Humanity In Action Van 1999 tot nu
1
Humanity In Action Een nieuwe generatie betrokken leiders
H
umanity in Action is opgericht vanuit het idee dat jonge mensen de lessen van de Holocaust kunnen en moeten gebruiken om hedendaagse vormen van uitsluiting en discriminatie te doorgronden en tegen te gaan. De kern vormt het intensieve zomerprogramma voor studenten en jonge professionals rond thema’s als democratie, diversiteit en maatschappelijk betrokken leiderschap. Na het zomerprogramma vormen de ‘Fellows’ een wereldwijd netwerk van gelijkgestemden die graag in actie komen rondom HIA thema’s. In deze publicatie kunt u lezen hoe het zomerprogramma voor veel Senior Fellows een opstap is naar belangrijke posities in de samenleving waarin zij op verschillende manieren de waarden van Humanity in Action uitdragen. Wij zijn ervan overtuigd dat de kracht van een democratie afhangt van de behandeling van haar minderheden. We geloven dat democratische kernwaarden en de bescherming van minderheden ook in Europa en de Verenigde Staten nooit voor lief mogen worden genomen. HIA brengt daarom
2
een maand lang studenten en jonge professionals bij elkaar om mensenrechten en problematiek rondom verschillende minderheden te bestuderen. Daarnaast blijft HIA Senior Fellows onderwijzen, inspireren en verbinden; zij gaan niet alleen samen een maand lang de discussie aan over democratie, discriminatie, racisme, genderongelijkheid en andere onderwerpen, maar blijven ook daarna het gedachtegoed van HIA uitdragen. In dit boekje kunt u kennismaken met een aantal van de Senior Fellows. Zij vertellen u wat HIA voor hen heeft betekend en welke rol de ervaringen van het zomerprogramma en de kracht van het netwerk nog steeds spelen in hun leven. Voor mij is het fantastisch om te zien dat het netwerk nog steeds sterk staat en dat we onze droom daarmee hebben zien uitkomen. Ik hoop dat ook voor u een boodschap van intelligentie, hoop, engagement en optimisme uit hun verhalen spreekt. Drs. Ed van Thijn Medeoprichter HIA en oud burgemeester van Amsterdam
3
Humanity In Action
H
umanity in Action Inc. werd in 1998 opgericht in de VS door dr. Judith Goldstein en verzorgt zomerprogramma’s in de VS en in vijf Europese landen. De Stichting HIA Nederland werd in 1999 mede opgericht door oud burgemeester Ed van Thijn in Amsterdam. Humanity in Action is een internationale educatieve organisatie, die zich inzet om een nieuwe generatie sociale, culturele en politieke leiders te betrekken bij de thema’s mensenrechten, minderheden en maatschappelijk betrokken leiderschap, en hun kennis over deze onderwerpen te vergroten. HIA onderwijst, inspireert en verbindt een wereldwijd netwerk van studenten, jonge professionals en gevestigde leiders, die toegewijd zijn aan het promoten van deze drie thema’s, in hun eigen omgeving en over de hele wereld.
Onze activiteiten Humanity in Action ontwikkelt internationale educatieve programma’s voor studenten en jonge 4
professionals. Jaarlijks organiseert HIA wereldwijd zes zomerprogramma’s (Fellowships), een aantal stageprogramma’s en een internationale conferentie. Daarnaast is er een alumninetwerk, het Senior Fellow Network (SFN). Dit netwerk is wereldwijd actief en organiseert regelmatig seminars, studiereizen en workshops.
Het zomerprogramma Ieder jaar brengt HIA tijdens haar zomerprogramma’s een internationale groep van meer dan 120 ambitieuze studenten samen om de rechten van minderheden en verzet tegen intolerantie te bestuderen. Door lezingen, excursies, ontmoetingen met leiders uit het veld, gesprekken met ooggetuigen, discussies en opdrachten leren de HIA Fellows over de positie van minderheden in heden en verleden, in Europa en Amerika. Iedere zomer vinden zomerprogramma’s van vijf weken plaats in Amsterdam, Berlijn, Parijs/Lyon, Kopenhagen en Warschau met deelnemers uit eigen land en uit Bosnië en Herzegovina, Oekraïne, Griekenland,
de Verenigde Staten en Turkije. Naast het zomerprogramma in Nederland werft het HIA kantoor in Nederland ook Fellows voor het John Lewis Fellowship in Atlanta (met een focus op racisme, migratie en civil rights) en het Diplomacy en Diversity Fellowship in New York, Parijs en Berlijn (met een focus op de internationale relatie tussen diplomatie en diversiteit).
Levenslange betrokkenheid Het HIA zomerprogramma vormt het begin van een levenslange betrokkenheid van de deelnemers. HIA ondersteunt oud-deelnemers via het Senior Fellow Netwerk en met vervolgprogramma’s en activiteiten. Zo komen de Senior Fellows na hun deelname aan het zomerprogramma in aanmerking voor unieke internationale stages. Ondermeer bij het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden op Capitol Hill, het Europees Parlement in Brussel en bij ngo’s in Amerika en Europa. Deze stageprogramma’s zijn een vliegende start van hun carriè. Daarnaast organiseert HIA jaarlijks een internationale conferentie met
inspirerende lezingen, workshops en debatten. Senior Fellows en andere bezoekers van over de hele wereld nemen deel aan de conferentie. Op deze manier inspireert HIA de leiders van de toekomst zich levenslang, op hun eigen manier, te blijven inzetten voor minderheden en mensenrechten wereldwijd
Bestuur HIA Nederland Het huidige bestuur van HIA Nederland wordt gevormd door: Harry J. van den Bergh (voorzitter) Laurens Korteweg (penningmeester) Dienke Hondius Felix Guttmann Carla Aalse Thomas Berghuijs
5
Ufuk Kâhya (zomerprogramma 2012, Lantos 2013)
Gelijke kansen creëren voor iedereen
V
oor het eerst in de geschiedenis van de gemeenteraadsverkiezingen in Den Bosch is er een lijsttrekker van onder de 35 met een Turks-Nederlandse achtergrond verkiesbaar. Ufuk Kâhya is een politicus met een voorbeeldfunctie voor vele jongeren. Hij zet zich stevig in voor mensenrechten en minderheden en is altijd bereid het debat aan te gaan. Hij vertelt hoe Humanity in Action hem heeft geïnspireerd. Ufuk groeide op in Hambaken, een wijk aan de rand van Den Bosch waar veel immigrantenfamilies wonen. Door zijn eigen ervaringen is hij overtuigd van het nut van talentontwikkelingsprogramma’s. “Ik ging op mijn zeventiende met een dergelijk project voor het eerst naar het theater; met mijn ouders had ik dat nooit gedaan. Die programma’s hebben me de kans gegeven me op een andere manier te ontwikkelen. Dat is ook mijn drijfveer binnen de politiek: hoe geef je anderen kansen om de beste versie van zichzelf te ontwikkelen?”
