Infoavond FEBEM – COBEREC « Materiaal of Energie? »
Het beleid en de instrumenten inzake CO2 en duurzame energie Michael Voordeckers 09 09 2010 1
1.
Klimaatverandering vindt plaats
De temperatuur stijgt versneld!
2
1.
Klimaatverandering vindt plaats
De economische schade kan hoog oplopen
1000
Verband tussen concentratie broeikasgassen en globale temperatuur zonder bijkomende maatregelen
+4°C = 6% BBP Economische schade bij temperatuursstijging volgens UNFCCC
% verlies BBP
ppm CO2 eq
+2°C = 1,5% BBP 0,0
-1,0
900
-2,0
800 -3,0
700 -4,0
600
-5,0
Gemiddelde projectie
500
Meest pessimistiche projectie
-6,0
UNFCCC AR4
Minst pessimistische projectie -7,0
400 0
2
4
6 8 Temperatuursstijging (oC)
0,0
0,5
1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 Globale temperatuursstijging (oC) boven het pre-industrieel niveau
3
1.
Klimaatverandering vindt plaats
Samenstelling globale uitstoot van broeikasgassen 3%
14% 25%
Energiesector Transport Industrie
12%
Gebouwen Ontbossing Landbouw Afval 14% 9%
23%
4
2.
Wat zegt het EU Energie- en Klimaatpakket?
Staatshoofden en Regeringsleiders gingen op de Europese Top van December 2008 akkoord met 3 doelstellingen: 1.
2.
3.
Tegen 2020 de broeikasgassen reduceren met 20% (zelfs 30% mits internationale overeenkomst); Tegen 2020 minstens 20% van de energie uit hernieuwbare bronnen genereren. Tegen 2020 de Europese energie-efficiëntie met 20% verhogen;
De kosten van bovenstaande maatregelen: 0,5% van het Europese BNP. Dit is 3 euro per week per Europese burger.
5
3.
Doelstelling klimaat
Vermindering broeikasgassen in concreto
6
3.
Doelstelling klimaat – Niet-ETS
Verdeling doelstellingen over lidstaten : België -15%
7
3.
Doelstelling klimaat ETS
A) Veiling in concreto: 1. 100% voor elektriciteitssector vanaf 2013 2. 15% luchtvaartsector vanaf 2013 3. Vaste installaties: lineair 1,74% daling per jaar vanaf 2013 1.
In 2013 wordt nog maar 20% van de emissierechten geveild, dit zal stapsgewijs oplopen tot alle rechten in 2027 (in 2020- 70%).
2.
Op basis van wat nu is afgesproken, zullen in 2013 waarschijnlijk 77 procent (zie infra) van de bedrijven gratis emissierechten krijgen.
3.
Dat zij deze rechten gratis krijgen betekent echter niet dat het hun niets kost om te vervuilen. Ze krijgen alleen die rechten die ze nodig hebben als ze gebruik maken van de 'schoonst beschikbare technologie' in hun sector.
4.
4.
Als bedrijven meer uitstoten, zullen ze daarvoor alsnog moeten betalen. 8
Wijze van veiling werd in comitologie in juli vastgelegd.
B) Opbrengst veiling •
Subsidiariteit: Lidstaten bepalen waar opbrengst heen gaat, maar …
•
Minstens 50% zou moeten gaan naar (niet gepreciseerd: al dan niet binnen de EU):
•
•
Reductie broeikasgassen
•
Hernieuwbare energie
•
Tegengaan ontbossing en herbebossing promoten
•
CCS
•
Openbaar vervoer met lage uitstoot
•
Energie-efficiëntie
Volgens een eerste berekening zou dit voor België een opbrengst van +/750 miljoen Euro per jaar betekenen. 9
3.
Doelstelling klimaat ETS
C) Carbon leakage regeling in concreto 1. Voorwaarden Er bestaat voor industriële sectoren een ernstig risico dat er sprake is van carbon leakage indien: The sum of direct and indirect additional costs induced by the implementation of the EU ETS directive would lead to an
increase in production costs exceeding 5% of its Gross Value Added, and; if the total value of its exports and imports divided by the total value of its turnover and imports exceeds 10%.
10
3.
