Hoogeveen, 20 april 2004

Hoogeveen, 20 april 2004

Auteurs Berry Beuker Hans Slender Versie 1.2

Pupillenplan 2004-2007 v.v. De Weide

Beleidsnotitie pupillenvoetbal 2004-2007 v.v. De Weide Hoogeveen, 20 april 2004 Versie 1.2 januari 2005 Auteurs Berry beuker Hans Slender v.v. De Weide De Elbe 2 7908 HB Hoogeveen tel. 0528-275361 Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit rapport mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar worden gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs. Verder is dit rapport strikt vertrouwelijk. Het rapport mag niet ter lezing aangeboden worden aan andere personen, buiten de personen die in dit rapport genoemd worden. Wilt u hiervan afwijken, dan dient u hiervoor voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs. All rights reserved. No parts of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior written permission of the authors.

Berry Beuker en Hans Slender

2


Voorwoord De voetbalvereniging De Weide bestaat inmiddels langer dan twintig jaar. De laatste jaren is de professionalisering binnen de vereniging behoorlijk toegenomen. De jeugd speelt op een hoog niveau, er lopen veel gediplomeerde trainers rond en er is een goede organisatie. Deze weg is ingeslagen middels het beleidsplan dat in 2001 is geschreven door het bestuur van de vereniging. Inmiddels is dit plan op enkele plaatsen weer wat aangepast. De laatste jaren stagneert het niveau van de club. De club is nog steeds groeiende als je kijkt naar de ledenaantallen. Het eerste elftal voetbalt nog steeds op hetzelfde niveau als vijf jaar geleden. Ook de meeste jeugdteams blijven op een bepaald niveau hangen. De E1 speelt op het hoogste niveau. D1 speelt in de hoofdklasse. C1, B1 en A1 voetballen in de 3e divisie. De Weide heeft al jaren de ambitie om nog een stapje omhoog te gaan om met de jeugd op het niveau van Flevo Boys, Achilles ’94, ACV en Be Quick Groningen. Dit is op dit moment de top van het jeugdvoetbal in de regio Noord. Hier kan en wil De Weide graag bij horen. Ondanks de verbeterde organisatie de laatste jaren, kunnen de jeugdteams deze laatste stap niet zetten. Dit komt volgens de auteurs omdat de basis niet voldoende is om een nog hoger niveau te halen. Normaal gesproken raak je altijd een aantal spelers kwijt aan de profclubs. De spelers die daaronder zitten moeten dus voldoende niveau hebben om in een 2e divisie te spelen. Wij willen dit met onze eigen jeugd doen. Hierom zullen wij het niveau van het jeugdvoetbal omhoog moeten brengen bij vv De Weide. De meeste winst valt voor ons nog te halen bij de F- en E-pupillen. Hier is het niveau van de trainingen en begeleiding beduidend lager dan bij de hogere elftallen. Het is al jaren het ondergeschoven kindje van onze club. Dit plan heeft als doelstelling een inzicht te geven in het opleiden van pupillen. Wij hebben een opzet gemaakt hoe De Weide de basis van deze spelers omhoog kan brengen, waardoor zij op latere leeftijd een hoger niveau kunnen halen. Berry Beuker Hans Slender


3


Inhoudsopgave VOORWOORD .............................................................................................................................................. 3 INHOUDSOPGAVE....................................................................................................................................... 4 INLEIDING .................................................................................................................................................... 5 1

MISSIE ................................................................................................................................................... 6

2

VISIE ...................................................................................................................................................... 7

3

DOELSTELLINGEN............................................................................................................................. 9

4

STRATEGIE ........................................................................................................................................ 10

5

ORGANISATIE OP MACRO-NIVEAU ............................................................................................. 11

7

ORGANISATIE OP MESO-NIVEAU................................................................................................. 13

8

JAARPLAN .......................................................................................................................................... 16

BIJLAGE 1: VISIE KNVB EN MANCHESTER......................................................................................... 17 BIJLAGE 2: DE TOOLBOX........................................................................................................................ 18 BIJLAGE 3: SNEL VOETENWERK EN COÖRDINATIE ....................................................................... 23 BIJLAGE 4: BASISTECHNIEKEN ............................................................................................................ 26


4


Inleiding Dit verslag bestaat uit een idee hoe De Weide met de pupillen een hoger niveau kan gaan halen. Dit houdt in top-hoofdklasse in de E’s en wellicht zelfs topklasse bij de D’s. Dan is de basis zo goed dat spelers de 2e divisie aan moeten kunnen. Er zijn wel verenigingen waarbij gewerkt wordt met specifieke trainingsstof voor de kleinsten. Het werkt vaak zijn vruchten af. Toch denken wij dat wij bij De Weide wat bijzonders neer kunnen zetten. Dit omdat wij in de keuken kunnen kijken bij profclubs. Ook is er kennis aanwezig van trainingsstof. Dit alles heeft te maken met de clubs waar wij contacten mee hebben.

De Weide heeft een samenwerkingsverband met SC Heerenveen. De Weide jeugdtrainers Berry Beuker en Hans Slender zijn redacteur bij TrainersMagazine. Middels TrainersMagazine hebben zij toegang tot de visie van René Meulensteen, techniektrainer bij Mancherster United. Ook is er persoonlijk contact geweest met Meulensteen. De contacten met SC Heerenveen, TrainersMagazine en René Meulensteen lijden tot constante verbeteringen en toevoegingen aan het pupillenplan. We zullen beginnen met uitleggen wat de missie, de visie en de doelstellingen zijn van de jeugdopleiding van De Weide en specifiek de pupillenopleiding. Daarna zullen we weergeven hoe we dit organisatorisch willen gaan aanpakken, gevolgd door een planning. We hopen binnen enkele jaren de resultaten te gaan halen die we voor ogen hebben.


