Iedere medewerker telt! Integraal Personeelsbeleid 2011-2015
Integraal personeelsbeleid: “Iedere medewerker telt!”
Inhoud Voorwoord 1. Missie en visie strategisch beleidsplan “Ieder kind telt” 2. Onderwijskundig beleid, personeelsbeleid en financieel beleid in integrale samenhang 3. Integraal personeelsbeleid 4. Instroom 5. Ontwikkeling 5.1. Professionalisering medewerkers 5.2. Professionalisering schoolleiders 6. Organisatiebeleid 7. Personeelsbeheer en personeelszorg 7.1. Personeelsbeheer 7.2. Personeelszorg 8. Samenvatting
2
Integraal personeelsbeleid: “Iedere medewerker telt!”
Voorwoord In het strategisch beleidsplan heeft Panta Rhei haar missie en visie voor de komende jaren kort samengevat onder het motto “Ieder kind telt”. Daarbij hebben we ook onze onderwijskundige speerpunten geformuleerd. In deze notitie over Integraal personeelsbeleid geven we aan hoe we deze missie en visie en de onderwijskundige speerpunten handen en voeten willen geven in ons personeelsbeleid.
3
Integraal personeelsbeleid: “Iedere medewerker telt!”
1. Missie en visie strategisch beleidsplan “Ieder kind telt” Panta Rhei is een jonge lerende organisatie die volop in ontwikkeling is en gericht op de toekomst. In de afgelopen jaren hebben de medewerkers met grote inzet een stevige basis gelegd voor de toekomst. In het strategisch beleidsplan hebben het bestuur, de (algemene) directie(s), leerkrachten en ouders aangegeven hoe zij op deze fundamenten verder willen bouwen aan de toekomst. Onze missie en visie voor de komende jaren is samengevat met het centrale motto “Ieder kind telt”. Ieder kind telt….en leest en schrijft en ontwikkelt zich op de scholen van Panta Rhei. We werken aan de ontwikkeling van het kind in de volle breedte; cognitief, sociaal-emotioneel, creatief, cultureel en lichamelijk. Met als oogmerk het beste uit ieder kind te halen. In de komende planperiode is het onze missie om vanuit kwaliteitsscholen met een eigen herkenbare onderwijskundige en levensbeschouwelijke identiteit en met goede en gemotiveerde leerkrachten te werken aan onze missie: harmonieuze ontwikkeling van leerlingen op alle gebieden een veilige en stimulerende leeromgeving kwaliteit en kwaliteitsverbetering een resultaatgerichte beleidscyclus opbrengstgerichte inspanning herkenbare onderwijskundige en levensbeschouwelijke identiteit en goede samenwerkingsrelaties binnen de organisatie. Daarbij hebben we gekozen voor de volgende inhoudelijke speerpunten; Opbrengstgericht werken; Verbrede scholen; Passend onderwijs. Al met al hebben we hoge onderwijsinhoudelijke ambities geformuleerd voor de komende jaren. Hoge ambities omdat ieder kind naar onze beleving telt.
2. Onderwijskundig beleid, personeelsbeleid en beheer in integrale samenhang Onze missie en visie zoals neergelegd in het strategisch beleidsplan moet in de organisatie handen en voeten krijgen. Dit doen we door deze missie en visie in ons onderwijskundig beleid als leidraad te nemen. Maar onlosmakelijk daarmee verbonden zal ook het personeelsbeleid van Panta Rhei daarop moeten aansluiten. Daarnaast zal onze financieel beleid en het huisvestingsbeleid dit alles moeten ondersteunen.
