Inhoud. 1 Inleiding 3

JAARSTUKKEN IN VOGELVLUCHT 2014

Inhoud

1 Inleiding

3

2 Financieel resultaat 2014 2.1 Financieel resultaat 2.2 Balans 2.3 Algemene Reserve en risico’s 2.4 Structurele doorwerkingen naar de voorjaarsnota 2.5 Verschillen ten opzichte van de tussentijdse rapportage

5 5 5 6 7 7

3 Dashboardonderwerpen

9

4 Programma’s Programma 1: Bestuur, (wijk)organisatie, burgerzaken en financiën Programma 2: Veiligheid Programma 3: Openbare ruimte Programma 4: Energieneutraliteit, milieubescherming, risicobeheersing en handhaving Programma 5: Jeugd en onderwijs Programma 6: Werk, inkomen en arbeidsmarkt Programma 7: Zorg en welzijn Programma 8: Sport en cultuur Programma 9: Ruimtelijke ontwikkeling, economie en wonen

12 12 16 18 22 24 26 28 30 32

5 Tot slot

37

Jaarstukken in vogelvlucht 2014

1

2


1 Inleiding Gestaag Door! ‘Met elan samen door’. Onder deze titel presenteerden wij in september 2014 de Meerjarenprogrammabegroting 2015-2018 (MPB). Wij gaven met de MPB twee signalen af. Er zijn vooralsnog geen nieuwe bezuinigingen nodig om financieel op orde te komen, maar dat geeft tegelijkertijd geen reden tot uitbundigheid. Apeldoorn herstelt stapvoets. Behoedzaamheid blijft geboden. Beide signalen weerspiegelen zich in de jaarrekening over 2014.

De jaarstukken laten zien dat in Apeldoorn het financiële herstel meer en meer inzicht krijgt. Maar het zijn ook jaarstukken waaruit blijkt dat er in het sociale domein en rond het grondbedrijf veel onzeker is en blijft. Een jaarrekening die aantoont dat wij gestaag door moeten op de weg die wij samen hebben ingeslagen. De jaarrekening over 2014 sluit met een voordeel van ¤ 2,1 miljoen. Maar hoe dan ook. Het zijn en blijven grillige tijden voor het lokale openbare bestuur. Dat maakt dat ook in financieel opzicht zaken anders lopen dan wij aanvankelijk dachten. Dat zien wij terug in deze jaarrekening. Vooral binnen het sociale domein blijft er sprake van sterk wisselende dagkoersen. In onze raadsbrief ‘Tussenbalans op weg naar financieel herstel’ van 18 december 2014 gaven wij aan dat de objectieve verdeelmodellen voor Wmo, de jeugd en voor het inkomensdeel van de bijstand ons geld gaan kosten. Tegelijkertijd lukt het ons om beter te anticiperen op de snel wisselende omstandigheden. Ondanks een toename van het aantal bijstandsgerechtigden met 6,5%, is het tekort op het zogeheten BUIG budget in 2014 lager dan begroot. Daarnaast is het in 2014 gelukt om de taakstelling ten aanzien van het minimabeleid te realiseren. Ook dit ondanks een groeiende vraag. Ook de ontwikkelingen binnen het fysieke domein blijven onvoorspelbaar. De conjunctuur herstelt zich maar de gevolgen ijlen na. Dit maakt dat wij de prijzen voor projectmatige woningbouw en een deel van de bedrijventerreinen het afgelopen jaar hebben verlaagd. Dit maakt ook dat wij ons genoodzaakt

zien om opnieuw een verlies op het Grondbedrijf te nemen. Dit impliceert dat het ons vooralsnog niet lukt om de Algemene Reserve van Grondbedrijf (ARG) op het gewenste peil te brengen. De gemeenteraad is hierover met de genoemde raadsbrief van eind december 2014 geïnformeerd. Positief is de ontwikkeling rond de teruglopende opbrengsten van de bouwleges. Het is gelukt om de terugval voor wat betreft het jaar 2014 op te vangen. Op de meer structurele oplossing komen wij terug in de Voorjaarsnota. Naast het voornemen om te komen tot een verder financieel herstel heeft ons college in het bestuurakkoord ‘Door’ ook een aantal inhoudelijke doelstellingen geformuleerd. Wij komen hier in het vervolg van deze jaarstukken in vogelvlucht op terug. Een paar ontwikkelingen lichten wij er uit. Zo is ons college tevreden over de toegenomen klanttevreden heid. In 2010 werd het werk van onze baliemede werkers door de klanten gewaardeerd met een 7,6. Daar is in 2014 nog een halve punt bijgekomen. Ook manifesteren wij ons meer en meer via de digitale kanalen. Onze twitter- en facebookaccounts mogen zich in een toenemende belangstelling verheugen. In 2014 is ook een begin gemaakt met het inzetten van de ¤ 17 miljoen die wij in het kader van de robuuste investeringsimpuls van de provincie Gelderland mochten ontvangen. Per 1 januari 2015 is een bedrag van ¤ 7 miljoen concreet besteed (Zutphensestraat, Kanaalzone en Binnenstad). Ook in de wijken en dorpen zijn mooie dingen gerealiseerd. Wij noemen de realisatie van het winkelcentrum in Orden en het project Kerschoten Energie Neutraal.


3

Terug naar de financiën. Eerder gaven wij aan dat Apeldoorn stapvoets herstelt. De ontwikkeling van onze Algemene Reserve bevestigt dat beeld. Streefdoel is om te komen tot een Algemene Reserve van ¤ 15 miljoen. Met de jaarrekeninguitkomsten en onder gelijkblijvende omstandigheden zouden we dat streefdoel in 2020 bereiken. Dat is twee jaar eerder dan verwacht. Dit echter met de nadrukkelijke kanttekening dat met name de ontwikkelingen binnen het sociale domein zich vooralsnog moeilijk laten duiden.

OOK IN DE WIJKEN EN DORPEN ZIJN MOOIE DINGEN GEREALISEERD

4


Het is de tweede maal dat wij u de jaarstukken ‘in vogelvlucht’ presenteren. De Rekenkamercommissie heeft ons laten weten de versie van het afgelopen jaar (2013) als een eerste geslaagde poging te beschouwen om kort en krachtig verantwoording af te leggen. De tips en suggesties hebben wij verwerkt in deze tweede versie. Conform het verzoek van de commissie zullen wij actief en uitvoerig over de jaarcijfers communi ceren. En wij nodigen iedereen die op onze jaarcijfers wil reageren uit dat ook te doen. Ook dit jaar vervangen deze jaarstukken ‘in vogelvlucht’ de bekende nota van aanbieding. Achterliggende informatie én de vertrouwde tabellen treft u aan in de jaarstukken. Buiten deze inleiding (1) bestaat dit document uit een financieel overzicht op hoofdlijnen (2) en een duiding van de dashboardonderwerpen. Het hoofdbestanddeel wordt gevormd door hoofdstuk 4. In dit hoofdstuk lopen wij de negen begrotingsprogramma’s langs. En dat zowel in cijfers als beleidsmatig.

2 Financieel resultaat 2014 In de begroting zijn wij uitgegaan van een tekort van ¤ 10,9 miljoen. Dat is in de jaarrekening uiteindelijk ¤ 4,9 miljoen geworden.

2.1 Financieel resultaat Jaarrekeningresultaat 2014

¤ 2,1

Bestemmingsvoorstel onttrekking reserve Grondbedrijf

¤ 6,9

Resultaat Algemene Dienst

Dit betekent een voordeel voor de Algemene Reserve van ¤ 6 miljoen. Tot zover het financiële beeld op hoofdlijnen. Gelijktijdig met deze jaarstukken leggen wij een raadsvoorstel voor, waarin wij de raad meer in detail vragen in te stemmen met per saldo ¤ 3 miljoen aan aanvullende bestemmingvoorstellen. Deze bestem mingsvoorstellen zijn divers en hebben betrekking op verschillende beleidsterreinen, zoals onderwijs en een reservering voor vakantiegelden. Het beleidsterrein onderwijs heeft in 2014 overschotten doordat kosten zijn doorgeschoven naar 2015. Wij vragen de raad deze middelen te blijven reserveren voor onderwijs. Door een gewijzigde arbeidsvoorwaardenregeling moeten wij waarschijnlijk de opgebouwde vakantiegeldrechten van 2015, die wij normaal gesproken voor een deel in 2016 uitkeren, al in 2015 uitkeren. In de begroting van 2015 hebben wij hier geen rekening mee gehouden. Daarom stellen wij voor een deel van het voordelige jaarrekeningresultaat hiervoor te reserveren.

