i n f o r m at i e b u l l e t i n
b ba
bremenbouwadviseurs
[in dit nummer]
ok tober 20 03 ja argang 4 nr 7
Achter de façade van het zwemparadijs: Zicht op onderhoud / 2-3 Passerelle, een voetgangersbrug in Maastricht / 4-5 Renovatie ‘De Lange Akker’ in volle gang / 6-7 Zes jaar later: Luc Merkx / 8
[voorwoord]
Het IN F O R M A T I E B U L L E T I N dat verschijnt aan de
‘The Presence of Urban Space’, mede geor-
vooravond van de Bedrijven Kontakt Dagen
ganiseerd door ons bureau. In de komende
in het Maastrichtse mecc, is altijd een uitno-
INFORMATIEBULLETIN’S
diging aan onze relaties om onze stand te be-
nemers aan het woord laten.
zoeken. We vinden het bijzonder prettig als
De speciale activiteiten die we af en toe organi-
u langskomt voor een kop koffie, om even bij
seren, geven hun eigen accent aan ons dagelijk-
te praten of voor gerichte informatie!*
se werk. Soms dient de gelegenheid gecreëerd
Dit jaar heeft het mecc voor ons nog een extra
te worden en soms doet die zich vanzelf voor.
betekenis. Eén van de projecten, waaraan wij
Zo maken we plannen voor een bijzonder
meewerken, is namelijk de bouw van een op-
seminar ter gelegenheid van een heel bijzon-
vallende voetgangersbrug tussen parkeerplaats
dere gebeurtenis komend voorjaar. In dit
p6 en de oost-entree van het mecc. Wat daar
INFORMATIEBULLETIN
bijzonder aan is, leest u verderop.
nog niets…
In deze uitgave werpen we enig licht op het
Wel melden we u nog dat het Glaspaleis in
ondernemerschap in een minder bekende sec-
Heerlen sinds kort toegankelijk is voor het pu-
tor: die van de openbare zwembaden en sport-
bliek. Bremen Bouwadviseurs is geworteld in
accommodaties. Verder is er een artikel over
Heerlen. Daardoor doet het je wel iets als de
een grootscheepse renovatie in de nabijheid
stad zo’n mooi gebouw in ere herstelt en als je
van het Drielandenpunt in Vaals.
daar dan ook nog aan mag bijdragen. Zoals u
Op de achterpagina vond u in de afgelopen
al kon lezen in eerdere uitgaven van dit IN F O R -
uitgaven informatie over de verschillende
M A T I E B U L L E T I N , zijn we daar behoorlijk trots
groepen van Bremen Bouwadviseurs. Nu
op!
zullen we andere deel-
leest u daarover echter
we alle groepen en hun activiteiten hebben belicht, kunnen we de achterpagina benutten
Bert Bremen, Hans Fiering
voor een onderwerp dat ons na aan het hart ligt: cultuur en in dit geval architectuur. We
*Heeft u nog geen toegangskaarten voor de Bedrijven Kontakt
hadden een gesprek met Luc Merx, die in 1997
Dagen in het mecc op 14 en 15 oktober? Bel ons dan en we sturen u de kaarten. U vindt Bremen Bouwadviseurs in het Parkstadpaviljoen.
als jonge architect deelnam aan de workshop
pagina 1
informatiebulletin
ja argang 4
nummer 7
ok tober 2003
4
Jan-Evert Veer in gesprek met Leo Teunissen van Bremen Bouwadviseurs
Het beheer en de exploitatie van zwembaden en sportaccommodaties vraagt bijzondere deskundigheid. Daarvoor schakelen gemeenten steeds vaker gespecialiseerde partners in, zoals Optisport Exploitaties in Gorinchem. Bremen Bouwadviseurs maakt als onafhankelijk bouwadviseur meerjarenonderhoudsplannen, die een belangrijke pijler vormen onder de contracten tussen gemeenten en Optisport.