Strategie
Beleid
Strategisch beleidsplan
Integraal personeelsbeleid
4
Integraal onderwijskundig beleid
Integaraal financieel beleid
Integraal personeelsbeleid: “Iedere medewerker telt!” Integraal onderwijskundig beleid “Ieder kind telt” Deze missie en visie vinden allereerst hun uitwerking in ons onderwijskundig beleid. “Ieder kind telt” betekent voor ons onderwijskundig beleid dat Panta Rhei ieder kind ziet als uniek persoon en dat we bij ons onderwijs uitgaan van de individuele mogelijkheden van kinderen. Passend onderwijs is daarom een speerpunt in ons onderwijskundig beleid. We vinden het belangrijk dat alle kinderen de basisvaardigheden leren die nodig zijn om naar het voortgezet onderwijs te kunnen en ook hun individuele talenten zo goed mogelijk ontwikkelen. We gaan daarbij voor resultaat en opbrengstgericht werken is daarom ons tweede speerpunt. Daarnaast willen we een verbreed aanbod bieden van onderwijs, sport, cultuur en opvang. Al met al hebben we hoge onderwijsinhoudelijke ambities geformuleerd voor de komende jaren. Hoge ambities omdat ieder kind naar onze beleving telt Integraal personeelsbeleid “Iedere medewerker telt” Onlosmakelijk hiermee verbonden is een goed personeelsbeleid. Om talenten van kinderen te ontwikkelen door opbrengst gericht en passend onderwijs te bieden, zijn goede en gemotiveerde leerkrachten en directeuren nodig. Panta Rhei investeert in de ontwikkeling van medewerkers, om op die manier een hoge onderwijskwaliteit te kunnen leveren. Concreet betekent dit dat we de leerkrachten scholing en ontplooiing van vaardigheden bieden zodat zij passend onderwijs kunnen bieden en opbrengstgericht werken. We leren daarbij van elkaar, door het geven en ontvangen van feed back, het houden van intervisie en andere intercollegiale professionaliseringsmethoden. Integraal financieel beleid “Een gezond bedrijf” Een onmisbaar element in onze bedrijfsvoering is het financieel beleid en de huisvesting. Een verbrede school stelt andere eisen aan de huisvesting van onze scholen. En in het kader van passend onderwijs zullen scholen ook beter dan voorheen bereikbaar moeten zijn voor kinderen met een beperking. De speerpunten in ons onderwijskundig beleid en het integraal personeelsbeleid hebben ook gevolgen voor onze financiële prioriteiten. Om alles te kunnen doen wat we willen moeten we keuzes maken en is een gezond financieel beleid en beheer noodzakelijk. We zorgen ervoor dat we het geld dat we van de overheid krijgen doelmatig en verantwoord besteden. Dat kan gaan over de inzet van personeel, maar ook over de aanschaf van leermiddelen of de huisvesting. We zorgen dat we zo min mogelijk financiële risico’s lopen.
Onderwijskundig beleid, integraal personeelsbeleid en het financieel beleid zijn bij Panta Rhei onlosmakelijk met elkaar verbonden. Alleen als deze drie radertjes elk op zich goed werken en onderling goed op elkaar zijn afgestemd, werkt Panta Rhei als een geoliede machine.
5
Integraal personeelsbeleid: “Iedere medewerker telt!”
3. Integraal personeelsbeleid; “Iedere medewerker telt!” Deze hoge ambities stellen hoge eisen aan de leerkrachten. Om talenten van kinderen en leerkrachten te ontwikkelen zijn deskundige en gemotiveerde leerkrachten nodig. In onze organisatie vormt het personeelsbeleid daarom een integraal onderdeel van onze bedrijfsvoering. Verticale afstemming Integraal personeelsbeleid betekent in de eerste plaats dat we de doelen en instrumenten van ons personeelsbeleid afstemmen op onze onderwijsinhoudelijke doelen zoals we deze in het strategisch beleidsplan overeengekomen zijn. Concreet betekent dit dat het beleid rond werving en selectie, coaching en training van onze medewerkers een duidelijke relatie heeft met wat we als stichting en als individuele school willen bereiken. We willen de medewerkers voldoende toerusten om de onderwijsinhoudelijke doelen en de hiervoor genoemde speerpunten uit onze strategische agenda te realiseren.
