april e jaargang Nr

De Catechisant “Die Mij vroeg zoeken zullen Mij vinden”

K ONING P HILIPS II, H EER DER N EDERLANDEN e

Maart/april 2010 – 19 jaargang – Nr. 3

B IJ B E L C A T E C H I S A T I E I Koningen

2

Bizar De geschiedenis van de profeet die Jerobeam waarschuwt, maar door zijn ambtsbroeder wordt bedrogen (hoofdstuk 13), is heel bizar. Verbaasd vragen we ons af: hoe is het mogelijk? Daar zien we duidelijk in getekend dat we niet moeten vertrouwen op de mens, ook niet op een knecht van God. Want alleen de Heere is betrouwbaar. Let daar op: de apostel Paulus schrijft in Galaten 1 vers 8-9, dat er geen ander evangelie is, dan wat in Gods Woord staat. En dat elke andere boodschap en boodschapper moet worden afgewezen – al was het een engel van de hemel… De roomse kerk bindt het volk aan het gezag van de kerk, de priester en de paus, maar de kerk der Reformatie weet dat het gezag ligt bij Gods Woord alleen! Je mag Gods knechten dan ook in zaken van je zaligheid en het dienen van God alleen geloven wanneer hun woorden overeenkomen met Gods Getuigenis. Anders verleiden we onszelf, zoals de profeet van Juda. Toch is deze man niet verloren. Dit mogen we in afbeelding lezen uit de houding van de leeuw, die zijn gedode prooi niet verscheurt – en dat de ezel niet wegloopt… En dat zijn graf ongeschonden blijft in de reformatietijd van koning Josia (II Koningen 23 vers 17-18). Elia We kennen allemaal Elia. Maar overdenk eens de les die Jakobus uit zijn gebed trekt, hoofdstuk 5 vers 17-18. Daar schrijft hij dat Elia een mens was net als wij. Hij bad een gebed, dat het niet zou regenen; en het regende niet op de aarde in drie jaren en zes maanden. En hij bad opnieuw, en de hemel gaf regen, en de aarde bracht haar vrucht voort… Kennen we de God van Elia? Kennen we het gebedsleven van Elia? Voor de eer van God had hij alles over. Het is opmerkelijk dat deze getrouwe Godsgezant – die zo vurig ten strijde trekt tegen de overtreding van het eerste gebod (baäldienst) – niets zegt over en niets doet tegen de overtreding van het tweede gebod (kalverdienst te Dan en Bethel), waar hij heus wel tegen was! We zien dat Gods knechten niet altijd kunnen bereiken wat ze graag willen. Soms moeten ze sommige zonden helaas onaangetast laten… De geschiedenis van Elia is het waard om haar steeds te lezen. En hoe moet je ook al weer lezen? Niet afstandelijk, maar met de vraag: “Heere, wat wilt U mij door deze geschiedenis zeggen?”

V OORWOORD Na het themanummer van februari over John Bunyan gaat het maartnummer weer verder met de bekende rubrieken. Het is niet gewoon dat we vrijuit de Waarheid mogen publiceren. Er zijn landen genoeg waar Gods Woord contrabande is. Daar mag wel leugen en bedrog worden verspreid, maar niet wat God ons voorhoudt. Laten we het daarom – in een eeuw waarin zoveel geloofsvervolging is en waarin zoveel volgelingen van Jezus worden gemarteld of bedreigd en zelfs ter dood gebracht – waarderen dat we elkaar mogen onderwijzen, als ouders in het gezin, als leerkrachten op school en als predikanten in de kerk. Van harte wens ik jullie jongeren, voor wie ik dit blad in de eerste plaats schrijf, toe dat je het ook waardeert dat je vrijuit je Bijbel mag lezen en er ook vrijuit over mag praten en volgens die Bijbel mag leven. Maak er dus een goed gebruik van nu je jong bent en nu je geheugen nog fris is. Ik las vanmorgen, de eerste maandag in de zogenoemde lijdensweken, dat de Heere Jezus aan het kruis de machten heeft „uitgetogen‟, zoals dat in het Oudnederlands van de statenbijbel staat. Dit betekent dat Hij aan het kruis de vijandelijke machten heeft uitgekleed of ontwapend. Hij heeft aan de duivel het recht ontnomen om de volgelingen van Jezus Christus nog gevangen te houden. Dit recht had de duivel, omdat wij gezondigd hebben. Nu de Zaligmaker deze schuld heeft betaald, heeft de duivel ook geen recht meer om als onze cipier op te treden. Dit houdt in: als jij bij Christus hoort door het zaligmakende geloof, heeft de duivel NIETS meer over jou te zeggen. Hij zal je wel niet met rust laten, en hij zal proberen je vrede af te pakken en je tot twijfel en tot zonde te verleiden, maar in wezen is hij uitgeschakeld. Van harte gegund dat jij je dit met vreugde zult realiseren, en er met blijdschap uit leven!

Voor (gratis) abonnementen, ook in Engelse vertaling: ISO-PRINT, Antwoordnummer 21, 3350 VG Hardinxveld-Giessendam; fax 0183 678402; e-mail: [email protected] === Bank: Rabobank Garderen, rek.nr. 32.14.43.128, t.n.v. De Catechisant Kopij-adres: Dorpsstraat 17, 3886 AR Garderen; e-mail: [email protected] Website: “A LLES WATwww.dswpieters.nl I K U GEBODEN HEB …”

3

“A LLES WAT I K U GEBODEN HEB …” Het tweede bevel dat we in het evangelie naar Johannes uit Jezus‟ mond vernemen, is: “Volg Mij!” Hij richt deze woorden tot Filippus. Deze is een plaatsgenoot van Andreas en Simon Petrus, die beiden uit Bathsaida komen. Hij is Jezus‟ vierde discipel, na Johannes en de beide broers die ik net noemde. Bethsaida ligt in Galilea, dat door Jesaja werd genoemd: Galilea der heidenen. Hier is de invloed van het Griekse denken groter dan in Judea. De naam van deze vierde discipel herinnert daar ook aan. De naam „Filippus‟ is een Grieks woord en betekent: paardenvriend. Zo noemden dus zijn ouders dit jongetje op de dag van zijn besnijdenis…