5


1

Missie

De missie van vv De Weide geldt de laatste jaren: “Samen spelen, samen scoren”. Hierbij is belangrijk dat voetbal wordt bedreven op een zo hoog mogelijk niveau en op een gezonde manier. Eigen jeugdspelers moeten de kans krijgen door de stromen naar alle selectie elftallen. Als je deze missie wil verwezenlijken, dan zal je dus moeten zorgen dat je eigen jeugd een heel hoog niveau haalt. Er zal dus op een juiste manier opgeleid moeten worden. Alleen dan kan een hoog niveau gehaald worden op een gezonde manier. Dat wil zeggen, zonder met geld te smijten of spelers aan te trekken. Wij zullen dit met zijn allen doen. Wat later in dit plan ook zal blijken. “Samen spelen, samen scoren”. Niet alleen het scoren is belangrijk, maar ook het spelen. Wij vinden dat er gespeeld moet worden. Plezier is het allerbelangrijkst. Dit geldt voor alle leeftijden, maar zeker ook voor de pupillen. Er moet dus op een leuke manier gewerkt worden, spelers moeten plezier in het spel krijgen. Wanneer hebben spelers plezier? Volgens ons is dat als ze door hebben dat ze beter worden en als er op een leuke manier met hun omgegaan worden. Dan is de verhouding tussen prestatie en recreatie optimaal. Hier zullen we in dit plan ook verder invulling aan geven.


6


2

Visie

Voor de visie die wij op pupillenvoetbal hebben, hebben wij gekeken naar de verschillende contacten. De KNVB heeft een visie en die delen wij gedeeltelijk. Verder zijn wij behoorlijk beïnvloed door de visie van Manchester United. De KNVB gaat uit van het spelen van partijtjes en dat spelers zelf leren omgaan met de omstandigheden. Door veel te spelen moeten spelers zelf oplossingen voor problemen binnen het spel kunnen vinden. De visie van Manchester United is er op gebaseerd dat spelers binnen partijtjes altijd de oplossingen zullen kiezen die ze al beheersen en niet met iets nieuws komen. Het is dus zaak om bij de allerkleinsten technieken aan te leren, die ze dan in partijtjes gaan toepassen. Techniek is de basis, pas als je de techniek hebt kun je de partijspelen waar de KNVB het over heeft (4 tegen 4) winnen. Op latere leeftijd komt positiespel vanzelf aan de orde, maar om goed positiespel te kunnen spelen moet een speler goed kunnen passen, een bal aannemen en zichzelf vrijspelen. Om 1-1 duel te winnen moet hij goed kunnen dribbelen en technieken beheersen om man uit te spelen. Iemand die 1 tegen 1 duels wint, zal minder balverlies lijden dan iemand die alleen maar kan passen. Een speler die de 1 tegen 1 beheerst zal het verschil maken tussen een gemiddelde ploeg en een goede ploeg. We zullen de uitgangspunten van beide visies verwerken in onze eigen visie op jeugd opleiden (Bijlage 1). De Weide visie De beide visies bevatten veel waarheden en gaan uitstekend samen. Zo zegt de KNVB veel balcontacten en Manchester gaat veel kappen en draaien, dit komt overeen. Het zelfde geldt voor veel herhalen, enz. We hebben wat zaken op een rijtje gezet die volgens ons prioriteit hebben voor de Fpupillen en E-pupillen. Uitgangspunten: • Plezier is het uitgangspunt, voetbal moet leuk zijn; • Minimaal twee keer in de week trainen, 1.15 uur per keer; • Aanleren van technieken volgens de Manchester United toolbox methode (Bijlage 2); • Techniektraining is het uitgangspunt, spelers moeten leren omgaan met de bal, dit leren zij niet door het spelen van positiespel of het zo ver mogelijk wegschieten van de bal! F-pupillen • Voetbalcoördinatie en balgevoel (Bijlage 3); • Dribbelen; • Passen en schieten (in passvormpjes); • Aan- en meenemen van de bal; • 1 tegen 1, eenvoudige bewegingen en technieken; • Tweebenigheid. E-pupillen • Voetbalcoördinatie en balgevoel; • Verwerken van zowel hoge als lage passes; • Passen, ook door de lucht (Bijlage 4); • 1 tegen 1 op een hoog niveau; • Eenvoudige tactische zaken; • Tweebenigheid. Op deze visie zullen onze verdere plannen gebaseerd zijn.


7


Het zal voor de gemiddelde trainer moeilijk zijn dit te vertalen naar het trainingsveld. Dit is waarom wij dit jaar willen gaan werken met intensieve begeleiding van de trainers van verschillende F en Eteams. Hierbij passen we het niveau aan op de leeftijdscategorie. Waar willen we trainers in begeleiden: • • • • •

Aandragen van de oefenstof volgens de Manchester United methode per leeftijdscategorie; Werken volgens een duidelijke planning en organisatie; Trainers leren hoe je op een juiste manier spelers kan beïnvloeden en coachen; Veel werken met de bal; Spelers bewust maken welke technieken ze kunnen gebruiken op welk moment.


8


3

Doelstellingen

Dit pupillenplan heeft als doelstelling een hoger niveau te krijgen bij de kleinste spelers binnen vv De Weide. Het is de bedoeling dat dit binnen drie jaar zijn vruchten af gaat werken. Hiervoor kan je verschillende meetinstrumenten gebruiken. Allereerst stellen we per seizoen een aantal doelen op. 2004-2005 • • • • • • • •

Het tegelijkertijd trainen van verschillende E en F teams, zodat er meer overleg mogelijk is; Centraal vastgestelde oefenstof, waardoor een hoger trainingsniveau gewaarborgd wordt; Interne trainersbegeleiding, waarbinnen trainers opgeleid worden tot een hoger niveau; Activiteiten i.s.m. bijvoorbeeld SC Heerenveen; Aan het einde van het seizoen kunnen F-pupillen eenvoudige passeerbewegingen goed uitvoeren; Aan het einde van het seizoen beheersen E-pupillen minstens 50-75 % van de toolbox; Communicatie met ouders omtrent hoe te gedragen rondom de wedstrijden, zo is het de bedoeling dat leiders en trainers coachen en dat ouders alleen aanmoedigen. Dit om verwarring bij spelers te voorkomen. We zullen hiervoor een brief opstellen; Wellicht talententraining opzetten.

2005-2006 • • • • • • •

Het tegelijkertijd trainen van verschillende E en F teams, zodat er meer overleg mogelijk is, eventueel twee teams meer dan het jaar er voor, indien hier behoefte aan is; Oefenstof aangepast naar evaluatie van vorig seizoen; E1 speelt mee om de prijzen in de hoofdklasse; Talententraining is goed werkzaam; Activiteiten i.s.m. bijvoorbeeld SC Heerenveen; 4 tegen 4 voetbal interne competitie (E en F-pupillen); Uitbreiding pupillenplan naar de D-pupillen.