6
Na een studie bestuurskunde werkte Ufuk tijdelijk bij het consulaat in Istanbul en vanaf 2006 werd hij actief in de politiek. Tijdens zijn aanmelding voor het HIA zomerprogramma was hij al raadslid en de onderwerpen waar HIA zich mee bezighoudt sloten perfect aan bij zijn interesses. Zo zette hij zich als raadslid succesvol in voor de heropening van een antidiscriminatiebureau en streed hij voor het behoud van talentontwikkelingsprogramma’s. Bij HIA was Ufuk vooral benieuwd naar de processen die in de groep zouden gaan plaatsvinden. “Ik wilde breder geïnformeerd worden en jonge actieve mensen leren kennen, maar ik wilde vooral zien hoe een groep diverse mensen het debat aangaat.” De meerwaarde van het HIA zomerprogramma is volgens Ufuk dan ook de groepsdynamiek en het conflict dat vaak ontstaat. “Ik zie conflict als een kans om elkaar beter te begrijpen. Je moet naar elkaar luisteren en dan bedenken hoe je samen verder kunt komen. In de samenleving mijden we te vaak het conflict en dus elkaar.
“De afkomst van je ouders of grootouders bepaalt niet meer of je belangrijke maatschappelijke functies kunt vervullen.” Daar krijg je misverstanden van. Bij HIA heb ik geleerd hoe je conflict kunt gebruiken om een stap vooruit te zetten.” Na het zomerprogramma ging Ufuk naar Washington om via het HIA Lantos programma stage te lopen op Capitol Hill. Daar werkte hij met onderwerpen als mensenrechten, mensensmokkel en de gezondheidszorg. Bij terugkomst gebruikte hij veel van zijn bij HIA opgedane kennis in de gemeentelijke politiek. “Tijdens het zomerprogramma bezochten we bijvoorbeeld een centrum voor ongedocumenteerden in de Bijlmer. Ik leerde hier veel over de huidige problematiek van vreemdelingen en ongedocumenteerden en die kennis gebruikte ik
later bij het indienen van een motie over zorg voor ongedocumenteerde kinderen.” In 2014 werd Ufuk gevraagd als lijsttrekker van GroenLinks in Den Bosch. Hij voerde actief campagne en is trots om te zien dat zijn werk nu al veel impact heeft. “Ik was voor mijn campagne in de wijk waar ik ben opgegroeid en ik vond het heel bijzonder om te merken dat ik voor veel jongeren een voorbeeld ben. Ze zien dat het mogelijk is, dat de wijk waar je opgroeit of de afkomst van je ouders of grootouders niet meer bepaalt of je belangrijke maatschappelijke functies kunt vervullen.”
7
Marietje Schaake (zomerprogramma 2003, Lantos 2004)
Technologische ontwikkelingen en mensenrechten
D
66 Europarlementariër Marietje Schaake deed via het Humanity in Action programma kennis en vaardigheden op het gebied van mensenrechten op, die ze nooit meer zal vergeten. Zij werkt er nu dagelijks mee in haar functie als Europarlementariër. In het Europees Parlement voert zij de strijd voor mensenrechten, zowel offline en online, als integraal onderdeel van het EU buitenlandbeleid. Marietje vertelt: “Begin 2003 hoorde ik van een vriendinnetje over Humanity in Action. Zij had een poster op de universiteit zien hangen en dacht dat het echt iets voor mij was. Dat bleek een schot in de roos. Ik deed veel vrijwilligerswerk in die periode, maar was binnen mijn vriendengroep en studentenvereniging een uitzondering. Een van de zusters uit het klooster in de Warmoesstraat, waar ik voor een vrouwencrisisgroep werkte, schreef een aanbeveling.” Van het programma is me veel bijgebleven. We hadden een hechte en gezellige groep waarin
8
vriendschappen ontstonden die tot vandaag de dag belangrijk in mijn leven zijn. Het bezoek aan Kamp Vught, waarover ik ook mijn paper schreef, de gesprekken met Frieda Menco en een programma dat met prostituees werkt in Rotterdam kan ik me nog goed herinneren. Maar het is uiteindelijk de combinatie van alle sprekers en bezoeken die je een maand lang in een andere mindset brengen. Het heeft me bewust gemaakt van het verschil dat een mens kan maken; het werd onmogelijk om mensenrechten te vergeten in volgende carrièrestappen. Daarbij waren de Fellowships bij het ICTY en op Capitol Hill ook essentiële ervaringen. Na het Lantos fellowship heb ik een paar jaar als onafhankelijk adviseur gewerkt voor de voorzitter van een van de grootste burgerrechtenorganisaties van de VS en voor de Amerikaanse ambassadeur in Nederland. In een periode waarin Nederland steeds meer naar binnen gekeerd raakte en spanningen tussen mensen met verschillende achtergronden opliepen, vond ik het tijd om zelf actiever betrokken
“Het heeft me vaardigheden en kennis bijgebracht die het onmogelijk maakten om mensenrechten te vergeten in volgende carrièrestappen.” te zijn bij de politiek. Het contrast tussen de energie die in de VS loskwam tijdens de eerste campagne van Obama stond in schril contrast met de sfeer in Nederland. Dat moest toch beter kunnen? Na mijn kandidaatstelling en een hoge plaatsing op de advieslijst werd ik in de zomer van 2009 verkozen tot Europarlementariër. In het Europees Parlement werk ik in de commissies voor buitenlandse zaken en mensenrechten. Namens de liberale politieke groep ben ik ook de coördinator in de commissie internationale handel. In twee rapporten binnen de commissie voor buitenlandse zaken van het Europees Parlement heb ik concrete aanbevelingen gedaan voor
een Europese strategie die digitale vrijheden en pers- en mediavrijheid in het buitenlandbeleid van de EU moet waarborgen. Een groot aantal van mijn voorstellen is opgenomen in de EUmensenrechten richtlijn inzake vrijheid van meningsuiting online en offline. Het is nu zaak dat deze richtlijnen verbeterd en geïmplementeerd worden. Europa moet ambitieus en actiever zijn om mensenrechten geloofwaardig te beschermen. Het bedrijfsleven moet hierin ook meegenomen worden. De strijd voor mensenrechten moet soms op nieuwe plekken gestreden worden.”
