................528 2.5.7.1. Aan derden terugbetaalde kosten ....................................................528 2.5.7.2. Terugbetaling van de kosten woon - werkverkeer ..........................529 2.5.7.3. Aan derden aangerekende verplaatsingskosten en kilometervergoedingen. ..................................................................529 2.5.7.4. Voordeel van alle aard ....................................................................530 2.5.7.5. Vergoedingen van verzekeringsmaatschappijen. ............................531 2.5.7.6. Directiewagens................................................................................531 2.5.7.7. Parking cliënteel en personeel.........................................................532 2.5.7.8. Buitenland.......................................................................................532 2.6. Autokosten ten belope van een gedeelte van het voordeel van alle aard (code 022 074)........................................................................................................................533 2.6.1. Principe............................................................................................................533 2.6.2. Voordeel van alle aard .....................................................................................533 2.6.2.1. Cataloguswaarde .............................................................................534 2.6.2.2. Vetusteit ..........................................................................................535 2.6.2.3. CO2 - percentage .............................................................................536 2.6.2.4. Minimumvoordeel ..........................................................................537 2.6.2.5. Administratieve verduidelijkingen..................................................537 2.6.2.6. Voorbeeld .......................................................................................538 2.6.3. Niet kosteloze terbeschikkingstelling ..............................................................539 2.6.4. Bedenking van fiscaaltechnische aard .............................................................539 2.7. Niet aftrekbare receptiekosten en kosten voor relatiegeschenken (Code 033)..............540 2.7.1. Principe............................................................................................................540 2.7.1.1. Receptiekosten ................................................................................540 2.7.1.2. Relatiegeschenken ..........................................................................545 2.7.2. Uitzondering op basis van de wet ....................................................................546 2.7.3. Andere uitzonderingen.....................................................................................546 2.7.3.1. Bepaalde receptiekosten..................................................................546 2.7.3.2. Culturele en sportieve manifestaties ...............................................547 2.7.3.3. Sociale voordelen............................................................................548 2.8. Niet aftrekbare restaurantkosten (Code 025) ................................................................548 2.8.1. Algemeen.........................................................................................................548 2.8.2. Uitzondering op basis van de wet ....................................................................549 2.8.3. Andere uitzonderingen.....................................................................................550 2.8.3.1. Buitenlandse restaurantkosten.........................................................550 2.8.3.2. Restaurantkosten van buitenlandse klanten ....................................550 2.8.3.3. Seminaries en studiedagen ..............................................................550 2.8.3.4. Vergoeding voor dienstreizen .........................................................551 2.8.3.5. Sociale voordelen............................................................................551 2.8.4. Doorgerekende kosten .....................................................................................552 2.9. Kosten voor niet-specifieke beroepskledij (Code 034).................................................552 2.10. Overdreven interesten (Code 035)................................................................................554 2.10.1. Algemeen.........................................................................................................554 2.10.2. Overdreven interesten ......................................................................................555 2.10.2.1. Regel ...............................................................................................555

INHOUD

17

2.10.2.2. Uitzondering ...................................................................................558 2.11. Interesten met betrekking tot een gedeelte van bepaalde leningen (Code 036) ............559 2.11.1. ‘Thin-cap’ - regel .............................................................................................559 2.11.2. Debt/equity - ratio............................................................................................560 2.11.2.1. Debt.................................................................................................560 2.11.2.1.1. Betaald aan niet of laag belaste genieters.....................................560 2.11.2.1.2. Betaald aan groepsvennootschappen............................................561 2.11.2.1.3. Werkelijke verkrijger ...................................................................562 2.11.2.2. Equity..............................................................................................562 2.11.2.3. Ratio................................................................................................563 2.11.3. Verworpen uitgave...........................................................................................563 2.11.3.1. Algemene regel ...............................................................................563 2.11.3.2. Gecentraliseerd thesauriebeheer .....................................................564 2.11.4. Uitzonderingen ................................................................................................566 2.11.5. Compatibiliteit met Europees recht .................................................................566 2.12. Abnormale of goedgunstige voordelen (Code 037)......................................................567 2.12.1. Materieel toepassingsgebied ............................................................................567 2.12.1.1. Principe ...........................................................................................567 2.12.1.2. Uitzondering ...................................................................................570 2.12.2. Personeel toepassingsgebied............................................................................574 2.12.3. Bedrag..............................................................................................................575 2.12.4. Taxatiestelsel ...................................................................................................577 2.12.5. Enige casuïstiek ...............................................................................................578 2.12.5.1. Renteloze leningen..........................................................................578 2.12.5.2. Afstand van schuldvordering ..........................................................580 2.12.5.3. Overdracht van activa tegen een te lage waarde .............................585 2.12.5.4. Aankoop van activa tegen een te hoge waarde ...............................587 2.12.5.5. Verrekenprijzen ..............................................................................587 2.12.5.6. Verzaken aan een aankoopoptie......................................................590 2.12.5.7. Schadevergoeding ...........................................................................591 2.12.6. Samenhang met andere wettelijke bepalingen .................................................592 2.12.6.1. Artikel 54 WIB ...............................................................................592 2.12.6.2. Artikel 49 WIB ...............................................................................596 2.12.6.3. Artikel 185, §2 WIB .......................................................................597 2.12.6.4. Artikel 207 WIB .............................................................................599 2.13. Sociale voordelen (Code 038).......................................................................................599 2.13.1. Begrip ..............................................................................................................599 2.13.2. Principe............................................................................................................600 2.13.3. Aftrekbare sociale voordelen ...........................................................................600 2.13.4. Anciënniteitspremies .......................................................................................602 2.13.5. Huwelijkspremies ............................................................................................604 2.13.6. Verstrekken van sociale maaltijden in een bedrijfsrestaurant ..........................604 2.13.7. Personeelskortingen .........................................................................................605 2.13.8. PC Privé...........................................................................................................606 2.13.9. Kinderopvang ..................................................................................................607 2.13.10. Hospitalisatieverzekering.................................................................................608 2.13.11. Terbeschikkingstelling fiets .............................................................................608 2.14. Maaltijd-, sport-, cultuur- en ecocheques .....................................................................608

