b ba
bremenbouwadviseurs
april 2 0 0 9 ja arg ang 9 nr 18
De sterke punten komen tot hun recht / 2-3 Duurzame energie, een zeepbel doorgeprikt / 4-5 Seminar: Weg met haken en ogen! / 5 Randstedelijk aanpakken volgens Bremen Bouwadviseurs / 6-7 Jowan van Barneveld: autonomie / 8
Werken opdrachtgevers wel met de
Ons bureau zit stevig op de lijn van vernieu-
mogelijk eindpunt vormen. Voor hem moet
beste partij?
wende oplossingsrichtingen. Daarover leest
het werk op dat moment dan wel het beste
u onder andere in een uitdagend artikel over
zijn wat hij ooit heeft geleverd! Een houding
Een objectieve selectie of de laagste prijs.
de hype van de duurzame energie. Innovatie
waarin wij onszelf herkennen: elk project
Is dat het doel van de huidige regelgeving
vraagt een stevige basis van contact met de
moet het beste zijn dat je ooit hebt geleverd!
voor aanbestedingen? Van architecten en
praktijk in combinatie met een toekomst
aannemers horen we toenemende bezwaren
gerichte visie. In Meerssen heeft dat samen-
Momenteel zijn we bezig met een aantal
tegen de manier van aanbesteden. Ze hebben
spel de afgelopen jaren geresulteerd in een
schitterende opdrachten. De Dinodome in
steeds meer moeite met de forse kosten en
aanpak waardoor het centrum volledig tot
Gaiapark Zoo Kerkrade is bijna af, evenals de
tijdsinvesteringen die gevraagd worden,
bloei komt. Burgemeester Offermanns vertelt
verbouwing van voormalige wml-kantoor in
zonder dat er enige compensatie is als de
over de laatste fase van het centrumplan
Maastricht tot luxe wooncomplex. De gron-
opdracht naar een ander gaat. De hoeveel-
Meerssen: de aanpassing van het gemeente-
dige renovatie van de Rodahal in Kerkrade
heid gevraagde gegevens, die ook nog voort-
huis en het bestuurscentrum. Om te laten
verloopt volgens planning en nieuwe projec-
durend geactualiseerd moet worden, lijkt
zien hoe onze Rotterdamse vestiging vorm
ten gaan van start waaronder het Kennis-,
onafzienbaar en de relevantie is wel eens
geeft aan doorzettingsvermogen en visie,
Informatie- en Adviesplein in Landgraaf.
twijfelachtig. De vraag is langzamerhand of
stellen wij dat deel van ons team aan u voor!
Het gemeentehuis van Roerdalen. En het
aanbestedende partijen niet dusdanig hoge
Ik ben trots op onze vestiging in de Van Nelle
Ondernemershuis Limburg in Roermond,
drempels opwerpen, dat zelfs kwalitatief
Ontwerpfabriek. Het is een mooie, inspire-
waar de Kamer van Koophandel in hetzelfde
goede aanbieders afzien van het maken van
rende werkplek, waar onze opdrachtgevers
gebouw onderdak zal vinden als Onderne-
een offerte. Omdat we als bureau signaleren
graag komen.
mend Limburg, het samenwerkingsverband
wat er gaande is en actief willen meedenken
Op de achterpagina het eerste artikel in een
tussen lw v, lltb en mkb-Limburg. Stuk
over innovatieve oplossingen, organiseren
nieuwe reeks. Kunstenaars vernieuwen zich-
voor stuk interessante en uitdagende projec-
wij later dit jaar een seminar. U leest er
zelf voortdurend. Jowan van Barneveld is
ten waar wij met veel plezier aan werken.
verderop in dit informatiebulletin
daarvan een sprekend voorbeeld. Resultaten
meer over!
zijn voor hem mijlpalen die telkens een
pagina 1
informatiebulle tin
ja arg ang 9
nummer 18
Hans Fiering directeur
april 2009
Meerssen, vlakbij Maastricht én aan de rand van het Zuid-Limburgse Heuvelland, is steeds
niet past in zo’n schitterende winkelstraat. Daarom zijn er
meer in trek als woonplaats. Op basis van een toekomstvisie tot 2020 investeert het
plannen die het sluitstuk vormen van het centrumplan.’
gemeentebestuur in de verschillende kernen. Ook in Meerssen zelf. Burgemeester
Uitgekiende ingrepen
Ricardo Offermanns vertelt over het sluitstuk van het ‘centrumplan Meerssen’.