Instroom
Ontwikkeling
Organisatie
Personeelszorg
De leerkracht vormt de kern van de organisatie. Leerkrachten zijn de handen en de stem in de klas. Met het Strategisch beleidsplan 2011-2015 verschuiven we het accent naar kwaliteit van scholen, borging van goede resultaten, onderwijsopbrengsten, passend onderwijs, brede school en bedrijfsvoering. Dit heeft effect op alle terreinen en niet in het minst voor de leerkracht. Onze missie op het gebied van personeelsbeleid is dan ook: “Iedere medewerker telt” in het verlengde van ons motto Ieder kind telt. Nader geformuleerd luidt onze missie voor IPB: Panta Rhei draagt bij aan de professionele ontwikkeling van haar personeelsleden en stimuleert het verhogen van het functioneringsniveau. Op deze wijze dragen we bij aan een uitstekend resultaat op het gebied van onderwijs aan de leerlingen: de ontwikkeling van ieder kind in de volle breedte: cognitief, sociaal-emotioneel, creatief, cultureel en lichamelijk1.
1
Cursieve deel van de tekst stamt uit de missie van Panta Rhei verwoord in het Strategisch Beleidsplan 20112015 “Ieder kind telt!” p. 3
6
Integraal personeelsbeleid: “Iedere medewerker telt!” Horizontale afstemming De invoering van lumpsumfinanciering heeft besturen en scholen ook meer mogelijkheden geboden voor het afstemmen van het onderwijs-, personeels- en financieel beleid. Immers de scholen en besturen krijgen niet meer voor allerlei deelfacetten een bedrag uitgekeerd maar er wordt een lumpsumbedrag ter beschikking gesteld waarmee alle uitgaven gedekt moeten worden. Dit betekent meer vrijheid voor besturen om te schuiven tussen verschillende bekostigingsposten, maar ook een grotere integrale verantwoordelijkheid om met de beschikbaar gestelde financiële middelen de organisatie en de medewerkers gezond te houden. Integraal personeelsbeleid betekent voorts dat we de verschillende terreinen van het personeelsbeleid zoals , het beleid met betrekking tot de instroom en begeleiding van medewerkers, de ontwikkeling van medewerkers, de inrichting van de organisatie en de personeelszorg op elkaar afstemmen. Ook dient er afstemming te zijn met de andere beleidsterreinen zoals het financieel beheer en de bedrijfsvoering. Op welke wijze we op de verschillende deelterreinen van het integraal personeelsbeleid de komende jaren aan de slag willen en welke doelen we ons daarbij stellen, gaan we hierna per deelterrein dieper in .
7
Integraal personeelsbeleid: “Iedere medewerker telt!”
4. Instroom De werving en selectie en begeleiding van medewerkers en schoolleiders vormen de poort van het integraal personeelsbeleid. Panta Rhei wil door werving en selectie en begeleiding bijdragen aan een goede start en verdere professionalisering van de leerkrachten. De ontgroening en vergrijzing zal ook de Panta Rhei organisatie voor uitdagingen stellen. De ontgroening kan er toe leiden dat het aanbod vanuit de Pabo’s afneemt, terwijl de vergrijzing tegelijkertijd leidt tot een grotere uitstroom van oudere leerkrachten uit het onderwijs. Door de huidige economische crisis biedt de arbeidsmarkt kansen om de juiste mensen aan te trekken en te behouden. Het is de uitdaging de medewerkers ook voor de toekomst aan ons te binden. Het Actieplan LeerKracht biedt allerlei handvatten daarvoor. Punt van aandacht is ook een mogelijk tekort aan potentiele LB-ers, waardoor de kwaliteit van ons onderwijs bedreigd kan worden. Door de ontgroening is er sprake