NIEUWS 092 MAART/ APRIL 2004 Architectenbureau en woonhuis Aad Lambert, IJburg. Foto: Joke van Vlijmen
STEDEBOUW ARCAM 2 organiseert de komende maanden een bescheiden stedebouw-manifestatie. Veel activiteiten staan in het teken van recente Amsterdamse stedebouw. WAT H E E T H O O G 2 Bij ARCAM is tot begin april een expositie over hoogbouw te zien. De nadruk ligt op nieuwe ontwikkelingen in Amsterdam.
L A AT S T E ‘ D A G VA N I J B U R G ’ Vrijdag 19 maart, zeven jaar na het beslissende referendum, organiseert ARCAM voor de laatste keer de ‘Dag van IJburg’. Net als bij de eerste twee gelegenheden vindt het symposium plaats aan boord van een boot. Dit jaar wordt aandacht gevraagd voor de
wing van vrije kavels op het Steigereiland en
stand van zaken en de toekomstige ontwikke-
het Kleine Rieteiland, wordt geopend. De
lingen op en rond IJburg. Hoe zal IJburg zich
boot vertrekt om 13.00 uur vanaf de calami-
ontwikkelen? En welke positie krijgt IJburg in
teitensteiger op het Zeeburgereiland en is
de ontwikkelingen van de Noordvleugel van
daar om 18.00 uur terug. De kaarten voor
de Deltametropool? Vooral de plannen voor
deze dag (€ 20,- incl. lunch) zijn vanaf 5 maart
een verbinding tussen IJburg en Almere zijn
verkrijgbaar bij ARCAM. Reserveren is niet
op deze dag onderwerp van discussie. Om de
mogelijk.
verbinding tussen IJburg en Almere te symbo-
De tentoonstelling ‘Home-made’ over zelf-
liseren vaart de boot van het Zeeburgereiland
bouw op IJburg toont ontwerpen van onder
langs IJburg in de richting van Almere. Op het
anderen John Bosch, Aad Lambert, Studio Y,
eiland Pampus voegen genodigden uit Almere
S333, BO6, Z’anders architectuur, Big House,
zich bij het gezelschap op de boot. Het sym-
MIR en Bureau Bergzicht. De expositie is te
posium wordt ingeleid door Maarten Kloos,
zien tot en met 27 juni. Bovendien verzorgt
sprekers zijn Igor Roovers (projectleider
het bezoekerscentrum iedere laatste zondag
IJburg) en San Verschuuren (teamleider
van de maand een presentatie over IJburg.
Structuur, Stad en Regio, DRO). Het program-
ARCAM, Prins Hendrikkade 600,
ma begint om 12.00 uur in het Bezoekers-
di.-za. 13-17 u., T 020 6204878;
centrum IJburg waar op dat moment de ten-
Bezoekerscentrum IJburg, IJdijk 50,
toonstelling ‘Home-made’, over de bebou-
T 020 4689695
HET VERHAAL ZONNESTRAAL 3 Ter gelegenheid van de restauratie van Sanatorium Zonnestraal wordt vanaf april een grootse manifestatie op het landgoed georganiseerd. KALENDAR / CALENDAR
4/5
JIBANEE! 6 Het Joods Historisch Museum wijdt een expositie aan de Joodse identiteit in de hedendaagse architectuur, met onder meer aandacht voor Frank Gehry en Daniel Libeskind. ARCHITECTENHANDSCHRIFT 6 Wonderschoon kunnen ze zijn, de pennenstreken waarmee een architect in een kort en krachtig gebaar zijn of haar ideeën op papier zet. ARCAM verzamelde schetsen van de meest uiteenlopende aard. FOTOGRAFIE IN AMSTERDAM 7 De komende maanden te zien in Amsterdamse kunstcentra: aan architectuur gerelateerde historische-, documentaire- en conceptuele fotografie.
W W W. A R C A M . N L
REDACTIONEEL
catieve programma’s verzorgd. Webcams bezorgen
de aannemer de opleverdatum of niet?’) wordt zelfs
Veel is al gezegd over de noodtoestand waarin
de beelden thuis en van nabij is alles te volgen
een rage. Dichters bezingen de bouwputten en
Amsterdam zal komen te verkeren wanneer in de
dankzij de toeristische ‘bouwputroute’ of de speci-
veel mensen worden daardoor zo geroerd dat ze
komende jaren alle cruciale wegen worden opge-
aal hiervoor ontworpen mobiele tribune.
gebruik maken van de mogelijkheid om een heipaal
broken, belangrijke bruggen worden vernieuwd en
Een reeks van kunstprojecten markeert het tracé
te adopteren en op die manier hun emotionele
dwars door de stad een lint van metrostations
van de Noord/Zuidlijn en maakt dat heel
band met de stad voor eeuwig te bezegelen.
wordt aangelegd. Het zouden duistere jaren wor-
Amsterdam hartstochtelijk meeleeft met Knabbel
’s Avonds zijn de plaatsen waar voorstellingen en
den waarin de stad op dramatische wijze wegzakt
en Babbel, de twee gigantische boren die onder-
feesten worden georganiseerd, theatraal verlicht
in de modder en de laatste Amsterdammer, onbe-
gronds gestaag hun werk doen. De veldrijders
maar de kinderen die overdag een verjaarspartijtje
reikbaar voor hulp van buiten, in eenzaamheid
Richard Groenendaal en Sven Nijs trekken veel
hebben gehad in een van de metrobuizen, liggen
moet zien te overleven. Wees gerust: niets van dat
publiek naar de langgerekte zandverstuiving op de
tegen die tijd in bed. Met grote glinsterende ogen
alles is waar! Het wordt één groot feest!
Stadhouderskade en in de woestenij op IJburg wor-
genieten ze na en vlak voordat ze uiteindelijk in
Overal waar straks wordt gebouwd, zullen exposi-
den overlevingstochten georganiseerd. Bungy jum-
slaap vallen, fluisteren ze nog net: ‘Leve de
ties en grote beeldschermen met spectaculaire clips
pen van een van de honderden bouwkranen wordt
Bouwput.’
aanleiding geven tot levendige discussies. Door de
al gauw populairder dan een avondje bowlen en
hele stad worden excursies, rondleidingen en edu-
wedden op de afloop van een bouwproces (‘Haalt
Maarten Kloos
van de TU-Delft in de komende jaren wil organi-
WAT HEET HOOG
seren over het oeuvre van hedendaagse Nederlandse stedebouwkundige bureaus en diensten. De tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door steun van DRO. Bij uitgeverij BOOM/SUN verscheen Transformaties van het verstedelijkt landschap, met naast de tentoongestelde projecten essays van Palmboom & van den Bout en teksten van Han Meyer, Marcel Smets en Marinke Steenhuis. Het boek kost € 15,- (zie ook: PALMBOOM EN SOETERS, p.2). ARCAM organiseert de komende maanden een bescheiden stedebouw-manifestatie. Veel activiteiten staan in het teken van recente Amsterdamse stedebouw zoals de lezingen in de Brakke Grond en de expositie over Hoogbouw.
Hoogbouw aan de Amstel, februari 2004. Foto: Jeroen Kramer
In het najaar verschijnt een publicatie over Amsterdamse stedebouw. Meer informatie is te
Hoogbouw en Amsterdam: tot een paar jaar
gemiddelde bouwhoogte van de hoogbouw
vinden op www.arcam.nl.
geleden leken ze onverenigbaar. De skyline
duidelijk gestegen. En ook hoogst wordt
Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, ma. 11-16 u.,
van Amsterdam was tot laat in de twintigste
hoger: na 2007 is de Rembrandttoren (135 m.)
di.-vr. 9-16 u., za. 12-16 u., T 020 5527977
eeuw een collage van oude kerktorens en daar
niet langer het hoogste gebouw van
zelden bovenuit reikende flatgebouwen.
