Hoogwaterbeschermingsprogramma. Projectenboek 2015

Hoogwaterbeschermingsprogramma

Projectenboek 2015

Hoogwaterbeschermingsprogramma 2015-2020 Projecten 2015-2020 Projectoverstijgende verkenningen: Piping Waddenzeedijken Centraal Holland Macrostabiliteit

Rijkswaterstaat primaire waterkering hogere gronden stedelijk gebied overstromingsgevoelig dijkring/buitendijks gebied grens waterschap provinciegrens

Lauwersmeer/Vierhuizergat West Holwerderpolder-Lauwersmeer

Eemshaven – Delfzijl

Noorderzijlvest Noorderzijlvest

Koehool-West Holwerderpolder

POV Waddenzeedijken

Delfzijl – Chemiepark

Delfzijl

Chemiepark – Punt van Reide

De waterschappen en het ministerie van Infrastructuur en Milieu (Rijkswaterstaat) voeren in het Hoogwaterbeschermingsprogramma maatregelen uit om de primaire waterkeringen aan de veiligheidsnorm te laten voldoen, nu en in de toekomst. Het Hoogwaterbeschermingsprogramma is onderdeel van het nationale Deltaprogramma.

Fryslân Hunze en Aa’s

Wa d d e n z e e

Groningen

Groningen

Noorderhaven Harlingen

Leeuwarden

Harlingen

Friesland

Koppelstuk WIJD-dijkvakken

Fryslân

Koppelstuk WIJD-kunstwerken

Assen

Den Helder

Hunze en Aa’s

Koppelstuk WIJD-Koegraszeedijk Wieringer Zeewering (D90) Lemsterhoek

0

oktober 2014

Drenthe

25 km

Reest en Wieden Emmen

Wieringermeer (C-kering) IJsselmeer

Kunstwerken D17 en D19

Alkmaar

Randmeerdijk Noordoostpolder en Zwartemeerdijk Me p

Hollands Noorderkwartier

Keersluis de Whaa

Hoorn

Zwarte Meer

rte

Wa

te r

ermee

Lelystad

dz

ee

kana

IJsselzone Zwolle

Randmeerdijk

Zaanstad

or

Zwolle

Rondom Kampen

Dr

Zuiderzeeland

Purmerend

No

ont

Markermeer

Groot Salland Vecht- en Steenendijk

Zwolle

r

Noord-Holland

p die ler pe

Zwa

Genemuiden-Hasselt Ke t e l Mastenbroek Zwarte Meer meer Mastenbroek Zwarte Water Kampen Flevoland Mastenbroek IJssel

Noordzeekanaal (D31 t/m D37) al Koppelstuk Markermeerdijk

Randmeerdijk Flevopolder Almere

Haarlem

Ve

luw

em

Olst-Wijhe

Groot Salland

G o o imeer

Am s t e rdam-R

Nieuw-Vennep

ijnkan

Amstel Gooi en Vecht

Ee

Hilversum

Utrecht

ds

a

te

rw

Schiedam Vlaardingen

Ho

lla

as

rd

Biesbosch

e

al a

a

Am

Gameren Noord-Brabant

Werkendam-Giessen

Jannezand

Do

r d t sch e K i l

ede ieuweM e r w

Wolferen-Sprok Neder Betuwe Wa a Lingewaard l Tiel Winssen-Drutensche Waarden POV Piping Rivierenland Leeuwen – Oude Maasdijk Lingewaal-Neerijnen Waardenburg-Opijnen Nijmegen

Berg s c he

M

s

B eneden

Opijnen-Ophemert

Be

dij

er

a

Bo

ve

n-

Rijn

Ooij en Millingen

Maas

Oss

Maas ’s-Hertogenbosch

Peerenboom-Genderen

a

k

Volk

hK

Za n d m a a s

er

Geertruidenberg /Amertak

Pannerden/Loo

de

Diefdijk

e

p

Culemborg

POV Macrostabiliteit Rivierenland

Rivierenland

l

er

er

Aa en Maas

rs

ch

de

Brabantse Delta

POV Piping

Ve

Breda

Tilburg

r

M

Scheldestromen Zuid-Beveland West, Westerschelde

POV Piping

Beveland Kanaal Zuid-

Roosendaal

Bergen op Zoom

Helmond

Dommel Zuid-Beveland Oost, Westerschelde

Eindhoven

Limburg

Emanuelpolder Westersc h el d

e Venlo

Peel en Maasvallei

Kana

al

Te

rn

euz

ent en-G

Terneuzen

Roermond-Alexanderhaven

Jul

ian

aka

na

Gre

al

n sm

aa

s

Roermond

Geleen

Heerlen

Boven m aas

e

Zuid-Beveland Oost, Oosterschelde

ee

ers

Vlissingen

mm

ie ch D

Doetinchem

te el

Rijkswaterstaat

Middelburg

Kra

H ollands

Rijn en IJssel Arnhem

kt

me

Strijensas

Inlaag Zuidhoek/Bruinisse

s

e n Mer wed e

N

N e de r

aa

t

en

Oo

Zeeland

Bened Dordrecht

l

an

eling

Burghsluis-Schelphoek Scheldestromen Flaauwershaven/Borrendamme

Gorinchem

i

aa

lk

ev

lie

kan

a

- Wa a

Sp u

gv

l

IJ

Veenendaal

n rij

Maas

rin

De Stichtse Rijnlanden

ijn

l

oo

Ha

Gr

Me

Rijkswaterstaat

Oude M a as

Spijkenisse

-R

L

Gouderak Krimpenerwaard Krimpen/Ouderkerk

N

am

na a

Nieu w e M a

Krimpenerwaard

terd

ns c

eg

el

ms

Oevererosie Klaphek Stolwijkersluis ek k an

Capelle/Zuidplas

W

Hollandse Delta

ss e IJ

de H o

e de

Capelle a/d IJssel

li s e er

Ede

nn e r Pa

we

na

rw

Schieland en de Capelle/Moordrecht eu

h n d sc

Ni

G e ka

Gelderland

Zeist

Utrecht Nieuwegein

A

Schieland en de

Rijn en IJssel

Vallei en Veluwe

De Stichtse Rijnlanden

Rijnland

s e Deventer l

Amersfoort

IJsseldijk Gouda (fase 2) StichtseRijnlanden Jssel eI IJsseldijk Gouda (urgent deel) n lla Gouda

Almelo

Hengelo

IJs

ch

Zoetermeer

r

Eemdijk/Spakenburg

Rijkswaterstaat

POV Centraal Holland

Alphen a/d Rijn

Zuid-Holland

ee

Vallei en Veluwe

Apeldoorn

Leiden

Den Haag

m

aal

Amstel, Gooi en Vecht

Overijssel

POV Piping m

ss

Rijnland Katwijk

Vechtstromen

Rijkswaterstaat

r ee

Amsterdam

Amstelveen

Hoofddorp

Dalfsen

Apeldoorns kanaal

Maastricht

Roer en Overmaas

Enschede

Hoogwaterbeschermingsprogramma

Projectenboek 2015 De waterschappen en Rijkswaterstaat komen op stoom

project Noordzeekanaal

Hoogwaterbeschermingsprogramma | Projectenboek 2015 2

Voorwoord Voor u ligt het nieuwe Hoogwaterbeschermingsprogramma projectenboek. Het schetst de achtergronden, kaders en spelregels van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Daarnaast gee het boek een overzicht en beschrijving van alle projecten die in 2015 gaan starten of dan al bezig zijn. Wonen onder de zeespiegel is nooit vanzelfsprekend. Ook niet in Nederland, waar de strijd tegen het water al eeuwenlang van grote invloed is op de samenleving. Ons land is nu eenmaal uiterst kwetsbaar voor overstromingen. Door regelmatige controle van dijken, duinen en kunstwerken, zoals stuwen en sluizen weten we tijdig wat de staat van deze waterkeringen is en kunnen we ze versterken als dat nodig is.

De uitdaging is groot, maar de wil om er samen de schouders onder te zeen ook. Met innovatieve oplossingen en in nauw overleg met de omgeving. We zijn trots op het resultaat dat er nu ligt en kijken vol vertrouwen naar de toekomst.

Hans Oosters Portefeuillehouder Waterkeringen Unie van Waterschappen

Jan Hendrik Dronkers Directeur-generaal Rijkswaterstaat

In het Hoogwaterbeschermingsprogramma werken Rijk en waterschappen intensief samen om Nederland te beschermen tegen overstromingen, als onderdeel van het Deltaprogramma. Samen pakken we vanaf 2015 op meer dan tachtig plekken dijken en kunstwerken aan die niet voldoen aan de veiligheidsnorm. Na de start in 2014 komt het Hoogwaterbeschermingsprogramma in 2015 goed op stoom, met meer dan veertig projecten die gaan beginnen met de verkenning of planuitwerking, of in een enkel geval zelfs al in uitvoering zijn. Met het Hoogwaterbeschermingsprogramma geven we ook invulling aan de deltabeslissingen. In de projecten houden we rekening met de nieuwe veiligheidsnormen en anticiperen we op de voorkeursstrategieën.


terug naar inhoud


Inhoud Voorwoord Leeswijzer

3 7

Deel 1 9

Deel 2 21

Deel 4 31

Het Hoogwaterbeschermingsprogramma, een introductie 1.1 De karakteristieken 9 Een voortrollend programma 9 Samenwerking: een verregaande alliantie 10 Governance 11 Toepassing van de nieuwe veiligheidsbenadering 12 Kennis en innovatie 12 Relatie met HWBP-2 13

Stand van zaken in beeld

De projecten in 2015

1.2 De Derde Toetsing De resultaten van LRT3 Het toetsproces Verlengde Derde Toetsing

14 14 15 15

1.3 Relatie HWBP en Deltaprogramma 16 Wat is het Deltaprogramma? 16 Korte en lange termijn verbinden 16 Meekoppelen met andere ambities 16 Vijf deltabeslissingen 17 Deltabeslissing Waterveiligheid en het HWBP 17 Voorkeursstrategieën per gebied 18 Voorkeursstrategie Rivieren 18 Implementatie nieuwe normspecificaties 18 Risicobenadering: urgente projecten eerst 19 Bekostiging van nieuwe normen 19 ‘Slimme combinaties’ 19 C-keringen 19

‘Altijd in Control’ ‘Volle kracht vooruit’

21 21

Bijlage 80 Urgentielijst Hoogwaterbeschermingsprogramma 2015-2020

Deel 3 23 Het Hoogwaterbeschermingsprogramma 2015-2020 3.1 Prioritering en programmering Het proces van programmeren Verschil met 2014-2019 Projectlijst Hoogwaterbeschermings- programma 2015-2020 Projectoverstijgende verkenningen Aanpak aardbevingsdijken

23 23 23 24 25 25

3.2 Spelregels voor de projecten 26 MIRT-werkwijze 26 De financieringsregeling 26 Verdeling projectfinanciering 27 De ontwerpeis ‘sober en doelmatig’ 27 Innovatiesubsidie: 100% 27 Risicoverdeling: wie beheerst, die draagt 27 Voorfinanciering 28 Inpassen, meekoppelen en uitwisselen 28 Moment van betalen 28 Voorschotverlening 28


project Diefdijk

terug naar inhoud


Leeswijzer Dit Projectenboek 2015 is bedoeld als overzicht en naslagwerk voor alle betrokkenen bij het Hoogwaterbeschermingsprogramma en de projecten die hieruit voortvloeien.

Nieuw De meest in het oog springende verandering ten opzichte van het Projectenboek 2014 is de omvang. Het programma komt op stoom, er gaan ten opzichte van 2014 in 2015 veel meer projecten van start en de uitgave bevat daarom ook aanzienlijk meer projectpagina’s. De governance is inmiddels uitgekristalliseerd en wordt daarom uitgebreider toegelicht. Nieuw zijn verder een paragraaf over ‘aardbevingsdijken’ en een uitleg over het verschil tussen inpassen, meekoppelen en uitwisselen.

Opbouw De uitgave is opgebouwd uit vier delen. Deel 1 bevat een introductie op het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Het begint met een beschrijving van de programmakarakteristieken, gevolgd door de resultaten van de Derde Toetsing, feitelijk de aanleiding voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Ook behandelt deel 1 de relatie met het Deltaprogramma, waarbij vooral de Deltabeslissing terug naar inhoud

Waterveiligheid van belang is voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Andere belangrijke onderwerpen zijn de implementatie van de nieuwe normspecificaties in het Hoogwaterbeschermingsprogramma en de status van de c-keringen. Deel 2 schetst de stand van zaken van het Hoogwaterbeschermingsprogramma medio 2014, met twee overzichtelijke illustraties. Deel 3 beschrij het Hoogwaterbeschermingsprogramma 2015-2020, bestaande uit een projectlijst en -kaart van de projecten die voor de periode 2015-2020 geprogrammeerd staan. Ook vindt u hier achtergrondinformatie over de totstandkoming van de programmering, de prioritering en de spelregels c.q. projectfinanciering. Deel 4 bestaat uit beschrijvingen van de projecten die in 2015 van start gaan of al bezig zijn.


project Delfland 1

terug naar inhoud


Deel 1 Het Hoogwaterbeschermingsprogramma, een introductie Sámen de keringen op orde krijgen, die bij de (Verlengde) Derde Toetsing zijn afgekeurd. Dat is in essentie het Hoogwaterbeschermingsprogramma: een programma waarin Rijk en waterschappen intensief samenwerken om Nederland te beschermen tegen overstromingen. Dat doen deze partijen op basis van afspraken, vastgelegd in het Bestuursakkoord Water. De belangrijkste afspraak is dat het Rijk en de waterschappen samen de verantwoordelijkheid dragen en beide 50% bijdragen aan de kosten. Het programma wordt jaarlijks geactualiseerd en steeds voor een periode van zes jaar opgesteld, met een doorkijk van twaalf jaar. Het Hoogwaterbeschermingsprogramma maakt onderdeel uit van het Deltaprogramma.

Een voortrollend programma Het Hoogwaterbeschermingsprogramma hee een ‘voortrollend’ karakter. Dit houdt in dat het programma géén afgebakend einde en géén taakstellend budget hee. Het wordt elk jaar voor een periode van zes jaar opgesteld, met een doorkijk van twaalf jaar. Hierbij is de programmering voor de eerstvolgende zes jaar gedetailleerd en voor de daaropvolgende twaalf jaar indicatief, conform de gewijzigde Waterwet. De programmering wordt dus jaarlijks geactualiseerd. Op die manier kan worden meebewogen met nieuwe inzichten, onderzoeksresultaten of toetsresultaten, waardoor de doelmatigheid van het programma wordt vergroot.

1.1 De karakteristieken Het Hoogwaterbeschermingsprogramma kent een nieuwe opzet ten opzichte van eerdere hoogwaterbeschermingsprogramma’s. De verschillen bestaan uit een voortrollende programmering, een nauwere samenwerking tussen de waterschappen en Rijkswaterstaat en een vernieuwende aansturing en besluitvorming (governance). Ook wordt er meer tijd genomen voor de voorbereiding van het programma en de projecten; een werkwijze die gebaseerd is op het MIRT-spelregelkader (zie paragraaf 3.2). Onderscheidend zijn verder de toepassing van de nieuwe veiligheidsbenadering en stimulering van kennisdeling en innovatie. Deze karakteristieken van het Hoogwaterbeschermingsprogramma worden hierna toegelicht, evenals de relatie met het Tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP-2). terug naar inhoud

figuur 1 Het voortrollende karakter van het Hoogwaterbeschermingsprogramma

2014 - 2019

2015 - 2020

2016 - 2021

Waterwet Het karakter en de manier waarop het Hoogwaterbeschermingsprogramma (financieel) is georganiseerd, komt grotendeels voort uit de Waterwet. De Waterwet verplicht beheerders om periodiek verslag uit te brengen over de algemene waterstaatkundige toestand van de waterkeringen (artikel 2.12) aan de minister van Infrastructuur en Milieu. De Derde Toetsing is formeel op 15 januari 2006 van start gegaan en besloeg een periode van vijf jaar. In 2011 zijn de resultaten gepresenteerd in een landelijke rapportage. Bij de wijziging van de Waterwet in 2013 is deze periode gewijzigd van vijf naar twaalf jaar. Het eerstvolgende verslag over de toestand van de waterkeringen wordt verwacht in 2023. De Waterwet zorgt ook voor structurele borging van de bekostiging van maatregelen uit het Hoogwaterbeschermingsprogramma voor de versterking van primaire waterkeringen in beheer bij de waterschappen en stelt regels die de doelmatigheid en beheersbaarheid van het programma vergroten.

2017 - 2022

uitgevoerde of afgevallen projecten actuele projecten nieuwe projecten


Solidariteitsdeel Iedere Nederlander betaalt mee aan het versterken van keringen en kunstwerken, ook in gebieden waar geen keringen zijn. De waterschappen verwerken hun bijdrage in de waterschapsbelasting die zij aan burgers en bedrijven opleggen. Het Rijk betaalt uit de algemene middelen 50% procent en de waterschappen betalen eveneens 50%. Dit solidariteitsprincipe is als volgt uitgewerkt. De 50% financiële bijdrage die waterschappen aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma leveren, is onderverdeeld in een zogenaamd solidariteitsdeel (40%) en een doelmatigheidsprikkel (10%, het projectgebonden aandeel). Om onevenwichtige verschuiving van lokale lasten te voorkomen (met name in gebieden met veel primaire keringen en relatief weinig bewoners) is een verdeelsleutel toegepast, gebaseerd op het aantal inwoners per waterschap en de WOZ-waarde per waterschap. Zo wordt een evenwichtige lastenverdeling over belastingplichtigen geborgd.

Samenwerking: een verregaande alliantie De waterschappen en het Rijk trekken in het Hoogwaterbeschermingsprogramma samen op. Doel van deze verregaande alliantie is om de uitvoeringskracht en kennis te bundelen waardoor de doelmatigheid wordt vergroot. De ambitie voor deze samenwerking is vastgelegd in het Bestuursakkoord Water 2011. Hierin staat dat door werkzaamheden van verschillende overheidsdiensten slim te combineren, doelmatigheidswinst kan worden bereikt. In het Hoogwaterbeschermingsprogramma wordt kennis over alle aspecten van het verbeteren van de primaire waterkeringen gedeeld. Het gaat om kennis van projectmanagement, innovatieve ontwerpen en contracten, toepassing van nieuwe normering, omgevingsmanagement, beheersing van risico’s, ramingen en planningen. Ook is een opzet gemaakt voor de uitwisseling van personeel door regionale pools in te richten, zodat schaarse expertise optimaal kan worden benut.

Programmadirectie HWBP: drie taken • I ntegrerende taken De programmadirectie stelt de conceptprogrammering en voortgangsrapportages op. • Ondersteunende taken De programmadirectie faciliteert beheerders proactief om kennis te vergaren en delen, bijvoorbeeld in de vorm van vakdagen of een collegiale toetsing in de review. Het gaat hierbij om kennis die nodig is voor een succesvolle voorbereiding en uitvoering van de projecten in het programma. Tevens stimuleert de programmadirectie de samenwerking in de uitvoering tussen beheerders. Ook zijn er gezamenlijk handreikingen opgesteld, bedoeld om beheerders te ondersteunen bij de voorbereiding en uitvoering van projecten. • Controlerende taken De programmadirectie toetst de aanvragen van beheerders en adviseert de minister van Infrastructuur en Milieu over de af te geven subsidiebeschikking. Daarnaast bereidt de programmadirectie beschikkingen voor.

Om de samenwerking vorm te geven, is een gezamenlijke programmadirectie ingericht met medewerkers van waterschappen en het Rijk (zie kader Programmadirectie HWBP). De ervaringen die de Programmadirectie Hoogwaterbescherming opdoet, worden benut bij de verdere ontwikkeling van de uitvoeringsorganisatie voor het Deltaprogramma.

terug naar inhoud


Governance

Besluitvorming en escalatie binnen het programma

Uit de nauwere samenwerking tussen de waterschappen en het Rijk vloeien een vernieuwende aansturing en besluitvorming voort. De hoofdlijn voor deze governance is dat de minister van Infrastructuur en Milieu verantwoordelijk is voor het programma en dat de beheerders verantwoordelijk zijn voor de projecten. Op programmaniveau ligt de focus op de doelmatigheid van het programma als geheel. De minister legt hierover verantwoording af aan de Tweede Kamer. Op projectniveau ligt de focus op de doelmatigheid van de individuele maatregelen. De portefeuillehouder van het waterschap legt hierover verantwoording af aan het algemeen bestuur.

Schematisch ziet de governance van het Hoogwaterbeschermingsprogramma er als volgt uit:

Voor de inrichting van de governance is het IenM-model voor de beheersing van Grote Projecten van belang (Governancemodel Grote Projecten). Rekening houdend met de specifieke kenmerken van het Hoogwaterbeschermingsprogramma wordt dit model op essentiële onderdelen gehanteerd.

Minister

Stuurgroep

Directeuren -overleg (tevens PBO) Afstemgroep IenM

Commissie Waterkeringen

Werkgroep Waterkeringen Programmadirectie STURINGSLIJNEN

figuur 2 Governance van het Hoogwaterbeschermingsprogramma

Het Hoogwaterbeschermingsprogramma wordt aangestuurd door een stuurgroep van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) en de waterschappen. De politieke verantwoordelijkheid voor het programma ligt bij de minister van IenM die, gehoord hebbende de waterschappen, jaarlijks het programma vaststelt als onderdeel van het Deltaprogramma en daarmee de rijksbegroting. terug naar inhoud

De Stuurgroep Hoogwaterbeschermingsprogramma is verantwoordelijk voor de aansturing van het programma en de aansturing van de programmadirectie. De samenstelling van de stuurgroep is in lijn met de afspraken uit het Bestuursakkoord Water 50%-50% waterschappen-Rijk. Het Rijk wordt zowel in de beleidsrol (directeur-generaal Ruimte en Water) als in de uitvoerende rol (directeurgeneraal Rijkswaterstaat) op het hoogste ambtelijke niveau vertegenwoordigd. Binnen het Rijk fungeert de directeurgeneraal Rijkswaterstaat als budgetverantwoordelijke en programmaregisseur. Voor de waterschappen geldt dat de portefeuillehouder Waterkeringen in het Uniebestuur en een dijkgraaf de waterschappen als collectief vertegenwoordigen. Voor de uitvoering en doorontwikkeling van het programma treedt een gezamenlijk directeurenoverleg als adviseur van de stuurgroep op. Dit directeurenoverleg hee ook de rol van het Programmabeheersingsoverleg (PBO), aansluitend op het Governancemodel Grote Projecten van IenM. Het directeurenoverleg hee de bevoegdheid om beslissingen die gericht zijn op een doelmatige uitvoering, voor te bereiden en vast te stellen. Voorbereidend op de stuurgroep wordt voor de afstemming van documenten met de afzonderlijke IenM- en waterschapskolommen aangesloten bij de structuur van de werkgroepen en commissies van de Unie van Waterschappen en bij de geëigende afstemming met de IenM-diensten.


Adviseren en reviewen

Toepassing van de nieuwe veiligheidsbenadering

De programmadirectie kan op verzoek van de beheerder in de diverse fasen van een project ondersteuning bieden door middel van advies en review. Hiervoor worden collegabeheerders ingeschakeld, zodat de aanwezige kennis en kunde binnen de alliantie van waterschappen en Rijkswaterstaat benut wordt en de projecten een kwalitatieve impuls krijgen. Voor korte losse vragen worden specialisten aangeboden, die de beheerder op weg helpen. Voor de eigen, interne besluitvorming kunnen de beheerders een review aanvragen. Reviewteams bekijken de conceptsubsidieaanvraag en geven aanbevelingen mee over de risicogestuurde aanpak en de wijze waarop het project invulling gee aan een sober en doelmatig ontwerp.

In het Deltaprogramma is een nieuwe veiligheidsbenadering ontwikkeld. Deze gaat uit van de overstromingskansen en de gevolgen die een overstroming/dijkdoorbraak hee, in plaats van overschrijdingskansen van de maatgevende hoogwaterstanden. Het Hoogwaterbeschermingsprogramma werkt conform deze nieuwe veiligheidsbenadering (risicobenadering). De programmering voor 2015-2020 is gebaseerd op de urgentie van de verschillende projecten. Dat wil zeggen dat zowel de kans op een overstroming als de grooe van de gevolgen van een overstroming leidend zijn voor de prioriteiten in de uitvoering (zie ook paragraaf 1.3).

Kennis en innovatie Toetsen en beschikken

De beheerder dient een beschikkingsaanvraag in, waarna de programmadirectie deze aanvraag toetst aan de financieringsregeling. Het toetsteam bestaat zoveel mogelijk uit collegabeheerders en staat onder regie van de programmadirectie. De programmadirectie brengt op basis van de toets een advies uit aan de minister van Infrastructuur en Milieu over het verstrekken van de beschikking.

terug naar inhoud

Het Hoogwaterbeschermingsprogramma stimuleert het delen en inzeen van kennis en innovaties. Dit draagt namelijk bij aan een doelmatigere realisatie en leidt uiteindelijk tot lagere maatschappelijke kosten. Vertegenwoordigers van overheden, kennisinstellingen en bedrijfsleven werken inmiddels in enkele projecten en op verschillende momenten in het programma samen (zie kader).

