HOOFDSTUK 2 Registratie van de courante exploitatiecyclus Blz. 69 tot 142
H.II EXPLOITATIECYCLUS • Aankopen van goederen en diensten • Verkopen van goederen en diensten • Ontvangsten en uitgaven
REGISTRATIE VAN DE COURANTE EXPLOITATIECYCLUS HANDELSONDERNEMING aankopen handelsgoederen
verkopen van handelsgoederen
bewaren, tentoonstellen, aanbieden,...
inkopen betalen
verkopen innen
INDUSTRIËLE ONDERNEMING
Productiecyclus aankopen van grond-en hulpstoffen
verwerken
goederen in bewerking
afgewerkte productie
verkoop van afgewerkte producten
AANKOPEN
60 Handelsproces 600 aankopen van grondstoffen 601 aankopen van hulpstoffen 602 aankopen van diensten, werk en studies 603 algemene onderaannemingen 604 aankopen handelsgoederen 605 aankopen van onroerende goederen bestemd voor verkoop
61 Diensten en diverse goederen • verlichting: elektriciteit • communicatie: tel., fax., ... • zekerheid: verzekeringspolis • ...
ADMINISTRATIEVE ORGANISATIE VAN DE AANKOPEN • Behoefte BESTELBON
• Bestelling plaatsen • Ontvangst van de levering
ONTVANGSTBON
• Ontvangst van de AANKOOPFACTUUR
verantwoordingsstuk
INKOMENDE FACTUREN • Factuur is het verantwoordingstuk voor de inkoop van goederen zowel als van diensten • De belangrijkste elementen volgen uit het model blz. 71 • De boeking is als volgt:
INKOMENDE FACTUREN Analyse: •stijging kosten: K dus debet •stijging vordering op BTW: A dus debet •stijging schuld aan leveranciers: P dus credit Voorbeeld: Aankoop handelsgoederen door dhr. Segers: 1 165,00 + 21 % BTW D
440 Leveranciers
C
D
1 409,65
604 Aankopen handelsgoed.
C
1 165,00
(1)
D (1) Factuur
49948 Terugvorderbare BTW bij aankopen
244,65
C
INKOMENDE CREDITNOTA • Is een correctie op een inkoopfactuur omwille van : – retouren (niet aanvaarden van goederen) – commerciële kortingen • Belangrijkste elementen volgen uit het model blz 72 • Boekingen zijn als volgt:
INKOMENDE CREDITNOTA’S Analyse: •daling kosten: K dus debet •daling vordering op BTW: A dus debet •daling schuld aan leveranciers: P dus credit Voorbeeld: Dhr. Segers stuurt deel handelsgoederen terug: 76,00 + 21% BTW 440 604 D C D Aankopen handelsgoed. Leveranciers 1 409,65 1 165,00 91,96
76,00
(1) (2) (1) Factuur (2) Creditnota
C
49948 Terugvorderbare BTW bij aankopen D 244,65
C
49952 Regul. terugvorderbare BTW C D 15,96
AANKOPEN: bijzondere gevallen 1) AANKOOPKOSTEN: 250,00 + 21% BTW
D
440 Leveranciers 302,50
C
60200 Aankopen van D diensten, werk en studies C 250,00
49948 Terugvorderbare BTW D bij aankopen 52,50
C
AANKOPEN: bijzondere gevallen 2) COMMERCIËLE KORTINGEN bv. kwantumkortingen
achteraf via creditnota
onmiddellijk op de factuur netto-aankoopprijs D
440 Leveranciers
121 000,00
netto-aankoopprijs
C
60400 D Aankopen handelsgoed. C 100 000,00
49952 Regul. terugvorderbare D BTW 21 000,00
C
AANKOPEN: bijzondere gevallen 3) FINANCIËLE KORTING ER orting D k N ZO nciële fina
Goederen BTW 21% Te betalen binnen 2 m.
100 000,00 21 000,00 121 000,00
Financiële korting: 1% indien men binnen de 10 dagen betaalt:
10 d
60 d
1% korting 1% x 365 50
Onzekerheid of de korting zal genomen worden!
50 d krediet (100-1) = 7,3%
AANKOPEN: bijzondere gevallen
an n fi EL ing W rt ko
D
Goederen 100 000,00 BTW 21% (op 99 000,00) 20 790,00
le ë i c
Te betalen
120 790,00
indien binnen 10 dagen 1% = 1000,00 EUR korting 55 KI:R/C
C
119 790,00 757 Betalingskortingen D bij leveranciers C
1 000,00
D
44 Leveranciers
C
120 790,00 120 790,00
(2)
(1)
D
60400 Aankopen handelsgoed.
C
100 000,00 49948 Terugvorderbare BTW bij aankopen C D
20 790,00 (1) Ontvangst factuur (2) Betaling binnen 10 dagen
OPSTELLEN AANKOOPFACTUUR A.d.h.v. volgend schema: Prijs van de goederen (p x q) - commerciële korting + additionele kosten - verpakkingsmateriaal - laadkosten - vervoerskosten - douanerechten - verzekering ……………… Brutofactuurprijs + BTW op maatstaf van heffing + speciale taks op maatstaf van heffing + aangerekende terugstuurbare verpakking Factuurprijs zonder contante betaling - financiële korting op brutofactuurprijs Factuurprijs bij contante betaling
60400 60402 of 60800 60200
49948 40300 44000 (75700 bij betaling) 44000
AANKOPEN: gebruikte rekeningen 44000 49948 49952 60… 61… 75700
leveranciers: passiefrekening tijdelijke (wacht)rekeningen m.b.t. BTW aankopen: kostenrekening diensten en diverse goederen: kostenrekening betalingskortingen bij leveranciers: opbrengstrekening (bij betaling)
kan verder onderverdeeld worden: naar soort 600..