9
Hanane Abouellotfi (zomerprogramma 2014)
Andere perspectieven
V
an een Senior Fellow hoorde Hanane Abouellotfi over HIA en ze was meteen enthousiast. Toch had ze niet verwacht dat het zomerprogramma zo intensief zou zijn. Hanane vertelt hoe HIA haar dwong om vanuit een ander perspectief naar problemen te kijken: een vaardigheid die ze in haar huidige werk bij Kieskompas ook regelmatig gebruikt. Toen Hanane aan het HIA zomerprogramma begon, had ze al veel ervaring opgedaan door haar studies en werk. Zo nam ze deel aan het zomerprogramma van Fulbright in 2006, voltooide het HAVO en VWO via volwassenenonderwijs en werkte tijdens haar Master Politieke Communicatie bij Kieskompas. Tijdens haar opleiding politicologie liep Hanane ook nog stage bij PvdA Tweede Kamerlid Tanja Jadnanansing. HIA sloot perfect aan bij haar brede maatschappelijke interesses. Hanane maakte kennis met veel nieuwe onderwerpen tijdens het zomerprogramma. “Vooral de spreker die zowel blind als doof was, maakte ontzettend veel indruk op
10
me. Hij kon zich zonder woorden toch met zoveel emotie uitdrukken. Het onderdeel over transgender vond ik erg inspirerend; ik werd me bewust van de hokjes waarin we denken als het om gender gaat.” Aan de andere kant waren er ook thema’s waar Hanane al veel over wist, zoals de gesprekken over het Nederlandse slavernijverleden. “Ik ben ervan overtuigd dat de Nederlandse geschiedenis veel breder en meer volledig moet worden weergegeven. We schetsen nu een heel eenzijdig beeld en behandelen thema’s als het slavernijverleden nauwelijks en vanuit een heel beperkte invalshoek.” Naast de inhoudelijke kennis die ze opdeed, roemt Hanane HIA vooral om de groepsdynamiek. “HIA dwingt je om goed naar elkaar te luisteren en een andere mening niet als een persoonlijke aanval te ervaren. Ik heb geleerd om afstand te nemen en me af te vragen: hoe komt iemand tot een andere mening, waar komt die vandaan? Pas dan kun je samen stappen zetten om elkaar beter te begrijpen.”
“HIA dwingt je om goed naar elkaar te luisteren” Hanane werkt nu als technisch manager bij Kieskompas, waar ze de brug legt tussen de wetenschappelijke wensen en technische mogelijkheden. Dat ze discussies over gevoelige onderwerpen nu beter aan kan gaan, helpt ook veel in haar huidige werk. “Hoewel ik me vooral bezig houd met techniek, verwerken we natuurlijk met het hele team politieke inhoud tot concrete en duidelijke stellingen. We voeren constant discussies over de grens van de stellingen die we in de vragenlijsten opnemen. Ik leer steeds beter om de discussie aan te gaan met collega’s met heel andere opvattingen. Het HIA zomerprogramma heeft daar zeker aan bijgedragen.”
11
Cihan Tekeli (zomerprogramma 2008, Lantos 2009)
HIA als sparring partner
C
12
ihan Tekeli zocht een platform om zich als filosoof en theoloog meer met het maatschappelijk debat bezig te houden en vond Humanity in Action. Na deelname aan het zomerprogramma in 2008 liep hij via HIA stage op Capitol Hill en is hij inmiddels programmacoördinator bij de Anne Frank Stichting. Cihan vertelt hoe HIA voor hem niet alleen veel heeft betekend op professioneel, maar ook op persoonlijk vlak. In het derde jaar van zijn studies filosofie en religiestudies aan de Universiteit van Leiden zocht Cihan naar een zomerprogramma of stage. Hij wilde de academische kennis die hij had opgedaan graag praktisch toepassen en nieuwe, interessante mensen leren kennen. Het zomerprogramma van HIA sprak hem direct aan. Cihan was geinteresseerd in de filosofe Hannah Arendt en zag haar gedachtegoed terug in de programmering.