Zo stimuleert het HWBP kennisdeling en innovatie Opleiding en ontwikkelen Het Hoogwaterbeschermingsprogramma investeert vanaf de start in het opleiden en ontwikkelen van projeceams. Zo worden beheerders gefaciliteerd in het (blijven) versterken van de kwaliteit van hun projectorganisatie, van individuele projectmedewerkers (rolhouders) en van interne opdrachtgevers. De opleidingsactiviteiten richten zich op de volle breedte, dus van verdieping van vakinhoud tot het ontwikkelen van vaardigheden, houding en gedrag. Er zijn ook opleidingsplaatsen beschikbaar voor beheerders die geen opgave hebben in het Hoogwaterbeschermingsprogramma maar neo wel meebetalen. De eerste hel van 2014 hebben in totaal meer dan zevenhonderd medewerkers verschillende trainingen en vakdagen bezocht.

Projectoverstijgende verkenningen (POV’s) Projecten kunnen op verschillende aspecten met elkaar samenhangen, hetzij geografisch/hydrologisch, hetzij technisch/inhoudelijk. Door zulke projecten bij de start te combineren in een projectoverstijgende verkenning kan het programma mogelijk slimmer, sneller en goedkoper uitgevoerd worden. Op verzoek van een keringbeheerder en advies van de programmadirectie beslist de stuurgroep over het programmeren van een nieuwe projectoverstijgende verkenning. Vervolgens maakt de keringbeheerder een aanpak voor samenwerking met de programmadirectie en met andere beheerders die voor dezelfde opgave staan (zie ook paragraaf 3.1).


Kansenscan Nieuwe kennis, producten procesinnovaties worden jaarlijks geïnventariseerd en verbonden met vraagstukken in de projecten. Dit is een eerste selectie op kansrijkheid en levert aanbevelingen om innovaties in projecten of projectoverstijgende verkenningen op te nemen.

Financiering Het Hoogwaterbeschermingsprogramma kent geen apart innovatiebudget, maar koppelt de innovaties maximaal aan de projecten. Hierdoor komt de prikkel om te innoveren bij de beheerder te liggen. De financieringsregeling gee 100% vergoeding voor experimenten en demonstratieprojecten.

Samenwerking met de Topsector Water Deze samenwerking is expliciet gezocht en biedt ingang tot nieuwe platforms. Een voorbeeld is de Taskforce Deltatechnologie van de Vereniging van Waterbouwers, Bouwend Nederland en NL-Ir’s. De zogenaamde kennisambassadeur vervult een verbindende rol namens de kennisinstellingen richting dijkbeheerders. Praktijkervaringen en kennis op projecten programmaniveau worden zo op een laagdrempelig wijze benut.

terug naar inhoud

Handreikingen Om projeceamleden en interne opdrachtgevers te helpen met een succesvolle uitvoering van hun project worden verschillende handreikingen ontwikkeld. Er waren al drie handreikingen: Verkenning, Professionaliseren Projeceams en Innovaties Waterkeringen. Nu zijn ook een Handreiking Planuitwerking en een Handreiking Landschappelijke inpassing en ruimtelijke kwaliteit uitgebracht. Het Afwegingskader geïntegreerde contractvormen biedt ten sloe handvaen voor een geschikte marktbenadering. Meer achtergrondinformatie over kennis en innovatie en de handreikingen is te vinden op www.hoogwaterbeschermingsprogramma.nl > documenten.

Relatie met HWBP-2 Het Tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP-2) vloeit voort uit de tweede toetsronde (2001-2006). Het ‘nieuwe’ Hoogwaterbeschermingsprogramma richt zich op de primaire waterkeringen die in de derde toetsronde (2011) zijn afgekeurd. De twee programma’s verschillen op meerdere faceen van elkaar, zoals de financieringsregeling, de duur van de programma’s en de fases waarin de programma’s zich bevinden. Toch werken de programma’s in toenemende mate met elkaar samen, onder andere op het gebied van opleiden, programmabegeleiding, reviews en communicatie. Daarnaast is er een financiële aankelijkheid tussen de programma’s. De uitvoering van het HWBP-2 betekent een onzekerheid voor de programmering van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Er kan in het HWBP-2 budgetruimte ontstaan, bijvoorbeeld door lagere raming als gevolg van goedkoper ontwerpen en voordelig aanbesteden. Dit kan leiden tot een vrijval van middelen, die wel bestemd blijven voor verbetermaatregelen aan de primaire waterkeringen en dus vrijkomen voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Omgekeerd kunnen financiële tegenvallers in HWBP-2 leiden tot minder vrij programmeerbare middelen binnen het Hoogwaterbeschermingsprogramma.


1.2 De Derde Toetsing Nederland toetst sinds 1996 periodiek of de primaire keringen aan de veiligheidsnormen voldoen. Deze periodieke toetsing biedt een actueel beeld van onze waterveiligheid en is uniek in de wereld. De eerste toetsronde liep van 1996-2001, de tweede van 2001-2006 en de derde van 2006-2011. De Derde Toetsing toont aan of de primaire waterkeringen op de peildatum 15 januari 2011 – al dan niet – aan de veiligheidsnormen voldeden. De resultaten vormen feitelijk het startpunt voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Deze paragraaf beschrij de belangrijkste resultaten uit de Derde Landelijke Rapportage Toetsing (LRT3) en de Verlengde Derde Toetsing (LRT3+) en gee uitleg over het toetsproces.

De resultaten van LRT3 Van de duinen en dijken die de Waterwet aanmerkt als primaire waterkering voldoet 1.225 kilometer niet aan de voorgeschreven veiligheidsnorm en 2.308 kilometer wél. Voor 234 kilometer is nader onderzoek noodzakelijk om tot een oordeel te komen. Om welke keringen het gaat, is te zien op www.ilent.nl, trefwoord ‘derde toets primaire waterkeringen’. Binnen de primaire waterkeringen vallen 1.458 waterkerende kunstwerken. Dit zijn scheepvaart- en spuisluizen, stormvloedkeringen, coupures (afsluitbare verlaagde

terug naar inhoud

figuur 3 Toetsbeeld duinen en dijken

figuur 4 Toetsbeeld kunstwerken

39

1.302

110

2.408

voldoet aan de norm voldoet niet aan de norm nader onderzoek nodig totaal is 3.750 km

799

868

voldoet aan de norm voldoet niet aan de norm nader onderzoek nodig totaal 1.777 kunstwerken

Meer afgekeurde dijken De periodieke landelijke toetsing waterveiligheid gee een goed inzicht in de toestand van de primaire waterkeringen. Uit de rapportages van de waterschappen en de provinciale veiligheidsoordelen zijn geen acute veiligheidsproblemen naar voren gekomen. Mede door het toegenomen inzicht in de toestand van de waterkeringen, is het aantal kilometers waterkeringen dat niet aan de norm voldoet in de Derde Toetsing gestegen (van 680 naar 1.225 kilometer). Ongeveer de hel van de waterkeringen en kunstwerken dat niet aan de norm voldoet, betre keringen die ook in de tweede toetsronde niet aan de norm voldeden. Deze zijn al opgenomen in bestaande programma’s: het HWBP-2, Ruimte voor de Rivier, Maaswerken en het project ‘Herstel steenbekledingen Oosterschelde en Westerschelde’.

(LRT3 en LRT3+)

overgangen over de dijk) en duikers. Van deze 1.458 kunstwerken voldoen er 748 niet aan de norm en 335 wél. Voor 375 kunstwerken is nader onderzoek noodzakelijk. De locaties van deze kunstwerken zijn terug te vinden op www.ilent.nl.


project Chemiepark - Punt van Reide

Het toetsproces De beheerders (de waterschappen en Rijkswaterstaat) toetsen de primaire keringen die zij in beheer hebben. Deze toetsing kan tot drie oordelen leiden. • De waterkering voldoet aan de norm. • De waterkering voldoet niet aan de norm. • Er is ‘nader onderzoek’ nodig om tot een oordeel te kunnen komen. Voorheen heee dat ‘geen oordeel’. De beheerders brengen verslag uit aan de minister van Infrastructuur en Milieu, die vervolgens een veiligheidsoordeel per dijkring rapporteert aan de Tweede en Eerste Kamer.

Verlengde Derde Toetsing Voor keringen die volgens de Landelijke Rapportage Toetsing om nader onderzoek vragen, is een Verlengde Derde Toetsing gestart. Het ging om 234 kilometer en 375 kunstwerken. De resultaten zijn eind 2013 opgeleverd en worden meegenomen in de programmering voor de periode 2015-2020. Van de 218 kilometer dijktrajecten voldoet 83 kilometer niet en van de 684 kunstwerken voldoen er 462 niet.

terug naar inhoud


1.3 Relatie HWBP en Deltaprogramma Het Hoogwaterbeschermingsprogramma is onderdeel van het Deltaprogramma. Het valt onder het uitvoeringsprogramma, het zogenaamde Deltaplan Waterveiligheid. De relatie tussen beide programma’s bestaat er vooral uit dat de langetermijnopgaven en voorkeursstrategieën van het Deltaprogramma verbonden moeten worden met de kortetermijnmaatregelen van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Ook de verschillende investeringsagenda’s vergen afstemming. De deltabeslissingen die het Kabinet op voorstel van de deltacommissaris op Prinsjesdag 2014 hee aangeboden aan de Tweede Kamer, vormen de beleidsmatige uitgangspunten voor de maatregelen in het Hoogwaterbeschermingsprogramma.

Wat is het Deltaprogramma? Het Deltaprogramma is ons Deltaplan van de 21ste eeuw. Het staat voor een veilig en aantrekkelijk Nederland, nu en straks, waar de waterveiligheid en de zoetwatervoorziening op orde zijn. In dit nationale programma werken Rijksoverheid, waterschappen, provincies en gemeenten samen. Dit doen ze met inbreng van maatschappelijke organisaties, het bedrijfsleven, burgers en kennisinstellingen.

de waterveiligheid te verbeteren, watertekorten te beperken en Nederland robuuster en minder kwetsbaar te maken voor extreme weersomstandigheden. Vanaf 2015 zijn deze beslissingen verankerd in rijksbeleid (in de tussentijdse wijziging van het Nationaal Waterplan).

worden getroffen. Daarbij worden mogelijkheden openhouden om flexibel in te kunnen spelen op nieuwe inzichten en ontwikkelingen. Dit sluit goed aan bij de LCC-benadering (levenscycluskosten) in het Hoogwaterbeschermingsprogramma.

Overheden (regio en Rijk) hebben gezamenlijk de deltabeslissingen per deelgebied vertaald in een voorkeursstrategie (zie kader Voorkeursstrategieën per gebied). De voorkeursstrategie vormt voor het betreffende deelgebied het strategische kompas voor de keuze van maatregelen voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening. Alle overheden verankeren de deltabeslissingen en voorkeursstrategieën in hun eigen plannen.

Meekoppelen met andere ambities

Het Deltaprogramma doet jaarlijks een voorstel voor de programmering van maatregelen, uitgebracht in het Deltaplan Waterveiligheid en het Deltaplan Zoetwater. Dit is voor de eerste zes jaar in detail en de twaalf jaar daarna op hoofdlijnen, en gee een doorkijk tot 2050. Het Hoogwaterbeschermingsprogramma is onderdeel van Deltaplan Waterveiligheid en vormt zo een afgestemd geheel met andere onderzoeken en maatregelen die op de korte termijn nodig zijn.

Een belangrijk uitgangspunt in de voorkeursstrategieën is dat de opgave van waterveiligheid waar mogelijk verbonden wordt met andere ruimtelijke ambities, zoals voor natuur en bouwen. Zo komen nieuwe, doelmatige en duurzame oplossingen binnen bereik (zie paragraaf 3.2). In de HWBP-projecten moet dit in de verkenningsfase in beeld worden gebracht. Maar ook al voor de start van een HWBP-project kan de verbinding worden gezocht. De programmering van het Hoogwaterbeschermingsporgramma kijkt zes tot twaalf jaar vooruit. Kortom, er is tijdig zicht op welke plekken in de nabije toekomst gewerkt gaat worden. Door de opgave vroegtijdig per regio met partners te bespreken, kunnen partijen samen meekoppelkansen identificeren.

Korte en lange termijn verbinden Het Deltaprogramma hee dit jaar vijf deltabeslissingen opgeleverd (zie kader Vijf deltabeslissingen). Deze vormen het antwoord op de nieuwe opgaven en de start van nieuwe maatregelen voor de toekomst. Ze bieden een set samenhangende kaders, normen en structurerende keuzen om terug naar inhoud

Centraal in het Deltaprogramma staat het verbinden van de korte en lange termijn (adaptief deltamanagement). Dat betekent dat er wordt vooruitgekeken naar de opgaven die voor ons liggen en met die inzichten stap voor stap de meest (kosten)effectieve maatregelen voor de korte termijn Hoogwaterbeschermingsprogramma | Projectenboek 2015 16

Vijf deltabeslissingen

Deltabeslissing Waterveiligheid en het HWBP

In het Deltaprogramma 2015 zijn vijf deltabeslissingen voorgesteld:

De Deltabeslissing Waterveiligheid is het meest van belang voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Belangrijke onderdelen hiervan zijn:

• Deltabeslissing Waterveiligheid: nieuwe aanpak voor de bescherming van mensen en economie tegen overstromingen; • Deltabeslissing Zoetwater: nieuwe aanpak voor het beperken van watertekorten en het optimaal benuen van zoetwater voor economie en nutsfuncties; • Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie: nieuwe en gerichte aanpak voor waterrobuuste en klimaatbestendige (her)ontwikkeling in bebouwd gebied; • Deltabeslissing Rijn-Maasdelta: structurerende keuzen voor waterveiligheid in de Rijn-Maasdelta; • Deltabeslissing IJsselmeergebied: structurerende keuzen voor waterveiligheid en zoetwater in het IJsselmeergebied.

• Verankering van de risicobenadering in het rijksbeleid. • Een minimaal beschermingsniveau van 10-5 voor iedereen in Nederland achter dijken en duinen en meer bescherming op plaatsen waar sprake kan zijn van grote groepen slachtoffers en/of grote economische schade en/of ernstige schade door uitval van vitale en kwetsbare infrastructuur van nationaal belang. • Nieuwe normspecificaties voor primaire waterkeringen, uitgedrukt in een overstromingskans per dijktraject volgens zes klassen van 1:300 tot 1:100.000, in plaats van de huidige overschrijdingskans. • Het Rijk stree ernaar de weelijke verankering in 2017 gereed te hebben. Vanaf dan zullen alle primaire waterkeringen getoetst worden aan de nieuwe normen. Het streven is dat alle primaire waterkeringen in 2050 aan de nieuwe normen voldoen. • De normspecificaties kunnen ook al voorafgaand aan de weelijke verankering als grondslag dienen voor het ontwerp van waterveiligheidsmaatregelen, na inwerkingtreding van de tussentijdse wijziging van het Nationaal Waterplan (vanaf 2015). • In specifieke gevallen – waar preventieve maatregelen zeer kostbaar of maatschappelijk zeer ingrijpend zijn – bestaat de mogelijkheid om te kiezen voor een ‘slimme combinatie’ van preventieve maatregelen, ruimtelijke inrichting en aanvullende rampenbeheersing om het beschermingsniveau te bereiken. • De programmering van maatregelen in het Deltaplan Waterveiligheid vindt plaats in overleg met de betrokken overheden, waarbij het veiligheidsrisico de basis voor de prioritering vormt. • De maatregelen voor waterveiligheid krijgen waar mogelijk een integrale uitvoering, rekening houdend met gebiedsontwikkeling en een tijdige aanpak van het veiligheidsrisico.

In aanvulling hierop stelt de deltacommissaris keuzen voor de toepassing van zandsuppleties langs de kust voor: de strategische beslissing Zand. Zie Deltaprogramma 2015 voor een uitgebreide toelichting hierop.

terug naar inhoud


Voorkeursstrategieën per gebied

Voorkeursstrategie Rivieren

De deltabeslissingen zijn voor zes gebieden – IJsselmeergebied, Kust, Rivieren, Rijnmond-Drechtsteden, Zuidwestelijke Delta en het Waddengebied – vertaald naar een voorkeursstrategie. Ze geven een concrete, gebiedsgerichte invulling aan de deltabeslissingen en kijken van 2015 tot 2050 en 2100 vooruit. De maatregelen bestaan in veel gevallen uit een innovatieve aanpak van dijkversterkingen en zandsuppleties of uit een combinatie van dijkversterkingen en ruimtelijke maatregelen, zoals rivierverruiming. Voor een inhoudelijke beschrijving van de voorkeursstrategie per gebied zie Deltaprogramma 2015 en bijbehorende achtergronddocumenten per gebied.

Het merendeel van de urgente projecten van het Hoogwaterbeschermingsporgramma’s ligt in het rivierengebied. De voorkeursstrategie Rivieren bestaat uit een krachtig samenspel tussen dijkversterking en rivierverruiming. Dit samenspel is nodig om tot een robuust riviersysteem te komen en biedt de mogelijkheid om met maatwerk in te spelen op de karakteristieken van de riviertakken en meekoppelkansen met beleidsdoelen voor onder meer natuur en waterkwaliteit te benuen. Voor de HWBPprojecten is het dus van belang om een goed beeld te hebben van eventuele samenhang met ruimtelijke maatregelen in de rivier. Voor sommige dijkversterkingen zal er geen samenhang zijn. Deze kunnen dan zelfstandig worden uitgevoerd. Wanneer er wel sprake is van samenhang met maatregelen voor rivierverruiming, dan is het belangrijk dat er voor het eind van de verkenningsfase van de dijkversterking meer helderheid komt over effect, omvang, borging en financiering van de rivierverruiming. Leidend hierbij is de prioritering in het Hoogwaterbeschermingsprogramma op basis van risico. De selectie van trajecten waar sprake is van samenhang vindt plaats in de regionale stuurgroep van Rijk, provincie, gemeenten en waterschappen in het betreffende gebied. Deze zorgt ook voor de sturing van brede, gecombineerde projecten waar ruimte en veiligheid samenkomen en voor het signaleren van meekoppelkansen met reguliere dijkversterkingen. Waar nodig vindt interactie plaats tussen de Stuurgroep HWBP en regionale stuurgroepen. Samen met de andere overheden in het rivierengebied wordt zo de scope bepaald voor het voorkeursalternatief van de dijkversterking. Op die manier wordt er bij de dijkversterkingen op de korte termijn goed geanticipeerd op de toekomstige maatregelen uit de voorkeursstrategie en wordt er niet teveel en ook niet te weinig gedaan.

terug naar inhoud

Implementatie nieuwe normspecificaties De Deltabeslissing Waterveiligheid bevat nieuwe normspecificaties voor primaire waterkeringen, uitgedrukt in een overstromingskans per dijktraject. Het is de bedoeling dat deze nieuwe normen in 2017 weelijk verankerd zijn. Dit betekent dat vanaf 2017 de volgende landelijke toetsing van primaire waterkeringen plaatsvindt op basis van het nieuwe waterveiligheidsbeleid, de nieuwe normen en het bijpassende, vernieuwde toetsinstrumentarium. Vanwege het voortrollende karakter van het Hoogwaterbeschermingsprogramma kunnen afgekeurde dijktrajecten vanaf dat moment (2017) direct worden aangemeld voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Aangemelde trajecten worden meegenomen bij de jaarlijkse prioritering en programmering van het programma. Na toetsing van alle primaire keringen aan de nieuwe normen, naar verwachting in 2023, is er een volledig beeld van de dijktrajecten die versterking nodig hebben. Het streven is dat alle primaire waterkeringen in 2050 aan de nieuwe normen voldoen. De normspecificaties kunnen ook nu al als grondslag dienen voor het ontwerp van waterveiligheidsmaatregelen in de HWBP-projecten, op basis van de beleidsmatige verankering in de tussentijdse wijziging van het Nationaal Waterplan, eind 2014. Keringbeheerders houden bij het ontwerp rekening met de nieuwe normspecificaties en kunnen niet ongemotiveerd afwijken. Hiervoor is het Ontwerpinstrumentarium 2014 reeds beschikbaar gesteld voor de projecten in het Hoogwaterbeschermingsprogramma.


Risicobenadering: urgente projecten eerst Het Hoogwaterbeschermingsprogramma gebruikt de risicobenadering nu al in de prioritering van de projecten. Projecten die vanuit het oogpunt van risico urgent zijn, zijn vooraan in het programma opgenomen. Naast het reguliere programma 2016-2021 zal ook een programma op basis van de nieuwe normen en overstromingskansen worden opgesteld, bij wijze van gevoeligheidsanalyse. Zo wordt de uiteindelijke overstap naar nieuwe normen in toetsing van de waterkeringen en prioritering van projecten in het Hoogwaterbeschermingsprogramma goed voorbereid.

Bekostiging van nieuwe normen Het Rijk en de Unie van Waterschappen hebben afspraken gemaakt over de bekostiging en inpassing van de nieuwe normspecificaties, conform het voornemen uit het Bestuursakkoord Water. De huidige kostenverdeling op basis van het Bestuursakkoord Water (50% Rijk, 40% solidariteitsdeel waterschappen, 10% projectgebonden aandeel voor het uitvoerende waterschap, zie paragraaf 3.2) gaat ook gelden voor de kosten om aan de nieuwe normspecificaties te voldoen. Tevens is afgesproken dat op basis van de uitkomsten van de Landelijke Rapportage Toetsing 4 (gereed in 2023) wordt bekeken of aanvullende afspraken nodig zijn.

‘Slimme combinaties’ Het beschermingsniveau moet in principe door preventie van overstromingen tot stand komen. Wanneer wordt gekozen voor een ‘slimme combinatie’ van preventieve maatregelen, ruimtelijke inrichting of aanvullende terug naar inhoud

rampenbeheersing is goedkeuring van de minister nodig. Er wordt dan een maatwerkafspraak gemaakt over taken, verantwoordelijkheden en bekostiging. Toepassing van slimme combinaties kan ertoe leiden dat er minder maatregelen nodig zijn voor versterking van de afgekeurde primaire waterkering. Vanuit het budget van het Hoogwaterbeschermingsprogramma kunnen dan middelen beschikbaar worden gesteld voor slimme combinaties.

C-keringen C-keringen bieden als ‘tweede linie’ indirect bescherming tegen de zee, de grote meren of de grote rivieren, maar liggen meestal niet direct langs deze grote wateren. Voorbeelden zijn de waterkeringen langs het Noordzeekanaal en de afgedamde deltawateren. Een deel van deze keringen behoudt ook met de nieuwe risicobenadering haar functie als primaire waterkering, maar andere c-keringen mogelijk niet. Daarmee vervalt dan de relatie met het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Het Rijk zal eind 2014, tijdig voor de weelijke verankering van het nieuwe beleid, per c-kering een voornemen bekendmaken na overleg met provincies en waterschappen. Een deel van de c-keringen valt onder de opgave van de projectoverstijgende verkenning Centraal Holland in het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Deze verkenning levert conclusies op over de status van deze keringen, waarna dit juridische verankerd moet worden op nationaal niveau (aanpassing Waterwet) en – aankelijk van de uitkomsten van de verkenning – ook op provinciaal niveau (provinciale verordening).


project Gorinchem - Waardenburg

terug naar inhoud


Deel 2 Stand van zaken in beeld

Volle kracht vooruit Stand van zaken per 30 juni 2014 Volle kracht vooruit

Vierhuizergat

Stand van zaken per 30 juni 2014

Eind 2013 verscheen het Projectenboek 2014. Sinds die tijd hebben de Projecten waterschappen en Rijkswaterstaat samen met de programmadirectie Hoogwaterbescherming forse stappen gezet in de verdere ontwikkeling projecten A.Soort Projecten en uitvoering van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Deze stappen Regulier zijn verbeeld in twee illustraties die de stand van zaken op peildatum Innovatief (gedeeltelijk) Soort projecten 30 juni 2014 tonen. De kaart ‘Volle kracht vooruit’ gee een geografisch Regulier overzicht en toont per project het type, de fase en status. De illustratie StInnovatief and van za(gedeeltelijk) ken per project ‘Altijd in control’ is een weergave van het aantal projecten, het aantal Verkenning Voornanciering kilometers en kunstwerken en de kosten. Planuitwerking Realisatie Stand van zaken per project

Verkenning StPlanuitwerking atus beschikkingsproces A Realisatie In voorbereiding B Reviewen C beschikkingsproces Beschikken Status Beschikt A DIn voorbereiding Regulier en innovatief

8

5

Projecten (aantal)

70,9

23,8

Dijken, dammen en duinen (km)

62

5

Kunstwerken (aantal)

(4,19) (4,96)

9,15

Regulier Innovatief

Kosten (miljoen euro)

B C D

Reviewen Beschikken Beschikt

Randmeerdijk Noordoostpolder en Zwartemeerdijk

14

2

Projecten (aantal)

50,2

0,5

Dijken, dammen en duinen (km)

2

2

Kunstwerken (aantal)

1,11

Kosten (miljoen euro)

figuur 5

‘Altijd in control’

Ÿ

terug naar inhoud

A

A

D D ž£ D D

D ž¢

IJsseldijk Gouda

A ¡

IJsseldijk Gouda

¥

B

BD

A A

A A

›

C

ž C A A

C

A

D ›¡

Ÿ›

ž¡ ž› D POV Piping žž

C D

B

A

Dalfsen Zwolle

D

Oevererosie Klaphek

›¤ Inlaag Zuidhoek/Bruinisse Boerderij de Ruyter / Strijensas ž¤ A Flaauwershaven Zuid-Beveland West B Jannezand Emanuelpolder Zierikzee / Bruinisse Strijensas Zuid-Beveland West Jannezand Emanuelpolder

D

A

POV Piping

›Ÿ Ÿž

A ›¦

Geertruidenberg/Amertak

A

Amertak Geertruidenberg

B. Altijd in control figuur 6

Genemuiden-Hasselt Zwolle

D

Oevererosie Klaphek B POV Centraal Holland

¤

Geprogrammeerd

›¢ A

B

Alexanderhaven

Roermond žŸ

POV Waddenzeedijken Genemuiden-Hasselt

žœ

Flevopolder (ZZLDR8)

A Burghsluis - Schelphoek Capelle / Moordrecht A

*) Projectoverstijgende verkenning (POV) Beschikt (Q1 en Q2)

›œ

Randmeerdijk Randmeerdijk Flevopolder (ZZLDR8)

POV Centraal Holland Randmeerdijk

D

A

Randmeerdijk Randmeerdijk Noordoostpolder (ZZLDR7)

›¥

voornanciering

POV Waddenzeedijken

Vierhuizergat

Capelle / Moordrecht

Flaauwershaven/ Burghsluis - Schelphoek Borrendamme

D

A

Waterschappen Dalfsen 1 Amstel, Gooi en Vecht 2 De Stichtse Rijnlanden 3 Hollands Noorderkwartier Waterschappen 1 Amstel, Gooi en Vecht 5 Rijnland 2 De Rijnlanden 6 Stichtse Schieland en de Krimpenerwaard 3 Hollands 13 Aa en Noorderkwartier Maas 4 14 Del„and Brabantse Delta 5 Rijnland 15 Groot Salland 6 16 Schieland en de Krimpenerwaard Hollandse Delta 13 Aa Maasen Aa’s 17 en Hunze 14 18 Brabantse Delta Noorderzijlvest 15 19 Groot PeelSalland en Maasvallei 16 20 Hollandse Delta Reest en Wieden 17 Hunze 21 Rijnen enAa’s IJssel 18 22 Noorderzijlvest Rivierenland 19 23 PeelRoer en Maasvallei en Overmaas 20 24 Reest en Wieden Scheldestromen 21 25 RijnVallei en IJssel en Veluwe 22 27 Rivierenland Zuiderzeeland 23 2Roer 8 Fren yslâOvermaas n 24 Scheldestromen 31 Vechtstromen 25 32 Vallei Veluwe Deen Dommel 27 Zuiderzeeland 28 Fryslân 31 Vechtstromen 32 De Dommel

‘Volle kracht vooruit’ (Stand van zaken per 30 juni 2014)

B. Altijd in control


project Pannerden/Loo

terug naar inhoud


Deel 3 Het Hoogwaterbeschermingsprogramma 2015-2020 Meer dan 60 projecten, 4 projectoverstijgende verkenningen en ruim 20 voorgefinancierde projecten. Dat is waaruit het Hoogwaterbeschermingsprogramma 2015-2020 bestaat. De waterschappen hebben het programma voorbereid en ermee ingestemd. Het is aan bod gekomen in de deelprogramma’s van het Deltaprogramma, in de Stuurgroep Deltaprogramma en uiteindelijk in juni 2014 vastgesteld in de ministerraad, als onderdeel van de rijksbegroting 2015/Deltaprogramma 2015.