naar verrichting
601.. 602..
diensten, werk en studies
60200
aankopen
handelsgoederen
60400 60401 60402 60800
aankopen uitgaande retouren commerciële kortingen ontvangen kortingen, ristorno’s en rabatten
603.. 604.. 608..
AANKOPEN: boekhoudkundige verwerking Onmiddellijke journalisering doet volgende problemen rijzen: • omvangrijk werk • geen inzicht in de individuele leverancierspositie • repititieve handeling efficiënter registreren via hulpdagboek(en) inkopen, met op het einde van de maand 1 globale boeking functie: • Zie voor model blz.80 • noteren van alle inkomende facturen en creditnota’s • vastleggen van alle kenmerken van de facturen en creditnota’s, zodat één globale boeking mogelijk is • verzamelen van gegevens voor de BTWaangifte bijhouden subgrootboek leveranciers (model blz 82)
AANKOPEN: boekhoudkundige verwerking Praktische organisatie van het hulpdagboek: • multikolommendagboek • iedere kolom heeft welbepaalde functie ofwel voor journalisering ofwel voor BTWaangifte Noodzakelijke gegevens: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8)
datum inschrijving intern volgnummer van facturen en creditnota’s factuurdatum naam leverancier en factuurnummer (gegeven door leverancier) totaal te betalen aan of terug te vorderen van leverancier ontleding document met uitsplitsing van de verrichting naar soort ontleding handeling waarvoor aangever BTW moet betalen uitsplitsing terugvorderbare en verschuldigde BTW
Voor een voorbeeld van dergelijk hulpdagboek: zie handboek boekhouden blz.80
AANKOPEN: boekhoudkundige verwerking Nadat het hulpdagboek systematisch is ingevuld, zal op het einde van de maand één globale journaalpost gegeven worden: a) voor de ingeschreven facturen: 60… 61… 2…. 49948 44000 49944 49946 49947
49945
aankopen handelsgoederen, grond- en hulpstoffen diensten en diverse goederen vaste activa terugvorderbare BTW bij aankopen aan leveranciers verschuldigde BTW wegens intracommunautaire verwerving verschuldigde BTW wegens aankoop bij landbouwers verschuldigde BTW wegens aankoop werken in onroerende staat verschuldigde BTW wegens invoer met verlegging van heffing
X X X X X X
X X
AANKOPEN: boekhoudkundige verwerking b) voor de ingeschreven creditnota’s: 44000 60401 60402 49952
leveranciers aan uitgaande retouren handelsgoederen commerciële korting op aankopen handelsgoederen (-) regularisaties terugvorderbare BTW
X X X X
Opmerking: alle inkomende facturen worden ingeschreven in het aankoopboek, zelfs al worden ze contant betaald!
AANKOPEN: boekhoudkundige verwerking • Rekening «44000 leveranciers» geeft schuld tov. de leveranciers weer. • Deze rekening is echter een collectieve rekening, bestaande uit schulden tov. een veelheid van individuele leveranciers • Om inzicht te hebben in de individuele leveranciersposities zal intern een sub-administratie gevoerd worden, nl. «sub-grootboek leveranciers». Per leverancier wordt een individuele leverancierskaart bijgehouden, waarop alle aankoopfacturen en inkomende creditnota’s ingeschreven worden. Deze inschrijving dient te gebeuren vanuit het originele document. • De verzameling van die individuele leverancierskaarten is het subgrootboek leveranciers.
AANKOPEN: boekhoudkundige verwerking Voorbeeld leverancierskaart Naam: ……………………………. Adres: ……………………………. BTW-nummer: …………………...
Datum
Nummer factuur
Nummer creditnota
Folio: …………...
Betalingsreferentie
Debet
Credit
AANKOPEN: afloop via betaling • Betaling via kas Voorbeeld: Dhr. Segers betaalt een factuur voor handelsgoederen van 1 512,50 EUR (1 250,00 EUR + 21 % BTW) via de kas. Bij contante betaling kan hij genieten van een financiële korting van 40,00 EUR.