In de plannen krijgt het bestuurscentrum met een beperkt aantal doelgerichte aanpassingen een heel andere positie
De sterke punten komen tot hun recht
in het centrum. Achter het hoofdgebouw ligt namelijk aan een afgesloten pleintje de monumentale Proosdijhoeve. Dit gebouw wordt nu gebruikt door het college van burgemeester en wethouders, maar ligt vrijwel geïsoleerd van de
1
De entree van het bestuurscentrum (links) aan de belangrijkste winkelstraat
1
Het omsloten plein van het bestuurscentrum met kantoren en Proosdijhoeve (rechts)
1
De huidige achterkant van het bestuurcentrum
rest van de gemeentelijke gebouwen. Burgemeester Offermanns: ‘Alles kan met minimale ingrepen veel logischer en duidelijker gepositioneerd worden. Het gedeelte van het gemeentehuis aan de winkelstraat is zeer geschikt voor een winkelformule. De kantoren op de verdiepingen en in de achtervleugel kunnen we dan behouden. Door een uitbouw toe te voegen kunnen entree, front office, bestuursgedeelte en raadzaal aan de Markt komen. Ze kunnen gekoppeld worden aan het bestaande gebouw. De Proosdijhoeve en een ander gebouw in het complex zijn uitermate geschikt voor hoogwaardige horeca of andere commerciële doel einden.’ Bremen Bouwadviseurs is nauw betrokken bij de diverse deelprojecten in deze derde en laatste fase van het centrumplan Meerssen. Zo is er onder meer een programma
4
Doorkijkje vanaf de Proosdijhoeve naar de Markt 1 Burgemeester Ricardo Offermanns
van eisen geformuleerd voor de verplaatsing van de entree en de uitbreiding van het bestuurscentrum. Ook begeleidt Bremen Bouwadviseurs het hele proces van initiatief tot en met aanbesteding. Voordelen en kanttekeningen Objectief bekeken heeft het plan veel voordelen. Het bestuurscentrum vormt weer een geheel. De ingang van het
‘Mijn voorgangers hebben belangrijke impulsen gegeven
en levendig’, vindt de burgemeester en hij noemt een paar
gemeentehuis komt op een logische plaats, namelijk aan de
om te zorgen dat Meerssen een kern werd waar het heerlijk
hoogtepunten: de prachtige basiliek met de gezellige Markt,
Markt. De winkelstraat krijgt extra uitstraling. En er komt
wonen en verblijven is. Een gouden greep was het verkeers-
het Proosdijpark, de vele monumentale panden, de aantrek-
een aantrekkelijke verbinding tussen het plein voor de basi-
circulatieplan’, aldus burgemeester Offermanns. Daardoor is
kelijke straten en steegjes in het winkelhart met veel nieuwe
liek en het negentiende-eeuwse park. Het ondergronds
Meerssen al lang niet meer een kern waar het verkeer door-
appartementen. Bijzonder is dat alle nieuwe gebouwen
parkeren wordt uitgebreid om de Markt autoluw te maken.
heen dendert richting Beatrixhaven of Valkenburg. Het cen
eigentijds en harmonieus in het geheel zijn opgenomen.
Heikel punt in het geheel is echter één van de deelprojecten:
trum is verkeersluw maar nog steeds goed bereikbaar. En er
pagina 2
een kloostergebouw uit 1938 zou moeten wijken voor
gedeelte. Uit een onderzoek dat we enkele jaren geleden heb
appartementen. Daartegen is in Meerssen verzet gerezen.
