Inhoud
Lijst van afkortingen 17 Inleiding 19 Begrip arbeidsrecht 19 Onderdelen arbeidsrecht 20 Complexiteit arbeidsrecht 22 Opbouw boek 22
Deel a Algemeen arbeidsrecht
25
1 Beginselen en bronnen commune arbeidsrecht 27
Leerdoelen 27 1.1 Inleiding 27 1.2 Voorwaarden totstandkoming arbeidsovereenkomst 28 1.2.1 Handelingsbekwaamheid (art. 3:32 bw) 28 1.2.2 Wilsovereenstemming (art. 6:217 bw) 28 1.2.3 Een geoorloofde oorzaak (art. 3:40 bw) 28 1.3 Bronnen commune arbeidsrecht 29 1.3.1 Wetten 29 1.3.2 De cao 31 1.3.3 Jurisprudentie 31 1.3.4 Oordelen/adviezen commissies/colleges 32 1.3.5 Verdragen 32 Vragen 33 Opdrachten 33
2 De overeenkomsten tot het verrichten van arbeid 35
Leerdoelen 2.1 Inleiding 2.2 De arbeidsovereenkomst 2.2.1 Kenmerken arbeidsovereenkomst 2.2.2 Rechtsvermoedens 2.2.3 Duur arbeidsovereenkomst
35 35 36 36 37 38
Mr. Trees Karssen - Arbeidsrecht - © Uitgeverij Coutinho
Karssen HD3 2013.indd 9
6/27/13 1:21 PM
2.3 Overeenkomst van aanneming van werk 2.4 De overeenkomst van opdracht 2.5 Flexibele arbeidsrelaties 2.5.1 De uitzendovereenkomst 2.5.2 De oproepovereenkomst 2.5.3 De freelanceovereenkomst 2.6 De zelfstandige zonder personeel (zzp’er) Vragen Opdrachten
40 40 41 41 43 45 45 47 47
3 Bedingen in een arbeidsovereenkomst 49
Leerdoelen 49 3.1 Inleiding 49 3.2 Boetebeding (art. 7:650 bw) 50 3.3 Proeftijdbeding (art. 7:652 bw) 51 3.4 Concurrentiebeding (art. 7:653 bw) 52 3.5 Relatiebeding 53 3.6 Geheimhoudingsbeding 54 3.7 Beding verbod op nevenwerkzaamheden 55 3.8 Eenzijdig wijzigingsbeding (art. 7:613 bw) 55 Vragen 58 Opdrachten 58
4 Werving en selectie 61
Leerdoelen 4.1 Inleiding 4.2 Gelijke behandeling 4.2.1 Personeelsadvertentie 4.2.2 Geslachtsbepaalde functies 4.2.3 Functie-eisen 4.2.4 Voorkeursbehandeling 4.2.5 Het criterium leeftijd 4.2.6 Handicap of chronische ziekte 4.2.7 Vacature arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd 4.2.8 Sollicitatiegesprek 4.2.9 Het College voor de Rechten van de Mens 4.3 Medisch onderzoek 4.3.1 Aanstellingskeuring 4.3.2 De Commissie Klachtenbehandeling Aanstellings keuringen 4.4 Schema inhoud personeelsadvertentie Vragen Opdrachten
61 61 62 62 63 65 66 66 67 69 69 70 71 71 73 73 75 75
Mr. Trees Karssen - Arbeidsrecht - © Uitgeverij Coutinho Karssen HD3 2013.indd 10
6/27/13 1:21 PM
5 Collectief arbeidsrecht 79
Leerdoelen 5.1 Inleiding 5.2 Collectieve arbeidsvoorwaardenoverleg 5.2.1 Centraal overleg 5.2.2 Cao-overleg 5.3 Vrijheid van vakvereniging 5.4 Inhoud cao 5.5 Gebondenheid 5.6 Algemeenverbindendverklaring cao 5.7 Nawerking cao 5.8 Interpretatie cao 5.9 Collectieve actie 5.9.1 Rechtmatigheid collectieve actie 5.9.2 Positie werknemers bij staking Vragen Opdrachten
6 Goed werkgeverschap en goed werknemerschap 93
Leerdoelen 6.1 Inleiding 6.2 Goed werkgeverschap 6.3 Goed werknemerschap Vragen Opdrachten
79 79 80 80 81 82 82 83 84 86 87 87 87 89 90 90
93 93 94 97 98 98
7 Arbeidstijden en arbeidsduur 101