D
57000 kassen-contanten
C
1 512,50 1 472,50 75700 betalingsD kortingen bij leveranciers C 40,00
D (1) (2)
44000 leveranciers
C
1 512,50 1 512,50
(1) Betaling via kas (2) Bij contante betaling
AANKOPEN: afloop via betaling • Betaling via overschrijving Voorbeeld: Dhr. Segers betaalt via de bank een factuur voor de aankoop van handelsgoederen voor een bedrag van 2 420,00 EUR. Bij contante betaling kan genoten worden van een financiële korting van 2 % (48,40 EUR). D
55000 Kredietinstellingen: R/C
C (1)
2 420,00 2 371,60
D
75700 Betalingskortingen bij leveranciers 48,40
D (2)
C
44000 Leveranciers
C
2 420,00 2 420,00 (1) Betaling via de bank (2) Bij contante betaling
AANKOPEN: afloop via betaling Voor betalingen via cheque, bankkaart edm. wordt verwezen naar 3 (blz. 107 en verder)
AANKOPEN: te betalen wisselbrieven Definitie: De wisselbrief is een handelsdocument dat volgens bepaalde wettelijke regels wordt opgesteld. De trekker (opsteller van de WB) geeft de betrokkene de opdracht op een welbepaalde plaats en datum een welbepaald bedrag te betalen aan de houder van de wissel. De betrokkene kan zowel een natuurlijk persoon zijn, als een rechtspersoon of een bankinstelling. De wisselbrief kan eveneens als kredietmiddel gebruikt worden, gezien het een overdraagbaar betaalmiddel is. Voor het model zie handboek blz. 85
AANKOPEN: te betalen wisselbrieven Eigenschappen: • acceptatie van de wisselbrief: verbintenis die de betrokkene aangaat t.a.v. elke rechtmatige houder van de WB, om op de vervaldag het wisselbedrag te betalen. Deze acceptatie wordt vermeld op de WB, maar is niet verplicht. Door acceptatie wordt de houder de hoofdschuldenaar. • het aval: verbintenis waarmee een derde zich borg stelt voor de verplichtingen van degene waarvoor hij aval verleent. Dit dient schriftelijk te gebeuren. • het endossement: wijze van eigendomoverdracht van de wisselbrief. Kan op naam of aan toonder • het incasso-document: hierdoor kan de houder van de WB deze laten innen door bank. Als de bank de wissel op vervaldag geïnd heeft, boekt zij dit bedrag onder aftrek van de inningskosten, op rekening van de houder. • verdisconteren: hierdoor beschikt de houder vroeger over zijn tegoeden. De bank koopt de vordering op korte termijn. De bank betaalt het nominaal bedrag van de wissel, verminderd met het agio, aan de houder. • solidaire aansprakelijkheid en het wisselverhaal: elke ondertekenaar, behalve de laatste schuldeiser is solidair aansprakelijk voor de betaling. • protesten: indien betrokkene niet betaald moet een gerechtsdeurwaarder dit vaststellen. Hierdoor kan verhaal uitgeoefend worden op de andere ondertekenaars.
AANKOPEN: te betalen wisselbrieven Boekhoudkundige verwerking: - inschrijving in aankoopboek en subgrootboek leveranciers blijft onveranderd. - bij acceptatie van de WB wijzigt de aard van de schuld: wisselschuld i.p.v. boekschuld Voorbeeld: We kopen voor 100 000,00 EUR goederen aan (+ 21% BTW). De leveranciers biedt ons een wisselbrief aan die wij accepteren. 441 D Te betalen wissels C
121 000,00
(2)
D
440 Leveranciers
C
121 000,00 121 000,00 (1)
(1) Factuur (2) Acceptatie wisselbrief
D
60400 Aankopen handelsgoed.
C
100 000,00
49948 Terugvorderbare D BTW bij aankopen C
21 000,00
AANKOPEN: aankopen gefactureerd in vreemde valuta tekst Indien goederen aangekochtbuiten de euro zone zal er gefactureerd worden in vreemde valuta, dan kan de opname in de boekhouding pas gebeuren na omzetting naar de Euro Voor deze omrekening kan gebruik gemaakt worden van de dagkoers of een interne verrekenkoers.
Boekhoudkundige verwerking: - inschrijving in aankoopboek: ongewijzigd; men neemt het berekende bedrag in Euro - subgrootboek leveranciers: aanpassen zodat met niet alleen het bedrag in Euro kent, maar ook het verschuldigd bedrag in VV.
Bij de afrekening zal men dan rekening houden met het (positief of negatief) koersverschil.
VERKOPEN VAN GOEDEREN EN DIENSTEN
• De behandeling van verkopen van goederen en diensten is vrij analoog met de behandeling van aankopen van goederen en diensten. • Een exhaustieve behandeling vindt U in het handboek blz. 90 t/m 107
• Hierna volgt een summiere vergelijking
VERGELIJKING AANKOPEN/VERKOPEN
• Aankopen – aankoopfactuur (D604) – inkomende creditnota (C604) – aankoopkosten (D604) – commerciële kortingen (C604) – financiële kortingen (C756) – hulpdagboek inkopen
• Verkopen – verkoopfactuur (C70) – uitgaande creditnota’s (D70) – verkoopkosten (D61) – commerciële kortingen (D70) – financiële kortingen (D657) – hulpdagboek verkopen
VERGELIJKING AANKOPEN/VERKOPEN
• Aankopen(vervolg) – subgrootboek leveranciers – collectieve rekening leveranciers – te betalen wisselbrieven
• Verkopen (vervolg) – subgrootboek klanten – collectieve rekening klanten – te innen wisselbrieven
VERKOPEN VAN GOEDEREN EN DIENSTEN
• Hierna volgt de gedetailleerde behandeling van de hiervoor gegeven vergelijking met de aankopen.