ben uitgevoerd, blijkt dat het gebouw niet in aanmerking
is voldoende parkeergelegenheid. De vele bijzondere, vaak
Laatste fase centrumplan
historische plekken in Meerssen komen dankzij een geslaagd
Er ontbreekt echter nog één schakel in het centrumplan:
centrumplan weer prachtig tot hun recht. De drijvende kracht
het bestuurscentrum. Burgemeester Offermanns: ‘Ons
Goede onderbouwing nodig
in van uitleg en overleg. Daarin willen we precies laten zien
achter dit plan was, naast de gemeentelijke organisatie, de
bestuurscentrum ligt in de hoofdstraat, een luxe winkel-
‘We hebben alle mogelijkheden onderzocht om het pand te
hoe alles er straks kan uitzien. Truman zei al: “If you can’t
vorig jaar overleden architect professor Ernst Kasper. Archi-
straat met een stijlvolle uitstraling en een compleet winkel-
behouden. Het blijkt niet mogelijk om het inpandig te ver-
stand the heat, you must get out of the kitchen!” We kunnen de
tecten als professor Jo Coenen, Marc Hermans en Anette
aanbod. Het gebouw stamt uit de jaren tachtig van de vorige
bouwen. Je kunt er geen andere functies in onderbrengen,
plannen heel goed onderbouwen en dat moet je als bestuur-
Paul hebben eveneens bijgedragen. ‘Ik begrijp best waarom
eeuw. De voorgevel heeft een face lift gekregen maar het
ook geen hotel. De enige mogelijkheid is om het gebouw te
der ook willen. Meerssen verdient het dat we ook deze laat-
de inwoners zo trots zijn op Meerssen. Meerssen is sfeervol
blijft een gemeentehuis dat alleen al vanwege zijn functie
vervangen door nieuwbouw, eventueel met behoud van een
ste fase van het centrumplan met visie en durf uitvoeren.’
informatiebulle tin
ja arg ang 9
nummer 18
april 2009
komt voor een monumentenstatus. We gaan nu een traject
pagina 3
‘Een gebouw is een schil rond een proces. Alles wat er in die schil bouwkundig niet goed zit,
-koeling was de beste keuze. De energieopslag moest dan
goede uitgangspunt. Vertrekpunt is het proces in het gebouw.
moet je compenseren met installatietechniek. Daarom noem ik de installatie een kunst
ondergronds gebeuren, in een drinkwaterwingebied. Om
De schil voor dat proces komt tot stand met aandacht voor
gebit.’ Roland de Backer is bij Bremen Bouwadviseurs afdelingshoofd installatietechniek
alle betrokken partijen om tafel te krijgen, hebben we samen
mens, milieu en middelen – people, planet, profit. De men
en onderhoudsmanagement. Hij houdt niet van hypes.
met de Provincie Limburg en de wml (Waterleiding Maat-
sen willen in een gebouw hun ding kunnen doen. Dat lukt
schappij Limburg) een pilot opgestart voor energieopslag in
niet als het comfort ontbreekt. Comfort is niet direct meet-
het beschermde gebied. Dat heeft uiteindelijk geresulteerd
baar, maar als het ontbreekt, valt het op. Door middel van
in een vergunning. Gezien het strenge beleid dat de Provincie
energiebesparende en energieopwekkende maatregelen en
Limburg op dit terrein hanteert, is dit een unicum te noemen
een afgewogen materiaalkeuze beperk je de milieuschade.
waar wij gepast trost op zijn.’
En dat alles wordt ingepast in een haalbaar kostenplaatje
Duurzame energie een zeepbel doorgeprikt
Energiezuinigheid en duurzaamheid worden opgeblazen
Oftewel: dubbele warmteterugwinning. Bovendien hebben
tot hypes, vindt Roland. ‘Jammer, dat moet je als adviseur
we, net als bij de uitbreiding van het Industrion, voorzie-
gewoon standaard leveren, niet alleen nu omdat groen in
ningen getroffen om in de toekomst te optimaliseren. Dat
de mode is. Een beetje hoogdravend geformuleerd: je bent
doen we ook via onze Meerjaren Onderhoudsplanning
verplicht om de wereld goed achter te laten.’ Hoe hij dat
Groen. Dan kunnen opdrachtgevers geld reserveren om op
doet? ‘Ik zoek samen met de opdrachtgever de balans tus
het moment dat er bijvoorbeeld een verwarming vervangen
sen je verantwoordelijkheid nemen, kosten en uitstraling.
wordt, een duurzame oplossing te kiezen.’