3.1 Prioritering en programmering De sleutel in de programmering voor 2015-2020 is de urgentiebepaling: de meest urgente projecten komen het eerst aan de beurt. Ook het beschikbare budget speelt een belangrijke rol in de rangschikking.

Het proces van programmeren Voor de programmering zijn de volgende processtappen doorlopen. Inventariseren

Met de resultaten van de Derde Toetsing als uitgangspunt, is aan de beheerders gevraagd welke dijkvakken zij in de periode 2015-2020 willen versterken.

Urgentiebepaling

Op basis van urgentie is een volgorde van projecten gemaakt. De urgentie is bepaald aan de hand van de kans op falen en de gevolgen van een dergelijk falen. Om de gevolgen van doorbraken per dijkvak en kunstwerk in termen van economische schade te bepalen, is gebruikgemaakt van de overstromingsberekeningen uit het project ‘Veiligheid Nederland in Kaart’ (VNK2, zie kader) en het beleidsonderzoek ‘Waterveiligheid 21e eeuw’ (WV21). De dijkvakken en kunstwerken zijn gekoppeld aan de dichtstbijzijnde doorbraaklocatie in hetzelfde dijkringdeel. Het resultaat van deze stap is een lijst van projecten, in volgorde van urgentiescore (zie bijlage op pagina 80).

Verschil met 2014-2019 Het Hoogwaterbeschermingsprogramma 2015-2020 is ten opzichte van het programma 2014-2019 met circa 300 kilometer uitgebreid tot een totale omvang van ruim 700 kilometer. Afgekeurde dijkvakken uit de Verlengde Derde Toetsing zijn opgenomen voor zover deze beschikken over een door de Inspectie L&T afgegeven schrielijke beoordeling. In het programma 2014-2019 was al 350 kilometer waterkeringen in beheer bij waterschappen opgenomen en 65 kilometer waterkering in beheer bij Rijkswaterstaat.

Project Veiligheid Nederland in Kaart (VNK2) De dijkringgebieden in Nederland verschillen sterk in aard en omvang, waardoor ook het overstromingsgedrag binnen en tussen dijkringgebieden aanzienlijk verschilt. Sommige dijkringgebieden overstromen volledig bij elk overstromingsscenario, terwijl andere gebieden zelfs bij de meest extreme scenario’s slechts gedeeltelijk zullen overstromen. Vooral in het laatste geval is de vraag welke waterkeringen het meest bijdragen aan de overstromingsrisico’s in het dijkringgebied van belang. Dit is inzichtelijk gemaakt in het project ‘Veiligheid Nederland in Kaart’. De resultaten laten zien dat de kans op schade en slachtoffers in hoge mate bepaald wordt door slechts enkele delen van de dijkring. Deze inzichten maken het mogelijk om bewuster te beschermen en slimmer te investeren, zodat de kans op schade, slachtoffers en maatschappelijk ontwrichting zo efficiënt mogelijk wordt verkleind. De inzichten zijn gebruikt bij de prioritering van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (de gevolgen zijn gebruikt in de urgentiebepaling) en bij het voorbereiden op de nieuwe normering op basis van overstromingskansen.

Clustering tot projecten

Deze dijkvakken zijn geclusterd tot projecten. De beheerders hebben vervolgens aangegeven welke dijkvakken en/of kunstwerken binnen het project vallen en welke faalmechanismen opgelost moeten worden. terug naar inhoud


Hoogwaterbeschermingsprogramma 2015-2020

Project

2015

2016

2017

2018

2019

Project

2020

2015

1

Centraal Holland

33

Tiel

2

Lingewaal – Neerijnen

34

Pannerden/Loo

3

Opijnen – Ophemert

35

Leeuwen – Oude Maasdijk

4

Waardenburg – Opijnen

36


5

Gorinchem

37

Winssen – Drutensche Waarden

6

Vuren – Haaen

38

Zeingsvloeiing V3T

7

Diefdijk

39

Gameren

8

Vecht- en Steenendijk

40

IJsseldijk Gouda (urgent deel)

9

Mastenbroek IJssel

41

Wieringermeer (C-kering)

10

Wolferen – Sprok

42

Trajecten IJssel 2

11

Zwolle

43

Lauwersmeer/Vierhuizergat

12

IJsselzone Zwolle

44

Capelle/Zuidplas

13

Mastenbroek Zwarte Water

45

Burghsluis – Schelphoek

14

Gouderak

46

Drongelens kanaal (P52)

15


47

SVK Holl. IJsselkering (schuif)

16

Krimpen/Ouderkerk

48

SVK Holl. IJsselkering (dijk + 2 kw)

17

Neder Betuwe

49

Flaauwershaven/Borrendamme

18

Rondom Kampen

50

Ooij en Millingen

19

Noordzeekanaal (D31 t/m D37)

51

Loswal Haem + Apeldoorns kanaal

20

Lingewaard

52

Zuid-Beveland West, Westerschelde

21

Capelle/Moordrecht

53

Kunstwerken Markermeer (D17 en D19)

22

Restopgave Hollandse IJssel

54

Krimpen aan de Lek

23

Werkendam – Giessen

55

Trajecten IJssel 3

24

Mastenbroek Zwarte Meer

56

Koehool – West Holwerderpolder

25

Olst – Wijhe

57

Emanuelpolder

26

Culemborg

58


27

Randmeerdijk

59

Zuidersluis ARK

28

Genemuiden – Hasselt

60

Eemdijk/Spakenburg

29

IJsseldijk Gouda (fase 2)

61

Zuid-Beveland Oost, Westerschelde

30

Peerenboom – Genderen

62

Oevererosie Klaphek

31

West Holwerderpolder – Lauwersm.

32

Trajecten IJssel 1

terug naar inhoud

MIRT-fase: Verkenning

2016

MIRT-fase: Planuitwerking

2017

2018

2019

2020

MIRT-fase: Realisatie


Projectoverstijgende verkenningen Programma Piping POV Waddenzee POV Centraal Holland POV Macrostabiliteit

Projectoverstijgende verkenningen Voorfinanciering projecten 67

Dalfsen

71

Randmeerdijk Noordoostpolder

72


81

Randmeerdijk Flevopolder

89


97


103

Delfland-1

106

Wieringer Zeewering (D90)

107

Jannezand

108

Koppelstuk Markermeerdijk

110

Delfland-2

111

Lemsterhoek

121

Keersluis de Whaa

122

Stolwijkerschutsluis

132

Koppelstuk Koegraszeedijk

156

Koppelstuk kunstwerken Texel

160

Strijensas

161

Kunstwerken Vollenhove

162

Gemaal De Schans

164

Koppelstuk dijkvakken Texel Noorderhaven Harlingen Alexanderhaven

Soms is het efficiënt om de verkenning van meerdere projecten te bundelen, in een zogenaamde projectoverstijgende verkenning (POV). Op basis van onderstaande criteria kan besloten worden tot het starten van een POV. a. Projecten zijn onderdeel van dezelfde dijkring en/of hebben dezelfde hydrologische omstandigheden of samenhang met elkaar. b. Er zijn kansrijke productinnovaties en/of nieuwe kennis over faalmechanismen of oplossingen beschikbaar, die voor meerdere projecten van toepassing zijn (kansenscan). c. Er zijn aanvullende beleidskeuzes en/of instrumentarium (zoals rekenregels) nodig die doorwerken in meerdere projecten. In 2014 zijn drie projectoverstijgende verkenning gestart: Piping (trekker Waterschap Rivierenland), Centraal Holland (trekker Waterschap De Stichtse Rijnlanden) en Waddenzee (trekker Weerskip Fryslân). In 2015 start een nieuwe projectoverstijgende verkenning Macrostabiliteit (trekker Waterschap Rivierenland). Daarnaast start een landelijke verkenning Zeingsvloeiing (trekkers Hollandse Delta en directoraat-generaal Ruimte en Water van het ministerie IenM).

Aanpak aardbevingsdijken De aardbevingen als gevolg van de gaswinning in Groningen hebben niet alleen effecten op de gebouwde omgeving, ook de waterkeringen worden extra belast. Uit onderzoek blijkt terug naar inhoud

dat zo’n 40 kilometer zeedijken (primaire keringen) en 60 kilometer dijken langs onder andere kanalen (regionale keringen) een risico vormen bij zware aardbevingen. Deze extra opgave aan de zeedijken als gevolg van de aardbevingen valt binnen het beheersgebied van het Waterschap Noorderzijlvest voor het traject EemshavenDelfzijl (circa 11 kilometer) samen met de verbeteropgave van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Het waterschap hee afspraken gemaakt met de Programmadirectie HWBP om beide opgaven slim en doelmatig te combineren, zodat het traject al in 2016 in uitvoering kan. Ook binnen het beheersgebied van het Waterschap Hunze en Aa’s is er een mogelijke samenloop tussen het Hoogwaterbeschermingsprogramma en de aardbevingsdijken, op het traject Chemiepark Delfzijl-Punt van Reide. In de komende periode wordt nader bekeken of dit traject eveneens versneld moet worden opgepakt. In het akkoord ‘Vertrouwen op herstel, herstel van vertrouwen’ tussen Rijk, provincie Groningen, Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) en gemeenten, zijn maatregelen opgenomen voor het aardbevingbestendig maken van infrastructuur, waaronder keringen. De kosten van zowel het aardbevingbestendig maken als de eventuele voorfinanciering door het waterschap liggen bij de NAM. De Waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aas maken individueel afspraken met het ministerie van Economische Zaken. De dijkverbetering voor zowel hoogwaterbescherming als aardbevingsbestendigheid worden integraal opgepakt en begeleid vanuit de programmadirectie. Hoogwaterbeschermingsprogramma | Projectenboek 2015 25

3.2 Spelregels voor de projecten Voor de uitvoering en financiering van de HWBP-projecten gelden spelregels, bedoeld om de projecten binnen tijd, scope en budget te realiseren. Deze spelregels gaan over de MIRT- werkwijze en de financieringsregeling. Wat betre de financiering worden achtereenvolgens de opbouw van de regeling, de verdeling van de projectfinanciering, de ontwerpeis ‘sober en doelmatig’, de risicoverdeling, voorfinanciering, voorschotverlening, innovatiesubsidie en de hardheidsclausule toegelicht. Ook bevat deze paragraaf uitleg over het verschil tussen inpassen, meekoppelen en uitwisselen.

MIRT-werkwijze Om de beheersbaarheid van het programma te vergroten, werkt het Hoogwaterbeschermingsprogramma met een systematiek die ontleend is aan de MIRT-werkwijze. Iedere maatregel doorloopt in principe drie fasen: de verkenningsfase, de planuitwerkingsfase en de realisatiefase. In de verkenningsfase worden mogelijke alternatieven bekeken en kansrijke oplossingsrichtingen geselecteerd. De beheerders werken deze kansrijke oplossingsrichtingen uit – in overleg met belanghebbenden zoals provincies en gemeenten – en leveren een voorkeursalternatief op. Dit voorkeursalternatief wordt in de planuitwerkingsfase verder uitgewerkt in varianten en deze fase resulteert in een projectplan voor de definitieve variant. Hierna volgt de realisatiefase, waarin de aanbesteding en uitvoering van de werkzaamheden plaatsvinden, conform het vastgestelde terug naar inhoud

projectplan. Een project stroomt niet automatisch door van de ene naar de volgende fase. Per fase wordt een expliciete beslissing genomen over subsidies en opname van het project in het programma. Vanaf de planuitwerkingsfase kan het project worden opgeknipt in verschillende (deel) projecten. Dit geldt vooral voor de projectoverstijgende verkenningen. Toetsen en beschikken

De beheerder dient een beschikkingsaanvraag in, waarna de programmadirectie deze aanvraag toetst aan de financieringsregeling. Als er al een review is uitgevoerd, bekijkt het reviewteam hoe de beheerder de aanbevelingen hee meegenomen in de financieringsaanvraag. Op basis van de toets brengt de programmadirectie een advies uit aan de minister van Infrastructuur en Milieu over het verstrekken van de beschikking.

De financieringsregeling Op 1 april 2014 is de door de minister van Infrastructuur en Milieu vastgestelde financieringsregeling van kracht geworden. Deze regeling gee uitvoering aan wijzigingen in de Waterwet. Een belangrijke wijziging is een andere verdeling in de programma- en projectfinanciering.

Opbouw van de financieringsregeling De regeling bestaat uit drie onderdelen. Deel A Regeling subsidies hoogwaterbescherming 2014 met toelichting. Beschrij regels voor de subsidiabele kosten, de kostenraming, innovatie, bevoorschoing, voorfinanciering en procedurele aspecten. Deel B Beleidsregels inzake subsidiabele en nietsubsidiabele kosten. Bevat beleidsregels met een nadere uitwerking welke kosten wel en niet subsidiabel zijn. Hierin is de vergoeding van onder andere kosten voor voorbereiding, administratie en toezicht, verwerving van onroerende zaken en nadeelcompensatie uitgewerkt. Deel C Werkwijzer Hoogwaterbeschermingsprogramma. Dit deel gaat nader in op het toetsingsproces van subsidieaanvragen en op de kwaliteitsborging van producten en processen. Deze werkwijzer beschrij rollen, verantwoordelijkheden en taken van de betrokkenen en is te gebruiken als raamwerk voor handreikingen, formulieren en formats voor de verschillende fasen in het proces. De complete regeling is te vinden op www.hoogwaterbeschermingsprogramma.nl > documenten.


Verdeling projectfinanciering De versterking van primaire keringen die in beheer zijn van een waterschap, worden bekostigd op basis van cofinanciering. Hiervoor is een Dijkrekening ingericht, waaraan de waterschappen 40% bijdragen en het Rijk 50%. De resterende 10% bestaat uit een projectgebonden aandeel (PGA) van het waterschap, bedoeld als doelmatigheidsprikkel. Waterschappen ontvangen dus 90% van de geraamde kosten van een ‘sober en doelmatig ontwerp’ (zie kader). De projectfinanciering wijkt hiermee af van het HWBP-2, waarbij de waterschappen 100% procent van de werkelijk gemaakte kosten ontvangen. De versterking van de keringen die Rijkswaterstaat in beheer hee, wordt voor 100% door het Rijk gefinancierd, buiten de Dijkrekening om.

figuur 7 financiering waterschapskeringen in het Hoogwaterbeschermingsprogramma Dijkrekening 90% Rijk 50% *projectgebonden aandeel van het waterschap

terug naar inhoud

PGA* 10% Waterschappen 50%

De ontwerpeis ‘sober en doelmatig’ Sober wil zeggen dat alleen de kosten van maatregelen om de primaire waterkering weer aan de veiligheidsnorm te laten voldoen en de weelijke inpassing daarvan in de omgeving, voor subsidie in aanmerking komen. Om aan te tonen welke van de onderzochte oplossingen het meest sober en doelmatig is, moet de beheerder per maatregel een levenscyclusanalyse uitvoeren.

Innovatiesubsidie: 100% De waarde van een nieuwe techniek of procesverbetering is vaak nog niet (volledig) bewezen, waardoor niet vooraf kan worden aangetoond dat een innovatie voldoet aan de eis ‘sober en doelmatig’. Toch is het wenselijk om deze innovaties te stimuleren omdat ze in potentie tot besparingen kunnen leiden in het programma. In de regeling zijn daarom mogelijkheden opgenomen voor een experiment of demonstratieproject. Als voldaan wordt aan de voorwaarden, dan wordt 100% van de werkelijke kosten vergoed, vanuit de Dijkrekening.

Risicoverdeling: wie beheerst, die draagt Algemeen uitgangspunt bij risicoverdeling is dat de partij die het risico kan beheersen, het risico in beginsel ook draagt. Omdat de subsidieverstrekking vooraf plaatsvindt op basis van geraamde subsidiabele kosten, komen de risico’s van het project in principe ten laste van de beheerder. Dit vormt voor de beheerder een belangrijke prikkel om deze risico’s adequaat te beheersen. Bij aanbestedingen kunnen door onder meer marktomstandigheden (aanzienlijke) verschillen ontstaan tussen de aanbieding van de winnende aannemer en de raming van de beheerder. De risico’s van aanbestedingsresultaten worden om die reden centraal belegd, zowel positieve als negatieve resultaten. Daarom wordt het in de beschikking tot subsidieverlening opgenomen subsidiebedrag na de definitieve gunning ambtshalve gewijzigd, door het aanbestedingsresultaat te verwerken in de raming van de kosten. Dit gebeurt via herijking (na gunning) van de beschikking voor de realisatiefase. De beheerder benoemt, kwantificeert en onderbouwt de voorziene/bekende risico’s middels een risicoanalyse en neemt deze op in de raming (voorzien onvoorzien). Tevens neemt de beheerder een reservering op voor onvoorziene risico’s (onvoorzien onvoorzien). In de beleidsregels (deel B) zijn referentiewaarden opgenomen voor het aandeel van de reservering voor voorziene en onvoorziene risico’s in de kostenraming, waarbij rekening wordt gehouden met de aard van het project en de complexiteit van het werk en de omgeving. Hierbij geldt Hoogwaterbeschermingsprogramma | Projectenboek 2015 27

het principe van ‘comply or explain’. Dit betekent dat de beheerder bij afwijking van de standaarden die in beleids regels worden opgenomen, een gedegen en gemotiveerde onderbouwing van die afwijking moet overleggen. Er kunnen zich bijzondere situaties voordoen waarbij de werkelijke kosten sterk afwijken van de geraamde kosten waarop de subsidie is gebaseerd. Een voorbeeld hiervan is een geval waarin tijdens de uitvoering van een project een grote archeologische vindplaats wordt aangetroffen zonder dat dit was te voorzien. Met het oog op dergelijke gevallen biedt de regeling onder bepaalde voorwaarden de mogelijkheid om bij vaststelling van de subsidie af te wijken van de kostenraming. Een belangrijke voorwaarde is dat vasthouden aan de raming voor de beheerder zou leiden tot een onbillijkheid van overwegende aard. Beroep op deze zogenoemde Hardheidsclausule is daarmee bedoeld voor onvoorziene gevallen.

Voorfinanciering Het kan voor de beheerder doelmatig zijn om maatregelen eerder uit te voeren dan de programmering van het Hoogwaterbeschermingsprogramma voorziet. De financieringsregeling biedt de beheerder in dergelijke gevallen de mogelijkheid om een maatregel voor te financieren. Om in aanmerking te komen voor voorfinanciering moet een beheerder bij de jaarlijkse actualisering van het programma aan te geven óf en indien ja, voor welke projecten hij gebruik wil maken van voorfinanciering.

terug naar inhoud

Inpassen, meekoppelen en uitwisselen Van belang bij de financiering is het verschil tussen inpassen, meekoppelen en uitwisselen. Bij het versterken van waterkeringen hoort ook een goede inpassing in de omgeving. Het gaat daarbij om locatiespecifieke maatregelen of voorzieningen die nodig zijn om de nadelige gevolgen van een plan of besluit te voorkomen, te beperken of te compenseren. Deze inpassing is weelijk verplicht. Soms is het maatschappelijk wenselijk om iets extra’s te doen, bijvoorbeeld omdat de totale maatschappelijke kosten lager worden wanneer de maatregelen voor waterveiligheid tegelijk worden uitgevoerd met maatregelen voor natuur of bijvoorbeeld bereikbaarheid. In dat geval spreken we van meekoppelen. Alleen de kosten die gelijk zijn aan de kosten van een alternatief zónder deze nevendoelstellingen worden bekostigd uit het budget van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Eventuele meerkosten zullen uit andere middelen moeten worden gefinancierd. Dit kan dit uitmonden in een voorkeursalternatief dat meerdere doelen dient, mits hierover (bestuurlijke) afspraken zijn vastgelegd met andere publieke of private partijen. In sommige gebieden zijn in de voorkeurstrategie van het Deltaprogramma andere maatregelen dan dijkversterkingen benoemd die aan de waterveiligheid kunnen bijdragen. Denk hierbij aan rivierverruimingsmaatregelen of aan maatregelen in ruimtelijke ordening en rampenbeheersing (meerlaagsveiligheid). Dan is er sprake van uitwisselen. Eventuele besparingen op dijkversterkingen als gevolg van rivierverruiming of slimme combinaties met meerlaagsveiligheid kunnen worden aangewend voor dergelijke maatregelen.

Moment van betalen Voorgefinancierde projecten doorlopen de reguliere processtappen, eindigend met een beschikking waarin het uiterlijke jaar van terugbetaling is opgenomen. Dit moment van betalen is gebaseerd op de jaren waarin de maatregel volgens de urgentiescore geprioriteerd was. Met andere woorden: de beheerder ontvangt het geld pas op het moment waarop het project oorspronkelijk geprogrammeerd stond. Rentekosten worden niet vergoed. Omdat het budget de eerste periode beperkt is, wordt pas vanaf 2020 jaarlijks een bedrag opgenomen voor de terugbetaling. Mocht echter blijken dat de uitgaven van het HWBP-2 of het Hoogwaterbeschermingsprogramma achterblijven, dan is het Rijk bevoegd om de subsidie aan voorgefinancierde projecten versneld uit te keren. Dit gebeurt in de volgorde van de urgentiebepaling van het programma, voor de projecten die in hetzelfde jaar zijn aangemeld voor voorfinanciering. Hiermee wordt beoogd de beschikbare middelen optimaal te benuen.