4

Wat moeten wij met dit bevel? Wanneer Jezus op het punt staat naar de hemel te gaan, zegt Hij tegen Zijn discipelen: leer de mensen die jullie tot Mijn discipelen maken, alles te onderhouden wat ik jullie heb geboden. Wanneer we nu dit bevel van Jezus aan Filippus lezen, vragen we ons af: moesten zij dit bevel ook doorgeven aan de nieuwe discipelen uit de joden en uit de heidenen? Moeten wij dus ook Jezus volgen? En het antwoord is: ja. Ieder mens wordt geroepen om – op de ene of op de andere manier – Jezus te volgen. ‘Jezus volgen’ wat is dat? Het woord „volgen‟ betekent in het Grieks niet alleen: je voeten in een bepaalde richting zetten. Het betekent ook: het gezag van iemand erkennen, je aan hem toewijden, zijn leerling of aanhanger zijn. In het Bijbelse spraakgebruik betekent het dit zelfs in de eerste plaats. We komen ook wel het letterlijk volgen tegen, zonder dat er sprake is van hartelijke verbondenheid, maar daar gaat het Jezus niet om. Nu niet (Johannes 1 vers 44) en ook niet wanneer Hij Levi roept (Markus 2 vers 14): “En voorbijgaande zag Hij Levi, de zoon van Alfeüs zitten in het tolhuis, en zei tot hem: “Volg Mij.” En hij opstaande, volgde Hem.” We moeten dus alles uit handen geven, de teugels van ons leven in Zijn handen leggen. We moeten dan ook goed weten wat we doen en niets ertussen laten komen wat het volgen verhindert. Ik denk aan de „rijke jongeling‟ uit Mattheüs 19 vers 21: “Jezus zei tot hem: “Als gij volmaakt wilt zijn, ga heen, verkoop wat gij hebt, en geef het de armen, en gij zult een schat hebben in de hemel; en kom hierheen, volg Mij.” Heb je dit er niet voor over, dan moet je er niet aan beginnen.

Wat kost het? Lees wat dat betreft de woorden van Jezus in Lukas 9 vers 57-62. Daar lezen we: “En het geschiedde op de weg, toen zij reisden, dat één tot Hem zei: “Heere, ik zal U volgen, waar Gij ook heengaat.” En Jezus zei tot hem: “De vossen hebben holen en de vogels des hemels nesten; maar de Zoon des mensen heeft niet, waar Hij het hoofd neerlegt.” En Hij zei tot een ander: “Volg Mij.” Maar hij zei: “Heere, laat mij toe, dat ik heenga, en eerst mijn vader begraaf.” Maar Jezus zei tot hem: “Laat de doden hun doden begraven; maar gij, ga heen en verkondig het Koninkrijk Gods.” En ook een ander zei: “Heere, ik zal U volgen; maar laat mij eerst toe, dat ik afscheid neem van hen die in mijn huis zijn.” En Jezus zei tot hem: “Niemand die zijn hand aan de ploeg slaat, en ziet naar wat achter is, is bekwaam tot het Koninkrijk van God.”” Dit betekent, kort samengevat: álles moet aan de kant voor de roepstem van Jezus! Wat moet je nu met dit bevel doen? Goed overwegen of je wel alles wilt verlaten om Hem te kunnen volgen. Nee, wij hoeven niet ons huis of dorp te verlaten, maar wij moeten op een geestelijke manier alles in de steek laten om een toegewijde volgeling van de Kruiskoning te zijn. Lees Mattheüs 10 vers 38 en 16 vers 24: “Wie zijn kruis niet op zich neemt, en Mij volgt, is Mijns niet waardig” (= die past niet bij Mij). “Toen zei Jezus tot Zijn discipelen: “Als iemand achter Mij wil komen, die moet zichzelf verloochenen, en zijn kruis opnemen, en Mij volgen.”” Hoe onwillig je ook bent om dit te doen, toch levert het ontzaglijk veel op, zoals uit Johannes 8 vers 12 blijkt: “Jezus sprak tot hen: “Ik ben het licht der wereld. Wie Mij volgt, zal in de duisternis niet wandelen, maar zal het licht des levens hebben.”” Lees ook Johannes 10 vers 27: “Mijn schapen horen Mijn stem, en Ik ken ze, en zij volgen Mij.” Is dit moeilijk? Toch niet! Herken jij Zijn stem in het Woord? O, studeer in dat Woord opdat je Zijn stem mag leren kennen. Nog één Jezus-woord hierover: Johannes 12 vers 26: “Als iemand Mij dient, laat hem Mij volgen. En waar Ik ben, daar zal ook Mijn dienaar zijn. En als iemand Mij dient, de Vader zal hem eren.” ‟t Valt bij Hem nooit tegen!

5

H OE MOET IK OMGAAN ME T … het Gebed des Heeren? (2) We bedoelen met de uitdrukking het gebed des Heeren het „Onze Vader‟. Wie mogen God als Vader aanspreken? Zoals de Catechismus het uitlegt, gaat het over die mensen die door Christus een kind van God zijn geworden. Ben jij dat? Misschien vraag je je af: hoe weet ik dat? Het is niet zo moeilijk om dit te veronderstellen, maar ja, helpt dat? We zijn immers niet zómaar een kind van God. Nu ja, wel vanuit de schepping; en wel omdat je in Gods verbond bent opgenomen; maar nu door wedergeboorte…? Hoe weet je nu of je wedergeboren bent? Dat kun je hieraan weten: wie wedergeboren is, vertrouwt God onvoorwaardelijk, gelooft in Hem. Dat is: die geeft zich helemaal aan Hem over. Om het met de woorden van Maleachi te zeggen: die eert Hem als Vader.