Leerdoelen 101 7.1 Inleiding 101 7.2 Arbeidstijden 102 7.2.1 Doelstelling atw 102 7.2.2 De basisnormen 103 7.2.3 Bijzondere groepen 105 7.2.4 Plichten werkgever en toezicht 106 7.3 Arbeidsduur 106 7.3.1 Aanpassing arbeidsduur 106 7.3.2 Verbod onderscheid naar arbeidsduur 109 Vragen 111 Opdrachten 111
Mr. Trees Karssen - Arbeidsrecht - © Uitgeverij Coutinho Karssen HD3 2013.indd 11
6/27/13 1:21 PM
8 Vakantie en verlof 113
Leerdoelen 8.1 Inleiding 8.2 Vakantie 8.2.1 Aanspraak op vakantie 8.2.2 Vakantie tijdens ziekte 8.3 Zwangerschaps-, bevallings- en kraamverlof 8.4 Ouderschapsverlof 8.5 Verlof voor adoptie en pleegzorg 8.6 Calamiteitenverlof 8.7 Kortdurend zorgverlof 8.8 Politiek verlof 8.9 Schema verlofvormen Vragen Opdrachten
113 113 114 114 116 118 119 120 121 121 122 123 124 124
9 Ziekteverzuim 125
Leerdoelen 9.1 Inleiding 9.2 Loondoorbetaling tijdens ziekte 9.3 Controle en begeleiding ziekteverzuim 9.4 Re-integratie-inspanningen 9.5 Procesgang eerste en tweede ziektejaar 9.6 Opzegverbod bij ziekte Vragen Opdrachten
125 125 126 128 129 130 132 134 134
10 Arbeidsomstandigheden 137 Leerdoelen 10.1 Inleiding 10.2 Arbobeleid 10.2.1 Minimumeisen 10.2.2 Beleid tegen overmatige psychosociale arbeids belasting 10.2.3 De Risico-inventarisatie en -evaluatie (rie) 10.3 Arbeidsongevallen en beroepsziekten 10.3.1 Melding en registratie 10.3.2 Zorgplicht en aansprakelijkheid 10.4 Deskundige bijstand 10.4.1 Arbodeskundigen 10.4.2 De preventiemedewerker 10.4.3 Bedrijfshulpverlening
137 137 138 138 139 139 141 141 141 143 143 144 144
Mr. Trees Karssen - Arbeidsrecht - © Uitgeverij Coutinho Karssen HD3 2013.indd 12
6/27/13 1:21 PM
10.5 Voorlichting, plichten en rechten werknemers 145 10.6 Bevoegdheden or 145 10.7 Toezicht 146 Vragen 146 Opdrachten 146
11 Medezeggenschap 149 Leerdoelen 149 11.1 Inleiding 149 11.2 Basisbegrippen wor 150 11.2.1 Onderneming 150 11.2.2 Ondernemer 151 11.2.3 Bestuurder 151 11.2.4 De in de onderneming werkzame personen 151 11.3 Instelling en samenstelling or 152 11.4 Medezeggenschapsstructuur 153 11.5 Faciliteiten or 154 11.5.1 Instelling commissies (art. 15 wor) 154 11.5.2 Uitnodigen van deskundigen (art. 16 wor) 155 11.5.3 Gebruik van voorzieningen (art. 17 lid 1 wor) 155 11.5.4 Vergaderen in werktijd (art. 17 lid 2 en 3 wor) 155 11.5.5 Uren voor beraad en overleg alsmede voor scholing en vorming (art. 18 wor) 156 11.6 Bevoegdheden or 156 11.6.1 Bevoegdheden or krachtens de wor 156 11.6.2 Bevoegdheden or in andere wetten 159 11.7 De ondernemingsovereenkomst 159 11.8 De geschillenregeling 160 11.8.1 Bijzondere en algemene geschillenregeling 160 11.8.2 De bedrijfscommissies 161 11.8.3 De algemene geschillenregeling 162 11.9 Medezeggenschap in kleine ondernemingen 163 11.10 Rechtsbescherming or 164 Vragen 166 Opdrachten 166
12 Overgang van onderneming 169 Leerdoelen 12.1 Inleiding 12.2 Begrip overgang onderneming 12.3 Plichten verkrijger (nieuwe werkgever) 12.4 Pensioenvoorziening
169 169 170 171 173
Mr. Trees Karssen - Arbeidsrecht - © Uitgeverij Coutinho Karssen HD3 2013.indd 13