Hill in Washington D.C., waar hij de Amerikaanse samenleving beter leerde kennen van binnenuit. Daarna kwam Cihan via HIA bij de Anne Frank Stichting (AFS) terecht. De AFS vertelt het persoonlijke verhaal van Anne Frank en de geschiedenis van de Holocaust. “Vervolgens proberen we middels het museum, de educatieve programma’s en de tentoonstellingen in binnen- en buitenland de brug te slaan naar hedendaagse vormen van discriminatie. Mensen zijn vaak uitsluitend bezig met discriminatie die ze zelf meemaken. Joden bestrijden antisemitisme, moslims islamfobie etcetera. Maar soms discrimineren diezelfde mensen weer andere groepen. Ik geloof dat als je werkelijk wat wilt veranderen, je alle vormen van discriminatie moet bevechten. Dat ik als moslim antisemitisme bestrijd en vice versa. De AFS doet precies dat: niet alleen antisemitisme bestrijden, maar juist alle mogelijke vormen van discriminatie”.
Na het zomerprogramma liep Cihan via HIA stage bij het Amerikaanse congreslid Robert Wexler op Capitol
Cihan geeft aan dat HIA niet alleen op professioneel gebied veel voor hem heeft betekend. HIA is ook een
“Ik geloof dat als je werkelijk wat wilt veranderen, je alle vormen van discriminatie moet bevechten.” platform geweest voor persoonlijke ontwikkeling. Als filosoof wilde hij niet in het academische ivoren torentje gaan zitten, maar filosofische ideeën en principes vertalen naar het maatschappelijk debat. Daarnaast geeft hij aan dat hij veel waardevolle persoonlijke contacten heeft opgedaan dankzij HIA. “HIA verenigt mensen met totaal verschillende achtergronden, die je altijd kunnen uitdagen. Bij allerlei mensen die ik bij HIA heb ontmoet kan ik mijn ideeën toetsen. Zij kunnen kritische vragen stellen en me uitdagen. Ik zie HIA als een sparring partner die me leert altijd kritisch te zijn op mijn eigen ideeën.”
13
Anna Timmerman (zomerprogramma 1999)
Netwerken met een missie
A
nna Timmerman’s tienjarige carrière bij Humanity in Action startte met haar deelname aan het eerste Nederlandse zomerprogramma en eindigde met haar positie als directeur van HIA Nederland. Deze ‘HIA-dinosaurus’ heeft inmiddels haar directeurschap bij HIA Nederland verruild voor een plek als directeur Nederland bij Human Rights Watch en blikt terug op haar tijd bij HIA. In 1999 zag Anna Timmerman een poster hangen waarop het eerste Nederlandse zomerprogramma van HIA werd aangekondigd. Ze besloot zich aan te melden . Na bijna vier intensieve weken in Amsterdam en een lang weekend in Kopenhagen volgde in oktober een follow-up week in Amerika. Tijdens die week hield de toenmalige politiek adviseur van Bill Clinton een indrukwekkende toespraak voor de HIA-deelnemers. Dat hij het als straatarme Poolsjoodse immigrant in Amerika zo ver had weten te schoppen, was een enorme eye-opener voor Anna, vertelt ze. “Dat je in Amerika als arme immigrant kan opklimmen tot een van de meest invloedrijke
14
mensen van het land, zo’n verhaal is in Nederland veel te zeldzaam.” Het werd uiteindelijk een van haar belangrijkste missies als directeur van HIA Nederland: HIA-deelnemers uit allerlei achtergronden laten zien hoeveel ze konden bereiken door ervoor te gaan. Na die follow-up week in Amerika bleef Anna contact houden met de Amerikaanse oprichter en directeur van HIA: Judy Goldstein. Zij vroeg Anna in 2001 om stage te komen lopen bij HIA Nederland, wat vervolgens leidde tot een positie als programmacoördinator, en in 2006 tot directeur. In de avonduren schreef Anna daarnaast ook nog een boek over ooggetuigen van de Jodenvervolging, dat in 2007 werd gepubliceerd. In haar jaren bij HIA kreeg Anna veel voor elkaar. Ze veranderde de vorm en inhoud van het zomerprogramma, organiseerde een internationaal Senior Fellow programma over de herinnering aan de Holocaust, legde de basis voor de HIA activiteiten in Bosnië en Herzegovina en sloot haar tijd bij HIA af met een
“Van de Amerikaanse deelnemers, sprekers en board members van HIA leerde ik voor het eerst effectief netwerken.” indrukwekkend internationaal symposium ter ere van het tienjarig bestaan van HIA Nederland. In 2010 verruilde Anna HIA Nederland voor Human Rights Watch waar zij directeur Nederland werd. In haar huidige baan heeft ze veel aan vaardigheden die zij bij HIA heeft geleerd: “Van de Amerikaanse deelnemers, sprekers en boardmembers van HIA leerde ik voor het eerst effectief netwerken. Daar heb ik nog elke dag profijt van”. Anna is actief in het Senior Fellow Network en organiseert diners voor de eerste generatie Senior Fellows. Anna’s inspanningen zijn van onschatbare waarde geweest voor de ontwikkeling van HIA wereldwijd. 15
Semra Çelebi (zomerprogramma 2006, Pat Cox 2007)
Het belang van vrije keuzes
D
eelname aan het HIA zomerprogramma gaf Semra veel stof tot nadenken zowel over de wereld als over zichzelf. Een aantal jaren terug besloot Semra Celebi haar hoofddoek af te doen en zette ze de campagne ‘I Took Off My Hijab’ op om de discussie over de hoofddoek en vrouwenemancipatie voort te zetten. Inmiddels werkt Semra als beleidsadviseur bij de gemeente Amsterdam op de dossiers antidiscriminatie en vrouwenemancipatie. Semra Çelebi was al jaren actief in de Islamitische organisatie Milli Görüs toen de toenmalige directeur haar wees op een zomerprogramma dat haar interesse wekte: HIA. Semra vertelt lachend over het zenuwslopende interview dat volgde op haar aanmelding voor het HIA zomerprogramma van 2006: “Er werd naar mijn mening gevraagd over de recente maatregel van de toenmalige Minister Verdonk waarin de leeftijd van de zogenoemde ‘importbruiden’ van 18 naar 21 werd verhoogd. Waarschijnlijk viel ik op omdat ik het daarmee eens was, tegen de