van een daling in leerlingenaantallen . In Leidschendam – Voorburg zal het aantal basisschool leerlingen tot 2014 licht stijgen om daarna structureel te dalen. Om in de behoefte van nieuwe leerkrachten te voorzien werkt Panta Rhei nauw samen met de drie PABO’s in de regio om de scholing van toekomstige leerkrachten beter toe te spitsen op de vraag van de Panta Rhei scholen en om aankomende leerkrachten te interesseren voor Panta Rhei als werkgever. Gelet op deze omstandigheden gaan we in de komende periode ons instroombeleid herijken, waarbij we ons de volgende doelen stellen: We geven vorm aan de instroom en ontwikkeling van leerkrachten en schoolleiders dat past bij de identiteit, het zorgprofiel en opbrengstgerichtheid van de school en bij Panta Rhei. We werken aan het aantrekkelijk houden en maken van het beroep van leerkracht, de kernfunctie in onze organisatie. We ontwikkelen beleid en sluiten met de PABO’s convenanten om zo invloed op de kwaliteit van de aankomende leerkrachten te krijgen. In het verlengde hiervan op termijn ook met het MBO. Onze regelingen en afspraken vormen een geheel voor de (her)intredende medewerker met daarin - voorwaarden voor in dienst treding als algemene en specifieke Panta Rhei opleidingseisen - informatie aan en begeleiding van de nieuwe medewerkers Deze doelstelling impliceren dat we op de navolgende dossiers het beleid nader zullen formuleren. Dossier Werving en selectie medewerkers Werving en selectie schoolleiders Begeleiding nieuwe medewerkers Begeleiding schoolleiders Entreegesprek Sollicitatiecode
8
Integraal personeelsbeleid: “Iedere medewerker telt!”
5. Ontwikkeling 5.1 Professionalisering medewerkers Onderwijs verandert. Er komen steeds nieuwe methoden en leermiddelen. Nieuwe technologie is belangrijk en verandert snel, wetenschappelijk onderzoek toont de effectiviteit van verschillende manieren van onderwijs geven aan. Om te zorgen dat iedereen met al die veranderingen goed onderwijs kan blijven geven, en nieuwe, verbeterde onderwijsmethodieken kan leren, stimuleren we voortdurende professionalisering van onze medewerkers. Competentiegericht werken is daarbij uitgangspunt: wat vraagt het onderwijs nu en in de (nabije) toekomst aan kennis, vaardigheden en houding van de leerkracht? In hoeverre beschikt de leerkracht hier al over en wat moet hij nog (bij)leren? Omdat scholen verschillen van elkaar, zal niet iedere school volledig dezelfde competenties van leerkrachten vragen. Het matchen van leerkrachten en scholen is daarom ook onderdeel van het mobiliteitsplan. Met betrekking tot de ontwikkeling van de medewerkers stellen we ons de volgende doelen: We koppelen de schoolontwikkeling aan de kwaliteit van de medewerkers. Motivatie en competentie van ons personeel zijn de sleutels. Onze medewerkers zijn professionals en verantwoordelijk voor hun eigen ontwikkeling. Zij ontwikkelen hun vakmanschap in een voortdurend leer- en evaluatieproces. We brengen samen met onze medewerkers in kaart wat zij al kunnen en wat zij verder willen ontwikkelen in het verlengde van de organisatiedoelen. Het bekwaamheidsdossier is een van de belangrijkste instrumenten in dit beleidsterrein. We waarderen ons personeel in woord en in gebaar. We versterken de positie van de medewerkers in onze scholen door hen inspraak te geven op hun vak, scholing te stimuleren, de inzetbaarheid en mobiliteit te vergroten en een ontwikkelingsperspectief te bieden.