Amsterdam. De Arena woontoren (150 m.) in
Maatschappelijk verzet, het beschermde stads-
Zuidoost, een ontwerp van Wiel Arets, neemt
GROOTSTEDELIJKE LEZINGEN
gezicht en de nabijheid van Schiphol hadden
dan die koppositie over. In de tentoonstelling
‘Cities and Eyes 2’ is de voortzetting van het
en hebben allemaal op hun eigen manier een
‘Wat heet hoog’ worden zeven clusters van
zeer omvangrijke Studium Generale-programma
beperkende invloed op de toename van hoog-
hoge gebouwen getoond: Amsterdam
van de Rietveld Academie. Op 10, 17, 24 en 31
bouw in Amsterdam. Dat er nu iets aan het
Zuidoost, de Zuidas, de Omval, de Ring A10
maart, steeds stipt om 16.00 uur, worden gelijk-
veranderen is rondom de hoogbouw in
West en Teleport. Vervolgens de IJ-oevers,
tijdig meerdere lezingen gegeven binnen deel-
Amsterdam blijkt uit een door ARCAM uitge-
waar verkenningen worden uitgevoerd voor
programma’s die alle gerelateerd zijn aan uiteen-
voerde inventarisatie van Amsterdamse hoog-
hoge woon- en werktorens, en als laatste een
lopende aspecten van hedendaagse stedelijk-
bouw – bestaand, gepland of alleen nog
cluster van over de stad verspreide incidenten.
heid. Sommige deelprogramma’s zijn Engelstalig,
bedacht. Het aantal gebouwen in Amsterdam
De expositie is te zien tot en met 3 april.
in andere is de voertaal Nederlands. Een greep
dat boven de zestig meter uittorent, is de laat-
ARCAM, Prins Hendrikkade 600, di.-za.
uit het zeer ruime aanbod: Monica Jansen, ver-
ste jaren toegenomen. Bovendien is de
13-17 u., T 020 6204878
bonden aan de Universiteit van Utrecht, spreekt op 17 maart over de verhouding van de Italiaanse auteur Italo Calvino tot de stad. De
SLIMME STEDEN
Onder de sprekers waren Sjoerd Soeters en Pi de
dichter H.H. Ter Balkt geeft 31 maart een lezing
De afdeling Geografie en Planologie van de
Bruijn. Het boek is gratis te bestellen bij: Isabel
getiteld ‘Ik wandel door de tuinen in mijn hoofd’.
Universiteit van Amsterdam organiseert tot en
Fooy, HvA, T 020 5951335, email:
Eveneens op 31 maart vertelt kunstenaar Martijn
met 11 juni op diverse locaties in Amsterdam de
[email protected].
Engelbrecht over zijn ‘EGBG data control group’,
derde Leergang van Stichting Leergang Intensief
In de Academie van Bouwkunst zijn nog drie lezin-
die onlangs nog in het nieuws kwam met een via
Meervoudig Ruimtegebruik (sLIM) met als cen-
gen bij te wonen van de eerder gestarte capita
de post verspreid vragenformulier over illegale
traal vraagstuk het ontstaan en ontwerpen van
selecta-reeks. De eerste spreker in het restant van
landgenoten. In verband met de verbouwing van
nieuwe vormen van stedelijkheid. Op vrijdag
dit thematisch gevarieerde programma is op 4
de Rietveld Academie vinden de lezingen plaats
12 maart spreekt Jürgen Bruns-Berentelg met als
maart de Vlaamse architect Jo Crepain, met een
op vier verschillende locaties elders in de stad.
co-referent Han Meyer over het project
lezing getiteld ‘Flamish versus Dutch’. Op 11
De prijs is € 5,- voor niet-Rietveldstudenten.
Hafencity in Hamburg, op 26 maart spreekt Joan
maart spreekt Yi San Ruan, stedebouwkundige te
Zie: www.gerritrietveldacademie.nl voor het
Busquets, met als co-referent Harm Tilman, over
Shanghai, over ‘Six water town fascinations’. Op
programma en de locaties of bel
het ‘herscheppen’ van stedelijkheid in historische
18 maart wordt de reeks afgesloten met een
T 020 5711600.
stedelijke ruimtes. Op 2 april spreken Mee Kam
lezing door Philippine von Thuengen, architect
NG en Frank van der Hoeven over Hong Kong
verbonden aan de universiteit van Aken. Haar
en meervoudig ruimtegebruik als innovatieve
thema is ‘Energy efficient building’. Alle lezingen
PA L M B O O M E N S O E T E R S
aanpak. Franco Bianchini en Jeroen Saris spreken
zijn gratis en beginnen om 20.00 uur, reserveren is
Voor de reeks lezingen ‘ARCAM in de Brakke
op 23 april over stedelijke cultuur en de rol hier-
niet mogelijk. De voertaal is Engels.
Grond’ zijn deze maanden ontwerpers uitgeno-
van in het bevorderen van innovatieve processen
Stichting sLIM, T 020 5893232,
digd die op dit moment werken aan grote stede-
van stedelijke transformatie.
www.slim.nu; Academie van Bouwkunst,
bouwkundige projecten in Amsterdam. Op
De afdeling Bouwkunde, Civiele Techniek en
Waterlooplein 211, ma.-do. 10-22 u.,
15 maart is er een presentatie van Frits Palmboom
Vastgoedkunde van de Hogeschool van
vr. 10-18 u., T 020 5318218
(Palmboom & van den Bout Stedenbouwkundigen)
Amsterdam, brengt half april het boekje
en op 19 maart van Sjoerd Soeters.
Meervoudig Intensief Ruimtegebruik Amsterdam
Frits Palmboom (1951) studeerde stedebouw aan
Zuidoost uit. In het boekje zijn de resultaten
STEDEBOUW ONDER KERKDAK
de TU Delft. In 1981 kwam hij bij de Dienst
opgenomen van de zogenaamde Instituutsbrede
In de Zuiderkerk is van 3 maart tot en met 2 april
Stadsontwikkeling Rotterdam waar hij werkte
Projectweek die eind januari werd gehouden en
‘Transformaties van het verstedelijkt landschap.
aan Prinsenland, een nieuwe wijk in de
waarin studenten van de HvA onderzoek deden
Het werk van Palmboom & van den Bout, ste-
Alexanderpolder. Hij begon een eigen bureau in
naar intensief ruimtegebruik. In de publicatie zijn
denbouwkundigen’ te zien. De tentoonstelling is
1990 waar hij werkte aan diverse projecten in
tevens samenvattingen te vinden van de lezin-
de eerste in een reeks die de sectie Stedebouw-
Amsterdam, Den Haag, Delft (spoortunnel) en
gen die deze week werden gehouden.
kundig Ontwerpen van de Faculteit Bouwkunde
Maastricht (Amby Zuid-Oost). In 1994 is hij een
2
maatschap met Jaap van den Bout aangegaan.
architecten openen op 21 maart gezamenlijk hun
VISIOENEN VOOR DE REGIO
Momenteel is het bureau betrokken bij het ste-
exposities. Die van K2 is te zien tot en met 9 mei,
Op 29 maart, een ruime week na de laatste Dag
debouwkundig ontwerp voor de VINEX-locaties
die van Wingender Hovenier tot en met 11 april.
van IJburg die ARCAM organiseert (zie pagina
Ypenburg, IJburg en de uitwerking van Leidsche
Het ABC organiseert tevens een aantal lezingen.
1), organiseert CASLa een studiemiddag over de
Rijn. Ontwerpen van beperktere omvang worden
ABC Architectuurcentrum, Groot Heiligland
relatie tussen Almere en IJburg. Groeit Almere
gemaakt voor onder andere Groningen
47, Haarlem, di.-za. 12-17 u., zo. 13-17 u.,
door tot een stad met 400.000 inwoners en
(Buitenhof en Piccardthofplas) en Middelburg
T 023 5340584
onder welke voorwaarden? Wil Almere aan deze
(Stationsgebied, Magistraatwijk). In de
groeivraag voldoen, hoe wordt dan de mobili-
Zuiderkerk is een expositie over het werk van
teitsproblematiek opgelost? Wordt Almere twee-
Palmboom & van den Bout te zien.
IN DE HAARLEMMERMEER
lingstad van Amsterdam? Deze vragen en meer,
Zie: STEDEBOUW ONDER KERKDAK, P2.
Het Podium voor Architectuur Haarlemmermeer
komen aan bod tijdens het gesprek tussen
Sjoerd Soeters (1947) studeerde van 1966 tot
organiseert in maart een tentoonstelling over het
beleidsmakers en ruimtelijk ontwikkelaars van de
1975 bouwkunde aan de TH Eindhoven. Van
karakter van de dorpskern van Cruquius. De
gemeenten Almere en Amsterdam, de Provincie
1975 tot 1979 was hij ontwerper bij architecten-
expositie is het sluitstuk van een architectuurfo-
Flevoland, Rijkswaterstaat en externe partijen. In
bureau VDL in Amsterdam waarna hij zich als
towedstrijd waarbij bewoners van Cruquius op
het bijzonder wordt gekeken naar de mogelijk-
zelfstandig architect vestigde. In 1997 trad Jos
zoek gingen naar het ‘mooiste’ gebouw of de
heid om Almere met IJburg te verbinden.
van Eldonk toe tot de maatschap. In 2001 is
‘mooiste’ plek. Door middel van foto’s, voorzien
Diverse studies van de Academie van Bouwkunst
Dana Ponec tot de directie toegetreden.
van persoonlijk commentaar, laat de tentoonstel-
Amsterdam en de werkgroep IJmeer zullen
Bekende gebouwen van zijn hand zijn het Circus
ling zien hoe het architectonische karakter van
onderwerp van discussie zijn. Als gespreksleider
in Zandvoort, het Helicon-gebouw in Den Haag,
deze dorpskern wordt ervaren. De expositie is
is Dirk Frieling (Deltametropool) aanwezig.
de Marcantischool en het eigen kantoorgebouw
te zien tot en met 14 maart in De Groene Golf.