2006-2007 • • • • •

Organisatie klaarstomen om over genomen te worden door andere mensen; Toolboxtraining is herkenbaar voor spelers en trainers; E1 en D1 in de top van de hoofdklasse of D1 in de topklasse; Externe activiteiten ontplooien; 4 tegen 4 voetballen D-pupillen.


9


4

Strategie

Hoe willen we voor het komende seizoen invulling gaan geven aan de eerder genoemde doelstellingen en visie. Hieronder volgt een kort overzicht hoe dit ingevuld en georganiseerd gaat worden. In de komende hoofdstukken volgen dan enkele voorbeelden. We gaan eerst met 8 teams werken. Deze gaan tegelijk trainen. Voor de training hebben alle trainers van Berry en Hans een training gekregen die we gaan doen. Deze worden ook gearchiveerd in een map. Er wordt door het jaar heen een planning met doelstellingen afgewerkt, zodat alle elementen van onze visie aan bod komt. Herhaling is hierin natuurlijk heel belangrijk. De E-pupillen training en de Fpupillen training sluiten qua tijd op elkaar aan. Berry en Hans zullen bij beide aanwezig zijn. Als de Fpupillen trainen, houdt Hans zich niet bezig met een team, maar met de organisatie en begeleiding van de trainers, bij de E-pupillen training vervult Berry deze taak. We geven een voorbeeld hoe dit qua training eruit zou kunnen zien: Er zijn 4 trainingen per week opgesteld: 1. Training 1 voor de F-pupillen 3. Training 1 voor de E-pupillen

2. Training 2 voor de F-pupillen 4. Training 2 voor de E-pupillen

Maandag 17.00-18.15 Kunstgras in vier delen

Vrijdag 15.45-16.45 Kunstgras in vier delen

F3 F1 Training 1 Training 1




Maandag 18.15-19.30 Kunstgras in vier delen

Vrijdag 16.45-18.00 Kunstgras in vier delen

E1 E3 Training 3 Training 3




Eventueel kan er woensdag door de meest talentvolle groep nog een derde keer getraind worden. Dit is afhankelijk van de ambities van de club. Al deze spelers trainen zo dus twee keer in de week. Bijkomend voordeel is als F1 9 spelers present heeft en F2 7 spelers, dan kan er wat geschoven worden, zodat beide met 8 kunnen trainen.


10


5

Organisatie op macro-niveau

We gaan nu kijken hoe we invulling gaan geven aan de strategie op macro-niveau. Dat wil zeggen zeer globaal en de grote lijnen. Welke activiteiten zullen er gedurende het jaar aan bod komen. Er zijn acht trainers nodig (eventueel inclusief assistent trainers): F1: F2: F3: F4:

Berry Beuker / Robert-Jan Thalen Maarten Thalen / Frank Benjamins Jelmer Wieringa / Danny Starrenburg Jessie Starrenburg / Carmen Kleine

E1: E2: E3: E4:

Hans Slender Michiel Luchtenberg Freek Bloema / Jur Giethoorn Tijmen Wieringa

Regelmatig is er overleg over de ontwikkeling van spelers en de voortgang tijdens de trainingen, eventuele oefenstof en dergelijke. Deze trainers komen dus ongeveer één keer per maand bij elkaar voor overleg. Hierbij zullen de trainers van F2 / F4 en E2 / E4 door Berry en Hans aangemoedigd worden om mee te denken en zelf dingen aan te dragen. In deze organisatie komen dus geen zaaltrainingen voor, wel zaalcompetitie. Opbouw van de trainingen: Training 1 Warming-up: Tikspel/belevingsspel Kennismakingsfase: techniek aanleren Kern 1: Kapbewegingen aanleren zonder weerstand Kern 2: Afrondvorm met aangeleerde technieken er in verwerkt Partijspel: Partijspel

ong. 10 min. ong. 10 min ong. 15 min. ong. 15 min. ong. 25 min.

Training 2 Warming-up: Voetbalcoördinatie Kennismakingsfase: techniek aanleren Kern 1: Kapbewegingen aanleren zonder weerstand (evt. met afronden) Kern 2: Spelvorm of positiespel gericht op duel 1 tegen 1 Partijspel: Partijspel


Training 3 Warming-up: Tikspel/belevingsspel Kennismakingsfase: techniek aanleren Kern 1: Duel 1 tegen 1 Kern 2: Duel 2 tegen 2 of 3 tegen 3 Partijspel: Partijspel


Training 4 Warming-up: Voetbalcoördinatie Kennismakingsfase: techniek aanleren Kern 1: Kapbewegingen aanleren zonder weerstand (evt. met afronden) Kern 2: Spelvorm of positiespel gericht op duel 1 tegen 1 Partijspel: Partijspel



11


Materiaal: - 4 doeltjes - 4 hesjes en 3 hesjes van een andere kleur per team - 8 pilonnen per team (x4 aanwezig) - 16 dopjes per team (x4 aanwezig)


12


7

Organisatie op meso-niveau

Op meso-niveau gaan we kijken hoe we onze visie en doelstellingen kunnen vertalen naar het trainingsveld. De structuur van de trainingen ligt vast, er moet dus naar de inhoud gekeken worden. Herhaling is hierin belangrijk en alle doelstellingen komen aan bod. Hieronder een voorbeeld: F-pupillen Week

Toolbox-onderdeel

Tweede aandachtspunt

32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Verdediger voor je Verdediger voor je Verdediger achter je Verdediger achter je Verdediger naast je Verdediger naast je Verdediger komend van zijkant Verdediger komend van zijkant Verdediger voor je Verdediger voor je Verdediger achter je Verdediger achter je Verdediger naast je Verdediger naast je Verdediger komend van zijkant Verdediger komend van zijkant Verdediger voor je Verdediger voor je Verdediger achter je Verdediger achter je Verdediger naast je Verdediger naast je Verdediger komend van zijkant Verdediger komend van zijkant Verdediger voor je Verdediger voor je Verdediger achter je Verdediger achter je Verdediger naast je Verdediger naast je Verdediger komend van zijkant Verdediger komend van zijkant Verdediger voor je Verdediger voor je Verdediger achter je Verdediger achter je Verdediger naast je Verdediger naast je