6

Hoe moet je verder met dit gebed omgaan? Moet je het elke dag opzeggen? Mag je ook iets anders bidden? Je hoeft het nooit op te zeggen, als de inhoud die Jezus met deze woorden aan de orde stelt, maar je gebedsleven bepaalt. Al mag je wel met andere woorden bidden, je mag niet wat anders bidden: je mag niet tegen het Onze Vader in bidden, tegengesteld eraan. Je mag ook niet met opzet iets eruit weglaten. Van dat laatste een voorbeeld. Ik ontmoette, toen ik in Genemuiden stond, eens een vrouw die een „gloeiende hekel‟ had aan een ambtsdrager. Ik vroeg of ze hem ook wilde vergeven, wat hij verkeerd had gedaan. “Nee!”, was het botte antwoord. Toen vroeg ik: “Bid u wel eens het Onze Vader?” “Ja, elke dag.” “En de vijfde bede dan: vergeef ons onze schulden gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren”? “Dat tweede stukje sla ik over”, zei ze… Kijk, dat kan niet. Dan kun je het eerste stukje ervan ook niet bidden. Lees maar mee wat Jezus Zelf hierover zegt. Nadat Hij in Mattheüs 6 vers 9-13 het Onze Vader voor Zijn discipelen heeft voorgezegd, haalt Hij in vers 14-15 één bede van de zes eruit en zegt er nog iets over. Het is juist die vijfde bede. En van die vijfde bede zegt Hij iets, niet zozeer over het eerste, maar juist over het tweede stukje: “Indien gij de mensen hun misdaden vergeeft, zal uw hemelse Vader ook u vergeven. Maar indien gij de mensen hun misdaden niet vergeeft, zal ook uw Vader uw misdaden niet vergeven.” Zo nauw luistert het blijkbaar. Mag je ook iets bidden dat niet in het Onze Vader staat? Nee, dat kan niet. Waarom niet? Omdat in dit volmaakte gebed álles staat. Weliswaar in sa-

menvatting, en om zo te zeggen in CODE, maar het staat erin. Neem nu, dat je wilt bidden voor genezing, of te mogen slagen voor je examen, of om verkering te mogen krijgen, of die baan waarnaar je hebt gesolliciteerd… Dat staat alles niet in het voorbeeldgebed waarover we het hier hebben. En toch staat het erin. In de derde en in de vierde bede staat dit allemaal. Want wanneer je bidt: “Uw wil geschiede”, dan vraag je dat de wil van God (die volmaakt goed en wijs is) zich doorzet. En wanneer je smeekt om het dagelijkse brood, dan vraag je om alles wat je voor je tijdelijke leven nodig hebt. Dit betekent dus, dat je zó vraagt om genezing dat je je onderwerpt aan Gods wil (derde bede) en dat je alleen dát wilt hebben (op het terrein van gezondheid, werk, huwelijk enz.) wat God voor jou nodig en nuttig acht. Zo vatten de opstellers van onze Catechismus het samen in vraag 118: “Wat heeft God ons bevolen van Hem te bidden?” En het antwoord luidt: “Alle geestelijke en lichamelijke nooddruft” (dat is: alles wat je voor ziel en lichaam nodig hebt). Let je op de structuur van het Onze Vader, dan valt je op dat er drie beden zijn die gericht zijn op God: Zijn Naam, Zijn Koninkrijk, en Zijn wil. En vervolgens – als deze dingen zijn afgehandeld, omdat ze het belangrijkste zijn – komen wij aan de beurt: ons brood, onze schuld en onze bescherming. Is het bij jou ook zo? Zijn die eerste drie beden ook voor jou het belangrijkste? Is dagelijks brood, en je baan, en je verkering, en je gezondheid, niet zo belangrijk als Gods eer, Gods regeermacht en Gods wet? Vervolgens zie je dat het voedsel, het onderhoud van je lichaam, eerst staat, en daarna pas vergeving en bescherming. Vreemd, vind je niet? Is het lichamelijke bestaan belangrijker dan verzoening met God? Nee, zo moet je het niet opvatten. De vierde bede gaat aan de vijfde vooraf omdat de schepping aan de verlossing voorafgaat. De Heere Jezus sluit aan bij de volmaakte schepping. Zó heeft God ons gemaakt, zónder behoefte aan vergeving en zonder dat er sprake was van verzoeking en verlossing. Daaraan worden we herinnerd, wanneer we eerst vragen om levensonderhoud en daarna om verlossing van het in zondeschuld en ellende gevallen leven. Ten slotte is het woordje „amen‟ opmerkelijk. Het is bedoeld als antwoord van iemand anders, in dit geval van de Luisteraar op ons gebed, God. Hij zegt als het ware: “Het is goed. Dit gebed is Mij aangenaam. Ik zal het verhoren.” Nu wij het woordje „amen‟ zeggen, zeggen we: “Dat geloof ik!”

7

D ES HEEREN L OF IN DE KERKGESCHIE DENIS We hebben het gehad over Guido de Brès, de opsteller van de Nederlandse Geloofsbelijdenis, die hij in 1561 met een begeleidende brief over de muur van het kasteel te Doornik wierp. Het tweede deel van die brief volgt nu:

8

„De gelovigen die in de Nederlanden zijn, die begeren te leven naar de ware reformatie van het evangelie van onze Heere Jezus Christus, aan de onoverwinlijke koning Philips, hun opperste Heer. ……… Mogen onze vijanden uw geduld en goedheid niet dermate misbruiken, dat u gedwongen bent naar hen te luisteren als zij u te verstaan geven dat het slechts om ons klein getal is dat wij niet tegen u opstaan. Alsof een ieder van ons in zijn hart ongehoorzaam en oproerig was en slechts op een groter aantal wachtte om te velde te trekken, om u aan te vallen en om zijn woede bot te vieren… Laat hen de zaak zo verkeerd voorstellen als zij willen, wij verzekeren u, zeer genadige Heer, dat er in uw Nederlanden meer dan honderdduizend mannen zijn die de godsdienst houden en volgen waarvan wij u nu de belijdenis aanbieden. En toch wordt bij niemand van hen enige voorbereiding van opstand gezien en zelfs is nooit een woord van die strekking van hun kant gehoord. Dat wij u het grote aantal van onze broeders noemen, zeer genadige Heer, is niet om uw ambtenaren en dienaren schrik of vrees aan te jagen, maar het is zowel om de laster te weerleggen van hen die ons (alleen maar door leugens) gehaat kunnen maken, als ook om u tot barmhartigheid op te wekken. Want helaas, indien u uw arm uitstrekt om hem in het bloed van zoveel mensen te dopen, o God, - wat voor verwoesting zult u dan onder uw onderdanen teweegbrengen! - wat voor wonden in uw volk! - wat voor tranen, zuchten, kermen van vrouwen, kinderen, en vrienden! Welk oog zal nog droog blijven en zonder wenen kunnen aanzien dat zoveel eerzame burgers (door iedereen bemind, door niemand gehaat), na een donkere en verschrikkelijke gevangenschap, na pijnigingen en kwellingen, overgeleverd worden aan zo‟n smadelijke dood en marteling, de meest wrede en barbaarse, die heidense en goddeloze tirannen hebben weten te bedenken? En intussen dwalen hun vrouwen, als zij al ontsnapt zijn, in vreemde landen rond om van deur tot deur brood te bedelen, met de kinderen aan hun hals (=op de arm). Zeer genadige Heer, laat het nageslacht uw regering niet als bloeddorstig en wreed hoeven te beschrijven! Laat men niet hoeven te zeggen dat de eer van uw voorvaderen, de hoogheid van uw vader, Keizer Karel V, en uw eigen deugden verdonkerd zijn door zo‟n wreedheid. Een wreedheid, zeg ik, die