De inschrijfkosten bedragen € 45,-.
in Amsterdam. Stedebouwkundige projecten zijn
Het Podium organiseert ook lezingen over uit-
CASLa organiseert tevens zogenaamde
onder meer die voor het Java-eiland, de
eenlopende onderwerpen. Op 22 maart wordt
‘Winteravonden’ waarvoor het publiek wordt uit-
Resident in Den Haag, Mariënburg in Nijmegen
gesproken over nieuwe culturele gebouwen en
genodigd zijn of haar mening te geven over de
en Haverleij bij Den Bosch. Momenteel werkt het
op 26 april over de HSL. De lezingen vinden
ontwikkeling van Almere. De eerstvolgende
bureau onder meer aan masterplannen voor
plaats in het Oude Raadhuis in Hoofddorp.
Winteravond vindt plaats op 30 maart en heeft
Zaanstad, Veenendaal, Harderwijk, Maastricht en
Informatiecentrum De Groene Golf,
als titel ‘De Oostrand van Almere’. De
Amsterdam-Noord. Zie: www.soetersvaneldonk-
Kruisweg 1625, Cruquius, di., do. 13.30-16 u.,
‘Oostrand’ wordt gezien als tweede portaal tot
ponec.nl. De toegang tot de lezingen bedraagt
wo., vr., za., zo. 11-16 u.; Podium voor
de stad en dit stadsdeel krijgt nieuwe voorzienin-
€ 7,50, kaarten zijn vanaf een week van tevoren
Architectuur Haarlemmermeer, T 023
gen. De avond begint om 19.30 uur en vindt
bij ARCAM te koop en indien voorradig op de
5669589; Het Oude Raadhuis, Hoofdweg
plaats in Cultureel Centrum Corrosia.
avond zelf vanaf 19.30 uur aan de zaal.
675, Hoofddorp
Ook in Zaanstad wordt nagedacht over de (zie p.6)
Aanvang: 20.15 uur. Reserveren is niet mogelijk.
Hoofdgebouw Zonnestraal, Hilversum. Foto: Sybolt Voeten
Brakke Grond, Nes 45, T 020 6229014; ARCAM, Prins Hendrikkade 600, T 020 6204878
15 JAAR ABC HAARLEM Het ABC, Architectuurcentrum in Haarlem, bestaat 15 jaar. Het jaarprogramma 2004 staat in het teken van deze verjaardag: ‘Zonder verleden geen toekomst’. Een moment van stilstaan, achterom kijken en conclusies trekken voor de toekomst. Aan de hand van exposities, lezingen en discussies houdt het ABC een aantal (toekomst)scenario’s uit 1989 onder de loep. Ook wordt onderzocht welke factoren de ontwikkelingen in het architectuurbeleid beïnvloeden: terugtredende overheden, welstandsbeleid, economi-
H I LV E R S U M S T R O T S : D U I K E R E N D U D O K
sche ontwikkelingen en internationale trends. Tot en met 30 juni is een overzichtstentoonstelling te
Ter gelegenheid van de restauratie van het
Een ander Hilversums modern monument is
zien over de diverse exposities, workshops, lezin-
voormalige sanatorium Zonnestraal (Jan Duiker,
het Raadhuis van W. M. Dudok (1930) waarin
gen en kinderworkshops die door het centrum
1931) organiseert Kunst en Cultuur Noord-
het Dudok Centrum is gehuisvest.
zijn georganiseerd. Tevens geven een aantal pro-
Holland van 15 april tot en met 3 oktober de
Tot en met mei organiseert het Dudok
minenten hun visie op de relatie tussen het ABC
manifestatie ‘Het Verhaal Zonnestraal’. In en
Centrum, naast de wekelijkse rondleiding op
en het landelijk architectuurbeleid.
om het hoofdgebouw en de bijgebouwen wor-
zondagen om 14.00 uur door het Raadhuis en
Tot en met 7 maart zijn in het ABC nog de expo-
den tentoonstellingen, theatervoorstellingen en
de vaste expositie over Dudok en architectuur
sities van Liesbeth van der Pol, Herman Zeinstra
concerten georganiseerd. Tijdens een lezingen-
in het Gooi, een aantal rondleidingen langs
en Zvi Hecker te zien. Op 7 maart wordt een
reeks wordt aandacht aan de architectuurge-
architectonisch interessante gebouwen en
foto-expositie van Martin Brugmans geopend;
schiedenis en de restauratie van Zonnestraal
projecten.
‘Architectuur en Industriële Architectuur’, te zien
besteed. Vanaf 18 april worden op zondagen
Voor meer informatie over het rondleidingen-
tot en met 11 april. Van 14 maart tot en met
klassieke concerten gegeven met muziek zoals
programma: Dudok Centrum, T 035 6292262
18 april zijn structuurplannen van de Gemeente
Duiker die zelf speelde en beluisterde. Bij de
of
[email protected].
Haarlem te zien. Op 15 maart vindt de opening
manifestatie verschijnt een programmaboekje
Landgoed Zonnestraal, Loosdrechtsebos 7,
plaats van een expositie over Welstand.
en een wandelgids (€ 5,-). Beide zijn vanaf
Hilversum, T 023 5319139; Dudok
De Amsterdamse architectenbureaus
begin maart bij Kunst en Cultuur Noord-
Centrum, Dudokpark 1, Hilversum,
Architectenbureau K2 en Wingender Hovenier
Holland verkrijgbaar, T 023 5319139.
wo.-vr., zo. 12-16.30 u., T 035 6292262
3
NIEUWS 092 KALENDER/CALENDAR MAART/APRIL 2003 TENTOONSTELLINGEN / EXHIBITIONS AT E L I E R Z E I N S T R A E N VA N D E R P O L
Architects Herman Zeinstra en Liesbeth van
Bruno Albert’s architecture 21/03-04/04
M O D E R N PA R I J S 17/03 | KHC, 023 5324233
Koffiehuis van de Hollandse Lloyd, Oostelijke
P H I L I P P I N E V O N T H U E N G E N * Energy efficient
Handelskade 44a, di.-vr. 10-23 u., za. 11-02 u.,
building 18/03, 20 u. | Academie van
zo. 12-23 u., T 020 7791575
Bouwkunst, T 020 5318218
J I B A N E E Jewish Modern Architecture 26/03-
der Pol t/m 07/03 | ABC, Groot Heiligland 47,
29/08 | Joods Historisch Museum, Jonas
Haarlem, di.-za. 12-17 u., zo. 13-17 u.,
Daniel Meyerplein 2-4 / Nieuwe Amstelstraat
T 023 5340584, www.architectuurhaarlem.nl
1, ma.-zo. 11-17 u., T 020 6269945
Z V I H E C K E R : ‘ T H E WA L L I S T H E C I T Y ‘
t/m 07/03 | ABC, Haarlem WAAR DE MUZE HUIST Houses of poets and writers
t/m 14/03 | ABC, Haarlem
N I E U W E C U LT U R E L E G E B O U W E N H O O F D D O R P 22/03, 20 u. | Podium voor Architectuur
Haarlemmermeer, T 023 5669589 C I T I E S A N D E Y E S 2 Rietveld Academy lecture
E U R O PA N 7 : V E R N I E U W I N G B A K E M A B U U R T
programme 24/03, 16 u. | Locatie via
G E U Z E N V E L D - Z U I D 01/04-17/04
Rietveldacademie, T 020 5711600
Informatiecentrum Parkstad, Osdorpplein 516-
PA R I J S 25/03 | Volksuniversiteit, T 020 6261626
518, di.-za. 12-17 u., T 020 5120930
A R C H I T E C T U U R E N M O R A A L * v.a. 25/03
E P I F Y T E N Contemporary art in a classical
Academie van Bouwkunst, T 020 5318218
Pictures of Cruquius village t/m 14/03 | De
garden 03/04-16/05 | Hortus Botanicus,
J O A N B U S Q U E T S & H A R M T I L M A N 26/03
Groene Golf, kruisweg 1625, Cruquius,
Plantage Middenlaan 2a, ma.-vr. 9-17 u.,
T 023 5669589
za.-zo. 10-17 u., T 020 6258411
H E T K A R A K T E R VA N C R U Q U I U S
J A N E & L O U I S E W I L S O N Photography and
BREITNERS AMSTERDAM
video works t/m 17/03 | De Appel, Nieuwe
09/04-05/09 | Amsterdams Historisch
Spiegelstraat 10, di.-zo. 11-18 u.,
Museum, Kalverstraat 92 /
T 020 6255651
Nieuwezijdsvoorburgwal 357, ma.-vr. 10-17 u.,
L U I S A L A M B R I Pictures of modern architecture
t/m 20/03 | Galerie Andriesse, Prinsengracht 116, di.-vr. 11-18 u., za. 14-18 u., 1e zo. v/d mnd. 14-18 u., T 020 6236237 WAT H E E T H O O G What is high t/m 03/04