Aan- en meenemen over de grond Aan- en meenemen over de grond Aan- en meenemen over de grond Aan- en meenemen over de grond Dribbelen/drijven Dribbelen/drijven Dribbelen/drijven Dribbelen/drijven Passen binnenkant voet Passen binnenkant voet Passen binnenkant voet Passen binnenkant voet Afschermen Afschermen Afschermen Afschermen Verdedigen Verdedigen Verdedigen Verdedigen Vrijlopen + 1-2 combinatie Vrijlopen + 1-2 combinatie Vrijlopen + 1-2 combinatie Vrijlopen + 1-2 combinatie Aan- en meenemen over de grond Aan- en meenemen over de grond Aan- en meenemen over de grond Dribbelen/drijven Dribbelen/drijven Afschermen Afschermen Passen binnenkant voet Passen binnenkant voet Verdedigen Verdedigen Vrijlopen + 1-2 combinatie Vrijlopen + 1-2 combinatie Vrijlopen + 1-2 combinatie


13


E-pupillen Week

Toolbox-onderdeel

Tweede aandachtspunt

33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

Verdediger voor je Verdediger voor je Verdediger achter je Verdediger achter je Verdediger naast je Verdediger naast je Verdediger komend van zijkant Verdediger komend van zijkant Verdediger voor je Verdediger voor je Verdediger achter je Verdediger achter je Verdediger naast je Verdediger naast je Verdediger komend van zijkant Verdediger komend van zijkant Verdediger achter je Verdediger achter je Verdediger komend van zijkant Verdediger komend van zijkant Verdediger voor je Verdediger voor je Verdediger achter je Verdediger achter je Verdediger naast je Verdediger naast je Verdediger komend van zijkant Verdediger komend van zijkant Verdediger voor je Verdediger voor je Verdediger achter je Verdediger achter je Verdediger naast je Verdediger naast je Verdediger komend van zijkant Verdediger komend van zijkant

Organisatie Organisatie Organisatie Organisatie Duels winnen Duels winnen Duels winnen Duels winnen Opbouwen Opbouwen Opbouwen Opbouwen Wreeftrap / hoge bal controleren Wreeftrap / hoge bal controleren Wreeftrap / hoge bal controleren Wreeftrap / hoge bal controleren Coachen / doordraaien Coachen / doordraaien Coachen / doordraaien Coachen / doordraaien Organisatie Organisatie Organisatie Organisatie Duels winnen Duels winnen Duels winnen Duels winnen Opbouwen Opbouwen Opbouwen Opbouwen Wreeftrap / hoge bal controleren Wreeftrap / hoge bal controleren Wreeftrap / hoge bal controleren Wreeftrap / hoge bal controleren


14


7

Organisatie op micro-niveau

De laatste stap is het kleinste niveau, namelijk de training zelf. Alle trainers zullen voor de training een blad krijgen met de doelstelling en de oefenvormen. Deze zullen in een map bewaard worden, om volgend jaar weer te gebruiken of te verbeteren. Er worden voor elke training drie oefenvormen aangeboden. Deze zijn voorzien van uitleg betreffende de organisatie van de oefenvorm en coachmomenten. Deze oefenvormen zijn geschikt om te werken aan de doelstelling van de training. Naast de drie oefenvormen vult de trainer zelf een partijvorm in. Hierin kan hij zijn eigen accenten kwijt.


15


8

Jaarplan

Het jaarplan is een globale weergave hoe we onze gepresenteerde ideeën invulling willen gaan geven. Per maand wordt kort weergegeven wat de bedoeling is. Het is als het ware een implementatieplan. Maand Mei 2004

Activiteit Presenteren plannen in jeugdcommissie Zoeken van trainers Overleg met scoutingcommissie Presenteren plannen in trainers/leiders vergadering Juni 2004 Uitproberen van de werkwijze in praktijk Selecties bekendmaken Inventariseren vakanties spelers Overleg materiaalman Juli 2004 Zomervakantie Augustus 2004 Eerste training Regels en werkwijze communiceren met ouders van spelers Uitleg aan onervaren trainers September 2004 Start competitie Oktober 2004 November 2004 December 2004 Januari 2005 Februari 2005 Maart 2005 April 2005 Mei 2005 Juni 2005 Juli 2005

Start zaalcompetitie Korte winterstop Organiseren oefenwedstrijden Start voorjaarscompetitie Clinic SC Heerenveen? Rondmaken trainers nieuwe seizoen Selectietrainingen Indelen nieuwe teams Zomervakantie


16


Bijlage 1: Visie KNVB en Manchester KNVB: • • • •

Voetbaleigen bedoelingen: spelen om te winnen, veel werken met scoren en scoren voorkomen Veel herhalingen: weinig wachttijden, goede planning/organisatie, voldoende ballen materiaal Rekening houden met de groep: leeftijd, vaardigheid, beleving Juiste coaching: spelbedoeling verduidelijken, vragen stellen, oplossingen laten aandragen

F-pupillen • Wennen door te spelen; • Het de “baas” worden over de bal; • De bal is de belangrijkste tegenstander; • Vormen waarbij iedere speler zo veel mogelijk aan de bal is. E-pupillen • Leren spelen in kleine partijtjes; • Technische vaardigheden ontwikkelen; • Techniek koppelen aan inzicht en communicatie met weerstanden; René Meulensteen (Manchester United): • • • • • •

Kijken naar wat de beste spelers ter wereld kunnen en dit stapje voor stapje leren aan spelers; Aanleren van basistechnieken; Aanleren van technieken om als winnaar uit het één tegen één duel te komen; Vier één tegen één duels: speler naast je, speler voor je, speler achter je of speler komend van de zijkant; Trainen van het verschil (tussen een matige voetballer en een goede voetballer); Aanleren van de toolbox (bestaande uit ongeveer 24 bewegingen, 6 per situatie).

Wiel Coerver (basis voor Manchester United methode) • • • • • •

Beginnen met het trainen van het balgevoel door middel van afrollen, snel voetenwerk en jongleren; Passen, aan- en meenemen oefenen om tot samenspel te kunnen komen; Het oefenen van het duel 1 tegen 1 door middel van dribbel, kappen/draaien en het aanleren van technieken; Het trainen van de snelheid van de spelers en het spel; Het trainen van het afronden en het creëren van kansen; Groep spelletjes en het leren uitspelen van een aanval.