18

INHOUD

2.14.1. Vrijgesteld sociaal voordeel.............................................................................608 2.14.1.1. Maaltijdcheques ..............................................................................609 2.14.1.2. Sport- en cultuurcheques.................................................................610 2.14.1.3. Eco-cheques ....................................................................................611 2.14.2. Aftrekbaarheid als beroepskost........................................................................612 2.15. Liberaliteiten (Code 039)..............................................................................................612 2.15.1. Algemeen.........................................................................................................612 2.15.2. Bijzondere toepassing: bestuurs- en beheersvergoedingen ..............................613 2.15.2.1.1. Algemeen .....................................................................................613 2.15.2.1.2. Bloemlezing recente rechtspraak .................................................617 2.15.2.2. Bijzondere gevallen ........................................................................622 2.15.2.2.1. Tantièmes .....................................................................................622 2.15.2.2.2. Cessie – retrocessie ......................................................................626 2.16. Waardeverminderingen en minderwaarden op aandelen (Code 040) ...........................629 2.16.1. Principe............................................................................................................629 2.16.2. Bedrag van de minderwaarde...........................................................................633 2.16.3. Uitzondering bij verdeling van het maatschappelijk vermogen.......................633 2.16.3.1. Gehele verdeling van het maatschappelijk vermogen.....................634 2.16.3.1.1. Tijdstip .........................................................................................634 2.16.3.1.2. Andere verrichtingen dan ontbinding en faillissement.................637 2.16.3.2. Verlies aan gestort kapitaal .............................................................638 2.16.3.3. Voorbeeld .......................................................................................638 2.16.3.4. Waardeverminderingen of minderwaarden op eigen aandelen .......639 2.16.4. Uitzondering voor aandelen behorende tot de handelsportefeuille ..................639 2.16.5. Terugname van waardeverminderingen...........................................................640 2.17. Terugnemingen van vroegere vrijstellingen (Code 041) ..............................................640 2.18. Werknemersparticipatie (Code 043).............................................................................641 2.19. Vergoeding ontbrekende coupon (Code 026) ...............................................................641 2.20. Kosten tax shelter audiovisuele werken (Code 027).....................................................641 2.21. Gewestelijke premies en kapitaal- en interestsubsidies (Code 024) .............................642 2.22. Niet aftrekbare betalingen naar bepaalde staten (code 054) .........................................642 2.22.1. Aangifteverplichting ........................................................................................642 2.22.1.1. Algemeen ........................................................................................642 2.22.1.2. Verduidelijkingen ...........................................................................643 2.22.1.2.1. Betalingen ....................................................................................643 2.22.1.2.2. Aan te geven bedrag.....................................................................644 2.22.1.2.3. Belastbaar tijdperk .......................................................................645 2.22.1.2.4. Rechtstreeks of onrechtstreeks .....................................................645 2.22.1.2.5. Aan personen ...............................................................................645 2.22.1.2.6. Gevestigd in .................................................................................646 2.22.1.2.7. Geviseerde staten .........................................................................646 2.22.2. Verworpen uitgave...........................................................................................647 2.22.2.1. Algemeen ........................................................................................647 2.22.2.2. Werkelijke en oprechte verrichtingen .............................................648 2.22.2.3. Personen andere dan artificiële constructies ...................................648 2.23. Andere (Code 042) .......................................................................................................649 2.23.1. Kosten van jacht, visvangst, pleziervaartuigen en lusthuizen ..........................649 2.23.2. Kosten die op onredelijke wijze de beroepsbehoeften overtreffen ..................652

19

INHOUD

2.23.3. 2.23.4. 2.23.5. 2.23.6. 2.23.7.

2.23.2.1. Principe ...........................................................................................652 2.23.2.2. Bloemlezing rechtspraak.................................................................652 2.23.2.2.1. In het voordeel van de belastingplichtige.....................................652 2.23.2.2.2. In het nadeel van de belastingplichtige ........................................656 Restorno’s in coöperatieve verbruiksverenigingen ..........................................658 De jaarlijkse taks op winstdeelnemingen.........................................................658 De bijzondere taks op kasbons.........................................................................658 De uitzonderlijke taks op de stortingen bestemd voor het lange termijnsparen ...................................................................................................658 Omkoping ........................................................................................................659