onnatuurlijk is bij de beesten, beneden de waardigheid van een mens, en zeer onwaardig aan een vorst wiens uitmuntendheid en voornaamste deugd bestaat in goedertierenheid en zachtmoedigheid – het kenmerkende onderscheid tussen een ware koning en een tiran… En omdat men ons vervolgt niet alleen als vijanden van uw troon en van de publieke zaak, maar ook als vijanden van God en Zijn kerk, daarom bidden wij u ootmoedig dit te willen beoordelen aan de hand van de belijdenis van het geloof die wij u aanbieden. Wij zijn bereid en staan klaar die, zo nodig, met ons eigen bloed te bezegelen. Uit deze belijdenis zult u, naar wij hopen, vernemen dat men ons ten onrechte verscheurders van de eenheid noemt, en oproerlingen en ketters. Omdat wij niet alleen de hoofdpunten van het Christelijke geloof, vervat in de Twaalf Artikelen, erkennen en belijden, maar heel de leer, geopenbaard door Jezus Christus tot ons leven, tot onze gerechtigheid en tot ons heil. Zoals het is - verkondigd door de evangelisten en de apostelen - bezegeld door het bloed van zoveel martelaren - zuiver en getrouw bewaard door de vroegste kerk. Totdat deze leer door de onwetendheid, gierigheid en eerzucht van haar dienaren is bedorven met menselijke verzinsels en overleveringen, in strijd met de zuiverheid van het evangelie. Onze tegenstanders ontkennen brutaalweg, dat dit evangelie de kracht van God is tot behoud voor een ieder die gelooft, wanneer zij ons veroordelen en vermoorden, omdat wij niet geloven dat wat er niet in gevonden wordt. Hun lastering tegen de Heilige Geest kunnen zij echter niet verontschuldigen door te zeggen dat niet alle schatten van Gods wijsheid en alle middelen tot ons heil in het Oude en Nieuwe Testament vervat zijn. En dat hun verzinsels daarbij noodzakelijk zijn. En dat diegene die deze verzinsels niet van dezelfde of van hogere waarde acht dan het evangelie, vervloekt is, en dat zo iemand de gemeenschap der heiligen onwaardig is, en dat hij waardig is om naar het lichaam vernietigd te worden, en naar de ziel in het diepst van de hel te verzinken. De zwakheid van ons vlees beeft bij deze woorden, verschrikt door de dreigementen van hen die macht hebben ons lichaam tot as te maken. Catechisatieles Het gaat over het avondmaal. We zijn bezig met de 28 ste zondagsafdeling. In antwoord 75 staat als wij gelovig aan het avondmaal deelnemen, dat Christus ons dan Zijn lichaam te eten geeft en Zijn bloed te drinken geeft (ons

9

„spijst en laaft‟, zoals vroeger werd gezegd), wat volgens antwoord 76 betekent dat we vergeving van zonden en het eeuwige leven krijgen. Dit sluit aan bij antwoord 66. God verzekert ons in de sacramenten, zo lezen we daar, dat Hij ons vergeving van zonden en het eeuwige leven uit genade schenkt, alleen omdat Christus heeft betaald. Ook in de doop wordt dit bevestigd (zie antwoord 70): de doop verzekert er ons van dat we vergeving van zonden hebben omdat Christus Zijn bloed voor ons heeft uitgestort; én dat we door de werking van de Heilige Geest een nieuw leven ontvangen. Dit verschilt niet wezenlijk van “het eeuwige leven” in antwoord 66. In antwoord 76 staat het dus voor de derde keer, waarbij als extra de innige band met Christus wordt beklemtoond waardoor we dat nieuwe en eeuwige leven krijgen.

10

De volgende vraag, vraag 77, stelt net als vraag 71 (toen we het over de doop hadden) aan de orde: hoe weet u dit allemaal zo zeker? Waar haalt u dat vandaan? Staat dit in de Bijbel? Want ja, als kinderen en knechten van God het zeggen, dan wil ik het wel graag geloven, maar toch twijfel ik of zij zich niet vergissen. Het klinkt immers te mooi en het is immers te groot om (zomaar) waar te zijn, toch?! Zeker, zeggen dan de opstellers, je moet het ook niet op óns gezag geloven, en zelfs niet op gezag van de kérk, maar alleen omdat het in de Bíjbel, in het Eigen Woord van Gód te vinden is. Daarom nu de vraag: Waer heeft ons Christus beloeft, dat hy de gheloovighe soo sekerlick alsoo met sijnen lichame ende bloede wil spijsen ende laven, als sy van dit gebroken broodt eten ende van desen drinckbeker drincken? Deze vraag veronderstelt dat we een totaal andere bron voor het geloof hebben dan de roomse kerk. In de roomse kerk was en is het niet erg belangrijk of iets in de Bijbel staat, maar is het wél belangrijk of iets door de kerk, de paus, wordt beweerd. Staat het niet in de Bijbel, maar staat het wel in hun kerkboekje, dan moeten ze ermee tevreden zijn en kunnen ze er gerust op aan dat het waar is, want de paus vergist zich niet, die is onfeilbaar! Protestanten steunen voor hun zaligheid niet op een zogenaamd onfeilbare paus, maar op het onfeilbare Woord van God. En daarom traint een goede catechiseermeester zijn catechisanten om steeds te vragen: waar staat dat in de Bijbel? Alleen dát wat tot je zaligheid en tot het dienen van God, in Gods Woord staat, moet je geloven. Misschien denk je: moet en mag ik alles geloven wat in de Bijbel staat? Er staan zoveel dingen in die ik niet begrijp, of waarvan ik denk: dat kan toch niet, of: is dat wel eerlijk?