ARCAM, Prins Hendrikkade 600, di.-za. 13-17 u., T 020 6204878 HIER GROEIEN BOEKEN UIT DE GROND
Photography by Candida Höfer and Bert
za.-zo., 11.-17 u., T 020 5231822. H A N D S C H R I F T VA N D E A R C H I T E C T
(werktitel) The architect’s handwriting 17/0419/06 | ARCAM, Prins Hendrikkade 600, di.-za. 13-17 u., T 020 6204878 H E T V E R H A A L Z O N N E S T R A A L The history of
Sanatorium Zonnestraal 15/04-03/10 Zonnestraal, Loosdrechtsebos 7, Hilversum, T 023 5319139
Nienhuis t/m 23/05 | Huis Marseille, T 020 5318989
In general lectures are held in Dutch,
urbanism 03/03-02/04 | Zuiderkerk, za. 12-16 u., T 020 5527977 H O M E - M A D E Models for free plots
STRUCTUURPLANNEN GEMEENTE HAARLEM
14/03-18/04 | ABC, Haarlem W E L S TA N D G E M E E N T E H A A R L E M V anaf 15/03 | ABC, Haarlem A N D E R S A M S T E R D A M Different Amsterdam
20/03-22/05 | Imagine IC, Bijlmerplein 10061008, di.-za. 11-17, do. tot 21 u., T 020 4894866 WINGENDER HOVENIER ARCHITECTEN
vanaf 21/03 | ABC, Haarlem A R C H I T E C T E N B U R E A U K 2 Benevolent
Manoeuvres vanaf 21/03 | ABC, Haarlem V O O R B I J D E WAT E R S T O E P Photography of
Bouwkunst, T 020 5318218
M I L A A N 21/04 | Volksuniversiteit,
T 020 6261626 Bouwkunst, T 020 5318218
Academie van Bouwkunst, T 020 5318218 K E I Z E R S G R A C H T 08/03 | Volksuniversiteit
Alphen aan den Rijn, T 0172 492004 C I T I E S A N D E Y E S 2 Rietveld Academy lecture
Rietveldacademie, T 020 5711600
07/03-11/04 | ABC, Haarlem
T 020 6261626 G U S TAV L A N G E * 15/04 | Academie van
F R A N C O B I A N C H I N I & J E R O E N S A R I S 23/04
IJdijk 50, do.-zo. 11-17 u., T 020 4689695
M A R T I N B R U G M A N S Photography
T 020 6241166 F L O R E N C E 07/04 | Volksuniversiteit,
J O C R E PA I N * Flamish versus Dutch 04/03, 20 u.
programme 10/03, 16 u. | Locatie via
Inkijk, Ruysdaelkade 2, dagelijks, T 020 6722525
02/04 | Stichting sLIM, T 020 5893232 M I C H I E L WA G E N A A R 04/04 | De Burcht,
D AV I D WAT K I N * 22/04 | Academie van
04/03-27/06 | Bezoekerscentrum IJburg, M I C H I E L K L U I T E R S ‘ P U S H ’ 05/03-23/04 | De
Haarlem, T 023 5329453 M E E K A M N G & F R A N K VA N D E R H O E V E N
but there are exceptions (*)
ABC, Haarlem
Zuiderkerkhof 72, ma. 11-16 u., di.-vr. 9-16 u.,
H O U T E N H U I Z E N 31/03 | Volksuniversiteit
de Brakke Grond, T 020 6204878
LEZINGEN / LECTURES
PA L M B O O M & VA N D E N B O U T Current Dutch
programme 31/03, 16 u. | Locatie via Rietveldacademie, T 020 5711600
S J O E R D S O E T E R S 19/04, 20.15 u. | ARCAM in
Keizersgracht 401, di.-zo. 11-17u., 1 5 J A A R A B C 15 years ABC t/m 30/06
Stichting sLIM, T 020 5893232 C I T I E S A N D E Y E S 2 Rietveld Academy lecture
PRINSENGRACHT EN WETERINGBUURT
10/03 | de 2de Uitleg, T 020 6265485 Y I S A N R U A N * Water town fascinations 11/03,
| Stichting sLIM, T 020 5893232 ZVI HECKER*
25/04 | Joods Historisch
Museum, T 020 6269945 D E H A A R L E M M E R M E E R E N D E H S L 26/04,
20 u. | Podium voor Architectuur Haarlemmermeer, T 023 5669589 ARCHITECTUUR IN DE 20E EEUW ( 1 9 0 0 - 1 9 4 0 ) 27/04, 20.15 u. | Vereniging voor
Heemkennis, T 020 6445170
20 u. | Academie van Bouwkunst, T 020 5318218 JÜRGEN BRUNS-BERENTELG & HAN MEYER
12/03 | Stichting sLIM, T 020 5893232 F R I T S PA L M B O O M 15/03, 20.15 u. | ARCAM in
DISCUSSIES, SYMPOSIA / DISCUSSIONS, SYMPOSIA In general discussions and symposia are held in Dutch, but there are exceptions (*)
de Brakke Grond, T 020 6204878 A B R A H A M VA N D E R H A R T 16/03 | Volks-
universiteit Naarden Bussum, T 035 6930539 H U I Z E N VA N A M S T E R D A M S E B U R G E M E E S T E R S 17/03 | Volksuniversiteit Amsterdam,
T 020 6261626
D A G VA N I J B U R G 19/03, 12 u. | ARCAM,
T 020 6204878. Locatie: Bezoekerscentrum IJburg, IJdijk 50, T 020 4689695 A L M E R E - I J B U R G 29/03, 11 u.
CASLa, Almere, T 036 5386842
C I T I E S A N D E Y E S 2 Rietveld Academy lecture
programme 17/03, 16 u. | Locatie via Rietveldacademie, T 020 5711600
4
W I N T E R AV O N D : D E O O S T R A N D VA N A L M E R E 30/03, 19.30 u. | Corrosia,
Markt 5, Almere Haven, T 036 5386842
FA C E L I F T O F K L E U R S P O E L I N G ? E U R O PA N L O C AT I E B A K E M A B U U R T 31/03, 19.30 u.
Informatiecentrum Parkstad, Osdorpplein 516518, T 020 5120930 S TA R T S C H O T ‘ L E V E D E B O U W P U T ’ 01/04,
19.30 u. | Rokin, www.levedebouwput.nl D E S TA D I N D E L U C H T, H E T D R O O M K A S T E E L 22/04, 20 u. | De Kade,
Zuiddijk 9, Zaandam, T 075 6700695
H U I Z E N VA N B U R G E M E E S T E R S
20/03 | Volksuniversiteit, T 020 6261626 VA N D A M N A A R WAT E R L O O P L E I N
21/03 | Welgemoed op Stap, T 020 6202105 D I A M A N T H A N D E L 21/03 Joods Historisch
Museum, T 020 6269945 F I E T S T O C H T B E R N A R D E I L E R S 21/03, 25/04
Moonwalk, T 020 6641577 S C H O L E N D U D O K H I LV E R S U M 21/03, 18/04
Dudok Centrum Hilversum, T 035 6292262
CURSUSSEN In general in Dutch but there are exceptions (*)
W O N I N G B O U W D U D O K H I LV E R S U M
21/03, 18/04 | Dudok Centrum Hilversum, T 035 6292262
BERLAGE EN DE AMSTERDAMSE SCHOOL
03/03-21/04 | Culturele Werkgroep Duivendrecht, T 020 6993164 ARCHITECTUUR AMSTERDAM 1930-2000
11/03-08/04 | KHC, T 023 5324233 MOORS ANDALUSIË
16/03-30/03 | KHC, T 023 5324233 M O D E R N PA R I J S 17/03 | KHC, T 023 5324233 A R C H I T E C T U U R Z U I D - I TA L I Ë *
(voertaal Italiaans) 22/03 | Instituto Italiano di Cultura per i Paesi Bassi, T 06 28835933 AMSTERDAMSE GRACHTENHUIZEN
v.a. 23/03 | KHC, T 023 5324233 DAGEXCURSIE GRONINGEN
03/04 | KHC, T 023 5324233 B E G E L E I D I N G U I T V O E R I N G R E S TA U R AT I E S
05/04-26/04 | NRC, T 023 5324233 WONEN IN DE GOUDEN EEUW
15/04-29/04 | Rijksmuseum, T 020 6747047 NEGENTIENDE-EEUWSE BOUWKUNST
15/04 | NRC, T 020 6237791 KONINKLIJKE SERRES BRUSSEL
24/04 | KHC, T 023 5324233
K . P. C . D E B A Z E L 06/03 | Artifex,
T 020 6208112 F U L L M O O N WA L K 06/03 | Moonwalk,
T 020 6641577 BOOTTOCHT ‘ZEEKASTELEN EN ARBEIDERSPA L E I Z E N ’ 07/03, 14/03, 21/03, 28/03
Het schip, T 020 4182885 FIETSTOCHT GEBOUWEN ELLING
07/03, 04/04 | Dudok Centrum Hilversum, T 035 6292262 N E D E R L A N D S I N S T I T U U T H I LV E R S U M
07/03, 04/04 | Dudok Centrum Hilversum, T 035 6292262 L I T E R A I R E T H E M AWA N D E L I N G
07/03 | Joods Historisch Museum, T 020 6269945 WA N D E L I N G O V E R D E K E I Z E R S G R A C H T
13/03 | Volksuniversiteit Alphen aan den Rijn, T 0172 492004 PRINSENGRACHT EN WETERINGBUURT
13/03 | de 2de Uitleg, T 020 6265485 M E V L A N A M O S K E E H I LV E R S U M 14/03
Dudok Centrum Hilversum, T 035 6292262 R E L I G I E U Z E G E B O U W E N 14/03
Joods Historisch Museum, T 020 6269945 G E B O U W E N A B R A H A M VA N D E R H A R T
20/03 | Volksuniversiteit Naarden-Bussum, T 035 6930539
B E T E R V E R B E T E R E N Aanbouw 06/03, 20.45 u.