VERKOPEN Verkopen kunnen betrekking hebben op: • handelsgoederen: aangekochte goederen die na periode van bewaring, uitstalling, … opnieuw worden verkocht. • gerede producten: goederen die door de onderneming zelf zijn vervaardigd.
M.A.R.:
70
Omzet
700 tot 707: Verkopen en dienstprestaties
ADMINISTRATIEVE ORGANISATIE VAN DE VERKOPEN • Behoefte • Ontvangst Bestelling
BESTELFORMULIER
• Klaarmaken verzending
VERZENDBON
• Versturen van de VERKOOPFACTUUR
verantwoordingsstuk
UITGAANDE FACTUREN Analyse: • stijging opbrengsten: O dus credit • stijging schuld aan BTW: P dus credit • stijging vordering op klant: A dus debet Voorbeeld: Verkoop handelsgoederen aan dhr. Pieters: 1 300,00 + 21 % BTW
D
700 verkopen en dienstprestaties
C
1 300,00
D
49942 verschuldigde BTW bij verkopen 273,00
D
40000 handelsdebiteuren 1 573,00
C
C
UITGAANDE CREDITNOTA’S Analyse: • daling opbrengsten: O dus debet • daling schuld aan BTW: P dus debet • daling vordering op klant: A dus credit Voorbeeld: Dhr. Pieters stuurt deel handelsgoederen terug: 100,00 EUR + 21 % BTW 40000 700 Verkopen en D dienstprestaties D Handelsdebiteuren C C 121,00
100,00 49955 Regularisaties D terugvorderbare BTW C 21,00
VERKOPEN: bijzondere gevallen 1) KOSTEN VAN VERKOOP GEPRESTEERD DOOR DERDEN: 250,00 EUR + BTW Het M.A.R. voorziet geen rekening in de rubriek 70… om de kosten in mindering te brengen van de omzet. Ze worden geboekt onder de rubriek «61… Diensten en diverse goederen»
D
44000 Leveranciers 302,50
C
D
613 Vergoedingen aan derden
C
250,00
49948 Terugvorderbare D BTW bij aankopen C 52,50
VERKOPEN: bijzondere gevallen 2) COMMERCIËLE KORTINGEN bv. kwantumkortingen
onmiddellijk op de factuur achteraf via creditnota netto-aankoopprijs netto-aankoopprijs Voorbeeld: We kennen 300,00 EUR commerciële korting toe aan klant Pieters, via een creditnota. 70002 C.K. verkopen 400 HandelsD handelsgoederen C debiteuren D C 363,00
300,00 49955 Regul. D verschuldigde BTW 63,00
C
VERKOPEN: gebruikte rekeningen 40000 49948 49955 61… 65700 70…
handeldebiteuren: actiefrekening tijdelijke (wacht)rekening m.b.t. BTW diensten en diverse goederen: kostenrekeningen betalingskortingen aan klanten: kostenrekening verkopen: opbrengstenrekening
verder onderverdeling naar verrichting: 70000 70001 70002 of 70800
verkopen en dienstprestaties inkomende retouren commerciële kortingen toegekende kortingen, ristorno’s en rabatten
VERKOPEN: gebruikte rekeningen Dit schema kan verder uitgebreid worden:
700..
goederen A
70000 70001 70002
verkopen inkomende retouren commerciële kortingen
701..
goederen B
70100 70101 70102
verkopen inkomende retouren commerciële kortingen
70
……..
VERKOPEN: boekhoudkundige verwerking Om registratie efficiënter te laten verlopen: - hulpdagboek verkopen, met op het einde van de maand één globale boeking
functie:
• noteren alle uitgaande facturen en alle uitgaande creditnota’s + alle contante verkopen zonder factuur • vastleggen van de kenmerken van de factuur, creditnota en contante verkopen zonder facturen, zodat één globale boeking mogelijk is. • verzamelen gegevens voor de BTW-aangifte - subgrootboek klanten
VERKOPEN: boekhoudkundige verwerking Noodzakelijke gegevens: 1) datum inschrijving 2) nummer van uitgaande facturen, creditnota’s en dagelijkse staat contante verkopen zonder factuur 3) datum factuur, creditnota’s en contante verkopen zonder factuur 4) naam klant/vermelding “contante verkopen zonder factuur” en intern nummer dagelijkse staat 5) totaal te ontvangen van klant of terug te geven aan klant 6) maatstaf van heffing volgens vakken BTW-aangifte 7) ontleding creditnota’s, voor BTW-aangifte 8) uitsplitsing verschuldigde en regularisatie verschuldigde BTW 9) splitsing van de verkopen naar soort
Voor een voorbeeld van dergelijk hulpdagboek: zie handboek blz. 98
VERKOPEN: boekhoudkundige verwerking Nadat het hulpdagboek systematisch is ingevuld, zal op het einde van de maand één globale journaalpost gegeven worden voor zowel de ingeschreven kopieën van de verkoopfacturen als voor de ingeschreven creditnota’s.