¤ 9

Aanvulling Algemene Reserve

-/- ¤ 6

Overige bestemmingsvoorstellen

-/- ¤ 3 ¤ 0

bedragen x ¤ 1 miljoen

Het voordelig jaarrekeningresultaat bedraagt ¤ 2,1 miljoen. Daarin zit een negatief resultaat van het Grondbedrijf van ¤ 6,9 miljoen. In de aanvullende bestemmingsvoorstellen is opgenomen, dat we het grondbedrijftekort ten laste van de Algemene Reserve van het Grondbedrijf brengen. Dit betekent dat het resultaat van de Algemene Dienst daardoor op ¤ 9 miljoen komt. Bij de MPB 2014-2017 hadden we gedacht om ¤ 10,9 miljoen uit de Algemene Reserve te moeten onttrekken om de begroting sluitend te maken. In werkelijkheid is dit ¤ 4,9 miljoen geworden.

2.2 Balans Bezittingen Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg-, waterbouwkundige werken

2014

2013

41.340

41.533

4.366

4.454

406.071

411.584

58.535

54.241

1.661

1.357

Machines, apparaten en installaties

16.838

15.140

Uitgeleend geld

63.745

66.446

Voorraad gronden

90.766

98.336

overig

74.090

75.596

Vervoersmiddelen

Totaal bezittingen

757.413 768.686

Schulden

2014

2013

Algemene reserve

-18.912

-24.975

Bestemmingsvoorstellen

-3.849

2.808

60.381

64.092

(Eigenvermogen)

Bestemmingsreserves

(37.620)

(41.019)

Schulden

657.233

661.151

62.560

65.616

overig Totaal schulden

757.413 768.686

bedragen x ¤ 1.000


5

Het balanstotaal laat een daling zien van ¤ 11,3 miljoen. Dit houdt in dat de bezittingen en schulden afnemen. Bij de afname van de bezittingen gaat het om de grond die in waarde is gedaald. Daarnaast loopt de totaalsom van de uitgezette leningen terug. Dit komt vooral doordat woningbouwcorporaties en maatschappelijke instellingen leningen aflossen.

SCHERP INZETTEN OP BEPERKEN VAN RISICO’S De schuldenpositie (het vreemde vermogen) neemt met ¤ 3,9 miljoen af. Dit is het resultaat van de ingezette bezuinigingen en overige maatregelen, zoals het terughoudend zijn met het verstrekken van maatschappelijke leningen, om de financiële positie van onze gemeente weer op orde te krijgen. Onze reservepositie daalt. Dit houdt vooral verband met een tekort in de begroting, die door een

6


onttrekking aan de Algemene Reserve sluitend wordt gemaakt. Wanneer wij een begrotingsoverschot weten te realiseren zal ook het eigen vermogen (onze reservepositie) gaan verbeteren.

2.3 Algemene Reserve en risico’s Onze financiële positie blijft onverminderd broos. Dit uit zich in onze reservepositie. De Algemene Reserve kent per 31-12-2014 een stand van ¤ 18,9 miljoen negatief. Dit maakt ons in financieel opzicht kwetsbaar. Apeldoorn beschikt niet over buffers. In de paragraaf weerstandvermogen in de jaarstukken zijn onze risico’s inzichtelijk gemaakt. Het risico van de Algemene Dienst per eind 2014 kwantificeren wij op ¤ 12,5 miljoen. Het moge duidelijk zijn dat het essentieel is dat wij, gezien onze financiële positie, de komende jaren scherp op het beperken van de onderkende risico’s moeten inzetten. Dit omdat wij op dit moment niet beschikken over de benodigde buffers om onverhoopte tegenvallers op te vangen. Daarom is ¤ 6 miljoen van het financiële voordeel over het jaar 2014 in de Algemeen Reserve gestort. Dit om de Algemene Reserve, op termijn, weer op een aanvaardbaar niveau te krijgen. Ook de Algemene Reserve van het Grondbedrijf is nog niet op het gewenste niveau. Het huidige niveau is ¤ 7,2 miljoen, terwijl op basis van de risicoanalyse een niveau van ¤ 29,7 miljoen gewenst is.

¤ 0,2 miljoen zal worden verwerkt in de voorjaarsnota. Bij de bedrijfsvoeringskosten zien we een paar structurele voordelen op het gebied van huisvesting en documentmanagement. Het grootste structurele nadeel dat wij bij de voorjaarnota betrekken, is dat de procesverbaalkosten niet meer vergoed worden door het Ministerie van Justitie.

Hieronder treft u de ontwikkeling van de Algemene Reserve aan. Onder gelijkblijvende omstandigheden zouden we verwachten dat we in 2020 het afgesproken streefdoel van ¤ 15 miljoen bereiken. Als dat lukt is dit twee jaar eerder dan gepland, waarbij wij nogmaals benadrukken dat dit een momentopname is. Tegelijkertijd zien we de risico’s toenemen (zie hiervoor de paragaaf weerstandsvermogen). We houden vooralsnog vast aan het streefdoel van ¤ 15 miljoen in 2022. Dit houdt wel in dat we voor de toegenomen risico’s maatregelen moet treffen, zodat het totaal van alle financiële risico’s kleiner dan ¤ 15 miljoen blijft. Daarvoor verwijzen wij u naar de Voorjaarsnota 2015.

2.5 Verschillen ten opzichte van de tussentijdse rapportage Hoewel weer minder dan in de afgelopen jaren, zijn er ook nu verschillen tussen de tussenrapportage 2014 en de uiteindelijke jaarrekening 2014 waarneembaar. Wij noemen het Grondbedrijf, de Wmo, de bijstand en de Algemene uitkering uit het Gemeentefonds in 2014. Al slagen we er steeds beter in bij de turap een doorkijk te geven naar het uiteindelijke jaarrekeningresultaat, de praktijk blijft dynamisch. Bij de tussentijdse rapportage hadden we gedacht ¤ 2,4 miljoen minder aan de Algemene Reserve te moeten onttrekken, dit is uiteindelijk bij de jaarrekening ¤ 6 miljoen minder geworden. Zoals hiervoor aangeven constateren we nog wel verschillen op diverse beleidsterreinen.

2.4 Structurele doorwerkingen naar de voorjaarsnota Het overgrote merendeel van alle voor- en nadelen is incidenteel. Van de voordelen wijkt ¤ 0,6 miljoen structureel af, tegenover ¤ 0,8 miljoen bij de nadelen. Dit betrekken wij bij het opstellen van de Voorjaars nota 2015. Dit houdt in dat per saldo een nadeel van

ONTWIKKELING ALGEMENE RESERVE 30

20

euro’s (x 1 miljoen)

10

jaar

0 2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

-10

-20

-30

-40

Prognose jaarrekening 2014

Prognose Zomernota 2012

Streefwaarde zomernota 2012

Realisatie


7

8


3 Dashboardonderwerpen In goed overleg met de gemeenteraad worden ieder jaar een aantal beleidsthema’s met extra aandacht gevolgd. Dat gebeurt via de dashboardmethode. Doel is om afwijkingen in één oogopslag te herkennen en vervolgens te kunnen beoordelen of het noodzakelijk is om in te grijpen. De groene kleur staat voor op koers. De oranje kleur staat voor aandacht. Bij rood is er sprake van een probleem.

De groene kleur geeft aan dat wij over het algemeen op schema liggen. In het kader van deze ‘jaarrekening in vogelvlucht’ nemen wij de acht dashboard onderwerpen stuk voor stuk door. Het behoeft daarbij geen nader betoog dat de meeste aandacht uitgaat naar de oranje en vooral rood gemarkeerde items.