Voorschotverlening Het waterschap kan een aanvraag doen voor een voorschot op het bedrag dat is opgenomen in de subsidiebeschikking. De voorwaarden hiervoor en het maximale voorschot staan vermeld op www.hoogwaterbeschermingsprogramma.nl > documenten.


koppelstuk dijkvakken en kunstwerken Texel

terug naar inhoud


project Gorinchem - Waardenburg

terug naar inhoud


miljard (±%) Veiligheidsopgave 799 1.302 Veiligheidsopgave 799miljard (±%)

1.302

€, €,

Programmaraming Programmaraming 725 Aangemeld 725 voor Aangemeld HWBP*voor 232HWBP*

392

miljard (±%) 9miljard (±%)

Opgave die wel geprioriteerd, maar Opgave die wel geprioriteerd, maar

geprogrammeerd is vanwege geprogrammeerd is vanwege Programma 2014-2020 Programma 120 niet 392 2014-2020 120 78niet 88 78 het verwachte het verwachte eŠect van maat- eŠect van maat-

232

Opgave die wel geprioriteerd, Opgave die wel maar geprioriteerd, maar

geprogrammeerd geprogrammeerd is vanwege is vanwege Programma Programma 2014-2020 120 78niet 120 niet 88 88 392 2014-2020 78 het verwachte eŠect het verwachte van maat-eŠect van maatRegulier en innovatief Regulier en innovatief Vooršnanciering regelen in andereregelen programma’s in andere programma’sVooršnanciering

392

Deel 4 €— De projecten in 2015

POV’s

POV’s

Opgave die wel geprioriteerd, maar Opgave die wel geprioriteerd, maar geprogrammeerd is vanwege niet geprogrammeerd is€˜™ vanwege miljoen miljoen €˜™ miljoenmiljoen 88 Programma 2014-2020 2014-2020 120 78niet 78 120 88 392 Programma het verwachte eŠect van maat-eŠect van maathet verwachte Regulier en innovatief Regulier en innovatief Vooršnanciering Vooršnanciering regelen in andereregelen programma’s in andere programma’s

392

88

in andere programma’s regelen in andereregelen programma’s

Programmaraming Programmaraming 725 Aangemeld HWBP*voor 232HWBP* 725 voor Aangemeld

2

232

POV’s

€—

€™› miljoen

€™› miljoen

POV’s

3912 1 0 12 155€™› miljoen 0169 155€™› miljoen 16914 141 6 1 1 24 143 24 43 39 1 6 Opgave die wel geprioriteerd, maar geprogrammeerd is€˜™ vanwege Ruim veertig van88 het Hoogwaterbeschermingsprogramma miljoenprojecten miljoenmiljoen €˜™ miljoen 120 niet 78 het verwachte eŠect van maatgaan ininandere 2015 programma’s beginnen Vooršnanciering met de verkenning ofType planuitwerking, of zijn(km) in projecten (aantal) Faalmechanisme (km) Type projecten (aantal) Type projecten (aantal) Faalmechanisme (km) TypeVooršnanciering projecten (aantal) Faalmechanisme Faalmechanisme (km) vatief regelen ulier en innovatief

€—

€—

Programma 2015-2020, start of bezig in 2015

een enkel geval al in uitvoering. Wat is de opgave waarvoor alleen de beheerders alleen dijken alleen hoogte– Waardenburg (1) – Waterschap Rivierenland dijken alleen hoogte Gorinchem alleen alleen alleen alleen van1 deze projecten staan? Hoe is het projectgebied gesitueerd? Welke 3912 1 0 12 155€™› miljoen 0169 155 16914 6 combi 14 1kunstwerken 6 kunstwerken 1 1kunstwerken 24en kunstwerken 1 43sterkte 24Waardenburg 43sterkte – Ophemert (2) – Waterschap Rivierenland combi dijken combi hoogte en sterkte dijken en combi hoogte en sterkte €™› miljoen €— omgevingspartijen en -factoren spelen een rol? En in welke fase bevindt Diefdijk – Waterschap Rivierenland en miljoen €˜™ miljoen het project zich? Dit staat beschreven in de projectpagina’s. Mastenbroek IJssel – Waterschap Groot Salland Type projecten (aantal) Type projecten (aantal) Faalmechanisme (km) Faalmechanisme (km) Type projecten (aantal) Type projecten (aantal) Faalmechanisme (km) Faalmechanisme (km) Vooršnanciering ** ** Faalmechanismen waardoor keringen HWBP (• km) niet aan de norm voldoen (km) Rivierenland Faalmechanismen waardoor keringen HWBP (• km) niet aan de norm voldoen (km) Wolferen – Sprok – Waterschap alleen dijken alleen dijken alleen hoogte alleen hoogte alleen kunstwerken alleen kunstwerken alleen sterkte alleen sterkte Zwolle – Waterschap Groot Salland 6 combi 1 1 dijken 24en kunstwerken 12 155€™› miljoen 0169 155 16914 14 1dijken6en kunstwerken 1 43hoogte 24en sterkte 43hoogte en sterkte combi combi combi Gouderak – Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Noordzeekanaal – Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier aalmechanisme (km) Faalmechanisme (km) tal) Faalmechanisme (km) Type projecten (aantal) Type projecten (aantal) Faalmechanisme (km) ** ** mechanismen Faalmechanismen waardoor keringen waardoor HWBP keringen (• HWBP km) niet (• aan km) de norm niet aan voldoen de norm (km) voldoen (km) Capelle/Moordrecht – Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard alleen dijken alleen hoogte alleen dijken alleen hoogte alleen1 kunstwerkenalleen alleen sterkte kunstwerken alleen sterkte Randmeerdijk – Waterschap Vallei en Veluwe 1 24 combi 43hoogte en sterkte combi dijken en kunstwerken combi dijken en kunstwerken combi hoogte en sterkte Genemuiden – Hasselt – Waterschap Groot Salland 100 55 211 280 280 150 150 100 55 87 87 313 313 211 Pannerden/Loo – Waterschap Rijn en IJssel (aantal) Faalmechanisme (km) figuur 8 faalmechanismen van dijken ** (•HWBP km) niet aankm) de niet normaan voldoen Gameren – Waterschap Rivierenland rWBP keringen (• de norm(km) voldoen** (km) IJsseldijk Gouda – Hoogheemraadschap van Rijnland sterkte 3 3 Eemdijk/Spakenburg – Waterschap Vallei en Veluwe 100 552 211 211 280 280 150 150 100 552 87 87 313 313 1 1

s

POV’s 39

ldoen** (km)

hoogteHoogte

stabiliteit binnenwaarts Hoogte Stabiliteit binnenwaarts Stabiliteit binnenwaarts Piping en heave 3

150

100

552

enen heave Hoogte Stabiliteit binnenwaarts Stabiliteitpiping binnenwaarts Piping heave

Hoogte 3

552

100

150

2

55

2

87 1

87 1

87

313

*) Resterende opgave via andere programma’s enonderhoud: regulier beheer 577 km en 567 kunstwerken. *) Resterende opgave via andere programma’s en regulier beheer en 577 en kmonderhoud: en 567 kunstwerken. **) Een kan ook door combinatie van meerdereniet faalmechanismen niet aan de norm voldoen. **) Een kering kan ook doorkering een combinatie vaneen meerdere faalmechanismen aan de norm voldoen.

313

stabiliteit buitenwaarts Stabiliteit buitenwaarts PipingStabiliteit en heavebuitenwaarts Micro-instabiliteit Micro-instabiliteit Voorland en ze¢ingsvloeiing

3 1

(2) Samenvoeging van de projecten Waardenburg - Opijnen en Opijnen – Ophemert

3 1

Stabiliteit buitenwaarts Piping en heavebuitenwaarts Micro-instabiliteit Voorland en Stabiliteit Micro-instabiliteit Voorland en Bekleding (1) Samenvoeging van drie projecten Fort Vuren - Haaen,Bekleding Lingewaal - Neerijnen en Gorinchem ze¢ingsvloeiing ze¢ingsvloeiing

313

*) Resterende opgave via andereopgave programma’s en regulier beheer en en regulier onderhoud: 577en kmonderhoud: en 567 kunstwerken. *) Resterende via andere programma’s beheer 577 km en 567 kunstwerken. **) Een kering kan**) ookEen door een combinatie van meerdere faalmechanismen niet aan de norm voldoen. kering kan ook door een combinatie van meerdere faalmechanismen niet aan de norm voldoen. Voorland en ze¢ingsvloeiing

bekleding Bekleding

amma’s en regulier beheer en onderhoud: 577 km en 567 kunstwerken. terug naar niet inhoud combinatie van meerdere faalmechanismen aan de norm voldoen.

Landelijke verkenning Zeingsvloeiing – Waterschap Hollandse Delta

*) Resterende opgave *) Resterende via andere opgave programma’s via andere en regulier programma’s beheer en onderhoud: regulier beheer 577en kmonderhoud: en 567 kunstwerken. 577 km en 567 kunstwerken. Burghsluis-Schelphoek – Waterschap Scheldestromen **) Een kering kan ook **) Een doorkering een combinatie kan ook door vaneen meerdere combinatie faalmechanismen van meerdere niet faalmechanismen aan de norm voldoen. niet aan de norm voldoen.

en zeingsvloeiing ng en heave PipingStabiliteit Micro-instabiliteit Micro-instabiliteit Voorland envoorland Bekleding Stabiliteitmicro-instabiliteit buitenwaarts waarts en heavebuitenwaarts Voorland en Bekleding ze¢ingsvloeiing ze¢ingsvloeiing

-instabiliteit

Voorgefinancierd

Voorland en Bekleding Bekleding Eemshaven-Delfzijl – Waterschap Noorderzijlvest ze¢ingsvloeiing

Flaauwershaven/Borrendamme – Waterschap Scheldestromen Apeldoorns Kanaal – Waterschap Vallei en Veluwe Zuid-Beveland West, Westerschelde – Waterschap Scheldestromen Emanuelpolder – Waterschap Scheldestromen Inlaag Zuidhoek/Bruinisse – Waterschap Scheldestromen Alexanderhaven – Waterschap Roer en Overmaas Hoogwaterbeschermingsprogramma | Projectenboek 2015 31

Dalfsen – Waterschap Groot Salland Randmeerdijk Noordoostpolder en Zwartemeerdijk – Waterschap Zuiderzeeland Geertruidenberg/Amertak – Waterschap Brabantse Delta Randmeerdijk Flevopolder – Waterschap Zuiderzeeland Delflandse dijken (Delfland 1 en 2) – Hoogheemraadschap van Delfland Wieringer Zeewering – Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Jannezand – Waterschap Rivierenland Koppelstuk Markermeerdijk – Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Koppelstuk Lemsterhoek – Weerskip Fryslân Keersluis de Whaa – Waterschap Reest en Wieden Stolwijkerschutsluis – Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Koppelstuk Koegraszeedijk – Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Koppelstuk dijkvakken en kunstwerken Texel – Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Strijensas – Waterschap Hollandse Delta Gemaal De Schans – Waterschap Vallei en Veluwe Noorderhaven Harlingen – Weerskip Fryslân Delfzijl-Chemiepark – Waterschap Hunze en Aa’s Chemiepark – Punt van Reide – Waterschap Hunze en Aa’s

terug naar inhoud

Projectoverstijgende verkenningen Piping Waddenzeedijken Centraal Holland Macrostabiliteit Afgeronde projecten Vierhuizergat – Waterschap Noorderzijlvest Oevererosie Klaphek – Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden Kunstwerken Vollenhove – Waterschap en Reest en Wieden


project Wieringer Zeewering

terug naar inhoud


project Waardenburg - Ophemert

terug naar inhoud


Gorinchem - Waardenburg

waterschap rivierenland dijkringen urgentie deltaprogramma

43 betuwe/tieleren culemborgerwaarden 2/5/6 deelprogramma rivieren

Opgave

Omgeving

Dijkverbetering Gorinchem - Waardenburg is de samenvoeging van drie aaneengesloten projecten, namelijk Fort Vuren Haaen, Lingewaal - Neerijnen en Gorinchem. De opgave bestaat uit circa veertien kilometer afgekeurde dijkvakken op een totale tracélengte van circa 23 kilometer. De dijkvakken zijn afgekeurd op hoogte, binnenwaartse stabiliteit, buitenwaartse stabiliteit en piping. Er zijn echter diverse ontwikkelingen en inzichten waar rekening mee moet worden gehouden, zoals effecten van Ruimte voor de Rivier, de nieuwe normering, nieuwe pipingregels, nieuwe toelaatbare overslagdebieten, het Deltaprogramma en resultaten van een uitgebreid grondonderzoek.

Het project hee een gevoelige omgeving. Enerzijds vanuit het verleden: emotie en onbegrip rondom de soms wel heel kordaat uitgevoerde dijkverbeteringen onder de Noodwet Deltaplan Grote Rivieren na het hoogwater van 1995. Anderzijds speelt de actualiteit een rol: de regio staat volop in de belangstelling in de Voorkeursstrategie Waal en Merwedes (Deltaprogramma Rivieren), in de structuurvisie WaalWeelde en in diverse lokale/ regionale gebiedsprocessen. Bij de start van dit project is een overzicht gemaakt van issues en stakeholders, met medewerking van gebiedscoördinatoren van gemeenten en waterschap en met gebruikmaking van actuele informatie over planprocessen en belangen.

Situatie

Verkenningsfase

Het traject Gorinchem - Fort Vuren ligt in de provincie ZuidHolland en in de gemeente Gorinchem. Het buitenwater is de Waal. Fort Vuren zelf stamt uit 1848 en vormt onderdeel van de Nieuwe Hollandse waterlinie. Het traject Fort Vuren Waardenburg bevindt zich in de provincie Gelderland en in de gemeenten Lingewaal en Neerijnen. Het gehele project ligt aan de westelijke zijde van de Tielerwaard.

Het project Gorinchem - Waardenburg bevindt zich in de verkenningsfase. Momenteel wordt onderzocht welke delen van de dijk daadwerkelijk verbeterd moeten worden om aan de veiligheidsdoelstelling te kunnen voldoen. Hierbij wordt geanticipeerd op de nieuwe normering die naar alle waarschijnlijkheid in 2017 van kracht zal worden.

Leerdam Li ng e

N327

A2

N848

A15

Gorinchem

Waardenburg

Waal

N322

Zaltbommel

Afgeda

md

Ma

e

N267

as

Maas

terug naar inhoud


Waardenburg - Ophemert

Opgave Dijkverbetering Waardenburg - Ophemert bestaat uit twee samengevoegde projecten van circa 10,4 kilometer afgekeurde dijkvakken. De dijkvakken zijn afgekeurd op met name binnenwaartse stabiliteit, maar ook op hoogte, buitenwaartse stabiliteit en in een enkel geval piping. Er zijn echter diverse ontwikkelingen en inzichten waar rekening mee moet worden gehouden, zoals Ruimte voor de Rivier, nieuwe normen, nieuwe pipingregels, nieuwe toelaatbare overslagdebieten, de hoogwatergeul Varik-Heesselt, en de projectoverstijgende verkenning Macrostabiliteit.

Situatie Het dijktraject Waardenburg - Ophemert ligt in het hart van de Tielerwaard, in de provincie Gelderland en de gemeenten Neerijnen en Tiel. Het traject loopt van de Rijksweg A2 bij Waardenburg naar het dorp Zennewijnen. Het buitenwater is de Waal. De afgekeurde dijkvakken liggen dicht bij de bebouwde kernen. Op een enkele locatie staat de bebouwing slechts enkele meters dicht tegen de dijk aan of op enige afstand van de dijk. Naast de dijk zijn diverse strangen, wielen en kolken aanwezig. Bij Waardenburg bevindt zich het Landgoed Waardenburg met

waterschap rivierenland dijkring 43 betuwe/tieleren culemborgerwaarden urgentie 3/4 deltaprogramma deelprogramma rivieren Geldermalsen

L in g e

haar kasteel en Neerijnen met zowel binnendijkse als buitendijkse gronden. Buitendijks staat nog een aantal arbeidswoningen voor medewerkers van de ‘oude’ steenfabrieken.

Omgeving Het project hee een gevoelige omgeving. Enerzijds vanuit het verleden; emotie en onbegrip rondom de soms wel heel kordaat uitgevoerde dijkverbeteringen onder de Noodwet Deltaplan Grote Rivieren na het hoogwater van 1995. Anderzijds speelt de actualiteit een rol: de regio staat volop in de belangstelling in de Voorkeursstrategie Waal en Merwedes binnen het Deltaprogramma Rivieren, in de structuurvisie WaalWeelde en in diverse lokale/regionale gebiedsprocessen. Met name de verkenning rondom de hoogwatergeul Varik-Heesselt hee een forse impact op het gebied, evenals de diverse vergravingen in de uiterwaarden vanuit het programma WaalWeelde.

Verkenningsfase Het project Waardenburg - Ophemert bevindt zich in de verkenningsfase. In 2014 wordt een Plan van Aanpak geschreven dat daarna ter goedkeuring wordt aangeboden aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma.

Tiel

A15

Ophemert

Waardenburg Opijnen

Rossum

Waal

Ma

as

Zaltbommel

A2

36 terug Hoogwaterbeschermingsprogramma naar inhoud


Diefdijk

Opgave De Diefdijk is een primaire indirect waterkerende dijk. ‘Primair’ gee aan dat het een volwaardige rivierdijk is. ‘Indirect’ betekent dat de dijk pas water gaat keren als het elders mis is gegaan. De dijk scheidt dijkring 16 (Ablasserwaard en de Vijeerenlanden) van dijkring 43 (Betuwe, Tielerwaard, Culemborgerwaard). Normaal gesproken staat er dus geen water tegen deze dijk, ook niet als het hoogwater is op de grote rivieren. Als waterkering voldoet de dijk niet aan de veiligheidsnormen en deze moet daarom versterkt worden. De dijkvakken zijn afgekeurd op binnenwaartse stabiliteit, buitenwaartse stabiliteit en piping.

Situatie De Diefdijklinie is een 23 kilometer lange waterkering tussen de Lek en de Waal en loopt van Fort Everdingen via Asperen naar Gorinchem. De dijk bestaat uit de Diefdijk, de Meerdijk, de Nieuwe Zuiderlingedijk en de Zuiderlingedijk. De dijk dateert uit de dertiende eeuw met als doel om Zuid-Holland (Alblasserwaard, Vijeerenlanden) te beschermen tegen het water. In de loop der eeuwen is de dijk regelmatig doorgebroken, gerepareerd en verhoogd en versterkt. Tot op de

waterschap rivierenland dijkring 16 alblasserwaard en vijfheerenlanden urgentie 7 deltaprogramma deelprogramma rivieren Le A27

dag van vandaag is de oorspronkelijke doelstelling dezelfde gebleven.

Omgeving Vanaf begin negentiende tot midden twintigste eeuw maakte de waterkering deel uit van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De Diefdijklinie vormt een kwart van de totale lengte van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, die liep van Amsterdam tot aan de Biesbosch. In het traject van de dijkversterking speelt het herstel van diverse elementen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie een belangrijke rol. In overleg met bewoners en diverse instanties en organisaties is besloten om tegelijk met de dijkversterking twee andere zaken te realiseren: het herstel van een aantal objecten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en het veiliger inrichten van de weg op de dijk.

Realisatiefase Het project is in uitvoering. De werkzaamheden voor de dijkverbetering zijn op 31 december 2015 afgerond. Het gehele werk wordt uiterlijk 30 juni 2016 opgeleverd.

k

A2

Diefdijk N484

Meerkerk

Leerdam Beesd Ling e

N327

Arkel N848

A15

Gorinchem

terug naar inhoud

Hoogwaterbeschermingsprogramma | Projectenboek 2014 2015 37

Mastenbroek IJssel

Opgave

Omgeving

Het projectgebied van Mastenbroek - IJssel bevindt zich aan de oostelijke oever van de IJssel en loopt van de Spooldersluis bij Zwolle tot aan de Ganzensluis bij IJsselmuiden. Het traject hee een totale lengte van 14,7 kilometer. Hierbinnen zijn in de derde toetsronde drie deelvakken met een gezamenlijke lengte van 5,8 kilometer afgetoetst op voornamelijk piping, macrostabiliteit buiten- en macrostabiliteit binnenwaarts. In het dijkvak liggen meerdere kunstwerken, maar deze zijn niet afgetoetst.

De kering ligt in het Natura 2000-gebied Uiterwaarden IJssel. Het meanderende IJsseltraject begint bij het natuurgebied Vreugderijkerwaard en verandert stroomafwaarts in een laaglandrivier met oevers met moerassen. De belangrijke stakeholders zijn de gemeenten Zwolle en Kampen, omwonenden, de provincie Overijssel en natuurbeheerders. Gemeente Kampen hee een aantal gebiedsontwikkelingen lopen in het projectgebied, waaronder Bolwerk Buitenwacht. Dit is de stadsentree van Kampen, waarvoor de gemeente ideeën verzamelt voor de toekomst van dit gebied.

Situatie In de directe omgeving van het projectgebied Mastenbroek IJssel liggen de oude Hanzesteden Zwolle en Kampen. In de vijiende eeuw waren deze steden en tussenliggende plaatsen, zoals Wilsum, bijzonder rijk en machtig. De IJssel en het Zwarte Water hebben hier een belangrijke rol in gespeeld vanwege de handel die over het water plaatsvond. Aan het einde van de middeleeuwen is een brug van Kampen naar IJsselmuiden gebouwd, waardoor IJsselmuiden in de loop der tijd is uitgegroeid tot een voorportaal voor de stad Kampen.

waterschap groot salland dijkring 10 mastenbroek urgentie 9 deltaprogramma deelprogramma rivieren en ijsselmeergebied

Verkenningsfase In 2014 is gestart met de voorbereidende werkzaamheden waaronder de nadere analyse van het veiligheidsprobleem om te bepalen welke delen van de kering daadwerkelijk moeten worden verbeterd. Vervolgens wordt het Plan van Aanpak voor de verkenningsfase opgesteld. De start van de verkenning vindt naar verwachting medio 2015 plaats.

IJsselmuiden Polder Mastenbroek

Kampen IJsse l

’s-Heerenbroek N331

Het Onderdijks

Wilsum Koppelerwaard

Zalk

Kamperveen N50



Wolferen - Sprok

Opgave Dijkverbetering Wolferen - Sprok bestaat uit circa 3,9 kilometer afgekeurde dijkvakken. De dijkvakken zijn afgekeurd op met name binnenwaartse stabiliteit, maar ook op hoogte en piping. Er zijn echter diverse ontwikkelingen en inzichten waar rekening mee moet worden gehouden, zoals Ruimte voor de Rivier, nieuwe normen, nieuwe pipingregels, nieuwe toelaatbare overslagdebieten, de dijkverlegging bij Lent, en de projectoverstijgende verkenning Macrostabiliteit.

geul gerealiseerd en de waterkering wordt landinwaarts (noordelijker) verlegd. De nieuwe waterkering bestaat uit een betonnen keermuur en een kwelscherm dat het watervoerend pakket volledig afsluit. Dit scherm wordt circa een kilometer westwaarts en oostwaarts van de betonnen keermuur doorgezet in de buitenteen van de bestaande dijk die niet wordt verlegd.

Omgeving Het project hee een betrokken omgeving, mede gezien de dijkverlegging bij Lent in het programma Ruimte voor de Rivier.

Situatie Het dijktraject Wolferen - Sprok ligt aan de noordoever van de Waal in de provincie Gelderland en de gemeenten Overbetuwe en Nijmegen. Wolferen is een buurtschap tussen Dodewaard en Andelst. Sprok ligt nabij Lent. Hier is een restaurant met overeenkomstige naam gebouwd op de fundamenten van de eeuwenoude T-boerderij Sprokkelenburg, waar vroeger griendhout (sprock) werd geoogst. Twee andere markante locaties in het traject waar dijkversterking is voorzien, zijn Wijnfort Lent en Fort Lent. Het gebied aan de zuidkant van Lent wordt in opdracht van de gemeente Nijmegen ontwikkeld. In het kader van Ruimte voor de Rivier wordt daar een neven-

waterschap rivierenland dijkring 43 betuwe/tieleren culemborgerwaarden urgentie 10 deltaprogramma deelprogramma rivieren

Verkenningsfase Het project Wolferen - Sprok bevindt zich in de verkenningsfase en begint met een nadere analyse van het veiligheidsprobleem om te bepalen welke delen van de kering daadwerkelijk moeten worden verbeterd. Er wordt gewerkt aan een Plan van Aanpak, dat daarna ter goedkeuring wordt aangeboden aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma. In 2015 wordt nader onderzocht welke delen van de dijk verbeterd moeten worden om aan de veiligheidsdoelstelling te kunnen voldoen.

Zeen A325

Elst Andelst

A50

Wolferen

A15

Winssen

Waal

Bemmel

Oosterhout Sprok

Ewijk

Lent

Beuningen A73

Nijmegen

A326

Wijchen

terug naar inhoud

Hoogwaterbeschermingsprogramma | Projectenboek 2014 2015 39

Zwolle

Opgave

Omgeving

De dijk langs het Zwolle-IJsselkanaal en het Zwarte Water is tijdens de derde toetsronde over een totale lengte van 8,1 kilometer afgekeurd op hoogte, buitenwaartse macrostabiliteit en/of bekleding. Daarnaast zijn zes kunstwerken afgekeurd.

Van oorsprong bestond de IJsseldelta en de nabije omgeving van Zwolle uit weilanden en kleinschalige bedrijvigheid, blekerijen en werven. Ten noorden van de stad Zwolle is dit open weidegebied nog steeds aanwezig. Belangrijke actoren aan de zuidkant zijn verschillende ondernemers. Aan de noordkant bestaan de actoren uit ondernemers, natuurbeheerders en enkele bewoners. Voor het hele gebied zijn de gemeente Zwolle, Rijkswaterstaat en provincie Overijssel belangrijke spelers. De gemeente Zwolle onderzoekt diverse meekoppelkansen, waaronder het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit van de noordoever van het Zwarte Water.