Uitgekeerde dividenden...............................................................................................................661 1. Gewone dividenden (Code 050) ............................................................................................662 1.1. Voordelen van aandelen ...............................................................................................662 1.2. Terugbetaling van maatschappelijk kapitaal.................................................................664 1.2.1. Algemeen.........................................................................................................664 1.2.2. Speciale gevallen .............................................................................................667 1.2.2.1. Reële kapitaalvermindering onmiddellijk gevolgd door een formele kapitaalverhoging ..............................................................667 1.2.2.2. Kapitaalverhoging onmiddellijk gevolgd door een reële kapitaalvermindering ......................................................................668 1.2.3. Behandeling in hoofde van de aandeelhouder onderworpen aan de vennootschapsbelasting ...................................................................................670 1.3. Terugbetaling van uitgiftepremies en van bedragen waarop ter gelegenheid van de uitgifte van winstbewijzen is ingeschreven .......................................................671 1.4. Liquidatie- en inkoopboni.............................................................................................671 1.5. Geherkwalificeerde interesten ......................................................................................672 1.5.1. Materieel toepassingsgebied ............................................................................672 1.5.1.1. Voorschotten...................................................................................673 1.5.1.1.1. Begripsomschrijving ....................................................................673 1.5.1.1.2. De rekening courant .....................................................................675 1.5.1.1.3. De openstaande koopprijs ............................................................679 1.5.1.2. Marktrente.......................................................................................687 1.5.1.3. Begrenzing ......................................................................................687 1.5.2. Personeel toepassingsgebied............................................................................688 1.5.3. Temporeel toepassingsgebied ..........................................................................689 1.6. Roerende voorheffing ...................................................................................................690 1.7. Belastbaar bedrag..........................................................................................................690 1.7.1. Het "bruto dividend", wanneer de roerende voorheffing volledig wordt ingehouden.......................................................................................................690 1.7.2. Het "netto dividend", wanneer de roerende voorheffing volledig door de vennootschap wordt gedragen..........................................................................691 1.7.3. Het "semi–bruto dividend", wanneer de roerende voorheffing gedeeltelijk wordt ingehouden en gedeeltelijk door de vennootschap wordt gedragen. ...............................................................................................692 1.7.4. Van roerende voorheffing vrijgestelde dividenden..........................................692 1.7.5. Ten onrechte niet ingehouden roerende voorheffing .......................................692 2. Verkrijging van eigen aandelen (Code 051) ..........................................................................693

20

INHOUD

2.1. Bedoelde dividenden ....................................................................................................693 2.1.1. Algemeen.........................................................................................................693 2.1.2. Verkrijging onder de voorwaarden van het vennootschapsrecht .....................693 2.2. Vennootschapsrechtelijke bepalingen...........................................................................694 2.2.1. De verkrijging ..................................................................................................694 2.2.2. Tijdens het bezit van de eigen aandelen...........................................................696 2.2.3. Vervreemding ..................................................................................................697 2.3. Boekhoudkundige aspecten ..........................................................................................697 2.3.1. Verkrijging.......................................................................................................697 2.3.2. Waardevermindering .......................................................................................698 2.3.3. Vervreemding ..................................................................................................698 2.4. Vermindering van het fiscaal kapitaal ..........................................................................698 2.5. Roerende voorheffing ...................................................................................................699 2.6. Voorbeeld .....................................................................................................................700 2.6.1. Gegevens .........................................................................................................700 2.6.2. Fiscale samenstelling van het kapitaal .............................................................700 2.6.3. Inkoop eigen aandelen .....................................................................................701 2.6.4. Kapitaalvermindering ......................................................................................702 3. Overlijden, uittreding of uitsluiting van een vennoot (Code 052) .........................................704 3.1. Bedoelde dividenden ....................................................................................................704 3.2. Roerende voorheffing ...................................................................................................705 4. Verdeling van maatschappelijk vermogen (Code 053)..........................................................706 4.1. Algemeen......................................................................................................................706 4.1.1. Vennootschapsrechtelijke regels......................................................................706 4.1.2. Fiscale regels ...................................................................................................706 4.2. Bedoelde dividenden ....................................................................................................707 4.3. Roerende voorheffing ...................................................................................................709 4.4. Herkwalificatie .............................................................................................................710 4.4.1. Simulatie ..........................................................................................................710 4.4.2. Antirechtsmisbruikbepaling.............................................................................711 Uiteenzetting van de winst ..........................................................................................................713 1. Principe..................................................................................................................................714 2. Bestanddelen van het resultaat waarop de aftrekbeperking van toepassing is (Code 075) ......................................................................................................................................715 2.1. Verkregen abnormale of goedgunstige voordelen (Code 070) .....................................715 2.1.1. Principe............................................................................................................715 2.1.2. Aftrekverbod op ontvangen abnormale of goedgunstige voordelen ................715 2.1.2.1. Ratio legis .......................................................................................716 2.1.2.2. Het gedeelte van het resultaat dat voortkomt van… .......................716 2.1.2.3. … abnormale of goedgunstige voordelen … ..................................717 2.1.2.4. … vermeld in artikel 79 WIB .........................................................721 2.1.3. Geen compensatie met het verlies van het belastbare tijdperk.........................722 2.1.4. Verhouding met artikel 185, § 2 WIB..............................................................725 2.1.5. DBI – aftrek .....................................................................................................726 2.2. Niet-naleving investeringsverplichting of aanaantastbaarheids-voorwaarde voor de investeringsaftrek (code 071)...........................................................................726