1 Decentralisatie Wmo/zorg Het was een enorme uitdaging om op 1 januari 2015 gereed te zijn voor de uitvoering van de nieuwe zorgtaken. Er is keihard en met succes aan gewerkt om dit mogelijk te maken. Dat wil niet zeggen dat alles meteen van een leien dakje gaat. Het is op onderdelen ook ‘learning by doing’. Dat geldt voor het inrichten van de processen, voor de ICT en ook in de behandeling van zorgaanvragen. We verwachten in de tweede helft van 2015 weer belangrijke nieuwe stappen te hebben gezet. Ons college communiceert volstrekt open over dat wat goed gaat en dat wat moeilijk loopt. De serie van Nieuwsuur uitzendingen over Apeldoorn illustreert dit. Om de overgang van de AWBZ naar de Wmo en de afbouw van de huishoudelijke hulp goed te begeleiden, gaat de gemeente met alle cliënten in gesprek. Daar is eenmalig budget voor beschikbaar. Het grootste deel van deze gesprekken vindt in 2015 plaats. Het hiervoor beschikbare budget wordt om die reden doorgeschoven naar 2015 (bedrag van bijna ¤ 900.000). Het inkoopproces hebben we voor een belangrijk deel als gemeente zelf vorm kunnen geven. We hebben minder dan voorzien een beroep te hoeven doen op externe deskundigheid. Dat levert in de jaarrekening een voordeel van ¤ 160.000 op. In 2016 zal het objectieve verdeelmodel ingevoerd worden voor de Wmo. Apeldoorn is, zo is gebleken uit de septembercirculaire, voor alle verdeelmodellen

nadeelgemeente. Het voorgestelde verdeelmodel beschermd wonen is, na een intensieve lobby vanuit met name Apeldoorn, van tafel, maar de risico’s naar de toekomst toe blijven onverminderd groot. Het Wmo-budget 2015 laat nog losse eindjes zien als het gaat om de relatie met de budgetten voor de Wet Langdurige Zorg en de Zorg Verzekeringswet. De aanstaande meicirculaire zal hier meer duidelijkheid over gaan bieden. Verder dienen zich tal van risico’s aan die gepaard gaan met de decentralisaties. In de risicoanalyse 3D’s zijn per risico alle getroffen beheersmaatregelen weergegeven. Deze risicoanalyse is in het kader van het jaarrekeningproces opnieuw geactualiseerd en het resultaat hiervan is voor een deel opgenomen in de paragraaf Weerstandsvermogen van de jaarstukken. Op basis van ontvangen cliëntgegevens en informatie die zorginstellingen ons verstrekken, houden we de bestedingsprognoses zo actueel mogelijk. Wij hebben verder een meldpunt Sociaal en een Interventieteam ingericht waar de complexe casussen worden besproken en behandeld.

2 Decentralisatie Jeugdzorg Wat voor de Wmo geldt, geldt ook voor Jeugdzorg: we hebben heel hard gewerkt om vanaf 1 januari te kunnen doen wat we moeten doen. Omdat de ICT-voorzieningen nog niet geheel gereed zijn, lopen de werkprocessen voor een deel nog handmatig. Softwareleveranciers zijn nog volop bezig om ICT-applicaties nader aan te passen en verder te verbeteren. Specifiek voor Jeugdzorg geldt, dat de gegevens vanuit de provinciale Jeugdzorg nog niet volledig zijn overgedragen. Wel is per 1 januari 2015 het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) een private organisatie geworden. De cultuurverandering om te komen tot lichtere zorg zal uiteraard aanzienlijk langer duren dan de invoeringstermijn.


9

Bestuurlijk relevant project of activiteit

Portefeuillehouder

Eenheid

Daadwerkelijke afwijking of bijstelling kader Prestatie

Tijd

Geld

Toekomst

Risico

3 D’s 1. Decentralisatie Wmo/zorg

Blokhuis

JZW

2. Decentralisatie Jeugdzorg

Blokhuis

JZW

3. Decentralisatie Participatiewet

Kruithof

WA

4. Sociaal vangnet

Blokhuis/ Kruithof

JZW/WA

Prinsen

VG

6. Economie (veelzijdig onder nemen, incl. innovatie en duurzaamheid)

Prinsen

RL

7. Binnenstad

Prinsen

Projecten

8. Toeristische ontwikkeling

Prinsen

RL

Oranje: aandacht

Rood: probleem

Uit voorstel MPB 2014: 5. Vastgoed en grond Afgeleid van de drie strategische doelen van de gemeente

Groen: op koers

Ook voor de Jeugdzorg geldt dat er veel risico’s spelen. Denk aan het risico op onvoldoende overgaan op lichtere vormen van zorg, knelpunten in zorg continuïteit door faillissementen van aanbieders/ instellingen, crisissituaties in gezinnen etcetera. Ook het risico dat de gemeente Apeldoorn door het objectieve verdeelmodel benadeeld wordt is reëel. Het meldpunt Sociaal en het Interventieteam behandelen zowel de casussen Wmo als Jeugdzorg. Er zijn werkafspraken met de huisartsen en het Gelre-ziekenhuis gemaakt over de wijze van toegang verlenen tot niet-vrij toegankelijke zorg. We monitoren de uitgaven en rapporteren apart en op meer momenten dan gebruikelijk aan college en gemeenteraad.

3 Decentralisatie Participatiewet Het budgettaire kader voor de Participatiewet is nog altijd onzeker. De huidige ramingen vanuit het rijk en de vertaling hiervan naar de middelen voor Apeldoorn, leveren het beeld op van potentiële tekorten op de onderliggende budgetten: het zogeheten inkomensdeel voor bekostiging van de uitkeringen en loonkostensubsidies, het participatiebudget voor bekostiging van de reïntegratie en participatie en de bijdrage aan het gemeentefonds voor de uitvoeringskosten.

10


Het is niet voorspelbaar hoeveel mensen daadwerkelijk een beroep gaan doen op de Participatiewet en wat het effect hiervan zal zijn op het financiële resultaat. De (landelijke) bezuiniging die gepaard gaat met het invoeren van de Participatiewet kan leiden tot (toename van) tekorten en tot knelpunten in de dienstverlening. Het grootste risico is echter de dreiging van een verder oplopend tekort op het inkomensdeel. Met het invoeren van de Participatiewet wordt ook een nieuw verdeelmodel geïntroduceerd voor het inkomensdeel, waar de uitkeringen en de loonkostensubsidies uit betaald worden. Het nieuwe verdeelmodel pakt zeer nadelig uit voor Apeldoorn. Als nadeelgemeenten kun je weliswaar een beroep doen op een vangnetconstructie, maar het tekort komt in alle gevallen deels voor eigen rekening van de gemeente. Het voorliggende verdeelmodel zal ook nog nader worden verbeterd, maar het is niet reëel te verwachten dat daarmee de tekorten voor onze gemeente volledig zullen verdwijnen. Wij zetten in op een zorgvuldige monitoring, waarmee wij het beroep op de Participatiewet, de dienstverlening en ontwikkeling van de uitgaven nauwgezet volgen. Wij achten het cruciaal om op bestuurlijk niveau aandacht te blijven vragen voor de problemen rond de verdeelmodellen. Dat doen wij via de VNG, de G32 en

Divosa. Daarnaast is sprake van een traject met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, waarbij bezwaar is aangetekend door Apeldoorn tegen de beschikking voor het Inkomensdeel over 2015.

4 Sociaal Vangnet 2015 is een overgangsjaar waarvan de exacte hoogte van de uitgaven afhankelijk is van het beroep dat op de voorzieningen in het Sociaal Vangnet wordt gedaan. Bij het opstellen van het Sociaal Vangnet is rekening gehouden met een totaal budget van ¤ 7,3 miljoen, dit bedrag is inclusief de zgn. Klijnsmamiddelen ( ¤ 750.000). Deze laatste middelen zijn echter nog niet beschikbaar gesteld voor het sociaal vangnet. In 2015 zullen wij de besteding van de budgetten voor het Sociaal Vangnet nauwgezet monitoren. Indien uit de monitoring blijkt dat de Klijnsma-middelen nodig zijn, dan zal het college hier in de voorjaarsnota een beroep op doen en een dekkingsvoorstel indienen.

5 Vastgoed en grond In 2014 zijn twintig panden verkocht waaronder zeven onder voorbehoud. De verkoopopbrengst van deze 20 panden bedraagt circa ¤ 4,3 miljoen en leidt structureel tot een lastendaling van circa ¤ 0,2 miljoen. In 2015 wordt verder ingezet op een actieve verkoop op basis van een opgezet verkoopprogramma, ook worden onder andere de uitgangspunten van de verkoopopgaven nader uitgewerkt en of daarop aangepast. Uitvoering gevende aan het bestuursakkoord ‘Door’ is een reductie op de taakstelling doorgevoerd. Het risico op de verlaagde verkoopopgave Vastgoed bedrijf, zoals opgenomen in de MPB 2015-2018 is hierdoor substantieel verlaagd.

6 Economie In het kader van het ‘stimuleren van de veelzijdige innovatieve economie’ heeft het college in februari 2014 het programma ‘de ondernemende stad’ vastgesteld. Dit programma is uitgewerkt in drie programmalijnen (arbeidsmarktbeleid, economie en hoger onderwijs), waaraan een zestal acties zijn verbonden. Deze acties lopen door tot 2020. Er is nog geen budget verbonden aan dit programma.

