Hoe weet ik waarom mijn interventies werken en voor wie? Maartje van Stralen:
Hoe evalueer ik hoe mijn interventie werkt? Analyse van mediatoren
Mine Yildirim:
Hoe evalueer ik voor wie en onder welke omstandigheden mijn interventie werkt? Analyse van moderatoren
Femke van Nassau:
Wat leren we van implementeren? Werving van scholen voor de landelijke uitrol van DOiT
Mia Kösters:
Evaluatie van implementatie van VRIENDEN voor het Leven.
Hoe evalueer ik hoe mijn interventie werkt? analyse van mediatoren Maartje van Stralen Mine Yildirim Saskia te Velde Willem van Mechelen Johannes Brug Mai Chin A Paw Symposium NGVGZ 11-04-2012
Interventieprogramma’s
WERKINGSMECHANISME INTERVENTIE INTERVENTIE PROGRAMMA
Werkingsmechanismen interventie
MEDIATOR
M
• •
INTERVENTIE
AFHANKELIJKE
X
Y
VARIABELE
Een mediator is de intermediair in een causale relatie tussen een onafhankelijke variabele (interventie) en een afhankelijke variabele Onderzoekers kunnen het proces of werkingsmechanisme achterhalen waarmee de ene variabele de andere variabele beinvloed
Werkingsmechanismen interventie
INTENTIE
M BEWEEG INTERVENTIE
X
• •
BEWEEGGEDRAG
Y
Een mediator is de intermediair in een causale relatie tussen een onafhankelijke variabele (interventie) en een afhankelijke variabele Onderzoekers kunnen het proces of werkingsmechanisme achterhalen waarmee de ene variabele de andere variabele beinvloed
Werkingsmechanismen interventie •
Hoe werkt mijn overgewicht preventie interventie?
•
Hoe kan ik mijn interventie kosten-effectiever maken?
MEDIATOR
M
INTERVENTIE
AFHANKELIJKE VARIABELE
X
Y
Mediatie analyse
MEDIATOR
M
INTERVENTIE
a
X
Mediation analysis steps a. Action theorie (a-path) b. Conceptual theorie (b-path) Mediatie test- “Product of Coefficient test (a*b)”
b AFHANKELIJKE VARIABELE
Y
Doel literatuur studie •
Systematische literatuurstudie naar het achterhalen van De belangrijkste mediatoren van bestaande programma’s die zich richten op het bevorderen van gezond beweeg- en voedingsgedrag van de jeugd.
Systematische zoektocht
•
Electronische databestanden Pubmed, Embase, PsycINFO, ERIC, SPORTDiscus, Cochrane Tot juni 2010
•
Inclusie programma’s – – – – –
•
gericht op risicogedragingen voor overgewicht in een gerandomiseerde gecontroleerde of quasi experimentele studie-opzet bij kinderen tussen de 4 -18 jaar, die een mediatie analyse hebben uitgevoerd. Beschreven in Engelstalige artikelen.
Kwaliteittoets – –
Op 10 items gescoord op kwaliteit van de studie (bv randomisatie) Totale kwaliteitsscore: laag (score 0-4), medium (5-7), of hoog (8-10)
Resultaten
6860 abstracts geindentificeerd •1953 Pubmed •1271 PsycINFO •2332 EMBASE
•592 Cochrane •551 ERIC •161 Sportdiscus 1627 dubbele records
5233 abstracts gelezen 5005 abstracts geexcludeerd o.b.v. titel/ abstract 228 full-text artikelen gelezen 204 artikelen voldeden niet aan inclusie criteria 24 artikelen in het review
Interventie effect
INTERVENTIE
GEDRAG
X
Y
• Alle studies vonden een significant interventie effect op voeding, zittend of beweeggedrag.
Mediatie effect
MEDIATOR
M
INTERVENTIE
GEDRAG
X
Y
Beweeggedrag Eigen effectiviteit Zelf regulatie Intentie
Voeding -
Zittend gedrag -
Mediatie effect Indicaties mediatie effect Beweeggedrag
Voeding
Intrinsieke motivatie
Kennis
Plezier
Attitude
Waargenomen voordelen
Gewoonte
Zittend gedrag Intrinsieke motivatie
Geen mediatie effect Beweeggedrag
Voeding
Attitude
Sociale invloeden
Waargenomen Barrieres
Beschikbaarheid
Sociale invloeden
Eigen effectiviteit
Zittend gedrag -
Discussie Verschillende mediatoren voor verschillende gedragingen • Beweeggedrag – Eigen effectiviteit – Zelf regulatie – Intentie
• Voedingsgedrag: geen sterk bewijs – Kennis – Attitude – Gewoonte
• Zittend gedrag: geen (sterk) bewijs – Intrinsieke motivatie
Discussie MEDIATOR
M
INTERVENTIE
GEDRAG
X
Y
• Meerderheid van de interventies was niet in staat om de mediator te veranderen, dit kan komen door – Niet effectieve interventiestrategien, – Lage power – Het gebruik van niet gevoelige meetinstrumenten
Conclusies
Om te weten hoe onze interventies werken dienen we mediatie analyes uit te voeren •
Onderzoek naar werkingsmechanismen preventie programma’s is gering
•
Kwaliteit van huidige studies is voor verbetering vatbaar
•
Beperkt aantal mediatoren gemeten (weinig omgevingsmediatoren)
•
Weinig studies hebben gekeken naar de mediatoren van zitten gedrag
Meer kwalitatief hoogwaardige studies naar werkingsmechanismen nodig!
Hartelijk dank voor uw aandacht!
[email protected]
Action theory test
MEDIATOR
M INTERVENTION
X
Action theory test
+ PA
O Diet
PA
-
Diet
SB
Self-efficacy
Attitude
Attitude
Perc. Benefits
Attitude
Selfregulation
Knowledge
Social influence
Perc. Barriers
Self-efficacy
Habit strength
Self-efficacy
Habit
Enjoyment
Social support
Social norm
Int. Motivation
Availability
Intention
SB Int. Motivation
Conceptual theory test
MEDIATOR
M INTERVENTION
X
BEHAVIOR
Y
Conceptual theory test
+ PA
O Diet
PA
Diet
SB
Attitude
Attitude
Enjoyment
Perc. Benefits
Attitude
Perc. Benefits
Habit strength
Social norm
Perc. Barriers
Self-efficacy
Perc. Barriers
Availability
Int. motivation
Self-efficacy
Social support
Social norm
Self-regulation
Social norm
Habit strength
Social support
Parent consumption Eating together