Situatie Het afgekeurde traject loopt van de Spooldersluis langs het Zwolle-IJsselkanaal en de zuidoever van het Zwarte Water naar de Keersluis Zwolle en vervolgens langs de oostoever van het Zwarte Water tot de monding van de Vecht. Het projectgebied bestaat uit twee delen. Aan de zuidzijde ligt het industrieterrein Voorst en aan de noordzijde ligt de woonwijk Holtenbroek en een Natura 2000-gebied met weilanden, bos en water. Het industrieterrein Voorst is vanaf eind jaren veertig van de vorige eeuw ontwikkeld. Kenmerkend voor het gebied is dat veel bebouwing met de rug naar het water is gebouwd.

waterschap groot salland dijkring 53 salland urgentie 11 deltaprogramma deelprogramma rivieren en ijsselmeergebied

rte

W

at

De scope van dit project is in 2014 geactualiseerd, op basis van de nadere analyse van het veiligheidsprobleem. In de verkenningsfase wordt getrechterd van mogelijke alternatieven tot een voorkeursalternatief. De gemeente, provincie en diverse ondernemers spelen hierbij een belangrijke rol. Ook wordt rekening gehouden met lokale en landelijke ontwikkelingen, zoals het MIRT-onderzoek IJssel-Vechtdelta.

er Westerveld

Zw

a

Polder Mastenbroek

Verkenningsfase

N331

Wijde Aa

Stadshagen

Aa-Landen

Holtenbroek

Westenholte

N35

IJs

se

lka

na

al

A28

e-

Wipstrik

Zw

oll

Zwolle

IJsse l

Assendorp N337



Gouderak

Opgave

Omgeving

Van de dijken langs de Hollandsche IJssel is ruim 27 kilometer afgekeurd. In dijkring 14 aan de Schielandzijde voldoet de hel van de dijk niet, in dijkring 15 aan de Krimpenerwaardzijde voldoet vrijwel de gehele dijk niet. Het steile binnentalud zou bij hoge rivierwaterstanden kunnen afschuiven. Het project Gouderak is 3.480 meter lang.

Bij Gouderak wordt een aantal meekoppelkansen gezien. Er zijn problemen met de verkeersveiligheid; meerdere studies geven aan dat een vrijliggend fietspad zeer noodzakelijk is. Bij eventuele dijkversterking moet hier aandacht aan worden gegeven. Daarnaast hee de gemeente meerdere wensen voor de ontwikkeling van bedrijvigheid. Vanuit het Veenweidepact zijn er ontwikkelingen ten aanzien van natuur, recreatie en waterpeilen in het direct achterliggende gebied. Ook zijn er zijn meerdere ideeën vanuit het project Schoner en Mooier Hollandsche IJssel en de vanuit de provincie, zowel ten aanzien van natuur en recreatie als ten aanzien van economische ontwikkeling, zoals het idee voor een containerterminal.

Situatie

hoogheemraadschap van schieland en de krimpenerwaard dijkring 15 lopikeren krimpenerwaard urgentie 14 deltaprogramma deelprogramma rijnmond-drechtsteden

In het project Gouderak liggen aan de binnenzijde meerdere rijksmonumenten, bijvoorbeeld het Raadshuis van Gouderak en gemaal Verdoold. Verder hee de kern van Gouderak een hoge historische waarde. Achter de dijk bevindt zich veel lintbebouwing. De dijk is een belangrijke verbindingsweg. Daarnaast zijn de Hollandsche IJssel en haar oevers onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur. Bijzonder is verder dat zich achter de dijk een groot gat (wiel), als gevolg van een dijkdoorbraak bevindt.

Verkenningsfase In 2015 wordt de verkenningsfase gestart. De gemeente Ouderkerk wordt betrokken bij het project. Met de bewoners en andere belanghebbenden wordt in de verkenningenfase intensief contact gezocht met bewonersavonden en rondetafelgesprekken.

Zuidplaspolder

sse

l

A20

Moordrecht

J e I

Holland

s

ch

Gouderak Polder Middelblok

Niewerkerk a/d IJssel Zuidplas Polder Kattendijksblok

Lageweg

N219

Polder De Nesse

terug naar inhoud


Noordzeekanaal

hoogheemraadschap hollands noorderkwartier dijkring 13 noord-holland urgentie 19 deltaprogramma deelprogramma kust en deelprogramma ijsselmeergebied

Opgave

Omgeving

De lengte van de dijkversterking Noordzeekanaal waarmee de pre-verkenningsfase wordt gestart is circa 25 kilometer. De kering is afgekeurd op microstabiliteit, macrostabiliteit en piping. Daarnaast zijn 23 kunstwerken afgekeurd op voornamelijk betrouwbaarheid sluiting en stabiliteit van de constructie.

De omgeving is complex. De stakeholders zijn de vele bedrijven langs de dijk, de haven van Amsterdam en de grote gemeenten Amsterdam en Zaanstad. In de pre-verkenning worden deze complexe omgeving en eventuele meekoppelkansen met andere projecten in de omgeving in kaart gebracht.

Situatie

Verkenningsfase

Het Noordzeekanaal loopt van de sluis bij IJmuiden tot de Oranjesluizen. De gehele dijk is circa 50 kilometer lang. De waterkering is een categorie c-kering. Dit wil zeggen dat de dijk maximaal wordt belast als een andere primaire kering doorbreekt. Dat kan het geval zijn als dijkring 44 overstroomt. Het water komt dan vanuit de Noordzee, het IJsselmeer of vanaf de rivier de Lek. De dijk vormt de zuidzijde van dijkring 13, in beheer van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, maar vormt tevens de noordzijde van dijkring 44, deels in beheer van Hoogheemraadschap van Rijnland en deels van Hoogheemraad Amstel, Gooi en Vecht.

Het project Noordzeekanaal start in 2015 met de pre-verkenning, waarin de scope van het project op basis van de werkelijke veiligheid wordt bepaald. In het tweede deel van de verkenning wordt toegewerkt naar een voorkeursalternatief. De reden voor een pre-verkenning is grote onzekerheid omtrent de noodzaak en urgentie van de dijkversterking, in combinatie met potentieel hoge projectkosten. Daarnaast wordt deze fase gebruikt om gebiedskennis op te doen. De waterkering en omgeving zijn divers en complex, gebiedskennis draagt bij aan goede oplossingen voor het veiligheidsprobleem. Ook worden de consequenties van de nieuwe normering verkend en vertaald naar de scope.

Krommenie Purmerend

Wormer

A7

Wormerveer Beverwijk

A8

Zaandam

N o o rd

ze e k a n

aal

A10

Haarlem

A9

Amsterdam Schiphol

A5


A10


Capelle/Moordrecht

hoogheemraadschap van schieland en de krimpenerwaard dijkring 14 zuid holland urgentie 21 deltaprogramma deelprogramma rijnmond-drechtsteden

Opgave De hel van dijkring 14 langs de Hollandsche IJssel aan de Schielandzijde is afgekeurd. Het steile binnentalud zou bij hoge rivierwaterstanden kunnen afschuiven. Inmiddels is begonnen met de twee meest kritische delen, namelijk het dijkvak Dorpsstraat in Capelle aan den IJssel (400 meter) en het dijkvak Oosteinde in Moordrecht (700 meter).

werk. Daarnaast hee de gemeente het initiatief genomen om het hele gebied een opknapbeurt te geven (meekoppelkans). Een landschapsplan is opgesteld, gericht op de ontwikkeling van de openbare ruimte rondom het rijksmonument aan het raadhuisplein. Ook wordt de toegankelijkheid naar de rivier versterkt door ter plaatse op het talud een tribunetrap aan te leggen.

Situatie

Planuitwerking/Realisatiefase

In Capelle aan den IJssel liggen aan de binnenzijde van de waterkering twee rijksmonumenten: een plantsoen met een beschermd dorpsgezicht en een cultuurhistorisch en archeologisch waardevolle kasteelruïne met slotpark en dubbele slotgracht. In Moordrecht spelen de bereikbaarheid van de vier recreatieparken in de zomerperiode en de verkeerssituatie een grote rol. De dijk is ook een belangrijke verbindingsweg.

Het project bevindt zich momenteel in de planuitwerking en realisatiefase. De ontwerpprojectplannen voor Capelle aan den IJssel en Moordrecht zijn ter inzage gelegd en worden naar verwachting eind dit jaar vastgesteld door de Verenigde Vergadering. De eerste proefsleuven voor de kabels en leidingen zijn gegraven en de taxateurs voor de grondverwerving zijn op pad. De aanbesteding van de aannemer is in volle gang. De planning is om medio 2015 te gunnen.

Omgeving In Capelle aan den IJssel wordt de dijkversterking in grond uitgevoerd. Om de cultuurhistorische kasteelbiotoop in stand te houden, wordt bij de slotgracht een oeverconstructie met vlonderpad gerealiseerd. De inpassing in dit gebied is maat-

Zuidplaspolder A20

Moordrecht

Nesselande

Gouderak

Zuidplas

Ro•erdam

Niewerkerk a/d IJssel

Zevenkamp

Lageweg

Dorrestein

Schollevaar

Polder Kattendijksblok

N219

Polder De Nesse

Capelle a/d IJssel Oostgaarde

Ho

IJ s s

el

Ouderkerk a/d IJssel

llandsche

Polder Kromme Zijde

Krimpen a/d IJssel

terug naar inhoud


Randmeerdijk

Opgave

Omgeving

In dit project wordt een reëel beeld gekregen van de werkelijke opgave om de Randmeerdijk te laten voldoen aan de norm. De werkzaamheden bestaan uit onderzoek en geavanceerde/ vernieuwende berekeningen. De geavanceerde berekeningen zijn gebaseerd op intredeweerstand, in combinatie met tijdaankelijke beschouwing. Bij de vernieuwende berekeningen wordt gerekend met een reëel percentage lucht in de bodem. De resultaten hiervan kunnen van invloed zijn op een beheerderoordeel en/of acceptatierisico’s van de restprofielbenadering.

De impact op de omgeving is minimaal vanwege het karakter van de werkzaamheden (onderzoek). De onderzoeken bestaan uit sonderingen en boringen. Deze worden voor zover nu duidelijk niet op particuliere grond uitgevoerd. Dit geldt ook voor de infiltratieproeven in het voorland.

Situatie

waterschap vallei en veluwe dijkringen 11 ijsseldelta urgentie 27 deltaprogramma deelprogramma ijsselmeergebied

De Randmeerdijk ligt globaal tussen Elburg (zuidelijk) en Noordeinde. Hoogwater als gevolg van opwaaiing op het Randmeer hee tot gevolg dat de dijk op het gebied van piping, macrostabiliteit en hoogte op grote delen is afgekeurd. Ook is de dijk op bekleding afgekeurd, maar hiervoor is het waterschap in 2010 begonnen met kwaliteitsverbetering van de zode.

Verkenningsfase In dit project wordt alleen de verkenningfase doorlopen. Deze begint met een nadere analyse van het veiligheidsprobleem om te bepalen welke delen van de kering daadwerkelijk moeten worden verbeterd. Met deze manier van werken wordt voorkomen dat verbetermaatregelen onnodig uitgevoerd gaan worden.

N50

Flevoland

N309

Dr

on

term

eer

Polder Oosterwolde

Elburg Oldebroek

e

w lu

Ve

m

ee

r

N308 N310 N309

A28

’t Harde

Hoogwaterbeschermingsprogramma terug naar inhoud


Genemuiden - Hasselt

Opgave Van de dijken langs het Zwarte Water tussen Genemuiden en Hasselt is in de derde toetsronde drie kilometer afgekeurd op binnenwaartse stabiliteit, piping, of buitenwaartse stabiliteit.

Situatie

waterschap groot salland dijkring 10 mastenbroek urgentie 28 deltaprogramma deelprogramma rivieren en ijsselmeergebied

terug naar inhoud

De Polder Mastenbroek is een van de oudste polders van Nederland. Het vroegst bekende jaartal waarin de polder Mastenbroek genoemd wordt, is 1364. In het noorden wordt de polder door de Kamperzeedijk begrensd, in het westen en oosten door de rivierdijken van de IJssel en het Zwarte Water. De historische boerderijen langs de weteringen zijn op terpen gebouwd, omdat de dijken tot aan het begin van de twintigste eeuw nog met enige regelmaat doorbraken. Bij de laatste dijkversterking in de periode 1999-2003 is het oorspronkelijke karakter van de relatief smalle en hoge dijk zo veel mogelijk gehandhaafd. Hetzelfde gebied is onderdeel geweest van het in 2003 afgeronde project Dijkversterking achter Ramspol.

de Ecologische Hoofdstructuur en een Natura 2000-gebied vanwege de aanwezigheid van onder andere kievietsbloemhooilanden. Aan de noordwestkant van het projectgebied hee de gemeente Zwartewaterland het voornemen een stadsrandzone te ontwikkelen, mogelijk door de aanleg van een landschapsdijk. Naast de gemeente, bewoners en natuurbeheerders zijn, Rijkswaterstaat en de provincie Overijssel belangrijke spelers.

Verkenningsfase Uit een nadere analyse van het veiligheidsprobleem in 2014 blijkt dat de dijk toch voldoet aan de huidige veiligheidseisen en daarmee in betere conditie verkeert dan aanvankelijk werd verondersteld. Vanuit de huidige veiligheidseisen is er daarom op de korte termijn geen dijkversterking nodig. Het waterschap onderzoekt momenteel de impact van de toekomstige nieuwe normering op dit traject. Aankelijk van de uitkomst wordt besloten of de verkenning wordt voortgezet.

Omgeving De dijk tussen Genemuiden en Hasselt is van grote cultuurhistorische waarde. De dijk maakt daarnaast onderdeel uit van


Pannerden/Loo

Opgave

Omgeving

Van dijkring 48 aan de oostzijde van het Pannerdensch Kanaal is circa 500 meter afgekeurd op sterkte. Het project Pannerden/ Loo bestaat uit twee trajecten. Het traject bij Pannerden (250 meter) is afgekeurd op macrostabiliteit binnenwaarts, het traject bij Loo (tevens 250 meter) is afgekeurd op piping.

In de directe omgeving zijn de voornaamste betrokkenen de gemeente Rijnwaarden, gemeente Duiven, agrariërs en bewoners die direct aan de dijk wonen.

Situatie De landsgrensoverschrijdende dijkring 48 bestaat in totaal uit circa 98 kilometer waterkering, waarvan 53 kilometer in Nederland en 45 kilometer in Duitsland ligt. Instandhouding van deze dijkring, waar beide afgekeurde dijkvakken onderdeel van uitmaken, is essentieel voor de landelijke waterafvoerverdeling over de Rijntakken. Het dijkvak bij Pannerden ligt direct tegen de bebouwde kom aan, net ten noorden van het regelwerk Pannerden, dat zorgt voor de waterverdeling over Waal en Rijn. Het dijkvak bij Loo ligt in het buitengebied tussen Loo en Westervoort. Beide dijkvakken betreffen ‘groene’ grasdijken en hebben een maximale kerende waterhoogte van ongeveer vier meter.

waterschap rijn en ijssel dijkring 48 rijn en ijssel urgentie 34 deltaprogramma deelprogramma rivieren

Verkenningsfase Het project bevindt zich momenteel aan het begin van de verkenningsfase, waarbij het waterschap tot de keuze van een voorkeursalternatief gaat komen. Er zijn principiële vragen te beantwoorden. Moeten de dijkvakken in afwijking van de rest van de dijkring voldoen aan de nieuwe veel strengere normering en pipingregels? Of is het acceptabel – gelet op de opgave – dat deze dijkvakken in een later stadium aangepast worden op basis van deze nieuwe inzichten?

Groessen

Loo nn Pa

erd sch en Ka na a

l

Doornenburgsche Buitenpolder

Angeren

Pannerdensche Waard

Pannerden Doornenburg

terug naar inhoud


Gameren

Opgave Dijkverbetering Gameren bestaat uit circa 300 meter op piping afgekeurde dijkvakken. Er zijn echter diverse ontwikkelingen en inzichten waar rekening mee moet worden gehouden, zoals Ruimte voor de Rivier, nieuwe normen, nieuwe pipingregels en de projectoverstijgende verkenning Piping.

Situatie Het dijktraject Gameren ligt langs de Gamerensche Waarden langs de Waal bij Gameren in de Bommelerwaard, een streek in het zuidwesten van de provincie Gelderland in de gemeente Zaltbommel. De dijkvakken liggen direct langs binnendijkse plassen, een bosperceel en weiland. De dijkvakken zijn in 1995 versterkt, maar bij de toetsing in 2011 is geconstateerd dat onvoldoende kwelweglengte aanwezig is ter plaatse van het binnendijkse water.

waterschap rivierenland

Omgeving dijkring 38 bommelerwaard urgentie 39 deltaprogramma deelprogramma rivieren

Het project hee een gevoelige omgeving. Enerzijds vanuit het verleden: emotie en onbegrip rondom de soms wel heel kordaat uitgevoerde dijkverbeteringen onder de Noodwet Deltaplan Grote Rivieren na het hoogwater van 1995. Anderzijds speelt

de actualiteit een rol: de regio staat volop in de belangstelling in de Voorkeursstrategie Waal en Merwedes binnen het Deltaprogramma Rivieren, in de structuurvisie WaalWeelde en in diverse lokale/regionale gebiedsprocessen. Met name de voorgestelde dijkteruglegging bij Brakel hee veel aandacht in de voorkeursstrategie. Ook de diverse vergravingen in de uiterwaarden vanuit het programma WaalWeelde hebben een forse impact op het gebied.

Verkenningsfase Het project Gameren bevindt zich in de verkenningsfase en begint met een nadere analyse van het veiligheidsprobleem om te bepalen welke delen van de kering daadwerkelijk moeten worden verbeterd. Er wordt gewerkt aan een Plan van Aanpak, dat daarna ter goedkeuring wordt aangeboden aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Dit dijkvak is ingebracht voor een pilot in het kader van de projectoverstijgende verkenning (POV) Piping. De realisatie kan in één jaar. Voor de verkenning is gezien de POV Piping twee jaar aangehouden. Omdat het project eenvoudig lijkt, is voor planuitwerking één jaar uitgetrokken. In 2014 en 2015 wordt nader onderzocht welke delen van de dijk verbeterd moeten worden om aan de veiligheidsdoelstelling te kunnen voldoen.

Haaen

Wa a Nieuwaal

l Gamerensche Waarden

Gameren

N322

terug naar inhoud


IJsseldijk Gouda

Opgave Het project betre de noordelijke dijk langs de (open) Hollandsche IJssel in Gouda, tussen de Julianasluis en de Waaiersluis. In dit project worden de meest urgente delen van de IJsseldijk Gouda aangepakt. Deze bestaan uit 1,7 kilometer dijk en twee kunstwerken. De dijk is afgekeurd op hoogte, macrostabiliteit buiten en binnen en stabiliteit bekleding. De sluizen zijn afgekeurd op de sterkte en stabiliteit van de constructie en het grondlichaam en op de betrouwbaarheid van de sluiting.

Situatie De Hollandsche Ĳssel was oorspronkelijk een zijarm in de Rijndelta. Het huidige tracé van de IJsseldijk is grotendeels oorspronkelijk te noemen. Op en om de IJsseldijk bevinden zich landschappelijke-, natuur- en cultuurmonumentale, archeologische en stedenbouwkundige waarden. In het gebied liggen diverse rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en een archeologisch monument bij de Mallegatsluis.

hoogheemraadschap van rijnland dijkring 14 zuid-holland urgentie 40 deltaprogramma deelprogramma rivieren en rijnmond-drechtsteden

Verkenningsfase Vanwege de urgentie voor stabiliteit is besloten tot een gefaseerde aanpak. Spoor 1 bestaat uit de uitvoering van stabiliteitsmaatregelen in 2016, spoor 2 uit het op hoogte brengen van de kering en het op orde brengen van de sluizen in 2019. Voor spoor 1 wordt in 2015 het voorkeursalternatief vastgesteld en start de planuitwerkingsfase. Voor spoor 2 wordt 2015 gebruikt voor de verkenningsfase.

De dijkverbetering vindt plaats tussen dichtbebouwd stedelijk

Kort Haarlem

Gouda

Kromme Gouwe

Omgeving

gebied en de vaargeul in de Hollandsche IJssel. Het stedelijk gebied is zowel cultuurhistorisch als economisch van belang en de vaargeul loopt dicht langs de dijk. De aanpassing van de hoogte van de dijk en de kunstwerken hee grote gevolgen in de stedelijke omgeving van Gouda. Rijnland wil daarom zorgvuldig vaststellen wat de optimale ontwerphoogte voor de dijk is. De richtlijnen omtrent kunstwerken zijn relatief nieuw. Daarom wordt het veiligheidstekort van de bestaande situatie nader geanalyseerd in een faalkansanalyse. Bij het project zijn gemeente Gouda, provincie Zuid-Holland, Rijkswaterstaat, wijkteams, bedrijven en belangenpartijen voor cultuurhistorie, landschap en archeologie betrokken.

Waaiersluis

N228

Korte Akkeren

Stolwijkersluis Julianasluis

l

N207

Js

se

Hollandsch

eI

terug naar inhoud

Polder Veerstalblok


Koppelstuk Eemdijk/ Spakenburg

Opgave

Omgeving

De historische Oude Haven van Spakenburg hee over een lengte van 170 meter een hoogtetekort. De aansluitende Westdijk hee een binnenwaarts stabiliteitsprobleem over een lengte van 350 meter.

Het project ligt met de Oude Haven van Spakenburg in een bijzondere omgeving. De Oude Haven is de voormalige Zuiderzeehaven en hee een beschermd dorpsgezicht. De gemeente Bunschoten en de direct belanghebbenden rondom de haven zijn daarom vanaf de start zeer nauw betrokken bij het project. Dat hee geleid tot een gedragen oplossing, die zo goed mogelijk aansluit bij het behoud van de bestaande bijzondere waarden in de omgeving.

Situatie De twee trajecten liggen beide in de gemeente Bunschoten en hebben een eigen karakter. De Oude Haven kent een zeer waardevol historische karakter en hee een belangrijke economische en recreatieve functie voor het dorp. Een vaste constructie tast deze waarden te veel aan. Daarom is gekozen voor een innovatieve oplossing voor het hoogteprobleem: een flexibele kering, verzonken in de bestaande kademuur. De maatgevende situatie bestaat uit een zware noordwesterstorm, die in slechts enkele uren het water hoog op kan stuwen. Hierdoor is het een grote uitdaging om deze waterkering met deze lengte op tijd gesloten te krijgen en zijn traditionele oplossingen niet toereikend. De Westdijk is een voormalige Zuiderzeedijk. Het te verbeteren traject ligt aan de rand van het dorp in een open landelijk gebied. De verbetermaatregel bestaat uit het aanbrengen van een binnenwaartse stabiliteitsberm.

waterschap vallei en veluwe dijkring 45 gelderse vallei urgentie 60 deltaprogramma deelprogramma ijsselmeergebied

Realisatiefase Het project bevindt zich in de planuitwerking en contractvoorbereidingsfase. Het is een koppelstuk met het HWBP-2 project Dijkverbetering Zuidelijke Randmeren en Eem, waarin 22 kilometer dijk wordt verbeterd. Voor het project Eemdijk/ Spakenburg is reeds een projectplan met bijbehorende uitvoeringsbesluiten goedgekeurd en in de eerste hel 2015 zal het project worden aanbesteed. In het najaar van 2015 wordt gestart met de uitvoering. Gezien het innovatieve karakter van de oplossing in Spakenburg en de complexe omgeving is gekozen voor een prestatiecontract (UAV-GC).

Maatpolder

Eem

Ni

jke

rkernauw

Spakenburg

Bikkerspolder

Polder de Haar A1

Baarn

Polder Zeldert N199

Amersfoort

terug naar inhoud


Eemshaven - Delfzijl

Opgave

Omgeving

Het traject Eemshaven - Delfzijl beslaat 11,5 kilometer kering die afgekeurd is op macrostabiliteit binnenwaarts en bekleding (gras, steen en koperslak). De opgave voor macrostabiliteit is vergroot door de verwachte aardbevingen als gevolg van de gaswinning in Groningen. Mogelijk wordt ook de opgave voor hoogte vergroot door verweking als gevolg van de trillingen. Dit laatste wordt nader onderzocht in de verkenning.

Er zijn veel stakeholders betrokken bij dit project. De gemeenten en provincie werken mee om de structuurvisies en de voorkeurstrategie van het Deltaprogramma Waddengebied uit te werken tot een breed bestuurlijk gedragen voorkeursalternatief, waarin meekoppelkansen worden meegenomen. Deze kansen liggen vooral in gebiedsontwikkeling binnendijks en in een multifunctionele dijk. De aandacht gaat uit naar gasleidingen onder en naast de dijk en het Natura 2000-gebied Waddenzee aan de teen van de dijk.

Situatie

waterschap noorderzijlvest dijkring 6 fryslân en groningen urgentie 15 deltaprogramma deelprogramma waddengebied

De kering grenst aan het haventerrein bij de Eemshaven. Hier zijn ideeën voor windturbines op de Oostpoderdijk. Tussen Eemshaven en Delfzijl liggen bunkers, huizen, een kruisende gasleiding en een HOWA-leiding (afvalwaterleiding HoogkerkWaddenzee) dicht tegen de kering aan. Bij Delfzijl ligt buitendijks het Eemshotel met parkeerplaats en oprit op de kering. Het laatste stukje kering is onderdeel van het plan Marconi met het idee om de kering te verleggen, zodat er een verbinding tussen de stadskern en het strand onstaat.