(div. herhalingen) | AT5, T 020 5551111 D U B B E L D U E T Movement-theatre by De Groep
van Steen 06/03, 16 u.; 07/03, 14 u. | Cobra Museum voor Moderne Kunst, Sandbergplein 1, Amstelveen, T 020 5475050 F R A N K K O K T R A N S I T Art in a traffic tunnel
t/m 07/03 | Hortustunnel, www.afk.nl I N F O R M AT I E AV O N D Information for new
students 08/03, 19 u. | Academie van
ARCHITECTUUR DUDOK DRIEHUIS
22/03, 17/04 | Dudok Centrum Hilversum, T 035 6292262
Bouwkunst, Waterlooplein 211, T 020 5318218 D O R O T H E E M E Y E R T R A N S I T Art in a traffic
tunnel vanaf 13/03 onward | Hortustunnel,
S C H E E P VA A R T H U I S 24/03 | Het Schip,
T 020 4182885
www.afk.nl B O U W E N I N D E P O L D E R Aanbouw 13/03,
I N G - B A N K 25/03, 29/04 | Archivisie,
20.45 u. (herhaling o.a. 03/04) | AT5, T 020 5551111
T 020 6259123 L I L L E A L S K U N S T S TA D
26/03-28/03 | KUNSTSTAD, T 0294 481004
O D 2 0 5 Aanbouw 20/03 20.45 u.
(div. herhalingen) | AT5, T 020 5551111 R I O O LWAT E R Z U I V E R I N G Aanbouw 27/03,
PA L E I S O P D E D A M
27/03 | Volksuniversiteit, T 020 6261626 V O N D E L PA R K , V I L L A’ S E N F L A N E R E N
20.45 u. (div. herhalingen) | AT5, T 020 5551111 A R C A M – T H E M O V I E The making of
28/03 | Vakbondsmuseum/De Burcht,
ARCAM’s new building 28/03, 21.30-23 u.,
T 020 6241166
herhaling replay 23/04, 23-00.30 u.
G O O I L A N D H I LV E R S U M 28/03
Dudok Centrum Hilversum, T 035 6292262 VA N D A M R A K N A A R D R O O G B A K
28/03 | Welgemoed op Stap, T 020 6202105 K N S M - E N J AVA - E I L A N D
02/04 | Volksuniversiteit, T 020 6261626 19E-EEUWS INTERIEUR KERK ‘DE DUIF’
03/04 | Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad, T 020 6172735 H O U T E N H U I Z E N VA N A M S T E R D A M
RONDLEIDINGEN / GUIDED TOURS
DIVERSEN / MISCELLANEOUS
03/04 | Volksuniversiteit Haarlem, T 023 5329453
Kunstkanaal, Salto Amsterdam 1, T 020 6271496 B O U W R A I Congress for builders 30/03-02/04
Amsterdam RAI Congrescentrum, Europaplein, di.-do. 10-18 u., vr. 10-17 u., T 020 5491212 D O C U M T E N TA I R E D A N I E L L I B E S K I N D 04/04
Joods Historisch Museum, T 020 6269945 A A N B O U W Programme on architecture and
urbanism 10/04, 17/04, 24/04, 20.45 u. | AT5, T 020 5551111 R E M K O O L H A A S I N L A G O S Documentary by
Bregtje van der Haak 18/04, 21.30-23 u., her-
B O O T T O C H T ‘ B A K E N S I N B A K S T E E N ’ 04/04,
haling replay 23/04, 23-00.30 u. | Kunstkanaal,
11/04, 18/04, 25/04 | Het Schip, T 020 4182885
Salto Amsterdam 1, T 020 6271496
VA N A M E R C A I N N A A R W E S T E R K E R K
04/04 | Welgemoed op Stap, T 020 6202105 S C H E E P VA A R T H U I S 07/04, 14/04, 21/04, 28/04
Archivisie, T 020 6259123
VEEL VOORKOMENDE A D R E S S E N / F R E Q U E N T LY USED ADDRESSES
J I B A N E E 11/04 | Joods Historisch Museum,
T 020 6269945
ABC ARCHITECTUURCENTRUM
H O E K L A S S I E K I S A M S T E R D A M ? 11/04
Amsterdam City Walks, T 06 18257014 SINT ANTONIESLUIS, OUDE SCHANS EN IJ
11/04, 12/04 | Welgemoed op Stap, T 020 6202105
Groot Heiligland 47, Haarlem, di.-za. 12-17 u., zo. 13-17 uur, T 023 5340584, www.architectuurhaarlem.nl A C A D E M I E VA N B O U W K U N S T
Waterlooplein 211, ma.-do. 10-22 uur,
I N T E R I E U R S C H E E P VA A R T H U I S
14/04, 28/04 | Het Schip, T 020 4182885 O U D E K E R K 17/04 | Volksuniversiteit,
T 020 6261626
vr. 10-18 u., T 020 5318218, www.academievanbouwkunst.com A R C A M , Prins Hendrikkade 600, di.-za.
13-17 uur, T 020 6204878, www.arcam.nl
WAT E R G R A A F S M E E R 18/04 | De Burcht,
T 020 6241166
D U D O K C E N T R U M Dudokpark 1, Hilversum,
wo.-vr., zo. 12-16.30 u., T 035 6292262
J O O D S A M S T E R D A M 18/04 | Welgemoed
op Stap, T 020 6202105 HERGEBRUIK ARCHITECTUUR
22/04 | Volksuniversiteit, T 020 6261626 G O O I L A N D H I LV E R S U M 25/04
N AT I O N A A L R E S TA U R AT I E C E N T R U M
Kamerlingh Onneslaan, ma. 11-16 u., di.-vr. 9-16 u., T 020 6237791 Z U I D E R K E R K Zuiderkerkhof 72, ma. 11-16 u.,
di.-vr. 9-16 u., za. 12-16 u., T 020 5527987
Dudok Centrum Hilversum, T 035 6292262 J AVA - E N K N S M - E I L A N D 25/04 | Welgemoed
op Stap, T 020 6202105 H O F J E S I N D E J O R D A A N 25/04 | Amsterdam
City Walks, T 06 18257014
5
RONDLEIDINGEN OP AANVRAAG / GUIDED TOURS ON DEMAND Z I E / S E E : W W W. A R C A M . N L
Ontwerp Yad Vashem Holocaust Museum, Jerusalem, Moshe Safdie (vanaf 1995) Foto: Ardon Bar Hanna
een drietal themawandelingen op 17, 14 en 21 maart wordt op zondag 4 april de documentaire ‘Daniel Libeskind; Bouwen voor de ziel’ vertoond, op 11 april geeft een rondleider van het Joods Historisch Museum een inleiding op de tentoonstelling JIBANEE! (Hebreeuws voor ‘er wordt gebouwd’) en op 25 april geeft de architect Zvi Hecker een lezing met als titel ‘Bouwen voor en door de Joden!’. Deze lezing is in het Engels. Zie ook: www.jhm.nl Vanaf 25 maart organiseert de Academie van Bouwkunst Amsterdam in samenwerking met het Joods Historisch Museum zeven Engelstalige lezingen rondom het thema Architectuur en Moraal, getiteld ‘Please leave a Message’, op donderdagavond om 20.00 uur. Op 25 maart wordt de tentoonstelling in het
JIBANEE! ER WORDT GEBOUWD
Joods Historisch Museum en de lezingenserie geopend. Op 15 april spreekt Gustav Lange en op 22 april David Watkin. De andere sprekers waren bij het ter perse
Vanaf 26 maart tot en met 29 augustus is in het
Botta worden voorgesteld aan de hand van
gaan van dit nummer van ARCAM NIEUWS
Joods Historisch Museum de tentoonstelling
modellen, foto’s en ontwerpschetsen.