7 Binnenstad In navolging van de herinrichting van de openbare ruimte van de Binnenstad Noord (fase 1) zijn het ontwerpplan en bestek gemaakt voor de herinrichting van Hoofdstraat, zijstraatjes en Brinklaan (fase 2). De aanbestedingsprocedure van dit project is eind 2014 gestart. De uitvoering is vanaf maart 2015. Met inzet van de robuuste investeringsimpuls en overige subsidies is een start gemaakt met de aanleg van het tijdelijke park van Haven Centrum. Ook zijn

grote infrastructurele projecten van Molenstraat Centrum en Vosselmanstraat voorbereid. In 2015 gaan deze projecten in uitvoering. Er is uitvoering gegeven aan het programma 2014–2015, dat wordt bekostigd uit de tweede tranche van het Stadscontract. Meest in het oog springend zijn het in oude luister herstellen van de historische gevels en de vergroeningsactiviteiten. Met ontwikkelaars is voortdurend overleg over heronwikkelingsprojecten. Concreet heeft dit geleid tot hergebruik van enige jarenlang leegstaande kantoorpanden. Deze zijn getransformeerd naar wooneenheden. Initiatieven van bijvoorbeeld studentenhuisvesting, bouw van appartementen, hotelvestiging, vestiging van supermarkt zijn in behandeling genomen. Van het complex Beekstraat/Marktstraat zijn de panden recent getaxeerd. Wanneer belangstelling uit de markt van aankoop zich aandient, wordt de afweging gemaakt of hiertoe tegen de huidige marktwaarde wordt overgegaan. De gemeentelijke panden worden zoveel als mogelijk marktconform verhuurd. Ingeval langdurige leegstand dreigt, wordt het pand in de vorm van tijdelijk vastgoedbeheer in gebruik gehouden. Na realisatie van de herinrichting van fase 1 en fase 2 van de binnenstad zal het gebied dat betrekking heeft op Marktplein, Marktstraat, Beekstraat (fase 3) zich in kwaliteit negatief afsteken. Dat kan nadelig doorwerken op het ontwikkelingsperspectief van dit gebied. Met vastgoedeigenaren en ontwikkelaars is de gemeente regelmatig in overleg om plannen tot ontwikkeling te brengen. Ondanks het aantrekken van de economie blijft het voor de marktpartijen moeilijk om tot uitvoering over te gaan.

8 Toeristische ontwikkeling We willen met het vrijetijd & toerisme programma ‘Welkom in Apeldoorn’ bereiken dat Apeldoorn een koppositie heeft in de toeristische markt, zodat ook deze sector bijdraagt aan ons doel om 100.000 arbeidsplaatsen te realiseren. Ook willen wij dat de binnenstad door meer bezoekers krachtiger wordt, het voorzieningenniveau in de dorpen goed blijft en de economie een extra impuls krijgt door een hoger bestedingspatroon, dat ten minste gelijk aan het landelijke gemiddelde is. Bij het opstellen van de ‘marsroute kwaliteitsimpuls vrijetijdseconomie’ maken wij gebruik van het Regionaal Bureau voor Toerisme. Zij helpen bij het opstellen van de marsroute.


11

4 Programma’s Programma 1 Bestuur, (wijk)organisatie, burgerzaken en financiën Wij willen bereiken dat het gemeentebestuur dicht bij zijn inwoners staat en tegelijk taken aan hen overlaat. Het gemeentebestuur laat zich daarbij ondersteunen door een compacte en efficiënte organisatie. De financiële bijdragen die wij aan onze inwoners vragen, staan in redelijke verhouding tot de gerealiseerde effecten, producten en diensten. De financiële positie van de gemeente wordt goed beheerd. Onze inwoners voelen zich betrokken bij hun eigen woonomgeving en zetten zich hiervoor in.

12


Lobby Met elan werken we als samenleving, gemeenteraad en college samen aan een (financieel) gezond Apeldoorn. De acties van het Bestuursakkoord ‘Door’ zijn daarvoor doorvertaald in een collegewerk programma, waarbij de strategische opgaven de leidraad vormen. Deze zijn de comfortabele gezinsstad, het toeristisch toplandschap, een innovatief economisch klimaat en duurzaamheid. Onze inwoners en ondernemers staan hierbij centraal en iedereen heeft de kans om zijn talenten tot bloei te laten komen. We benutten de kracht van Apeldoorn in al zijn facetten. We werken samen met gemeenten, provincie en rijk. Onze wethouders bekleden daarnaast posities in landelijke commissies als VNG en G32. We willen daarmee bereiken dat Apeldoorn een geziene partner is op vele schaalniveaus en dat onze lobby richting provincie, rijk en Europa is versterkt. Ook zetten we, waar gewenst, onze rol en positie als grote gemeente in met de daarbij behorende bestuurskracht en ambtelijke inzet. Denk hierbij aan de decentralisaties in het sociale domein. Kortom, de intenties zoals we deze in het Bestuursakkoord hebben vastgelegd zijn nader uitgewerkt en uitgevoerd, met samenwerking als sleutelwoord.

Doetanks, stadsdeelregisseurs, welzijnsnetwerken, Toekomstfestival, Energiefabriek, Zwitsal, facebookgroepen of ontmoetingsplekken, krijgt dit meer vorm en inhoud. We zijn gestart met de evaluatie van de stadsdeelaanpak. Daarover zijn en gaan we in gesprek met samenleving en raad. Aan het eind van 2015 zijn de uitkomsten daarvan bekend. Bestaande instrumenten als toekomstagenda’s en stadsdeelplannen en nieuwe planvormen, zoals een wijk-/dorpsvitaliteitsplan, komen in dit proces aan de orde. We bouwen de sociale infrastructuur en de mogelijkheid om elkaar in de stadsdelen te ontmoeten uit, onder andere via uitvoering van de stadscontracten met de provincie Gelderland. We hebben uitvoering gegeven aan de afspraken uit het stadscontract 2012-2015, om een duurzame woonomgeving en verbeterde leefbaarheid in Apeldoornse wijken te bereiken.

Bestuur en dienstverlening

Onze gemeente heeft geïnvesteerd in het leggen van meer verbindingen tussen initiatieven van bewoners en ondernemers en geeft hiervoor meer ruimte. Bewoners zijn immers heel goed in staat om zelf meer regie te voeren op wat er in hun omgeving gebeurt. In dat verband wordt ook wel gesproken van de doe-democratie. Via initiatieven als Stadslab,

Ons college onderhoudt structureel en uitnodigend contact met inwoners, ondernemers en instellingen. Ons college laat zich daarbij ondersteunen door de ambtelijke organisatie. Vooral onze contacten via de social media zijn het afgelopen jaar enorm toegenomen. We bereiken onze inwoners via Facebook pagina’s en Twitteraccounts. En ook bij calamiteiten en incidenten (bijvoorbeeld tijdens het gaslek) zetten we onze social media in. De gladheidbestrijding melden we bijvoorbeeld via social media. Ook de telefonische contacten met onze inwoners zijn toegenomen. Het afgelopen jaar ontvingen we vijf procent meer telefoongesprekken; vooral door de decentralisaties in het sociale domein. Het Activerium heeft door de toename van het aantal uitkeringen

LASTEN (€ 87 miljoen)

BATEN (€ 295 miljoen)

(Wijk)organisatie

Bedragen (x € 1.000)

Bestuursondersteuning B&W

Algemene uitkering

166.356

18.809

Belastingen

56.667

Saldi kostenplaatsen

30.168

Saldi kostenplaatsen

33.994

Overig

21.043

Overig

34.195

Algemene baten en lasten

17.383



13

meer bezoekers gehad. Daarnaast is ook de klanttevredenheid over de contacten aan de balie (Publieksbalie, Burgerlijke Stand, Bouwbalie, Receptie en ISP) gestegen van 7,6 in 2010 naar een 8,1 in 2014. In 2014 is gestart met het programma Dienstverlening; Focus 2017, aan de slag! Focus 2017 is, vergeleken met het Antwoord-programma, concreter. Het aantal vragen dat op de gemeente afkomt wordt groter. Ook worden de vragen complexer. Tegelijk stijgt het verwachtingspatroon in de samenleving: aan de ene kant verwacht men digitale dienstverlening voor producten die zich daartoe lenen, aan de andere kant is ook juist persoonlijk contact en maatwerk voor ingewikkelde vraagstukken belangrijk. We moeten tegelijk de kosten in de hand houden én efficiënt werken. De minister stelt als eis dat alle gemeentelijke producten in het kader van publieksdienstverlening in 2017 digitaal worden aangeboden. Daarom kiezen we, meer dan voorheen, voor toepassing van het digitale kanaal. Verder is het doel om, veel vaker dan nu gebeurt, in het eerste contact direct het goede antwoord te geven. Dat draagt bij aan goede dienstverlening en het leidt tegelijk tot efficiënter werken in de organisatie. Daarvoor is inhoudelijke informatie over onderwerpen in de frontoffice nodig. Dat wordt in het kader van Focus 2017 dan ook georganiseerd.