Doelstelling klimaat ETS
Carbon leakage: 1. Voorwaarden Er bestaat voor industriële sectoren eveneens een ernstig risico dat er sprake is van carbon leakage indien:
The sum of the direct and indirect additional costs induced by the implementation of the EU ETS directive would lead to an increase in production costs exceeding 30% of its Gross Value Added, or;
if the total value of its exports and imports divided by the total value of its turnover and imports exceeds 30%. 11
3.
Doelstelling klimaat ETS
Carbon leakage: 2. Lijst In september 2009 werd een lijst met 164 sectoren en sub-sectoren
vastgelegd die aan deze voorwaarden voldoen. In concreto gaat het om 77% van de verwerkende industrie. Het gaat o.a. over de staal-, chemie-, cement- en platiek-sector
3.
Vastleggen benchmark Een belangrijke precisering: niet alle bedrijven uit deze 164 sectoren krijgen alle emissierechten gratis! Enkel de 10% meest efficiënte installaties overeenkomstig een prestatie benchmark komen hiervoor in aanmerking. Deze benchmarks moeten tegen eind 2010 vastgelegd worden.
12
3.
Doelstelling klimaat
D) Shift -20% naar -30% : Voorwaarde niet voldaan, maar… 1. Mededeling van Europese Commissie •
•
•
Sinds 2008 twee belangrijke nieuwe omstandigheden: •
De economische crisis
•
De COP in Kopenhagen zonder internationaal bindend klimaatakkoord
Lagere kost: 70 miljard € naar 48 miljard € •
Minder economische groei,
•
Hogere olieprijs dus meer energie-efficiëntie
•
Lagere koolstofprijs
Verdeling inspanningen bij – 30% •
-34% voor de ETS-sectoren en -16% voor niet-ETS.
13
3.
Doelstelling klimaat
E) Andere maatregelen 1. Richtlijn Carbon Capture Storage (CCS); 2. Verordening CO2-emissienormen voor auto’s; 3. Richtlijn brandstofkwaliteit; 4. Richtlijn CO2-uitstoot lichte bestelwagens – op agenda van Belgisch EU-Voorzitterschap; 5. Richtlijn energie performantie van gebouwen; 6. Richtlijn eco-design met een systeem van labels voor consumenten; 7.
Belgisch niveau: ontwerp klimaatwet voorgesteld op 25 14 maart 2010, maar sindsdien stilte…
4.
Doelstelling hernieuwbare energie
Verhoging hernieuwbare energie in concreto • •
•
•
In 2005: share in the EU of 8.5%. Burdensharing between Member States of the remaining 11.5%: 50% linear + 50% based on GDP/capita. Potential of Belgium = 8%. Objective for Belgium: from 2.2% in 2005 to 13% in 2020.
15
4.
Doelstelling hernieuwbare energie
A) Regeling hernieuwbare energie 13% RES in 2020 = 5369 ktep
20,9% Electricity
11,9% Heat
4,8% in 2010
3,5% in 2010
9,1% Transport 3,8% in 2010
• 4320 MW wind (10,4TWh) • 2450 MW biomass (11 TWh) • 1340 MW solar cells (1,1 TWh) • 140 MW hydro (0.4 TWh) 16 Maar… België moet zijn plan nog bij de Commissie indienen – deadline was 30/06/2010
4.
Doelstelling hernieuwbare energie
B) 3 mécansimes de flexibilité:
Transferts statistiques entre Etats membres Projets communs entre Etats membres Projets communs entre Etats membres et pays tiers
C) Garanties d’origine;:
Démontre aux clients finaux la part d’énergie produite à partir de sources renouvelables Garantie de production verte Reconnues entre Etats
D) Critères de durabilité pour les biocarburants:
Réduction des émissions de GES Origine (biodiversité, stock carbone, tourbières)
17
4.
Doelstelling hernieuwbare energie
F) Drie bestaande steunmechanismen in België voor offshore
Groenestroomcertificaten gedurende 20 jaar bovenop elektriciteitsprijs
107 €/MWh voor de eerste 216 MW per domeinconcessie 90 €/MWh voor de volgende capaciteit per domeinconcessie
Tot 25 miljoen € voor aanleg onderzeese kabel per concessie Tolerantie op mechanisme voor productieafwijking 90% (overschot) - 110% (tekort) van de referentieprijs (Belpex)
18
4.