17


Bijlage 2: De Toolbox De Toolbox is een serie bewegingen die we de pupillen van De Weide willen aanreiken om oplossingen te zoeken in bepaalde situaties in een wedstrijd. Het is visueel moeilijk voor te stellen, maar we proberen ze toch te beschrijven. Verdediger voor je (passerbewegingen) * Binnenkant/buitenkant * Matthews beweging ** Zijstap ** Schaar ** Sleepbeweging *** Dubbele zijstap *** Dubbele schaar *** Sleep/overstap Verdediger naast je (richting 180 graden veranderen) * Buitenkant voet kappen * Binnenkantvoet kappen * Stop-draai ** Overstap binnenkantvoet meenemen ** Overstap buitenkant voet meenemen *** Johan Cruijff beweging *** Terughalen en versnellen *** Schijnhakje Verdediger komend vanaf de zijkant (wegdraaien van de tegenstander) * Binnenkant voet wegdraaien * Buitenkant voet wegdraaien ** Overstap ** Onderkant voet terughalen ** Lobje *** Onderkant voet terughalen en achter het standbeen langs *** Achter standbeen langs *** Zidane pirouette Verdediger achter je(bal aan- en meenemen) * Binnenkant voet aannemen en andere voet meenemen * Buitenkant voet meenemen * Binnenkant voet meenemen voor het lichaam langs ** Onderkant voet meenemen ** Dikke teen meenemen ** Achter het standbeen langs meenemen *** Bal op het dijbeen controleren *** Bal op de borst controleren


18


Verdediger voor je De situatie is als de speler de bal aan de voet heeft en zijn tegenstander opzoekt. Belangrijk is dat de speler de bal kort bij zich houdt, zodat hij elk moment een beweging kan maken. De speler moet niet te hard op de tegenstander afdribbelen om controle te houden. Op het moment van de actie moet de speler versnellen en op explosieve wijze zijn tegenstander achter zich laten. * Binnenkant/buitenkant 1. Bal met de binnenkant van de voet raken 2. Bal met de buitenkant van de voet raken Var: Gebruik schijntrappen om de tegenstander af te schikken * Matthews beweging 1. Voet naast de bal plaatsen 2. Met de binnenkant van de andere voet de bal beginnen te slepen 3. De sleep niet afmaken, maar de buitenkant van dezelfde voet tegen de bal plaatsen 4. De bal langs de tegenstander tikken met de buitenkant van de voet ** Zijstap 1. Zorgen dat de bal recht voor je rolt 2. Voet naast of voorbij de bal plaatsen, goed naar de zijkant stappen 3. De buitenkant van de andere voet naast de bal brengen 4. Met het zijwaarts geplaatste been afzetten en de bal met de buitenkant voet langs de tegenstander tikken ** Schaar 1. Zorgen dat de bal recht voor je rolt 2. Voet van binnen naar buiten om de bal heen zwaaien en op de grond plaatsen naast de bal 3. De buitenkant van de andere voet naast de bal brengen 4. Met het zijwaarts geplaatste been afzetten en de bal met de buitenkant voet langs de tegenstander tikken ** Sleepbeweging 1. Met het standbeen schuin achter de bal stappen 2. Met de binnenkant van de wreef of de onderkant van de voet de bal voor je langs slepen 3. De voet waarmee de bal is gesleept weer op de grond plaatsen 4. Met de binnenkant van het standbeen de bal meenemen langs de verdediger *** Dubbele zijstap 1. Voet naast of voorbij de plaatsen, goed naar de zijkant stappen 2. Afzetten met de op de grond geplaatste voet, de andere voet naast of voorbij de bal plaatsen 3. De buitenkant van de andere voet naast de bal brengen 4. Met het zijwaarts geplaatste been afzetten en de bal met de buitenkant voet langs de tegenstander tikken. *** Dubbele schaar 1. Voet van binnen naar buiten om de bal heen zwaaien en op de grond plaatsen naast de bal 2. Afzetten met de op de grond geplaatste voet, de andere voet om de bal heen zwaaien 3. De buitenkant van de andere voet naast de bal brengen 4. Met het zijwaarts geplaatste been afzetten en de bal met de buitenkant voet langs de tegenstander tikken. *** Sleep/overstap 1. Standbeen schuin achter de bal plaatsen 2. Met de binnenkant van de wreef of de onderkant van de voet de bal voor je langs slepen 3. Het andere been van buiten naar binnen over de bal heen zwaaien 4. Voet op de grond plaatsen en de bal weer meenemen.


19


Verdediger naast je In deze situatie dribbelt de speler in een bepaalde richting, maar besluit hij dat er meer ruimte is aan de andere kant. De verdediger(s) die met hem mee lopen moeten hierbij de verkeerde kant uit gestuurd worden. Hiervoor zijn verschillende kapbewegingen te gebruiken. De richtingsverandering is ongeveer 180 graden. * Buitenkant voet kappen 1. Met de voet die het dichtst bij de bal een lange stap maken 2. De buitenkant van de voet achter de bal plaatsen 3. Met het standbeen doorstappen en het lichaam indraaien 4. Het standbeen afzetten en de bal meenemen met de achter de bal geplaatste voet * Binnenkantvoet kappen 1. Het standbeen kort achter de bal plaatsen 1. Met de voet die het verst van de bal is een lange stap maken en achter de bal brengen 3. De hak in de grond plaatsen en met een slaande voet beweging de bal van richting veranderen 4. De bal met de buitenkant van het standbeen meenemen in tegengestelde richting * Stop-draai 1. Het standbeen naast de bal plaatsen 2. De onderkant van de andere voet op de bal plaatsen en de bal stilleggen 3. De voet aan de andere kant van de bal weer neerzetten en het lichaam indraaien 4. Afzetten met het verste been en de bal in tegengestelde richting meenemen ** Overstap binnenkantvoet meenemen 1. Het standbeen naast de bal plaatsen 2. De voet het dichtst bij de bal van binnen naar buiten over de bal heen zwaaien 3. De voet op de grond plaatsen en het lichaam indraaien 4. Met de binnenkant van de andere voet de bal weer meenemen ** Overstap buitenkant voet meenemen 1. Het standbeen naast de bal plaatsen 2. De voet het dichtst bij de bal van binnen naar buiten over de bal heen zwaaien 3. De voet op de grond plaatsen en het lichaam indraaien 4. Met de buitenkant van dezelfde voet de bal weer meenemen *** Johan Cruijff beweging 1. Het standbeen schuin voor de bal plaatsen alsof je een voorzet gaat geven 2. Het been zwaaien alsof je de bal speelt en op het laatste moment inhouden 3. De bal achter het standbeen langs tikken in tegengestelde richting 4. Het lichaam indraaien en met de buitenkant van het standbeen meenemen *** Terughalen en versnellen 1. Plaats de voet op de bal alsof je een stop-draai gaat maken 2. Haal de bal met de onderkant van de voet richting het standbeen 3. Draai de voet van het standbeen naar buiten en beweeg hem een klein beetje voorwaarts 4. Je tikt de bal naar voren en verast de tegenstander *** Schijnhakje 1. Stap met het standbeen voorbei de bal alsof je een hakje gaat maken 2. Maak een hakje, maar dan over de bal heen, zonder de bal te raken 3. Breng dezelfde voet achter de bal 4. Neem de bal met de wreef weer in voorwaartse richting mee


