Idee voor stadsinitiatief: Thuisafgehaald in Rotterdam Onze droom In Nederland leven veel mensen langs elkaar heen. Ook in Rotterdam. Mensen die jaren tegen over elkaar wonen, zeggen elkaar vaak niet eens gedag. Terwijl veel mensen wel behoefte hebben aan contact met buurtgenoten. Rond zes uur ’s avonds wordt er achter vrijwel elke voordeur gekookt. Individueel. Zou het niet mooi zijn om onze krachten te bundelen en ons eten te delen met buurtgenoten? Zo leren we onze buren kennen op een laagdrempelige manier, gaan we voedselverspilling tegen1 èn hebben we makkelijk en goedkoop een lekkere maaltijd op ons bord. Dat is het idee van Thuisafgehaald.nl! Sinds onze lancering in maart 2012, merken we dat Thuisafgehaald massaal aanslaat in Nederland. Binnen acht maanden zijn er meer dan 24.000 koks en afhalers aangemeld. Ook Rotterdam is enthousiast over het delen van eten. Hier meldden zich al ruim 1000 koks en afhalers aan en vinden dagelijks enkele ontmoetingen plaats tussen buurtgenoten wanneer zij eten bij elkaar afhalen. Thuisafgehaald is een laagdrempelige, prettige èn gezonde Ha Vo: “Thuisafgehaald is echt briljant! manier om buurtgenoten te leren kennen. Uit de vele enJullie zijn een top voorbeeld van hoe thousiaste reacties die we krijgen, blijkt dat mensen daar de samenleving zal veranderen. Meer blij van worden. Vanwege het gemak, de ontdekkingen waarde vanuit lokale relaties, dat van nieuwe gerechten, maar vooral om de ontmoetingen maakt de samenleving duurzamer en met buurtgenoten. Voor diegenen die Thuisafgehaald nog kost minder.” niet kennen, een aflevering van Tegenlicht heeft er onlangs aandacht aan besteed aan burgerinitiatieven die menselijkheid terug brengen in de samenleving, Thuisafgehaald komt hier uitgebreid aan bod: http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/20122013/gat-in-de-markt.html
Ons doel voor Thuisafgehaald in Rotterdam Met ondersteuning van Stadsinitief hopen we in Rotterdam nog veel meer èn intensievere ontmoetingen te realiseren. Dat doen we samen met actieve koks en afhalers uit Rotterdam, die we ondersteunen via Thuisafgehaald in Rotterdam (een onderdeel van de site dat we speciaal ontwikkelen voor Rotterdam). Afhaler Tom (70): “Laatst haalden wij een pasta af bij een Surinaamse vrouw van ongeveer 35. We hadden een leuk gesprek over de Nederlandse cultuur rond eten. Zij mist hier de Surinaamse gezelligheid en is daarom heel blij met Thuisafgehaald. En wij ook, want haar eten was verrukkelijk! Wanneer had ik anders deze vrouw ontmoet?”
Essentieel uitgangspunt van Thuisafgehaald, is dat iedereen welkom is om mee te doen. De kracht van Thuisafgehaald is juist dat we een grote diversiteit aan mensen met elkaar in contact brengen. Mensen
1
Jaarlijks gooit de gemiddelde Nederlander 50 kilo eten weg! Het is ook niet gemakkelijk om afgepaste porties te koken, zeker niet voor 1 of 2 personen. Door overgebleven porties aan te bieden via Thuisafgehaald, kan een buurtgenoot er blij mee gemaakt worden en hoeft het eten niet in de prullenbak te verdwijnen.