De Duitse monnik Maarten Luther en de Franse rechtsgeleerde Johannes Calvijn, met al de andere reformatoren, hebben toch staande gehouden: al wat in Gods Woord staat, is waar. De Catechismus zegt dat ook in antwoord 21: Een waar geloof is een stellig weten of kennis, waardoor ik alles voor waar houd, wat God ons in Zijn Woord geopenbaard heeft. In vraag 77 gaat het niet zozeer over allerlei onbegrijpelijke dingen, zoals een profeet in de maag van een vis, die daar drie dagen overleeft. Maar het gaat nu over een ongelooflijk rijke en toch volkomen geloofwaardige belofte van God, namelijk dat Christus mij met Zijn lichaam en bloed wil spijzen en laven… Zit jij daar ook mee? Denk jij: dat is veel te groot, dat ík aan het avondmaal dit geschenk zou krijgen, terwijl ik zó slecht ben! Als ik nu ‟s wat beter zou leven, wat ernstiger zou bidden, wat heiligere begeerten zou koesteren, dán, ja dán zou ik het misschien kunnen en durven geloven dat de Heere Jezus mij dit schenkt. Maar nu? Ik val elke dag zo tegen! Daarom is het zo belangrijk dat de Catechismus deze vraag er bij zet: Waar heeft Christus ons beloofd, dat Hij de gelovige Zijn vlees te eten en Zijn bloed te drinken wil geven? Stel je nu eens voor dat in de Bijbel stond: “Ik, Jezus, beloof aan xxx (jouw naam) dat jij tijdens het avondmaal geestelijk één zult worden met Mij!”, zou je het dán geloven, ook al voel je je ook nog zo slecht? Of denk je: al staat het in de Heilige Schrift, dan geloof ik het nóg niet? Ik durf het niet te geloven, ik kán het niet geloven dat God Zijn Zoon voor mij heeft overgegeven aan het kruis… Wanneer geloof jij het dan wél? Wat doe je trouwens als je niet gelooft wat God zegt? Dan, nou?, dan verklaar je Hem tot leugenaar…! Durf je dat? Kijk, dat je mij of ook zelfs de opstellers van de Catechismus niet vertrouwt, OK, maar God in Zijn Woord niet vertrouwen…, dat is toch wel heel erg, niet? Misschien denk je: goed, als ik het in de Bijbel zó duidelijk vond dat mijn naam er stond en dat God zei dat Hij míj genadig zou zijn, dan zou ik het wel durven geloven, maar ja, dat staat er niet!! Toch wel – maar dat zien we de volgende keer, DV, wanneer we over antwoord 77 nadenken. In vraag 77 staat nog iets opmerkelijks. We lezen de omschrijving: … spijzen en laven wil… Terwijl we in vraag & antwoord 75 niets lazen over willen, maar over “verzekerd te zijn aan de enige offerande van Christus aan het kruis volbracht en aan al Zijn goed deel te hebben”; “…dat Zijn lichaam voor mij aan het kruis geofferd en gebroken is...”, en “… dat Hij Zelf mijn ziel met Zijn gekruisigd lichaam en vergoten bloed zéker spijst en laaft…”

11

12

Dit is toch allemaal niet hetzelfde als: wil spijzen en laven, waar vraag 77 het over heeft. Of wel? Het lijkt wel alsof de Catechismus iets terugneemt van de stelligheid van de beweringen in de eerste twee vragen en antwoorden over het avondmaal. Toch is dat niet zo, want het is wél hetzelfde. De Catechismus bedoelt in vraag en antwoord 75 dat wij deze heerlijke evangeliegenade IN DE BELOFTE hebben. Dit houdt in: als wij niet in hartelijk geloof deze beloofde weldaad van de verzadiging met Christus‟ gekruisigde lichaam en van de lafenis met Zijn vergoten bloed aanvaarden (zoals op de dag dat de Heilige Geest werd uitgestort, 3000 mensen het Woord, de belofte van genade, wel met blijdschap aannamen), dat we ze dan wél in de belofte hebben, maar níet in de toe-eigening. Maar als wij de beloofde genade, namelijk de vergeving van al onze zonden en de eenheid met Christus door de Heilige Geest (zie antwoord 76), wél, door Gods genadekracht, in geloof aannemen, dan hebben we deel aan de beloofde genadegave. Dus niet alleen de belófte, maar ook de inhoud. Daarom kan de Catechismus afwisselend zeggen dat iemand die aan het avondmaal deelneemt, gespijzigd en gelaafd wórdt, en ook dat Christus bij het avondmaal dit wil doen. Val dan aan Gods genadetroon neer om deze beloofde weldaad je gelovig te leren toe-eigenen, door de Heilige Geest, Die ons toe-eigent wat we in Christus hébben. Vergelijk je de vragen en antwoorden over de doop en die over het avondmaal, dan valt op dat de Catechismus inhoudelijk precies hetzelfde schrijft over het avondmaal als over de doop, zelfs de volgorde van de vragen is gelijk. Dit leert ons tegen het avondmaal niet hoger aan te kijken dan tegen de doop; en de doop niet minder heilig te achten dan het avondmaal.