Opmerking: alle uitgaande facturen worden ingeschreven in het verkoopboek, zelfs al worden ze contant betaald!
VERKOPEN: boekhoudkundige verwerking • Rekening «40000 handelsdebiteuren» geeft de totale vordering op alle klanten weer. • Deze rekening is echter een collectieve rekening, bestaande uit vorderingen tov. een veelheid van individuele klanten • Om inzicht te hebben in de individuele klantenposities zal intern een subadministratie gevoerd worden, nl. «subgrootboek klanten». Per klant wordt een individuele klantenkaart bijgehouden, waarop alle verkoopfacturen en uitgaande creditnota’s ingeschreven worden. Deze inschrijving dient te gebeuren vanuit het originele document. De klantenkaart wordt zo opgesteld dat van hieruit de jaarlijkse BTW-listing kan worden opgesteld. • De verzameling van die individuele klantenkaarten is het subgrootboek klanten.
VERKOPEN: boekhoudkundige verwerking Voorbeeld klantenkaart Naam: ………………………. Adres: ………………………. BTW-nummer: ……………... Datum Nummer factuur, CN betal. ref.
Maatstaf v. heffing
Folio: ……………..
BTW
Debet
Credit
VERKOPEN: afloop via ontvangst • Ontvangst in kas Voorbeeld: Dhr. Pieters betaalt zijn factuur voor de bij ons aangekochte goederen contant: 2 420,00 EUR (2 000,00 EUR + 21 % BTW). Bij contante betaling kennen we een financiële korting toe van 60,00 EUR.
D
40000 Handelsdebiteuren
C
2 420,00 2 420,00
(1) Ontvangst via kas (2) Bij contante betaling
D (1) (2)
57000 Kassen-contanten 2 420,00 2 360,00 65700 betalingskortingen aan klanten 60,00
C
VERKOPEN: afloop via ontvangst • Ontvangst via overschrijving Voorbeeld: Dhr. Pieters betaalt de factuur van de aankoopkosten (423,50 EUR) via de bank. Bij betaling binnen de 10 dagen kennen we een financiële korting toe van 12,00 EUR.
D
40000 Handelsdebiteuren
55000 D Kredietinstellingen: R/C C
C
423,50 423,50
(1) (2)
423,50 411,50 65700 BetalingsD kortingen aan klanten
(1) Ontvangst via overschrijving (2) Bij contante betaling
12,00
C
VERKOPEN: afloop via ontvangst Voor ontvangsten via cheque, bankkaart edm wordt verwezen naar 3 (blz. 107 en verder)
VERKOPEN: te innen wisselbrieven Boekhoudkundige verwerking: - Inschrijving in verkoopboek en subgrootboek klanten blijft onveranderd. - bij acceptatie van de WB wijzigt de aard van de vordering: wisselbriefvordering i.p.v. boekvordering Voorbeeld: De onderneming verkoopt voor 100 000,00 EUR goederen (+ 21 % BTW). De onderneming biedt een wisselbrief aan aan de klant. De klant accepteert. D
401 te innen wissels
121 000,00
C (2)
40000 handelsdebiteuren D 121 000,00
70000 verkopen D en dienstprestaties
C (1)
100 000,00
121 000,00 D
(1) Factuur
C
49942 Verschuldigde BTW bij verkopen
C
21 000,00
(2) Acceptatie wisselbrief Opmerking: indien de onderneming regelmatig wisselbrieven trekt, kan ze dit bijhouden in een «Te innen wisselbrievenboek», met maandelijks een centralisatiejournaal
VERKOPEN: verkopen gefactureerd in vreemde valuta Indien goederen verkocht aan het buitenland, gefactureerd worden in vreemde valuta opname in de boekhouding pas na omzetting in de Euro. Voor deze omrekening kan gebruik gemaakt worden van de dagkoers of een interne verrekenkoers. Boekhoudkundige verwerking: - inschrijving in verkoopboek: ongewijzigd; men neemt het berekende bedrag in EUR - subgrootboek klanten: aanpassen zodat men niet alleen het bedrag in EUR kent, maar ook de vordering in VV.
Bij de afrekening zal men dan rekening houden met het (positief of negatief) koersverschil.
ONTVANGSTEN EN UITGAVEN • Aankopen van goederen en diensten geven aanleiding tot een “schuld aan leveranciers” • Verkopen van goederen en diensten geven aanleiding toe een “vordering op klanten” • De afwikkeling van - leveranciers = uitgave - klanten = ontvangst wordt hierna gedetailleerd besproken.