Gemeenteraad Sinds 2013 werkt de gemeenteraad met een gewijzigde en geoptimaliseerde vergaderstructuur. Bij toerbeurt vinden wekelijks raadsvergaderingen en PMA’s (‘Politieke Markt Apeldoorn’) plaats. Op de raadsavond wordt dit voorafgegaan door ‘In gesprek met de raad’; een laagdrempelige mogelijkheid voor inwoners en organisaties om onderwerpen te agenderen. De gemeenteraad heeft in 2014 dit nieuwe instrument ingezet. Apeldoornse inwoners en organisaties kunnen iedere twee weken tijdens de Politieke Markt een eigen onderwerp op de politieke agenda zetten. Hiervan hebben zowel individuele inwoners als organisaties gebruik gemaakt. Verder kunnen Apeldoorners bij de gemeenteraad een e-petitie indienen. Bij meer dan 600 ondertekeningen neemt het presidium van de raad de petitie in behandeling.

14


Na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014 heeft de raad diverse kennismakingsbijeenkomsten gehouden met organisaties uit de gemeente. Om tot een goede besluitvorming te komen over nieuwe taken in het kader van de decentralisaties (Wet maatschappelijk ondersteuning, Jeugdwet en Participatiewet), en de uitwerking van het Sociaal Vangnet, hebben gemeenteraad en college inspraak en hoorzittingen georganiseerd. Daarnaast hebben zij op verschillende manieren intensief overleg gevoerd met de stad en de dorpen.

KOSTEN IN DE HAND HOUDEN EN EFFICIËNTER WERKEN Om interactiever en directer te kunnen communiceren met de Apeldoornse samenleving, heeft de gemeenteraad in 2014 een eigen twitteraccount en facebookaccount gemaakt.


15

Programma 2 Veiligheid De gemeente wil haar inwoners een veilige omgeving bieden om te wonen, te werken en te recreëren. Wij proberen daarbij branden en rampen te voorkomen en te bestrijden, en ongevallen te beperken. Voor het vergroten van de veiligheid in Apeldoorn werken wij nauw samen met brandweer, politie, openbaar ministerie en gemeenten in de Veiligheidsregio.

16


In 2014 zijn de prioriteiten bepaald voor het nieuwe Integrale Veiligheidsplan Apeldoorn 2015-2018. Expertteams hebben ontwerp-uitvoeringsplannen gemaakt. Begin 2015 worden de voorstellen aan de raad voorgelegd. In het afgelopen jaar hebben zowel het bestuur als de ambtelijke organisatie een rampenoefening gehad. Twee keer is in de praktijk gebleken dat de organisatie, als het erop aankomt, goed functioneert.

De Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland (VNOG) heeft in 2014 besloten tot invoering van het project MOED (Masterplan voor Optimale, Effectieve, Doelmatige Brandweerorganisatie). In 2015 gaan we op bestuurlijk niveau nadenken over risicogestuurde slagkracht (efficiënte en effectieve inzet van mensen en voertuigen) en een nieuw financieel verdeelmodel.

In het verslagjaar zijn er door het Rijk voor dit programma twee relevante financiële besluiten genomen. De financieringswijze voor het project Explosievenruiming is met ingang van 2015 gewijzigd. Verder is volslagen onverwacht door de Minister van Veiligheid en Justitie de zogeheten Proces-verbaal vergoeding ingetrokken. In 2015 moet op beide aspecten bestuurlijke duidelijkheid komen.




Brandweer en rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid Explosieven opruiming

11.170 5.008


Brandweer en rampenbestrijding

420

Openbare orde en veiligheid

862 0

3.126


17

Programma 3 Openbare ruimte De gemeente wil de bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid op gebied van verkeer in stand houden en waar mogelijk verbeteren. De Verkeersvisie 2010-2020 vormt hierbij de leidraad. Daarnaast willen wij blijvend zorgen voor een aangename, schone, gezonde en groene leefomgeving voor mens en dier. De uitgangspunten hierbij zijn de door de raad vastgestelde Groene Mal, het Waterplan en het Gemeentelijk Rioleringsplan.

18


Stadsranden Afgelopen jaar is gestart met de extra inzet om de kwaliteit van onze stadsranden te verbeteren. Om dat succesvol te kunnen doen, is het van belang de verbindingen tussen stad en land op orde te krijgen. De verbindingen maken dat wandelaars en fietsers op een aangename manier vanuit de wijken naar het groene landelijk gebied kunnen. Biodiversiteit en cultuurhistorie liften daarin mee. Ook toeristisch is dit interessant, in het bijzonder wanneer deze verbindingen een onderdeel vormen van een netwerk. Er zijn projecten in voorbereiding die daaraan bijdragen. Bij alle projecten zijn bewoners, wijkraden en organisaties als Stichting Wandelnet betrokken. Stichting Wandelnet bereidt ‘Apeldoorn te Voet’ voor, waarbij tien routes (samen 100 km) vanuit de binnenstad de verbinding gaan vormen tussen stad en land. Bij de projecten ligt de nadruk op drie concrete verbindingen: – Apeldoorn-west met het project Sprengvallei. Doel is om het park Berg en Bos beter toegankelijk te maken vanuit de stad en toe te voegen aan het verbindingsnetwerk; – Apeldoorn-noordoost met concrete verbindings projecten in de zone rondom ’t Web, de ontbrekende schakel bij Park Zuidbroek tegen de A50 en de overgangszone naar het Weteringse Broek; – Apeldoorn-zuidoost met een doorgaande verbinding voor fietsers en wandelaars door het Matenpark en de rand van het Sportpark. Daarnaast zijn voorbereidingen gaande in het gebied Beekbergse broek om een verbinding te creëren met het Beekbergerwoud, het oerbos.

Gemeente en belanghebbenden stellen samen een Toekomstperspectief voor de Veluwse stadsrand op. Dit om een gedeelde visie over de toekomst van dit gebied te krijgen met bewoners, ondernemers en natuur.

Parkeren Gelijktijdig met de vervanging van de parkeerauto maten op straat is belparkeren ingevoerd. Het tariefstelsel voor betaald parkeren is vereenvoudigd. In 2015 wordt ingezet op de digitalisering van parkeervergunningen, meer toegankelijke parkeer informatie op de website en de mogelijkheid om een aantal parkeerproducten via de website aan te schaffen. Er zijn mogelijkheden onderzocht om de overlast van het parkeren bij de attracties in Apeldoorn-west te reduceren. In 2015 gaan we hiermee verder. De parkeeropbrengsten zijn lager geworden vanwege afnemend bezoek aan de binnenstad. De Reserve Bereikbaarheid Binnenstad (RBB) is daardoor onder druk komen te staan. In 2015 wordt een voorstel voor de herijking van de RBB gedaan.

Beekherstel In 2014 is de technische voorbereiding van de Eendrachtspreng Midden, de Rodebeek Noord, de Beek in het Orderveen Noord en de kruising van de Beek in het Orderveen afgerond. De realisatie van deze beektrajecten wordt begin 2015 aanbesteed. Bij de financiële afronding van de Grift Beurtvaart straat blijkt er een tekort te zijn van ¤ 200.000, hiervoor zullen wij de raad bij het vaststellen van de jaarstukken een voorstel doen.




Wegen, straten en pleinen

23.754

Verkeersmaatregelen

6.017

Openbaar groen (beheer en onderh.)

16.953

Parkeren

4.257

Riolering en waterzuivering Overig


11.974 21.393

Baten rioolrecht

11.926

Overig

13.937


19

De realisatie van de Grift Hilde Heze is afgerond. In een deel van de omgeving is het regenwater afgekoppeld van het riool. De beek is bovengronds hersteld en vispasseerbaar gemaakt door de aanleg van nieuwe duikers en de aanleg van een vistrap. Hiermee is weer een belangrijke ecologische verbinding gerealiseerd. Langs de beek zijn wandelpaden aangelegd. De realisatie van de Orderbeek Oost en winkelcentrum is vrijwel afgerond. De Orderbeek is over de hele lengte bovengronds aangelegd tussen het winkel centrum en de Zanderijweg. Bij een vroegere molenlocatie zijn een vistrap en een waterval aangelegd. Voor de Driehuizerspreng PWA-laan is een schets ontwerp opgesteld, dat in 2015 wordt uitgewerkt.

BASIS VOOR DOELMATIG WEGENONDERHOUD

20


Wegherstel In 2013 is het Herstelplan wegen opgesteld en vastgesteld. Het plan vormt een basis voor doelmatig wegenonderhoud in de toekomst, onder meer door de achterstanden weg te werken. In het Herstelplan is ook vastgelegd, dat de gemeenteraad nauwer bij dit onderwerp en de keuzes die voorliggen wordt betrokken. Dit gebeurt telkens bij de vaststelling van het MJOP (MeerJarenOnderhoudsPlan) wegen. Het eerstvolgende MJOP waarvoor de raad zal worden geraadpleegd is in de zomer van 2015 bij de vaststelling van de MJOP 2016-2018.