Achter de façade van het zwemparadijs
plannen op. Daar zoekt de gemeente een onafhankelijk bureau voor. De onderhoudscycli van zwembaden blijken moeilijke materie. We hebben enkele vervelende ervarin-
Zicht op onderhoud
gen gehad. Sinds drie jaar kunnen we gemeenten echter aanraden om Bremen Bouwadviseurs in te schakelen. Zij hanteren een veel toegepaste systematiek, maar doen dat
Optisport Exploitaties is onderdeel van de Drijver Groep
tie hebben gesloten.’ Sinds de start is er een gestage groei ge-
met grote nauwkeurigheid, waardoor ze duidelijkheid en
die in 1988 ontstond als organisatieadviesbureau. Nog steeds
weest tot 32 contracten voor accommodaties in heel Neder-
inzicht verschaffen. Zo weten alle partijen wat hen te wach-
adviseert Drijver & Partners gemeenten met betrekking tot
land, waar ruim 750 mensen werken. ‘Optisport Exploitatie
ten staat en beschikken we voor sommige vestigingen zelfs
bedrijfseconomische vraagstukken in sport, recreatie en wel-
is de op één na grootste van Nederland. Ons plan is om rus-
over onderhoudsplannen die volledig zijn afgestemd op de
zijn. De adviseurs onderzoeken de haalbaarheid van nieuw-
tig door te groeien naar vijftig vestigingen.’
restlevensduur. Inmiddels is het al zo ver dat de eerste on-
bouw, renovatie en exploitatie van sportaccommodaties,
pagina 2
derhoudsplannen die door Bremen Bouwadviseurs zijn
theaters, bibliotheken, brede scholen, kinderopvang, enzo-
Smalle marges
opgesteld, via dezelfde systematiek geëvalueerd en geactu-
voort. Dat doen zij vanuit hun bedrijfskundige of bedrijfs-
De heer Veer schetst wat ‘exploitatie en beheer’ inhoudt: ‘Een
aliseerd zullen worden.’
economische achtergrond. ‘Optisport Exploitaties ontstond
contract kan betrekking hebben op een enkel overdekt zwem-
Onderhoud belangrijk
doordat gemeenten steeds vaker vroegen om de adviezen
bad, een buitenbad, een sporthal, een gymzaal, sportvelden
Optisport Exploitatie wil een betrouwbare, solide partner
Trends
ook te implementeren’, vertelt directeur Jan-Evert Veer over
of een accommodatie voor sport en recreatie. Daarnaast be-
zijn die alleen winst maakt door rendabele exploitatie. ‘Dat
Het is duidelijk dat groei niet het enige is wat directeur Veer
zijn bedrijf. ‘Begin jaren ’90 was er met name voor zwemba-
heren we de kunstijsbaan in Breda en de 18 gemeentelijke
leidt ertoe dat we over het algemeen contracten afsluiten
bezighoudt. Hij signaleert de trends: ‘Gemeenten zoeken
den een privatiseringsgolf. Het leek ons haalbaar om beheer
accommodaties in Dronten. Wij huren dit soort accommo-
met een lange looptijd. We huren voor tien, twintig, soms
steeds meer een partner die verschillende disciplines kan
en exploitatie beter te doen dan wat gebruikelijk was in deze
daties, die door gemeenten zijn gebouwd vanuit een soci-
zelfs dertig jaar. Hoewel we in toenemende mate het onder-
overnemen: advies, exploitatie en belangenbehartiging van
markt. Wij zagen mogelijkheden om in plaats van de “open
aal-maatschappelijke doelstelling. Het is onze taak om er
houd zelf plannen en uitvoeren, stellen we de overeenkom-
de gemeente. We krijgen dan ook steeds vaker de vraag om
eind” financiering te werken met risicodragende contracten.
activiteiten te verzorgen en aan te bieden. Daarmee behalen
sten zo op dat we op het onderhoud geen winst maken.’ Dat
zowel het eigenaarsonderhoud als dagelijks onderhoud op
we onze winst. In deze branche zijn de marges erg smal en
vereist heldere rapportages. Bovendien willen gemeenten
ons te nemen, of om nieuwbouwprojecten uit te voeren. Dat
Rustig groeien
je moet er dus goed bovenop zitten. Dat geldt zowel voor de
zicht hebben op de financiële risico’s van hun gebouwen,
laatste hebben we al gedaan met de ijsbaan in Breda en bin-
In 1993 sloot Optisport een eerste contract af voor een over-
toepassing van wet- en regelgeving, als voor de vakkennis van
voordat zij tot verhuur overgaan. Jan-Evert Veer: ‘Wij
nenkort beginnen we in Zeeland met onze eigen health club.