Een duurzaam gebouw neerzetten is hartstikke makkelijk.
Die deskundigheid hebben wij toe te voegen. Daar willen
ergert Roland de Backer zich ‘groen’: ‘Het is gewoon niet het
wij op geselecteerd en afgerekend worden.’
Seminar: Weg met haken en ogen! Bremen Bouwadviseur organiseert een seminar ‘Aanbesteden voor het beste resultaat’
De kunst is om het optimale te bereiken en toch met beide
‘Of Mosaqua in Gulpen. De opdracht was: zorg dat het
benen op de grond te blijven. De investering moet er op één
gebouw na renovatie de komende zes jaar functioneel kan
Aanbesteden staat in de belangstelling. Met strikte voor-
erom of opdrachtgevers de beste kwaliteit en een frisse blik
of andere manier uit komen.’
blijven. Dat voorstel heeft de gemeente gekregen en we
waarden en ingewikkelde procedures proberen aanbeste-
in huis halen door dit soort voorwaarden te stellen.
hebben er een duurzaam alternatief aan toegevoegd. De
dende diensten een meetbare, controleerbare basis te
Voorbeelden heeft hij inmiddels genoeg. ‘Neem de nieuwe
terugverdientijd van dat plan was zo kort dat ze daar voor
creëren onder de selectie van onder andere aannemers en
Kan aanbesteden effectiever? Zijn er betere manieren te
Dinodome in het GaiaPark Kerkrade Zoo. Het park inves-
gekozen hebben. Duurzaamheid en energiezuinigheid
adviseurs. Daar zitten de nodige haken en ogen aan. Zit je
bedenken om de beste kwaliteit voor de beste prijs in huis
teert in attractiewaarde. Het budget voor de installaties
kunnen geld opleveren.’
werkelijk safe als je weet dat de partij die je uitkiest de afge-
te halen? Zowel in Heerlen als in Rotterdam willen we hier-
lopen drie jaar drie ziekenhuizen, drie gemeentehuizen,
over op een actieve wijze van gedachten wisselen met
drie penitentiaire inrichtingen, enzovoort heeft gebouwd?
belangstellende en belanghebbende partijen. Wij houden
van de Dinodome is dus uitdagend. Dan kijken wij hoe je
pagina 4
voor de investeringen nu en de exploitatie in de toekomst. “Er moet nog iets met duurzame energie”. Aan zo’n uitspraak
toch een maximum aan comfort bereikt. Door één lucht
In het Masterplan voor de locatie van St.-Joseph in Heel ging
behandelingskast te plaatsen lukt dat. Het auditorium en
Roland de Backer helemaal voor de beste combinatie tussen
de vergaderzalen worden geklimatiseerd. Na behandeling
kwaliteit, duurzaamheid en lage investerings- en exploitatie
De vraag is niet eens of er in Nederland wel drie zieken-
van die lucht wordt de speelzaal hiermee geventileerd.
kosten. ‘Dat was niet gemakkelijk. Vloerverwarming en
huizen zijn gebouwd in de afgelopen drie jaar. Het gaat
informatiebulle tin
ja arg ang 9
nummer 18
april 2009
u op de hoogte!
pagina 5
Omdat we denken dat het beter kan!
De Rotterdamse vestiging van Bremen Bouwadviseurs heeft een interessante orderportefeuille.
Altijd op pad
Er lopen onder meer projecten bij het Onze Lieve Vrouwegasthuis en het Delflandplein in
Piet de Gier, toezichthouder
Amsterdam, het Waterschapskantoor in Heerhugowaard, het Sancta Maria Lyceum in Haarlem,
‘Ik werk sinds oktober 2006 bij Bremen Bouwadviseurs, ik ben
het Kröller-Müller museum op de Hoge Veluwe, tno in Delft, Vesteda in Arnhem en Rivierduinen
veel onderweg voor overleg, bezoek aan de bouw, enzovoort. Mijn
in Leiden en omgeving. De ‘vooruitgeschoven post’ opereert vanuit de Rotterdamse Van Nelle
werk is afwisselend en boeiend. Momenteel begeleid ik de uitvoe-
Ontwerpfabriek.
