Stadsenquête Leiden 2003
Hoofdstuk 9. Gemeentelijke website Samenvatting Het percentage Leidenaren dat thuis kan beschikken over internet is, na een snelle toename in eerdere jaren, dit jaar vrijwel gestabiliseerd tot op 77%. Met dit percentage scoort Leiden hoog op de lijst van Nederlandse gemeenten, wat mede veroorzaakt wordt door het hoger opleidingsniveau van de gemiddelde Leidenaar en het feit dat Leiden een Universiteitsstad is. Het zijn met name de 65-plussers en mensen met een lagere opleiding en/of huishoudinkomen die thuis nog geen beschikking hebben over internet. Van de inwoners die beschikken over internet maakt, evenals in 2002, zes op de tien er (vrijwel) dagelijks gebruik van, meestal om informatie op te zoeken en e-mails te versturen en in mindere mate voor het bestellen van producten en chatten. De bekendheid en het bezoek van de gemeentelijke website www.leiden.nl is vergroot. Tweederde van de internetgebruikers is bekend met de website en de helft heeft de website ook wel eens bezocht. De website wordt voornamelijk bezocht voor gemeentelijke informatie en in mindere mate voor recreatieve/toeristische informatie. De bezoekers verwachten op de website met name informatie te vinden over de gemeentelijke voorzieningen, openingstijden en alles wat met de gemeente te maken heeft. Tabel S9: Verwachte onderwerpen gemeentelijke website (in % bezoekers website, spontaan) Alg. info over gemeentelijke diensten en voorzieningen 20% Openingstijden openbare werken en gemeentehuis 14% Alles wat met Leiden en gemeente te maken heeft 10% Wat er te doen is (evenementen, activiteiten, etc.) 9% Toeristische info (bezienswaardigheden, uitgaan, etc.) 9% Burgerzaken (bv. hoe paspoort, rijbewijs aanvragen) 8% Ophalen afval/grofvuil 7% Bouwen en wonen (bouwplannen, nieuwbouw) 7% Bestuurlijke informatie, beleid/plannen gemeente 5% Culturele informatie (film-, toneel- en muziekagenda) 5%
Goede informatie, overzichtelijkheid, duidelijkheid en een professionele lay-out worden als beste punten van de website genoemd. Als mindere punten worden genoemd dat het nog moeilijk is om informatie te vinden en dat de informatie soms te oppervlakkig is en niet altijd actueel. De website wordt door de bezoekers op een vijftal aspecten beter beoordeeld dan vorig jaar. De volledigheid en het interessant maken van de website zijn nog het meest voor verbetering vatbaar.
1
Stadsenquête Leiden 2003
Vragenlijst A14 Heeft u thuis en/of op uw werk/school de beschikking over een PC? Thuis en werk/school Alleen thuis Alleen op werk/school Ergens anders Nee STOP A15 Heeft u thuis en/of op uw werk/school de beschikking over internet? Thuis en werk/school Alleen thuis Alleen op werk/school Ergens anders Nee STOP
1. Hoe vaak maakt u gebruik van internet en email? dagelijks enkele malen per week wekelijks enkele malen per maand maandelijks enkele malen per jaar nooit STOP 2. Op welke plaatsen (meerdere antwoorden mogelijk) maakt u gebruik van internet? thuis ja/nee op het werk ja/nee op school/universiteit ja/nee in de bibliotheek ja/nee in het buurthuis ja/nee ergens anders, nl: ______ ja/nee 3. Welke internetmogelijkheden gebruikt u wel eens? e-mail ja/nee informatie zoeken op websites ja/nee chatten ja/nee bestellen/ kopen van producten ja/nee anders, nl: _____________________ ja/nee
4. Kent u de gemeentelijke website www.leiden.nl? ja vraag 5 nee STOP 5. Heeft u deze website wel eens bezocht? ja Hoe vaak in de afgelopen 12 maanden? ___ keer nee STOP
6.
Kunt u in enkele woorden aangeven of uw eerste reactie op de website positief of negatief is en waarom? positief, omdat _____________________________________________ negatief, omdat _____________________________________________
2
Stadsenquête Leiden 2003
7.
Bezoekt u deze site voornamelijk voor gemeentelijke informatie (digitaal stadhuis) of meer voor recreatieve/toeristische informatie, zoals uitgaan, cultuur of parkeren? gemeente recreatieve/toeristische informatie beide even veel alleen even ingekeken, nieuwsgierig anders, nl _____
8.
Over welke onderwerpen verwacht u informatie te vinden op de website van de gemeente Leiden? (NIET HELPEN, MEERDERE ANTWOORDEN MOGELIJK)
9.