1
die elkaar normaal niet snel ontmoeten, staan nu opeens bij elkaar in de keuken. Meerwaarde lokale activiteiten ten opzichte van landelijk platform Met ons landelijk platform faciliteren we buurtgenoten in heel Nederland om eten te delen met elkaar. De ruim 1000 actieve koks en afhalers uit Rotterdam, kunnen een cruciale rol spelen in het betrekken van meer buurtgenoten in Rotterdam. Dat is nodig, want Thuisafgehaald is pas echt een succes als er in elke wijk voldoende koks en afhalers meedoen. De lokale aanpak van ‘Thuisafgehaald in de Rotterdam’ zal de activiteit op het landelijk platform verhogen, waardoor er meer maaltijden gedeeld worden en buurtgenoten elkaar ontmoeten. Naast deze verbreding is de meerwaarde van de lokale aanpak eveneens dat meer intensieve ontmoetingen worden gerealiseerd. Naast het contact rond de reguliere afhaalmomenten, zullen actieve buurtgenoten samen extra activiteiten organiseren rond het delen van eten. Deze gezamenlijkheid geeft een verdieping aan het contact. Ook voor buurtbewoners die aan activiteiten als buurtproeverijen of kookworkshops deelnemen.
Ton Harders (75): “We zijn al op leeftijd, en om dan nog zo mee kunnen doen, dat vinden we geweldig. Voor het geld doen we het niet, maar wel om het goede gevoel.”
De groepjes actieve koks en afhalers kunnen in Rotterdam continuïteit bewaken door eens in de zoveel tijd weer een impuls te geven aan Thuisafgehaald in de buurt. Wij ondersteunen deze groepjes en zullen ze blijven enthousiasmeren, stimuleren, ondersteunen en koppelen om lokale activiteiten te organiseren samen. Claudia: “Erg leuk allemaal: ik kan mijn creativiteit kwijt, maak mensen blij met een flinke portie lekker eten en krijg leuke reacties! Hartstikke gezellig ook het contact met de mensen. Laatst heeft een afhaler mijn laptop gerepareerd en ik pas deze zomer op de katten van een andere afhaler.”
Verdere uitwerking van onze aanpak met mogelijke activiteiten Promotors Lokale initiatieven hebben aantrekkingskracht. Met name als ze door wijkbewoners zelf opgezet worden. Daarom krijgen reeds actieve koks/afhalers (promotors) een cruciale rol bij het betrekken van meer buurtgenoten. Promotors zijn mensen die graag iets doen voor hun buren en enthousiast zijn over het delen van eten. We ontwikkelen samen met promotors activiteiten voor de wijk, op basis van hun behoeften en voorkeuren. Vervolgens ondersteunen we hen bij het uitvoeren van de plannen. Willemijn: “Als ik een maaltijdsoep heb gekookt voor een weeshuis, dan is het een kleine moeite om het online te zetten, zodat alleenstaanden uit de buurt ook kunnen meegenieten. Misschien brengt het de mens wat dichter bij elkaar in deze tijden van individualisme.” Lokale inbedding We organiseren activiteiten zo veel mogelijk in samenwerking met relevante lokale stakeholders, vanwege de lokale inbedding. Lokale stakeholders zijn bijvoorbeeld buurtcentra, bewonersverenigingen, ondernemers in de wijk etc. Offline en online ondersteuning Offline ondersteuning van promotors bestaat uit: het bij elkaar brengen van promotors, linken van
2