20


Verdediger komend vanaf de zijkant Als je dribbelt kan het zijn dat een tegenstander je vanaf de zijkant aanvalt. Het kan dan handig zijn om deze te verassen en in één keer uitspeelt aan de kant waar deze vandaan komt. Het kan ook zijn dat je met een boog om de verdediger heen dreigt te dribbelen, ook dan komt deze van de zijkant en kan je hem verrassen. Vooral middenvelders komen vaak in deze situatie terecht, waarneer ze in een kleine ruimte de bal krijgen aangespeeld en meteen aangevallen worden vanaf een zijkant. * Binnenkant voet wegdraaien 1. Breng het lichaam tussen de bal en de tegenstander 2. Plaats de binnenkant van de voet om de bal heen 3. Draai het lichaam verder door en zet af op de tegenstander 4. Neem de bal met de binnenkant van dezelfde voet mee langs de tegenstander * Buitenkant voet wegdraaien 1. Breng het lichaam tussen de bal en de tegenstander 2. Plaats de buitenkant van de voet om de bal heen 3. Draai het lichaam verder door en zet af op de tegenstander 4. Neem de bal met de buitenkant van dezelfde voet mee langs de tegenstander ** Overstap 1. Zorg dat de verdediger nog niet te kort bij je is 2. Stap met het been dat het dichtst bij de tegenstander is over de bal heen 3. Plaats je voet op de grond 4. Zet af met dit been en breng de bal met de buitenkant van de voet langs de tegenstander ** Onderkant voet terughalen 1. Doe alsof je een pass gaat geven in de andere richting en stap naast de bal 2. Zet de voet die het dichtst bij de tegenstander is op de bal 3. Haal de bal terug, zodat deze onder jouw lichaam ligt 4. Tik de bal met de buitenkant van de voet langs de tegenstander ** Lobje 1. Doe alsof je een pass gaat geven in de andere richting en stap naast de bal 2. Breng de buitenkant van de voet die het dichtst bij de tegenstander is naast de bal 3. Lob met de buitenkant van de voet de bal over het been van de verbijsterde verdediger 4. Breng de bal weer onder controle en dribbel verder *** Onderkant voet terughalen en achter het standbeen langs 1. Doe alsof je een pass gaat geven in de andere richting en stap naast de bal 2. Zet de voet die het verst van de tegenstander is op de bal 3. Haal de bal terug, zodat deze achter jouw lichaam ligt 4. Tik de bal met de binnenkant van de voet achter het standbeen langs en verras de tegenstander *** Achter standbeen langs 1. Breng het standbeen aan de kant van de verdediger voorbij de bal 2. Breng de binnenkant van de andere voet achter de bal 3. Tik de bal achter het standbeen langs voor de neus van de verdediger langs 4. Versnel weer in voorwaartse richting *** Zidane pirouette 1. Plaats de voet die het dichtst bij de verdediger is op de bal 2. Nu de bal stil ligt plaats je dezelfde voet over de bal heen en draai het lichaam in 3. Plaats nu de andere voet op de bal 4. Draai het lichaam door voor de verdediger langs en neem de bal mee


21


Verdediger achter je Als je de bal krijgt ingespeeld moet je een bal kunnen aan- en meenemen. Hiervoor zijn verschillende technieken. Sommige zijn handig te gebruiken als je in de vrije ruimte bent, andere zijn uitstekend te gebruiken om in één keer bij een tegenstander weg te draaien die zich in jouw rug bevind. Heb je een tegenstander in de rug, dan moet je deze altijd afhouden (met je arm) en zijwaarts ingedraaid staan. Vanuit die houding kun je de bal gaan verwerken. * Binnenkant voet aannemen en andere voet meenemen 1. Draai het lichaam in 2. Neem met de binnenkant van de verste voet de bal aan 3. Draai het lichaam nog verder door 4. Neem met de binnenkant van de andere voet de bal mee * Buitenkant voet meenemen 1. Zorg dat je zijwaarts ingedraaid staat 2. Breng de knie van het verste been naar beneden 3. Raak de bal met de buitenkant van de voet en draai de knie naar buiten 4. Draai het lichaam met de richting van de knie mee en neem de bal mee * Binnenkant voet meenemen voor het lichaam langs 1. Zorg dat je zijwaarts ingedraaid staat 2. Zet de hak van de verste voet in de grond 3. Maak met je voet een slaande beweging en breng de bal voor het lichaam langs 4. Versnel en neem de bal mee ** Onderkant voet meenemen 1. Zorg dat je zijwaarts ingedraaid staat 2. Wijs met de onderkant van de voet naar de bal 3. Controleer de bal en sleep hem in de richting die je op wilt 4. Versnel en neem de bal mee ** Dikke teen meenemen 1. Duw de tegenstander weg, zodat je een meter van hem loskomt 2. Draai het lichaam zijwaarts in en zorg dat de bal bij het verste been komt 3. Maak met de dikke teen een slepende beweging, voor het lichaam van de tegenstander langs 4. Nu sta je oog in oog met de tegenstander ** Achter het standbeen langs meenemen 1. Duw de tegenstander weg, zodat je een meter van hem loskomt 2. Tik de bal met het verste been schuin achter het standbeen langs 3. Draai het lichaam in 4. Versnel zodat je de bal mee kunt nemen *** Bal op het dijbeen controleren 1. Zorg dat je recht achter de hoge bal komt te staan 2. Breng het dijbeen een beetje naar voren 3. Op het moment dat de bal het been raakt beweeg je het dijbeen met de bal mee naar achter 4. De bal ligt nu speelklaar voor je neus *** Bal op de borst controleren 1. Zorg dat je recht achter de hoge bal komt te staan 2. Adem in zodat je borst uitzet 3. Op het moment dat de bal de borst raakt adem je uit, zodat de borst met de bal meebeweegt 4. De bal blijft nu dicht bij je liggen