INHOUD

21

2.3. Autokosten ten belope van een gedeelte van het voordeel van alle aard (code 022 074)........................................................................................................................726 2.4. Werknemersparticipatie (code 043 072).......................................................................726 2.5. Kapitaal- en interestsubsidies in het kader van de steun aan de landbouw (code 076).....................................................................................................................726 2.6. Bepaalde meerwaarden op aandelen gerealiseerd door grote vennootschappen...........727 3. Verdeling volgens oorsprong.................................................................................................728 3.1. Belgisch resultaat versus buitenlands resultaat.............................................................728 3.2. Bij verdrag vrijgesteld resultaat....................................................................................729 3.2.1. Doelstelling van dubbelbelastingverdragen .....................................................729 3.2.2. Ondernemingswinst .........................................................................................730 3.2.3. Onroerend inkomen .........................................................................................732 3.3. Vaststelling van het buitenlands resultaat.....................................................................732 3.3.1. Algemeen.........................................................................................................732 3.3.2. Correcties van het nettoboekresultaat ..............................................................734 3.4. Aanrekening van verliezen ...........................................................................................735 3.4.1. Verplichte aanrekeningswijze..........................................................................735 3.4.1.1. Velasquez – doctrine.......................................................................735 3.4.1.2. Impact van het Europees recht ........................................................736 3.4.2. Vermijden van dubbele verliescompensatie (“recapture”)...............................738 3.4.3. Invullen van de aangifte...................................................................................740 4. Niet-belastbare bestanddelen (Code 097 096) .......................................................................741 5. Definitief belaste inkomsten en vrijgestelde roerende inkomsten (Code 099 098)................741 6. Aftrek voor octrooi-inkomsten (Code 102 101) ....................................................................742 6.1. Inleiding........................................................................................................................742 6.2. Personeel toepassingsgebied.........................................................................................743 6.3. Materieel toepassingsgebied .........................................................................................743 6.3.1. Aftrek...............................................................................................................743 6.3.2. Octrooien .........................................................................................................743 6.3.2.1. Een octrooi......................................................................................744 6.3.2.2. Ontwikkeling of verbetering in een onderzoekscentrum ................748 6.3.3. Octrooi-inkomsten ...........................................................................................752 6.3.3.1. Begrip .............................................................................................752 6.3.3.1.1. Vergoedingen voor licenties ........................................................753 6.3.3.1.2. Vergoedingen begrepen in verkoopprijs ......................................755 6.3.3.2. Verminderingen ..............................................................................757 6.3.3.3. At arm’s length - correcties.............................................................758 6.3.3.4. Meerdere octrooien voor één product .............................................758 6.3.4. Formele voorwaarde ........................................................................................759 6.4. Temporeel toepassingsgebied .......................................................................................760 7. Aftrek voor risicokapitaal (Code 104 103) ............................................................................762 7.1. Personeel toepassingsgebied.........................................................................................762 7.2. Het begrip risicokapitaal...............................................................................................763 7.2.1. Schematische voorstelling ...............................................................................763 7.2.2. De verschillende bestanddelen van het risicokapitaal......................................764 7.2.2.1. Het eigen vermogen ........................................................................764 7.2.2.2. Aandelen .........................................................................................766 7.2.2.3. Activa die in het buitenland belastbare inkomsten genereren .........768

22

INHOUD

7.2.2.4. Antimisbruikbepalingen..................................................................769 7.2.2.4.1. Op onredelijke wijze de beroepsbehoeften overtreffen................770 7.2.2.4.2. Beleggingen .................................................................................771 7.2.2.4.3. Onroerende goederen waarover bepaalde bedrijfsleiders het gebruik hebben.............................................................................777 7.2.2.5. Herwaarderingsmeerwaarden en kapitaalsubsidies.........................781 7.2.2.6. Belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling..........................784 7.2.2.7. Voorraadactualisering erkende diamanthandelaars.........................784 7.2.3. Tijdstip beoordeling.........................................................................................785 7.2.3.1. Uitgangspunt...................................................................................785 7.2.3.2. Wijzigingen tijdens het belastbaar tijdperk.....................................785 7.2.3.2.1. Activa minus passiva buitenlandse vaste inrichting.....................785 7.2.3.2.2. Andere bestanddelen ....................................................................785 7.3. Het tarief .......................................................................................................................796 7.3.1. Algemeen.........................................................................................................796 7.3.2. Kleine vennootschappen ..................................................................................796 7.3.3. Korte of lange belastbare tijdperken ................................................................797 7.4. Aftrek............................................................................................................................798 7.4.1. Berekening.......................................................................................................798 7.4.2. Techniek ..........................................................................................................798 7.4.3. Overdracht .......................................................................................................799 7.4.3.1. Tot en met aanslagjaar 2012 ...........................................................799 7.4.3.2. Met ingang van aanslagjaar 2013....................................................800 7.5. Voorwaarden ................................................................................................................801 7.5.1. Niet uitkering ...................................................................................................801 7.5.2. Formulier .........................................................................................................801 7.5.3. Geen cumul met vrijgestelde investeringsreserve............................................802 7.6. Optimalisatie.................................................................................................................802 7.6.1.1. Inbreng buitenlandse activa ............................................................803 7.6.1.2. Inbreng schuldenvorderingen..........................................................803 7.6.1.3. Gespreide taxatie van meerwaarden ...............................................803 7.6.1.4. Overdracht van de aandelen............................................................804 7.6.1.5. Aanvalspistes tegen misbruiken? ....................................................805 7.7. Inwerkingtreding ..........................................................................................................809 7.8. Evaluatie .......................................................................................................................810 7.8.1. Algemeen.........................................................................................................810 7.8.2. Is het doel bereikt?...........................................................................................810 7.8.2.1. Aandelen in handen van natuurlijke personen ................................810 7.8.2.2. Aandelen in handen van een vennootschap ....................................811 7.8.2.3. Andere.............................................................................................812 8. Vorige verliezen (Code 106 105 236)....................................................................................813 9. Investeringsaftrek (code 107) ................................................................................................813 9.1. In aanmerking komende investeringen .........................................................................813 9.1.1. Algemeen.........................................................................................................813 9.1.2. Materiële en immateriële vaste activa..............................................................813 9.1.3. Nieuwe materiële of immateriële vaste activa .................................................814 9.1.4. Belgische inrichtingsvereiste ...........................................................................815 9.1.5. Investeringen van het boekjaar ........................................................................816