dekt zwembad in Bergambacht. Jan-Evert Veer herinnert
de medewerkers, de personeelsplanning en de marketing-
hebben zelf ook belang bij een goed beeld van het benodigde
In de toekomst zien we ontwikkelingen, waarbij accommo-
zich: ‘Drijver & Partners had geadviseerd om de sterk ver-
en promotieactiviteiten. Het gaat erom dat de kwaliteit, de
onderhoud. Wanneer er onvoldoende reserveringen zijn
daties geclusterd zullen worden met leisure, woonfuncties
ouderde accommodatie te sluiten en een nieuw bad te bou-
kennis en de betrouwbaarheid op niveau zijn. Het komt dan
om een gebouw in orde te houden, wordt de exploitatie uit-
en zelfs educatie. Over de hele linie zie je een toenemende
wen. Bovendien hadden wij een exploitatieadvies gemaakt.
ook vaak voor dat we bij de aanvang van een contract fors
eindelijk ook moeilijker. Dan moet je tussentijds contracten
professionalisering. Als je daarin voorop wil blijven lopen,
De gemeente besloot om ons advies op te volgen, maar stelde
inzetten op onderhoud en een cultuuromslag. Ik had tot
openbreken en dat is nooit prettig’.
heb je goede partners nodig. We schakelen Bremen Bouw-
als voorwaarde dat wij de exploitatie op ons zouden nemen.
voor kort een zeer directe bemoeienis met elke vestiging.
Dat hebben we gedaan en de resultaten komen inderdaad
Door onze groei is dat nu niet meer haalbaar en hebben we
Niet vervelend
voor ons de vervangingsinvesteringen, controleren bestek-
overeen met de opgestelde prognoses. Dat heeft ertoe geleid
divisiedirecteuren aangesteld die ieder tien contracten behe-
‘Omdat er met het onderhoud aanzienlijke bedragen ge-
ken en werkomschrijvingen en bereiden aanbestedingen
dat we dit jaar een overeenkomst voor nog een accommoda-
ren’.
moeid zijn, stellen we zelf geen meerjaren onderhouds-
voor’.
informatiebulletin
ja argang 4
nummer 7
ok tober 2003
adviseurs daarom steeds vaker in bij projecten. Zij bekijken
pagina 3
4
Artists’ impression door Hubert-Jan Henket architecten
In het Maastrichts Expositie en Congres Centrum (mecc) vinden talrijke beurzen, concerten en congressen plaats, vaak van een zeer hoog niveau. Zo is er begin december een topconferentie van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa. Omdat de pers en veel bezoekers van het mecc voor korte of langere tijd het stadscentrum bezoeken, is de betekenis van het mecc voor Maastricht aanzienlijk. Het complex, dat in de jaren tachtig werd gebouwd naar een ontwerp van ags, wordt sinds 1998 in drie fasen uitgebreid en gestructureerd. Het structuurplan daarvoor is van Hubert-Jan Henket architecten. Dit jaar wordt in de tweede fase van de herstructurering in nauwe samenwerking met de gemeente Maastricht de geleiding van de bezoekers- en verkeersstromen verbeterd. Ook wordt de herkenbaarheid van het mecc vergroot.
Passerelle, een voetgangersbrug in Maastricht Oplossing
lijk te reinigen is. Het geheel valt op door
een andere rol dan we bij de meeste pro-
‘De route van en naar parkeerplaats p6
zijn transparantie en verlichting, waardoor
jecten hebben. Meestal toetsen wij in de
langs de Kennedysingel is niet bepaald
bezoekers zich goed kunnen oriënteren.
publiek-rechtelijke rol als overheid, nu
veilig, omdat mensen een drukke weg
De Passerelle is 6 meter breed en de totale
nemen we als opdrachtgever op diverse
moeten oversteken’, vertelt Maarten van
lengte bedraagt 150 meter, en biedt daar-
niveaus beslissingen. Natuurlijk zijn
der Hulst, architect bij Hubert-Jan Henket
mee voldoende ruimte aan de soms zeer
goede adviseurs dan onontbeerlijk.’