Planuitwerkingsfase De verkenning van dit project is deels onderdeel van de projectoverstijgende verkenning Waddenzeedijken en wordt eind 2014 afgerond met een bestuurlijk gedragen voorkeursalternatief. In 2015 volgt de planuitwerking en in 2016 de realisatie. De voorkeursstrategie en kansen voortkomend uit het Deltaprogramma Waddengebied worden meegenomen in de keuze voor het voorkeursalternatief.

Eemshaven

Duitsland

N46

st Oo frie

sch eG

aa t

N39

je

Spijk

Polder Vierburen

Reiderplaat N33

Holwierde

Delfzijl



Landelijke verkenning Zeingsvloeiing

Opgave

Omgeving

In de Verlengde Derde Toetsing primaire waterkeringen zijn diverse dijkvakken langs Oude Maas, Spui, Haringvliet en Grevelingen met een totale lengte van 6.650 meter afgekeurd op zeingsvloeiing. Dit faalmechanisme wordt veroorzaakt door voortgaande erosie, waardoor diepe gaten met steile taluds in de rivierbodem kunnen ontstaan. Op plaatsen met weinig voorland en voortgaande erosie langs de oevers kan hierdoor de stabiliteit van de waterkering in gevaar komen.

Bij de verkenning zijn verschillende waterschappen, Rijkswaterstaat en kennisinstellingen betrokken. Aan het project is een landelijke verkenning gekoppeld, met als doel om de kennis over zeingsvloeiing op niveau te brengen. Deze kennis wordt gebruikt om de landelijke verkenning Zeingvloeiing op te starten, en om een nieuwe afweging te kunnen maken over de programmering en ranking. Daarbij worden de resultaten vanuit de landelijke verkenning direct in de praktijk bij projecten van het Hoogwaterbeschermingsprogramma toegepast.

Situatie De afgekeurde dijkvakken liggen langs de Oude Maas, ter hoogte van Hoogvliet en Spijkenisse, in het Haringvliet, bij Middelharnis, en in de Grevelingen, nabij Ouddorp. Onduidelijk is momenteel wat de oorzaak is van het fenomeen zeingsvloeiing: worden de condities voor zeingsvloeiing door vaargeulbeheer geschapen, is de keringbeheerder voornamelijk aan zet om mogelijk optreden van zeingsvloeiing vanuit regulier beheer te voorkomen of hoort dit fenomeen terecht thuis in het HWBP-programma? Daarbij speelt een beleidsmatige vraag of monitoring (van de taluds) en beheer een adequate oplossing is voor de afgetoetste dijkvakken. Deze beleidsvraagstukken worden in de landelijke verkenning opgepakt.

waterschap hollandse delta dijkring 17, 20 en 25 urgentie 38 deltaprogramma deelprogramma rivieren

Maasvlakte

Ni N15

eu

we

Maassluis

W ate

r

Ra

we

kv

Oostvoorne

an e Sch

Brielle

elh oe k

Verkenningsfase Na een second opinion door Deltares zijn enkele trajecten als urgent tot zeer urgent aangemerkt. Dit vormde de basis om in augustus 2013 op enkele plekken noodmaatregelen uit te voeren. De landelijke verkenning wordt in 2015 uitgevoerd, zodat de resultaten daarvan meegenomen kunnen worden in de volgende programmering. Deze landelijke verkenning wordt gefinancierd door het ministerie van Infrastructuur en Milieu.

A20

Vlaardingen

g

A15

Ro•erdam

Voorne

N57

Hellevoetsluis

Spijkenisse

Goeree Ouddorp

Ha ring vlie

Putten

t

Middelharnis

Tiengemeten

Gr

Overflakkee

ev

eli

Schouwen

ng

enm

Zierikzee

terug naar inhoud

eer

N59

Kram me r

Vo l k e r a k


Burghsluis - Schelphoek

Opgave

Verkenningsfase

Het dijktracé op Schouwen langs de Oosterschelde tussen Burghsluis en Schelphoek (de Koudekerksche inlaag) is voor vijf deeltrajecten, met een totale lengte van 1200 meter, afgekeurd op piping en binnenwaartse stabiliteit. Verder is de bekleding op het hele traject afgekeurd. Binnen de scope van het project ‘Herstel gezee steenbekledingen’ is de afgekeurde bekleding in 2014 versterkt.

Als eerste stap van de verkenningsfase is een nadere precisering van het veiligheidsprobleem uitgevoerd. De noodzaak van de maatregel is in 2012/2013 voor vier van de vijf deeltrajecten herbevestigd. In de haven Burghsluis bleek geen maatregel nodig te zijn, omdat het werkelijke stijghoogteverloop gunstiger is dan bij de toetsing in 2010 kon worden aangenomen. Voor de andere trajecten is een vervolgstudie nodig om het dikteverloop van de deklaag en de respons van de waterstand in het achterland vast te stellen. In het najaar 2014 wordt dit onderzoek afgerond, zodat eind 2014 de omvang van de problematiek definitief kan worden bepaald. Vervolgens wordt verkend of de trajecten geschikt zijn om alternatieve pipingmaatregelen toe te passen, als onderdeel van de projectoverstijgende verkenning Piping. De uitvoering is gepland in 2016.

Situatie Bij de ramp in 1953 is op dit traject alleen de dijk in de haven van Burghsluis en van de achterliggende polder doorgebroken. Bij het herstel is de dijk verlegd en de haven vergroot. Aan de binnenzijde van de dijk bevindt zich de Plompe Toren, een restant van de voormalig aanwezige kerk van het verdronken dorp Koudekerke.

waterschap scheldestromen

Omgeving dijkring 26 schouwen duiveland urgentie 45 deltaprogramma deelprogramma zuidwestelijke delta

Bij dit project is Natuurmonumenten betrokken als pachter van de achterliggende inlaag. Deze inlaag is een Natura 2000-gebied. De dijk, de achterliggende inlaag en inlaagdijk zijn in eigendom bij het waterschap en worden verpacht aan Natuurmonumenten.

N57

Schouwen

Ko

ud

eke

rk

e sch

Inl

aa

g

Schelphoek

Burghsluis

O

t os

er

s

e ch

ld

e

Roggenplaat

terug naar inhoud


Flaauwershaven/ Borrendamme

Opgave Het dijktracé op Schouwen langs de Oosterschelde bij Flaauwershaven en bij Borrendamme is op twee deeltrajecten afgekeurd over een lengte van 600 meter. Bij Flaauwershaven is de waterkering afgekeurd op piping. Bij Borrendamme (Boerderij de Ruyter) is de kering deels afgekeurd op buitenwaartse stabiliteit en deels op binnenwaartse stabiliteit. Verder is de bekleding op het hele traject afgekeurd. Binnen het project ‘Herstel gezee steenbekledingen’ is in 2013 bij Borrendamme de bekleding verbeterd, rekening houdend met een toekomstige aanleg van een buitenberm.

Situatie Bij de ramp in 1953 zijn op dit traject geen doorbraken geweest. Bij Borrendamme hee een boerderij gestaan, die in 2008 is afgebrand. De leegstaande boerderij is verder gesloopt. Alleen de fundamenten van de boerderij zijn nog deels aanwezig.

waterschap scheldestromen dijkring 26 schouwen duiveland urgentie 49 deltaprogramma deelprogramma zuidwestelijke delta

Omgeving

Dienst Landelijk Gebied (DLG) en Natuurmonumenten. Bij Flaauwershaven is mogelijk ook een particuliere grondeigenaar betrokken.

Verkenningsfase Als eerste stap van de verkenningsfase wordt een nadere precisering van het veiligheidsprobleem uitgevoerd. In de verkenningsfase wordt verder onderzoek uitgevoerd om de noodzaak te verifiëren en de omvang van de maatregelen te preciseren. Bij Borrendamme is op basis van eerder onderzoek de noodzaak voor het treffen van maatregelen herbevestigd. Het werkelijke stijghoogteverloop is ongunstiger dan de aannames waarop de aeur bij de toetsing in 2010 is gebaseerd. Op basis van een bijgestelde planning wordt de analyse bij Flaauwershaven in het eerste kwartaal 2015 afgerond. Vervolgens wordt verkend of deze locatie geschikt is om alternatieve pipingmaatregelen toe te passen, als onderdeel van de projectoverstijgende verkenning Piping. De uitvoering is gepland in 2016.

Bij Borrendamme en Flaauwershaven is Natuurmonumenten betrokken als eigenaar van de gronden. Een deel van de benodigde grond bij Borrendamme zal worden gekocht van

Schouwen - Duiveland Wevers inlaag

Mosselbank Roggenplaat N59

Oo

st

er

sc

he

Zierikzee

ld

e terug naar inhoud


Apeldoorns Kanaal

Opgave De primaire kering langs het vijfde en zesde pand van het Apeldoorns Kanaal is in de derde toetsronde afgekeurd op piping en heave (onvoldoende sterke damwand). De opgave bestaat uit het verbeteren van totaal circa 2.500 meter waterkering.

Situatie

worden met deze projecten. Dit betekent minder overlast voor de bewoners en efficiencyvoordeel. Ook de provincie hee hier veel belang bij.

Verkenningsfase In 2014 wordt de verkenningsfase doorlopen, begin 2015 de planuitwerking en de uitvoering is gepland voor de tweede hel van 2015.

Het kanaalgedeelte tussen het vijfde en zesde pand van het Apeldoorns Kanaal ligt in de gemeenten Heerde en Haem, nabij het buurtschap Hezenberg.

Omgeving Het gebied van de waterkering valt binnen de Veluwekroon: een samenwerking tussen Rijkswaterstaat, provincie Gelderland, gemeenten Heerde en Haem en het waterschap. Een van de prioritaire projecten is ‘Samenwerken aan een mooi, schoon en veilig Apeldoorns Kanaal’. Vooral in 2014 en 2015 worden hiervoor werkzaamheden uitgevoerd, zoals de sanering van het vijfde pand, herinrichting van het vijfde en zesde pand en het beweegbaar maken van bruggen. Er wordt onderzocht of de werkzaamheden voor de waterkering gecombineerd kunnen

waterschap vallei en veluwe dijkring 52 oost-veluwe urgentie 51 deltaprogramma deelprogramma rivieren

Zwolle IJs

sel

Ha•em

A50

Hoenwaard

Ve l u he W eter

pe

ing

ldoorns kanaal

wsc

Wapenveld-Noord

A

Wapenveld

Hoogwaterbeschermingsprogramma terug naar inhoud



Opgave Het dijktracé op Zuid-Beveland West langs de Westerschelde tussen Hansweert en Borssele is voor elf deeltrajecten over een totale lengte van 2.200 meter afgekeurd op binnenwaartse stabiliteit. Daarnaast is de dijk op één deeltraject ook afgekeurd op voorland.

Situatie In 1953 is hier slechts één dijkdoorbraak ontstaan, direct grenzend aan één deeltraject (bij de hoek van Baarland). In de periode 2011-2012 is op het betreffende deeltraject bestorting aangebracht en resteert alleen nog de aeuring op binnenwaartse stabiliteit.

Verder worden gemeenten en de direct belanghebbenden betrokken bij de planuitwerking.

Verkenningsfase Als eerste stap van de verkenningsfase wordt een nadere precisering van het veiligheidsprobleem uitgevoerd. Voor de Derde Toetsing in 2010 zijn op meerdere locaties binnen en nabij de afgekeurde trajecten peilbuismetingen uitgevoerd, bedoeld om een gebiedsbenadering voor het mechanisme piping en stabiliteit te kunnen toepassen. Het onderzoek zal voor eind 2014 worden afgerond, zodat in het eerste halaar van 2015 de omvang van het veiligheidsprobleem definitief kan worden vastgesteld. De uitvoering is in 2017 gepland.

Omgeving waterschap scheldestromen dijkring 30 zuid-beveland west urgentie 52 deltaprogramma deelprogramma zuidwestelijke delta A256

Voor de meeste deeltrajecten betre het achterland een agrarisch gebied. Bij een enkel deeltraject ligt er een camping direct achter de dijk. In Hansweert bevindt zich vlak achter de dijk een woonwijk en bij één deeltraject ligt er een inlaag achter de dijk. De voorbereiding en realisatie worden in samenwerking met het projectbureau Zeeweringen (samenwerkingsverband tussen Rijkswaterstaat en waterschap) uitgevoerd.

Goes Kapelle A58

N62

Heinkenszand ’s-Gravenpolder

Zuid-Beveland

N62

Westerschelde

Kloosterzande

Terneuzen

terug naar inhoud


Emanuelpolder

Opgave Het volledige dijktracé op Zuid-Beveland Oost langs de Westerschelde bij de Emanuelpolder is over een lengte van 2.600 meter afgekeurd. Van de dijk achter het schor bij de Emanuelpolder is de grasbekleding afgekeurd in de gollapzone. Bij de toetsing is het oordeel gebaseerd op een nieterosiebestendige kleilaag.

omgeving. De voorbereiding en realisatie worden in samenwerking met het projectbureau Zeeweringen (samenwerkingsverband tussen Rijkswaterstaat en waterschap) uitgevoerd. Vanwege de hoge natuurwaarden van het schor bestaat er in de omgeving een sterke voorkeur voor realisatie van de verzwaring zonder ruimtelijke consequenties,

Planuitwerkingsfase Situatie Bij de ramp in 1953 zijn op dit traject geen doorbraken geweest. Tussen 1970 en 1985 hee een zeewaartse dijkverzwaring plaatsgevonden. Verder hebben het slik en schor zich uitgebreid tot 1970. Hierna is het schor deels weer in breedte afgenomen. Ter plaatse resteert nog een schorbreedte van 200 à 400 meter. Om verdere schorafname tegen te gaan zijn in 1995 twee strekdammen op het schor aangebracht.

waterschap scheldestromen

Omgeving dijkring 31 zuid-beveland oost urgentie 57 deltaprogramma deelprogramma zuidwestelijke delta

Naast het waterschap zijn ook Staatsbosbeheer en een particuliere eigenaar betrokken als beheerder van het schor bij de Emanuelpolder. Verwacht wordt dat alleen tijdens de realisatie van het werk sprake is van enige impact op de

Het ontwerp met voorkeursvariant is uitgewerkt. Om de natuurwaarden van de schorren te behouden, is gekozen voor een volledige erosiebestendige kleidijk aan de buitenzijde en op de kruin. Door het gekozen versterkingsprofiel, het versteilen van het buitentalud met enige kruinverhoging, voldoet de dijk ook op hoogte aan de ontwerpomstandigheden over vijig jaar. De review van het ontwerp vond plaats in mei 2014. De benodigde vergunningen en de goedkeuring projectplan Waterwet zijn verleend in augustus 2014. Hiermee zijn alle benodigde stukken beschikbaar en wordt een subsidieaanvraag bij het Hoogwaterbeschermingsprogramma ingediend voor de realisatiefase, die in 2015 gepland is. Dit werk wordt gecombineerd met de Pieterspolder in de Oosterschelde van het projectbureau Zeeweringen.

Roelshoek

Krabbendijke

Z u id-Bevela nd Waarde

A58

Gawege

Emanuelpolder

W

es

te

rs

ch

eld

e Platen van Valkenisse

terug naar inhoud


Inlaag Zuidhoek/ Bruinisse

Opgave

Omgeving

Van de dijken op Schouwen langs de Oosterschelde voldoen drie dijktracés niet aan de normen. Eén traject bij Zierikzee, inlaag Zuidhoek, voldoet niet aan de eisen voor piping. Twee trajecten bij Bruinisse voldoen niet aan de eisen voor binnenwaartse macrostabiliteit. Over een grotere lengte zijn tekorten aan de harde bekleding.

De inlaag Zuidhoek is in eigendom bij het waterschap. Daarnaast is Natuurmonumenten betrokken als beheerder. Bij Bruinisse ligt de dijk in een stedelijk gebied; de gemeente Schouwen-Duiveland wordt direct betrokken bij het uitwerken van versterkingsmaatregelen.

Verkenningsfase Situatie

waterschap scheldestromen dijkring 26 schouwen-duiveland urgentie 58 deltaprogramma deelprogramma zuidwestelijke delta

Het project betre drie afgekeurde deeltrajecten met een totale lengte van 900 meter. Bij inlaag Zuidhoek is één deeltraject van 600 meter afgekeurd op piping. Bij Bruinisse zijn twee deeltrajecten (200 en 100 meter) afgekeurd op binnenwaartse stabiliteit. Op basis van vervolgonderzoek zijn deze twee deeltrajecten bij Bruinisse vooralsnog goedgekeurd. Gezien de geografische kenmerken van de inlaag Zuidhoek bedraagt de maximale lengte van de verbeteringsmaatregel ten aanzien van piping 950 meter. In het kader van het project Zeeweringen (samenwerkingsverband tussen Rijkswaterstaat en waterschap) wordt de bekleding op dit traject in 2015 versterkt.

In het vervolg op de toetsing 2010 is als eerste stap van de verkenningsfase in 2011/2012 verder onderzoek uitgevoerd om de noodzaak te verifiëren en de omvang van de maatregelen te preciseren. Uit de analyse bij de inlaag Zuidhoek is gebleken dat precisering van de deklaagdikte en de respons van de waterstand aan de binnenzijde van de dijk nodig is om tot planuitwerking te kunnen over te gaan. Dit onderzoek wordt eind 2014 afgerond. Hierdoor is het niet meer mogelijk om de pipingmaatregel te combineren met de verbetering van de bekleding. De uitvoering is in 2016 gepland. Verder zal worden nagegaan of deze locatie geschikt is om alternatieve pipingmaatregelen toe te passen. Dit is onderdeel van de projectoverstijgende verkenning Piping.

Ove r flak ke e

Brouwershaven

Gr

Herkingen

ev

el

in

ge

n

Duiveland

Bruinisse Nieuwerkerk

Zierikzee

Oosterland

N59

N256

O

s Ma

o

st

er

sc

tg

at

Sint Annaland

h

el de

Tholen

Stavenisse N286

terug naar inhoud


Alexanderhaven

Opgave

Omgeving

De waterkering rond de Alexanderhaven te Roermond hee in de derde toetsronde een negatief veiligheidsoordeel gekregen. Over een lengte van 1.700 meter zijn maatregelen nodig om dit gedeelte van dijkring 76 weer aan de veiligheidsnorm te laten voldoen. De waterkering is afgekeurd vanwege een hoogtetekort.

In het gebied van de dijkversterking is een grootschalige gebiedsontwikkeling gaande: Masterplan Jazz City. De projectontwikkelaar en de gemeente Roermond – voor wie de gebiedsontwikkeling invulling gee aan de visie op ruimtelijke en economische ontwikkeling – zijn belangrijke stakeholders, net als de diverse bedrijven die aan het later aan te pakken deeltraject liggen. Daarnaast zijn ook Rijkswaterstaat, het Design Outlet Center, de brandweer en de provincie Limburg betrokken.

Situatie

waterschap roer en overmaas

Realisatiefase Het project is opgesplitst in een drietal gedeeltes, waarvan het eerste deel – de kademuur bij Roermond bij het in aanbouw zijnde indoor-pretpark Yumble – in 2014 wordt gerealiseerd. Het tweede deel – een grondlichaam bij Design Outlet Center – zal in 2015 worden gerealiseerd. De uitvoering van het laatste deel vindt plaats in 2017/2018.

La t era

alk ana a

l

dijkring 76 roermond deltaprogramma deelprogramma rivieren

De waterkering bestaat uit een kademuur die direct aan het water ligt. De gebiedsontwikkeling die hier plaatsvindt biedt kansen om het tracé van de waterkering te verplaatsen naar een locatie die betere mogelijkheden biedt voor een goede inpassing van de kering in de omgeving en voor besparing van de totale maatschappelijke kosten. De uitdaging is aangegaan om in overleg met alle stakeholders de kansen voor win-winsituaties zo goed mogelijk te benuen. De tweede uitdaging was om in dit stedelijke gebied tot een ontwerp te komen dat voldoende flexibel, uitbreidbaar of robuust is, zodat ook in de toekomst aan de weelijke veiligheidsnormen voldaan kan worden. Dit met het oog op verwachte toekomstige ontwikkelingen, zoals klimaatverandering en verhoging van de veiligheidsnormen.

Polak Leeuwen

Donk

Maas

Noorderplas

Willem-Alexander

N280

Roermond

terug naar inhoud


Dalfsen

Opgave

waterschap groot salland

Bij Dalfsen langs de Overijsselse Vecht is de waterkering over een totale lengte van circa 520 meter afgekeurd. De kering inclusief kunstwerk voldoet niet meer aan de eisen voor de hoogte.

het gebied, zoals de Wie Villa, de voormalige Cichorei fabriek, de molen en monumentale bomen direct langs de waterkering blijven behouden. Het ontwerp van de verbetermaatregel voor de waterkering is in samenwerking met de gemeente tot stand gekomen.

Situatie

Realisatiefase

Waterfront Dalfsen is het gebied ten westen van de brug dat ligt tussen het centrum van het dorp en de Vecht. De huidige waterkering (damwand) wordt daar over een lengte van circa 200 meter vervangen door een hogere damwand, die op dezelfde locatie wordt teruggeplaatst. Deze verbetermaatregel voor het westelijke deel wordt vooruitlopend op de programmering van de totale opgave van het project Dalfsen uitgevoerd.

De realisatiefase is in mei 2014 gestart met de aanbestedingsprocedure. Aansluitend is een omgevingsvergunning aangevraagd en is het projectplan Waterwet ter goedkeuring aangeboden aan de provincie Overijssel. In september 2014 is na definitieve gunning daadwerkelijk de schop in de grond gegaan. Verwacht wordt dat alle werkzaamheden aan de kering in de loop van 2015 worden afgerond. Voor de uitvoering van de verkennings-, planuitwerkings- en realisatiefase (gebundeld) is in juni 2014 een beschikking afgegeven. De start van het oostelijke deel van het project is voorzien vanaf 2021.

Omgeving

dijkring 9 vollenhove urgentie 67 deltaprogramma deelprogramma rivieren en deelprogramma ijsselmeergebied

De kering wordt geïntegreerd in de gebiedsontwikkeling Waterfront Dalfsen waarin het oude gemeentehuis en de Eshuis fabriek worden vervangen door woningen, appartementen, horeca en winkels. Tevens zal de gemeente een promenade langs het water realiseren. Karakteristieke elementen binnen

Ooster-Dalfsen

Dalfsen

Ov

er

jss

Rondweg

i

els

che

Ve c

Veerland

ht

N757

Millingen

terug naar inhoud


Randmeerdijk Noordoostpolder en Zwartemeerdijk

Opgave De Randmeerdijk langs het Vollenhoverkanaal, Vollenhovermeer en Kadoelermeer voldoet over de totale lengte van 10,6 kilometer niet aan de eisen voor de steenbekleding. Ook de Zwartemeerdijk langs het Zwartemeer is over de totale lengte van 11,2 kilometer afgekeurd op de steenbekleding. De steenbekleding ligt rechtstreeks op de klei of keileem, waarbij het ontbreekt aan een filterconstructie of geotextiel onder de bekleding. Ook zes waterkerende constructies in de Randmeerdijk zijn afgekeurd.

Situatie De Randmeerdijk Noordoostpolder en Zwartemeerdijk zijn de dijken van de Noordoostpolder tussen de balgstuw bij Ramspol en Blokzijl bij de aansluiting met dijkring 9. Hoogwaterstanden worden veroorzaakt door opstuwing en de afvoer van de Vecht.

waterschap zuiderzeeland

Omgeving dijkring 7 noordoostpolder urgentie 71 deltaprogramma deelprogramma ijsselmeergebied

De omgeving is medio 2013 met een publicatie geïnformeerd over de lopende onderzoeken. De uitkomsten zijn in het voorjaar van 2014 op bestuurlijk niveau bekendgemaakt. Een aanvullend dijkonderzoek naar piping voor drie kilometer kering en

voor zes waterkerende constructies zal eind 2014 tot afronding komen en met de omgeving worden besproken.

Verkenningsfase In het kader van de verkenningsfase zijn in 2013 twee nadere onderzoeken uitgevoerd om de omvang van het veiligheidsprobleem definitief vast te stellen. Het onderzoek voor de Zwartemeerdijk bestond uit een geavanceerde faalkansberekening, waarin behalve de sterkte van de steenzeing ook de reststerkte van de daaronder gelegen klei-/keileemlaag en de zandkern is verdisconteerd. Inmiddels is de nadere veiligheidsanalyse in de startfase van de verkenning afgerond. Voor de Zwartemeerdijk geldt dat versterking niet nodig is. Bij de Randmeerdijk hee de nadere veiligheidsanalyse de versterkingsopgave vanuit steenbekleding doen vervallen. De klinkers liggen nog strak onder profiel en liggen volledig aangesloten op de onderlaag, waarbij nergens ruimte dan wel sporen van materiaaluitspoeling onder de klinkerbekleding is aangetroffen. Wel loopt een verdere verkenning naar piping nog tot eind 2014.

Giethoornsche Meer Blokzijl N333

N331

Noordoostpolder

Vollenhover Meer

N762

Sint Jansklooster

Vollenhove

N331

Kado

e le r m

eer

Zwarte Meer

terug naar inhoud


Geertruidenberg/ Amertak

Opgave

Omgeving

In totaal is 7.520 meter waterkering afgekeurd. Hiervan is 1.015 meter op het faalmechanisme hoogte, 6.305 meter op stabiliteit bekleding en 3.132 meter op niet-waterkerende objecten afgekeurd.