INHOUD

23

9.2. Uitgesloten investeringen .............................................................................................816 9.2.1. Algemeen.........................................................................................................816 9.2.2. Niet uitsluitend voor beroepsdoeleinden..........................................................817 9.2.3. Afstaan van het gebruik door middel van leasing, opstal en erfpacht..............817 9.2.4. Overdracht van het recht van gebruik anders dan door middel van leasing, opstal en erfpacht................................................................................818 9.2.5. Vaste activa die niet afschrijfbaar zijn of vaste activa waarvan de afschrijvingen gespreid zijn over minder dan 3 belastbare tijdperken .............824 9.2.6. Personenauto’s en auto’s voor dubbel gebruik ................................................824 9.2.7. Bij de aankoopprijs komende kosten en onrechtstreekse productiekosten ......825 9.3. Soorten investeringsaftrek ............................................................................................826 9.3.1. De eenmalige investeringsaftrek......................................................................826 9.3.1.1. De gewone eenmalige investeringsaftrek........................................826 9.3.1.1.1. Tot en met aanslagjaar 2006 ........................................................826 9.3.1.1.2. Met ingang van aanslagjaar 2007.................................................827 9.3.1.2. De verhoogde eenmalige investeringsaftrek ...................................828 9.3.1.2.1. Investeringen in octrooien............................................................828 9.3.1.2.2. Milieuvriendelijke investeringen voor onderzoek en ontwikkeling ................................................................................828 9.3.1.2.3. Energiebesparende investeringen .................................................830 9.3.1.2.4. Rookafzuigsysteem of verluchtingssysteem die wordt geïnstalleerd in de rookkamer van een horeca-inrichting.............835 9.3.1.2.5. Oplaadstations voor elektrische voertuigen .................................835 9.3.1.3. Verhoogde eenmalige investeringsaftrek voor investeringen in beveiliging ......................................................................................836 9.3.1.4. Bijzondere eenmalige investeringsaftrek voor materiële vaste activa die uitsluitend bestemd zijn voor het verzekeren van het productieproces van herbruikbare verpakkingen van dranken en nijverheidsproducten ..................................................................838 9.3.1.5. Bijzondere eenmalige investeringsaftrek in het kader van de zeescheepvaart ................................................................................839 9.3.2. De gespreide investeringsaftrek.......................................................................840 9.3.2.1. De gewone gespreide investeringsaftrek.........................................840 9.3.2.1.1. Tot en met aanslagjaar 2006 ........................................................840 9.3.2.1.2. Vanaf aanslagjaar 2007 ................................................................840 9.3.2.2. Verhoogde gespreide investeringsaftrek voor milieuvriendelijke investeringen voor onderzoek en ontwikkeling ...................................................................................840 9.4. Overdracht van de investeringsaftrek naar latere aanslagjaren.....................................841 9.5. Overdracht of buitengebruikstelling van de activa .......................................................841 9.5.1. Aanvullende aftrek in het kader van de gespreide investeringsaftrek..............841 9.5.2. Terugname van de verhoogde eenmalige investeringsaftrek t.a.v. onderzoek en ontwikkeling ..............................................................................841 9.6. Verbod van aftrek op bepaalde bestanddelen (artikel 207, tweede lid WIB 92)...........842 9.7. Wijziging van de controle.............................................................................................842 9.8. Belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling........................................................843 9.9. Formaliteiten.................................................................................................................843 9.9.1. Algemeen.........................................................................................................843

24

INHOUD

9.9.2. Verhoogde eenmalige investeringsaftrek voor octrooien.................................843 9.9.3. Milieuvriendelijke investeringen voor onderzoek en ontwikkeling.................844 9.9.4. Energiebesparende investeringen.....................................................................846 9.9.5. Investeringen in beveiliging.............................................................................847 10. Winst uit zeescheepvaart .....................................................................................................847 11. Belastbare grondslag............................................................................................................847 Afzonderlijke aanslagen..............................................................................................................849 1. Niet verantwoorde kosten en verdoken meerwinsten (code 120) ..........................................850 1.1. Algemeen......................................................................................................................850 1.2. Niet verantwoorde kosten en voordelen van alle aard ..................................................850 1.2.1. Bedoelde kosten...............................................................................................850 1.2.2. Vereiste verantwoording..................................................................................860 1.2.2.1. Principe ...........................................................................................860 1.2.2.2. Uitzonderingen................................................................................864 1.2.3. Wettelijke tolerantie.........................................................................................868 1.2.4. Administratieve tolerantie................................................................................869 1.2.4.1. Laattijdig indiening van de fiches ...................................................869 1.2.4.2. Betwisting omtrent beroepsmatig karakter in hoofde van de genieter ...........................................................................................871 1.2.4.3. Rechtzetting na controle .................................................................872 1.2.4.4. A priori boeking op rekening courant .............................................875 1.3. Verdoken meerwinsten .................................................................................................875 1.3.1. Algemeen.........................................................................................................875 1.3.2. Invloed van de btw...........................................................................................883 1.3.3. Uitzondering ....................................................................................................884 1.4. Afzonderlijke aanslag ...................................................................................................885 1.5. Aanslagjaar ...................................................................................................................886 1.6. Strijdig met grondwettelijk gelijkheidsbeginsel?..........................................................886 1.7. Strijdig met het Europees recht?...................................................................................887 1.8. Matigingsbevoegdheid..................................................................................................887 2. Afzonderlijke aanslagen bijzondere vennootschappen (Codes 123 – 124)............................891 2.1. Kredietverenigingen .....................................................................................................891 2.2. Huisvestingmaatschappijen ..........................................................................................891 3. Bijzondere aanslagen met betrekking tot verrichtingen die vóór 1 januari 1990 hebben plaatsgevonden ........................................................................................................892 3.1. Gehele of gedeeltelijk verdeling van maatschappelijk vermogen (code 125 126)...............................................................................................................................892 3.2. Voordelen van alle aard (code 128)..............................................................................892 4. Voorziening individuele pensioentoezegging ........................................................................893 4.1. Belastbare basis ............................................................................................................893 4.2. Tarief ............................................................................................................................893 4.3. Beroepskost ..................................................................................................................893 Aanvullende heffing erkende diamanthandelaars en terubetaling van voorheen verleend belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling.....................................................895 1. Aanvullende heffing erkende diamanthandelaars ..................................................................896