AFWIKKELING IN CONTANTEN • Verrichtingen in contanten worden via het kasboek geregistreerd – Dagelijks zal men een verzamelstaat van de ontvangen contantverrichtingen uit de kassen opmaken. Zie model blz. 109 – Hetzelfde geldt voor de uitgaven contantverrichtingen. Zie model blz 112
AFWIKKELING IN CONTANTEN A. Financiële kortingen verstrekt aan klanten Voorbeeld; De onderneming verkoopt handelsgoederen ter waarde van 3 000,00 EUR. De onderneming staat een financiële korting toe van 2 % voor betaling binnen 8 dagen. Prijs van de goederen = BFP - financiële korting 2 % Maatstaf van heffing 21 % BTW
3 000,00 EUR 60,00 EUR 2 940,00 EUR 617,40 EUR
• factuurprijs zonder contante betaling: 3 617,40 EUR • factuurprijs met contante betaling: 3 557,40 EUR 70000 Verkopen en 57000 40000 Handelsdienstprestaties debiteuren C D D Kassen-contanten C C D (2a) 3 000,00 3 617,40 3 617,40 3 617,40 3 557,40 (1) 3 617,40 49942 Verschuldigde 65700 Betalings(2b) D BTW bij verkopen C (1) verkoopfactuur kortingen D C (2a) niet-contante betaling 617,40 60,00 (2b) contante betaling
AFWIKKELING IN CONTANTEN B. Financiële kortingen verkregen van leveranciers Voorbeeld: De onderneming koopt handelsgoederen aan voor een waarde van 6 250,00 EUR. Zij krijgt een korting voor contante betaling binnen de 10 dagen van 3 %. Prijs van de goederen = BFP - Financiële korting 3 % Maatstaf van heffing 21 % BTW
D
57000 Kassencontanten
6 250,00 EUR 187,50 EUR 6 062,50 EUR 1 273,13 EUR
D
C
44000 leveranciers
• factuurprijs zonder contante betaling: 7 523,13 EUR • factuurprijs met contante betaling: 7 335,63 EUR C
(2a) 7 523,13 7 335,63 75700 BetalingskorD tingen bij leveranciers C 187,50
7 523,13 7 523,13 7 523,13
(2b) (1) Verkoopfactuur (2a) niet-contante betaling (2b) contante betaling
D (1)
60400 Aankopen handelsgoederen
C
6 250,00
49948 Terugvorderbare D BTW bij aankopen C 1 273,13
AFWIKKELING IN CONTANTEN C. Overdrachten van speciën - afhalen van speciën Voorbeeld: De onderneming stort 500,00 EUR uit de kas op de bankrekening. Bij ontvangst van het kasblad zou de boeking dus worden: D
57000 Kassencontanten
C
D
55000 KI: R/C
C
500,00
500,00
Bij ontvangst van het bankrekeninguittreksel zou de boeking dus worden: D
57000 Kassencontanten 500,00
C
D
55000 KI: R/C
C
500,00
=> DUBBELE BOEKING VOOR ÉÉNZELFDE VERWERKING => CREËREN VAN EEN «INTERNE OVERBOEKINGSREKENING»
AFWIKKELING IN CONTANTEN => CREËREN VAN EEN «INTERNE OVERBOEKINGSREKENING» Bij ontvangst van het kasblad: D
57000 Kassencontanten
C
D
500,00
58000 Interne overboekingen
C
500,00
Bij ontvangst van het bankrekeninguittreksel:
D
58000 Interne overboekingen 500,00
C
D
55000 KI: R/C 500,00
C
AFWIKKELING IN CONTANTEN D. Proton Voorbeeld: Er wordt 37,50 EUR opgeladen met de Protonkaart. Bij ontvangst van het dagafschrift is de boeking dan:
D
55000 KI: R/C 37,50
C
D
57001 Kas-proton 37,50
C
AFWIKKELING IN CONTANTEN Op basis van de verantwoordingsstukken kan het kasboek bijgewerkt worden, van waaruit de registratie zal gebeuren. Dit kasboek wordt dagelijks ingevuld vanuit het kasregisterblad, andere ontvangstenblad, verzamelblad uitgaven kas.
Van daaruit wordt het maandelijks centralisatiejournaal geboekt zowel voor de inkomsten als voor de uitgaven.
Voor een voorbeeld van een maandelijks centralisatiejournaal, zie handboek blz. 116
GIRAAL VERKEER: algemeen
• Het dagafschrift van de kredietinstellingen zal aanduiden – Ontvangsten van klanten – Betalingen aan leveranciers
GIRAAL VERKEER: algemeen A. Stortingen van klanten op rekening van de onderneming Op basis van de rekeninguittreksels kan de onderneming nagaan welk klanten gestort hebben. De stortingen worden ingeschreven in het subgrootboek klanten, waarna globale inschrijving gebeurt in het boek van de financiële instelling Voorbeeld: Klant Peeters stort 250,00 EUR op onze bankrekening.
D
40000 Handelsdebiteuren BS
250,00
C
D
55000 KI: R/C 250,00
C
GIRAAL VERKEER: algemeen B. Overschrijvingen ten gunste van leveranciers Op basis van de overschrijvingen wordt het subgrootboek leveranciers bijgewerkt. Bij ontvangst van het bankrekeninguittreksel gebeurt de inschrijving in het bankboek Voorbeeld: de onderneming XYZ verricht een overschrijving van 750,00 EUR ter voldoening van haar schuld aan leverancier De Witte.