Belangrijke partijen in dit project zijn: • provincie Noord Brabant (gecoördineerde waterwet procedure, betrokken bij afweging keersluizen); • gemeenten Geertruidenberg, Oosterhout en Drimmelen; • beheerder Amercentrale (toegang haven); • bewoners Geertruidenberg (met name Ambrosius Rosendaelstraat en Jonkheer Jan Schooffstraat); • Rijkswaterstaat (beheerder van het vaarwegprofiel van de Amertak); • ondernemers langs de waterkering in Raamsdonksveer; • tuinders en agrariërs langs de waterkering in Made en Drimmelen.

Situatie Het project is gesitueerd rondom de stad Geertruidenberg, langs de Donge en de Amertak. In de verkenningsfase wordt een aantal ruimtelijke varianten afgewogen. Twee in het oog springende varianten zijn de aanleg van twee keersluizen in de Amertak en de Donge, met nog een restopgave voor de dijkversterking en de aanleg van een nieuwe waterkering, waarbij er minder kilometer waterkering hoe te worden versterkt.

Verkenningsfase De verkenningsfase start op 1 januari 2015 op basis van voorfinanciering.

waterschap brabantse delta

Bergsch

Sp

Biesbosch

ijke

rboor

dijkring 34 west-brabant, 34a urgentie 72 deltaprogramma deltaprogramma rivieren

Geertruidenberg

e Maas

Do ng e

Drimmelen

Amerta No

k orde

Made

rgat

Raamsdonksveer

A27

A59

Oosterhout

terug naar inhoud



Opgave

Omgeving

De steenbekleding van de Randmeerdijk in dijkring 8 (19,53 kilometer) is in de derde toetsronde afgekeurd op het faalmechanisme materiaaluitspoeling. De steenbekleding ligt rechtstreeks op de klei en er ontbreekt een filter dan wel geotextiel onder de bekleding. Behalve de afgekeurde steenbekleding is de Randmeerdijk over een lengte van ongeveer 4,2 kilometer afgekeurd op hoogte en over een lengte van ongeveer 5 kilometer afgekeurd op piping.

De omgeving is medio 2013 middels een publicatie geïnformeerd over de lopende onderzoeken. De uitkomsten van de onderzoeken naar de aanwezige steenbekleding zijn in het voorjaar van 2014 op bestuurlijk niveau bekend gemaakt. Een geavanceerd onderzoek naar piping voor 4,9 kilometer kering zal eind 2014 tot afronding komen en met de omgeving worden besproken.

Situatie

waterschap zuiderzeeland dijkring 8 flevoland urgentie 81 deltaprogramma deelprogramma ijsselmeergebied

Het project Randmeerdijk Flevopolder bestaat uit keringen gelegen aan het Veluwemeer, het toekomstige Reevediep en Drontermeer. In de toekomst zal met de realisatie van de bypass Kampen (Reevediep) en de Reevesluis ook de IJssel een rol gaan spelen voor de keringen langs het Reevediep. Hierdoor moet de dijk aan het Reevediep op termijn aangepast worden op de nieuwe situatie. De start verkenningsfase richt zich aanvankelijk op de nadere veiligheidsanalyse van de verkenning om de versterkingsopgave te bepalen.

Verkenningsfase In het kader van de verkenningsfase is in 2013 nader onderzoek uitgevoerd naar de afgekeurde steenbekleding. Voor de dijkvakken die op hoogte of op piping zijn afgekeurd wordt in 2014 binnen de verkenningsfase nader onderzoek uitgevoerd. De nadere veiligheidsanalyse hee aangetoond dat de klinkers nog strak onder profiel liggen en volledig zijn aangesloten op de onderlaag, waarbij nergens ruimte dan wel sporen van materiaaluitspoeling onder de klinkerbekleding is aangetroffen. Hiermee is het gedetailleerde beheerdersoordeel ‘goed’ toegekend. Voor de dijkvakken die op hoogte of op piping zijn afgekeurd, wordt in 2014 een nadere analyse uitgevoerd van het veiligheidsprobleem. Deze verkenning naar piping loopt nog tot eind 2014.

N307

Dronten A6 N308

N309

Flevoland

N305

N302

Ve

lu

m we

eer

A28 N310

Nunspeet

Harderwijk N303

terug naar inhoud


Delflandse Dijken (Delfland 1 en 2)

Opgave

Verkenningsfase

De Delflandse Dijken zijn over een totale lengte van circa 1.050 meter afgekeurd op stabiliteit voorland, ofwel afschuiving. Het gaat om twee dijkvakken in de bebouwde kernen van respectievelijk Roerdam (circa 1.000 meter, afgekeurd op steenbekleding en Schiedam (circa 50 meter), afgekeurd op stabiliteit voorland/afschuiving).

De twee dijkvakken zijn in het kader van de projectvoorbereiding aan een nadere analyse onderworpen. Op basis daarvan zou het dijkvak in Roerdam in principe alsnog goedgekeurd kunnen worden. Wat rest is het dijkvak aan de Spuihaven te Schiedam. Hoogheemraadschap van Delfland is van plan dit project voor te financieren, zodat alle primaire keringen in haar beheersgebied voldoen aan de vigerende normen. Er is een voorkeursalternatief vastgesteld door het algemeen bestuur van Delfland. Na de review zal de betreffende variant de reguliere procedures doorlopen (beschikkingsaanvraag, MER-beoordeling, projectplan, omgevingsvergunning etc.) waarna het project aanbesteed en gerealiseerd wordt.

Situatie Het dijkvak in de gemeente Roerdam ligt aan de Merwehaven. Het dijkvak in Schiedam aan de Spuihaven, direct naast een jachthaven. De omgeving is stedelijk: in de nabijheid zijn flats en is een openbare weg aanwezig.

Omgeving hoogheemraadschap van delfland dijkring 14 urgentie 103 en 110 deltaprogramma deelprogramma rijnmond-drechtsteden

terug naar inhoud

De aanwezigheid van de jachthaven, openbare weg, en bewoning vraagt om tijdige communicatie met betrokkenen en aandacht voor ruimtelijke inpassing van de maatregelen, met name ten aanzien van de jachthaven. Meekoppelkansen zijn niet aan de orde.


Wieringer Zeewering

Opgave

Verkenningsfase

De Wieringer Zeewering voldoet over een totale lengte van circa 10,6 kilometer niet aan de veiligheidseisen. De gehele waterkering is afgekeurd op microstabiliteit. Circa 2,5 kilometer is daarnaast ook afgekeurd op steenbekleding.

De verkenningsfase start in 2015. De verkenning richt zich voornamelijk op het vaststellen van de veiligheidsopgave. Er wordt nader onderzoek uitgevoerd naar microstabiliteit om vast stellen of verdere maatregelen over de gehele lengte van de waterkering noodzakelijk zijn. Daarnaast worden de veiligheidsopgave en noodzaak van versterking vastgesteld met betrekking tot de afgekeurde steenbekleding. Indien versterking noodzakelijk blijkt, wordt een voorkeursalternatief ontwikkeld.

Situatie Het traject loopt vanaf het Amstelmeer tot aan Den Oever. Hier sluit de waterkering aan op de dijkversterking voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma: Den Oever. De waterkering wordt grotendeels direct belast vanuit de Waddenzee. Over korte stukken waterkering is er sprake van een voorlandkering. Het achterland is de polder Wieringen.

Omgeving hoogheemraadschap hollands noorderkwartier dijkring 13 noord-holland urgentie 106 deltaprogramma deelprogramma waddengebied

Wie

Het voorland is de Waddenzee, een gebied met een hoge natuurwaarde. Het achterland is voornamelijk van landelijke aard. Grotere dorpen langs de waterkering zijn Hippolytushoef en Den Oever. Daarnaast is er een aantal kleine dorpen.

rbalg

Am

ste

ld

iep

Waddenzee Breehorn

Den Oever

Wieringen Balgzand

Hippolytushoef

Am

eer

kan

aal

art

N99

m stel

A7

terug naar inhoud

nO De

N240

Amstelmeer

eve

rsc

he

Va

Westerland


Jannezand

Opgave

Omgeving

De waterkering Jannezand voldoet over twee kilometer niet aan de eisen van hoogte, binnenwaartse macrostabiliteit en piping. Het dijkvak maakt onderdeel uit van de oostelijke Steurgatdijk in de Oostwaard tussen Werkendam en Hank.

Aan de binnenzijde van de dijk liggen hoofdzakelijk agrarische gronden en aan de buitenzijde grenst de dijk aan Natura 2000-gebied De Biesbosch. Op de kruin van de dijk komt een verhard onderhoudspad, dat ook toegankelijk wordt voor fietsers. De belangrijkste stakeholders waarmee intensief wordt overlegd zijn de gemeente Werkendam, provincie NoordBrabant, de Historische Vereniging Werkendam, Archiering Hank en de agrarische ondernemers en grondeigenaren.

Situatie Het Steurgat is één van de bredere wateren in de Biesbosch en staat in directe verbinding met de Bergsche Maas. De Biesbosch is ontstaan na de Elisabethvloed (1421). De Oostwaard bestond uit verschillende polders doorsneden door drie kreken (killen), die waren afgeschermd door polderkades. Deze polders overstroomden bij hoge waterstanden. In de jaren tachtig van de vorige eeuw is de huidige waterkering aangelegd. De polderkades zijn toen met elkaar verbonden, waardoor de kreken tussen de polders zijn ingedamd. Deze kreken zijn nog zichtbaar in het landschap in de vorm van de Bruine Kil, Bakkerskil en Oostkil en zijn door inlaten en gemalen met het Steurgat verbonden. De nabijgelegen Biesbosch is beschermd natuurgebied en roept een oeroude ervaring op van onbegrensd natuurlandschap.

waterschap rivierenland dijkring 24 land van altena urgentie 107 deltaprogramma deelprogramma rivieren en rijnmond-drechtsteden

Realisatiefase Deze dijkverbetering is als één project met de verbetering van de Steurgatdijk in uitvoering genomen en wordt eind 2015 afgerond. De aannemerscombinatie Eendracht-Hens is in april 2014 gestart met de uitvoeringswerkzaamheden. Het project bevat twee bijzondere elementen: langs het Jeppegat wordt een zachte natuuroever aangelegd. Daarnaast wordt een voormalig griendwerkershuisje dat moet wijken voor de uitvoeringswerkzaamheden, in overleg met verschillende belanghebbenden in zijn geheel verplaatst en na de werkzaamheden teruggeplaatst op dezelfde locatie, bovenop de berm van de versterkte dijk.

Ruigt

Polder het Jannezand

Biesbosch

Hank

Aakvlaai

A27

Spij

kerbo

or

De Gijster

gsc Ber

terug naar inhoud

aa he M

s

Geertruidenberg


Koppelstukken Markermeerdijken

Opgave Het HWBP-2 project Markermeerdijken versterkt de dijken tussen Hoorn en Amsterdam, die in de tweede toetsronde (2006) zijn afgekeurd. Twee dijkvakken in dit traject – tussen Durgerdam en Uitdam – die in 2006 nog niet in aanmerking kwamen voor versterking zijn in de derde toetsronde (2011) afgekeurd op stabiliteit en bekleding. Deze twee koppelstukken, met een gezamenlijke lengte van 1.550 meter, worden nu meegenomen in de planvoorbereiding, zodat er efficiencywinst kan worden geboekt. Hierdoor krijgt het project Dijkversterking Markermeerdijken een lengte van ruim 33 kilometer.

Situatie

hoogheemraadschap hollands noorderkwartier dijkring 13, secties 9 (blijkmeer) en 10 (kinselmeer) urgentie 108 deltaprogramma deelprogramma ijsselmeergebied

De koppelstukken maken deel uit van de Waterlandse Zeedijk, onderdeel van het provinciaal monument met een rijke historie wat dijkdoorbraken betre. Bij de versterking zal rekening worden gehouden met mogelijke archeologische vondsten en het gebruik van historische materialen in de bekleding. Op sommige plekken wordt Noordse steen gebruikt. Per locatie wordt beoordeeld of deze stenen bij eventuele verwijdering, na de versterking weer worden teruggeplaatst. Om overlast

voor de recreatie zoveel mogelijk te beperken, is voor deze koppelstukken gekozen voor een buitenwaartse versterking.

Omgeving De complexiteit van de omgeving van de koppelstukken is – in vergelijking met andere delen van het totale project – gering. Het gaat om twee stukken dijk in relatief landelijk gebied. De voornaamste meekoppelkans ligt op het vlak van recreatieve voorzieningen. De dijk ligt op een belangrijke recreatieve as, die intensief gebruikt wordt door wandelaars, fietsers en motorrijders. Het smalle fietspad bovenop de dijk zal waarschijnlijk in samenwerking met het Recreatieschap worden verbreed en verbeterd.

Planuitwerkingsfase Het project bevindt zicht in de planuitwerkingsfase en gaat richting een projectplanprocedure. Eind 2014 zullen de resultaten van het project ‘Dijken op veen’ bekend worden. Deze worden meegenomen in het uiteindelijke ontwerp. Start van de uitvoering is verwacht in 2016.

Uitdam De Belmermeer

Rijperweeren

Holyslooter

Die

Uitdamm

er Die

Holysloot

Ra

ns

do

rp

D er

Barnegat

ie

Ransdorp Kinselmeer

Markermeer

Kinselmeer

Durgerdam

terug naar inhoud


Koppelstuk Lemsterhoek

Opgave

Omgeving

Drie dijksecties van de IJsselmeerdijk zijn tijdens de derde toetsronde afgekeurd op bekleding. Dit zijn dijksectie 2 (2.300 meter) en de aangrenzende dijksecties 4 en 5. Versterking van deze secties staat op dit moment geprogrammeerd in de periode na 2020. Dijksecties 1 en 3 zijn in de tweede toetsronde (2006) afgetoetst en worden binnen het HWBP-2 versterkt. Omdat dijksectie 2 hier tussen ligt, hee Weerskip Fryslân vanuit het oogpunt van doelmatigheid besloten om dijksectie 2 versneld te versterken binnen dit lopende HWBP-2-project, via voorfinanciering. Versterking van dijksecties 4 en 5 volgt later in de reguliere programmering van het Hoogwaterbeschermingsprogramma.

De samenwerking met de omgeving verloopt voorspoedig. De grondaankoop en het verkrijgen van de benodigde vergunningen verlopen tot nu toe volgens planning.

Planuitwerking/realisatiefase Het project is in de planstudiefase. In de projectplanprocedure zijn geen zienswijzen ingediend. Goedkeuring van het projectplan volgt naar verwachting in het najaar van 2014. Gewerkt wordt aan het bestek, de uitvoering start begin 2015.

Situatie wetterskip fryslân dijkring 6 urgentie 111 deltaprogramma deelprogramma ijsselmeergebied

Balk

Dit dijktraject ligt aan het IJsselmeer ten westen van Lemmer in een landelijk gebied. Langs het dijktraject ligt verspreid bebouwing. Het grootste gedeelte van het traject grenst aan het voorland. Dit is een Natura 2000-gebied.

Brandemar

te Bre

Grut

Ie De

N359

kken

Wijckel

Sondel

Lange

S le a t

Sondeler Leien

Bank Lemsterhoek

Lemmer

IJsselmeer Lemstergeul

Noordoostpolder

terug naar inhoud


Keersluis de Whaa

Opgave

Verkenningsfase

Keersluis de Whaa in Zwartsluis is afgetoetst op hoogte.

Net na de bouw van de keersluis zijn de ontwerpen toetsnormen van dit kunstwerk aanzienlijk aangescherpt. Hierdoor is de keersluis bij de derde toetsronde afgetoetst op hoogte. Het project Keersluis de Whaa bevindt zich in de verkenningsfase. Hierbij worden verschillende oplossingsrichtingen voor de benodigde kerende hoogte voor de korte en lange termijn uitgezocht. Aankelijk van de gekozen oplossingsrichting worden de vervolgstappen nader uitgewerkt.

Situatie De Whaa ligt tussen de Arembergergracht en het Zwarte Water. De Whaa en de Arembergergracht verbinden het Zwarte Water bij Zwartsluis met de Boezem van Noordwest Overijssel. Het kanaal was in de eerste plaats nodig voor de afwatering van het achterland van Zwartsluis. Tegenwoordig is het een route voor de recreatievaart tussen de boezem en het Zwarte Water. De kering om de Whaa is in de eerste toetsronde afgetoetst. Vanwege de bebouwing en de situatie rondom het kanaal is de keersluis de Whaa in 2001 aangelegd.

Omgeving In de verkenningsfase zal verder invulling worden gegeven aan het omgevingsproces. De keersluis en de omliggende gronden zijn in eigendom van het waterschap.

waterschap reest en wieden dijkring 9 vollenhove urgentie 121 deltaprogramma deelprogramma ijsselmeergebied

Landen achter het Singel

BarsbekerBinnenpolder

N334

Zw a

Zwartsluis

rte

er Wat

N331

Groot Cellemuiden

Genemuiden

terug naar inhoud


Stolwijkerschutsluis

Opgave

Omgeving

Sinds 1977 is beperkt onderhoud gepleegd aan de Stolwijkerschutsluis, waardoor de sluis in zeer slechte staat verkeerde. Eind jaren tachtig is als tijdelijke maatregel een stalen damwand voor de sluis geplaatst om de veiligheid van de waterkering te waarborgen. Bij de derde toetsing is de vervangende waterkering (stalen damwand) afgekeurd, voornamelijk vanwege onvoldoende stabiliteit van de constructie.

In 2006 is gestart met een haalbaarheidsstudie naar de restauratie van de sluis door de gemeente Gouda, provincie Zuid-Holland, de Landinrichtingscommissie en het hoogheemraadschap. Dit hee geleid tot het Masterplan Stolwijkerschutsluis, waarin de restauratie van de sluis is voorzien in combinatie met ontwikkeling van het gebied aan de overzijde van de Hollandsche IJssel. Restauratie van de sluis is mogelijk gemaakt vanwege de toezegging van subsidie en cofinanciering door de verschillende partners, waaronder het Rijk en de provincie Zuid-Holland.

Situatie

hoogheemraadschap van schieland en de krimpenerwaard dijkring 15 lopikeren krimpenerwaard urgentie 122 deltaprogramma deelprogramma rivieren en rijnmond-drechtsteden

De Stolwijkerschutsluis is een schutsluis in de primaire waterkering aan de Gouderaksedijk, te Gouda. In 1799 is begonnen met de bouw van de sluis. De sluis moest de toegang verlenen naar de geoctrooieerde vervening van de Krimpenerwaard. De sluis is één van de verst landinwaarts gelegen zeewaterkerende sluizen in een primaire waterkering. In 1831 is de sluis buiten werking gesteld, waarna in 1888 de ophaalbrug over de sluis vervangen is voor een vaste brug. In 1990 kreeg de sluis de status van beschermd rijksmonument, vanwege het belang van de sluis in de geschiedenis van de vervening van de Krimpenerwaard.

Gerealiseerd Het project is al uitgevoerd. De waterkering voldoet weer aan de normen en met deze restauratie is tevens een rijksmonument behouden gebleven.

Kort Haarlem

Gouda

Waaiersluis Korte Akkeren

N228

el

Stolwijkersluis

lla

nd

sch

eI

ss

J

Ho

N207

Polder Veerstalblok

terug naar inhoud


Koppelstukken Koegraszeedijk

Opgave Een deel van de Koegraszeedijk is zowel in de tweede als derde toetsronde afgekeurd op piping en binnenwaartse stabiliteit. Het gaat in totaal om een lengte van ongeveer 850 meter, bestaande uit vijf dijkvakken. Drie van deze vijf dijkvakken kwamen in 2006 nog niet in aanmerking voor versterking, maar zijn in 2011 wel afgekeurd. Deze drie koppelstukken worden nu door Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier voorgefinancierd en meegenomen in de HWBP-2-opgave, zodat de uitvoering van het totale project in 2015 kan plaatsvinden.

Situatie

hoogheemraadschap hollands noorderkwartier dijkring 13 noord-holland urgentie 132 deltaprogramma deelprogramma waddengebied

Het te versterken deel van de Koegraszeedijk in Den Helder, inclusief twee koppelstukken, ligt voornamelijk op Defensieterrein, ingeklemd tussen een munitiedepot en het Noordhollands Kanaal. Hier wordt over een lengte van circa 700 meter een damwand in de dijk geplaatst. Het derde koppelstuk ligt net buiten het terrein van Defensie, direct aan de Oostoeverweg. Hier wordt de dijk over ongeveer 150 meter met grond versterkt. Opname van deze drie koppelstukken in de HWBP-2-opgave hee verschillende voordelen. Het beperkt de overlast voor de omgeving, voorkomt dubbel werk door het hoogheemraadschap

en medeoverheden en zorgt voor inkoopvoordeel. Ook komt het hoogheemraadschap hiermee tegemoet aan de wens van Defensie. Er moet namelijk tijdens de uitvoering munitie worden verplaatst en dat brengt extra kosten met zich mee.

Omgeving De complexiteit van de omgeving van de koppelstukken is, net als die van het totale project, gering. Goede contacten met ministerie van Infrastructuur en Milieu, Defensie, gemeente Den Helder, provincie Noord-Holland en omliggende organisaties (gebruikers van het schiereiland, zoals Landschap Noord-Holland) dragen hieraan bij. Er wordt vooral nauw samengewerkt met Defensie, de gebruikers van het terrein, de Rijksvastgoeddienst en de gebruikers van de naastliggende infrastructuur.

Realisatiefase Eind 2014 wordt de definitieve goedkeuring op het ontwerpprojectplan van de dijkversterking Koegraszeedijk verwacht, zodat in 2015 het werk kan worden uitgevoerd.

Den Helder

Balgzand

De Schooten

N250

De Kooy

terug naar inhoud

Oostoever


Koppelstuk dijkvakken en kunstwerken Texel

Opgave Circa 17 kilometer van de Waddenzeedijk Texel is in de tweede toetsronde (2006) afgekeurd op hoogte, stabiliteit en bekleding. Een dijkvak van vijig meter, gemaal de Schans en een hevelleiding in Polder Wassenaar kwamen in 2006 nog niet in aanmerking voor versterking, maar zijn wel in 2011 afgekeurd. Deze drie koppelstukken worden nu door Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier voorgefinancierd en meegenomen in de HWBP2-opgave, zodat de start van de uitvoering van het totale project in 2016 kan plaatsvinden.

Situatie

hoogheemraadschap hollands noorderkwartier dijkring 5 texel urgentie 156 (kunstwerken) en 164 (dijkvakken) deltaprogramma deelprogramma waddengebied

terug naar inhoud

Twee koppelstukken – het dijkvak van vijig meter en de hevelleiding in Polder Wassenaar – liggen op het noordelijke deel van de dijk. Het derde koppelstuk – gemaal de Schans – ligt meer zuidelijk. Het gemaal de Schans en de hevelleiding in Polder Wassenaar worden helemaal vervangen. Het dijkvak van vijig meter dijk zal worden versterkt met onder andere een berm aan de binnenkant. Om overlast voor de omgeving zoveel mogelijk te beperken, worden de koppelstukken tegelijk versterkt met de HWBP2opgave. Tevens wordt hiermee dubbel werk door het hoog-

heemraadschap en medeoverheden voorkomen en worden inkoopvoordelen behaald.

Omgeving De complexiteit van de omgeving van de koppelstukken is, in vergelijking met andere delen van het totale project, gering. Er moet een goede balans worden gevonden tussen natuur, recreatief gebied en bebouwing. Aan beide kanten langs de Waddenzeedijk Texel ligt natuur, waaronder Natura 2000gebied. De dijk is een belangrijke recreatieve as, die intensief wordt gebruikt door wandelaars en fietsers. De bebouwing die deels langs de dijk staat, vraagt ook specifieke aandacht. De uitdaging is om een juiste afweging van deze belangen te maken.

Planuitwerkingsfase Begin 2015 is naar verwachting het ontwerpprojectplan klaar, dat daarna ter inzage gaat. Eind 2015 wordt de definitieve goedkeuring van het projectplan voorzien, zodat in 2016 met de versterkingswerkzaamheden kan worden gestart. In 2019 is de Waddenzeedijk daarmee weer veilig.


Strijensas

Opgave In de derde toetsronde is gebleken dat de schutsluis Strijensas niet aan de constructieve eisen voldoet. Uit de sterkteberekening is gebleken dat de sluisvloer onder waterspanningen die tijdens maatgevende hoogwater optreden, kan opbarsten. De schutsluis ligt ingeklemd in het afgekeurde dijkvak uit de tweede toetsronde, dat binnen het HWBP-2-project Dijkversterking Hoeksche Waard-Zuid valt. Het project Strijensas is daarom gekoppeld aan dit project.

gekeerd. De handbediende ophaalbrug dateert uit 1906, ook de bediening van de sluisdeuren is handmatig. Zowel de schutsluis als de ophaalbrug zijn rijksmonument.

Omgeving Bij het project zijn gemeente Strijen, Jachthaven Strijensas, de bewoners aan de Sassendijk, HWBP-2 en provincie ZuidHolland betrokken.