5.2 Professionalisering schoolleiders Iedere organisatie heeft goed leiderschap nodig. Bij Panta Rhei is de schooldirectie integraal verantwoordelijk en krijgt hij voldoende beleidsruimte om de eigen school tot ontwikkeling te brengen. Vertrouwen en loyaliteit zijn hierbij sleutelwoorden. Scholen verschillen onderwijskundig van elkaar en de schoolleiding stemt haar leiderschapsstijl af op wat de school nodig heeft. Maar altijd is het leiderschap ook gericht op het verzamelen, analyseren en bespreekbaar maken van opbrengstgegevens. Verantwoordelijkheden willen we laag in de organisatie leggen. Dit betekent dat de leerkrachten primair te maken hebben met hun eigen directie, zowel voor het beleid van de eigen school als voor het beleid van Panta Rhei als geheel. De directie van de school legt verantwoording af aan de algemene directie. Jaarlijks maakt de algemene directie resultaatafspraken met iedere schooldirectie. In kwartaalrapportages evalueert de school deze afspraken en legt op deze manier verantwoording af. Panta Rhei ontwikkelt de vernieuwende kracht van goed leiderschap en stimuleert doorgroei naar leiderschap. Om te zorgen dat we ook in de toekomst goede leidinggevenden hebben, investeren we in de ontwikkeling van (aankomend) leiderschapstalent en de vernieuwende kracht van goed leiderschap. We zorgen dat schooldirecties de nodige scholing krijgen en hebben een kweekvijver voor aankomende en beginnende leidinggevenden.
9
Integraal personeelsbeleid: “Iedere medewerker telt!” De directies van onze scholen leveren ook een bijdrage aan de ontwikkeling van Panta Rhei als geheel door middel van deelname aan het directieoverleg van Panta Rhei of aan een van de werk- of projectgroepen. Op die manier is Panta Rhei een lerende organisatie en meer dan een optelsom van individuele scholen. Met betrekking tot de ontwikkeling van medewerkers en schoolleiders willen op de navolgende dossiers het beleid nader formuleren of aanpassingen doorvoeren. Dossier Professionalisering medewerkers Professionalisering schoolleiders Gesprekkencyclus Bekwaamheidsdossier Wet BIO Mobiliteit Beloningsbeleid/schouderklop Kweekvijver
10
Integraal personeelsbeleid: “Iedere medewerker telt!”
6. Organisatiebeleid Het organisatiebeleid binnen Panta Rhei heeft betrekking op de structuur en de inrichting van de schoolorganisatie en de verdeling van taken. Verantwoordelijkheden en bevoegdheden, mede op basis van strategische keuzes op onderwijsinhoudelijk terrein. We kunnen drie aansturende lagen onderscheiden: de bestuurlijke laag, hier willen we de stap zetten naar “meer op afstand”, Raad van toezicht de algemene directie met het bestuur bureau, hier zetten we in op professionalisering en control de schooldirecties, gericht op implementatie op de werkvloer en creëren van betrokkenheid. Het organisatiebeleid staat in directe relatie met de ontwikkeling van individuele medewerkers. We beschrijven helder en eenduidig de basisvoorwaarden voor en fundamenten van de stichting in functies en taken. We maken daar waar nuttig specifiek beleid op schoolorganisatieniveau. Scholen bepalen voor het grootste deel zelf met hun onderwijskundig profiel welk onderwijsondersteunend personeel zij benoemen. Natuurlijk alleen als het past in het onderwijskundig beleid en binnen de formatieve ruimte van de school. We gaan verder met het invoeren van de functiemix en het functiebouwwerk in onze scholen. Panta Rhei heeft een functiebouwwerk waarbinnen de functiemix een helder onderdeel is. Iedere school heeft een visie hoe het functiebouwwerk er voor de eigen school uit moet zien. In het schoolplan wordt de relatie zichtbaar tussen de inzet van personeel, de functiemix en de beoogde en bereikte resultaten. Binnen Panta Rhei worden de verantwoordelijkheden en bevoegdheden duidelijk vastgelegd en de interactie tussen de bestuurlijke lagen is open en transparant. Met betrekking tot het organisatiebeleid willen op de navolgende dossiers het beleid nader formuleren of aanpassingen doorvoeren. Dossier Functiebouwwerk Formatieplan school Bestuursformatieplan Functiemix Werkgelegenheidsbeleid Taakbeleid
11
Integraal personeelsbeleid: “Iedere medewerker telt!”