16
verwachting in, omdat op deze manier mannen eerst om zich heen moesten kijken in Nederland.” Wat Semra erg aansprak was dat ze tijdens het zomerprogramma continu werd uitgedaagd om vanuit een intellectueel perspectief te kijken naar de islam en islamitische cultuur, in plaats van haar religie te benaderen vanuit een persoonlijk perspectief zoals ze daarvoor had gedaan. Na het zomerprogramma liep Semra via HIA stage bij het Europees Parlement in Brussel, vertrok een maand naar New York voor NautaDutihl. Ook bezocht zij via HIA het voormalige vernietigingskamp Auschwitz. Maar ondertussen bleef sinds het zomerprogramma de vraag in haar hoofd rondspoken in hoeverre zij zich nog in lijn voelde met haar geloof en het dragen van een hoofddoek. Semra vertelt hierover: “De vaak heftige discussies tijdens het HIA zomerprogramma waren voor mij een reality check over mijn eigen opvattingen. Ik besefte dat ik nog steeds nadacht vanuit het perspectief van mijn ouders in plaats van
“De vaak heftige discussies tijdens het HIA zomerprogramma waren voor mij een reality check over mijn eigen opvattingen” vanuit mijn eigen opvattingen. Langzaamaan realiseerde ik me dat ik niet meer geloofde in het dragen van een hoofddoek en besloot hem af te doen. Dat was mijn eigen keuze die ik door de ervaringen met HIA heb kunnen maken.” Vervolgens zetten Semra de campagne ‘I took off my Hijab’ op om de discussie over de hoofddoek en vrouwenemancipatie voort te zetten. Inmiddels hebben duizend mensen haar via haar Facebookpagina gesteund. De campagne kreeg veel media-aandacht. Het leidde in 2010 tot een artikel in Vrij Nederland over haar persoonlijke ervaring.
Simone Kukenheim bij de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling voor de gemeente Amsterdam op de dossiers antidiscriminatie en vrouwenemancipatie. Over de toekomst weet ze een ding zeker: “De diepe vriendschappen die ik bij HIA heb opgebouwd zijn me zeer dierbaar en ik zet me dan ook graag actief voor de organisatie in!”
Inmiddels werkt Semra samen met wethouder en Senior Fellow 17
Jochem de Groot (zomerprogramma 2003, Lantos 2004)
De verbinding zoeken
J
ochem de Groot is government affairs manager bij Microsoft. Deze uitdaging volgde op zijn baan als Senior adviseur bij de afdeling Mensenrechten op het ministerie van Buitenlandse Zaken. Bij HIA leerde hij wat het is om deel uit te maken van een breed en divers netwerk en verschillende mensen met elkaar te verbinden. Jochem bracht zijn middelbare schooltijd door op een Amerikaanse school in Marokko. Toen hij op zijn achttiende terugkeerde naar Nederland om daar te gaan studeren aan Utrecht University College, begreep hij niet waarom zoveel Nederlanders plotseling moeite hadden met Marokkaanse migranten en hun nakomelingen. Hij besloot dat hij zich wilde inzetten voor de integratie van minderheden in Nederland, ontdekte Humanity in Action, en werd tot zijn eigen verbazing aangenomen. Volgens De Groot is de kracht van HIA dat het mensen met verschillende culturele en sociaaleconomische achtergronden samenbrengt om na te denken over 18
de maatschappelijke problemen in Nederland. “Bij alle verschillende werkzaamheden die ik de afgelopen jaren heb gedaan blijft dat essentieel: mensen uit allerlei hoeken van een samenleving bij elkaar brengen. Mijn deelname aan HIA heeft me hier veel over geleerd: de organisatie brengt zeer getalenteerde maar ook zeer verschillende mensen samen die hun krachten kunnen bundelen en elkaar uitdagen kritisch over hun eigen maatschappij na te denken.” Na het HIA zomerprogramma werd De Groot aangenomen voor het Lantos stage-programma van HIA op Capitol Hill in Washington D.C. om te werken voor Susan Davis. Hij vertelt hierover: “In het begin werd ik vooral ingezet om telefoontjes te beantwoorden, tot ze iemand zochten voor een programma over buitenlandse politiek. Langzaamaan werd het mij duidelijk dat op haar gehele kantoor niemand verder had gereisd dan de Amerikaanse grens met Mexico. Op goed geluk heb ik toen een briefing geschreven. Deze viel gelukkig goed in de smaak en opeens werd ik ingezet als foreign
“Ik heb bij HIA geleerd om op een effectieve manier issues op de kaart te zetten.” policy advisor.” Deze bijzondere ervaring was de kiem voor zijn politieke engagement. Na zijn stage op Capitol Hill rondde De Groot twee masterprogramma’s af, in sociologie en in islamstudies. Vervolgens kreeg hij een baan als assistent van toenmalig VVDfractievoorzitter Jozias Van Aartsen en later als adviseur internetvrijheid bij de afdeling Mensenrechten op het ministerie van Buitenlandse Zaken. Hij merkte daar dat impact van technologiebedrijven op de digitale beleidsagenda groot is en wilde zelf meer leren over hoe bedrijven daarover denken. In zijn huidige baan als government affairs manager bij Microsoft gaat
hij de maatschappelijke dialoog aan over onderwerpen als privacy, cyber security en de openheid van het internet. Zijn ervaringen bij HIA, in de politiek en bij Buitenlandse Zaken helpen enorm. De Groot: “Ik weet hoe het proces werkt, ik ken de politiek goed en heb bij HIA geleerd om op een effectieve manier issues op de kaart te zetten.” Daarnaast denkt hij binnen Microsoft veel mee over HIA-gerelateerde thema’s. “In het bedrijfsleven zijn er minder mensen die met die bril op naar onderwerpen kijken. Ik kan veel inbrengen over onderwerpen die met mensenrechten en het belang van de openheid van het internet te maken hebben.”