nog niet bekend. Zie: www.academievan-
‘JIBANEE! Joodse identiteit in de hedendaagse
Onderdeel van de expositie is een audiovisuele
bouwkunst.nl.
architectuur’ te zien. Het museum biedt hiermee
presentatie waarin de architecten en opdracht-
Joods Historisch Museum, Jonas Daniël
het eerste internationale overzicht van architec-
gevers toelichten hoe de gebouwen uitdruk-
Meijerplein 2-4 / Nieuwe Amstelstraat 1,
tuur voor Joodse instellingen vanaf de late twin-
king geven aan een nieuw Joods bewustzijn.
ma.-zo. 11-17 u., T 020 6269945;
tigste eeuw tot nu. Zestien projecten van onder
In maart en april biedt het Joods Historisch
Academie van Bouwkunst Amsterdam,
anderen Daniel Libeskind, Frank Gehry en Mario
Museum tevens diverse evenementen. Naast
Waterlooplein 211, T 020 5318218
ontwikkeling en de betekenis van de stad. In dat
het verhaal achter het gebouw, de reconstructie
forum getiteld ‘Facelift of Kleurspoeling?’ over
kader zijn door Babel, Podium voor vormgeving
van het ontwerpproces, de werkwijze van de
de vernieuwingsoperatie. Ook organiseert Far
en kwaliteit, twee bijeenkomsten georganiseerd
architect en de rol van de techniek. Bij de ten-
West (in samenwerking met Europan) een ten-
over de stad en het water en de stad en het
toonstelling komen vragen aan bod als: Welke
toonstelling over de Bakemabuurt. In de ten-
landschap. Op 22 april vindt onder de titel ‘De
functie heeft de schets in de huidige ontwerp-
toonstelling wordt aandacht besteed aan de
stad in de lucht, het droomkasteel’ de derde bij-
praktijk en hoe is deze in de loop der tijd veran-
locatie, de opdracht van de prijsvraag en het
eenkomst plaats. Deze zal gaan over visioenen
derd? Schetsen jonge architecten nog? Leidt het
plan van Cassius. De tentoonstelling is te zien
voor Zaanstad en mogelijke kansen voor de stad.
digitale schetsen tot lege archieven en wat bete-
van 1 tot en met 17 april in het Informatie-
Verscheidene plekken worden onder de loep
kent dit voor de toekomstige reconstructies van
centrum Parkstad. Voor meer informatie: Far
genomen waaronder het Hembrugterrein en de
ontwerpprocessen? Van 17 april tot en met
West, Jeroen van der Velden, T 020 5120930.
mogelijkheden voor een historisch pretgebied,
19 juni is de verzameling schetsen bij ARCAM te
Informatiecentrum Parkstad, Osdorpplein
een houthavenmuseum en een Sjokoladefabriek.
bekijken.
516-518, di.-za. 12-17 u.
Tijdens een slotavond in juni worden de ideeën
ARCAM, Prins Hendrikkade 600,
van de drie bijeenkomsten samengebracht tot
di.-za. 13-17 u., T 020 6204878
T O E R I S T I S C H E S TA D S P R O M O T I E
één groot visioen voor Zaanstad. De lezingen vinden plaats in De Kade en beginnen om 20.00 uur.
Het Amsterdams Toerisme & Congres Bureau
CASLa, Markt 110, Almere-Haven, T 036
E U R O PA N I N D E B A K E M A B U U R T
(ATCB) heeft ‘Amsterdam Architectuur + Design’
5386842, www.casla.nl; Cultureel Centrum
De Europese ontwerpwedstrijd voor jonge archi-
gekozen als toeristisch thema voor 2004. Tegelijk
Corrosia, Markt 5, Almere, wo.-zo. 12-17 u.,
tecten Europan vond in 2003 voor de zevende
heeft ook het Nederlands Bureau voor Toerisme
vr. 12-20.30 u., T 036 5215929; De Kade,
keer plaats. Deze keer stond de wedstrijd geheel
en Congressen architectuur en design als jaar-
Zuiddijk 9-11, Zaandam, T 075 6700695
in het teken van ‘suburbia’, woongebieden bui-
thema gekozen. In Amsterdam zijn in dit kader
ten de stedelijke centra of aan de randen daar-
veel activiteiten gebundeld en er vinden ook
van. De in Amsterdam beschikbaar gestelde
vele extra activiteiten en evenementen plaats,
ARCHITECTENHANDSCHRIFT
locatie bevond zich in de Westelijke Tuinsteden,
zoals excursies en tentoonstellingen en de publi-
Wonderschoon kunnen ze zijn, de pennenstreken
in de ‘Bakemabuurt’ in Geuzenveld-Zuid. Het
catie van nieuwe wandel- en fietsroutes. Iedere
waarmee een architect in een kort en krachtig
gebiedje bestaat vooral uit portiek-etagewonin-
maand zijn er andere zwaartepunten in de toe-
gebaar zijn of haar ideeën op papier zet.
gen en galerijwoningen, ontworpen door Van
ristische aandacht geprogrammeerd. In maart
ARCAM verzamelde voor deze tentoonstelling
den Broek en Bakema en gebouwd in 1957. De
staan de nieuwe eilanden in het Oostelijk
architectuurschetsen van de meest uiteenlopen-
opgave voor het gebied was om een bijzonder
Havengebied centraal, in april onder meer de
de aard: krabbels op bierviltjes, tekeningen,
woonblok met zowel gestapelde als grondge-
architectuur van de Amsterdamse School,
schilderijen, schema’s, aquarellen, modellen en
bonden woningen te ontwerpen. Tevens zou een
Berlage en Plan Zuid. Zeer onlangs is een
‘officiële’ illustraties. Ze zijn in alle denkbare sta-
grotere variëteit in het woningaanbod gecreëerd
gedrukt gidsje verschenen met architectuurwan-
dia van het ontwerpproces en met een grote
moeten worden. Het winnende plan ‘TR 802’
delingen door het Oostelijk Havengebied. Het is
verscheidenheid aan middelen gemaakt door
kwam van het bureau Cassius. ‘Far West’, een
voor € 2,95 verkrijgbaar bij alle informatiekanto-
tientallen architecten, variërend van wereldbe-
van de consortia in de Westelijke Tuinsteden,
ren van het ATCB in Amsterdam, Purmerend,
roemd tot volslagen onbekend. Centraal staat
organiseert op 31 maart vanaf 19.30 uur een
Schiphol en Zaandam. De publicatie is ook in het
6
Engels en Duits verschenen. Medio maart ver-
iedere context. Hij plaatst deze op groot formaat
A R C H I T E C T U R E PA R L A N T E
schijnt de brochure Amsterdam Architectuur +
in een ruimte waardoor een vervreemdende situ-
Talk to me! heeft vier wandelingen en een
Design 2004, met daarin een overzicht van de
atie ontstaat. Zijn werk ‘PUSH’ is van 5 maart tot
fietstocht door het Oostelijk Havengebied
evenementen. Begin april volgt, op initiatief van
en met 23 april te zien in de Inkijk, het vrijstaan-
gemaakt die behalve met een print van internet
MacBike, een gidsje voor een fietsroute langs
de huisje aan de Ruysdaalkade.
ook per KPN i-mode zijn te volgen. Op de dis-
architectuur rond de binnenstad.
De tentoonstellingsreeks ‘Transit’ in de
play van de telefoon verschijnen teksten, foto’s
Meer informatie is te vinden op
Hortustunnel is een project waarin fotografen en
en routekaartjes. De komende maanden wordt
www.amsterdamarchitectuur.nl.
grafisch ontwerpers werk maken dat een beteke-
aan deze routes de mogelijkheid toegevoegd
nis toevoegt aan de tunnelruimte en een uit-
om bij diverse gebouwen of objecten een inge-
spraak doet over het thema ‘Transit’. Tot en met
sproken toelichting van de ontwerper te
OPBOUWEND BEURSGEBEUREN
7 maart is in de tunnel nog werk te zien van
beluisteren. Meer informatie is te vinden op:
Van 30 maart tot en met 2 april vindt opnieuw de
fotograaf Frank Kok, vanaf 13 maart wordt kunst
www.talktomeNL.nl, of - direct naar i-mode -
BouwRAI plaats, de jaarlijks terugkerende netwer-
getoond van Dorothée Meyer. De Hortustunnel
www.ttmNL.nl.
khappening en informatiemarkt voor (woning)-
ligt onder de Weesperstraat, tussen de Nieuwe
Imagine Identity and Culture ontsluit onder de
bouwend Nederland. Er is een bijprogramma met
Herengracht en de Hortus Botanicus.