22


Bijlage 3: Snel voetenwerk en coördinatie Coördinatie Coördinatietraining heeft te maken met de bewegelijkheid van spelers. Vaak wordt er gesproken over de lichaamsbeheersing, beweeglijkheid en lichtvoetigheid van Braziliaanse of Afrikaanse voetballers. Ook dit aspect van het voetbal is te trainen. Het gaat om de relatie tussen denken en bewegen. Hoe goed is het lichaam in staat de bewegingen die nodig zijn uit te voeren. En vooral hoe snel kunnen deze bewegingen uitgevoerd worden. De resultaten van deze op lange termijn vastgelegde coördinatie ontwikkeling vallen op: de spelers die hier specifiek op trainen bewegen zich lichtvoetiger en kunnen daarom ook in veel situaties “sneller aanpassen”. Truckjes, schijnbewegingen of technische hoogstandjes kan een speler zich sneller eigen maken, wanneer hij een bewegingshandigheid bezit. Om technisch perfect en flexiblel te zijn mag de speler geen ruzie met zijn lichaam hebben (dus ook geen ruzie met de bal). Daarom is het van belang dat de perfecte lichaamsbeheersing vroegtijdig op de goede manier aangeleerd wordt om vervolgens op hogere leeftijd deze lichaamsbeweging te onderhouden en verder te ontwikkelen.

Snel voetenwerk Een van de onderdelen van coördinatietraining zijn de snel voetenwerk oefeningen. Dit zijn oefeningen die voetbaltechnieken combineren met het nadenken over de bewegingen. Verder moet het allemaal op hoog tempo uitgevoerd worden, vandaar de naam snel voetenwerk. Het zijn relatief eenvoudige vormen voor de trainer. Ondanks dat ze op verschillende manieren te geven zijn, is de basis altijd dat elke speler met de bal bezig is. De oefeningen hebben als basis het tikken van de bal tussen de voeten. Vanuit deze situatie gaan de verschillende bewegingen uitgevoerd worden. Door alle bewegingen een nummer te geven moeten de spelers goed nadenken tijdens het uitvoeren van de oefeningen. De samenwerking tussen de hersenen en de spieren worden dus getraind. Het enige dat de trainen moet doen is langzaam alle nummers (bewegingen) aan te leren en de spelers dan op een leuke manier stimuleren om een bepaald nummer uit te voeren. Belangrijke eis aan de uitvoering is dat de bal snel tussen de voeten tikken. Er moet dus rekening gehouden worden met voldoende rust voor de spelers. Het snel tikken is goed voor de bewegelijkheid en de snelheid van een speler. De speler moet de knie voldoende buigen en op zijn tenen staan tijdens het bewegen. Hierdoor kan hij de oefeningen technisch beter en sneller uitvoeren. De bewegingen moeten tweebenig uitgevoerd worden. Hieronder volgen de verschillende bewegingen met nummers. Nummer één is de basisbeweging van waaruit gewerkt wordt.


23


Snel voetenwerk nummer 1 t/m 18 1. Bal tussen de voeten tikken De bal wordt zo snel mogelijk tussen de voeten heen en weer getikt. De speler moet goed door de knieën zakken en op de tenen soepel bewegen. 2. Halve draai Tijdens het uitvoeren van de beweging gaat de speler een halve draai maken en weer terug een halve draai maken. Kan ook in een voorwaartse of achterwaartse beweging. 3. Van binnenkant naar de buitenkant afrollen De speler rolt de bal met de onderkant van de voet af (sleepbeweging). Hij begint met de voet aan de binnenkant van de bal en rolt af naar de buitenkant van de bal. 4. Van buitenkant naar de binnenkant afrollen De speler rolt de bal met de onderkant van de voet af (sleepbeweging). Hij begint met de voet aan de buitenkant van de bal en rolt af naar de binnenkant van de bal. 5. Heen en terug afrollen De speler doet net alsof hij schiet en rolt dan af van buiten naar binnen (nummer 4) en klemt de bal af. Daarna rolt hij weer terug (nummer 3) om weer in de uitgangshouding te komen. 6. Stop-draai De speler geeft vanuit de basisbeweging de bal een tikje naar voren en maakt een stop-draai met de onderkant van de voet en komt weer in de uitgangshouding. 7. Overstap De speler geeft vanuit de basisbeweging de bal een tikje naar voren en maakt een overstap en draait het lichaam in en komt weer in de uitgangshouding. 8. Johan Cruijff beweging De speler geeft vanuit de basisbeweging de bal een tikje naar voren en maakt een Johan Cruijff beweging en komt weer in de uitgangshouding. 9. Terughalen De speler doet de basisbeweging. Op het moment dat de bal voor de ene voet komt te liggen zet hij de andere voet voor zich langs op de bal, haalt hem terug en neemt hem met de buitenkant mee naar het andere been. 10. Terughalen achter standbeen De speler doet de basisbeweging. Op het moment dat de bal voor de ene voet komt te liggen zet hij deze voet voor zich op de bal, haalt hem terug achter het standbeen langs en tikt hem richting het andere been. 11. Zidane pirouette De speler tikt de bal iets voor zich uit en zet het ene been op de bal. Deze voet brengt hij over de bal heen en draait het lichaam in, vervolgens neem je de bal mee met de onderkant van de andere voet en kom je weer in de basisbeweging.