19
Sigal Liberman (zomerprogramma 2010)
De Fellows als kracht van HIA
S
igal werd vaak getipt door vrienden, collega’s en kennissen getipt over het HIA zomerprogramma. Het paste dan ook goed bij haar interesses – ze houdt zich al vele jaren bezig met mensenrechten en minderheden. Inmiddels is Sigal directeur bij het Moroccan Dutch Leadership Institute (MDLI) en vertelt ze over de kracht van het HIA netwerk. Tijdens haar studie internationale betrekkingen in Groningen was Sigal betrokken bij veel verschillende projecten, zoals het organiseren van de Wereld Aids Dag, debatten en vredesdagen op de universiteit. Ze hoopt bij HIA andere jonge mensen te ontmoeten die zich met dezelfde onderwerpen bezig hielden. Na haar deelname aan het zomerprogramma bleef Sigal zeer actief betrokken bij HIA. Haar actieplan was het opzetten van een platform op voor ‘werkgevers van domestic workers’ om bewustwording over de werkcondities van domestic workers te creëren. Ze ontwikkelde het samen met twee andere Fellows. Het leverde pittige discussies en
20
interessante debatmiddagen op en er bleek veel interesse in het onderwerp te zijn. Ook nam ze deel aan een HIA-programma over moslims in Sofia, georganiseerd door een Fellow. Alle extra activiteiten die HIA organiseert, zijn voor Sigal heel belangrijk. “HIA begint eigenlijk pas echt na het zomerprogramma. Als je actief bent bij HIA krijg je er ontzettend veel voor terug.” Via een van haar HIA contacten hoorde ze dat het MDLI op zoek was naar een nieuwe directeur. Het MDLI werkt aan structurele verbetering van de positie en het imago van de Marokkaans-Nederlandse gemeenschap als geheel. Sigal werkt nu al twee jaar in die positie aan een intensief talentontwikkelingsprogramma voor Marokkaans-Nederlandse studenten en young professionals. “Dertien zaterdagen per jaar komen er dertig jonge talenten samen om hun leiderschapskwaliteiten te ontwikkelen. We hebben een heel divers programma en zorgen ervoor dat de deelnemers de geleerde vaardigheden ook meteen in de praktijk
“Als je actief bent bij Humanity in Action, krijg je er ontzettend veel voor terug.” kunnen toepassen. Zo hebben we een project waarbij de deelnemers van MDLI’s leadership academy leerlingen uit groep acht met een Marokkaans-Nederlandse achtergrond helpen met het voorbereiden van de Cito-toets.” Sigal heeft veel contact met verschillende HIA Fellows en haalt veel uit het HIA-netwerk. “De Fellows zijn de kracht van HIA. Het is heel sterk dat je overal op de wereld mensen kent die zich bezig houden met dezelfde onderwerpen. Als ik in een andere stad of ander land ben, zoek ik altijd even uit of er HIA Fellows wonen en spreken we af. De HIA verbintenis is heel sterk, zelfs als je elkaar nog niet echt kent.” 21
Simone Kukenheim (zomerprogramma 2003, Lantos 2004)
Mensenrechten en minderheden in de stad
S
imone Kukenheim is wethouder onderwijs, jeugdzorg, integratie en diversiteit in Amsterdam. Na het zomerprogramma in 2003 liep ze via Humanity in Action stage in Washington. Daarna werkte ze onder andere als beleidsmedewerker bij de Tweede Kamerfractie van D66 en als stadsdeelwethouder in stadsdeel Zuid. Ze spreekt over HIA en hoe de organisatie maatschappelijke kwesties in een stedelijke omgeving aan de kaak stelt. “De kwesties die HIA aankaart zoals diversiteit, minderheidsproblematiek en de impact van onze geschiedenis zijn vooral ook in een grootstedelijke context zoals de gemeente Amsterdam heel prominent. Naar mijn mening weet HIA heel goed dat steden en de stedelijke context de sleutel zijn tot ontwikkeling en verandering. Ook voor mij zijn steden de plek waar je pionier kunt zijn op het gebied van ‘nieuwe’ mensenrechten en het verleggen van grenzen. Kijk bijvoorbeeld naar hoe Amsterdam de ‘gay capital of the world’ wordt genoemd en hoe hier de grenzen voor de LHBT
22
gemeenschap werden uitgebreid en verbreed. Aan de andere kant kun je in Amsterdam ook op kleine schaal mensen meenemen om de wereld een betere plek te maken. Voor mij is die stedelijke context en identiteit een heel interessante werkomgeving als het gaat om mensenrechten en diversiteit. Om een voorbeeld te geven: we hebben een moeilijke zomer achter de rug met de conflicten in onder andere Irak, Syrië en Gaza. Deze conflicten hebben een impact op veel jeugd in Amsterdam en het zorgt voor spanningen en soms uitingen van antisemitisme. Het viel me op dat het hielp om deze jonge mensen aan te spreken op hun gezamenlijke identiteit als ‘Amsterdammers’. Deze identiteit gaf ze een platform en reden om het gesprek op een constructievere manier aan te gaan en conflict in de stad te voorkomen. Daarom vind ik dat de stad een heel geschikte plek is om onderwerpen waar HIA zich mee bezighoudt aan te pakken.