Planuitwerkingsfase Situatie

waterschap hollandse delta dijkring 21 hoekse waard urgentie 160 deltaprogramma deelprogramma rijnmond-drechtsteden

De schutsluis Strijensas ligt aan het Hollandsch Diep in de Sassendijk aan de zuidzijde van de Hoeksche Waard in de gemeente Strijen. Behalve dat de schutsluis de vaarverbinding is tussen het Hollandsch Diep en de boezem van Strijen, vormt deze middels de ophaalbrug ook een belangrijke wegverbinding voor Strijensas. De schutsluis voorkomt dat buitenwater de boezem kan binnenstromen en schut pleziervaartuigen die vanuit het Hollandsch Diep de boezem op willen. De primaire waterkering aan weerszijden van de sluis is na de watersnoodramp van 1953 versterkt, maar de schutsluis niet. Deze hee wel op verschillende momenten hoge stormvloedwaterstanden

Het project bevindt zich momenteel in de aanbestedingsfase. De versterkingsmaatregelen van de schutsluis maken onderdeel uit van het projectplan Dijkversterking Hoeksche Waard-Zuid en worden vervolgens als een geheel met de dijkversterking uitgevoerd. De prognose is dat de gunning eind 2014 plaatsvindt en dat de uitvoering uiterlijk eind 2016 gereed zal zijn.

Putten S t r ij e n s c h e

ol

Ha

Strijense Polder

ven

Oud

eM

Strijensas Buitenlanden

Hol

l

sc and

ie h D

p

Sassenplaat

terug naar inhoud


Gemaal De Schans

Opgave

Planuitwerkingsfase

Gemaal De Schans is op dit moment niet dubbelkerend door middel van afsluiters en daarom afgetoetst op de betrouwbaarheid van de afsluitmiddelen.

Het aanbrengen van afsluiters is onderdeel van het vervangen van het gemaal. Het vervangen van het gemaal is op dit moment in voorbereiding en wordt in 2015 uitgevoerd.

Situatie Gemaal De Schans ligt langs de Eem in het stedelijk gebied van Amersfoort en zorgt voor de afwatering van de wijk Schothorst. Het gemaal zal de komende jaren worden vervangen. Hierbij worden de benodigde werkzaamheden in het kader van de waterveiligheid meegekoppeld.

Omgeving

waterschap vallei en veluwe dijkring 45 gelderse vallei urgentie 162 deltaprogramma deelprogramma rivieren

Het waterschap gaat het Gemaal De Schans de komende jaren vervangen. Gemeente Amersfoort is met diverse projecten in de directe omgeving bezig, zoals de realisatie van een ecologische verbindingszone en de aanleg van een nieuwe busbaan. De waterveiligheidsopgave zal meegekoppeld worden met de vervanging van het gemaal. Hierdoor blij de impact op de omgeving minimaal.

De Ham

N199

Schothorst Zuid

Industriekwartier

Eem

De Koppel

Kruiskamp Soesterkwartier

Amersfoort

terug naar inhoud


Noorderhaven Harlingen

Opgave

Omgeving

De Noorderhavendam in Harlingen is in 1949 aangelegd. Op de havendam ligt zandasfalt van kilometer 1,2 - 1,4 over een lengte van 217 meter. De sterkte van het zandasfalt is in de loop van de jaren zodanig afgenomen dat de kering niet meer aan de eisen van de Waterwet voldoet. Het zandasfalt is afgetoetst in de Verlengde Derde Veiligheidstoetsing (2013).

Met de omgeving is afgestemd en er zijn geen obstakels voor de uitvoering. De impact van het werk is dermate klein dat geen ontheffingen van Flora- en Faunawet of Natuurbeschermingswet nodig zijn.

Situatie De strekdam ligt aan de noordzijde van de haven en beschermt de haven, het aanliggende industrieterrein en de achterliggende kering voor golven vanaf de Waddenzee. Naar aanleiding van schade aan het asfalt bij de stormen van december 2013 wordt de versterking versneld uitgevoerd. Het werk is opgenomen in de programmering 2015-2020.

Realisatiefase Vanwege de grote urgentie is de voorbereiding voortvarend opgepakt. Verkenning- en planstudiefase zijn afgerond. Het bestek is gereed voor aanbesteding. Het werk komt direct na het stormseizoen, in maart 2015, in uitvoering.

wetterskip fryslân dijkring 6 fryslân en groningen urgentie nog te bepalen deltaprogramma deelprogramma waddengebied

Waddenzee rga

t

N390

Kim

ste

Haven Har

inxm

a kanaal

or

de

rpier

Va n

No

Bo

on

tje

s

Harlingen

N31

terug naar inhoud


Delfzijl - Chemiepark en Chemiepark - Punt van Reide

De urgentie van de versnelde uitvoering van de versterking van het dijktraject Delfzijl - Punt van Reide is komen te vervallen. Uit een parallel lopend aardbevingsonderzoek in de provincie Groningen is gebleken dat er geen verhoogd risico is op eventuele schade(n) aan de primaire kering op het traject Delfzijl - Punt van Reide als gevolg van een aardbeving. In het onderzoek is uitgegaan van de maximale waarde van 5 op de schaal van Richter. Gelet op deze uitkomst hee het Waterschap Hunze & Aa’s besloten om de genoemde trajecten niet versneld uit te voeren. Voor de uitvoering van de opgaven binnen deze trajecten zal de oorspronkelijke ranking/urgentie uit het Hoogwaterbeschermingsprogramma 2015-2020 worden aangehouden.

waterschap hunze & aa’s dijkring 6 fryslân en groningen urgentie 89 en 97 deltaprogramma deelprogramma waddengebied

Duitsland

Eems Boch tv

Zeeha

venk

an W atum

ana

ollard Mond van de D

al

chemiepark

Delfzijl

unt

er Z

ijl

di

ep

Reider Buitenland

rm Te

N362

Wagenborgen

terug naar inhoud


Projectoverstijgende verkenning Piping waterschappen rivierenland, groot salland, rijn en ijssel, vallei en veluwe, scheldestromen, aa en maas, de hoogheemraadschappen de stichtse rijnlanden, amstel, gooi en vecht, rijnland, schieland en de krimpenerwaard en het ministerie van infrastructuur en milieu trekker waterschap rivierenland deltaprogramma deelprogramma rivieren, zuidwestelijke delta en rijnmond-drechtsteden

terug naar inhoud

Opgave

Omgeving

Piping is een faalmechanisme waarbij kwelwater door of onder de dijk stroomt. Hierbij wordt grond meegenomen, waardoor de stabiliteit van de dijk afneemt. Het oplossen van piping met traditionele maatregelen (aanleggen van bermen en/of plaatsen van damwanden) is relatief duur. Piping is bovendien met veel onzekerheden omgeven. Aanvullend onderzoek naar de omvang van het probleem is daarom noodzakelijk. De projectoverstijgende verkenning gee daaraan invulling en hee als tweede doel om innovatieve en doelmatige oplossingen te vinden.

Vanzelfsprekend wordt nauw samengewerkt met kennisinstellingen en marktpartijen. Het Rijk en diverse keringbeheerders zijn betrokken en zij kunnen van de verwachte resultaten gebruikmaken in de projecten.

Situatie In 2014 zijn veertien deelverkenningen gestart en wordt voor vier nieuwe deelverkenningen een Plan van Aanpak opgesteld. Een deel van de resultaten wordt ingebracht bij het Weelijke Toets Instrumentarium (WTI) en de doorontwikkeling van de Werkwijzer Piping. Beheerders kunnen met de resultaten van het programma het veiligheidsoordeel onderbouwen. Ook gee de nieuwe kennis een nauwkeuriger inzicht in het aantal kilometer afgekeurde dijken door piping. Innovatieve maatregelen tegen piping worden verkend om praktisch toegepast te kunnen worden in daartoe kansrijke projecten.

Verkenning De verkenning bestaat uit vele deelverkenningen, die naar verwachting antwoord geven op diverse vragen, die rondom piping leven. Zo wordt bijvoorbeeld gekeken naar de invoer van gegevens van de ondergrond en tijdsaankelijkheid in de rekenregels. Verder wordt nagegaan hoe de praktijk dichter bij de theorie kan worden gebracht door de keringbeheerder een grotere rol te geven in de onderbouwing van het veiligheidsoordeel. Ook zijn er deelverkenningen gestart om te bepalen welk type maatregel het beste kan worden toegepast bij een bepaald pipingprobleem. Ten sloe zijn er deelverkenningen die zich richten op het stimuleren van innovaties uit de markt en het testen hiervan in de praktijk.


Projectoverstijgende verkenning Waddenzeedijken wetterskip fryslân en de waterschappen noorderzijlvest en hunze en aa’s

dijkring 6 fryslân en groningen deltaprogramma deelprogramma waddengebied

Opgave Tijdens de Derde Toetsing zijn alle dijken langs de Waddenzee beoordeeld. Circa 106 kilometer waterkering is daarbij afgekeurd. In Fryslân zijn het vooral dijkbekledingen van steen, asfalt en gras die onvoldoende sterk zijn. In Groningen zijn dijken afgekeurd op macrostabiliteit binnenwaarts, dijkhoogte en bekledingen. Verder voldoen acht kunstwerken niet aan de norm.

Situatie De primaire waterkeringen binnen dijkring 6 zijn in beheer bij Weerskip Fryslân, waterschap Noorderzijlvest en waterschap Hunze en Aa’s. De IJsselmeerkeringen vallen buiten de projectoverstijgende verkenning Waddenzeedijken. De resultaten van de verkenning worden verwerkt in de versterkingsprojecten van dijkring 6 en kunnen eveneens van nut zijn voor keringen in Noord-Holland en Zeeland.

Omgeving

zodat een keuze gemaakt kan worden welke oplossingsrichtingen kansrijk zijn voor de projecten van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Hieronder vallen ook integrale oplossingen met gebiedsontwikkeling waar de kering een onderdeel van is.

Verkenning De verkenning is in twee delen geknipt. In 2014 worden kansrijke oplossingsrichtingen en benodigde onderzoeken geïnventariseerd en worden enkele actuele onderzoeken gestart. In de periode 2015-2017 worden de overige onderzoeken uitgevoerd en alle resultaten beoordeeld. Het doel van deze verkenning is om projectoverstijgend onderzoek uit te (laten) voeren naar oplossingsrichtingen die leiden tot het sneller, beter en goedkoper uitvoeren van de dijkversterkingen binnen dijkring 6 en binnen vergelijkbare dijktrajecten elders in Nederland. Het gaat hierbij om onderzoeken en pilots op het gebied van hydraulische belasting, productinnovaties en nieuwe dijkconcepten. Hierin wordt onder andere voortgebouwd op de resultaten van Deltaprogramma Deelgebied Waddenzee.

De verkenning wordt uitgevoerd in nauw overleg met de stakeholders. De oplossingsrichtingen van het Deltaprogramma Waddengebied worden in deze verkenning verder uitgewerkt,

terug naar inhoud


Projectoverstijgende verkenning Centraal Holland hoogheemraadschappen de stichtse rijnlanden, rijnland, amstel, gooi en vecht en rijkswaterstaat middenn ederland, met medewerking van de provincies utrecht, zuidholland en noord- holland en verschillende gemeenten. trekker: hoogheemraadschap de stichtse rijnlanden dijkringen 14 zuid holland, 15 lopikeren krimpenerwaard en 44 kromme rijn urgentie 1 deltaprogramma deelprogramma rivieren en rijnmond-drechtsteden

terug naar inhoud

Opgave In Centraal Holland is bij de Derde Toetsing een groot deel van de c-keringen en de kunstwerken langs de gekanaliseerde Hollandsche IJssel, het Amsterdam-Rijnkanaal en in het Noordzeekanaalgebied afgekeurd. Deze tekortkomingen leiden ertoe dat een overstroming vanuit de Nederrijn/Lek zich niet tot één dijkring beperkt, maar zich uitstrekt over meerdere dijkringen tot diep in de Randstad. Uit eerdere studies blijkt dat investeringen in de noordelijke Lekdijken veel kosteneffectiever zijn en een minder grote maatschappelijke impact hebben dan grootschalige verbetering van de c-keringen. De verkenning bestaat hiermee uit drie opgaven. Naast de opgave rondom de noordelijke Lekdijken is er een restopgave in de herwaardering van de huidige c-keringen. Als derde opgave wordt er direct ingespeeld op de nieuwe veiligheidsnormen. Bijzonder aan de verkenning is dat deze toewerkt naar een integrale oplossing in plaats van een reguliere verkenning, waarbij de verbeteropgave al bekend is vanuit de toetsing.

Situatie De projectoverstijgende verkenning Centraal Holland kent een uitgestrekt effectgebied dat drie dijkringen beslaat. In de jaren

tachtig hee hier een dijkverzwaring plaatsgevonden, waardoor de Lekdijk in de huidige situatie aan de normen voldoet. Het project kent circa 55 kilometer Lekdijk, dat naar verwachting deels versterkt moet worden. Daarnaast beslaat het project circa 112 kilometer aan c-keringen en vele kunstwerken, die voor een groot deel zijn afgekeurd. De totale opgave moet nog definitief worden vastgesteld.

Omgeving Naast een geografisch complex gebied is de verkenning bestuurlijk uitdagend door het grote aantal betrokken overheden en de vele belanghebbenden in het projectgebied. De verkenning is ook inhoudelijk complex vanwege de nog vast te stellen nieuwe normen, met nog in ontwikkeling zijnde toetsingsinstrumenten die belangrijk zijn voor de technische aakening van de scope en de omgang met de c-keringen in de toekomst.

Verkenning In 2017 wordt een voorkeursalternatief opgeleverd. Dit omvat per locatie de feitelijke verbeteropgave met urgentie, de oplossingrichting en concrete ruimtelijke en andere opgaven die in combinatie met de verbeteropgave kunnen worden aangepakt.


Projectoverstijgende verkenning Macrostabiliteit waterschappen rivierenland, groot salland en hoogheemraadschap van schieland en de krimpenerwaard

deltaprogramma deelprogramma rivieren

terug naar inhoud

Opgave

Raakvlakken

Het doel van de projectoverstijgende verkenning Macrostabiliteit is om samen met de kennisinstellingen en het bedrijfsleven (de ‘gouden driehoek’) te komen tot kennisen productinnovaties, die kunnen worden toegepast bij de toekomstige dijkversterkingsprojecten en bijdragen aan de doelstelling van het hoogwaterbeschermingsprogramma: beter, sneller en goedkoper. Het faalmechanisme macrostabiliteit speelt in circa driehonderd kilometer van de totale opgave.

De kennisen productinnovaties vertonen op onderdelen parallellen met het onderzoek binnen de WTI- programmering (weelijke toetsingsinstrumentarium), maar zijn meer gericht op directe toepassing binnen het ontwerp en de uitvoering van de projecten van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Voor het generiek toepasbaar maken van de resultaten uit de projectoverstijgende verkenning Macrostabiliteit wordt aansluiting gezocht met de WTI-programmering. Bij de concretisering van de verkenning wordt gebruikgemaakt van de expertise van de stichting IJkdijk op gebied van monitoring. Constructieve innovatie is een belangrijk activiteit van de verkenning. Om de acceptatie van nieuwe technieken te stimuleren, worden ervaringen en kennis uitgewisseld met de projectoverstijgende verkenning Piping.

Situatie De verkenning wordt gekoppeld aan meerdere projecten van de betrokken waterschappen waarvan de verkenningsfase de komende jaren wordt uitgevoerd. De referentieprojecten zijn: • Gorinchem - Waardenburg, Waterschap Rivierenland; • Mastenbroek - IJssel , Waterschap Groot Salland; • Gouderak, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard; • Ouderkerk - Krimpen, Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard.

Verkenning Het voorstel is om de projectoverstijgende verkenning Macrostabiliteit te richten op de volgende onderwerpen: kennisinnovaties, nieuwe technieken en materialen en instrumentarium voor vervroegde marktbenadering. Tevens zal in het najaar een eerste praktijkproef gestart worden.


Urgentielijst Hoogwaterbeschermingsprogramma 2015 - 2020

Ranking

Beheerder

Naam project

Ranking

Beheerder

Naam project

Ranking

Beheerder

Naam project

1

Zie POV

Centraal Holland

36

Scheldestr.


70

Scheldestr.

Bestortingen 2014/2015

2

WSRL

Lingewaal – Neerijnen

37

WSRL

Winssen – Drutensche Waarden

71

ZZL

Randmeerdijk Noordoostpolder

3

WSRL

Opijnen – Ophemert

38

WSHD

Zeingsvloeiing V3T

72

WSBD


4

WSRL

Waardenburg – Opijnen

39

WSRL

Gameren

73

WGS

Gras Vechtdijken

5

WSRL

Gorinchem

40

Rijnland

IJsseldijk Gouda (urgent deel)

74

WSRL

Vianen

6

WSRL

Vuren – Haaen

41

HHNK

Wieringermeer (C-kering)

75

Aa&Maas

Groeningen

7

WSRL

Diefdijk

42

V&V

Trajecten IJssel 2

76

Scheldestr.

Havenkanaal Zierikzee oostzijde

8

WGS

Vecht- en Steenendijk

43

NZV

Lauwersmeer/Vierhuizergat

77

WSRL

Heerewaarden en VW24

9

WGS

Mastenbroek IJssel

44

HHSK

Capelle/Zuidplas

78

WRIJ

Rijnkade

10

WSRL

Wolferen – Sprok

45

Scheldestr.

Burghsluis – Schelphoek

79

Scheldestr.

Ouwerkerk

11

WGS

Zwolle

46

RWS ZN

Drongelens kanaal (P52)

80

WSRL

De Tollewaard

12

WGS

IJsselzone Zwolle

47

RWS WNZ

SVK Holl. IJsselkering (schuif)

81

ZZL


13

WGS

Mastenbroek Zwarte Water

48

RWS WNZ

SVK Holl. IJsselkering (dijk + 2 kw)

82

WSRL

Nijmegen – Ewijkse Plaat

14

HHSK

Gouderak

49

Scheldestr.

Flaauwershaven/Borrendamme

83

HHNK

Dijkvakken Markermeer (D24 t/m D30)

15

NZV


50

WSRL

Ooij en Millingen

16

HHSK

Krimpen/Ouderkerk

51

V&V

Loswal Haem + Apeldoorns kanaal

84

Fryslan

Zurich – Koehool

17

WSRL

Neder Betuwe

52

Scheldestr.


85

Scheldestr.

Gras Schouwen/Zuid-Beveland West

18

WGS

Rondom Kampen

53

HHNK


86

H&A

Punt van Reide – Kerkhovenpolder

87

Scheldestr.

Zierikzee/Sophiastrand/ Schorerpolder

19

HHNK

Noordzeekanaal (D31 t/m D37)

20

WSRL

Lingewaard

54

HHSK

Krimpen aan de Lek

Capelle/Moordrecht

55

V&V

Trajecten IJssel 3

88

Scheldestr.

Tholen-1

56

Fryslan

Koehool – West Holwerderpolder

89

H&A


21

HHSK

22

HHSK

Restopgave Hollandse IJssel

23

WSRL

Werkendam – Giessen

57

Scheldestr.

Emanuelpolder

90

NZV

Haven Lauwersoog

58

Scheldestr.


91

WSRL

Bommelerwaard

24

WGS

Mastenbroek Zwarte Meer

25

WGS

Olst – Wijhe

59

RWS MN

Zuidersluis ARK

92

WRIJ

Twentekanaal

60

V&V

Eemdijk/Spakenburg

93

Fryslan

Schiermonnikoog – Waddenzeedijk

26

WSRL

Culemborg

27

V&V

Randmeerdijk

61

Scheldestr.

Zuid-Beveland Oost, Westerschelde

94

WRIJ

Westervoortsedijk fase 3

62

HDSR

Oevererosie Klaphek

95

Scheldestr.

Vlissingen, Koopmanshaven

28

WGS

Genemuiden – Hasselt

29

Rijnland

IJsseldijk Gouda (fase 2)

63

WSHD

Hoeksche Waard

96

Scheldestr.

Noorderstrand

64

HHNK

Oosterdijk vd Vier Noorderkoggen

97

H&A


30

WSRL

Peerenboom – Genderen

31

Fryslan

West Holwerderpolder – Lauwersm.

65

Fryslan

Lauwersmeerdijk

98

Rijnland

Uitwateringssluis Katwijk

WGS

Deventer

99

V&V

Gemaal Pouwel Bakhuis

WGS

Dalfsen

100

Scheldestr.

Kop van Ossenisse

NZV

Eemshaven

HHSK

Herinrichting watersysteem Krimpenerwaard

32

V&V

Trajecten IJssel 1

66

33

WSRL

Tiel

67

34

WRIJ

Pannerden/Loo

68

H&A

Kerkhovenpolder – Duitsland

101

35

WSRL

Leeuwen – Oude Maasdijk

69

Scheldestr.

Kanaal Zuid-Beveland

102

terug naar inhoud


Urgentielijst Hoogwaterbeschermingsprogramma 2015 - 2020

Ranking

Beheerder

Naam project

Ranking

Beheerder

Naam project

Ranking

Beheerder

Naam project

103

Delfland

Delfland-1

136

HHNK

Dijkvak Markermeer (D18)

WRO

Bosscherveld (vak 6.2)

104

WRIJ

Industrieterrein Grutbroek

137

Scheldestr.

Bestorting ‘on hold’

WPM

Heel/Thorn

105

WGS

Keersluis Zwolle

138

Scheldestr.

Bestortingen 2013/2014

WRO

Ieren (vak 7)

106

HHNK

Wieringer Zeewering (D90)

139

HHNK

Den Helder (D85)

WRO

Kademuur St. Pieter

107

WSRL

Jannezand

140

Scheldestr.

WRO

108

HHNK

Koppelstuk Markermeerdijk

Zwakke schakels Zeeuws Vlaanderen

Limburglaan/Hoge Weerd Heugem/ Randwyck

109

HHNK

Kunstwerk Balgzanddijk

141

Fryslan

KW Waddenzee en IJsselmeer

WRO

Limmel

110

Delfland

Delfland-2

142

WRIJ

Havenstraat

WRO

Meers (vak 3)

111

Fryslan

Lemsterhoek

143

HHNK

Balgzanddijk (D88)

WPM

Restopgave Peel en Maasvallei

112

WRIJ

Koppelweg

144

HHNK

Dijkvak Markermeer (D22)

WRO

Roermond – Alexanderhaven

113

HHNK

Texel-dijkvakken

145

WSHD

WSHD-KW

WPM

Venlo

114

WRIJ

IJsselpaviljoen

146

WRIJ

Vispoorthaven

115

RWS WNN

Marken 1

147

Fryslan

Lemmer

Spaarndammerdijk

148

WRIJ

Waterradmolen

116 117

WRIJ

Bronsbergen

149

WRIJ

Industriehaven

118

Fryslan

Laaxum

150

ZZL

Kunstwerken Noordoostpolder

119

NZV

Emmapolder

151

WSBD

Tonnekreek, Moerdijk + schutsluis Waalwijk

152

RWS ZN

Schutsluis Engelen

120

RWS ZN

Sluis Bosscherveld

121

RenW

Keersluis de Whaa

122

HHSK

Stolwijkersluis

123

WSBD

Damwand Buitenpand Wilhelminakanaal (Oostoever, Oosterhout)

153

Scheldestr.

Kats

154

RenW

Blokzijl

155

HHNK

Kunstwerken Markermeer (D27)

156

HHNK

Koppelstuk WIJD-kunstwerken

124

Scheldestr.

Sint Annaland

157

HDSR

Waaiersluis te Gouda

125

RWS NN

Vlieland

158

WSHD

Goeree

126

Scheldestr.

Tholen-2

159

Scheldestr.

Zwin

127

Fryslan

Workum – Laaxum

160

WSHD

Strijensas

128

Scheldestr.

Bestorting verder onderzoek

161

RenW

Kunstwerken Vollenhove

129

Scheldestr.

Rihem/Baarland

162

V&V

Gemaal De Schans

130

WRIJ

Verholen keringen

163

Fryslan

Makkum

131

HHNK

Texel-gemaal Krassekeet

164

HHNK

Koppelstuk WIJD-dijkvakken

132

HHNK

Koppelstuk WIJD – Koegraszeedijk

165

WGS

Ganzensluis

133

Scheldestr.

Sloehaven

166

RWS WNN

Marken 2

167

Provincie Zuid Holland

Julianasluis Gouda

134

RWS WNN

IJmuiden

135

HHNK


terug naar inhoud


project Waardenburg – Ophemert

terug naar inhoud


Colofon Dit is een uitgave van de Programmadirectie Hoogwaterbescherming Hoogwaterbeschermingsprogramma Koningskade 40, 2596 AA Den Haag Postbus 93218, 2509 AE Den Haag Na 1 januari 2015: Griffioenlaan 2, 3526 LA Utrecht www.hoogwaterbeschermingsprogramma.nl Grafisch ontwerp VormVijf, Den Haag Tekst Programmadirectie Hoogwaterbescherming en Marieke Bos (eindredactie) Fotografie Tineke Dijkstra, Den Haag Kaarten Mijs Cartografie en Vormgeving, Roerdam Druk Ando bv, Den Haag Oktober 2014

terug naar inhoud


Hoogwaterbeschermingsprogramma De waterschappen en het ministerie van Infrastructuur en Milieu (Rijkswaterstaat) voeren in het Hoogwaterbeschermingsprogramma maatregelen uit om de primaire waterkeringen aan de veiligheidsnorm te laten voldoen, nu en in de toekomst. Het Hoogwaterbeschermingsprogramma is onderdeel van het nationale Deltaprogramma.

terug naar inhoud


Hoogwaterbeschermingsprogramma. Projectenboek 2015

Recommend Documents