noemer ‘verhalenvangen’ beeldmateriaal uit
seminars, congressen en excursies naar onder
In de Hortus Botanicus is van 3 april tot en met
bestaande archieven voor het project Beeldbank,
meer IJburg, de Bijlmermeer en de Westelijke
16 mei de tentoonstelling ‘Epifyten – De klassie-
een publieksvriendelijke database, waarop bezoe-
Tuinsteden, en er is speciale aandacht voor de
ke Hortus Botanicus als voedingsbodem voor
kers op een makkelijke manier filmfragmenten en
tweejaarlijkse ideeënprijsvraag Europan. De ope-
hedendaagse kunst’ te zien. Getoond worden
foto’s kunnen bekijken. Nieuw in de beeldbank
ningstijden zijn dagelijks van 10.00 tot 18.00 uur,
veertien kunstwerken die verbanden tussen cul-
zijn onder meer drie fotoseries over de Bijlmer.
alleen op de slotdag sluit de BouwRAI om 17.00
tuur en natuur thematiseren en soms ook de
Vanaf 20 maart is de expositie ‘andersAmsterdam’
uur. De toegang kost € 25,-.
omsloten ruimte van de botanische tuin zelf tot
te zien, met selecties van foto’s uit het
Amsterdam RAI Congrescentrum,
onderwerp hebben. De werken van Hans van
Gemeentearchief Amsterdam en de indrukken die
Europaplein, T 020 5491212
den Ban, Guido Geelen, Peter van der Heijden,
mensen zelf van de stad en haar inwoners heb-
Harald Schole, Marc Volger en anderen, zijn spe-
ben. Om de omgeving van het Bijlmerplein op
ciaal vervaardigd voor de Hortus.
een andere manier te beleven maakte kunstena-
K U N S T I N D E S TA D
De Inkijk/SKOR, Ruysdaelkade 2,
res Lino Hellings vijf audioroutes waarbij de
Van 5 maart tot en met 23 april is in de exposi-
T 020 6722525; Hortus Botanicus
bezoekers in de huid van een fictief maar herken-
tieruimte ‘de Inkijk’ van SKOR werk te zien van
Amsterdam, Plantage Middenlaan 2a,
baar persoon kruipen. Zie: www.imagineIC.nl.
Michiel Kluiters. Kluiters (1971) maakt vaak foto’s
ma.-vr. 9-17 u., za.-zo. 10-17 u.,
Imagine IC, Bijmerplein 1006-1008,
van lege ruimtes die lijken te zijn ontdaan van
T 020 6258411
T 020 4894866, di.-za. 11-17, do. 11-21 u.
Monument Apollo Pavillion, 2003 (Jane & Louise Wilson). Foto: Peter Cox.
ruimtes zoals musea en bibliotheken, aula’s, vergaderzalen en foyers. Voor dit project fotografeerde ze vijfentwintig zeer verschillende bibliotheken. Met portretten van bibliothecarissen (directeuren, conservatoren, beheerders etc.) geeft Nienhuis de bibliotheken een menselijk gezicht. In het Koffiehuis van de Hollandse Lloyd is van 21 maart tot en met 4 april de tentoonstelling ‘Voorbij de waterstoep’ te zien. Getoond worden foto’s die Joke van Vlijmen maakte naar aanleiding van het tienjarig bestaan van het door Bruno Albert ontworpen gebouw op het
PICTURE THIS
KNSM-eiland. Onderwerp van de foto’s zijn het gebouw en zijn bewoners. Mario Nooijen schreef begeleidende teksten, uitgaande van
Sinds 1989 werken de Britse tweelingzussen
fotografeerde privé-huizen van Mies van der
gesprekken met bewoners.
Jane en Louise Wilson samen als kunstenaars-
Rohe, Le Corbusier, Walter Gropius, Alvar
Het Amsterdams Historisch Museum toont van
duo. De afgelopen jaren maakten zij monu-
Aalto, Philip Johnson en Renzo Piano. In
9 april tot en met 5 september de expositie
mentale videoprojecties, fotoseries en sculp-
tegenstelling tot de klassieke architectuurfo-
‘Breitners Amsterdam’ met zowel schilderijen
turen. Vanaf het begin van hun samenwerking
tografie waarbij gebouwen veelal van de bui-
als foto’s van George Hendrik Breitner (1857-
zijn de Wilsons gefascineerd door de implicie-
tenkant worden benaderd, zijn de foto’s van
1923).
te machtsstructuren die besloten liggen in
Lambri altijd van binnenuit genomen. In
De Appel, Nieuwe Spiegelstraat 10,
monumentale gebouwen en de beklemming
Galerie Paul Andriesse zijn tot en met
di.-zo. 11-18 u., T 020 6255651;
en angst die deze teweeg kunnen brengen.
20 maart foto’s te zien van drie verschillende
Galerie Paul Andriesse, Prinsengracht
Op hun eerste solotentoonstelling in de
huizen in Rio de Janeiro (Brazilië) die zijn ont-
116, di.-vr. 11-18 u., za. 14-18 u.,
Appel - te zien tot en met 17 maart - stelt het
worpen door Oscar Niemeyer. Daarnaast is
1e zo. v/d mnd. 14-18 u., T 020 6236237;
duo de relatie tussen het menselijk lichaam
een DVD te zien waar twee ruimtes van
Koffiehuis van de Hollandse Lloyd,
en de architectonische ruimte centraal. In het
Giuseppi Terragni in elkaar overlopen.
Oostelijke Handelskade 44a, di.-vr.
werk ‘Gamma’ zorgen beelden van een verla-
In de tentoonstelling ‘Hier groeien boeken uit
10-23 u., za. 11-02 u., zo. 12-23 u.,
ten Amerikaanse legerbasis in Berkshire voor
de grond’, tot 23 mei in Huis Marseille, zijn
T 020 7791575; Huis Marseille,
een surrealistische sfeer. Het werk ‘A free and
foto’s te zien van Nederlandse bibliotheken
Keizersgracht 401, di.-zo. 11-17u., T 020
Anonymous Monument’ toont het verval van
en bibliothecarissen, gemaakt door respectie-
5318989; Amsterdams Historisch Museum,
het naoorlogs modernisme in Gateshead.
velijk Candida Höfer en Bert Nienhuis. Höfer
Kalverstraat 92 / Nieuwezijdsvoorburgwal
Luisa Lambri fotografeert sinds 1997 hoogte-
heeft zich in haar werk toegelegd op het
357, ma.-vr. 10-17 u., za.-zo., 11.-17 u.,
punten in de modernistische architectuur. Ze
fotograferen van publieke en semi-publieke
T 020 5231822
7
COLOFON
TIPS
over Parijs, op 7 april een lezing over Florence
ARCAM NIEUWS, tweemaandelijks informatiebulletin over
In het centrumgebied van het Oostelijk
en op 21 april een lezing over Milaan. De prijs
architectuur, stedebouw en vormgeving in Amsterdam en
Havengebied, het Rietlandpark, bij de toekom-
van deze lezingen bedraagt € 12,-.
omstreken, is een uitgave van de Stichting
stige halte van de IJtram en tram 10, is een
Het Rijksmuseum organiseert van 15 tot en met
kunstwerk van Frank Mandersloot geplaatst.
29 april een cursus met als onderwerp ‘Wonen in
Mandersloot ontwierp het werk ‘Voor de bijen’
de Gouden Eeuw’, deze bestaat uit drie bijeen-
ARCAM NIEUWS verschijnt in een oplage van 5500 zes maal
in opdracht van het Amsterdams Fonds voor de
komsten en kost € 63,-.
per jaar - in de eerste week van de maanden januari, maart,
Kunst. Het bestaat uit vier op elkaar gestapelde
Het Nationaal Restauratiecentrum biedt op 15
mei, juli, september en november.
tafels. De onderste tafels zijn van beton, de
april een eendaagse cursus ‘Negentiende-eeuw-
bovenste twee van vergrijzend hout. In het
se bouwkunst: neo of nieuw?’, bestaande uit een
kunstwerk zullen een aantal bijenkolonies wor-
dialezing en excursie. De prijs is € 217,-.
den gehouden die beheerd worden door een
Op 5, 19 en 26 april vindt de cursus ‘Begeleiding
imker. De bijenkorven worden op 24 april
Uitvoering Restauraties plaats. De cursus bestaat
geplaatst. Zie: www.zeeburg.nl.
uit zes dagdelen, inschrijven per dagdeel is
Tijdens de grootscheepse vernieuwing die in
mogelijk. De kosten voor een dagdeel bedragen
kunst, de grote musea, gespecialiseerde boekwinkels, diverse
2008 zal leiden tot Het Nieuwe Rijksmuseum,
€ 160,- en voor de gehele cursus € 895,-.
galeries). Wie het blad thuis wilt ontvangen dient minimaal
blijven in de Philipsvleugel de zeventiende-eeuw-
Docente Patrizia Sicuro verzorgt bij het Instituto
se topstukken van het museum voor het publiek
Italiano di Cultura per i Paesi Bassi op 22 april
te zien. Deze expositie, ‘Rijksmuseum, de
een workshop in het Italiaans over de architec-
meesterwerken’ is ingericht door interieurarchi-
tuur van Zuid-Italië. De kosten bedragen € 50,-.
tect Evelyne Merkx van architectenbureau Merkx
Inschrijvingen vóór 22 maart op T 06 28835933
+ Girod.
of
[email protected]. KHC, T 023 5324233; Volksuniversiteit
Architectuurcentrum Amsterdam, Prins Hendrikkade 600, 1011 VX Amsterdam, T 020 6204878, F 020 6385598, email
[email protected].