ring van een renovatieproject van Vesteda in Arnhem. Verder begeleid ik diverse projecten bij Rivierduinen. Ik ben als toezichthouder behoorlijk zelfstandig. Maar als het nodig is, kan ik een beroep doen op de collega’s. Zij ondersteunen mij zodat ik mijn
Randstedelijk aanpakken volgens Bremen Bouwadviseurs
ervaring snel kan uitbouwen. Het is een groot voordeel dat we altijd op de andere vestiging kunnen terugvallen. De collega’s in Heerlen vormen een soort back office waar je terecht kunt met vragen waar je graag even over van gedachten wisselt. Bij opdracht gevers sta je dus altijd sterk: als we iets voor hun kunnen betekenen, is dat snel te regelen.’ Projecten van a tot z
Naam maken met pittige projecten
Maarten Oosschot, projectmanagement
Ron van den Berg, vestigingsmanager en bouwkosten
‘Onze opdrachtgevers komen hier graag langs. Dit is immers een
expert
omgeving met een perfecte uitstraling. Ons kantoor is comfortabel,
‘De markt in de Randstad biedt voor ons uitstekende moge-
licht en ruim. Je zit niet op een eiland en komt in dit schitterende
lijkheden om de komende jaren te groeien. In de eerste
complex heel wat gelijkgestemden tegen: adviseurs, architecten,
plaats doen we dat door goed werk af te leveren en altijd
designers, enzovoort. Dat spreekt me enorm aan.
onze afspraken na te komen. Zo kunnen we als Bremen
Bremen Bouwadviseurs heeft de afgelopen jaren een goede naam
Bouwadviseurs namelijk het verschil maken. Door de
opgebouwd als onafhankelijk adviseur. We hebben een indruk-
kredietcrisis is de markt sterk veranderd. Er zijn desondanks
wekkende lijst opdrachtgevers die uitermate tevreden zijn. Onze
voldoende kansen en mogelijkheden om ons te onderschei-
betrouwbaarheid is een krachtige basis.
den. In de zorg, het onderwijs, bij gemeenten en woning-
Zelf heb ik diverse intensieve projecten geleid. Daar zet ik graag
stichtingen zijn er ruimschoots plannen. We hebben ons
mijn tanden in. Het is nu mijn uitdaging om te zorgen dat we pro
team dan ook uitgebouwd met jong talent en verwachten
jecten gaan begeleiden vanaf de definitiefase tot en met de uitvoe
in het komende jaar nog meer groei. Momenteel lopen er
ring en de onderhoudsplanning. Dat is natuurlijk het mooiste voor
projecten op het gebied van bouwkostenbewaking, bouw-
een projectmanager. Het is de kracht van Bremen Bouwadviseurs
plaatstoezicht, projectmanagement en directievoering.
dat we dat aankunnen: omgaan met cijfers én omgaan met mensen!’
Het is een kwestie van je naam vestigen, timmeren aan de weg. Dat lukt goed, zeker op het terrein van bouwkosten
Voorop lopen
bewaking hebben we al heel wat zeer omvangrijke, inge-
Erik Tillemans, bouwkostenconsultant
wikkelde projecten begeleid. Maar we kunnen nadrukkelijk
‘Sinds enkele maanden is dit mijn werkplek. Ik ben meteen in het
meer bieden, zoals projectmanagement, installatieconsul-
diepe gegooid, heb mijn eigen inbreng en een volle portefeuille.
ting, bestekken en toezicht, eventueel in combinatie met
Én collega’s waar ik mee kan sparren. Wat me in dit bureau zo aan-
vestiging Heerlen.’
spreekt is de enorme ervaring, we hebben een landelijke scope en een enorme diversiteit aan projecten. We kunnen dus vergelijken op basis van een groot referentiekader. Als het gaat over bouwkosten maak je hier niemand iets wijs. De onafhankelijke opstelling van dit bureau vind ik enorm krachtig: de opdrachtgever krijgt een eerlijk én onderbouwd advies. Het hoge kennisniveau dat we hebben, maakt dat we voorop lopen. Het is voor ons essentieel om dat niveau vast te houden.