D
55000 KI: R/C 750,00
C
D
44000 Leveranciers 750,00
bij ontvangst van het rekeninguittreksel
C
GIRAAL VERKEER: cheques • Cheques komen slechts voor op het dagafschrift van de kredietinstellingen – ontvangen cheques van klanten: nadat wij ze aan de kredietinstelling afgegeven hebben – uitgeschreven cheques aan leveranciers: nadat deze ze aan hun kredietinstelling afgegeven hebben • Boeking kan niet wachten we gebruiken tussenrekeningen
GIRAAL VERKEER: cheques A. Cheques door de klant uitgeschreven ten gunste van de onderneming De ontvangen cheques staan genoteerd in het kasboek. De onderneming zal dagelijks de «te innen cheques» globaliseren en overmaken aan de financiële instelling. Voorbeeld: Klant Janssens geeft een cheque van 375,00 EUR, ter voldoening van zijn schuld.
D
40000 Handelsdebiteuren BS
375,00
C
D
55002 ontvangen cheques 375,00
binnenkomst cheque
375,00
C
D
55000 KI: R/C 375,00
bankrekeninguittreksel
C
GIRAAL VERKEER: cheques B. Uitgeschreven cheques ten gunste van leveranciers De onderneming zal dagelijks een verzamelstaat van de uitgeschreven cheques opmaken. Op basis van deze staat zal de onderneming: • het subgrootboek leveranciers bijwerken • kennis krijgen van het totaal aantal uitgeschreven cheques • de inschrijving in het bankboek kunnen doorvoeren • de cheques kunnen controleren, die voorkomen op de dagafschriften Voorbeeld: Wij betalen leverancier De Groote d.m.v. een cheque ter waarde van 300,00 EUR 55001 uitge44000 55000 Leveranciers C KI: R/C D C D D schreven cheques (-) C 300,00
300,00
bankrekeninguittreksel
300,00
300,00
afgifte cheque
BS
GIRAAL VERKEER: Bancontact, Mister Cash en Postomat
• Gezien binnen de twee dagen verrichtingen via deze kaarten op het dagafschrift voorkomen zal men ze boeken uit het dagafschrift zelf.
GIRAAL VERKEER: kredietkaarten
• Basiskenmerk van de kredietkaarten is dat afrekening slechts periodiek gebeurt. We zullen dus de tijd dienen te overbruggen tussen gebruik van kredietkaart en voorkomen op dagafschrift
• In de boekhouding moeten we zowel de boekingen nagaan van - de houder van de kredietkaart - de beneficiënt
GIRAAL VERKEER: kredietkaarten A. De kaarthouder Bij gebruik van de kaart ontvangt hij een dubbel van uitgifte als bewijs. Periodiek wordt een overzicht van de uitgaven ontvangen, die binnen zeer korte termijn moet betaald worden. Voorbeeld: We betalen aan de firma Rasschaert voor het leveren van kantoorbenodigdheden met de Eurocard: 1 950,00 EUR + 21 % BTW. 55003 Uitgegeven D kredietkaarten C 2 359,50
61200 Leveringen D aan de onderneming C 1 950,00
bij gebruik van de kaart en afgifte van de bewijzen van gebruik
49942 Verschuldigde D BTW bij verkopen C 409,50
GIRAAL VERKEER: kredietkaarten Ontvangst na 15 dagen van het overzicht van kaartgebruik: - interne controle van reeds geboekte bewijzen - eerst verzamelen van alle bewijzen. Na controle van het overzicht alles boeken Verrichten van overschrijving Geen boeking Ontvangst van dagafschrift van de bank, dit geeft de volgende boeking:
D
55000 KI: R/C 2 359,50
C
55003 Uitgeschreven kredietkaarten D C 2 359,50
GIRAAL VERKEER: kredietkaarten B. De kaartenbeneficiënt Houdt het origineel van het «bewijs van gebruik» (vertegenwoordigt zijn recht op ontvangst). Periodiek wordt een overzicht ontvangen van: • de verrichtingen • het erop verschuldigd commissieloon • het netto provenu Voorbeeld: Bij de firma Rasschaert zal de boeking voor onze betaling via Eurocard zijn: 70000 55004 ontvangen Verkopen D C D kredietkaarten C 1 950,00 49942 Verschuldigde D BTW bij verkopen C 409,50
2 359,50
GIRAAL VERKEER: kredietkaarten Periodiek ontvangen overzicht: 1. Vorige journaalpost voor ieder bewijsstuk geboekt enkel nog de commissie boeken 55004 ontvangen D kredietkaarten 47,19
C
61300 Vergoedingen aan derden C D 39,00 49948 TerugvorderD bare BTW bij aankopen C 8,19
2. Sommige handelaars wachten op dit overzicht om alle bewijzen van gebruik dan pas te boeken
GIRAAL VERKEER: kredietkaarten Ontvangst netto provenu (2 359,50 - 47,19): 55004 Ontvangen kredietkaarten C D 2 312,31
D
55000 KI: R/C 2 312,31
C