Doelstelling hernieuwbare energie
G) Meerkost elektriciteit
€
1.000.000.000 900.000.000 800.000.000 700.000.000 600.000.000 500.000.000 400.000.000 300.000.000 200.000.000 100.000.000 0 2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Raming kosten kabels en groene offshore certificaten (business case)
2016
2017
2018
2019
Geraamde extra productie (+10%)
2020
4.
Doelstelling hernieuwbare energie
H) Steunmechanismen in België voor onshore
Bron: STUDIE 100520-CDC-966 van de CREG
20
4.
Doelstelling energie efficiëntie
MOVIE
21
4.
Doelstelling energie efficiëntie
Energie-efficiëntie in concreto
Action plan for energy efficiency (2007-2013) – new proposal at the end of this year (Oettinger 07/09/2010)
Green paper on energy efficiency
Energy star programme
Energy performance of buildings – wijziging RL 2002
Ontwikkeling NEEAPS – national energy efficiency action 22 plans (informal council 07/09/10)
EE Improvement Potentials
5.
Internationaal perspectief
A) Europa doet zijn deel 100,00%
80,00%
60,00%
40,00%
20,00%
0,00%
-20,00%
-40,00%
-60,00% EU(27)
VS (geen rat.)
Japan
Canada
NieuwZeeland
Rusland
Noorwegen
Australië
Kyotodoelstelling
-8,00%
-7,00%
-6,00%
-6,00%
0,00%
0,00%
1,00%
8,00%
Evolutie 1990-2007
-5,60%
15,80%
8,20%
46,70%
18,30%
-40,30%
-22,00%
82,00%
24
5.
Internationaal perspectief
B) Aandeel van Europa zal verder verminderen 45%
Bron: Europese Commissie
40% 40% 35% 30%
27%
25%
23%
23%
20% 14%
15%
12%
12%
12% 10%
10%
8%
5%
4%
5%
8%
2%
0% Azië
Afrika en Midden-Oosten
Japan
Broeikasgasemissies 2000
Oceanië en Noord-Amerika Europese Unie Latijns-Amerika
Rusland en GOS
Voorziene broeikasgasemissies 2050
25
Internationaal perspectief
5.
Impact op het BBP in %
C) Investeringen zullen lonen 0,0 -0,5 -1,0 -1,5 -2,0 -2,5 Leerinvesteringen
Financieel voordeel
-3,0 -3,5 550ppm scenario zonder doorbraaktechnologie
-4,0 550ppm scenario met doorbraaktechnologie
Bron: OECD
-4,5 2010
2015
2020
2025
2030
2035
2040
2045
2050
26
Hoe doet België het?
6.
A) Hoe ver staan EU-Lidstaten van hun Kyotodoelstelling? 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% -10,00% -20,00% -30,00% -40,00%
PO
GR
ES
IE
SE
FI
FR
NL
IT
BE
EU-15
UK
AT
DK
DE
LU
Evolutie 1990-2007 36,10% 23,20% 52,60% 24,50% -9,30% 10,30% -5,80% -2,60% 6,90% -9,90% -5,00% -17,40% 11,30% -3,90% -22,40% -1,90%
Kyotodoelstelling
27
27,00% 25,00% 15,00% 13,00% 4,00% 0,00% 0,00% -6,00% -6,50% -7,50% -8,00% -12,50%-13,00%-21,00%-21,00%-28,00%
6.
Hoe doet België het?
B) Evolutie uitstoot broeikasgassen in België tussen 1990 en 2006 in % Transport
+25,23%
Gebouwen
Elektriciteitsproductie
+6,56%
-3,92%
Industrie -11,15%
-15,00%
-10,00%
-5,00%
0,00%
5,00%
10,00%
15,00%
20,00%
25,00%
28
30,00%
6.
Hoe doet België het?
C) De Belgische industrie geeft het voorbeeld 140%
Bron : Rapport België UNFCCC 130%
Index (1990 = 100)
120%
110% Broeikasgasemissies
100%
Toegevoegde waarde Energie consumptie
90%
80%
70%
60% 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
29
Merci pour votre attention! Dank U voor uw aandacht!
Michael Voordeckers –
[email protected] 30