mensen aan elkaar, telefonisch/live advies bieden en financiële ondersteuning. We beginnen met een kennismakingsavond, waarop we actieve gebruikers bij elkaar halen en samen brainstormen over wat ze/we kunnen organiseren in Rotterdam. Voor de online ondersteuning bouwen we een speciale omgeving op het online platform, genaamd ‘Thuisafgehaald in Rottedam’. Op deze speciale buurtpagina brengen we enthousiastelingen met elkaar in contact en maken we het mogelijk om op wijkniveau met elkaar te communiceren. Ook dagen we ze uit om samen met elkaar activiteiten rondom het delen eten te organiseren. We inspireren ze met voorbeelden van mogelijke activiteiten. Na afloop worden ervaringen als inspiratie bron via ons platform gedeeld worden met groepjes koks/afhalers elders in het land. Op het online platform worden actieve buurtgenoten beloond, door middel van zichtbaarheid en waardering (badges, verloten kleinigheidjes etc). Mogelijke activiteiten De activiteiten worden bedacht door actieve koks en afhalers en lopen Remco: “Thuisafgehaald is uiteen van heel laagdrempelig tot meer intensief. Uitgangspunt is dat echt briljant. Het is leuk, buurtgenoten samen activiteiten organiseren om nieuwe buurtgenomodern, individueel en juist ten te betrekken. Activiteiten dagen koks en afhalers uit, bijvoorbeeld sociaal. Ik ben een grote om nieuwe gerechten te maken, in bepaalde ‘thema’s te koken, de fan!” meeste nieuwe gebruikers te werven et cetera. Voorbeelden van mogelijke activiteiten: • Oprichten kokscollectief, waarin een aantal koks samen er voor zorgen dat bijvoorbeeld een maand lang, elke avond iets af te halen is in de wijk.2 • Speciale wijkkrant over ‘delen van eten’: Met daarin portretten van kokende buurtgenoten, recepten uit de wijk en aankondiging voor onderstaande activiteiten. • Buurtproeverij: middag waarbij buurtbewoners elkaar ontmoeten, hun favoriete gerecht meenemen en op ontdekkingsreis gaan door de ‘keuken van de wijk’. • Kookworkshop: Koks en afhalers uit de wijk leren van elkaar en van professionele koks tijdens een kookworkshop. Deze activiteit draagt zelf ook bij aan het bevorderen van onderling contact. Bovendien kan het als beloning dienen voor actieve koks en afhalers. Alleen koks en afhalers die minimaal een bepaald aantal maaltijden hebben aangeboden of afgehaald krijgen de kans mee te doen aan een kook workshop. • Gouden koksmuts: De kok die in 4 weken de meeste bedankjes heeft gekregen op www.thuisafgehaald.nl krijgt de ‘gouden koksmuts’ van de wijk of stad. In de weken van de wedstrijd zullen we zowel online als offline aandacht vragen voor de gouden koksmuts en de strijdende koks in beeld brengen. We vragen een bekend persoon uit de stad om de gouden koksmuts te onthullen tijdens een buurtproeverij. • Voor-hoofd-na in de straat: 3 straatgenoten koken een 3gangenmenu op 1 avond. • Meest actieve straat in de wijk: straten kunnen onderling met elkaar de competitie aan over waar de meeste maaltijden gedeeld worden. • Werven: promotors die posters ophangen, flyeren, en zorgen dat er via mond-tot-mond reclame extra koks en afhalers komen. De precieze invulling van de activiteiten gebeurt in samenspraak met de vrijwilligers. Coördinatie en regie wordt gefaciliteerd door Thuisafgehaald. De locatie is steeds per activiteit verschillend. De eneactiviteit kan bijv. goed georganiseerd worden thuis (in de keuken) de andere keer in een buurthuis. Media aandacht Voor bovenstaande activiteiten wordt de pers ook uitgenodigd. Met deze activiteiten denken we 2
In Leiden hebben we in juni gewerkt met een kokscollectief. Dat heeft naast veel media aandacht, een enorme toename van koks en afhalers in Leiden gezorgd.