24


12. Overstap en mee tikken Tijdens het uitvoeren van de basisbeweging stopt de speler met de onderkant van de voet de bal. Vervolgens stapt hij over de bal heen en tikt hij met de wreef van de andere voet de bal zo achter zich langs dat de bal weer voor zich komt te liggen. Vervolgens draait de speler in en gaat hij weer verder met de oefening. 13. Voetballet Voetballet is een tweede basisbeweging. De speler zet de ene voet op de bal terwijl het standbeen achter de bal blijft. Vervolgens zet hij zijn andere voet op de bal en wordt het andere been standbeen. Dit wordt zo snel mogelijk afgewisseld. 14. Voorwaarts/achterwaarts Vanuit het voetballet wordt de bal in voorwaartse en in achterwaartse beweging meegenomen door elke keer de bal een klein voorwaarts tikje te geven of achterwaarts te slepen. 15. Zijwaarts Vanuit de voetballet beweging wordt de bal elke keer een klein beetje zijwaarts getikt, waardoor er een zijwaartse beweging ontstaat. 16. Terughalen Terwijl het voetballet wordt uitgevoerd, wordt de bal met de onderkant van de voet naar achteren getikt. De speler draait zich snel om en gaat verder met het voetballet. 17. Van binnenkant naar de buitenkant afrollen De speler rolt de bal met de onderkant van de voet af (sleepbeweging). Hij begint met de voet aan de binnenkant van de bal en rolt af naar de buitenkant van de bal. Daarna gaat hij weer verder met voetballet. 18. Van buitenkant naar de binnenkant afrollen De speler rolt de bal met de onderkant van de voet af (sleepbeweging). Hij begint met de voet aan de buitenkant van de bal en rolt af naar de binnenkant van de bal. Daarna gaat hij weer verder met voetballet.


25


Bijlage 4: Basistechnieken De basistechnieken zijn de meest gebruikte technieken in het voetbal. Wij kiezen hier voor de technieken met bal, omdat dit voor de pupillen de belangrijkste technieken zijn. Ook aan de technieken zonde bal kan aandacht besteedt worden, maar deze zijn voor pupillen van minder groot belang. Deze technieken zitten in alle trainingen verweven, maar soms moet er extra aandacht aan besteedt worden. De eenvoudige technieken zijn bedoeld voor alle leeftijden, de moeilijkere zijn niet bedoeld voor de Fpupillen. * Pass binnenkant voet 1. Voet goed naast de bal zetten, niet te ver van de bal en niet te dichtbij, zeker niet voorbei de bal. Het standbeen moet licht gebogen zijn 2. Been naar achteren zwaaien, voet zo ver mogelijk naar buiten draaien, teen optrekken zodat er spanning op de voet komt te staan 3. De bal spelen in het hart van de bal (midden). Bal meer aan de zijkant raken om hem een draai te geven. Meer aan de onderkant raken om de bal omhoog te laten gaan, nooit aan de bovenkant raken 4. Vlak na het raken van de bal de voet stilhouden voor een zachte pass, voor een harde pass het been goed doorzwaaien * Ingooi 1. Na een eventuele aanloop zorgen dat beide benen aansluiten en achter de lijn staan 2. Bal in de nek brengen en met twee handen vast houden 3. Rug hol maken en de bal naar achteren brengen om de bal meer vaart te geven 4. Rug bol maken en het bovenlichaam naar voren brengen, de bal vanuit de nek naar een medespeler gooien * Koppen afzet met twee benen 1. Twee benen staan naast elkaar, je zakt door de knieën om vaart te maken 2. Knieën strekken op het juiste moment om los te komen van de grond 3. Onderbenen naar achteren brengen en het bovenlichaam (en hoofd) ook naar achteren brengen, het lichaam staat nu gespannen als een soort boog 4. De bal koppen door het bovenlichaam en hoofd naar voren te brengen, ook de benen worden gestrekt, zodat de bal veel vaart gegeven kan worden ** Wreeftrap 1. Voet goed naast de bal zetten, niet te ver van de bal en niet te dichtbij, zeker niet voorbei de bal. Het standbeen moet licht gebogen zijn 2. Been naar achteren zwaaien, de voet moet zo veel mogelijk gestrekt worden, de tenen moeten naar beneden gedrukt worden 3. De bal spelen in het hart van de bal (midden). Bal meer aan de zijkant raken om hem een draai te geven. Meer aan de onderkant raken om de bal omhoog te laten gaan, nooit aan de bovenkant raken. Als je de bal hoog wilt spelen, dan het lichaam naar achteren, anders het lichaam naar voren 4. De voet door de bal heen schieten, dus het been goed doorzwaaien om de bal voldoende vaart te geven


26


** Stift/lob 1. Voet goed naast de bal zetten, niet te ver van de bal en niet te dichtbij, zeker niet voorbei de bal. Het standbeen moet licht gebogen zijn 2. Been naar achteren zwaaien, de voet moet zo veel mogelijk gestrekt worden, de tenen moeten naar beneden gedrukt worden 3. De teen onder de bal brengen en vlak na het raken stoppen (stift) of het been weer omhoof liften om de bal naar boven te dragen (lob) 4. Lichaam goed achterover op het moment dat de bal geraakt wordt ** Koppen afzet met één been 1. Een aanloop nemen en de knie buigen van het been waarmee afgezet gaat worden 2. De knie weer strekken en loskomen van de grond 3. Het bovenlichaam naar de zijkant brengen tegenover gesteld aan de koprichting 4. Het hoofd en bovenlichaam naar de bal toe slaan, waardoor de bal voldoende vaart krijgt *** Voorzet 1. Voet schuin achter de bal plaatsen met de teen enigszins ingedraaid in de richting waar de bal heen moet. Standbeen moet licht gebogen zijn 2. Been naar achteren zwaaien en even opkijken op wie de voorzet gegeven kan worden 3. Voet strekken en de heup enigszins indraaien, de bal een beetje aan de buitenkant raken en iets aan de onderkant om een hoge voorzet te geven 4. Been goed doorzwaaien om de bal voldoende vaart te geven *** Volley 1. Door de knie zakken van het uiteindelijke schiet been 2. Het andere been omhoog zwaaien om voldoende hoogte te creëren. De voet van het schietbeen strekken 3. Het schietbeen doorzwaaien en de bal in het hart of aan de bovenkant raken, anders gaat de bal over 4. Het lichaam indraaien, zodat je niet op de rug komt te vallen. Probeer de val te breken door het lichaam af te ronden, dus eerst op de handen, dan armen, dan zij en tenslotte pas met de benen de grond raken


27

Hoogeveen, 20 april 2004

Recommend Documents