INHOUD

25

2. Terugbetaling van een gedeelte van het voorheen verleende belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling ..................................................................................................896 Niet-belastbare bestanddelen......................................................................................................897 1. Algemeen...............................................................................................................................898 2. Vrijgestelde giften .................................................................................................................898 2.1. Bedoelde giften.............................................................................................................898 2.2. Voorwaarden ................................................................................................................903 2.3. Fiscaaltechnische verwerking .......................................................................................903 3. Vrijstelling aanvullend personeel voor bepaalde doeleinden.................................................904 3.1. Algemeen......................................................................................................................904 3.2. Formaliteiten.................................................................................................................905 3.2.1. Nominatieve opgave ........................................................................................905 3.2.2. Attesten ............................................................................................................905 4. Vrijstelling bijkomend personeel KMO.................................................................................906 4.1. Vrijstellingsvoorwaarden..............................................................................................906 4.1.1. Minder dan 11 werknemers .............................................................................906 4.1.2. Bijkomende tewerkstelling in België...............................................................907 4.1.3. Per in België bijkomende personeelseenheid met laag loon ............................907 4.1.4. Berekening van het gemiddeld personeelsbestand...........................................907 4.1.4.1. Principe ...........................................................................................907 4.1.4.2. Niet in aanmerking komende personen...........................................908 4.1.4.3. Berekening van de gepresteerde arbeidsdagen per personeelslid ...................................................................................909 4.1.4.4. Berekening van het gemiddeld dag- of uurloon ..............................910 4.1.4.5. Gepresteerde arbeidsdagen van personeelsleden met een laag loon .................................................................................................911 Berekening van het gemiddeld personeelsbestand ........................................................911 4.1.5. Berekening van het aantal personeelseenheden waarvoor de vrijstelling kan bekomen worden .......................................................................................913 4.1.5.1. Algemeen ........................................................................................913 4.1.5.2. Totale personeelsaangroei...............................................................913 4.1.5.3. Aangroei van de personeelsleden met een laag loon.......................914 4.1.5.4. Nieuwe ondernemingen ..................................................................914 4.1.5.5. Berekening van het aantal personeelseenheden waarvoor vrijstelling kan bekomen worden....................................................914 4.2. Bedrag en duur van de vrijstelling ................................................................................914 4.3. Aanrekening van de vrijstelling ....................................................................................914 4.4. Behoud van de vrijstelling – Vermindering van het personeelsbestand .......................915 4.5. Bijzondere gevallen ......................................................................................................916 4.5.1. Helpende gezinsleden van zelfstandigen .........................................................916 4.5.2. Erkende leerlingen ...........................................................................................916 4.5.3. Overname van het personeel van ondernemingen in faling .............................917 4.5.4. Belastingvrije verrichtingen als bedoeld in de art. 46 en 211 WIB .................917 4.5.5. Uitzendkrachten ...............................................................................................917 4.6. Formaliteiten.................................................................................................................917 5. Vrijstelling voor tewerkstelling van stagiairs ........................................................................918 6. Andere niet-belastbare bestanddelen .....................................................................................918

26

INHOUD

6.1. Meerwaarden op ongebouwde onroerende goederen verwezenlijkt door vennootschappen van huisvesting.................................................................................918 6.2. Meerwaarden op bepaalde openbare effecten ...............................................................919 6.2.1. Algemeen.........................................................................................................919 6.2.2. Bedoelde meerwaarden....................................................................................919 6.2.3. Herbelegging....................................................................................................919 6.2.4. Gespreide taxatie .............................................................................................920 6.2.5. Formaliteiten....................................................................................................920 Definitief belaste inkomsten en vrijgestelde roerende inkomsten ...........................................921 1. Inleiding.................................................................................................................................922 2. Voor de DBI - aftrek in aanmerking komende inkomsten .....................................................925 2.1. Dividenden sub artikel 202, § 1, 1° WIB......................................................................925 2.1.1. Bedoelde inkomsten.........................................................................................925 2.1.1.1. Algemeen ........................................................................................925 2.1.1.2. Bijzonderheden ...............................................................................925 2.1.2. Voor DBI – aftrek in aanmerking komend bedrag...........................................929 2.2. Dividenden sub artikel 202, § 1, 2° WIB......................................................................929 2.2.1. Bedoelde inkomsten.........................................................................................929 2.2.1.1. Uitgekeerd dividend in hoofde van de vennootschap waarvan het vermogen geheel of gedeeltelijk wordt verdeeld, of welke haar eigen aandelen verkrijgt ..........................................................929 2.2.1.2. In hoofde van de aandeelhouder .....................................................929 2.2.2. Voor DBI –aftrek in aanmerking komend bedrag............................................930 2.2.3. Specifieke problemen ......................................................................................934 2.2.3.1. Trapsgewijze verdeling van het vermogen .....................................934 2.2.3.2. Verkrijging van eigen aandelen onder de voorwaarden van het Wetboek van vennootschappen.......................................................937 2.2.3.2.1. Toepassing van de DBI – aftrek...................................................937 2.2.3.2.2. Roerende voorheffing ..................................................................938 2.3. Verdoken winstuitkeringen...........................................................................................940 3. Voorwaarden .........................................................................................................................940 3.1. Permanentievoorwaarde ...............................................................................................940 3.1.1. Principe............................................................................................................940 3.1.2. Omruiling of vervreemding van aandelen in het kader van belastingvrije verrichtingen ....................................................................................................941 3.1.3. Uitzonderingen ................................................................................................942 3.2. Participatievoorwaarde (kwantitatieve voorwaarde).....................................................942 3.2.1. Principe............................................................................................................942 3.2.2. Grondwettelijk gelijkheidsbeginsel..................................................................945 3.2.3. Uitzonderingen ................................................................................................945 3.3. Taxatievoorwaarde .......................................................................................................945 3.3.1.1. Uitsluiting 1 ....................................................................................946 3.3.1.2. Uitsluiting 2 ....................................................................................956 3.3.1.2.1. Financieringsvennootschap ..........................................................957 3.3.1.2.2. Thesaurievennootschap ................................................................960 3.3.1.2.3. Beleggingsvennootschap..............................................................960 3.3.1.3. Uitsluiting 3 ....................................................................................963