3
flink wat publiciteit te kunnen generen. Door brede persaandacht zullen effecten van onze activiteiten niet alleen tot de betreffende wijk beperkt blijven, maar zullen er ook in de bredere omgeving meer maaltijden gedeeld worden. Ondersteuning van het Stadsinitiatief Via de ambassadeurs en het netwerk kan het Stadsinitiatief waardevol bijdragen aan het realiseren van onze plannen. Door het leggen van contacten, mee denken over relevante activteiten en natuurlijk financiele ondersteuning. We vertrouwen er dan ook op dat het Stadinitiatief met aanwezige kennis en contacten ons plan verder kan versterken. Ook hebben we financiële ondersteuning nodig om Thuisafgehaald in Rotterdam waar te kunnen maken. We vragen financiering aan voor de periode van 3 jaar omdat we in die tijd een duurzame community kunnen opzetten die zichzelf onderhoudt. Na de periode van 3 jaar zal de community zichzelf via het online platform in stand houden en is er ook geen ondersteuning meer nodig. Post Personele kosten (50 € per uur) Aangaan en onderhouden van partnerschappen met lokale partijen Werven, verbinden en stimuleren promotors (oa via kennismakingsavonden) Projectmanagement Verzorgen van media aandacht Online en offline ondersteuning/aanjagen activiteiten Totaal personele kosten Directe kosten Technische ontwikkeling en onderhoud Thuisafgehaald in Rotterdam Ondersteuning fysieke activiteiten (kookworkshops, drukken wijkkranten, etc.) Hostingkosten Algemene kantoor kosten (werkplek, laptops, telefoon, reiskosten) Totaal directe kosten Totale kosten
2013 - 1014 Kosten in €
2014 - 2015 Kosten in €
2015-2016 Kosten in €
€
6.000
€
€
€ € € € €
8.000 8.000 3.500 30.000 55.500
€ 5.000 € 5.000 € 1.500 € 20.000 € 35.500
€ 3.500 € 3.000 € 1.500 € 10.000 € 21.000
€
22.500
€
7.500
€
5.000
€ €
5.000 1.200
€ €
5.000 1.200
€ €
5.000 1.200
€ €
4.800 33.500
€ 4.800 € 18.500
€ 4.800 € 16.000
€
89.000
€ 54.000
€ 37.000
4.000
3.000
Met een bijdrage van het Stadsinitiatief van 89.000 € excl. btw in het eerste jaar en 54.000 en 37.000 euro in jaar 2 en 3 kunnen wij deze plannen waarmaken en in Rotterdam nog veel meer ontmoetingen realiseren rond het delen van eten. Als eigen bijdrage brengen we het landelijke platform (ontwikkelkosten tot nu toe 175.000 euro, deels gefinancierd door St. DOEN) en onze eigen kennis en ervaring van het afgelopen jaar in. Daarnaast wordt door betrokken Rotterdammers voor het organiseren van activiteiten een aanzienlijk aantal uren vrijwillig ingezet. Naar schatting 1000 uur voor jaar 1, 2000 uur voor jaar 2 en 4000 uur
4
voor jaar 3. (Ervan uitgaande dat gemiddeld een vrijwillige thuiskok ongeveer 10 uur besteed aan het organiseren van een activiteit en sommige activiteiten door meerdere thuiskoks worden georganiseerd.) Achtergrondinformatie Thuisafgehaald Thuisafgehaald is opgericht door Jan Thij Bakker en Marieke Hart. We zien dat het delen van eten veel te weeg brengt en zouden samen met vrijwillige Rotterdammers graag ook in Rotterdam de kracht van het delen verder willen aanboren. We werken aan Thuisafgehaald vanuit de stichting Social and Green Innovation. Doelen van de stichting zijn het bevorderen van ontmoetingen in de buurt, het tegengaan van voedselverspilling en het stimuleren van gezond eten. De stichting heeft geen winstoogmerk, maar moet uiteraard wel inkomsten genereren om Thuisafgehaald te kunnen blijven draaien. We hebben een startfinanciering ontvangen van Stichting DOEN voor het landelijke platform voor het eerste jaar.
Nina Tellegen (directeur Stichting DOEN): “Door de ontmoetingen die Thuisafgehaald mogelijk maakt, komen buurtbewoners (weer) met elkaar in contact en leren elkaar beter kennen. Hierdoor voelen mensen zich meer thuis in hun buurt en voelen zij zich prettiger en veiliger.”
Voor vragen zijn we natuurlijk bereikbaar! Contactpersoon is Jan Thij Bakker (
[email protected] of 06-49149400).