architecten. ‘Tegen die achtergrond is de
grote bezoekersstromen. Die afmetingen,
Bijzonder
behoefte aan de Passerelle gemakkelijk te
de transparantie en de wijze waarop de
Bremen Bouwadviseurs is namens de ge-
verklaren. We hebben dan ook een ont-
verlichting is toegepast, geven het geheel
meente belast met de directievoering en
werp gemaakt voor een overdekte ver-
een prettige sfeer. De bezoeker daalt aan
de budgetbewaking. Namens het bureau
keersruimte die de stromen beter regelt
het einde van de voetgangersbrug af naar
nemen Ad Meisen, Hans Fiering en Jos
en die een verbinding vormt tussen de
de oost-entree van het mecc via de trap,
Lemmens deel aan het project. Ad Meisen:
parkeerplaats, de parkeergarage en de
de roltrap of de lift. Ook de entree is aan-
‘Normaal is de doorlooptijd van dit soort
entree van het mecc. Het spreekt voor
gepast en geeft daardoor het gevoel van
projecten veel langer. We hebben echter
zich dat we ons best hebben gedaan om
een stationshal’.
vooraf aan alle partijen duidelijk gemaakt dat dit project onder bijzondere tijdsdruk
binnen de krappe financiële kaders een 4
pagina 4
maximale uitstraling te bereiken.’
Raymond Theunissen
Anders
staat en we hebben commitment gekregen.
De tijd waarin de Passerelle wordt gere-
Je werkt nu heel anders dan anders, er is
Sober
aliseerd, is bijzonder kort. ‘De gemeente
zeer intensief en veelvuldig overleg, be-
‘Wij bouwen een voetgangersbrug tussen
Stroomversnelling
gevraagd om in een zeer kort tijdsbestek
Het stijgpunt is een sober, maar markant
Maastricht en het mecc hebben durf
slissingen moeten snel genomen worden
de parkeerplaats langs de Kennedysingel,
‘Begin 2003 kwam het idee in een stroom-
een vrij nauwkeurige schatting van de
gebouw geworden. Maarten van der Hulst:
getoond, toen zij besloten tot dit project’,
en soms betekent dat dat dingen toch nog
over de Paul-Henri Spaaklaan heen, naar
versnelling, toen de realisering binnen de
stichtingskosten te maken. Raymond
‘Het mecc was voor bezoekers die kwa-
vindt Raymond Theunissen. ‘In uiterst
mis gaan. Dan moet je à la minute creatieve
de oost-entree van het mecc’, vertelt pro-
mogelijkheden kwam mede door een sub-
Theunissen: ‘Die raming, plus de inschat-
men aanrijden, nauwelijks herkenbaar
korte tijd zijn alle procedures doorlopen,
oplossingen bedenken. Maar daar is binnen
jectmanager Raymond Theunissen van de
stantiële subsidie uit het Europees Fonds
ting van Bremen Bouwadviseurs dat het
vanaf de hoofdroute. Er is nu een vooruit-
het ontwerp gedetailleerd, zijn aanbeste-
het bouwteam en het projectteam begrip
gemeente Maastricht. ‘Het initiatief is ge-
voor de Regionale Ontwikkeling’, aldus
project voor de deadline realiseerbaar was,
geschoven post geplaatst, een landmark,
dingen gedaan en bestekken geschreven.
voor: we gaan allemaal voor een kwalita-
baseerd op het structuurplan dat het idee
Raymond Theunissen. In februari had
gaf ons voldoende houvast om aan de ge-
waardoor het mecc weer opvalt temidden
En nog steeds hakken we elke dag vele
tief goed eindresultaat. Ondanks hectische
van de “Messestrasse” introduceert: een
Hubert-Jan Henket architecten nog pas
meenteraad te vragen om in te stemmen
van de andere stedenbouwkundige ont-
knopen door: over het materiaal en de
en spannende momenten is de onderlinge
loopverbinding op niveau waardoor be-
een globaal plan, waarvan we niet wisten
met de plannen. De gemeente draagt 30%
wikkelingen. Het stijgpunt en de loopbrug
kleuren, over de aansluiting bij de bestaan-
sfeer goed’, vindt Raymond Theunissen,
zoekers- en verkeersstromen van elkaar
of het haalbaar was. Om in aanmerking te
van de kosten, het mecc 40% en uit de
hebben het karakter van een binnenbuiten-
de infrastructuur, over details, over de
die tot slot benadrukt dat hij pas tevreden
gescheiden worden. Daarmee neemt ook
komen voor de subsidie moet het project
efro-subsidie worden de overige 30%
ruimte, zonder ander comfort dan dat ze
verlichting, over de wijze waarop kan
is als op 1 november het werk af is binnen
de veiligheid op en rond de terreinen van
vóór 1 november van dit jaar afgerond wor-
betaald’.