Vindt u de huidige gemeentelijke website ….. ja a. informatief
nee
weet niet
d. overzichtelijk
e. interessant
b. volledig c. prettig leesbaar
3
Stadsenquête Leiden 2003
Uitkomsten De gemeentelijke website speelt een steeds belangrijkere rol bij de communicatie en de dienstverlening van de gemeente naar de burgers toe. In dit hoofdstuk wordt eerst gekeken naar de beschikbaarheid en het gebruik van internet. Vervolgens wordt ingegaan op de bekendheid, het bezoek en de beoordeling van de gemeentelijke website.
9.1 Beschikking internet Van alle Leidenaren heeft 84% de beschikking over internet; 77% beschikt ook thuis over internet, 7% beschikt alleen elders over internet. De beschikking over internet is hiermee vergelijkbaar met vorig jaar, en hoger dan in 2001: de beschikbaarheid van internet lijkt zich te stabiliseren. Een vergelijkbaar onderzoek is eind 2002, in opdracht van Stedenlink, gehouden in 10 (middel)grote Nederlandse gemeenten 1 . Leiden scoort met het percentage huishoudens met internet erg hoog. Dit hangt mede samen met het hoge opleidingsniveau van de stad en het feit dat Leiden een Universiteitsstad is. Vergelijkbare percentages internetbezit zijn te vinden in “jonge” steden als Almere en Zoetermeer en in mindere mate in de Universiteitsstad Utrecht. Tabel 9.1a: Beschikking internet (thuis of elders)
19%
2001
48%
9%
2002
21%
55%
2003
20%
57%
0%
10%
20%
Alleen thuis
30%
40%
6%
7%
50%
60%
Thuis en elders
70%
80%
90%
100%
Alleen elders
De beschikbaarheid over internet is voor de meeste doelgroepen stabiel gebleven, alleen de laagste inkomensgroep, 50-64 jarigen en niet-werkenden geven nog een toename te zien. Wel blijven er grote verschillen te zien tussen groepen onderling: ouderen, lager opgeleiden en de lagere inkomensgroepen kunnen relatief minder vaak over internet beschikken. Tabel 9.1b: Beschikking over internet naar doelgroep (thuis of elders) 2002 2003 2002 2003 1 Leeftijd Huishoud inkomen 2 18-24 93% 94% ≤ 1600 59% 67% 25-34 90% 94% 1601 - 3000 84% 90% 35-49 90% 89% > 3000 97% 97% 50-64 69% 83% 65-74 29% 29% Huishoudsamenstelling Alleenstaand 77% 77% 2 personen 78% 83% Gezin met kinderen 88% 87% 1 2 excl. mensen die inkomensvraag niet willen beantwoorden in 2002: grens: 1400 euro 1
zie: www.stedenlink.nl
4
2002
2003
Opleiding Lager Middelbaar Hoger
56% 85% 95%
57% 86% 97%
Werk (≥ 12 uur) Ja Nee
91% 61%
92% 77%
Stadsenquête Leiden 2003
9.2 Gebruik internet en email Van de volwassen inwoners die beschikken over internet maakt 66% hier (vrijwel) dagelijks gebruik van. Dit geldt relatief vaker voor hoger opgeleiden, mannen en jongeren. Tabel 9.2a: Frequentie internet- en emailgebruik (in % resp. die beschikken over internet) 2002 2003 (Vrijwel) dagelijks 62% 66% Enkele malen per week 17% 14% Af en toe (ca. wekelijks) 12% 9% Incidenteel (ca. enkele malen per jaar) 3% 8% Nooit 6% 4% Totaal 100% 100%
Internet wordt met name thuis en op het werk gebruikt en in mindere mate op school of in de bibliotheek. Andere locaties die worden genoemd zijn ondermeer bij familie, vrienden/kennissen, internetcafés en het buurthuis. Tabel 9.2b: Plaats internetgebruik (in % internetgebruikers, meerdere antw. mogelijk) 2001 2002 Thuis 92% 91% Op het werk 63% 71% Op school/universiteit 18% 14% In de bibliotheek 4% 8% Ergens anders 5% 5%
Internet wordt vooral gebruikt om informatie te zoeken en om emails te versturen. Daarnaast geeft circa vier op de tien internetgebruikers aan internet te gebruiken voor het bestellen van producten en twee op de tien doet aan chatten. Andere gebruiksmogelijkheden die worden genoemd zijn onder andere: downloaden, boeken van vakanties, maken van eigen website, zoeken van routes en spelletjes. Tabel 9.2c: Gebruik internetmogelijkheden (in % internetgebruikers, meerdere antw. mogelijk) 2002 2003 Informatie zoeken op websites 95% 98% E-mail 98% 96% Bestellen/kopen van producten 38% 38% Chatten 21% 18%
9.3 Bekendheid en bezoek gemeentelijke website Circa tweederde van de internetgebruikers is bekend met de gemeentelijke website www.leiden.nl, en de helft heeft de website ook wel eens bezocht (=41% van alle Leidenaren). Leidenaren jonger dan 35 jaar en hoger opgeleiden bezoeken de website relatief vaker. Vergeleken met vorig jaar is de bekendheid en het bezoek van de gemeentelijke website toegenomen. Tabel 9.3a: Bekendheid en bezoek gemeentelijke site (in % internetgebruikers) 2002 2003 Bekend en bezocht 40% 51% Niet bezocht, wel bekend 14% 15% Niet bekend 45% 35% Totaal 100% 100%
Van de bezoekers heeft drie op de tien de gemeentelijke website in de afgelopen 12 maanden één keer bezocht, de helft 2-4 keer en twee op de tien vijf keer of vaker.