21

Programma 4 Energieneutraliteit, milieubescherming, risicobeheersing en handhaving De gemeente wil de luchtkwaliteit in Apeldoorn verbeteren en daarmee de luchtverontreiniging terugdringen. Daarnaast willen wij ook de kwaliteit van de leefomgeving verbeteren, door bestaande overlast door bedrijven en geluidshinder terug te dringen en nieuwe geluidsoverlast te voorkomen. Alle ernstig verontreinigde locaties worden tot een aanvaardbaar niveau gesaneerd of beheersbaar gemaakt. Daarnaast heeft de gemeente de ambitie om de gebouwde omgeving in 2030 energieneutraal te laten zijn.

22


Afval: omgekeerde beweging. Grijze container weg

Energiebesparing leeft in Apeldoorn

In 2014 zijn alle verzoeken voor een gft-container bij hoogbouw behandeld en kan iedereen gft scheiden. Daarnaast hebben hoogbouwbewoners als extra service de mogelijkheid gekregen om kunststof verpakkingsafval in zakken aan te bieden. De dorpen hebben voor deze afvalstroom een vierde container gekregen (85% heeft deze geaccepteerd). Voor de stad staat een verdere proef met het omgekeerde inzamelen op de planning. Bedoeling is dit te doen in de wijk Woudhuis/Osseveld. Hierover lopen met de wijkraad nog gesprekken. In 2014 heeft Apeldoorn zich tevens ingezet om, op landelijk niveau, tot goede afspraken te komen voor het inzamelen en verwerken van de kunststoffen. Uiteindelijk met redelijke goede resultaten voor Apeldoorn en andere gemeenten. Op 15 november is met, groot succes, een inleveractie gehouden voor blikjes en flesjes (voor 10 eurocent per stuk).

Binnen EU-project ACE (Academy of Champions for Energy) heeft het dorpsteam Loenen stappen gezet. Circa 20 huizen zijn geïsoleerd, circa 28 woningen zijn van zon-PV voorzien. Daarnaast is de infrastructuur voor het Loenen Energie Fonds (LEV) ingericht en is zeer veel aan kennisverspreiding gedaan, bijvoorbeeld door een energiefestival en informatieavonden. Gemeentebreed wordt volop gebruikt gemaakt van de provinciale subsidieregeling voor woningisolatie. Met ¤ 545.000 beschikbaar gestelde subsidie is voor ¤ 3.500.000 aan woningisolatie opdrachten uitgevoerd.




Afvalverwijdering en -verwerking

20.329


Afvalverwijdering en -verwerking

5.407

Milieubeheer

6.545

Milieubeheer

2.150

Baten reinigingsrechten en afvalstoffenheffing

2.300

Baten reinigingsrechten en afvalstoffenheffing

16.219


23

Programma 5 Jeugd en onderwijs De gemeente wil onderwijsdeelname van kinderen en jongeren in de leeftijd van 2 tot 23 jaar bevorderen en ondersteuning en zorg bieden aan kwetsbare jongeren en gezinnen. Naast onze focus op de decentralisatie van de Jeugdzorg en de invoering van passend onderwijs, hebben wij ruim aandacht voor de ‘going concern’ van bijvoorbeeld onderwijshuisvesting, leerplicht, Centra voor Jeugd en Gezin (CJG), het jeugd- en jongerenwerk (JUMP) en het onderwijs achterstandenbeleid.

24


Decentralisatie Jeugdzorg: kadernota, uitvoeringsnota, voorbereiden uitvoering Het jaar 2014 stond in het teken van twee structurele veranderingen, te weten de overheveling van jeugdzorg taken en de invoering van passend onderwijs. Om de jeugdzorg goed uit te kunnen voeren zijn eerst beleidskaders door het gemeentebestuur bepaald, waarna de zorg is ingekocht bij ruim 150 aanbieders. Verder is het CJG gestart als zelfstandige stichting met gekwalificeerd personeel, die de keuzes maakt rondom toegang. De nieuwe beleidsvelden vragen om verdieping van onze kennis en intensieve afstemming met partners. Hoewel we op 1 januari jl. gestart zijn met een goede basis, zullen we ook gedurende 2015 alle zeilen bij moeten zetten om op koers te blijven.

worden stagnaties in de doorlopende leerlijnen tegengegaan. Het gaat daarbij niet alleen om voldoende onderwijs voorzieningen maar ook om het leveren van kwalitatief onderwijs. Hoe beter een leerling is onderlegd, hoe groter de kans op doorstroom naar het beroepsonderwijs is. Het college zet in op meer en gedifferentieerder hoger onderwijs. Dat is niet alleen van belang voor de stedelijke en economische ontwikkeling, het raakt ook de dynamiek en aantrekkingskracht van de stad. Daarnaast zijn jonge (talentvolle) mensen van belang voor de innovatiekracht van het bedrijfsleven en versterkt hoger onderwijs de lokale arbeidsmarkt.

CJG: uitbreiden en verzelfstandigen

Kinderen moeten in het belang van een voorspoedige schoolloopbaan en participatie in de beroepsbevolking onbelemmerd kunnen doorstromen. Het beleid richt zich er op dat jongeren met minimaal een startkwalificatie het onderwijs verlaten. Door in de vroege ontwikkelingsfase van het kind met voorscholen en intensieve taalklassen te werken,

Er zijn vier fysieke CJG-inlooppunten gerealiseerd. Het aantal contactmomenten is sterk gegroeid, gekoppeld aan een afname van duurdere vormen van zorg. Medio 2014 heeft de gemeenteraad de nota ‘door ontwikkeling CJG’ vastgesteld en op basis hiervan is in november 2014 een zelfstandige stichting CJG opgericht, die besluit over toegang tot niet-vrijtoe gankelijke zorg. In 2014 is deze taak voorbereid, onder meer door het beschrijven van de werk processen en het aannemen van personeel. Er is (regionaal) zorg ingekocht bij veertien grote en 140 kleinere instellingen, waar het CJG toegang toe kan verlenen. In onze regio is een pilot uitgevoerd om de ‘knip’ tussen 0-4 en 4-19 jaar op te heffen. De resultaten hiervan worden in het voorjaar van 2015 bekend. De gemeente streeft naar zo spoedig mogelijke en zorgvuldige ontvlechting van de jeugdgezondheids zorg en het onderbrengen hiervan bij het CJG.



Kwaliteit onderwijs: LEA gestart Per 1-8-2014 is passend onderwijs een feit en ligt er een belangrijke opgave bij schoolbesturen om kinderen meer begeleiding te geven binnen het reguliere onderwijs. Gemeente en onderwijs hebben samen ondersteuningsplannen vastgesteld om er voor te zorgen dat het onderwijsveld en de gemeentelijke zorgstructuren goed op elkaar aansluiten. In 2015 monitoren we de effecten en verstevigen we de samenwerking in een Lokale Educatieve Agenda.

Passend onderwijs


Bijzonder basisonderwijs, onderwijshuisvesting Overige onderwijsaangelegenheden

4.651 22.682


Overige onderwijsaangelegenheden

9.576

Sociaal cultureel werk

737


4.965

Jeugdgezondheidszorg (maatwerk)

377

Overig

15.265

Overig

591


25

Programma 6 Werk, inkomen en arbeidsmarkt De gemeente wil dat haar inwoners financieel onafhankelijk zijn en naar vermogen deelnemen aan de samenleving. De beste manier om dit te bereiken is via werk. Daarvoor is een gezonde en aantrekkelijke arbeidsmarkt nodig. Wij willen dat zoveel mogelijk mensen werken of, waar dit niet lukt, dat zij maatschappelijk actief zijn. Als mensen nog geen werk hebben gevonden, wordt een inkomen verstrekt. Verder ondersteunen wij mensen die het niet zelfstandig redden om met hun inkomen uit te komen. Apeldoorn heeft als centrumgemeente een trekkende rol in de oprichting aan het regionaal Werkbedrijf, dat vanaf 2015 arbeidsgehandicapten naar werk zal leiden.

26


Participatiewet 2014 heeft in het teken gestaan van voorbereidingen op de invoering van de Participatiewet. In december 2014 is de kadernota Participatiewet in de gemeente raad vastgesteld. Samen met onder andere het UWV is geïnvesteerd in de samenwerking met werkgevers, onder andere met het project Apeldoorn Scoort, de ontwikkeling van leerwerksettings, de vernieuwing van het reïntegratie-instrumentarium en de ontwikkeling van een aangepast werkproces voor de nieuwe doelgroep werkzoekenden met een beperking. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt met het praktijk- en voortgezet speciaal onderwijs voor een goede aanpak en overdracht van de nieuwe doelgroep jongeren met een beperking. Ook zijn pilots gestart in samenwerking met maatschappelijke instellingen voor de doelgroep beschut werk en arbeidsmatige dagbesteding.