5
Waarom Thuisafgehaald in Rotterdam? We denken dat Thuisafgehaald in Rotterdam goed past binnen het Stadsinitiatief. Hieronder zullen we bij elke voorwaarde kort uitlichten waarom. Beeldbepalend voor Rotterdam In welke mate versterkt het initiatief de herkenbaarheid en het specifieke karakter van Rotterdam? Het initiatief geeft Rotterdamse koks en afhalers een podium. Hierdoor komt naar boven welke culturen er allemaal leven, koken en delen in Rotterdam, de echte Rotterdamse keuken. Op ons landelijk platform merken we dat via het delen van eten juist verschillende leefwerelden goed bij elkaar gebracht kunnen worden. Dat sluit goed aan bij de culturele diversiteit van Rotterdam. Tot nu toe genereren we veel media aandacht, dus we verwachten ook het delen van eten in Rotterdam goed onder de aandacht te kunnen brengen. Openbaar Kan iedere Rotterdammer gebruikmaken van het initiatief? Ja, iedereen in Rotterdam kan mee doen. Eten is universeel en verbindt daardoor. Thuisafgehaald is heel laagdrempelig en we zien dat er uit alle lagen van de bevolking mensen meedoen. Zelfs doelgroepen die je er niet op zou verwachten, zoals bijv. Tonie (32) aangeeft: “Ik heb een buurvrouw van 80 jaar zonder pc natuurlijk. Maar ik bestel voor haar en breng het bij haar. Ze is sinds ze via Thuisafgehaald eet, 4 kilo aangekomen en kwam van de week bij haar huisarts en die vond haar er zo goed uit zien. Ze vertelde dat ze zo gezond at via Thuisafgehaald waarop de arts zei: “o dat zal ik eens doorgeven aan mijn andere oudere patiënten”. En daar doen de thuiskoks het ook voor, dat is toch super!!!”. Stedelijke impact In welke mate overstijgen de effecten van het initiatief het straat-, wijk- of buurtniveau? Thuisafghaald in Rotterdam is voor heel Rotterdam. Het blijft niet beperkt tot 1 wijk of buurt. Vaak zien we zelfs dat als het in 1 wijk goed loopt, de aangrenzende wijken vanzelf ook goed gaan lopen. Je kan het overal inzetten, Rotterdammers ontmoeten elkaar via het afhalen van eten bij buurtgenoten en uit heel Rotterdam ontmoeten mensen elkaar bij bijeenkomsten en activiteiten. Haalbaarheid Is de projectplanning van het initiatief realistisch en haalbaar? We zijn nu al een jaar bezig met de uitbouw en ontwikkeling van het landelijk platform . Daarnaast hebben we in enkele gemeentes al lokale activiteiten georganiseerd, financieel ondersteund door de betreffende gemeente. Voorbeelden van eerder georganiseerde activiteiten zijn te zien in de bijlage. Binding Rotterdammers Versterkt het initiatief de band tussen de Rotterdammers? Eten verbindt. Door de ontmoetingen die gerealiseerd worden door het delen van eten en de activiteiten die eromheen georganiseerd worden, krijgen mensen een band met elkaar. Dat blijkt ook uit andere gemeenten waar we al actief zijn. Thuiskoks en afhalers geven daar aan dat ze zich meer thuis voelen in hun wijk en meer verbonden voelen met andere buurtgenoten.