“De stedelijke context is de sleutel tot ontwikkeling en verandering” maken als persoon. Het zomerprogramma van HIA is niet alleen inhoudelijk leerzaam, maar geeft de Fellows vooral de juiste ‘tools’ om de discussie aan te gaan. Dat is een vaardigheid die overal van pas komt en ik vind het dan ook heel goed om te zien dat de Senior Fellows op zoveel verschillende plekken terecht komen. Ik houd me altijd bezig met de vraag hoe je een voorloper kunt zijn voor bepaalde mensenrechten. Bijvoorbeeld op het gebied van homoseksualiteit. Allemaal zaken die ik nu probeer te bewerkstelligen vanuit mijn huidige rol en waar echt wel het zaadje van is geplant bij Humanity in Action.”
Voor mij persoonlijk heeft HIA me geïnspireerd om een verschil te 23
Djeyhoun Ostowar (zomerprogramma 2009)
Intensief contact, diepe vriendschappen
T
oen Djeyhoun Ostowar zich aanmeldde voor het HIA zomerprogramma van 2009 sloot zijn profiel zo goed aan bij Humanity in Action dat er geen seconde twijfel bestond over of hij werd aangenomen. Ook zijn huidige baan als beleidsmedewerker bij het ministerie van Buitenlandse Zaken sluit nog steeds aan op het werk en grotere de doelstellingen van HIA. De inspirerende verhalen die Djeyhoun via zijn broer en Senior Fellow Azim hoorde over HIA zorgden ervoor dat hij zich in 2009 zelf aanmeldde. Zijn toen al indrukwekkende CV liet weinig twijfel over ten aanzien van zijn geschiktheid. Als student aan de Roosevelt Academy in Middelburg had hij zich bezig gehouden met vraagstukken binnen het veld van mensenrechten; de doelstellingen van HIA sloten hier perfect op aan. Ook was hij een project gestart samen met Vluchtelingenwerk waarin hij uitgeprocedeerde asielzoekers de Engelse taal leerde zodat zij in een ander land hun leven op zouden kunnen bouwen. Zoals Djeyhoun
24
zelf aangeeft: “De missie van HIA sloot aan op mijn eigen identiteit en interesse in maatschappelijke vraagstukken”. De grote kracht van HIA ligt volgens hem in het intensieve contact tussen de deelnemers van het programma. Betrokken studenten waarmee je nog dieper in kan gaan op de thema’s die je al jaren bezighouden. Djeyhoun: “HIA is uniek in haar doel om jonge mensen bewust te maken van thema’s die in elke samenleving enorm belangrijk zijn”. Hij realiseerde zich tijdens het programma dat zijn passie voor het beschermen van mensenrechten werd versterkt door de steun van zijn mede-Fellows. “Als je probeert een bijdrage te leveren aan de bescherming van mensenrechten moet je dit altijd in samenwerking doen met anderen. HIA legt hierin een belangrijke basis”. Na het zomerprogramma heeft Djeyhoun op persoonlijk gebied nog veel baat gehad bij zijn deelname. “De vriendschappen die ik tijdens het programma heb opgebouwd zijn nog altijd een belangrijke
“Als je probeert een bijdrage te leveren aan de bescherming van mensenrechten moet je dit altijd in samenwerking doen met anderen. HIA legt hierin een belangrijke basis.” factor in mijn leven”. Ook in zijn professionele carrière houdt hij zich bezig met mensenrechten. Op dit moment is Djeyhoun parttime bezig met zijn PhD op Kings College in Londen waar hij onderzoek doet naar Transnational Justice. Daarnaast werkt hij bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken op de directie multilaterale instellingen en mensenrechten. Daarvoor gaat hij onder andere een paar keer per jaar naar New York voor werkgroepen van de VN. In Den Haag zit hij in de taskforces voor de vredesmissies naar Mali en Zuid-Soedan.
Djeyhoun legt uit: “Bij de twee vredesmissie houden we ons onder andere bezig met burgerbescherming. Veel mensen denken dan meteen aan situaties zoals in Rwanda toen de genocide op de Tutsi’s zich voltrok, maar vaak gaat het ook om preventie en het oppikken van belangrijke signalen. Je moet niet alleen ingrijpen wanneer je mensenrechtenschendingen ziet, maar genoeg aandacht hebben voor de signalen die kunnen wijzen op toekomstige problemen. Mijn afdeling geeft bijvoorbeeld lezingen aan militairen die naar Mali worden uitgezonden om ze over dit soort thema’s te vertellen.”
In zijn huidige werk komen HIA thema’s in allerlei vormen terug. 25
David Hein (zomerprogramma 1999, stage ICTY 2000)
Een oorlog die de mijne zou zijn
S
enior Fellow van het eerste uur David Hein liep via Humanity in Action stage bij het Joegoslavië-Tribunaal. Daarna hielp hij van 2004 tot 2007 het Bosnische Gerechtshof voor Oorlogsmisdaden opbouwen. Inmiddels is hij strafrechtadvocaat in Amsterdam. Na zijn deelname aan het allereerste Nederlandse zomerprogramma liep David via HIA stage bij het Joegoslavië-Tribunaal op de afdeling van plaatsvervangend hoofdaanklager Michael Johnson. Johnson kende Judith Goldstein, oprichter en internationaal directeur van HIA. Toen Johnson werd gevraagd het Bosnische gerechtshof voor oorlogsmisdaden op te zetten, raadde Goldstein hem aan om David mee te nemen als junior jurist. Zo geschiedde in de zomer van 2004. David was een van de eerste medewerkers die arriveerde en werd gelijk manusje van alles binnen het nog volledig op te zetten gerechtshof. Hij stuurde stagairs aan en zorgde ondertussen dat verschillende divisies werden opgezet binnen
26
het tribunaal. Ook was hij verantwoordelijk voor het samenstellen van een zogenaamd bench book met daarin alle Bosnische wetten, opdat de rechters ze allemaal in een keer konden vinden. “Een hels karwei”, aldus David, “de meeste wetten waren moeilijk vindbaar en vervolgens niet elektronisch beschikbaar, waardoor stagairs ze woord voor woord moesten overtypen”. Toen er uiteindelijk een ervaren manager was gevonden die David’s taken overnam, werd hij aangesteld als gerechtssecretaris; juridisch assistent van de rechters. Zijn droomfunctie. Ondertussen besloot HIA om ook Bosnische studenten te betrekken in haar zomerprogramma’s. David werd daarbij om advies gevraagd en voerde in 2005 en 2006 selectiegesprekken met potentiële Bosnische deelnemers. Inmiddels is er een HIAkantoor in Bosnië en een Bosnisch Senior Fellow Network. Toen David in 2007 vertrok bij het Bosnische gerechtshof was het in die drie jaar uitgegroeid van een
“Ik zorg ervoor dat hun belangen te vuur en te zwaard worden verdedigd en dat ze een eerlijk proces krijgen.” clubje van vijftien mensen tot een goed functionerende rechtbank. Tijdens zijn werk had hij via een groepsmail regelmatig verslag gedaan over zijn leven in Sarajevo aan zijn vrienden en kennissen. Twee uitgevers kregen hier lucht van en vroegen hem of ze deze mails mochten bundelen. Niet veel later werd zijn boek Een oorlog die de mijne zou zijn gepubliceerd.