U IT EEN BRIEF VAN DS . D.J. C RAG Ik had het plan om te preken over Romeinen 5 vers 6, waar Paulus zegt, dat Christus op het juiste moment voor de goddelozen is gestorven, toen wij nog krachteloos waren. Ik las dus het verband van die tekst en kwam bij vers 5. Daar gaat het over de hoop die niet beschaamt, omdat de liefde Gods in onze harten uitgestort is door de Heilige Geest Die ons is gegeven. Dat is het enige, wat uw leven kan vervrolijken! En die gestalte van verwondering wens ik u toe: dat u steeds mag merken dat de Heere in gunst op u neerziet. Het is goed om in deze weg te worden geleid: onderworpen, eenswillend. Hoe kunnen we dat worden? Alleen door de liefde die God gaf en geeft. O, dat Hij ze u steeds zal geven! Dat Hij u ermee zal vervullen en dat Hij u ervan zal doordrenken: Christus aan het kruishout, lijdend en strijdend vanwege mijn zonde en voor mijn behoud. En ik kom niet verder dan zondigen; in gedachten en begeerten, in nalatigheid, in onoprechtheid, in onreinheid. Zeker, God bewaart mij, zoals u schreef. Maar het is toch wel een verschil om alleen voor de dáád bewaard te worden of een sterk en eerlijk verlangen te hebben om ook voor de begéérte bewaard te worden. Nu volgt een andere brief waarvan het eerste deel weg is. Ds. Crag schrijft na een onbekend stukje (waarschijnlijk over Spreuken 10): Maar let nu goed op: het is allemaal alleen mogelijk, voor zover de vreze des HEEREN ons deel is en het is allemaal alleen waar, voor zover wij het beeld van Christus vertonen. Want al die zo heerlijke uitspraken in Spreuken 10 zijn uiteindelijk en in volle betekenis alleen van toepassing op dé Verstandige, dé Rechtvaardige, Jezus Christus. En naar mate u meer wijsheid en rechtvaardigheid in uzelf meent te vinden, des te minder bruikbaar bent u in dit aspect. Dan zal uw mond lijken op vers 14b: “De mond van de dwaas is de verwoesting nabij.” O, beware God ons daarvoor dat we een dwaas zouden worden, opgeblazen zouden worden, onszelf wat zouden verbeelden…! Schenke Hij ons steeds meer ons afhankelijk te voelen van Zijn lippen, Zijn tong, Zijn mond, Zijn wijsheid, Zijn onderwijzing. Ook vers 19 is niet onbelangrijk in mijn ambtelijk werk: “In de veelheid der woorden ontbreekt de overtreding niet; maar die zijn lippen weerhoudt, is verstandig.” ……… Wat een ziel-vertroostende en God-verheerlijkende gestalte is dat toch om steeds in je gemoed de minste te mogen zijn, zoals u las van Mefiboseth en dat u steeds de minste mag zijn – hoewel niet slaafs en niet minderwaardig!

13

O VER DE D ORDTSE L EERREGELS Het gaat in hoofdstuk III/IV van de Dordtse Leerregels onder andere over hoe God ons geestelijk leven geeft. Artikel 16 luidt: … waar de weerspannigheid en tegenstand van het vlees tevoren volkomen de overhand had, daar begint nu een gewillige en oprechte gehoorzaamheid van de Geest de overhand te krijgen. En hierin is de waarachtige en geestelijke wederoprichting en vrijheid van onze wil gelegen.

14

Het gaat over „tevoren‟ en „nu‟. Het gaat over vóór de wedergeboorte en erná. Voordat God onweerstaanbaar binnen komt in ons IK, wie zijn we dan? Zijn we dan gewillig om voor Hem te kiezen, om Hem vrijwillig binnen te laten? Velen menen van wel. In evangelische kringen wordt het ook ronduit gezegd. Maar in Kolosse lag dat volgens Paulus toch wat anders. Hij omschrijft de toestand van de inwoners van die stad in Frygië (het tegenwoordige Turkije) met deze woorden: zij waren vervreemd van God en zij waren Zijn vijanden. Wat denk je: zouden deze mensen een uitzondering zijn geweest, of was toen de Romeinse wereld helemaal zo? Wat denk je: zou het tóen alleen zo zijn geweest, of zou het nú nog steeds zo zijn? Wat denk je: zou dat alleen van niet-gedoopte mensen gelden, of ook van gedoopte lezers van De Catechisant? Laten we ons niets verbeelden: wij staan niet open voor de verkondiging van het evangelie en we stellen ons hart of gemoed er ook niet voor open. God doet dat. Net als bij de Kolossenzen: toen zij van God vervreemd waren, toen zij vijanden van God en van hun eigen zaligheid waren, tóen is God met Zijn krachtig Woord gekomen en heeft hen doen delen in de verzoening door het bloed van Jezus Christus. Blijft het zo, als genade aan je hart wordt verheerlijkt? Nee, dan blijf je niet vervreemd en geen vijand. Dan komt er een gewillige en oprechte gehoorzaamheid aan al Gods geboden. Paulus schrijft het aan de Romeinse christenen zo: “God zij dank, dat u nu van harte gehoorzaam geworden bent aan het voorbeeld van de leer.” Weet je, onder andere hieraan kun je weten of de Heilige Geest van de wedergeboorte en de bekering in je bezig is: dan heb je beleefd hoe weerspanning je eens was; en dan beleef je hoe gehoorzaam je nu bent. Dan schaam je je voor je verleden en prijs je God voor die wonderlijke verandering!

D EMONOLOGIE In het vorige nummer ging het over Mattheüs 17. De eerst volgende keer dat we in dit Evangelie weer iets over de duivel lezen, is in Mattheüs 23. De Heere Jezus spreekt de farizeeën aan dat ze geveinsd (huichelachtig) zijn. Een voorbeeld van die onoprechtheid geeft Hij in vers 15: “Wee u, gij schriftgeleerden en farizeeën, gij geveinsden, want gij omreist zee en land, om een jodengenoot te maken, en als hij het geworden is, maakt gij hem een kind der hel, tweemaal meer dan gij.” Het gaat niet direct om demonen of om bezetenheid, maar het zit er toch dichtbij. Wat is er aan de hand? Jezus verwijt de geestelijke leiders van het volk dat zij wel heel ijverig zijn om een heiden tot een jood, of tenminste tot een jodengenoot te maken; maar dan … wordt hij een kind der hel!! Een jood werd iemand pas als hij zich ook liet besnijden. Deze operatie was voor de meeste heidenen echter teveel gevraagd. Velen hadden wel diep respect voor de joodse godsdienst en de joodse wetten, maar zich aan het mannelijk geslachtsdeel laten opereren, de voorhuid laten verwijderen…? Nee, dat deden de meesten niet. Dan werden ze dus geen jood, maar dan mochten ze wel een jodengenoot heten. De Griekse term daarvoor is: proseliet. Dit woord komt van het Griekse woord proserchomai, dat betekent: naderen, dichterbij komen.