6
Draagvlak In welke mate zijn Rotterdammers betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van het initiatief? 1000 Rotterdamse inwoners hebben zich al ingeschreven op het landelijk platform van Thuisafgehaald, dus er is al een goed draagvlak aanwezig. Wij denken echter dat dit pas het topje van de ijsberg is, en willen hier eigenlijk 10.000 Rotterdammers van maken. Uiteindelijk zijn het Rotterdammers zelf die activiteiten gaan bedenken en uitvoeren en die voor elkaar gaan koken. Reeds actieve thuiskoks zijn als promotor in feite de dragers van de activiteiten. Begroting Is de begroting van het initiatief deugdelijk? De grootste post van de begroting is de ontwikkeling van het speciale gedeelte voor Rotterdam. Hiervoor hebben we een offerte aangevraagd bij het web-bureau wat Thuisafgehaald gemaakt heeft. De andere posten zijn inschattingen op basis van onze ervaring uit het verleden. Draagkracht In welke mate is het Rotterdamse bedrijfsleven en/of overige externe partners betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van het initiatief? Bij de uitvoering van Thuisafgehaald in Rotterdam gaan we lokale partners betrekken . Denk hierbij aan lokale verpleeghuizen, voedselbanken en bedrijven. We hebben hiervoor een post in de begroting vrijgemaakt om deze partnerships aan te gaan en goed uit te voeren, dit zal een van de eerste stappen zijn van ons initiatief. In andere steden werken we reeds samen met deze partners. We hebben in Rotterdam inmiddels RestovanHarte als partner waar we graag een activiteit mee zouden willen organiseren om in de RestovanHartes onze thuiskoks te laten koken en afhalers mee te laten eten. Multiplier effect In welke mate genereert het initiatief extra investeringen in Rotterdam? Thuisafgehaald kan functioneren als springplank voor beginnende cateraars die op deze manier hun kookkunsten kunnen uitproberen. We hebben inmiddels al een paar voorbeelden van Thuiskoks die hebben besloten een cateringbedrijf op te richten naar aanleiding van Thuisafgehaald.
7
Kijkje in de buurt in andere steden
Door middel van Thuisafgehaald kunnen buurtgenoten activiteiten organiseren in de buurt. Thuisafgehaald gaat dan verder dan alleen koken vóór en afhalen bij de buren. Mensen komen samen en organiseren de leukste activiteiten om elkaar beter te leren kennen, maar ook om iets te doen voor een ander. Je vindt op deze pagina een aantal van deze voorbeelden en er zullen regelmatig weer nieuwe dingen bij komen.
Met de kerst niet alleen eten Marianne organiseerde samen met een aantal vriendinnen een 4-gangenkerstdiner bij haar thuis in Rotterdam. Dit was speciaal bedoeld voor mensen die alleen zijn met de kerst en geen vrienden of familie hebben waar zij naar toe kunnen. Het was een groot succes!
Goede voornemens? Thuiskok Marijke is het nieuwe jaar goed begonnen! Zij deelde soep uit aan de dappere duikers van de nieuwjaarsduik in Zoetermeer!
8
Thuisafgehaald meets Foodsharing. Bij het foodcenter in Amsterdam West kon je een gratis maaltijd ophalen, gekookt met nietverkochte producten van de bedrijven op het terrein! Er is druk gekookt. Iedereen moest wel een eigen bord en bestek meenemen.
Samen dineren Vier dames die elkaar helemaal niet kenden, hadden een zeer gezellige avond via Thuisafgehaald in Zoetermeer! Je kunt natuurlijk ook samen de maaltijd opeten i.p.v. afhalen!
9
Samen praten over koken en activiteiten in de buurt. In Arnhem, Dordrecht, Utrecht en Zoetermeer zijn thuiskoks samen gekomen om te praten over het koken voor hun buurtgenoten. Daarnaast is de top 20 fanatiekste thuiskoks ook bijeen geweest om samen Thuisafgehaald te bespreken. Er werd gepraat over wat zij wilden doen om meer mensen bij elkaar te brengen, zodat het nog leuker en gezelliger in de buurt wordt!
Sinterklaas voor iedereen Bianca heeft voor minima in breda een sinterklaasfeest gegeven. Thuiskoks van Thuisafgehaald heben haar geholpen kosteloos hapjes te maken
10
Soepproeverij Op het festival Wereldsmaken deelden thuiskoks heerlijke soep vanuit alle werelddelen uit.
11