Redactie: Marlies Buurman (eindredactie), Dave Wendt, Else Wissink. Ontwerp: Opera Ontwerpers, Breda; druk: Drukkerij robstolk®, Amsterdam. ABONNEMENT ARCAM NIEUWS kan gratis afgehaald worden op een groot aantal verspreidingspunten in Amsterdam (ARCAM, Academie van Bouwkunst, de academies voor beeldende
€ 15,- (voor het buitenland minimaal € 25,-) over te maken op Postbankrekening 4634479 ten name van Stichting ARCAM onder vermelding van ‘Abonnement ARCAM NIEUWS’. Men ontvangt het blad dan gedurende een jaar (6 nummers). HET WERK VAN ARCAM WORDT MOGELIJK GEMAAKT DOOR: Gemeente Amsterdam: Dienst Wonen, Dienst Ruimtelijke Ordening, sector Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur en Beheer; dienst Welzijn Amsterdam, afdeling
LEVE DE BOUWPUT!
Alphen aan den Rijn, T 0172 492004;
Kunst en Cultuur; Amsterdams Fonds voor de Kunst;
Op 1 april laat Stichting Leve de Bouwput voor
de 2de Uitleg, T 020 6265485;
Stimuleringsfonds voor Architectuur, Rotterdam.
het eerst van zich horen en zien. Vanaf ongeveer
Volksuniversiteit Naarden Bussum,
19.30 uur zal op het Rokin een bijzondere act de
T 035 6930539; Volksuniversiteit Amsterdam,
lancering van deze nieuwe stichting inluiden.
T 020 6261626; Stichting Kunsthistorisch
Woningbouwvereniging, Amsterdam, AM Wonen,
Leve de Bouwput wil van de Amsterdamse
Centrum, T 023 5324233; Volksuniversiteit
Amsterdam; AMVEST, Amsterdam; ARCADIS, Hoofddorp,
bouwput een belevenis maken en de stadsge-
Haarlem, T 023 5329453; Culturele
De Architectengroep, Amsterdam; ArchitectuurcentraleThijs
bruikers verleiden om op een andere, onver-
Werkgroep van Dorpsraad Duivendrecht,
wachte manier naar de bouwput te kijken. De
T 020 6993164; De Burcht, T 020 6241166;
stichting doet dit door culturele projecten te ini-
Rijksmuseum, T 020 6747047; NRC, T 020
Rotterdam; Boer Hartog Hooft, Amsterdam; Bouwfonds
tiëren en te organiseren. Zie: www.levedebouw-
6237791, Instito Italiano di Cultura per i
Ontwikkeling BV, een onderneming met ABN AMRO
put.nl. Zie ook: REDACTIONEEL, p.1.
Paesi Bassi, Keizersgracht 564
Hoevelaken; BPF Bouwinvest, Amsterdam; Claus en Kaan
CURSUSSEN
P U B L I C AT I E S
Amsterdam; Dura Bouw Amsterdam BV, Amsterdam,
Het Kunsthistorisch centrum biedt in maart en
Bij Uitgeverij Bas Lubberhuizen is het jubileum-
Eiso Bergsma BV, Amsterdam; ERA Bouw BV, Zoetermeer;
april diverse lezingen, cursussen en reizen.
boek Amsterdam maakt geschiedenis van Bureau
Heijmans IBC Vastgoedontwikkeling, Almere; Hillen en
Op 17 maart houdt Geert van Boxtel in Haarlem
Monumenten & Archeologie verschenen. Het
een lezing over het moderne Parijs. Van 16 tot
geeft een beeld van de hedendaagse omgang
en met 30 maart geeft Michiel Didier een cursus
met erfgoed. Het boek bevat teksten van onder
Projectontwikkeling, Hilversum; De Key/De Principaal BV,
over het Moorse Andalusië. Locatie: Haarlem,
anderen Jouke van der Werf en Marie-Thérèse
Amsterdam; Köther & Salman Architecten, Amsterdam;
kosten: € 60,-.
van Thoor. De eindredactie was in handen van
Kristal BV, Amsterdam; MAB Groep BV, Den Haag; Moes
Hans Tulleners verzorgt vanaf 23 maart een
Vincent van Rossem en Martha Bakker. Het boek
cursus over Amsterdamse Grachtenhuizen. Er zijn
kost € 29,50.
negen bijeenkomsten en twee wandelingen.
Pracht in prefab, een uitgave van de
Bouwbedrijf BV, Beverwijk; Soeters Van Eldonk Ponec archi-
Kosten: € 180,-. Geert van Boxtel gaat van
Amsterdamse Raad voor de Monumentenzorg,
tecten, Amsterdam; Van der Leij Groep BV, Amsterdam;
11 maart tot en met 8 april ‘op bezoek bij archi-
is een eerste aanzet tot een nader onderzoek
tecten in Amsterdam’. Deze cursus bestaat uit
van systeembouwwijken in Amsterdam. Pracht
één bijeenkomst en vier wandelingen langs
in prefab vertelt de geschiedenis van het
Amsterdamse architectuur uit de periode 1930-
Aireysysteem en gaat in op vijf Amsterdamse
2000. De kosten bedragen € 90,-. Op 3 april
Aireywijken. De publicatie kost € 15,-.
houdt Ad van der Blom een dagexcursie naar
Architectuurhistoricus Wim de Wagt schreef in
KOPIJ ARCAM NIEUWS 093
Groningen met als onderwerp Romaans-Gotische
opdracht van uitgeverij Immerc te Wormer en
Het volgende nummer van ARCAM NIEUWS (nummer 93)
Kerken. Op 24 april organiseert het KHC een
woningbouwvereniging ZVH te Zaandam het
excursie naar de koninklijke serres in Brussel.
boek Het Vissershop en de dageraad van de
SPONSORS 2004 A+D+P Architecten, Amsterdam; Algemene
Asselbergs, Haarlem; Atelier Zeinstra van der Pol, Amsterdam; Koninklijke BAM Groep NV; Bunnik; Benthem Crouwel Architekten, Amsterdam; Blauwhoed Vastgoed,
Architecten BNA BV, Amsterdam; de Dageraad, Amsterdam; Duinker Van der Torre, samenwerkende architecten,
Roosen Planontwikkeling, Amsterdam; Ingenieursbureau Amsterdam (IBA), Amsterdam; ING Real Estate Development, Den Haag; Jones Lang LaSalle, Amsterdam; Johan Matser
Bouwbedrijf BV, Zwolle; Het Oosten Woningcorporatie, Amsterdam; Rabo Vastgoed, Utrecht; Rijnja-Repro, Amsterdam; Woningstichting Rochdale, Amsterdam; Smit’s
Vesteda Management BV, Maastricht; Woonmaatschappij Zomers Buiten, Hoofddorp; Ymere, Amsterdam; Zwarts & Jansma Architecten, Amsterdam
bestrijkt de maanden mei en juni. Kopij kan tot uiterlijk 6 april bij de redactie worden ingeleverd.
De kosten van de dagexcursies bedragen € 75,-.
Zaandamse woningbouw. Hij schetst de historie
In het dorpshuis in Duivendrecht geeft architec-
van de woonwijk Visserhop en de Zaandamse
ARCAM
tuurhistorica Willemijn van Breda vanaf 3 maart
Volkshuisvesting, om hiermee tevens een casus
t.a.v. redactie ARCAM NIEUWS
tot en met 21 april een cursus over H.P. Berlage
voor de geschiedenis van de volkswoningbouw
Prins Hendrikkade 600
en de Amsterdamse School, bestaande uit 7 les-
in Nederland in het algemeen te presenteren.
1011 VX Amsterdam
sen en 3 excursies. De kosten bedragen € 60,-.
Kosten: € 17,95.
Op 4 april geeft Michiel Wagenaar in de Burcht
Barbara en René Stoeltie maakten in het kader
T 020 6204878
een lezing getiteld ‘De tweede Gouden Eeuw’
van de verbouwing van het Rijksmuseum een
F 020 6385598
van Amsterdam; de tweede helft van de negen-
fotoboek over het interieur van het Rijksmuseum,
e-mail:
[email protected]
tiende eeuw.
getiteld Adieu Rijksmuseum. De publicatie kost
De Volksuniversiteit biedt op 25 maart een lezing
€ 34,95.
www.arcam.nl
8