overdekt zijn. We hebben vandalismebe-
worden omgegaan met reclame-uitingen,
het budget.
het mecc sterk toe.’
den. Aan Bremen Bouwadviseurs werd
stendig materiaal toegepast dat gemakke-
enzovoort. Het is voor ons als gemeente
informatiebulletin
ja argang 4
nummer 7
ok tober 2003
pagina 5
Renovatie ‘De Lange Akker’ in volle gang
namelijk essentieel dat de verhouding met de huurders ge-
Modelwoning
durende de renovatie goed blijft. Dat lukt alleen als je een
Harnischmacher Architectuur was verantwoordelijk voor
goede planning afgeeft die ook wordt gerealiseerd. Uit wat
de opwaardering van de uitstraling van de flats. Er is geko-
we zelf weten en wat we horen van Bremen Bouwadviseurs
zen voor een rustige, niet tijdgebonden kleurstelling die
blijkt, dat de prijs door deze benadering niet per definitie
past in de wijk. Met computerbeelden werd het voorstel
hoger uitvalt dan bij een aanbesteding. Bovendien heeft de
gepresenteerd aan de huurdersbelangenvereniging (hbv).
aannemer veel ervaring met soortgelijke omvangrijke pro-
‘De hbv heeft de andere huurders geïnformeerd. Bovendien
Aan de voet van het Drielandenpunt in Vaals werd in de jaren 70 ‘De Lange Akker’ gebouwd. Afgelopen voorjaar ging een
jecten. Tot nu toe bevalt deze werkwijze prima; er heerst in
hebben we een modelwoning ingericht waar iedereen kan
forse renovatie van de 189 galerijflats van start. Bremen Bouwadviseurs zorgt in opdracht van Woningstichting Vaals voor
het bouwteam een uitstekende sfeer!’
zien wat het eindresultaat van de renovatie zal zijn. Daar zit ook opzichter Ger Maessen, die vragen beantwoordt en
de directievoering. 2
een galerij, de flat en de modelwoning
klachten verzamelt en oplost. Voordat we de werkzaamheden begonnen, hebben we elke huurder bezocht om te vertellen wat er ging gebeuren en hoe die huurder zich daarop kon voorbereiden. Dat blijkt goed te werken. Er is nog nergens oponthoud opgetreden doordat huurders bijvoorbeeld niet thuis waren. Waar nodig, helpen we mensen die zelf moeilijk hun spullen aan de kant kunnen zetten,’ vertelt Ad Janssen, die nog vermeldt dat de wijkraad zelfs een barbecue voorbereidt voor de mensen die het werk uitvoeren.
Thema kwaliteit Jo Bijsmans: ‘Kwaliteit is het thema van deze renovatie. Zowel in de uitvoering als in het resultaat. De woningen worden er beter op, het wooncomfort gaat omhoog, terwijl de totale kosten voor de huurders nauwelijks zullen stijgen. Om de beoogde kwaliteit te bereiken moet je wel de vinger voortdurend aan de pols houden. De regie daarvoor ligt bij Bremen Bouwadviseurs. Anjo Pelzer is een belangrijke factor, zowel in het voortraject als nu, gedurende de uitvoering. Goede prijsonderhandelingen en afstemming van de diverse disci‘De voorbereidingen voor het project begonnen in februari
betekent ook dat we een grootscheepse asbestsanering door-
Een goed begin…
plines maken dat zij zichzelf terugverdient. Bovendien zorgt
2002. Een jaar later konden de werkzaamheden, die tot no-
voeren. Alle woningen zijn geïnspecteerd en waar nodig
‘De voorbereiding van het project was gedegen’, vertelt pro-
de aanwezigheid van vrouwen in het bouwteam voor een
vember worden uitgevoerd, beginnen. Het gaat om een
worden keuken, toilet en badkamer volledig gerenoveerd.
jectleider Ad Janssen. Hij is als rayonopzichter verantwoor-
betere sfeer. Op dit ogenblik loopt het project goed, we re-
forse renovatie, voornamelijk aan het exterieur van de flat-
Met dit project willen we de kwaliteit van de flats afstemmen
delijk voor de projecten en het planmatig onderhoud aan
noveren twee woningen per dag en we hebben dan ook goede
woningen.’ Aan het woord is Jo Bijsmans, hoofd afdeling
op hun restlevensduur, die nog ongeveer 25 jaar beslaat.’
bijna 1700 woningen in Vaals en 450 woningen in Wittem.
hoop dat we onze doelstellingen op alle fronten halen’.