INHOUD

27

3.3.1.4. Uitsluiting 4 ....................................................................................964 3.3.1.5. Uitsluiting 5 ....................................................................................966 3.4. Zakelijke zekerheidsovereenkomsten of aandelenleningen ..........................................971 3.5. Ruling ...........................................................................................................................971 4. Beperking van de aftrek.........................................................................................................972 4.1. Verworpen uitgaven......................................................................................................972 4.2. Abnormaal of goedgunstige voordelen.........................................................................975 5. Volgorde van de aftrek ..........................................................................................................976 6. Vrijgestelde roerende inkomsten ...........................................................................................977 6.1. Bedoelde inkomsten......................................................................................................977 6.2. Aftrekbaar bedrag .........................................................................................................977 7. Overdracht van DBI - overschotten .......................................................................................977 7.1. De rechtspraak van het Europees Hof van Justitie en de administratieve implementatie ...............................................................................................................977 7.1.1. Rechtspraak van het Europees Hof van Justitie ...............................................977 7.1.2. Administratieve implementatie........................................................................979 7.1.2.1. Algemeen ........................................................................................979 7.1.3. Dividenden die in aanmerking komen .............................................................984 7.1.3.1.1. Dochterondernemingen van lidstaten van de EG .........................984 7.1.3.1.2. Belgische dochterondernemingen ................................................985 7.1.3.1.3. Dochterondernemingen van lidstaten van de Europese Economische Ruimte ...................................................................985 7.1.3.1.4. Overeenkomsten tot het vermijden van dubbele belasting...........986 7.1.4. Dividenden die niet in aanmerking komen ......................................................988 7.2. Wettelijke bepaling.......................................................................................................989 Overdracht DBI - aftrek .............................................................................................................991 Overdracht aftrek risicokapitaal................................................................................................993 Compenseerbare Verliezen .........................................................................................................995 1. Principes ................................................................................................................................996 1.1. Carry – forward: onbeperkt in bedrag en in tijd............................................................996 1.2. Vennootschap met buitenlandse inrichtingen ...............................................................996 1.2.1. Hoofdregel .......................................................................................................996 1.2.2. Hulpregel: aanrekening van vorige verliezen op winsten van andere oorsprong .........................................................................................................997 1.3. Bewijs van de vorige verliezen .....................................................................................997 1.4. Belastingplichtige die de vorige verliezen mag aftrekken - Identiteitsvereiste.............999 2. Wijziging van controle ........................................................................................................1001 2.1. Principe.......................................................................................................................1001 2.2. Begrip “controle”........................................................................................................1002 2.3. Bewijslast....................................................................................................................1002 2.4. Rechtmatige behoeften van financiële of economische aard ......................................1003 2.4.1. Algemeen.......................................................................................................1003 2.4.2. Ruling ............................................................................................................1009 3. Belastingvrije verrichtingen.................................................................................................1010 3.1. Algemeen....................................................................................................................1010 3.2. Aftrekbeperking..........................................................................................................1011

28

INHOUD

3.3. Overdrachtsregeling....................................................................................................1012 3.4. Fiscale nettowaarde ....................................................................................................1012 4. Aftrekverbod artikel 207, tweede lid, WIB..........................................................................1015 5. Beroepsverliezen geleden in fiscaal transparante entiteiten.................................................1016 Tarief van de belasting ..............................................................................................................1017 1. Basisbelasting ......................................................................................................................1018 1.1. Vennootschappen met een belastbaar resultaat van niet meer dan € 322.500.............1018 1.1.1. Principe..........................................................................................................1018 1.1.2. Uitzonderingen ..............................................................................................1018 1.1.2.1. Financiële vennootschappen .........................................................1019 1.1.2.2. Aandelen van de vennootschap in het bezit van andere vennootschappen...........................................................................1020 1.1.2.3. Dividend hoger dan 13% van het gestort kapitaal.........................1020 1.1.2.4. Gestort kapitaal .............................................................................1021 1.1.2.5. Dividend .......................................................................................1021 1.1.3. Wedde bedrijfsleider kleiner dan € 36.000 ....................................................1022 1.1.3.1. Regel .............................................................................................1022 1.1.3.2. Bezoldiging...................................................................................1022 1.1.3.3. Belastbaar tijdperk ........................................................................1024 1.1.3.4. Bedrijfsleider ................................................................................1024 1.1.4. Deel uitmaken van een groep waartoe een coördinatiecentrum behoort........1025 1.1.5. Uitgesloten op basis van een specifieke wetgeving .......................................1025 1.2. Vennootschap met een belastbaar resultaat van meer dan € 322.500 .........................1025 1.3. Aangifte ......................................................................................................................1025 2. Bijzondere tarieven..............................................................................................................1026 2.1. Meerwaarden op aandelen (die niet voldoen aan permanentievoorwaarde) (Code 1465) ................................................................................................................1026 2.2. Meerwaarden op aandelen (in hoofde van grote vennootschappen) ...........................1026 2.3. Vastgoed-Bevak en Privak (Code 1470).....................................................................1027 2.4. Belgische dienst voor bedrijfsleven en landbouw.......................................................1028 2.5. Andere ........................................................................................................................1028 3. Crisisbelasting .....................................................................................................................1029 Voorafbetalingen .......................................................................................................................1031 1. Algemeen.............................................................................................................................1032 2. Uitzondering ........................................................................................................................1032 3. Berekening van de vermeerdering .......................................................................................1032 3.1. Grondslag....................................................................................................................1032 3.2. Globale vermeerdering ...............................................................................................1032 3.3. Voordelen wegens gedane voorafbetalingen ..............................................................1033 3.4. Effectieve vermeerdering............................................................................................1033 4. Bijzondere gevallen .............................................................................................................1034 4.1. Vaststelling van het aantal kwartalen .........................................................................1034 4.2. Boekjaar van minder dan 12 maanden........................................................................1034 4.3. Boekjaar van meer dan 12 maanden ...........................................................................1035 4.4. Voordeel wegens gedane voorafbetalingen ................................................................1035 5. Praktisch ..............................................................................................................................1035