pagina 6
informatiebulle tin
ja arg ang 9
nummer 18
april 2009
pagina 7
Het werk van Jowan van Barneveld kreeg de afgelopen periode veel aandacht. De nominatie voor de Parkstad Limburg Prijs 2008, een tentoonstelling in Museum Het Domein en het DSM-kantoor, beide in Sittard, betekenden veel afspraken en regelwerk. ‘Ik vind het verrassend dat mensen open staan voor de duistere dingen die ik maak. Maar daar wil ik niet te veel over nadenken, ik wil niet gaan pleasen. Uiteindelijk blijft alleen het werk zelf over en zit ik toch weer hier in mijn atelier.’ Het is een nuchtere vaststelling. ‘Ik heb het werken gemist, want daar gaat het me om. De aandacht is extra, het is voor mij geen vereiste.’
Jowan van Barneveld: autonomie Jowan van Barneveld is benieuwd wat zich de komende tijd gaat aandienen. ‘Een expositie of een cd is een punt waarop ik mijn werk vastleg en anderen toelaat. Dat het werk betekenis kan krijgen bij anderen, dat ze de intensiteit van mijn werk ervaren, is tof. Het is toch magisch dat je zoiets uit een werk kunt halen door ernaar te kijken. Ook het feit dat een curator iets over mijn werk zegt, leidt bij mij tot conclusies. Maar het is vooral ook voor mezelf leerzaam om te zien wat het werk zeggen wil. Ik weet namelijk nooit of er nog iets komt.’ Totdat het zover is, schrijft hij op wat zich aandient. ‘Dat opschrijven van mijn ingevingen doe ik al heel lang. Uiteindelijk zal het materialiseren en gaan communiceren.’ Of dat in de vorm van muziek is, of in schilderijen, kan hij niet zeggen. Maar Jowan heeft vertrouwen in dat proces. Hij kiest uiteindelijk volledig zuiver wat hij wil en niet wil. ‘Ik kon niet de muziek vinden met de dichtheid die ik in mijn hoofd had. Daarom ben ik die zelf gaan maken met de band Viberider.’ Als beeldend kunstenaar lijkt hij net zo te werken. ‘De wereld is eindeloos, alles kan. Om voor mezelf controle en overzicht te houden, ben ik steeds verder gaan verkleinen. Dat heeft ertoe geleid dat ik geen kleur en geen eigen vormentaal meer gebruik. Voorlopig heb ik de voorstelling nog nodig als houvast. Bij de beelden die ik in mijn hoofd zie, is dat niet meer zo. Maar ik ben er nog niet klaar voor om dat te maken. Het lijkt me mooi om een schilderij te maken dat nergens meer naar verwijst.’
Passie en creativiteit zijn bouwstenen voor ons
naars. Via de Parkstad Limburg Prijs komen
men. Daarom op de achterpagina telkens een
werk als bouwadviseur, dat leidt tot innovatie.
wij in contact met jonge kunstenaars die met
portret van één van de kunstenaars, die geno
Daarin voelen wij ons verwant met kunste-
hun kijk op de werkelijkheid onze blik verrui-
mineerd was voor de Parkstad Limburg Prijs.
Colofon Dit informatiebulletin is een uitgave van Bremen Bouwadviseurs bv, kantoor Heerlen Bekkerweg 29-31, Postbus 528, 6400 am Heerlen t 045 571 39 39 f 045 571 19 57 kantoor Rotterdam Postbus 13033, 3004 ha Rotterdam t 010 750 35 85 f 084 229 19 99 / www.bremenba.nl /
[email protected] / iso 9001: 2000 gecertificeerd Heeft u vragen naar aanleiding van dit informatiebulletin? Neem dan contact op met ons bureau (045 571 39 39). Tekst Karin Dormans, Ransdaal / Fotografie Bert Janssen, Maastricht / Vormgeving Piet Gerards Ontwerpers, Amsterdam / Druk Van Hooren bv, Heerlen
pagina 8
informatiebulle tin
ja arg ang 9
nummer 18
april 2009