Ruim 500 mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben een op participatie gericht traject gevolgd binnen Talent of een vrijwilligersplek.

Inkomen Het bestand bijstandsgerechtigden steeg in vergelijking met 2013 met 6,5%. Dit is een lagere stijging dan waarmee wij in de begroting rekening hadden gehouden.

Aan het werk dan wel maatschappelijke participatie

In 2014 hebben ruim 11.500 volwassenen en kinderen uit huishoudens met een inkomen tot 110% van het bijstandsniveau gebruik gemaakt van de RegelRecht strippenkaart. Ten opzichte van voorgaande jaren is de omvang van de doelgroep toegenomen. In 2014 heeft de raad de nieuwe kaderstelling voor het minimabeleid vastgesteld. Bij deze kaderstelling zijn ook de wijzigingen binnen de Wmo op het gebied van de Wet Tegemoetkoming Chronisch zieken en Gehandicapten (WTCG) en de Compensatieregeling Eigen Risico (CER) betrokken. Met ingang van 2015 is het Sociaal Vangnet van kracht.

In 2014 waren de arbeidsmarktomstandigheden in de regio Apeldoorn nog steeds niet ideaal. Hierdoor zijn minder mensen uit de uitkering gestroomd dan in 2013. In 2014 waren dit er 460 tegen 539 in 2013. In 2014 zijn 602 mensen bemiddeld naar werk. Het dienstverleningsconcept Direct Actief wordt sinds 2014 vanwege het succes ook ingezet voor mensen die al langer een bijstandsuitkering ontvangen. Voor jongeren is het vergelijkbare instrument Kansrijk ontwikkeld.

In meer dan de helft van de bemiddelingen heeft de Stadsbank voor de klant een regeling kunnen treffen met de schuldeisers en is de schuldregeling daadwerkelijk tot stand gekomen. Na afloop van de schuldregelingen is 79% van de klanten daadwerkelijk schuldenvrij en financieel zelfredzaam. Door een toename van het beroep op beschermings bewind nemen de kosten voor externe beschermingsbewindvoering fors toe.





Bijstandsverlening

56.884

Bijstandsverlening

46.908

Werkgelegenheid

27.672

Werkgelegenheid

27.301

Gemeentelijk minimabeleid

9.306

Participatiebudget

6.084

Overig

13.268

Overig

795


27

Programma 7 Zorg en welzijn De gemeente wil de sociale samenhang en de leefbaarheid in de dorpen, wijken en buurten bevorderen. De bestaande informele en sociale netwerken worden hiervoor gebruikt. Verschillende bevolkingsgroepen, zoals zelfstandig wonende ouderen en kwetsbare jongeren, willen wij hiermee ondersteunen. Ook willen wij ervoor zorgen dat allochtone inwoners beter kunnen integreren, door problemen op het gebied van taalachterstand en culturele verschillen aan te pakken.

28


Kadernota Begeleiding/Kadernota huishoudelijke hulp (HH) 2014 stond in het teken van de invoering van de Wmo 2015. Diverse taken worden, met een bezuiniging, aan de Wmo toegevoegd: a. begeleiding b. beschermd wonen c. inkomensondersteuning (o.a. middelen WTCG / CER) d. cliëntondersteuning (o.a. middelen MEE) Om deze nieuwe taken in te voeren hebben we, op basis van de in 2013 vastgestelde kaders, is een regionale raamovereenkomst opgesteld, waarmee we maatwerkvoorzieningen hebben ingekocht. Het betreft een bedrag van ¤ 60 miljoen per jaar voor hulp bij het voeren van een gestructureerd huishouden, begeleiding, beschermd wonen en wat coördinatie. Daarnaast is de wet uitgewerkt in de Verordening maatschappelijke ondersteuning, die op haar beurt weer is uitgewerkt in een Besluit maatschappelijke ondersteuning. Deze lokale wetgeving stelt ons in staat om goede indicaties te verstrekken, waarmee we maatwerkvoorzieningen kunnen leveren. Er is een sociaal vangnet. Onderdeel van dat sociaal vangnet is onder andere een nieuwe zorgverzekering, die aantrekkelijk is voor mensen met een laag inkomen en voor inwoners met hoge zorgkosten (bijvoorbeeld mensen in de Wmo). De tweede helft van 2014 stond ook in het teken van het herinrichten van het Wmo loket dat de Wmo moet gaan uitvoeren. Om de nieuwe taken goed uit te kunnen voeren is er een uitvoerings organisatie neergezet met getrainde en geschoolde medewerkers.


Aan de meer preventieve kant is een geheel nieuwe subsidieregeling maatschappelijke ondersteuning opgesteld. Deze regeling gaat uit van functies en niet meer van instellingen. Deze regeling betreft deels nieuwe taken als ontmoeting, dagbesteding en cliëntondersteuning, maar omvat ook een herschikking van taken op het gebied van welzijn en maatschappelijke opvang. Het gaat jaarlijks om een bedrag van ¤ 17 miljoen. Tot slot zijn de gevolgen van de extramuralisering (het bieden van zorg buiten een instelling) in kaart gebracht en deze hebben geleid tot nieuwe concrete afspraken met de Apeldoornse corporaties.

Pilot gesprekken & Start met gesprekken De consulenten van het Wmo-loket dragen zorg voor ‘het gesprek’ en mogelijk een indicatie op maat voor individuele en collectieve voorzieningen. De werkwijze is als volgt ingericht: In ‘het gesprek’ onderzoekt de consulent de mogelijkheden van onze klant (de eigen kracht). Waar mogelijk biedt de consulent collectieve voorzieningen aan (boodschappendienst Attent, was- en strijkservice Omnizorg, scootmobielpool). Waar noodzakelijk verstrekken wij een individuele voorziening.




Maatschappelijke begeleiding en advies

18.039

Maatschappelijke begeleiding en advies

1.847

Huishoudelijke verzorging

13.926

Huishoudelijke verzorging

3.238 1.980

Voorzieningen gehandicapten

6.201


Overig

7.501

Overig

782


29

Programma 8 Sport en cultuur De gemeente wil een bijdrage leveren aan een stedelijk voorzieningenniveau, zodat onze inwoners elkaar kunnen ontmoeten en er ruimte is voor ontspanning, ontplooiing, sport en deelname aan culturele activiteiten. Apeldoorn moet een aantrekkelijke stad zijn als woon- of vestigingsplaats. Wij willen onze inwoners ruimte geven om talenten te kunnen ontwikkelen. Ook is er aandacht voor het cultureel erfgoed.

30


Sport De gemeente werkt samen met het sportveld aan het opstellen van een ‘Sportagenda’ met kansen voor de sport in de komende jaren. Die Sportagenda is in de loop van 2015 gereed. We hebben in 2014 weer diverse sportevenementen, waaronder de AFAS Tennis Classics, in Apeldoorn mogen verwelkomen. Het jaar 2014 heeft ook in het teken gestaan van de voorbereiding op grote evenementen zoals het WK Beachvolleybal en de Giro.

Gevelfonds In het voorjaar is de start van het gevelfonds geweest. Met dit fonds kunnen ondernemers en particulieren subsidie krijgen voor het opknappen en terugbrengen van de historische gevels in de binnenstad. Er is ¤ 170.000 beschikbaar gesteld voor de jaren 2014/2015. In de binnenstad heeft het gevelfonds als stimuleringsmaatregel effect gehad. Het gevelfonds heeft sinds de instelling ervan aan elf panden een bijdrage geleverd, waarbij drie panden ook gebruik konden maken van de plusregeling voor reconstructie van detailelementen. Het tot nu toe bestede bedrag is ruim ¤ 120.000. Daar staat een particuliere investering tegenover van ruim ¤ 310.000. Deze investering heeft louter betrekking op de gevels. Vaak maakt de gevelrenovatie onderdeel uit van gehele renovatie van het pand. De totale investeringen aan de elf panden bedraagt circa ¤ 1,5 miljoen. De investering reikt verder dan alleen stenen; een belangrijke winst is de hernieuwde waardering voor het specifieke karakter van onze binnenstad. Het beschikbaar gestelde

bedrag van ¤ 170.000 is inmiddels geheel belegd in voorlopige beschikkingen.