Hoe maakten deze ijverige zendelingen dan een kind der hel van zo‟n proseliet? “U vervult hem met de geest van uw fanatisme en niet met de geest van het ware geloof”, zo legt een verklaarder het uit. Vervolgens worden zulke jodengenoten nog feller dan de schriftgeleerden al waren. Wat betekent de uitdrukking „kind der hel‟? Dat zo iemand zich door zijn onverstandige fanatisme meer en meer rijp maakt voor de hel. Dus in plaats dat zo‟n voormalige heiden dichter bij de hemel komt, raakt hij er verder vanaf dan ooit. En dat is de schuld van de schriftgeleerden en de farizeeën. We kunnen dus een heiden-demon uit iemand verjagen en ondertussen een godsdienst-demon in hem brengen. Is hij dan bezeten of niet? Het lijkt er niet op, want hij aanbidt geen afgoden meer en leeft niet meer in openbare zonden, zoals toen hij nog heiden was, en toch… Zijn hart is niet vol van God en Zijn genade, en dan is het dus allemaal nog mis! Houd jij hier rekening mee? Iemand tot een aanhanger van de ware godsdienst maken, is niet hetzelfde als iemand christen maken. Hij moet bij Jezus terechtkomen, en door de band van het zaligmakende geloof aan Hem verbonden worden! En jij ook, anders is satan nog steeds jouw cipier en ben je nog steeds – met al het verbeteren en opknappen – in zijn macht!

15

E EN STUKJE ZENDINGSGE SCHIEDENIS We hebben het over het zendingswerk van James Hudson Taylor. Hij is in China bezig het wondere evangelie door te geven. Op een dag wordt een collegazendeling ernstig ziek: pokken. Een zeer besmettelijke ziekte, die bijna altijd dodelijk is. Wie zal hem verplegen? Hudson Taylor, ongetrouwd en medisch opgeleid, is de meest aangewezen en geschikte persoon. Hij doet het graag, opdat niemand anders het gevaar hoeft te lopen besmet te worden. Na een week sterft de man. Vanwege het besmettingsgevaar moeten de kleren van Hudson Taylor worden verbrand. Omdat hij altijd zijn geld zoveel mogelijk weggaf, waar maar nodig of nuttig, kan hij nu geen nieuwe kleren kopen; en hij wil er niet met anderen over praten. Er blijft maar één weg over: gebed. En wat gebeurt er? Juist op die dag arriveert de doos die hij vijftien maanden geleden in Swatow was kwijtgeraakt. Hierin bevinden zich ook al zijn kleren. God zorgt! Hij weet van de nood van Zijn kinderen, nog voor zij Hem smeken.

16

Twee brieven uit Engeland Ondertussen zit hij met spanning uit te kijken naar de brief uit Engeland van de voogd van zijn geliefde, of zij wel of niet verkering mogen hebben. Het is zijn dagelijkse gebed, want hij weet uit langdurige en veelvuldige ervaring dat God harten neigt. Tijdens het wachten is hij druk aan het werk, want de Grote Opdracht van Mattheüs 28 vers 19 gaat boven alles! In deze tijd maakt hij éénen andermaal mee dat het geld opraakt. Een voorbeeld: ze geven elke morgen gratis ontbijt aan tientallen arme Chinezen in Ning-po. Hierover schrijft hij het volgende onderwijzende en bemoedigende verslag: Op een zaterdagmorgen betaalden we al onze onkosten en zorgden voor de volgende dag, waarna we geen enkele dollar meer over hadden. Hoe de Heere maandag voor ons zou zorgen, wisten we niet, maar boven de schoorsteenmantel hingen, in Chinees schrift, twee teksten: Ebenhaëzer en Jehovah Jireh = De HEERE zal voorzien. En Hij bewaarde er ons voor om ook maar één moment daaraan te twijfelen. Op die zaterdag komen er brieven aan; brieven die de halve wereld over zijn gereisd en die twee maanden daarvoor in Engeland zijn gepost. Door deze brieven wordt hun gebed “Geef ons heden ons dagelijks brood” beantwoord, voordat de zon ondergaat. Diezelfde dag kwam de post aan, een week te vroeg. En we ontvingen een cheque van $ 214. Dus dankten we weer God en grepen moed. De cheque brachten we bij de bank, en hoewel er meestal een paar dagen tussen zit voordat we het geld kunnen krijgen, zei de man nu: kom maandag, dan heb ik het geld klaar. Toen we maandag kwamen, had hij weliswaar niet al het geld, maar toch $ 70. En dus was alles in orde.

O, het is zo zoet om te leven in directe afhankelijkheid van de Heere Die ons nooit begeeft! Op maandag kregen de armen hun ontbijt, zoals gewoonlijk, want we hadden hen niet gezegd NIET te komen, omdat we er zeker van waren dat het Gods werk was en dat Hij ervoor zou zorgen. We konden er niets aan doen dat onze ogen zich met tranen vulden, toen we zagen hoe door de overvloeiende goedheid van Hem Die de musjes voedt, niet alleen in onze eigen noden was voorzien, maar dat er ook tegelijk was gezorgd voor weduwen, wezen, blinden, lammen en daklozen. Eind november komt er eindelijk antwoord van Maria‟s voogd. Het is positief: zij mag met James trouwen. Opnieuw vraagt hij haar goed te overwegen of zij wel wil leven onder zulke omstandigheden: altijd afhankelijk zijn van Gods gaven; en zo veel mogelijk geld besteden in de dienst des Heeren en voor het welzijn van de naasten. Haar antwoord is: “Ben je vergeten dat ik al jong wees werd in een vreemd land en dat God al deze jaren als mijn Vader voor mij heeft gezorgd? En denk je dat ik bang ben om Hem nu te vertrouwen?” Dienovereenkomstig geven de geliefden elkaar op 20 januari 1858 het jawoord. Hun geluk in deze beste van alle aardse gaven, is groot. Ze gaan op huwelijksreis, dat is: ze maken een zendings- of evangelisatiereis, waarbij ze samen in vreemde plaatsen vele Bijbels en traktaten uitdelen en hij voor honderden preekt. Wanneer ze weer terugkomen in Ning-po, wacht daar veel werk. Mevrouw Taylor begint een school, met de bedoeling dat mensen de Bijbel zullen kunnen lezen. Zo staat ze haar man met al haar inzet bij in het grote en heerlijke werk om aan de Chinezen het evangelie bekend te maken. Omdat ze getrouwd zijn in de Heere, ervaren Hudson en Maria dat getrouwd zijn het zendingswerk niet hindert, maar bevordert. Mijn God zal voorzien Omdat Hudson Taylor geen salaris meer krijgt, en hij toch moet eten; ja: ook nog tientallen gehandicapten dagelijks van een warme maaltijd voorziet, heeft hij heel wat te bidden. Meer dan eens is al het geld op en is er geen eten meer in huis. Zo ook op 6 januari 1858. Toch zegt hij niet tegen de arme stakkers dat ze morgen maar niet moeten komen, omdat er niets meer is. Zou hij iets kunnen verkopen om zo aan het nodige geld te komen? Maar er is niets waardevols in huis. En geld lenen? Dat kan en mag hij niet! Hij neemt de toevlucht tot zijn God, Die altijd nog heeft voorzien. En op een wonderlijke manier komt er ook nu op tijd hulp opdagen: terwijl Hudson Taylor en zijn collega dominee Jones vasten, komt er een brief met een cheque uit Engeland binnen (die al wéken tevoren dus was verstuurd), waardoor ze weer eten kunnen kopen.