drugsdelicten hebben begaan. Veel tbs’ers ook. Het merendeel van de samenleving zou deze mensen het liefst een zo hoog mogelijke straf opleggen. Ik zorg ervoor dat hun belangen te vuur en te zwaard worden verdedigd en dat ze een eerlijk proces krijgen. In mijn werk zet ik me elke dag in voor ‘underdogs’.”
Inmiddels is David commune strafrechtadvocaat bij Korvinus van Roy & Zandt Advocaten. Daarover vertelt hij: “Niet iedereen zal het hiermee eens zijn, maar ik zie advocaten toch als de hoeder van de rechtsstaat. In mijn werk verdedig ik voornamelijk mensen die gewelds-, vermogens-, of 27
Marie Ricardo (zomerprogramma 2012)
LHBT-rechten in Afrika en op de Nederlandse Antillen
M
arie Ricardo werkt als internationaal projectmanager bij het COC. Binnenkort gaat ze naar Zuid-Afrika en Botswana om met partners, ngo’s en de overheden te praten over de rechten van de LHBT gemeenschap. Een ingewikkelde taak in landen waar je in de gevangenis kunt belanden voor seks met iemand van hetzelfde geslacht. Nadat Marie haar studie Management, Economie en Recht had afgerond, kwam ze tijdens haar schakeljaar voor het eerst in aanraking met mensenrechten. Haar interesse was gewekt. Ze rondde een Master internationaal recht af en zat tegelijkertijd ook in het bestuur van UvA Pride, het platform voor lesbiennes, homo’s, biseksuelen en transgenders (LHBT) die studeren aan of werkzaam zijn op de Universiteit van Amsterdam. Ze raakte meer en meer geïnteresseerd in mensenrechten en minderheden en meldde zich aan voor Humanity in Action. Het zomerprogramma liet haar kennis maken met nieuwe thema’s.
28
“Er kwamen veel nieuwe onderwerpen langs waar ik nog niet veel van af wist, zoals het gebrek aan onderwijs over het slavernijverleden in Nederland en de betekenis van ‘white privilege’. Ik leerde de verbanden zien tussen uitsluiting van minderheden.” Maar naast de nieuwe inhoudelijke kennis die Marie opdeed, was ze vooral verbaasd over de diversiteit binnen de groep. “Het was heel interessant om te zien hoeveel discussie er ontstond in een groep mensen die zich met dezelfde onderwerpen bezighouden. Ook al zijn alle HIA Fellows geïnteresseerd in hetzelfde soort onderwerpen, iedereen heeft totaal verschillende perspectieven. Dat maakte de ervaring erg leerzaam. Ik heb geleerd hoe belangrijk het is om vanuit een ander perspectief te kijken en hoe je de discussie met anderen aangaat.” De discussie aangaan met mensen met een heel andere mening en achtergrond doet Marie nu dagelijks in haar werk bij COC. Ze werkt vooral met Afrikaanse landen en de Nederlandse Antillen en moet daarbij rekening houden met de
“Het was heel interessant om te zien hoeveel discussie er ontstond in een groep met mensen die zich allemaal met dezelfde soort onderwerpen bezighouden.” context in de verschillende landen. “We gaan in gesprek met overheden die het hebben van seks met iemand van hetzelfde geslacht hebben gecriminaliseerd. Daarbij moet je echt heel goed nadenken hoe je toch stappen vooruit kunt zetten. We proberen de gemeenschap sterker te maken, voorlichting te geven over gezondheiden we werken veel samen met lokale partners. Ik heb heel veel respect voor iedereen die de strijd daar aangaat en vind het een eer dat ik met ze mag samenwerken.”
29
Dankwoord
Wij danken de volgende Senior Fellows voor hun waardevolle bijdrage aan dit boekje: Eline Peters Isa van Krimpen Sanne Hettema Anouk Eigenraam Laurens Korteweg Deze publicatie werd ontworpen door: Boerboom | Kicurovska www.boerboomkicurovska.com Wilt u bijdragen aan de activiteiten van HIA? Neem dan gerust contact op met HIA Nederland: Inger Schaap, nationaal directeur
[email protected] Christel Groot, programmadirecteur
[email protected] Keizersgracht 177 1016 DR Amsterdam Tel: 020-7733595 K.V.K. 34190868 NL74INGB0009696554 www.humanityinaction.nl www.humanityinaction.org 2015 30
31
32
www.humanityinaction.nl www.humanityinaction.org