‘We hebben met de huurdersbelangenvereniging uitgebreid
Projecten van de Woonkerngroep. De Woonkerngroep is
pagina 6
de holding van de woningstichtingen Land van Rode, Ubach
Geen aanbesteding
gesproken over onze plannen en suggesties en wensen ge-
over Worms, Vaals en Wittem en fungeert als back office en
De Woonkerngroep heeft aan Woningstichting Vaals ge-
vraagd. Huurders, en vooral de vrouwelijke, kijken toch met
adviesbureau voor de verschillende woningstichtingen. ‘We
adviseerd om het project uit te voeren met een bouwteam.
een praktische blik naar zo’n plan. Ze hadden bijvoorbeeld
hebben het programma van eisen gebaseerd op datgene wat
In het bouwteam zitten behalve Jo Bijsmans en projectlei-
opmerkingen over de kozijnindeling en ze wilden dat er op
gebruikelijk is voor dit soort grootschalige renovaties, aan-
der Ad Janssen van Woningstichting Vaals, Huub Franssen
de eerste verdieping geen kierstandhouders kwamen, maar
gevuld met zaken die de huurders in de loop van de tijd heb-
van aannemer bam Wilma, Hub Krutzen, installatieadvi-
inbraakveilige draaikiepramen. Alleen al door open te com-
ben aangedragen. We vervangen dus de puien en het dak,
seur van de Woonkerngroep én Anjo Pelzer en Saskia Veeter
municeren hebben we de sfeer rond de renovatie positief
repareren en coaten het beton, we isoleren de gevels en zor-
van Bremen Bouwadviseurs. Jo Bijsmans: ‘We wilden dat
weten te houden.’
gen dat de ventilatie, de liften, de cv-installaties en de meter-
de aannemer nauw betrokken zou zijn bij de voorbereidin-
kasten weer helemaal passen bij de eisen van deze tijd. Dat
gen, zodat we een haalbare planning kregen. Voor ons is
informatiebulletin
ja argang 4
nummer 7
ok tober 2003
pagina 7
4
Luc Merx realiseerde in samenwerking met Bert Dirix de eerste fase van de verbouwing van het St. Janscollege in Hoensbroek. Directievoering: Bremen Bouwadviseurs
Zes jaar later
In 1997 werd voor de eerste keer The Presence of Urban Space georganiseerd door het Vitruvianum
Luc Merx: architectuur die te letterlijk is, is niet meer leesbaar
Studiecentrum voor Architectuur in de Euregio Maas-Rijn, de Hogeschool Zuyd en Bremen Bouw-
Architect, leraar, onderzoeker
effect van de toren in Heerlen heeft wel iets te
adviseurs. Zes jonge, getalenteerde architecten
‘Hoewel het de bedoeling van “Urban Space”
maken met barokplafonds en de manier waar-
werkten een week lang aan een opdracht voor
was dat de ontwerpen uitgevoerd zouden
op in de schilderingen werd omgegaan met
een concreet project in Heerlen. Wiel Arets, Jo
worden, verwacht ik niet dat mijn plan ooit
illusies. De parallel tussen de barok en onze
Coenen, Werner Vandermeersch en Peter Wilson
wordt gebouwd. Dat is jammer, want de op-
tijd ligt misschien wel in het belang van de
traden op als mentor.
drachtgever wilde heel ver meegaan en zelfs
beelden. In de barok werd, net als nu, gespeeld
de omwonenden waren uiteindelijk enthou-
met beelden. Sinds de fotobewerkings-
Luc Merx ontwierp tijdens ‘Urban Space 1997’
siast.’ Toch gaf het project Luc Merx een duw-
programma’s als Photoshop zijn foto’s geen
voor de Stichting Huisvesting Alleenstaan-
tje in de rug om vanuit Berlijn te verhuizen
documenten meer, maar illusies van de wer-
den aan een gebouw voor de ‘vergeten’ hoek
naar Rotterdam waar hij zijn eigen bureau,
kelijkheid.’ Luc Merx test zijn theorieën in de
Kruisstraat-Nicolayestraat. Hij vertelt nu:
Gagat International, vestigde. ‘Ik vind andere
praktijk van projecten en prijsvragen.