WISSELBRIEFVERRICHTINGEN • Innen op vervaldag van een te innen wisselbrief – tegen vervaldag afgifte aan de bank via een remiseborderel (zie blz. 121) – provenu zal op dagafschrift voorkomen en dan aanleiding geven tot boeking
WISSELBRIEFVERRICHTINGEN Inning van een «te innen wisselbrief» Indien de onderneming op een klant een wisselbrief getrokken heeft, dan zal deze wisselbrief tegen de vervaldag naar de bank verstuurd worden met de opdracht deze op vervaldag te innen. Als het om meerdere wisselbrieven gaat, kan er een remiseborderel opgemaakt worden. O.b.v. het dagafschrift zal: • inning in het wisselbrievenboek afgepunt worden • het subgrootboek klanten bijgewerkt worden • de inschrijving in het bankboek gebeuren
WISSELBRIEFVERRICHTINGEN Voorbeeld: Een wisselbrief ter waarde van 875,00 EUR wordt op vervaldag geïnd door de bank. Ze rekent daarvoor 25,00 EUR incassokosten aan. 40100 TIW
D BS
875,00
C
D
55000 KI: R/C 844,75
C
D
65900 Div. fin. kosten
C
25,00
49948 TerugvorderD bare BTW bij aankopen C 5,25
WISSELBRIEFVERRICHTINGEN (vervolg)
• Betalen van een te betalen wisselbrief – de houder zal tbw aan zijn bank gegeven hebben – op vervaldag zien we via bankafschrift dat de betaling gebeurd is
WISSELBRIEFVERRICHTINGEN (vervolg) Betalen van een «te betalen wisselbrief» O.b.v. het bankrekeninguittreksel waaruit blijkt dat de onderneming de wisselbrief betaald heeft, zal ze: • de wissel afpunten in het wisselbrievenboek • het subgrootboek leveranciers bijwerken • inschrijven in het bankboek Voorbeeld: Uit het bankrekeninguittreksel blijkt dat de onderneming een wissel voor een bedrag van 400,00 EUR betaald heeft.
D
55000 KI: R/C 400,00
C
D
44100 TBW 400,00
C
VERRICHTINGEN TUSSEN KREDIETINSTELLINGEN ONDERLING EN/OF TUSSEN KREDIETINSTELLINGEN EN KASSEN Een onderneming kan rekeningen aanhouden bij verschillende kredietinstellingen. De onderneming zal dan regelmatig overschrijvingen doen tussen haar eigen rekeningen Voorbeeld: Er wordt 500,00 EUR overgeschreven van bank B naar bank A.
D
55000 KI B: R/C 500,00
C
D
55100 KI A: R/C
C
500,00
De registratie in de twee bankboeken gebeurt o.b.v. de afschriften van elk van de kredietinstellingen => tegenrekening «58000 interne overboekingen»
VERRICHTINGEN TUSSEN KREDIETINSTELLINGEN ONDERLING EN/OF TUSSEN KREDIETINSTELLINGEN EN KASSEN Ontvangst dagafschrift kredietinstelling A:
D
58000 Interne overboekingen
C
D
500,00
55000 KI A: R/C
C
500,00
Ontvangst dagafschrift kredietinstelling B:
D
55000 KI B: R/C 500,00
C
D
58000 Interne overboekingen 500,00
C
ONTVANGSTEN EN UITGAVEN • Voorgaande verrichtingen worden op een systematische manier ingeschreven in het boek van de financiële instelling of in het boek van de postchequedienst. Voor een model van deze boeken verwijzen we naar het handboek blz. 123 • Deze boeken worden dagelijks bijgehouden, zodat men op het einde van de maand via één globale boeking alle verrichtingen kan noteren in het centralisatieboek en dit voor zowel de uitgaven als de inkomsten.
VORDERINGEN EN SCHULDEN IN VREEMDE VALUTA De buitenlandse klant (buiten Europese Unie) betaalt op vervaldag. Deze betaling zal meestal in vreemde valuta gebeuren. Deze dienen in EUR omgezet te worden.
Echter de onderneming zal bij het bijwerken van het subgrootboek klanten vaststellen dat de individuele rekening van de klant niet noodzakelijk gesaldeerd is (omwille van de wisselkoersevolutie).
VORDERINGEN EN SCHULDEN IN VREEMDE VALUTA Voorbeeld: De onderneming ABC heeft voor 2 000 $ handelsgoederen verkocht aan een Amerikaanse klant. Op het moment van verkoop is de wisselkoers 1 $ = 0,920500 EUR Op moment van betaling is de wisselkoers 1 $ = 0,930000 EUR 70000 Verkopen 40000 Handelsdeb. D C D C EUR (1)
1 841,00
$
1 841,00 2 000
$
EUR
2 000 1 860,00
19,00 D
75400 Wisselresultaten 19,00
(2)
(3) D
C (1) Verkoopfactuur
55000 KI: R/C 1 860,00
(2) bankrekeninguittreksel (3) positief koersresultaat Negatieve koersverschillen komen op de rekening «65400 Wisselresultaten»
C
VORDERINGEN EN SCHULDEN IN VREEMDE VALUTA Ander voorbeeld D
55000 KI: R/C
C
44000 Leveranciers VV
D EUR
8 676,27 25 409,09
VV
VV
C EUR
8 676,27 10 000 USD 10 000 USD 8 428,38 247,89 25 409,09 50 000 CAD 50 000 CAD 26 028,82 619,73 65400 Negatieve D wisselresultaten C 247,89
75400 Positieve D wisselresultaten 619,73
C