INHOUD

29

Verrekenbare voorheffingen.....................................................................................................1037 1. Niet terugbetaalbare voorheffingen .....................................................................................1038 1.1. Fictieve roerende voorheffing (F.R.V.) ......................................................................1038 1.2. Het forfaitair deel van de buitenlandse belasting (F.B.B.)..........................................1039 1.2.1. Bedoelde inkomsten.......................................................................................1039 1.2.1.1. Aard van de inkomsten .................................................................1039 1.2.1.2. Taxatievoorwaarde........................................................................1039 1.2.1.3. Eigendomsvereiste ........................................................................1040 1.2.1.4. Antichanneling–bepaling ..............................................................1040 1.2.1.5. Inkomsten van financiële instrumenten ........................................1040 1.2.2. Bedrag van het F.B.B.....................................................................................1040 1.2.2.1. Royalty's en diverse inkomsten van roerende aard .......................1040 1.2.2.2. Interesten.......................................................................................1041 1.2.2.3. Invloed van de dubbelbelastingverdragen.....................................1042 1.2.3. Formaliteiten en aangifte ...............................................................................1043 1.2.4. Verworpen uitgave.........................................................................................1044 1.2.5. Simulatie? ......................................................................................................1044 1.3. Belastingkredieten ......................................................................................................1045 1.3.1. Belastingkrediet m.b.t. het kapitaal (tot en met aanslagjaar 2006) ................1045 1.3.1.1. Toepassingsgebied ........................................................................1045 1.3.1.2. Berekening ....................................................................................1046 1.3.1.3. Verrekening ..................................................................................1047 1.3.1.4. Aangifte en formaliteiten ..............................................................1047 1.3.2. Het belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling (vanaf aanslagjaar 2007)..............................................................................................................1048 1.3.2.1. Toepassingsgebied ........................................................................1048 1.3.2.2. Berekening ....................................................................................1048 1.3.2.3. Verrekening ..................................................................................1049 1.3.2.3.1. Algemeen ...................................................................................1049 1.3.2.3.2. Verwerking in boekhouding en fiscale aangifte.........................1050 1.3.2.3.3. Controlewijziging.......................................................................1050 1.3.2.3.4. Belastingvrij reorganisatie .........................................................1050 1.3.2.3.5. Vanaf 12 januari 2009................................................................1051 2. Terugbetaalbare voorheffingen............................................................................................1052 2.1. Roerende voorheffing op aandelen .............................................................................1052 2.1.1. Principe..........................................................................................................1052 2.1.2. Voorwaarden..................................................................................................1052 2.1.2.1. Volle eigendom.............................................................................1052 2.1.2.2. Geen waardevermindering ............................................................1052 2.1.2.3. Opname in belastbare basis...........................................................1053 2.1.2.4. Aangifte ........................................................................................1054 2.2. Inkomsten van roerende aard, andere dan dividenden ................................................1054 2.2.1. Principe..........................................................................................................1054 2.2.2. Aangifte .........................................................................................................1056 3. Schematische voorstelling ...................................................................................................1056 3.1. Algemeen....................................................................................................................1056 3.2. Bijzonderheden...........................................................................................................1057

30

INHOUD

3.2.1. 3.2.2.

Saldo minder dan € 2,50 ................................................................................1057 Betalingstermijn.............................................................................................1057

Tax Shelter .................................................................................................................................1059 Grootte van de vennootschap ...................................................................................................1061 1. Algemeen.............................................................................................................................1062 2. Kleine vennootschap............................................................................................................1063 2.1. Criteria ........................................................................................................................1063 2.2. Bijzonderheden...........................................................................................................1064 2.2.1. Eerste boekjaar...............................................................................................1064 2.2.2. Korte of lange boekjaren................................................................................1065 2.2.3. Verduidelijking criteria..................................................................................1065 2.2.4. Geconsolideerde cijfers..................................................................................1066 2.2.4.1. Verbonden ondernemingen ...........................................................1066 2.2.4.1.1. Controlebevoegdheid .................................................................1067 2.2.4.1.2. Consortium.................................................................................1073 2.2.4.2. Omtrent de consolidatie ................................................................1074 3. De bewijslast........................................................................................................................1076 3.1. Algemeen....................................................................................................................1076 3.2. Toepassing in concreto ...............................................................................................1076 4. Kritische beschouwingen.....................................................................................................1079 4.1. Omtrent de verwijzing ................................................................................................1079 4.2. Omtrent de temporele werking ...................................................................................1080 4.2.1. Aanslagjaar versus boekjaar ..........................................................................1080 4.2.2. Compatibiliteit met de aanslagprocedure.......................................................1081 4.3. Omtrent de grondwettelijkheid ...................................................................................1082 4.3.1. Het legaliteitsbeginsel....................................................................................1082 4.3.2. Het gelijkheidsbeginsel..................................................................................1082 Diverse bescheiden, opgaven en inlichtingen...........................................................................1084