‘De plek was spannend, omdat de oplossing
dingen echter ook belangrijk: lesgeven, expo-
voor de hand leek te liggen. Maar als je beter
sities, me bewegen op de grens van architec-
Leesbaarheid
keek naar de verbindingsassen en de ruimte-
tuur en kunst.’ Na een plaatsvervangend
Luc Merx werkt behalve aan grote projecten
lijke problemen die het naastgelegen
professoraat in Darmstadt, bekleedt hij nu in
die over een lange periode veel tijd in beslag
Thermenmuseum opwerpt, bleek er meer
Kaiserslautern een leerstoel die hem ook ruim-
nemen, graag aan kleinere, vrijere projecten:
nodig. Het resultaat was een gebouw dat sub-
te geeft voor onderzoek. Hij verdiept zich in
‘Dan kan ik geconcentreerd bepaalde thema’s
tiel reageert op de omgeving. Ik heb het blok
de invloed van computer en software op het
onderzoeken. Bijvoorbeeld de taligheid van
waar de hoek toe behoort, afgebouwd door
ontwerpen en de zo ontstane mogelijkheden
architectuur: het voelbaar maken van zoiets
in de sokkel parkeerruimte te projecteren en
om vormen uit de barok opnieuw te gebruiken.
als afstand. Wanneer architectuur te duidelijk
daarop een smalle, hoge toren met spiegels te
Merx is als architect geïnteresseerd in kunst-
iets wil uitdrukken, wordt ze na zeer korte
plaatsen. Daarmee heb ik het gebrek aan licht
geschiedenis en met name gefascineerd door
tijd “onleesbaar” en banaal. Neem het paleis
op die noordelijke hoek opgelost zonder dat
de complexiteit en het vakmanschap van de
van Versailles dat gevuld is met symbolische
andere huizen in de schaduw terecht zouden
barok: ‘In onze tijd zijn we gewend aan de
kunstwerken die niet meer leesbaar zijn. Wat
komen. Bovendien wilde ik met de spiegels,
confrontatie met drukte en beelden en toch
wel nog functioneert is de schaal. Dat indi-
eigenlijk “ordinair” brainpark-materiaal,
voelt iets uit de barok nog steeds druk en vol.
recte houdt me bezig: het plan moet goed in
architectuur maken. Wat mij met name boeit
Dat werd toen bewust zo gemaakt’.
elkaar zitten en tegelijk stop ik nog extra dingen in een gebouw. Ik ben geïnteresseerd
is de relatie tussen het waargenomen beeld – in dit geval de wolken die weerkaatsen in de
Theorie en praktijk
in een goed plan en onderzoek tegelijk wat je
spiegels – en de architectuur die de donkere
Merx heeft zich hierin verdiept: ‘Ik ben heel
nog extra kunt doen. Er is bij mij geen onder-
schaduwen van de ramen laat zien. Een
benieuwd naar de invloed van barok en rococo
scheid tussen het bureau, de leerstoel en mijn
omkering van het gebruikelijke beeld’.
op de hedendaagse architectuur. Het spiegel-
onderzoeken’.
Colofon Dit informatiebulletin is een uitgave van Bremen Bouwadviseurs bv, Bekkerweg 29-31, Postbus 528, 6400 am Heerlen t 045 571 39 39 f 045 571 19 57 www.bremenbouwadviseurs.nl /
[email protected] / iso 9001: 2000 gecertificeerd Heeft u vragen naar aanleiding van dit informatiebulletin? Neem dan contact op met de redactie (045 560 21 22). Redactie Antoinette Kierkels / Tekst Karin Dormans, Geleen / Fotografie Bert Janssen Maastricht / Vormgeving Bureau Piet Gerards, Heerlen / Druk Valkdruk, Valkenburg
pagina 8
informatiebulletin
ja argang 4
nummer 7
ok tober 2003