Culturele instellingen In 2014 is een nieuwe nota Spin-Off II gemaakt en vastgesteld door de gemeenteraad. In deze nota staan de voor de jaren 2015 en 2016 resterende prestatieafspraken. Het cultuurbeleid wordt in de volle breedte in beeld gebracht, in samenhang met de ambities uit het coalitieakkoord. De culturele instellingen hebben minder subsidie gekregen. Zij hebben de ingezette bezuinigingen inmiddels grotendeels verwerkt. In 2015 volgt nog een laatste korting op de instellingen. Ook is er in 2014 meer samengewerkt in het cultuurkwartier. Voorbeelden hiervan zijn de projecten Cultuurkwartier Open, de Stadsoase en Indisch DNA. Er is ingezet op noodzakelijke omzetgroei binnen economisch ongunstige omstandigheden. De vaste kosten, zoals die van huisvesting, waren nauwelijks beïnvloedbaar. Dit maakt dat een groot beroep werd gedaan op het ondernemerschap van de organisaties. In 2014 hebben de instellingen goede prestaties neergezet. Het financiële beeld voor Gigant blijft kwetsbaar, juist ook vanuit de economische omstandigheden.




Gemeenschappelijke baten/lasten onderwijs

2.181

10.908

Sport

1.983

Kunst

11.422

Kunst

3.068

Overig

9.009

Overig

1.492

Openbaar bibliotheekwerk Sport


5.173


31

Programma 9 Ruimtelijke ontwikkeling, economie en wonen We ontwikkelen visies en verkenningen op ruimtelijke planologisch gebied en vertalen deze in bestemmingsplannen. Wij willen vraag en aanbod van woningen zoveel mogelijk op elkaar afstemmen. Er moeten daarnaast voldoende werklocaties op het gebied van handel/ industrie, zakelijke diensten, detailhandel en toerisme/recreatie zijn, met evenwicht tussen wonen en werken. De gemeente wil zorgen voor een stabiele werkgelegenheidsstructuur.

32


Leges In 2013 is de gemeente geconfronteerd met een forse terugval in legesopbrengsten. In 2014 zijn maat regelen genomen om de kosten terug te brengen en is aan voorstellen gewerkt om voor de periode 2015 en 2016 te komen tot een structurele aanpak. In de PMA van 4 december 2014 is aan de hand van een discussienota gesproken over de mogelijkheden om de inkomsten te verhogen, dan wel de kosten te verlagen. De uitkomsten van deze discussie worden verwerkt in de voorjaarsnota 2015. Overigens is in 2014 sprake van een overschot als het gaat om het resultaat van de bouwleges. Dit positieve resultaat komt onder meer omdat meer grote projecten zijn vergund dan vooraf was geraamd. Ondanks dit resultaat in 2014 is de verwachting voor 2015 en verder nog steeds, dat we jaarlijks een structureel tekort op bouwleges hebben. Bij de vaststelling van de begroting voor 2014 is rekening gehouden met een onttrekking uit de algemene reserve van ¤ 1.750.000. Door de positieve resultaten in de jaarrekening 2014 is deze onttrekking niet nodig. Voor de egalisatiereserve Bouwleges betekent het positieve resultaat dat eind 2014 het saldo afgerond ¤ 1,6 miljoen positief komt te staan.

Wonen Met het actualiseren van de woningbouwprogrammering is er voor de planning van nieuwbouwwoningen in Apeldoorn sinds eind 2012 een nieuw gemeentelijk kader. In dit nieuwe kader ligt de nadruk meer op kwalitatieve aspecten.

Na eerdere onzekerheid over nieuwe rijksregelgeving, was het medio 2014 voor de vier grootste Apeldoornse woningcorporaties weer mogelijk om met de gemeente verder te werken aan prestatieafspraken voor de komende jaren. In de tweede helft van 2014 is gekomen tot een eindconcept, gestoeld op de gemeentelijke Woonagenda Apeldoorn 2014-2018.

NADRUK MEER OP KWALITATIEVE ASPECTEN Structuurvisie/bestemmingsplannen Begin 2014 heeft de raad de notitie ‘Samen voor kwaliteit, naar een andere ruimtelijke ordening in Apeldoorn’ vastgesteld. Met deze nieuwe werkwijze is in 2014 volop gewerkt. De Nota’s van uitgangspunten voor de wijkbestemmingsplannen Brink en Orden en Stadsdeel Zuidoost De Maten zijn in samenspraak met de mensen uit die wijken tot stand gekomen. Het resultaat daarvan is tijdens een PMA aan de raad voorgelegd. Tijdens die PMA’s heeft de raad een dialoog gevoerd met insprekers uit de wijk en heeft de raad het college geadviseerd over de uitgangspunten. Op dit moment doorloopt de actualisatie van het bestemmingsplan Buitengebied Beekbergen Loenen




Ruimtelijke ontwikkeling

15.737

Overige volkshuisvesting

7.331

Bouwgrondexploitatie Overig

31.736 2.710


Ruimtelijke ontwikkeling

5.554

Bouwvergunningen

4.641

Bouwgrondexploitatie Overig

22.502 1.117


33

dezelfde procedure. Ook bij (private) ontwikkelings plannen wordt de nieuwe werkwijze toegepast. Hierbij wordt van de initiatiefnemer verwacht dat deze investeert in draagvlak bij omwonenden en bij dorpsen wijkraden, door met hen in gesprek te gaan en daar ook de raadsleden bij te betrekken.

Stadskookboek In 2014 kwam het laatste deel van de kookboekserie gereed ‘Dik Apeldoorns Stads Kookboek’. Hiermee is het gehele grondgebied van de gemeente Apeldoorn voorzien van een inspiratiekader voor ruimtelijke kwaliteit. Het eerste gedrukte exemplaar is door de burgemeester uitgereikt aan programmadirecteur ‘Eenvoudig Beter’ van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, in het verlengde van de trofee die Apeldoorn met haar tweede kookboek (Dorpenkookboek) heeft ontvangen. Apeldoorn is hiermee voor de Omgevingswet een voorbeeldgemeente in het kader van de vernieuwing in ruimtelijke planvorming en kaderstelling.

34


Grondbedrijf De marktsituatie heeft zich in 2014 licht verbeterd. Dit geldt echter nog niet voor alle markten waarop het Grondbedrijf actief is. De geraamde grondverkopen voor woningbouw zijn ruimschoots gehaald, maar de verkoop van bedrijventerreinen is daarentegen achtergebleven bij de verwachting voor 2014. Ondanks de verbeterde marktsituatie was het college wel genoodzaakt om eind 2014 de prijzen voor projectmatige woningbouw en een deel van de bedrijventerreinen neerwaarts bij te stellen. Deels door lagere marktprijzen (extern onderzoek) maar ook als gevolg van gewijzigde wetgeving (bouwbesluit). Begin 2015 heeft de raad het kwalitatieve woningbouwprogramma (KWP) vastgesteld, waaruit naar voren komt dat het aandeel dure woningen in de komende jaren neerwaarts moet worden bijgesteld. Voor de periode t/m 2020 heeft dit geleid tot het instellen van een verliesvoorziening van ¤ 2,8 miljoen. Voor de periode 2021-2030 worden de financiële gevolgen van het KWP als financieel risico meegenomen. De komende twee jaar worden benut om op projectniveau het KWP verder in te vullen. Gezien de totale financiële impact van het KWP (inclusief de periode 2021-2030) is besloten om alle kaders van het Grondbedrijf opnieuw tegen het licht te houden en na te gaan of herziene keuzes gemaakt kunnen worden waarmee middelen vrijgespeeld kunnen worden.


35

36


5 Tot slot Primair doel van een jaarrekening is om verantwoording af te leggen. Verantwoording af te leggen aan de gemeenteraad en daarmee aan alle inwoners van Apeldoorn. Verantwoording afleggen over het gevoerde beleid en daarmee de wijze waarop wij in 2014 met de aan ons toevertrouwde gemeenschapsgelden zijn omgegaan. Wij vinden het belangrijk om dat open en toegankelijk te doen. En met deze ‘jaarstukken in vogelvlucht’ proberen wij om recht te doen aan deze intentie. Wij hopen dat u deze mening deelt. De jaarstukken laten zien dat wij in 2014 opnieuw stappen hebben gezet richting financieel herstel. Dat geeft een goed gevoel. En dat hebben wij, raad, college en inwoners, samen voor elkaar gekregen. Tegelijkertijd geven de cijfers aan dat er nog een flink traject moet worden afgelegd. Gekoppeld aan de onzekerheden waarmee wij, vooral binnen het sociale domein, nog steeds worden geconfronteerd, vraagt dit om een onverminderd behoedzame financiële koers. Wij gaan gestaag door! Burgemeester en wethouders van Apeldoorn Mei 2015


37

Colofon Uitgave gemeente Apeldoorn Tekst gemeente Apeldoorn Fotografie Rob Voss, Imre Csany, Gerhard Witteveen, Peter Lous en gemeente Apeldoorn Vormgeving Osage, Utrecht Drukwerk Felua-groep Mei 2015

38


Inhoud. 1 Inleiding 3

Recommend Documents