5
Stadsenquête Leiden 2003
Tabel 9.3b: Frequentie bezoek afgelopen 12 maanden (in % bezoekers website) 2002 2003 1 keer 35% 30% 2 keer 21% 25% 3-4 keer 19% 26% 5 keer of vaker 25% 19% Totaal 100% 100%
9.4 Reden bezoek gemeentelijke website Van de bezoekers geeft zes op de tien aan de website voornamelijk bezocht te hebben voor gemeentelijke informatie, terwijl twee op de tien met name op zoek was naar recreatieve/toeristische informatie. Vergeleken met vorig jaar geven bezoekers relatief vaker aan voornamelijk op zoek te zijn naar gemeentelijke informatie. Tabel 9.4a: Belangrijkste reden bezoek gemeentelijke website (in % bezoekers website) 2002 2003 Gemeentelijke informatie 50% 59% Recreatieve/toeristische informatie 21% 19% Beide even veel 14% 16% Alleen even gekeken/nieuwsgierig 10% 4% Anders 5% 2% 100% 100%
Aan de bezoekers van de gemeentelijke website is gevraagd over welke onderwerpen ze informatie verwachten te kunnen vinden op de website. De onderwerpen die hierbij genoemd worden zijn divers van aard. Onderstaand een overzicht van de meest genoemde onderwerpen: Tabel 9.4b: Verwachte onderwerpen gemeentelijke website (in % bezoekers website, spontaan) Alg. info over gemeentelijke diensten en voorzieningen 20% Openingstijden openbare werken en gemeentehuis 14% Alles wat met Leiden en gemeente te maken heeft 10% Wat er te doen is (evenementen, activiteiten, etc.) 9% Toeristische info (bezienswaardigheden, uitgaan, etc.) 9% Burgerzaken (bv. hoe paspoort, rijbewijs aanvragen) 8% Ophalen afval/grofvuil 7% Bouwen en wonen (bouwplannen, nieuwbouw) 7% Bestuurlijke informatie, beleid/plannen gemeente 5% Culturele informatie (film- ,toneel- en muziekagenda) 5%
9.5 Beoordeling gemeentelijke website Om inzicht te krijgen in de beoordeling van de gemeentelijke website is de bezoekers eerst gevraagd om aan te geven wat ze goed vinden aan de website en op welke punten deze verbeterd kan worden. Uit de opmerkingen van de bezoekers komt naar voren dat hoewel een deel vindt dat de site goede, overzichtelijke, duidelijke informatie bevat en professioneel vormgegeven is, er eveneens een aantal bezoekers is die aangeeft dat deze punten verbetering behoeven. Tabel 9.5a: Belangrijkste goede punten en verbeterpunten (in % bezoekers website, spontaan) Goede punten Verbeterpunten Goede informatie 24% Moeilijk om informatie te vinden Overzichtelijk 19% Informatie te oppervlakkig, meer concreet Duidelijk 12% Onoverzichtelijk Professioneel, duidelijke lay-out 11% Niet altijd actueel Snel 5% Saai, niet mooi Goede verwijzingen 4% Geen goed zoekprogramma Dat deze er is 3% Matige doorverwijzingen Kan niets specifieks noemen
40%
6
Kan niets specifieks noemen
16% 8% 7% 6% 3% 2% 2% 61%
Stadsenquête Leiden 2003
Beoordeling website op 5 aspecten Vervolgens is de website beoordeeld op een vijftal aspecten. Het meest positief zijn de bezoekers over de leesbaarheid en het informatieve gehalte van de website. De aspecten die het meest voor verbetering in aanmerking komen zijn, de volledigheid en de interessantheid van de website. Vergeleken met de resultaten van vorig jaar worden alle vijf de aspecten beter beoordeeld, dit geldt met name voor de volledigheid van de website. Grafiek 9.5b: Percentage positieve beoordeling vijf aspecten gemeentelijke website door bezoekers
83%
Prettig leesbaar
92%
84%
Informatief
89%
77%
Overzichtelijk
80%
61%
Interessant
Volledig
69%
2002
46% 61%
7
2003