6/27/13 1:21 PM
12.5 Plichten oude werkgever Vragen Opdrachten
173 174 174
13 Einde arbeidsverhouding 177 Leerdoelen 177 13.1 Inleiding 177 13.2 Wederzijds goedvinden 178 13.3 Van rechtswege 179 13.4 Bereiken pensioengerechtigde leeftijd 179 13.5 Opzegging 180 13.5.1 Voorafgaande opzegging 180 13.5.2 Opzegdag en opzegtermijn 181 13.5.3 Ontslagvergunning uwv 182 13.5.4 Geldigheid ontslagvergunning 184 13.5.5 Uitzonderingen ontslagvergunning 185 13.5.6 Opzegverboden 186 13.5.7 Uitzonderingen opzegverboden 186 13.6 Ontslag op staande voet 187 13.7 Ontbinding arbeidsovereenkomst 189 13.7.1 Redenen ontbinding 189 13.7.2 Kantonrechtersformule 189 13.8 Collectief ontslag 192 13.9 Kennelijk onredelijk ontslag 193 Vragen 194 Opdrachten 194 14 Sociale zekerheid 197 Leerdoelen 197 14.1 Inleiding 197 14.2 Verzekeringen en voorzieningen 198 14.3 Uitvoeringsorganisaties en toezicht 199 14.4 Ziekte 200 14.4.1 De zw 200 14.4.2 De zvw 202 14.5 Arbeidsongeschiktheid 202 14.5.1 De wia 202 14.5.2 De wia-uitkeringen 202 14.5.3 Duur en hoogte wia-uitkeringen 203 14.5.4 De Wet Wajong 204 14.6 Werkloosheid 205 14.6.1 Voorwaarden ww-uitkering 205 14.6.2 Duur en hoogte ww-uitkering 206 14.6.3 Verplichtingen werknemer 207
Mr. Trees Karssen - Arbeidsrecht - © Uitgeverij Coutinho Karssen HD3 2013.indd 14
6/27/13 1:21 PM
14.7 Ouderdom Vragen Opdrachten
209 210 210
15 Beslechting geschillen 213 Leerdoelen 15.1 Inleiding 15.2 Arbeidsrechtelijke geschillen 15.2.1 Absolute competentie 15.2.2 Relatieve competentie 15.2.3 Spoedeisende zaken 15.2.4 Mediation 15.3 Geschillen sociale verzekeringen Vragen Opdrachten
213 213 214 214 215 215 216 217 218 218
16 Internationale aspecten 219 Leerdoelen 16.1 Inleiding 16.2 Ratificatie en bekendmaking verdragen 16.3 De iao 16.4 De Raad van Europa 16.5 De Europese Unie 16.5.1 Achtergrond 16.5.2 Harmonisatie wetgeving 16.5.3 Uitleg gemeenschapsrecht Vragen Opdrachten
219 219 219 221 222 223 223 224 224 225 225
Deel b Ambtenarenrecht
227
17 Ambtenarenrecht 229 Leerdoelen 17.1 Inleiding 17.2 De aanstelling 17.2.1 Het aanstellingsbesluit 17.2.2 De aanstellingsvormen 17.3 Het ontslag 17.3.1 De ontslaggronden 17.3.2 Het strafontslag 17.3.3 Formule ontslagvergoeding ambtenaar
229 229 230 230 230 231 231 231 232
Mr. Trees Karssen - Arbeidsrecht - © Uitgeverij Coutinho Karssen HD3 2013.indd 15
6/27/13 1:21 PM
17.4 De arbeidsvoorwaardenregeling 17.4.1 De Ambtenarenwet 17.4.2 De diverse rechtspositieregelingen 17.5 Het arbeidsvoorwaardenoverleg 17.5.1 Het sectoroverleg 17.5.2 Het centraal overleg 17.6 Rechtsbescherming 17.6.1 De algemene beginselen van behoorlijk bestuur 17.6.2 Bezwaar 17.6.3 Beroep en hoger beroep 17.6.4 De voorlopige voorziening Vragen Opdrachten
233 233 234 234 234 235 236 236 237 238 238 240 240
Chronologisch register jurisprudentie 243
Trefwoordenregister 247
Mr. Trees Karssen - Arbeidsrecht - © Uitgeverij Coutinho Karssen HD3 2013.indd 16
6/27/13 1:21 PM