17

18

Wat een les! Wanneer op een dag een man overboord slaat van een scheepje waarop Hudson Taylor meevaart, leert hij een vreselijke les. De vorige dag nog had hij met hem gesproken. De man luisterde wel geïnteresseerd, maar verder niet. Wanneer hij hoort dat Hudson Taylor zal gaan preken, vraagt hij om met hem mee te mogen. Maar net voordat ze naar de oever zullen varen om aan wal te gaan, gebeurt het vreselijke ongeluk. Waar de man onder water verdwijnt, zijn gelukkig net vissers bezig met hun netten. Zij kunnen de drenkeling redden. Hudson Taylor roept hen om hem te helpen. Maar ze weigeren en zeggen: “Wij zijn bezig, het komt nu niet gelegen.” Hij belooft hun geld. Ze weigeren weer, want ze willen meer geld. Hij belooft het hun te geven. En dan komen ze eindelijk, langzaam, in beweging, werpen hun netten uit en… vissen de drenkeling uit het water – maar het is te laat. Het leven is eruit! Voor mijzelf was dit ongeluk vreselijk verdrietig. En het was vol betekenis voor een andere werkelijkheid! Waren deze vissers niet daadwerkelijk schuldig aan de dood van deze arme Chinees? Omdat zij de middelen bij de hand hadden om hem te redden, als ze die maar hadden willen gebruiken. Zeker waren zij schuldig! Maar laten we even wachten voordat we hen veroordelen, opdat niet Eén, meer dan Nathan, antwoordt: “Gij zijt die man!” Als het al zo vreselijk goddeloos is om een lichaam niet te redden…, hoeveel zwaarder moet dan niet hij worden gestraft die een ziel verloren laat gaan, en die met Kaïn zegt: “Ben ik mijns broeders hoeder?” Laat ons denken aan en bidden – en ook werken – voor de Chinezen die nog niet het evangelie hebben gehoord. Anders zullen we schuldig staan aan hun zielen. Helaas doet Engeland er in die tijd heel wat aan om voor haar eigen landgenoten-zendelingen het leven en werken onmogelijk te maken. Meer dan eens maakt Engeland oorlog met China, wat natuurlijk een vreselijke woedeuitbarsting oplevert bij de Chinezen jegens de buitenlanders. Of dat nu handelaren zijn of zendelingen, maakt niets uit! Ook Hudson Taylor loopt gevaar. Terwijl hij samen met zijn vrienden God smeekt om bescherming, wordt op een zondagmorgen, op de tijd van de kerkdienst, door een hooggeplaatste ambtenaar een bevel tot moordaanslag herroepen… “Zijn arm is sterk genoeg! Onze bescherming is zeker!”

T HE W ESTMINSTER S HORTER C ATECHISM (1645) Question 36: What are the benefits, which in this life accompany or flow from justification, adoption and sanctification? Answer: The benefits, which in this life accompany or flow from justification, adoption and sanctification, are, assurance of God‟s love, peace of conscience, joy in the Holy Spirit, increase of grace, and perseverance therein to the end. Question 37: Answer:

What benefits do believers receive from Christ at death? The souls of believers are at their death made perfect in holiness, and immediately pass into glory; and their bodies, being still united to Christ, rest in their graves till the resurrection.

Question 38: Answer:

What benefits do believers receive from Christ at the resurrection? At the resurrection, believers being raised up in glory, shall be openly acknowledged and acquitted in the day of judgment, and made perfectly blessed in the full enjoying of God to all eternity.

Question 39: Answer:

What is the duty, which God requires of man? The duty, which God requires of man, is obedience to His revealed will.

Question 40: Answer:

What did God at first reveal to man for the rule of his obedience? The rule, which God at first revealed to man for his obedience, was the moral law.

Question 41: Answer:

Where is the moral law summarily comprehended? The moral law is summarily comprehended in the Ten Commandments.

Question 42: Answer:

What is the sum of the Ten Commandments? The sum of the Ten Commandments is to love the Lord our God with all our heart, with all our soul, with all our strength, and with all our mind; and our neighbor as ourselves.

19

D ANKDAG IN EEN DONKERE TIJD Het is een donk‟re tijd waarin wij heden leven. De wereld lokt en vleit, en criminaliteit wordt openlijk bedreven. Maar nóg laat God Zijn Woord op vele plaatsen horen. Nóg worden w‟ aangespoord: “O volk van Neêrland, hoort! Komt, neigt tot Mij uw oren!” Nóg zien we dat God werkt in late nageslachten. Oók wordt het nog bemerkt, dat Hij Zijn werk versterkt, als wij „t soms niet verwachten.

20

Had God met ons gedaan naar onze schuld en zonden, dan waren wij vergaan. Geen plaats om op te staan, werd dan voor ons gevonden... Maar zie, de Heer‟ is goed, óók voor ons tijd‟lijk leven: We worden steeds gevoed. Ja, weeld‟ en overvloed wordt menigeen gegeven. Er is in deze tijd, vol ongerechtigheden, tóch stof tot dankbaarheid, want Gods lankmoedigheid geeft daartoe alle reden. Gods trouwe zorg is groot! Hij geev‟ ons op te merken, dat Hij geeft daag‟lijks brood, dat Hij voorziet in nood. Zeer gróót zijn „s Heeren werken! God leer‟ ons door Zijn Geest, om Christus‟ wil Hem danken. Al klinkt dan slechts bedeesd: “De Heer‟ is goed geweest”, het zijn tóch dankdagklanken.