7. Personeelsbeheer en personeelszorg 7.1 Personeelsbeheer Voor het voeren van integraal personeelsbeleid vindt Panta Rhei een goede inrichting van het personeelsbeheer zoals een ordelijke personeelsadministratie, adequate managementinformatie, personeelszorg zoals Arbo-beleid en verzuimbegeleiding en het correct toepassen van wet- en regelgeving, noodzakelijk. Een goed beheer moet binnen de Panta Rhei organisatie de juiste informatie/kengetallen en ondersteuning opleveren om IPB uit te kunnen voeren.
7.2 Personeelszorg Iedereen heeft baat bij een goed werkklimaat, waarin medewerkers (en hun zorgen) serieus genomen worden. Dit is voorwaarde voor het behoud van de motivatie van medewerkers. In een goed werkklimaat hoort een professionele cultuur, waarbij mensen werken vanuit resultaatgerichte afspraken, zich voortdurend verder ontwikkelen, elkaar feedback en waardering geven, zowel waar het inzet betreft als resultaten. Een integraal onderdeel hiervan is elkaar aanspreken op gemaakte afspraken en verantwoording afleggen. Dat legt de basis voor een lerende organisatie. Onderdelen van een goed werkklimaat zijn aandacht voor het ‘wij-gevoel’ binnen scholen, teambuilding, en bewaken dat de werkdruk niet te hoog wordt. We streven ernaar dat mensen in onze organisatie werken met passie en plezier. Bij het vormgeven van onze zorg voor het personeel en een goed werkklimaat hebben we de volgende uitgangspunten geformuleerd: De organisatie is optimaal bezet, waarbij we streven naar een goede werkdruk-balans. Scholing in relatie tot de persoonlijke mogelijkheden en motivatie van de medewerkers. We werken met het principe van horen en gehoord worden. Inspraak over het vak, reflectie op eigen vaardigheden, initiatief tonen, verantwoordelijkheid nemen én afleggen (autonomie, competentie en relatie2). We leren van elkaar door het geven en ontvangen van feedback, het houden van intervisie en andere intercollegiale professionaliseringsmethoden op basis van competenties (BIO). We werken op (boven)schoolniveau met de beleidscyclus, waarbij we meten/dan wel gemeten worden, verbeterplannen opstellen, deze uitvoeren en vervolgens (laten) evalueren. De organisatie heeft stimulerende en innoverende leiders die sturen met visie, transparantie en optimale communicatie. Panta Rhei communiceert een helder beeld van wat we aan de personeelsleden kunnen bieden aan zorg en regelingen en de daar tegenover staande verwachtingen in beroepsgedrag en -houding. We hebben gezien onze samenstelling van medewerkers leeftijdsbewust personeelsbeleid als vitalisering. We hebben gezien onze verzuimcijfers speciaal beleid voor langdurig verzuim. Met betrekking tot het organisatiebeleid willen op de navolgende dossiers het beleid nader formuleren of aanpassingen doorvoeren. Dossier Verzuimbeleid Arbo-beleid Leeftijdsbewust beleid
2
Onder meer uit: “Een leven lang leren”, M. Davidse, Het Onderwijsblad nr. 11, 11 juni 2011.
12
Integraal personeelsbeleid: “Iedere medewerker telt!”
8. Samenvatting
Instroom
Ontwikkeling
Organisatie
Personeelszorg
Instroom
Ontwikkeling
Organisatiebeleid
Personeelszorg
Werving en selectie medewerkers
Professionalisering medewerkers
Functiebouwwerk
Verzuimbeleid
Werving en selectie schoolleiders
Professionalisering schoolleiders
Formatieplan school
Arbo-beleid
Begeleiding nieuwe medewerkers
Gesprekkencyclus
Bestuurformatieplan
Leeftijdsbewust beleid
Begeleiding schoolleiders
Bekwaamheiddossier
Werkgelegenheidsbe leid
Entreegesprek
Wet BIO
Taakbeleid
Sollicitatiecode
Mobiliteit
Functiemix
Beloningsbeleid /schouderklop Kweekvijver
13